Professional Documents
Culture Documents
Tarih 10 Dersi Klasik Sorular Ve CevaplarÄ 242 Adet
Tarih 10 Dersi Klasik Sorular Ve CevaplarÄ 242 Adet
Tarih 10 Derslerine hazırlanan öğrencilerimiz ve tarih dersi öğretmenlerimizin mutlaka işine yaracaktır.
SORULAR
4- Osmanlı Devletinin kurucuları olan Osmanlı ailesi Oğuzların hangi kol ve boyuna mensupturlar?
6- Anadolu Türk birliğini sağlama yönünde atılan ilk adım nedir? Hangi Osmanlı hükümdarı tarafından
atılmıştır?
11- I. Murat tahta geçtikten sonra öncelikli olarak hangi tedbirleri almak zorunda kaldı.?
21- Yıldırım Bayezıt dönemi Anadolu Türk birliğini sağlama çalışmalarının Sonuçları nelerdir?
29- Fetret Devrinde Yıldırım’ın oğulları arasında taht kavgalarının çıkmasına etki eden anlayış nedir?
30-Osmanlı Devleti ile Venedik arasındaki ilk deniz savaşı hangi hükümdar döneminde yapıldı
45- Fatih İstanbul kuşatması hazırlıklarını yaparken İstanbul’a Avrupa’dan yardım gönderilmesini engellemek
amacıyla hangi tedbirleri aldı? 46- İstanbul’un fethinin
Türk dünyası açısından sonuçları nelerdir?
47- Osmanlı Devleti toprakları arasındaki bütünlüğü ilk kez hangi olayla gerçekleştirdi?
48- Fatih Bizans’ın yeniden diriltilmesi ümitlerini söndürmek amacıyla hangi çalışmaları gerçekleştirdi?
50- Fatih Batı siyasetinin amaçlarını gerçekleştirmek üzere hangi ülkeler üzerine seferlere çıktı?
54- Fatih’in Karadeniz’in Anadolu kıyılarını denetim altına almak amacıyla gerçekleştirdiği seferler nelerdir?
57- Fatih döneminde 16 yıl süren Osmanlı-Venedik savaşlarını sona erdirmek amacıyla imzalanan
antlaşmanın sonuçları nelerdir?
59- Osmanlı tarihinde Cem Sultan Olayının perde arkasında ki nedeni nedir?
66- Yavuz Sultan Selim Doğu Siyaseti ile hangi sonuçlara ulaşmak istiyordu?
76- Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında imzalanan İstanbul Antlaşmasının sonuçları nelerdir?
78- Osmanlı Devleti ile İran arasında imzalanan ilk resmi antlaşma hangisidir?
82- Kanuni devri Hint Deniz Seferlerinde yaşanan başarısızlığın nedenleri nelerdir?
103- Osmanlı tarihinde Sokullu Mehmet Paşa’nın ölümü ile başlayan dönem hangisidir?
109- Köprülü Mehmet Paşa sadrazamlık görevine getirilirken hangi şartları ileri sürdü?
114- II. Viyana kuşatması sonrasında Osmanlı Devletine karşı kurulan Kutsal İttifakta yer alan devletler
hangileridir?
118- Osmanlı Devletinin batı karşısında askeri üstünlüğünü kaybederek,geri çekilme sürecine girdiği
antlaşma hangisidir?
119- Hangi antlaşma sonrasında Osmanlının Karadeniz’deki egemenliği İlk kez tehlikeye girdi?Yazınız.
121- Osmanlı Tarihinde 17. yüzyılda meydana gelen iç isyanların amaçları bakımından gösterdikleri
farklılıklar nelerdir?Yazınız.
126- Rus Çarı I.Petro’nun Rusya’yı güçlü bir devlet haline getirmek amacıyla belirlediği politikalar nelerdir?
127- 18. yüzyıl başlarında Osmanlı devlet adamlarının batıda izledikleri politika ve sonuçları nelerdir?
128- Osmanlı aydının batı bakış açısının değişmesi ile sonuçlanan antlaşma hangisidir?
131- Rusya kapitülasyonlardan yararlanma hakkını ilk kez hangi antlaşma ile elde etti?
132- Rusya Karadeniz’de donanma bulundurma hakkını ilk kez hangi antlaşma ile elde etti?
137- Fransa Mısır’ı işgalindeki amaçlarına ulaşmak için hangi yolları izledi?
138- Osmanlı devlet adamları denge politikasını ilk kez hangi olay sırasında kullandılar?
140-Osmanlı tarihinde Lale Devri olarak adlandırılan dönem hangi olaylar arasında yaşandı,dönemin
mimarları kimlerdir?
141- Askeri alanda ilk kez batı tarzı yenilikler yapan ve bu yeniliklerde ilk kez batılı uzmanlardan faydalanma
yolunu seçen Osmanlı padişahı kimdir?
142- Osmanlı Devletinde batıda geçici elçilikler açılması uygulaması ilk kez hangi dönemde başlatıldı?
144- Fransız İhtilali öncesinde Fransız halkı hangi sosyal sınıflara ayrılmaktaydı?
145- Fransız ihtilalinin ortaya çıkmasında etkili olan dış etkenler nelerdir?
150- Osmanlı tarihinde 1808’de ayanlarla imzalanan Sened-i İttifak’ın sonuçları nelerdir?
153- 19. Yüzyılda Balkanlarda görülen bağımsızlık hareketlerinin temel nedenleri nelerdir?
155- 19. Yüzyılda meydana gelen Yunan İsyanı Avrupa diplomasisinde hangi unsurları ön plana çıkardı?
Yazınız.
159- 1841 Boğazlar sözleşmesine göre İstanbul ve Çanakkale boğazlarının statüsü nasıl belirlendi?
161- 19.Yüzyılda İngiltere Osmanlı toprak bütünlüğü politikasını hangi amaçla uygulamıştır?
166- 1856 Paris Barış Antlaşmasında Osmanlının yenik devlet muamelesi görmesine yol açan madde
hangisidir?Yazınız.
167- 1856 Paris Barış Antlaşması hangi yönleriyle Osmanlı Devleti için olumlu bir antlaşmadır?
168- 1856 Paris Barış Antlaşması hangi yönleriyle Osmanlı Devleti için olumsuz bir antlaşmadır?
169- XIX. Yüzyılda Rusya tarafından ilk kez kullanılan Şark Meselesi terimi yüzyıl boyunca hangi anlamlarda
kullanılmıştır?
170- Panislavizm nedir ?Hangi ülke tarafından geliştirilmiştir?
172- 1876 ‘da Osmanlı Devlet adamlarının Kanun-i Esasiyi ilan etmelerinin amaçları nelerdir?
173- 1878’de Osmanlı Devleti ile Rusya arasında imzalanan Ayestefanos Antlaşmasının uygulanmamasının
nedenleri nedir?Yazınız?
174- Ermeni Sorunu ilk kez hangi antlaşma ile Osmanlı Devletinin karşısına fiili olarak ortaya çıktı?
175- Ermeni Sorunun ortaya çıkışında rol oynayan Rusya’nın amacı nedir?
176- Ermeni Sorunun ortaya çıkışında rol oynayan İngiltere’nin amacı nedir?
178- Osmanlı Devletinin Kuzey Afrika’daki varlığı hangi antlaşma ile sona erdi ? Yazınız?
181- I. Balkan Savaşları hangi antlaşma ile sona erdi yazarak , batı sınırımız nasıl çizildi belirtiniz?
184- Osmanlı Devletini içinde bulunduğu durumdan kurtarmaya yönelik ortaya çıkan fikri akımlar
hangileridir? Yazınız?
189- XX.yüzyıl başlarında yeni Türk Devletinin kurulmasında hangi fikir akımları etkili olmuştur? Yazınız?
190- Birinci Dünya Savaşı öncesinde İttifak ve İtilaf blokları hangi Avrupa devletlerinin katılımı ile kuruldu?
191- Almanya Osmanlı Devletini kendi yanında savaşa girdirmekle hangi hedeflere ulaşmak istiyordu?
192- Osmanlı Devletinin Almanya yanında savaşa girerek ulaşmak istediği hedefler nelerdir?
203- Tanzimat Fermanı hangi yönü ile İngiltere’deki Manga Carta’ya benzetilebilir?
204- Tanzimat’tan itibaren Osmanlı adliye teşkilatında yapılan düzenlemeler sonucunda kurulan
mahkemeler hangileridir?
206- Kanun-i Esasinin ilanı ile kurulan Osmanlı Mebusan Meclisi hangi üyelerden oluşmaktaydı?
207- Osmanlı Devletinde anayasal düzen ilk kez ne zaman ,hangi olayla başladı?
212- Merkeziyetçi bir yapıya sahip olan Osmanlı Devletinde toplum kaça ayrılır ?Yazınız?
213- Fatih Sultan Mehmet hazırladığı kanunnamede hangi nedenle kardeş katlini yasallaştırdı?
217- Klasik dönem Osmanlı Devlet yönetim merkezi olan Topkapı Sarayı kaç bölümden oluşmaktadır?
Yazınız?
221- Osmanlı Devlet yönetiminde gerek duyulduğunda divan toplantılarına çağrılan üyeler kimlerdir?
225- Osmanlı Devlet yönetiminde Defterdar’ın görevlerini yerine getirmesinde yardımcı olan kalemler
(daireler) hangileridir?
235- Osmanlı hukuk sisteminde yer alan şer’i hukukun temelleri nelerdir?
236- Osmanlı hukuk sisteminde yer alan örfî hukuk nedir? Açıklayınız?
238- İlmiye sınıfının devlet yönetimi ve toplum içindeki görevleri kaça ayrılar? Yazınız?
242- İlmiye sınıfının iftâ (fetva) görevi nedir? Kimler tarafından kullanılır?
CEVAPLAR .
9- 1353’te ,Bizans’a yardımdan dönen Süleyman Paşa Bizans tarafından Osmanlılara verilen Gelibolu
Yarımadasındaki Çimpe Kale’sine asker bıraktı.Böylece ilk defa Rumeli’ye geçilmiş oldu.
c) Haçlı saldırılarına anında karşılık verebilmek ve Balkanlardaki fetih hareketlerini yönetmek için başkent
Edirne’ye nakledildi,
e) Bulgar kralı barış isteyerek Osmanlı egemenliğini kabul etmek zorunda kaldı.
15- Bulgaristan’ın Osmanlı egemenliğini kabul etmesi ve Osmanlıların Makedonya’yı ele geçirmek istemesi.
16- a) Rumeli’ye geçişte Sırp Sındığı ve Çirmen’den sora üçüncü büyük adım atıldı,
c) Atina’nın kuzeyinden Belgrat’ın güneyine kadar geniş bir alan Osmanlı hakimiyetine girdi, Balkanlardaki
Türk ilerleyişi hızlandı.
17- Yıldırım Bayezıt
19- a) Bulgaristan bir Türk ili haline geldi.Eflak ve Bosna Osmanlı hakimiyetini kabul etti.Osmanlı sınırları
Tuna’ya kadar genişledi.
20- Her iki devletinde Anadolu Türk birliğini kendi kontrolleri altında gerçekleştirme isteği .
21- a) Tüm batı ve orta Anadolu Osmanlı idaresine girdi.Anadolu Türk birliği büyük ölçüde sağlandı.
c) Doğuya doğru genişleme siyaseti izlemese Osmanlıyı Timur ile karşı karşıya getirdi.
22- a) Timur’un Çin üzerine sefer düzenlemeden önce batıda güçlü bir devlet bırakmak istememesi
23- a) Eski Anadolu beyliklerinden kalma bazı birliklerin ve Kara Tatarların Timur tarafına geçmesi,
24- a) Yıldırım ile oğulları Musa ve Mustafa Çelebiler esir düştü.Yıldırımın diğer oğulları Timur’a itaat
ettiler,böylece bağımsızlığa gölge düştü,
d) Yıldırımın oğulları arasında ki mücadeleden dolayı Fetret Devri başladı,Osmanlı dağılma tehlikesiyle
karşı karşıya kaldı.
b) Rumeli’de fethedilen yerlerin bir kısmı elden çıktı,fakat büyük bir kayıp yaşanmadı
26- a) Osmanlı’nın hoşgörülü bir politika izleyerek Hristiyan halkı tekfurlar ve voyvodalara karşı korumuş
olması,
27-Osmanlı tarihinde Ankara Savaşından sonra Yıldırım’ın oğulları arasında onüç yıl (1402-1413) süren taht
kavgaları dönemine Fetret Devri denir.
35- a) Macarlar karşısında Balkanlarda üst üste alınan yenilgiler üzerine bölgedeki Osmanlı hakimiyetinin
tehlikeye düşmesi,
37- a) Osmanlının başta Macaristan olmak üzere Balkan devletleriyle yaptığı ilk resmi antlaşmayla
Balkanlarda zaman kazandırarak,yeniden toparlanmasına fırsat sağlamıştır,
b) Eflak tampon bir bölge haline getirilerek,Macarlardan gelecek tehlike kısmen önlenmiştir,
38- a) II.Murat’ın arka arkaya alınan yenilgiler sonrasında devlet adamları,askerler ve halk üzerindeki
güvenini kaybetmesi
b) İstanbul’un fethinden önceki son büyük zafer kazanılarak,İstanbul’un fethine zemin hazırlandı.
d) Bizans’ın Avrupa’dan yardım alma ümidi söndü.Haçlıların İstanbul’u kurtarmak üzere düzenledikleri
son sefer oldu.
b) Siyasi faktörler
c) ekonomik faktörler
f) İstanbul’un alınmasıyla ,Avrupa’nın Türkleri Balkanlardan atma ümidinin sona ereceği düşüncesi,
44- İstanbul’un önemli bir ticaret merkezi olması.Kara ve deniz ticaret yollarının ,özellikle İpek yolunun
İstanbul’dan geçmesi.
45- a) Bizans’a Karadeniz üzerinden deniz yoluyla gelebilecek yardımları önlemek için Anadolu Hisarının
karşısına Rumeli (Boğazkesen) Hisarı yapıldı.
b) Askeri,idari ,siyasi ve ekonomik açıdan stratejik bir yapıda olan İstanbul başkent yapıldı,
48- a) Haçlı dünyasının birleşmesini engellemek amacıyla Venedik’le anlaştı.Böylece Venedik bu birlikten
koparılmış oldu.
c) Bizans’ın mirasına sahip çıkma ihtimali bulunan Mora Despotluğu ve Trabzon Rum İmparatorluğu
üzerine sefer düzenledi.
d) Haçlı birliğinin kurulmasını engellemek , Balkanlarda ve denizlerde kesin denetim sağlamak üzere
fetihlere başladı.
c) Tuna nehrine kadar Balkanlarda kesin denetim sağlamak,sınırları batı yönünde genişletmek,
53- a) Osmanlı Devleti doğudaki en büyük rakiplerinden birini etkisiz hale getirdi,
b) Osmanlı sınırları Doğu Anadolu’ya kadar genişledi.Anadolu Türk birliğinin kurulmasına zemin
hazırlandı,
c) Osmanlı Devleti ilk kez taarruz amacıyla açık sahada güçlü toplar kullandı.
54- Amasra Cenevizlilerden alındı,İsfendiyaroğulları Beyliğine son verildi,Trabzon seferi ile Trabzon Rum
İmparatorluğuna son verildi.
55- a)Osmanlı Devletine karşı Memlüklerin Karamanoğullarını koruması,
b) Ramazan ve Dulkadiroğulları beylikleri üzerinde her iki devletinde egemenlik kurmak istemesi,
57- a) Venedik’e kapitülasyonlara benzer bazı ticari imtiyazlar verildi ( Osmanlı Devletinden ilk ticari
imtiyazları alan devlet Venedik’tir.)
c) İpek Yolu üzerinde kesin denetim sağlamak ve Avrupa’yı ekonomik yönden Osmanlı Devletine bağımlı
hale getirmek.
59- Bu olay görünüşte iki şehzadenin saltanat mücadelesi olmaktan ziyade,gerçekte Osmanlı Devlet
yönetiminde daha fazla yetki sahibi olmak isteyen devşirme kökenli devlet adamları ile Türk kökenli devlet
adamları arasındaki yönetimde daha fazla güç sahibi olma mücadelesidir.
60- a) Cem Sultan olayı Osmanlının bir iç sorunu olmasına rağmen,Cem Avrupa’ya sığınmasıyla bir dış sorun
haline geldi,
b) Devşirme kökenli devlet adamlarıyla Türk kökenliler arasında yönetimde daha fazla güç sahibi olma
mücadelesi iyice yoğunlaştı,
63- Adamları vasıtasıyla fikirlerini yayarak taraftar toplamak ve Osmanlı topraklarını ele geçirmekti.
65- a) Doğuda bulunan Safevileri ortadan kaldırıp,Türkistan’a ulaşmak ve İpek Yolu üzerinde tam bir denetim
sağlamak,
b) Mısır Seferi ile Memluk Devletini ortadan kaldırmak,İslam dünyasının büyük bir bölümüne hakim
olmak ve Kızıldeniz üzerinden gelen Baharat Yolunu da kontrol altını almak.
66- a) Türk-İslam dünyasını Osmanlı idaresi altında toplamak ,devleti siyasi açıdan güçlendirmek,
b) Ticaret yolları üzerinde tam bir denetim sağlayarak Avrupa karşısında Osmanlının ekonomik üstünlük
kurmasını ve Avrupa’yı ekonomik açıdan Osmanlı Devletine bağımlı hale getirmek.
68- a) Tebriz’e kadar Doğu Anadolu Osmanlı hakimiyeti altına girdi.Tebriz –Bursa ticaret yolu denetim altına
girdi,
b) Şii sorunu bir süre için çözümlendi .Fakat Şah İsmail savaşmaktan çekindiği için ,Safevi Devleti
yıkılamadı.
c) İran hazinesi ve İranlı bilginler İstanbul’a getirildi,Osmanlı kültürü İran etkisi altına girdi.
d) Dönüşte Dulkadir Beyliği alınarak Anadolu’nun siyasi birliği sağlandı.
71- a) Hicaz ( Mekke ve Medine ) bölgesinin korunması görevi Osmanlı Devletine geçti.
c) Halifelik Osmanlıya geçti ,Osmanlı Devleti dünyanın en büyük siyasi ve dini kuruluşu haline geldi
b) Kalenderoğlu
c) Canberdi Gazali
d) Ahmet Paşa
74- a) Macaristan Osmanlı hakimiyeti altına alınarak tampon bir devlet haline getirildi
c) Bağdat alınarak Basra Körfezine ulaşıldı.Böylece Hint Okyanusu ile bağlantı kuruldu.
b) Kızıldeniz ticaret yoluna hakim olarak,Hint ticaret yolu üzerinde etkinlik kazanmak
82- a) Hint Deniz Seferlerinin ekonomik değerinin yeterince anlaşılmaması,batı seferlerinin daha karlı
olduğunun düşünülmesi
88- a) Ümit Burnunun keşfiyle değişen Baharat Yolunu tekrar kontrol altına almak
90- a) İstanbul kuşatmasında kullanılan büyük toplar feodalitenin çöküşünde etkili oldu.
b) Feodalite rejimi yıkılarak yerine merkezi krallıklar kuruldu.
91- Kağıt ve matbaanın birlikte kullanılmasıyla;Avrupa’da elle yazılan kitaplar basılıp çoğaltıldı.Buna bağlı
olarak bilim ve düşünce hayatı(Rönesans,Hümanizm,Reform)gelişti.
92- XV.ve XVI.yüzyıllar da Avrupalıların yeni yerler keşfetmek,yeni ticaret yolları bulmak amacıyla
gerçekleştirdikleri deniz aşırı yolculuklara denir.
93- a) İpek ve Baharat yollarının Türklerin ve Müslümanların eline geçmesi ile Avrupalıların Çin ve Hindistan’a
doğrudan ulaşma isteği.
94- a) Coğrafi keşifler sonrasında Ümit Burnunun bulunmasıyla Akdeniz havzası önemini kaybetti.Baharat
ticareti Avrupalıların eline geçti.Böylece Osmanlı Devleti gümrük gelirlerinden mahrum kaldı.
b) Keşfedilen topraklardan Avrupa’ya taşınan değerli madenlerin Osmanlı ülkesine kaçak yollarla
girmesi ,akçenin değer kaybetmesine ve hızlı fiyat artışlarına neden oldu.
95- Avrupa’da XV. ve XVI. Yüzyıllarda önce İtalya’da başlayan daha sonrada diğer Avrupa ülkelerine yayılan
edebiyat,sanat,düşünce ve bilim alanındaki büyük yenilik ,gelişme ve anlayışlara denir.
96- a) Avrupa’nın Endülüs Emevi Devleti ve Sicilya aracılığıyla İslam medeniyetini tanıması.
b) Haçlı Seferleri ile doğu uygarlığındaki bilim ve teknolojik gelişmelerin batıya taşınması
d) Coğrafi Keşifler sonrasında düşünce ve sanat eserlerine değer veren Mesen sınıfının ortaya çıkması
e) İstanbul’un fethi sonrasında Bizans alimlerinin İtalya’ya gelerek eski Yunan ve Roma eserlerini
İtalyanca’ya çevirmeleri.
c) Eğitim ve öğretim kilisenin elinden alınarak laik bir eğitim sistemi kuruldu.
e) Katolik kilisesi kendini koruya bilmek için engizisyon mahkemeleri ve Cizvit tarikatını devreye soktu.
f) Protestan kral ve prensler din işlerinin hakimi oldular,kiliseyi kontrolleri altına aldılar.
g) Avrupa Hıristiyan birliğinin parçalanması sonrasında Osmanlı devleti Avrupa içlerine rahatça ilerleme
imkanı buldu.
102- Osmanlı Devletinde yaşayan Hıristiyan halka din ve inanç yönünde geniş haklar tanınmıştı.Osmanlı
Hıristiyanları huzur içinde yaşıyorlardı.Bu nedenle reform hareketlerine katılma gereği duymadılar.Reform
hareketleri sonrasında Avrupa Hıristiyan birliğinin parçalanması Osmanlının Avrupa siyaseti açısından
uygundu.Bu ortamdan yararlanan Osmanlı Devleti Avrupa’da Viyana’ya kadar ilerledi.
b) Ekonominin bozulması
e) Eğitimde bozulmalar
c) Rönesans’ın etkisi
d) Kapitülasyonların etkisi
e) Haçlı zihniyeti
106- Ekber ve Erşed ( yaşça en büyük ve en olgunun başa geçmesi ) geleneğini getirdi.Şehzadelerin sancağa
gönderilme geleneğinden vazgeçildi..
111- a) Avusturya baskısı sonrasında Macarların Osmanlı dan yardım istemeleri ve bu isteğin kabul edilmesi.
c) Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın Viyana’yı alarak yönetimdeki gücünü arttırma isteği.
115- Banat yaylası ve Temeşvar hariç ,Macaristan ve Erdel’i Avusturya ele geçirdi.
122- Devlet içindeki bozulmaları düzeltmek ve devleti yükselme dönemindeki güç ve ihtişamına kavuşturmak
amacıyla gerçekleştirildi.
124- II.Osman,IV.Murat.
125- Kuyucu Murat Paşa,Kemankeş Mustafa Paşa,Tarhuncu Ahmet Paşa,Köprülü Mehmet Paşa,Köprülü Fazıl
Ahmet Paşa,Amcazade Hüseyin Paşa
127- 18. yüzyıl başlarında Osmanlı devleti kaybettiği toprakları geri almak için mücadele etti.Bu politika
doğrultusunda yaptığı savaşlarda istenen amaca ulaşamadı,hatta yeni topraklar kaybetti.
129- Bu antlaşma ile Osmanlı – İran savaşları sona erdi ve taraflar arasında barış dönemi başladı.
130- Dini bakımdan Osmanlıya bağlı kalması koşulu ile Kırım’a bağımsızlık verilmesi.
139- a) 18.yüzyılda Osmanlı aydının batıya bakışı değişti.Batının askeri ve teknik üstünlüğü kabul edilerek,ilk
batılılaşma hareketleri başlatıldı
140- 1718 Pasorofça Antlaşmasından 1730 Patrona Halil İsyanına kadar geçen süre Osmanlı tarihinde Lale
Devri olarak adlandırılır.Dönemin mimarları Padişah III.Ahmet ve Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim
Paşa’dır.
141- II.Mahmut
143- a) Yenilikler bir önceki yüzyıla göre daha köklü olmasına rağmen ; bilinçli bir kadroya dayanmadığı ve
kişilere bağlı kaldığı için başarısızlıkla sonuçlandı.
c) Yenilikler sırasında çıkarları zedelenen bazı çerceler özellikle yeniçeriler çıkardıkları isyanlarla
yeniliklerin başarısızlıkla sonuçlanmasında etkili oldular.
146- İhtilalin ortaya çıkardığı Ulusçuluk(milliyetçilik) akımı çok uluslu bir devlet olan Osmanlının yıkılmasını
sağlayan temel faktör oldu.XIX. ve XX. Yüzyıllarda başta Rusya olmak üzere Avrupa devletlerinin
kışkırtmasıyla önce Balkanlarda daha sonra tüm ülkede azınlıklar arasında ayrılık hareketleri başladı.Zaman
içerisinde Osmanlıdan ayrılarak bağımsız devletlerini kurdular.
147- a) İhtilalin getirdiği hürriyet adalet ve eşitlik gibi kavramlar Osmanlı aydınları üzerinde etkili
oldu.Osmanlı Devletinde demokratikleşme hareketlerini başlattı.
b) Azınlıkların bağımsızlık istekleri Türk milletine örnek teşkil etti.Türk milliyetçiliği esasına dayanan bir
devlet yapısı kurmak üzere çalışmalara başlandı.Osmanlı Devletinin yıkılmasını sağlayan en temel faktör
olan milliyetçilik,Kurtuluş Savaşı yıllarında ve sonrasında kurulmakta olan yeni Türk devletinin en temel
dayanağı oldu.
148- Sanayi İnkılabı :İnsan ve hayvan gücüne dayalı üretim tarzından ,makine gücüne dayalı üretim tarzına
geçiştir.
b) Ayanların varlığının resmen tanınmış olması,devletin ne kadar güçsüz düştüğünü de açığa çıkardı.Bu
yönüyle Sened-i İttifak ,merkezi devlet yönetimine ters düşen bir uygulamadır.
151- Osmanlı tarihinde ilk defa bir azınlık yani Sırplar bazı imtiyazlar elde etti.
b) Osmanlı kendi gücüyle topraklarını koruyamayacağını anladı.Batılı devletlerin desteğine olan ihtiyaç
iyice belirginlik kazandı.
c) Tuna Nehri kıyılarındaki kalelerin Ruslara bırakılması Rusya’nın Balkanlardaki siyasi ve ticari etkinliğini
arttırdı.
d) Doğudaki kalelerin elden çıkmasıyla Doğu Anadolu Rus tehtidi altına girdi.
b) Osmanlı Devletinin bölgedeki varlığını sona erdirmek isteyen batılı devletlerin Osmanlıyı zayıflatmak
amacıyla Balkan uluslarını kışkırtmaları.
c) Osmanlı Devleti’nin bir valisi ile başa çıkamayacak kadar güçsüz düşmesi,batılıların Osmanlı
üzerindeki ticari ve siyasi baskılarını arttırdı.
c) Osmanlı son kez boğazlar üzerindeki Eğemenlik haklarını kullandı.Boğazlar İngiltere ve Fransa’ya
kapandı.
d) Antlaşma İngiltere’nin çıkarlarına ters düştüğü için Rusya ile karşı karşıya geldi.
e) Batılılar antlaşmanın yürürlüğe girmemesi için çaba sarf ettiler.Mısır sorununa ek olarak boğazlar
sorunu da uluslar arası bir sorun haline geldi.
158- a) Mısır sorunu çözümlendi.Mısır’a özerklik verildi.Osmanlı Devletinde ilk kez bir valilik bu kadar
güçlenerek saltanat niteliği kazandı.
b) İngiltere bağımsız bir Mısır Devletinin kurulmasını engelleyerek ,sömürgelerine giden yolu güvenceye
aldı.Fransa’nın Kavalalı kozunu kullanmasını engelledi.
c) Doğu Akdeniz’de İngiltere’nin daha aktif bir rol oynaması,Rusya açısından olumsuz bir gelişme oldu.
159- Boğazlar Osmanlı egemenliğinde kalacak ,Boğazlardan hiçbir savaş gemisi geçmeyecekti.
160- İngiltere 19.yüzyılın son çeyreğine kadar bölgede Osmanlı toprak bütünlüğünü koruma politikası
izledi.1877-1878 Osmanlı – Rus harbinden sonra ise bölgede Osmanlı varlığını yok etmek amacıyla oluşan
paylaşım planları içerisinde yer aldı.
161- İngiltere bölgede Osmanlı toprak bütünlüğünü koruyarak,sömürgelerine giden yolun güvenliğini
sağlamaya ve Akdeniz’deki çıkarlarını korumak istiyordu.
163- a) Ortodoksların koruyucusu sıfatıyla Osmanlı’nın içişlerine karışması ve Kutsal Yerler konusunda bazı
isteklerde bulunması.
b) Hünkar İskelesi Antlaşmasıyla elde ettiği ve daha sonra kaybettiği hakları geri almak istemesi.
b) Macar mültecileri koruduğu için ,Avrupa’da Osmanlı lehine bir kamuoyu oluşması.
166- a) Karadeniz’in tarafsızlığı sağlanacak;bütün ticaret gemilerine açık,savaş gemilerine kapalı olacak.
167- Rus tehlikesinin önlenmesi,Avrupa devletler topluluğuna kabul edilme,Avrupa hukukundan faydalanma
ve toprak bütünlüğünün garantisi açısından olumlu bir antlaşmadır.
168- Karadeniz’in tarafsızlığı ve ıslahatların antlaşmada yer alması bakımından olumsuz bir antlaşmadır.
169- Şark Meselesi; XIX.yüzyılın ilk yarısında Osmanlı toprak bütünlüğünü koruma ,XIX.yüzyılın ikinci
yarısında ise Avrupa’da ki topraklarının paylaşılması anlamında algılanmıştır.
170- Ortodoks ve Slav ırkından olan balkan uluslarının Rusya egemenliği altında birleştirilmesini hedef alan
Rusya tarafından geliştirilen siyasi bir akımdır.
171- İngiltere’nin girişimleriyle Balkan olaylarını yatıştırmak ,Osmanlı-Rus anlaşmazlığını barış yoluyla
çözümlemek.
d) Balkan sorununun çözümünde Rusya’ya karşı batılı devletlerin desteğini elde etmek.
173- Bu antlaşma ile Rusya himayesinde Karadeniz ve Ege’ye kadar uzanan büyük bir Bulgaristan
kuruluyordu.Böylece Ruslar hem Balkanlarda etkinliğini arttıracak,hemde Bulgaristan üzerinden Akdeniz’e
ulaşacaktı.Antlaşma bu yönü ile İngiltere, Almanya ve Avusturya’nın çıkarlarına ters düştüğü için bu
devletlerin itirazına uğradı ve uygulanamadı.
175- Doğu Anadolu’da yaşayan Osmanlı Ermenilerini kullanarak ,bölgede kendi himayesinde kurulacak bir
Ermeni devleti aracılığı ile Akdeniz’e ve Orta Doğuya inmek.
176- Doğu Anadolu’da İngiltere koruyuculuğunda bir Ermeni devleti kurulmasını sağlayarak Rusya’nın
güneye inmesini önlemek.
177- Osmanlı tarihinde meşrutiyet karşıtlarının Meşrutiyet yönetimine son vermek amacıyla 13 Nisan
1909’da çıkardıkları isyan olayıdır.
b) Rusya’nın Balkanlarda izlediği Panslavizm politikası ile Balkan milletlerinin birleştirilmek istenmesi
d) Balkan devletlerinin Rusya önderliğinde Osmanlı Devletinin Balkan topraklarını paylaşma isteği
e) Osmanlının Trablusgarp’ta savaşması ve ordudaki siyasi bölünmüşlük
181- I. Balkan Savaşları Londra Antlaşması ile sona erdi.Bu antlaşmaya göre Midye-Enez hattı batı sınırımız
olarak belirlendi.
182- I. Balkan Savaşları sonunda Bulgaristan’ın daha fazla toprak alması ve sınırlarını Ege denizine kadar
genişletmesi diğer Balkan devletlerinin tepkisine yol açtı.Buda II. Balkan Savaşlarının temel nedenini
oluşturmaktadır.
185- Bir “ Osmanlı Milleti” bilinci oluşturarak azınlıkların devletten kopmasının önlenebileceğini savunan bir
akımdır.
186- Devletin kurtuluşunu dini esaslara bağlılıkta ve halifenin etrafında birleşmekte gören bir fikir akımıdır.
188- Osmanlıcılık ve İslamcılık fikirleri milliyetçilik akımı ile çeliştiği için başarısız olmuştur.
191-
192-
Balkan Savaşlarında kaybedilen yerleri geri almak.
Türk dünyasını ortak bir çatı altında toplayarak büyük bir güç elde etmek.Böylece Turan idealini
gerçekleştirmek.
İngiliz ve Fransız sömürgelerindeki Müslümanları ayaklandırarak ,bu devletleri içerden çökertmek; böylece
Kuzey Afrika’daki toprakları geri almak.
193- a) Savaş geniş bir alana yayıldı.İtilaf devletlerinin gücü bölündü.Almanya kuşatma altına alınmaktan
kurtuldu.
b) Ruslar kuvvetlerinden bir kısmını doğuya kaydırmak zorunda kalınca Almanların yükü hafifledi.
195-
Trakya üzerinden yeni bir cephe açılarak Balkan devletlerinin desteği sağlanacak,
196-
Yardım alamayan Rus ekonomisi bozuldu.Rusya’da çıkan ihtilal sonrasında savaştan çekildi,
Mustafa Kemal’in kazandığı başarılar ulusal mücadelede önder olarak benimsenmesinde etkili oldu.
201- Askerlik , Hukuk ve yönetim , Eğitim ve kültür , Ekonomi alanlarında ıslahatlar yapıldı.
203- Tanzimat Fermanı padişahın otoritesini kanun gücüyle sınırladığı için Manga Carta’ya benzetilebilir.
204- Şer’iye mahkemeleri, Azınlık cemaat mahkemeleri , Konsolosluk mahkemeleri , Ticaret mahkemeleri ,
Nizamiye mahkemeleri.
205- Islahat Fermanında azınlıklar lehine yeni düzenlemeler yapıldığı için Müslüman halk tarafından
imtiyazlar fermanı olarak ta adlandırılmıştır.
206- Osmanlı Mebusan meclisi ayan ve Mebusan olmak üzere iki ayrı gruptan oluşmaktadır.
208- Devlet; insanların sınırları belli bir toprak parçası üzerinde kendi kendini idare edebilmek için meydana
getirdiği siyasi bir teşkilatlanmadır.
212- Askerî (yönetenler) ve Reaya (yönetilenler) olmak üzere iki sınıfa ayrılır.
213- Kardeşler arasındaki taht kavgalarını önlemek devletin devamlılığını sağlamak ve huzura kavuşmasını
sağlamak amacıyla kardeş katlini yasallaştırdı.
214- I.Ahmet veraset sisteminde yaptığı düzenleme ile; Saltanat boşalırsa hanedanın en büyüğü (Ekber) ve en
olgunu (Erşed) padişah olur hükmünü getirmiştir.
215- Bey , Gazi , Hüdavendiğar , Han , Hakan , Sultan , Padişah , Halife , Şahane , Hümayun gibi ünvanlar
kullandılar.
219-Devlet ve ülke sorunlarının görüşülüp karara bağlandığı en üst yönetim ve en yüksek mahkeme
organıdır.
220- Padişah( Fatih dönemine kadar) , Veziriazam , Kubbealtı vezirleri , Kazasker(Kadıasker) , Defterdar ,
Nişancı.
222- Padişah adına yazılan ferman, berat, name gibi belgelere padişahın tuğrasını çekerdi.Kanunları
düzenlemek, tapu ve kadastro işlerini yürütmek, yeni fethedilen toprakları kaydetmek ve dirlik defterlerini
tutmak.Ayrıca divanda alınan kararların mevcut hukuk kurallarına uygunluğunu denetlemek gibi görevleri
vardı.
223- Hazine ile ilgili işlerde hüküm yazmak , Rütbe ve dirlik verilecek kimseleri hükümdara teklif etmek,
Akçenin değerini korumak , Bütçeyi hazırlayarak padişaha sunmak.
224- Divanda askeri ve sivil adalet işlerine bakmak , Kadıların, müderrislerin ve naiplerin özlük işlerini takip
etmek.
228- İltizam kanunların saptadığı vergileri yükümlülerinden toplama ve devlet hazinesine aktarma görevinin
açık arttırma yoluyla ve belli şartlarla bazı şahıslara devredilmesi yöntemidir.
229- Salyaneli (Yıllıklı) Eyaletler , Salyanesiz (Yıllıksız) Eyaletler ve Bağlı Hükümet ve Beylikler.
230- Acemioğlanlar ocağı , Yeniçeri ocağı , Topçu ocağı , Top Abracıları ocağı , Cebeci ocağı , Humbaracı ocağı
, Lağımcı ocağı.
231- Sipahlar(Sipahiler) , Silahtar , Sağ Ulufeciler , Sol ulufeciler , Sağ Garipler , Sol Garipler.
232- Akıncılar , Azaplar , Yaya ve Müsellemler , Deliler , Yörükler , Gönüllüler , Beşliler , Sakalar.
236- Örfî hukuk , şer’i hukuka ters düşmemek şartı ile padişahın koyduğu kanun , kanunname ve ferman gibi
kurallardır.Bu kurallar töreye uygun olurdu.Örfî konulardaki kurallar padişahın ağzından yazılır ve bunlara
ferman denirdi.Fermanlar devlet hayatını ve sosyal hayatı düzenlerdi.
237- Vakıf; Müslümanların , mallarından bir kıskımı insanların hayrına sonsuza kadar tahsis etmesidir.
239- Şeyhülislam , Kazasker , Kadılar , Müderrisler , Müftüler , Nakibüleşraf , Hekimler , İmamlar , Müezzinler ,
Müneccimler , Şeyhler ve Şerifler.
241- Kaza (Yargı) , İslam hukukuna göre hüküm verme görevidir.Kazasker ve kadılar tarafından kullanılır.
242- İftâ (Fetva) , yapılanların dine uygun olup olmaması konusunda fikir beyan etmek yetkisiydi.Şeyhülislam
ve müftü tarafından kullanılır.