Associations, Conferences, and Other

Professional Meetings
The Spread of Sikolohiyang Pilipino
Outside the Philippines
Inulat ni Patrisse Clane R. Ancajas|BS Psychology II-01

Ulat mula sa:

Sikolohiyang Pilipino (Filipino Psychology):
A legacy of Virgilio G. Enriquez
ni Rogelia Pe-Pua at Elizabeth Protacio-Marcelino
Talaan ng Nilalaman
Associations, Conferences, and Other Professional Meetings
Readings 1
Ulat 2
Konklusyon 8

The Spread of Sikolohiyang Pilipino Outside the Philippines

Readings 9
Ulat 10
Konklusyon 12

Sanggunian 13
Readings
F
Further to his role in defining the characteristics and
perspectives of Sikolohiyang Pilipino and
charting its direction, Enriquez spearheaded several
activities that have continued long after his
death in 1994 such as holding annual national conferences
on Filipino psychology.
1st conference (1975)
To discuss the status of psychology in the Philippines.
The Pambansang Samahan sa Sikolohiyang Pilipino
(PSSP, National Association for (Filipino Psychology)
was born.
The annual conferences are held in different regions of the
country to encourage greater participation, promote a more
regional focus and encourage a more national view of
psychology. Thus, conferences were held in Tacloban, Bicol,
Marawi, and other places; the 1997 one was in Puerto
Princesa in Palawan. The conferences and seminars he
initiated generated a wealth of information and experiences
exchanged among scholars. Enriquez was also responsible
for establishing organizations in specialized areas such as
child psychology, psychology of the arts, psychology of
language, history of psychology, etc.
Associations, Conferences, and Other Professional Meetings 1
Ulat
PAMBANSANG SAMAHAN SA SIKOLOHIYANG PILIPINO:
TALAAN NG MGA PAMBANSANG KUMPERENSYA SA
B
Bilang Ama ng Sikolohiyang Pilipino, pinatunayan ni Virgilio
1975
Enriquez ang kanyang pagmamahal sa pagyabong ng
Sikolohiya sa Pilipinas para sa mga Pilipino. Naririto ang
talaan ng mga pambansang kumperensiya sa Sikolohiyang
Pilipino. Bawat taon ay nagkakaroon ng tema at
pananaliksik patungkol sa mga isyu na napapanahon sa
ating bansa. Dito makikita ang pagunlad ng pananaliksik sa
1976
Pilipinong lapit na siyang dapat nating pagtuunan ng pansin
at pagarala. Itong talaan na ito ay base sa Pambansang
Samahan sa Sikolohiyang Pilipino at ito rin ay makikita
ninyo sa kanilang opisyal na website na www.pssp.org.ph.
1977
Associations, Conferences, and Other Professional Meetings
SIKOLOHIYANG PILIPINO
(Quezon City): Unang Pambansang
Kumperensya: “Ang Kahalagahan ng
Sikolohiyang Pilipino sa Pambansang
Kaunlaran.” Abelardo Hall Auditorium at
1
Faculty Center Conference Hall, University of
the Philippines, Diliman, Quezon City, 6-11
Nobyembre 1975. Pinamahalaan ni Virgilio
Enriquez.
(Manila): Ikalawang Pambansang Kumperensya:
“Ang Kahalagahan ng Sikolohiyang Pilipino sa
Pambansang Kamulatan.” Bulwagang Paulino J.
2
Garcia, Pambansang Lupon sa Pagpapaunlad
ng Agham, Pedro Gil, Manila, 9-11 Nobyembre
1976. Pinamahalaan ni Zeus Salazar.
(Manila): Ikatlong Pambansang Kumperensya:
“Mga Katutubong Konsepto at Pamamaraan sa
3 Lipunang Pilipino.” Philippine Normal College,
Manila, 16-19 Nobyembre 1977. Pinamahalaan
ni Esther Reyes.
2
 (Laguna): Ika-apat na Pambansang
Kumperensya: “Ang Kabataang Pilipino at ang
4
1978 Ikatlong Daigdig.” University of the Philippines,
Los Baños, Laguna, 25-28 Oktubre 1978.
Pinamahalaan ni Abraham Velasco.
(Nueva Ecija): Ikasiyam na Pambansang
Kumperensya: “Ang Sikolohiya ng
1983 9 Mambubukid na Pilipino.” Central Luzon State
University, Muñoz, Nueva Ecija, 24-28 Oktubre
1983. Pinamahalaan ni Anselmo Lupdag.

(Leyte): Ikalimang Pambansang Kumperensya:

“Ang Sikolohiyang Pilipino sa Pagpapaunlad ng
5
1979 Nayon.” Divine Word University, Tacloban City,
(Quezon City): Ikasampung Pambansang
Leyte, 24-27 Oktubre 1979. Pinamahalaan ni
Kumperensya: “Ang Pamilya sa Lipunang
Leonardo Mercado.
Pilipino.” University of the Philippines,
Diliman, Quezon City, 24-27 Oktubre 1984.
1984 10
Pinamahalaan ni Manuel Bonifacio.
(Albay): Ika-anim na Pambansang (Pagdiriwang ng Ikasampung Taon ng PSSP, 23
Kumperensya: “Ang Kamalayang Etniko at Oktubre – 6 Nobyembre 1984. Pinamahalaan
1980 6 ni Abraham Velasco.)
Pananagutang Pambansa.” Bicol University,
Legazpi City, Albay, 22-25 Oktubre 1980.
Pinamahalaan ni Jesus Fer Ramos.

(Manila): Ikalabing-isang Pambansang

(Baguio): Ikapitong Pambansang Kumperensya: Kumperensya: “Kaalaman, Gamit at Etika ng
“Ang Sikolohiyang Pilipino sa Pagtuturo at 1985 11 Sikolohiyang Pilipino.” Pambansang Aklatan,
Kaalamang Pantao.” University of the Manila, 19-21 Nobyembre 1985. Pinamahalaan
1981 7 ni Rogelia Pe-Pua.
Philippines, Baguio, Baguio City, 11-14
Nobyembre 1981. Pinamahalaan ni Nellie
Alabanza.

(Bulacan): Ikalabindalawang Pambansang

(Marawi): Ikawalong Pambansang
Kumperensya: “Ang Sikolohiya ng Pelikulang
Kumperensya: “Ang Sikolohiya at Pagkataong
Pilipino: Direktor, Artista at Manonood.” Hiyas
Pilipino sa Katutubong Sining.” Mindanao State 1986 12
1982 8 ng Bulacan, Malolos, Bulacan, 23-25 Oktubre
University, Marawi City, Lanao del Sur, 26-30
1986. Pinamahalaan nina Corazon Samaniego
Oktubre 1982. Pinamahalaan ni Angelito
at Felipe de Leon Jr.
Flores.

Associations, Conferences, and Other Professional Meetings 3

 (Quezon City/Quezon): Ikalabintatlong
Pambansang Kumperensya: “Ang
Kamalayang Ispiritwal ng mga Pilipino.”
University of the Philippines, Diliman,
1987 13
Quezon City at Bundok Banahaw, Dolores,
Quezon, 13-14 Oktubre/5-7 Nobyembre 1987.
Pinamahalaan nina Violeta Bautista at
Prospero Covar.
(Manila): Ikalabing-apat na Pambansang
Kumperensya: “Ang Katutubong Medisina sa
1988 14 Sikolohiyang Pilipino.” De La Salle University,
Manila, 14-15 Oktubre 1988. Pinamahalaan ni
Lilia Antonio.
(Quezon City): Ikalabinlimang Pambansang
Kumperensya: “Katiwalian at Pananagutan sa
Lipunang Pilipino.” University of the
1989 15
Philippines, Diliman, Quezon City, 16-18
Nobyembre 1989. Pinamahalaan nina
Proserpina Tapales at Rogelia Pe-Pua.
(Quezon City): Ikalabing-anim na
Pambansang Kumperensya: “Ang Lihis na
Pagkilos sa Lipunang Pilipino.” Ateneo de
1990 16
Manila University, Quezon City, 10-11
Disyembre 1990. Pinamahalaan ni Alma
Santiago de la Cruz.
(Batac): Ikalabinpitong Pambansang
Kumperensya: “Ang Sikolohiya ng Pamumuno
sa Pamayanang Pilipino.” Mariano Marcos
1991 17
State University, Batac, Ilocos Norte, 13-15
Nobyembre 1991. Pinamahalaan nina Felipe
Cachola, Zenaida Pegtuan at Ernesto Cadiz.
(Manila): Ikalabing-walong Pambansang
Kumperensya: “E Babae, Kasi? Lalake,
1992 18 Palibhasa?.” Philippine Normal University,
Manila, 11-12 Disyembre 1992. Pinamahalaan
ni Grace Aguiling-Dalisay.
(Quezon City): Unang Pandaigdigang
Kumperensya at Kultura/Ikalabinsiyam na
Pambansang Kumperensya: “Katutubong
1993 19 Sikolohiya at Kultura.” University of the
Philippines, Quezon City, 8-10 Disyembre
1994. Pinamahalaan ng Lupong
Tagapamahala.
(Nueva Ecija): Ikadalawangpung Pambansang
Kumperensya: “Pamumuno at
Pagpapahalagang Pilipino.” Central Luzon
1994 20
State University, Muñoz, Nueva Ecija, Tag-init
1995. Pinamahalaan ng Lupong
Tagapamahala.
Associations, Conferences, and Other Professional Meetings 4

(Marawi): Ikadalawamput-isang Pambansang
Kumperensya: “Buklurang Muslim-
1995 21 Kristiyano.” Mindanao State University,
Marawi City, Lanao del Sur, 1995.
Pinamahalaan ng Lupong Tagapamahala.
(Quezon City): Ikadalawamputdalawang
Pambansang Kumperensya: “Sikolohiya ng
Kabayanihan at Lideratong Pilipino.” Balay
1996 22
Kalinaw, University of the Philippines,
Diliman, Quezon City, 10-11 Disyembre 1996.
Pinamahalaan ng Lupong Tagapamahala.
(Palawan): Ikadalawamputtatlong
Pambansang Kumperensya: “Kalikasan,
Kabuhayan at Kulturang Pilipino.” Palawan
1997 23
State University, Puerto Prinsesa City,
Palawan, 12-14 Disyembre 1997.
Pinamahalaan ng Lupong Tagapamahala.
(Manila): Ikadalawamput-apat na
Pambansang Kumperensya: “Wika ng
Rebolusyon, (R)Ebolusyon ng Wika.” CSB
1998 24
Theater, College of St. Benilde, De La Salle
University, Manila, 19-20 Nobyembre 1998.
Pinamahalaan ng Lupong Tagapamahala.
(Davao): Ikadalawamputlimang Pambansang
Kumperensya: “Hamon sa Kapayapaan:
Konteksto ng Mindanaw.” Marco Polo Hotel,
2000 25
Davao City, 23-25 Nobyembre 2000.
Pinamahalaan ng Lupong Tagapamahala
kasama si Albert Alejo.
(Quezon City): Ikadalawamput-anim na
Pambansang Kumperensya: “Ang Sikolohiya
ng Sekswalidad at Spiritwalidad sa
2001 26 Kontekstong Pilipino.” Alumni Hostel
Conference Hall, University of the Philippines,
Diliman, Quezon City, 22-24 Nobyembre 2001.
Pinamahalaan ng Lupong Tagapamahala.
(Laguna): Ikadalawamputpitong Pambansang
Kumperensya: “Kahit Maputi na ang Buhok Ko:
Ang Sikolohiya ng Pagtanda sa Konteksto at
Lipunang Pilipino.” SEARCA Auditorium,
2002 27 University of the Philippines, Los Baños,
Laguna, 21-23 Nobyembre 2002.
Pinamahalaan ng Lupong Tagapamahala
kasama sina Dwight David Diestro at Nenita
Tapay.
(Manila): Ikadalawamputwalong Pambansang
Kumperensya: “Iba’t Ibang Mukha ng
Pamilyang Pilipino sa Nagbabagong Panahon.”
2003 28
Yuchengco Seminar Room, De La Salle
University, Manila, 27-29 Nobyembre 2003.
Pinamahalaan ng Lupong Tagapamahala.
Associations, Conferences, and Other Professional Meetings 5
 (Cavite): Ikadalawamputsiyam na
Pambansang Kumperensya: “Kayod
Kalabaw: Sipag at Tiyaga ng
Manggagawang Pilipino (Ang Sikolohiya ng
Paggawa).” Severino de las Alas Hall, De La
2004 29 Salle University, Dasmariñas, Cavite, 24-
26 Nobyembre 2004. Pinamahalaan ng
Lupong Tagapamahala kasama sina Jose
Ma. Bartolome, Roberto Galvez,
Godofredo Lanuza, Jason Laguerta, Selfa
Napicol at Nonalyn Vista.
(Manila): Ikatatlumpong Pambansang
Kumperensya: “Gandang Pinoy: Loob at
Labas.” University Conference Center, Far
2005 30 Eastern University, Sampaloc, Manila, 24-
26 Nobyembre 2005. Pinamahalaan ng
Lupong Tagapamahala kasama si Jose
Maria Diestro Jr.
(Cagayan): Ikatatlumput-isang
Pambansang Kumperensya:”Taos Puso,
Bukas Palad: Kultura at Sikolohiya ng
Pagkalinga,” Conference Hall, Lyceum of
2006 31
Aparri, Aparri, Cagayan, 23-25 Nobyembre
2006. Pinamahalaan ng Lupong
Tagapamahala kasama sina Carmelo
Callueng at Joel Reyes.
(Manila): Ikatatlumput-dalawang Pambansang
Kumperensya: “www.PINOYster.com:
Sikolohiyan, Teknolohiya, at Lipunan.” .”
University Conference Center, Far Eastern
2007 32
University, Sampaloc, Manila, 22-24
Nobyembre 2007. Pinamahalaan ng Lupong
Tagapamahala kasama si Jose Maria Diestro
Jr.
(Pampanga): Ikatatlumpu’t tatlong
Pambansang Kumperensiya: “Gaan at Gana sa
Buhay: Ang Sikolohiya ng Sarap, Ligaya at
Ginhawa sa Kultura at Lipunang Pilipino.” Holy
2008 33
Angel University, Lungsod Angeles,
Pampanga, 20-22 Nobyembre 2009.
Pinamahalaan nina Jonathan Tinio, Josefina
Andrea Cantiller at Homer Yabut.
(Lungsod Quezon): Ikatatlumpu’t apat na
Pambansang Kumperensiya: “Pera, Negosyo
at Sikolohiya: Pwede bang Magsama?” Miriam
2009 34 College, Lungsod Quezon, 19-21 Nobyembre
2010, Pinamahalaan nina Dr. Ben Teehankee,
Jose Maria Diestro, Jr. at Dean Ma.
Concepcion Y. Lupisan.
(Baguio): Ikatatlumpu’t limang Pambansang
Kumperensiya: “Sikolohiyang Pilipino: Sa Isip,
sa Salita, at sa Gawa.” Unibersidad ng
2010 35
Pilipinas Baguio, 25-27 Nobyembre 2010.
Pinamahalaan nila Homer Yabut at Ma.
Victoria Diaz.
Associations, Conferences, and Other Professional Meetings 6
 (Lungsod Quezon): Ikatatlumpu’t anim na
Pambansang Kumperensiya: “Sikolohiyang
(Davao): Ika-apatnapung Pambansang
Pilipino: Kahapon, Ngayon at Bukas.”
2011 36 Kumperensiya: “Kaisahan at Kaibahan sa
Unibersidad ng Pilipinas Diliman, Lungsod
Kaakuhan: Sikolohiya ng Identidad bilang
Quezon, 24-26 Nobyembre 2011.
Pilipino, Identidad ng Sikolohiyang Pilipino.“
Pinamahalaan ni Jose Antonio R. Clemente. 2015 40
Ateneo de Davao University, Lungsod Davao,
19-21 Nobyembre 2015. Pinamahalaan nina
Silfa C. Napicol, Gail Tan-Ilagan, Nelly Z.
Limbadan at Hadji A. Balajadia.
(Batangas): Ikatatlumpu’t pitong
Pambansang Kumperensiya: “Tibay, Tapang
at Tatag: Pagharap ng Pinoy sa mga Hamon
2012 37 ng Buhay.” Lyceum of the Philippines
University-Lungsod Batangas, Batangas, 22-
24 Nobyembre 2012. Pinamahalaan ni
Miriam Aquino-Malabanan.
(Lungsod ng Maynila): Ika-apatnapu’t isang
Pambansang Kumperensiya: “Paghulagpos at
Pag-imbulog: SP bilang Malaya at
(Camarines Sur): Ikatatlumpu’t walong 2016 41 Mapagpalayang Sikolohiya.” Colegio de San
Pambansang Kumperensiya: “Sikolohiya ng Juan de Letran, Lungsod ng Maynila, 17-19
Malasakit at Pananagutan.” Naga Regent Nobyembre 2016. Pinamahalaan nina Jayson
Hotel at University of Nueva Caceras, D. Petras at Darwin C. Rungduin.
2013 38
Lungsod Naga, Camarines Sur, 21-23
Nobyembre 2013. Pinamahalaan nina John
Hermes C. Untalan, Miriam Aquino-
Malabanan at Kenjie E. Jimenea.

(Lungsod ng Dumaguete): Ika-apatnapu’t

(Maynila): Ikatatlumpu’t siyam na
Pambansang Kumperensiya: “Pinoy Values:
Mula Pagpapakatao tungo sa
Pakikipagkapwa-tao.” Pamantasang De La
2014 39
Salle, Taft Avenue, Lungsod Maynila, 20-22
Nobyembre 2014. Pinamahalaan nina Howell
B. Calma, Maria Guadalupe C. Salanga at Ron
R. Resurreccion.
dalawang Pambansang Kumperensiya:
“Gahum: Ang Sikolohiyang Pilipino sa Usapan
at Usaping Kapangyarihan.“ Silliman
2017 42
University at Bethel Guest House, Lungsod ng
Dumaguete, Negros Oriental, 16-18
Nobyembre 2017. Pinamahalaan nina Carl O.
Dellomos at Michele Joan D. Valbuena.

Associations, Conferences, and Other Professional Meetings 7

 (Lungsod Quezon): Ika-apatnapu’t tatlong
Pambansang Kumperensiya: “Katinuan,

Konklusyon
Kalihisan, Kalusugan: Ang Mental Health sa
Konteksto ng Kultura, Lipunan, at
2018 43 Sikolohiyang Pilipino.” Pamantasang Ateneo
de Manila, Lungsod Quezon, 15-17
Nobyembre 2018. Pinamahalaan nina
Michael David Tan Lopez at Emerald Jay D.
Ilac.
Bilang isang malayang aspeto ng sining at agham,
napatunayan ni Virgilio Enriquez ang kanyang ambag
(Lungsod Quezon): Ika-apatnapu’t apat na
Pambansang. Kumperensiya: “Pinoy Netizen:
patungo sa kaunlaran ng Sikolohiyang Pilipino sa loob ng
Ang Papel ng Social Media at Digital bansa. Mula sa pagtatag ng Pambansang Samahan sa
Technology sa Kultura, Lipunan at
2019 44 Sikolohiyang Pilipino, lubos na pinagyabong ang
Sikolohiyang Pilipino.” Unibersidad ng
Pilipinas Diliman, Lungsod Quezon, 14-15
pananaliksik na lapit sa mga Pilipino upang magkaroon tayo
Nobyembre 2019. Pinamahalaan nina Jose
Antonio R. Clemente at Jay A. Yacat. ng ugnayan at pagkakaintindihan sa ating sariling danas,
kaisipan, diwa, pakiramdam, at malay.
(Online): Ika-apatnapu’t limang Pambansang
Kumperensiya: “#TindogTayo: Pagbangon at At mula sa iba’t ibang tema at talakayan na isinusulong
Paninindigan para sa Sarili, Kapwa, at Bayan.”
2021 45 sa taunang pambansang kumperensiya sa Sikolohiyang
Zoom, 25-27 Nobyembre 2021.
Pinamahalaan nina Darren E. Dumaop at
Ruth Edisel Rylle B. Sadian-Cercado.
Pilipino, tayo ay mas naliliwanagan sa kung ano nga ba ang
importansiya ng Sikolohiyang Pilipino sa ating mga buhay
bilang mga Pilipino. Nakatutulong ang iba’t ibang mga
(Online): Ika-apatnapu’t anim na Pambansang
Kumperensiya: “#TindogTayo: Pagbangon at
organisasyon at inisiyatiba na siyang naglalayon na
4 Paninindigan para sa Sarili, Kapwa, at Bayan.” pagyabungin at ipagmalaki ang Sikolohiyang Pilipino na
2022
6 Zoom, 24-26 Nobyembre 2022.
Pinamahalaan nina Miriam Aquion- itinatag at ipinakilala sa atin ni Virgilio Enriquez.
Malabanan at Hadji A. Balajadia.

Associations, Conferences, and Other Professional Meetings 8

Readings
D
During his lifetime, Enriquez traveled a lot and in some
cases lived for some time in various countries to teach, do
research, and participate in conferences. It was during these
trips that he was able to influence scholars living abroad
With the death of Enriquez, however, only one has
managed to continue with its activities and this is the
association in San Francisco, California. However, there are
still a number of individuals in these countries who believe in
(Filipinos and foreigners) to take a keen interest in the Sikolohiyang Pilipino orientation and tradition though
Sikolohiyang Pilipino. This brought them together on they may no longer have the organizational expression.
various occasions and eventually led them to set up
organizations and associations that supported the goals of
Sikolohiyang Pilipino. In the 1970s and 1980s, there were
quite a number of these organizations in the United States
(San Francisco and New Haven), Japan, Malaysia, Thailand,
and Hongkong.

The Spread of Sikolohiyang Pilipino Outside the Philippines 9

 Naging tahanan ito ng mga materyales sa Sikolohiyang
Pilipino, na kinabibilangan ngayon ng humigit 10,000
sanggunian. Naging sentro rin ito ng pananaliksik at

Ulat
pagsasanay na may oryentasyon at perspektibong Pilipino
bukod pa sa pagiging “tahanan” ng mga indibidwal na
nahikayat ng kanyang sigasig, na nang lumao’y
nakapagbigay ng kani-kanilang ambag sa pag-unlad ng
Sikolohiyang Pilipino (Pe-Pua at Protacio-Marcelino 2000.)

Lakbayin Patungong Ibang Bansa

1978-1982
1971
Nanungkulan din siya bilang Chairperson ng UP
Bumalik si Virgilio Enriquez sa Pilipinas dala-dala ang
Departamento ng Sikolohiya (Pe-Pua at Protacio-
kaalamang Kanluranin na hindi niya iginiit at ipinataw
Marcelino 2000; Navarro 2007, 2013). Sa panahong
sa kanyang mga kasama at estudyante. Bagkus, lalo pa
ito, hinirang siyang Professor in Psychology at matapos
ngang tumibay ang kanyang oryentasyon at
ito, Professor Emeritus in Psychology sa UP Diliman.
perspektibong Pilipino sa pananaliksik at pagtuturo
1981
bilang Assistant Professor in Psychology sa UP CAS.
Sa panunungkulan niya bilang Chairperson, Professor,
Itinatag niya ang Philippine Psychology Research
at Professor Emeritus, kasabay ng pagiging Founding
House (PPRH), na naging Philippine Psychology
Chairperson ng Language Education Council of the
Research and Training House (PPRTH) na tinawag din
Philippines (LEDCO), aktibo niyang hinikayat ang
nang lumaon na Surian ng Sikolohiyang Pilipino na
kanyang mga estudyante na magsulat sa wikang
naging bahagi ng Akademya ng Sikolohiyang Pilipino
Pilipino upang makapaglinang ng mahahalagang
at Akademya ng Kultura at Sikolohiyang Pilipino bago
katutubong konseptong makatutulong sa pagsusulong
tuluyang naging nagsasariling institusyon.
ng pambansang wika.

The Spread of Sikolohiyang Pilipino Outside the Philippines 10

1982
Bilang tagapayo, tagasuri o tagabasa, nasa likod din
siya ng napakaraming tesis at disertasyon sa
Sikolohiya, Linggwistiks, Antropolohiya, Pilosopiya, at
Pilipinolohiya na sinulat sa wikang pambansa. Bilang
estudyante, nagtapos siya ng M.A. Filipino sa UP
Diliman noong 1982 (Navarro 2007, 2013). Naging
pangunahing inspirasyon din siya sa pagtatatag ng
Samahang Pilipino sa Sikolohiya ng Wika (SPSW), UP
Bukluran sa Sikolohiyang Pilipino (Buklod-Isip),
Philippine Normal College (PNC) Samahan ng Mag-
aaral sa Sikolohiyang Pilipino (SMSP), Federation of
Psychology Societies (Psych Fed), Bulacan Community
Field Station na naging Sikolohiya at Diwa ng Bulacan,
Samahang Pilipino sa Sikolohiya ng Bata (SPSB), Sining
Sikolohiyang Pilipino (SSP), Tulay-Buklod, Sentro sa
Pag-aaral ng Relihiyon (SPR), Pambansang Samahan sa
Kasaysayan ng Sikolohiya (PSKS), at Samahan sa
Pagtuturo ng Sikolohiya sa Filipino (SPSF).
Lumaganap din ang kanyang impluwensya sa labas ng UP.
Nakapagturo rin siya sa iba’t ibang institusyon, kolehiyo, at
unibersidad gaya ng De La Salle University (DLSU),
Pamantasan ng Lungsod ng Maynila (PLM), Unibersidad ng
Santo Tomas (UST), at Centro Escolar University (CEU).
Nakapagturo rin siya bilang Visiting Professor sa mga
institusyon, kolehiyo, at unibersidad sa ibayong dagat tulad
ng University of Hawaii (UH), Tokyo University of Foreign
Studies (TUFS), University of Malaya (UM), at University of
Hong Kong (UHK). Nagkapagturo rin siya ng wikang
Tagalog sa Kapiolani Community College sa Honolulu,
Hawaii; University of California (UC), Berkeley; at Doelger
Community Center sa Daly City, California.
Scholarship
1982
Research Scholarship mula sa Tohoku Dental University
(TDU) ng Japan
Liverlhulme Fellowship Award mula sa UHK
1983- 1984
Research and Teaching Fellowship Grant mula sa
Institute of Southeast Asian Studies (ISEAS) sa
Singapore (Pe-Pua at Protacio-Marcelino 2000;
Navarro 2007, 2013).
The Spread of Sikolohiyang Pilipino Outside the Philippines 11
Kaganapan sa Ibang Bansa
Sa labas ng bansa, kilala siya hindi lamang bilang
pangunahing tagasulong ng Sikolohiyang Pilipino kundi
kabilang sa tagapagtaguyod ng Indigenous Psychology at
Cross-Cultural Psychology (Cross-Indigenous Psychology).
Sa katunayan, kahanay niya sina Rogelio Diaz-Guerrero,
Durganand Sinha, Henry Kao, Herbert Kelman, Cigdem
Kagitcibasi, at Michel Duro Jayiye sa pagbubuo ng
International Association for Cross-Cultural Psychology
(IACCP) at Division of National Development ng
International Association of Applied Psychology (IAAP).
Naging Pangulong Tagapagtatag din siya ng
Pandaigdigang Katipunan sa Sikolohiyang Pilipino (PKSP)
na binubuo ng mga organisasyon at sangay sa Maynila sa
Pilipinas; Nevada, San Francisco, Los Angeles, New Haven
sa Estados Unidos ng Amerika; Sydney sa Australia; at
Tokyo sa Japan (Pe-Pua at Protacio-Marcelino 2000;
Navarro 2007, 2013).
Konklusyon
Dito sa paksa na ito makikita ang pagmamahal at
determinasyon ni Virgilio Enriquez sa Sikolohiyang Pilipino.
Bagamat siya ay nagaral, nagsaliksik, at nanirahan sa
dayuhang bansa, siya pa rin ay nanatiling malapit sa
Sikolohiyang Pilipino. Dito niya napansin na kakaiba ang
pinanghuhugutan ng ating kamalayan at danas na siyang
nagiging sandigan ng ating sariling sikolohiya. Mula rito,
pinagyabong niya ang Sikolohiyang Pilipino sa loob at labas
ng bansa sa tulong ng iba pang batikan at kilalang mga tao
sa larangan ng Sikolohiya.
Makikita rin natin ang mga pinagdaanan ni Virgilio
Enriquez bilang mananaliksik para mas mapaunlad pa ang
Sikolohiyang Pilipino sa buong mundo. Siya ay
nakapagtaguyod ng Cross-Indigenous Psychology sa ibang
bansa na naging daan para mas kilalanin ang Sikolohiyang
Pilipino sa labas ng Pilipinas. At mula sa iba’t ibang mga
dayuhang bansa, ating napakilala ang kagandahan at
kakaibang pagaaral na Sikolohiyang Pilipino na siyang tayo
lamang ay mayroon. At nawa, sa pagpanaw ni Virgilio
Enriquez, ating ipagpatuloy ang akbayin na kanyang
sinimulan– para sa Sikolohiyang Pilipino, Sikolohiya sa
Pilipinas, at Sikolohiya ng mga Pilipino.
The Spread of Sikolohiyang Pilipino Outside the Philippines 12
Sanggunian
Navarro, A. (2013). AMA NG SIKOLOHIYANG PILIPINO: BUHAY AT KONTRIBUSYON NI VIRGILIO G. ENRIQUEZ (1942-
1994). Diwa Journal, 1(1), 241-248. http://www.pssp.org.ph/diwa/wp-content/uploads/2014/09/17-Natatanging-Tala-
Navarro.pdf

Pambansang Samahan sa Sikolohiyang Pilipino. (2023). Mga Nakaraang Kumperensiya – PSSP. Pambansang Samahan sa
Sikolohiyang Pilipino. Retrieved March 23, 2023, from https://www.pssp.org.ph/mga-nakaraang-kumperensiya/

Philippines. (2012). In D. B. Baker (Ed.), The Oxford Handbook of the History of Psychology: Global Perspectives. Oxford
University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780195366556.001.0001

13