1894

İstanbul depremi

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 1

 Muhalefet – Jön Türkler
• 1889 İttihad-ı Osmani – İbrahim Temo, İshak
Sükuti, Mehmet Reşit, Hüseyinzade Ali,
Abdullah Cevdet
• İttihad-ı anasır
• Ahmed Rıza
– A. Comte (1798-1857)– sosyoloji ve pozitivizmin
kurucusu
• «ordre et progrès»
– İttihat ve Terakki Cemiyeti
– 1895 Meşveret
• Mizancı Murad
12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 2
 Prens Sabahaddin (1879-1948)
• 1902 Osmanlı Hürriyetperveran
Cemiyeti
1906 Terakki
1906 Teşebbüs-i Şahsi ve
Adem-i Merkeziyet Cemiyeti

1902 Osmanlı Liberalleri Kongresi

1907 Osmanlı Muhalifleri Kongresi

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 3

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 4
• Makedonya – Rumeli (Selanik-Manastır-
Kosova)
• 1893 İç Makedonya Devrimci Örgütü (VMRO)
• 1903 Ilinden ayaklanması
• 1903 Mürzsteg Programı
• 1904-1905 Rus-Japon Savaşı
• 1905 Birinci Rus İnkılabı
• 1906 İran’da meşrutiyet
• 1906-1907 vergi ayaklanmaları
• 1908 Reval buluşması
12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 5
• Bahattin Şakir (1874-1922) – Dr. Nazım (1870-1926)
• 1906 Selanik - Osmanlı Hürriyet Cemiyeti
12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 6
 “Vatan Fedaisi” Resneli Niyazi Bey (1873-1913)
ve “Gazal-ı Hürriyet”

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 7

 10 Temmuz 1324 (23 Temmuz 1908)
Hürriyetin İlanı

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 8

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 9
 “Hürriyet”
• Yeni siyasal partiler
– Prens Sabahaddin - Ahrar Fırkası (1908)
• Seçimler
• Basında patlama
• Grevler
• Boykotlar
• “Malumat-ı Medeniye” dersi
– Müstecabizade İsmet, Rehber-i İttihad
(1909)
 • İttihad-ı Muhammedi Cemiyeti (1909)
– Derviş Vahdeti
– Volkan gazetesi
– Hasan Fehmi
– 31 Mart Ayaklanması (13 Nisan 1909)

– Adana olayları

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 11

 Hareket Ordusu

• Mahmut Şevket Paşa

(1856-11 Haziran 1913)

tensikat
http://www.youtube.com/watch?v=Yru9qpQkel0

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 12

 II. Abdülhamid’in tahttan indirilmesi
V. Mehmed Reşad
Anayasa değişiklikleri – padişahın
konumu – misak kanun-ı esasi
Matbuat Kanunu
Cemiyetler Kanunu
Tatil-i Eşgal Kanunu

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 14

 İttihat ve Terakki Cemiyetinin denetleme iktidarı (1908-1913)

• 1910 Arnavut isyanı

• Ahmet Samim
• 1911 Trablusgarb Savaşı
• 1911 Hürriyet ve İtilaf Fırkası
• Halaskâr Zabitan
• 1912 “Sopalı seçimler”
• Tevfik Fikret, “Han-ı Yağma”
• Savaş çığırtkanlığı - “Harp isteriz”

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 15

 Babıali Baskını(22 Ocak 1913)

Mahmut Şevket Paşa’nın öldürülmesi (11 Haziran 1913)

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 16

 Balkan Savaşları (1912-1913)
• “tensikat” - askeri ve sivil
bürokraside tasfiye
• Avrupa-i Osmani
• Vatan – Anadolu
• Mübadele anlaşmaları – etnik
türdeşlik
• Nefret edebiyatı
• Göç – iskân politikaları –
“Türkleştirme”

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 17

 • Osmanlıcılık – ittihad-i anasır
• İslamcılık - tecdid
• Türkçülük
– 1904 Yusuf Akçura, “Üç tarz-ı siyaset”
– 1908 Türk Derneği
– Selanik (1911-1912)- Genç Kalemler
• Yeni Lisan hareketi
– 1911 Manastır, Esas

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 19

 • Türk Yurdu (1911)
• Türk Ocağı (1912)

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 21

 • Ziya Gökalp (1876-1924)
• Türkleşmek, İslamlaşmak,
Muasırlaşmak (1913)
• Toplumsal dayanışma

• Munis Tekin Alp (1883-1961)

(Moiz Kohen)

12.11.2023 HTR_311 A.G Soysal 2013-2014 22

• VATAN
• Bir ülke ki camiinde Türkçe ezan okunur,
Köylü anlar manasını namazdaki duânın.
Bir ülke ki mektebinde Türkçe Kur'ân okunur.
Küçük büyük herkes bilir buyruğunu Hüdâ'nın.
Ey Türkoğlu, işte senin orasıdır vatanın!
Bir ülke ki toprağında başka ilin gözü yok,
Her ferdinde mefkure bir, lisan, âdet, din birdir.
Meb'üsânı temiz, orda Boşolar'ın sözü yok,
Hududunda evlatları seve seve can verir;
Ey Türkoğlu, işte senin orasıdır vatanın!
Bir ülke ki çarşısında dönen bütün sermaye,
San'atına yol gösteren ilimle fen Türk'ündür;
Hirfetleri birbirini daim eder himaye;
Tersaneler, fabrikalar, vapur, tren Türk'ündür,
Ey Türkoğlu, işte senin orasıdır vatanın!
• 1918
• Ziya Gökalp