~1~

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΣΧΟΛΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΈΡΓΩΝ
ΤΕΧΝΗΣ

Μάθημα: Στοιχεία Βιολογίας και Αρχές Βιοδιάβρωσης

Υπεύθ. Καθηγητές: Γεώργιος Παναγιάρης, Αναστασία Πούρνου,

Ελένη Τζιαμουράνη

Θέμα: Εκτίμηση της δραστηριότητας αποικοδομητών

σε μεσογειακά εδάφη.

Φοιτήτρια: ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΜ.18676094

ΑΘΗΝΑ 2022
 ~2~

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ...........................................................................................................................3

ΜΕΘΟΔΟΙ & ΥΛΙΚΑ................................................................................................................................4

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ....................................................................................................................................5

ΣΥΖΗΤΗΣΗ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ..................................................................................................7

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.................................................................................................................................7
 ~3~

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

Οι αποικοδομητές είναι διάφορα είδη βακτηρίων και μυκήτων που αναπτύσσουν αποικίες κυρίως
στο μικροκλίμα του εδάφους, τρέφονται με νεκρή οργανική ύλη πχ τα πεσμένα φύλλα, ζώα και
έντομα σε αποσύνθεση κ.α. Την νεκρή οργανική ύλη την διασπούν σε απλούστερες ανόργανες
ενώσεις και την επιστρέφουν στο έδαφος. Η μελέτη αποικοδόμησης υλικών συμβάλει στην
αποτίμηση της μικροβιακής δραστηριότητας.

Ο σκοπός της άσκησης είναι η εκτίμηση της δράσης των αποικοδομητών σε οργανικά και ανόργανα
υλικά τα οποία βρίσκονται σε χερσαίο μεσογειακό έδαφος. Θα εκτιμηθούν η επίδραση των
περιβαλλοντικών συνθηκών στην ταχύτητα αποικοδόμησης, η οποία εξαρτάται και από το είδος του
υλικού και οι μεταβολές στις φυσικοχημικές ιδιότητές τους.

Οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την πορεία της αποικοδόμησης σε ένα έδαφος είναι η
ποιότητα του οργανικού υλικού του οργανικού ορίζοντα (φυσικοχημικά χαρακτηριστικά), οι
πληθυσμοί της μικροχλωρίδας (βακτήρια και μύκητες) και της εδαφοπανίδας και οι σχέσεις μεταξύ
τους, καθώς και οι κλιματικές συνθήκες (Σωτηρίου 2009, 19).

Στα μεσογειακά οικοσυστήματα η αποικοδόμηση εξαρτάται εν πολλοίς από το κλίμα με τους

υγρούς και ψυχρούς χειμώνες και την εναλλαγή τους με τα θερμά και ξηρά καλοκαίρια ενώ
εξωτερικοί περιβαλλοντικοί κυρίως παράγοντες όπως πχ. η θερμοκρασία, η υγρασία, το pH του
εδάφους συμβάλλουν στην ένταση της δράσης των αποικοδομητών.
 ~4~

ΜΕΘΟΔΟΙ & ΥΛΙΚΑ

Για το πειραματικό μέρος χρησιμοποιήθηκαν οργανικά και ανόργανα υλικά μικρών διαστάσεων τα
οποία μας δόθηκαν από τους διδάσκοντες και ήταν: τεμάχιο χαρτιού, ξύλινη οδοντογλυφίδα
αχρησιμοποίητη, τεμάχιο λινού υφάσματος, μικρός λίθος και μεταλλική καρφίτσα αχρησιμοποίητη
τα οποία ήταν μέσα σε αφυγραντήρα. (ΕΙΚ.1)

Τα ως άνω υλικά ζυγίστηκαν σε ζυγό ακρίβειας τεσσάρων δεκαδικών ψηφίων και στη συνέχεια
τοποθετήθηκαν σε πλαστικό σακουλάκι zip pock στο οποίο ανοίξαμε τρύπες με την μύτη από ένα
στυλό (ΕΙΚ.2) . Μέσα σε αυτό συμπεριλήφθηκε καρτελάκι όπου είχε σημείωση την αρίθμηση της
ομάδας μας (ομάδα 17) με ανεξίτηλο μαρκαδόρο.

Το σακουλάκι με το περιεχόμενο θάφτηκε στις 25 Οκτωβρίου 2021 στο περιβάλλοντα χώρο του
ΠΑΔΑ (κήπο) , σε βάθος λίγων εκατοστών (ΕΙΚ. 1). Το σημείο ενταφιασμού προσδιορίστηκε με
ακρίβεια και η ανασκαφή τους έγινε με ευκολία στις 17 Ιανουαρίου 2022 (ΕΙΚ. 3).

Μετά την εκταφή, το περιεχόμενο συλλέχθηκε σε αυτοσχέδιο «ταψάκι» αλουμινίου (ΕΙΚ. 4).Τα
δείγματα τοποθετήθηκαν στον κλίβανο για 2 εβδομάδες ώστε να ξηραθούν και να χάσουν την
υγρασία που απορρόφησαν από το έδαφος για να αξιολογηθούν ακριβέστερα οι επιπτώσεις στις
ιδιότητες του κάθε υλικού και μόνο, ιδιότητες ποσοτικές προσδιορισμένες βασικά από τη διαφορά
στη μάζα τους.

Αμέσως μετά το ταψάκι με τα υλικά παρέμεινε σε ξηραντήρα μέχρι την προκαθορισμένη

ημερομηνία που μέλη της ομάδας μας επανήλθαν στο εργαστήριο και ζύγισαν τα δείγματα. Η
παραμονή στον αφυγραντήρα διαφύλαξε την απορρόφηση εκ νέου υγρασίας από την ατμόσφαιρα.
 ~5~

Εικόνα 2 Προετοιμασία στο σακουλάκι Εικόνα 3 Ενταφιασμός δειγμάτων

Εικόνα 1 Προετοιμασία δειγμάτων

Εικόνα 5 Τα δείγματα στο αυτοσχέδιο σκεύος

Εικόνα 4 Εκταφή δειγμάτων
 ~6~

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

ΖΥΓΙΣΗ ΜΕΤΑΤΗΝ ΕΚΤΑΦΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕΤΑ

ΥΛΙΚΟ ΖΥΓΙΣΗ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΚΤΑΦΗ
ΤΗΝ ΕΚΤΑΦΗ

ΜΕΤΑΛΛ
Ο

ΛΙΘΟΣ

ΞΥΛΟ

ΧΑΡΤΙ

ΥΦΑΣΜΑ
 ~7~

Εικόνα 6 Τα δείγματα μετά την αφύγρανση πριν τη ζύγιση.

Τα αποτελέσματα από τον ζυγό θα αξιοποιηθούν για να υπολογιστούν οι συνέπειες της

δράσης των αποικοδομητών υπολογίζοντας τη σταθερά αποικοδόμησης k.
Η σταθερά αποικοδόμησης k υπολογίστηκε από τον τύπο: k = lnB0 – lnBt / t
‘Οπου B0 το αρχικό βάρος, Bt είναι τελικό βάρος υπό τις ίδιες συνθήκες δηλ. αφού έχουν
ξηραθεί υπολογισμένα γραμμάρια και t ο χρόνος ταφής (σε ημέρες).

Ακολουθεί διάγραμμα των τιμών για τα αντίστοιχα ζητούμενα του τύπου:

Υλικό Αρχικό ξηρό Τελικό ξηρό Χρόνος σταθερά αποικοδόμησης

βάρος (gr) βάρος (gr) παραμονής (k)
στο έδαφος
(t) σε ημέρες
Οργανικά Ξύλο 0,0973 0,095 84 0,00924314
Ύφασμα 0,2065 0,159 84 0,00148343
Χαρτί 0,1801 0,040 84 0,02193019
Ανόργανα Λίθος 0,2524 0,252 84 0,00
Μέταλλο 0,0572 0,057 84 0,00

Πίνακας 1: Σταθερές αποικοδόμησης των υλικών

 ~8~

Chart Title
0.025

0.02

0.015

0.01

0.005

0
Ξύλο Ύφασμα Χαρτί Λίθος Μέταλλο

Διάγραμμα 1: Σχηματική σύγκριση των σταθερών αποικοδόμησης

ΣΥΖΗΤΗΣΗ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Τα οργανικά υλικά είχανε μακροσκοπικά και μετά από την ζύγιση τις περισσότερες αλλαγές,
ειδικότερα σημειώθηκαν σημαντικές διαφορές στο βάρος τους σε αντίθεση με τα ανόργανα
υλικά. Ιδιαίτερα το χαρτί είχε εξαφανιστεί μεγάλο μέρος του!
Η αντοχή στην δράση των αποικοδομητών ήταν κατά αύξουσα σειρά πιο έντονη στο:
λίθο ,μέταλλο ύφασμα, ξύλο, χαρτί, και αντίστοιχα λιγότερο εμφανής και κατά συνέπεια
βραδύτερα εξελισσόμενες.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Παναγιάρης Γ., Σημειώσεις μαθήματος «Στοιχεία βιολογίας και αρχές βιοδιάβρωσης», 2018