JU SMŠ Zenica

Zenica

SEMINARSKI RAD

TEMA: Alber Kami: Stranac i Mit o Sizifu - Paralele i Kontrasti

PREDMET: Estetika

Učenik: Stefan Grab

Razred: IV
Sadržaj

Uvod .........................................................................................................................................................3
1. Alber Kami: Život i Djelo.......................................................................................................................4
2. “Stranac” - Analiza protagoniste..........................................................................................................6
3. Mit o Sizifu: Beskrajna Borba, Besmislenost i Veze sa Kamijevom Filozofijom Apsurda ....................8
4. Paralele između “Stranac” i “Mit o Sizifu” .........................................................................................10
5.Zaključak .............................................................................................................................................12

2
 Uvod
U uvodu seminara, istražujemo život i djelo Albera Kamija, francuskog filozofa i književnika,
sa posebnim osvrtom na njegovo remek-djelo “Stranac”. Takođe, uvodimo mit o Sizifu, antičku
priču iz grčke mitologije, koja je postala ključna tema u Kamijevim djelima. Ova tema
omogućava dublje razumjevanje Kamijeve filozofije egzistencijalizma i apsurda.

3
 1. Alber Kami: Život i Djelo
Ova sekcija istražuje život Albera Kamija, njegove filozofske uticaje i ključna djela, sa
fokusom na roman “Stranac”. Koristeći izvore kao što su Kamijeva autobiografija, književni
eseji i intervjui, analizirati ćemo kako je njegovo odrastanje i filozofska uvjerenja oblikovalo
njegovo pisanje, posebno u vezi sa konceptom apsurda. Alber Kami je bio duboko
introspektivan filozof i književnik čiji su radovi bili prožeti razmišljanjima o ljudskoj
egzistenciji, slobodi, besmislu i apsurdu života. Njegova djela, uključujući roman “Stranac” i
knjiga “Mit o Sizifu”, nude duboka filozofska razmišljanja koja izražavaju kompleksnost
ljudskog postojanja.

U esejima i intervjuima, Kami je često istraživao ideju apsurda, tvrdeći da je ljudski život
inherentno besmislen. On je vjerovao da je sjvet apsurdno mjesto gdje ljudi traže smisao, ali
smisao je nedostižan. Kami piše: “Ne dolazi iz smisla sveta, već iz sopstvenog uma i sopstvene
krvi.”1 Ovaj citat ističe Kamijevu ideju da ljudi moraju stvarati svoj smisao u besmislu svjeta.

Kami je takođe razmišljao o pitanju slobode i odgovornosti. U svom čuvenom djelu “Stranac”,
protagonista Merso pokazuje ravnodušnost prema društvenim normama i očekivanjima. Kami
je pisao: “Ako me drugi ljudi očekuju da se ponašam na određeni način, to je njihova stvar, ne
moja.” Ovaj citat odražava Kamijev stav prema individualnoj slobodi i odgovornosti za
sopstvene postupke.

Takođe, Kami je duboko razmišljao o smrti i besmrtnosti. Kami piše “Smrt ne dolazi ni s
početkom, ni sa krajem, samo je tu kao pješak koji mijenja boje na tabli.” 2 Ovaj citat prikazuje
Kamijevu filozofiju smrti kao neizjbežne stvarnosti koja je sastavni dio života.

1
Kami u “Mit o Sizifu”
2 Kami u svom djelu Pad
4
Kroz ove citate, vidimo Kamijevu filozofsku dubinu i njegovo shvatanje ljudske egzistencije
kao besmislenog, ali istovremeno slobodnog i odgovornog puta koji svako pojedinac mora
proći. Njegova razmišljanja o životu nastavljaju da nadahnjuju čitaoce i filozofe širom svijeta,
postavljajući važna pitanja o ljudskoj prirodi i smislu postojanja.

5
 2. “Stranac” - Analiza protagoniste
U romanu "Stranac" Albera Kamija, glavni junak Merso se pojavljuje kao osoba koja je
emotivno i društveno odstranjena od svijeta oko sebe. Njegova apatičnost i osjećaj
odstranjenosti čine ga jedinstvenim i kompleksnim likom u svjetu književnosti. Ova analiza
istražuje Mersoovu unutrašnju prazninu, njegovu ravnodušnost i njegovu nesposobnost da
pronađe smisao u životu.

1. Apatičnost i Ravnodušnost

Mersoova apatičnost je ključna karakteristika njegovog lika. On pokazuje malo ili nimalo
interesovanja za događaje oko sebe ili za sopstvene postupke. Čak i u teškim situacijama, kao
što je smrt njegove majke, on ostaje iznenađujuće ravnodušan. Ova apatičnost se ogleda u
njegovoj sposobnosti da ostane emotivno distanciran od svijeta i ljudi koji ga okružuju.

2. Osećaj Odstranjenosti

Merso se osjeća odstranjenim od društva i ljudi oko sebe. On ne pronalazi smisao u društvenim
interakcijama i osjeća se kao da ne pripada nigdje. Ovaj osećaj odstranjenosti ga čini
"strancem" u sopstvenom životu, a njegova ravnodušnost prema društvenim normama i
očekivanjima dodatno pojačava osećaj njegove izolovanosti.

3. Besmisao Života

Mersova apatičnost i osjećaj odstranjenosti doprinose opštem osećaju besmisla u njegovom

životu. On ne nalazi svrhu ili smisao u svojim postupcima ili u interakcijama sa drugima.
Njegova ravnodušnost prema svjetu oko sebe odražava Kamijevu filozofiju apsurda, prema
kojoj ljudski život nema inherentan smisao i pojedinac mora stvoriti sopstveni smisao u
besmislu svijeta.

Kroz lika Merso, Alber Kami istražuje duboko egzistencijalna pitanja o ljudskoj prirodi,
slobodi i odgovornosti. Mersoova apatičnost i osjećaj odstranjenosti čine ga simbolom
univerzalnih osjećanja usamljenosti i besmisla koje mnogi ljudi doživljavaju u savremenom

svijetu. Ovaj lik je snažan podsjetnik na kompleksnost ljudske psihe i izazove sa kojima se
suočavamo dok pokušavamo da pronađemo smisao u životu koji često djeluje kao besmisleno
putovanje.

6
7
 3. Mit o Sizifu: Beskrajna Borba, Besmislenost i Veze sa Kamijevom
Filozofijom Apsurda
Mit o Sizifu, jedan od najpoznatijih mitova iz grčke mitologije, opisuje sudbinu Sizifa, kralja
Korinta, koji je osuđen od strane bogova da vječno gura kamen uzbrdo, samo da bi ga gledao
kako se sruši ponovno, u beskrajnom ciklusu. Ovaj mit nosi duboko simbolično značenje koje
je inspirisalo mnoge filozofe, uključujući i Albera Kamija, da razmišljaju o besmislu života i
ljudske sudbine.

1. Sizifova Sudbina: Besmislena Borba

Sizifova sudbina ilustruje besmisao i beskrajnu borbu. On gura kamen uzbrdo, ali nikada ne
uspijeva da ga zadrži na vrhu. Njegova patnja nije samo fizička, već je i duboko emotivna i
mentalna. Beskrajni ciklus guranja kamena i njegovog pada predstavlja beskrajnu ponavljanje
istog besmislenog truda, gdje nema trajnog uspjeha ili smisla.

2. Značenje Mita: Besmisao i Ispunjenje

Mit o Sizifu često se tumači kao alegorija 3 za ljudski život. Njegova sudbina naglašava
besmisao svakodnevnog truda i borbi koje ljudi prolaze, samo da bi se suočili sa neizbježnim
krajem ili neusjpehom. Uprkos njegovoj besmislenosti, mit takođe poziva na razmišljanje o
ljudskoj hrabrosti i upornosti - Sizif se i dalje bori iako zna da je osuđen na neuspjeh.

3. Veze sa Kamijevom Filozofijom Apsurda

Alber Kami, koristio je mit o Sizifu kao centralni motiv u svom eseju "Mit o Sizifu". Kami je
vidio Sizifovu sudbinu kao alegoriju za ljudski život: besmislena borba i trud koji često ne vodi
ka ničemu. Kami je istraživao ideju apsurda, tvrdeći da je svijet inherentno besmislen i da ljudi
moraju stvoriti smisao u besmislu.

U skladu sa Kamijevom filozofijom apsurda, Sizifova sudbina postaje paradigma 4 ljudske

egzistencije. Njegova besmislena borba, nasuprot znanju o neizbežnom neuspjehu, ilustruje
besmisao života. Nasuprot tome, Kami je vidio hrabrost i upornost u Sizifu, koji i dalje
nastavlja sa svojim naporima. Ovaj paradoks - borba nasuprot besmislu - postao je ključni

3 alegorija zoran, verbalni, likovni, gestični, glazbeni ili sinkretični prikaz kakva smisla, ideje
ili pouke
4 paradigma općenito znači uzor ili model

8
element Kamijeve filozofije apsurda, gdje pojedinac traži smisao u besmislu i hrabro se
suočava sa apsurdom života.

Mit o Sizifu, kroz svoju duboku simboliku, nastavlja da inspiriše filozofska razmišljanja i
razgovore o prirodi ljudske egzistencije, pružajući osnovu za razumjevanje besmisla i hrabrosti
u ljudskom životu.

9
 4. Paralele između “Stranac” i “Mit o Sizifu”
Paralele između “Stranac” i “Mita o Sizifu” Albera Kamija ogledaju se u temama, filozofskim
konceptima i simbolici koje se susreću kroz oba djela. Evo nekoliko ključnih paralela:

1.Besmisao i Apsurd života:

Oba djela se bave temom besmisla života. U “Stranac”, Mersoov život je obilježen
ravnodušnošću i osećajem besmisla. U “Mit o Sizifu”, Sizifova sudbina da vječno gura kamen
uzbrdo, znajući da će se uvjek srušiti, predstavlja apsurdnu i besmislenu situaciju. Oba djela
istražuju kako pojedinci pokušavaju da pronađu smisao u takvim besmislenim okolnostima.

2.Borba i Nastojanje:

Sizif i Merso predstavljaju pojedince koji se bore i nastoje izdržati, iako se suočavaju sa
nesavladivim izazovima. Sizif doslovno gura kamen uzbrdo iznova i iznova, dok Merso živi
svoj život naprotiv osećaju apatije i besmisla. Obojica se suočavaju s neosvojivom borbom i
izborom da nastave.

3.Osjećaj Odstranjenosti:

I Sizif i Merso doživljavaju osjećaj odstranjenosti od društva i okoline. Sizif je osuđen na

vječnu samoću dok gura kamen, dok Merso ima osjećaj odstranjenosti i ravnodušnosti prema
društvenim normama i očekivanjima.

4.Pitanje Slobode i Odgovornosti:

I Sizif i Merso suočavaju se sa pitanjem slobode i odgovornosti. Sizif, naprotiv svojoj osuđenoj
sudbini, bira da se nastavi boriti, dok Merso, iako apatičan prema svijetu, nosi odgovornost za
svoje postupke.

5.Filozofija Apsurda:

Oba djela se duboko uklapaju u Kamijevu filozofiju apsurda. Kami tvrdi da život nema
unaprijed određeni smisao, a pojedinci moraju stvoriti smisao u besmislu. Sizif i Merso postaju

10
simboli ovog apsurdnog stanja, gdje se pojedinci suočavaju sa besmislenim zadacima i
besmislenim životima.

Kroz ove paralele, Kamijeva djela "Stranac" i "Mit o Sizifu" zajedno istražuju duboka
filozofska pitanja o ljudskoj egzistenciji, besmislu, slobodi i odgovornosti. Oba djela nude uvid
u kompleksnost ljudske psihe i izazove sa kojima se pojedinci suočavaju dok pokušavaju da
pronađu smisao u besmislu svijjeta.

11
 5.Zaključak
U suštini, Kamijeva djela “Stranac” i “Mit o Sizifu” ne samo da istražuju ljudsku egzistenciju
i besmisao života, već i pružaju dublje razumjevanje odluka koje donosimo i kako se nosimo
sa apsurdom svijeta. Njegove filozofske ideje, prenesene kroz ova djela, nastavljaju da inspirišu
čitaoce i filozofe širom svijeta, postavljajući važna pitanja o ljudskoj prirodi i smislu
postojanja.

12