02 - Geometrisch Wegontwerp - Wegvak Hor & Ver Align

02 GEOMETRISCH WEGONTWERPEN
Yves Blufpand, MSc

Training Verkeerskunde - Ministerie van Openbare Werken 14 okt 2022
Suraj Kishoen Misier, MSc
OPBOUW COLLEGES
2
WEEK ONDERWERP
01 Inleiding Verkeerskunde & Verkeersveiligheid

02 Wegontwerpen
03 Kruisingen
04 Verkeersmeubilair | Verkeerswet- en regelgeving | Verkeersveiligheid
05 Mobiliteit, verkeersafwikkeling, verkeersmanagement
06 Modaliteiten & Overige onderwerpen
3
RECAP
RECAP: VERKEER - VERVOER - TRANSPORT
4
RECAP: CONTEXT VERKEER (CIRKEL VAN WEGENER)
5
¨ Let wel: Verkeer en Vervoer zijn in

een constante interactie met de
Ruimtelijke Ordening
RECAP: VERKEERSVEILIGHEID
6
¨ Oorzaken verkeers(on)veiligheid: Infra-voertuig-

mens
¤ Belang van dataverzameling en –analyse! DATA
¨ Aanpak verkeers(on)veiligheid
¤ 3 E’s: Engineering, Enforcement, Education
¤ Verkeersveiligheidsconcepties: Duurzaam Veilig
¨ Kosten verkeersonveiligheid: AANPAK OORZAAK
¤ Medische kosten, Materiele kosten,

Afhandelingskosten, Productieverlies, Filekosten,
Immateriele kosten
RECAP: OORZAKEN VERKEERS(ON)VEILIGHEID
7
¨ Infrastructuur
¨ Voertuigen
¨ Mens
RECAP: DUURZAAM VEILIG
8
Duurzaam Veilig-principe Beschrijving

Functionaliteit van wegen Wegen vormgeven/inrichten naar hun functie
Monofunctionaliteit van wegen: 'stroomweg',
'gebiedsontsluitingsweg' of 'erftoegangsweg' in een
hiërarchisch opgebouwd wegennet
Homogeniteit van massa's en/of snelheden en Gelijkwaardigheid in snelheid, richting en massa bij
richting matige en hoge snelheden
Herkenbaarheid van de vormgeving van de Omgeving en gedrag van andere weggebruikers die de
weg en voorspelbaarheid van wegverloop en verwachtingen van weggebruikers ondersteunen via
van gedrag van weggebruikers consistentie en continuïteit van het wegontwerp
Vergevingsgezindheid van de omgeving en Letselbeperking door een vergevingsgezinde omgeving
van weggebruikers onderling en anticipatie van weggebruikers op gedrag van
anderen
Statusonderkenning door de Vermogen om taak(on)bekwaamheid te kunnen
verkeersdeelnemer inschatten
VRAAG
9
? Wat vind je belangrijker? Doorstroming of Veiligheid?

10
INTRODUCTIE GEOMETRISCH WEGONTWERP

GEOMETRISCH WEGONTWERP
11
¨ Wat wordt bedoeld met geometrisch wegontwerp?

¨ Hoe maak/beoordeel je een (geometrisch) wegontwerp?
¨ Case study: MLK Highway
¤ Beoordeel: pas vernieuwde deel (Tout Lui Faut Kanaalweg – Meursweg)
¤ Ontwerp: oud gedeelte (Latour – Tout Lui Faut Kanaalweg)
12
13
14
15
16
INHOUD COLLEGE
17
¨ Introductie geometrisch wegontwerp

¤ Wat wordt bedoeld met geometrisch wegontwerp?
¤ Richtlijnen: ISTS, CROW, AASHTO
¤ Ontwerpparameters
Elementen:
¤ Wegvak/dwarsprofiel
¤ Horizontaal alignement
¤ Verticaal alignement
WAT IS GEOMETRISCH WEGONTWERP?
18
Waarom? Wat?
¨ Nog voor de vraag “hoe bouw je ¨ Geometrie = vorm
een weg?” (Wegbouwkunde) is ¨ Geometrie wegvakken wordt
de vraag “hoe moet die weg uitgesplitst in:
eruit zien?” (wegontwerp) ¤ Wegvak / dwarsprofiel
relevant ¤ Horizontaal alignement
¨ Wegontwerp: ¤ Verticaal alignement
¤ Vorm van de weg:
n Wegvakken (vandaag)
n Kruisingen
¤ Inrichting van de weg
RICHTLIJNEN
19
CROW (NL) AASHTO (VS) ISTS (SU 2011)

RICHTLIJNEN
20
GSDG (internationaal)
ONTWERPPARAMETERS
21
¨ Snelheid
¨ Voertuigkarakteristieken
¤ Afmetingen
¤ Rijcurve
¤ Remvertraging
¨ Karakteristieken weggebruiker (perceptiereactietijd & zicht)

¨ Verkeersintensiteit
(Worden behandeld waar relevant)

34
WEGVAK/ DWARSPROFIEL
35
¨ Achterliggende overwegingen
¨ Ontwerp elementen wegvak
¨ Basiskenmerken verschillende type wegen
¨ Wegontwerp standaarden (ISTS, CROW)
¨ Wegontwerp voorstellen PROSUR & GSDG
36
¨ Case MLK Highway: dwarsprofiel
? Hoe beoordeel je het dwarsprofiel ontwerp? Waarnaar moet je kijken?

37
ACHTERLIGGENDE OVERWEGINGEN
38
¨ Welke functie/categorie? ¨ Hoe breed?

¨ Welke snelheid? ¤ Voertuig/verkeersdeelnemer zelf heeft
ruimte nodig (verkeersruimte):
¨ Welke modaliteiten? n Voertuigbreedte
¤ Auto’s, Vracht, Bus, Fiets, Voetganger, .. n Vetergang
¨ Hoeveel rijstroken?
¤ Bestuurders hebben objectvrees:
¨ Rijrichtingscheiding?
n profiel van vrije ruimte = verkeersruimte +
¨ Scheiding of menging van aangehouden objectafstand
modaliteiten?
¤ Vanuit veiligheidsoverwegingen vlucht- en
¨ Parkeren? Hoe? bergingszone noodzakelijk:
¨ Type verharding? n voldoende draagkrachtige bodem
¨ Oversteken en erfaansluitingen? n obstakelvrije zone
ONTWERPELEMENTEN
39
ONTWERPELEMENT FUNCTIES
Rijstrook • Weggedeelte ten behoeve van de verkeersafwikkeling
Redresseerstrook • Ruimte voor kleine koerscorrecties
• Visuele begrenzing van de rijstrook
Kant- en scheidingsstrepen
• Markeren rand van de verharding
• Geleiding van het verkeer
• Scheiding van de rijstroken met verkeer in tegengestelde richtingen
Rijrichtingscheiding • Ruimte voor kleine koerscorrecties
• Voorkomen en beperken van frontale ongevallen
• Vlucht en bergingszone voor motorvoertuigen (bij afwezigheid van
geleiderails)
• Voorkomen en beperken van enkelvoudige ongevallen (obstakelvrije zone)
Buitenberm
• Vergroten van het rij- en stopzicht in horizontale bogen
• Ruimte voor wegmeubilair en lichtmasten
• Onderhoudsruimte
ONTWERPELEMENTEN
40
Verharding Rijstrook Redresseer- Obstakelvrij Vluchtzone Rijrichting-

(m) (m) strook (m) (m) (m) scheiding
CROW gebieds-
7.50 (min.) 2.75 0.30 6.00 2.40 0.80 m strook
ontsluitingsweg II
AASHTO rural arterial 6.60 – 7.20 3.30 – 3.60 ? 3.00(?) 1.80 – 2.40 ?
ISTS verbindingsweg ja, dubbele
8.00 3.70 (?) ? ? ?
middenstreep
? Hoe breed moet een rijstrook zijn?

ONTWERPPARAMETERS (INTERMEZZO)
VOERTUIGKARAKTERISTIEKEN: AFMETINGEN
41
CROW AASHTO
VOERTUIG Lengte (m) Breedte (m) Lengte (m) Breedte (m)
Personenauto 4.74 1.77 5.8 2.1
Vrachtauto 10.4 2.62 9.2 2.4
Autobus 12.1 2.47 12.2 2.4
Trekker met oplegger 17.15 2.65 22.4 2.6
Noot:
Voor zover bekend zijn er in Suriname geen wettelijke bepalingen omtrent
maximale voertuiglengte (breedte max. 2.5m)! Per project/object een goed
afgewogen keuze maken (welk soort verkeer mag er verwacht worden?).
ONTWERPPARAMETERS (INTERMEZZO)
VOERTUIGKARAKTERISTIEKEN: PROFIEL VAN VRIJE RUIMTE
42
WEGENCATEGORISERING - ISTS
43
Buiten Paramaribo Binnen Paramaribo Maaswijdte Snelheid

Verschil door bewoningsdichtheid: (Bubeko) (Bibeko) (km) (km/u)
Buiten de bebouwde kom (Bubeko) Nationale verbindings-
Binnen de bebouwde kom (Bibeko) weg (Cat1) 10 80 – 100
District- toegangsweg Stadsverbindingsweg
(Cat2) (Cat1) (Ressortverb.w.) 2-3 60-70
Inrichtingsprincipe: Ressort- bestemmings- Wijk-toegangsweg
Per func.cat. , homogeen en weg (Cat3) (Cat2) 0.5-1 30-50
herkenbaar Ressort-bestemmings-
weg (Cat3) (Buurtbest.w.) 30
BASISKENMERKEN - CROW
44
ETW (bibeko) / GOW (bibeko) / SW (bubeko) / Nationale

Buurtbestemmingsweg Wijktoegangsweg verbindingsweg
Verharding
Fysieke rijrichtingscheiding
Lengtemarkering
Oversteken langzaam verkeer op wegvak
Erfaansluitingen op de rijbaan
Menging verkeerssoorten
Fietsvoorzieningen
OV-haltes
Parkeren
BASISKENMERKEN - CROW
45
ETW (bibeko) / GOW (bibeko) / SW (bubeko) / Nationale

Buurtbestemmingsweg Wijktoegangsweg verbindingsweg
Verharding Onverhard / open Gesloten Gesloten

(elementen) (bijv. asfalt/beton) (bijv. asfalt/ beton)
Fysieke rijrichtingscheiding Niet Wel Wel
Lengtemarkering Niet Opsluitbanden Wel
Oversteken langzaam verkeer op wegvak
Wel Niet, of via voorziening Niet
Erfaansluitingen op de rijbaan Toegestaan Liever niet Niet

Menging verkeerssoorten Gemengd Gescheiden (brommers?) Gescheiden
Fietsvoorzieningen Niet Wel Niet

OV-haltes Toegestaan Buiten rijbaan Niet
Parkeren
Op rijbaan Niet (of niet op rijbaan) Niet
INRICHTINGSTANDAARDEN BiBeKo- ISTS
46
INRICHTINGSTANDAARDEN BiBeKo – CROW: ERFTOEGANGSWEG (ETW)
47
INRICHTINGSTANDAARDEN BiBeKo – CROW: GEBIEDSONTSLUITINGSWEG (GOW)
48
INRICHTINGSTANDAARDEN BuBeKo- ISTS
49
INRICHTINGSTANDAARDEN BuBeKo – CROW (SW, 100km/h)
50
INRICHTINGSTANDAARDEN BuBeKo – CROW (SW, 100km/h)
51
INRICHTINGSTANDAARDEN BuBeKo – CROW (GOW Type II, 80km/h)
52
INRICHTINGSTANDAARDEN BuBeKo – CROW (GOW Type II, 80km/h)
53
INRICHTINGSTANDAARDEN BuBeKo – CROW (ETW Type I, 60km/h)
54
INRICHTINGSTANDAARDEN BuBeKo – CROW (ETW Type I, 60km/h)
55
INRICHTINGSTANDAARDEN BuBeKo
56
? Voldoet het dwarsprofiel van deze weg?

57

59

61
WEGONTWERP VOORSTELLEN PROSUR

PROSUR (2012): HERSTRUCTURERING WEGENNET SURINAME
62
63
WEGONTWERP VOORSTELLEN PROSUR
64
¨ Voor overige voorgestelde dwarsprofielen PROSUR, zie bestand:

PROSUR (2012): HERSTRUCTURERING WEGENNET SURINAME
¨ Thuisopdracht: Beoordeel de voorgestelde dwarsprofielen /

wegvakken van PROSUR kritisch
65
WEGONTWERP VOORSTELLEN GSDG

Global Designing Cities Initiative (2016) GLOBAL STREET DESIGN
GUIDE
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
VRAGEN?
79
HORIZONTAAL ALIGNEMENT
80
81
¨ Case MLK Highway: boven aanzicht
? Hoe beoordeel je het horizontaal alignement? Waarnaar moet je kijken?

82
¨ Horizontaal alignement is opgebouwd uit:

Ø Rechtstanden
Ø Horizontale bogen
Ø Overgangsbogen
Verder nog
Ø(Verkanting)
Ø (Bochtverbreding)
¨ We kijken naar belangrijkste eisen aan de afmetingen, aaneenschakeling
en detaillering van deze elementen. Deze eisen komen voort uit
overwegingen van verkeersveiligheid, rijcomfort en een vlotte
verkeersafwikkeling .
RECHTSTANDEN
83
¨ Betreft een rechte lijn in het horizontale alignement (geen kromming)

¨ Gek genoeg gebeurt een groot aantal verkeersongevallen juist op
horizontale rechtstanden:
§ onvoldoende afwisselend wegbeeld (= verslapping van de aandacht)
§ In rechtstanden slecht zicht op verkeer stroomafwaarts
q CROW-richtlijn: max. lengte CROW
rechtstand [m]= 20 ·V0[km/h] Vo (km/h) Maximale horizontale
rechtstand (m)
q In plaats van rechtstanden
horizontale boogstralen toepassen 60 1200
met heel grote boogstralen (50.000 80 1600
< R < 200.000)
100 2000
HORIZONTALE BOGEN
84
3 primaire aspecten bij ontwerpen van horizontale bogen:

a) Tijdige boogdetectie, goede boogherkenning
b) Berijdbaarheid van de boog (comfort)
c) Zicht in de boog
HORIZONTALE BOGEN: TIJDIGE BOOGDETECTIE
85
¨ Voor tijdige boogdetectie / voldoende q Risico dat bestuurders kromming van

boogherkenning zijn de volgende zaken van belang: de nabocht verkeerd inschatten bij
Ø Voldoende zicht op de boog aaneensluiting van gelijkgerichte
bogen met groot verschil in
Ø Geen misleidende elementen boogstraal. Voorkomen, in
Ø Gebruik van elementen die boogverloop verduidelijken voorkomende gevallen
(markering, bochtschilden, vangrails etc.) overgangsboog toepassen
Ø Gebruik van andere opvallende discontinuïteiten z.a. q CROW ontraadt aaneensluiting van
korte verkantingsovergangen meer dan drie bogen op elkaar
Zichtafstand voor boog Zichtbaar deel boog Totale zichtafstand
Vo (km/h) s m s m s m
60 1.0 17 2.0 33 3.0 50
80 1.75 39 3.0 67 4.75 106
100 2.0 56 3.0 83 5.0 139
HORIZONTALE BOGEN: BERIJDBAARHEID
86
¨ Dynamische relatie tussen (minimale) boogstraal, snelheid, wrijving en

verkanting wordt gegeven door:
V o2
Rh ≥ 127(fz + i÷100)
met: Rh = straal horizontale boog (m)

Vo = ontwerpsnelheid (km/h)
fz = (acceptabele) zijdelingse
wrijvingscoefficient (-)
i = verkanting (%)
87
q fz is afhankelijk van Vo (voor de veiligheid bij hogere Vo met lagere fz rekenen)

q Waarden fz zijn afgeleid uit daadwerkelijk gemeten wrijvingscoëfficiënten,
vermenigvuldigd met een veiligheidsfactor (dus rekenen met een veel lagere fz dan
waarbij voertuigen daadwerkelijk uit de bocht vliegen)
q Niet ontwerpen op veiligheid, maar op comfort!
Rhmin_comfort Rhmin_comfort Rhmin_veilig

CROW AASHTO CROW
fz_comfort fz_comfort fz_veilig
Vo (km/h) -2.5% 5.0% -2.5% 5.0% -2.5% 5.0%
CROW AASHTO CROW
60 0.169 0.150 0.253 197 129 227 142 124 94
80 0.146 0.140 0.218 416 257 438 265 261 188
100 0.123 0.120 0.177 803 455 829 463 518 347
88
¨ Op vorige slide gepresenteerde waarden zijn MINIMUM-waarden. In de praktijk

streven naar ruimere bogen
¨ In de praktijk hogere verkanting toepassen dan strikt bezien minimaal nodig is (vb.
CROW adviseert minimaal +2.5% voor alle boogstralen < resp. 900m [60km/h],
1700m [80km/h] en 2500m [100km/h] , AASHTO heeft speciale tabellen met
advieswaarden verkanting)
¨ Maximaal toe te passen verkanting:
Maximaal toegestane verkanting i (%)
Vo (km/h) CROW AASHTO ISTS
60 5 (7) 6 5
80 5 (7) 8 (12) 5
100 5 (7) 8 (12) 5
HORIZONTALE BOGEN: ZICHT IN DE BOOG
89
¨ Streven naar voldoende rijzicht in de horizontale boog

¨ In ieder geval eis voor voldoende stopzicht!
¨ Relatie boogstraal, zichtafstand en obstakelvrije zone:
Lz2
Rhmin = 8(a+b)
met: Rhmin = minimum straal boog (m)
Lz = maatgevende zichtafstand (m)
a = breedte obstakelvrije zone (m)
b = afstand oog bestuurder tot
rand weg (m) (= 2,0 bij strook
> 3,0m / 1,5 bij 3,0m < strook
Noot: In Suriname voorzichtigheid geboden bij
< 2,5m / 1,0 bij strook < 2,5m) waarde b: stuur aan beide zijden
ONTWERP PARAMETERS (INTERMEZZO)
VOERTUIG KARAKTERISTIEKEN: REMVERTRAGING
90
Vergelijking remvertragingen: SR vs. NL vs. US

Suriname Nederland USA
Voertuig Wettelijk Wettelijk Ontwerp Wettelijk Ontwerp
(m/s2) (m/s2) (m/s2) (m/s2) (m/s2)
Personenauto 5.2 5.2 ? 3.4

Vrachtauto 4.0 4.5 Snelheidsafh ? 3.4
Autobus 4.5 4.5 ankelijk: ? 3.4
2.75 – 3.92
Trekker met 4.0 4.0 ? 3.4
oplegger
Belangrijk gegeven is dat er t.b.v. het ontwerp niet met de

wettelijke vereiste remvertragingen wordt gewerkt, maar met
lagere waarden (veiligheidsfactor).
ZICHTAFSTAND
91
¨ Verschillende soorten zicht van belang voor weggeometrie:

¤ Stopzicht
¤ Rijzicht
¤ Inhaalzicht
¤ Oprijzicht
¨ Belangrijk om niet alleen de maatgevende waarden, maar ook de

achtergronden van de verschillende soorten zicht te kennen.
ZICHTAFSTAND: STOPZICHT
92
Ø Betreft afstand nodig om vanuit rijdende toestand een obstakel te

zien en dan tijdig tot stilstand te komen
Ø Moet op elk punt van de weg verzekerd zijn!
met: Lstop = stopzicht (m)

prt = perceptie-reactietijd (s)
Vo = ontwerpsnelheid (km/h)
g = zwaartekrachtversnelling (=9,81 m/s2)
flg = gemiddelde wrijvingscoeficient in langsrichting
(= maat voor de remvertraging)
p = hellingspercentage (%)
ZICHTAFSTAND: STOPZICHT
93
Lstop (m)
prt (s) flg
p = -7.0% p = 0.0% p = 7.0%
AASHTO
AASHTO
AASHTO
AASHTO
AASHTO
CROW
CROW
CROW
CROW
CROW
Vo (km/h)
0. 459 70 64 60
60 2.0 2.5 0.347 93 82 76
(0.400) (76) (69) (63)
0.412
80 2.0 2.5 0.347 118 (138) 146 106 (118) 128 97 (106) 116
(0.340)
0.365 146
100 2.0 2.5 0.347 189 (243) 211 163 (196) 183 164
(0. 280) (168)
Noot:
Enige onduidelijkheid in CROW omtrent te gebruiken flg
ZICHTAFSTAND: RIJZICHT
94
¨ Betreft afstand waarover weggebruiker de voor hem liggende weg

moet kunnen overzien om op veilige en comfortabele wijze zijn rijtaak
uit te voeren
¨ Niet overal haalbaar, aandacht voor kruisingen etc.
CROW AASHTO
Vo (km/h) Rijtijd (s) Rijzicht (m) Decision Sight
60 8 135 170
80 9 200 230
100 10 280 315
Noot:
AASHTO kent feitelijk geen rijzicht, decision sight waarden als
referentie bijgeplaatst (iets andere grondslag)
ZICHTAFSTAND: INHAALZICHT
95
Ø Betreft afstand benodigd om veilig een in de dezelfde richting

bewegende weggebruiker voorbij te gaan
Ø Door CROW berekend op basis van door weggebruikers

geaccepteerde dan wel geweigerde hiaattijden, bij AASHTO andere
benaderingswijze CROW AASHTO
Vo (km/h) Geaccepteerd Inhaalzicht (m) Inhaalzicht (m)
hiaat (s)
60 21 - 25 350 – 420 410
80 21 – 25 470 – 560 540
100 21 – 25 580 - 700 670
Noot:
CROW hanteert in beginsel inhaalverbod op gebiedsontsluitingswegen.
96
Ad c. Zicht in de
boog (vervolg):
Krappe bogen
met geringe
obstakelvrije zone
= weinig zicht in
de boog
97
98
99
q In plaats van de formule kan ook

gewerkt worden met de grafiek van
CROW (vaste waarde b)
HORIZONTALE BOGEN: VEILIGHEID & DOORSTROMING
100
¨ CROW: kans op enkelvoudige ongevallen significant hoger bij R <

400m
¨ Incidentele (onverwachte) krappe horizontale bogen hebben verhoogd
gevaar.
¨ K-factor (= verhouding snelheid in de boog en voor de boog) geeft
indicatie van de mate van veiligheid/gevaar CROW
K-factor (Vboog/Vvoor) Classificatie
1.0 – 0.8 veilig
0.8 – 0.6 redelijk veilig
0.6 – 0.4 gevaarlijk
< 0.4 zeer gevaarlijk
OVERGANGSBOGEN
101
¨ Bij krappere bogen worden overgangsbogen toegepast om een

geleidelijke overgang tussen rechtstand en boog of tussen twee
cirkelbogen te bewerkstelligen
¨ Functies overgangsboog:
¤ een geleidelijke stuurverdraaiing faciliteren
¤ het vermijden van visuele knikken in het wegbeeld
¤ ruimte voor verkantingsovergang
¤ geleidelijk aanbrengen van een eventuele bochtverbreding

OVERGANGSBOGEN
102
¨ Overgangsboog toepassen wanneer Rh kleiner is dan grenswaarden :

CROW
Vo (km/h) Overgangsboog bij Rh < ...
60 900
80 1700
100 2500
¨ Als overgangsboog wordt de clothoïde toegepast, deze

centraalsymmetrische spiraal kenmerkt zich door een constante
toename van de kromming (= bij gelijkblijvende snelheid een
constante toename van de stuurverdraaiing)
OVERGANGSBOGEN
103
¨ Clothoïdevergelijking: A2 = L · R
met:
n A = clothoïdeparameter (m)
n L = lengte (op de) overgangsboog (m)
n R = (eind)boogstraal (m)
¨ De clothoïdeparameter moet voldoen aan een aantal

eisen. De belangrijkste:
¤ Zichtbaarheid (boogdetectie): 1/3 Rh ≤ A < Rh
Vo 3
¤ Rijcomfort 𝐴!"# = 0.146 ( C
toelaatbaar
met
n Ctoelaatbaar = toelaatbare
toe- of afname versnelling (0.8 m/s3 bij 80 km/h),
n Amin = 76m [60km/h], 117 [80km/h], 206 [100km/h]
OVERGANGSBOGEN
104
Rechtstand - boog
Gelijkgerichte bogen
Tegengesteld gerichte bogen

BOCHTVERBREDING
105
Ø In een bocht bestrijkt voertuig

bredere baan dan breedte van het
voertuig zelf
Ø Daarom in krappere bogen
verbreding van de rijstrook
noodzakelijk
Ø Benodigde bochtverbreding
afhankelijk van boogstraal en
maatgevende ontwerpvoertuig
Ø Voor boogstralen >300m geen
bochtverbreding nodig (CROW)
BOCHTVERBREDING
106
VERKANTING
107
RECAP: HORIZONTAAL ALIGNEMENT
108
HOR ALLIGNEMENT RICHTLIJN OVERWEGING
RECHTSTAND max. lengte [m]= 20 ·V0[km/h] Veiligheid: Afwisselend wegbeeld + slecht zicht
Herkenbaarheid: Tijdige boogdetectie, goede
Zichtafstand = tijd x snelheid
boogherkenning
Vo2
Rh ≥ 127(fz + i÷100) Comfort: Berijdbaarheid van de boog
HORIZONTALE
BOGEN Lz2 Zicht in de boog: Stopzicht, rijzicht
Rhmin = 8(a+b)
Veiligheid & doorstroming: verhouding snelheid in

K-factor (Vboog/Vvoor) > 0.6
de boog en voor de boog
1/3 Rh ≤ A < Rh Herkenbaarheid: Zichtbaarheid (boogdetectie)
OVERGANGSBOGEN
(bij krappe bochten) Vo3
𝐴!"# = 0.146 ) Comfort: Rijcomfort
Ctoelaatbaar
109
VRAGEN?
111
VERTICAAL ALIGNEMENT
112
¨ Verticaal alignement opgebouwd uit:

¤ Hellingen
¤ Topbogen
¤ Voetbogen
¨ Algemene uitgangspunten verticaal

alignement:
¤ Hoogteverschillen zoveel mogelijk
overwinnen door verticale bogen, niet
door lange hellingen
¤ Zoveel mogelijk ontwerpen op rijzicht
¤ In ieder geval voldoende stopzicht
waarborgen
TOPBOGEN
113
TOPBOGEN
114
¨ Topboog wordt ontworpen o.b.v.

benodigde zichtafstanden
¨ Indien booglengte > zichtafstand:
𝐿𝑧2
𝑅𝑣𝑚𝑖𝑛 =
2 ℎ0 + ℎℎ 2
met: Rvmin = minimaal toelaatbare straal boog (m) ? Wat is de maatgevende zichtafstand?
Lz = maatgevende zichtafstand (m)
ho = ooghoogte automobilist (m)
hh = hoogte waar te nemen object (m)
CROW AASHTO
¤ Indien zichtafstand > booglengte:
minimale boogstraal aflezen uit grafieken ho [m] 1.10 1.08
CROW of grafisch toetsen hh [m] 0.20 - 0.50 0.60
TOPBOGEN
115
Relatie zichtafstand en topboog (bij zichtafstand > booglengte) voor

Relatie zichtafstand, topboog en objecthoogte (bij booglengte >
zichtafstand) voor ooghoogte 1,10m [CROW]
objecthoogte 0,20m en ooghoogte 1,10m [CROW]
VOETBOGEN
116
¨ Zicht speelt bij voetbogen geen grote rol (wel bij viaducten etc.)
¨ Ontwerpen op basis van esthetica:
Rvoetboog ≅ 2 x Rtopboog
¨ Minimale boogstralen voetboog bij 80 km/h worden dan:

¤ O.b.v. rijzicht (gewenst): 15000 m
¤ O.b.v. stopzicht (minimum eis): 5000m
HELLINGEN
117
¨ Bij voorkeur alleen verticale

rechtstanden onder helling bij
grote hoogteverschillen
¨ Maximale hellingspercentage
(gradiënt) afhankelijk van
¤ Snelheid,
¤ Terreintype,
¤ Ontwerpvoertuigen
¨ Algemeen: Hoe flauwer, hoe beter
¨ Opgaande hellingen: hoger
hellingspercentage resulteert in
grotere snelheidsverschillen
personenauto’s en vrachtwagens,
snelheidsverschil mag uit oogpunt
van veiligheid in beginsel niet
>20km/h zijn (max. 30km/h) Snelheidsterugval op hellingen bij maatgevende vrachtauto met
beginsnelheid 80km/h
GRONDBALANS
118
Streven naar sluitende grondbalans (Vontgraving = Vophoging)

RECAP: VERTICAAL ALIGNEMENT
119
VER ALLIGNEMENT RICHTLIJN OVERWEGING

Veiligheid & Doorstroming: minimaliseer lengte
HELLING ∆𝑣 < 20 𝑘𝑚/ℎ (max. 30𝑘𝑚/ℎ)
en hoek hellingen
𝐿𝑧2 Veiligheid: Voldoende zicht (minimaal stopzicht,
TOPBOGEN 𝑅𝑣𝑚𝑖𝑛 =
2 ℎ0 + ℎℎ 2 gewenst rijzicht) over boog
Rvoetboog ≅ 2 x Rtopboog Esthetica: Mooi wegverloop

VOETBOGEN Veiligheid: Voldoende zicht (bij wegen met
-
plafond bv tunnels, viaducten, etc)
GRONDBALANS Vontgraving = Vophoging Efficiëntie: minimaal grondverzet
120
GECOMBINEERD ALIGNEMENT
121
In het voorgaande zijn het horizontaal en het

vertikaal alignement behandeld alsof het twee
onafhankelijke zaken zijn, in werkelijkheid is het
alignement van een weg een samenspel van de
twee. Hieronder enkele additionele overwegingen
voor het gecombineerd alignement:
¨ Probeer voor een rustig wegverloop
overgangspunten in het horizontaal en verticaal
alignement zoveel mogelijk samen te laten vallen
¨ Probeer te voorkomen dat krappe horizontale
bogen verscholen zitten achter krappe topbogen
(gevaar dat de bestuurder niet op tijd kan
anticiperen op de krappe horizontale boog)
¨ Erg krappe horizontale bogen aan de voet van
een steile helling kunnen extra gevaar opleveren
omdat voertuigen met een te hoge snelheid de
bocht kunnen naderen
122
123
124
VRAGEN?
VIDEO: SNELHEIDSREMMENDE MAATREGELEN
125
https://youtu.be/Oce2WuLF71I
VOLGEND WEEK
126
WEEK ONDERWERP
01 Inleiding Verkeerskunde & Verkeersveiligheid

02 Wegontwerpen
03 Kruisingen
04 Verkeersmeubilair | Verkeerswet- en regelgeving | Verkeersveiligheid
05 Mobiliteit, verkeersafwikkeling, verkeersmanagement
06 Modaliteiten & Overige onderwerpen

02 - Geometrisch Wegontwerp - Wegvak Hor & Ver Align

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

02 - Geometrisch Wegontwerp - Wegvak Hor & Ver Align

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

02 GEOMETRISCH WEGONTWERPEN

Yves Blufpand, MSc

01 Inleiding Verkeerskunde & Verkeersveiligheid

¨ Let wel: Verkeer en Vervoer zijn in

¨ Oorzaken verkeers(on)veiligheid: Infra-voertuig-

¨ Kosten verkeersonveiligheid: AANPAK OORZAAK

¤ Medische kosten, Materiele kosten,

Duurzaam Veilig-principe Beschrijving

? Wat vind je belangrijker? Doorstroming of Veiligheid?

INTRODUCTIE GEOMETRISCH WEGONTWERP

¨ Wat wordt bedoeld met geometrisch wegontwerp?

¨ Introductie geometrisch wegontwerp

CROW (NL) AASHTO (VS) ISTS (SU 2011)

¨ Karakteristieken weggebruiker (perceptiereactietijd & zicht)

(Worden behandeld waar relevant)

¨ Case MLK Highway: dwarsprofiel

? Hoe beoordeel je het dwarsprofiel ontwerp? Waarnaar moet je kijken?

¨ Welke functie/categorie? ¨ Hoe breed?

Verharding Rijstrook Redresseer- Obstakelvrij Vluchtzone Rijrichting-

? Hoe breed moet een rijstrook zijn?

Buiten Paramaribo Binnen Paramaribo Maaswijdte Snelheid

ETW (bibeko) / GOW (bibeko) / SW (bubeko) / Nationale

ETW (bibeko) / GOW (bibeko) / SW (bubeko) / Nationale

Verharding Onverhard / open Gesloten Gesloten

Erfaansluitingen op de rijbaan Toegestaan Liever niet Niet

Fietsvoorzieningen Niet Wel Niet

? Voldoet het dwarsprofiel van deze weg?

? Voldoet het dwarsprofiel van deze weg?

? Voldoet het dwarsprofiel van deze weg?

WEGONTWERP VOORSTELLEN PROSUR

¨ Voor overige voorgestelde dwarsprofielen PROSUR, zie bestand:

¨ Thuisopdracht: Beoordeel de voorgestelde dwarsprofielen /

WEGONTWERP VOORSTELLEN GSDG

¨ Case MLK Highway: boven aanzicht

? Hoe beoordeel je het horizontaal alignement? Waarnaar moet je kijken?

¨ Horizontaal alignement is opgebouwd uit:

¨ Betreft een rechte lijn in het horizontale alignement (geen kromming)

3 primaire aspecten bij ontwerpen van horizontale bogen:

¨ Voor tijdige boogdetectie / voldoende q Risico dat bestuurders kromming van

¨ Dynamische relatie tussen (minimale) boogstraal, snelheid, wrijving en

met: Rh = straal horizontale boog (m)

q fz is afhankelijk van Vo (voor de veiligheid bij hogere Vo met lagere fz rekenen)

Rhmin_comfort Rhmin_comfort Rhmin_veilig

¨ Op vorige slide gepresenteerde waarden zijn MINIMUM-waarden. In de praktijk

¨ Streven naar voldoende rijzicht in de horizontale boog

Vergelijking remvertragingen: SR vs. NL vs. US

Personenauto 5.2 5.2 ? 3.4

Belangrijk gegeven is dat er t.b.v. het ontwerp niet met de

¨ Verschillende soorten zicht van belang voor weggeometrie:

¨ Belangrijk om niet alleen de maatgevende waarden, maar ook de

Ø Betreft afstand nodig om vanuit rijdende toestand een obstakel te

met: Lstop = stopzicht (m)

¨ Betreft afstand waarover weggebruiker de voor hem liggende weg

Ø Betreft afstand benodigd om veilig een in de dezelfde richting

Ø Door CROW berekend op basis van door weggebruikers

q In plaats van de formule kan ook

¨ CROW: kans op enkelvoudige ongevallen significant hoger bij R <

¨ Bij krappere bogen worden overgangsbogen toegepast om een

¤ ruimte voor verkantingsovergang

¤ geleidelijk aanbrengen van een eventuele bochtverbreding

¨ Overgangsboog toepassen wanneer Rh kleiner is dan grenswaarden :

¨ Als overgangsboog wordt de clothoïde toegepast, deze

¨ De clothoïdeparameter moet voldoen aan een aantal