Professional Documents
Culture Documents
Ngaây nhêån baâi: 02/02/2017; ngaây sûãa chûäa: 06/02/2017; ngaây duyïåt àùng: 20/02/2017.
Abstract: One of the important tasks of teaching mathematics is to train students some thinking
skills to solve problems. In this article, author designs some thematic teaching contents on
Combinatorial mathematics and graph theory under project-based learning for students at special
and gifted schools with aim to train students thinking skills of analysis, abstract and generalisation.
Keywords: Abstract, generalisation, Project - Based Learning.
1. Àùåt vêën àïì thuyïët àöì thõthöng qua hònh thûác DHTDA nhùçm reân
Giaáo sû Edward de Bono àaä nhêån àõnh: “Tû duy luyïån möåt söë hoaåt àöång trñ tuïå cho HS úã trûúâng trung
laâ kô nùng vêån haânh cuãa böå naäo maâ nhúâ àoá trñ thöng hoåc phöí thöng chuyïn.
minh àûúåc nuöi dûúäng vaâ phaát triïín” , “Thöng minh laâ 2. Kïët quaã nghiïn cûáu
möåt khaã nùng, tû duy laâ möåt kô nùng àïí vêån duång khaã 2.1. Reân luyïån hoaåt àöång phên tñch
nùng àoá”[1; tr 17]. Viïåc reân luyïån caác thao taác tû duy Theo [6]: Phên tñch laâ duâng trñ oác chia caái toaân thïí
coân àûúåc nhiïìu taác giaã àïì cêåp àïën nhû: Polya [2], ra thaânh tûâng phêìn, hoùåc taách ra tûâng thuöåc tñnh hay
A.V. Pïtrövxki [3], Nguyïîn Baá Kim [4], Chu Cêím khña caånh riïng biïåt nùçm trong caái töíng thïí àoá.Vúái
Thú [5]. Coá thïí thêëy, trong hoåc têåp Toaán, tû duy cuãa hònh thûác töí chûác DHTDA, GV cêìn taåo ra möi trûúâng
hoåc sinh (HS) àûúåc hònh thaânh vaâ phaát triïín thöng cho HS coá nhiïìu thúâi gianhoaåt àöång ngoaâi giúâ lïn lúáp,
qua caác hoaåt àöång trñ tuïå. àûúåc hoaåt àöångtheo nhoám vaâ thïí hiïåncaác quan àiïím,
Daåy hoåc theo dûå aán (DHTDA) laâ phûúng phaáp àïì xuêët cuãa caá nhên, tûå nhòn nhêån, giaãi quyïët vêën àïì
daåy hoåc lêëy HS laâm trung têm, hûúáng HS àïën viïåc dûúái caác goác àöå, khña caånh, phûúng aán khaác nhau.
lônh höåi kiïën thûác vaâ reân luyïån caác thao taác tû duy GV coá thïí thiïët kïë möåt DA nhoã cho HS trong thúâi
thöng qua möåt nhiïåm vuå hoåc têåp phûác húåp, coá sûå kïët gian 2 tiïët hoåc nhû sau:
húåp giûäa lñ thuyïët vaâ thûåc haânh, taåo ra saãn phêím coá Bûúác 1: Thiïët kïë DA. GV àûa ra baâi toaán (BT)
thïí giúái thiïåu. Nhiïåm vuå naây àûúåc ngûúâi hoåc thûåc hiïånsau vaâ giao nhiïåm vuå cho HS: “Hònh 1 dûúái àêy göìm
vúái tñnh tûå lûåc cao trong toaân böå quaá trònh hoåc têåp,8tûâ hònh vuöng àún võ vaâ coá chu vi bùçng 16.
viïåc xaác àõnh muåc àñch, lêåp kïë hoaåch àïën viïåc thûåc
hiïån dûå aán (DA), kiïím tra, àiïìu chónh, àaánh giaá quaá
trònh vaâ kïët quaã thûåc hiïån. Laâm viïåc theo nhoám laâ hònh
thûác cú baãn cuãa DHTDA. Quy trònh DHTDA àûúåc
tiïën haânh theo3 giai àoaån: thiïët kïë DA(giaáoviïn (GV)
xêy dûång böå cêu hoãi àõnh hûúáng vaâ thiïët kïë DA hoåc Hònh 1
têåp, HS àõnh hònh saãn phêím àaåt àûúåc) , thûåc hiïån DA Caác em haäy àûa ra caác phûúng aán thïm vaâo caác
(HS chuã àöång thûåc hiïån, GV höî trúå khi cêìn thiïët) vaâ hònh vuöng àúnvõ (caác hònh vuöng trong hònh phaãi coá
trònh baây saãn phêím(caác nhoám baáo caáo, GV cuâng ñt nhêët möåt caånh chung vúái hònh vuöngkhaác) àïí àûúåc
nhoám khaác àaánh giaá saãn phêím). DA àûúåc phên loaåi: hònh coá chu vi bùçng 24”. Trong caác phûúng aán àûa
DA nhoã (2-6 tiïët), DA trung bònh (1 ngaây àïën 1 tuêìn), ra, phûúng aán naâo coá diïån tñch lúán nhêët, nhoã nhêët?
DA lúán (trïn 1 tuêìn vaâ coá thïí keáo daâi nhiïìu thaáng). Baâi
viïët àïì cêåp vêën àïì daåy hoåc nöåi dung Töí húåp vaâ Lñ * Trûúâng Trung hoåc phöí thöng Chuyïn Bùæc Giang
Hònh 2
Hònh 3
Hònh 4
- Nïëu hònh vuöng àún võ thïm vaâo goác, coá hai
caånh chaåm vaâo hai caånh chung vúái hònh vuöng cuä thò
chu vi cuãa hònh khöng àöíi, vêîn laâ 16 (xem hònh 3).
- Nïëu hònh vuöng àún võ thïm vaâo coá ba caånh
chung vúái hònh vuöng cuä thò chu vi cuãa hònh bõ giaãm ài
tûâ 16 xuöëng 14 (xem hònh 4).
- Kïët quaã laâ caác nhoám àïìu àûa ra nhiïìu phûúng
aán khaác nhau (xem hònh 5).
Qua àoá, GV kïët luêån möîi BT khöng chó coá duy
nhêët möåt caách giaãi. Ta cêìn phên tñch, àaánh giaá àùåc
trûng cuãa möîi phûúng aán. Hai phûúng aán thïm hònh
úã trïn laâ caác trûúâng húåp àùåc biïåt, hai hònh coá cuâng chu
vi laâ 24 nhûng coá diïån tñch nhoã nhêët vaâ lúán nhêët (töíng
Hònh 5
húåp laåi caác kïët quaã cuãa caác nhoám bùçng trûåc quan).
Taxicabàûúåcàõnhnghôa: dT A ; B x1 x2 y1 y2 . möåt söë tònh huöëng khaác nhau vaâ HS thûúâng chûáng
minh khùèng àõnh thöng qua phûúng phaáp quy naåp
toaán hoåc.
Nhòn chung, caác BT Töí húåp vaâ lñ thuyïët àöì thõ coá
nöåi dung àa daång, khöng truâng lùåp vaâ khöng coá möåt
caách giaãi chung nïn vúái möîi BT, viïåc xeát caác trûúâng
húåp àùåc biïåt, tònh huöëng cuå thïí laâ biïån phaáp cêìn thiïët
vaâ hiïåu quaã.
GV thiïët kïë möåt DA nhoã trong 02 tiïët.
Bûúác 1: Thiïët kïë DA. Trûúác hïët, GV àûa ra möåt
BT (BT trongàïì thi choånHS gioãi quöëc giaVMO 2016):
Ngûúâi ta tröìng hai loaåi cêy khaác nhau trïn möåt
miïëng àêët hònh chûä nhêåt kñch thûúác m × n ö vuöng
(möîi ö tröìng möåt cêy). Möåt caách tröìng àûúåc goåi laâ êën
tûúång nïëu:
i) Söë lûúång cêy àûúåc tröìng cuãa hai loaåi cêy
Hònh 9
bùçng nhau.
ii) Söë lûúång chïnh lïånh cuãa hai loaåi cêy trïn möîi
ÚÃ hònh 9, khoaãng caách Euclid:
haâng khöng nhoã hún möåt nûãa söë ö cuãa haâng àoá vaâ söë
d A; B 6 ; d A; C 5 ; khoaãng caách Taxicab: lûúång chïnh lïånh cuãa hai loaåi cêy trïn möîi cöåt khöng
d A; B 6 ; d A; C 7. nhoã hún möåt nûãa söë ö cuãa cöåt àoá.
T T