Menelaus Và Ceva - Chuyên Đề Toán 10

GVBS: Nguyễn Hoàng Vinh TÀI LIỆU CHUYÊN 2023 MENELAUS VÀ CEVA
Chuyên đề H2: Menélaus và Céva

THPT chuyên Lương Thế Vinh – Biên Hoà – Đồng nai
I – Kiến thức cần nhớ
Độ dài đại số
AB AB
Cho 4 điểm A, B, C , D thẳng hàng hoặc AB / /CD ta quy ước = nếu AB, CD là hai vector
CD CD
AB AB
cùng hướng và =− nếu AB, CD ngược hướng. Tương tự cho tích AB.CD .
CD CD
Kí hiệu: AB là độ dài đại số của AB
1. Định lí Menelaus và bổ đề cát tuyến (chia đường chéo)

Định lí Menelaus: Cho tam giác ABC và bộ ba điểm D, E, F nằm trên ba cạnh BC,
CA, AB. Khi đó, D, E, F thẳng hàng khi và chỉ khi
DB EC FA
. . =1
DC EA FB
Nhận xét: Trong 3 điểm D, E , F ta có số lẻ điểm nằm ngoài tam giác.
Chú ý: chúng ta thường sử dụng độ dài bình thường thay cho độ dài đại số trong chứng minh
thẳng hàng.
Bài toán 1: Cho tam giác ABC có MN song song BC với M trên AB và N trên AC . Gọi E là
trung điểm BC và F trên doạn AE , lấy FM , FN cắt BC tại S , T . Chứng minh rằng SB = CT .
Nhận xét bài toán 1: Qua F ta vẽ song song BC cắt AB, AC tại X , Y thì chỉ cần chứng minh
theo Thales.
Bài toán 2: Đường thẳng Gauss

Cho tứ giác ABCD có AB cắt CD tại N , AD cắt BC tại M và AC cắt BD tại I . (ta gọi 1 tứ
giác đầy đủ như thế này là 1 tứ giác toàn phần với 2 đường chéo trong AC , BD , 1 đường chéo
ngoài EF ). Chứng minh trung điểm MN , AC , BD thẳng hàng.
Nhận xét: Bốn điểm A, B, C , D tuỳ ý vẫn cho ta kết quả thẳng hàng của đường thẳng Gauss.
Các bổ đề về tỷ số:
a b c
Định lý sin: Trong tam giác ABC ta có = = = 2R
BC AC AB
Bổ đề chia đường chéo: Với 4 điểm A, B, C , D nằm trên (O) và AC cắt BD tại I , chú ý thứ tự
A, B, C , D là tuỳ ý. Khi đó ta có các kết quả sau
IA BA DA IB AB CB
= . và = .
IC BC DC ID AD CD
Ứng dụng: (Thi thử KHTN đợt 3/2017): Cho tam giác ABC nội tiếp (O) . P là 1 điểm bết kì
trên cung BC không chứa A của (O) . Lấy E , F lần lượt trên AC , AB : PB = CE , PC = BF . Gọi
( AEF )  (O) = A, G . Chứng minh rằng: GP chia đôi BC .
Hệ quả: Cho tam giác ABC nội tiếp (O) và S trên cạnh BC đồng thời nằm ngoài tam giác ABC
. Khi đó, các tính chất sau tương đương nhau
IB AB 2
(1) IA tiếp xúc (O) . (2) IA2 = IB.IC (3) =
IC AC 2
Bài toán 3:
1. Cho tam giác ABC nội tiếp (O) và không cân, tiếp tuyến tại A, B, C cắt lần lượt BC , CA, AB
tại D, E , F . Chứng minh rằng D, E , F thẳng hàng.
2. Tam giác ABC có điểm M nằm trong, giả sử tiếp tiếp tại M của các đường tròn
( MBC ), ( MCA), ( MAB) lần lượt cắt BC , CA, AB tại D, E , F . Chứng minh rằng D, E , F thẳng hàng.
3. Cho tam giác ABC nhọn nội tiếp (O) với D, E , F là điểm chính giữa các cung nhỏ BC ; CA; AB
. Tiếp tuyến tại A, B, C của (O) cắt EF , DF , DE tại X , Y , Z . Chứng minh X , Y , Z thẳng hàng.
Bài toán 4: Cho tam giác ABC cố định nội tiếp (O) và M di chuyển trên đoạn BC , lấy E , F
trên AB, AC sao cho AEMF là hình bình hành và EF cắt BC tại S và vẽ ST tiếp xúc (O) tại T
và T nằm khác phía A bờ BC , chứng minh TM qua điểm cố định khi M thay đổi.
Bài toán 5: Cho tam giác ABC không cân, cố định nội tiếp đường tròn (O) và AD là phân giác
trong góc A . Một đường thẳng d thay đổi, vuông AD và cắt AB, AC tại M , N đồng thời cắt
BC tại S . Đường tròn ngoại tiếp tam giác AMN cắt (O) tại T khác A , chứng minh ST luôn
qua điểm cố định khi d thay đổi.
Bài toán 6: (APMO 2014). Cho tứ giác ABCD nội tiếp đường tròn (O) . Tiếp tuyến của (O) tại B
và D cắt nhau tại điểm P trên tia AC . Tiếp tuyến của (O) tại C cắt đường thẳng PD, AD lần
lượt tại Q và R . Đường thẳng AQ cắt (O) tại điểm thứ hai là E . Chứng minh rằng ba điểm
B, E , R thẳng hàng.
Bài toán 7: Cho tam giác ABC không cân nội tiếp (O) và D trên cung BC không chứa A của
(O) . Gọi N , M là trung điểm AB, AC và DN ; DM cắt lại (O) tại F , E . Tiếp tuyến của (O) tại
E , F cắt AC , AB ở R, S và RS ; BC cắt nhau tại T . Vẽ TU tiếp xúc ( ABC ) ở U sao cho U , A cùng
phía nhau bờ BC . Chứng minh UD chia đôi BC
Bài toán 8:( IMO 2012) Cho tam giác ABC và ( J ) là đường tròn bàng tiếp góc A của tam giác
ABC . ( J ) tiếp xúc BC , CA, AB tại M , L, K . LM  JB = F . KM  JC = G . Gọi AF và AG cắt BC
tại S và T . Chứng minh rằng M là trung điểm ST .
Bài toán 9: (Đề xuất Duyên Hải Bắc Bộ). Cho hai đường tròn (O) và ( O ' ) tiếp xúc trong tại điểm
K , ( ( O ') nằm trong (O ) ) . Điểm A nằm trên (O) sao cho A, O, O ' không thẳng hàng. Các tiếp
tuyến AD, AE của ( O ' ) cắt đường tròn (O) lần lượt tại các điểm thứ hai là B và C ( D, E là các
tiếp điểm). Đường thẳng AO ' cắt (O) tại điểm thứ hai là F . Chứng minh rằng BC , DE , FK đồng
quy.
Bài toán 10: (BMO Shortlist 2015 G4) Cho tam giác ABC có tâm nội tiếp I và ngoại tiếp ( ) .
Các đường thẳng AI , BI , CI cắtt ( ) ở điểm thứ hai là D, E , F tương ứng. Đường thẳng qua I
lần lượt song song BC , AC , AB cắt EF , DF , DE tại K , L, M tương ứng. Chứng minh K , L, M
thẳng hàng.
Lời giải:
Ta chứng minh KA tiếp xúc ( ) . Vì I là tâm đường tròn nội tiếp nên FA = FB = FI và
EA = EC = EI , Nến FE là trung trực AI . Suy ra KA = KI và
KAF = KIF = FCB = FEB = FEA,
hay KA tiếp xúc ( ) . Tương tự ta cũng có LB, MC tiếp
xúc ( ) .
2
KF  AF 
Theo bổ đề với KA tiếp xúc ( ) =  . Tương tự
KE  AE 
2 2
KF  AF  LF  BF 
thì =  và =  . Nhân theo vế
KE  AE  LD  AE 
KF KF LF
  = 1 , Áp dụng Menelaus cho tam giác DEF
KE KE LD
ta có K , L, M thẳng hàng.
LUYỆN TẬP – CHỦ ĐỀ MENELAUS
Mức độ 1
Bài 1: Cho tam giác ABC có BE , CF là hai phân giác trong và AD là phân giác ngoài với D, E , F
trên BC , CA, AB . Chứng minh D, E , F thẳng hàng.
Bài 2: Cho tam giác ABC , đường thẳng d cắt BC , CA, AB tại D, E , F . Lấy E ' trên AB sao cho
EE '/ / BC , F ' trên BC sao cho FF '/ / AC và D ' trên AC sao cho DD '/ / AB . Chứng minh E '; F '; D '
thẳng hàng.
Bài 3: Tam giác ABC ngoại tiếp ( I ) với các tiếp điểm là
D, E , F . Giả sử EF , BC cắt nhau tại S và DM , AC cắt nhau
ở K với M là trung điểm AB . Chứng minh KS , AB song
song nhau.
Bài toán 4: Tam giác ABC cân tại A và M trên trung trực BC nhưng nằm trong tam giác ABC
và lấy E , F trên MB, MC đồng thời nằm ngoài tam giác ABC . Giả sử EF , BC cắt nhau tại S và
phân giác trong các góc ABE , ACF cắt AE , AF tại K , N . Chứng K , N , S thẳng hàng.
Bài toán 5: Tam giác ABC có E , F trên AC , AB sao cho EF , BC cắt nhau tại H . Gọi M là trung
điểm BC và MF , AC cắt nhau ở T , ME , AB cắt nhau K , KT , BC cắt nhau tại S . Chứng minh
MH = MS .
Bài toán 6: Tam giác ABC có M nằm ngoài tam giác và lấy D, E , F trên MA, MB, MC sao cho
AD = BE = CF . Giả sử EF , BC cắt nhau tại X , ED, AB cắt nhau tại Z và FD, AC cắt nhau tại Y
. Chứng minh X , Y , Z thẳng hàng.

Mức độ 2:
Bài 1:
Cho tam giác ABC nội tiếp đường tròn (O) và trên
cạnh BC lấy E , F sao cho BE = CF . Các đường thẳng
AE , AF cắt lại (O) tại G, H và GH , BC cắt nhau tại D
. Chứng minh DK tiếp xúc (O) với AK là dây cung của
(O) và song song BC .
Bài 2: Cho tứ giác ABCD có AD, BC cắt nhau tại I và AC , BD
cắt nhau tại G . Gọi E , F là hình chiếu của G lên AD, BC và M
là trung điểm AB . Lấy FM , AC cắt nhau tại N và EM , BD cắt
nhau tại K . Chứng minh NID = KIC
Bài toán 3: Cho tam giác ABC nội tiếp đường tròn (O) có AD
là phân giác góc BAC và D thuộc BC . Lấy M , N trên AB, AC
sao cho AMDN là hình bình hành và MN , BC cắt nhau tại S .
Chứng minh SA tiếp xúc (O) .

Mức độ 3
Bài toán 1: Tam giác ABC với M là trung điểm BC và E , F
trên AC , AB sao cho BF = CE và ( BEM ) , ( CFM ) cắt nhau tại I
khác M . Lấy X là giao của IB, FM và Y là giao của EM , IC ;
XY , EF cắt nhau tại Z. Gọi K là giao của IZ và phân giác trong
góc BAC , chứng minh tam giác KEF cân.
Bài toán 2: Tam giác ABC nội tiếp đường tròn (O) có AD là đường cao
và E , F là hình chiếu vuông góc của D lên AB, AC . Giả sử EF cắt BC
tại S và OD cắt (OBC ) ở điểm thứ hai là T . Chứng minh ST tiếp xúc
(OBC ) .
Bài 3: Cho ABC nội tiếp (O) , đường cao BE, CF . BE cắt (O) tại T , AT cắt CO tại R . EF cắt
BC tại Q . Chứng minh RQ ⊥ BC

2. Định lí Ceva và tứ giác điều hoà
Định lí Ceva: Cho tam giác ABC và lấy D, E , F trên các cạnh BC , CA, AB . Ba đường thẳng
AD, BE , CF đồng quy hoặc đôi một song song khi và chỉ khi
BD CE AF
. . = −1
CD AE BF
Chú ý:
1. Ta có thể sử dụng độ dài bình thường thay cho độ dài đại số.
2. Điểm đồng quy có thể nằm trong hoặc ngoài tam giác. Trong 3 điểm D, E , F sẽ có số lẻ điểm
nằm trên cạnh của tam giác.
Liên hệ giữa Ceva và Menelaus: Cho tam giác ABC có D, E , F trên BC , CA, AB và S nằm trên
BC sao cho D nằm trên cạnh BC và S không nằm trên cạnh BC . Xét các tính chất sau
DB SB
1. = 2. S , E , F thẳng hàng 3. AD, BE , CF đồng quy.
DC SC
Khi đó, hai tính chất bất kì sẽ suy ra tính chất còn lại.
Tứ giác điều hoà và các tính chất:
Cho tứ giác ABCD nội tiếp đường tròn (O) có hai đường chéo cắt nhau tại I , khi đó các tính
chất sau đây là tương đương (Chú ý từ (1) ta có thể chứng minh (3) dựa vào Ceva)
1. Tiếp tuyến tại A, C của (O) và BD đồng quy.
2. Tiếp tuyến tại B, D của (O) và AC đồng quy.

2 2 2 2
IA  BA   DA  IB  CB   AB 
3. =  =  ; =  = 
IC  BC   DC  ID  CD   AD 
4. AD.BC = AC.BD
Tứ giác thoả một trong 4 tính chất trên gọi là tứ giác điều hoà.
Bài toán 1: (Mức độ 1)
Tam giác ABC có D, E , F là trung điểm BC , CA, AB và
X , Y , Z là hình chiếu vuông góc của A, B, C lên
EF , FD, DE . Chứng minh rằng DX , EY , FZ đồng quy.
Bài toán 2: (Mức độ 1) Tam giác ABC có đường cao AH ,
AD là phân giác trong góc BAC với D trên BC . Gọi hình

chiếu vuông góc của D lên AC , AB là E , F . Chứng minh
BE , CF , AH đồng quy.
Bài toán 3: (Mức độ 2) Cho tam giác ABC nội tiếp (O) có các dây cung AD, BE , CF của (O)
đồng quy tại I . Tiếp tuyến tại D, E , F của (O) cắt BC , CA, AB ở X , Y , Z . Chứng minh rằng
X , Y , Z thẳng hàng.
Bài toán 4: (Mức độ 3) Cho tam giác ABC nội tiếp (O) , một
đường tròn qua B, C cắt AB, AC ở F , E và ( AEF ) cắt (O) tại
S . Lấy M là trung điểm BC và AM cắt (O) tại D , vẽ dây
cung DK của (O) song song BC , SK , BC cắt nhau tại T .
Chứng minh AT , BE , CF đồng quy.
Bài toán 5: (Mức độ 2) Tứ
giác ABCD nội tiếp (O) và DE , BF là phân giác trong các góc
ADC và ABC . Lấy G trên AB và H trên BC sao cho EG / / BC
và FH / / AB . Chứng minh CG, AH và BD đồng quy.
Bài toán 6: (Mức độ 1) Cho tam giác ABC với E , F thoả tính
chất CE / / AB, CE = AC; BF / / AC , BF = AB . Tiếp tuyến tại B, C
của (O) cắt nhau ở S . Chứng minh AS , BE , CF đồng quy.
.
Bài 7: (Mức độ 3) Cho tam giác ABC nội tiếp (O) có tiếp tuyến tại
B, C cắt nhau ở S , vẽ dây cung AE của (O) chia đôi BC và D là
chân đường phân giác trong của góc A . ED cắt lại (O) tại F ,
chứng minh phân giác trong góc BFC , BC , AS đồng quy.

LUYỆN TẬP – CHỦ ĐỀ CEVA
MỨC ĐỘ 1:
Bài toán 1: Tam giác ABC có D, E , F trên BC , CA, AB sao cho AD, BE , CF đồng quy. Phân giác
trong các góc A, B, C của tam giác ABC cắt EF , DF , DE tại X , Y , Z . Chứng minh DX , EY , FZ
đồng quy.
Bài toán 2:
1. Cho tam giác ABC , đường tròn nội tiếp ( I ) tiếp xúc các cạnh BC , CA, AB tại D, E , F . Chứng
minh rằng AD, BE , CF đồng quy. (điểm đồng quy gọi là điểm Gergonne)
2. Cho tam giác ABC , đường tròn bàng tiếp các góc A, B, C tiếp xúc BC , CA, AB tại D, E , F .
Chứng minh AD, BE , CF đồng quy (điểm đồng quy gọi là điểm Nagel).
Bài toán 3: Cho tam giác ABC có D, F , E trên BC , CA, AB sao cho AD
là phân giác trong góc BAC và AEDF là hình bình hành. Biết BF , CE
cắt nhau tại I và S là giao hai tiếp tuyến tại B, C của ( ABC ) . Chứng
minh A, I , S thẳng hàng.
Bài toán 4: Cho tam giác ABC có D, F , E trên BC , CA, AB sao
cho AD, BE , CF đồng quy và chúng lần lượt cắt ( ABC ) ở điểm
thứ hai là G, H , K . Tiếp tuyến tại G, H , K của (O) cắt
BC , CA, AB tại X , Y , Z . Chứng minh X , Y , Z thẳng hàng.

Bài toán 5: Cho tam giác ABC có D, F , E trên ( ABC ) sao cho AD, BE , CF đồng quy. Lấy X , Y , Z
là chân các đường phân giác trong của các góc BDC ; AEC ; AFB với X  BC; Y  CA và Z  AB .
Chứng minh AX , BY , CZ đồng quy.
Bài toán 6: Cho tam giác ABC nội tiếp đường tròn (O) và S sao
cho ABSC là hình bình hành. SB, SA, SC lần lượt cắt (O) tại
E , K , F và lấy D đối xứng S qua K . Chứng minh tứ giác DFSE
nội tiếp và cũng là tứ giác điều hoà.

Bài toán 7: Tứ giác điều hoà ABCD có M là trung điểm BD .
Chứng minh BAM = DAC và MD là phân giác góc AMC
Chú ý, ta có thể chứng minh theo hai cách
Cách 1: tiếp tuyến tại A, C và BD cắt nhau ở S .
Cách 2: Dùng kết quả AD.BC = AB.CD và định lý Ptoleme
Bài toán 8: Tam giác ABC nội tiếp (O) có M là trung điểm BC và dây cung AK của (O) song
song BC , KM cắt lại (O) tại D . Chứng minh ABDC là tứ giác điều hoà.
MỨC ĐỘ 2
Bài toán 1: Cho tam giác ABC có D, E , F trên BC , CA, AB sao cho AD, BE , CF đồng quy. Đường
tròn ngoại tiếp tam giác DEF cắt lại BC , CA, AB tại điểm thứ hai là M , N , P . Chứng minh
AM , BN , CP đồng quy.
Bài toán 2: Cho tam giác ABC có AD là phân giác
trong góc A và ( E ), ( F ) là các đường tròn nội tiếp tam
giác ABD, ACD .
a. Chứng minh AD, BF , CE đồng quy.
b. BF , CE lần lượt cắt AC , AB tại M , N . Giả sử
EF , BC không song song. Chứng minh EF , BC , MN
đồng quy.
Bài toán 3: Cho tam giác ABC có cạnh BC dài nhất và lấy
E , F trên BC sao cho CA = CF , BA = BE . Trên AF , AE lấy
M , N sao cho MN / / EF và BM , CN cắt nhau tại I . Chứng
minh AI là phân giác góc BAC .
Bài toán 4: Tam giác ABC có D, E , F trên BC , CA, AB
sao cho AD, BE , CF đồng quy và ( BDF ) , (CDE ) cắt
nhau tại I . IA, IB, IC lần lượt cắt EF , FD, DE tại
X , Y , Z . Chứng minh DX , EY , FZ đồng quy.
Lời giải: Ta có AFIE là tứ giác nội tiếp nên dùng bổ
đề chia đường chéo cho các tứ giác suy ra các tỷ số

XE YF ZD
; ; và suy ra kết quả.
XF YD ZE
Bài toán 4: (Moldova 2014) Cho tứ giác ABCD là tứ giác điều
hòa nội tiếp (O) . Gọi M là trung điểm BD . Đường thẳng qua
C song song với AD cắt AM tại P . Chứng minh PDC cân.

Bài toán 5: Tam giác ABC nội tiếp (O) và D trên cung BC
không chứa A . Lấy E , F là tâm các đường tròn nội tiếp tam
giác ABD, ADC và AE , AF cắt lại (O) tại M , N . Đường tròn
( AEF ) cắt lại (O) ở S , chứng minh tứ giác MDNS điều hoà.
Bài toán 6: Tam giác ABC có đường tròn ( I ) qua A, B tiếp xúc BC và
đường tròn ( J ) qua A, C tiếp xúc BC . Hai đường tròn này cắt nhau tại
D và AD cắt BC ở M . Lấy S đối xứng D qua BC , chứng minh tứ
giác ABSC nội tiếp và điều hoà.
Bài toán 7: Cho tứ giác điều hoà ABCD nội tiếp đường tròn
(O) và lấy K sao cho B là trung điểm KC , chứng minh
BD tiếp xúc ( AKB) .

MỨC ĐỘ 3:
Bài toán 1: Cho tứ giác điều hòa ABCD nội tiếp (O) . M là điểm
bất kì trên cung BD không chứa A . MA cắt BD tại K . MB cắt
CD tại S, MD cắt BC tại T . Chứng minh rằng K,S, T thẳng hàng.
Bài toán 2: Đường tròn ( I ) nội tiếp tam giác ABC tiếp xúc với
BC tại D và AB tại F , cắt đường thẳng AD tại H và CF tại K

FD  HK
. Chứng minh rằng: =3
FH  DK
Bài toán 3: Tam giác ABC có trực tâm H và BE , CF là
hai đường cao, M là trung điểm BC . Gọi T là hình
chiếu của H lên AM , tiếp tuyến tại T của đường tròn
đường kính ( AH ) cắt EF ở S và SH cắt lại ( AH ) ở K .
Tiếp tuyến tại K của ( AH ) cắt AM tại G . Chứng minh
AS / / HG
Bài toán 4: Cho tam giác ABC nội tiếp (O) . Tiếp tuyến tại B, C của (O) cắt nhau tại T . Gọi D
là giao điểm của AT và BC . Gọi G là hình chiếu của T trên OA , H là chân đường cao hạ từ A
của tam giác ABC . Chứng minh rằng GD và TH cắt nhau tại một điểm nằm trên ( BOC ) .
Bài toán 4: (Konstantinos Pappelis) Cho ABC không cân nội tiếp đường tròn (O) . Tiếp tuyến
tại B, C cắt nhau tại P . Tiếp tuyến tại A của (O) cắt BC tại T . Dựng hình bình hành ANBM
với M , N lần lượt trên BC và BP . Chứng minh rằng AP, OT và MN đồng quy.
Bài toán 5: Cho tam giác ABC ngoại tiếp đường tròn ( I ) và
D, E , F là các tiếp điểm trên BC , CA, AB . AD cắt lại ( I ) tại K và
KB, KC cắt lại ( I ) ở M , N .
a. Chứng minh tứ giác KMDN điều hoà.
b. MN , BC cắt nhau ở S , chứng minh IS , AD vuông góc.
MỨC ĐỘ 4
Bài toán 1: Cho tam giác ABC . Một đường tròn ( K ) qua B, C
cắt CA, AB tại E , F . BE cắt CF tại H . AH cắt BC tại D . Một
đường tròn qua E , F tiếp xúc đoạn BC tại T . Chứng minh rằng
TB 2 DB
= .
TC 2 DC
3. KỸ THUẬT SỬ DỤNG LƯỢNG GIÁC – CEVA DẠNG SIN
AB AC BC
Định lý sin: Tam giác ABC thì = =
sin C sin B sin A
MB S AMB AB.sin AMB

Chuyển tỷ số trên cạnh: với tam giác ABC có M trên BC thì = = .
MC S AMC AC.sin AMC
Định lý Ceva dạng sin: Cho tam giác ABC và các điểm D, E , F
lần lượt nằm trên BC , CA, AB . Khi đó AD, BE , CF đồng quy khi
sin DAB sin EBC sin FCA
và chỉ khi   =1
sin DAC sin EBA sin FCB
Nhận xét: D, E , F không nằm trên ba cạnh thì kết quả vẫn
đúng.
Bài toán 1: (Mức độ 1) Tam giác ABC có M , N trên BC sao cho AM , AN đối xứng nhau qua
MB NB AB 2
phân giác trong góc A , chứng minh . = .
MC NC AC 2
Chú ý: Nếu AM , AN đối xứng nhau qua phân giác góc A thì ta nói đây là hai đường đẳng giác.
Bài toán 2: (Mức độ 2) Cho tam giác ABC nội tiếp (O) có M là trung điểm BC và P là 1 điểm
bất kì thay đổi trên cung BC không chứa A . Dựng hình bình hành AEPF ( E  AB, F  AC ) .
PM  (O) = P, K . Chứng minh rằng: AK tiếp xúc ( AEF ) .
Bài toán 3: (Mức độ 3) Cho tam giác ABC nội tiếp O có H là trực tâm và BE , CF là 2 đường
cao. Lấy K là 1 điểm trên cung nhỏ BC và KB cắt CF ở M ; KC cắt BE ở N . Chứng minh EF
qua trung điểm MN .
Bài toán 4: (Mức độ 3) Cho tam giác ABC nội tiếp đường tròn (O) với đường cao AD, BE , CF
cắt nhau tại H . DE , DF lần lượt cắt HC , HB tại Q, R . Tiếp tuyến qua B, C của đường tròn (O)
cắt nhau tại P . Chứng minh HP chia đôi QR .

Bài toán 5: (Mức độ 3) Tam giác ABC có BE , CF là các đường cao
và M là trung điểm BC . Gọi D là hình chiếu của A lên EF ,
BD, FM cắt nhau ở T và CD, EM cắt nhau ở K . Chứng minh
TK , EF song song nhau.
Bài toán 6: (Mức độ 3) Cho tam giác ABC nhọn nội tiếp (O) có BE , CF là các đường cao. P là
1 điểm nằm trên cung AC nhỏ. BE  CP = K , CF  BP = I . Chứng minh rằng: EF chia đôi KI .
Bài toán 7: Cho tam giác ABC , nội tiếp (O) và ngoại tiếp ( I ) . Gọi giao điểm của BI và AC là
Y , giao điểm của CI và AB là X . Hai tiếp tuyến tại B, C của (O) cắt nhau tại S , IS cắt XY tại
Z . Chứng minh rằng Z là trung diểm XY .
Bài toán 8: (Mức độ 1 - Cevasin) Tam giác ABC có D, E , F trong tam giác sao cho AD là phân
giác trong góc BAC , ABD = CBE ; ACD = BCF . Chứng minh AD, BE , CF đồng quy.
Bài toán 9: (Mức độ 2 - Cevasin) Cho tam giác ABC nhọn thoả mãn cot B = 2cot C . Đường tròn
( M ) đường kính BC cắt cạnh AC tại E . Tiếp tuyến tại E của ( M ) cắt cạnh AB tại K . Vẽ tiếp
tuyến KL khác KE của ( M ) . Chứng minh AM , BE , CL đồng quy.
Bài toán 10: Cho tam giác ABC , dựng về phía ngoài các tam giác DBC , EAC , FBA lần lượt cân
tại D, E , F và đồng dạng nhau. Chứng minh AD, BE , CF đồng quy.
Bài toán 11: (Định lý Steinbart) Tam giác ABC ngoại tiếp ( I ) với các tiếp điểm D, E , F . Lấy
X , Y , Z trên các cung nhỏ EF , DE , DF . Chứng minh AX , BY , CZ đồng quy khi và chỉ khi
DX , EY , FZ đồng quy.
Bài toán 12: (Mức độ 2) Cho tam giác ABC và I nằm trong tam
giác. AI , BI , CI cắt BC , CA, AB tại M , N , P . Các điểm D, E , F đối
xứng I qua trung điểm đoạn PN , PM , MN . Chứng minh
AD, BE , CF đồng quy.
Bài toán 13: Cho tam giác ABC nội tiếp (O) có đường cao AD cắt
lại (O) tại A ' và OA ' cắt BC tại A '' . Định nghĩa tương tự cho B ''
và C '' . Chứng minh AA'', BB'', CC'' đồng quy.
Bài toán 14: Cho tam giác ABC , ba đường cao AD, BE , CF .
Gọi K , M , N lần lượt là trung điểm BC , CA, AB . FE cắt NK
tại R . FD cắt MK tại P . MN cắt ED tại Q . Chứng minh
AP, BQ, CR đồng quy.
Bài toán 15: Dựng hình vuông DEFG nội tiếp tam giác
ABC sao cho D, E  BC; F  AC; G  AB . Gọi d A là đường
qua hai giao điểm của ( ABD), ( ACE ) . Ta định nghĩa các
đường thẳng d B , dC tương tự. Chứng minh rằng các đường
thẳng d A , d B , dC đồng quy

4. CÁC ĐỊNH LÝ KHÁC VỀ ĐỒNG QUY – THẲNG HÀNG
Định lý Pappus: Cho 2 bộ điểm A, B, C và X , Y , Z trên 2 đường thẳng khác nhau. Khi đó, áp
A B C 
dụng định lý Pappus cho bộ   với AY  BX = M ; AZ  CZ = N ; BZ  CY = K thì
X Y Z
M , N , K thẳng hàng.
Chú ý: Thứ tự các điểm trên 2 đường thẳng không ảnh hưởng định lý.
Bài toán 1: Tam giác ABC nội tiếp (O) có E , F là giao thứ hai
của các đường BI , CI với (O) và I là tâm đường tròn nội tiếp
tam giác ABC . Lấy M là trung điểm AI và ED, MC cắt nhau
tại K ; FD, MB cắt nhau ở T ( D bất kì trên BC ). Chứng minh
TK qua I .
Bài toán 2: Giả sử BB ', CC ' là các đường cao của ABC . E , F thứ tự là trung điểm
AC , AB. {K } = EF  B ' C ' và FB ' C ' E = J . Chứng minh rằng J thuộc đường thẳng Euler của
ABC .
Bài toán 3: Cho tam giác ABC không vuông. Gọi D là điểm thỏa mãn DBA = BAC = DCA .
Khi đó D nằm trên đường thẳng Euler của tam giác ABC .

Menelaus Và Ceva - Chuyên Đề Toán 10

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Menelaus Và Ceva - Chuyên Đề Toán 10

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GVBS: Nguyễn Hoàng Vinh TÀI LIỆU CHUYÊN 2023 MENELAUS VÀ CEVA

Chuyên đề H2: Menélaus và Céva

Kí hiệu: AB là độ dài đại số của AB

1. Định lí Menelaus và bổ đề cát tuyến (chia đường chéo)

CA, AB. Khi đó, D, E, F thẳng hàng khi và chỉ khi

Bài toán 2: Đường thẳng Gauss

ngoài EF ). Chứng minh trung điểm MN , AC , BD thẳng hàng.

A, B, C , D là tuỳ ý. Khi đó ta có các kết quả sau

( AEF )  (O) = A, G . Chứng minh rằng: GP chia đôi BC .

. Khi đó, các tính chất sau tương đương nhau

tại D, E , F . Chứng minh rằng D, E , F thẳng hàng.

phía nhau bờ BC . Chứng minh UD chia đôi BC

ABC . ( J ) tiếp xúc BC , CA, AB tại M , L, K . LM  JB = F . KM  JC = G . Gọi AF và AG cắt BC

tại S và T . Chứng minh rằng M là trung điểm ST .

EA = EC = EI , Nến FE là trung trực AI . Suy ra KA = KI và

KAF = KIF = FCB = FEB = FEA,

hay KA tiếp xúc ( ) . Tương tự ta cũng có LB, MC tiếp

trên BC , CA, AB . Chứng minh D, E , F thẳng hàng.

D, E , F . Giả sử EF , BC cắt nhau tại S và DM , AC cắt nhau

ở K với M là trung điểm AB . Chứng minh KS , AB song

. Chứng minh X , Y , Z thẳng hàng.

cạnh BC lấy E , F sao cho BE = CF . Các đường thẳng

AE , AF cắt lại (O) tại G, H và GH , BC cắt nhau tại D

. Chứng minh DK tiếp xúc (O) với AK là dây cung của

(O) và song song BC .

Bài 2: Cho tứ giác ABCD có AD, BC cắt nhau tại I và AC , BD

cắt nhau tại G . Gọi E , F là hình chiếu của G lên AD, BC và M

là trung điểm AB . Lấy FM , AC cắt nhau tại N và EM , BD cắt

nhau tại K . Chứng minh NID = KIC

là phân giác góc BAC và D thuộc BC . Lấy M , N trên AB, AC

sao cho AMDN là hình bình hành và MN , BC cắt nhau tại S .

Chứng minh SA tiếp xúc (O) .

Bài toán 1: Tam giác ABC với M là trung điểm BC và E , F

trên AC , AB sao cho BF = CE và ( BEM ) , ( CFM ) cắt nhau tại I

khác M . Lấy X là giao của IB, FM và Y là giao của EM , IC ;

XY , EF cắt nhau tại Z. Gọi K là giao của IZ và phân giác trong

góc BAC , chứng minh tam giác KEF cân.

và E , F là hình chiếu vuông góc của D lên AB, AC . Giả sử EF cắt BC

BC tại Q . Chứng minh RQ ⊥ BC

nằm trên cạnh của tam giác.

Tứ giác điều hoà và các tính chất:

1. Tiếp tuyến tại A, C của (O) và BD đồng quy.

2. Tiếp tuyến tại B, D của (O) và AC đồng quy.

Bài toán 1: (Mức độ 1)

Tam giác ABC có D, E , F là trung điểm BC , CA, AB và

X , Y , Z là hình chiếu vuông góc của A, B, C lên

EF , FD, DE . Chứng minh rằng DX , EY , FZ đồng quy.

Bài toán 2: (Mức độ 1) Tam giác ABC có đường cao AH ,

AD là phân giác trong góc BAC với D trên BC . Gọi hình

đường tròn qua B, C cắt AB, AC ở F , E và ( AEF ) cắt (O) tại

S . Lấy M là trung điểm BC và AM cắt (O) tại D , vẽ dây

cung DK của (O) song song BC , SK , BC cắt nhau tại T .

Chứng minh AT , BE , CF đồng quy.

Bài toán 5: (Mức độ 2) Tứ

ADC và ABC . Lấy G trên AB và H trên BC sao cho EG / / BC

và FH / / AB . Chứng minh CG, AH và BD đồng quy.

chất CE / / AB, CE = AC; BF / / AC , BF = AB . Tiếp tuyến tại B, C

của (O) cắt nhau ở S . Chứng minh AS , BE , CF đồng quy.

B, C cắt nhau ở S , vẽ dây cung AE của (O) chia đôi BC và D là

chứng minh phân giác trong góc BFC , BC , AS đồng quy.

minh A, I , S thẳng hàng.

Bài toán 4: Cho tam giác ABC có D, F , E trên BC , CA, AB sao

thứ hai là G, H , K . Tiếp tuyến tại G, H , K của (O) cắt

BC , CA, AB tại X , Y , Z . Chứng minh X , Y , Z thẳng hàng.