KHUTBAH JUMAT

DMDI
DEWAN MASJID DIGITAL INDONESIA
https://seruanmasjid.com

HARANI MA’ALA OROANG/LITA’ SECARA MANGGAU’

BAWANG

KATO’BA PAMMULANG
ُ ‫ت َأعْ مَالِ َنا َمنْ َي ْه ِد ِه هَّللا‬
ِ ‫ َوسَ ِّيَئ ا‬,‫ُور َأ ْنفُسِ َنا‬
ِ ‫شر‬
ُ ‫ َو َنع‬,ُ‫ َو َنسْ َت ْغفِ ُره‬,ُ‫ َو َنسْ َتعِي ُنه‬,ُ‫ َنحْ َم ُده‬,ِ ‫إنَّ ْالحَ مْ دَ هَّلِل‬
ُ ْ‫ُوذ ِباهَّلل ِ مِن‬
‫ َشهَادَ َة َمنْ ه َُو َخ ْي ٌر‬،ُ‫َأ ْش َه ُد َأنْ الَ ِالَ َه ِاالَّ هللا ُ َوحْ دَ هُ اَل َش ِر ْيكَ َله‬,ُ‫ َو َمنْ يُضْ ِل ْل َفالَ هَادِيَ لَه‬,ُ‫َفالَ مُضِ َّل لَه‬
‫ َّم َقامًا َوَأحْ سَ نُ َن ِد ًّيا‬.
‫َأ‬ ‫َأ‬
‫صَب ًّيا‬ ِ ‫ َو ْش َه ُد نَّ سَ يِّدَ َنا محَ م ًَّدا عَ ْب ُدهُ َورَ س ُْولُ ُه ْال ُم َّتصِ فُ ِب ْال َم َك‬.
ِ ‫ار ِم ِك َبارً ا َو‬
َ‫ َوعَ لَى آلِ ِه َوصَ حْ ِب ِه الَّ ِذ ْين‬،‫اَللَّ ُه َّم َفصَ ِّل َوسَ لِّ ْم عَ َلى سَ ِّي ِد َنا مُحَ َّم ٍد َكانَ صَ ا ِدقَ ْال َوعْ ِد َو َكانَ رَ س ُْوالً َن ِب ًّيا‬
ْ‫ اُ ْوصِ ْينِيْ َن ْفسِ ي‬،ُ‫ َفيَا َأ ُّيهَا ْالحَ اضِ ر ُْونَ رَ ِح َم ُك ُم هللا‬،ُ‫ َأمَّا َبعْ د‬،‫يُحْ سِ ُن ْونَ ِإسْ الَ َم ُه ْم َولَ ْم َي ْفعَ لُ ْوا َش ْيًئ ا َف ِر ًّيا‬
َ‫از ْال ُم َّتقُ ْون‬
َ ‫ َف َق ْد َف‬،ِ‫وِإيَّا ُك ْم ِب َت ْق َوى هللا‬.َ

‫ َقا َل هللا ُ َتعَ الَى‬:

‫ض َو ٰلكِنْ َك َّذب ُْوا َفا َ َخ ْذ ٰن ُه ْم ِبمَا‬ ٍ ‫َولَ ْو اَنَّ اَهْ َل ْالقُ ٰ ٓرى ٰا َم ُن ْوا َوا َّت َق ْوا َل َف َتحْ َنا عَ لَي ِْه ْم بَرَ ٰك‬
ِ ْ‫ت مِّنَ ال َّسم َۤا ِء َوااْل َر‬
َ‫َكا ُن ْوا ي َْكسِ ب ُْون‬

(QS al –A’raf [7]: 96)

Alhamdulillah (naiyya pappuji naappunnai nasani Puang Allahu Ta’ala),

nasawa’ pappenyamangna Puang Allahu Ta’ala kaeyang sanna’. Puang iya
mappiwengan dalle’ iya andiang rua mi’osa. Puang iya kuasa pole di
inggannana alallolisa. Salawa’ anna beresallang mamuare’i simata
napaloloni pammase lao di pangulunna alang Rasulullah shallallahu ‘alaihi
wa sallam.

Parakke’ le’ba’o lao di Puang Allahu Ta’ala. Pinjari tau muttakin sejatio
anna di lalangna mappogau inggannana pesiona Puang Allahu Ta’ala anna
mappe’akaramboi inggannana anu naposara. Sangga’ atoranna Puang
Allahu Ta’ala iya namappayari paranna rupa tau salama’ tuo dini di lino
lambi’ ahera’

Inggannana to pole ma’bareJama’ (ma’aJuma’) na’ammasei Puaŋ

Allahu Ta’ala

Sangga’ Asallangan iya ma’appunnai atorang iya sukku’. Naiya urusang

alawe bai’ masalah ande, uwai dunduang, pakeang anna ahla’ na’atori
Asallangan. Mi’apa toi siwali lao di paranna rupa tau, Asallangan to’o
ma’ator. Mi’apai ma’ator urusanna pa’banua, di lalangna sistim
kenegara’an, Asallangan to’o ma’appunnai atorang. Sitongattaonganna iya
di’e andiani na’appunnai agama laeng dini di lino.

Jari dite’e di’e alloe, dio di lita’ Melayu Rempang iya naoroi turun temurun
nanalai negara atas nama investasi. Asallangan ma’appunnai pambaliang.
Tonganbandi warga Rempang andiani ma’appunnai ha’ pole di oroang iya
naengei mottongo rapang iya naklaim pemerintah?
Inggannana to pole ma’bareJama’ (ma’aJuma’) na’ammasei Puaŋ
Allahu Ta’ala

Sisalai hukum oroang iya di negarata di’e, syarea’ Asallangan mallindungi’i

barang-barangna masyaraka’ secara inggannana, termasu’i lahan/oroang.
Jari Asallangan ma’ator toi skema to ma’appunnai lita’ secara adil. Jari
pa’banua malai ma’appunnai lita’/oroang melalui pappiwengan rapang
hadiah atau hibah anna warisan. Asallangn to’o mala mappamala Negara
Khilafah mambare-bare lita’ lao di warga secara cuma-cuma. Suro
shallallahu ‘alaihi wa sallam misalna ruai mappiwengan lita’ lao di beberapa
tau pole di Muzainah atau Juhainah. Rua toi mappiwengan Rasulullah mesa
oroang/lembah secara inggannana lao di Bilal bin al-Harits al-Mazani.

Syare’a Asallangan mappannassa toi bahwa iya di’o wargao malai

mappunnai oroang/lahan dengan cara manjama-jama lita’ mate, ya’ni
oroang iya andiang to ma’appunnai. Mauani Nabitta’ shallallahu ‘alaihi wa
sallam:
‫َمنْ َأحْ يَا َأرْ ضً ا َم ْي َت ًة َف ِهيَ لَ ُه َولَ ْيسَ لِعِرْ ٍق َظال ٍِم حَ ٌّق‬

Inai-inai tau mappatuo lita’ mate maka iya di’o lita’o minjari
na’appunnai’i anna nandiang ha’ di sesena pa’ala lita’ (paala lita’) iya
panggau’ bawang (iya to ma’ala lita’na tau laeng) (HR at-Tirmidzi, Abu
Dawud anna Ahmad).

Ma’uang toi Nabitta’ Saw:

‫‌ َمنْ ‌سَ َبقَ ِإلَى مَا‌لَ ْم‌ َيسْ ِب ْق ِإلَ ْي ِه مُسْ لِ ٌم َفه َُو َل ُه‬

Inai-inai tau lebi mindiolo lao tanda’ di mesa oroang/lita’, sementara

andiangpa to Sallang mappindioloi’i, maka iya di’o lita’o minjari
appunnannai (HR ath-Thabarani).

Dengan demikian iya di’o lahano nandiang to maappunnai, lalu napatuoi

warga dengan cara natuda’i, misalna, atau napake’de’i bangunan diaya di’o
lita’o, atau bahkan sekedar nakalli’i, maka otomatis di’o lahano minjari
naappunnai’i. Ma’uani nabita’ saw:

‫ض َف ِهيَ لَ ُه‬ ً َ‫اط ح‬

ٍ ْ‫اِئطا عَ لَى َأر‬ َ َ‫َمنْ َأح‬

Inai-inai tau mappake’de’/makkalli’ di wao baona lita’ (mateo) maka iya

di’o lita’o minjari na’’appunnai’i (HR ath-Thabarani).

Inggannana to pole ma’bareJama’ (ma’aJuma’) na’ammasei Puaŋ

Allahu Ta’ala

Asallangan mappiwengani kesempatan lao di umma’na untu’ mappatuo lita’

mate anna ma’appunnai’i. Namun syare’a Asallangan to’o mappaingarani
lao di to ma’appunnai oroang/lita’o supaya andiani natelantarkan lita’na.
Mua’ andiangi najappanni lahanna selama 3 (tallu)ttaung massurungani
guguri ha’ ma’appunnai di’o oroango. Selanjutna iya di’o oroango malai
na’ala paksa negara anna nawengani lao piha’ iya to sanggu’ makkelola di’o
lahano.

Iya di’e ammannassangane berdasarkani ijima’/kesepakatan sahaba’ dio

masana Khalifah Umar bin al-Khaththab ra. Imam Abu Yusuf lalang di
kitta’ Al-Kharaaj nacantumkani pau-paunna Khalifah Umar ra., “nandiang
ha’ di sesena to mappatto’ lahan mua’ ganna’mi tallut- taung
(natelantarkan),” (Abu Yusuf, Al-Kharaaj, 1/77, Maktabah Syamilah).

Imam Abu Ubaid lalang Kitta’ Al-Amwaali nariwayatkani bahwa Khalifah

Umar ra ruai ma’ala mimbali’ lita’ atau oroangna i Bilal bin al-Harits al-
Mazani. Sebelumna iya di’o lita’o pappiwenganna pole di Rasulullah
shallallahu ‘alaihi wa sallam. Namun, Khalifah Umar ra naitai di’o lita’o
andiani tiyappanni. Kemudian naperintahkani Bilal sangga’ malai
makkuasai lahan di’o (lita’o) iya loangna iya naulle najama-yama (Abu
Ubaid, Al-Amwaal, hlm. 328, Maktabah Syamilah).

Naiya di’e hukum minnassa bassa di’e malai mappiwengan ke’adilan di

sesena to ma’appunnai oroang. Iya to ma’appunnai puluhan tahuno pole di
oroango andiani mala nabatalkan mau inai, bahkan negara sekalipun, hanya
karena andiani massertifika’. Mala makkebutti’i, diwattunna sertifika’
minjari satu-satunna butti ke’absahan to ma’appunnai di’o lahano justru
mappatiwuai adianganna parramppasan lahan. Inggannana tau naissang
nasani iya di’o sertifika’o malai dipanginoi.

Inggannana to pole ma’bareJama’ (ma’aJuma’) na’ammasei Puaŋ

Allahu Ta’ala

Ingarani, naiya di’e disanga marrampas lahan tanpa alasan syar’i disangai
panggauwang ghasab atau manggau’ bawang. Puang Allah subhanahu wa
ta’ala purai maharramkan ma’ande barang-barangna rupa tau dengan cara
batel termasu’ dengan cara massogo’ penguasa supaya nabengani
kesempatan marrampas ha’-ha’ mili’na tau laeng. Ma’uani Puang Allah
subhanahu wa ta’ala di lalang Koro’ang Mala’bi’-Na:

‫اس ِبااْل ِ ْث ِم َواَ ْن ُت ْم‬

ِ ‫ال ال َّن‬ َ َ‫مْوالَ ُك ْم َب ْي َن ُك ْم ِب ْالبَاطِ ِل َو ُت ْدلُ ْوا ِبهَٓا ِالَى ْال ُح َّك ِام ِل َتْأ ُكلُ ْوا َف ِر ْي ًقا مِّنْ ا‬
ِ ‫مْو‬ َ َ‫َواَل َتْأ ُكل ُ ْٓوا ا‬
َ‫َتعْ لَم ُْون‬

Anna da mie’ pa’ande barangmu anna (da to’o mie’) pa’ande barang
laengna cara iya andiang macoa, anna da (to’o mie’) mambawa barang
(massogo’) lao di hakim, mala’ao ma’ande sambareang barang pole di tau
laeng (mappogau’ dosa), anna i’o mie’ ma’issang (TQS al-Baqarah [2]:
188).

Iya di’e aya’e secara tegasi na’ancani lao tau iya makkuasai barang-
baraangna tau laeng, termasu’i lahan/lita’na tau laeng, dengan cara
massogo’ penguasa. Mesa hal iya disanga wajar di te’e alloe. Andiangi
maparri’ diang tau to sugi’, termasu’i penguasa, massogoi pejaba’ supaya
malai makkuasai lahan/lita’ sekalipun dengan cara marrampas lahan di’o
pole di tau laeng.

Perhatikani ancamanna nabi lao di to ma’ala oroang:

َ‫ َفِإ َّن ُه ي َُطوَّ قُ ُه ي َْو َم القِيَا َم ِة مِنْ سَ ب ِْع َأرَ ضِ ْين‬،‫ظ ْلمًا‬ ِ ْ‫َمنْ َأ َخ َذ شِ بْرً ا مِنَ اَألر‬
ُ ‫ض‬

Inai-inai tau ma’ala sallame’ lita’ secara manggau’ bawang, maka Allah
Ta’ala nakalunni manini pitus-susung lita’ lao di batang alawena (HR
Muttafaq ‘alayh).

Ahirna, iya sengketa lita’ anna rampasan lita’ andiani rua tuntas selama
andiang rua nakelola syarea’ Asallangan. Aturan dite’e alloe nama’ancang
tarrusi to ma’appunnai lahan, terutama ra’ya’.
‫‪Sangga’ syarea’ Asallanganpa mala mappiwengan perlindungan inggannana‬‬
‫‪anna berkeadilan di sesena inggannana umma’ paranna rupa tau. Piasiga-‬‬
‫‪sigao mi’olo lao di penerapanna syarea’ Asallangan secara inggannana.‬‬
‫][ ‪Pasti namallolongano’o barakka’ mai’di.‬‬

‫ْ‬ ‫آن ْالعَظِ يْم‪َ ،‬و َن َفعَ نِي َوِإيَّا ُك ْم ِبمَافِ ْي ِه مِنَ اآْل يَا ِ ِّ‬
‫ت َوالذ ْك ِر الحَ ك ِ‬
‫ِيم َو َت َق َّب َل هللاُ ِم َّنا‬ ‫ِ‬ ‫بَارَ كَ هللا لِي َو َل ُك ْم فِى ْال ُقرْ ِ‬
‫هللا العَظِ ْي َم ِإ َّن ُه ه َُو الغَ فُ ْو ُر الرَّ ِحيْم‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ف‬
‫ِ‬ ‫ْ‬
‫غ‬ ‫َ‬
‫ت‬ ‫أسْ‬ ‫َ‬
‫ف‬ ‫ا‬ ‫َ‬
‫َذ‬‫ه‬ ‫ِي‬ ‫ل‬ ‫و‬‫ْ‬ ‫َ‬
‫ق‬ ‫ل‬
‫ُ‬ ‫و‬‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ق‬‫َأ‬‫و‬‫َ‬ ‫‪،‬‬ ‫م‬
‫ُ‬ ‫ْ‬
‫ي‬ ‫ل‬
‫ِ‬ ‫العَ‬ ‫ع‬
‫ُ‬ ‫َو ِم ْن ُك ْم ِتالَ َو َت ُه َوِإ َّن ُه ه َُو ال َّس ِم ْي‬

‫‪KATO’BA II‬‬
‫هلل عَ لىَ ِإحْ سَ ا ِن ِه َوال ُّش ْك ُر َل ُه عَ لىَ َت ْوفِ ْيقِ ِه َواِمْ ِت َنا ِنهِ‪َ .‬وَأ ْش َه ُد َأنْ الَ ِالَ َه ِإالَّ هللا ُ َوهللا ُ َوحْ دَ هُ الَ َش ِر ْيكَ‬ ‫اَ ْلحَ مْ ُد ِ‬
‫لَ ُه َوَأ ْش َه ُد أنَّ سَ يِّدَ َنا مُحَ م ًَّدا عَ ْب ُدهُ َورَ س ُْول ُ ُه ال َّداعِ ى إلىَ ِرضْ َوا ِنهِ‪ .‬الل ُه َّم صَ ِّل عَ لَى سَ ِّي ِد َنا مُحَ َّم ٍد ِوعَ لَى‬
‫اَلِ ِه َوَأصْ حَ ِاب ِه َوسَ لِّ ْم َتسْ لِ ْيمًا كِثيْرً ا‬

‫َأمَّا َبعْ ُد َفيا َ اَ ُّيهَا ال َّناسُ ِا َّتقُواهللاَ فِ ْيمَا َأمَرَ َوا ْن َته ُْوا عَ مَّا َنهَى َواعْ لَم ُْوا َأنَّ هللاَ َأمَرَ ُك ْم ِبَأمْ ٍر بَدَ َأ فِ ْي ِه ِب َن ْفسِ ِه‬
‫َو َثـ َنى ِبمَآل ِئ َك ِت ِه ْالمُسَ بِّحَ ِة ِبقُ ْدسِ ِه َو َقا َل َتعاَلَى ِإنَّ هللاَ َومَآلِئ َك َت ُه يُصَ لُّ ْونَ عَلىَ ال َّن ِبى يآ اَ ُّيهَا الَّ ِذ ْينَ آ َم ُن ْوا‬
‫آل سَ ِّيدِنا َ مُحَ َّم ٍد‬ ‫صَ لُّ ْوا عَ لَ ْي ِه َوسَ لِّم ُْوا َتسْ لِ ْيمًا‪ .‬الل ُه َّم صَ ِّل عَ لَى سَ ِّي ِد َنا مُحَ َّم ٍد صَ لَّى هللا ُ عَ لَ ْي ِه َوسَ لِّ ْم َوعَ لَى ِ‬
‫َوعَ لَى اَ ْن ِبيآِئكَ َو ُر ُسلِكَ َومَآلِئ َك ِة ْال ُم َقرَّ ِب ْينَ َوارْ ضَ اللّ ُه َّم عَ ِن ْال ُخلَ َفا ِء الرَّ اشِ ِد ْينَ َأ ِبى ب َْك ٍر َو ُعمَر َوع ُْثمَان‬
‫ْن َوارْ ضَ عَ َّنا مَعَ ُه ْم‬ ‫ان ِالَى ي َْو ِم ال ِّدي ِ‬
‫َوعَ لي َوعَ نْ َبقِ َّي ِة الصَّحَ ا َب ِة َوال َّت ِاب ِع ْينَ َو َت ِابعِي ال َّت ِاب ِع ْينَ لَ ُه ْم ِباِحْ سَ ٍ‬
‫ِبرَ حْ َمتِكَ يَا َأرْ حَ َم الرَّ ا ِح ِم ْينَ‬

‫ت الل ُه َّم َأعِ َّز ْاِإلسْ الَ َم‬ ‫مْوا ِ‬ ‫ت اَالَحْ يآء ِم ْن ُه ْم َو ْاالَ َ‬ ‫ت َو ْالمُسْ لِ ِم ْينَ َو ْالمُسْ لِمَا ِ‬ ‫اغفِرْ ل ِْلمُْؤ ِم ِن ْينَ َو ْالمُْؤ ِم َنا ِ‬
‫اَلل ُه َّم ْ‬
‫َو ْالمُسْ لِ ِم ْينَ َوَأ ِذ َّل ال ِّشرْ كَ َو ْال ُم ْش ِر ِك ْينَ َوانصُرْ عِ بَادَكَ الم َُوحِّ ِد ْينَ َوانصُرْ َمنْ نصَرَ ال ِّد ْينَ َواخذ ْل َمنْ‬
‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫ْن‪ .‬الل ُه َّم ْاد َفعْ عَ َّنا ْال َبالَ َء َو ْا َلوبَا َء‬ ‫ْن َواعْ ِل َكلِمَاتِكَ ِإلَى ي َْو ِم ال ِّدي ِ‬ ‫َخ َذ َل ْالمُسْ لِ ِم ْينَ َو دَ مِّرْ َأعْ دَ ا َء ال ِّدي ِ‬
‫اِئر‬
‫َ سَ ِ‬ ‫و‬ ‫ً‬
‫َّة‬
‫ص‬ ‫خآ‬ ‫َّا‬
‫ي‬ ‫ْسِ‬‫ي‬ ‫ن‬
‫ِ‬ ‫ُو‬‫د‬ ‫ْ‬
‫ن‬ ‫ا‬
‫ِ‬ ‫ا‬ ‫َ‬
‫ن‬ ‫د‬
‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ل‬ ‫ب‬ ‫نْ‬
‫نَ عَ َ‬ ‫َ‬
‫َط‬ ‫ب‬ ‫َا‬
‫م‬ ‫و‬‫َ‬ ‫َا‬‫ه‬‫ن‬‫ْ‬ ‫م‬
‫ِ‬ ‫َرَ‬‫ه‬ ‫ظ‬‫َ‬ ‫َا‬
‫م‬ ‫الزالَ ِز َل َو ْالمِحَ نَ َوس ُْو َء ْالفِ ْت َن ِة َو ْ ِحَ نَ‬
‫م‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫َو َّ‬
‫ان ْالمُسْ لِ ِم ْينَ عآم ًَّة يَا رَ بَّ ْالعَ الَ ِم ْينَ ‪ .‬رَ َّب َنا آتِنا َ فِى ال ُّد ْنيَا حَ سَ َن ًة َوفِى ْاآلخِرَ ِة حَ سَ َن ًة َوقِ َنا عَ َذابَ‬ ‫ْالب ُْلدَ ِ‬
‫لخاسِ ِر ْينَ‬ ‫ار‪ .‬رَ َّب َنا َظلَمْ َنا اَ ْنفُسَ َنا َواإنْ َل ْم َت ْغفِرْ لَ َنا َو َترْ حَ مْ َنا لَ َن ُك ْو َننَّ مِنَ ْا َ‬ ‫‪.‬ال َّن ِ‬

‫عَن ْال َفحْ شآ ِء َو ْال ُم ْن َكر َو ْالب َْغي َيع ُ‬ ‫ْأ‬

‫ِظ ُك ْم‬ ‫ِ‬ ‫ان َوِإيْتآ ِء ذِي ْالقُرْ بىَ َو َي ْنهَى ِ‬‫هللا ! ِإنَّ هللاَ َي ُمر ُِباْلعَ ْد ِل َو ْاِإلحْ سَ ِ‬
‫عِ بَادَ ِ‬
‫ْ‬ ‫َأ‬ ‫لَعَ لَّ ُك ْم َت َذ َّكر ُْونَ َو ْاذكرُوا هللاَ العَظِ ْي َم يَذكرْ ك ْم َواشكر ُْوهُ عَ لىَ نِعَ ِم ِه ي َِز ْدك ْم َولذِك ُر ِ‬
‫هللا ك َبرْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬