Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 - LiFO

You might also like

You are on page 1of 24

4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus


ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 1/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus


ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 2/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE Βιβλίο PODCASTS


ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ Plus

Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950


ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ
ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ
ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ
Θέματα
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

Μια νέα συμπαγής μελέτη-ορόσημο του Κωστή Γκοτσίνα για την ιστορία της χρήσης ουσιών στην Ελλάδα, αναδεικνύει την
κοινωνική, πολιτική και πολιτισμική διάσταση του φαινομένου με τρόπο εξαιρετικό.

Θοδωρής Αντωνόπουλος
16.8.2021

Πώς, από πότε και γιατί η καλλιέργεια, η χρήση και η εμπορία των
ναρκωτικών έγιναν ποινικό αδίκημα, «στίγμα» και κοινωνικό
πρόβλημα σε μια χώρα που για δεκαετίες υπήρξε παραγωγός και
εξαγωγέας τέτοιων ουσιών; Πώς η εξέλιξη αυτή διαμόρφωσε
δημόσιες πολιτικές και αντιλήψεις, τι υγειονομικό, νομικό αλλά και
ιδεολογικό αντίκτυπο είχε, πώς επηρέασε την καθημερινότητα των
χρηστών και του περιβάλλοντός τους; Ισχύει ότι η χρήση
ψυχοδραστικών ουσιών τροφοδότησε επί μακρόν έναν ηθικό πανικό
δυσανάλογο με τις διαστάσεις του φαινομένου, το οποίο κιόλας
εργαλειοποιήθηκε πολιτικά;

Ανατρέχοντας σε νομοθετικές διατάξεις, αστυνομικά αρχεία,


εγκληματολογικές και ιατρικές πηγές, διπλωματικά έγγραφα,
δημοσιεύματα εφημερίδων, λογοτεχνικά κείμενα, στην καλλιτεχνική
έκφραση και, βεβαίως, στη ρεμπέτικη μουσική, η παρούσα μελέτη,
που είναι μάλλον η πληρέστερη που έχει κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα
στην Ελλάδα σε αυτό το πεδίο, εξετάζει όλες τις μορφές και την
έκταση που έλαβε η χρήση ουσιών στα καθ’ ημάς, με παράλληλες
αναφορές και συνδέσεις με τις αντίστοιχες εξελίξεις στο εξωτερικό.
Την προσεγμένη έκδοση συνοδεύει πλούσια εικονογράφηση, με
υλικό εν πολλοίς άγνωστο και αδημοσίευτο ως τώρα, ενώ
παρατίθεται εκτεταμένη βιβλιογραφία.

Αφού ο συγγραφέας διευκρινίζει ότι όροι όπως «ναρκωτικά» και


«τοξικομανία» είναι σχηματικοί και συχνά ανακριβείς, παραθέτει την
πρώτη και μάλιστα θετική αναφορά στην κάνναβη και την
καλλιέργειά της στη νεότερη Ελλάδα, που συνέταξε κατά παραγγελία
του Όθωνα ο γεωπόνος Γρηγόριος Παλαιολόγος, διευθυντής της
Γεωργικής Σχολής της Τίρυνθας το 1836, δίνοντας παράλληλα
συμβουλές για την καλλιέργεια και την επεξεργασία της. Ο

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 3/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

αρχιφαρμακοποιός
ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE του ΌθωναΤΡΟΠΟΣ
ΑΠΟΨΕΙΣ ΞαβέριοςPODCASTS
Λάνδερερ αναφέρεται
Plus
επίσης στις χρηστικές
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ και ευφορικές
ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ιδιότητες του
ΚΕΝΤΡΙΚΗ φυτού (1845) που
Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN
μέχρι τα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα καλλιεργούνταν
συστηματικά, ιδίως σε Αργολίδα, Αρκαδία και Αιτωλοακαρνανία. Τα
πλακίδια του επεξεργασμένου χασίς έφεραν μάλιστα το όνομα και τη
σφραγίδα του παραγωγού, όπως συμβαίνει ακόμα και σήμερα στο
Μαρόκο, η δε παραγωγή ανήλθε το 1906 στα 30.000 στρέμματα
πανελλαδικά – μέχρι σιγαρέτα καννάβεως κυκλοφορούσαν.

Ηθικό πανικό είχε προκαλέσει, δε, το


διαφημιστικό εύρημα ότι στις
παραστάσεις της οπερέτας «Χασίς»,
που ανέβηκε στο θέατρο Κοτοπούλη
τον Αύγουστο του 1934, θα
μοιράζονταν στο κοινό δωρεάν
ποσότητες της εν λόγω ουσίας! Εν
τέλει ο τίτλος του έργου αναγκαστικά
άλλαξε και έγινε «Η Νεράιδα του
Νείλου».

Λιγότερο γνωστό είναι ότι αρκετά διαδεδομένη ήταν ήδη από την
οθωμανική περίοδο και η καλλιέργεια της οπιούχου παπαρούνας
εξαιτίας των αναλγητικών και κατευναστικών της ιδιοτήτων – ο
Κασομούλης αναφέρει ότι την παραμονή της εξόδου του
Μεσολογγίου δόθηκε εντολή «τα μικρά παιδιά όλα να τα ποτίσουν
αφιόνι (σκεύασμα οπίου) οι γονείς, άμα σκοτειδιάση”, ώστε να μη
χαθεί το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Η ψυχαγωγική χρήση του οπίου,
εντούτοις, ουδέποτε έλαβε μεγάλες διαστάσεις, όπως συνέβη στην
Κίνα, προκαλώντας τρεις πολέμους. Τη δεκαετία του 1910, πάλι, μια
άλλη ουσία έγινε πολύ της μόδας. «Κέντρα αιθερομανών ιδρύθησαν
εν Αθήναις, εις ικανάς δε οδούς ιδία κατά τας νυκτερινάς ώρας
εγίνετο αισθητή η χαρακτηριστική οσμή του αιθέρος», σημειώνει ο
καθηγητής Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας Ιωάννης Γεωργιάδης,
όπως συνέβαινε τότε και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.

Κατασταλτικές των ουσιών πολιτικές είχαν εφαρμοστεί περιοδικά


κατά τόπους και σε παλιότερες ιστορικές περιόδους (Περσία, Κίνα,

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 4/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

Ρωσία, Οθωμανική
ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE Αυτοκρατορία), ο δέκατος
ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus
ένατος αιώνας σήμανε
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ωστόσο την
ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣαρχή μιας
ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN
γενικευμένης επί το αυστηρότερο μεταβολής,
τόσο ποσοτικής όσο και ποσοτικής, κάτι που
σχετιζόταν με την ισχυροποίηση των εθνικών
κρατών και της κεντρικής εξουσίας σε έναν
κόσμο «πιο βιομηχανοποιημένο, πιο
υπολογιστικό, πιο εύκολο να διανυθεί, πιο
ενήμερο ιατρικά». Οι έλεγχοι και η νομοθεσία Κωστής Γκοτσίνας, Επί
της Ουσίας - Ιστορία των
αυστηροποιήθηκαν στην Ευρώπη, στην Αμερική ναρκωτικών στην Ελλάδα
1875-1950, εκδόσεις
και αλλού, ενώ ξεκίνησε διεθνής συνεργασία για
ΠΕΚ – Γαλλική Σχολή
την καταπολέμησή τους. Η πρώτη Διεθνής Αθηνών

Σύμβαση που υπογράφτηκε στη Χάγη αφορούσε


το όπιο (1912), όμως τις διεργασίες διέκοψε ο Α’ Παγκόσμιος και οι
αυξημένες ανάγκες σε οπιούχα αναλγητικά.

Στην Ελλάδα, τα πρώτα καταδικαστικά δημοσιεύματα αφορούν το


χασίς και εμφανίζονται τη δεκαετία του 1880, μια εποχή που το ίδιο
το κράτος εξέδιδε οδηγίες στους αγρότες για την ορθή και αποδοτική
καλλιέργεια της ινδικής κάνναβης, σημαντικό τότε εξαγωγικό προϊόν,
το μεγαλύτερο μέρος του οποίου διακινούνταν από τα λιμάνια της
Ερμούπολης αρχικά, του Πειραιά στη συνέχεια. Κάναμε εξαγωγή
κυρίως στην Αίγυπτο, βρετανικό προτεκτοράτο τότε. Όταν
αυστηροποιήθηκαν εκεί οι νόμοι, οι αιγυπτιακές αρχές πίεσαν την
Ελλάδα να απαγορεύσει τις εξαγωγές. Η ακμάζουσα τότε εκεί
ελληνική παροικία είχε επίσης κατηγορηθεί ότι υπέθαλπε το
λαθρεμπόριο ‒ υπήρχαν πράγματι κάποιοι Αιγυπτιώτες ντίλερ,
ορισμένοι μάλιστα με διεθνείς διασυνδέσεις που έφταναν μέχρι την
Αμερική και την Κίνα, όπως οι διαβόητοι αδελφοί Ηλιόπουλοι.
Επιπλέον, οι Βρετανοί ήθελαν να «σπρώξουν» το «δικό τους», δηλαδή
το ινδικό χασίς, αν και τελικά δεν φαίνεται να ήταν αυτός ο κύριος
λόγος, όπως ισχυριζόταν ο Ανρί ντε Μονφρέ. Το 1906
πραγματοποιούνται πανελλαδικά μεγάλα συλλαλητήρια παραγωγών
κάνναβης, που ζητούσαν μείωση της φορολογίας, η οποία αυξανόταν
διαρκώς, και άρση των περιορισμών. Έγιναν ακόμα και επερωτήσεις
στη Βουλή. Όμως το κλίμα πλέον άλλαζε κι αυτό θα αποτυπωνόταν
και στη νομοθεσία.

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 5/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus


ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

Εικονογράφηση από την έκδοση

Το 1891 αστυνομική διαταγή απαγορεύει τη δημόσια χρήση του


χασίς, προειδοποιώντας για λουκέτο στους τεκέδες. Ο ζήλος των
διωκτικών αρχών δεν ήταν αρχικά τόσο μεγάλος, η καλλιέργεια
παρέμενε στο απυρόβλητο και οι προβλεπόμενες ποινές ήταν
αναλογικά μικρές: «Κάτι ξυλιές, κάτι κλοτσιές και την άλλη μέρα στο
πλημμελειοδικείο, που μας έδινε τρεις μέρες κράτηση, και όσες
φορές κι αν μας πιάνανε το ίδιο», θυμόταν αναφερόμενος στη
δεκαετία του ’20 ο νεαρός τότε Μάρκος Βαμβακάρης.

Ο ερχομός 1,5 εκατ. προσφύγων μετά το ’22 έφερε πολλές


ανακατατάξεις στον ελλαδικό χώρο, μεταξύ αυτών στην κοινωνική
και ποινική αντιμετώπιση ουσιών και χρηστών. Η αύξηση της χρήσης
ουσιών και ο εξ αυτής «εκφυλισμός των ηθών» αποδόθηκαν, μεταξύ

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 6/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

άλλων «κακών»,
ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTUREστουςΑΠΟΨΕΙΣ
νεοφερμένους
ΤΡΟΠΟΣκαιPODCASTS
στην «ασιατική»
Plus κουλτούρα
τους, μεταγενέστερες
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ έρευνες εντούτοις
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΖΩΗΣ έδειξαν ότι τοΘέματα
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ποσοστό των
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN
μικρασιατικής καταγωγής χρηστών δεν ξεπερνούσε αναλογικά αυτό
των Ελλαδιτών. Τα χρόνια εκείνα η Αστυνομία Πόλεων δεν
προλάβαινε να κλείνει τεκέδες – η εφημερίδα «Εμπρός» ανέφερε ότι
το 1928, σε ένα μόνο τρίμηνο, είχαν εντοπιστεί πάνω από πενήντα
στο Λεκανοπέδιο. Σε αρκετές περιπτώσεις, ωστόσο, αστυνομικοί
«προστάτευαν» τέτοιους χώρους επ’ αμοιβή ή διακινούσαν οι ίδιοι
ουσίες που είχαν κατασχεθεί, ακόμα και μέσα στις φυλακές. Ένα
φαινόμενο που λίγο-πολύ είναι μάλλον διαχρονικό και δεν θα αλλάξει
όσο η απαγόρευση καλά κρατεί, καθώς, μαζί με το λαθρεμπόριο,
αποτελούν εξ ορισμού συγκοινωνούντα δοχεία.

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 7/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus


ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 8/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus


ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

Εικόνες από την έκδοση

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 9/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

Ακολουθώντας
ΕΙΔΗΣΕΙΣ τις διεθνείς
CULTURE τάσεις,
ΑΠΟΨΕΙΣ η Ελλάδα
ΤΡΟΠΟΣ είχε κηρύξει
PODCASTS Plusήδη από το
1920 παράνομη
ΚΕΝΤΡΙΚΗ την καλλιέργεια,
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣτην εμπορία και την κατανάλωση
ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN
χασίς όχι όμως και της βιομηχανικής κάνναβης, που απαγορεύτηκε
μόλις το 1956. Η καταστολή εντάθηκε τη δεκαετία του ’30, ειδικά επί
Μεταξά, που κήρυξε τον πόλεμο στους ρεμπέτες, στους
μπαγλαμάδες και στους λουλάδες τους, αφορούσε πάντως
κατεξοχήν τα λαϊκά στρώματα – οι εύποροι χρήστες
αντιμετωπίζονταν με πολύ μεγαλύτερη επιείκεια, συνήθως δεν
διώκονταν ούτε και για «σκληρά» ναρκωτικά. Τα οποία, άλλωστε, ήταν
σχεδόν μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο νόμιμα για θεραπευτική
χρήση: η κοκαΐνη, που το σνιφάρισμά της για ψυχαγωγικούς ή και
δημιουργικούς σκοπούς θεωρούνταν πολύ σικ, καθώς και το όπιο και
τα παράγωγά του (ηρωίνη, μορφίνη) γίνονται μετά το 1925 κρατικό
μονοπώλιο, και μάλιστα επικερδές στη δεύτερη περίπτωση, αφού η
υπνοφόρος παπαρούνα καλλιεργούνταν συστηματικά, όπως και η
κάνναβη, ειδικά στην ανατολική Μακεδονία, που είχε παράδοση από
τα οθωμανικά χρόνια. Τη δεκαετία του ’20 η Ελλάδα βρισκόταν στην
έκτη θέση των οπιοπαραγωγών χωρών παγκοσμίως, με ετήσια
παραγωγή πάνω από τριάντα τόνους! Η επεξεργασία του οπίου
γινόταν στα εργοστάσια της ΧΡΩΠΕΙ και του Δαμβέργη στον Πειραιά.

Η δημοφιλία που σταδιακά απέκτησε η ηρωίνη οδήγησε στη


δημιουργία παράνομων εργαστηρίων, όταν η ουσία απαγορεύτηκε.
Μάλιστα, το μεγαλύτερο εξ αυτών είχε ανακαλυφθεί στα Εξάρχεια,
πιθανότατα μετά από «καρφωτή». Δημοφιλή ήταν επίσης τα
βαρβιτουρικά, ακόμα και στους υποψήφιους αυτόχειρες, η είδηση
είναι όμως ότι κάποιοι αβανγκάρντ Αθηναίοι της εποχής, όπως τα
μέλη της Εταιρείας Ψυχικών Ερευνών του γιατρού και συγγραφέα
Άγγελου Ευαγγελίδη (γνωστού και ως Τανάγρα), είχαν πειραματιστεί
μέχρι και με πεγιότλ, τον μεξικανικό ψυχεδελικό κάκτο. Τα δείγματα
είχε στείλει από το Παρίσι η Αλεξάνδρα Χωρέμη-Μπενάκη, αδελφή
της Πηνελόπης Δέλτα και χρηματοδότρια της εταιρείας.

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 10/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus


ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

Εικονογράφηση από την έκδοση

Βέβαια, ήδη από τη δεκαετία του ’30 πύκνωναν τα άρθρα, οι διαλέξεις


ειδικών και οι εκθέσεις που προειδοποιούσαν για τους κινδύνους της
τοξικομανίας. Ηθικό πανικό είχε προκαλέσει, δε, το διαφημιστικό
εύρημα ότι στις παραστάσεις της οπερέτας «Χασίς», που ανέβηκε στο
θέατρο Κοτοπούλη τον Αύγουστο του 1934, θα μοιράζονταν στο
κοινό δωρεάν ποσότητες της εν λόγω ουσίας! Εν τέλει ο τίτλος του
έργου αναγκαστικά άλλαξε και έγινε «Η Νεράιδα του Νείλου». Μέχρι
και η στείρωση των εξαρτημένων χρηστών, κυρίως ηρωίνης, είχε
προταθεί, στο πλαίσιο των ευγονικών δοξασιών της εποχής, αφού η
τοξικομανία οριζόταν πλέον και ως εκφυλιστική κοινωνική ασθένεια.
Οι τελευταίοι αρχικά κλείνονταν, όπως και οι ψυχικά πάσχοντες, σε
κρατητήρια και αργότερα σε ιδρύματα που πάλι στελέχωναν
χωροφύλακες, όπως το Άσυλο της Αγίας Ελεούσας ‒ η πρώτη

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 11/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

«κανονική»
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
κλινική συστάθηκε
CULTURE
αργότερα, στο Δρομοκαΐτειο.
ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus
Η
στεγνή, φυσικά,
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗαπεξάρτηση τότε
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ήταν σωστό
ΖΩΗΣ βασανιστήριο
ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα και είχε
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN
ελάχιστη επιτυχία, ενώ και οι ιδιώτες γιατροί δεν ήταν καλύτερα
καταρτισμένοι, παρά τις πομπώδεις διαφημιστικές καταχωρίσεις που
έκαναν στον Τύπο. Ωστόσο, οι θάνατοι ήταν ακόμα λίγοι, γιατί και οι
χρήστες δεν ήταν πολλοί αναλογικά. Την άνοιξη του 1935 ο Μ.
Καραγάτσης προκαλεί τα ήθη των καιρών με το διήγημα «Η Μεγάλη
Βδομάδα του Πρεζάκη», όπου προβάλλει αλληγορικά τα πάθη ενός
χρήστη ηρωίνης που περιθωριοποιείται σε γη και ουρανό.
Αξιοσημείωτο είναι ότι «επιχειρήσεις αρετής» προς άγραν
τοξικοεξαρτημένων συνεχίστηκαν και στην Κατοχή.

Εικονογράφηση από την έκδοση

Η πολιτική εργαλειοποίηση της ναρκοφοβίας είχε δώσει από νωρίς


δείγματα γραφής, όπως μας πληροφορεί ο συγγραφέας: οι

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 12/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

(ανυπόστατες)
ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTUREφήμες ΑΠΟΨΕΙΣ
ότι Εβραίοι έμποροι
ΤΡΟΠΟΣ της Θεσσαλονίκης
PODCASTS Plus
διακινούσαν
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ναρκωτικά,
ΚΕΝΤΡΙΚΗ διαφθείροντας
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΖΩΗΣ τους Ελληνόπαιδες,
ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματαήταν από
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN
τις αφορμές του εμπρησμού της συνοικίας Κάμπελ το 1931 από τη
φασίζουσα εθνικιστική οργάνωση ΕΕΕ. Το καθεστώς της 4ης
Αυγούστου, πάλι, πρόβαλλε δεόντως τις επιτυχίες του «εις την
καταδίωξιν της τοξικομανίας». Το ενδιαφέρον είναι ότι ήδη από τον
Μεσοπόλεμο δεξιοί και αριστεροί, από τους φασίστες, τους
φιλοβασιλικούς και τους βενιζελικούς μέχρι το νεοσύστατο ΚΚΕ,
συναγωνίζονταν σε ναρκοφοβικές κορόνες και κατηγορούσαν
αλλήλους για ανοχή ή και εμπλοκή στο εμπόριο και στη χρήση
ουσιών, στρατολόγηση χρηστών σε «ομάδες κρούσης» κ.λπ. Ίσως και
ως απάντηση στη δεξιά ρητορική που, παραφράζοντας τον Μαρξ,
αποκαλούσε τον κομμουνισμό «όπιον των μαζών», ο Στέλιος
Τατασόπουλος σκηνοθετεί το 1932 την «Κοινωνική Σαπίλα» με
πρωταγωνιστή έναν φοιτητή που λυτρώνεται από την «κόλαση» των
ναρκωτικών όταν στρατεύεται στο ΚΚΕ – ήταν η πρώτη ταινία του
είδους στην Ελλάδα και είχε σοκάρει με τις ρεαλιστικές σκηνές
χρήσης που αναπαριστούσε. Αλλά και στον Εμφύλιο οι Ινδοί
φαντάροι του Σκόμπι κατηγορούνταν ως επίδοξοι βιαστές αφενός, ως
μαστούρηδες αφετέρου (που δεν ήταν ψέμα), η δε ΕΠΟΝ καλούσε σε
λαϊκές επιδρομές στους τεκέδες – η στάση του κόμματος απέναντι
στις ουσίες ελάχιστα άλλαξε έκτοτε.

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 13/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus


ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

Εικονογράφηση από την έκδοση

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι αναφορές στις γυναίκες χρήστριες,


από την παντρεμένη με Έλληνα εκπάγλου καλλονής μιγάδα
κοκαϊνομανή Υβόν Μαντλέν-Δελλαπόρτα, που είχε προκαλέσει
σκάνδαλο όταν απειλούσε επί ώρες να πηδήξει από το μπαλκόνι του
ξενοδοχείου Παλλάς το 1928, μέχρι τη θρυλική «μόρτισσα» Μαίρη
Γουλανδρή. Φανατική χασισιπότρια που ενέπνευσε κι ένα τραγούδι
του Βαμβακάρη, υπήρξε μορφή του αθηναϊκού underground, παρότι
προερχόταν επίσης από την υψηλή κοινωνία, συχνά μάλιστα ντυνόταν
ανδρικά. Εν τέλει, την έκλεισαν σε ίδρυμα.

Μετά τη δεκαετία του ’60 το ζήτημα της «τοξικομανίας» υποχωρεί


στον δημόσιο λόγο, για να επανέλθει δριμύτερο τη δεκαετία του ’80,
όταν, μαζί με τις ραγδαίες κοινωνικοπολιτικές και οικονομικές
εξελίξεις που συντελέστηκαν την περίοδο εκείνη, αυξήθηκε εκθετικά

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 14/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

η χρήση,CULTURE
ΕΙΔΗΣΕΙΣ δυστυχώς καιΑΠΟΨΕΙΣ
οι θάνατοι από υπερβολική
ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS δόση
Plusηρωίνης.
Όμως, αντί
ΚΕΝΤΡΙΚΗ για μια ψύχραιμη,
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗσυνετή
ΖΩΗΣ καιΚΕΝΤΡΙΚΗ
επικαιροποιημένη
Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN
προσέγγιση του ζητήματος, ξεκίνησε μια γενικευμένη, ομόφωνη
καταγγελτική καμπάνια συλλήβδην εναντίον της χρήσης ουσιών και
των χρηστών σχεδόν από όλο το πολιτικό φάσμα και τα ΜΜΕ, όπως
και τη δεκαετία του ’30, εν πολλοίς με παρόμοιο λεξιλόγιο. Η
εκστρατεία αυτή, που ουσιαστικά αντέγραφε το μοντέλο του
«πολέμου κατά των ναρκωτικών» που είχε κηρύξει το 1971 στις ΗΠΑ
ο Πρόεδρος Νίξον, παραμένει κυρίαρχη και στις μέρες μας.

Από την άλλη, οι θεαματικές αλλαγές στην αντιμετώπιση της


κάνναβης και άλλων ουσιών διεθνώς, η τάση αποποινικοποίησης της
προσωπικής χρήσης και το ανανεωμένο ενδιαφέρον για τις
θεραπευτικές, τις βιομηχανικές (νόμιμες αμφότερες πλέον ξανά και
στην Ελλάδα αναφορικά με την κάνναβη) αλλά και τις ψυχαγωγικές
τους ιδιότητες έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα και προοπτικές – αν
κάποια ευρέως χρησιμοποιούμενη ουσία διώκεται σήμερα αγρίως,
παρότι παραμένει νόμιμη, αυτή είναι η θεωρούμενη παλιότερα όχι
μόνο παντελώς αθώα αλλά και επωφελής για την υγεία νικοτίνη. Εν
κατακλείδι, μελετώντας τη χρήση ουσιών στη χώρα μας αλλά και
https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 15/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

διεθνώς CULTURE
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
ως κοινωνικό,ΑΠΟΨΕΙΣ
πολιτικόΤΡΟΠΟΣ
και πολιτισμικό
PODCASTS
φαινόμενο,
Plus
το βιβλίο
αυτό «φιλοδοξεί
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗνα συμβάλει στον
ΚΕΝΤΡΙΚΗ νηφάλιο
ΖΩΗΣ δημόσιο διάλογο
ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα περί
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN
εξαρτησιογόνων ουσιών, σε μια περίοδο που οι βεβαιότητες και οι
πολιτικές για τα ναρκωτικά τίθενται σε ριζική
επαναδιαπραγμάτευση», καθώς σημειώνει στο οπισθόφυλλο ο
Κωστής Γκοτσίνας.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΥΓΕΙΑ & ΣΩΜΑ

Ο ψυχίατρος Αθανάσιος
Καυκαλίδης και η
πρωτοποριακή του
ψυχανάλυση με LSD-25
30.05.21

Βιβλίο Tags Βιβλίο Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης Ναρκωτικά Κωστής Γκοτσίνας Ιστορία

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ


Για να λαμβάνετε κάθε εβδομάδα στο email σας μια επιλογή από τα
καλύτερα άρθρα του lifo.gr

Το email σας... ΕΓΓΡΑΦΗ

ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

30.5.2021 Επιστήμη / Ο ψυχίατρος Αθανάσιος Καυκαλίδης και η


πρωτοποριακή του ψυχανάλυση με LSD-25
Ο νευροψυχίατρος Αθανάσιος Καυκαλίδης ή Dr K (1919-1989), από τους πρώτους
που χρησιμοποίησαν ψυχοτρόπα για θεραπευτικούς σκοπούς, μοιάζει να
δικαιώνεται, σήμερα που οι ιδιότητες και οι εφαρμογές πολλών ψυχοδραστικών
ουσιών επανεκτιμώνται ευρύτατα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 16/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus


16.6.2021 Lifo Picks / Το βαποράκι της πανδημίας
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣΜοιράζοντας
ΜΟΥΣΙΚΗκατ'ΘΕΑΤΡΟ
οίκον χόρτο στον καιρό της
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ καραντίνας.
ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

THE LIFO TEAM

1.8.2021 Ελλάδα / Οι «κακές» συνήθειες των Αθηναίων στο


πρώτο lockdown- Τι αποκαλύπτουν τα απόβλητα
Ποιες ουσίες παρουσίασαν κατακόρυφη αύξηση και ποια ναρκωτικά μειώθηκαν
THE LIFO TEAM

6.4.2021 Οδηγός Βιβλίου / Κυνηγοί Φαρμάκων: Η απίθανη


αναζήτηση για την ανακάλυψη νέων γιατρικών
Το βιβλίο αυτό είναι μια γλαφυρή και διαφωτιστική αφήγηση της έρευνας για νέα
γιατρικά από τους νεολιθικούς προγόνους μας μέχρι τους σημερινούς
επαγγελματίες.
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

1 ΜΕΡΑ ΠΡΙΝ To πίσω ράφι / «Το μέλλον διαρκεί πολύ»: Η


εξομολογητική αυτοβιογραφία του Λουί Αλτουσέρ
Ενδεικτική της μεγαλοφυΐας, της συνεχούς ανησυχίας αλλά και των ορίων του
μαρξιστή διανοούμενου, η αυτοβιογραφία του κυκλοφόρησε στα ελληνικά το '92.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

1 ΜΕΡΑ ΠΡΙΝ Βιβλία και Συγγραφείς / Το σύνδρομο της εξουσίας:


Από τον Κένεντι στην Καϊλή
Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τη Μένη Μαλλιώρη, ομότιμη καθηγήτρια
Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, για την ύβρι των πολιτικών.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

1 ΜΕΡΑ ΠΡΙΝ Αρχαιολογία & Ιστορία / 12 θρυλικά σχολεία που


ίδρυσαν οι Έλληνες στα Βαλκάνια και τη Μικρά Ασία
Στο λεύκωμα «Σχολείων Εγκώμιον» η φωτογράφος, γραφίστρια και επιμελήτρια
εκδόσεων Μαρία Στέφωση αναδεικνύει τα σχολεία που συντήρησε μέσα σε
συνθήκες δύσκολες και αντίξοες ο απόδημος ελληνισμός.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 17/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus


10.4.2023 Βιβλίο / Ο σαγηνευτικός κόσμος του τάνγκο από τον
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣΧόρχε ΛουίςΘΕΑΤΡΟ
ΜΟΥΣΙΚΗ Μπόρχες
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

Ο μεγάλος Αργεντινός συγγραφέας παρουσιάζει το τάνγκο, την ιστορία του και τις
δονήσεις του, μέσα από τέσσερις διαλέξεις που δόθηκαν το 1965 στο Μπουένος
Άιρες και έμειναν αδημοσίευτες για περίπου μισόν αιώνα.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

9.4.2023 Βιβλίο / «Θάλασσα, Θάλασσα»: Το βραβευμένο


magnum opus της Άιρις Μέρντοχ
Το έργο της Άιρις Μέρντοχ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg, δίνοντάς μας
την αφορμή να αναλογιστούμε τους φιλοσοφικούς του γρίφους που μας φέρνουν
πολύ κοντά στον Πλάτωνα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

8.4.2023 Βιβλίο / Πρίγκιπας Μνίσκιν: μιαν ενσαρκωμένη


αντανάκλαση του Χριστού στον κόσμο της
Πετρούπολης
Μια «βιαστική» ανάλυση για τον «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι από τον Κωστή
Παπαγιώργη.
ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗΣ

5.4.2023 Βιβλία και Συγγραφείς / Tο ιστορικό DNA της σχέσης


Ρωσίας και Ελλάδας
Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την Αντα Διάλλα, καθηγήτρια Ευρωπαϊκής
Ιστορίας στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών για την ιστορία των σχέσεων των δύο
χωρών.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

4.4.2023 Βιβλίο / Ο Σαμ Σέπαρντ μπορούσε να εκφράζει το


ανείπωτο
Έξι χρόνια μετά τον θάνατό του, μια νέα βιογραφία σκιαγραφεί το αινιγματικό
πορτραίτο ενός συγγραφέα που είχε το σπάνιο χάρισμα να μπορεί να αρθρώνει αυτό
που δεν λέγεται δίπλα σε αυτό που λέγεται
THE LIFO TEAM

4.4.2023 Θέατρο / Μιμίκα Κρανάκη: Μια παράσταση φέρνει στο


προσκήνιο την άγνωστη διανοούμενη
Ανακαλύπτοντας μια παραγνωρισμένη περίπτωση της ελληνικής λογοτεχνίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 18/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus


4.4.2023 Βιβλίο / Η αγάπη για το ίδιο φύλο ήταν πάντα
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣανθρώπινη.
ΜΟΥΣΙΚΗ Πώς κατέληξε
ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑτόσο αποκρουστική
ΒΙΒΛΙΟ στην
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

ανθρώπινη ιστορία;
Το ερώτημα αυτό υπήρξε, κατά τη φιλόλογο και κοινωνική ανθρωπολόγο Γαβριέλλα
Ευαγγελία Ασπράκη, η αφορμή να γραφτεί το βιβλίο της «Ούτε άντρας, ούτε
γυναίκα: Η εμφάνιση της σεξολογίας και η κατασκευή της ανδρικής ομοφυλοφιλίας
στην Ευρώπη και την Ελλάδα 1830-1940».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

2.4.2023 Εditorial / Και τα λασπόνερα αυτά να 'ταν η θάλασσα.


Πώς μερικοί στίχοι και ταινίες γίνονται μεγαλύτερα καθώς περνούν τα χρόνια
ΣΤΑΘΗΣ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟΣ

31.3.2023 Βιβλία και Συγγραφείς / Εφοπλιστές και


αρχαιοκάπηλοι
Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Νικόλα
Ζηργάνο για το αστυνομικό μυθιστόρημά του «Επιχείρηση ''Νόστος''. Ένα χρυσό
στεφάνι και μια κόρη για τον Αλέξη Καρρά» με θέμα την αρχαιοκαπηλία και τα
διεθνή κυκλώματα.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

31.3.2023 The Upfront Initiative 2023 / Άδα Σταματάτου: «Οι


ανάπηροι δεν είναι κακόμοιροι, είναι
Παραολυμπιονίκες»
Στο πλαίσιο της συμμετοχής της στο φετινό Upfront Initiative, η συγγραφέας δύο
βιβλίων –«Η ζωή μου με τον Γιάννη» και «Τι έχει ο Γιάννης;»– και ακτιβίστρια για τον
αυτισμό μιλά στη LiFO για το πώς είναι η ζωή με ένα αυτιστικό παιδί και χαρτογραφεί
τα κενά της στήριξης από την πολιτεία και την κοινωνία.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

30.3.2023 Βιβλίο / Η Μπερναρντίν Εβαρίστο στη LIFO: «Αν είστε


θυμωμένες, καλώς είστε!»
Η πολυβραβευμένη λογοτέχνιδα σε μια χειμαρρώδη συζήτηση στη LiFO για το νέο
της βιβλίο «Ξανθές ρίζες» (εκδόσεις Gutenberg), για τον πολιτικό αντίκτυπο της
πατριαρχίας στην αποσιώπηση των γυναικών, για τη δημιουργική γραφή και τη
σημασία του ακτιβιστικού φεμινισμού.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

28.3.2023 Το πίσω ράφι / «Βιβλιοθήκες γεμάτες φαντάσματα»:


Πώς ζεις περιστοιχισμένος από έναν τεράστιο αριθμό
βιβλίων;
Στη μικρή του πραγματεία ο Ζακ Μπονέ μεταφέρει με παιγνιώδη διάθεση τις
πρακτικές δυσκολίες αυτής της συμβίωσης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 19/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus


ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

ΘΕΜΑΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
Lifehacker Μην αγχώνεστε για την ακαταστασία στο σπίτι, λέει ψυχολόγος- Οι
συμβουλές που δίνει

Τι διαβάζουμε σήμερα Ήμουν ευτυχισμένη σε μια άλλη Αθήνα πριν από σαράντα
χρόνια

Tech & Science Γιάννης Ασσαέλ: Από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας στη λίστα του
Forbes και του ΜΙΤ

The Health Book Στους Φούρνους οι αιωνόβιες γιαγιάδες μαγειρεύουν τη


συνταγή της μακροζωίας

Αληθινά εγκλήματα Η γυναικοκτονία στη Βέροια και ο δολοφόνος που έβγαινε


στα κανάλια

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 20/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO
Γεύση Τα εναλλακτικά πασχαλινά τσουρέκια της Αθήνας
ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

Θέματα Greek Sayings: Η σελίδα με τις πιο αστείες μεταφράσεις ελληνικών


εκφράσεων

Design Ποιες είναι οι νέες πολυκατοικίες που «μιμούνται» την ποιότητα της βίλας;

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
Ελλάδα «Ο Άλλος Άνθρωπος»: Γείτονες κάλεσαν την αστυνομία στον Κωνσταντίνο
Πολυχρονόπουλο- Η απάντησή του

Ελλάδα Λεσουέρ για λευκό τιγράκι: Έσπαγαν τα πλευρά με μικρές κινήσεις- Θα


καταθέσω πληροφορίες

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 21/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO
Ελλάδα Τροχαίο στον Άλιμο με έναν νεκρό: Μηχανή συγκρούστηκε με Ι.Χ., ο
ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus
μοτοσικλετιστής κατέληξε μέσα στο αυτοκίνητο
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

Ελλάδα Πέθανε ο Γιώργος Μπόμπολας, εργολάβος και πρώην εκδότης

Ελλάδα Άλιμος: Βίντεο-ντοκουμέντο λεπτά μετά το τροχαίο με θύμα 28χρονο


μοτοσικλετιστή

Διεθνή Η Μίλι Μπόμπι Μπράουν «ανακοίνωσε» τον αρραβώνα της με τον γιο του
Μπον Τζόβι

Ελλάδα Πάσχα: Πόσο «αντέχουν» τα αυγά εκτός ψυγείου, τι ισχύει για το κρέας-
Οι οδηγίες του ΕΟΔΥ

Διεθνή Η Ολλανδία άνοιξε σταθμό του μετρό σε παραλία - Ο πρώτος στην Ευρώπη

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 22/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO

ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE THE GOOD LIFO


ΑΠΟΨΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN
Good Living Η σειρά Samsung Galaxy S23 γίνεται ο δημιουργικός «συνεργάτης»
που τόσο έψαχνες

Well Being Τρέξιμο: Μία μικρή απόφαση, ένα μεγάλο βήμα για τον εαυτό σου

Αυτοκίνητο Το φετινό Πάσχα τα καύσιμα έχουν «Δέσμευση Ποιότητας»

Good Living Για τη Nestlé Ελλάς το βιώσιμο μέλλον είναι αυτοσκοπός

Εκπαίδευση Πώς είναι να δουλεύεις σε εταιρεία βραβευμένη για το εργασιακό της


περιβάλλον;

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 23/24
4/12/23, 6:24 PM Η Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα 1875-1950 | LiFO
Οδηγός Μουσικής Οι GUNS N' ROSES live στην Αθήνα
ΕΙΔΗΣΕΙΣ CULTURE ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΡΟΠΟΣ PODCASTS Plus
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΖΩΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ Θέματα
ΟΘΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ DESIGN

Υγεία & Ευεξία Ψωρίαση: Η κορυφή ενός παγόβουνου. Μία συστηματική νόσος με
δερματικές βλάβες

Στυλ & Ομορφιά Mallory: H καινούρια συλλογή Mediterraneo για την Άνοιξη –
Καλοκαίρι 2023 γιορτάζει τη Μεσόγειο

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Ε Π Ι ΚΟΙΝΩΝΙΑ Δ Ι ΑΦ ΗΜΙΣΕΙΣ Ε ΤΑ Ι ΡΙΚΟ ΠΡ ΟΦΙΛ Ο Ρ Ο Ι ΧΡΗΣΗΣ Π ΟΛ Ι ΤΙΚΗ ΠΡ ΟΣΤΑΣΙΑ Σ Α Π Ο Ρ Ρ Η ΤΟΥ

Π ΟΛ Ι ΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗΣ CO O K I E S Δ Ι Α Χ ΕΙΡΙΣΗ CO OKIES

© 2023 ΔΥΟΔΕΚΑ Α.Ε.

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/i-istoria-ton-narkotikon-stin-ellada-1875-1950 24/24

You might also like