TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HUẾ

TRƯỜNG THPT THUẬN HÓA

Sinh viên dự giờ : Nguyễn Như Quỳnh

Mã sinh viên : 21S1030030

Lớp : Lý 3

Khoa : Vật Lý

Giáo viên hướng dẫn : Hồ Thị Minh

Huế, tháng 11 năm 2023

 Trường:................... Họ và tên giáo viên:
Tổ:............................ ……………………

TÊN BÀI DẠY: CHUYỂN ĐỘNG NÉM

Môn học/Hoạt động giáo dục: ……….; lớp:………
Thời gian thực hiện: (số tiết: 2)
I. MỤC TIÊU:
1. Về kiến thức, kĩ năng, thái độ:

- Nêu được khái niệm chuyển động ném ngang, chuyển động ném xiên.

- Biết cách phân tích chuyển động ném thành hai chuyển động thành phần
vuông góc với nhau.

- Viết được các phương trình của các chuyển động thành phần.

2. Về năng lực:
a. Năng lực chung:
- Năng lực tự học:
+ Chủ động chuẩn bị bài trước ở nhà.
+ Tích cực thực hiện nhiệm vụ đặt ra cho các nhóm..
+ Có tinh thần xây dựng bài, làm việc nhóm
- Năng lực giải quyết vấn đề:
+ Nghiên cứu tìm ra điều kiện ném vật để vật đạt độ cao
hoặc tầm xa lớn nhất.
b. Năng lực vật lí:
- Đưa ra được phương pháp làm thí nghiệm để xác định ở độ cao nào đó khi
ném vật thì sẽ đạt độ cao hoặc tầm xa lớn nhất.
3. Về phẩm chất:
- Chăm chỉ: Tích cực tìm tòi, sáng tạo trong học tập, có ý thức vượt qua
khó khăn để đạt kết quả tốt trong học tập.
- Trung thực: ghi chép lại số liệu báo cáo dự án một cách nghiêm túc, trung
thực.
- Tự chủ trong việc nghiên cứu và tiếp thu kiến thức.
- Có tinh thần trách nhiệm trong học tập và thực hành.
II. Thiết bị dạy học:
1. Giáo viên:
- Bài giảng powerpoint.
- Tivi
- SGK, SGV, Giáo án.
- Các dụng cụ cần tiến hành trong bài: dụng cụ tự tạo có thể bắn các vật
theo phương ngang, phương xiên.
 2. Học sinh:
- Sách giáo khoa, vở ghi bài, giấy nháp, …
III. Tiến trình bài dạy

Hoạt động 1: Khởi động: GV cho HS quan sát hình vẽ, video về chuyển động
ném.

a. Mục tiêu:
- Thông qua các việc xem 1 số hoạt động ném thường gặp trong cuộc
sống hàng ngày và đặt vấn đề về sự hình thành chuyển động ném để
nêu vấn đề vào bài học cho HS.
b. Nội dung:
- GV thực hiện một vài động tác làm ví dụ để đi vào bài học mới.
- Yêu cầu HS trả lời câu hỏi mở đầu bài học.
c. Sản phẩm học tập:
- Câu trả lời của học sinh.
d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của GV Hoạ động của HS Sản phẩm dự kiến

(1) GV chuyển giao
nhiệm vụ học tập.

GV lấy ví dụ ngay tại

lớp học

GV dùng tay đẩy viên

phấn đang nằm trên
bàn rơi xuống đất,
ném máy bay giấy
xuống lớp học.

- GV yêu cầu HS trả HS quan sát chú ý HS trả lời được câuu
lời câu hỏi mở đầu bài lắng nghe và đưa ra hỏi mà GV đưa ra.
học: Nhảy xa là một ví câu trả lời.
dụ về chuyển động
ném. Theo em, trong
việc nhảy xa thì những
yếu tố nào có tính
quyết định đến thành
tích nhảy của vận
động viên?

(2) Báo cáo kết quả

hoạt động.
 GV mời 1 – 2 bạn
ngẫu nhiên đứng dậy HS trả lời câu hỏi:
trình bày suy nghĩ của Theo em, những yếu
mình. tố có tính quyết định
đến thành tích nhảy
của vận động viên là
tốc độ chạy đà và góc
giậm nhảy.
(3) Đánh giá kết quả,
thực hiện nhiệm vụ
học tập
GV dẫn dắt vào bài
học chuyển động ném.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức: Chuyển động ném ngang.

a. Mục tiêu: dựa vào thí nghiệm SGK để học sinh quan sát được chuyển
động ném ngang và sự rơi tự do giống nhau như thế nào
b. Nội dung: GV tổ chức làm thí nghiệm cho HS quan sát và đặt câu hỏi để
làm rõ vấn đề.
c. Sản phẩm: HS hình thành khái niệm chuyển động ném nang.
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Sản phẩm dự kiến
(1) GV chuyển giao I. Chuyển động ném
nhiệm vụ học tập. ngang:
1. Khái niệm:
GV yêu cầu HS theo dõi Hs trả lời câu hỏi: Chuyển động ném ngang
SGK và cho biết: Chuyển Chuyển động ném ngang là chuyển động có vận
động ném ngang là gì? là chuyển động có vận tốc ban đầu theo phương
tốc ban đầu theo phương nằm ngang và chuyển
nằm ngang và chuyển động dưới tác dụng của
động dưới tác dụng của trọng lực.
trọng lực.

GV trình chiếu video để

HS quan sát.
https://www.youtube.co
m/watch?v=Cm-I8dshJNE

HS trả lời câu hỏi:

Hai viên bi chạm đất
cùng lúc.

Kết hợp cho HS đọc thí

nghiệm rồi yêu cầu HS
trả lời: HS trả lời câu hỏi: Sự
Theo em, 2 hòn bi có rơi thay đổi vị trí theo
cùng lúc hay không phương thẳng đứng của 2
viên bi là như nhau.
Gv yêu cầu học sinh trả Nhưng tọa độ theo
lời câu hỏi: hãy nhận xét phương ngang của viên
về sự thay đổi vị trí theo bi B thay đổi (lớn dần
phương thẳng đứng của lên), của viên A trong
hai viên bi sau những suốt quá trình chuyển
khoảng thời gian bằng động không thay đổi.
nhau.

HS báo cáo kết quả

HS nhận xét, bổ sung

(2) Báo cáo kết quả hoạt

động và thảo luận

GV mời đại diện HS trả

lời, đưa ra ý kiến của bản
thân.

GV mời HS khác nhận

xét, bổ sung.
Hoạt động 3: Tìm Hiểu Về Các Chuyển Động Thành Phần Của Chuyển Động
Ném Ngang.

a. Mục tiêu:
- Xác định được hệ trục toạ độ thích hợp
- Phân tích được chuyển đọng của 2 vật thành 2 chuyển động.
- Lập các phương trình đọng học cho các chuyển động thành phần.
- Xác định được thời gian chuyển động .
- Xác định được tầm ném xa.
- Xác định được dạng quỹ đạo.
b. Nội dung :
- GV làm thí nghiệm ném quả bóng nhựa theo phương ngang để cho HS
phát hiện ra chuyển động ném ngang có sự thay đổi vị trí theo phương
ngang và phương thẳng đứng. Từ đó chọn hệ trục tọa độ thích hợp nhất
- HS được hướng dẫn để phân tích chuyển động của các vật bị ném làm hai
thành phần chuyển động đơn giản hơn
- GV tổ chức cho HS thiết lập các phương trình động học của chuyển động
thành phần
- Dưới sự hướng dẫn của GV, các nhóm thực hiện theo những yêu cầu sau :
+ Để khảo sát chuyển động của vật ném ngang cần chọn hệ trục tọa độ
như thế nào ?
+ Có thể phân tích chuyển động phức tạp của các vật bị ném thành
những thành phần nào ?
+ Vận tốc và tọa độ các thành phần chuyển động của vật được xác định
bởi các biểu thức nào ?
- Dựa vào các phương trình chuyển động thành phần và sự hướng dẫn của
GV, HS thực hiện xác định chuyển động ném ngang
c. Sản phẩm: Các đặc điểm và công thức của chuyển động ném thẳng và
chuyển đọng ném ngang.
d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Sản phẩm dự kiến

(1) GV chuyển giao
nhiệm vụ học tập

Giải thích lí do phân tích

chuyển động ném ngang
thành 2 chuyển động
thành phần:

GV đặt câu hỏi: Em hãy

đọc thông tin SGK và HS làm việc cá nhân
cho biết: và trả lời câu hỏi của
GV
Đối với chuyển động ném Đối với chuyển động
ngang, người ta quan ném ngang, người ta
tâm tới những đại lượng quan tâm tới thời gian
nào? từ khi vật được ném
tới khi vật vật rơi
chạm đất và tầm bay
của vật theo phương
Để xác định được các nằm ngang.
đại lượng này, người ta
phân tích chuyển động Đó là những chuyển
của vật bị ném thành 2 động thành phần theo
chuyển động thành phần. phương thẳng đứng và
Đó là những chuyển chuyển động thành
động thành phần nào? phần theo phương
nằm ngang.
GV vẽ lên bảng 2 chuyển Nhận xét: Thành phần
động thành phần của viên chuyển động theo
bi A (hoặc chỉ trên hình phương nằm ngang của
ảnh) rồi yêu cầu HS đưa viên bi A không ảnh
ra nhận xét. Sau đó, GV hưởng đến thành phần
rút ra kết luận. chuyển động theo
phương thẳng đứng
của nó.

=> Kết luận: Hai

chuyển động thành
phần là độc lập với
nhau.

*Đi phân tích cụ thể 2. Các đặc điểm:

từng thành phần
chuyển động ném a. Thành phần chuyển
ngang. động theo phương
thẳng đứng(oy):
+ Thành phần chuyển
động theo phương - Nếu bỏ qua sức cản
thẳng đứng. của không khí thì
chyển động ném thành
- GV đưa ra ý kiến: Qua phần theo phương
những câu hỏi ở trên, ta thẳng đứng của vật là
đã biết chuyển động chuyển động rơi tự do
thành phần theo phương với vận tốc đầu bằng
thẳng đứng của vật chính không
là chuyển động rơi tự do
- Nếu chọn chiều
 dương là chiều từ trên
với vận tốc ban đầu bằng xuống và gọi H là độ
0 (trong điều kiện bỏ qua cao của vật khi bị ném
sức cản của không khí). ngang thì:
Sau đó đưa ra câu hỏi:

CH1: Em hãy nhắc lại

các đặc điểm của sự rơi HS trả lời câu hỏi:
1 2
√
H = 2 gt  t = 2 H
g

tự do? + Phương của chuyển aoy = g

động rơi tự do là
phương thẳng đứng vy = gt

+ Chiều của chiều voy = 0

chuyển động rơi tự do
là chiều từ trên xuống
dưới.

+ Chuyển động rơi tự

do là chuyển động
thẳng nhanh dần đều.

+ Từ cùng một nơi

trên Trái Đất các vật *Lưu ý
rơi tự do với cùng một
- Thời gian rơi của vật
gia tốc (gọi là gia tốc
bị ném ngang chỉ phụ
rơi tự do).
- GV hướng HS đi đến thuộc vào độ cao,
kết quả: “Chuyển động không phụ thuộc vào
thành phần theo phương vận tốc.
thẳng đứng của chuyển
động ném ngang có các - Nếu cùng 1 độ cao,
đặc điểm của sự rơi tự đồng thời ném các
do” thông qua câu hỏi ngang các vật khác
sau: nhau với vận tốc khác
nhau thì chúng đều rơi
CH2: Sử dụng hình phân xuống đất cùng 1 lúc.
tích ảnh chụp hoạt
nghiệm của thí nghiệm HS trả lời câu hỏi : b. Thành phần chuyển
hình 12.1, đưa ra nhận + Phương của chuyển động theo phương
xét về đặc điểm của động là phương thẳng thẳng ngang (ox):
chuyển động thành phần đứng
theo phương thẳng đứng - Nếu chọn chiều
của chuyển động ném + Chiều của chiều dương là chiều ném
ngang. chuyển là chiều từ trên viên bi thì đọ dịch
xuống dưới. chuyển trong chuyển
- GV hướng dẫn HS viết đọng thành phần nằm
phương trình độ dịch ngang là: dx = vxt = v0t
chuyển – thời gian:
Trong đó:
+ Để xác định được các
đại lượng trong chuyển + dx là độ dịch chuyển
động, ta cần phải xác
định được chiều dương + v0 là vận tốc
quy ước.
- Giá trị cục địa của độ
+ Nếu chọn chiều dương dịch chuyển trong
là chiều từ trên xuống, và chuyển động thành
H là độ cao của vật khi bị phần nằm ngang được
ném ngang thì: gọi là tầm xa L của
chuyển động ném

√
1 2 ngang
H = 2 gt  t = 2 H
g
L = dxmax = v0tmax =
GV đặt ra câu hỏi 3: Từ
công thức 12.1, em hãy
v0
√ 2H
g
cho biết: Học sinh trả lời câu Trong đó :
hỏi:
+ Sự phụ thuộc của thời
gian rơi của vật? - tmax là thời gian rơi
+ Thời gian rơi của
vật bị ném ngang chỉ - v0 là vận tốc
phụ thuộc vào độ cao
- dxmax là độ dịch
chuyển cực đại.
+ Nếu ném các vật từ + Nếu từ cùng một độ
cùng một độ cao thì điều cao, đồng thời ném
gì sẽ xảy ra? ngang các vật khác
nhau với các vận tốc
khác nhau thì chúng
đều rơi xuống đất
cùng một lúc.
+ Thành phần chuyển
động theo phương nằm
ngang.

GV cho HS quan sát hình

12.3

GV dựa vào SGK và hình

12.4, giải thích và đưa ra
công thức 12.2:
L = dxmax = v0tmax = v 0
√ 2H
g

GV yêu cầu HS thảo luận

nhóm đôi, trả lời các câu
hỏi sau

+ Quan sát ảnh hoạt

nghiệm ở hình 12.2 để
chứng tỏ chuyển động
thành phần theo phương
nằm ngang là chuyển
động thẳng đều với vận
tốc. Học sinh suy nghĩ và
trả lời câu hỏi: Vật bị
ném ngang khi đang
chuyển động chỉ chịu
tác dụng của trọng lực
(nếu bỏ qua lực cản
của không
khí), hướng theo
phương thẳng đứng
mà không có lực tác
dụng lên vật theo
phương ngang nên sẽ
+ Hãy đề xuất phương án không gây ra gia tốc
thí nghiệm để kiểm tra cho vật theo phương
những kết luận 1 và 2. này, vì vậy vật sẽ
chuyển động thẳng
đều theo phương
ngang với vận tốc.

Học sinh suy nghĩ và

trả lời câu hỏi:

+ Chuyển động thành

phần theo phương
nằm ngang và phương
thẳng đứng là độc lập
với nhau.

+ Dùng thước kẻ giữ ba + Theo phương thẳng

viên bi (sắt, thủy tinh và đứng: là chuyển động
gỗ) có cùng kích thước, thẳng nhanh dần đều.
trên một tấm thủy tinh
đặt nghiêng trên mặt bàn + Theo phương
rồi nâng thước lên (Hình ngang: là chuyển động
12.5). Hãy dự đoán tầm thẳng đều.
xa của ba viên bi và làm
thí nghiệm kiểm tra.