C1 Tong Quan

“Trong moät töông lai khoâng xa
kieán thöùc thoáng keâ vaø tö duy

thoáng keâ seõ trôû thaønh moät yeáu
toá khoâng theå thieáu ñöôïc trong
hoïc vaán cuûa moãi coâng daân,
gioáng nhö laø khaû naêng bieát ñoïc,
bieát vieát vaäy”.
GV: Traàn Kim Ngoïc
Ñaïi hoïc Môû TP.HCM H. G. WELLS (1920) 1
Taøi lieäu học tập
Trần Tuấn Anh, Thống kê ứng

dụng, Nxb. Kinh tế TP. Hồ Chí
Minh, 2019.

Ñaïi hoïc Môû TP.HCM
2
Taøi lieäu tham khaûo
Hoàng Trọng (chủ biên dịch),

Thống kê trong kinh tế và kinh
doanh, Nxb. Hồng Đức, 2016.

3
4
Hoaøng Troïng & Chu Nguyeãn

Moäng Ngoïc, Thoáng keâ öùng duïng
trong kinh teá xaõ hoäi, Nxb. Thoáng
keâ, 2007. [Lyù thuyeát vaø Baøi taäp]

5
Traàn Baù Nhaãn & Ñinh Thaùi

Hoaøng, Thoáng keâ öùng duïng trong
quaûn trò, kinh doanh vaø nghieân
cöùu kinh teá, Nxb. Thoáng keâ,
2006. [Lyù thuyeát vaø Baøi taäp]

6
■ Nguyeãn Cao Vaên & Traàn Thaùi Ninh, Giaùo
trình Lyù thuyeát xaùc suaát & thoáng keâ toaùn, Nxb.
Ñaïi hoïc Kinh teá Quoác daân, 2008. [Lyù thuyeát
vaø Baøi taäp]
■ Haø Vaên Sôn vaø caùc coäng söï, Giaùo trình lyù
thuyeát thoáng keâ öùng duïng trong quaûn trò vaø kinh
teá, Nxb. Thoáng keâ, 2004. [Lyù thuyeát vaø baøi
taäp]
■ Ñaëng Huøng Thaéng, Thoáng keâ vaø öùng duïng,
Nxb. Giaùo duïc, 1999. [Lyù thuyeát vaø Baøi taäp coù
ñaùp soá vaø chæ daãn]
7
Chöông 1
Döõ lieäu vaø thoáng keâ
■ ÖÙng duïng trong kinh doanh vaø kinh teá
(Applications in Business and Economics)
■ Döõ lieäu (Data)
■ Nguoàn döõ lieäu (Data Sources)
■ Thoáng keâ moâ taû (Descriptive Statistics)
■ Suy luaän thoáng keâ (Statistical Inference)
■ Phaân tích thoáng keâ (Statistical Analysis)
Söû duïng Microsoft Excel

8
Caùc öùng duïng trong kinh doanh vaø kinh teá
■ Keá toaùn (Accounting)
Caùc coâng ty keá toaùn coâng duøng caùc thuû tuïc laáy maãu thoáng
keâ khi tieán haønh kieåm toaùn cho caùc thaân chuû cuûa hoï.
■ Taøi chính (Finance)
Caùc coá vaán veà taøi chính duøng nhieàu thoâng tin thoáng keâ
khaùc nhau, bao goàm caùc tyû soá giaù caû – thu nhaäp, vaø caùc tyû
suaát coå töùc, ñeå höôùng daãn nhöõng khuyeán nghò ñaàu tö cuûa
hoï.
■ Tieáp thò (Marketing)
Caùc maùy queùt hình taïi caùc ñieåm baùn haøng baèng ñieän töû
ñaë t taï
i caù c quaà y thu tieà n baù n leû ñöôï c duø n g ñeå thu thaä p döõ
lieä
Ñaïi hoï c Môûu cho nhieàu öùng dung nghieân cöùu tieáp thò khaùc nhau. 9
TP.HCM
Caùc öùng duïng trong kinh doanh vaø kinh teá
■ Saûn xuaát (Production)
Nhieàu bieåu ñoà kieåm soaùt chaát löôïng baèng thoáng keâ khaùc
nhau ñöôïc duøng ñeå theo doõi ñaàu ra cuûa moät quaù trình saûn
xuaát.
■ Kinh teá (Economics)
Caùc nhaø kinh teá hoïc söû duïng caùc thoâng tin thoáng keâ ñeå döï
baùo töông lai cuûa moät neàn kinh teá hoaëc khía caïnh naøo ñoù
cuûa noù.

10
Döõ lieäu (Data)
■ Caùc phaàn töû, caùc bieán, vaø caùc quan saùt

■ Caùc loaïi thang ño
■ Döõ lieäu ñònh tính vaø döõ lieäu ñònh löôïng
■ Döõ lieäu (chuoãi) thôøi gian vaø döõ lieäu thôøi
ñieåm/cheùo/caét ngang (Time Series and Cross-
Sectional Data)

11
Döõ lieäu vaø taäp döõ lieäu
■ Döõ lieäu laø nhöõng söï kieän vaø con soá ñöôïc thu
thaäp, toùm taét, phaân tích vaø dieãn giaûi.
■ Döõ lieäu thu thaäp ñöôïc trong moät nghieân cöùu caù
bieät ñöôïc goïi laø taäp döõ lieäu.

12
Caùc phaàn töû, caùc bieán, vaø caùc quan saùt
■ Caùc phaàn töû (elements) laø caùc thöïc theå ñöôïc khaûo saùt vaø
thu thaäp döõ lieäu.
■ Moät bieán (variable) laø moät ñaëc ñieåm hay thuoäc tính caàn
nghieân cöùu cuûa caùc phaàn töû.
■ Döõ lieäu coù ñöôïc baèng caùch thu thaäp caùc soá ño treân moãi
bieán cuûa moïi phaàn töû trong moät nghieân cöùu. Taäp hôïp caùc
soá ño thu thaäp ñöôïc cuûa moät phaàn töû caù bieät ñöôïc goïi laø
moät quan saùt (observation).
■ Toång soá cuûa caùc trò soá döõ lieäu trong moät taäp döõ lieäu laø soá
phaàn töû nhaân vôùi soá bieán.
13
■ Quan sát trong thống kê bao gồm tất cả các hoạt động liên
quan đến việc thu thập dữ liệu từ đối tượng khảo sát. (phần
tử)
■ Biến là đặc điểm của đối tượng cần thu thập dữ liệu và
nghiên cứu trong tổng thể.
■ Tập dữ liệu là một bảng dữ liệu gồm các giá trị tương ứng
với từng biến của mỗi đối tượng khảo sát.

14
Döõ lieäu vaø taäp döõ lieäu, caùc phaàn töû, caùc
bieán, vaø caùc quan saùt
Caùc bieán
Thò tröôøng Doanh soá Thu nhaäp/
Coâng ty chöùng khoaùn haøng naêm($m) coå phieáu ($)
Dataram AMEX 73,10 0,86
EnergySouth OTC 74,00 1,67
Keystone NYSE 365,70 0,86
LandCare NYSE 111,40 0,33
Psychemedics AMEX 17,60 0,13
Caùc phaàn töû Taäp döõ lieäu Maåu döõ lieäu

Ñaïi hoïc Môû TP.HCM Hình 1.1 15
Caùc loaïi thang ño
■ Caùc loaïi thang ño goàm coù:

 Ñònh danh (Nominal)
 Thöù töï hay thöù baäc (Ordinal)
 Khoaûng (Interval)
 Tyû leä (Ratio)
■ Thang ño xaùc ñònh löôïng thoâng tin chöùa ñöïng
trong döõ lieäu.
■ Thang ño chæ caùch döõ lieäu vaø phaân tích thoáng keâ
phuø hôïp nhaát.
16
■ Ñònh danh
 Döõ lieäu laø nhöõng caùi nhaõn hay teân goïi duøng
ñeå nhaän bieát moät thuoäc tính cuûa phaàn töû.
 Moät caùi nhaõn khoâng baèng soá hay moät maõ
baèng soá coù theå ñöôïc söû duïng.

17
■ Ñònh danh
 Ví duï:
giôùi tính, saéc toäc, toân giaùo, loaïi maùu
Ta cuõng hay gaëp thang ño ñònh danh trong
caùc caâu hoûi phoûng vaán nhö sau:
10) Tình traïng hoân nhaân cuûa
anh/chò/oâng/baø:
1. Coù gia ñình 2. Ñoäc thaân
3. Ly dò 4. Tröôøng hôïp khaùc
18
■ Thöù töï (hay thöù baäc)

 Döõ lieäu coù caùc tính chaát cuûa döõ lieäu ñònh danh
vaø thöù töï hay haïng cuûa döõ lieäu laø coù yù nghóa.
 Moät caùi nhaõn khoâng baèng soá hay moät maõ
baèng soá coù theå ñöôïc söû duïng.

19

 Ví duï:
Baäc thôï: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
Phaân loaïi giaûng vieân trong tröôøng ñaïi hoïc
Caâu hoûi phoûng vaán:
11) Thu nhaäp haøng thaùng cuûa oâng/baø:
1. Döôùi 3 tr. ñoàng 2. Töø 3 - caän 4 tr. ñoàng
3. Töø 4 tr. ñoàng trôû leân

20

 Ví duï:
hoaëc caâu hoûi phoûng vaán daïng:
12) Anh/chò/oâng/baø haõy xeáp haïng caùc chuû ñeà sau
treân baùo Thanh Nieân tuøy theo möùc ñoä quan taâm.
(Chuû ñeà naøo quan taâm nhaát thì ghi soá 1, quan taâm
nhì thì ghi soá 2, quan taâm ba thì ghi soá 3)
- Thanh nieân & cuoäc soáng (…)
- Thanh nieân & giaùo duïc (…)
- Hoân nhaân – Gia ñình (…)
21
■ Khoaûng
 Döõ lieäu coù caùc tính chaát cuûa döõ lieäu thöù baäc
vaø khoaûng caùch giöõa caùc quan saùt ñöôïc dieãn
ñaït baèng moät ñôn vò ño coá ñònh.
 Döõ lieäu khoaûng luoân baèng soá.
 Ví duï:
Nhieät ñoä, naêm sinh
Caâu hoûi phoûng vaán daïng:
22
■ Khoaûng
12) Ñeà nghò quyù Thaày/Coâ cho bieát yù kieán cuûa mình
veà taàm quan troïng cuûa caùc muïc tieâu ñaøo taïo sinh
vieân ñaïi hoïc sau ñaây baèng caùch khoanh troøn caùc con
soá töông öùng treân thang ñaùnh giaù chæ möùc ñoä töø 1
ñeán 5 (1 = khoâng quan troïng; 5 = raát quan troïng).
(1) Naêng löïc giaûi quyeát vaán ñeà 1 2 3 4 5

(2) Khaû naêng laøm vieäc ñoäc laäp 1 2 3 4 5
(3) Tinh thaàn hoïc taäp suoát ñôøi 1 2 3 4 5
... 1 2 3 4 5
23
■ Tyû leä
 Döõ lieäu coù taát caû caùc tính chaát cuûa döõ lieäu
khoaûng vaø tyû soá cuûa hai trò soá laø coù yù nghóa.
 Thang ño naøy phaûi bao goàm trò soá 0 cho bieát
khoâng coù gì heát taïi ñieåm 0 cuûa bieán naøy.
 Ví duï:
 Caùc bieán nhö khoaûng caùch, chieàu cao,
troïng löôïng vaø thôøi gian söû duïng thang ño
tyû leä.
 Thu nhaäp, tuoåi
24
Döõ lieäu ñònh tính vaø döõ lieäu ñònh löôïng
■ Döõ lieäu coù theå ñöôïc phaân loaïi theâm nöõa thaønh
ñònh tính vaø ñònh löôïng.
■ Phaân tích thoáng keâ thích hôïp tuøy thuoäc vaøo döõ
lieäu cho bieán naøy laø ñònh tính hay ñònh löôïng.
■ Noùi chung, coù nhieàu söï löïa choïn hôn trong phaân
tích thoáng keâ khi döõ lieäu laø ñònh löôïng.

25
Döõ lieäu ñònh tính
■ Döõ lieäu ñònh tính laø nhöõng caùi nhaõn hay teân goïi
duøng ñeå nhaän bieát moät thuoäc tính cuûa töøng
phaàn töû.
■ Döõ lieäu ñònh tính söû duïng hoaëc thang ño ñònh
danh hoaëc thang ño thöù baäc.
■ Döõ lieäu ñònh tính coù theå hoaëc baèng soá hoaëc
khoâng baèng soá.
■ Phaân tích thoáng keâ cho döõ lieäu ñònh tính thì khaù
haïn cheá.
26
Döõ lieäu ñònh löôïng
■ Döõ lieäu ñònh löôïng cho bieát bao nhieâu.

 Loaïi rôøi raïc: Caùc trò soá coù theå coù cuûa bieán laø höõu haïn hay
voâ haïn vaø coù theå ñeám ñöôïc. Ví duï: soá coâng nhaân trong moät
doanh nghieäp, soá saûn phaåm saûn xuaát trong ngaøy cuûa moät
phaân xöôûng.
 Loaïi lieân tuïc: Caùc trò soá coù theå coù cuûa bieán coù theå laáp kín
caû moät khoaûng treân truïc soá. Ví duï: troïng löôïng, chieàu cao
cuûa sinh vieân, naêng suaát cuûa moät loaïi caây troàng.
■ Döõ lieäu ñònh löôïng luoân baèng soá.
■ Caùc pheùp tính soá hoïc thoâng thöôøng coù yù nghóa chæ vôùi döõ
lieäu ñònh löôïng.
27
Toùm taét loaïi döõ lieäu
Loaïi döõ lieäu
Döõ lieäu ñònh tính Döõ lieäu ñònh löôïng
Ñònh danh Thöù töï Khoaûng Tyû leä
Ñieåm 0 coù
Phaân loaïi Phaân loaïi Sai bieät giöõa
yù nghóa
Ñeám taàn soá Xeáp haïng caùc giaù trò
Coù theå so
Tính tyû leä coù yù nghóa
saùnh tyû leä

28
Dữ liệu
■ Dữ liệu thời gian là dữ liệu được thu thập định kỳ

trong một khoảng thời gian: hàng ngày, hàng tuần,
hàng tháng, ... (và được sắp xếp theo thứ tự thời gian).
■ VD: Giá vàng SJC bán ra trong tuần 18/12 - 24/12/2005
tại TP. HCM. (Đvt: ngàn đồng/chỉ)
Ngày 18/12 19/12 20/12 21/12 22/12 23/12 24/12

Giá 972 982 980 959 955 966 963
■ VD: Lợi nhuận của công ty KOVA, 2004-2008
Năm 2004 2005 2006 2007 2008

Lợi
GV: Traàn Kim Ngoïc nhuận (tỷ đồng)
20 25 30 45 30 29
Dữ liệu
■ Dữ liệu thời điểm là dữ liệu (về một hoặc nhiều thực thể (ở
nhiều địa điểm, đơn vị khác nhau)) được thu thập tại một
thời điểm hay tại một khoảng thời gian ngắn. Người ta
còn gọi dữ liệu thời điểm là dữ liệu chéo, dữ liệu cắt
ngang.
■ VD: Giá vàng SJC bán ra ngày 18/12/2005 tại các nơi:
TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ. (Đvt: ngàn đồng
/chỉ)
Địa điểm TP.HCM Hà Nội Đà Nẵng Cần Thơ
Giá 972 973 966 969

30
Dữ liệu
■ Dữ liệu bảng: các số liệu hỗn hợp theo thời gian và không
gian
NGÀY
NƠI 18/12 19/12 20/12 21/12 22/12 23/12 24/12
TP.HCM 972 982 980 959 955 966 963
Hà Nội 973 983 980 966 960 968 968
Đà Nẵng 966 982 982 959 955 966 967
Cần Thơ 969 982 980 960 955 966 963
31
Phân loại dữ liệu

32
Nguoàn döõ lieäu
■ Caùc nguoàn hieän coù

 Döõ lieäu caàn rieâng cho moät öùng duïng coù theå ñaõ coù trong
moät doanh nghieäp. Thoâng tin chi tieát thöôøng ñöôïc caát
giöõ veà khaùch haøng, nhaø cung caáp, vaø nhaân vieân chaúng
haïn.
 Nhöõng khoái löôïng lôùn döõ lieäu kinh doanh vaø kinh teá
saün coù töø caùc toå chöùc chuyeân thu thaäp vaø löu tröõ döõ
lieäu.

33
■ Caùc nguoàn hieän coù

 Caùc cô quan chính phuû laø moät nguoàn döõ lieäu hieän coù
quan troïng khaùc.
 Döõ lieäu cuõng saün coù töø nhieàu hieäp hoäi ngaønh vaø caùc toå
chöùc coù chung quyeàn lôïi ñaëc bieät.

34
■ Internet
 Internet ñaõ trôû thaønh nguoàn döõ lieäu quan troïng.
 Haàu heát caùc cô quan chính phuû, nhö Toång cuïc Thoáng
keâ (www.gso.gov.vn), coâng boá döõ lieäu treân web site.
 Caøng ngaøy caøng coù nhieàu coâng ty taïo ra caùc web site
vaø cho coâng chuùng tieáp caän hoï.
 Hieän nay coù moät soá coâng ty chuyeân cung caáp thoâng tin
treân Internet.

35
■ Caùc nghieân cöùu thoáng keâ (Statistical Studies)

 Caùc nghieân cöùu thoáng keâ coù theå ñöôïc phaân loaïi thaønh
hoaëc thöû nghieäm (experimental) hoaëc quan saùt
(observational).
 Trong caùc nghieân cöùu thöû nghieäm, tröôùc heát caùc bieán
quan taâm seõ ñöôïc nhaän bieát. Sau ñoù ít nhaát moät nhaân
toá ñöôïc kieåm soaùt sao cho döõ lieäu coù theå coù ñöôïc veà
caùch caùc nhaân toá naøy aûnh höôûng ñeán caùc bieán naøy theá
naøo.
 Trong caùc nghieân cöùu quan saùt (phi thöû nghieäm), khoâng
moät noã löïc naøo ñöôïc thöïc hieän nhaèm kieåm soaùt hay
aûnh höôûng ñeán caùc bieán quan taâm.
 Moät cuoäc ñieàu tra coù leõ laø hình thöùc nghieân cöùu phoå
bieán nhaát cuûa nghieân cöùu quan saùt.
36
Nhöõng ñieàu phaûi tính ñeán khi thu thaäp döõ lieäu
■ Yeâu caàu veà thôøi gian

 Tìm kieám thoâng tin coù theå caàn nhieàu thôøi gian.
 Thoâng tin coù theå khoâng coøn höõu ích vaøo thôøi ñieåm noù
saün coù.
■ Chi phí thu thaäp
 Caùc toå chöùc thöôøng ñoøi moät khoaûn tieàn cho thoâng tin
cung caáp ngay caû khi noù khoâng phaûi laø hoaït ñoäng kinh
doanh chuû yeáu cuûa hoï.
■ Sai soá döõ lieäu (Data Errors)
 Söû duïng moïi döõ lieäu tình côø coù hay coù ñöôïc vôùi ít söï
chuù yù (with little care) coù theå daãn ñeán thoâng tin khoâng
ñaày ñuû vaø sai laïc (poor and misleading information). 37
Moät soá ñònh nghóa veà thoáng keâ
“Thoáng keâ laø ngaønh khoa hoïc hoïc hoûi töø döõ lieäu” (Jon
Kettenring, Chuû tòch ASA, 1997)
“Thoáng keâ laø vieäc aùp duïng toaùn hoïc vaøo thu thaäp, toå
chöùc, dieãn dòch döõ lieäu soá, ñaëc bieät laø phaân tích caùc ñaëc
ñieåm cuûa toång theå baèng caùch suy luaän töø maãu” (Töø ñieån
American Heritage)
“Phaân tích thoáng keâ lieân quan ñeán thu thaäp thoâng tin,
ñaùnh giaù chuùng, ruùt ra caùc keát luaän, vaø cung caáp nhöõng
chæ daãn trong ñoù thoâng tin naøo laø tin caäy vaø nhöõng tieân
ñoaùn naøo coù theå tin ñöôïc (Hieäp hoäi Thoáng keâ Hoa Kyø)
38
Thoáng keâ trong kinh doanh
Thoáng keâ öùng duïng laø moân hoïc nghieân cöùu phöông
phaùp thu thaäp, toå chöùc, trình baøy, phaân tích vaø dieãn
giaûi döõ lieäu thu thaäp ñöôïc nhaèm hoã trôï cho vieäc ra
quyeát ñònh trong kinh doanh.
■ Lónh vöïc thoáng keâ
 Thoáng keâ moâ taû vaø thoáng keâ suy dieãn

 Thoáng keâ tham soá vaø thoáng keâ phi tham soá
39
Thoáng keâ moâ taû
■ Thoáng keâ moâ taû laø caùc phöông phaùp laäp baûng, veõ bieåu ñoà
(hình, hay ñoà thò), vaø caùc phöông phaùp soá ñöôïc söû duïng
ñeå toùm taét hay toùm löôïc döõ lieäu.
■ Thoáng keâ moâ taû bao goàm caùc phöông phaùp thu thaäp, trình
baøy döõ lieäu, vaø tính toaùn caùc ñaëc tröng nhaèm moâ taû ñoái
töôïng nghieân cöùu.
■ Thoáng keâ moâ taû bao goàm caùc phöông phaùp toå chöùc,
toùm taét vaø trình baøy döõ lieäu lieân quan ñeán vaán ñeà
nghieân cöùu.

40
Ví duï: Trung taâm söûa chöõa xe oâ toâ Hudson
Ngöôøi quaûn lyù Trung taâm söûa chöõa oâ-toâ Hudson muoán
hieåu roõ hôn veà chi phí phuï tuøng thay thế trong nhöõng
laàn hieäu chænh maùy được thöïc hieän taïi trung taâm. Baø ta
nghieân cöùu 50 hoaù ñôn ghi cho khaùch haøng trong nhöõng
laàn hieäu chænh maùy. Chi phí phuï tuøng thay thế ñöôïc laøm
troøn ñeán ñoàng ñoâla gaàn nhaát, ñöôïc lieät keâ döôùi ñaây.

41
■ Toùm löôïc döõ lieäu baèng caùc loaïi baûng (taàn soá vaø
phaàn traêm taàn soá)
Chi phí Phaàn traêm
phuï tuøng ($) Taàn soá taàn soá
50-59 2 4
60-69 13 26
70-79 16 32
80-89 7 14
90-99 7 14
100-109 5 10
Toång coäng 50 100
42
■ Toùm löôïc döõ lieäu baèng bieåu ñoà, hình hoaëc ñoà thò
(Histogram)
18
16
14
12
Taàn soá
10
8
6
4
2
Chi phí
phuï tuøng
GV: Traàn Kim Ngoïc 50 60 70 80 90 100 110 ($) 43
■ Thoáng keâ moâ taû baèng soá

 Thoáng keâ moâ taû baèng soá phoå bieán nhaát laø soá trung
bình.
 Chi phí phuï tuøng trung bình cuûa Hudson, döïa vaøo 50
laàn hieäu chænh maùy ñöôïc nghieân cöùu, laø 79$ (tính baèng
caùch coäng 50 trò soá chi phí roài chia cho 50).

44
Toång theå ñoái vôùi maãu
■ Toång theå laø taäp hôïp caùc ñôn vò (hay phaàn töû) maø ta muoán
coù nhöõng hieåu bieát veà noù. hay
Toång theå laø taäp hôïp caùc ñôn vò (hay phaàn töû) thuoäc hieän
töôïng nghieân cöùu, caàn ñöôïc quan saùt, thu thaäp vaø phaân
tích theo moät hoaëc moät soá ñaëc tröng naøo ñoù.
Caùc ñôn vò (hay phaàn töû) taïo thaønh toång theå ñöôïc goïi laø
ñôn vò toång theå.
■ Tổng thể là tập hợp toàn bộ các cá nhân, các đối tượng
có liên quan đến vấn đề đang nghiên cứu.
45
■ Maãu laø moät soá ñôn vò ñöôïc choïn ra töø toång theå theo moät
phöông phaùp laáy maãu naøo ñoù.
■ Mẫu là tập hợp con của tổng thể bao gồm những các
nhân, đối tượng mà ta thật sự tiếp cận nghiên cứu.

46
Toång theå Maãu
a b cd b c
ef gh i jk l m n gi n
o p q rs t u v w o r u
x y z y
Caùc giaù trò tính ñöôïc söû duïng Caùc giaù trò tính töø döõ
döõ lieäu toång theå ñöôïc goïi laø lieäu maãu ñöôïc goïi laø
caùc tham soá caùc soá thoáng keâ

47
Thoáng keâ suy dieãn
■ Trong laõnh vöïc naøy thoáng keâ bao goàm caùc phöông phaùp
giuùp ta coù nhöõng hieåu bieát veà toång theå döïa treân keát quaû
khaûo saùt cuûa maãu.
■ Thoáng keâ suy dieãn bao goàm caùc phöông phaùp thoáng keâ
xöû lyù döõ lieäu thu thaäp töø maãu ñeå ñöa ra caùc keát luaän
veà toång theå nghieân cöùu.

48
Suy dieãn thoáng keâ
■ Suy dieãn thoáng keâ laø quy trình söû duïng döõ lieäu nhaän
ñöôïc töø moät nhoùm nhoû caùc phaàn töû (maãu) ñeå ñöa ra caùc
öôùc löôïng vaø kieåm ñònh caùc giaû thuyeát veà caùc ñaëc tröng
cuûa moät nhoùm lôùn hôn caùc phaàn töû (toång theå).
GV: Traàn Kim Ngoïc Quy trình suy dieãn thoáng keâ
49
Thoáng keâ suy dieãn
■ Öôùc löôïng
 ví duï: Öôùc löôïng troïng löôïng
trung bình toång theå söû duïng
troïng löôïng trung bình maãu
■ Kieåm ñònh giaû thuyeát
 ví duï: Kieåm tra lôøi tuyeân boá
raèng troïng löôïng trung bình
toång theå 120 pao
Suy dieãn laø quaù trình ruùt ra nhöõng keát luaän hay
ra quyeát ñònh veà moät toång theå döïa treân keát quaû
GV: Traàn Kim Ngoïc cuûa maãu 50
■ Quy trình suy dieãn thoáng keâ

1. Toång theå
bao goàm taát caû caùc
2. Moät maãu goàm 50
laàn hieäu chænh maùy.
laàn hieäu chænh maùy
Chi phí trung bình cuûa
ñöôïc nghieân cöùu.
caùc phuï tuøng
chöa bieát.
4. Giaù trò trung bình maãu 3. Döõ lieäu maãu ñöa ra

ñöôïc söû duïng ñeå ñöa ra chi phí trung bình maãu
moät öôùc löôïng cuûa baèng 79$ cho moät laàn
trung bình toång theå. hieäu chænh maùy.

51
Thoáng keâ moâ taû vaø thoáng keâ suy dieãn
■ Neáu ngöôøi nghieân cöùu duøng döõ lieäu thu thaäp ñöôïc
treân moät nhoùm (group) ñeå moâ taû hay ñi ñeán nhöõng
keát luaän veà cuõng chæ nhoùm ñoù (about that same
group), thoáng keâ ñöôïc goïi laø thoáng keâ moâ taû.
■ Neáu ngöôøi nghieân cöùu thu thaäp döõ lieäu töø moät maãu
vaø duøng caùc soá thoáng keâ ñöôïc taïo ra ñeå ñi ñeán
nhöõng keát luaän veà toång theå maø töø ñoù maãu ñöôïc laáy
ra, thoáng keâ naøy laø thoáng keâ suy dieãn.

52
Thoáng keâ tham soá vaø thoáng keâ phi tham soá
■ Caùc kyõ thuaät thoáng keâ coù theå ñöôïc phaân loaïi theo caùc heä
thoáng khaùc nhau. Moät caùch phaân thoáng keâ thaønh hai phaân
loaïi (subcategories): Thoáng keâ tham soá vaø thoáng keâ phi
tham soá.
 Thoáng keâ tham soá (parametric statistics) ñoøi hoûi döõ
lieäu phaûi laø khoaûng hay tyû leä.
 Neáu döõ lieäu laø ñònh danh hay thöù baäc, thoáng keâ phi
tham soá (nonparametric statistics) phaûi ñöôïc söû duïng.
Thoáng keâ phi tham soá coù theå cuõng ñöôïc duøng ñeå phaân
tích döõ lieäu khoaûng hay tyû leä.

53
Thống kê ứng dụng và thống kê toán
■ TK mô tả và TK suy diễn tạo thành THỐNG KÊ ỨNG

DỤNG.
■ TK hiện nay đã được ứng dụng vào mọi lĩnh vực: TK bảo
hiểm, TK trong kỹ thuật, TK trong sinh học, TK trong kinh
doanh, TK dân số, TK trong tâm lý học, TK trong giáo dục
học, TK xã hội, TK trong thể thao, ...
■ THỐNG KÊ TOÁN (còn gọi là THỐNG KÊ LÝ

THUYẾT) là một nhánh của toán ứng dụng, sử dụng lý
thuyết và phân tích xác suất để nghiên cứu cơ sở lý thuyết
của thống kê như các luật phân phối.
54

C1 Tong Quan

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

C1 Tong Quan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

“Trong moät töông lai khoâng xa

kieán thöùc thoáng keâ vaø tö duy

Trần Tuấn Anh, Thống kê ứng

GV: Traàn Kim Ngoïc

Hoàng Trọng (chủ biên dịch),

GV: Traàn Kim Ngoïc

Hoaøng Troïng & Chu Nguyeãn

GV: Traàn Kim Ngoïc

Traàn Baù Nhaãn & Ñinh Thaùi

GV: Traàn Kim Ngoïc

GV: Traàn Kim Ngoïc

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ Caùc phaàn töû, caùc bieán, vaø caùc quan saùt

GV: Traàn Kim Ngoïc

GV: Traàn Kim Ngoïc

GV: Traàn Kim Ngoïc

Caùc phaàn töû Taäp döõ lieäu Maåu döõ lieäu

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ Caùc loaïi thang ño goàm coù:

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ Thöù töï (hay thöù baäc)

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ Thöù töï (hay thöù baäc)

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ Thöù töï (hay thöù baäc)

(1) Naêng löïc giaûi quyeát vaán ñeà 1 2 3 4 5

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ Döõ lieäu ñònh löôïng cho bieát bao nhieâu.

Ñònh danh Thöù töï Khoaûng Tyû leä

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ Dữ liệu thời gian là dữ liệu được thu thập định kỳ

Ngày 18/12 19/12 20/12 21/12 22/12 23/12 24/12

■ VD: Lợi nhuận của công ty KOVA, 2004-2008

Năm 2004 2005 2006 2007 2008

GV: Traàn Kim Ngoïc

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ Caùc nguoàn hieän coù

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ Caùc nguoàn hieän coù

GV: Traàn Kim Ngoïc

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ Caùc nghieân cöùu thoáng keâ (Statistical Studies)

■ Yeâu caàu veà thôøi gian

■ Lónh vöïc thoáng keâ

 Thoáng keâ moâ taû vaø thoáng keâ suy dieãn

GV: Traàn Kim Ngoïc

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ Thoáng keâ moâ taû baèng soá

GV: Traàn Kim Ngoïc

GV: Traàn Kim Ngoïc

Toång theå Maãu

GV: Traàn Kim Ngoïc

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ Quy trình suy dieãn thoáng keâ

4. Giaù trò trung bình maãu 3. Döõ lieäu maãu ñöa ra

GV: Traàn Kim Ngoïc

GV: Traàn Kim Ngoïc

GV: Traàn Kim Ngoïc

■ TK mô tả và TK suy diễn tạo thành THỐNG KÊ ỨNG

■ THỐNG KÊ TOÁN (còn gọi là THỐNG KÊ LÝ

You might also like