Professional Documents
Culture Documents
Ginawa ni:
MARILYN D. TRUMPO
Published by:
Learning Resource Management and Development System
COPYRIGHT NOTICE
2020
“No copyright shall subsist in any work of the Government of the Philippines.
However, prior approval of the government agency of office wherein the work is
created shall be necessary for exploitation of such work for profit.”
This material has been developed for the implementation of K-12 Curriculum
through the Curriculum Implementation Division (CID)—Learning Resource
Management and Development System (LRMDS). It can be reproduced for
educational purposes and the source must be acknowledged. Derivatives of the work
including creating an edited version, an enhancement or a supplementary work are
permitted provided all original work is acknowledged and the copyright is attributed.
No work may be derived from this material for commercial purposes and profit.
ii
PREFACE
iii
ACKNOWLEDGEMENT
The writer further express gratitude to her respective school, the San Gregorio
Elementary School in Luna, Apayao for providing unconditional support to this
endeavor.
To the family and friends of the writer who provided valuable information,
suggestions, encouragement and moral support, whose names would make a lengthy
list with possibility of inadvertent omission, personal thanks were duly extended.
Like all successful humans, I’m thankful to the Almighty God too, who gave
knowledge and wisdom, for his countless love.
JULIET A. RAGOJOS
EPS-LRMDS
CONSULTANTS:
JOY D. SALENG
Chief, Curriculum Implementation Division
iv
TALAAN NG NILALAMAN
Page
Acknowledgement……………………………………………………. …….…......... iv
Alamin …..………………………………………………………………….…………. 2
Balikan …..…………………………………………………………………………..... 5
Tuklasin …..……………………………………….……………….…………………. 6
Suriin ….……………………………………...…………….………………………… 7
Pagyamanin
Pagtatasa 1 ………………………………………………..…………… 14
Pagtatasa 1 …………………………………………………………….. 16
Pagatataya 2 …………………………………………………….…….. 17
Isaisip …………………………………………………………………....................... 18
Isagawa …..……………………………………………………….…………………. 20
Tayahin ……………………………………………………………………………….. 21
Sanggunian ……………………………………………………………………….….. 24
v
Ang mga Simbolo at
Sagisag ng mga Lalawigan
at Lungsod sa Sariling
Rehiyon
Modyul sa Araling Panlipunan 3
Ikalawang Markahan – Week 4
Ginawa ni:
MARILYN D. TRUMPO
Alamin
Para sa mangangasiwa:
Para sa nag-aaral:
2
paglilinaw, mangyaring huwag mag-atubiling magtanong sa iyong guro o
magulang.
3
Subukin
4
Ilang Simbolo at Sagisag Na
Aralin Nagpapakilala Sa Iba’t Ibang
5 Lalawigan o Lungsod Sa
Rehiyon
Balikan
1.
2.
3.
4.
5.
5
Tuklasin
1. ____________ 5. ____________
2. ____________ ____________
6.
3. ____________ 7. ____________
4. ____________ 8. ____________
6
Suriin
7
Ano-ano ang katangian ng bawat lalawigan sa ating rehiyon? Ano-
ano ang nakikitang larawan sa bawat simbolo ng lalawigan? Alamin ang
bawat isa.
Lalawigan ng Abra
Lalawigan ng Apayao
8
Ang mga punungkahoy sa ibabang kanang bahagi ng disenyo ay
nagsasalita ng katotohanan ng masaganang mga reserba sa kagubatan.
Ang mga gulong ay kumakatawan sa matinding pananaw ng
lalawigan tungo sa kaunlaran at industriyalisasyon.
Ang kalasag ay nagsasalita tungkol sa lakas ng loob ng mga tao sa
harap ng pagsalakay at pagbabanta sa labas.
Ang mga inskripsiyon sa loob ng kalasag ay kumakatawan sa
letrang E, K at B sa pre-kolonyal na alpabetong Pilipino- tatlong titik na
hindi dapat kalimutan ng Apayao.
Ang mga lumilipad na ibon ay sumasalamin sa kagalakan at sigasig
ng Lalawigan na binigyan ng kalayaan mula sa pampulitikang pagtuturo
ng Kalinga.
Ang pula at asul na kulay ng background ay binibigyang diin ang
adbokasiya ng Lalawigan ng lahat ng mga programa ng pambansang
pamahalaan, ang mga kulay ay ang nangingibabaw na larangan sa
bandila ng Pilipinas.
Ang mga kuwintas na nakapaligid sa selyo ay sumisimbolo sa
kilalang, sinaunang kultura ng iba't ibang mga tribo ng lalawigan na
kasama ng kanilang mahusay na hangarin upang mapanatili at mabuo
ang nasabing pamana.
Ang kurdon na hangganan ng selyo ay simbolo ng kooperasyon,
pagkakaisa at pakikilahok ng mga taga-Apayao sa mabilis na pag-unlad
ng lalawigan.
Lungsod ng Baguio
9
kalsada na tinatawag na Zigzag road na kilalang katangian ng mga
lansangan sa Baguio.
Ang nasa kanang bahagi naman ay ang mala- belong pangkasal na
talon na isa sa pinakamagandang atraksyon ng lungsod. Ang pahilis na
linya na may gintong barya ay nangangahulugang mga minahan na
nagsisilbing pangunahing pinagkukunan ng kita ng mga taong
naninirahan sa lugar.
Lalawigan ng Benguet
Lalawigan ng Ifugao
10
Ang kulay asul sa likurang bahagi ay nangangahulugan ng
kalangitan na animo ay nag uugnay sa mga hagdan hangdang palayan
samantalang ang kabukiran ang tila hagdan patungo sa kalangitan.
Ang pananggalang naman ang nagpapkita ng tradisyonal na
sandata ng mga katutubo para ipagtanggol ang sarili.
Ang divan hagab ang simbolo ng katayuan sa buhay ng mga
katutubo.
Ang mga ukit dito ay may kakakibat na rituwal mula sa pagputol ng
kahoy na ginagamit sa paglikha nito hanggang sa pagmamay- ari ng
kasangkapan.
Lalawigan ng Kalinga
Ito ang “official seal” ng lalawigan ng Kalinga,
Cordillera Administrative Region. Makikita sa
“official seal” ang Kalasag sa ilalim na bahagi ay
kumakatawan sa lumang earthware. Inilalarawan
din nito na ang lalawigan ay nakaupo sa isang
Banga ni Ginto na nangangahulugan ng masagang
mga mapagkukunan ng minera ditto.
Figure 5. Kalinga Official Seal
Reference: commons.wikipedia.org
Ang pinakamataas na bahagi ay
kumakatawan sa limang pinakamataas na tuktok
ng bundok, ang kurbada sa pagitan ay kumakatawan sa kulubot, alon-
alon na kadena ng bundok na nagtatago sa mga hangganan ng lalawigan.
11
Ang dalawang bundok sa gilid nito ay sumisimbolo ng pagkamit ng
kalayaan gamit ang wasay at gayang na makikita sa ilalom nito.
Taglay din ng selyo ang katutubong palamuti sa ulo ng mga
kababaihan at lubid na nangangahulugang nagkakaisa ang sampung
bayan.
Lungsod ng Tabuk
12
Pagyamanin
13
Pagtatasa 1: Batay sa mga nalaman natin tungkol sa mga katangian ng
bawat lalawigan, punan ang talahanayan ng angkop na simbolo ng
bawat lalawigan sa rehiyon.
14
Gabay na Gawain 2: Buuin ang angkop na salita upang mabuo ang
lalawigan o lungsod sa rehiyon na nagpapakilala ng mga simbolo.
Kupyahin ito at gawin sa iyong sagutang kwaderno.
Simbolo Lalawigan
1. Kulay Asul, pananggalang,
I__G__
divan higab at ukit.
2. Agricultural Lands, Pasture
Lands, Grazing Animal, palay,
organic plant, aliwa, kalasag, ____K C___
sumasayaw na tao, ganza at
gusali.
3. Dam, reservoir, kasangkapan
ng mga minero, katutubong _E____T
basket o kayabang.
4. Pracing Stallion o kabayo, ilog
sa pagitan ng dalawang A__A
bundok at paddied fields.
5. Puno ng pino, paliko likong
daan, mala- belong pangkasal ____I_ C___
na talon at pahilis na linya.
6. Kalasag, banga ng ginto,
limang pinakamataas na tuktok
ng bundok, kurbada na daan at __L__G_
alon – alon na kadena ng
bundok.
7. Pitong sinag ng araw, kalapati,
bundok, ilog, bukirin, puno,
gulong, kalasag, inskripsyon,
__A_A_
ibong lumilipad, kulay pula at
asul, maliit na bato at maliliit na
lubid.
8. Puting lilies, bituin, matayog na
bundok, dalawang bundok sa M_______
gilid, wasay, gayang, _R______
katutubong palamuti.
15
Malayang Aktibidad 1: Palaisipan ng Krosword sa Simbolo at Sagisag
ng mga lalawigan o lungsod sa sariling rehiyon. Kumpletuhin ang puzzle
sa pamamagitan ng pagbabasa ng mga pahiwatig pagkatapos ilagay ang
naaangkop na mga tugon.
Hanay A Hanay B
a. Ang lalawigan na ito ang
may pinakamataas na antas
1. Abra ng nakapag-aral sa mga
bagong likhang mga
lalawigan.
b. Ang kalasag sa ilalim na
2. Apayao bahagi ay kumakatawan sa
lumang earthware.
16
c. Ang lalawigan na ito ang
3. Baguio City may pinakamaraming
bundok sa buong rehiyon.
d. Ang pitong sinag ng araw ay
4. Benguet sumasagisag sa pitong
bayan ng lalawigan.
e. Makikita ang mahalagang
5. Ifugao kasaysayan ng lalawigan sa
sagisag na ito.
f. Naliksa sa ilalim ng Batas
6. Kalinga Bilang 2711 noong Marso
10, 1917.
g. And lalawigan na ito ay
7. Mountain Province kilala sa hagdan- hangdang
palayan.
h. Sumisimbolo nang una at
8. Tabuk City pangalawang pangunahin
pinagkukunan nang kita.
Pagpapahalaga sa
Katapangan Kasipagan
Kalikasan
17
2. Ang ifugao ay kilala sa hagdan- hagdang palayan.
Isaisip
18
paliko- likong kalsada na tinatawag na ________________ na
kilalang katangian ng mga lansangan sa Baguio.
19
Isagawa
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
20
Tayahin
1. Abra - yaaokb
2. Apayao - snipkiyinrso
4. Benguet - romine
6. Kalinga - gaksala
22
23
4. Puni ng pino Pagtatasa 2 Malayang Aktividad 1
5. Mountain Province 1. E
6. Aliwa at kalasag 2. D
7. Hagdan- hangdang 3. F
palayan 4. A
8. Abra 5. G
9. E, K at B 6. B
10. Apayao 7. C
8. H
Tayahin
1. D Malayang Aktibidad 2
2. D
3. A
4. A
5. C
Karagdagang Gawain Gabay sa Gawain 2
1. Kabayo 1. IFUGAO
2. Inskripsiyon 2. TABUK CITY
3. Puno ng Pino 3. BENGUET
Isaisip 4. ABRA
4. Minero 7. Earthware
5. Divan Hagab 5. BAGUIO CITY
8. Pitong sinag ng 6. KALINGA
6. Kalasag araw
7. Bituin 7. APAYAO
9. Dam at reservoir 8. MOUNTAIN
8. Aliwa
PROVINCE
Pagyamanin Subukan
Gabay sa Gawain 1 4. Sinisimbolo ng mga 1. D
potensyal na 2. C
agrikultura ng 3. B
probinsya, na 4. A
nangangako sa 5. B
pagiging sapat sa
sarili sa pagtugon Balikan
sa mga hinihingi ng 1. Kumakatawan sa
mabilis nitong letrang E, K at B sa
lumalagong pre-kolonyal na
populasyon. alpabetong Pilipino-
5. Sumisimbolo ng tatlong titik na hindi
isang matatag na dapat kalimutan ng
pagpapasiya na Apayao.
ituloy ang 2. Sumasagisag para
kapayapaan sa sa pitong
Pagtatasa 1 lalawigan. munisipalidad ng
1. Pracing Stallion o Kabayo Apayao
2. Pitong sinag Tuklasin 3. Kumakatawan sa
3. Pahilis na linya na may 1. Abra matinding pananaw
mga gintong barya. 2. Apayao ng lalawigan tungo
4. Dam at Reservoir 3. Baguio City sa kaunlaran at
5. Kulay asul sa sa likurang 4. Benguet industriyalisasyon.
bahagi 5. Kalinga
6. Banga ng Ginto 6. Ifugao
7. Putting Lilies 7. Mountain Province
8. Agricultural lands, Pasture 8. Tabuk City
Lands at Grazing Animal
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Angyatao, Moresto P. et. al.,Kagamitan ng Mag- Aaral- Cordillera Administrative
Region Araling Panlipunan- Ikatlong Baitang. Pasig City: DepEd- Bureau of Education,
1st Edisyon, 2019.
DepEdCARLR#: 678-13-21MELCS
24
FOR EDUCATIONAL PURPOSES ONLY
Subject for Copyright Evaluation