1

‫شناسنامه‬

‫‪ :‬بیواری پسَرٍز هرکبات‬ ‫ًام ًشریِ‬

‫‪ :‬سیذ هْذی بٌیّاشویاى ٍ حسیي طاّری‬ ‫ًَیسٌذگاى‬

‫‪:‬هالک قاسوی‪ ،‬هرتضی گلهحوذی ٍ سیرٍس آقاجاًسادُ‬ ‫ٍیراستاراى علوی‬

‫طراحی ٍ صفحِ آرایی ‪ :‬سیذ هْذی بٌیّاشویاى‬

‫‪ :‬کویتِ اًتشارات پژٍّشکذُ هرکبات ٍ هیَُّای ًیوِگرهسیری‬ ‫ًاشر‬

‫‪ :‬الکترًٍیکی‬ ‫شوارگاى‬

‫‪1395 :‬‬ ‫سال اًتشار‬

‫‪ :‬راهسر‪ ،‬خیاباى استاد هطْری‪ ،‬پژٍّشکذُ هرکبات ٍ هیَُّای ًیوِگرهسیری‬ ‫ًشاًی‬

‫تلفن‪ -01155225233 :‬دورنگار‪ – 01155223282 :‬صندوق پستی‪46915335 :‬‬

‫‪Email: citrus.press@yahoo.com‬‬

‫ایي ًشریِ بِ شوارُ ‪ 49962‬هَرخ ‪ 95/05/12‬در هرکس اطالعات ٍ هذارک علوی کشاٍرزی ثبت شذُ است‪.‬‬
 ‫‪1‬‬

‫صفحِ‬ ‫فْرست‬

‫هقذهِ ‪1 ....................................................................................................................................................................‬‬

‫عاهل بیواری ‪3........................................................................................................................................................‬‬

‫عالین بیواری ‪3.......................................................................................................................................................‬‬

‫رٍش تشخیص ‪7.....................................................................................................................................................‬‬

‫کٌترل بیواری ‪9 ......................................................................................................................................................‬‬

‫هٌابع هَرد استفادُ ‪11 ............................................................................................................................................‬‬

 ‫‪1‬‬
‫پژوهشکذه مرکبات و میوههای نیمهگرمسیری‬ ‫‪1‬‬

‫مقذمه‬

‫ٗشًجبر ً‪ُ ٠‬ش‪٘٢ٗ ٟٝ‬ی اص ٗی‪١ٟٞ‬بی ُشٗؼیشی ‪ٛ ٝ‬ی٘‪ُ٠‬شٗؼیشی سا سـٌیْ ٗید‪١‬ذ ٗیضثب‪ ٙ‬سؼذادی اص ػ‪ٞ‬اْٗ ‪ٝ‬یش‪ٝ‬ػیی‬

‫اػز ً‪ ٠‬ثب اػشوشاس دس ػیؼشٖ آ‪ٛٝ‬ذی ُیب‪ً ،ٟ‬ب‪١‬ؾ ً٘ی ‪ً ٝ‬یلی ٗحص‪ ٝ ّٞ‬ػ٘ش اهشصبدی دسخز سا ػیجت ٗییؿی‪ٞ‬د ثی‪٠‬‬

‫دٓیْ ٗب‪١‬یز ػیؼش٘یي آٓ‪ٞ‬دُی ‪١‬بی ‪ٝ‬یش‪ٝ‬ػی‪ ،‬ای‪ ٚ‬ػ‪ٞ‬اْٗ ثی‪ ٠‬ساتشیی ثیب دی‪ٛٞ‬یذ ًی‪ ٠‬س‪ٝ‬ؽ ساییغ سٌظییش ٗشًجیبر اػیز اص‬

‫دسخز ٗ‪ٜ‬جغ دی‪ٛٞ‬ذى ث‪٢ٛ ٠‬بّ ٗ‪ٜ‬شوْ ٗیُشد‪ٛ‬ذ ثشای ً‪ٜ‬ششّ ثی٘بسی‪١‬بی ‪ٝ‬یش‪ٝ‬ػی آكزًؾ خبصیی ‪ٝ‬ػی‪ٞ‬د ‪ٛ‬یذاسد اص ایی‪ٚ‬‬

‫ػ‪٢‬ز ٗذیشیز آ‪٢ٛ‬ب ػ٘ذسب ثش ٗج‪ٜ‬بی دیـِیشی اص ُؼششؽ ث‪ٜٗ ٠‬بعن ػذیذ ثب س‪ٓٞ‬یذ ‪ ٝ‬ػشض‪٢ٛ ٠‬بّ ػیبسی اص ‪ٝ‬ییش‪ٝ‬ع اػیش‪ٞ‬اس‬

‫اػز ً‪ ٠‬دس هبٓت ثش‪ٛ‬بٗ‪١٠‬بی ُ‪ٞ‬ا‪١‬ی دی‪ٛٞ‬ذى ‪٢ٛ ٝ‬بّ‪ 1‬اٌٗب‪ٙ‬دزیش اػز دس ای‪ ٚ‬هبٓت‪ٜٗ ،‬بثغ ٗبدسی دی‪ٛٞ‬ذى ثب س‪ٝ‬ؽ‪١‬یبی‬

‫ٗخشٔق ٗب‪ٜٛ‬ذ ُشٗبدسٗب‪ٛ‬ی‪ ،2‬دی‪ٛٞ‬ذ ‪ٞٛ‬ى ؿبخؼبس‪ ٝ 3ٟ‬ا‪ٛ‬شخبة دسخشب‪ٛ‬ی ً‪ ٠‬ػالٗز آ‪٢ٛ‬ب سبییذ ؿذ‪ٗ ،ٟ‬ؼشكی ‪ ٝ‬دی‪ٛٞ‬ذى آ‪٢ٛ‬یب‬

‫عی ٗشاتٔی سٌظیش ‪ ٝ‬دس اخشیبس س‪ٓٞ‬یذً‪ٜٜ‬ذُب‪٢ٛ ٙ‬بّ هشاس ٗیُیشد‬

‫دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ا‪ٓٝ‬ی‪ ٚ‬ثی٘بسی ‪ٝ‬یش‪ٝ‬ػی ؿ‪ٜ‬بخش‪ ٠‬ؿذ‪ ٟ‬دس ٗشًجبر اػز ً‪ ٠‬آؿبص ٗغبٓؼبر دسثبس‪ ٟ‬آ‪ ٙ‬ث‪ ٠‬ا‪ٝ‬اخیش هیش‪ٗ 19 ٙ‬ییالدی‬

‫ثشٗیُشدد دس آ‪ ٙ‬صٗب‪ ٙ‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ث‪ ٠‬ػ‪ٜٞ‬ا‪ٗ ٙ‬خشةسشی‪ ٚ‬ثی٘بسی ‪ٝ‬یش‪ٝ‬ػی ٗشًجبر ٗغیش ثی‪ٞ‬د‪ ٟ‬ثی‪ ٠‬عی‪ٞ‬سی ًی‪ُ ٠‬ؼیششؽ ‪ٝ‬‬

‫خؼبسر ؿذیذ آ‪ ٙ‬دس ا‪ٝ‬ایْ هش‪ ٙ‬ثیؼشٖ‪ٜٗ ،‬ؼش ث‪ ٠‬عشاتی ‪ ٝ‬اػشای ‪ٛ‬خؼشی‪ ٚ‬ثش‪ٛ‬بٗ‪ُٞ ٠‬ا‪١‬ی ‪٢ٛ‬بّ ٗشًجبر دس ًبٓیلش‪ٛ‬یب ُشدیذ‬

‫ای‪ ٚ‬ثی٘بسی اص ثؼیبسی اص ٗ‪ٜ‬بعن ًـز ٗشًجبر د‪ٛ‬یب ُضاسؽ ؿذ‪ ٝ ٟ‬اػشوبد ثش ایی‪ ٚ‬اػیز ًی‪ ٠‬اص عشیین ‪ٛ‬ویْ‪ٝ‬ا‪ٛ‬شویبّ اسهیبٕ‬

‫ٗشًجبر دس ‪ٜٗ ٠٘١‬بعن ًـز ٗشًجبر ُؼششؽ یبكش‪ ٠‬اػز اٗیش‪ٝ‬ص‪ ٟ‬خؼیبسر ؿیذیذ دؼی‪ٞ‬س‪ٝ‬ص دس د‪ٛ‬ییب ٗحیذ‪ٝ‬د ثی‪ ٠‬ثشخیی‬

‫ًـ‪ٞ‬س‪١‬بی آٗشیٌبی ػ‪ٜٞ‬ثی ٗب‪ٜٛ‬ذ آسطا‪ٛ‬شی‪ ٝ ٚ‬اس‪ُٞٝ‬ی‪ ٠‬اػز ُؼششؽ ‪ٝ‬ػیغ ثی٘یبسی دس ایی‪ٜٗ ٚ‬یبعن سا ثی‪ٛ ٠‬ویؾ ثشخیی اص‬

‫‪ٛ‬بهٔی‪ٗ ٚ‬شسجظ دا‪ٛ‬ؼش‪٠‬ا‪ٛ‬ذ (‪ )15‬دس ثبؽ‪١‬بی آٗشیٌب ‪ ٝ‬اػذب‪ٛ‬یب‪ ،‬ثب س‪ٞ‬صیغ ػبصٗب‪ٙ‬یبكش‪ ٠‬اسهبٕ ػبسی اص ‪ٝ‬ییش‪ٝ‬ع ٗشًجیبر دس هبٓیت‬

‫‪1‬‬
‫‪Certification programs‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Thermotherapy‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Shoot tip grafting‬‬
‫‪2‬‬ ‫بیماری پسوروز مرکبات‬

‫ثش‪ٛ‬بٗ‪ُٞ ٠‬ا‪١‬ی ‪٢ٛ‬بّ‪ ،‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ث‪ٛ ٠‬ذسر یبكز ٗیؿ‪ٞ‬د دس ػبیش ًـ‪ٞ‬س‪١‬ب‪ ،‬ثی٘بسی ٗ‪ٜ‬حصش ثی‪ ٠‬اسهیبٕ ‪ ٝ‬ثبؿیبر هیذی٘ی اػیز‬

‫(‪ )16‬سبسیخچ‪ ٠‬ثی٘بسی دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ثیب‪ِٛ‬ش اث‪٢‬بٕ دس سؼشیق ‪ ٝ‬ػالیٖ ٗیشسجظ ثیب دؼی‪ٞ‬س‪ٝ‬ص اػیز ثی‪ ٠‬عی‪ٞ‬سی ًی‪ ٠‬عیی د‪ٝ‬س‪١ٟ‬یبی‬

‫ٗخشٔق ثی٘بسی‪١‬بی ثب ػالیٖ ٗشلب‪ٝ‬ر دس ای‪ ٚ‬سؼشیق ُ‪ٜ‬ؼب‪ٛ‬ذ‪ ٟ‬ؿذ‪ ٟ‬یب اص ای‪ُ ٚ‬یش‪ ٟٝ‬خیبسع ؿیذ‪ٟ‬ا‪ٛ‬یذ دس اثشیذا دؼی‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ثیش‬

‫اػبع ؿذر ػالیٖ ث‪ ٠‬د‪ُٝ‬ش‪ ٟٝ‬خلیق (دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ‪ ٝ )A‬ؿذیذ (دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ‪ )B‬سلٌیي ‪ٞٛ ٝ‬ػی آصٗ‪ُٔ ٙٞ‬خب‪٠ٛ‬ای ثیشای س٘یبیض‬

‫آ‪٢ٛ‬ب عشاتی ُشدیذ (‪ )9‬سؼذادی اص ثی٘بسی‪١‬بی ؿج‪ٝ٠‬یش‪ٝ‬ػی ٗب‪ٜٛ‬ذ ًیؼ‪ ٠‬ص٘ـی‪ٗ ،1‬ی‪ٟٞ‬ػی‪ِٜ‬شیض‪ٟ‬ای‪ً ،2‬شیؼیشبً‪ٞ‬سسیغ‪ٝ 3‬‬

‫اثٔوی‪ 4‬ث‪ ٠‬دٓیْ ثش‪ٝ‬ص ػالیٖ ٗـبث‪ ،٠‬اثشذا دس ُش‪ ٟٝ‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص هشاس داؿیش‪ٜ‬ذ ًی‪ ٠‬ثیب ُزؿیز صٗیب‪ ٝ ٙ‬ؿ‪ٜ‬بػیبیی ٗب‪١‬ییز ‪ٝ‬یش‪ٝ‬ػیی‬

‫ثی٘بسی‪ ،‬اص ای‪ٗ ٚ‬ؼ٘‪ٞ‬ػ‪ ٠‬خبسع ؿذ‪ٛ‬ذ (‪ )8‬سحویوبر آسی دا‪ٛ‬ـ٘‪ٜ‬ذا‪ٛ ٙ‬ـب‪ ٙ‬داد ً‪ ٠‬ػبْٗ ٌٓ‪٠‬تٔو‪٠‬ای ٗشًجبر‪ٛ 5‬ییض ‪ٝ‬ییش‪ٝ‬ع‬

‫دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ٗشًجبر اػز (‪ )14‬اصای‪ٚ‬س‪ ٝ‬اٗش‪ٝ‬ص‪ ٟ‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ث‪ٗ ٠‬ؼ٘‪ٞ‬ػ‪ ٠‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ‪ ،A‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ‪٠ٌٓ ٝ B‬تٔو‪٠‬ای اعالم ٗیُشدد‬

‫ا‪ٓٝ‬ی‪ ٚ‬ثبس دس ػبّ ‪ 1336‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص س‪ٞ‬ػظ دًشش ٗ‪ٜ‬ی‪ٞ‬ه‪٢‬شی اػیشبد دا‪ٛ‬ـیٌذ‪ً ٟ‬ـیب‪ٝ‬سصی دا‪ٛ‬ـیِب‪ ٟ‬س‪٢‬یشا‪ ٙ‬دس ؿی٘بّ اییشا‪ٙ‬‬

‫سـخیص داد‪ ٟ‬ؿذ دس آ‪ٞٗ ٙ‬هیغ ثی٘یبسی دس ٗ‪ٜ‬یبعن ٗشًجیبر خییض ػیبسی‪ ،‬ثبثیْ ‪ ٝ‬هبه٘ـی‪٢‬ش ثی‪ٛ ٠‬حی‪ ٞ‬ثییػیبثو‪٠‬ای ٗ‪ٞ‬ػیت‬

‫خـي ؿذ‪ ٙ‬دسخشب‪ُ ٙ‬شدیذ ‪ٝ‬س‪ٝ‬د دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ث‪ ٠‬ایشا‪ ٙ‬سا ث‪ٝ ٠‬اسدار اسهبٕ ا‪ٓٝ‬ی‪ٗ ٠‬شًجبر ‪ٛ‬ؼیجز داد‪ٟ‬ا‪ٛ‬یذ (‪ )4‬دس ػیبّ ‪،1344‬‬

‫ثی٘بسی خؼبسرصایی ثب ػالیٖ ٗـبث‪٠ٌٓ ٠‬تٔو‪٠‬ای سحز ػ‪ٜٞ‬ا‪ٛ ٙ‬وؾتٔو‪٠‬ای‪ 6‬اص ایشا‪ُ ٙ‬ضاسؽ ُشدیذ (‪ )3‬ثشسػی‪١‬بی اخیش‬

‫‪ٛ‬ـب‪ ٙ‬داد ً‪ٛ ٠‬وؾتٔو‪٠‬ای ‪٘١‬چ‪ٜ‬ب‪ ٙ‬دس ثبؽ‪١‬بی ًـ‪ٞ‬س ُؼششؽ داسد ‪ ٝ‬ػبْٗ آ‪٘١ ٙ‬ب‪ٝ ٙ‬یش‪ٝ‬ع دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ٗشًجبر اػیز (‪)5‬‬

‫دس ای‪ٗ ٚ‬ؼ٘‪ٞ‬ػ‪ ٠‬اعالػبسی ساػغ ث‪ٗ ٠‬ـخصبر ثی٘بسی دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ثب سبًیذ ثش س‪ٝ‬ؽ‪١‬بی ًبسثشدی سـخیص ‪ًٜ ٝ‬ششّ اسای‪ ٠‬ؿذ‪ٟ‬‬

‫اػز‬

‫‪1‬‬
‫‪Concave gum‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Impietratura‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Cristacortis‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Infectious variegation‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Citrus ring spot‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Ring pattern‬‬
 ‫‪3‬‬
‫پژوهشکذه مرکبات و میوههای نیمهگرمسیری‬ ‫‪3‬‬

‫عامل بیماری‬

‫‪ٝ‬یش‪ٝ‬ع دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ٗشًجبر‪ 1‬اص خب‪ٞٛ‬اد‪ ٟ‬ا‪ٝ‬كی‪ٝٞ‬یشیذ‪ ،2ٟ‬داسای تذاهْ د‪ ٝ‬دیٌش‪ ٟ‬سؿش‪٠‬ای ‪ ٝ‬دیچخ‪ٞ‬سد‪ ٟ‬ثب ع‪ٗ ّٞ‬شلب‪ٝ‬ر‪،‬‬

‫(ؿٌْ ‪ )1‬ث‪ ٠‬ػ‪ٜٞ‬ا‪ ٙ‬ػبْٗ ثی٘بسی دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ؿ‪ٜ‬بخش‪ ٠‬ؿذ‪ ٟ‬اػز (‪)7‬‬

‫ؿٌْ ‪ -1‬سص‪ٞ‬یش ٗیٌش‪ٝ‬ػٌ‪ٞ‬ح آٌشش‪ٛٝ‬ی اص دیٌش‪ٗ ٟ‬بسدیچی ‪ٝ‬یش‪ٝ‬ع دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ٗشًجبر (‪)11‬‬

‫عالیم بیماری‬

‫ُشیخكش‪ٝ‬ر‪ ،‬دشسوبّ‪ٛ ،‬بس‪ِٛ‬ی ‪ ٝ‬سب‪ٛ‬ؼٔ‪ ،ٞ‬اسهبٕ تؼبع ث‪ ٠‬ثی٘بسی سا سـٌیْ ٗید‪ٜ١‬ذ دسخشب‪ ٙ‬آٓ‪ٞ‬د‪ ٟ‬ث‪ ٠‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص اص اسهبٕ‬

‫دیِش ٗشًجبر ػالی٘ی ‪ٛ‬ذاس‪ٛ‬ذ د‪ٞ‬ػش‪٠‬د‪ٞ‬ػش‪٠‬ؿذ‪ 3ٙ‬دس س‪ ٝ ٠ٜ‬ؿبخ‪١٠‬بی اصٔی (ؿٌْ ‪ٖ٢ٗ ،)2‬سشی‪ٛ ٚ‬ـب‪ ٠ٛ‬دسخز‪١‬بی ثی٘بس دس‬

‫ٗؼ٘‪ٞ‬ػ‪ ٠‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص اػز ً‪ ٌٚ٘ٗ ٠‬اػز ثب سشؿح ص٘ؾ ‪٘١‬شا‪ ٟ‬ثبؿذ تذاهْ صٗب‪ ٙ‬ثش‪ٝ‬ص ای‪ ٚ‬ػالیٖ ػ‪ ٠‬ػبّ اػز اٗب ٌٗ٘‪ٚ‬‬

‫اػز سب ثیؾ اص ‪ 55‬ػبّ ‪ ٖ١‬ث‪ ٠‬سبخیش اكشذ اص ای‪ ٚ‬ػ‪٢‬ز دسخشب‪ ٙ‬آٓ‪ٞ‬د‪ ٟ‬ث‪ ٠‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ٗیس‪ٞ‬ا‪ٜٛ‬ذ ػبّ‪١‬ب ثذ‪ ٙٝ‬ػالیٖ ثبؿ‪ٜ‬ذ (‪)16‬‬

‫د‪ٞ‬ػش‪٠‬ایؿذ‪ ٙ‬س‪ ٠ٜ‬دسخشب‪ ٙ‬ا‪ٓٝ‬ی‪ ٚ‬ثبس دس ػبّ ‪ 1896‬اص كٔ‪ٞ‬سیذا ‪ً ٝ‬بٓیلش‪ٛ‬یب ُضاسؽ ؿذ ‪ ٝ‬ثش اػبع سیـ‪ ٠‬ی‪ٛٞ‬ب‪ٛ‬ی دؼ‪ٞ‬سا‪ 4‬ث‪٠‬‬

‫ٗؼ‪ٜ‬ی صخٖ یب ػشة‪ ،‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص‪ٛ 5‬بٗیذ‪ ٟ‬ؿذ (‪ )17‬كش‪ِٜ١‬ؼشب‪ ٙ‬ػٔ‪ ٕٞ‬ػ٘‪ٞ٢‬سی اػالٗی ایشا‪ٝ ٙ‬اط‪ ٟ‬د‪ٞ‬ػ‪٠‬ای سا ثشای ثی٘بسی‬

‫‪1‬‬
‫‪Citrus psorosis virus‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Ophioviridae‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Bark scaling‬‬
‫‪4‬‬
‫‪psora‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Psorosis‬‬
‫‪4‬‬ ‫بیماری پسوروز مرکبات‬

‫دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص دیـ‪٢ٜ‬بد ًشد‪ ٟ‬اػز (‪ )1‬اص ‪٘١‬ی‪ ٚ‬سیـ‪ٞٛ ،٠‬ػی ثی٘بسی آش‪٢‬بثی ٗضٗ‪ ٚ‬د‪ٞ‬ػشی دس ا‪ٛ‬ؼب‪ ٙ‬ث‪ٛ ٠‬بٕ دؼ‪ٞ‬سیبصیغ‪ٝ 1‬ػ‪ٞ‬د‬

‫داسد (ؿٌْ ‪ ٠ً )3‬دس اطش اخشالّ ػٌ٘ٔشد ػیؼشٖ ای٘‪ٜ‬ی ثذ‪ ٙ‬ث‪ٝ ٠‬ػ‪ٞ‬د آٗذ‪ ٝ ٟ‬ثبػض سؿذ ثیؾ اص تذ ػٔ‪١ّٞ‬بی د‪ٞ‬ػشی ‪ٝ‬‬

‫د‪ٞ‬ػش‪٠‬د‪ٞ‬ػش‪٠‬ؿذ‪ ٙ‬آ‪٢ٛ‬ب ٗیُشدد (‪)6‬‬

‫ؿٌْ ‪ -2‬د‪ٞ‬ػش‪٠‬د‪ٞ‬ػش‪٠‬ؿذ‪ ٙ‬س‪ ٝ ٠ٜ‬ؿبخ‪١٠‬بی اصٔی‪ٗ ،‬ـخص‪ ٠‬ػ٘‪ٗٞ‬ی دسخز‪١‬بی آٓ‪ٞ‬د‪ ٟ‬ث‪ ٠‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص اػز‬

‫ؿٌْ ‪ -3‬ػالیٖ ثی٘بسی د‪ٞ‬ػشی دؼ‪ٞ‬سیبصیغ دس ا‪ٛ‬ؼب‪)01( ٙ‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Psoriasis‬‬
 ‫‪5‬‬
‫پژوهشکذه مرکبات و میوههای نیمهگرمسیری‬ ‫‪5‬‬

‫ٗـخص‪ ٠‬دیِش ثی٘بسی دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص‪ ،‬سـییش س‪ َٛ‬ثبكز ه‪ٞ‬ة‪ 1‬اػز ً‪ ٠‬دغ اص ثشؽ س‪ ٝ ٠ٜ‬ؿبخ‪١٠‬بی دسخز‪١‬بی ثی٘بس‬

‫‪٘ٛ‬بیب‪ٗ ٙ‬یُشدد (ؿٌْ ‪ )4‬دس دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ‪٠ٌٓ ٝ B‬تٔو‪٠‬ای ً‪ ٠‬ا‪ٞٛ‬اع ؿذیذ ثی٘بسی ث‪ ٠‬تؼبة ٗیآی‪ٜ‬ذ‪ ،‬د‪ٞ‬ػش‪٠‬د‪ٞ‬ػش‪٠‬ؿذ‪ٙ‬‬

‫ؿبخ‪١٠‬بی كشػی (ؿٌْ ‪ٛ ٝ )5‬و‪ٞ‬ؽ ػغح ثشٍ (ؿٌْ ‪ٗ ٝ )6‬ی‪( ٟٞ‬ؿٌْ ‪ ٖ١ )7‬ظب‪١‬ش ٗیُشدد ای‪ ٚ‬ػالیٖ دس ٌٓ‪٠‬تٔو‪٠‬ای‬

‫‪ٛ ٝ‬وؾتٔو‪٠‬ای ث‪ ٠‬ص‪ٞ‬سر ‪ٛ‬وبط ُشد یب ‪ٛ‬و‪ٞ‬ؽ ثب تبؿی‪ٗ ٠‬ـخص اػز ( ؿٌْ ‪)8‬‬

‫ؿٌْ ‪ -4‬ػالیٖ سـییش س‪ٗ َٛ‬وغغ ه‪ٞ‬ة دس دسخز ُشیخكش‪ٝ‬ر آٓ‪ٞ‬د‪ ٟ‬ث‪ ٠‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص‬

‫ؿٌْ ‪ -5‬د‪ٞ‬ػش‪٠‬د‪ٞ‬ػش‪٠‬ؿذ‪ ٙ‬ؿبخ‪١٠‬بی كشػی دس دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ‪)12( B‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Wood staining‬‬
‫‪6‬‬ ‫بیماری پسوروز مرکبات‬

‫ؿٌْ ‪٠ٌٓ -6‬ثشُی ‪ ٝ‬ػ‪ٞ‬ؽ‪١‬بی ثشػؼش‪ٗ ٠‬ش‪ٜ‬بظش دس ػغح صیشی‪ ٚ‬ثشٍ دس دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ‪)12( B‬‬

‫ؿٌْ ‪١٠ٌٓ -7‬بی كش‪ٝ‬سكش‪ ٠‬ػغح ٗی‪ٗ ٟٞ‬شسجظ ثب دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ‪)12( B‬‬

‫ؿٌْ ‪ٛ -8‬و‪ٞ‬ؽ ثشٍ ‪ٗ ٝ‬ی‪ٗ ٟٞ‬شسجظ ثب ثی٘بسی ‪ٛ‬وؾتٔو‪٠‬ای‬

‫پژوهشکذه مرکبات و میوههای نیمهگرمسیری‬
‫‪7‬‬ ‫‪7‬‬

‫روش تشخیص‬

‫دغ اص ًـق ٗب‪١‬یز ‪ٝ‬یش‪ٝ‬ػی دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ‪ ٝ‬سؼیی‪ ٚ‬س‪ٞ‬آی ػذای‪١٠‬بی دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص‪ ،‬سٌ‪ٜ‬یي‪١‬بی ٗخشٔق ػش‪ٞٓٝ‬طی ‪ٌٓٞٓٞٗ ٝ‬ی‬

‫ٗب‪ٜٛ‬ذ االیضا‪ ،‬آسسیدیػیآس‪١ ٝ 1‬یجشیذاػی‪ ٙٞ‬دس سـخیص ای‪ ٚ‬ثی٘بسی س‪ٞ‬ػؼ‪ ٠‬یبكز ‪ٓٝ‬ی ث‪ ٠‬دٓیْ ٗـٌالر س‪٢‬ی‪ ٠‬آ‪ٛ‬شیػشٕ ‪ٝ‬‬

‫س‪ٜٞ‬ع ػ‪ٞ‬ی‪١٠‬بی ‪ٝ‬یش‪ٝ‬ع‪ ،‬ای‪ ٚ‬س‪ٝ‬ؽ‪١‬ب ث‪ ٠‬ع‪ٞ‬س ًبْٗ ًبسثشدی ‪ٛ‬ـذ‪ٟ‬ا‪ٛ‬ذ اص ای‪ ٚ‬ػ‪٢‬ز آصٗ‪ُٔ ٙٞ‬خب‪٠ٛ‬ای ُیب‪ٗ ٟ‬حي دس‬

‫ؿشایظ ً‪ٜ‬ششّ ؿذ‪٘١ ٟ‬چ‪ٜ‬ب‪ ٙ‬ػبیِب‪ٝ ٟ‬یظ‪ٟ‬ای دس سـخیص ثی٘بسی دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص داسد (‪)16‬‬

‫دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ا‪ٓٝ‬ی‪ ٚ‬ثی٘بسی ٗشًجبر اػز ً‪ ٠‬آصٗ‪ُ ٙٞ‬یب‪ٗ ٟ‬حي ثشای سـخیص آ‪ ٙ‬ث‪ً ٠‬بس سكز (‪ )9‬ث‪ ٠‬ای‪ ٚ‬سشسیت د‪ٝ‬س‪ٟ‬‬

‫سـخیص ثی٘بسی اص ه‪ٜ‬ذی‪ ٚ‬ػبّ ث‪ ٠‬ه‪ٜ‬ذ ‪١‬لش‪ً ٠‬ب‪١‬ؾ یبكز (‪ُ )16‬یب‪١‬چ‪١٠‬بی ثزسی دشسوبّ اص اسهبٕ ٗبدإ‪ٝ‬ای‪ٜٞ‬ع‪ٝ 2‬‬

‫دبی‪ٚ‬ادْ‪ ٝ 3‬سب‪ِٞٛ‬س د‪ٝ‬ییز‪ ،4‬ث‪ ٠‬ػ‪ٜٞ‬ا‪ُ ٙ‬یب‪١‬ب‪ ٙ‬تؼبع ث‪ ٠‬ثی٘بسی ‪ٗ ٝ‬حي دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ٗؼشكی ؿذ‪ٟ‬ا‪ٛ‬ذ سایغسشی‪ ٚ‬ػالیٖ دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص‬

‫دس ُیب‪١‬ب‪ٗ ٙ‬حي دغ اص آٓ‪ٞ‬د‪ً ٟ‬شد‪ ٙ‬آ‪٢ٛ‬ب ثب دی‪ٛٞ‬ذ‪ٞٗ ،‬صاییيسُ‪٠‬ای ثی‪ٚ‬سُجشُی‪ 5‬دس ثشٍ‪١‬بی ػ‪ٞ‬ا‪ ٙ‬اػز (ؿٌْ ‪٠ً )9‬‬

‫دس ؿشایظ خ‪ٜ‬ي (‪ً٘16-18°C‬ی‪ 27-35°C ٝ ٠ٜ‬ثیـی‪ُٔ )٠ٜ‬خب‪ ٠ٛ‬دغ اص ه‪ٜ‬ذ ‪١‬لش‪ ٠‬ظب‪١‬ش ٗیُشدد ‪٘١‬چ‪ٜ‬ی‪ ٚ‬دس ٗحي‪١‬بی ثب‬

‫‪ٝ‬ضؼیز سؿذی ٗ‪ٜ‬بػت‪ٞٛ ،‬ع دیِشی اص ػالیٖ ؿبْٗ دظٗشدُی ‪ٗ ٝ‬شٍ ػؼز‪١‬بی ا‪ٓٝ‬ی‪ٞٗ ٠‬ػ‪ ٕٞ‬ث‪ ٠‬ػالیٖ ؿ‪ٞ‬ى‪ 6‬دذیذاس‬

‫ٗیؿ‪ٞ‬د (ؿٌْ ‪ٞٗ )15‬صاییي ثشٍ‪١‬بی ػ‪ٞ‬ا‪ ٝ ٙ‬ؿ‪ٞ‬ى ٌٗ٘‪ ٚ‬اػز دس ػؼز‪١‬بی ػذیذ دسخشب‪ ٙ‬آٓ‪ٞ‬د‪ ٟ‬دس كص‪ ّٞ‬خ‪ٜ‬ي‬

‫ػبّ ‪ ٖ١‬ظب‪١‬ش ُشدد‬

‫‪1‬‬
‫‪RT-PCR‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Citrus sinensis cv. Madam vinous‬‬
‫‪3‬‬
‫‪C. sinensis cv. Pineapple‬‬
‫‪4‬‬
‫‪C. sinensis X C. reticulata cv. Dweet‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Interveinal flecking‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Shock‬‬
‫‪8‬‬ ‫بیماری پسوروز مرکبات‬

‫ؿٌْ ‪ٞٗ -9‬صاییيسُ‪٠‬ای ثی‪ٚ‬سُجشُی دس ثشٍ‪١‬بی ػ‪ٞ‬ا‪ُ ٙ‬یب‪ٗ ٟ‬حي دشسوبّ آٓ‪ٞ‬د‪ ٟ‬ث‪ ٠‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص‬

‫ؿٌْ ‪ -15‬ػالیٖ ؿ‪ٞ‬ى دس ‪٢ٛ‬بّ دشسوبّ آٓ‪ٞ‬د‪ ٟ‬ث‪ ٠‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص‬

 ‫‪9‬‬
‫پژوهشکذه مرکبات و میوههای نیمهگرمسیری‬ ‫‪9‬‬

‫کنترل بیماری‬

‫اػشلبد‪ ٟ‬اص ‪٢ٛ‬بّ ‪ ٝ‬دی‪ٛٞ‬ذى ػبسی اص ‪ٝ‬یش‪ٝ‬ع دس اتذاص ثبؽ‪١‬بی ػذیذ ‪ ٝ‬اتیبی ثبؽ‪١‬بی هذی٘ی‪ ،‬ػبد‪ٟ‬سیشی‪ ٚ‬سا‪ًٜ ٟ‬شیشّ‬

‫ثی٘بسی دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص اػز دس ًـ‪ٞ‬س‪١‬بیی ً‪ ٠‬ثش‪ٛ‬بٗ‪ُٞ ٠‬ا‪١‬ی ‪٢ٛ‬بّ ٗشًجبر دس آ‪٢ٛ‬ب ث‪ ٠‬ع‪ٞ‬س ًبْٗ اػشا ؿذ‪ ،ٟ‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص سیـی‪ً٠‬ی‪ٚ‬‬

‫ُشدیذ‪ ٟ‬اػز دس ای‪ ٚ‬ثش‪ٛ‬بٗ‪ ،٠‬دسخشب‪ٗ ٙ‬ـخص ً‪ ٠‬ػالٗز آ‪٢ٛ‬ب ‪ٛ‬ؼجز ث‪ ٠‬دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ‪ ٝ‬ػبیش ثی٘بسی‪١‬بی هبثیْ ا‪ٛ‬شویبّ ثیب دی‪ٛٞ‬یذ‬

‫سبییذ ؿذ‪ ٟ‬ث‪ ٠‬ػ‪ٜٞ‬ا‪ٜٗ ٙ‬بثغ س‪ٓٞ‬یذ دی‪ٛٞ‬ذى ػ‪٢‬ز س‪ٓٞ‬یذ ‪٢ٛ‬بّ ٗ‪ٞ‬سد اػشلبد‪ ٟ‬هشاس ُیش‪ٛ‬ذ دی‪ٛٞ‬ذى اص ایی‪ٜٗ ٚ‬یبثغ ا‪ٓٝ‬یی‪ ٠‬ػیبسی اص‬

‫‪ٝ‬یش‪ٝ‬ع عی ٗشاتٔی سٌظیش ‪ ٝ‬دس اخشیبس س‪ٓٞ‬یذً‪ٜٜ‬ذُب‪٢ٛ ٙ‬بّ هشاس ٗیُیشد‬

‫دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص دس ثؼیبسی اص اسهبٕ تشی ثب ‪ٝ‬ػ‪ٞ‬د آٓ‪ٞ‬دُی‪ ،‬ثذ‪ ٙٝ‬ػالیٖ اػز اص ایی‪ ٚ‬ػ‪٢‬یز اع٘ی‪ٜ‬یب‪ ٙ‬اص ػیالٗز دسخشیب‪ ٙ‬ثیب‬

‫س‪ٝ‬ؽ‪١‬بی ٗخشٔق ضش‪ٝ‬سی اػز اُشه‪ ٠‬آصٗ‪ ٙٞ‬اػشلبد‪ ٟ‬اص ُیب‪ٗ ٟ‬حي س‪ٝ‬ؿی صٗب‪ٙ‬ثش‪ ،‬دش‪١‬ضی‪ٛ ٝ ٠ٜ‬یبصٗ‪ٜ‬ذ كضبی ُٔخب‪٠ٛ‬ای‬

‫ثب هبثٔیز ً‪ٜ‬ششّ دٗبیی ‪ ٝ‬دشػ‪ ْٜ‬آٗ‪ٞ‬صؽدیذ‪ ٟ‬اػز ‪ ٝ‬ثشای ثشسػی تؼٖ صیبد ‪١٠ٛٞ٘ٛ‬ب هبثْ اػشلبد‪ٛ ٟ‬یؼیز‪ ،‬ثیب ایی‪ٝ ٚ‬ػی‪ٞ‬د‪،‬‬

‫ای‪ ٚ‬س‪ٝ‬ؽ ‪٘١‬چ‪ٜ‬ب‪ ٙ‬ثخؾ ػذا‪ٛ‬ـذ‪ٛ‬ی اص ٗشتٔ‪ ٠‬اسصیبثی ػالٗز ٗ‪ٜ‬بثغ ا‪ٓٝ‬یی‪ ٠‬سٌظییشی دس د‪ٛ‬ییب سا سـیٌیْ ٗیید‪١‬یذ (‪ )13‬ثیب‬

‫سؼشیق ػیؼشٖ ُ‪ٞ‬ا‪١‬ی ‪٢ٛ‬بّ ػبٖٓ دس ًـ‪ٞ‬س ‪ ٝ‬س‪ٓٞ‬یذ ‪ ٝ‬س‪ٞ‬صیغ ‪٢ٛ‬بّ ثش ٗج‪ٜ‬یبی سٌظییش ٗشتٔی‪ ٠‬ثی‪ٗ ٠‬شتٔی‪ ٠‬دی‪ٛٞ‬یذى اص دسخشیب‪ٙ‬‬

‫ٗبدسی ػبسی اص ‪ٝ‬یش‪ٝ‬ع سب ‪٢ٛ‬بٓؼشب‪١ ،ٙ‬ضی‪ ٠ٜ‬صشف ؿذ‪ ٟ‬دس ای‪ ٚ‬صٗی‪ ٠ٜ‬هبثْ س‪ٞ‬ػی‪ ٠‬اػز ثی‪ ٠‬ػجیبسر دیِیش دس ایی‪ ٚ‬ػیؼیشٖ‪،‬‬

‫ػ‪٢‬ز س‪ٓٞ‬یذ ‪٢ٛ‬بّ‪١‬بی ا‪ٓٝ‬ی‪ ٠‬ػبٖٓ ػشٗبی‪ُ٠‬زاسی كشا‪ٝ‬ا‪ٗ ٙ‬یؿ‪ٞ‬د سب اص ُؼششؽ ثی٘بسی‪١‬یبی ٗخشٔیق اص عشیین ‪٢ٛ‬یبّ آٓی‪ٞ‬د‪ٟ‬‬

‫دیـِیشی ُشدد دس ه‪ٜ‬ی‪ ٚ‬ػیؼش٘ی ثبؿذاسا‪٢ٛ ٙ‬بّ‪١‬بی ٗغ٘ئ‪ ٚ‬ؿ‪ٜ‬بػ‪ٜ‬بٗ‪٠‬داس سا ثشای اتذاص ثبؽ ث‪ً ٠‬بس ٗیثش‪ٛ‬ذ‬

‫ُؼششؽ كشا‪ٝ‬ا‪ ٙ‬ثی٘بسی دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ‪ ٝ‬اتش٘بّ دخبٓز ‪ٛ‬بهْ یب ‪ٛ‬بهٔی‪ ٚ‬دس ُؼششؽ آ‪ ٙ‬دس ثشخی اص ًـ‪ٞ‬س‪١‬بی آٗشیٌبی‬

‫ػ‪ٜٞ‬ثی ُضاسؽ ؿذ‪ ٟ‬اػز اص ای‪ ٚ‬ػ‪٢‬ز‪ ،‬دس ص‪ٞ‬سر ‪ٛ‬یبص ث‪ٝ ٠‬اسدار اسهبٕ ٗشًجبر‪ ،‬ای‪ً ٚ‬بس ثب ٗغبٓؼ‪ٝ ٝ ٠‬ػ‪ٞ‬اع كشا‪ٝ‬ا‪ٝ ٙ‬‬

‫ثب سػبیز ًبْٗ ٗؼبیْ هش‪ٛ‬غی‪٠ٜ‬ای صیش ‪ٛ‬ظش دظ‪١ٝ‬ـٌذ‪ٗ ٟ‬شًجبر ‪ٗ ٝ‬ی‪١ٟٞ‬بی ‪ٛ‬ی٘‪ُ٠‬شٗؼیشی ًـ‪ٞ‬س ص‪ٞ‬سر ُیشد‬

‫ػالیٖ ؿ‪ٞ‬ى (خـٌیذُی یب دظٗشدُی ا‪ٛ‬ش‪٢‬بی ػؼز‪١‬بی ػ‪ٞ‬ا‪ٛ ٝ )ٙ‬و‪ٞ‬ؽ ٗ‪ٞ‬صاییٌی ٗشسجظ ثب ثی٘بسی دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ٌٗ٘‪ٚ‬‬

‫اػز دس ػؼز‪١‬بی ػذیذ ُیب‪١‬ب‪ ٙ‬آٓ‪ٞ‬د‪ ٟ‬دس ؿشایظ خ‪ٜ‬ي ظب‪١‬ش ُشدد اص ای‪ ٚ‬س‪ ٝ‬ثبصدیذ ‪٢ٛ‬بّ‪١‬ب دسصٗب‪١ٙ‬بی ٗ‪ٜ‬بػت ث‪٢‬بس ‪ٝ‬‬
‫‪10‬‬ ‫بیماری پسوروز مرکبات‬

‫دبییض‪ٗ ،‬یس‪ٞ‬ا‪ٛ‬ذ دس اسصیبثی ػالٗز ‪٢ٛ‬بٓؼشب‪١ٙ‬ب ٗلیذ ثبؿذ ‪٘١‬چ‪ٜ‬ی‪ ٚ‬دس ص‪ٞ‬سر دػشیبثی ث‪ ٠‬آ‪ٛ‬شیػشٕ یب آؿبصُش‪١‬بی ٗ‪ٜ‬بػت‪،‬‬

‫اسصیبثی ػشیغ ‪١ًٖ ٝ‬ضی‪ ٠ٜ‬ػالٗز ‪٢ٛ‬بّ ث‪ٝ ٠‬ػیٔ‪ ٠‬آصٗ‪١ٙٞ‬بی ػش‪ٞٓٝ‬طی ‪ٌٓٞٓٞٗ ٝ‬ی اٌٗب‪ٙ‬دزیش اػز‬

‫دی‪ٛٞ‬ذ ػشؿبخ‪ ،٠‬ػشؿبخ‪ً٠‬بسی یب سبح‪ٝ‬سى‪( 1‬ؿٌْ ‪ ،)11‬س‪ٝ‬ؽ سایغ ػ‪ٞ‬ا‪ٙ‬ػبصی ثبؽ‪١‬ب دس سؼذادی اص ًـ‪ٞ‬س‪١‬ب اص‬

‫ػ٘ٔ‪ ٠‬ایشا‪ ٙ‬اػز ً‪ ٠‬اص آ‪ ٙ‬ث‪ ٠‬ػ‪ٜٞ‬ا‪ ٙ‬یٌی اص س‪ٝ‬ؽ‪١‬بی ُؼششؽ دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص رًش ؿذ‪ ٟ‬اػز (‪ )16‬دس ای‪ ٚ‬سٌ‪ٜ‬یي ثب ‪١‬ذف‬

‫ػبیِضی‪ٜ‬ی سهٖ هجٔی‪ ،‬اص دسخشب‪ٞٗ ٙ‬ػ‪ٞ‬د ث‪ ٠‬ػ‪ٜٞ‬ا‪ ٙ‬دبی‪ ٠‬اػشلبد‪ ٟ‬ؿذ‪ ٝ ٟ‬دغ اص ‪١‬شع ؿذیذ‪ ،‬اسهبٕ ػذیذ س‪ٝ‬ی س‪ ٠ٜ‬یب‬

‫ػشؿبخ‪١٠‬ب دی‪ٛٞ‬ذ ٗیُشد‪ٛ‬ذ سش‪ٝ‬یغ ای‪ ٚ‬سٌ‪ٜ‬یي كوظ ثب ٓحبػ ٗؼبیْ ُیب‪١‬ذضؿٌی ػالٗز دبی‪ ٝ ٠‬دی‪ٛٞ‬ذى هبثْ س‪ٞ‬صی‪٠‬‬

‫اػز‬

‫ؿٌْ ‪ -11‬دی‪ٛٞ‬ذ ٗؼذد دسخشب‪( ٙ‬دی‪ٛٞ‬ذ ػشؿبخ‪ )٠‬یٌی اص س‪ٝ‬ؽ‪١‬بی ا‪ٛ‬شوبّ ثی٘بسی دؼ‪ٞ‬س‪ٝ‬ص ‪ ٝ‬ػبیش ثی٘بسی‪١‬بی هبثْ ا‪ٛ‬شوبّ ثب دی‪ٛٞ‬ذ اػز‬

‫‪1‬‬
‫‪Topworking‬‬
 11
‫پژوهشکذه مرکبات و میوههای نیمهگرمسیری‬ 11

‫منابع مورد استفاده‬

:ٕٝ‫ ػٔذ د‬،‫بثغ عجیؼی‬ٜٗ ٝ ‫سصی‬ٝ‫ ًـب‬ٚ‫ی‬ٞٛ َٜ١‫ كش‬1389 ‫ ع‬،‫ی‬ٛ‫شا‬٢‫ ؿشیلی س‬ٝ ‫ ض‬،‫بؿ٘ی‬١‫ی‬ٜ‫ ث‬، ‫ ع‬،‫ اسؿبد‬، ‫ ى‬،ٟ‫ب‬ٜ‫ایضدد‬ 1

ٙ‫سی اػالٗی ایشا‬ٞ٢٘‫ٕ ػ‬ٞٔ‫ ػ‬ٙ‫ِؼشب‬ٜ١‫ كش‬ٝ ٙ‫شا‬٢‫ س‬ٟ‫ـِب‬ٛ‫شـبسار دا‬ٛ‫ی ا‬١‫بػی ُیب‬ٜ‫ثی٘بسیؿ‬

ٟ‫ط‬ٝ‫بیی دش‬٢ٛ ‫ص ُضاسؽ‬ٝ‫س‬ٞ‫ ثی٘بسی دؼ‬٠‫ؼجز ث‬ٛ ‫س‬ٞ‫ٖ سؼبسی ٗشًجبر ًـ‬٢ٗ ٕ‫ ػالٗز اسهب‬٠ٗ‫ب‬ٜ‫بػ‬ٜ‫ ؿ‬٠‫ی‬٢‫ س‬1393 ٕ ‫ ع‬،ٙ‫بؿ٘یب‬١‫ی‬ٜ‫ث‬ 2

12-17-17-8953-89553 ‫س‬ٞ‫ سحویوبر ٗشًجبر ًـ‬٠‫ػؼ‬ٞٗ ‫سحویوبسی‬

،ٖ‫ؼ‬ٜ‫ ػٔذ د‬،3 ٟ‫ ؿ٘بس‬،‫ی‬١‫بی ُیب‬١‫ی ٗشًجبر ثی٘بسی‬ٞ‫وؾ تٔو‬ٛ ‫ػی‬ٝ‫یش‬ٝ ‫ ثی٘بسی‬1348 ٕ ،‫ تجـی‬ٝ ‫ خ‬،‫یبس‬١‫ د‬، ٍ ٟ ،ٍ‫دب‬ 3

66-71 ‫صلحبر‬

25 ٠‫ صلح‬،2 ٟ‫ ؿ٘بس‬،ٕٞ‫ ػبّ ػ‬،‫ی‬١‫ ثی٘بسی ُیب‬٠‫ـشی‬ٛ ،ٙ‫ػی ٗشًجبر دس ؿ٘بّ ایشا‬ٝ‫یش‬ٝ ‫بی‬١‫ ثی٘بسی‬1345 ٕ ،‫تجـی‬ 4

ٙٞ‫ دشسوبّ سبٗؼ‬ٙ‫ی دس دسخشب‬ٞ‫وؾ تٔو‬ٛ ٠‫ ػبْٗ ػبسض‬،‫ص ٗشًجبر‬ٝ‫س‬ٞ‫ع دؼ‬ٝ‫یش‬ٝ 1391 ‫ ف‬،ٝ‫س‬ٟ‫ذ‬ٜ‫ سخـ‬ٝ ٝ ،‫ی‬ٞٔ‫ ػ‬، ‫ ف‬،‫كٌٔی‬ 5

171-161 :85 ‫ی‬١‫بی ُیب‬١‫ ثی٘بسی‬ٝ ‫ آكبر‬.ٙ‫ذسا‬ٛ‫ّ دس ؿشم ٗبص‬ٝ‫ب‬ٛ

٠‫ صلح‬88 ‫شـبسار ًشدُبسی‬ٛ‫ ا‬ٟ‫ ػبد‬ٙ‫ صثب‬٠‫سیبصیغ ث‬ٞ‫ دؼ‬،‫ اُضٗب‬،٠ًٜ‫ آ‬:‫ػز‬ٞ‫بی ؿبیغ د‬١‫ ثی٘بسی‬1389 ‫ ا‬،‫دآثبدی‬ٞ٘‫ٗح‬ 6

7. Achachi, A., Barka, E. A., and Ibriz, M. 2014. Recent advances in Citrus psorosis virus. Virus
disease, 25: 261-276.

8. Da Graca, J. V., Lee, R. F., Moreno, P., Civerolo, E. L. and Derrick, K. S. 1991. Comparison of
isolates of citrus ringspot, psorosis, and other viruslike agents of citrus. Plant disease 75: 613-616.
9. Fawcett, H. S. 1933. New symptoms of psorosis indicating a virus disease of citrus. Phytopathology
23: 930.
10. http://www.yourdoctor.ir/
11. Milne, R. G., Djelouah, K., García, L. M., Dal Bo, E. and Grau, O. 1996. Structure of citrus psorosis-
associated virus particles: Implications for diagnosis and taxonomy.In: Proocedings of the 14th
Conference of the International Organization of Citrus Virologists, IOCV. University of California,
Riverside, CA, USA, 189-197.
12. Moreno, P., Guerri, J. and García, M. L. 2015. The psorosis disease of citrus: a pale light at the end of
the tunnel. Journal of Citrus Pathology, 2: 1-18.
13. Navarro, L., and Juárez, J. 2007. Shoot-tip Grafting In vitro: Impact in the Citrus Industry and
Research Applications. In: Khan, I. A. (Ed.). Citrus Genetics, Breeding and Biotechnology, CABI
Publications. 353-364.
12 ‫بیماری پسوروز مرکبات‬

14. Navas-Castillo, J., and Moreno, P. 1993. Biological diversity of citrus ringspot isolates in Spain. Plant

Pathology, 42: 347-357.

15. Palle, S. R., Miano, H., Seyran, M., Louzade, E. S., Da Graca, J. V. and Skaria, M. 2005. Evidence for
association of citrus psorosis virus with symptomatic trees and an olpidium-like fungus in texas.
Proceedings, 16th conference of the International Organization of Citrus Virologists, 423-426.
16. Roistacher, C. N. 2004. Diagnosis and management of virus and virus like diseases of citrus. In:
Diseases of Fruits and Vegetables, Volume I (pp. 109-189). Springer Netherlands.
17. Swingle, W. T, Webber, H. T. 1896. The principal diseases of citrus fruits in Florida. USDA Div Veg
Phys Pathol Bull. 8:1-42.
 Ministry of Jihad-e-Agriculture
Agricultural Research, Education and Extension Organization
Citrus and Subtropical Fruit Research Center

Psorosis disease of citrus

By
Seyed Mehdi Bani Hashemian
&
Hossein Taheri

August 2016