ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ

ΕΚΦΟΡΑ ΛΟΓΟΥ
Ρυθμομελωδική απαγγελία φράσεων όπως συναντάται σε παιχνιδοτράγουδα και λαχνίσματα π.χ. «α-μπε-
μπα-μπλομ», «ο Καρακατσάνης», «ένι-μένι ντουντουμένι».
Εξάσκηση στη σωστή άρθρωση των λέξεων.

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

Το αίνιγμα ως ένα δίστιχο που περιγράφει με μεταφορικό ή πλάγιο τρόπο τις ιδιότητες ενός αντικειμένου,
συνώνυμο του μαντέματος: παραδείγματα και παιχνίδια ανάμεσα στους μαθητές σε ομάδες στην τάξη.
Αναδιήγηση της ιστορίας των στίχων σε μορφή του τραγουδιού χρησιμοποιώντας τους χαρακτήρες του
τραγουδιού (μαυρομάτα, δάσκαλος, αγροφύλακας, τρεις σοφοί, μάγος από τη Μήλο).
Στην ερώτηση «Τι ήτανε;» που παρεμβάλλεται μεταξύ των στροφών, δεν υπάρχει μία και μοναδική
απάντηση. Οι μαθητές καλούνται να σκεφτούνε δημιουργικά, αλλά να τεκμηριώσουν τις απαντήσεις τους.
Η σωστή απάντηση στο αίνιγμα, που δίνεται στο τέλος του τραγουδιού, αποκαλύπτει ότι η ιστορία του
τραγουδιού έχει κρυφό ερωτικό μήνυμα, σύμφωνα με τη στιχουργό.

ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Μελοποίηση αινιγμάτων από τους μαθητές.
Εντοπισμός της δομής του τραγουδιού Α-Α'-Α'-Α'-Β.
Ακρόαση (για μεγαλύτερες ηλικίες) άλλων παραδοσιακών τραγουδιών με κρυμμένο ερωτικό μήνυμα π.χ.
«μήλο μου κόκκινο», «κοντούλα λεμονιά», «το γιασεμί». Συζήτηση για τον λόγο αυτού του τρόπου
έκφρασης, σε σχέση με τους κοινωνικούς-ηθικούς φραγμούς της παλαιότερης εποχής.

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ – ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Διαθεματικές έννοιες: παράδοση, συμβολισμός.
Διαχρονική διερεύνηση: από τους αμφίσημους χρησμούς των αρχαιοελληνικών μαντείων και τα αινίγματα
της αποχής (Σφίγγα), έως τα λαϊκά θυμοσοφικά αινίγματα.
Αναζήτηση αινιγμάτων από άλλους λαούς σε μία διαπολιτισμική προοπτική.
Η ανοιχτότητα και η κλειστότητα στην ερμηνεία των συμβόλων. Παραδείγματα κλειστότητας: γράμματα
και αριθμοί, εθνικά και θρησκευτικά σύμβολα, σήματα οδικής κυκλοφορίας κ.ά. Παραδείγματα
ανοιχτότητας: έργα τέχνης (για μεγαλύτερους μαθητές).