Endapo kama wahusika watafikia muafaka, baraza Rufaa dhidi ya maamuzi ya Baraza la

litaweka kumbukumbu za muafaka kama hukumu Ardhi na Nyumba la Wilaya

yake. Pande zote mbili husaini na kuthibitishwa na
Mwenyekiti na Katibu wa Baraza.
Baraza la Ardhi la Kata linaweza kutoa Amri za
kimahakama kama ifuatavyo: -
 Kurejesha ardhi/nyumba kwa mwenyewe
 Kumtaka mtu atimize wajibu wake ndani ya
mkataba
 Kuweka kizuizi
 Kulipa fidia
 Kulipa gharama za kesi
 Baraza lina uwezo wa kuamauru fedha kulipwa
kidogo kidogo au kulipa kitu badala ya fedha.
Pale ambapo amri imetolewa na muhusika akakataa
kutekeleza, Baraza la Ardhi la Kata litapeleka suala
hilo katika Baraza la Ardhi na Nyumba la Wilaya ili
kutekeleza amri hiyo kwa nguvu.
Rufaa dhidi ya maamuzi ya Baraza la
Ardhi la Kata
Mtu ambaye hajaridhika na uamuzi wa Baraza la Ardhi
na Nyumba la Wilaya ataweza kukata rufaa
mahakama kuu katika kipindi cha siku sitini tangu
hukumu ilipo tolewa.
Mahakama kuu Kitengo cha Ardhi
Majukumu yake KILIMANJARO WOMEN
INFORMATION EXCHANGE AND
 Kupokea na kusikiliza malalamiko ya Ardhi CONSULTANCY ORGANIZATION
yanayozidi kiwango cha Tshs. 50 milioni kwa mali
isiyoondosheka au mali nyingine inayozidi milioni
40.
 Kupokea rufaa kutoka Baraza la Ardhi la Wilaya.
Mahakama Kuu ya Rufaa ya Tanzania
Majukumu yake
 Kupokea na kusikiliza rufaa kutoka Mahakama
Kuu.

Mtu ambaye hajaridhika na uamuzi wa Baraza La

Kata ataweza kukata rufaa kwenye Baraza la Ardhi
na Nyumba la Wilaya katika kipindi cha siku arobaini
na tano tangu hukumu ilipo tolewa.
TARATIBU
Baraza la Ardhi na Nyumba la Wilaya

Baraza linakuwa na mwenyekiti na wajumbe

wasiopungua wawili ambao watatoa ushauri/maoni
ZA
kabla ya hukumu kutolewa. Mwenyekiti atazingatia
Maoni watakayotoa wajumbe, kama atatofautiana
nao, atatoa sababu ya kutofautiana kwake.
KIMETOLEWA NA KWIECO
KWA TAARIFA ZAIDI WASILIANA NASI KWA ANUANI
ZIFUATAZO
KUTATUA
MIGOGORO
S. L. P 376
Majukumu yake MOSHI - KILIMANJARO
TANZANIA

 Kupokea rufaa kutoka Baraza la Kata Simu : +255 272751121

 Kupokea na kusikiliza Mashauri ya Ardhi ya
kiwango kisichozidi Tshs. 50 milioni kwa mali
isiyoondosheka au Tshs. 40 milioni kwa
Faksi: +255 272751068
Simu ya mkononi: 0769 483636
Barua pepe: kwieco@kwieco.org
Tovuti: www.kwieco.org
YA ARDHI
mashauri mengine. Tupo Moshi Mjini, mtaa wa Kawawa jengo la Tarimo
 Kufanya marejeo (Revision) maamuzi ya Baraza
la Kata iwapo yamefanyika kinyume na Sheria.
 UMILIKI WA ARDHI
Mtu yeyote, raia wa Tanzania ana haki ya
kumiliki Ardhi. Umiliki unaweza kuwa wa mtu
mmoja au kikundi cha watu wawili au zaidi.
Umiliki wa Ardhi unaweza kuwa kwa:
- kufikiwana Halmashauri ya Kijiji.
 Kupewa hati miliki kwa mujibu wa sheria
 Kutambua umiliki kwa taratibu za mila au
matumizi ya Ardhi ya muda mrefu miaka 12
au zaidi.
 Umiliki kwa matumizi ya uwekezaji.
Taratibu za kupata Hati Miliki ya Ardhi
ya mijini
Hati miliki kwa mujibu wa sheria hutolewa na
Kamishna wa Ardhi. Upatikanaji wa hati miliki
kwa mijini husimamiwa na Halmashauri au
Serikali kuu.
 Maombi yote ni budi yawasilishwe kwa
kujaza fomu maalum yenye picha ya
mwombaji na malipo na kuwasilishwa kwa
afisa wa Ardhi aliyeteuliwa kushughulikia
maombi.
 Maombi pia yataambatanishwa na maelezo
mengine kama Kamishna wa Ardhi atakavyo
elekeza.
 Maombi yote yatachambuliwa na hati
kutolewa na Kamishna.
 Hati ya toleo (offer) itaonyesha masharti ya
umiliki ikiwa ni pamoja na sharti la
kuendeleza kiwanja.
Taratibu za kupata Hati Miliki ya Ardhi
ya Kijiji
Mtu mmoja mmoja au kundi kuwasilisha kwa
Mwenyekiti wa Kijiji mipango yao ya kuweka
makazi ya kudumu hapo kijijini.
Taratibu za kupata Hati Miliki ya Ardhi
ya kimila
 Wasio wakazi ni budi wawasilishe maombi
yao kwa Halmashauri ya Kijini.
 Maombi yatafanyiwa uchambuzi wa kina na
kamati husika kabl ya maamuzi ya mwisho
 Sheria inaweka siku 90 tangu kupokea
maombi hadi hati miliki kutolewa.
 Hati miliki inaambatana na masharti kama
kulipa ada.
 Hati miliki hutolewa kwa kipindi cha miaka
99.
Umuhimu wa kupata hati miliki.
 Hati miliki ni kielelezo cha uhakika cha
umiliki wa Ardhi na mastawisho yake.
 Ni rahisi kutumia haki miliki kama dhamana
ya mkopo au penginepo.
 Kubadilisha umiliki huwa rahisi kwa mtu
mwenye hati miliki.
Migogoro ya Ardhi
Neno mgogoro linaashiria hali ya kutoelewana/
ugomvi katika mambo fulani kati ya pande mbili
ambapo kila upande una maslahi katika jambo
hilo.
Kuna aina mbili za migogoro ya Ardhi,
ambayo ni:
I) Migogoro ya Mipaka - Kati ya Kijiji na Kijiji au
Kijiji na mamlaka nyingine (mfano Hifadhi ya
maliasili).
II) Migogoro ya Ardhi iliyomo ndani ya mipaka ya
Kijiji - yaani kati ya mtu na mtu, mtu au kundi la
watu na Kijiji au mamlaka fulani.
Migogoro ya aina hii ni pamoja na; Mgongano wa
maslahi kati ya wakulima na wafugaji – kama vile
kugombea maeneo ya kilimo au malisho.
Vyombo vya utatuzi wa migogoro ya
ardhi
1. Baraza la Ardhi la kijiji
Majukumu yake
I) Kupokea malalamiko yanayohusu Ardhi
II) Kuitisha vikao vya kusikiliza malalamiko ya
Ardhi
III) Kupatanisha na kusaidia wadaawa kufikia
muafaka
Endapo upande wowote haukuridhika na usuluhishi
wa Baraza la Ardhi la Kijiji, anaweza kuwasilisha
mgogoro huo mbele ya Baraza la Ardhi la Kata kwa
utatuzi zaidi.
Baraza la Ardhi la kijiji halina nguvu za shurti (kutoa
hukumu) bali kusuluhisha tu. Halina uwezo wa
kuweka kizuizi au kutoza faini wala kupitisha
maombi ya rufaa.
Hata hivyo, kupeleka mgogoro wa ardhi mbele ya
Baraza la Ardhi la kijiji ni hiari, kama mtu hapendi
anaweza kuupeleka mgogoro wakemoja kwa moja
kwanye Baraza la Ardhi la Kata.
2) Baraza la Ardhi la Kata
Baraza la Ardhi la Kata lina uwezo wa kusikiliza na
kutoa maamuzi juu ya mgogoro wowote ambao mali
au ardhi inayogombaniwa thamani yake haizidi
shillingi milioni tatu. Mali au ardhi hiyo lazima iwe
ndani ya eneo la Kata.
Majukumu yake
 Kuleta AMANI na UTULIVU katika Kata husika
kwa njia ya Usuluhishi na kwa kuhimiza wa-
daawa kufikia mwafaka katika suala lolote li-
nalohusu Ardhi.
 Kuchunguza na kutatua migogoro ya Ardhi
yenye thamani isiyozidi Tshs. 3 milioni.