CÂU HỎI KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN

1. Vì sao nói tích luỹ tư bản trong điều kiện tiến bộ kỹ thuật có thể làm gia
tăng nạn thất nghiệp?
- Tích lũy TB là làm tăng quy mô của tư bản cá biệt bằng cách tư bản hóa giá trị
thặng dư
- Tích lũy tư bản làm tăng cấu tạo hữu cơ tư bản tăng. Cấu tạo hữu cơ tăng làm
cho bộ phận tư bản bất biến tăng cả tuyệt đối và tương đối, còn bộ phận tư bản
khả biến sẽ giảm tương đối. Hiện tượng này sẽ làm cầu về sức lao động giảm, do
đó một số công nhân sẽ lâm vào tình trạng thất nghiệp, nên tỷ lệ thất nghiệp sẽ
tăng
2. Vì sao nói quyền sử dụng đất là hàng hoá đặc biệt?
- Quyền sử dụng đất là quyền khai thác các thuộc tính có ích của đất đai để phục
vụ cho cho các mục tiêu phát triển KT-XH; mang lại lợi ích vật chất cho các
chủ sử dụng trong quá trình Sd đất.
-Quyền sd đất có giá trị sử dụng và giá cả. Nói Quyền SD đất là HH đặc biệt vì
Giá cả quyền sử dụng đất không hao phí lao động tạo ra như các HH thông
thường khác; giá cả của đất đai không phụ thuộc vào giá trị đất đai mà phụ thuộc
vào thu nhập nó mang lại.
3. Vì sao nói hàng hóa sức lao động là hàng hoá đặc biệt?
Hàng hóa sức lao động là sức lao động khi có đủ 2 điều kiện : người lao động
được tự do về thân thể và người lao động (k có tư liệu sản xuất) buộc phải bán
sức lao động để sống
- Về giá trị: giá trị của hàng hoá SLĐ được xác định trên cơ sở thời gian lao
động xã hội cần thiết để sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt để tái sản xuất ra sức
lao động. Hàng hóa sức lao động là loại hàng hóa đặc biệt, nó mang yếu tố tinh
thần và lịch sử.
- Về giá trị sử dụng: hàng hoá SLĐ có đặc điểm đặc biệt là khi sử dụng, nó tạo
ra giá trị mới (v + m) lớn hơn giá trị của sức lao động (v). Phần lớn hơn giá trị
sức lao động đó chính là giá trị thặng dư.
4. Giải thích vì sao chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa luôn nhỏ hơn giá trị
hàng hoá?
Chi phí SXTBCN là chi phí về tư bản mà nhà tư bản bỏ ra để sản xuất hàng hóa
Giá trị hàng hóa là do lao động xã hội của người sản xuất hàng hóa kết tinh
trong hàng hóa
Trong điều kiện TBCN, ta có: G=C+V+m
K=C+V
Do đó, chi phí sx TBCN luôn nhỏ hơn giá trị HH.
5. Vì sao nói giá trị thặng dư siêu ngạch là hình thức biến tướng của giá trị
thặng dư tương đối?
Giá trị thặng dư siêu ngạch là giá trị thặng dư thu được do tăng năng suất lao
động cá biệt trong các doanh nghiệp, làm cho giá trị cá biệt của hàng hóa thấp
hơn giá trị xã hội của hàng hóa đó.
- m siêu ngạch là một hình thức biến tướng của m tương đối, vì chúng đều có cơ
sở chung là tăng năng suất lao động, trong đó GTTD tương đối tăng NSLĐ xã
hội, GTTD siêu ngạch dựa vào tăng NSLĐ cá biệt
6. Vì sao nói khi cường độ lao động thay đổi, các nhân tố khác không đổi sẽ
không có ảnh hưởng đến giá trị của một đơn vị hàng hoá?
Cường độ lao động là sự hao phí SLĐ trong 1 đơn vị thời gian, nó cho thấy mức
độ khẩn trương, căng thẳng của lao động
- Khi các yếu tố khác không đổi, cường độ lao động thay đổi, số lượng hàng hóa
sản xuất ra thay đổi, lượng lao động hao phí để sản xuất ra tổng hàng hóa cũng
thay đổi, song lượng lao động hao phí để sản xuất ra 1 HH ko đổi, từ đó giá trị
của HH ko thay đổi
7. Vì sao nói giá trị của đơn vị hàng hoá có quan hệ tỷ lệ nghịch với năng
suất lao động?
Năng suất lao động là năng lực của người sản xuất được tính bằng lượng hàng
hóa sản xuất ra trong 1 đơn vị thời gian hoặc thời gian để sản xuất ra 1 đơn vị
hàng hóa
Nói giá trị của ĐVHH có quan hệ tỷ lệ nghịch vs NSLD là vì :
+ Năng suất lao động tăng, số lượng hàng hóa tăng, lượng lao động hao phí để
sản xuất ra tổng hàng hóa ko đổi, từ đó suy ra được lượng lao động hao phí để
sản xuất ra 1 hàng hóa giảm, từ đó giá trị của 1 HH giảm
+ Năng suất lao động giảm, số lượng hàng giảm, lượng lao động hao phí để sản
xuất ra tổng hàng hóa ko đổi, từ đó suy ra được lượng lao động hao phí để sản
xuất ra 1 hàng hóa tăng, từ đó giá trị của 1 HH tăng
8. Vì sao nói tư bản cho vay là hàng hoá đặc biệt?
Tư bản cho vay là tư bản tiền tệ tạm thời nhàn rỗi mà người chủ của nó nhường
cho người khác sử dụng trong 1 khoảng thời gian nhất định nhằm thu thêm 1
khoản tiền lời là lợi tức
Nói TB cho vay là hàng hóa đặc biệt vì :
 Vì nó cũng có Giá trị và Giá trị sử dụng, khi sử dụng giá trị nó không mất
đi mà còn tăng lên
 Giá cả của TB cho vay ( lợi tức ) nó ko phải do giá trị của TB cho vay
quyết định mà do giá trị sử dụng của tư bản cho vay quyết định
9. Giải thích luận điểm: độc quyền ra đời là do sự phát triển của cạnh tranh
tự do.
Độc quyền là tình trạng 1 hoặc một số rất ít những nhà tư bản lớn thao túng cung
và giá cả. Tự do cạnh tranh là tình trạng thị trường được tự do cạnh tranh, không
chịu sự can thiệp chủ yếu từ Chính phủ.
Luận điểm đó là vì khi cạnh tranh tự do đến mức độ nào đó đủ gay gắt, một số
nhà tư bản lớn sẽ thỏa thuận liên minh với nhau để chiếm lợi nhuận độc quyền
và tránh tổn thất từ cạnh tranh gay gắt
10. Kinh tế nhà nước có vai trò, vị trí như thế nào trong cơ cấu kinh tế
nhiều thành phần ở nước ta hiện nay?
- Kinh tế nhà nước đóng vai trò chủ đạo:
+ Có mối quan hệ gắn bó hữu cơ với toàn bộ nền kinh tế.
+ Là đòn bẩy để thúc đẩy tăng trưởng nhanh.
+ Là lực lượng vật chất để điều tiết, quản lý nền kinh tế.
+ Chỉ đầu tư vào những ngành kinh tế then chốt