-- Materiały przeznaczone do nauki w domu, nie popieramy ściągania --

Ekologia
Test sprawdzający – rozdział III

Grupa A
1 Uzupełnij schemat ilustrujący skład ekosystemu. 0–2 p.

Ekosystem

biotop

Elementy , na przykład Elementy , na przykład

r
, . , .

2 Przeanalizuj wykres przedstawiający zakresy tolerancji ekologicznej dwóch gatunków A i B. 0–2 p.

Następnie uzupełnij zdania.
zó Minimalna wartość temperatury dla gatunku A wynosi około

dla gatunku B –

gatunku A wynosi
, a maksymalna

. Optimum dla

, a dla gatunku B –
liczba osobników
A

. To oznacza, że większy zakres

tolerancji na temperaturę ma gatunek .

0 5 10 15 20 25
temperatura °C

3 Podaj dwie korzyści wynikające ze skupiskowego rozmieszczenia organizmów. 0–2 p.

w
4 Oceń, czy podane informacje dotyczące zależności antagonistycznych są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, 0–3 p.
jeśli informacja jest prawdziwa, albo literę F – jeśli jest fałszywa.

1. Drapieżniki dokonują selekcji, w wyniku której przy życiu pozostają najlepiej przystosowane osobniki. P F

2. Działalność roślinożerców zawsze doprowadza do śmierci rośliny. P F

3. Skutkiem konkurencji międzygatunkowej może być zmiana niszy jednego z konkurujących gatunków. P F

5 Na terenie pewnego rezerwatu o powierzchni 40 ha żyją sarny: 5 samic, 4 samce oraz 11 młodych. 0–2 p.
Oblicz, jakie jest zagęszczenie saren w tym rezerwacie, i zapisz wynik.
 -- Materiały przeznaczone do nauki w domu, nie popieramy ściągania --

6 Podaj dwa przystosowania do zdobywania pokarmu u przedstawionego 0–2 p.

na fotografii gatunku.

7 Podkreśl określenia, które zawierają informacje o przystosowaniach do pasożytnictwa. 0–2 p.

A. Dobrze rozwinięte narządy zmysłów C. Wydawanie na świat dużej liczby potomstwa

B. Brak układu pokarmowego D. Obecność odnóży czepnych lub przyssawek

8 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. 0–1 p.

Komensalizm to zależność

r
A. antagonistyczna. C. konieczna do przeżycia obu organizmom.
B. przynosząca jednostronne korzyści. D. przynosząca obustronne korzyści, ale niekonieczna do przeżycia.

9 Uporządkuj informacje dotyczące symbiozy i protokooperacji. Wpisz obok nazw zależności właściwe litery. 0–3 p.
zó A. Zależność między ukwiałem a krabem pustelnikiem
B. Zależność między grzybem a glonem w plesze porostu
C. Niezbędna organizmom do przeżycia
D. Nie jest konieczna, ale poprawia jakość życia obu partnerów
E. Zależność między koźlarzem a brzozą
F. Zależność łącząca bąkojady i bawoły
1. Symbioza:
2. Protokooperacja:

10 Skreśl niepotrzebne wyrazy tak, aby zdania zawierały prawdziwe informacje. 0–2 p.

Na skałach rozwijają się organizmy pionierskie, na przykład porosty. Przyspieszają one procesy wietrzenia
zasiedlonych skał. Dopiero na takim podłożu mogą wyrastać mchy. Opisany proces to sukcesja pierwotna / wtórna.
Kolejnym jej etapem jest rozwój roślin zielnych / krzewów. Po setkach / tysiącach lat na tym obszarze wykształca się
las / łąka.

11 Przeanalizuj schemat, który przedstawia sieć pokarmową w środowisku lądowym.

w
0–3 p.
Następnie wykonaj polecenia.

a) Podaj nazwę poziomu troficznego, na którym

znajduje się lis rudy, gdy zjada każde z podanych
organizmów.

A. Jagody –
lis rudy
B. Zając –
zając szarak
C. Żaba –
b) Ułóż łańcuch pokarmowy, do którego ostatniego
ogniwa dociera najmniej energii. jaszczurka zwinka
ślimak winniczek

żaba trawna
gąsienica bielinka
 -- Materiały przeznaczone do nauki w domu, nie popieramy ściągania --

Ekologia
Test sprawdzający – rozdział III

Grupa B
1 Uzupełnij schemat ilustrujący skład ekosystemu. 0–2 p.

Ekosystem

biotop

Elementy , na przykład Elementy , na przykład

r
, . , .

2 Przeanalizuj wykres przedstawiający zakresy tolerancji ekologicznej dwóch gatunków A i B. 0–2 p.

Następnie uzupełnij zdania.
zó Maksymalna wartość temperatury dla gatunku A wynosi

około

B–
, a minimalna dla gatunku

. Optimum dla gatunku A wynosi

, a dla gatunku B –

. To oznacza, że większy zakres

liczba osobników
A

tolerancji na temperaturę ma gatunek .

0 5 10 15 20 25
temperatura °C

3 Podaj dwie wady wynikające ze skupiskowego rozmieszczenia organizmów. 0–2 p.

w
4 Oceń, czy podane informacje dotyczące zależności antagonistycznych są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, 0–3 p.
jeśli informacja jest prawdziwa, albo literę F – jeśli jest fałszywa.

1. Działalność roślinożerców zawsze doprowadza do śmierci rośliny. P F

2. Skutkiem konkurencji międzygatunkowej może być zmiana niszy jednego z konkurujących gatunków. P F

3. Drapieżniki dokonują selekcji, w wyniku której przy życiu pozostają najlepiej przystosowane osobniki. P F

5 Na terenie pewnego rezerwatu o powierzchni 30 ha żyją sarny: 6 samic, 7 samców oraz 17 młodych. 0–2 p.

Oblicz, jakie jest zagęszczenie saren w tym rezerwacie, i zapisz wynik.

 -- Materiały przeznaczone do nauki w domu, nie popieramy ściągania --

6 Podaj dwa przystosowania do zdobywania pokarmu u przedstawionego 0–2 p.

na fotografii gatunku.

7 Podkreśl określenia, które zawierają informacje o przystosowaniach do pasożytnictwa. 0–2 p.

A. Składanie niewielkiej liczby jaj C. Pobieranie pokarmu całą powierzchnią ciała

B. Brak narządów zmysłów D. Wytwarzanie substancji znieczulających

8 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. 0–1 p.

Komensalizm to zależność

r
A. przynosząca obustronne korzyści, ale niekonieczna do przeżycia. C. przynosząca jednostronne korzyści.
B. konieczna do przeżycia obu organizmom. D. antagonistyczna.

9 Uporządkuj informacje dotyczące symbiozy i protokooperacji. Wpisz do tabeli właściwe litery. 0–3 p.
zó A. Zależność między kolibrem a roślinami
B. Zależność między łubinem a bakteriami brodawkowymi
C. Zależność między borowikiem a sosną
D. Zależność łącząca mrówki i mszyce
E. Nie jest konieczna, ale poprawia jakość życia obu partnerów
F. Niezbędna organizmom do przeżycia
1. Protokooperacja:
2. Symbioza:

10 Skreśl niepotrzebne wyrazy tak, aby zdania zawierały prawdziwe informacje. 0–2 p.

Stopniowo wśród traw na nieużytkowanej przez człowieka łące pojawiają się inne wieloletnie rośliny zielne,
takie jak pokrzywa czy barszcz. Opisywany proces to sukcesja pierwotna / wtórna. Kolejnym jej etapem jest rozwój
drzew / krzewinek. Po setkach / tysiącach lat na tym obszarze wykształca się las / łąka.
w
11 Przeanalizuj schemat, który przedstawia sieć pokarmową w środowisku lądowym. 0–3 p.
Następnie wykonaj polecenia.
a) Podaj nazwę poziomu troficznego, na którym
znajduje się lis rudy, gdy zjada każde z podanych
organizmów.

A. Jagody –
lis rudy
B. Ślimak –
zając szarak
C. Jaszczurka –
b) Ułóż łańcuch pokarmowy, do którego ostatniego
jaszczurka zwinka
ogniwa dociera najmniej energii. ślimak winniczek

żaba trawna
gąsienica bielinka
 -- Materiały przeznaczone do nauki w domu, nie popieramy ściągania --

Klucz odpowiedzi

Ekologia

Nr Poprawna odpowiedź
Kryterium punktowania
zad. Wersja A Wersja B
1. Biotop – elementy Biotop – elementy nieożywione, za uzupełnienie tabeli z przykładami – 2 p.
nieożywione, np. woda, np. woda, gleba, powietrze, za uzupełnienie tabeli bez przykładów – 1 p.
gleba, powietrze, skały. skały.
Biocenoza – elementy Biocenoza – elementy ożywione,
ożywione, np. rośliny, np. rośliny, zwierzęta, grzyby,
zwierzęta, grzyby, protisty, protisty, bakterie.
bakterie.

2. Kolejno: 8°C, 25°C, 10– Kolejno: 17°C, 0°C, 10–15°C, 5– za uzupełnienie informacji o minimalnej
15°C, 5–20°C, B. 20°C, B i maksymalnej wartości temperatury – 1 p.
za uzupełnienie informacji dotyczących
optimum i zakresu tolerancji – 1 p.
razem – 2 p.

3. Łatwiej bronić swojego
terytorium. Drapieżnikom
polującym w stadzie łatwiej
upolować ofiarę.
Zwierzętom żyjącym
w stadzie łatwiej opiekować
zó
4.
r
Dochodzi do konfliktów o zasoby za każdy poprawny przykład – 1 p.
środowiska, np. pokarm. Łatwiej razem – 2 p.
rozprzestrzeniają się pasożyty i
choroby. Dochodzi do walk
o samice, co może się kończyć
urazami.

5.

6.
się młodymi.
1. P, 2. F, 3. P

20 szt./40 ha, czyli 0,5/ha

Dobrze rozwinięte zmysły

1. F, 2. P, 2. P

30 szt./30 ha, czyli 1/ha

Umięśnione ciało, ostre kły

za każdą poprawną ocenę informacji – 1 p.
razem 3 p.

za poprawną odpowiedź – 1 p.

za każdy poprawny przykład – 1 p.

smaku i węchu, długie jelita, i pazury, długi ogon, doskonale razem – 2 p.
obecność bakterii i protistów rozwinięte narządy zmysłów.
w żołądku, szerokie zęby.

7. B, C, D B, C, D za trzy poprawne podkreślenia – 2 p.

za jedno lub dwa poprawne podkreślenia – 1 p.

8. B C za poprawną odpowiedź – 1 p.

9. Symbioza: B, C, E. Protokooperacja: A, D, E. za sześć poprawnych wskazań – 3 p.

w
Protokooperacja: A, D, F. Symbioza: B, C, F. za cztery lub pięć poprawnych wskazań – 2 p.
za dwa lub trzy poprawne wskazania – 1 p.
za jedno poprawne wskazanie lub brak wskazań
– 0 p.
10. Skreślone wyrazy: Skreślone wyrazy: pierwotna, za cztery poprawne skreślenia – 2 p.
pierwotna, krzewów, drzew, tysiącach, łąka. za dwa lub trzy poprawne skreślenia – 1 p.
setkach, łąka. za jedno poprawne skreślenie lub brak skreśleń
– 0 p.

11. a) a) a) za trzy poprawne wskazania – 2 p.

A. konsument I rzędu
B. konsument II rzędu
C. konsument III rzędu
b) Jeden z trzech łańcuchów
zbudowanych z czterech
ogniw, np. liść – gąsienica
bielinka – żaba trawna – lis.
A. konsument I rzędu
B. konsument II rzędu
C. konsument III rzędu
b) Jeden z trzech łańcuchów
zbudowanych z czterech ogniw,
np. liść – gąsienica bielinka –
żaba trawna – lis.
za dwa poprawne wskazania – 1 p.
za jedno poprawne wskazanie lub brak wskazań
– 0 p.
b) za poprawnie ułożony łańcuch – 1 p.
razem – 3 p.