ตัวอย่างสัญญาว่าจ้างศิลปิ นเฉพาะคราว

ทำที่

วันที่

สัญญานี้ทำขึ้นระหว่าง1 ที่อยู่เลขที่
(ซึ่งต่อไปนี้ในสัญญาจะเรียกว่า “ผู้ว่าจ้าง”) ฝ่าย
หนึ่งกับ (นาย/นาง/นางสาว) ที่อยู่เลขที่

(ซึ่งต่อไปนี้ในสัญญาจะเรียกว่า “ศิลปิน”) อีกฝ่ายหนึ่ง

คู่สัญญาทั้งสองฝ่ายตกลงทำสัญญาว่าจ้างศิลปินโดยมีรายละเอียด ดังนี้

1. การว่าจ้าง
ผู้ว่าจ้างตกลงว่าจ้างศิลปินและศิลปินตกลงรับจ้างเป็นศิลปินเพื่อแสดง
(ระบุ เช่น คอนเสิร์ต ภาพยนตร์โฆษณา ละครโทรทัศน์ ภาพยนตร์ หรือเกมส์โชว์
เป็นต้น) ซึ่งต่อไปนี้ ในสัญญาจะเรียกว่า (ระบุให้สอดคล้องกับ
ข้อความข้างต้น)
ทั้งนี้ ศิลปินตกลงจะเข้าร่วมกิจกรรมกับผู้ว่าจ้างตามกำหนดระยะเวลาที่ผู้ว่าจ้างได้แจ้งไว้ โดย
ศิลปิน จะมาแสดง (ระบุ เช่น คอนเสิร์ต ภาพยนตร์โฆษณา ละครโทรทัศน์
ภาพยนตร์ หรือเกมส์โชว์ เป็นต้น) รวมจำนวนทั้งสิ้นครั้ง 2
2. ระยะเวลาการว่าจ้าง
ผู้ว่าจ้างและศิลปินตกลงกันว่าจะดำเนินการตามสัญญาข้อ 1 ให้แล้วเสร็จภายในระยะเวลา
__________ และ/หรือไม่เกิน ____________

3. ค่าตอบแทน
3.1 ผู้ว่าจ้างตกลงจะชำระค่าตอบแทนให้ศิลปินจากการแสดงและการเข้าร่วมกิจกรรม
(คอนเสิร์ต/ภาพยนตร์โฆษณา/ละครโทรทัศน์/ภาพยนตร์/เกมส์โชว์/อื่นๆ(ระบุ) ) ตามสัญญาข้อ
1
ผู้ว่าจ้าง หมายถึง บุคคลธรรมดาหรือนิติบุคคล ในกรณีเป็นนิติบุคคลต้องระบุชื่อนิติบุคคลและชื่อผู้มีอำนาจลง
นามด้วย เช่น ผู้ว่าจ้างเป็นบริษัท ต้องระบุชื่อบริษัท และชื่อกรรมการผู้จัดการผู้มีอำนาจลงนามด้วย
2
รายละเอียดการว่าจ้างและการเข้าร่วมกิจกรรม เช่น ชื่อเรื่องละครโทรทัศน์/ภาพยนตร์ หรือรายละเอียดงานแสดงและ
กิจกรรมที่ต้องเข้าร่วม ควรระบุไว้ให้ชัดเจนในสัญญาหรือจัดทำเป็นสัญญาแนบท้ายสัญญาฉบับนี้
 -2-

1 เป็นจำนวนเงินทั้งสิ้น_________________ บาท (________________) โดยแบ่งชำระเป็น

งวดๆ ดังนี้

งวดที่ 1 เป็นจำนวนเงิน __________________ บาท (__________________)

โดยชำระในวันลงนามในสัญญา
งวดที่ 2 เป็นจำนวนเงิน __________________ บาท (__________________)
ภายใน ____ วัน หลังจากลงนามในสัญญา
งวดที่ 3 เป็นจำนวนเงิน __________________ บาท (__________________)
ภายใน ____ วัน หลังจากเสร็จสิ้นการแสดงตามข้อ 1 เป็นที่เรียบร้อยแล้ว
ศิลปินตกลงชำระภาษีที่เกี่ยวข้องกับค่าตอบแทนภายใต้สัญญาฉบับนี้ตามที่กฎหมาย
กำหนด
3.2 ผู้ว่าจ้างตกลงจะชำระค่าตอบแทนจากการเข้าร่วมกิจกรรมในครั้งอื่นๆ นอกเหนือจากที่
ระบุไว้ในสัญญาข้อที่ 1 วรรค 2 ให้แก่ศิลปินสำหรับการเข้าร่วมกิจกรรมในแต่ละครั้ง ดังนี้
ประเภทกิจกรรม (ระบุ)____ค่าตอบแทนเป็นจำนวนเงินทั้งสิ้น ___________บาท
(__________________) ต่อการเข้าร่วมกิจกรรมแต่ละครั้ง
3.3 คู่สัญญารับทราบว่า ค่าตอบแทนดังกล่าวข้างต้นไม่รวมถึงค่าตอบแทนในการเผย
แพร่สิ่งบันทึกการแสดงของศิลปิน ในกรณีที่ผู้ว่าจ้างนำภาพการแสดง และ/หรือผลงานการแสดงต่างๆ
ของศิลปินไปเผยแพร่ต่อสาธารณชนไม่ว่าโดยทางสื่อวิทยุ โทรทัศน์ อินเตอร์เน็ต สื่อมัลติมีเดียแบบ
ไร้สาย (wireless) และ/หรือสื่อโทรคมนาคมทุกประเภท รวมถึงการออกอากาศซ้ำทั้งในประเทศและต่าง
ประเทศทางวิทยุ และ/หรือโทรทัศน์ หรือนำออกจำหน่ายในท้องตลาดในรูปแบบของออพติคัลดิสท์
(Optical disc)3 สิ่งบันทึกเสียง โสตทัศนวัสดุอื่นๆ หรือสิ่งบันทึกการแสดงของศิลปินที่มีอยู่ในปัจจุบัน
และ/หรือที่จะมีต่อไปในอนาคต ซึ่งศิลปินจะได้รับค่าตอบแทนเพิ่มเติมจากค่าตอบแทนในข้อ 3.1
และ 3.2 ดังนี้4

ก) ค่าตอบแทนจากออพติคัลดิสท์ (Optical disc) และ/หรือสิ่งบันทึกเสียง

และ/หรือโสตทัศนวัสดุอื่นๆ

1)
การจำหน่ายออพติคัลดิสท์ (Optical disc) สิ่งบันทึกเสียง โสตทัศนวัสดุ
อื่นๆ - ประเภท วีซีดี / วีดีโอ ศิลปินได้รับค่าสิทธิในอัตราแผ่นละ __________
บาท (_____________) หรือ ตั้งแต่แผ่นที่ _____ ในจำนวนเงินแผ่นละ _______ บาท (_______
_______)
3
ออพติคัลดิสท์ (Optical disc) หมายถึง แผ่นเก็บข้อมูลโดยใช้แสงเลเซอร์ และเปิดอ่านโดย laser scanner หรือ laser
disc
4
ดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่เอกสารแนบท้ายสัญญาข้อ 3
 -3-

- ประเภท ดีวีดี ศิลปินได้รับค่าสิทธิในอัตราแผ่นละ _______ บาท

(________) หรือตั้งแต่แผ่นที่ _____ ในจำนวนเงินแผ่นละ ________ บาท (_____________)
- ประเภท ออพติคัลดิสท์ (Optical disc) อื่นๆ ศิลปินได้รับค่าสิทธิในอัตรา
หน่วยละ _______บาท (____________) หรือ ตั้งแต่หน่วยที่ _____ ในจำนวนเงินหน่วยละ
________ บาท (_____________)

2) การเผยแพร่ผ่านทางอินเตอร์เน็ตหรืออุปกรณ์ไร้สาย (Wireless
telecommunication)
- โทรศัพท์มือถือ (TV mobile) อุปกรณ์พกพา (PDA) ครั้งละ ______ บาท
/หรืออัตราเหมาจ่าย _____% ของผลกำไรของผู้ว่าจ้างเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับงานของศิลปินหลังหักค่า
ใช้จ่ายแล้ว
- คอมพิวเตอร์ ครั้งละ ______ บาท (____________) /หรืออัตราเหมาจ่าย
_____% ของผลกำไรของผู้ว่าจ้างเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับงานของศิลปินหลังหักค่าใช้จ่ายแล้ว
- ดาว์นโหลดภาพ เสียง หรือผลงานของศิลปินผ่านทางอินเตอร์เน็ต (สื่อ
SMS หรือ MMS) ครั้งละ ______ บาท (____________) /หรืออัตราเหมาจ่าย _____% ของผลกำไร
ของผู้ว่าจ้างเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับงานของศิลปินหลังหักค่าใช้จ่ายแล้ว

3) การเผยแพร่ผ่านทางวิทยุโทรทัศน์ เคเบิ้ลทีวีต่างๆ รวมถึงกรณีการ

ออกอากาศซ้ำ (Re-transmission)
- จำนวนครั้ง ละ ______ บาท (____________) /หรือ อัตราเหมาจ่าย
____% ของผลกำไรของผู้ว่าจ้างเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับงานของศิลปินหลังหักค่าใช้จ่ายแล้ว

4)
การเผยแพร่ผ่านสิ่งพิมพ์ประเภทต่างๆ
- จำนวนครั้ง ละ ______ บาท (____________) /หรือ อัตราเหมาจ่าย
____% ของผลกำไรของผู้ว่าจ้างเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับงานของศิลปินหลังหักค่าใช้จ่ายแล้ว

ข) ค่าตอบแทนจากการใช้บุคลิกของศิลปิ น (Character right) 5

การเผยแพร่ผ่านสิ่งพิมพ์ หรือสื่อประเภทอื่น6
1)
- จำนวนครั้ง ละ ______ บาท (____________) /หรือ อัตราเหมาจ่าย
____% ของผลกำไรของผู้ว่าจ้างเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับงานของศิลปินหลังหักค่าใช้จ่ายแล้ว
5
บุคลิกของศิลปิน (Character right) คือ การนำภาพเหมือนคล้าย ลักษณะ เสียงและ/หรือสัญลักษณ์อื่นใดที่บ่งบอก
ถึงตัวศิลปินมาใช้ทางด้านธุรกิจ เช่น นำหน้าตาของศิลปินมาทำเป็นการ์ตูน หรือของเล่น เป็นต้น
6
การเผยแพร่ผ่านสื่อประเภทอื่นๆ เช่น ดาว์นโหลดภาพของศิลปินผ่านทางโทรศัพท์มือถือ หรือสื่ออินเตอร์เน็ต
เป็นต้น
 -4-

2) ก า ร จั ด ทำ เ ป็ น สิ น ค้ า ห รื อ ส่ ว น ห นึ่ ง ส่ ว น ใ ด ข อ ง สิ น ค้ า
7
(Merchandising) เพื่อจำหน่ายในทางการค้า
- อัตราตัว/ชิ้นละ ____________ บาท (____________) หรืออัตราเหมา
จ่าย _______% ของผลกำไรของผู้ว่าจ้างเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับงานของศิลปินหลังหักค่าใช้จ่ายแล้ว

3.4 การคำนวณยอดจำหน่ายและ/หรือรายได้สุทธิของสื่อบันทึกการแสดง หรือการเผย

แพร่ผ่านสื่อต่างๆ ตามที่ระบุไว้ในข้อ 3.3 ข้างต้นนั้น มิให้นับรวมถึงการเผยแพร่หรือจำหน่ายที่ทาง
ผู้ว่าจ้างได้จำหน่ายจ่ายแจกให้บุคคลอื่นโดยมิได้คิดมูลค่าเพื่อเป็นการส่งเสริมการขายของผู้ว่าจ้าง
ในจำนวน ไม่เกิน ______8 นอกจากนี้ การคำนวณค่าสิทธิดังกล่าว ศิลปินรับทราบว่า ผู้
ว่าจ้างจะหักค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับการผลิต จัดทำสื่อและโสตทัศนวัสดุดังกล่าว โดยคำนวณจาก
จุดคุ้มทุน (Break Even Point) ของการผลิตบันทึกและการจำหน่าย วีซีดี ดีวีดี และโสตทัศนวัสดุ
ต่างๆ ก่อน

4. สิทธิและหน้าที่ของคู่สัญญา
4.1 ผู้ว่าจ้างมีสิทธิที่จะทำซ้ำ ตัดทอน ดัดแปลง โฆษณา เผยแพร่หรือทำประโยชน์อื่น
ใดกับสิ่งบันทึกการแสดงของศิลปินภายใต้สัญญานี้ รวมทั้งสิทธิในการแสดงหรือสิ่งบันทึกการแสดง
ของศิลปินได้ในนามของผู้ว่าจ้างไม่ว่าจะเป็นการกระทำเพื่อวัตถุประสงค์ทางการค้าหรือไม่ก็ตาม
4.2 ผู้ว่าจ้างรับทราบว่า ผู้ว่าจ้างไม่มีสิทธิในการนำภาพหรืองานที่ศิลปินรับจ้างตามข้อ 1 ไป
ทำการบิดเบือน ตัดทอน ดัดแปลง หรือทำโดยประการอื่นใดแก่งานนั้นจนเกิดความเสียหายต่อชื่อเสียง
ภาพลักษณ์ หรือเกียรติคุณของศิลปิน
4.3 กรณีนำงานลิขสิทธิ์มาให้นักแสดงทำซ้ำ ดัดแปลง และ/หรือเผยแพร่ต่อสาธารณชน
ผู้ว่าจ้างมีหน้าที่ขออนุญาตใช้สิทธิในงานลิขสิทธิ์ดังกล่าวล่วงหน้า
4.4 ศิลปินตกลงเป็นนักแสดงและร่วมกิจกรรมตามรูปแบบที่ผู้ว่าจ้างได้แจ้งไว้ โดย
ศิลปินจะให้ความร่วมมือเป็นอย่างดีกับผู้ว่าจ้างเพื่อให้ได้งานที่มีประสิทธิภาพและจะปฏิบัติงานตาม
กำหนดเวลาที่ผู้ว่าจ้างได้นัดหมายไว้
4.5 ศิลปินรับทราบว่าศิลปินไม่มีสิทธิดำเนินการใดๆ อันมีลักษณะที่ทำให้เสื่อมเสียซึ่ง
ลิขสิทธิ์สิทธินักแสดง สิทธิใดๆ ของศิลปินทั้งหมดตามที่กำหนดไว้ในสัญญานี้9

7
การทำเป็นส่วนหนึ่งส่วนใดของสินค้า (Merchandising) เช่น นำภาพของนักแสดงมาพิมพ์ลงบนสินค้าประเภท
ต่างๆ เป็นต้น
8
ระบุลักษณะนาม (เช่น หน่วย/แผ่น/เทป/เรื่อง) ตามประเภทของงานที่จำหน่าย
9
การกระทำให้เสื่อมเสียซึ่งลิขสิทธิ์ สิทธินักแสดง หรือสิทธิใดๆ เช่น ศิลปินให้สัมภาษณ์เกี่ยวกับงานแสดงที่ยังไม่ได้
นำออก เผยแพร่ต่อสาธารณชน
 -5-

4.6 หากปรากฏว่าภายหลังจากการชำระค่าสิทธิแก่ศิลปินแล้ว ผู้ว่าจ้างได้ชำระค่าสิทธิ

เกินจากการคำนวณยอดขายสุทธิจริงไม่ว่าด้วยเหตุใดก็ตาม ศิลปินยินยอมให้ผู้ว่าจ้างหักค่าสิทธิที่เกินดัง
กล่าวจากเงินค่าสิทธิที่ต้องจ่ายจริงในงวดต่อไปคืนให้กับผู้ว่าจ้าง

5. การบอกเลิกสัญญา
สัญญาฉบับนี้ให้มีผลใช้บังคับเมื่อคู่สัญญาทั้งสองฝ่ายลงนาม และมีผลบังคับใช้จนกว่าการ
ว่าจ้างตามสัญญาจะแล้วเสร็จ และ/หรือเมื่อคู่สัญญาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งใช้สิทธิบอกเลิกสัญญา
คู่สัญญาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งมีสิทธิบอกเลิกสัญญา โดยส่งหนังสือบอกกล่าวให้คู่สัญญาอีกฝ่าย
ในกรณีดังต่อไปนี้
ก) คู่สัญญาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งผิดข้อกำหนดหรือเงื่อนไขข้อใดข้อหนึ่งในสัญญาฉบับนี้ ในส่วน
ที่เป็นสาระสำคัญของสัญญา
ข) เมื่อผู้ว่าจ้างล้มละลาย

ค) คู่สัญญาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่ปฏิบัติหรือละเว้นหรือฝ่าฝืนข้อกำหนดและเงื่อนไขข้อหนึ่ง
ข้อใดของสัญญาและมิได้แก้ไขให้แล้วเสร็จภายในกำหนดระยะเวลา 30 วัน นับจากวันที่คู่สัญญาฝ่ายที่
บอกกล่าว ได้มีหนังสือบอกกล่าวให้คู่สัญญาฝ่ายนั้นทราบถึงเหตุที่ผิดสัญญาดังกล่าว ให้ถือว่าสัญญา
ฉบับนี้สิ้นสุดลงทันที โดยไม่จำเป็นต้องแจ้งหนังสือบอกกล่าวล่วงหน้าอีก
อย่างไรก็ตาม การเลิกสัญญาดังกล่าวไม่ตัดสิทธิคู่สัญญาที่มีตามกฎหมายในการเรียกร้องค่า
ตอบแทนที่ค้างชำระตามสัดส่วนของการงานที่ทำลงไปแล้ว และ/หรือสิทธิของคู่สัญญาในการเรียกร้องค่า
เสียหายที่เกิดจากการผิดสัญญาฉบับนี้

6. การประกันภัย
ผู้ว่าจ้างรับทราบว่า ในกรณีที่การว่าจ้างในข้อ 1 เป็นงานที่อาจเสี่ยงภัยต่อชีวิต ร่างกาย หรือ
สุขภาพของศิลปิน ผู้ว่าจ้างตกลงจะทำประกันภัยในวงเงินไม่เกิน _______________ บาท และ/หรือ
วงเงินที่ศิลปินและผู้ว่าจ้างตกลงกันให้แก่ศิลปิน โดยระบุให้ศิลปินเป็นผู้รับผลประโยชน์ในกรณีที่เกิด
ความเสี่ยงแก่ชีวิต ร่างกาย หรือสุขภาพของศิลปินก่อนการดำเนินการปฏิบัติหน้าที่ตามสัญญา
ในกรณีที่ศิลปินเสียชีวิต หรือตกเป็นบุคคลไร้ความสามารถ หรือเสมือนไร้ความสามารถ ผู้ว่าจ้าง
และศิลปินตกลงให้ทายาทตามกฎหมายของศิลปินตามสัญญาเป็นผู้รับประโยชน์และสิทธิทั้งหมดตามสัญญา

7. การแก้ไขสัญญา
การเพิ่มเติม ตัดทอน แก้ไขหรือเปลี่ยนแปลงสัญญานี้ จะมีผลใช้บังคับได้ก็ต่อเมื่อคู่สัญญาทั้ง
สองฝ่ายได้ตกลงและลงนามร่วมกันเป็นลายลักษณ์อักษร
 -6-

8. การส่งหนังสือบอกกล่าว
ในกรณีที่ต้องมีการส่งหนังสือบอกกล่าวไปยังคู่สัญญาฝ่ายใดให้ส่งหนังสือบอกกล่าวนั้นไป
ตามชื่อและที่อยู่ตามที่ระบุข้างต้น โดยทางไปรษณีย์ลงทะเบียนหรือให้ส่งไปยังที่แก้ไขเปลี่ยนแปลงใหม่
ตามที่คู่สัญญาได้แจ้งให้กับคู่สัญญาอีกฝ่ายหนึ่งทราบและให้ถือว่าคู่สัญญาได้มีการทำสัญญาบอกกล่าว
โดยชอบแล้ว เมื่อครบกำหนดสิบ (10) วัน นับจากวันที่ได้ส่งหนังสือบอกกล่าวทางไปรษณีย์ลง
ทะเบียน
ถ้าหากคู่สัญญาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งแก้ไขเปลี่ยนแปลงที่อยู่ของตนจะต้องแจ้งให้คู่สัญญาอีกฝ่าย
หนึ่งทราบเป็นหนังสือภายในสิบห้า (15) วัน นับจากวันที่มีการย้ายหรือแก้ไขเปลี่ยนแปลงที่อยู่ดังกล่าว
มิฉะนั้นให้คู่สัญญาทั้งสองยึดถือที่อยู่ตามที่ระบุไว้ในข้อนี้เป็นหลัก

9. วิธีการระงับข้อพิพาทโดยอนุญาโตตุลาการ
ในกรณีที่มีข้อพิพาทใดๆ เกิดขึ้นตามสัญญาฉบับนี้ หรือเกี่ยวเนื่องกับสัญญาฉบับนี้ คู่สัญญา
ตกลงจะเสนอข้อพิพาทที่เกิดขึ้นต่อกรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ เพื่อดำเนินการไกล่
เกลี่ย หากมิอาจดำเนินการไกล่เกลี่ยตกลงกันได้ ให้มอบข้อพิพาทดังกล่าวแก่อนุญาโตตุลาการเป็น
ผู้ชี้ขาด ตามข้อบังคับกระทรวงพาณิชย์ว่าด้วยอนุญาโตตุลาการด้านทรัพย์สินทางปัญญาและข้อ
บังคับว่าด้วยการประนอมข้อพิพาทด้านทรัพย์สิน-ทางปัญญา ซึ่งใช้บังคับอยู่ในขณะที่มีการเสนอข้อ
พิพาทเพื่อการอนุญาโตตุลาการ และให้อยู่ภายใต้การดำเนินการของกรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวง
พาณิชย์ และตกลงให้คำวินิจฉัยชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการดังกล่าวมีผลผูกพันคู่สัญญาทั้งสองฝ่าย

เพื่อเป็นหลักฐานแห่งการนี้ คู่สัญญาได้อ่านและเข้าใจสัญญาฉบับนี้โดยตลอดแล้วจึงได้ลง
ลายมือชื่อของตนไว้ตามวันเวลาที่ระบุไว้ข้างต้น

ผู้ว่าจ้าง ศิลปิ น

ลงชื่อ ลงชื่อ
( ) ( )

ลงชื่อ พยาน ลงชื่อ พยาน

( ) ( )
 -7-

เอกสารแนบท้ายสัญญา
เอกสารแนบท้ายสัญญาถือเป็นส่วนหนึ่งของสัญญา สำหรับระบุรายละเอียดอื่นๆ
เพิ่มเติมนอกเหนือจากที่ระบุในสัญญา เช่น

1. รายละเอียดการว่าจ้าง เช่น
(1) ชื่อการแสดง คอนเสิร์ต ภาพยนตร์โฆษณา ละครโทรทัศน์ ภาพยนตร์ เกมส์โชว์
หรือการแสดงอื่นๆ
(2) บทบาทและ/หรือชื่อตัวละครที่ต้องแสดง
(3) จำนวนตอนหรือคิว
(4) สถานที่แสดง
(5) ระยะเวลาการแสดง

2. รายละเอียดการเข้าร่วมกิจกรรม เช่น
(1) ชื่อกิจกรรม
(2) ประเภทของกิจกรรม
(2) สถานที่เข้าร่วมกิจกรรม
(3) ระยะเวลาการเข้าร่วมกิจกรรม

3. ค่าตอบแทนอื่นๆ นอกเหนือจากที่ระบุในสัญญา เช่น

ในกรณีนักแสดงเข้าร่วมกิจกรรมตามสัญญา ถ้ากิจกรรมดังกล่าวเป็นกิจกรรม
ที่ถือเป็นการแสดงที่เกิดสิทธิของนักแสดง เช่น กิจกรรมการแสดงคอนเสิร์ต เป็นต้น นักแสดงควร
ตกลงค่าตอบแทนเพิ่มเติมจากที่ระบุในสัญญา ในกรณีที่ผู้ว่าจ้างจะบันทึกกิจกรรมดังกล่าว และนำ
ออกไปเผยแพร่ต่อสาธารณชน หรือนำออกจำหน่ายในท้องตลาดในรูปแบบของออพติคัลดิสท์
(Optical disc) สิ่งบันทึกเสียง โสตทัศนวัสดุอื่นๆ