2 Përshkrim i manaxhimit të borxhit publik nga BE ngjatë dy krizave të mëdha

Përshkrim i manaxhimit të borxhit publik nga BE ngjatë dy krizave të mëdha

ChatGPT
Borxhi publik është një çështje e rëndësishme për Bashkimin Evropian (BE),
sidomos gjatë dy krizave të mëdha të ekonomisë që kanë ndodhur në
dekadën e fundit: Kriza e Borxheve të Shteteve të Bashkuara të vitit 2008 dhe
Kriza e Covid-19 e vitit 2020. BE ka zhvilluar strategji dhe politika të ndryshme
për menaxhimin e borxhit publik gjatë këtyre dy periudhave krizash. Këtu
është një përshkrim i përgjithshëm i manaxhimit të borxhit publik nga BE gjatë
këtyre dy krizave:

1. Kriza e Borxheve të Shteteve të Bashkuara (2008):

 Rritja e borxhit publik: Pas krizës financiare të vitit 2008, shumë vende të BE
përballeshin me rënie të rritjes ekonomike dhe rritje të borxhit publik për të
mbajtur sistemin financiar të stabilizuar. BE inkurajoi shtetet anëtare të
ndërmerrnin masa fiskale për të përmirësuar ekonominë, edhe pse kjo rritje e
borxhit kishte potencialin për të shkaktuar shqetësime në afat të gjatë.
 Monitorimi dhe disiplina fiskale: BE përdori instrumentet e saj për të
monitoruar financat e vendeve anëtare dhe për të kujdesur për disiplinën
fiskale nënpërmjet Mekanizmit të Koordinimit të Politikave Ekonomike (MKPE).
Rregullat e Paktit të Stabilitetit dhe Rritjes u përmbushën me kujdes për të
siguruar që vendet të ruheshin nga rritja e tepruar e borxhit.
 Ndihma financiare dhe reforma strukturore: BE ofroi ndihmë financiare
nëpërmjet mekanizmave si Fonda Europian i Stabilitetit Financiar (FESF) dhe
Mekanizmi Europian i Stabilitetit (MES). Këto ndihma shoqëroheshin me
kërkesa për reforma strukturore dhe fiskale në vendet që kërkonin ndihmë.
2. Kriza e Covid-19 (2020):
 Ndihma ekonomike të përbashkët: BE reagoi ndaj krizës së Covid-19 me një
ndërhyrje të fuqishme dhe koordinuar. Për herë të parë, BE vendosi të
shfrytëzonte financat e saj përbashkët nëpërmjet Instrumentit për Rindërtim
dhe Qëndrueshmëri (RRQ) për të ofruar ndihmë të madhe ekonomike vendeve
të prekura nga pandemia. Ky instrument parasheh dhurimin e fondeve dhe
marrjen e huamarrëveshjeve nga tregu nga emërtuar fondet e BE-së.
 Rritja e borxhit publik të përbashkët: Përdorimi i financave të përbashkëta për
të ndihmuar vende të caktuara përbën një rrezik potencial për rritjen e borxhit
publik të BE-së në tërësi. Kjo ka nxitur diskutime të ashpra mbi menaxhimin e
 borxhit të përbashkët dhe përfshirjen e të gjithë vendeve anëtare në detyrimet
financiare.
 Reforma të thella: Gjatë kohës së krizës së Covid-19, BE ka inkurajuar vendet të
kryejnë reforma të thella në ekonomitë e tyre për të përmirësuar
qëndrueshmërinë dhe për të përgatitur për ndryshimet në strukturën
ekonomike që mund të vijnë në të ardhmen.

Përgjithësisht, menaxhimi i borxhit publik nga BE gjatë këtyre dy krizave ka

përfshirë një kombinim të ndihmës financiare, monitorimit të rreptë të
politikave fiskale të vendeve anëtare, dhe inkurajimin e reformave strukturore
për të përmirësuar qëndrueshmërinë ekonomike. Këto masa janë përdorur për
të mbajtur nën kontroll rritjen e borxhit publik dhe për të përgatitur
ekonominë për të ardhmen.
Manaxhimi i borxhit publik nga BE ka kaluar nëpër dy faza kritike: Kriza Financiare e 2008 dhe
Pandemia e COVID-19. Këtu janë disa nga strategjitë dhe masat e marra për manaxhimin e borxhit
publik ngjatë këtyre dy krizave.

1. Kriza Financiare e 2008

Kriza financiare e 2008 kishte pasoja të rënda për vende të shumta anëtare të BE. Për të përgjigjur
krizës, BE dhe vende të ndryshme anëtare ndërmorën hapa të mëdhenj.

a. Pakot e Shpëtimit

Greqia, Irlanda, Portugalia, dhe Spanja morën pako shpëtimi financiare nga BE dhe FMN, i cili
përfshinte hua me kushte të favorshme, në këmbim të reformave strukturore dhe masave të
austeritetit.

b. Politikat e Lira Monetare

Banka Qendrore Evropiane (BQE) zbriti normat e interesit dhe ndërmori blerje të madhe të aseteve
për të injektuar likuiditet në sistemin financiar.

c. Reforma Strukturore dhe Konsolidimi Fiskal

Vende të shumta anëtare u angazhuan në reforma strukturore dhe konsolidim fiskal për të ulur
deficittë buxhetorë dhe për të rikthyer besimin e tregjeve financiare.

2. Pandemia e COVID-19
Pandemia ka sjellë një sfidë të re për manaxhimin e borxhit publik. Përgjigjja e BE ka qenë e
ndryshme nga ajo e krizës financiare.

a. Pako Stimuluese

BE ka miratuar pakota stimuluese të mëdha financiare për të mbështetur ekonomitë anëtare dhe për
të siguruar likuiditet në tregjet financiare. Kjo ka përfshirë hua, grante, dhe garanci.

b. NextGenerationEU

BE ka lancuar fondin e ri të ripërtëritjes, NextGenerationEU, i cili ka për qëllim të mbështesë zhvillimin

e qëndrueshëm, digjitalizimin, dhe resilienca ekonomike të vendeve anëtare.

c. Fleksibilitet në Rregullat Buxhetore

BE ka pezulluar përkohësisht rregullat buxhetore, të tilla si Pakten e Stabilitetit dhe Rritjes, për të
lejuar vendet anëtare të rrisin shpenzimet dhe të menaxhojnë borxhin e tyre publik.

d. Mbështetje nga Banka Qendrore Evropiane

BQE ka ndërmarrë masat për të siguruar likuiditet dhe për të mbajtur koston e borxhit të ulët,
përmes blerjes së bonove dhe politikave të lira monetare.

Përfundim

Manaxhimi i borxhit publik nga BE ka evoluar në përputhje me natyrën dhe kërkesat e krizave të
ndryshme financiare. Ndërsa kriza financiare e 2008 kërkonte konsolidim fiskal dhe reforma
strukturore, pandemia e COVID-19 ka kërkuar stimul fiskal të madh dhe mbështetje të gjërë
financiare për të mbështetur rritjen dhe punësimin. Ndërkohë, BE ka zhvilluar mekanizma të reja dhe
fondet për të ndihmuar vendet anëtare në manaxhimin e borxhit publik.