ალგებული ტოპოლოგია 2019

eileris maxasiaTebeli
ganmarteT mravalwaxnagas eileris maxasiaTebeli.

წესიერი მრავალწახნაგები
რას ეწოდება წესიერი მრავალკუთხედი?
სამკუთხედი წესიერია თუ ტოლგვერდაა (ან ტოლკუთხა)
ოთხკუთხედი წესიერია თუ ის ტოლგვერდაა ? არა. იხ. რომბი
ოთხკუთხედი წესიერია, თუ ის ტოლკუთხაა? არა, იხ მართკუთხედი
წესიერი განმარტება. მრავალკუთხედი წესიერია, თუ მისი ყველა გვერდი ერთმანეთის
ტოლია და ყველა კუთხე ერთმანეთის ტოლია
არსებობს წესიერ მრავალკუთხედთა უსასრულო სიმრავლე:
წესიერი სამკუთხედი, ოთხკუთხედი, ხუთკუთხედი, ... , ასკუთხედი, ...

რას ვუწოდოთ წესიერი მრავალწახნაგა?

მრავალწახნაგას, რომლის ყოველი წახნაგი წესიერი მრავალკუთხედია? არა

მრავალწახნაგას, რომლის ყოველი წახნაგი ტოლი ერთსახელა წესიერი

მრავალკუთხედია? არა

მრავალწახნაგას, რომლის ყოველი წახნაგი ტოლი ერთსახელა წესიერი

მრავალკუთხედია და ყოველ წვეროს ერთნაირი ვალენტობა (წვეროდან გამოსული
წიბოების რაოდენობა) აქვს

1
gamosaxeT wesieri mravawaxnagas wახნაგების raodenoba x Semdegi ori
parametris terminebSi: n - erTi waxnagis gverdebis raodenoba, k - erT
wveroSi Tavmoyril wiboTa raodenoba.

ამოხსნა. aRvniSnoT:

k - erT wveroSi Tavmoyril wiboTa ricxvi, cxadia k  3

n - waxnagis kuTxeTa raodenoba, cxadia n  3
x – waxnagTa raodenoba
n x n x
maSin: wiboTa raodenobaa ; veroTa raodenobaa .
2 k
n x n x 4k
eileris TeoremiT   x  2 . aqedan x  .
k 2 2n  2k  nk

შესაძლებელია თუ არა არსებობდეს წესიერი მრავალწახნაგა, რომლის ყველა წახნაგი

წესიერი შვიდკუთხედია (ანუ n = 7) და თითეული წვეროდან გამოდიოდეს 3 წიბო,
ანუ (k = 3)?

არა, რადგან ამ შემთხვევაში წახნაგთა რაოდენობა გამოვა უარყოფითი

4k
x = -12.
2n  2k  nk

CamoTvaleT n da k -s xuTive dasaSvebi wyvili.

ამოხსნა. (n,k) = (3,3), (3,4), (4,3), (3,5), (5,3), mxolod am SemTxvevebSia

4k
x >2 da mTeli.
2n  2k  nk

დაადგინეთ რამდენი წახნაგი შეიძლება ჰქონდეს მრავალწახნაგას, რომლის ყველა

წახნაგი ოთხკუთხედია და ყოველ წვეროში თავს იყრის 3 წიბო? რა ეწოდება ამ
მრავალწახნაგას?

4k
ამოხსნა. ამ შემთხვევაში k  3, n  4 , მაშინ x  = 6. vnaxoT romel
2n  2k  nk
mravalwaxnagas viRebT am SemTxvevaSi. amisaTvis gamoviTvaloT wveroebis,
wiboebis da waxnagebis raodenoba:
n x 46 n x 46
V   8, E    12, F  x  6,
k 3 2 2
ამრიგად გვაქვს 8 წვერო, 12 წიბო, 6 წახნაგი, ეს არის კუბი - heqsagoni.

დაადგინეთ რამდენი წახნაგი შეიძლება ჰქონდეს მრავალწახნაგას, რომლის ყველა

წახნაგი სამკუთხედია და ყოველ წვეროში თავს იყრის 3 წიბო? რა ეწოდება ამ
მრავალწახნაგას?

2
დაადგინეთ რამდენი წახნაგი შეიძლება ჰქონდეს მრავალწახნაგას, რომლის ყველა
წახნაგი სამკუთხედია და ყოველ წვეროში თავს იყრის 4 წიბო? რა ეწოდება ამ
მრავალწახნაგას?

დაადგინეთ რამდენი წახნაგი შეიძლება ჰქონდეს მრავალწახნაგას, რომლის ყველა

წახნაგი ხუთკუთხედია და ყოველ წვეროში თავს იყრის 3 წიბო? რა ეწოდება ამ
მრავალწახნაგას?

დაადგინეთ რამდენი წახნაგი შეიძლება ჰქონდეს მრავალწახნაგას, რომლის ყველა

წახნაგი სამკუთხედია და ყოველ წვეროში თავს იყრის 5 წიბო? რა ეწოდება ამ
მრავალწახნაგას?

დაადგინეთ რომელ წესიერ მრავალწახნაგებს შეიძლება ჰქონდეთ სამკუთხა

წახნაგები.
4𝑘
ამოხსნა. ვიცით, რომ 𝑥 = . ჩვენს შემთხვევაში 𝑛 = 3, ანუ
2𝑛+2𝑘−𝑛𝑘
4𝑘 4𝑘
𝑥= = .
6 + 2𝑘 − 3𝑘 6 − 𝑘

აქ 𝑘 -ს შესაძლო მნიშვნელობებია 𝑘 = 3, 4, 5, 6, … . გამოვთვალოთ თითეულ ამ

შემთხვევაში წახნაგების რაოდენობა 𝑥:

4∙3 12
𝑘 = 3 => 𝑥 = 6−3 = 3
= 4, ანუ 𝑛 = 3, 𝑘 = 3, 𝑥 = 4 - ტეტრაედრი,

4∙4 16
𝑘 = 4 => 𝑥 = 6−4 = = 8, ანუ 𝑛 = 3, 𝑘 = 4, 𝑥 = 8 - ოქტაედრი,
2

4∙5 20
𝑘 = 5 => 𝑥 = = = 20, ანუ 𝑛 = 3, 𝑘 = 5, 𝑥 = 20 - იკოსაედრი,
6−5 1

ამის შემდეგ, თუ

4∙6 24
𝑘 = 6 => 𝑥 = 6−6 = 0
, შეუძლებელია,

4∙7 28
𝑘 = 7 => 𝑥 = 6−7 = −1 = −28, შეუძლებელია,
...

ამრიგად, ამ მონაცემებით არსებობს მხოლოდ 3 წესიერი მრავალწახნაგა: ტეტრაედრი,

ოქტაედრი, იკოსაედრი.

დაადგინეთ რომელ წესიერ მრავალწახნაგებს შეიძლება ჰქონდეთ ოთხკუთხა

წახნაგები.

3
დაადგინეთ რომელ წესიერ მრავალწახნაგებს შეიძლება ჰქონდეთ ხუთკუთხა
წახნაგები.

დაადგინეთ რომელ წესიერ მრავალწახნაგებს შეიძლება ჰქონდეთ ექვსკუთხა

წახნაგები.
4k
ამოხსნა. ვიცით, რომ x  . ჩვენს შემთხვევაში 𝑛 = 6, ანუ
2n  2k  nk
4𝑘 4𝑘
𝑥= = .
12 + 2𝑘 − 6𝑘 12 − 4𝑘
აქ 𝑘 -ს შესაძლო მნიშვნელობებია 𝑘 = 3, 4, 5, 6, … . გამოვთვალოთ თითეულ ამ
შემთხვევაში წახნაგების რაოდენობა 𝑥:

12 12
𝑘 = 3 => 𝑥 = = შეუძლებელია,
12−12 0

16 16
𝑘 = 4 => 𝑥 = 12−16 = −4 = −4 შეუძლებელია,

20 20 5
𝑘 = 5 => 𝑥 = 12−20 = −8 = − 2 შეუძლებელია,
...
საზოგადოდ, 12 − 4𝑘 > 0 როდესაც 𝑘 < 3 ,
ამრიგად, ამ მონაცემებით წესიერი მრავალწახნაგა არ არსებობს.

დაადგინეთ რომელ წესიერ მრავალწახნაგებს შეიძლება ჰქონდეთ წვეროთა

ვალენტობა 3.

4k
ამოხსნა. ვიცით, რომ x  . ჩვენს შემთხვევაში 𝑘 = 3, ანუ
2n  2k  nk
12 12
𝑥= = .
2𝑛 + 6 − 3𝑛 6 − 𝑛
აქ 𝑛 -ს შესაძლო მნიშვნელობებია 𝑛 = 3, 4, 5, 6, … . გამოვთვალოთ თითეულ ამ
შემთხვევაში წახნაგების რაოდენობა 𝑥:

4∙3 12
𝑛 = 3 => 𝑥 = = = 4, ანუ 𝑛 = 3, 𝑘 = 3, 𝑥 = 4 - ტეტრაედრი,
6−3 3

4∙3 12
𝑛 = 4 => 𝑥 = 6−4 = = 6, ანუ 𝑛 = 4, 𝑘 = 3, 𝑥 = 6 - კუბი,
2

4∙3 12
𝑛 = 5 => 𝑥 = 6−5 = = 12 , ანუ 𝑛 = 5, 𝑘 = 3, 𝑥 = 12 - დოდეკაედრი,
1

ამის შემდეგ, თუ
4
 4∙3 12
𝑛 = 6 => 𝑥 = 6−6 = 0
, შეუძლებელია,

4∙3 12
𝑛 = 7 => 𝑥 = 6−7 = −1 = −12, შეუძლებელია,
...

ამრიგად, ამ მონაცემებით არსებობს მხოლოდ 3 წესიერი მრავალწახნაგა: ტეტრაედრი,

კუბი, დოდეკაედრი.

დაადგინეთ რომელ წესიერ მრავალწახნაგებს შეიძლება ჰქონდეთ წვეროთა

ვალენტობა 4.

დაადგინეთ რომელ წესიერ მრავალწახნაგებს შეიძლება ჰქონდეთ წვეროთა

ვალენტობა 5.

დაადგინეთ რომელ წესიერ მრავალწახნაგებს შეიძლება ჰქონდეთ წვეროთა

ვალენტობა 6.
4k
ამოხსნა. ვიცით, რომ x  . ჩვენს შემთხვევაში 𝑘 = 6, ანუ
2n  2k  nk
24 24
𝑥= = .
2𝑛 + 12 − 6𝑛 12 − 4𝑛
აქ 𝑛 -ს შესაძლო მნიშვნელობებია 𝑛 = 3, 4, 5, 6, … . გამოვთვალოთ თითეულ ამ
შემთხვევაში წახნაგების რაოდენობა 𝑥:

24 24
𝑛 = 3 => 𝑥 = 12−12 = შეუძლებელია,
0

24 24
𝑛 = 4 => 𝑥 = 12−16 = −4 = −6 შეუძლებელია,

24 24
𝑛 = 5 => 𝑥 = = = −3 შეუძლებელია,
12−20 −8
...
საზოგადოდ, 12 − 4𝑛 > 0 როდესაც 𝑛 < 3 , მაგ. 𝑛 = 3 წემთხვევაში წახნაგები უნდა
იყოს ორკუთხედები!

ამრიგად, ამ მონაცემებით წესიერი მრავალწახნაგა არ არსებობს.