‫به نام خدا‬

‫پرسشنامه استاندارد انگیزش تحصیلی هارتر‬

‫پرسشنامه استاندارد انگیزش تحصیلی هارتر شامل ‪ 33‬گویه و هدف آن بررسی انگیزش‬
‫تحصیلی در بین دانش آموزان می باشد‪ .‬این ابزار شکل اصالح شده مقیاس هارتر(‬
‫‪ )1981،1980‬به عنوان یک ابزار سنجش انگیزش تحصیلی است‪ .‬همانگونه که بیان شد‬
‫مقیاس اصلی هارتر‪ ،‬انگیزش تحصیلی را با سؤال های دوقطبی می سنجد که یک قطب آن‬
‫انگیزش درونی و قطب دیگر انگیزش بیرونی است و پاسخ آزمودنی به موضوع هر سؤال‬
‫فقط می تواند یکی از دالیل بیرونی یا درونی را در برداشته باشد‪.‬از آنجا که در بسیاری‬
‫موضوع های تحصیلی انگیزه های درونی و بیرونی هر دو نقش دارند‪ ،‬لپر و همکاران (‬
‫‪ )2005‬مقیاس هارتر را به شکل مقیاسهای معمول درآوردند که هر سؤال تنها یکی از دالیل‬
‫انگیزش درونی و بیرونی در نظر میگیرد‪.‬‬

‫تعریف مفهومی متغیر پرسشنامه‬

‫سازه انگیزش تحصیلی به رفتارهایی كه برای یادگیری و پیشرفت در تحصیل مربوط‬
‫است‪ ،‬اطالق میشود‪ .‬به طور كلی انگیزش پیشرفت تحصیلی به عنوان یكی از انگیزه های‬
‫پیشرفت‪ ،‬نیرویی درونی است كه یادگیرنده را به ارزیابی همه جانبه عملكرد خود با توجه به‬
‫عالیترین معیارها‪،‬تالش برای موفقیت در عملكرد و برخورداری از لذتی كه با موفقیت در‬
‫عملكرد همراه است‪ ،‬سوق میدهد( ظهیری و رجبی‪.)1388،‬‬

‫مقیاس پرسشنامه‬
‫این پرسشنامه بر اساس مقیاس لیکرت (هیچ وقت‪1،‬؛ به ندرت‪2،‬؛ گاهی اوقات‪3،‬؛ اکثر‬
‫اوقات‪4‬؛ تقریبا همیشه؛‪ )5‬میباشد‪.‬‬
‫( توجه مقیاس لیکرت در انتهای پرسشنامه کامال توضیح داده شده است‪).‬‬

‫تقریبا‬ ‫اکثر‬ ‫گاهی‬

‫هیچ وقت به ندرت‬ ‫گزینه‬
‫همیشه‬ ‫اوقات‬ ‫اوقات‬
‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫امتیاز‬
 ‫این پژوهش به دنبال پاسخ به ‪ ......................................‬می‬
‫باشد‪ .‬امید است با همکاری و مساعدت شما‪ ،‬این امر مهم حاصل‬
‫گردد‪ .‬لذا از شما تقاضا می شود با قبول زحمت و صرف وقت‬
‫خود صادقانه به سؤاالت جواب بدهید‪ .‬الزم به ذکر است که‬
‫اطالعات پرسشنامه فقط در جهت اهداف تحقیق استفاده خواهد شد‬
‫و نیازی به ذکر نام نیست‪ .‬قبًال از همکاری صمیمانه شما تشکر‬
‫می نمایم‪.‬‬
‫اطالعات شما روی نتیجه پژوهش موثر خواهد بود؛ پس لطفا با‬
‫دقت و بدون جهت گیری به سواالت پاسخ دهید‬
‫‪ 35‬به باال‬ ‫‪31-35 26-30 20-25‬‬ ‫سن‬
‫کارشناسی و‬ ‫دیپلم و فوق‬ ‫میزان‬
‫لیسانس‬
‫باالتر‬ ‫دیپلم‬ ‫تحصیالت پاینتر‬
‫بیشتر از ‪15‬‬ ‫‪ 11‬تا‬ ‫‪ 5‬سال ‪ 6‬تا‬
‫سابقه خدمت‬
‫سال‬ ‫و کمتر ‪10‬سال ‪15‬سال‬
‫مرد‬ ‫زن‬ ‫جنسیت‬

‫@‬
‫ایمیل‬
‫‪com.‬‬
‫برای اطالع از نتایج تحقیق( اختیاری)‬

‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫هیچ به‬ ‫سواالت پرسشنامه‬

‫وقت ندرت اوقات اوقات همیشه‬
 ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ -1‬در کالس سوال می‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫هیچ‬ ‫کنم زیرا می خواهم‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬ ‫چیزهای جدیدی یاد‬
‫بگیرم ‪.‬‬
‫‪ -2‬دوست دارم بفهمم‬
‫چطور می توانم‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫هیچ‬
‫کارهای درسی ام را‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬
‫بدون کمک دیگران‬
‫انجام دهم‪.‬‬
‫‪ -3‬عالقه ندارم راه حل‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫هیچ‬
‫مسائل دشوار را پیدا‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬
‫کنم‪.‬‬
‫‪ -4‬من برای این درس‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫هیچ‬
‫می خوانم که معلم می‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬
‫خواهد‪.‬‬
‫‪ -5‬وقتی چیزی را زود‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫نمی فهمم از معلم می هیچ‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫خواهم جواب را به من وقت‬
‫بگوید‪.‬‬
‫‪ -6‬دوست دارم در‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫هیچ‬
‫مدرسه تا می توانم یاد‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬
‫بگیرم‬
‫‪ -7‬من تمرین و کارهای‬
‫اضافی می کنم چون‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫هیچ‬
‫درباره مطالب مورد‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬
‫عالقه ام می توانم‬
‫چیزهایی یاد بگیرم‪.‬‬
‫‪ -8‬وقتی بعضی از‬
‫مطالب را فورا نمی‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫هیچ‬
‫فهمم ترجیح می دهم آن‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬
‫ها را با تالش خودم‬
‫بفهمم‪.‬‬
 ‫‪ -9‬می خواهم فقط‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫هیچ به‬
‫چیزهایی را در مدرسه‬
‫وقت ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫یاد بگیرم که مجبورم‪.‬‬
‫‪ -10‬کارهای مدرسه را‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫هیچ به‬
‫چون معلم می گوید‬
‫وقت ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫انجام می دهم‪.‬‬
‫‪ -11‬میل دارم از معلم‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫هیچ به‬
‫بخواهم در تکالیفم به من‬
‫وقت ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫کمک کند‪.‬‬
‫‪ -12‬دوست دارم سراغ‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫هیچ به‬
‫تکالیف تازه ای که‬
‫وقت ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫مشکل تر است بروم‪.‬‬
‫‪ -13‬برای این مطالب‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫هیچ به‬ ‫را می خوانم که به‬
‫موضوع آن ها عالقه وقت ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫دارم‪.‬‬
‫‪ -14‬وقتی اشتباهی می‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫هیچ به‬
‫کنم دلم می خواهد خودم‬
‫وقت ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫پاسخ درست را پیدا کنم‪.‬‬
‫‪ -15‬تکالیف دشوار را‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫هیچ به‬
‫دوست ندارم چون‬
‫وقت ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫مجبورم سخت کار کنم‪.‬‬
‫‪ - 16‬روی مساله ها به‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫هیچ به‬
‫این خاطر کار می کنم‬
‫وقت ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫که مجبور هستم‪.‬‬
‫‪ -17‬وقتی اشتباهی می‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫کنم دوست دارم از معلم هیچ به‬
‫بپرسم چگونه جواب وقت ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫درست را پیدا کنم‪.‬‬
‫‪ -18‬آن مطالبی را‬
‫بیشتر دوست دارم که‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫هیچ به‬
‫حل کردن آن ها مرا‬
‫وقت ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫سخت به فکر کردن‬
‫وادار می کند‪.‬‬
 ‫‪ -19‬کارهای درسی را‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫برای این انجام می دهم هیچ‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫تا مطالب زیادی که می وقت‬
‫خواهم بفهمم پیدا کنم‪.‬‬
‫‪ -20‬اگر در مساله ای‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫به مشکل برخورد کنم هیچ‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫تالش می کنم تا خودم وقت‬
‫آن را حل کنم‪.‬‬
‫‪ -21‬من کار آسان را‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫دوست دارم تا مطمئن هیچ‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬ ‫باشم می توانم آن را‬
‫انجام دهم‪.‬‬
‫‪ -22‬من از معلم سوال‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫هیچ‬
‫می کنم چون می خواهم‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬
‫به من توجه کند‪.‬‬
‫‪ -23‬اگر در مساله ای‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫به مشکل برخورد کنم هیچ‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫از معلم تقاضای کمک وقت‬
‫می کنم‪.‬‬
‫‪ -24‬من مسائل دشوار‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫هیچ‬
‫را دوست دارم چون از‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬
‫حل آن ها لذت می برم‪.‬‬
‫‪ -25‬من واقعا سخت‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫کار می کنم چون می هیچ‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬ ‫خواهم چیزهای‬
‫جدیدتری یاد بگیرم‪.‬‬
‫‪ -26‬مایلم تکالیفم را‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫هیچ‬
‫بدون کمک دیگران‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬
‫انجام دهم‪.‬‬
‫‪ -27‬دوست دارم به‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫هیچ‬
‫تکالیفی بپردازم که نسبتا‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫وقت‬
‫آسان است‪.‬‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬ ‫‪ -28‬دلم می خواهد در هیچ‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬ ‫برنامه ریزی کارهای وقت‬

‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫گاهی اکثر تقریبا‬ ‫به‬
‫ندرت اوقات اوقات همیشه‬
‫بعدی معلم به من کمک‬
‫کند‪.‬‬
‫‪ -29‬به تکالیف دشوار‬
‫هیچ‬
‫درسی عالقه دارم چون‬
‫وقت‬
‫جالب ترند‪.‬‬
‫‪ -30‬روی مساله ها کار‬
‫هیچ‬ ‫می کنم تا یاد بگیرم‬
‫چگونه باید آن ها را حل وقت‬
‫کنم‪.‬‬
‫‪ -31‬درس هایی را‬
‫دوست دارم که یادگیری هیچ‬
‫جواب آن ها نسبتا آسان وقت‬
‫است‪.‬‬
‫‪ -32‬دلم می خواهد از‬
‫معلم بپرسم چگونه باید هیچ‬
‫تکالیف درسی را انجام وقت‬
‫داد‪.‬‬
‫‪ -33‬به کارهای سخت‬
‫عالقه دارم چون توانایی هیچ‬
‫های خودم را می توانم وقت‬
‫آزمایش کنم‪.‬‬

‫مدل انگیزش تحصیلی‬

‫توجه شکل زیر یک مدل آماده بر تحقیق شما میباشد در صورتی که تحقیق شما از دو متغیر‬
‫تشکیل شده است مدل خالی را با مشاهده مدل تکمیل شده پر کنید و در صورتی که تحقیق‬
‫شما فقط یک متغیر دارد مدل خالی و فلش را پاک کنید‪.‬‬

‫نمره گذاری پرسشنامه‬

‫این پرسشنامه بر اساس طیف لیکرت می باشد که از ‪ 1‬تا ‪ 5‬نمره گذاری شده است‪.‬‬
‫به دو طریق می توان از تحلیل این پرسشنامه استفاده کرد‬
‫‪ .A‬تحلیل بر اساس مولفههای پرسشنامه‬
‫‪ .B‬تحلیل بر اسا س میزان نمره به دست آمده‬
‫‪ .C‬البته این شیوه نمره گذاری در سوال های ‪ 27 ،21 ،19 ،16 ،15 ،10 ،9 ،5 ،4 ،3‬و‬
‫‪ 31‬معكوس خواهد شد (بر طبق جدول زیر)‪:‬‬

‫تقریبا‬ ‫اکثر‬ ‫گاهی‬

‫هیچ وقت به ندرت‬ ‫گزینه‬
‫همیشه‬ ‫اوقات‬ ‫اوقات‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫امتیاز‬

‫تحلیل بر اساس مولفه های پرسشنامه‬

‫به این ترتیب که ابتدا پرسشنامهها را بین جامعه خود تقسیم و پس از تکمیل پرسشنامهها داده‬
‫ها را وارد نرم افزار اس پی اس اس کنید‪ .‬البته قبل از وارد کردن داده ها شما باید پرسشنامه‬
‫را در نرم افزار اس پی اس اس تعریف کنید و سپس شروع به وارد کردن داده ها کنید‪.‬‬
‫چگونگی کار را برای شفافیت بیشتر به صورت مرحله به مرحله توضیح می دهیم‬
‫مرحله اول‪ .‬وارد کردن اطالعات تمامی سواالت پرسشنامه ( دقت کنید که شما باید بر اساس‬
‫طیف لیکرت عمل کنید مثال اگر شخصی سوال ‪ 7‬پرسشنامه را خیلی کم انتخاب کرده است‬
‫شما باید در پرسشنامه در جلوی سوال ‪ 7‬عدد ‪ ( 1‬خیلی کم ) را بگذارید‪.‬‬
‫مرحله دوم‪.‬پس از وارد کردن داده های همه سواالت‪ ،‬سواالت مربوط به هر مولفه را‬
‫کمپیوت(‪ )compute‬کنید‪ .‬مثال اگر مولفه اول ‪ X‬و سواالت آن ‪ 1‬تا ‪ 7‬است شما باید‬
‫سواالت ‪ 1‬تا ‪ 7‬را ‪compute‬کنید تا مولفه ‪ x‬ایجاد شود‪.‬‬
‫به همین ترتیب همه مولفه ها را ایجاد کنید و پس از این کار در نهایت شما باید همه مولفه‬
‫ها که ایجاد کردید را با هم ‪compute‬کنید تا این بار متغیر اصلی تحقیق به وجود بیاید که به‬
‫طور مثال متغیر مدیریت دانش یا ‪ ...‬است‪.‬‬
‫مرحله سوم‪ .‬حاال شما هم مولفهها را به وجود آورده اید و هم متغیر اصلی تحقیق را؛ حاال می‬
‫توانید از گرینه آنالیز هر آزمونی که می خواهید برای این پرسشنامه( متغیر) بگیرید‪.‬‬
‫مثال می توانید آزمون توصیفی( میانگین‪ ،‬انحراف استاندارد‪ ،‬واریانس) یا می توانید آزمون‬
‫همبستگی را با یک متغیر دیگر بگیرید‪.‬‬
‫تحلیل بر اساس میزان نمره پرسشنامه‬
‫بر اساس این روش از تحلیل شما نمرههای به دست آمده را جمع کرده و سپس بر اساس‬
‫جدول زیر قضاوت کنید‪.‬‬
‫توجه داشته باشید میزان امتیاز های زیر برای یک پرسشنامه است در صورتی که به طور‬
‫مثال شما ‪ 10‬پرسشنامه داشته باشید باید امتیاز های زیر را ضربدر ‪ 10‬کنید‬
‫مثال‪ :‬حد پایین نمرات پرسشنامه به طریق زیر بدست آمده است‬
‫تعداد سواالت پرسشنامه* ‪ = 1‬حد پایین نمره‬
 ‫حد باالی نمرات‬ ‫حد متوسط نمرات‬ ‫حد پایین نمره‬
‫‪165‬‬ ‫‪99‬‬ ‫‪33‬‬

‫در صورتی که نمرات پرسشنامه بین ‪ 33‬تا ‪ 66‬باشد‪ ،‬میزان انگیزش تحصیلی در این‬ ‫‪-‬‬
‫جامعه ضعیف می باشد‪.‬‬
‫در صورتی که نمرات پرسشنامه بین ‪ 66‬تا ‪ 99‬باشد‪ ،‬میزان انگیزش تحصیلی در‬ ‫‪-‬‬
‫سطح متوسطی می باشد‪.‬‬
‫در صورتی که نمرات باالی ‪ 99‬باشد‪ ،‬میزان انگیزش تحصیلی بسیار خوب می باشد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫روایی و پایایی پرسشنامه‬

‫قابلیت اعتماد یا پایایی یک ابزار عبارت است از درجه ثبات آن در اندازه گیری هر آنچه‬
‫اندازه می گیرد یعنی اینکه ابزار اندازهگیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی‬
‫به دست میدهد‪.‬‬
‫پایایی این پرسشنامه توسطظهیری و رجبی (‪ )1388‬با آزمون آلفای کرونباخ با استفاده از‬
‫نرم افزار باالی ‪ spss‬بدست آمده است که به ترتیب زیر می باشد‪.‬‬

‫میزان آلفای کرونباخ‬ ‫نام متغیر‬

‫‪92/0‬‬ ‫انگیزش تحصیلی‬

‫الف‪ .‬نکات ضروری برای تکمیل پرسشنامه‬

‫در صورتی که اعضای نمونه شما پرسشنامه را بدون دقت تکمیل کند پژوهش شما به‬ ‫‪-‬‬
‫انحراف کشیده می شود‪ .‬پس مطمئن شوید که شخصی که پرسشنامه را تکمیل می کند به‬
‫اندازه کافی وقت دارد‪.‬‬
‫به اعضای نمونه اطمینان بدهید که اطالعات آنها در نزد شما کامال محرمانه می باشد‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫سعی کنید در زمانی پرسشنامه را در اختیار اعضا نمونه قرار دهید که زمان کافی‬ ‫‪-‬‬
‫داشته باشد‪.‬‬
‫ضرورت پژوهش را برای آنها توضیح دهید که با دقت بیشتری پرسشنامه را تکمیل‬ ‫‪-‬‬
‫کنند‪.‬‬
 ‫ب‪ .‬مقیاس چیست؟‬
‫مجموعه ای از نشانه ها یا اعداد هستند كه می توان آن را به آزمودنی یا رفتار او نسبت داد‬
‫و نشان دهنده خصوصیات یا عملكردی هستند كه قرار است اندازه گیری شود‪ .‬پرسشنامه ای‬
‫که اکنون استفاده می کنید بر اساس مقیاس لیکرت می باشد‪.‬‬
‫خصوصیات مقیاس لیکرت‬
‫متداول ترین روش مقیاس گذاری در جامعه شناسان و روانشناسان‬ ‫‪-‬‬
‫نظر سنجی عقاید براساس پاسخ های متفاوت‬ ‫‪-‬‬
‫معموًال در یک مقیاس ‪ 5‬تائی یا ‪ 7‬تائی از توافق تا عدم توافق‬ ‫‪-‬‬
‫حذف موارد بی تفاوت ‪ ،‬بی رابطه و ابهام آور‬ ‫‪-‬‬
‫انواع پاسخ های لیکرت که شما می توانید استفاده کنید‪.‬‬
‫• کامال موافق ‪ /‬کامال مخالف • بسیار رضایت بخش ‪ /‬بسیار ناراضی • بسیار‬
‫مناسب ‪ /‬بسیار نامناسب‬
‫بسیار خوب ‪ /‬بسیآر ضعیف • بسیار مطلوب ‪ /‬بسیار نامطلوب • بسیار حمایت گر ‪/‬‬
‫عدم حمایت مطلق‬