BAB 6: PEMBANGUNAN POLITIK DAN

BAB 6: HUBUNGAN ETNIK

PEMBANGUNAN POLITIK DAN
HUBUNGAN ETNIK DALAM KONTEKS POLITIK
HUBUNGAN ETNIK 1.
MALAYSIA
2. SEJARAH HUBUNGAN ETNIK
 Di Semenanjung Malaysia
 Di Sabah Dan Sarawak
3. USAHA KE ARAH PEMUPUKAN KERJASAMA
DAN PERMUAFAKATAN POLITIK
 Di Semenanjung Malaysia
 Di Sabah Dan Sarawak
4. USAHA KE ARAH PENGUKUHAN PERPADUAN
ETNIK DAN PEMBENTUKAN 1MALAYSIA
MPU2033U1 ETHNIC RELATIONS

 Selepas pembentukan Malaysia 1963, pelbagai usaha

terus dilakukan untuk memupuk semangat kerjasama
dan penyatuan dlm kalangan berbilang kaum dalam
pembangunan politik negara. HUBUNGAN ETNIK DALAM
 Sabah & Sarawak: Proses politik diwarnai dengan
penubuhan parti-parti politik berasaskan kepentingan
KONTEKS POLITIK MALAYSIA
kelompok etnik tertentu sejak penghujung tahun 1950-
an.
 Pada masa yang sama usaha untuk memupuk perpaduan
etnik melalui kerjasama politik turut dijalankan.

1
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 1
 1. ZAMAN PENJAJAHAN
SEJARAH HUBUNGAN ETNIK
DI SEMENANJUNG  BRITISH menguasai:
 Pulau Pinang 1786 (Francis Light)
MALAYSIA
 Seberang Prai 1800
 Singapura 1819
 Melaka 1824
 Negeri-negeri Melayu Bersekutu 1 Julai 1896
 Negeri-negeri Melayu Utara 1909 (Perjanjian Bangkok)
 Johor 1914

 British membawa masyarakat pelbagai etnik bagi

menjana ekonomi British di perlombongan bijih
timah dan perladangan getah.

 British mengasingkan dari segi pekerjaan, tempat  JEPUN: menggariskan pembahagian yg jelas
tinggal dan sistem persekolahan. dalam dasar pentadbirannya terhadap kaum-kaum
MELAYU CINA INDIA utama (Melayu, Cina, India).
PEKERJAAN Ekonomi pertanian Sektor perlombongan Buruh estet
sara diri dan dan perniagaan  Jepun menjalankan dasar berbaik-baik dengan orang
tradisional (petani, Melayu dan India atas kepentingan sendiri.
nelayan)
PENEMPATAN Kawasan kampung Kawasan Kawasan estet  Namun, dasar pemerintahan Jepun terhadap orang
perlombongan, Cina adalah lebih buruk (40,000 mangsa Operasi
bandar, pekan dan
kampung Cina
Sook Ching).
SISTEM Sekolah Agama, Sekolah Cina Sekolah Tamil  Semangat anti-Jepun oleh Parti Komunis Malaya (PKM)
PERSEKOLAHAN Sekolah Melayu iaitu gerakan Malayan People’s Anti-Japanese Army
(MPAJA).
 Sukar bagi kaum Cina dan India berinteraksi
dengan kaum Melayu.  Kesan penjajahan Jepun telah meningkatkan
 Hidup berkelompok tetapi keadaan masyarakat masih permusuhan antara etnik dan mencetuskan
tenteram, tiada konflik. pergaduhan Melayu-Cina.

2
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 2
 JEPUN:
 Kesatuan Melayu Muda (KMM) Ibrahim Yaakob dll
dibebaskan
 Pasukan Pembela Tanah Air (PETA)
 Kesatuan Rakyat Istimewa Semenanjung (KRIS)
 Galakan penubuhan parti India:
 Liga Kemerdekaan India (IIL)
 Tentera Nasional India (INA)
 Kesan penindasan terhadap kaum Cina
 Parti
Komunis Malaya (PKM)
 Malayan People’s Anti-Japanese Army (MPAJA)
 UMNO ditubuhkan 11 Mei 1946 bagi menentang
Malayan Union dan Malayan Union dibubarkan
dan digantikan dengan Persekutuan Tanah
Melayu Februari 1948.
 Orang Cina menentang kewarganegaraan
Persekutuan kerana syarat penguasaan bahasa
Melayu sebagai keperluan untuk memohon menjadi
warganegara.
 Orang Melayu setuju syarat kewarganegaraan
diperketat kepada kaum bukan Melayu dan
pengembalian kuasa raja-raja Melayu.
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS)
2. SELEPAS PERANG
 Rancangan Malayan Union 1 April 1946 untuk
menggabungkan kesemua 9 negeri Melayu dan 2
negeri Selat dalam satu unit pentadbiran diketuai
Gabenor British.
 Diterimaorang Cina dan India (kerakyatan-Jus Soli)
 Dibantah oleh orang Melayu bimbang hak
kewarganegaraan yang longgar akan menjejaskan
kedudukan dan hak istimewa serta kepentingan politik
Melayu, kehilangan kuasa Raja-raja Melayu.
 Timbul konflik antara orang Melayu-orang bukan
Melayu.
3. ZAMAN DARURAT SEHINGGA
PEMBENTUKAN MALAYSIA
 Hubungan etnik semakin tegang pada zaman
Darurat Tanah Melayu 16 Jun 1948 – 31 Julai
1960 (komunis PKM & MPAJA menentang Jepun).
 Lebih memburukkan keadaan, British: rancangan
penempatan semula.
 Pergaulan Cina-Melayu terbatas.
 Penguasaan ekonomi Tanah Melayu oleh kaum
pendatang, penglibatan orang Cina dalam politik
(gabungan UMNO-MCA) dan perjuangan setiap
etnik dalam mempertahankan budaya, bahasa dan
pendidikan masing-masing mengeruhkan lagi
keadaan.
3
3
 Pakatan kerjasama orang Melayu, Cina, India
melalui Parti Perikatan UMNO-MCA-MIC telah
meyakinkan British dan Tanah Melayu mencapai
kemerdekaan pada 31 Ogos 1957.
 Kerajaan Perikatan memupuk penyatuan etnik

menerusi Sistem Pelajaran Kebangsaan – melantik

Jawatankuasa Rahman Talib 18 Februari 1960.
Menjadi Akta Pelajaran 1961.
 Melahirkan persefahaman dan perpaduan etnik
(penggunaan bahasa kebangsaan dlm peperiksaan kerjasama orang Melayu, Cina dan India melalui
awam) Parti Perikatan UMNO-MCA-MIC telah Berjaya
memerdekakan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957.

 Kerajaan mengurangkan jurang perbezaan kemajuan

dan pembangunan antara penduduk bandar (bukan
Melayu) dan penduduk luar bandar (Melayu) melalui
Rancangan Tanah Melayu Pertama (1956-1960).
 Pembangunan sektor luar bandar (sektor pertanian secara
komersial)
 Politik negara stabil di bawah kerajaan Perikatan
selepas darurat diisytihar berakhir pada 31 Julai
1960.
 Pada 27 Mei 1961, TAR mencadangkan pembentukan
Malaysia.
 Pada 16 September 1963 Persekutuan Malaysia telah
dibentuk (Persekutuan Tanah Melayu, Sarawak dan
Sabah/Borneo Utara, Singapura-berpisah pada tahun
1965).
4. DARI MALAYSIA HINGGA KINI
 Pembangunan negara dan ekonomi melalui Rancangan
Malaya Kedua (1961-1965) dan Rancangan Malaysia
Pertama (1966-1970).
 Penerokaan tanah dan pembangunan pertanian
 TIDAK menekankan soal mewujudkan interaksi, kerjasama
atau memupuk kesefahaman antara etnik.
 Konflik etnik 13 Mei 1969 kerana jurang perbezaan
sosioekonomi antara etnik, ketidakfahaman, perasaan
percaya belum wujud, isu sensitif (bahasa, pendidikan
dan kepentingan etnik) dan PR (pilihan raya) 1969.

4
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 4
 13 Mei 1969: PR 1969 Parti Perikatan hilang
sokongan kepada DAP dan Gerakan serta PPP
(People’s Progressive Party) di Perak.
 12 Mei berlaku perarakan kemenangan DR. Tan
Chee Khoon (Gerakan) dan penyokongnya melanggar
syarat perarakan dan memasuki kawasan penempatan
orang Melayu di Kg Baharu.
 Mengejek orang Melayu
 Orang Melayu berkumpul di kediaman MB Datuk
Harus Idris di Kg. Baharu dan bergerak ke Jalan TAR,
berlaku rusuhan kaum.
 Berlaku serangan di antara orang Melayu dan Cina
 6,000 hilang kediaman, 184 kematian, 211 kenderaan
musnah, 753 bangunan dirosakkan
 Undang-undang Darurat diisytihar 15 Mei 1969.

 Timbul kesedaran untuk menyemai perpaduan etnik.

 Peristiwa Kampung Medan Mac 2001 dan Peristiwa  Memupuk perpaduan dengan penubuhan;
5 Mac 2001.  Majlis Gerakan Negara
 Konflik
di antara orang India - orang Melayu  Majlis Perundangan Negara
 5 kematian, 37 cedera dan 153 orang ditahan  Majlis Muhibah Negara

 Majlis Perpaduan Negara

 Jabatan Perpaduan Negara

 Kementerian Perpaduan Negara

 Hubungan etnik berada di tahap yang memuaskan.

5
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 5
 SABAH

SEJARAH HUBUNGAN ETNIK  Taburan penduduk di Sabah tidak seimbang.

DI SABAH DAN SARAWAK  Perhubungan etnik berdasarkan penempatan;
Penduduk Penduduk Penduduk Bukan
Bumiputera Islam Bumiputera Bukan Bumiputera
Islam
PEKERJAAN Pencarian hasil laut Bercucuk tanam dan Perniagaan
memburu binatang
PENEMPATAN Kawasan pesisiran Kawasan Kawasan bandar
pantai pendalaman
KUMPULAN Bajau, Idahan, Sulu, Kadazan Dusun, Cina
ETNIK Orang-Sungai, Iranun, Murut, Rungus
Bisaya, Melayu-
Brunei
KEPERCAYAAN Islam Animisme, Kristian Buddha

SARAWAK
 Hubungan yang harmoni di Sabah kerana  Perhubungan etnik di Sarawak adalah keadaan yang
penduduk lebih meletakkan keutamaan kepada dingin, kesan dasar pentadbiran Raja Brooke yang
kebudayaan dalam urusan kehidupan mengasingkan kumpulan etnik mengikut kepentingan
bermasyarakat berbanding perbezaan agama. mereka (penempatan dan pekerjaan).
 Hubungan etnik di Sabah lebih harmoni dengan Penduduk Penduduk Penduduk Bukan
adanya perkahwinan campur antara kumpulan Bumiputera Islam
(Melayu)
Bumiputera Bukan
Islam
Bumiputera (Cina)

etnik. DASAR RAJA Membantu Orang Dayak: Pembangunan

 Mementingkan ikatan kekeluargaan berbanding BROOKE pentadbiran Brooke Pertahanan dan ekonomi
perluasan kuasa
agama Brooke di Sarawak
PENEMPATAN Kawasan pesisiran Di rumah panjang, Kawasan bandar,
sungai, kampung kampung terpencil pekan, kampung Cina
Melayu

6
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 6
 Hubungan etnik di Sarawak semakin baik di bawah
pentadbiran British
 Wujud ruang interaksi antara kaum
 Kemajuan dalam aspek sosial dan ekonomi
 Sehingga kini hubungan etnik di Sarawak lebih
harmoni melalui;
 Perkahwinancampur
 Toleransi
agama
 Kesedaran melalui pendidikan

 Hubungan politik di Sabah dan Sarawak mula

dikesan menjelang pembentukan Malaysia. Pembentukan Malaysia 1963, Berjaya memberi
Kemerdekaan kepada Sabah, Sarawak dan Singapura

1. CLC (Communities Liaison Committee)

USAHA KE ARAH PEMUPUKAN 2. IMP (Independence of Malaya Party) – Dato’ Onn
KERJASAMA DAN 3. MCA (Malayan Chinese Association) & UMNO
PERMUAFAKATAN POLITIK
4. PERIKATAN UMNO-MCA-MIC/ BN
5. PAKATAN RAKYAT

6. PAKATAN HARAPAN

7. GAGASAN SEJAHTERA

6. Parti-parti di Sabah

7. Parti-parti di Sarawak

7
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 7
  CLC:
CLC (JAWATANKUASA PERHUBUNGAN KAUM)
 Sepakat sistem pendidikan bukan bercorak perkauman
(guna BI/BM di Sekolah Rendah Kerajaan)
 Communities Liaison Committee (CLC)  Setuju hak kerakyatan berdasarkan prinsip jus soli harus

 Januari 1949 Dato’ Onn Jaafar dan Malcolm
MacDonald (Gabenor Jeneral British di Asia Tenggara)
– menubuhkan badan berbilang etnik dgn tujuan untuk
mewujudkan kesefahaman dan kerjasama yg lebih baik
dalam kalangan pelbagai etnik.
diperluas kepada orang bukan Melayu.
 Meningkatkan kerjasama ekonomi antara orang bukan
Melayu dengan orang Melayu. Kerajaan sedia
kemudahan latihan, pendidikan dan bantuan (RIDA-1950).
 Sebulat suara setuju orang Melayu wajar mempunyai

 Dianggotai kedudukan istimewa di negara ini

 Wujud dasar sama rata antara semua etnik dalam politik
 5 orang pemimpin Melayu
negara dengan berteraskan demokrasi dan hak asasi
 4 orang wakil Cina
manusia.
 1 wakil India, Serani, Ceylon
 Beri latihan dalam pentadbiran
 1 wakil Eropah
 Buka peluang bagi kaum bukan Melayu dalam sektor
 Penasihat/pegawai perantara CLC-Kerajaan British perkhidmatan awam serta politik.
(Malcolm MacDonald)

Independence of Malaya Party (IMP)

 CLC tidak dapat
mengembangkan
 16 September 1951, presiden UMNO pertama,
usahanya kerana CLC Dato’ Onn Jaafar meninggalkan parti UMNO dan
terkubur. menubuhkan IMP.
 Krisis
Dato’ Onn Jaafar  Keahlian IMP dibuka kepada semua kumpulan etnik
– UMNO. dengan matlamat utama untuk mencapai kemerdekaan
Tanah Melayu dalam masa 10 tahun.
Dato’ Onn  IMP berjaya membentuk parti pelbagai etnik, namun
menubuhkan IMP kurang mendapat sambutan.
 Komuniti etnik berlainan ini masih tidak bersedia
(Independence of
untuk bekerjasama dalam satu parti.
Malaya Party).

8
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 8
 IMP, parti berbilang etnik:
 Pembentukan kerajaan dan Negara merdeka dalam
lingkungan Komanwel.
 Pengiktirafan hak perdagangan bebas dan
kemudahan untuk semua serta perlindungan untuk
pelabur.
 Persamaan peluang dan ganjaran tanpa mengira
jantina dan peluang yg sama untuk golongan muda.
 Kerakyatan umum dan hak mengundi untuk orang
dewasa.
 Hasil yg terbaik daripada demokrasi dan kebebasan
asasi serta suasana kehidupan yg menjadikan hidup
lebih penting dan produktif.
 IMP berjaya membentuk parti pelbagai etnik,
namun kurang mendapat sambutan.
 Komuniti etnik berlainan ini masih tidak bersedia
untuk bekerjasama dalam satu parti.
 Orang Cina lebih berminat terhadap MCA
 Orang India menganggotai MIC kerana inginkan
kemerdekaan Tanah Melayu dengan segera
 Dasar politik Dato’ Onn, penduduk perlu
dilengkapkan dengan pendidikan, pengetahuan dan
kematangan politik sebelum mencapai kemerdekaan
 Orang Melayu kurang yakin dengan konsep
berbilang kaum oleh IMP
 IMP gagal tetapi membawa perubahan dalam
corak politik Negara.

United Malays National Organization

(UMNO)
 UMNO ditubuhkan pada 11 Mei 1946 oleh Dato’ Onn
PARTI PERIKATAN Jaafar (Presiden UMNO pertama sehingga 1951).
 Objektif:
PERIKATAN UMNO-MCA  Menentang Malayan Union
PERIKATAN UMNO-MCA-MIC  Menyatukan orang Melayu dan mempertahankan hak
keistimewaan orang Melayu dengan slogan Hidup Melayu.
BARISAN NASIONAL  Sehingga 1951, 39 bahagian UMNO ditubuhkan dengan
keahlian seramai 100,375.
 2 bahagian utama:
 Pemuda UMNO - 1949
 Puteri UMNO - 1947
 Parti yang mewakili orang Melayu dan memainkan
peranan penting dalam kemerdekaan Tanah Melayu.

9
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 9
 Malayan Chinese Organization
(MCA)
 Idea Tun Tan Cheng Lock
 27 Februari 1949 di bawah tajaan 16 pemimpin Cina.
 Tun Tan Cheng Lock = Presiden MCA
 Yong Shook Lin = Setiausaha Kehormat MCA
 Khoo Teck Ee = Bendahari Kehormat MCA
 Objektif asas:
 Untuk menjalin dan memelihara kebajikan dan keharmonian
antara etnik.
 Untuk menggalakkan dan melindungi kepentingan sosial,
ekonomi, politik dan budaya orang Cina.
 Untuk memajukan dan membantu mengekalkan suasana aman
damai.
 MCA sbg sebuah parti politik yang mewakili orang Cina di
Tanah Melayu pada tahun 1952 – Perikatan UMNO-MCA.
The Malayan Indian Congress (MIC)
 MIC ditubuhkan pada 8 Ogos 1946
 Presiden MIC yang pertama: John A. Thivy
 Pemimpin MIC tersohor: Tun Sambathan
 Objektif:
 Untuk melindungi kepentingan sosial, ekonomi, politik dan
budaya komuniti India di Malaya.
 Untuk memperjuangkan hak politik di seluruh Malaya.
 Mewakili komuniti India dalam menyuarakan pendapat
terhadap kerajaan.
 Pada April 1954, MIC menyertai Parti Perikatan
bersama UMNO dan MCA.
 7,000 keahlian MIC pada 1949; 20,000 pada 1955.

PERIKATAN UMNO-MCA-MIC BARISAN NASIONAL

 Januari 1952 UMNO dan MCA perkongsian kuasa  Perikatan UMNO-MCA-MIC. Kemudian BN selepas
politik antara parti politik (Perikatan UMNO-MCA).
 Menang 9 kerusi PR Majlis Perbandaran KL 1952,
didaftarkan pada 1 Jun 1974.
penduduk mula menerima kerjasama etnik dalam proses  13 anggota parti komponen BN – sehingga
politik negara.
pertengahan tahun 2018
 MIC turut serta pada Oktober 1954 (Perikatan
UMNO-MCA-MIC) untuk memperjuangkan
kemerdekaan Tanah Melayu.
 Menang 51 (dari 52 kerusi) PR Persekutuan pertama 1955.
Perikatan layak membentuk kerajaan.
 Berjaya memerdekakan Tanah Melayu dan mendapat
sokongan ramai dari pelbagai etnik di Tanah Melayu.
 1974: Perikatan telah ditukar kepada BARISAN
NASIONAL.

10
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 10
 SENARAI PARTI KOMPONEN
 Kerajaan mahu menjuruskan dasar-dasarnya
BARISAN NASIONAL kepada perpaduan etnik dalam proses politik di
PARTI KOMPONEN BN
Malaysia.
Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO)
Persatuan Cina Se-Malaysia (MCA)
 Objektif BN:
Persatuan India Se-Malaysia (MIC)  Memupuk dan mengekalkan satu bangsa Malaysia yg
Parti Pesaka Bumiputera Bersatu (PBB) harmoni dan bersatu padu.
Parti Gerakan Rakyat Malaysia (GERAKAN)  Berusaha mencapai pembangunan jasmani dan rohani
Parti Liberal Demokratik (LDP) dan mengekalkan Islam sebagai agama Persekutuan,
Barisan Nasional
(BN)
Parti Bersatu Rakyat Sabah (PBRS) dan menegakkan dan mengamalkan prinsip Rukun
Parti Bersatu Sabah (PBS) Negara.
Parti Progresif Penduduk Malaysia (PPP)  Berusaha mewujudkan satu masyarakat adil dan
Parti Rakyat Sarawak (PRS) saksama.
Parti Demokratik Progresif Sarawak (SPDP)  Berusaha utk mengeratkan perhubungan dlm kalangan
Parti Rakyat Bersatu Sarawak (SUPP) parti anggota.
Pertubuhan Pasok Momogun Kadazandusun Murut Bersatu (UPKO)

Sehingga 23 Jun 2018, hanya tinggal PAKATAN RAKYAT

tiga parti komponen dalam BN:
 Dahulu Barisan Alternatif (1999-2004)
Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu  People’s Pact/People’s Alliance – 1 April 2008
(UMNO)  Pakatan Harapan - 22 September 2015
 Terdiri daripada:
 Parti Keadilan Rakyat (PKR) - 1999
Persatuan Cina Malaysia (MCA)  Democratic Action Party (DAP) -1965/66
 Parti Islam Se-Malaysia (PAS) - 1951

Kongres India Malaysia (MIC)

 Mencapai kerjasama politik bagi menentang BN dlm
PRU 12 (2008).

11
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 11
 Berjaya memenangi sokongan rakyat dan mengakibatkan
BN hilang majoriti 2/3 PRU 2008.
 Menguasai kerajaan negeri Kelantan, Kedah, Pulau Pinang, Perak Pakatan Harapan Gagasan Sejahtera
dan Selangor.
 Ideologi Pakatan Rakyat: 1. Parti Keadilan Rakyat 1. Parti Islam Se-Malaysia
 Keadilan sosial (Keadilan/PKR) (PAS)
 Kemajuan 2. Parti Tindakan 2. Parti Ikatan Bangsa
 Demokrasi sosial Demokratik (DAP) Malaysia (Ikatan)
 Kebajikan awam 3. Parti Amanah Negara 3. Barisan Jemaah
 Membela rakyat terpinggir. (Amanah) Islamiah Se-Malaysia
 Memperjuangkan hak dan kebajikan semua rakyat tanpa 4. Parti Pribumi Bersatu (Berjasa)
mengira etnik spt yang termaktub dalam Perlembagaan
Malaysia. Malaysia (PPBM)
 16 June 2015, Lim Guan Eng mengumumkan pembubaran
5. Parti Warisan Sabah
Pakatan Rakyat atas tiada kerjasama antara satu parti (Sabah)
(PAS) dengan satu parti komponen yang lain.
 Pakatan ini dikatakan diganti dengan Pakatan Harapan.

PAKATAN HARAPAN PRU-14

 Pakatan Harapan - 22 September 2015
 Parti campuran ini ditubuhkan pada 22 September
2015, terdiri daripada Parti Tindakan Demokratik,
Parti Keadilan Rakyat dan Parti Pekerja-Pekerja
Malaysia.
 Parti Pekerja-Pekerja Malaysia diganti oleh Parti
Amanah Negara (AMANAH) selepas Jabatan
Pendaftar Pertubuhan (RoS) telah mengesahkan status
permohonannya.
 Pakatan Harapan berjaya menewaskan parti yang Pakatan Harapan memenangi Pilihan Raya Umum (PRU) ke-14.
dahulunya dikatakan parti kerajaan di Malaysia iaitu • Tun Dr.Mahathir Mohamad menjadi Perdana Menteri Malaysia ke-7
Barisan Nasional. • Dato' Seri Dr.Wan Azizah menjadi Timbalan Perdana Menteri Malaysia

12
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 12
 PAKATAN Ketua Umum: PARTI PERIKATAN SABAH
• Anwar Ibrahim (PKR)
HARAPAN Pengerusi: Penduduk Bumiputera
Islam
Penduduk Bumiputera
Bukan Islam
Penduduk Bukan
Bumiputera
• Mahathir Mohamad PARTI United Sabah National United National SANAP/Parti
(PPBM) POLITIK Organisation (USNO) Kadazan Organization Kebangsaan
(UNKO) Borneo Utara; kini
Presiden: dikenali sbg SCA
Pasok Momogun
• Wan Azizah Wan Ismail Parti Bersatu Sabah (PBS)
(PKR)
 Parti Perikatan Sabah (UNKO, USNO, Pasok Momogun, SANAP)
Timbalan Presiden:  United Pasok Momogun Kadazan Organization (UPKO):
• Muhyiddin Yassin (PPBM) Gabungan UNKO dan Pasok Momogun (B/P bukan Islam)
• Lim Guan Eng (DAP)  Konflik USNO vs UPKO (USNO bergabung SCA)
• Mohamad Sabu  Parti Bersatu Rakyat Jelata Sabah (BERJAYA) ditubuhkan
(AMANAH) (gabung USNO) – ditentang Parti Bersatu Sabah (PBS)
 PBRS, PBS, SAPP, UPKO menyertai parti komponen BN

PARTI PERIKATAN SARAWAK

Penduduk Penduduk Penduduk Bukan
Bumiputera Islam Bumiputera Bukan Bumiputera (Cina)
(Melayu) Islam USAHA KE ARAH PENGUKUHAN
PART POLITIK Parti Negara Sarawak National Sarawak United
Sarawak (PANAS)
1960
Party (SNAP) 1961 People’s Party (SUPP)
1959 –Parti pertama
PERPADUAN ETNIK DAN
Barisan Rakyat Jati
Sarawak (BARJASA)
Parti Pusaka Anak
Sarawak (PESAKA)
Sarawak Chinese
Association (SCA)
PEMBENTUKAN 1MALAYSIA
 Parti Perikatan Sarawak (PANAS SNAP, BARJASA,
PESAKA, SCA) - SUPP parti pembangkang
 PARTI PESAKA BUMIPUTERA BERSATU (PBB) (PANAS,
BARJASA, PESAKA) – gabungan Bumiputera
 PBB, SNAP, SUPP menyertai parti komponen BN

13
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 13
 RUKUN NEGARA
 Selepas Peristiwa 13 Mei 1969, ideologi  Diisytiharkan pada 31 Ogos 1970.
kebangsaan dibentuk untuk menyatukan pelbagai  Oleh Majlis Perundangan Negara (MPN), diluluskan
etnik Majlis Gerakan Negara (MAGERAN).
 Dasar-dasar pembangunan dirangka oleh kerajaan  Setahun selepas berlakunya tragedi 13 Mei
 DEB
1969 yang menghancurkan perpaduan dan
 Prinsip Rukun Negara
ketenteraman negara.
 PLKN
 1Malaysia
 Sebagai ideologi nasional Malaysia.
 Sebagai rujukan dan garis panduan penting bagi
sebarang dasar dan keputusan yang hendak dibuat
oleh kerajaan supaya perpaduan etnik dapat dicapai.

IKRAR RUKUN NEGARA PRINSIP RUKUN NEGARA

Maka kami rakyat Malaysia berikrar akan
Kepercayaan kepada Tuhan
menumpukan seluruh tenaga dan usaha kami untuk
mencapai cita-cita tersebut berdasarkan atas • Bangsa dan Negara ini telah diwujudkan atas
kepercayaan yang kukuh kepada Tuhan.
prinsip-prinsip yang berikut: • Melalui kepercayaan beragama inilah akan menjadikan
1. Kepercayaan kepada Tuhan bangsa dan negara ini sebagai satu bangsa dan negara
yang berdaulat.
2. Kesetiaan kepada Raja dan Negara • Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan bahawa
Islam ialah agama rasmi Persekutuan, tetapi agama dan
3. Keluhuran Perlembagaan kepercayaan-kepercayaan lain boleh diamalkan dengan
aman dan tenteram di mana-mana bahagian di dalam
4. Kedaulatan Undang-undang • Persekutuan dan tindakan membeza-bezakan terhadap
seseorang warganegara atas alasan agama adalah
5. Kesopanan dan Kesusilaan dilarang sama sekali.

14
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 14
Kesetiaan Kepada Raja dan Negara
• Malaysia mengamalkan Sistem Demokrasi Berparlimen
Keluhuran Perlembagaan
dan Raja Berpelembagaan dengan Seri Paduka Baginda
Yang di-Pertuan Agong sebagai Ketua Negara.
• Selaras dengan kedudukan Yang di-Pertuan Agong
sebagai Raja mengikut Perlembagaan, sistem beraja juga
diamalkan di setiap negeri, dan Yang Di-Pertua Negeri
bagi negeri-negeri yang tidak beraja.
• Kesetiaan kepada Raja dan Negara bermaksud, bahawa
setiap warganegara hendaklah menumpukan sepenuh taat
setia, jujur dan ikhlas kepada Seri Paduka Baginda Yang
di-Pertuan Agong.
• Di peringkat negeri pula, rakyat dikehendaki menumpukan
taat setia kepada raja yang memerintah negeri tempat
mereka bermastautin tanpa mengurangkan taat setia
kepada Yang di-Pertuan Agong.
Kedaulatan Undang-Undang
• Keadilan diasaskan atas kedaulatan undang-
undang di mana setiap rakyat sama tarafnya di
sisi undang-undang negara.
• Kebebasan asasi terjamin bagi semua
warganegara Malaysia.
• Undang-undang negara berasaskan kepada
Perlembagaan. Oleh itu kedaulatannya perlu
diterima dan dipertahankan. Tanpa undang-
undang, hidup bermasyarakat dan bernegara
tidak aman dan stabil.
• Oleh itu undang-undang negara dijamin pula
oleh institusi kehakiman yang bebas dan
berwibawa.
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS)
• Prinsip ini menekan perlunya rakyat menerima,
mematuhi dan mempertahankan keluhuran atau
kemuliaan Perlembagaan Negara.
• Perlembagaan Negara adalah sumber perundangan
yang tertinggi.
• Fungsinya untuk memberi perlindungan kepada
setiap rakyat negara ini akan hak dan keistimewaan
mereka sebagai warganegara.
• Merupakan satu kontrak sosial rakyat yang
tidak boleh dipersoalkan dan diganggu gugat oleh
mana-mana individu atau mana-mana pihak.
Kesopanan dan Kesusilaan
• Prinsip ke lima ini menekankan perkembangan
personaliti dan tingkah laku seseorang rakyat.
• Tujuannya ialah untuk membentuk warga
negara yang bersopan santun dan bersusila
selaras dengan kempen Budi Bahasa dan Nilai
Murni yang dijalankan sekarang.
• Sikap bersopan santun dan bersusila patut
diamalkan bagi membentuk seseorang individu
dan masyarakat yang berdisiplin serta
bermoral tinggi yang akan membantu
mewujudkan sebuah masyarakat yang harmoni.
15
15
PROGRAM LATIHAN KHIDMAT NEGARA
(PLKN) Objektif Program Khidmat Negara:

Meningkatkan semangat patriotisme di kalangan generasi

 Dicetuskan dalam Kongres muda.
Patriotisme Negara pada 24
Oktober 2002. Memupuk perpaduan kaum serta integrasi nasional.

 Akta Latihan Khidmat Negara

Membentuk perwatakan positif menerusi nilai-nilai murni.
2003 (Akta 628) diluluskan oleh
Kabinet, Dewan Rakyat dan
Dewan Negara. Menyemarakkan semangat kesukarelaan.

 Dilaksanakan pada 16 Februari Melahirkan generasi muda yang lebih cergas, cerdas dan
2004. penuh keyakinan diri.

KONSEP 1MALAYSIA
 Pendekatan oleh Datuk Seri Najib Tun Razak
 Slogan Satu Malaysia, Rakyat Didahulukan, Pencapaian
Diutamakan
 TUJUAN: Mengekalkan perpaduan dalam kepelbagaian etnik
masyarakat Malaysia.
 PLKN (Kerahan Tenaga) disertai oleh remaja
berumur 18 tahun yang dipilih secara rawak.
 Terdapat 2 modul latihan;
 Teras (fizikal, kenegaraan dan karakter)
 Tambahan (kerohanian, kebudayaan dan nilai)

16
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 16
 Aspek Pertama – Penerapan Teras-Teras Perpaduan
PENDEKATAN 1MALAYSIA
• Menerapkan teras-teras perpaduan sebagai budaya dan
amalan semua rakyat Malaysia.
• Komponen-komponen asas yang menguatkan semangat
bersatu padu di kalangan rakyat berbilang kaum.
• Teras Perpaduan ini didokongi oleh nilai-nilai murni yang
seharusnya mendasari cara hidup rakyat Malaysia.

Aspek Kedua – Penerapan Nilai-Nilai Aspirasi

• Nilai-nilai yang perlu ada pada masyarakat progresif dan
dinamik yang akan memacu negara ke arah mencapai status
negara maju.
• Membantu dalam mewujudkan tenaga kerja yang berdaya
maju dan mampu bersaing dalam persekitaran global dan ini
seterusnya membantu melonjakkan kedudukan ekonomi
negara ke tahap yang lebih kukuh dan mantap.

ASPEK KEDUA
ASPEK PERTAMA
PENERAPAN NILAI-NILAI ASPIRASI

17
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 17
 Pembinaan negara dgn berpaksikan perpaduan
dan integrasi, kepentingan rakyat dan Produk 1Malaysia
kecemerlangan bagi melonjak kemajuan negara.
 Wadah bagi pembinaan negara bangsa Malaysia
ke arah mencapai Wawasan 2020.

Kedai Rakyat Biasiswa Klinik 1Malaysia Baucar Buku

1Malaysia 1Malaysia (SPM 1Malaysia
(KR1M) 2010, 2011) (BB1M)

Bantuan Rakyat Menu Rakyat PR1MA Kad Diskaun

1Malaysia 1Malaysia Siswa 1Malaysia
(BR1M) (MR1M)

KESIMPULAN  Peranan dan penglibatan pemimpin parti politik

adalah sangat penting dalam konteks menjalin
hubungan etnik yang sihat dalam pembangunan
 Penyatuan pelbagai parti politik dalam setiap parti politik negara.
komponen.  Bekerjasama bagi mengkaji keperluan dan
 Politik perkauman masih mewarnai politik Malaysia. permasalahan yang dihadapi oleh rakyat serta
 Pembangunan Politik-etnik dalam kes Malaysia mencari penyelesaian terhadap isu-isu yang
dapat dilihat seperti berikut: berbangkit.
 Semenanjung Malaysia- tuntutan untuk berpolitik  Bersikap lebih rasional apabila menyuarakan
dicetuskan oleh peristiwa Malayan Union, dan tuntutan
kemerdekaan Tanah Melayu. masalah kaum masing-masing.
 Sarawak dan Sabah- dicetuskan oleh penubuhan  Perpaduan etnik dalam kalangan rakyat dan
Malaysia. pemimpin politik / parti politik perlu diberi perhatian
dalam negara dalam merealisasikan 1Malaysia.

18
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 18
 RUJUKAN
1Malaysia: Rakyat Didahulukan, Pencapaian
Diutamakan. Terbitan Pejabat Perdana
Menteri.
Shamsul Amri Baharuddin. (2012). Modul
Hubungan Etnik. Bangi: Institut Kajian Etnik
Universiti Kebangsaan Malaysia.
Zaid Ahmad, et al. (2017). Hubungan Etnik di
Malaysia. Selangor: Oxford Fajar Sdn. Bhd.

Farhana Pazil (2018)

19
CENTRE FOR FUNDAMENTAL STUDIES (CFS) 19