EGZAMIN ÓSMOKLASISTY

2
Próbny test z odpowiedziami
Język POLSKI ZESZYT

DODATEK DO „GAZETY WYBORCZEJ" 22 LISTOPADA 2018

• arkusz
z przykładowymi
zadaniami
• rozwiązania
i odpowiedzi
5150161
5150161
2 ZESZYTY EDUKACYJNE OGŁOSZENIE WŁASNE WYDAWCY

Magazyn do nauki angielskiego

W SPRZEDAŻY
 biurowy small talk
 pożyteczne idiomy
 test predyspozycji językowych
 przegląd prasy anglojęzycznej
33858120
5150161
5150161

Egzamin ósmoklasisty?
NIE MOŻNA
go nie zdać!
W kwietniu uczniowie podstawówek przystąpią do pierwszych w historii egzaminów ósmoklasisty.
Jak każda nowa sytuacja, budzi on w młodzieży lęk. Czy ósmoklasiści mają powody do obaw?
MAGDALENA WARCHALA
We wrześniu 2017 roku weszła
w życie reforma edukacji, która
rozpoczęła proces wygaszania gim-
nazjów i przywróciła ośmioklasowe
podstawówki. System, który funk-
cjonował przed 1999 rokiem, został
reaktywowanyjednak tylko pozornie.
W rzeczywistości nowa ośmiokla-
sowa podstawówka ma niewiele
wspólnego z tą, w której kształcili
się rodzice obecnych nastolatków.
Zmieniły się czasy, podstawy progra-
mowe i wymagania wobec uczniów.
Ci, którzy w tym roku jako
pierwsi poszli do klas ósmych,
są w wyjątkowo trudnej sytuacji.
Nie tylko przecierają szlaki, ale też
mierzą się ze szczególnie wysoko
postawioną poprzeczką. Mają mnó-
stwo nauki, bo cały materiał, który
dotąd omawiano w trakcie trzech
lat gimnazjum, został skompilo-
wany w programie klasy siódmej
i ósmej. Uczniowie nie mogą jednak
odpuścić, bo wiosną wezmą udział
w szczególnie trudnej rekrutacji do
szkół średnich. Ósmoklasiści spo-
tkają się w niej z ostatnimi absol-
wentami wygaszanych gimnazjów.
Co prawda teoretycznie obie grupy
kandydatów nie będą między sobą
konkurować, bo szkoły średnie utwo-
rzą dla nich odrębne klasy. Szkolne
budynki nie są jednak z gumy i dy-
rektorzy już zapowiadają, że cho-
ciaż postarają się zwiększyć liczbę
klas pierwszych, to na pewno jej nie
podwoją. W tej sytuacji olbrzymie
znaczenie dla uczniów będzie miał
wynik egzaminu ósmoklasisty, bo
to on zadecyduje o przyjęciu do
wymarzonej szkoły. Nic dziwne-
go, że uczniowie drżą przed nim,
zwłaszcza że egzamin ósmoklasisty
też jest nowością i nikt do końca nie
wie, czego się po nim spodziewać.
Ale bez obaw. O tym, jak ma wy-
glądać egzamin ósmoklasisty, wiado-
mo już całkiem sporo. Podsumujmy
zatem dostępne informacje.
Polski,
matematyka i język
Egzamin ósmoklasisty sprawdza
określone w podstawie programo-
wej wiadomości i umiejętności,
które uczniowie zdobywali przez
cały okres nauki w podstawówce,
czyli od klasy pierwszej. Podzielony
zostanie na trzy części.
Do pierwszej części, z języka
polskiego, ósmoklasiści przystąpią
15 kwietnia o godz. 9. Na rozwią-
zanie zadań będą mieli 120 minut.
W arkuszu egzaminacyjnym znaj-
dą się zarówno zadania zamknię-
te, w których uczeń będzie musiał
wybrać odpowiedź spośród poda-
nych, jak i otwarte, wymagające
uzupełnienia zdania lub krótkiego
tekstu, samodzielnego stworzenia
krótkiego tekstu (np. ogłoszenia,
zaproszenia, dedykacji) oraz napi-
sania wypracowania. W zadaniach
szczególny nacisk zostanie poło-
żony na sprawdzanie umiejętności
związanych z argumentowaniem,
wnioskowaniem i formułowaniem
opinii. Sprawdzane będą również
kompetencje literackie, kulturowe
i językowe uczniów. Uczniowie
powinni znać treść i problematykę
lektur obowiązkowych, ale - dla uła-
twienia - tylko tych, które omawiali
w klasie siódmej i ósmej.
16 kwietnia, również o godz. 9,
zaplanowano egzamin z matema-
tyki. Przeznaczony na niego czas
wyniesie 100 minut. Tak jak w przy-
padku egzaminu z języka polskiego,
uczniowie będą mierzyć się z zada-
niami zamkniętymi i otwartymi.
Wśród zadań otwartych znajdą się
zarówno takie, które będzie można
rozwiązać typowym sposobem, jak
i wymagające zastosowania niestan-
dardowych metod rozwiązywania.
Będą sprawdzały m.in. sprawność
rachunkową, umiejętność rozumo-
wania i argumentacji.
17 kwietnia uczniowie napiszą
ostatni egzamin, z języka obcego no-
wożytnego. Do 30 września ósmokla-
siści musieli zdecydować, czy chcą
zdawać język angielski, francuski,
hiszpański, niemiecki, rosyjski,
ukraiński czy włoski, ale uwaga:
każdy uczeń mógł wybierać tylko
spośród języków, których uczy się
w szkole w ramach obowiązkowych
zajęć edukacyjnych. Na egzamin
z języka obcego przewidziano 90
minut. W arkuszu znajdą się zada-
nia zamknięte i otwarte. Większość
z zadań otwartych wymagać będzie
uzupełnienia podanego tekstu. W ar-
kuszu mogą wystąpić też zadania,
w których uczeń na podstawie tek-
stu w języku obcym przekazywać
będzie informacje w języku pol-
skim. Pojawi się również zadanie
polegające na napisaniu dłuższej
wypowiedzi. Postawi ono ucznia
w określonej sytuacji z życia co-
dziennego i sprawdzi, czy potrafiłby
5150161
5150161
JĘZYK POLSKI ZESZYTY EDUKACYJNE
on porozumieć się z obcokrajowcem,
np. udzielając mu informacji lub
uzyskując wyjaśnienia, opowiadając
o jakimś wydarzeniu lub składając
mu życzenia czy propozycję.
Weź długopis, telefon
zostaw w domu
Na każdy z egzaminów uczeń przy-
nieść może ze sobą wyłącznie przy-
bory do pisania: pióro lub długopis
z czarnym tuszem, a w przypadku
egzaminu z matematyki również
linijkę.
Na egzaminie nie wolno korzystać
z kalkulatora oraz słowników. Nie
wolno także mieć ze sobą na sali
żadnych urządzeń telekomunika-
cyjnych.
Uczniowie szkół lub oddziałów,
w których zajęcia są prowadzone
w języku mniejszości narodowej,
mniejszości etnicznej lub języku
regionalnym, mogą rozwiązywać za-
dania z matematyki w języku swojej
mniejszości, pod warunkiem, że ro-
dzice do 30 września złożyli w szkole
stosowną deklarację. Uczniowie ze
specjalnymi potrzebami eduka-
cyjnymi przystępują do egzaminu
ósmoklasisty w warunkach dosto-
sowanych do ich potrzeb - to znaczy
otrzymują odpowiednio dostoso-
wane arkusze, mogą mieć też wy-
dłużony czas na rozwiązanie zadań.
Laureaci lub finaliści olimpiad
przedmiotowych i laureaci kon-
kursów przedmiotowych o zasięgu
wojewódzkim i ponadwojewódz-
kim zostają zwolnieni z egzaminu
z przedmiotu, którego dotyczyła
3
olimpiada lub konkurs i automa-
tycznie uzyskują z niego najwyż-
szy wynik.
Ósmoklasiści, którzy z przyczyn
losowych lub zdrowotnych nie przy-
stąpią do egzaminu w kwietniu,
dostaną na to szansę w terminach
dodatkowych, odpowiednio 3, 4 i 5
czerwca o godz. 11.
Zda każdy, kto przystąpi
Wyniki egzaminów ósmoklasiści
poznają 14 czerwca, zaś 21 czerwca
odbiorą w szkołach zaświadczenia
potrzebne podczas rekrutacji do
szkół średnich. Na zaświadczeniu
dla każdego przedmiotu podany
zostanie wynik procentowy oraz
wynik na skali centylowej, umoż-
liwiający uczniowi porównanie się
z rówieśnikami z całego kraju.
Egzamin ósmoklasisty jest eg-
zaminem obowiązkowym, co ozna-
cza, że każdy uczeń musi do niego
przystąpić, aby ukończyć szkołę. Ale
uwaga: nie jest określony minimalny
wynik, jaki należy uzyskać, dlatego
egzaminu ósmoklasisty nie można
nie zdać.
Dlatego zamiast się stresować,
warto przysiąść do powtórek
i sprawdzić swoją wiedzę, rozwią-
zując przykładowe zadania, przy
okazji oswajając się z formułą egza-
minu. A przed samym egzaminem,
zamiast zakuwać do późna, zrobić
coś dla siebie: iść na spacer, spotkać
się z przyjaciółmi, obejrzeć dobry
film. Będzie dobrze!
Dziś oddajemy w Wasze ręce
próbny egzamin z języka polskiego.
Powodzenia! +
 4 ZESZYTY EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI

PRZYKŁADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY Zadanie 1. (0-1)

Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
EGZAMIN ÓSMOKLASISTY: Tekst 1. to przykład A/B, do którego pretekstem stała się książka o utopii, uważanej
JĘZYK POLSKI przez autora za C/D.
A. reportażu
B. wywiadu
Instrukcja dla ucznia: C. ideę trudną do zrealizowania
1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 21 zadań D. miejsce trudno dostępne
2. Wpisz swój kod oraz PESEL w wyznaczonym miejscu.
3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.
4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/atramentem. Zadanie 2. (0-1)
Nie używaj korektora. Zaznacz właściwy wyraz i odpowiednie dokończenie zdania.
5. Rozwiązania zadań, w których musisz samodzielnie sformułować odpowiedzi, Wyrażenie kamień milowy zostało użyte w Tekście 1. w znaczeniu
zapisz czytelnie i starannie. Pomyłki przekreślaj.
6. W arkuszu znajdują się różne typy zadań. Odpowiedzi do nich zaznacz lub 1. ważny termin kończący szereg zadań.
zapisz w wyznaczonych miejscach. A. dosłownym kamienny słupek przy drodze wskazujący
7. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane. 2.
i oznacza odległość jednej mili.
Powodzenia! wydarzenie szczególnie ważne w historii
B. przenośnym 3.
jakiejś społeczności.
Czas pracy: 120 minut
Liczba punktów do uzyskania: 53
Zadanie 3. (0-1)
Którą z mitologicznych postaci można nazwać takim intelektualistą, o których
mówi Rutger Bregman?
Tekst 1. A. Prometeusza.
B. Heraklesa.
Rutger Bregman – ur. w 1988 r., holenderski historyk. Jego przełożona na kilkanaście C. Dedala.
języków „Utopia dla realistów. Jak zbudować idealny świat” to jedna z najbardziej D. Syzyfa.
dyskutowanych książek społecznych ostatnich lat.

„KATARZYNA WĘŻYK: Pierwszy rozdział Twojej książki jest jak ze Stevena Pinkera1:
żyjemy w najlepszym ze światów, w najlepszym czasie.
RUTGER BREGMAN: Jasne, gdyby zrobić globalny sondaż i zapytać ludzi o biedę,
przemoc i głód, większość odpowiedziałaby, że jest coraz gorzej. Nic dziwnego,
media pokazują głównie korupcję, wojny i terroryzm. Ale jeśli spojrzeć na staty-
styki ONZ czy Banku Światowego, zobaczymy, że przez ostatnie 30 lat zrobiliśmy
niesamowity postęp. O połowę spadła śmiertelność dzieci, podobnie jak skrajna
bieda. Głodu jest coraz mniej. To też najbezpieczniejszy okres w historii.
Ale „Utopia dla realistów”? To nie sprzeczność sama w sobie?
Każdy kamień milowy cywilizacji, wszystko to, co dziś uznajemy za zdroworozsąd-
kowe – demokracja, pozbycie się niewolnictwa, prawa kobiet, wolność wypowiedzi
– było kiedyś utopijnymi fantazjami. Każdy wspaniały pomysł wykluł się w głowie
osoby uznanej za szaleńca. Zadaniem intelektualistów jest wymyślanie tych szalo-
nych idei, a potem sprawianie, że staną się bardziej realne. I o tym jest moja książka.
Nie jesteś fanem homo oeconomicus – teorii, że człowiek kieruje się maksyma-
lizacją zysków.
Bo empirycznie udowodniono, że to nieprawda. Istoty ludzkie to stworzenia po-
szukujące w życiu sensu. […] Zakładanie, że ludzie, którzy myją toalety, zmieniają
pieluchy czy zbierają śmieci, nie odnajdują w swojej pracy radości, pachnie elitary-
zmem. Badania pokazują, że salowe w szpitalu mają poczucie sensu, bo gdyby nagle
przestały pracować, wielu pacjentów by umarło. […] Pod koniec lat 60. zastrajkowali
śmieciarze w Nowym Jorku. Strajk potrwał sześć dni. Okazało się, że bez śmiecia-
rzy miasto nie jest w stanie funkcjonować, więc do dziś zarabiają bardzo dobrze.”
Katarzyna Wężyk, Marzycieli pilnie zatrudnię. Postęp bierze się z nierealistycznych pomysłów,
wywiad w: http://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,23881616,marzycieli-pilnie-zatrudnie-postep-bie-
rze-sie-z.html, dostęp: listopad 2018.
1
Steven Pinker – amerykański psycholog, popularyzujący różne dyscypliny na-
ukowe.
Zadanie 4. (0-1)
Oceń prawdziwość zdań dotyczących Tekstu 1. Zaznacz P, jeśli zdanie jest praw-
dziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
Według R. Bregmana współczesne media spełniają ważną rolę,
1 P F
ponieważ przekazują nam pełną wiedzę o otaczającym nas świecie.
R. Bregman twierdzi, że dla większości ludzi najważniejszym
2 P F
motywem działania jest wymierny zysk finansowy.
Zadanie 5. (0-3)
„Filmowy „Zośka” zachwycił za to Nikolettę Parchimowicz: – Zakochałam się w tej
postaci. Ma głęboką osobowość, jest bardzo odważny. Aktor zagrał świetnie, choć nie
wiem, czy odpowiednio odzwierciedlił cechy prawdziwego „Zośki”.”
Tomasz Urzykowski, Czy zszargano bohaterów? Widzieliśmy już „Kamienie na szaniec”, wywiad w: http://
warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,54420,15540196,Czy_zszargano_bohaterow__Widzielismy_juz__Kamienie.
html, dostęp: listopad 2018
Przytoczona opinia dotyczy filmu zrealizowanego na podstawie jednej z lektur obowiązkowych.
a) Podaj informacje na jej temat.
Tytuł ____________________________, autor ___________________________________
Pseudonimy dwóch pozostałych głównych bohaterów: _____________________________
Akcja powieści rozpoczyna się w ________ roku, a kończy w roku ________ .
b) Czy bohaterów tej powieści można nazwać marzycielami? W odpowiedzi odwołaj
się do przynajmniej jednego konkretnego wydarzenia z lektury i Tekstu 1.
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
5150161
5150161

Zadanie 6. (0-2)
a) Uzupełnij schemat przedstawiający rodzinę wyrazu śmieciarz. Wpisz w odpowied-
nie miejsca tabeli właściwe słowa w taki sposób, aby utworzyć rodzinę wyrazów.
Wykorzystaj odpowiednie formanty spośród podanych.
-ak -nik -ka po- -arz wy-
wyraz podstawowy
wyraz pochodny wyraz pochodny
– nazwa miejsca – nazwa wykonawcy czynności
wyraz pochodny
– nazwa pojazdu
b) Uzupełnij zdanie.
W rodzinie wyrazu śmieciarz zachodzi wymiana głosek ____________.
Tekst 2.
„Więc ten rok był rokiem bardzo złożonym i niejednolitym, zależnie od tego, kto
go oceniał. W dawnym Wielkim Królestwie także przeżywano ten rok niezwykle
intensywnie i wydawał się inny niż wszystkie.
Wyczuwało się, że wszędzie narasta atmosfera wyczekiwania i napięcia. Wy-
czekiwanie na C o ś, co ma nastąpić, przybrało w Najeźdźcach postać zabobon-
nego lęku, który paraliżował ich, lub wręcz przeciwnie – czynił jeszcze bardziej
okrutnymi niż zazwyczaj. Za to ich zniewoleni poddani coraz bardziej, z dnia na
dzień, z miesiąca na miesiąc, prostowali swe zgarbione, schylone w lęku przed
uderzeniem bata plecy; ich oczy rozjaśniała nadzieja, ba, niekiedy nawet słychać
było ich śmiech, a w serca wstępowała odwaga. Po wsiach i miastach, szczególnie
wieczorem i nocą, coraz częściej było słychać zmienną melodię Pieśni Jedynej –
a Najeźdźcy, zamiast ścinać jak zazwyczaj głowy śpiewakom, woleli udawać, że
niczego nie słyszą, jakby melodia ta odbierała im resztki odwagi.
Wydawało się, że Pieśń Jedyną śpiewa także wiatr, że spływa ona strumieniem
rzeki i niosą ją obłoki na niebie. Że trel każdego ptaka zawiera w sobie jej melodię;
że słychać ją w pluśnięciach deszczu o szyby. Oszaleli ze strachu Najeźdźcy zaty-
kali wówczas uszy, zamykali oczy, próbowali pogrążyć się we śnie lub pijaństwie,
byle o tym zapomnieć. […]
Ten znaczący 776 rok niewoli przechodzi jak inne swoim własnym rytmem, od
rozpasanego lata do żółtej, sennej jesieni, by potem przyoblec ziemię w biały śnieg,
5150161
5150161
JĘZYK POLSKI ZESZYTY EDUKACYJNE 5
„otulić” nim nędzę człowieka i bogactwo Natury. A zaraz potem śniegi zaczynają
topnieć, by ustąpić miejsca świeżo kiełkującemu życiu. Ten rok przemija jak każdy
inny, swoim własnym, niezmiennym rytmem, ale dla ludzi jest on niepowtarzal-
ny i dla każdego inny. Jednym płynie zbyt szybko, innym za wolno. Najeźdźcy
najchętniej chcieliby zatrzymać Czas, ale ten płynie naprzód, niestrudzenie.”
Dorota Terakowska, Córka Czarownic, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998r, s. 310-315.
Zadanie 7. (0-1)
Z przytoczonego fragmentu można wywnioskować, że akcja powieści nie obejmuje
A. ostatnich lat rządów Najeźdźców.
B. początków niewoli podbitego narodu.
C. znaczenia i roli pieśni dla trwania narodu.
D. sposobów utrzymywania władzy przez Najeźdźców.
Zadanie 8. (0-3)
a) Uzupełnij zdanie. Wpisz słownie w lukę odpowiedni liczebnik.
Z ostatniego akapitu można wywnioskować, że Najeźdźcy zostaną pokonani
w (777) __________________________________________________________ roku swego panowania.
b) Podkreśl prawidłową odpowiedź. Liczba użyta w zdaniu jest przykładem
liczebnika (głównego / porządkowego / zbiorowego).
c) Wyjaśnij, dlaczego rządy Najeźdźców skończą się właśnie wtedy. W odpowiedzi
odwołaj się do symbolicznego znaczenia liczby.
siedem – siódemka uważana była na staroż. Bliskim Wschodzie za liczbę świętą,
może pod wpływem liczby znanych wówczas ruchomych ciał niebieskich (Słońce,
Księżyc i 5 planet), które według astrologów miały decydować o losach ludzkich.
[…] Pitagorejczycy uważali 7 za liczbę mistyczną, bo złożoną z dwóch liczba od
niepamiętnych czasów uważanych za szczęśliwe (3+4).
Hasło: Siedem, [w:] Słownik mitów i tradycji kultury, Władysław Kopaliński, PIW, Warszawa 1998, s. 1063
____________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Zadanie 9. (0-2)
„Niekiedy wydawało się, że Pieśń Jedyną śpiewa także wiatr, że spływa ona strumieniem
rzeki i niosą ją obłoki na niebie. Że trel każdego ptaka zawiera w sobie jej melodię;
że słychać ją w pluśnięciach deszczu o szyby.”
D. Terakowska, dz. cyt. s. 311
Nazwij środek stylistyczny, jaki tworzą podkreślone wyrazy, i wyjaśnij, jaką pełni
on funkcję w tekście Doroty Terakowskiej.
Nazwa środka __________________________________
Funkcja __________________________________________________________________________________
Zadanie 10. (0-2)
a) Wypisz z tekstu trzy informacje, które mówią o tym, w jaki sposób pieśń jest prze-
kazywana.
_________________________________________________________________________________
b) Wyjaśnij, jak zachowują się obecnie, a jak zachowywali się dawniej Najeźdźcy
wobec Pieśni Jedynej.
_________________________________________________________________________________
 6 ZESZYTY EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI

Zadanie 11. (0-1) Stójmy! — Jak cicho! — Słyszę ciągnące żurawie,

Których by nie dościgły źrenice sokoła;
„W dawnym Wielkim Królestwie także przeżywano ten rok niezwykle intensywnie…”
Słyszę, kędy się motyl kołysa na trawie,
Tamże, s. 310

Oceń prawdziwość zdań odnoszących się do powyższego cytatu. Zaznacz P, jeśli Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła.
zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. W takiéj ciszy — tak ucho natężam ciekawie,
1 Przytoczony fragment wypowiedzenia to zdanie bezpodmiotowe. P F Że słyszałbym głos z Litwy. — Jedźmy, nikt nie woła!”
Podkreślone wyrazy pełnią w przytoczonym zdaniu funkcję
2 P F 1
ostrowy burzanu - tu krzaki wielkich ostów kwitnących na czerwono.
okoliczników czasu. 2
kurhan – wysoki kopiec, także rodzaj mogiły.
3
Akerman – dziś Białogród nad Dniestrem; miasto na Ukrainie.
Tekst 3.
Adam Mickiewicz, Sonety krymskie, https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/sonety-krymskie-ste-
„O roku ów! kto ciebie widział w naszym kraju! py-akermanskie.html, dostęp: listopad 2018
Ciebie lud zowie dotąd rokiem urodzaju,
A żołnierz rokiem wojny: dotąd lubią starzy
O tobie bajać, dotąd pieśń o tobie marzy. Zadanie 14. (0-1)
Z dawna byłeś niebieskim oznajmiony cudem Uzupełnij informacje na temat wiersza.
I poprzedzony głuchą wieścią między ludem;
Ogarnęło Litwinów serca z wiosny słońcem W pierwszych dwóch zwrotkach wiersza Adama Mickiewicza opisany został
Jakieś dziwne przeczucie, jak przed świata końcem, ______________________ . W części refleksyjnej utworu osoba mówiąca wspomina
Jakieś oczekiwanie tęskne i radośne.” ____________________________ .

Zadanie 12. (0-2) Zadanie 15. (0-2)

a) Podaj informacje na temat autora i tytułu. Napisz, czym różni się sytuacja bohatera utworu Adama Mickiewicza od sytuacji
opisanej we fragmencie powieści Doroty Terakowskiej (Tekst 2.). W wyjaśnieniu
odwołaj się do ostatniego wersu wiersza i informacji o życiu poety.
Autor _____________________________________
___________________________________________________________________________
Tytuł ______________________________________
___________________________________________________________________________
b) Czy emocje Litwinów, o których mówi tekst, były uzasadnione? W odpowiedzi
uwzględnij czas akcji utworu oraz wiedzę na temat wydarzeń z historii Polski.
_______________________________________________________________________________________________
Zadanie 16. (0-3)
Nazwij zacytowane środki stylistyczne i określ ich funkcję w wierszu Mickiewicza.
________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
Cytat Nazwa środka Funkcja
stylistycznego w wierszu
Zadanie 13. (0-1) „gwiazd szukam, przewodniczek łodzi”
Oceń prawdziwość wniosków z analizy Tekstu 3. i fragmentu powieści Doroty „suchego przestwór oceanu”
Terakowskiej. Zaznacz T, jeśli wniosek jest prawdziwy, lub N, jeśli jest fałszywy. „Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi”

1 W obu tekstach autorzy podobnie wykorzystali motyw pory roku. T N

Oba teksty poruszają podobny problem, ale powieść D. Terakowskiej Zadanie 17. (0-1)
2 T N
należy do epiki, a Tekst 3. jest przykładem liryki. Oceń prawdziwość informacji dotyczących wiersza Adama Mickiewicza. Zaznacz
T, jeśli wniosek jest prawdziwy, lub N, jeśli jest fałszywy.

Tekst 4. 1 Wiersz jest przykładem sonetu. T N

W strofach opisowych występuje układ rymów przeplatany
Adam Mickiewicz 2 T N
(krzyżowy).
Stepy akermańskie
„Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, Zadanie 18. (0-1)
Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi, Czy zgadzasz się z powiedzeniem: Możesz być, kim tylko zechcesz? Sformułuj
Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, swoje stanowisko i uzasadnij je, odwołując się do załączonej ilustracji i jednego
tekstu z arkusza.
Omijam koralowe ostrowy burzanu1.
O E K GL A MŁ A
R O S Z E N I E X W Ł A S N E X W Y D A W C Y

Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurhanu2; W KAŻDY

Patrzę w niebo, gwiazd szukam, przewodniczek łodzi; PONIEDZIAŁEK
Tam z dala błyszczy obłok? tam jutrzenka wschodzi?
Z „WYBORCZĄ”
To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu3. 33858123
5150161
5150161
 JĘZYK POLSKI ZESZYTY EDUKACYJNE 7

Zadanie 20. (0-3)

SERGEY NIVENS/STOCK.ADOBE.COM

Twoja klasa zamierza zorganizować wystawę poświęconą realizacji marzeń. Zre-

daguj ogłoszenie skierowane do Twoich rówieśników, w którym zachęcisz ich do
przynoszenia różnych materiałów na wystawę. Sformułuj dwa argumenty.

Zadanie 21. (0-20)

Tematy do wyboru.
1. Napisz do swoich rówieśników list otwarty, w którym przekonasz ich, że warto
mieć marzenia. W swojej pracy odwołaj się do lektury obowiązkowej oraz do innego
tekstu kultury (może być przykład z tego arkusza). Twoja praca powinna liczyć co
najmniej 200 słów.

2. Napisz opowiadanie o tym, jak mogłoby spełnić się marzenie Skawińskiego.

W swojej pracy wykaż się znajomością noweli Henryka Sienkiewicza. Twoje opo-
wiadanie powinno liczyć co najmniej 200 słów.

Lektury obowiązkowe:
Charles Dickens, Opowieść wigilijna
Aleksander Fredro, Zemsta
Jan Kochanowski, wybór fraszek, pieśni i trenów, w tym treny I, V, VII, VIII
Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec
Zadanie 19. (0-1) Ignacy Krasicki, Żona modna
Wyobraź sobie, że przygotowujesz na lekcję referat na temat realizacji marzeń. Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Śmierć Pułkownika, Świtezianka, II część
Wybierz jeden z trzech zestawów i sformułuj problem, który można by omówić Dziadów, wybrany utwór z cyklu Sonety krymskie, Pan Tadeusz (całość)
na podstawie wskazanych tekstów źródłowych. Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę
Henryk Sienkiewicz, Quo vadis, Latarnik
1.
Juliusz Słowacki, Balladyna
Stefan Żeromski, Syzyfowe prace
Sławomir Mrożek, Artysta
Melchior Wańkowicz, Ziele na kraterze (fragmenty), Tędy i owędy (wybrany reportaż)

BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)

............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
2. ............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
3. ............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Zestaw _________________________ ............................................................................................................................................
Omawiany problem _______________________________________________________________________ ............................................................................................................................................
_______________________________________________________________________________________________ ............................................................................................................................................
_______________________________________________________________________________________________ ............................................................................................................................................
5150161
5150161
8 ZESZYTY EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI

KLUCZ ODPOWIEDZI
Zad. Poprawna odpowiedź Zasady przyznawania punktów
1 B, C 1 punkt za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi
2 B3 1 punkt za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi
3 C 1 punkt za wskazanie poprawnej odpowiedzi
4 F, F 1 punkt za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi
a) kolejno: Kamienie na szaniec; Aleksander Kamiński; Alek (Glizda), Rudy; 1939; 1943
1 punkt za poprawne uzupełnienie informacji o tytule, autorze
b) Np. Bohaterów powieści A. Kamińskiego można nazwać marzycielami, gdyż rozma-
i bohaterach
5 wiają o lepszym świecie, na początku powieści snują plany na temat studiów, tego, co
1 punkt za poprawne podanie informacji o czasie akcji
chcą zrobić ze swoim zżyciem. Po wybuchu wojny nie poddają się, podejmują walkę
1 punkt za sformułowanie opinii i odwołanie się do Tekstu 1.
w Małym Sabotażu, spotykają się i rozmawiają o tym, jak powinna wyglądać Polska
oraz konkretnego wydarzenia z powieści
po wojnie. Swoim działaniom nadają sens.
a) wyraz podstawowy – śmieć/ śmieci; nazwa miejsca – śmietnik; nazwa wykonawcy 1 punkt za poprawne uzupełnienie wszystkich luk
6 czynności – śmieciarz; nazwa pojazdu – śmieciarka 1 punkt za poprawne uzupełnienie luki – wymaga się podania
b) ć:t; r:rz jednej oboczności
7 B 1 punkt za wskazanie poprawnej odpowiedzi
a) siedemset siedemdziesiątym siódmym
b) porządkowego 1 punkt za poprawne uzupełnienie luki
8 c) Np. Dorota Terakowska w swojej powieści odwołuje się do symbolicznego znaczenia 1 punkt za podkreślenie poprawnego wyrazu
siódemki jako cyfry szczęśliwej, która oznacza pełnię, wypełnienie. W tym roku 1 punkt za sformułowanie zgodnego z tekstem wyjaśnienia
(potrojona 7) ma się wypełnić przepowiednia i Wielkie Królestwo odzyska wolność.
1 punkt za podanie poprawnej nazwy środka stylistycznego
9 Nazwa: anafora (powtórzenie) / wyliczenie 1 punkt za poprawne określenie funkcji (nie uznaje się odpo-
Funkcja: budowanie rytmu; podkreślenie wszechobecności / potęgi / znaczenia Pieśni wiedzi ogólnikowych – np. ubarwia tekst)

a) ludzie wieczorami, wiatr, śpiew ptaka, szum strumyka, plusk deszczu, obłoki na niebie 1 punkt za sformułowanie zgodnej z tekstem odpowiedzi
10 b) Najeźdźcy obecnie udają, że Pieśń nie istnieje, dawniej za rozpowszechnianie pieśni
skazywali ludzi na śmierć. 1 punkt za sformułowanie zgodnej z tekstem odpowiedzi
11 P, F 1 punkt za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi
a) Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/pan-tadeusz.html, dostęp: listopad 2018
1 punkt za podanie autora i tytułu
12 b) Np. Emocje Litwinów były uzasadnione. Rok 1812 to przemarsz wojsk napoleońskich w kierun-
1 punkt za sformułowanie odpowiedzi i odwołanie się do tekstu
ku Moskwy. Litwini mieli nadzieję, że otrzymają wolność od Napoleona, jak wcześniej ziemie
oraz historii
Księstwa Warszawskiego.
13 T, N 1 punkt za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi

14 1. luka – krajobraz / świat / step, po którym podróżuje osoba mówiąca

1 punkt za zgodne z tekstem uzupełnienie dwóch luk
2. luka – ojczyznę / Litwę

Np. We fragmencie powieści D. Terakowskiej mowa jest o tym, że można dostać się do 2 punkty za zapisanie odpowiedzi zgodnej z wymową obu
15 świata „idealnego”, że warto marzyć, warto ciągle próbować, a Najeźdźcy zostaną poko- tekstów i odwołanie się do biografii poety
nani. W wierszu Adama Mickiewicza brak nadziei na powrót do ojczyzny, nie słychać 1 punkt za zapisanie odpowiedzi zgodnej z wymową obu tek-
głosu z Litwy. Poeta nigdy nie wrócił do Polski i zmarł na emigracji. stów lub odwołanie się do biografii poety

personifikacja / uosobienie / metafora – podkreśla zagubienie osoby mówiącej, wskazuje

na znaczenie gwiazd jako punktów pozwalających wyznaczyć drogę 1 punkt za podanie poprawnej nazwy środka stylistycznego
16 epitet / oksymoron – podkreśla bezkres przestrzeni, w której znalazła się osoba mówiąca; i określenie funkcji, czyli uzupełnienie jednego wiersza tabeli
opisuje step, wskazuje na podobieństwo stepu do oceanu (nie uznaje się odpowiedzi ogólnikowych)
porównanie – podkreśla podobieństwo podróży po stepie do żeglugi

17 T, N 1 punkt za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi

Np. Uważam, że powiedzenie, „Możesz być, kim tylko zechcesz” jest prawdziwe. Na ilu-
stracji mała dziewczynka stoi smutna, a na ścianie odbija się cień tancerki. W wywiadzie
Rutger Bregman mówi, że nawet najbardziej szalone pomysły można zrealizować, więc
marzenie dziewczynki też może się spełnić.
18 lub 1 punkt za sformułowanie stanowiska i logiczne uzasadnienie.
Uważam, że to powiedzenie nie zawsze jest prawdziwe. Aby osiągnąć sukces, trzeba
bardzo dużo i długo pracować, nie zniechęcać się niepowodzeniami. Mieszkańcy Wiel-
kiego Królestwa czekali 777 lat na wolność, a dziewczynka z ilustracji musi bardzo dużo
pracować, aby osiągnąć sukces. Jeśli nie wytrwa, nie zrealizuje marzeń.

5150161
5150161
 JĘZYK POLSKI ZESZYTY EDUKACYJNE 9

Np.
zestaw 1. – marzenia dotyczące wolności i pokonywania barier; dążenie do miłości, o któ-
rej się marzy; odwaga jako warunek konieczny w realizacji marzeń; marzenia dotyczące
spraw osobistych, prywatnych… 1 punkt za sformułowanie problemów możliwych do omówienia
19
zestaw 2. - marzenia wynikające z sytuacji zewnętrznej, politycznej; marzenie jako chęć w związku z wybranym zestawem
powrotu do stron rodzinnych; marzenia nierealne…
zestaw 3. – marzenie jako coś nierealnego, utopia jako wspaniała, ale niezwykle trudna
do zrealizowania wizja; trudności w budowaniu wymarzonych światów

Zadanie 20. (0-3)

Kryteria oceny ogłoszenia

Treść zgodna z poleceniem, uwzględniona zachęta do czynnego uczestnictwa

2 punkty w przygotowaniu wystawy; uwzględnionych 5 elementów dotyczących formy: nadawca, informacja o wystawie, informacja o zbiórce materiałów,
informacja o czas i miejscu, w którym można zostawiać materiały (może być wskazana osoba odpowiedzialna za zbiórkę)

Treść zgodna z poleceniem, uwzględniona zachęta do czynnego uczestnictwa

1 punkt
w przygotowaniu wystawy; uwzględnione 4 elementy dotyczące formy.

0 punktów Treść niezgodna z poleceniem ALBO treść zgodna z poleceniem, ale uwzględnione tylko 3 elementy dotyczące formy.

Poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna:

1 punkt – łącznie nie więcej niż dwa błędy (językowe, ortograficzne, interpunkcyjne).
0 punktów – łącznie trzy lub więcej błędów (językowych, ortograficznych, interpunkcyjnych).

Zadanie 21. (0-20)

Kryteria oceny zadanie otwartego rozszerzonej odpowiedzi – wypracowanie

1. Realizacja tematu

Forma wypowiedzi zgodna z formą wskazaną w poleceniu.

2
Wszystkie pozostałe elementy polecenia uwzględnione.
pkt
Wypowiedź w całości dotyczy problemu wskazanego w poleceniu.

Forma wypowiedzi zgodna z formą wskazaną w poleceniu.

1
Nieuwzględniony jeden element polecenia (inny niż forma). ORAZ/LUB
pkt
W pracy występują fragmenty niedotyczące problemu wskazanego w poleceniu.

0 Forma wypowiedzi niezgodna z formą wskazaną w poleceniu. ALBO

pkt Nieuwzględnione co najmniej dwa elementy polecenia (inne niż forma).

Uwaga: jeżeli za wypowiedź przyznano 0 pkt w kryterium Realizacja tematu wypowiedzi, we wszystkich pozostałych kryteriach przyznaje się 0 pkt.

2. Elementy twórcze / Elementy retoryczne

2. Elementy twórcze 2. Elementy retoryczne

Wypowiedź o charakterze twórczym (np. opowiadanie) Wypowiedź o charakterze argumentacyjnym (np. rozprawka)
Funkcjonalna narracja.
Pogłębiona argumentacja.
Logiczny układ zdarzeń.
Argumenty odwołujące się np. do faktów, logiki, emocji, zilustrowane
Urozmaicona fabuła, w tym funkcjonalne wykorzystanie co najmniej 6 spośród
5 pkt odpowiednimi przykładami ORAZ/LUB wykorzystanie przykładów
następujących elementów: opis, charakterystyka bohatera, czas akcji, miejsce
w funkcji argumentacyjnej.
akcji, zwrot akcji, puenta, punkt kulminacyjny, dialog, monolog, retrospekcja.
Argumenty/przykłady uporządkowane, np. zhierarchizowane.
Twórcze wykorzystanie treści lektury.

4 pkt Praca spełnia wszystkie wymagania na 3 pkt i niektóre na 5 pkt. Praca spełnia wszystkie wymagania na 3 pkt i niektóre na 5 pkt.

5150161
5150161
 10 ZESZYTY EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI

Funkcjonalna narracja.
Powierzchowna argumentacja; w wypowiedzi brak wnikliwości.
Logiczny układ zdarzeń.
Niektóre argumenty zilustrowane odpowiednimi przykładami ORAZ/
3 pkt Prosta fabuła, w tym funkcjonalne wykorzystanie co najmniej 4 spośród na-
LUB wykorzystanie przykładów w funkcji argumentacyjnej.
stępujących elementów: opis, charakterystyka bohatera, czas akcji, miejsce
Argumenty/przykłady częściowo uporządkowane.
akcji, zwrot akcji, puenta, punkt kulminacyjny, dialog, monolog, retrospekcja.
2 pkt Praca spełnia wszystkie wymagania na 1 pkt i niektóre na 3 pkt. Praca spełnia wszystkie wymagania na 1 pkt i niektóre na 3 pkt.
Narracja częściowo funkcjonalna. Podjęta próba argumentowania.
1 pkt Dopuszczalne usterki w logicznym układzie zdarzeń. Ograniczenie do wyliczenia powierzchownie omówionych przykładów,
Prosta fabuła. powiązanych z problemem określonym w temacie.

3. Kompetencje literackie i kulturowe

Funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (oraz innego tekstu literackiego lub tekstu kultury, jeżeli pole-
2
cenie tego wymaga).
pkt
Poprawność rzeczowa.
Funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (oraz częściowo funkcjonalne wykorzystanie innego tekstu
literackiego lub tekstu kultury, jeżeli polecenie tego wymaga).
ALBO
Częściowo funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (oraz funkcjonalne wykorzystanie innego tekstu lite-
1
rackiego lub tekstu kultury, jeżeli polecenie tego wymaga).
pkt
ALBO
Częściowo funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (oraz częściowo funkcjonalne wykorzystanie innego
tekstu literackiego lub tekstu kultury, jeżeli polecenie tego wymaga).
Dopuszczalne 1–2 błędy rzeczowe.
0
Praca nie spełnia co najmniej jednego wymagania określonego na 1 pkt.
pkt

4. Kompozycja tekstu
Kompozycja zgodna z formą wypowiedzi.
2
Graficznie wyodrębnione akapity.
pkt
Dopuszczalna 1 usterka w zakresie spójności ALBO logiki wypowiedzi, ALBO podziału wypowiedzi na funkcjonalne akapity.
Kompozycja zgodna z formą wypowiedzi.
1
Graficznie wyodrębnione akapity.
pkt
Dopuszczalne łącznie 2–3 usterki w zakresie spójności ORAZ/ALBO logiki wypowiedzi.
0
Praca nie spełnia co najmniej jednego wymagania określonego na 1 pkt.
pkt

5. Styl
2 Odpowiedni do treści i formy wypowiedzi.
pkt Jednolity.
1 Sporadyczne usterki w odpowiedniości ORAZ/LUB jednolitości stylu.
pkt
0 Praca nie spełnia wymagań określonych na 1 pkt.
pkt

6. Język
Poprawność środków Nie
3–4
więcej niż 5–6 błędów 7–9 błędów
błędy ję- 10 lub więcej błędów językowych
Zakres środków 2 błędy językowych językowych
zykowe
językowe
Szeroki zakres środków języko-
wych, tzn.
zróżnicowana składnia
zróżnicowana leksyka, w tym
np. bogata frazeologia, precyzyj- 4 pkt 3 pkt 2 pkt 1 pkt 0 pkt
ne słownictwo,
umożliwiające pełną i swobodną
realizację tematu.

5150161
5150161
 JĘZYK POLSKI ZESZYTY EDUKACYJNE 11

Zadowalający zakres środków ję-

zykowych, tzn. składnia i leksyka
3 pkt 2 pkt 1 pkt 0 pkt 0 pkt
stosowne / odpowiednie do reali-
zacji tematu.
Wąski zakres środków językowych,
tzn. składnia i leksyka proste / ogra-
2 pkt 1 pkt 0 pkt 0 pkt 0 pkt
niczone, utrudniające realizację te-
matu.

Przykładowo, za wypowiedź, w której uczeń użył zadowalającego zakresu środków językowych i popełnił 4 błędy językowe, egzaminator przyznaje 2 pkt. w tym kryterium.

7. Ortografia
2
Nie więcej niż 1 błąd ortograficzny.
pkt
1
2–3 błędy ortograficzne.
pkt
0
4 lub więcej błędów ortograficznych.
pkt

8. Interpunkcja
1
Nie więcej niż 5 błędów interpunkcyjnych.
pkt
0
6 lub więcej błędów interpunkcyjnych.
pkt

1. Jeżeli wypowiedź w całości jest nie na temat, egzaminator oceni ją na 0 pkt.

2. Jeżeli w wypowiedzi uczeń w ogóle nie odwołał się do treści lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu, za całą wypowiedź egzaminator przyzna 0 pkt.
3. Jeżeli wypowiedź jest nieczytelna, egzaminator oceni ją na 0 pkt.
4. Jeżeli wypowiedź nie zawiera w ogóle rozwinięcia (np. uczeń napisał tylko wstęp), egzaminator przyzna 0 pkt w każdym kryterium.
5. Jeżeli wypowiedź zawiera 180 słów lub mniej, jest oceniana wyłącznie w kryteriach: realizacji tematu wypowiedzi, elementów twórczych/ elementów
retorycznych oraz kompetencji literackich i kulturowych. W pozostałych kryteriach egzaminator przyzna 0 punktów.
6. Jeżeli wypowiedź jest napisana niesamodzielnie, np. zawiera fragmenty odtworzone z podręcznika, zadania zawartego w arkuszu egzaminacyjnym lub innego
źródła, w tym internetowego, lub jest przepisana od innego ucznia, wówczas egzamin z języka polskiego, w przypadku takiego ucznia, zostanie unieważniony.
7. W ocenie poprawności językowej nie bierze się pod uwagę błędów ortograficznych w wypowiedziach uczniów, którym przyznano takie dostosowanie
warunków przeprowadzenia egzaminu, zgodnie z Komunikatem dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w sprawie szczegółowych sposobów dosto-
sowania warunków i form przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty w danym roku szkolnym.
8. Zabronione jest pisanie wypowiedzi obraźliwych, wulgarnych lub propagujących postępowanie niezgodne z prawem. W przypadku takich wypowiedzi
zostanie podjęta indywidualna decyzja dotycząca danej pracy, np. nie zostaną przyznane punkty za styl i język lub cała wypowiedź nie będzie podlegała ocenie.

KRYTERIA OCENY OGŁOSZENIA I OSTATNIEGO ZADANIA, A TAKŻE ZASADY OCENIANIA NA PODSTAWIE INFORMATORA CKE
R
O E K L A MG A Ł O S Z E N I E X W Ł A S N E X W Y D A W C Y

Czwartek, 29 listopada z „Wyborczą”

Wyjątkowy kalendarz
przyrodniczy
ADAMA WAJRAKA
Zwierzęta Puszczy Białowieskiej
PARTNER KALENDARZA:

33858124
5150161
5150161
12 ZESZYTY EDUKACYJNE OGŁOSZENIE WŁASNE WYDAWCY

DODATKOWE PRÓBNE TESTY Z ODPOWIEDZIAMI

ZNAJDZIESZ NA:
WYBORCZA.PL/egzaminy

Ź SW OJ Ą WIEDZĘ
SPRAWD O JESZCZE
S IĘ C
I DOWIEDZ WTÓRZYĆ
TRZE BA P O

33858125
5150161
5150161