‫تجزیه و تحلیل مها رتها‬

‫تهیه و تنظیم ‪:‬‬

‫سوملاز قادرپناه‬
 ‫یادگیری مها رتهای تکنیکی ‪:‬‬

‫‪ ‬یادگیری پیشرفت نسبتا پایدار اجرا بر اثر تمرین است ‪.‬‬

‫‪ ‬یادگیری مستقیما قابل مشاهده نیست و از تغییرات اجرا در طول زمان استنب اط‬
‫می شود ‪.‬‬

‫‪ ‬به دلیل آنکه عوامل دیگری به جر یادگیری باعث تغییرات در اجرا می شوند ‪،‬‬
‫همیشه آگاهی از اینکه آیا ور زشکار واقعا مها رت تکنیکی را یاد گرفته است س اده نیست‬
‫‪.‬‬
 ‫طرح های ذهنی ‪:‬‬
‫یاد‬ ‫‪ ‬ور زشکا ران مها رتهای تکنیکی را از راه تدوین طرح های ذهنی ضمن تکرار تمرین‬
‫می گیرند ‪.‬‬

‫‪ ‬به دلیل آنکه هر طرح ذهنی فقط د رشرایط مشابه با شرایطی که آن طرح تدوی ن‬
‫شده مفید است ‪ ،‬برای آنکه مها رت های تکنیکی را به خوبی اجرا کنید ‪ ،‬به میل یون ها‬
‫طرح ذهنی نیاز دا رید ‪.‬‬
 ‫استخراج قوانین ‪:‬‬
‫‪ ‬ور زشکا ران مها رتهای تکنیکی پیچیده را به گونه کامل متفاوتی یاد می گیرند ‪ .‬آنها بخش‬
‫های اصلی اطلعات را از هر اجرا جدا می کنند تا قوانینی د ربا رۀ نحوۀ اجرا در آینده‬
‫ایجاد کنند ‪.‬‬
‫‪ ‬هربار که ور رز شکا ران مها رتهای تکنیکی را تمرین می کنند ‪ ،‬مغز آنها در جستجوی‬
‫استخراج چهار نوع اطلعات زیر د ربا رۀ حرکت است ‪:‬‬
‫‪ ‬شرایط محیطی ( مثل زمین بازی یا موقعیت با زیکنان مقابل ) و وضعیت ور زشکا ر در‬
‫زمان شرو ع تکنیک‬
‫نیا زهای حرکت در حال اجرا ‪ ،‬مثل سرعت ‪ ،‬جهت و نیرو‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬پیامدهای اد راک شده از راه حواس در حین حرکت و بعد از آن‬

‫‪ ‬مقایسه نتیجۀ واقعی با نتجۀ مور د نظر با توجه به با زخور د موجود‬
‫سه مرحلۀ یادگیری ‪:‬‬
‫مرحله ذهنی‬ ‫‪.1‬‬

‫مرحله تمرین‬ ‫‪.2‬‬

‫مرحله خودکار‬ ‫‪.3‬‬

 ‫مرحله ذهنی ‪:‬‬
‫• در این مرحله ‪ ،‬مغز در جستجوی ا رتباط هایی بین این تکنیک و فعالیت هایی اس ت‬
‫که قبل آموخته اید ‪.‬‬
‫• مغز به دنبال الگوهای حرکت آشنا می گردد و شرو ع به ساختن ا رتباط های عصبی‬
‫جدیدی می کند ‪.‬‬
‫• ویژگی های مرحلۀ ذهنی ‪:‬‬
‫‪ .1‬فرض کنیم قبل به هیچ وجه تردستی نکرده اید ‪ .‬اولین چیزی که الزم دا ری د ‪،‬‬
‫تصویری کلی از تکلیف است ‪ .‬بهترین رو ش برای رسیدن به تصویری کلی ‪ ،‬ن مایش‬
‫حرکت و توضیح آن است ‪.‬‬
‫‪ .2‬هدف شما از این تمرین در این مرحله ‪ ،‬تشکیل طرحی صحیح از تکلیف مور دنظ ر‬
‫است ‪.‬‬
 ‫مربیگری در مرحلۀ ذهنی ‪:‬‬
‫• در این مرحلۀ ذهنی زیاد آموز ش ندهیم ‪ ،‬زیرا مسیر یادگیری شما حتما دچار اضافه بار‬
‫می شود ‪.‬‬
‫• بعض ی از افراد می توانند مقدمات و اصول پایه را فقط ظرف چند دقیقه یاد بگیرند ‪،‬‬
‫اما بقیه تا حدودی به زمان بیشتری نیاز دا رند ‪.‬‬
 ‫مرحلۀ تمرین ‪:‬‬
‫• مرحلۀ بعدی یادگیری مرحلۀ تمرین است ‪ .‬این بدان معنی نیست که در مرحلۀ ذهنی‬
‫تمرین نکرده اید ‪ ،‬چون تمرین کرده اید ‪.‬‬
‫• در این مرحله تاکید بر کیفیت تمرین برای اصلح تکنیک است ‪.‬‬
‫• در این مرحله باید زمان بیشتری نسبت به مرحلۀ ذهنی صرف کنید ‪.‬‬
 ‫ویژگی های مرحلۀ تمرین ‪:‬‬
‫‪ .1‬انرژ ی ذهنی الزم برای این مرحله کمتر است و فعالیت ذهنی شما از تاکید بر یادگیری‬
‫ترتیب حرکات به اصلح زمان بندی و هماهنگی هر مرحله از توالی فعالیت تغییر خ واهد‬
‫کرد ‪.‬‬
‫‪ .2‬وقتی اصول مقدماتی یا مکانیکی را یاد می گیرید ‪ ،‬اشتباهات شما کاهش می یابد و ا جرای‬
‫شما همسان تر می شود – یکی از علیم وقوع یادگیری ‪.‬‬
‫‪ .3‬هنگامی که تمرین را شرو ع می کنید ‪ ،‬از با زخور د حس ی سود خواهید برد ‪ ،‬یعنی اطلعا ت‬
‫حاصل از حواس بینایی و حس حرکت د ربا رۀ چگونگی اجرای تکلیف‬
‫‪ .4‬مربی با دادن با زخور د سودمند به تسریع یادگیری کمک می کند ‪.‬‬
‫‪ .5‬وقتی حواس فرد اطلعات مبنی بر وقوع اشتباه را درک می کند ‪ ،‬نیازی به دادن با زخور د‬
‫نیست ‪.‬‬
‫‪ .6‬زمانی که حواس فرد اطلعاتی د ربا رۀ صحیح بودن اجرا فراهم می کند ‪ ،‬تقویت مثبت‬
‫مفید است ‪.‬‬
‫‪ .7‬با ادامۀ تمرین و یادگیری کمتر به کمک مربی نیاز خواهید داشت ‪ .‬به مرو ر می توانی د‬
‫اشتباهات خود را تشخیص دهید و این توانایی همه شما را قادر می سا زد هنگام تمرین‬
‫اصلحاتی انجام دهید ‪.‬‬
 ‫مرحلۀ خودکار ‪:‬‬
‫• وقتی به تمرین ادامه می دهید ‪ ،‬تکنیک خودکار و خودکا رتر می شود ‪.‬‬
‫• ظرفیت ذهنی شما آ زادتر می شود و می توانید از آن برای تمرکز بر عناصر مهم تر ب رای‬
‫پیشرفت اجرا یا افزو دن ابتکار و سبک خاص خود استفاده کنید ‪.‬‬
‫• آمادۀ یادگیری فعالیت را در شرایط مختلف و سخت تر را دا رید ‪.‬‬

‫ویژگی های مرحلۀ خودکار ‪:‬‬

‫• اجرای شما بسیار مطمئن است و وقتی اشتباهی انجام می دهید ‪ ،‬غالبا رو ش اصلح آن‬
‫را می دانید ‪.‬‬
‫• در مرحله خودکار ‪ ،‬تجریه و تحلیل بیش از اندا زه ‪ ،‬احتماال تاثیر منفی بر اجرا د ا رد ‪.‬‬
‫• پیشرفت یک تکنیک ور زش ی تا مرحلۀ خودکار ‪ ،‬احساس عالی و شگفت انگیزی اس ت ‪،‬‬
‫اما چنانچه می دانید باید هموا ره تمرین شود تا در مرحلۀ خودکار باقی بماند ‪.‬‬
 ‫آموز ش مها رت های تکنیکی ‪:‬‬

‫• معرفی مهارت تکنیکی‬

‫‪1‬‬

‫• نمایش و توضیح مهارت تکنیکی‬

‫‪2‬‬

‫• واداشتن ورزشکاران به تمرین مهارت تکنیکی‬

‫‪3‬‬

‫• اصلح اشتباهات‬
‫‪4‬‬
 ‫مرحلۀ اول ‪ :‬معرفی مها رت تکنیکی‬

‫• مها رت تکنیکی را با شور و اشتیاق در اعمال و کلمات معرفی کنید ‪.‬‬

‫• به رو شنی و از زبانی که ور زشکا ران می توانند بفهمند صحبت کنید ‪.‬‬
‫• ور زشکا ران جوان تر نیاز به کلمات ساده تر دا رند ‪.‬‬
‫• مختصر و کوتاه صحبت کنید ‪.‬‬
‫• آنچه را باید بگویی در کمتر از ‪ 3‬دقیقه بیان کنید ‪.‬‬
‫• از تمسخر ‪ ،‬رفتا رهای نا راحت کننده و فحش و ناسزا بپرهیزید ‪ ،‬زیرا محیط یادگی ری منفی‬
‫می شود ‪.‬‬
‫معرفی خوب شامل موا رد زیر است ‪:‬‬
‫‪ . 1‬جلب توجه ور زشکا ران‬
‫‪ . 2‬چیدن ور زشکا ران به ترتیبی که هم بتوانند شما را ببینند و صدای شما را بش نوند‬
‫‪ . 3‬ذکر نام تکنیک و توضیح نحوۀ استفاده از آن در بازی‬
 ‫مرحلۀ دوم ‪ :‬نمایش و توضیح مها رت تکنیکی‬
‫• نمایش و توضیح دو رو ش اصلی کمک به ور زشکا ران برای کسب طرح ذهنی ویژۀ ی ک‬
‫تکنیک به شمار می رو ند ‪.‬‬

‫• کس ی باید تکنیک را نمایش دهد که بتواند آن را ماهرانه اجرا کند و مور د تحسی ن‬
‫ور زشکا ران باشد ‪ .‬اگر نمی توانید تکنیک خاص ی را نمایش دهید ‪ ،‬می توانید چند راه را‬
‫انتخاب کنید ‪:‬‬
‫‪ . 1‬تکنیک را تمرین کنید تا بتوانید آن را صحیح نمایش دهید ‪.‬‬
‫‪ . 2‬از افرادی ماهر بخواهید نمایش دهد ‪.‬‬
‫‪ . 3‬برای نمایش تکنیک ‪ ،‬فیلم ویدیویی نشان دهید ‪.‬‬
 ‫‪ o‬نمایش و توضیح موثر شامل سه مرحله است ‪:‬‬
‫• نمایش و توضیح‬
‫• ا رتباط دادن تکنیک جدید با تکنیک های قبلی‬
‫• بررس ی اینکه آیا ور زشکا ران تکنیک را کامل فهمیده اند ‪.‬‬

‫‪ o‬برای توضیحات خود از خطوط راهنمایی زیر پیروی کنید ‪:‬‬

‫‪ ‬قبل از نمایش به یک یا دو نکته مهم که ور زشکا ران باید به آن توجه کنند تاک ید کنید‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬توضیحات ساده و مختصر باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬مطمئن شوید توضیح شما با آنچه شما نشان می دهید مطابقت داشته باشد ‪.‬‬
 ‫در نمایش و توضیح از راهنمایی های زیر پیروی کنید ‪:‬‬
‫برای نمایش از خطوط راهنمایی زیر پیروی کنید ‪:‬‬
‫‪ ‬به آنها بگویید این نمایش چگونه انجام می شود و باید چه چیزی را جستجو کنن د ‪.‬‬
‫‪ ‬مطمئن شوید هنگام نمایش ‪ ،‬حواس ور زشکا ران جمع باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬کل تکنیک را د رست به همان نحوی که در شرایط مسابقه اجرا می شود نمایش دهی د‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬برای نمایش دادن نحوۀ اجرای تکنیک از زاویه های مختلف آن را چندبار نمایش دهی د‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬اگر تکنیک فقط از سمت برتر اجرا می شود ‪ ،‬آن را برای چپ برترها یا راست برت ر ها‬
‫نمایش دهید ‪.‬‬
‫‪ ‬اگر تکنیک پیچیده است ‪ ،‬بخش های اصلی آن را جداگانه نمایش دهید ‪.‬‬
‫‪ ‬اگر تکنیک به سرعت اجرا می شود ‪ ،‬آن را آهسته تر نمایش دهید تا ور زشکا ران‬
‫بتوانند ترتیب حرکات را به وضوح ببینند ‪.‬‬
 ‫مرحله سوم ‪ :‬واداشتن ور زشکار به تمرین مها رت تکنیکی‬
‫هفت اصل تمرین مها رت تکنیکی‬
‫ور زشکا ران را به تمرین تکنیک مناسب وادا رید ‪ ( .‬کل – جزء به کل )‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬به محض آنکه ور زشکا ران توانایی اجرای تکنیک در شرایطی مشابه شرایط بازی را‬
‫پیدا کردند ‪ ،‬آنها را به تمرین در این شرایط وادا رید ‪.‬‬
‫‪ ‬هنگام آموز ش تکنیک های جدید ‪ ،‬تمرین ها را کوتاه و مکرر انجام دهید ‪.‬‬
‫‪ ‬از زمان تمرین موثر استفاده کنید ‪.‬‬
‫‪ ‬از امکانات و وسایل استفادۀ مطلوب کنید ‪.‬‬
‫‪ ‬مطمئن شوید ور زشکا ران در هر تمرین ‪ ،‬میزان موفقیت مناسبی را تجربه می کنن د ‪.‬‬
‫‪ ‬در تمرین ‪ ،‬سرگرمی و تفریح ایجاد کنید ‪.‬‬
 ‫مرحلۀ چها رم ‪ :‬اصلح اشتباهات‬
‫‪ . 1‬دادن با زخور د را تا انتهای تمرین به تاخیر اندا زید تا در زمان تمرین وقفه ایجاد نشود ‪.‬‬
‫ناد رست‬
‫وقتی زو دتر با زخور د می دهید ‪ ،‬احتمال اینکه ور زشکا ران بیاد بیاور ند با زخور د مربوط‬
‫به چیست ‪ ،‬بیشتر است و صحیح تمرین خواهند کرد ‪.‬‬

‫‪ . 2‬با زخور د بیشتر بهتر از با زخور د کم است ‪ .‬د رست‬

‫در بعض ی شرایط ‪ .‬غالبا در شرایطی که ور زشکا ران با زخور د سودمند بیشتری د ریافت می‬
‫کنند ‪ ،‬بیشتر تلش می کنند اجرای خود را اصلح کنند ‪ .‬بنابراین ‪ ،‬یادگیری آنها‬
‫تسریع خواهد شد ‪ .‬ولی با پیشرفت ور زشکا ران در مها رتهای تکنیکی ‪ ،‬الزم اس ت که‬
‫اتکای بیشتر به با زخور دهای مربی را یاد بگیرند ‪.‬‬
‫‪ . 3‬وقتی ور زشکار چند اشتباه تکنیکی انجام می دهد ‪ ،‬بهترین کار آن است که خط اها را‬
‫یکی یکی اصلح کنید ‪ .‬د رست‬
‫• وقتی ور زشکار تلش می کند هربار فقط یک اشتباه را اصلح کند ‪ ،‬یادگیری موثرتر‬
‫خواهد بود ‪.‬‬
‫• باید تصمیم بگیرید کدام اشتباه را اول اصلح کنید ‪ .‬این کار را با شناسایی ا شتباهی‬
‫که باعث خطای دیگری می شود شرو ع کنید ‪ .‬اگر آن را تشخیص دادید ‪ ،‬از ور زشکار‬
‫بخواهید ابتدا این اشتباه را اصلح کند ‪ ،‬زیرا با اصلح این اشتباه سایر خطاها از بین‬
‫خواهد رفت ‪.‬‬
‫• ولی ‪ ،‬اگر خطاها بی ا رتباط به هم می رسند ‪ ،‬از ور زشکار بخواهید اشتباهی را اص لح‬
‫کند که فکر می کنید اصلح آن باعث پیشرفت خواهد شد ‪ .‬احتماال این پیشرفت انگیزه‬
‫ای برای اصلح سایر اشتباهات ایجاد می کند ‪.‬‬
‫‪ . 4‬مربی و کمک مربی تنها کسانی هستند که در تمرین با زخور د می دهند ‪ .‬ناد رست‬
‫• ور زشکا ران سنین باالتر می توانند به یکدیگر با زخور د دهند ‪.‬‬
‫‪ . 5‬هنگام دادن با زخور د نباید به ور زشکار بگویید چه چیزی اشتباه انجام شده ‪ ،‬ف قط‬
‫د ربا ره نحوۀ اجرای صحیح تکنیک با زخور د بدهید ‪ .‬ناد رست‬

‫‪ . 6‬اطلعاتی ساده و دقیق د ربا رۀ اینکه چگونه می توان اجرا را بهتر کرد بدهید ‪.‬‬
‫د رست‬
‫‪ . 7‬تکرار با زخور د مثبت مثل ( کا رت عالی بود ) مهم تر از حجم زیاد آموز ش های تکنیک ی‬
‫است ‪ .‬ناد رست‬
‫‪ . 8‬از با زخور دهای سمعی و بصری استفاده کنید ‪ .‬د رست‬

‫در اصلح اشتباهات رو یکرد مثبت داشته باشید ‪.‬‬

 ‫پیشانی ز داغ ِ گناهی سیه شود‬
‫بهتر ز داغ ِ مُ هر ِ نماز از سر ِ ریا‬
‫نا ِم خدا نبردن از آن به که زیر ِ لب‬
‫بهر ِ فریب ِ خلق بگویی خدا‪،‬خدا !‬