AP o Pinag-aralan din ng mga Europeo ang heograpiya, flora at fauna, kabihasnan, at pamumuhay
Mga Isyu sa Globalisasyon ng kanilang mga sakop kaya nakapagdagdag ito ng kanilang kaalaman.
Globalisasyon
• Isang katotohanang di maaaring iwasan
• Isa sa mga bagay na nag-ugat sa pandaigdigang ugnayan ng mga tao, bansa, organisasyon,
at negosyo
• Walang iisang depinisyon ito ngunit sa pangkalahatan, ito ay proseso ng pag-uugnayan,
pagpapakalat, at pagpapalitan ng mga produkto, serbisyo, teknolohiya, kaisipan, at tao.
• Nanggaling sa salitang globalize – Tumutukoy sa paglago ng magkakasalawad na mga
sistemang pang-ekonomiya sa daigdig
• Ang katotohanan na ang epekto ng isang pangyayaring lokal sa isang lugar ay
nararamdaman sa ibang bahagi ng daigdig ay repleksiyon ng masalimuot na pagkakaugnay
ng mga tao sa ilalim ng globalisasyon.
• Epekto ng Globalisasyon – Ang pagkabura o pagkalabnaw ng mga lokal at pambansang
identidad ng mga tao
o Halimbawa: Madali na lang magpalipat-lipat ng bansa ang isang tao dahil sa tawag ng
propesyon, paglalakbay, o pansamantalang paninirahan
• Depinisyon ni Anthony Giddens (1991) – Ito ay ang pagpapaigting ng pandaigdigang
ugnayang panlipunan o sosyal.
o Sa ugnayang ito, pinagkakabit-kabit ang magkakalayong lugar sa isang paraan na ang
nangyayari sa isang dako ay may epekto sa mga pangyayari sa ibang malalayong dako.
§ Halimbawa: Ang bagyong Yolanda na naminsala sa Pilipinas ay nagbunsod ng pagkilos ng
mga tao at pamahalaan sa iba’t ibang panig ng mundo upang makatulong.
o Gayundin naman, naaapektuhan ang pangyayari sa isang lokal na lugar ng mga nagyayari sa
malalayong parte ng mundo.
§ Halimbawa: Ang eleksiyon sa Estados Unidos ay may epekto sa maraming bansa dahil
maaaring mag-iba ang polisiya ng bansa nila sa mga usaping pandaigdig gaya ng
seguridad, diplomasya, kalikasan, negosyo, migrasyon, at iba pa.
• Depinisyon ni Thomas Friedman – Ang globalisasyon bilang paggalaw nang mas malayo,
mas mabilis, mas mura, at mas malalim.
o Ginawang patag ng globalisasyon ang mundo
• Depinisyon ni Joseph Stiglitz – Mas malapit na pag-iisa ng mga bansa at tao ng daigdig
o Dala ito ng napakalaking pagbaba ng presyo ng transportasyon at komunikasyon, pati na rin
ng pagguho ng mga artipisyal na balakid sa pagdaloy ng mga produkto, serbisyo, kaalaman,
at mga tao sa ibayo ng mga hangganan
• Ito ay isang paraan kung saan nagkakaugnayan ang mas maraming tao na nahihiwalay ng
malalayong distansya
Ang buong mundo ay isang “borderless society.”
• Ang bawat bansa ay malayang nakikipagkalakalan na halos wala nang balakid.
• Napapadali ang ugnayan ng mga tao at ng mga bansa saan mang panig ng mundo sa
pamamagitan ng makabagong teknolohiya at modernong pasilidad.
Hamon ng Globalisasyon – Dapat itong harapin at pag-aralang mabuti upang makinabang sa
mga oportunidad na dala nito
Pilipinas
• Kabilang sa mundo ng globalisasyon
• Dapat pagtuunan ng pansin ng bansa ang pagpapayaman ng mga pinagkukunang-yaman
nito tulad ng likas na yaman at lakas-paggawa
• Ibayong pagsisikap – Ang dapat gawin ng tao at ng pamahalaan upang mapayabong ang
lakas-paggawa nang sa gayo’y hind imaging talunan sa kompetisyong dala ng globalisasyon
Pinagmulan ng Globalisasyon
• Ito ay may pangkasaysayan, pampolitika, pang-ekonomiya, at sosyokultural na pinagmulan,
ngunit ang mga ito ay magkakasanib o magkakasapin-sapin–hindi talaga sila nahihimay at
mahirap talakayin nang hiwalay sa isa’t isa.
• Nagsimula pa noong unang panahon dahil likas sa tao ang makipag-ugnayan, maghanap
ng mga bagay na kailangan, makipagpalita ng mga produkto, at mag-usisa sa mga
nangyayari sa ibang lugar.
o Kasama na rito ang pagkakatuto ng mga salita, teknolohiya, ritwal, kultura, at paniniwala ng
ibang pangkat, grupo, at komunidad.
o Dala-dala rin ng mga tao ang kanilang kalinangan at iba pang kaalamang sosyokultural sa
pakikipagkalakalan.
• Daan-daang taon pa bago pasimulan ang kolonyalismong Europeo noong ika-16 na siglo,
masigla na ang pandagat at panlupang kalakalan ng mga tao sa India, Tsina at mga
teritoryo sa Timog-silangang Asya hanggang sa Dagat Mediteraneo.
o Ito ay dahil sa…
a. Kalakalan ng Espesya (Spice) – Ang pangunahing produkto ay mga halamang
pangrekado galing sa Timog-silangang Asya
b. Kalakalang Tsino – Ang pangunahing produkto ay sutla (silk), porselana, at iba pang
inobasyon galing Tsina
o Silk Road
§ Tanyag noon na tinatahak ng mga mangangalakal mula Tsina hanggang Arabia
§ Sa pamamagitan nito, napag-ugnay ang Silangan at Kanluran gamit ang mga kalakal
o Kalaunan, naglayag na rin sila sa karagatan.
o Mga Malay, Arabe, Indiano, at taga-Venecia – Ang mga pangunahing mangangalakal sa
panahong ito bukod sa mga Tsino
o Ang mga kasama sa kalakalan na nagsimulang magpaliit ng distansiya sa pagitan ng
Asya at Europa – Ang palitan ng produkto, paglaganap ng relihiyon, pagbabahagi ng
kaalaman, pag-aasawa ng hindi kalahi, at marami pang uri ng pakikipag-ugnay.
• Nang lumaganap ang kolonyalismong Europeo, naging mas malawak ang ugnayang
pang-ekonomiya at palitan ng mga produkto sa pagitan ng iba’t ibang kolonyang sakop ng
mga Europeong bansa.
o Sinimulan din nilang pag-ugnayin ang mga sistemang ekonomiko ng kanilang nasasakupan.
o Lumaganap din ang mga kaugalian at paniniwalang pangrelihiyon, pampolitika, pang-
edukasyon, at pantao ng mga Europeo sa kanilang mga kolonya.
o Gayundin, ginamit nila ang mga kaalaman upang lalong makilala, masupil, at makunan ng
mga likas na yaman ang mga kolonya.
• Pilipinas
o Nagkaroon ng mahalagang papel noong panahon ng kolonyalismo dahil sa kalakalang geleón
sa pagitan ng Maynila at Acapulco sa Mehiko
o Maynila – Naging daungan ng Espanya para sa pakikipagkalakal nito sa Tsina
o Kalakalang Galeón
§ Hindi man ito naging pabor sa mga katutubo, ito naman ang nag-ugnay ng kolonyang
Pilipinas sa kabilang dako ng Karagatang Pasipiko at nagkaroon ng palitan at
impluwensiyang sosyokultural sa pagitan ng Pilipinas at Mehiko, na noo’y tinatawag na
Nueva España
§ Hindi naging pabor sa mga katutubo dahil ang lubos na nakinabang dito ay ang mga
Espanyol at mga negosyanteng Tsino
[Espanyol – Sinisiguro nila na nasa maayos na kalagayan ang galeón
[Tsino – Sinisiguro nila na handa ang mga kalakal na karamihan ay produkto ng Tsina at
Asya tulad ng porselana, sutla, telang bulak, muwebles, garing (ivory), espesya, palamuti, at
marami pang iba kapalit ang pilak na minimina sa Mehiko at Peru.
§ Biyahe ng Galeón
[ Dalawang beses sa isang taon na tumatagal nang anim na buwan bawat biyahe
[Rutang Sinisunod – Yaong dinaanan ni Fray Andres de Urdanenta n amula sa Maynila,
tinatahak ang Karagatang Pasipiko papuntang Acapulco, Mehiko.
[Ibinebenta ang mga kalakal sa Mehiko at ang ibang bahagi ay dinadala sa Espanya.
[Rutang Maynila-Acapulco sa Pasipiko – Nagdala ng maraming produktong Asyano,
madalas produktong Tsino, sa Mehiko at kalaunan sa Espanya.
§ Nagtagal ito mula 1565 hanggang 1815
§ Sa loob ng 250 taon, namayagpag ang kalakalan sa pagitan ng Pilipinas at Mehiko sa
pamamagitan ng mga galeón.
§ Relyebe ng Galeón sa Litrato – Mula sa isang
markador sa Intramuros
o Hindi lamang pandaigdigang kalakalan ang
binigyang-buhay ng galeón kundi ang palitan ng
impluwensiyang sosyokultural sa pagitan ng
Pilipinas at Mehiko na kupawa ng kolonya ng
Espanya noon.
§ Mga Impluwensiyang Sosyokultural ng Mehiko
sa Pilipinas:
1. Paggamit ng Mehikanong piso
2. Paggamit ng mga salitang galing Mehiko tulad ng palengke at tiyangge
3. Nakarating ang ilang dayuhang tanim at gulay gaya ng abokado, tsiko, kakao, kalabasa,
pinya, tabako, singkamas, at kamote
4. Natutong magpalamuti ng alahas na yari sa pilak galing Mehiko
5. Natutong magdebosyon sa Mahal na Birhen ng Guadalupe – Patron ng mga Mehikano
§ Mga Impluwensiyang Sosyokultural ng Pilinas sa Mehiko:
1. Natutong gumamit ng mga produktong abaká
2. Natutong kumain ng mangga
3. Natutong uminom ng tuba
• Subalit bago pa ang sosyokultural na globalisasyon noong panahon ng kolonyalismo, nauna
nang lumaganap mula sa Tsina ang mga idea ni Confucius:
1. Paggamit ng porselanang pinggan at plorera
2. Pagsuot ng sutla
3. Pagbili ng mga muwebles
4. Paggaya ng arkitektura at disenyong Tsino
o Sinification – Ang paggamit at paggaya ng ilang paniniwala, gawain, at iba pang element ng
kulturang Tsino
o Impluwensiya ng Tsina sa Timog-silangang Asya – Naranasan sa aspekto ng
pagnenegosyo, pampamilyang ugnayan, pagkain, wika, at paniniwalang metapisiko tulad ng
feng shui, orakulo, at horoskopong Tsino
• Kaakibat ng Globalisasyon – Ang palitan, hiraman, at impluwensiya sa larangan ng kultura
• Transportasyon at Komunikasyon – Napakahalang mga salik sa globalisasyon
• Pagkaimbento ng mga Makinarya at Sasakyan noong kalagitnaan ng ika-18 siglo nang
Unang Rebolusyong Industriyal sa Europa – Dahilan kung bakit lalong sumigla ang
globalisasyon
o Mga Halimbawa ng mga Makinarya at Sasakyan – Bapor at tren na pinaaandar ng singaw
o Nagpabilis ito ng produksiyon at pagbibiyahe
• Noong ika-19 na siglo nang Pangalawang Rebolusyong Industriyal sa Estados Unidos
– Naging modern ang globalisasyon kung saan sinimulan at pinalaganap ang paggamit ng
mga makinarya, sasakyan, koryente, at telepono
• Kasalukuyang Porma ng Globalisasyon – Resulta ng lalong pagyabong ng pandaigdigang
kalakalan noong dekada 1970 dulot ng pagsulong ng mga sasakyang panghimpapawid
o Waring lumiit ang mundo at umurong ang dati’y malawak na pagitan at distansiya dahil sa
umikling oras ng pagbibiyahe ng mga negosyante at paghahatid ng mga produkto sa iba’t
ibang panig ng mundo.
• Pagdating ng Internet – Dahil dito’y umigting pang lalo ang globalisasyon at mas higit
nagpabilis ng komunikasyon, transaksiyon, kalakalan, pagbabangko, at iba pang ugnayan sa
pagitan ng magkakalayong tao, negosyo, asosasyon, at lugar sa mundo
• Mga pandaigdigang samahan tulad ng European Union (EU) at World Trade
Organization (WTO) – Gumagawa ng mga polisiya, institusyon, at iba pang gawaing
lumalaktaw sa hanggang (boundary) ng mga bansa tungo sa ikatitibay at ikayayabong ng
mga kasunduang pandaigdig sa ngalan ng globalisasyon
o European Union (EU) – Samahan ng mga bansa sa Europa na sumasang-ayon sa ilang
pangunahing polisiya gaya ng malayang paggalaw ng mga kalakal sa loob ng iisang merkado,
 malayang paggalaw ng mga manggagawa, malayang paggalaw ng kapital, at pagsasaayos
ng mga nasyonal na batas upang makasunod sa mas malawak na mga batas ang EU.
§ Dahil dito, halos nabubura ang hangganan ng mga bansang kasapi ng EU at tila
nalilimitahan silang pamunuan ang sariling bansa dahil kailangang isaalang-alang ang mga
batas ng EU.
§ Naging makapangyarihan ito bilang institusyon maging sa political at ekonomikong
pamamalakad ng mga kasaping bansa nito
• International Monetary Fund (IMF)
o Isa pang institusyon na itinuturing na haligi ng globalisasyon sa modernong panahon
o Ito ay nagsagawa ng pamantayan para sa pananalapi at kaayusan ng mga nasirang
ekonomiya noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig
o Binabantayan nito ang pangdaigdigang sistema ng pananalapi upang matulungan ang mga
pamahalaan sa problemang pinansiyal nila
o Umiigting ang ugnayan ng mga ekonomiya sa buong daigdig sa pamamagitan ng malayang
pagdaloy ng mga produkto, serbisyo, at kapital sa mga hangganan ng mga bansa
o Nagpapautang upang mapanatili ng mga bansa ang halaga ng kanilang salapi at mabayaran
ang kanilang mga utang panlabas
• World Bank (WB)
o Isa pang institusyon na naglalayong magbigay ng tulong pinansiyal sa mga proyektong
pangkaunlaran ng mga bansa
o Tulungan ang mga pagpapaunlad na bansa at itaas ang antas ng pamumuhay ng mga tao
• IMF at WB
o Ang mga gawain ay tugon sa pangangailangan ng mga bansang nawalan ng kakayahan
bumangon at makipagkalakalan dahil sa epekto ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig
o Magkatuwang kapuwa ang dalawa…
§ IMF – Pagpapautang sa mga bansang may suliraning pang-ekonomiya
§ WB – Pagpapautang para sa espesipikong mga proyekto at programang pangkaunlaran
Pinagmulan ng Globalisasyon
Unang Yugto Likas sa tao ang makipag-ugnayan, maghanap ng mga bagay ng kailangan,
makipagpalitan ng mga produkto, at mag-usisa sa mga nangyayari sa ibang lugar.
Ikalawang Yugto Kolonyalismo ng mga bansang Europeo sa pangunguna ng Spain, Portugal, Netherlands,
Great Britain, at France.
Ikatlong Yusto Pagpasok ng daigdig sa Rebolusyong Industriyal at paglaganap ng Kapitalismo
Ika-4 na Yugto • Neokolonyalismo at Cold War
oNeokolonyalismo – Isang bagong paraan ng kolonisasyon na kung saan ang isang
makapangarihang bansa ay iniimpluwensiya ang kalakalan at pulitika upang
makontrol ang mga hindi gaanong maunlad at industriyalisadong bansa
• Nahati ang daigdig sa tatlong kategorya ng mga bansa:
1. First World – Mauunlad at makapangyarihang kapitalista-demokratiko
2. Second World – Mga bansang komunista sa pangunguna ng Russia at satellite
states nito
3. Third World – Mahihirap at papaunlad na bansang naiipit sa tunggalian ng Cold War
Ika-5 Yugto • Kasalukuyang panahon
• Multinasyonal na Korporasyon (Multinational Corporations)/Transnational Corporations
• Nongovernmental Organizations (NGO) at Civil Society Organizations
Pangunahing Institusyon sa Globalisasyon
• Dalawang uri ng mga “actor” na gumaganap sa larangan ng pandaigdigang ugnayan
(international relations):
1. Estado – Ang kumakatawan sa pamahalaan
2. Di-estado (Nonstate Actor o NSA) – Ang bumubuo sa mga institusyon, grupo, o asosasyon
na bahagi ng sistemang pandaigdig
• Mga makapangyarihang bansa o estado – Dati, ito lamang ang may kakayahang magdikta
o mag-impluwensiya sa kalakalan at ugnayang political
• Mga NSA tulad ng mga pandaigdigang samahan, nongovernmental organization
(NGO), sosyedad sibil (civil society), at mga pribadong insitusyon – Ngayon, may
impluwensiya na rin sa mga paraan at polisiyang may epekto sa globalisasyon
• Pamahalaan
o Uri ng Pamahalaan – Maaaring makapagpabilis o makapagpaudlot ng globalisasyon sa
isang bansa
o Demokratikong Pamahalaan
§ Bukas sa proseso at epekto ng globalisasyon sa ekonomiya, edukasyon, politika, lipunan, at
iba pang aspekto ng pamumuhay
§ Mabilis at walang nakahahadlang sa paglagap ng globalisasyon sa mga bansang may
ganitong uri ng pamahalaan tulad ng Pilipinas, Singapore, Thailand, Estados Unidos,
Australia, United Kingdom, South Africa, India, at Mehiko
o Pamahalaang Diktadurya at Militar
§ Sarado sa proseso ng globalisasyon
§ Myanmar
[Ito ang dating pamahalaan kaya ang bansa ay nanatiling makaluma ang teknolohiya at
pananaw, mabagal ang kalakalan, at mabuway ang kaunlarang ekonomiko
[Ngayong napalitan na ang diktadurya sa Myanmar, unti-unti nang bumubukas ang mga taga-
Myanmar sa globalisasyon
o Tsina
§ Isang komunistang bansa na isang malaking puwersa sa globalisasyon sa pamamagitan ng
pagsabak nito sa tinatawag na kapitalismong kontrolado ng estado
§ Ayon sa World Bank, ito ay ang pangalawang pinakamalaking ekonomiya sa mundo noong
2017, kasunod lamang ng Estados Unidos
• Multinasyonal na Korporasyon (Multinational Corporation o MNC)
o Ang tagapaglaganap ng globalisasyon sa pamamagitan ng pamumuhunan sa negosyo at
serbisyo
o Malalaking korporasyon na may pasilidad, planta, o asset sa dalawa at higit pang bansa
o Pangunahing produkto at serbisyo ng mga MNC:
1. Petrolyo 5. Sasakyan 8. Gadyet
2. Pananamit 6. Komunikasyon 9. Produktong Teknolohikal
3. Pagkain 7. Kagamitan 10… at iba pa
4. Pananalapi
o Ang mga pangunahing tagapaglaganap ng globalisasyon
o Dala nito ang mga produkto at serbisyong maaaring makapagpalaganap ng kultura, bukod pa
sa trabahong inilalaan nito para sa mga mamamayan ng mga bansang tumanggap sa kanila
o Hindi lahat ng sangkap o materyales na ginagamit sa produksiyon sa mga pasilidad ay galing
sa isang bansa
§ Marami sa kanilang materyales ang inaangkat sa iba pang bansa saka pa lamang aayusin
sa huling bansa kaya nababawasan din ang pagkakataong kumite nang malaki ang isang
bans amula sa mga MNC dahil hindi sa kanilang bansa kinukuha lahat ng materyales o
ginagawa ang buong produkto
o Makakuha ng mga mas murang hilaw na materyales, mag-outsource ng mga pagawaan, at
magtayo ng mga merkado sa buong mundo
o Nagdudulot ng polusyon, aksidente, at di-makataong labor conditions
• Elektronikong Media/Teknolohiya at Mediya
o Mas naging episyenteng paraan ng paglululan at pagpapadala ng mga produkto ay naging
daan sa mas mabilis at mas murang paghahatid ng mga kalakal saan man sa mundo
o Nabuksan ang isipan ng maraming tao sa mga bagong ideya at karanasan na sa huli ay
magpapatatag sa mga unibersal na pagpapahalaga sa kultura ng kapayapaan at pag-
uunawaan
o Kultura ng Karahasan – Umusbong ito tulad ng terorismo
o Panganib – Naging bukas tayo dito tulad ng hacker, identity theft, online scam, cyber bullying,
child pornography, at surveillance
o Kultura ng konsumerismo o pagkahumaling sa pagbili ng kung ano-anong mga
materyales na bagay – Naging laganap
o Mass media tulad ng telebisyon, radyo, diyaro, at pelikula
§ Malaki ang papel na ginagampanan sa pagpapalaganap ng globalisasyon
§ Nakapagpapalawak ng interes at kaalaman tungkol sa ibang bansa
o Ang mga nagawa mass media:
1. Narating ng globalisasyon ang malalayong lugar
2. Nagpakilala ng mga ideolohiya sa mga mamamayang sinisikil ng kanilang pamahalaan
3. Nakapagsimula ng adyendang pandaigdig
4. Nagpalakas sa komersiyalisasyon
5. Nakapagbahagi ng kultura at kaalaman sa pamamagitan ng musika, pelikula, at palabas
6. .. at marami pang iba
o Pagdating ng social media
§ Naging posible dahil sa Internet
§ Naging mas mabilis ang pagkalat ng mga impormasyon at mensahe
§ Ilan sa malawakang panlipunang epekto ng social media:
1. Ang pagbuo ng mga kilusang (“kulasa” hehe promotion hahaha) nagtatawag ng pagbabago
gaya ng “Occupt Movement” na nagsimula sa New York.
2. Lumagganap ang ganitong kilusang [nagtatawag ng pagbabago] at ginaya rin sa iba’t ibang
daigdig.
3. Ginagamit din ang social media upang ipalaganap ang panawagan sa pagkakapantay-pantay
at karapatang pantao, pangangalaga sa kapaligiran, at marami pa.
4. Luganap din sa social media ang fake news
[ Pinalalaganap ng mga grupong may political na ingklinasyon
[ Pinaniniwalaang nakagagawa ito ng impluwensiya sa pagdedesisyon at paniniwala ng tao
lalo na sa gawaing pampolitika gaya ng pagboto.
§ Marapat maging maingat at mapagsuri ang mga tao sa anumang mababasa o makikita sa
social media
o Smartphone at Social Media – Sinuportahan ang paglaganap ng globalisasyon sa lebel ng
indibidwal
o Mas lalong napabilis nito ang kaalaman tungkol sa maraming bagay sa daigdig, ng ugnayan
ng mga tao, at palitan ng serbisyo at produkto sa bawat sulok ng mundo dahil sa maraming
progreso sa teknolohiyang pangkomunikasyon
o Internet – Agarang naipapadala ang mga kabayaran at tubo at nagkakaroon ng mabilis na
komunikasyon sa mga malalayong kasosyo
• Mga NGO
o Naging aktibo rin sa pagbibigay ng impluwensiya sa mga polisiya sa loob at labas ng kani-
kanilang bansa
o Halimbawa: Ang mga grupong kababaihan – Nagsasagawa ng mga kumperensiya at
pagkilos para sa pagpapatibay ng pantay na karapatan ng mga babae
o Mga Pandaigdigang Pundasyon – Aktibo sa pamimigay ng serbisyo sa mahihirap sa buong
mundo anuman ang lahi, teritoryo, at ideolohiya
o Sa pamamgitan ng mga kumperensiya, pagkilos, at pagbibigay-serbisyo na pinasinayaan ng
mga MGO, nagkakaroon ng pagkakataon na magkaugnay at magtulungan ang mga aktibidad
na ito sa iba’t ibang bansa at rehiyon kaya naikakalat at naipalalaganap ang mga kaalaman at
kamulatan ng mga NGO.
• Internasyonal na Organisasyon
o Layunin – Gawing madali at maayos ang pag-uusap at pagtutulungan ng mga pamahalaan o
mga tao sa buong daigdig
o Naglalatag ng mga alituntunin, patakaran, at direksiyon para sa paggabay, pagpapatupad, at
pagpapalaganap ng panrehiyon at pandaigdigang kalakalan
o Mga Halimbawa:
1. WTO
2. Association of Southeast Asian Nations (ASEAN)
3. United Nations (UN), Latin American Free Trade Area (LAFTA)
4. World Health Organization (WHO)
5. International Court of Justice
6. Security Council
7. International Atomic Energy Agency
8. United Nations Educational
9. Scientific and Cultural Organization
10. European Union
 11. Arab League • Ang mga pandaigdigang samahan tulad ng WTO at International Criminal Court (ICC)
12. Greenpeace International – Sinasabing nakakabawas ng puwersa ng mga estado’t pamahalaan at sumisira sa ilang
13. People for the Ethical Treatment of Animals demokratikong estruktura dahil sa kanilang pakikialam at pagdikta umano ng ilang
o Sila’y nagkakaroon din ng mga kasunduang politikal, kultural, pang-ekonomiya, at pandaigdigang kasunduan at patakaran
pangkapayapaan na nagpapayabong sa globalisasyon. Ang Isyu ng Unemployment
o Halimbawa: Ipinatutupad sa ASEAN ang 0% hanggang 5% taripa sa maraming mga Sanggunian: Ancheta et.al. (2017)
produktong galing ibang bansa kaya nahihimok ang mga negosyante sa ibang bans ana Kawalan ng Trabaho (Unemployment)
mangalakal sa rehiyon • Ang sitwasyon na hindi makahanap ng trabaho, bilang napagkakakitaang paggawa, ang
o Kaaakibat nito ay ang pagkakaroon ng pagkakataong matuto ng kultura at paniniwala mula sa isang taong gustong magtrabaho
ibang bansa, maging magkaroon ng kaalaman at kamulatan tungkol sa iba’t ibang isyu at • Isa ito sa mga sukatan ng kalagayan ng ekonomiya ng isang bansa.
pangyayaring pandaigdig. Pilipinas
Mga Salik na Nagtutulak sa Globalisasyon: • 2009: Pag-urong ng Ekonomiya
1. Pagkakaroon ng pandaigdigang pamilihan o Simula ng taong ito, naapektuhan ang bansa ng pandaigdigang pag-urong ng ekonomiya
• Bukas na Ekonomiya – Ito ay nakakaakit ng dayuhang pamumuhunan na nakalilikha ng mga o Overseas Filipino Workers
trabaho at nagdadala ng mga bagong teknolohiya na nagpapataas ng productivity at antas ng § Isa sa mga tinatamaan ng pag-urong ng ekonomiya
sahod ng mga manggagawa § Marami sa kanila ang nawalan ng trabaho at hanggang ngayon ay hindi pa rin
2. Paglago ng pandaigdigang transaksiyon sa pananalapi nakababangon.
3. Pag-unlad ng mga makabagong pandaigdigang transportasyon at komunikasyon • 2020: Pandemya
4. Paglawak ng kalakalan at transnational corporations o Ang bansa ay naapektuhan ng pandemya
• Kalakalan o Marami sa mga kababayan natin ang nawalan ng trabaho dahil sa pagkalugi ng mga negosyo
o Pinapataas nito ang pagiging kompetitibo ng mga bansa sa pamamagitan ng paghamon sa at pagsasara nito
mga manggagawa na paghusayin ang kanilang kasanayan at magpakadalubhasa sa o Kung ito’y magtatagal pa, mahihirapan ang bawat pamilya na makaahon o makabangon sa
kanilang mga bokasyon upang makasabay sa paligsahan ng mga dayuhang manggagawa kawalan ng trabaho.
o Pinatatag nito ang ekonomiya upang ito ay makaangkop sa kasalukuyang pangangailangan § Ang ganitong sitwasyon ay malaking suliranin ng ating pamahalaan at lipunan.
habang pinupunan ng mga produktong inaangkat ang mga pagkukulang sa lokal na suplay § Ito’y maraming kakawing na problema
sa pamilihan § Ito’y malaking kabawasan sa Kabuuang Produktong Pambansa ng bansa at ang mga
5. Pagdami ng foreign direct investments sa iba’t ibang bansa pangunahing pangangailangan ng bawat pamilya ay apektado rin.
6. Paglaganap ng makabagong ideya at teknolohiya § Pamahalaan – Nagsusumikap na matugunan ang suliranin na ito sa bansa (weh, di nga?)
Bahaging Ginampanan ng mga Intergovernmental Organizations (IGOs) at § Ang paghihikayat ng dayuhang paumuhunan na magbibigay ng trabaho sa ating mga
Pandaigdigang Kasunduan sa Globalisasyon kababayan – Isang hakbang na ginagawa ng pamahalaan
• Intergovernmental Organization Yamang-tao – Isa sa mga yaman ng isang bans ana tumutugon sa pagbuo, paggawa, at
o Ang mga organisasyong binubuo ang kasapian ng tatlo o higit pang mga nasyon-estado pagbibigay ng produkto o serbisyo sa bansa o sa mga bansang nangangaianganng empleyo
o Ito ay nilikha at boluntaryong sinamahan ng mga bansang-estado upang magkakatuwang na (Lakas Paggawa o Labor Force)
magbigay solusyon sa mga problem ana nagbigay ng kapangyarihan sa kanila na Lakas Paggawa
magsagawa ng sama-samang pagpapasiya sa pangangasiwa ng mga problema sa pagitan • May edad 15 pataas na may trabaho
ng mga kasaping bansa. • Full-time – Nagtatrabaho ng 8 oras o higit pa at nabibigyan ng benepisyo ng kompanya
Ang Pamahalaan at mga Multinasyonal na Korporasyon • Part-time – 4 oras o pababa at hindi nakakukuha ng benepisyong natatanggap ng full-time
• General Agreement on Tariffs and Trade (GATT) na manggagawa
• World Trade Organization (WTO) 197.7 milyong katao ang walang trabaho sa buong mundo noong 2016
• Tiyakin ang kaayusan at kapayapaan at bantayan ang karapatan sa pag-aari o property • Ayon sa World Employment and Social
rights Outlook: Trends 2017 ng International Labour
• Buksan ang ekonomiya at magsagawa ng mga reporma upang tiyakin na kompetitibo at Organization (ILO) – Ipinapakita sa grap ang
matatag habng nagpapatupad ng mga alituntunin patuloy na pagtaas ng bilang ng mga walang
Mga Epekto ng Globalisasyon trabaho sa buong mundo
a. Mga Positibong Epekto: • Tinatayang madaragdagan pa ito ng 3.4 milyon
1. Pag-unlad ng kalakalan sa pagitan ng iba’t ibang bansa sa daigdig sa 2017, kaya magiging 201.1 milyon.
2. Paglago ng pandaigdigang transaksiyon sa pananalapi Lagay ng Unemployment sa Buong Mundo o Bilang ng Nasasadlak sa Unemployment,
3. Paglaki ng pamumuhunan ng mga dayuhang mangangalakal Vulnerable Employment, at Extreme and Moderate Working Poverty sa Mundo (Sa
4. Pagkakaroon ng pandaigdigang pamilihan milyong katao)
5. Paglaganap ng teknolohiya • Unemployment – Kabilang ang mga tao na walang trabaho ngunit handang magtrabaho at
6. Pagbuo ng mga pandaigdigang organisasyon (UN, ASEAN, APEC) naghahanap ng trabaho
7. Paglago ng iba’t ibang sangay ng agham na nakatutuklas ng gamot sa iba’t ibang sakit at • Vulnerable Unemployment
mga epidemya o Tumutukoy sa mga manggagawang self-employed at nagtatrabaho para sa isang kapamilya o
8. Pagdami ng mga estudyanteng nakapag-aaral sa ibang bansa kaanak
b. Mga Negatibong Epekto: o Karaniwang wala silang pormal na ayos sa trabaho o walang natatanggap ng benepisyo
1. Pagbaba ng kapital ng mga lokal na industriya na hindi kompetitibo • Extreme and Moderate Working Poverty – Tumutukoy sa mga manggagawang
2. Pagtaas ng antas ng kahirapan nabubuhay s akita na US$3.10 kada araw
3. Pagbaba ng halaga ng sahod Unemployment Vulnerable Employment Extreme and Moderate
4. Paglaki na kakulangan sa mahuhusay na manggagawa o brain drain Working Poverty
5. Pagkasira ng kalikasan 2016 2017 2018 2016 2017 2018 2016 2017 2018
6. Pagkawala ng katutubo o indigenous na kultura ng bansa World 197.7 201.1 203.8 1,396.3 1,407.9 1,419.2 783.0 776.2 769.4
7. Pagtaas ng dependency rate ng mgabansang may mabagal na kaunlaran Arab States 5.8 5.9 5.9 8.6 8.8 9.1 10.3 10.3 10.3
8. Pagpasok at pagkalat ng mga nakahahawang sakit Central and 6.6 6.9 7.1 20.2 20.2 20.3 4.2 4.0 3.8
Batikos sa Globalisasyon Western Asia
Eastern Asia 41.6 41.9 42.4 276.1 273.4 270.8 84.6 78.0 71.9
• Hindi lahat ay sumusuporta sa globalisasyon.
Eastern 9.1 9.0 8.7 15.5 15.5 15.4 3.1 3.0 22.8
• May mga samahang sumasalungat dito dahil sa hindi patas na benepisyong natatamo ng Europe
mga bansa. Latin America 25.1 26.6 27.1 91.2 92.2 93.4 23.0 22.9 22.8
o Mga makapangyarihan at mayamang bansa and the
§ May mas kakayahang mamuhunan nang malaki at magpalabas ng mas maraming produkto Carribean
sa merkado Northern 9.0 9.1 9.2 21.2 21.5 21.7 15.6 15.8 15.8
§ Nasa kanila ang mas malaking kita at bentaha Africa
o Mayayamang Kliyente – Mas mataas ang kalidad na hinahanap Northern 9.4 9.5 9.7 11.5 11.6 11.6 – – –
America
o Mga mahihirap na bansa
Northern, 20.2 19.7 19.4 22.2 22.2 22.2 – – –
§ Dehado sa ugnayang ito Southern, and
§ Hindi gaanong natatanggap ang pangako ng globalisasyon Western
• Paglaki o pagliit ng kita – Isang indikasyon ng epekto ng kalakalang dala ng globalisasyon Europe
o Halimbawa: Noong 2003 hanggang 2013, ang income inequality ay lumaki kahit sa Southeastern 13.3 13.7 14.0 171.4 171.5 171.6 79.4 75.8 75.8
mayayamang bansa tulad ng Germany, Denmark, at Sweden; at isang maliit na grupo naman Asia and the
ng mga bilyonaryo (85 katao) ang nagkamal ng kayamanang katumbas ng kayamanan ng Pacific
kalahati ng populasyon ng mga mahihirap sa mundo, na binubuo ng 3.5 bilyong katao noong Southern Asia 29.5 29.8 30.2 511.4 516.6 521.4 335.2 335.0 334.4
Sub-Saharan 28.0 29.1 30.1 247.0 254.2 261.6 230.9 234.7 238.6
2013.
Africa
• BInibigyan din nila ang pagkakaroon ng mahalagang papel ng globalisasyon sa paglaganap Sanggunian: ILO Trends Econometric Models, Nobyembre 2016
ng konsumeriso – Nagpapalala sa suliraning pangkapaligiran
Tinatayang populasyon ng Pilipinas ayon sa gulang sa taong 2015 (Ayon sa Philippine • Tumutukoy sa mga manggagawang self-employed at nagtatrabaho para sa isang kapamilya o
Statistics Authority) kaanak
• 0-14 – 32,282,200 • Karaniwang wala silang pormal na ayos satrabaho o walang natatanggap na benepisyo
• 15-64 – 54,269,400 6. Extreme and Moderate Working Poverty – Tumutukoy sa mga manggagawang
• 65-Pataas - 4,873,800 nabubuhay s akita na US$3.10 kada araw.
• Labor Participation Rate – Kung ito’y mataas, malaki ang potenstal ng isang lugar na Results from the April 2019 Labor Force Survey (LFS):
pataasin ang ekonomiya dahil mataas ang dami ng mga manggagawa ng bansa Philippines April 2019 April 2018
Labor Force Survey nang Oktubre 2016 sa Pilipinas Population 15 years and over (in 000) 72, 538 71, 015
Labor Force Participation Rate (%) 61.4 60.9
• Antas ng Unemployment – 4.7% ng
Employment Rate (%) 94.9 94.5
buong lakas-paggawa, na
Unemployment Rate (%) 5.1 5.5
nangangahulugan ng 2.04 milyong Underemployment Rate (%) 13.5 170
katao
Philippines Unemployment Rate (Oktubre 2020) – 8.7% o 3.8 milyong Pilipino ang walang
o 64% – Kalalakihan
trabaho, ayon kay PSA. Warren de Guzman, ABS-CBN News
o 36% – Kababaihan
Dalawang Pangunahing Uri ng Unemployment:
o 47.5% – Nasa edad 15-24
• Rehiyon IV-A – Ang may UNEMPLOYMENT
pinakamataas na antas ng unemployment sa 6.1%
• Rehiyon IX – May pinakamababang antas ng unemployment sa 2.5% Voluntary
Involuntary Unemployment
• Sanggunian: Philippine Statistics Authority, Labor Force Survey, Oktubre 2016 Unemployement
Mga Dating Manggagawang Kontraktuwal Frictional Cyclical Seasonal Structural
• Ang malaking bahagi ng mga walang hanapbuhay ayon sa Department of Labor and Unemployment Unemployement Unemployment Unemployment

Employment o DOLE (Kagawaran ng Paggawa at Empleo)
• Unang bahagi ng 2014 – Halos 6.8% ng mga nawalan ng trabaho ay hindi na pumirmang
muli ng kontrata
• Kontraktuwalisasyon – Naging laganap sa Pilipinas dahil sa mas pabor ito sa mga
negosyante dahil nagtatrabaho ang mga manggagawa nang hindi regular ang katayuan
o Negosyante – Hindi na kailangang magbigay ng mga benepisyo sa mga hindi regular na
manggagawa
• Anakpawis Party-List
o Pito sa bawat sampung kompanya – Ang nagpapatupad ng kontraktuwalisasyon
o Sinabi pa nila na mataas ang antas ng kontraktuwalisasyon sa mga sektor ng kontruksiyon at
hugutang-lupa o quarrying
§ Antas ng Kontraktuwalisasyon sa mga Sektor ng Kontruksiyon – 81%
§ Antas ng Kontraktuwalisasyon sa mga Sektor ng Hugutan-Lupa o Quarrying – 59%
Sistema ng Edukasyon sa Pilipinas
• Mayroon ding kinalaman sa kawalan ng trabaho ng milyon-milyong Pilipino
• Mismatch – Ang hindi pagkakatugma ng kasanayan o pinag-aralan ng isang tao at ng
hanapbuhay na maaari niyang pasukan
o Nangyayari ito kung ang kasanayan ng isang tao ay hindi tumutugma sa mga kahingian ng
mga kompanyang nagbibigay ng trabaho
o Halimbawa: Ang dagsa-dagsang mag-aaral na kumuha ng komersiyo dahil sa mataas na
demand o pangangailangan ilang dekada na ang nakaraan; ngunit pagkalipas ng ilang taon,
bumaba ang demand sa kanila kaya nagkaroon ng labis na suplay ng mga nagtapos ng
komersiyo.
o Kursong Pagnanars
§ Marami ang nag-aral upang maging nars dahil sa mataas na demand sa ibang bansa,
subalit may mga panahon ding bumaba ang demand sa kanila.
§ Upang magkaroon ng malaking pagkakakitaan, napilitang pumasok ang mga rehistradong
nars sa mga trabahong walang kaugnayan sa kanilang napag-aralan o kasanayan sa halip
na pumasok bilang nas sa bans ana may mababang sahod.
§ Ang ilan sa kanila ay nagtrabaho bilang teller sa bangko o ahente sa call center. –
Itunuturing na malaking industriya na nakapagbibigay ng trabaho para sa marami
Tatlong Sektor ng Ekonomiya:
a. Serbisyo
b. Argrikultura
c. Industriya
• Percent Distribution of Employed Persons by Major Industry Group: April 2016
a. Services – 56.3%
b. Agriculture – 25.5%
c. Industry – 18.2%
Mga Terminolohiya:
1. Employed
• Mga taong may edad 15 pataas
• Nagtatrabaho nang hindi bababa sa 1 oras
• Lumiban o wala sa lugar na pinagtatrbahuhan dahil sa sakit, bakasyon, o iba pang dahilan
• Taong mag-uumpisa pa lang sa kanilang negosyo o sa kanilang napasukang trabaho mula
nang personal na makapanayam sila ng PSA
2. Unemployed
• Mga taong may edad 15 pataas na walang trabaho (hanap na tau work)
• Naiulat na walang trabaho ng mga tagapagtala ng sensus
• Naghihintay ng resulta ng aplikasyon, masamang panahon, o sakit
• Discouraged Workers
3. Underemployed
• Mga taong may trabaho ngunit palagay nila ay kulang sila sa oras ng paggawa kaya kulang
ang kinikita nila
• Nagnanais na magkaroon ng bagong trabaho na may mas mahabang oras ng paggawa
upang mas maraming kitain
4. Persons not in the labor force
• Mga taong may edad na 15 pataas na hindi employed o unemployed
• Mga ina ng tahanan
• Mag-aaral na hindi naghahanap ng trabaho o ayaw magtrabaho
5. Vulnerable Employment
1. Voluntary Unemployment – Pinipili ng isang tao na huwag magtrabaho
2. Involuntary Unemployment – Wala siyang trabaho
nang labas sa sarili niyang kagustuhan
• Cyclical Unemployment
o Nagkakaroon nito kapag umuurong o bumabagal ang
takbo ng ekonomiya bilang bahagi ng business cycle
o Halimbawa: Economic Recession – Magbabawas ng
mga manggagawa para makatipid sa production cost
• Frictional Unemployment – Mga manggagawa ay lumilipat ng trabaho
para tumaas ang posisyon o sweldo (pansamantalang walang trabaho) at
katatapos lamang ng pag-aaral at naghihingay na matanggap
• Structural Unemployment
o Nangyayari ito dahil sa pagbabago ng teknolohiya at panlasa ng konsyumer
o Hindi makahanap ng trabaho dahil hindi tugma ang kasanayan sa pangangailangan ng
industriya
• Seasonal Unemployment
o Nagaganap ang pagkawala ng trabaho bunga ng pagbabago ng panahon at okasyon
o Halimbawa: Contract workers at mga pagawaan ng seasonal goods gaya ng paputok at parol
Ang kakulangan sa mga industriya at ahensiyang makapagbibigay ng trabaho
• Pangunahing dahilan ng unemployment
• May ilang mamumuhunan kasi na sa halip magpatayo ng mga negosyong magbibigay ng
trabaho sa mga tao sa bansa, dinadala nila sa ibang bansa ang kanilang yaman upang doon
mamuhunan, kaya sa iabng bansa sila nakakapagbigay ng trabaho sa halip na sa sariling
bansa
Implikasyon ng Unemployment sa Pamumuhay at Pag-unlad ng Ekonomiya
• Kahirapan
o Kondisyon na ang mga tao ay hindi mapanatili kahit ang mababang pamantayan ng
pamumuhay
o Ayon sa UNESCO, mayroong absolutong kahirapan at relatibong kahirapan.
1. Absolutong Kahirapan – Sinusukat ang kahirapan kaugnay ng halaga ng salaping
kailangan upang maabot ang mga pangunahing pangangailangan (pagkain, pananamit,
tahanan)
2. Relatibong Kahirapan – Sinusukat ang kahirapan kaugnay ng ekonomikong kalagayan o
pamantayan ng pamumuhay ng isang partikular na lipunan
o Anupaman ang kahulugan, nauuwi pa rin ang konsepto ng kahirapan sa pagkakaroon ng kita
at pagkonsumo.
o Direktang Kaugnayan ng Unemployment sa Kahirapan – Kapag walang trabaho ang isang
tao, wala siyang mapagkukunan ng sapat na kitang panggastos sa araw-araw
o Kalagayang Sosyal ng Isang Bansa – May malaking epekto kung marami sa mamamayan
nito ay itinuturing na mahirap
o Ngunit sa kabila ng ganitong sitwasyon, nagsusumikap ang mga tao na kumite ng salapi gaya
ng pangangalakal ng basura sa tambakan na itinuturing na trabahong bulnerable.
• Seguridad
o Dala ng unemployment, lalo na ng sa kabataan, ang delingkuwensiya, gang, ilegal na droga,
at karahasan.
o Habang laganap ang kahirapan, nagpapatuloy ang mga krimeng may kinalamn sa pera.
o Dahil sa kawalan ng trabaho, may mga taong napipilitang gumawa nang labag sa batas tulad
ng pagnanakaw, paggawa ng scam, kidnapping, pangho-holdap, at pagbebenta ng ilegal na
droga.
• Pamahalaan – Bukod sa paggawa ng maraming trabaho, mahalagang makagawa rin ito ng
paraan upang mapatatag ang edukasyon ng mga kabataan upang makatugon sila sa
hinihinging kakayahan bilang empleado
• Mga taong kapag matagal nang walang trabaho – Nakararanas ng depresyon,
kinakalawang na ang kakayahan, at nawawala ang kumpiyansa sa sariling abilidad
o Ang mga ganitong mamamayan ay nahihirapang makatulong sa pamilya at pamayanan
• Epekto ng Unemployment sa mga Kompanya
o Bentaha ito sa mga kompanya
§ Dahil nagkakaroon sila ng pagkakataong makapamili ng trabahador mula sa malaking
bahagi ng naghahanap ng trabaho
§ Maaaring alukin ng mas mababang sahod ang isang tao magkaroon lamang ng trabaho
§ Liliit ang gastusin ng kompanya at lalaki ang kita at ipon
o Negatibo sa mga manggagawa – Lalo kung isasailalim sila sa kontraktuwalisasyon at isang 6. Pagpapasigla ng sector ng manupaktura upang makalikha ng mga value-added products at
mismatch ng trabaho ang nangyari kasangkapan mula sa hilaw na materyales
• Implikasyon ng unemployment sa ekonomiya at ang mabagal na paglagong Paglutas ng Unemployment
ekonomiko (economic growth) • Marapat na magkatulong sa pagtugon ang pamahalaan at ng pribadong sektor sa
o Paglagong Ekonomiko (Economic Growth) – Sinusukat ayon sa produksiyon, kabuuang pamamagitan ng pagbubukas ng mga kompanya, korporasyon, at industriya na magbibigay
kita, at pagpasok ng kapital sa bansa, na sinasalamin ng gross national product (GNP), gross ng trabaho sa mga tao
national income (GNI), at GNP per capita. • Pamahalaan – Maaaring mag-imbita ng mga dayuhang mamumuhunan na magtatayo ng
o GNP – Ang pangkalahatang halaga ng mga produkto at serbisyo na nalilikha ng mga mga pabrika o gawaan ng mga produkto, na mangangailangan ng maraming manggagawa
mamamayan sa loob ng isang taon • Mga bansang maluwag ang regulasyon sa mamumuhunan
o GNI o Vietnam at Pilipinas
§ Ang pangkalahatang kita ng mamayanan ng isang bansa, kasama ang GNP § Nagbibigay sa dayuhan ng 100% pag-aari ng mga tukoy na domestikong negosyo ngunit
§ Ibinabawas dito ang kita ng mga naninirahang dayuhan ang pangkalahatang patakaran sa foreign equity ay nililimitahan sa di-lalampas sa 40%,
o Kita sa Paglagong Ekonomiko – Ginagamit sa pagpapataas ng kalidad ng pamumuhay ng sang-ayon sa Batas Republika blg. 7042 o ang “Foreign Investment Act of 1991”
mga tao upang matamo ang kaunlarang ekonomiko (economic development) § Nagbibigay rin ng tax holiday – May panahong ang kompanya ay hindi kailangan
o Mga Indikasyon ng Kaunlarang Ekonomiko – Ang pagdami ng produksiyon kasama na ang magbayad ng buwis
pagkakaroon ng mga bagong produkto, pagpapalawak sa kalakalan, pagkakaroon ng mga • Pribadong sektor lalo na ang mga entrepreneur o tao na nakikipagsapalaran sa
bagong kasosyo, pagkakaroon ng trabaho, at kakayahang labanan ang implasyon o labis na negosyo
pagbaba ng halaga ng per ana nagreresulta sa mataas na presyo ng bilihin o Hinihikayat din ang kanilang partisipayon
o Kaunlarang Ekonomiko – Sinusukat Human
Development
Life Expectancy
At Birth
Expected Years
of Schooling
Man Years of
Schooling
Gross National
Income (GNI) per
GNI per Capita
Rank Minus HDI o Nasa kategorya ng micro, small, and medium enterprises (MSME)
sa pamamagitan ng Human
Index (HDI) Capita Rank
HDI Rank Country Value
2015
(Years)
2015
(Years)
2015
(Years)
2015
(2011 PPP $)
2015 2015 o Estadistika ng Philippine Statistics Authority (PSA) noong 2015 – 900,914 na
Development Index (HDI) na may 107
Medium Human Development
Moldova (Republic of) 0.699 71.7 11.8 11.9 5,026 31 establisimyente sa bansa
108 Botswana 0.698 64.5 12.6 9.2 14,663 -33
kaugnayan sa edukasyon, 109
110
Gabon
Paraguay
0.697
0.693
64.9
73.0
12.6
12.3
8.1
8.1
19,044
8,182
-46
3 § 99.5% o 896,839 – Kabilang sa MSME
inaasahang tagal ng buhay (life 111
112
Egypt
Turkmenistan
0.691
0.691
71.3
65.7
13.1
10.8
7.1
9.9
10,064
14,026
-7
-32 § 0.5% o 4,075 – Malalaking negosyo
113 Indonesia 0.689 69.1 12.9 79. 10,053 -8
expectancy), mortalidad, serbisyong 114
115
Palestine, State of
Viet Nam
0.684
0.683
73.1
75.9
12.8
12.6
8.9
8.0
5,256
5,335
21
18 o MSME
pangkalusugan, at iba pang panukat 116
117
Philippines
El Salvador
0.682
0.680
68.3
73.3
11.7
13.2
9.3
6.5
8,395
7,732
-7
-3 § Nakapagbibigay rin ng 4,784,870 trabaho o 61.6% kaysa 2,981,819 ng malalaking negosyo
118 Bolivia (Plurinational State of) 0.674 68.7 13.8 8.2 6,155 6
ng kalidad ng pamumuhay 119
120
South Africa
Kyrgyzstan
0.666
0.664
57.7
70.8
13.0
13.0
10.3
10.8
12,087
3,097
-30
32 noong 2015
§ Pilipinas – Ayon sa Human Development Index noong 2016, ang bansa ay nakahanay sa § “Magna Carta for Small Enterprises” (Batas Republika blg. 6977) – Para sa proteksiyon
mga bansang may medium human development at ikauunlad ng MSME, ang pamahalaan ay lumikha nito noong 1991 na sinusugan noong
o Pagtaas ng Kalidad ng Pamumuhay – Mahirap matamo ng isang bansang mataas ang 2008 bilang “Magna Carta for Micro, Small, and Medium Enterprises” (Batas Republika blg.
bahagdan ng populaasyong walang hanapbuhay 9501)
o Unemployment – Nakapipigil din sa pag-unlad ng pamayanan dahil sa hindi magagawang § “Barangay Micro Business Enterprises Act” (Batas Republika blg. 9178) – Isang
makapagbigay ng buwis ng isang mamamayan na pinanggagalingan ng paggastos para sa espesyal na batas na nilikha noong 2002
mga proyekto at programa ng bansa tungo sa kaunlaran § “Small and Medium Enterprises Development (SMED) Plan” – Bumabalangkas sa
Mga Sanhi ng Unemployment: pagpapaunlad ng MSME sa Pilipinas na ginawa noong 2004
1. Kapag umuurong o bumabagal ang takbo ng ekonomiya bilang bahagi ng business cycle, o Microfinance – Pambansang estratehiya na ginamit ng pamahalaan simula noong 1997 para
nagkakaroon ng tinatawag na cyclical unemployment (Cyclical Unemployment) matugunan ang pangangailangan ng pondo ng maliliit na negosyo
2. Mga manggagawa ay lumilipat ng trabaho para tumaas ang posisyon o sweldo o Economist Intelligence Unit (EIU) – Kinilala ang Pilipinas bilang pangalawa sa
(pansamantalang walang trabaho) at katatapos lamang ng pag-aaral at naghihingay na pinakamagagaling sa microfinance sa buong mundo noong 2010, sunod lamang sa Peru
matanggap (Frictional Unemployment) o Philippine Center for Entrepreneurship
3. Dahil sa pagbabago ng teknolohiya at panlasa ng konsyumer (Structural Unemployment) § Pribadong sektor na nakilahok din sa pagpapalaganap ng MSME
4. Hindi makahanap ng trabaho dahil hindi tugma ang kasanayan sa pangangailangan ng § “Go Negosyo”
industriya (Structural Unemployment) w Ang tinayong programa sa paniniwalang maaaring matugunan ng mga Pilipino ang kahirapan
5. Dahil sa pagbabago ng panahon at okasyon (Seasonal Unemployment) sa pamamagitan ng pagnenegosyo at hindi lamang sa paghahanap ng trabaho o pagiging
6. Oversupply ng mga manggagawa sa ilang popular na trabaho migrante
7. Kakulangan sa kasanayan ng maraming fresh graduates w Pinag-ugnay ang mga ibig magnegosyo at mga puwedeng maglaan ng pondo, teknolohiya,
• Tatlong Pangunahing Kasanaan na Hinahanap ng mga Employer: kaalaman, at maging kasosyo
a. Critical Thinking o “ASEAN Strategic Action Plan for SME Development” (SAPSMED)
b. Initiative § Kinilala ang kahalagahan ng MSME sa rehiyong ASEAN sa pamamagitan ng pagsasagawa
c. Effective Communication Skills nito
8. Nakadagdag din ang diskriminasyon § Isinagawa ito upang mapabilis at mapagtibay ang pag-unlad ng MSME sa Timog-silangang
• May mga employer na tumitingin sa hitsura, edad, lokasyon, kasarian, working experience, at Asya
kung may kapansanan § Ang planong ito ay susundin hanggang 2025
Mga Epekto ng Unemployment: o ASEAN SME Academy – Layuning magbigay ng online na pagsasanay at tulong sa mga
1. Pagkasayang ng buong potensyal ng lakas-paggawa SME sa pamamagitan ng paglalan ng mga kurso sa pananalapi, pamamahala, teknolohiya,
2. Pagkasadlak sa kahirapan pagbebenta, at pangangalakal
3. Pagkabagot, pagbubulakbol, at pagkasangkot sa krimen o Centre for Entrepreneurship, SMEs, Local Development, and Tourism – Itinatag ng
4. Pandarayuhan ng mga manggagawa at propesyunal na nakapagpapalala sa brain drain sa Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) upang makatulong sa
bansa pagpapaunlad, pagpapalaganap, at pagbibigay-lakas sa MSME na makasali sa
5. Pagiging palaasa ang ekonomiya sa mga remittances ng mga OFW na naaapektuhan ng pandaigdigang kalakalan
mga krisis sa ibang bansa (OFW) o MSME – Ang mga hakbanging ginawa sa loob at labas ng bansa ay nagpapatunay na ang
6. Kadalasang ugat ng pagkakawatak-watak ng pamilya (OFW) mga ito ay kinikilala bilang lakas o gulugod ng ekonomiya at nagpapasimula ng kaunlarang
7. 2003-2012 hindi gumalaw ang antas ng kahirapan sa bansa sa kabila ng paglago ng ekonomiko
ekonomiya (Jobless Growth) • Pagpapatigil ng Laganap na Kontraktuwalisasyon
8. Minimum o pinakamababang salapi na kailangan ng isang pamilya upang matugunan nito o Isa pang dapat pagtuunan ng pansin ng pamahalaan dahil pansamantalang trabaho lamang
ang kanilang mga pangunahing pangangailangan (Poverty Threshold) ang naibibigay nito at walang benepisyong natatanggap ang mga manggagawa
Ilan sa mga Solusyon sa Unemployment: o Kapag marami naman ang mapagkukunan ng maayos at lehitimong hanapbuhay, hindi na
1. Pagbubukas at paghikayat ng ating bansa sa mga dayuhang mamumuhunan upang kailangang kagatin ng mga manggagawa ang mapaniil at mapang-abusong trabaho.
makalikha ng mas maraming trabaho at upang magkaroon ng kompetisyon na • Bukod sa mga institusyonal na hakbang ng pamahalaan na makapagbigay ng hanapbuhay
makakapagpababa sa mga presyo ng bilihin at gumawa ng paborableng kondisyong ekonomiko, may responsibilidad din ang mga
2. Pamumuhunan sa edukasyon at kalusugan upang mapataas ang kalidad ng lakas-paggawa mamamayan na gumawa ng sariling hakbang na kumite.
3. De-kalidad na pagsasanay sa mga manggagawa • Impormal na Ekonomiya
4. Pagpapadali sa mga regulasyon sa pagnenegosyo at pagbubuwis o Binubuo ng maliliit na negosyo na madaling pasukin ng sinuman at may maliit na operasyon
5. Pagpapaigting ng industriyalisasyon – Ang transoprmasyon ng isang ekonomiya o lipunan o Kabilang dito ang tindahang sari-sari, munting taniman, at pagtitinda sa lansangan.
mula sa pagiging agrikultural tungo sa pagmamanupaktura o 10.5 milyong opereytor
Mga hakbang tungo sa pambansang industriyalisasyon bilang tugon sa unemployment: § Nasa impormal na ekonomiya ayon sa 2008 Informal Sector Survey
1. Tunay na reporma sa lupa at pagbabahagi ng lupang sakahan sa mga magsasaka § Malaking bahagi nila ay nasa mga bukirin at bahay
2. Matinding pamumuhunan sa pananaliksik upang maitaas ang kalidad at dami ng mga ani ng • Hindi dapat isipin na isahan lamang ang direksiyon ng pagsugpo sa kawalan ng trabaho
mga magsasaka sa pangunguna ng pamahalaan at ng mga kooperatiba dahil sa paggawa mismo ng mga mamamayan ng sariling hakbang, nagkakaroon sila ng
3. Pagpapalakas ng sektor ng pangingisda, paggawa ng mga barko, at shipping at pagkakataong kumite nang hindi umaasa bilang empleado ng iba.
pagmamarino Mga Programa ng Pamahalaan:
4. Pagsasabansa ng mga minahan • Aquino Administration
5. Pagsasabansa ng mga basic public utilities tulad ng kuryente at tubig upang mapababa ang o Pagpapalago sa mga industriya ng manufacturing, turismo, at agribusiness at impraestruktura
presyo ng mga ito, sa kapakinabangan ng mga mamamayan, negosyo, at industriya
o The Philippine Labor and Employment 2011-2016 – Nakatuon sa paglikha ng mga trabaho
para sa masa upang masolusyonan ang problema ng kahirapan
• Mga kagawaran ng pamahalaan:
a. Department of Trade and Industry (DTI) – Pinasisigla ang panlabas at panloob na
kalakalan upang magkaroon ng trabaho ang mga mamamayan
b. Department of Labor and Employment (DOLE) – Pinangangalagaan ang kapakanan ng
mga manggagawa upang hindi sila mapagsamantalaha at maabuso ng kanilang employer
c. Philippine Overseas Employment Administration (POEA) – Ahensiyang pamahalaan na
tumutulong sa ating mga OFW
d. Technical Education and Skills Development Authority – Tumutulong sa mga Pilipino na
mapaunlad ang kanilang kasanayan sa pamamagitan ng pag-aaral sa mga paaralang
pambokasyonal
Ang Isyu ng Migrasyon
Sanggunian: Ancheta et. al. (2017)
Kabaligtarang Kaugnayan (Inverse Correlation) – Sa kasalukuyan, mayroong ganito ang
lagay ng pandaigdigang ekonomiya at ang laki ng populasyon ng mga bansa
• Kadalasang may mataas na antas ng kabuhayan ang mga bansang maliit ang populasyon,
samantalang nakararanas ng hamon sa kabuhayan ang mga bansang higit na malaki ang
populasyon
• Ang ganitong kalagayan ang nag-uudyok sa mga tao na mangibang-bayan o bansa
Migrasyon
• Ang paglipat ng malaking bilang ng tao mula sa kanilang tirahan patungo sa ibang lugar
• Isang mahalagang salik sa pag-usad ng kasaysayan
• Dahil dito, nagkaroon ng modipikasyon sa aspetong kultural ang mga lipunan na tinawag ng
mga iskolar na cultural diffusion
• Hindi na isang bagong penomena sa kasaysayan ng lipunang Pilipino
• Tumutukoy sa paglipat ng mga tao sa ibang lugar upang doon manirahan
o Maaaring ang pagtigil sa isang pook ay palagian o pansamantala lamang
• Maraming dahilan kung bakit ito nangyayari
• Pagbuo ng Desisyon
o Bago pa man umalis ang mga tao ay tinitimbang na nila ang mga bentaha at desbentaha ng
pananatili o ng paglisan
o Kasama dito ang mga salik na nagtutulak at naghahatak sa mga tao na maging migrante
o Kapag paborable ang kalagayan ng ibang bansa o lugar – Nahahatak nito ang mga tao na
manirahan doon
o Kung ang mga salik ay hindi kanais-nais – Itinutulak nito ang mga tao na lisanin ang
gayong lugar o huwag puntahan
o Mga isinasaalang sa pagbuo ng desisyon na maging migrante:
1. Distansiya 5. Klima
2. Pamumuhay 6. Kaayusang Pampolitika (Kalayaan at Kapayapaan)
3. Transportasyon 7. Kalagayang Pangkabuhayan (Oportunidad at Trabaho)
4. Kapaligiran 8. Katangian ng Kultura (Relihiyon at Edukasyon)
Dalawang Uri ng Migrasyon: Epekto ng globalisasyon
1. Panloob na Migrasyon (Internal Migration)
• Paglipat ng mga tao upang manirahan sa mga pook urban (gaya ng mula sa mga
pamayanang rural sa loob ng isang bansa)
• Intercontinental – Tumutukoy sa migrasyon sa pagitan ng dalawang continent
• Intracontinental – Tumutukoy sa paggalaw sa pagitan ng dalawang bansa sa loob ng isang
kontinente
• Interregional – Paggalaw naman sa pagitan ng mga bansa
• Rural to Urban – Pinakakaraniwang uri ng migrasyon na nagaganap kadalasan sa loob ng
mga bansa
2. Migrasyong Panlabas (International Migration)
• Paglipat ng mga tao mula sa kanilang bansa tungo sa mas maunlad na bansa
Mga Dahilan ng Migrasyon:
a. Push Factors – Mga dahilan na nagtutulak sa mga tao na umalis mula sa lugar na
pinaroroonan
1. Natural na kalamidad
2. Kakulangan sa pagkain
3. Kaguuhang politikal at digmaan
4. Kakulangan sa trabaho
b. Pull Factors – Mga dahilan na naghihilak sa tao kung bakit kailangan niya lumipat sa bansa
1. Mas payapang lugar
2. May sapat na Kalayaan
3. Maraming trabaho
4. Mas magandang klima
Uri ng Migrante o Ang Katawagan sa mga Taong Migrante: Batayan ang proses ng paglisan
1. Emigrante (Emigrant)
• Isang tao na nililisan ang kanyang bansa upang tumira at maging residente sa ibang bansa
• Ang mga tao na paalis sa kanilang bayan upang manirahan sa ibang bansa
• Emigrasyon – Ang paglabas mula sa ibang bansa
2. Imigrante o Inmigrante (Immigrant)
• Isang tao na pumapasok sa bansa galing sa ibang bansa upang maging residente ng bansang
iyon
• Ang mga taong nagsimulang itaguyod ang kanilang pamumuhay sa ibang bansa
• Imigrasyon – Ang pagpasok tungo sa ibang bansa
• Malaki ang pakinabang sa pagtanggap ng mga ito – Sa interaksiyon ng mga dayo at
mamamayan, nadaragdagan ng kaalaman, kakayahan, at karanasan na nagsusulong sa
pagpapalago at pagpapahusay ng yamang-tao ng nilipatang bansa.
3. Refugee
• Isang tao o grupo na nagtungo sa ibang bansa dahil sa takot sa persekusyon sa
nasyonalidad, pulitika, relihiyon, at iba pa
• Ang mga taong lumikas at nangibang-bansa upang takas an ang pag-uusig dahil sa lahi,
paniniwala, o pagiging kabilang sa isang antas ng lipunan
4. Internally Displaced Person (IDP)
• Isang tao na puwersang pinaalis sa kanyang lugar na tirahan sa iba-ibang kadahilanan
• Ang mga napilitang lumikas at lumipat lamang sa ibang bahagi ng kanilang bans ana
maaaring dulot ng kaguluhang pampolitika, panlipunan, o sakunang pangkalikasan
Katayuan ng isang imigrante na nababatay sa legalidad at motibo ng kaniyang pananatili
• Legalidad
Naturalisado Imigrante na nakamit ang pagkamamamayan ng isang bansa.
Permanenteng Residente Imigrante na binigyan ng permiso na makapagtrabaho at manirahan nang
permanente ngunit hindi kinikilalang mamamaya ng isang bansa.
Permanenteng Residente na Imigrante na hindi pa pinahihintulutang permanenteng manirahan sa isang
may mga Kondisyon bansa.
Hindi Imigrante Imigrante na may hawak na visa upang makapag-aral, bumisita, o
magtrabaho
Iregular o Ilegal Imigrante na walang permisong manirahan sa isang bansa.
• Motibo
Boluntaryo
Pangkabuhayan Naging imigrante upang makapagtrabaho
Para mabuo ang pamilya Naging imigrante upang makasama ang kapamilyang nauna nang nanirahan
sa ibang bansa
Napilitan
Refugee Naghangad ng pagkalinga sa ibang bansa upang matakasan ang kaguluhan at
panganib sa buhay sa bangsang pinagmulan
Asilado (Asylee) Refugee na binigyan ng pahintulot na legal na makapanirahan sa bansang
nilikasan nila
Trafficked Taong pinilit o puwersahang dinala sa isang bansa para sa ilegal na gawain
Migrasyon ng mga Pilipino sa iba’t ibang dako ng mundo
• Sa kasalukuyan, ito ay nagpapatuloy
• Labor Migration – Ito ay tinatawag na Filipino diaspora kung saan umaalis ng bansa ang
ating mga kababayan upang makahanap ng magandang trabaho at pagkakataon sa ibang
bansa
• Bagong Bayani – Ito ang turing natin sa kanila dahil sa kanilang malaking ambag sa ating
ekonomiya
• 10 bansa na kinalalagian ng mga Pilipinong nasa
ibayong dagat noong 2013
o Stock Estimate – Mula sa Commission on Filipinos
Overseas o CFO (Komisyon sa mga Pilipinong nasa
Ibayong Dagat) ay nangangahulugan ng tinatayang
kabuuang bilang ng mga Pilipino–kapuwa legal at ilegal,
manggagawa, residente, at naturalisado–sa ibang bansa
Pasaporte ng Pilipinas
• Ang pangunahing dokumento ng pagkakakilanlan sa isang mamamayang Pilipino kapag
naglalakbay sa ibayong dagat.
• Department of Foreign Affairs o DFA (Kagawaran ng Ugnayang Panlabas) –
Ipinagkakaloob nito ang pasaporte matapos ang pagrerehistro
• Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) – Inilimbag ang mismong pasaporte
• Tatlong Kulay ng Pasaporte ng Pilipinas:
a. Maroon (Regular) – Ginagamit ng mga mamamayan ng bansa
b. Pula (Opisyal) – Ginagamit ng mga opisyal at empleyadfo ng pamahalaan na may opisyal na
lakad sa ibang bansa
c. Asul (Diplomatiko) – Ginagamit ng mga diplomatiko at kasapi g gabinete; may kaakibat itong
diplomatikong imyuniti
Asimilasyon
• Isang proseso ng tuluyang pagtanggap at pagtulad ng mga imigrante sa lokal na populasyon
ng isang bansa.
• Ang mga alaala, sentimyento, at pag-iisip, gayundin ang karanasan at kasaysayan ng buhay
ng nilipatang pamayanan, ay naikikintal at naisasabuhay ng mga imigrante.
• Melting Pot – Inihahambing ang konsepto na ito sa asimilasyon, na ang iba’t ibang
katangian ng kultura ng mga imigrante at lokal na pamayanan ay nagsasama-sama at
naghahalo-halo hanggang sa maging magkakatulod na sila sap ag-unawa, kaasalan, at
katangian
• Maraming dalubhasa ang hindi sang-ayon sa layunin ng asimilasyon
• Iba’t Ibang Dimensiyon ng Asimilasyon:
1. Asimilasyong Kultural o Pag-uugali
o Mapapansin sa paggamit ng mga imigrante sa wika at pagsunod sa gawaing kultural ng
nilipatan nilang lipunan
o Kalaunan, ang tanging wikang alam ng mga anak at inapo ng mga imigrante ay ang wika ng
kinalakihang bansa.
o Maaaring nagiging kasapi na sila ng relihiyon doon at nakikibahagi sa mga tradisyon tulad
ng pagdiriwang, hiig sa kinakain, musika, at iba pa.
2. Asimilasyong Estruktural
o Ang pagsali ng mga imigrante sa lokal na samahan at institusyon
o Nagsisimula ito sa pakikipagkaibigan sa mga kapitbahay hanggang sa maimbitahan silang
maging kasapi ng samahan at kalaunan ay maging opisyal na rin nito.
3. Asimilasyong Matrimonyal
o Ang pag-aasawa ng imigrante at ng lokal na mamamayan
o Nagpapakita ito ng pagtanggap sa mga imigrante na kalaunan ay nagiging bahagi na ng
ugnayan ng kamag-anakan ng asawa.
4. Asimilasyong Pagkakakilanlan
o Ang pagkakaroon ng nagbibigkis na pagkakakilanlan o identidad sa kabila ng iba’t ibang
pinagmulang nasyonalidad o etnisidad
o Halimbawa: Ang pagiging Amerikano ng mga imigrante, sila man ay mula sa Asya, Latina
Amerika, Europa, at Aprika
5. Asimilasyong Mutual o Naging masigasig ang pamahalaan sa pagsuporta sa pandarayuhan ng mga manggagawa
o Ang ugnayang nabuo mula sa pagkakatulad ng kaasalan o idealism ng mga imigrante at ng kaya ito itinatag
mga lokal na mamamayan o Ang ahensiyang ito ay may tungkuling isaayos ang mga kontrata ng papaalis na manggagawa
o Nagkakaroon sila ng pakikiisa tungo sa pagkamit ng isang layunin at mga iba pang paghahanda sa trabaho.
6. Asimilasyong Sibiko – Ang pagtalima ng mga imigrante sa mga polisiya, batas, at patakaran o Nakaatas din sa ahensiya na tiyakin nag kaayusan ng mga recruitment agencies sa usapin ng
ng nilipatang bans ana may kaugnayan sa kapangyarihan at kaasalan tulad ng usapin sa regulasyon at pagbibigay ng lisensiya
bisyo, diborsiyo, pagpaplano ng pamilya, at iba pa • Overseas Workers Welfare Administration o OWWA (Pangasiwaan ng Kagalingan ng
Adaptasyon Manggagawa sa Ibayong-dagat) – Itinatag upang tulungan ang mga OFW sa Seguro
• Mas mainam na ang kalabasan ng ugnayan ng mga imigrante at lokal na mamamayan ay sa (insurance), social work, tulong legal, at remittance
prosesong ito • Tatlong pangkat ng layunin kung bakit masigasig ang pagsuporta ng pamahalaan sa
• Binibigyang diin nito na tinutularan ng mga imigrante at ng kanilang mga anak ang mabubuti pagpapadala ng mga OFW sa ibang bansa:
at mahahalagang kinagawian, gawain, at kaasalan ng nilipatang pamayanan ngunit 1. Pagpapabuti ng Kabuhayan at Ekonomiya
pinananatili pa rin at isinasabuhay ang mga katangian ng pinagmulang kultura. o Mapababa ang unemployment
• Isang Mangkok ng Ensalada – Inihahambing ang pagsasama ng mga imigrante at lokal na o Mapataas ang antas ng social returns sa pamumuhunan ng pamahalaan sa edukasyon
mamamayan dito kung saan magkakasama at magkakahalo ngunit napananatili ang iang 2. Pagpapaunlad ng Lipunan
mga katangiang kultural o Mapabuti ang kalagayan ng mga OFW at ang antas ng kanilang suweldo
o Pluralismong Kultural – Pagkilala at paggalang ng isang mayoryang pangkat sa kaibahan at o Mapababa ang pang-aabuso sa proseso ng pagrekluta (recruitment)
katangian ng mga imigrante o Mahinto ang ilegal na migrasyon at maisaayos ang legal na proseso ng migrasyon
• Integrasyon – Inihahantong dito ang pagkilos ng lahat ng kasapi ng lipunan (lokal man o 3. Estratehiko
imigrante) na mapabuti pa ang kalagayang pangkabuhayan, panlipunan, at pangkultura na o Maparami pa ang mga bansang tumatanggap at nangangailangan ng OFW
tinatanggap at ibinibilang na kasapi ng lipunan ang lahat sa pagbuo ng iisang bansa o Mabigyan ng bagong kaalaman at kakayahan ang mga OFW mula sa bansang
Cultural Adjustment pinagtatrabahuhan
• Apat na yugto ng pakikibagay sa bagong kapaligirang kultural: o Mapababa ang wage distortions dulot ng malaking suplay ng manggagawa sa lokal na labor
o Ito ay ayon kay Kalervo Oberg – Isang antropologo market
o Karaniwang nararanasan ng mga imigrante sa kanilang bagong pamayanan • Survey ng Philippine Statistics Authority o
1. Simulang Pagkasabik o Euporya PSA (Pangasiwaan sa Estadistika ng
o Pagkatuwa at paghanga ng mga imigrante sa kapaligirang nilipatan Pilipinas) noong 2015 – Ang kabuuang bilang
o Sila ay interesado, Ganado, at lubos na nakiisa sa mga patakaran at mga gawaing ng mga OFW ay nasa 2.4 milyon
pampamayanan. o Mga manggagawang may kontrata – 97.1%
o Nagsisimula na rin nilang makita ang pagkakaiba ng kultura nila at ng bagong pamayanang o Mga manggagawang walang kontrata – 2.9%
nilipatan. o Pagitan ng edad 25 at 29 at kababaihan – Ang
2. Regresyon nakahihigit sa bilang ng mga OFW
o Ang mga pagkakaiba sa kultura ay nagiging sanhi na ng pagkabagabag o culture shock o Makikita sa grap ang distribusyon ng mga OFW
o Nakaaranas ng kalungkutan at pagkawalay ang imigrante. batay sa Edad at Kasarian noong 2015
o Nakakapagbuo na ng estereotipo (stereotype) at prehuwisyo (prejudice) laban sa mga • Distribusyon ng mga OFW batay sa Okupasyon noong
taong lokal sa nilipatang bansa. 2015
o Nakararamdam na rin siya ng pagnanais bumalik sa pinanggalingang bansa. o Kategoyang Laborer o Unskilled Worker – 33.28% ng
3. Pakikibagay kabuuang bilang ng mga OFW
o Unti-unting nakakaagapay na ang mga imigrante sa bagong kultura at kaasalan. § Kabuuang Remittance ng mga OFW sa bansa –
o Nagiging komportable na sila at nagiging bahagi na ng lipunan. Umaabot ng Php 180.3 bilyon at Php 29.2 bilyon nito ay
o Mapapansin ang pagbalik ng kasiyahan at pagkatuwa sa mga karanasan sa araw-araw na galing sa mga padala ng mga laborer o unskilled worker na
pamumuhay. 21.6% ng kabuuang remittance
4. Pagtanggap • Distribusyon ng mga OFW batay sa Lugar noong
o Nawala na ang pananaw ng “bagong kultura” o “ibang bansa.” 2015
o Ramdam na ng imigrante na ang nilipatang pamayanan na ang kaniyang tahanan. o Mga bansa sa Kanlurang Asya – Pangunahing
Hamon destinasyon ng mga OFW
• Datapwat may mga sektor ng lipunan sa isang bansa ang tutol sa pagtanggap ng mga o Saudi Arabia – Ang pangunahing tagapagbigay ng
imigrante. empleo sa mga OFW na nasa 24.7%
o Xenophobia – Ang matinding takot o suklam sa dayuhan at mga bagay, kaasalan, at • Skilled Workers
kaisipang naiiba sa kanilang kinagisnan na namamayani sa mga taong ito o Mga manggagawang may espesyalisadong pagsasanay at edukasyon
o Sa kanilang paningin, ang mga imigrante ay malaking banta sa kaayusan ng lipunan at o Maaaring sila ay may white-collar job o blue-collar job
katatagan ng kanilang bansa. § White-collar Job – Doktor, inhenyero, nars
o Banta sa Kultura (Cultural Threat) § Blue-collar Job – Elektrisyan, mekaniko, tubero
§ Diumano, ang mga imigrante ay tinuturing na ganto dahil maiimpluwensiyahan nila ang mga • Unskilled Workers – Mga manggagawang walang pormal na pagsasanay o edukasyon at
kaasalan, gawain, at pananaw ng mga tao at kinagisnang kultura nila gumagawa ng simpleng gawain tulad ng pintor, manggagawa, sa pabrika, klerk sa groseri, at
§ Magdudulot din ng pagbabago ang pagpasok ng mga imigrante sa identidad ng tagapaglinis
nakababatang henerasyon sa kanilang bansa. Transnasyonalismo
o Banta sa Ekonomiya (Economic Threat) • Konsepto na makikita ang interconnectivity sa pagitan ng mga tao sa iba’t ibang lipunan na
§ Itinuturing ding ganito ang mga imigrante dahil aagawan nila ng mga oportunidad at trabaho lumalampas sa hangganan ng mga teritoryo at kontrol ng mga nasyon-estado
ang mga lokal na mamamayan • Ang ganitong kalagayan ay dulot ng pagbabago sa prosesong pangkabuhayan na ang mga
§ Magreresulta rin ito sa pagpapababa ng pagpapasahod dahil handang tumanggap ang mga yugto sa paglikha ng mga produkto ay ginagawa sa iba’t ibang bansa.
imigrante ng mas mababang sahod. • Ang laganap na migrasyon tungo sa mga maunlad na mga bansa ay nagdulot ng
o Paninisi (Scapegoating) – Kung minsan, ito’y nararanasan ng mga imigrante dahil pagkakabuo ng mga lipunang multicultural – Ang pagkakaroon ng iba’t ibang kultura sa
ibinubunton sa kanila ang anumang kaguluhan o paghihirap na dinaranas ng isang bansa loob ng isang lipunan
§ Ito ang dahilan kung bakit aganap ang natibismo (nativism) – Ang patakaran at • Dahil sa pagsulong ng komunikasyon at transportasyon, mas napananatili ang ugnayan ng
paninindigan na pagpabor sa mga natibo (mamamayang doon na ipinanganak at lumaki) mga imigrante sa kanilang iniwang bansa.
kaysa sa mga imigrante sa paniniwalang sinisira ng mga dayo ang kultura at kaasalan ng • Transnational Activities:
isang bansa 1. Pangkabuhayan
o White Supermacist at Anti-Semitiko sa Europa – Nananakot at nananakit sa mga imigrante o Ang mga imigrante at dayuhang manggagawa ay nagpapadala ng remittance sa kanilang
mula Asya mga kaanak na nakatutulong sa karagdagang pondo ng pamahalaan at sa pagpapalakas
Migrasyon ng Manggagawa ng palitan ng piso.
• Usaping Pangkabuhayan – Ang pangunahing salik na nagtutulak sa migrasyon ng mga o Pilipinas – Nakatanggap ng $26.2 bilyon noong 2014, ikatlo sa mga bans ana nakatanggap
Pilipino sa ibang bansa ng pinakamalaking remittance sa mundo
• Taon-taon nadaragdagan ng mga gradweyt ang labor market ng Pilipinas na limitado 2. Politikal
lamang ang kakayahang tumanggap ng mga empleado. – Ang sitwasyong ito ay ang o Binibigyan ng Karapatan ang mga migrante na makibahagi sa mga prosesong pampolitika.
nagtutulak sa mga Pilipino na humana ng oportunidad sa ibang bans ana nangangailangan o Pilipinas – Sa kalagayan ng bansa, ang mga migranteng manggagawa ay binigyan ng
ng kanilang serbisyo. karapatang makaboto dahil sa Overseas Absentee Voting Act (Batas Republika blg. 9189)
• Dekada 1970 – Mula pa noon, ang Pilipinas ay nagpapadala na ng mga manggagawa sa o Mga Pilipino na naturalisada ng ibang bansa – Maaaring makamit ang pribilehiyo na
iba’t ibang panig ng mundo maging mamamayang Pilipino (dual citizen) sa pamamagitan ng Philippine Citizenship
o Overseas Contract Workers (OCW) – Ang tawag sa mga migranteng manggagawa na Retention and Re-acquisition Law (Batas Republika blg. 9225)
kalaunan ay kinilala bilang mga overseas Filipino workers (OFW) 3. Ekonomiyang Politikal at Transnasyonalismo
• Philippine Overseas Employment Administration o POEA (Pangasiwaan ng Pilipinas o Nakasentro ito sa harmonization sa loob at sa pagitan ng mga negosyante, kompanyang
sa Empleo sa Ibayong-dagat) internasyonal, at pamahalaan.
 o Kabilang dito ang pagsasaayos ng batas at mga proseso sa komersiyo ng ibang bansa
upang makiayon sa mga pandaigdigang kasunduan ng World Trade Organization (WTO).
§ Halimbawa: Ang pagpapababa o pagtanggal ng mga taripa na naaayon sa General Afreement
on Tariffs and Trade (GATT), ang pagsasapribado ng mga kompanyang pagmamay-ari ng
pamahalaan, at pagsulong ng public-private parentship para sa mga proyektong pang-
impraestruktura
4. Sosyokultural
o Ito ay mga gawain na nagkakaroon ng palitan ng kaisipan at kahulugan ang mga imigrante
at ang kanilang kaanak sa iniwang bansa.
o Ito ay maaaring mangyari sa madalas na pag-uwi sa pinanggalingang bansa, pagsali sa
mga organisasyon sa nilipatang bansa, at pakikibahagi sa mga gawain ng nilipatang bansa.
• Katanungan tungkol sa katapatan ng isang imigrante – Kung ito ba ay sa nilipatang
bansa o sa iniwang bansa
o Paraan ng estado ng pagtiyak sa katapatan ng mga imigrante – Ang mga probisyon sa
batas sa pagkamamamayan at sa paghimok sa mga imigrante na makiisa sa mga gawaing
pampolitika gaya ng eleksiyon
o Inaasahan na ang mga imigrante ay tatalima at susunod sa mga gawaing pampolitika at
pangkultura upang maipakita ang pakikiisa at katapatan nila sa bansang nilipatan.
o Transmigrante
§ Ang patuloy na pinahalagahan ang kanilang pinagmulan at katutubong kultura at pinananatili
ang ugnayan sa nilisang bansa
§ Ang result anito ay ang pagkakabuo ng mga pamayanang may hiwalay na etnisidad mula sa
nasyon-estado.
§ Ito ngayon ay naging malaking hamon sa mga bansang tumanggap ng mga imigrante na
mas mataas ang pagpapahalaga sa pinanggalingang kultura at relihiyon bagaman naging
mamamayan na sila ng nilipatang bansa.
§ Itinulak naman nito ang mga bansang nilisan na gumawa ng batas na nagbibigay ng dual
citizenship upang mabigyang muli ng Karapatan at pribilehiyo ang mga imigranteng nagpalit
na ng pagkamamamayan.
• Pamayanang Transnasyonal
o Komunidad ng mga tao n amula sa iba’t ibang bans ana may magkakatulad na interes at
pagkilos sa wika, relihiyon, kabuhayan, at iba pa at naninirahan sa isang bans ana hindi nila
pinagmulan
o Naipapakita ng mga pamayanang ito ang pagkakaisa sa pagkakaroon ng malawak na
ugnayan sa kanilang mga kaanak na nasa ibayong-dagat.
o Mga Tsino
§ Ugnayan ng mga katutubong Pilipino sa mga Tsino – Nagsimula sa mga Tsinong
mangangalakal na nakipagbarter ng produkto bago ang kolonisasyon
§ Sa pagkakatatag ng Pilipinas bilang kolonya, maraming pagkakataong tinanggap ng
pamahalaang Espanyol ang malaking bilang ng mga Tsinong mangangalakal at artesano
bagaman mayroon ding mga insidente ng iringan at panggigipit sa mga Tsino.
§ Sangléy o Sangláy – Tawag sa kanila na nanirahan sa mga bahagi ng Parian at Binondo
sa Maynila
§ Binondo
w Isang distrito sa Maynila
w Tinatawag din itong Chinatown
w Noong pang ika-18 siglo nagsimulang manirahan doon ang mga Kristiyanong Tsino ayon sa
kautusan ng mga Espanyol.
w Sa paglipas ng panahon, naging sentro ito ng kalakalan at komersiyo.
w Hanggang sa ngayon ay dinarayo ito ng mga Pilipino upang makapamili ng iba’t ibang
produktong Tsino
w Dinarayo rin ito ng mga tao upang matikman ang awtentikong pagkaing Tsino
§ Tinularan nila ang kulturang Espanyol at tinanggap ang Kristiyanismo.
§ Mestiso – Nang kalaunan, may mga Tsinong nakapag-asawa ng mga Espanyol at Indio, at
ang kanilang mga anak ay itunuring o tinaguriang ganito
w Ilan sa mga mestisong ito ay naging bahagi ng mga pampolitikang pagkilos tulad ng
Himagsikan ng 1896 na patunay ng Pilipinisasyon ng mga Tsino sa usapin pampolitika.
§ Napanatili ng pamilyang Tsino ang kanilang ugnayan sa lupang pinagmulan (Tsina) at sa
kanilang kaanak doon sa pamamagitan ng mga negosyo
§ Dekada 1930 hanggang sa mga unang taon ng dekada 1950 – Malaking bilang ng mga
Tsino ang nagtungo sa Pilipinas upang lisanin ang mga digmaang sibil sa Tsina sa pagitan
ng mga nasyonalista at komunista
w Jiuqiao o “Lumang Migrante” – Ang tawag sa mga Tsinong ito
w Tsinoy – Ang sumunod na henerasyon ng mga jiuqiao na naging bahagi na ng lipunang
Pilipino at may pagkamamamayang Pilipino
§ Pilipinas mula 1972 hanggang sa kasalukuyan – Isang panibagong alon ng mga
migranteng Tsino ang nagtungo sa bansa
w Pilipinas noong 1972 – Binuksan ang ugnayang diplomatiko ng Pilipinas at Tsina
w Xinqiao o “Bagong Migrante” – Ang tawag sa mga Tsinong ito na itinuturing ng mga Tsinoy
na panganib para sa kanila at sa Pilipinas dahil sila ay ilegal na naninirahan sa bansa,
mapangahas, at hindi tumatalima sa mga pamantayan ng tamang pagnenegosyo
o Mga Indiano
§ Seven Years’ War sa pagitan ng Great Britain at ng magkakamping Espanya at
Pransiya
w Naganap mula 1756 hanggang 1763
w 1762 – Nagpadala ng hukbo ang Britain patungong Maynila upang tuluyang sukupin ang
kolonya
® Mula sa Madras (Chennai), India, ang 600 na sundalong Sepoy at 1,400 obrerong Indiano
na tumulong sa hukbong Briton ay kasamang lumupig at sumakop sa Maynila at mga
karatig nitong bayan.
® Sepoy – Katutubong sundalo ng India na naglingkod sa British East India Company
w 1764 – Nagwakas ang okupasyon ng Britain sa Maynila at nagbalik ang hukbo sa India; at
maraming mga Sepoy at obrero ang minarapat na magpaiwan at manirahan sa bayan ng
Cainta
w Kasalukuyan – Marami pa rin sa mga inapo nila ang naninirahan doon
§ Nang buksan ang Pilipinas sa pandaigdigang kalakalan noong 1834
w Maynila – Naging bahagi sa lawak ng kalakalang Briton
w Mga barko na mula Calcutta (Kolkata)
® Dumaraan ng Bombay (Mumbai) at nagtutungo muna sa Maynila bago ito pumunta ng
Tsina
® Bombáy – Ang tawag sa mga marinong Indiano dahil dumaraan ang barko sa Bombay na
kalaunan ay naging pagkakakilanlan sa mga imigranteng Indiano
§ Sindhi
w Unang pangkat ng mga Indiano na nagtatag ng pamayanan at negosyo sa Pilipinas
w Nagtayo sila ng mga pohumal at kinuha ang kanilang mga kaanak at kasapi sa kasta o caste
upang magtrabaho para sa kanila. – Tindahan ng tingi (retail store)
w Hindi lubusang ninais na maging kaisa sa lipunang Pilipino dahil tanging kapuwa Sindhi ang
nais nilang mapangasawa ng kanilang anak; at umabot pa nga ang paghahanap nila ng
magiging kabiyak sa ibang bansa, basta isang Sindhi.
§ Punjabi
w Ang sumunod na pangkat na nagsimulang manirahan sa Pilipinas noong 1902
w Kadalasang maliliit na negosyo ang pinatatakbo nila tulad ng pagtitinda ng tingi, tela, damit,
appliances, at alahas, maging ang pagpapautang.
§ Sindhi at Punjabi – Sa paglipas ng mga dekada, napagbuti nila ang mga negosyo nila
ngunit nanatiling maliit ang bilang ng kanilang populasyon
§ Ang mga Indiano sa mata ng pamahalaan at ng mga negosyante – Mabuting residente
ng bansa maliit man ang kanilang bilang, yaman, at impluwensiya, malaki naman ang
naitutulong nila sa bansa dahil aktibo sila sa mga samahang nagbibigay ng serbisyong
panlipunan
o Mga Koreano
§ Kompara sa mga migranteng Tsino at Indiano, sila’y nagtungo sa Pilipinas hindi upang
takasan ang kahirapan, pag-uusip, o digmaan, kundi upang mapataas pa ang maunlad
nilang kabuhayan at kakayahan
§ Sa paglago ng ekonomiya ng South Korea, bumuo sila ng ugnayang pangkabuhayan sa
Pilipinas para makapasok ang mga negosyante at empleado ng mga kompanyang itinayo
nila sa Cavite Export Processing Zone, sa mga proyektong pang-impraestruktura at sa iba
pang mga negosyo.
§ Sila ang unang alon ng mgaa imigrante na sinunda ng ikalawang alon na binubuo ng mga
mag-aaral nan ais matuto ng wikang Ingles at makakuha ng digri sa mga unibersidad sa
Pilipinas.
§ Hindi sila tuluyang napabilang sa lipunang Pilipino dahil pansamantalang migrante lamang
sila, at matapos makapagtrabaho o makapag-aral sa Pilipinas ay babalik din sila sa kanilang
bansa.
o Mga Vietnamese
§ Nang matapos ang Digmaang Vietnam noong 1975
w Maraming refugee mula sa South Vietnam ang nagtungo ng Pilipinas upang takasan ang
komunistang North Vietnam na nagtagumpay sa digmaan
w Lumikas ang libong Vietnamese lulan ng mga bangka patawid sa Dagat Timog Tsino; at
nakatagpo ng pangalawang tahanan sa Palawan bilang refugee
§ Philippine First Asylum Center (PFAC)
w Sa patnubay ng UN High Commissioner on Refugees at ng pamahalaan ng Pilipinas, itinayo
ito noong 1979
w Kilala rin bilang Vietnamese Refugee Camp sa Puerto Prinsesa, Palawan
w Pansamantala lamang ang pananatili ng libo-libong Vietnamese refugee hanggang
mahanapan sila ng isang bans ana tatanggap sa kanila.
w Sa paglipas ng mga taon, marami ang nanatili sa kampo dahil walang tumanggap sa kanila na
malilipatang bansa at ang iba nama’y ayaw bumalik ng Vietnam
w Nagsara noong 1995, at ang mga naiwang halos 2,000 refugee ay inilipat sa isang
komunidad na tinawag na Viet Ville matapos ang isang taon
® Naging bahagi na sila ng pamayanan ng Puerto Prinsesa at nakakasalamuha ang mga
tagaroon at nakikibahagi sa mga gawaing pangkabuhayan.
® Ang iba ay nagtayo ng mga restoran na naghahain ng pagkaing Vietnamese
Ang mga Refugee sa Pilipinas
• Mas madalas nating naaalala ang dalawang pangulo sa kanilang mga programa sa
kapakanan ng mga Pilipino: 1. Pangulong Quezon 2. Pangulong Quirino
o Datapwat naging simbolo sila ng Pilipinas sa pandaigdigang ugnayan ng mga bansa–na tayo
ay bukas-palad na tumatanggap ng mga refugee na nangangailangan ng proteksiyon at
pagkalinga.
• Hudyo
o Pamahalaang Komonwelt ni Pangulong Manuel Quezon – Sa ilalim nito, binuksan ng
pangulo ang pintuan ng bansa para sa mga Hudyo na nakararanas ng diskriminasyon sa
Europa dahil sa kanilang lahit at relihiyon, na siyang pinaiiral na polisiya ni Adolf Hitler sa
Germany at sa mga bansang inokupa nito
o Ipinahayag ang isang open door policy at nagpahanda ng mga visa – Ang ginawa ng
pangulo para makapagtungo at manirahan ang mga Hudyo sa bansa
o Mula 1937 hanggang 1941 – Halos 1,200 Hudyo galing sa Austria at Germany ang
nanirahan sa isang komunidad na ipinataya ni Pangulong Quezon sa Marikina
• Noong 1948, tinanggap ng Pilipinas bilang refugee ang 6,000 Ruso (tinatawag ding
White Russian)
o Nauna na silang lumikas sa ibang Europeong bansa at sa Shanghai, Tsina matapos
makipaglaban sa mga komunistang Ruso noong Rebolusyong Bolshevik noong 1917
o Nang Manalo naman ang mga komunistang Tsino sa digmaang sibil sa kanilang bansa,
napilitang tumakas ang mga Rusong ito kasama ang kanilang pamilya.
o International Refugee Organization ng UN – Sa pakiusap nito, pinayagan ni Pangulong
Elpidio Quirino na manirahan sa isla ng Tubabao sa Guiuan, Eastern Samar ang mga Ruso
habang hinahanapan pa sila ng bansang tatanggap sa kanila
§ Sa halos apat na taong pananatili roon, malayang nakihalubilo ang mga Ruso sa mga
tagaroon; at ang ilan pa nga ay nagturo ng piyano at ballet.
 § Pangulong Quirino – Ipinag-utos pa na tanggalin ang barb wayr na nakapalibot sa kampo
dahil ang mga refugee ay hindi naman banta sa seguridad
w Ang gayong pagkilos ay tanda ng pagtanggap sa mga refugee na Ruso
Epekto ng Migrasyon:
1. Pagbabago ng Populasyon
• Pinabalik ng mga bansa ang mga migrante dahil sa krisis sa ekonomiya
o Nigeria (1983) – 2 milyong migrante mula sa Ghana
o USA (2008) – 350,000 migrante
2. Kaligtasan at Karapatang Pantao
• Ayon sa International Organization for Migration, umaabot sa milyon-milyong migrante ang
walang papeles
o Takot humingi ng tulong sa pamahalaan kapag nakararanas ng pang-aabuso
3. Pamilya at Pamayanan – Malaking epekto nito sa mga nangungulilang mga anak
4. Pag-unlad ng Ekonomiya
• Sa pamamagitan ng remittance sa kanilang pamilya ay nagsisilbing kapital para sa negosyo.
o Nakapag-ahon sa kanilang pamilya sa kahirapan at nakapagtapos sa kanilang mga anak sa
pag-aaral
5. Brain Drain
• Hindi na sila nakatutulong o nakapagsisilbi sa sariling bayan.
• Kailangan ng mga eksperto at manggagawang may sapat na kasanayan at kaalaman upang
maisulong ang ekonomiya.
6. Integration at Multiculturalism
• Pagkakaroon ng maayos na integrasyon ng mga dayuhan sa bansang pinuntahan katulad ng
pakikilahok sa mga gawaing pang-ekonomiya, panlipunan, at pangkultura.
• Ang iba’t ibang kultura ay maaring magsama-sama nang payapa at pantay-pantay.
Problema ng mga Migrante:
1. Pagkakabaon sa Utang
• Marangyang pamumuhay na hindi naman kayang tustusan
• Sinasagot lahat ng gastusin ng kamag-anak sa Pilipinas
2. Pangangaliwa – Labis na kalungkutan ang nag-uudyok sa mag-asawa na mangaliwa
3. Paggamit at Pagdala ng Ilegal na Droga – May 92 OFW ang posibleng mabitay
4. Biktima ng Illegal Recruitment
• Pinangangakuan ng magandang trabaho; iyon pala ay gagamitin sila sa maling paraan
• Dapat tandaan:
a. Wala ito sa talaa ng POEA
b. Kalimitang nanghihingi ng mataas na bayad
c. Kadalasan nangako ito ng mabilis nap ag-alis at pagproseso ng papeles
d. Kadalasang nagaganap ang transaksyon sa mga mall o pampublikong mga lugar
e. Hindi nakapagpapakita o nakapagbibigay ng lehitimo at legal na kontrata