Professional Documents
Culture Documents
Tóm tắt: Ở Việt Nam hiện nay, việc lập tiến độ thi công chủ yếu sử dụng phương pháp sơ đồ ngang
(GANTT). Phương pháp này không thể hiện mối tương quan giữa các công việc và thời gian thi công là
tất định dựa trên kinh nghiệm, chủ quan của người lập. PERT ra đời để khắc phục nhược điểm của
phương pháp này, tuy nhiên PERT thường chỉ quan tâm đến một đường găng mà không quan tâm đến
các đường có thể là đường găng trong quá trình tính toán, hơn nữa việc xác định các giá trị thời gian
nhỏ nhất, thời gian lớn nhất và thời gian kỳ vọng thường khó khăn. Chính vì vậy sử dụng mô phỏng
Monte-Carlo sẽ giúp khắc phục các vấn đề nêu trên. Bài viết dựa trên cơ sở các nghiên cứu trước đây
của tác giả để mô phỏng tiến độ thi công cho công trình hồ Thác Chuối –Quảng Bình theo phương pháp
mô phỏng số Monte-Carlo. Qua đó giúp các đơn vị liên quan có thêm một phương pháp để lập và quản
lý tiến độ thi công.
Từ khóa: tiến độ thi công, rủi ro, mô phỏng
1. GIỚI THIỆU CHUNG * báo, phỏng đoán thời gian thi công các công việc.
Qua quá trình xem xét, đánh giá nguyên nhân, Tuy nhiên, việc xác định thời gian nhỏ nhất, thời
phần lớn kỹ sư, nhà khoa học, nhà quản lý, các gian lớn nhất và thời gian kỳ vọng trong PERT
chủ thể tham gia thực hiện dự án đều cho thấy không hề đơn giản. Ngoài ra PERT thường chỉ
rằng có hai nguyên nhân chính gây nên tình trạng nghiên cứu tập trung vào một đường găng làm
chậm tiến độ hiện nay: giảm độ tin cậy của phương pháp này.
Một là, việc xác định một cách tương đối chính Hai là, trong quá trình thi công, việc quản lý
xác thời gian thực hiện các công việc không hề dễ nhằm giảm thiểu, ngăn ngừa các yếu tố rủi ro gây
dàng, vì bài toán tiến độ thi công mang nhiều yếu chậm tiến độ thi công chưa được chú trọng đúng
tố bất định. Trong khi đó, tiêu chuẩn tính toán mức. Các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ thi công
thiết kế ở nước ta và trên thế giới đều mang tính rất đa dạng và tác động trên nhiều mặt, có những
chất tiền định. Nghĩa là, mọi tham số ngẫu nhiên yếu tố là nguyên nhân trực tiếp, có những yếu tố
đều được tiền định hóa trước khi đưa vào tiêu lại là những nguyên nhân gián tiếp hoặc là hệ quả
chuẩn. Hiện nay, hầu hết các công trình thủy lợi, của những nguyên nhân khác
thủy điện ở Việt Nam đều lập tiến độ theo phương Bài viết nhằm đưa ra cơ sở lý thuyết cho việc
pháp sơ đồ ngang (Gantt), thời gian thi công được mô phỏng tiến độ thi công theo phương pháp mô
xác định dựa trên định mức xây dựng. Phương phỏng Monte-Carlo nhằm khắc phục nhược điểm
pháp này được đánh giá là đơn giản, dễ lập. Tuy của CPM và PERT. Trên cơ sở đó áp dụng tính
nhiên, phương pháp này phụ thuộc nhiều vào kinh toán cho công trình hồ Thác Chuối-Quảng Bình.
nghiệm, chủ quan của người lập và thường không 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
xét đến các yếu tố bất định, ngẫu nhiên. Phương Để thực hiện được mục tiêu đề ra, nghiên cứu
pháp CPM (Critical Path Method) được dùng sử dụng phương pháp phân tích thống kê, mô
nhiều và phát triển thành PERT (Program phỏng số.
Evaluation and Review Technique) để có thể dự 3. CƠ SỞ KHOA HỌC
3.1. Phương pháp mô phỏng Monte-Carlo
1 Mô phỏng số Monte – Carlo có cơ sở toán học
Bộ môn Công nghệ và Quản lý xây dựng - Đại học Thủy lợi
+ Tạo số ngẫu nhiên thống nhất liên tục từ + Thay thế thời gian trên tiến độ cơ sở bằng số
khoảng [0,1] mới được tạo và tính toán lại đường găng.
Trong phần mềm Microsoft Excel việc phát số Mỗi lần phát sinh một số ngẫu nhiên thì sẽ cho ra
ngẫu nhiên được thực hiện đơn giản thông qua một giá trị ước tính về thời gian hoàn thành của công
hàm: Rand(). Vì vậy, tác giả sử dụng Excel để việc, từ đó dẫn đến thay đổi đường găng và tổng thời
thực hiện phân tích mô phỏng Monte-Carlo trong gian dự án thực tế có thể khác với kế hoạch cơ bản ban
nghiên cứu này. đầu. Cứ lặp đi lặp lại như vậy để đánh giá xác suất của
+ Thêm số làm tham số u trong hàm phân phối từng giá trị thời gian hoàn thành toàn bộ dự án.
xác suất và tìm kiếm thời gian hoạt động thực tế Bước 4. Phân tích kết quả
tương ứng Trong mỗi lần chạy mô phỏng, công cụ mô
Ứng với mỗi số ngẫu nhiên phát sinh từ [0,1], phỏng đã ghi lại tất cả các tiến độ của dự án và các
dựa vào phân phối xác suất trong tính toán thống đường găng trong tiến trình mô phỏng để có thể
kê các số liệu thời gian thi công của các công, sẽ đo lường mức độ nhạy của hoạt động trên mục
cho ra một giá trị thấp hơn so với định mức (giả tiêu dự án. Các chỉ số độ nhạy này phản ánh mức
sử gọi là a) và một giá trị lớn hơn so với định mức độ chính xác của tiến độ theo lý thuyết độ tin cậy.
(giả sử gọi là b) (tính theo %). Các chỉ số bao gồm:
Căn cứ vào việc xác định các nhân tố rủi ro gây • Chỉ số quan trọng (CI): Đo lường xác suất
chậm tiến độ thi công và phương trình hồi quy xác của hoạt động nằm trên đường găng.
định được hệ số ảnh hưởng đến thời gian thi công H
CI j J 100
là bê ta (b). N
Việc ước lượng thời gian thi công của 1 công Trong đó: j= nhân tố hoạt động; n= số hoạt
việc được tính dựa vào 3 giá trị như sau: động của dự án; Hj= số thời gian mà hoạt động
+ Giá trị ở giữa (tm): chính là giá trị được ước thứ j tới hạn trong MCS và N là tổng số lần lặp lại
lượng theo tiến độ cơ sở mà người lập tiến độ đã trong phương pháp MCS.
căn cứ theo định mức để tính được. • Chỉ số độ nhạy thời gian (DS): Đo lường tầm
Chỉ số ngưỡng độ nhạy trung bình cần được ngưỡng độ nhạy trung bình của các công việc
sử dụng để làm nổi bật tầm quan trọng của các chính khi thi công hồ Thác Chuối được mô tả
công việc. Sơ đồ của CI, CRI và SSI và chỉ số như các hình sau:
Nguyễn Văn Sơn, Nguyễn Hữu Huế. “Nghiên cứu mức độ ảnh hưởng của các nhân tố gây chậm tiến độ
thi công công trình thủy lợi, thủy điện ở Việt Nam”, Tạp chí khoa học kỹ thuật Thủy lợi và Môi
trường số 67, tr.93-100, tháng 12/2019.
Nguyễn Văn Sơn, Nguyễn Hữu Huế. “Xây dựng tiến độ thi công công trình thủy lợi theo lý thuyết độ tin
cậy”, Tạp chí Khoa học và Công nghệ Thủy lợi số 56, tr 89-98, tháng 10/2019.
Nguyễn Đình Thám, Nguyễn Ngọc Thanh, Tổ chức xây dựng 1, Hà Nội: Nhà xuất bản khoa học và kỹ
thuật, 2006.
Bộ môn thi công, trường ĐH Thủy Lợi, Thi công các công trình thủy lợi, tập 2, Hà Nội: Nhà xuất bản
xây dựng, 2004.
Mario.Vanhoucke, Project Management with Dynamic Scheduling, 2007.
Lại Hải Đăng, Lưu Trường Văn, "http://www.moc.gov.vn," 3 7 2007. [Online]. Available:
http://www.moc.gov.vn/vi/thong-tin-tu-lieu/-/tin-chi-tiet/ek4I/86/19383/mo-phong-tien-do-thi-cong-
cong-trinh-bang-phuong-phap-monte-carlo.html.
Project Management Institute;, A Guide to the Project Management Body of Knowledge, USA: Project
Management Institute, 2017.
Aibinu, A.A. and Jagboro, G.O., "The Effects of Construction Delays on Project Delivery in Nigerian
Construction Industry," International Journal of Project Management, vol. 20, pp. 593-599, 2002.
Phan Văn Khôi, Cơ sở đánh giá độ tin cậy, Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, 2011.
In Vietnam at present, construction schedule is mainly done using horizontal diagram method (GANTT).
This method does not show the correlation between jobs and construction time is determined based on
the experience and subjectivity of the founder. PERT was born to overcome the disadvantages of this
method, but PERT is usually only interested in a critical path, not the possible paths that are the critical
path in the calculation process, moreover, the determination of minimum time, maximum time, and
expected time values are often difficult. Therefore, using Monte-Carlo simulation will help overcome
the above problems. The article is based on the previous researches of the author to simulate the
construction schedule of Thac Chuoi reservoir in Quang Binh province following Monte-Carlo
simulation. Thereby helping the relevant parties have an additional method to set up and manage the
construction schedule.
Keywords: Cause delay schedule of construction, risk