FILIPINO 10

Unang Markahan Aralin 1.1

Mitolohiya mula sa Rome - Italy
ARALIN 1.1
A. Panitikan: “Cupid at Psyche
(Mito mula sa Rome, Italy)
Isinalaysay ni Apuleius
 Isinalin sa Ingles ni Edith Hamilton
Isinalin sa Filipino ni Vilma C. Ambat

B. Gramatika at Retorika:
Angkop na Gamit ng Pandiwa Bilang Aksiyon,
Karanasan, at Pangyayari
C. Uri ng Teksto: Nagsasalaysay

Inihanda ni : G. CHARLES C. BERNAL

UNANG
ARAW
Panimula:
Madalas marinig ang
matalinghagang pahayag na “Kung ikaw
ay nasa Rome, gawin mo kung ano ang
ginagawa ng mga taga-Rome.”
Sumasalamin lamang ito sa kultura ng
mga taga-Rome kung saan
pinakikinabangan at pinagyayaman ang
mga kaisipan, kabihasnan, sining, at
 panitikang hinalaw nila mula sa mga
lugar na kanilang sinakop.
...Panimula:

Isang patunay nito ay ang kanilang

mitolohiya ng taga-Rome. Bagaman ang
mga ito ay halaw lamang mula sa mga
Greek, binigyan ito ng bagong mukha at
lalong pinagyaman ng mga taga-Rome. Sa
 kasalukuyan, ang mga mitolohiyang ito ang
pinagbatayan ng mga kaisipan sa iba’t
ibang larangan tulad ng medisina,
pilosopiya, astrolohiya, sining, at panitikan
sa buong daigdig.
...Panimula:

Ang Aralin 1.1 ay tungkol sa

klasikong mitolohiya mula sa Rome, Italy.
Itatampok ang “Cupid at Psyche” na isa
sa mga pinagmulan ng mito mula sa
Rome. Makikilala mo ang iba’t ibang diyos
at diyosa na pinaghugutan ng inspirasyon
ng iba’t ibang manunulat ng panitikan sa
buong daigdig.
ETERNAL CITY
 Kolum A Kolum B

____ 1. Venus A. Diyosa ng kagandahan at kalapati ang sagisag niya.

____2. Cupid B. Diyos ng propesiya, araw, at musika

__3. Mercury C. Kapatid ni Jupiter at panginoon ng kaharian sa ilalim ng

lupa.

____4. Pluto D. Hari ng mga diyos at kalawakan

____ 5.Jupiter E. Diyos ng pagmamahal, sinasabing anak ni Venus.

F. Mensahero ng mga Diyos kilala rin sa tawag na Hermes ng

mga Greek.
 ANO ANG
MITOLOHIYA?
Kaligirang Pangkasaysayan ng Mitolohiya
Mitolohiya – agham o pag-aaral ng mga
mito/myth alamat; tumutukoy rin ito sa
kalipunan ng mga mito mula sa isang pangkat
ng tao sa isang lugar na naglalahad ng
kasaysayan ng mga diyos-diyusan noong
unang panahon na sinasamba, dinadakila at
pinipintakasi ng mga sinaunang tao.
...Kaligirang Pangkasaysayan ng Mitolohiya

Mito – galing sa salitang Latin na mythos at

mula sa Greek na muthos, na ang kahulugan
ay kuwento. Ang muthos ay halaw pa sa mu,
na ang ibig sabihin ay paglikha ng tunog sa
bibig.
 *Sa Klasikal na Mitolohiya, ang mito/myth ay
representasyon ng marubdob na pangarap at
takot ng mga sinaunang tao.
...Kaligirang Pangkasaysayan ng Mitolohiya

*Nakatutulong ito upang maunawaan ng mga

sinaunang tao ang misteryo ng pagkalikha ng
mundo, ng tao, ng mga katangian ng iba pang
mga nilalang.
*Ipinaliliwanag rin dito ang nakatatakot na
puwersa ng kalikasan sa daigdig – tulad ng
pagpapalit ng panahon, kidlat, baha,
kamatayan, at apoy.
Sa Pilipinas naman, ang mito ay
kinabibilangan ng mga
kuwentong-bayang na
naglalahad ng mga sumusunod:
1. anito
 2. diyos at diyosa,
3. mga kakaibang nilalang 4. at
tungkol sa mga pagkagunaw
ng daigdig noon.
...Kaligirang Pangkasaysayan ng Mitolohiya

*Mito sa Pilipinas – kinabibilangan ng mga

kuwentong-bayan na naglalahad ng tungkol sa
mga anito, diyos at diyosa, mga kakaibang
 nilalang, at sa mga pagkagunaw ng daigdig
noon.
*Maaaring matagpuan ang mga mitong ito sa mga
kuwentong-bayan at epiko ng mga pangkat-etniko
sa kasalukuyan. Mayaman sa ganitong uri ng
panitikan ang mga naninirahan sa bulubundukin
ng Luzon, Visayas, at Mindanao.
...Kaligirang Pangkasaysayan ng Mitolohiya

*Alim – kuwento ng mga Ifugao tungkol sa

pagkagunaw ng daigdig

*Ayon dito, nagkaroon ng malaking pagbaha sa

mundo at ang tanging nakaligtas ay ang
magkapatid na sina Bugan (babae), at Wigan
(lalaki). Sa kanila nagmula ang bagong
henerasyon ng mga tao sa mundo
Ang Mitolohiya ng
Taga -Rome
 Ang mitolohiya ng mga taga -
Rome ay kadalasang tungkol
sa sumusunod :
1.Politika
2.Ritwal
3. at moralidad na ayon sa
batas ng kanilang mga diyos
at diyosa .

Tandaa:
Kabayaniha
n an pinakamahalaga
tems
kuwent
n . g ng a a
 o

Ang Mitolohiya ng Taga-Rome

1. Ang mitolohiya ng mga taga-Rome ay
kadalasang tungkol sa politika, ritwal, at
moralidad na ayon sa batas ng kanilang diyos
at diyosa mula sa Sinaunang taga-Rome
hanggang ang katutubong relihiyon ay
mapalitan na ng Kristiyanismo. Kabayanihan
ang isang mahalagang tema sa mga
kuwentong ito. Itinuring ng mga Sinaunang
TagaRome na nangyari sa kanilang
kasaysayan ang nilalaman ng mga mito kahit
ang mga ito ay mahimala at may elementong
supernatural.
...Ang Mitolohiya ng Taga-Rome

2. Ang kanilang mitolohiya ay hinalaw mula

sa Greece na kanilang sinakop. Labis
nilang nagustuhan ang mitolohiya ng
bansang ito, kaya inaangkin nilang parang
kanila at pinagyaman nang husto. Ang ilan
ay binihisan nila ng ibang katangian.
Lumikha sila ng bagong mga diyos at
diyosa ayon sa kanilang paniniwala at
kultura.
...Ang Mitolohiya ng Taga-Rome

3. Sinikap nilang ipasok ang kanilang sariling

pagkakakilanlan sa mga mitolohiyang
kanilang nilikha.
Aenid – sinulat ni Virgil; pambansang epiko ng
Rome at nag-iisang pinakadakilang likha ng
Panitikang Latin
*Isinalaysay ni Virgil ang pinagmulan ng lahi ng mga
taga-Rome at kasaysayan nila bilang isang
imperyo.
...Ang Mitolohiya ng Taga-Rome

*Ito ang naging katapat ng...

Iliad at Odyssey – mula sa Greece na tinaguriang
“Dalawang Pinakadakilang Epiko sa Mundo” na
isinalaysay ni Homer
Metamorphoses – likha ni Ovid na isang
makatang taga-Rome na sinulat ayon sa
taludturang ginamit nina Homer at Virgil; subalit
hindi ito tungkol sa kasaysayan ng Roman Empire
...Ang Mitolohiya ng Taga-Rome

o ng mga bayani, kundi sa mga diyos at diyosa, at

mga mortal na may katangian ng mga diyos at
karaniwang mga mortal.
...Metamorphoses
Lumikha siya ng magkakarugtong na
kuwento na may temang mahiwagang
pagpapalit-anyo. Sa mga akdang ito ng
mga taga-Rome humuhugot ng inspirasyon
ang mga manunulat at mga alagad ng
...Ang Mitolohiya ng Taga-Rome

sining sa buong daigdig mula noon

hanggang ngayon.
...Kaligirang Pangkasaysayan ng Mitolohiya

*Gamit ng Mitolohiya
1. Ipaliwanag ang pagkakalikha ng daigdig.
2. Ipaliwanag ang puwersa ng kalikasan.
3. Maikuwento ang mga sinaunang gawaing
pangrelihiyon.
4. Magturo ng mabuting aral.
 5. Maipaliwanag ang marubdob na
pangarap,matinding takot, at pag-asa
ng sankatauhan.
...Ang Mitolohiya ng Taga-Rome
Upang lubos na maunawaan ang
kuwentong Cupid at Psyche,
mabuting makilala ninyo ang 12
pinakadakilang diyos at diyosa ng
Mitolohiya ng Rome at Greece na
 kinilala rin sa tawag na The 12 Great
Olympian Gods.

12
Pinakadakilang
 at
Diyosa ng

at
Greece
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece
1. Greek: Zeus Roman: Jupiter
Katangian at Kapangyarihang Taglay
- hari ng mga diyos; diyos ng
kalawakan at panahon
- tagapagparusa sa mga
sinungaling at hindi marunong
tumupad sa pangako
- asawa niya si Juno
- sandata niya ang kulog at kidlat
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece

ZEUS (JUPITER)
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece

2. Greek: Hera Roman: Juno

Katangian at Kapangyarihang Taglay
- reyna ng mga diyos
- tagapangalaga ng pagsasama ng
mag-asawa
- asawa ni Jupiter
HERA (JUNO)
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece
3. Greek: Poseidon Roman: Neptune
Katangian at Kapangyarihang Taglay
- kapatid ni Jupiter
- hari ng karagatan, lindol
- kabayo ang kaniyang simbolo
(Trident)
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece

POSEIDON (NEPTUNE)
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece

4. Greek: Hades Roman: Pluto

Katangian at Kapangyarihang Taglay
- kapatid ni Jupiter
- panginoon ng impiyerno
- alagang aso ay si Cerberus
PLUTO (HADES)
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece
5. Greek: Ares Roman: Mars
Katangian at Kapangyarihang Taglay
- diyos ng digmaan
- duwitre ang ibong maiuugnay sa
kaniya
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece

MARS (ARES)
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece

6. Greek: Apollo Roman: Apollo

Katangian at Kapangyarihang Taglay
- diyos ng propesiya, liwanag,
araw, musika, at panulaan
- diyos din siya ng salot at
paggaling
- dolphin at uwak ang kaniyang
APOLLO (APOLLO)
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece
7. Greek: Athena Roman: Minerva
Katangian at Kapangyarihang Taglay
- diyosa ng karunungan, digmaan,
at katusuhan
- kuwago ang ibong maiuugnay sa
kaniya
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece

ATHENA (MINERVA)
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece

8. Greek: Artemis Roman: Diana

Katangian at Kapangyarihang Taglay
- diyosa ng pangangaso, ligaw na
hayop, at ng buwan
ARTEMIS (DIANA)
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at
Greece
9. Greek: Roman:
Hephaestus Vulcan
Katangian at Kapangyarihang Taglay
- diyos ng apoy, bantay ng mga
diyos
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at Greece

10. Greek:
Roman: Mercury
Hermes
Katangian at Kapangyarihang Taglay
- mensahero ng mga diyos,
paglalakbay,
pangangalakal, siyensiya,
pagnanakaw, at panlilinlang
HERMES (MERCURY)
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at Greece
11. Greek: Aphrodite Roman: Venus
Katangian at Kapangyarihang Taglay
- diyosa ng kagandahan, pag-ibig
- kalapati ang ibong maiuugnay sa
kaniya
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at Greece

APHRODITE (VENUS)
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at Greece

12. Greek: Hestia Roman: Vesta

Katangian at Kapangyarihang Taglay
- kapatid na babae ni Jupiter
- diyosa ng apoy mula sa pugon
...Ang Mitolohiya ng Taga-Rome

Ang mga nabanggit mula sa aklat na Mitolohiya ni

Hamilton ay mahahalagang tauhan sa Olympus na
laging nababanggit sa panulat lalo na noong
Panahong Klasiko. Ang impluwensiya ng
panahong ito’y nasasalamin sa ating panitikan
noong Panahon ng Panitikang Katutubo kung
saan ang unang uri ng panitikan ng Pilipinas ay
12 Pinakadakilang Diyos at Diyosa ng Mitolohiya ng Rome at Greece

pasalindila tulad ng alamat, mito, kuwentong-

bayan, epiko, at mga karunungang-bayan.
(mula sa Panitikan ng Pilipinas nina Panganiban, Panganiban, 1998)