Mi Retiro (translated to English as My Retreat and in Tagalog as Ang

Kinaligpitan Ko) was written by Rizal while in exile in Dapitan. From his
mother’s prodding, Rizal revived his writing of poems where he expressed
his serene life and his acceptance of his destiny and whatever justice will
be given him.

My Retreat
By: Jose Rizal
(English version of Mi Retiro)

There is a wide beach of fine, soft sand

and at the foot of a mountain covered in greenery
I planted my humble hut under a pleasant grove,
seeking from the forests in the serene stillness
rest for my brain, silence for my pain.

Its roof is fragile, its weak gray floor,

its beams and columns unhewn wood;
By the way, my rustic cabin is worth nothing;
but it sleeps in the lap of the eternal mountain,
and the sea sings and lulls it night and day.

A tributary stream, which from the shady jungle

descends between rocks, bathes her with love,
and a jet gives her through a rough pipe
that in the warm night is song and melody
and crystalline nectar of the day in the heat.

Prepared by: Artates, Judy Ann BSED 4-A

Cabantog, Angeline BSED 4-A
 If the sky is serene, the fountain runs gently,
Its invisible zither plays incessantly;
but the rains come, and an impetuous torrent
leaps over rocks and abysses, hoarse, foaming, boiling,
and throws itself roaring frantically towards the sea.

From the dog the barking, from the birds trilling

the kalao the hoarse voice are heard alone there,
there is no vain man or importunate neighbor
who imposes himself on my mind, nor does he hinder my path;
I only have the jungles and the sea near me.

The sea, the sea is everything! Its sovereign mass

brings the atoms to me from worlds that are far away;
His limpid morning smile encourages me,
and when in the afternoon my faith turns out to be vain,
my heart finds an echo in its sadness.

AT night it is an arcana! … its diaphanous element

is covered with thousands, and thousands of light;
The breeze wanders fresh, the firmament shines,
the waves in sighs tell the gentle wind
stories that are lost from time in the capiz.

Prepared by: Artates, Judy Ann BSED 4-A

Cabantog, Angeline BSED 4-A
 They say that they tell of the world's first dawn,
of the sun the first kiss that its breast ignited,
when thousands of beings emerged from nothing,
and populated the abyss and the lofty peak
and everywhere its facundating kiss stamped.

But when in the dark night the winds rage

and the restless wings begin to flap,
cries pass through the air that shake the spirit
, choirs, voices that pray, laments that seem to be
exhaled by those who once sank in the sea.

Then the mountains on high echo,

the trees shake from edge to edge;
The cattle howl, the thickets rumble,
their spirits say they are going to the plain
called by the dead to a funeral feast.

Silva, silva the night, confusing, terrifying;

green, blue flames in the sea are seen burning;
but calm is reborn with the next dawn
and soon a daring fishing boat
begins to travel on its tired wings.

Thus the days pass in my dark retirement,

banished from the world where I once lived,

Prepared by: Artates, Judy Ann BSED 4-A

Cabantog, Angeline BSED 4-A
 of my rare fortune I admire the providence:
abandoned stonework that I only aspire to the moss
to hide from everyone the world that I have in me!

I live with the memories of those I have loved

and from time to time I hear their names pronounced:
some are already dead, others have abandoned me;
What else does it matter? … I live thinking about the past
and no one can take the past away from me.

He is my faithful friend who never disdains me

, who always encourages my soul when he sees it sad,
who watches with me in my sleepless nights and prays
with me, and in my exile and in my cabin he dwells,
and when everyone doubts, only he instills faith in me. .

I have it, and I hope that a day will shine

when the idea defeats brutal force,
that after the struggle and the long agony,
another voice louder and happier than mine
will then know how to sing the truinfal song.

I see the sky shine as pure and brilliant

as when I forged my first illusion,
I feel the same breath kiss my withered forehead,
the same one that ignited my fervent enthusiasm

Prepared by: Artates, Judy Ann BSED 4-A

Cabantog, Angeline BSED 4-A
 and made the blood of my young heart boil.

I breathe the breeze that may have passed

through the fields and rivers of my hometown;
Perhaps he will return to me what I have previously entrusted to him,
the kisses and sighs of an idolized being,
the sweet confidences of a virginal love!
Seeing the same moon, as silver as before,
I feel the old melancholy in my rebirth;
A thousand memories of love and sworn faith awaken...
a patio, a rooftop, the beach, a bower,
silences and sighs, blushes of pleasure...

Butterfly thirsty for light and colors,

dreaming in other skies and in a vaster pensil,
I left, barely young, my homeland and my loves,
and wandering everywhere without doubts, without fears,
I spent my April life in strange lands.

And then, when I wanted, caused swallow,

to return to the nest of my parents and my love,
a fierce roar suddenly violent storm:
my wings are broken, the dwelling is thrown away,
the faith sold to others and ruins everywhere.

Thrown to a corduroy of the homeland that I adore,

Prepared by: Artates, Judy Ann BSED 4-A

Cabantog, Angeline BSED 4-A
 the future destroyed, without home, without health,
of my entire existence the only treasure,
beliefs of a healthy, sincere youth.

You are no longer like before, full of fire and life

offering a thousand crowns to immortality;
I find you somewhat serious; But our beloved face,
if it is already so sincere, if it is discolored, it
nevertheless bears the seal of fidelity.

You offer me, oh illusions! the cup of consolation ,

and my young years to awaken you come:
thanks to you, storm; Thank you, winds of heaven,
who at a good time knew how to cut off my uncertain flight,
to bring me down to the ground of my native country.

There is a wide beach of fine, soft sand

and at the foot of a mountain covered in greenery,
I found in my homeland asylum under pleasant trees,
and in its shady forests, serene tranquility,
rest for my brain, silence for my pain.

Prepared by: Artates, Judy Ann BSED 4-A

Cabantog, Angeline BSED 4-A
 Ang Kinaligpitan Ko
ni Dr. José Rizal
(Tagalog version of “Mi Retiro”)

Sa may kalawakan ng pampang ng tanak, lambuting buhangin,

Sa paa ng bundok na balot ng kulay na lunti sa tingin,
Ang hamak kong kubo’y doon itinayo, sa maayang lilim
Niyong kakahuyan upang sa gubat ngang payapa’y hanapin
Ang pamahinga niyaring isipan, tighaw sa panimdim.

Ang atip ng bubong ay hamak na pawid, sahig ay kawayan,

Magaspang na kahoy ang mga haligi, pingga at tahilan,
Sa kubo kong ito ay walang bahaging may kahalagahan,
Lalong mabuti pa ang doon humilig sa lunting damuhan
Na abot ng bulong at awit ng dagat sa dalampasigan.

Doon ay may batis na umaawit pa habang naglalagos

Sa may batuhan magmula sa gubat sa may dakong likod;
Batis ay nagsanga sa tulong ng isang magaspang na tungkod,
Kung gabing tahimik ay may bulong siyang nakapag-aantok,
At kung araw naman ang langit ay parang ibig na maabot.

Kung ang kalangita’y payapang-payapa, agos ay banayad,

Panay ang taginting ng kanyang sitarang hindi namamalas,
Pagbagsak ng ulan, ang tulin ng agos ay walang katulad,
Humahagunot pa sa nangaghambalang na batong malapad,

Prepared by: Artates, Judy Ann BSED 4-A

Cabantog, Angeline BSED 4-A
 Sa di mapipigil na kanyang pagtakbong patungo sa dagat.

Palahaw ng aso at awit ng ibon, at sigaw ng kalaw,

Ang ingay na tanging siyang bumabasag sa katahimikan;
Doo’y di kilala ang tinig ng taong palalo’t mayabang
Na susunud-sunod sa nasang guluhin ang aking isipan;
Ako’y naliligid ng katabing dagat at ng gubat lamang.

Ang dagat, ah, ito ay siya nang lahat kung para sa akin,
Kung dumadaluhong magmula sa mga malayong pampangin;
Sa akin, ang kanyang ngiti kung umaga’y anyayang magiliw,
At kung dapit-hapong ang pananalig ko’y parang nagmamaliw,
Siya ay may bulong na inihahatid sa akin ng hangin.

Pagdating ng gabi: dakilang palabas ng kahiwagaan,

Malaking liwanag ng mumunting kislap na hindi mabilang
Ang doon sa langit ay nakalaganap sa kaitaasan;
Ikinukuwento ng along may hapis sa hanging malumay
Kasaysayang sadyang nawawala’t sukat sa gabing karimlan.

Isinasalaysay ang ayos ng mundo nang unang sumikat

Ang araw sa langit, at sila’y laruin ng kanyang liwanag;
Nang mula sa wala’y dami ng kinapal ang biglang kumalat
Sa kailaliman, at sa kapatagan, magpahanggang gubat,
Sa lahat ng dako na abot ng halik ng mayamang sinag.

Prepared by: Artates, Judy Ann BSED 4-A

Cabantog, Angeline BSED 4-A
 Ngunit kung sa gabi’y magising ang hanging malikot, mailap,
At ang mga alon, sa galit na dala’y susugod, lulundag,
Mayrong mga sigaw na sa aking puso’y nagbibigay-sindak,
Mga tinig waring nagsisipagdasal o nagsisiiyak,
Nagsisipanaghoy sa kailalimang kadilima’y ganap.

At saka ugong ang marahang taghoy na mula sa bundok,

Mga punungkahoy at ang mga damo’y nagsisipangatog,
Pati mga pastol at nababalisa’t pawang mga takot,
Sapagkat anila, ang mga kalulwa’y noon sumisipot,
At nag-aanyayang sa kanilang handa ay dumulog.

Gabi’y bumubulong sa gitna ng sindak at pagkaligalig,

At sa dagat nama’y bughaw’t lunting apoy ang pasilip-silip;
Pagngiti ng araw’y payapa na naman ang buong paligid,
At mula sa laot, yaong mangingisda ay napagigilid,
Sugod na ang lunday at ang mga alon ay nananahimik.

Ganyan ang buhay ko sa aking payapa’t ligpit na tahanan;

Sa mundong nang dati ay kilala ako, ako’y pinapanaw,
Nasapit kong palad, sa ngayon ay aking binubulay-bulay;
Bahaging limot na ay sa lumot namang papawiin lamang
Upang maikubli ang mundong akin na, sa sangkatauhan.

Dahil sa naiwang mga minamahal, ako’y nangangamba,

Mga ngalan nila’y di ko nalilimot sa laot ng sigwa;

Prepared by: Artates, Judy Ann BSED 4-A

Cabantog, Angeline BSED 4-A
 May nangagsilayo, at mayroon namang nangagsipanaw na;
Ngunit sa lumipas kung ako’y magbalik, lahat ay iisa,
Iyang lumipas kong hindi mapapaknit kahit agawin pa.

Kaibigan iyang sa lahat ng oras ay aking kapiling,

Sa gitna ng lumbay ay nagpapasigla sa diwa’t damdamin;
Sa gabing tahimik, siya’y nagtatanod at nananalangin,
Kasama-sama ko sa pagkakatapong malungkot isipin,
Upang kung manlamig ang pananalig ko ay papag-alabin.

Yaong pananalig na ibig ko sanang makitang kumislap

Sa dakilang araw ng pangingibabaw ng Isip sa lakas;
Kung makalipas na itong kamataya’t labanang marahas,
Ay may ibang tinig, na lalong masigla at puspos ng galak,
Na siyang aawit ng pananagumpay ng matwid, sa lahat.

Aking natatanaw na kulay-rosas na ang magandang langit,

Gaya noong aking bukuin sa hagap ang una kong nais;
May halik sa noo ang dampi ng dating simoy na may awit,
Nararamdaman ko ang dati ring apoy na nagpapainit
Sa tinataglay kong dugong kabataang magulo ang isip.

Ang nilalanghap kong mga simoy dito’y nagdaan marahil

Sa mga ilugan at sa mga bukid niyong bayan namin;
Sa pagbalik nila ay kanila sanang ihatid sa akin
Ang buntong-hininga ng minamahal kong malayo sa piling,

Prepared by: Artates, Judy Ann BSED 4-A

Cabantog, Angeline BSED 4-A
 Pahatid na mula sa pinagsanglaan ng unang paggiliw.

Kung aking mamasdan sa abuhing langit ang buwang marilag,

Nararamdaman kong ang sugat ng puso’y muling nagnanaknak;
Naaalalaa ang sumpaan naming kami’y magtatapat,
Ang dalampasigan, ang bukid at saka arkong may bulaklak,
Ang buntong-hininga, ang pananahimik at ang piping galak.

Isang paru-parong hanap ay bulaklak at saka liwanag,

Malalayong bayan ang lagi nang laman ng kanyang pangarap;
Musmos na musmos pa, tahana’y nilisa’t ako ay lumayag,
Upang maglimayon, na ang diwa’y laya at walang bagabag –
Ganyan ko ginugol ang mga pili kong panahon at oras.

At nang mapilitang ako ay bumalik sa dating tahanan,

Kagaya ng isang ibong nanghina na sa kapanahunan,
May nagbangong sigwang malakas, mabangis na parang halimaw,
Ang mga pakpak ko’y nagkabali-bali’t tahana’y pumanaw,
Ang aking tiwala’y ipinagkanulo’t lahat na’y nagunaw.

Sa pagkakatapong malayo sa bayang pinakaiibig,

Ang hinaharap ko’y madilim na lubha’t walang tatangkilik,
Pamuli na namang susungaw ang aking mga panaginip,
Tanging kayamanan ng kabuhayan kong sagana sa hapis;
Mga pananalig niyong kabataang matapat, malinis.

Prepared by: Artates, Judy Ann BSED 4-A

Cabantog, Angeline BSED 4-A
 Dapwa’t kung ikaw ma’y umaasa ngayong iyong makakamtan
Yaong gantimpalang hindi magmamaliw magpakailan man,
Hindi ka na paris ng dating magilas at buhay na buhay;
Sa hapis mong mukha’y may bakas na hindi mapagkakamalan:
Yaong pananalig na dapat mahalin at ipagsanggalang.

At upang aliwin, handog mo sa aki’y mga panaginip,

Nagdaang panahon ng kabataan ko’y ipinasisilip;
Kaya nga, salamat, O sigwang biyaya sa akin ng langit,
Alam mo ang oras na takdang pagpigil sa gala kong isip,
Upang ibalik mo sa pinanggalingang lupang iniibig.

Sa may kalawakan ng pampang ng tanak, lambuting buhangin,

Sa paa ng bundok na balot ng kulay na lunti sa tingin,
Ang natagpuan ko sa lupang sarili’y ampunan sa lilim
Niyong kakahuyan, at sa mga gubat… katahimikan din,
Ang pamamahinga niyaring, tighaw sa panimdim.

Prepared by: Artates, Judy Ann BSED 4-A

Cabantog, Angeline BSED 4-A