Tinh Toan Va Thiet Ke Cong Truc Gau Ngoam Trong Tai 7 Tan

§¹i häc má ®Þa chÊt §å ¸n tèt
nghiÖp
Lêi nãi ®Çu
M¸y n©ng ®îc sö dông rÊt réng r·i trong nhiÒu ngµnh kinh tÕ quèc d©n
nh : C¬ khÝ, x©y dùng, giao th«ng, c«ng nghiÖp má. vv … M¸y n©ng bao gåm
çc lo¹i cÇu trôc, cÇn trôc quay, cæng trôc, pa l¨ng, cÇn trôc « t«, cÇu xÕp dì.
vv…Nhê cã çc thiÕt bÞ nµy mµ søc lao ®éng ®îc gi¶m nhÑ, n¨ng suÊt ®îc
n©ng cao. Chóng kh«ng thÓ thiÕu trong mét nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i.
Sau 4 n¨m häc tËp vµ tham gia nghiªn cøu khoa häc g¾n kÕt qu¶ häc tËp
lý thuyÕt vµ thùc tÕ s¶n xuÊt, em may m¾n ®îc çc thÇy trong Bé m«n M¸y
vµ ThiÕt bÞ má giao cho ®Ò tµi tèt nghiÖp “TÝnh to¸n vµ thiÕt kÕ cæng
trôc gÇu ngo¹m träng t¶i 7 tÊn, khÈu ®é 40 m”
Cæng trôc lµ mét thiÕt bÞ n©ng chuyÓn ®ang ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ
cã vÞ trÝ rÊt quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña C«ng ty
tuyÓn than Cöa ¤ng. Víi vai trß n©ng chuyÓn than tõ çc kho chøa lªn çc ph-
¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c nh toa xe, tµu, xµ lan. Cæng trôc ®îc thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o
trong níc, ®ang l¾p ®Æt vµ thö nghiÖm trªn c¶ng Cöa ¤ng n¨m 2002 vµ ®ang
t¹o ra bøc trang c¶nh quang s«i ®éng, trªn m¸y mãc díi tµu thuyÒn nhén nhÞp
hÊp dÉn.
§Ò tµi ®å ¸n tèt nghiÖp lµ mét thö th¸ch to lín, nh÷ng kiÕn thøc ®· ® îc
häc trong 4 n¨m trªn ghÕ nhµ trêng. Víi sù híng dÉn chØ b¶o tËn t×nh cña çc
thÇy c« gi¸o, em sÏ cè g¾ng nç lùc hoµn thµnh ®å ¸n ®óng thêi h¹n ®Ó khái
phô lßng ®µo t¹o cña çc thÇy c« trong Bé m«n M¸y- ThiÕt bÞ má vµ cña trêng
§H Má ®Þa chÊt.
Nh©n dÞp nµy, cho phÐp em ®îc bÇy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh vµ s©u
s¾c ®Õn thÇy PGS. TS Vâ Quang Phiªn ®· híng dÉn vµ gióp ®ì em tËn t×nh
chu ®¸o, çc thÇy c« trong Bé m«n M¸y vµ thiÕt bÞ má, Bé m«n kü thuËt c¬
khÝ, vµ nhµ trêng §¹i häc Má ®Þa chÊt ®· trang bÞ ®Çy ®ñ kiÕn thøc cho em
vµo ®êi trong t¬ng lai.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
NguyÔn Ch©n Ph¬ng 1 Líp CKM - K43

nghiÖp
Ch¬ng 1
NhiÖm vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña c«ng ty tuyÓn than cöa «ng
vµ vai trß quan träng cña ngµnh than cung cÊp nguyªn nhiªn liÖu thÞ tr-
êng trong níc vµ quèc tÕ. Tr×nh ®é c¬ giíi ho¸ qu¸ tr×nh sµng tuyÓn vµ
xuÊt khÈu
1.1 NhiÖm vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña C«ng ty tuyÓn than
Cöa ¤ng.
C«ng ty tuyÓn than Cöa ¤ng lµ mét doanh nghiÖp quèc doanh trùc thuéc
tæng c«ng ty than ViÖt Nam. NhiÖm vô chñ yÕu cña C«ng ty lµ sµng tuyÓn
chÕ biÕn vµ tiªu thô than. Than sau khai th¸c cßn ë d¹ng nguyªn khai ®îc sµng
tuyÓn, ph©n lo¹i sau ®ã thµnh nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng nh»m ®¸p øng
nhu cÇu cña kh¸ch hµng trªn thÞ trêng trong vµ ngoµi níc.
1.1.1 VÞ trÝ ®Þa lý.
C«ng ty tuyÓn than cöa «ng n»m trªn khu vùc thÞ trÊn Cöa ¤ng ë to¹ ®é :
- Kinh tuyÕn 107022’
- VÜ tuyÕn 21001’
Thuéc ®Þa phËn thÞ x· CÈm Ph¶ tØnh Qu¶ng Ninh, víi diÖn tÝch mÆt
b»ng kho¶ng gÇn 2 km2.
- PhÝa T©y B¾c gi¸p quèc lé 18 A
- PhÝa §«ng Nam gi¸p biÓn (vÞnh B¸i Tö Long)
- PhÝa §«ng Nam gi¸p phêng Cöa ¤ng
- PhÝa T©y Nam gi¸p phêng CÈm ThÞnh
1.1.2 D©n c.
Cöa ¤ng lµ mét thÞ trÊn c«ng nghiÖp, do vËy d©n c ë ®©y thêng ë n¬i
kh¸c ®Õn, cã kho¶ng 2 v¹n d©n sinh sèng tËp trung quanh ®Þa bµn C«ng ty
trong ®ã 90% lµ d©n téc kinh, 10% lµ d©n téc S¸n r×u vµ Hoa. Ngêi d©n ë
®©y phÇn lín lµ çn bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc trong C«ng ty hoÆc ®· nghØ
hu.
1.1.3 KhÝ hËu.

nghiÖp
C«ng ty tuyÓn than Cöa ¤ng n»m trong khu vùc cã ®Þa h×nh æn ®Þnh vÒ
®Þa chÊt, thuËn lîi vÒ giao th«ng. KhÝ hËu ®îc chia lµm 2 mïa râ rÖt.
- Mïa ma : Tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 10
- Mïa kh« : Tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 3
Víi çc th«ng sè ®Æc trng vÒ khÝ hËu :
- NhiÖt ®é kh«ng khÝ tèi ®a : 35,50C
- NhiÖt ®é kh«ng khÝ tèi thiÓu : 6,40C
- §é Èm : 96%
1.1.4 S¬ lîc vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty tuyÓn
than Cöa ¤ng.
C«ng ty tuyÓn than Cöa ¤ng tiÒn th©n lµ mét c¬ së s¶n xuÊt vµ tiªu thô
than do Ph¸p x©y dùng vµo n¨m 1894 nh»m phôc vô cho viÖc v¬ vÐt than cña
ViÖt Nam ®Ó ®a vÒ chÝnh quèc. Víi thiÕt kÕ do C«ng ty Bruxelle cña BØ
hoµn thµnh vµ ®i vµo s¶n xuÊt n¨m 1924 víi c¬ së ban ®Çu chØ gåm :
- 01 nhµ sµng c«ng suÊt 250 tÊn/giê
- 01 bÕn c¶ng dµi 320 m cho tÇu 10000 tÊn tèi ®a
- 04 thiÕt bÞ bèc rãt than
- 32 km ®êng s¾t vËn chuyÓn
Ngµy 22/4/1955 thùc d©n Ph¸p rót khái Cöa ¤ng, chÝnh quyÒn çch
m¹ng vµo tiÕp qu¶n mét c¬ së ®æ n¸t, d©y chuyÒn vËn t¶i, sµng tuyÓn, bèc
rãt bÞ ®×nh trÖ. Th©m ®éc h¬n chóng lµm ®¶o lén çc m¹ng ®iÖn, mang ®i
toµn bé s¬ ®å hÖ thèng ®iÖn cÇu trôc .vv…
B»ng trÝ nhí tuyÖt vêi vµ tinh thÇn lao ®éng quªn m×nh, mét sè thî cã
kinh nghiÖm trong xÝ nghiÖp ®· phôc håi ®îc mét sè thiÕt bÞ chñ yÕu gãp
phÇn quan träng vµo viÖc hµn g¾n çc hËu qu¶ do Ph¸p ®Ó l¹i. Sau mét thêi
gian kh«i phôc nhµ m¸y ®· ®i vµo ho¹t ®éng, s¶n lîng hµng n¨m dÇn dÇn ®·
n©ng cao.
Thêi kú ®Çu 1955 - 1960 s¶n lîng b×nh qu©n hµng n¨m lµ :
- Than kÐo má tõ 1  1,2 triÖu tÊn/n¨m
- Than vµo sµng tõ 1  1,2 triÖu tÊn/n¨m
- Than s¹ch tõ 750  900 ngh×n tÊn/n¨m
- Than tiªu thô tõ 500  600 ngh×n tÊn/n¨m
nghiÖp
Vµ tæng sè çn bé c«ng nh©n viªn tõ 1050  1929 ngêi hÇu hÕt lµ nh÷ng
lao ®éng thñ c«ng.
Ngµy 28/8/1960 Bé chñ qu¶n chÝnh thøc ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp xÝ
nghiÖp lÊy tªn gäi lµ “XÝ nghiÖp bÕn cöa «ng” vµ XÝ nghiÖp bíc vµo thùc
hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt.
1961 - 1965 ®©y lµ thêi kú ®Çy gian nan vµ thö th¸ch cña xÝ nghiÖp võa
cñng cè võa ph¸t triÓn s¶n xuÊt.
Thêi kú 1966 - 1976 thùc hiÖn khÈu hiÖu võa s¶n xuÊt võa ®¸nh giÆc v×
thÕ gian ®o¹n nµy s¶n lîng than chØ ®¹t :
- Than kÐo má b×nh qu©n : 1936100 tÊn/n¨m.
- Than vµo sµng b×nh qu©n : 1761600 tÊn/n¨m.
- Than s¹ch b×nh qu©n : 1321200 tÊn/n¨m
- Than tiªu thô : 1404000 tÊn/n¨m.
Ngµy 12/8/1975 XÝ nghiÖp tuyÓn than Cöa ¤ng thuéc C«ng ty than CÈm
Ph¶ víi tæng sè çn bé c«ng nh©n viªn lµ 2600 ngêi.
N¨m 1976 - 1985 xÝ nghiÖp ®Çu t nguån lùc vµ ®Ó x©y dùng vµ söa
ch÷a c¬ së s¶n xuÊt, XÝ nghiÖp tuyÓn than Cöa ¤ng ®· chÝnh thøc ®a hÖ
thèng d©y chuyÒn c«ng nghÖ míi cña Ba lan sau gÇn 10 n¨m x©y dùng vµo
ho¹t ®éng, d©y chuyÓn nµy bao gåm :
+ Mét nhµ m¸y tuyÓn than do Ba lan x©y dùng víi c«ng suÊt thiÕt kÕ 800
tÊn/giê (tuyÓn b»ng huyÒn phï vµ l¾ng)
+ Mét hÖ thèng m¸y bèc rãt, ®¸nh ®èng, b¨ng t¶i do NhËt B¶n chÕ t¹o gåm :
- 3 m¸y bèc xóc kiÓu R« to b¨ng t¶i trªn cÇn.
- 4 m¸y ®¸nh ®èng b¨ng t¶i.
- 2 m¸ng rãt cã m¸ng xo¾n vµ ®Çu v¨ng than ra xa.
+ Mét hÖ thèng ®Çu m¸y Dizen TY-7E vµ toa xe 20 tÊn, 30 tÊn ®Ó thay thÕ
mét phÇn ®Çu m¸y vµo toa xe cò.
+ Mét hÖ thèng ®êng s¾t dµi 80 km
Trong thêi kú ®æi míi, tõ n¨m 1986 c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nhu cÇu tiªu
thô than ®ßi hái s¶n phÈm cña C«ng ty ph¶i cã chÊt lîng cao. n¨m 1991 l·nh
®¹o C«ng ty ®· nhËp d©y chuyÒn c«ng nghÖ óc vµo s¶n xuÊt bao gåm : HÖ
thèng gÇu rãt níc, hÖ thèng m¸y thæi, m¸y b¬m, m¸y sµng, m¸y ®Ëp, m¸y läc
nghiÖp
Ðp vµ hÖ thèng m¸ng xo¾n cã nhiÒu u ®iÓm h¬n çc thiÕt bÞ cña Ba Lan do
®ã s¶n phÈm cña C«ng ty cã chÊt lîng cao ®¸p øng ®îc nhu cÇu thÞ trêng.
1.1.5 N¨ng lùc thiÕt bÞ hiÖn cã cña C«ng ty.

+ ThiÕt bÞ vËn t¶i cã 07 ®Çu m¸y TY-7E, 500 toa xe çc lo¹i phôc vô cho viÖc
mua than nguyªn khai tõ çc má, hµng n¨m cã thÓ kÐo ®îc 23,5 triÖu tÊn than
tõ çc má vÒ C«ng ty.
+ ThiÕt bÞ sµng tuyÓn cã hai nhµ m¸y tuyÓn than, n¨ng suÊt sµng tuyÓn theo
thiÕt kÕ mçi n¨m sµng tuyÓn 3350000 tÊn than.
+ N¨ng lùc bèc rãt :
- HÖ thèng bèc rãt cña h·ng Hitachi gåm : 4 m¸y xóc Hitachi, 3 m¸y ®¸nh
®èng Hitachi vµ 2 m¸y rãt Hitachi ë c¶ng.
- HÖ thèng cæng trôc (cÇu poãctÝch) gåm : 5 cæng trôc ®èng vµ 2 cæng
trôc ë bÕn c¶ng.
+ DiÖn tÝch nhµ xëng 2 nhµ m¸y tuyÓn lµ 7652 m2
+ DiÖn tÝch kho chøa thµnh phÈm vµ nguyªn khai lµ 87560 m2
+ Tæng diÖn tÝch ®Êt do C«ng ty qu¶n lý lµ 744336 m2

nghiÖp

nghiÖp
1.1.6 NhiÖm vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña C«ng ty tuyÓn than
Cöa ¤ng.
C«ng ty tuyÓn than Cöa ¤ng n»m ë c«ng nghÖ cuèi cïng cña quy tr×nh s¶n
xuÊt chÕ biÕn vµ tiªu thô than. Than nguyªn khai ®îc mua tõ çc má qua hÖ
thèng sµng tuyÓn, ph©n lo¹i vµ chÕ biÕn ra nh÷ng s¶n phÈm theo yªu cÇu çc
hé tiªu thô trªn thÞ trêng.
S¶n phÈm than cña C«ng ty gåm çc chñng lo¹i :
- Than côc çc lo¹i : côc 2, côc 3, côc 4 vµ côc 5
- Than çm çc lo¹i : çm 5, çm 6
- Than bïn.
VÒ chÊt lîng :
Than cña C«ng ty ®Òu ®¹t chÊt lîng cao, ®èi víi than xuÊt khÈu, çc chØ
tiªu ®Òu ®¹t theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. N¨m 2000 than s¶n xuÊt t¹i C«ng ty
®· ®îc nhµ níc c«ng nhËn ®¹t Iso 9002.
VÒ kinh doanh.
C«ng ty tuyÓn than cöa «ng cã c¶ng Cöa ¤ng t¬ng ®èi lín, c¶ng cã ®é s©u
tõ 7,5  9,5 m, cho phÐp tµu tõ 1  3 v¹n tÊn vµo mua than, cßn çc tµu lín h¬n
3 v¹n tÊn th× ph¶i ®Ëu çch xa c¶ng kho¶ng 30 km dïng çc xa lan vËn chuyÓn.
C¶ng chÝnh cã chiÒu dµi lµ 640 m, ngoµi ra cßn cã c¶ng néi ®Þa phôc vô cho
kh©u tiªu thô than néi ®Þa. Víi vÞ trÝ ®Þa lý vµ hÖ thèng ®êng s¾t t¬ng ®èi
dµi C«ng ty tuyÓn than cöa «ng rÊt thuËn lîi cho viÖc giao lu hµng ho¸, vËn
chuyÓn, chuyªn chë than tõ çc má vÒ C«ng ty vµ vËn chuyÓn than s¹ch xuÊt
cho néi ®Þa vµ xuÊt khÈu níc ngoµi.

nghiÖp
Trong nh÷ng n¨m tíi víi nhu cÇu khai th¸c than ngµy cµng t¨ng cña Tæng
c«ng ty vµ xuÊt khÈu than ngµy cµng nhiÒu. Tõ nhu cÇu t¨ng s¶n lîng vµ chÊt
lîng, kh¸ch quan ®Æt ra cho c«ng ty lµ ph¶i t¨ng cêng ®Çu t lµ ph¶i ®Çu t ®æi
míi c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. §Ó ®¸p øng
®îc nhu cÇu ®ã, C«ng ty tuyÓn than cöa «ng ®· trang bÞ çc d©y chuyÓn c«ng
nghÖ t¬ng ®èi hiÖn ®¹i vµ ®ang tõng bíc hoµn thiÖn. Nh÷ng thiÕt bÞ quan
träng trong d©y chuyÒn bèc xóc, vËn chuyÓn than lµ hÖ thèng thiÕt bÞ sµng
tuyÓn cña óc vµ vËn t¶i cña h·ng Hitachi NhËt B¶n.
HÖ thèng cæng trôc (poãc tÝch) cã tõ thêi Ph¸p thuéc (vµo kho¶ng n¨m
1924) sau n¨m 1954 miÒn B¾c ®îc gi¶i phãng chóng ta ®· tù chÕ t¹o vµ bæ
xung thªm. TÊt c¶ çc cæng trôc khÈu ®é lín vµ khÈu ®é ng¾n ®Òu ho¹t ®éng
ë s©n kho vµ ngoµi trêi, chÊt than thµnh ®èng khi v¾ng kh¸ch tiªu thô. Khi cã
çc kh¸ch hµng tiªu thô çc m¸y xóc Roto cã thÓ xóc than tõ ®èng ë kho qua hÖ
thèng Hitachi xuÊt ra tµu biÓn. Ngoµi ra cæng trôc cßn cã nhiªm vô lµ bèc xóc
than bïn díi hè l¾ng r¶i ph¬i trªn b·i lµm than sinh ho¹t hoÆc bèc xóc than trªn
s©n b·i ®æ xuèng çc ph¬ng tiÖn vËn t¶i nh toa xe, tµu thuû, xa lan.vv…
1.2 Vai trß trong kinh tÕ thÞ trêng, ngµnh than cung cÊp nguyªn nhiªn
liÖu trong níc vµ quèc tÕ.
ThÞ trêng lµ mét néi dung cßn rÊt míi, phong phó, ®a d¹ng trong ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cã thÞ trêng ®Çu vµo vµ ®Çu ra th× cã rÊt nhiÒu
thuËn lîi. ThÞ trêng kh«ng nh÷ng ®ßi hái vÒ chñng lo¹i, chÊt lîng, gi¸ thµnh
than mµ cßn ®ßi hái kh©u vËn chuyÓn vµ bèc rãt ph¶i thuËn tiÖn vµ nhanh
chãng. §ã lµ vÊn ®Ò rÊt bøc xóc bëi vËy c«ng ty ®· kh«ng ngõng ®Çu t ®Ó
kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ tin cËy ®èi víi kh¸ch hµng t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt æn
®Þnh vµ ph¸t triÓn.
1.2.1 ThÞ trêng trong níc.
+ Than côc :
Chñ yÕu b¸n cho çc hé tiªu thô than lín nh çc nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, xi
m¨ng.vv…, theo ph¬ng thøc b¸n trùc tiÕp. Kh©u vËn chuyÓn néi bé ®Ó xuÊt
cho tµu biÓn do hÖ thèng bèc rãt cña h·ng Hitachi vµ hÖ thèng cæng trôc bèc
xóc than tõ kho b·i lªn çc toa xe hoÆc bèc xuèng xµ lan vµ tµu thñy.
+ Than Bïn.
nghiÖp
Than bïn lµ s¶n phÈm tËn dông sau c«ng nghÖ tuyÓn than míi cã víi s¶n l-
îng t¬ng ®èi lín mçi n¨m c«ng ty thu håi trªn 300000 tÊn vµ b¸n chñ yÕu cho
çc ®¹i lý tiªu thô. Do ®Æc thï than bïn lµ ®îc tËn thu b»ng hè l¾ng nªn kh©u
bèc xóc vËn chuyÓn thêng dïng cæng trôc bèc lªn toa xe vËn chuyÓn b»ng hÖ
thèng ®êng s¾t.
1.2.2 ThÞ trêng quèc tÕ.
§ßi hái kh¾t khe vÒ chñng lo¹i than theo çc yªu cÇu vÒ ®é tro, nhiÖt l-
îng, cì h¹t. vv… do ®ã mÆt hµng xuÊt khÈu cña c«ng ty lµ than çm vµ than
côc chÊt lîng cao. Kh©u vËn chuyÓn, bèc rãt b»ng hÖ thèng thiÕt bÞ cña h·ng
Hitachi vµ hÖ thèng cæng trôc.
1.3 Tr×nh ®é c¬ giíi ho¸ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sµng tuyÓn vµ suÊt khÈu
than cña C«ng ty tuyÓn than Cña ¤ng.
C«ng nghiÖp than lµ ngµnh kinh tÕ quan träng cña níc ta, cung cÊp
nguyªn nhiªn liÖu phôc vô cho ngµnh c«ng nghiÖp néi ®Þa vµ xuÊt khÈu. §Ó
®¸p øng chñ ch¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc vÒ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
ngµnh than, C«ng ty tuyÓn than cöa «ng ®· kh«ng ngõng ®æi míi c«ng nghÖ
sµng tuyÓn vµ bèc rãt. C«ng ty cã m« h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt víi d©y
chuyÒn khÐp kÝn tõ kh©u vËn t¶i than tõ çc má cho ®Õn khi bèc rãt xuèng
tµu çc hé tiªu thô.
1.3.1 Tr×nh ®é c¬ giíi ho¸ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sµng tuyÓn.
Sµng tuyÓn lµ mét khÇu quan träng gi÷a khai th¸c vµ tiªu thô s¶n phÈm,
víi môc ®Ých sµng tuyÓn ph©n lo¹i, chÕ biÕn vµ n©ng cÊp chÊt lîng cho çc
hé tiªu thô cã nhu cÇu cao.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sµng tuyÓn theo mét d©y chuyÒn c«ng nghÖ khÐp
kÝn gåm ba kh©u chÝnh :
a. Kh©u chuÈn bÞ kho¸ng s¶n.
Than nguyªn khai tõ çc má ®îc ®a vÒ b»ng toa xe 5, 10, 20 vµ 30 tÊn ®îc
®Çu kÐo TY-7E ®æ xuèng bun ke chøa. Hai m¸ng cÊp liÖu ®Üa quay g¹t than
xuèng hai tuyÕn b¨ng t¶i ®a lªn sµng s¬ bé cã kÝch thíc m¾t sµng  100 ph©n
lo¹i lµm hai cÊp h¹t : cÊp + 100 mm ë trªn sµn vµ cÊp h¹t - 100 mm lät xuèng
b¨ng t¶i.
CÊp h¹t trªn sµng ®îc ®a vÒ hai m¸y ®Ëp, ®îc gi¶m kÝch thíc xuèng
nghiÖp
- 100 mm.
S¶n phÈm díi sµng kÕt hîp víi s¶n phÈm sau ®Ëp cÊp lªn xëng tuyÓn, mét
phÇn cÊp vµo cho m¸y l¾ng, mét phÇn cÊp cho sµng kh« lç líi 15 mm (s¶n
phÈm díi sµng 15 mm ®îc vËn chuyÓn ®Õn hè çm 6)
b. Kh©u tuyÓn.
Lµ kh©u c«ng nghÖ chÝnh ®ãng vai trß quan träng nã quyÕt ®Þnh ®Õn
s¶n lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm cña C«ng ty.
KÕt hîp víi tuyÓn l¾ng vµ tuyÓn huyÒn phï.
Than qua m¸y l¾ng cho ta 3 s¶n phÈm :
- §¸ th¶i qua gÇu n©ng ®¸ xuèng bun ke ra b·i th¶i.
- S¶n phÈm trung gian qua gÇu trung gian khö níc qua sµng 6 mm lÊy çm
trung gian vËn chuyÓn trùc tiÕp ®Õn hè çm 6 vµ s¶n phÈm ®¸ th¶i.
- S¶n phÈm than s¹ch theo níc vît qua ngìng trµn qua sµng khe lç líi 1mm khö
çm vµ níc ®a ®i xö lý bïn níc (b¬m vÒ bÓ tæng). Than trªn sµng 1mm tiÕp
tôc qua sµng hai líi 1,6 mm cho ta 3 s¶n phÈm :
- S¶n phÈm - 1mm ®îc b¬m vÒ bÓ tæng
- S¶n phÈm tõ 1 - 6 mm ®îc b¬m lªn m¸y ly t©m
- S¶n phÈm +6 mm tiÕp tôc qua sµng
S¶n phÈm díi sµng 15 mm vµ s¶n phÈm sau ®Ëp ®a quay trë l¹i m¸y l¨ng.
CÊp 6 - 35 mm ®îc tuyÓn b»ng huyÒn phï trong lèc xo¸y, s¶n phÈm sau
tuyÓn huyÒn phï cho AK thÊp cung cÊp cho suÊt khÈu lµ chÝnh.
Hai s¶n phÈm ®ã lµ than s¹ch sau xo¸y lèc huyÒn phï ®Òu ph¶i qua sµng
cung khö níc than (®¸) qua sµng röa huyÒn phï than ®¸. §¸ th¶i sÏ ®îc lo¹i bá,
than s¹ch qua sµng ph©n lo¹i 6; 15mm lÊy ra hai lo¹i s¶n phÈm than s¹ch
6 - 15 mm vµ 15 - 35 mm.
c. Kh©u xö lý níc bïn.
Níc bïn tõ kh©u tuyÓn ®îc tËp trung vµo bÓ tæng, tõ bÓ tæng b¬m ®Õn
xo¸y lèc 1, bïn trµn ®îc b¬m ra bÓ c« ®Æc, c¨n ®îc ®a qua xo¸y lèc níc 2, cÆn
cña xo¸y lèc 2 ®îc ®a qua sµng  0,5 mm. Trªn sµng gép víi s¶n phÈm
1 - 6 cña sµng 2 líi 1 ; 6 mm, s¶n phÈm díi sµng 6;15 mm ®îc ®a vµo m¸y ly
t©m lÊy ra çm ít, s¶n phÈm díi sµng 0,5 mm quay trë l¹i lèc xo¸y níc 2 (níc

nghiÖp
trµn) ®a trë l¹i xo¸y lèc níc 1. Bïn trµn cña xo¸y lèc níc 1 ®îc b¬m ra bÓ c«
®Æc céng víi chÊt keo tô.
S¶n phÈm bïn ®îc b¬m ra bÓ l¾ng ngoµi trêi níc ®îc xö lý quay l¹i tuÇn
hoµn. §Õn ®©y kÕt thóc d©y chuyÒn c«ng nghÖ khÐp kÝn cña xëng tuyÓn.

nghiÖp
1.3.2 Tr×nh ®é c¬ giíi hãa qu¸ tr×nh xuÊt khÈu.

Trong khi gi¸ thµnh than trong níc cßn thÊp vµ nguån ngo¹i tÖ cßn hiÕm
hoi th× ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lµ vÊn ®Ò quan träng cña C«ng ty. Trong t¬ng lai
vÉn ph¶i duy tr× xuÊt khÈu than bëi v× C«ng ty cã mét lîng than côc vµ than
çm chÊt lîng cao thÝch hîp víi nhu cÇu cña b¹n hµng níc ngoµi, trong khi ®ã ë
trong níc Ýt cã nhu cÇu sö dông lo¹i than nµy. MÆt kh¸c xuÊt khÈu lµ mét lîi
thÕ cña ngµnh than mang l¹i lîi nhuËn, ngo¹i tÖ, vÞ trÝ uy tÝn cña than ViÖt
Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ.
§Ó ®¶m b¶o cho viÖc xuÊt khÈu than thuËn lîi C«ng ty tuyÓn than Cöa
¤ng ®· c¶i t¹o mét bÕn c¶ng t¬ng ®èi lín cho phÐp çc tµu cã träng t¶i tõ 3 v¹n
®Õn 5 v¹n tÊn vµo ¨n than dÔ dµng gãp phÇn gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn than
vµ t¨ng n¨ng lùc xuÊt khÈu than cña c«ng ty.
Than sau khi ®îc sµng tuyÓn, ph©n lo¹i vµ chÕ biÕn ®îc ®a ra kho b»ng
hÖ thèng b¨ng t¶i vµ tïy theo nhu cÇu cña kh¸ch hµng than sÏ ®îc vËn chuyÓn
tõ çc kho chøa b»ng thiÕt bÞ xóc bèc vËn t¶i liªn tôc cña h·ng Hitachi . Tõ gÇu
xóc Roto than sÏ ®îc ®a theo hÖ thèng b¨ng t¶i tíi m¸y qua cÇu rãt than sÏ ®îc
nghiÖp
rãt vµ phun than xuèng tµu biÓn. HoÆc tõ çc kho chøa than s¹ch sÏ ®îc hÖ
thèng cæng trôc ®èng xóc lªn çc toa xe sau ®ã ®îc vËn chuyÓn ®Õn s©n ph¬i
ë c¶ng vµ hÖ thèng cæng trôc bÕn sÏ bèc xóc than lªn tµu hay xµ lan phôc vô
cho xuÊt khÈu.
Nhê c¬ giíi hãa toµn bé víi n¨ng suÊt cao tõ 800  1000 T/h ®Ó ®¸p øng
yªu cÇu cña çc hé tiªu thô gi¶i phãng tµu nhanh. N¨m 2003 C«ng ty tuyÓn than
Cöa ¤ng ®· trang bÞ thªm mét hÖ thèng gåm 3 chiÕc cæng trôc (poãc tÝch) søc
n©ng 7 tÊn, khÈu ®é ray 40m c«ng s«n vÒ 2 phÝa. Mét çnh c«ng s«n 9m,
çnh cßn l¹i 11m, cho phÐp rãt than xuèng tµu hoÆc çc xµ lan ®Ó vËn
chuyÓn than ra çc tµu cã träng t¶i lín ph¶i n»m çch xa c¶ng 30km.
So víi hÖ thèng bèc rãt cña h·ng Hitachi lµ hÖ thèng liªn hoµn tõ kh©u bèc
xóc than, vËn chuyÓn vµ rãt xuèng tµu th× cæng trôc ngoµi chøc n¨ng bèc rãt
than tõ s©n b·i xuèng tµu vµ xµ lan cßn cã thªm chøc n¨ng xóc than tõ díi hå
l¾ng r¶i ph¬i trªn s©n b·i ®Ó tËn dông hoÆc xóc than tõ s©n b·i ®æ lªn çc
ph¬ng tiÖn vËn t¶i, lªn toa xe. V× vËy cæng trôc cã mét vÞ trÝ rÊt quan träng
trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña C«ng ty tuyÓn than Cöa ¤ng.
ThiÕu cæng trôc ë çc vÞ trÝ kÓ trªn sÏ g©y ®×nh trÖ d©y chuyÒn c«ng nghÖ
s¶n xuÊt, tiªu thô than. Nh÷ng cæng trôc míi nµy, tõ gÇu ngo¹m 7 tÊn ®Õn hÖ
thèng dÇm dµn, c¬ cÊu n©ng, c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n, cÇu l¨n ®Òu do ViÖt
Nam thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o t¹i CÈm Ph¶. Hai chiÕc chÕ t¹o thö ®Çu tiªn ®· ®îc
l¾p r¸p, hoµn thµnh vµ chuÈn bÞ ch¹y thö c«ng nghiÖp.
KÕt luËn
Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty tuyÓn than Cöa ¤ng t«i ®· ®îc t×m
hiÓu vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¸ tr×nh c¬ giíi hãa sµng tuyÓn,
xuÊt khÈu. Cæng trôc cã mét vÞ trÝ rÊt quan träng trong d©y chuyÒn vËn
chuyÓn vµ bèc xóc rãt. HÖ thèng ®ã ®· gãp phÇn gi¶i phãng søc lao ®éng
nÆng nhäc, t¨ng n¨ng suÊt bèc rãt, t¨ng s¶n lîng, gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n
phÈm. Cïng víi sù ®æi míi c«ng nghÖ sµng tuyÓn, s¶n phÈm than cña C«ng ty
tuyÓn than cöa «ng phong phó h¬n, ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i than, chÊt lîng s¶n
phÈm ®îc n©ng cao phï hîp víi thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. C«ng ty ®· lµm ¨n cã
l·i, ®êi sèng cña çn bé c«ng nh©n viªn tõng bíc ®îc c¶i thiÖn, cã ®Çu t ph¸t
triÓn ng¾n h¹n vµ dµi h¹n.
nghiÖp
§ã lµ bíc ®i v÷ng ch¾c trong nh÷ng n¨m qua, t¹o tiÒn ®Ò cho sù tån t¹i vµ
ph¸t triÓn trong t¬ng lai gÇn cña C«ng ty tuyÓn than cña «ng.
Trong khu«n khæ mét ®å ¸n tèt nghiÖp ®¹i häc ngµnh M¸y vµ thiÕt bÞ
má, t«i may m¾n ®îc tiÕp cËn thùc tÕ, häc tËp, quan s¸t vµ phÇn nµo cã thÓ
®a vµo ®å ¸n ®Ó tÝnh to¸n têng minh.
Ch¬ng 2
TÝnh to¸n thiÕt kÕ c¬ cÊu n©ng cæng trôc
2.1 M« t¶ cÊu t¹o, nguyªn lý lµm viÖc vµ tÝnh to¸n gÇu ngo¹m.
2.1.1 CÊu t¹o cña gÇu ngo¹m.

nghiÖp
H×nh 2-1. S¬ ®å nguyªn lý vµ kÕt cÊu gÇu ngo¹m 7 tÊn
1. Th©n gÇu.
2. Thanh d»ng.
3. Rßng räc di ®éng.
4. Rßng räc cè ®Þnh.
5. Cam.
6. D©y çp.
2.1.2 Nguyªn lý lµm viÖc cña gÇu ngo¹m.
§ãng ®iÖn cho ®éng c¬, phanh ®iÖn thñy lùc më ra, ®éng c¬ quay
truyÒn chuyÓn ®éng sang hép gi¶m tèc, chuyÓn ®éng tõ hép gi¶m tèc truyÒn
sang tang cuèn çp nhê khíp nèi, tang cuèn çp quay kÐo theo d©y çp chuyÓn
®éng.

nghiÖp
Khi d©y çp trïng xuèng rßng räc di ®éng sÏ chuyÓn ®éng ®i xuèng do tù
träng, khi ®ã cam nèi gi÷a hai th©n gÇu tr¸i vµ ph¶i ®Èy hai th©n gÇu ra vµ
gÇu sÏ ®îc më réng. Khi kÐo c¨ng çp th× rßng räc di ®éng sÏ chuyÓn ®éng ®i
lªn kÐo theo hai th©n gÇu ®ãng vµ gÇu ®îc ®ãng vµo.
2.1.3 S¬ ®å ®éng häc gÇu ngo¹m.
H×nh 2-2. S¬ ®å ®éng häc gÇu ngo¹m

a. Khi ®ãng b. Khi më tèi ®a
2.1.4 KÕt cÊu gÇu ngo¹m vµ tÝnh to¸n.
a. KÕt cÊu gÇu ngo¹m.
GÇu ngo¹m ®îc treo trªn 4 d©y çp, 4 d©y çp ®îc cuèn vµo hai tang (mçi
tang cuèn 2 d©y) hai tang ®îc ®Æt trong xe l¨n bëi vËy gÇu ngo¹m sÏ ®îc di
chuyÓn cïng xe hµng. CÊu t¹o gÇu ngo¹m gåm th©n gÇu tr¸i vµ ph¶i, thanh
d»ng tr¸i vµ ph¶i, pal¨ng dÉn ®éng, trong pal¨ng gåm hÖ thèng rßng räc di
®éng vµ rßng räc cè ®Þnh, rßng räc ®i ®éng sÏ chuyÓn ®éng lªn (xuèng) theo
çp.
b. TÝnh to¸n gÇu ngo¹m.
Lùc kÐo xµ ngang bªn díi lªn (2) lµ :
NK = S. ip. P (1)
Trong ®ã :

nghiÖp
iP - béi suÊt pal¨ng
iP = = 2
P - lµ hiÖu suÊt pal¨ng
H×nh 2-3. S¬ ®å tÝnh gÇu ngo¹m

P = 1. 2 = 0,96. 0,96 = 0,92
S lµ lùc c¨ng cña d©y trªn mét nh¸nh çp.
Trong ®ã :
Q - träng lîng toµn bé Q = Qvl + Qg
ip - lµ béi suÊt pal¨ng iP = 2
 - hiÖu suÊt bé truyÒn
 = p + t + 0 = 0,99. 0,96. 0,92 = 0,87

nghiÖp
Tû sè gi÷a khèi lîng b× trªn khèi lîng vËt liÖu t¶i
Qg = (0,9  1,2) Qvl

Qg1 = 0,9 Qvl = 0,9. 7 = 6,3 tÊn
Qg2 = 1. Qvl = 1. 7 = 7 tÊn
Qg3 = 1,1. Qvl = 1,1. 7 = 7,7 tÊn
Qg4 = 1,2. Qvl = 1,2. 7 = 8,4 tÊn
Träng lîng toµn bé.
Q1 = Qg1 + Qvl = 6,3 + 7 = 13,3 tÊn
Q2 = Qg2 + Qvl = 7 + 7 = 14 tÊn
Q3 = Qg3 + Qvl = 7,7 + 7 = 14,7 tÊn
Q4 = Qg4 + Qvl = 8,4 + 7 = 15,4 tÊn
Lùc c¨ng S trªn 01 nh¸nh çp.
KN
KN
KN
KN
Thay S, ip, p vµo (1) ta cã :
Nk1 = S1. ip. p = 38,2. 2. 0,92 = 70,29 KN = 70290 N
Nk2 = S2. ip. p = 40,2. 2. 0,92 = 73,97 KN = 73970 N
Nk3 = S3. ip. p = 42,2. 2. 0,92 = 77,65 KN = 77650 N

nghiÖp
Nk4 = S4. ip. p = 44,2. 2. 0,92 = 81,33 KN = 81330 N
- Lùc P t¸c dông lªn thanh d»ng nèi gi÷a xµ ngang trªn (1) víi måm ngo¹m.
(2)
Trong ®ã :
NB = S (ip. p - 1)
NB = NK - S
NB1 = NK1 - S1 = 70290 - 38200 = 32090 N
NB2 = NK2 - S2 = 73970 - 40200 = 33770 N
NB3 = NK3 - S3 = 77650 - 42200 = 35450 N
NB4 = NK4 - S4 = 81330 - 44200 = 37130 N
GB = Gngang trªn = 0,3 Qg
GB1 = 0,3 Qg1 = 0,3. 63 = 18,9 KN = 18900 N
GB2 = 0,3 Qg2 = 0,3. 70 = 21 KN = 21000 N
GB3 = 0,3 Qg3 = 0,3. 77 = 23,1 KN = 23100 N
GB4 = 0,3 Qg4 = 0,3. 84 = 25,2 KN = 25200 N
 = = = 28020’
cos  = 0,88
Thay vµo (2) ta cã lùc t¸c dông lªn thanh d»ng nèi gi÷a xµ ngang víi måm
ngo¹m.

nghiÖp
N
LËp Ph¬ng tr×nh m« men c©n b»ng tÊt c¶ çc lùc t¸c dông lªn måm gÇu víi gèi
tùa quay t¬ng ®èi o.
VB + H m - P c - 1/2 Gg d - 1/2 Gvl l = 0
ChiÕu tÊt c¶ çc ngo¹i lùc t¸c dông lªn gÇu ngo¹m.
Trong ®ã :
V - lùc c¶n xóc måm gÇu vµo ®èng vËt liÖu.
Gg - Träng lîng gÇu KN
Gvl - Träng lîng vËt liÖu KN
S - Lùc c¨ng d©y KN
Lùc c¶n xóc måm gÇu vµo ®èng vËt liÖu
KN
KN
KN
KN
- X¸c ®Þnh lùc c¶n ®ãng miÖng gÇu R.

V = R sin
TÝnh  :
nghiÖp
Víi   1
V× b¸n kÝnh xóc rÊt lín ta chän d©y cung FI = ®o¹n th¼ng FI
XÐt  EFI ta cã :
tg1 = = = 0,79
H×nh 2-4. S¬ ®å kÝch thíc gÇu ngo¹m khi ®ãng
 = 38,30
  1 = 38,30
- Lùc ®ãng miÖng gÇu R.
KN
KN
KN
KN
- Lùc c¶n kÐo måm gÇu khi ®ãng l¹i.

nghiÖp
H = R cos
cos = 0,78
H1 = R1 cos = 76,57. 0,78 = 59,7 KN
H2 = R2 cos = 80,6. 0,78 = 62,8 KN
H3 = R3 cos = 84,6. 0,78 = 65,9 KN
H4 = R4 cos = 88,69. 0,78 = 69,2 KN

TÝnh chän s¬ bé ®éng c¬.
(KN)
S - lùc c¨ng d©y N

v - vËn tèc n©ng v = 35m/ph = 0,58 m/s
 - hiÖu suÊt bé truyÒn ®éng
 = p. t. o = 0,99. 0,96. 0,92 = 0,87
KW
KW
KW
KW
C«ng suÊt ®éng c¬ N = 25,5  29,5 KW

C¨n cø vµo c«ng suÊt tÝnh to¸n vµ cêng ®é lµm viÖc C§ = 40% chän ®éng c¬.
§éng c¬ kiÓu MTKF – 412 – 6
C«ng suÊt ®éng c¬ 30 KW
Tèc ®é quay n = 935 v/ph
cos  = 0,78
nghiÖp
Tmax = 1000 Nm
Tk = 950 Nm
m = 315 kg
C«ng su©t ®éng c¬ phï hîp víi c«ng suÊt hai ®éng c¬ ®· l¾p ®Æt trªn xe
l¨n cæng trôc ®ang l¾p ®Æt t¹i c¶ng Cöa «ng. VÊn ®Ò tÝnh to¸n c«ng suÊt c¬
cÊu n©ng bíc ®Çu ®· ®îc têng minh.
2.2 CÊu t¹o, nguyªn lý lµm viÖc vµ tÝnh to¸n c¬ cÊu n©ng cæng trôc 7
tÊn.
C¬ cÊu n©ng ®îc l¾p trªn xe hµng, xe hµng ®îc di chuyÓn däc trªn 2
dÇm chñ cña cæng trôc.
H×nh 2-5. S¬ ®å c¬ cÊu n©ng t¶i

+ CÊu t¹o cña c¬ cÊu n©ng.
- Hép gi¶m tèc
- Tang cuèn çp
- Çp thÐp
- Phanh ®iÖn thñy lùc.
- Phanh ®iÖn tõ.
nghiÖp
- GÇu ngo¹m ( kiÓu 4 d©y tù hµnh)
+ Nguyªn lý lµm viÖc cña c¬ cÊu n©ng
§ãng ®iÖn cho c¬ cÊu n©ng h¹ ho¹t ®éng, phanh ®iÖn thñy lùc më ra
®éng c¬ quay, chuyÓn ®éng ®îc truyÒn tõ ®éng c¬ vµo hép gi¶m tèc th«ng
qua bé khíp nèi, chuyÓn ®éng tõ hép gi¶m tèc sang tang cuèn çp nhê bé khíp
nèi trôc ®µn håi, tang cuèn çp quay kÐo theo çp chuyÓn ®éng lªn (xuèng)
gÇu sÏ ®îc n©ng (h¹) tïy ngêi ®iÒu khiÓn.
2.2.1 S¬ ®å ®éng häc c¬ cÊu n©ng cæng trôc 7 tÊn.
H×nh 2-6. S¬ ®å ®éng häc hai tang n©ng cña c¬ cÊu n©ng t¶i
1. §éng c¬.
2. Khíp nèi trôc.
3. Phanh ®iÖn thñy lùc.
4. Hép gi¶m tèc.
5. Phanh ®iÖn tõ.
6. Khíp nèi.
7. Tang cuèn çp.
2.2.2 KÕt cÊu c¬ cÊu n©ng cæng trôc 7 tÊn vµ tÝnh to¸n çc th«ng sè kü
thuËt.

nghiÖp
C¬ cÊu n©ng cæng trôc 7 tÊn lµ c¬ cÊu n©ng dÉn ®éng b»ng ®éng c¬
®iÖn, bao gåm 2 côm truyÒn ®éng. Mçi côm truyÒn ®éng cho mét tang çp,
tang cuèn hai sîi çp, nh vËy sÏ cã 4 sîi d©y çp ho¹t ®éng ®éc lËp tõng ®«i
mét.
Cæng trôc 7 tÊn ®îc thiÕt kÕ lµm viÖc ë bÕn c¶ng, cã khÈu ®é L =
40(m), tèc ®é n©ng vn = 35 (m/ph), søc n©ng 7 tÊn, chiÒu cao n©ng 12,5 (m),
C§ = 40%.
§iÒu kiÖn m«i trêng lµm viÖc :
- Giã : - Tèc ®é giã tèi ®a khi lµm viÖc 16 m/s
- Tèc ®é giã tÝnh to¸n khi cã giã b·o 40 m/s.
- §é Èm t¬ng ®èi : 100%.
- nhiÖt ®é ngoµi trêi 00  450C
2.2.2.1 Béi suÊt pal¨ng c¬ cÊu n©ng. ChÕ ®é lµm viÖc c¬ cÊu n©ng.
a. Béi suÊt pal¨ng c¬ cÊu n©ng.
Béi suÊt pal¨ng lµ th«ng sè ®Æc trng cña pal¨ng. Béi suÊt pal¨ng b»ng tû
sè nh¸nh treo vËt n©ng trªn sè nh¸nh çp cuèn vµo tang.
ip = = 2
b. chÕ ®é lµm viÖc c¬ cÊu n©ng.
ChÕ ®é lµm viÖc lµ ®Æc tÝnh quan träng cña cæng trôc nã ®îc ph¶n ¸nh
trong tõng bíc tÝnh to¸n thiÕt kÕ çc c¬ cÊu còng nh kÕt cÊu kim lo¹i, cæng
trôc ®îc thiÕt kÕ chÕ t¹o vµ sö dông ®óng chÕ ®é lµm viÖc sÏ ®¶m b¶o an
toµn vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ.
Trong m¸y n©ng thêng chän chÕ ®é lµm viÖc cña c¬ cÊu n©ng ®Æc trng
cho chÕ ®é lµm viÖc cña m¸y n©ng. ChÕ ®é lµm viÖc cña çc c¬ cÊu kh¸c ®-
îc lùa chän theo chÕ ®é lµm viÖc cña c¬ cÊu n©ng.
ChÕ ®é lµm viÖc cña c¬ cÊu n©ng ®îc ®Æc trng b»ng çc chØ tiªu sau :
+ Cêng ®é lµm viÖc.

nghiÖp
C§ % = . 100
t – Thêi gian khëi ®éng vµ ch¹y m¸y trong mét chu kú. ph
T – Tæng thêi gian trong mét chu kú lµm viÖc cña m¸y, bao gåm : Thêi gian
khëi ®éng vµ ch¹y m¸y, thêi gian chÊt t¶i, thêi gian dì t¶i. ph
C§ = 40 %
+ HÖ sè sö dông m¸y trong mét ngµy.
Kng = = = 0,67
+ HÖ sè sö dông trong mét n¨m.
Kn = = = 0,75
+ HÖ sè sö dông theo t¶i träng.
K0 = = 0,85
+ Sè lÇn më m¸y trong mét giê chÕ ®é lµm viÖc 240 lÇn/giê
Theo b¶ng “Çc ®Þnh møc chÕ ®é lµm viÖc”. ChÕ ®é lµm viÖc cña m¸y
n©ng ë chÕ ®é nÆng.
2.2.2.2 TÝnh to¸n chän çp.
D©y çp lµ mét lo¹i d©y dÎo th«ng dông trong c«ng nghiÖp nÆng, cã
nhiÒu lo¹i kh¸c nhau ®Ó dïng trong nhiÒu hoµn c¶nh kh¸c nhau vµ t¬ng øng víi
nhiÒu chÕ ®é t¶i träng kh¸c nhau.
Chän çp thÐp ®îc bÖn tõ çc sîi kim lo¹i ®· ®îc chuèt s½n. Çc sîi kim
lo¹i nµy sau khi chuèt ®· ®îc l¨n Ðp bÒ mÆt ®Ó ®¹t giíi h¹n bÒn tõ 1400 
2000 N/mm2, t¨ng gÊp 2  3 lÇn ®é bÒn cña çc sîi thÐp b×nh thêng cïng lo¹i
vËt liÖu.
a. Chän çp.
Víi søc n©ng 7 tÊn, chÕ ®é lµm viÖc chän lo¹i çp bªn kÐp theo híng bÖn
thuËn víi çc ®Æc ®iÓm :
- VÒ cÊu t¹o çp bªn kÐp.

nghiÖp
§Çu tiªn çc sîi çp bÖn thµnh çc d¶nh xung quanh sîi trung t©m, sau ®ã
çc d¶nh bÖn thµnh çp xung quanh lâi gi÷a. Lâi gi÷a cña çc dïng lâi ®ay v×
lâi ®ay mÒm vµ gi÷ ®îc dÇu b«i tr¬n tèt.
- VÒ híng bÖn çp.
Çp bÖn thuËn híng çc sîi thÐp bÖn thµnh d¶nh cïng híng víi çc d¶nh
bÖn thµnh çp. Çp bÖn thuËn cã u ®iÓm h¬n so víi çp bÖn chÐo lµ mÒm
h¬n bëi vËy khi uèn qua çc rßng räc vµ tang cã ®êng kÝnh nhá dÔ dµng h¬n,
Ýt bÞ mßn h¬n tuy nhiªn nã cã nhîc ®iÓm kh«ng thÓ treo vËt n©ng trªn mét
®Çu çp v× khi vËt n©ng nhÊc lªn khái mÆt ®Êt cã thÓ bÞ quay, do ®ã çp
bung ra theo híng bÖn, ®iÒu ®ã kh«ng an toµn. Trêng hîp vËt n©ng ®îc treo
trªn mét ®Çu çp dïng çp bÖn chÐo sÏ hiÖu qu¶ vµ an toµn h¬n.
V× gÇu ngo¹m ®îc treo trªn 4 ®Çu sîi çp nªn chän lo¹i çp bÖn thuËn sÏ
thuËn tiÖn vµ hiÖu qu¶ h¬n çp bÖn chÐo vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng tù quay khi
nhÊc gÇu khái mÆt ®Êt.
H×nh 2-7. Çp bÖn theo híng thuËn ЛKO-6x19(1+6)
c. TÝnh to¸n çp.

Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc tõng phÇn cña çc sîi thÐp cña çp cã nh÷ng lo¹i
øng suÊt kh¸c nhau :
kÐo, nÐn, uèn, xo¾n, nghÜa lµ chóng chÞu mét tr¹ng th¸i c¨ng rÊt phøc t¹p.
TÝnh to¸n lùa chän d©y çp cã thÓ dïng c«ng thøc vÒ hÖ sè dù tr÷ ®é
bÒn theo quan hÖ lùc kÐo ®øt çp trªn lùc c¨ng tèi ®a.
nghiÖp
n > = [n]
Trong ®ã :
n - HÖ sè dù tr÷ ®é bÒn
S® - Lùc kÐo ®øt d©y çp. N
S - Lùc c¨ng suÊt hiÖn trong d©y çp. N
[n] - HÖ sè dù tr ®é bÒn cho phÐp.
ChÕ ®é lµm viÖc nÆng [n] = 5,5
S® = S [n]
S®1 = S1 [n] = 38200. 5,5 = 210100 N
S®2 = S2 [n] = 40200.5,5 = 221100 N
S®3 = S3 [n] = 42200. 5,5 = 232100 N
S®4 = S4[n] = 44200.5,5 = 243100 N
Theo b¶ng lùa chän lo¹i çp [Atl¸t m¸y n©ng chuyÓn] chän Çp cã lùc kÐo
®øt gÇn ®óng víi lùc kÐo ®øt tÝnh to¸n.
Lùa chän lo¹i çp bÖn ®«i kiÓu ЛKO – 6 x19 ( 1 + 6 ) = 114. Víi çc th«ng
sè :
- Khèi lîng 1000 m çp ®· b«i tr¬n qçp = 1635 (kg)
- DiÖn tÝch tÝnh to¸n cña mÆt c¾t tÊt c¶ çc sîi F = 167,03
- §êng kÝnh çp dc = 21 mm
- §é bÒn giíi h¹n cña thÐp b = 1800 N/mm2
2.2.2.3 TÝnh to¸n tang cuèn çp.
Tang trong c¬ cÊu n©ng dïng ®Ó biÕn ®æi chuyÓn ®éng quay cña ®éng
c¬ thµnh chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn ®Ó n©ng hay h¹ vËt n©ng.
ChiÒu cao n©ng hµng 12,5 m t¬ng ®èi lín chän tang trô kÐp cã c¾t r·nh
®Ó cuèn mét líp çp. Nhê cã c¾t r·nh mµ t¨ng ®îc mÆt tiÕp xóc gi÷a çp vµ
tang, do ®ã gi¶m ®îc ¸p suÊt gi÷a çp vµ tang. Tang cã r·nh ®¶m b¶o cho d©y

nghiÖp
çp tuÇn tù lÇn lît cuèn theo r·nh, kh«ng bÞ chång chÐo lªn nhau, kh«ng bÞ kÑt
çp trong qu¸ tr×nh lµm viÖc vµ nhê cã kho¶ng hë gi÷a çc vßng çp nªn kh«ng
cã sù chµ x¸t gi÷a çc vßng khi cuèn vµ khi nh¶. Çp dïng ®îc l©u h¬n vµ bÒn
h¬n.
R·nh çp ®îc chän theo quy chuÈn thêng R = 0,6 dc
( dc lµ ®êng kÝnh çp)
R = 0,6. 21 = 12,6 mm
H×nh 2-8. MÆt c¾t thµnh tang r·nh xo¾n

a. TÝnh chän tang.
Bíc c¾t r·nh t.
t = dc + (2  3) mm
t1 = 21 + 2 = 23 mm
t2 = 21 + 3 = 24 mm
§êng kÝnh tang.
§êng kÝnh tang ph¶i ®¶m b¶o tû lÖ thÝch øng víi ®íng kÝnh çp cuèn trªn nã,
®Ó tr¸nh khái bÞ uèn nhiÒu t¨ng ®é bÒn l©u cho çp.
§íng kÝnh tang tèi thiÓu ph¶i tÝnh nh sau :
Dt= dc (16  30 ) mm
dc - §êng kÝnh çp
Dt = 21. 22 = 462 mm

nghiÖp
Chän ®êng kÝnh tang Dt = 465 mm
b. KÝch thíc h×nh häc cña tang.
ChiÒu dµi toµn bé tang
L = 2 L0 + 2 L1+ 2 L2 + L3 mm
Trong ®ã :
L0 – ChiÒu dµi phÇn tang ®Ó cuèn çp lµm viÖc. mm
L1 – ChiÒu dµi phÇn tang ®Ó cÆp ®Çu çp. mm
L2- ChiÒu réng cña thµnh tang. mm
L3- ChiÒu dµi ®o¹n gi÷a kh«ng c¾t r·nh cña tang trô kÐp. mm
ChiÒu dµi mét nh¸nh çp cuèn lªn phÇn tang.
l = ip. H
Trong ®ã :
ip – béi suÊt pal¨ng ip = 2
H – ChiÒu cao n©ng H = 12,5 m
l = 2. 12,5 = 25 m
Sè vßng çp cuèn vµo tang ë mét nh¸nh çp.
Trong ®ã :
l - ChiÒu dµi mét nh¸nh çp cuèn lªn tang l = 25 m
Dt - §êng kÝnh tang Dt = 0,465 m
dc - §êng kÝnh çp dc = 0,021 m
z0 - Sè vßng çp dù tr÷ ma s¸t z0 = 2
ChiÒu dµi phÇn tang cuèn çp.

nghiÖp
L0 = z. t
t – Bíc cuèn çp t = 23 mm
z – Sè vßng çp cuèn vµo tang ë mét nh¸nh z = 19 vßng
L0 = 19. 23 = 437 mm
ChiÒu dµi phÇn tang cÆp ®Çu çp. NÕu çp cÆp b»ng tÊm èp ë mÆt ngoµi
cña tang víi kho¶ng 3 vßng.
L1= 3. t = 3. 23 = 69 mm
§©y lµ tang kÐp cã phay r·nh kh«ng cÇn t¹o thµnh tang, nhng cÇn cã phÇn
chiÒu dµi ë hai ®Çu tang tríc khi phay r·nh, th«ng thêng :
L2= 20 mm
ChiÒu dµi ®o¹n tang ë gi÷a kh«ng c¾t r·nh khi dïng tang kÐp.
L3= L4 – 2 hmin tg 
Trong ®ã :
L4 – Kho¶ng çch gi÷a hai rßng räc cña æ treo L4 = 300 mm
hmin – Kho¶ng çch an toµn ng¾n nhÊt gi÷a trôc tang vµ vÞ trÝ ®i lªn cao
nhÊt cña æ treo. hmin = 800 mm
 - Gãc nghiªng cho phÐp d©y çp tõ rßng räc ë vÞ trÝ cao nhÊt khi cuèn
lªn tang cã r·nh tg  = 0,07
Thay vµo :
L3 = L4- 2 hmin. tg = 300 – 2. 800. 0,07 = 118 mm
Thay L0, L1, L2, L3 vµo ta ®îc chiÒu dµi toµn bé tang.
L = 2 L0+ 2 L1 + 2 L2 + L3
L = 2. 437 + 2. 69 + 2. 20 + 188 = 1240 mm
ChiÒu dÇy thµnh tang.

nghiÖp
ChiÒu dÇy thµnh tang ®îc x¸c ®Þnh xuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn bÒn. Khi
lµm viÖc thµnh tang chÞu çc øng suÊt nÐn, uèn vµ xo¾n trong ®ã chñ yÕu lµ
øng
suÊt nÐn.
Th«ng thêng ngêi ta chän bÒ dÇy thµnh tang theo c«ng thøc kinh nghiÖm
sau ®ã kiÓm tra l¹i theo nÐn.
 = 0,02. Dt + (6  10) mm
 = 0,02. 465 + 6 = 15,3 mm
 = 0,02. 465 + 10 = 19,3 mm
kiÓm tra nghiÖm bÒn thµnh tang theo øng suÊt nÐn.
Tang ®îc chÕ t¹o b»ng thÐp CT3 cã [n] = 180 N/mm2, hÖ sè dù tr÷ ®é
bÒn n =6.
Trong ®ã :
k - HÖ sè phô thuéc vµo sè líp çp trªn, tang cuèn 1 líp k = 1
 - HÖ sè gi¶m øng suÊt phô thuéc vµo lo¹i vËt liÖu
®èi víi thÐp  = 1
S - Søc c¨ng d©y. N
 - ChiÒu dÇy thµnh tang. mm
t - Bíc cuèn çp t = 23 mm
N/mm2  [n]
N/mm2  [n]
2.2.2.4 TÝnh to¸n vµ lùa chän ®éng c¬ ®iÖn cho c¬ cÊu n©ng.
M« men trªn tang.
Trong ®ã :

nghiÖp
S - Lùc c¨ng cña d©y. N
D - §êng kÝnh tang
Nm
Nm
Nm
Nm
Sè vßng quay trªn tang.
v/ph
Tû sè bé truyÒn ®éng.
M« men ®éng c¬.
Nm
Nm
Nm
Nm
Nm
C«ng suÊt cña ®éng c¬.
KW

nghiÖp
Trong ®ã :
M®c - M« men trªn ®éng c¬. Nm
n®c – Sè vßng quay cña ®éng c¬. v/ph
KW
KW
KW
KW
C«ng suÊt ®éng c¬ N = 22,3  25,8 KW

C¨n cø vµo b¶ng chän ®éng c¬ kiÓu MTKF 412 – 6, C§ = 40%
C«ng suÊt ®éng c¬ N = 30 KW
Sè vßng quay n = 935 v/ph
Khèi lîng ®éng c¬ m = 315 kg
cos = 0,78
Tmax = 1000 Nm
Tk = 950 Nm
§éng c¬ ®· tÝnh chän phï hîp víi dÉn ®éng c¬ cÊu n©ng ®· l¾p ®Æt trªn
cæng trôc míi ®ang l¾p ®Æt t¹i cöa «ng.
2.2.2.5 KiÓm tra m« men phanh c¬ cÊu n©ng.
M« men phanh c¬ cÊu n©ng dïng ®Ó treo vËt n©ng khi dõng vµ ®iÒu
chØnh tèc ®é r¬i vËt n©ng khi h¹ t¶i. Phanh trang bÞ trªn c¬ cÊu n©ng gåm :
Phanh dõng (phanh an toµn), phanh th¶ (phanh ®iÒu chØnh tèc ®é). Phanh ®îc
trang bÞ trªn trôc ®éng c¬ nªn cã m« men phanh nhá, kÕt cÊu côm phanh nhá
gän.
TÝnh to¸n m« men phanh c¬ cÊu n©ng
nghiÖp
Mp = M’t + M® = M’t + M’® + M’’®
M’t – M« men tÜnh do träng lîng vËt n©ng g©y ra (m« men tÜnh xÈy ra
suèt c¶ thêi gian h¹ vËt n©ng víi tèc ®é kh«ng ®æi)
M® - M« men ®éng lùc häc do ®éng n¨ng cña vËt n©ng vµ çc chi tiÕt
quay sinh ra (m« men ®éng lùc häc M® chØ xÈy ra trong thêi gian phanh)
M® = M’® + M’’®
M« men tÜnh.
i0 – Tû sè cña bé truyÒn ®éng.

 - HiÖu suÊt bé truyÒn
Nm
Nm
Nm
Nm
M’® - M« men do ®éng n¨ng cña vËt n©ng khi dõng l¹i.
Thêi gian phanh.
Qu·ng ®êng phanh.

nghiÖp
vp – VËn tèc vËt n©ng khi b¾t ®Çu phanh
Nm
Nm
Nm
Nm
M’’® - M« men do ®éng n¨ng cña çc bé phËn vµ çc chi tiÕt quay sinh ra.
C = 1,1  1,15
(GiD2i)1 – M« men ®µ do ®éng c¬
(GiD2i)1 = (GiD2i)roto + (GiD2i)kn = 10,8 + 1,29 = 12,09 Nmm2
M« men phanh.
Mp = M’t + M’® + M’’®
Mp1 = M’t1 + M’®1 + M’’® = 381 + 7,6 +23,4 = 412 Nm
Mp2 = M’t2 + M’®2 + M’’® = 401 + 8 + 23,4 = 423 Nm
Mp3 = M’t3 + M’®3 + M’’® = 420 + 8,45 + 23,4 = 425 Nm

nghiÖp
Mp4 = M’t4 + M’®4 + M’’® = 441 + 8,85 + 23,4 = 473 Nm
M« men phanh MP = 412  473 Nm. Chän phanh cã m« men phanh tháa m·n M p
< [Mp]
Chän phanh.
Phanh chÝnh.
Phanh ®iÖn thuû lùc kiÓu TKG – 300 m
§êng kÝnh b¸nh phanh 300 mm
M« men phanh 800 Nm
Khèi lîng phanh 92 kg
H×nh 2-9: a, Phanh ®iÖn thñy lùc kiÓu TKG

Phanh hç trî.
Phanh ®iÖn tõ TKT – 300
M« men phanh 500 mm

nghiÖp
H×nh 2-9. b, Phanh ®iÖn tõ kiÓu TKT

2.2.2.6 Bé truyÒn ®éng.
Theo tèc ®é n©ng vn = 35 m/ph, tèc ®é vßng quay n =935 v/ph.
Chän hép gi¶m tèc 2 cÊp PM – 350 víi çc ®Æc tÝnh kü thuËt.
Hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng trô 2 cÊp
Tû sè truyÒn i0 = 40,17
KiÓu l¾p : Trôc ra vµ trôc vµo quay vÒ mét phÝa.
Ph¬ng ¸n thùc hiÖn hép gi¶m tèc.
H×nh 2-10. S¬ ®å hép gi¶m tèc

T – Trôc cã sè vßng quay thÊp (trôc ra cña hép gi¶m tèc)
nghiÖp
C – Trôc cã sè vßng quay cao (trôc vµo cña hép gi¶m tèc)
Hép gi¶m tèc nµy cã tû sè truyÒn 39 so víi tû sè truyÒn dù kiÕn i 0 = 40,17 sÏ cã
sai sè.
Sai sè nµy n»m trong giíi h¹n sai sè cho phÐp ®iÒu kiÖn kü thuËt.
2.2.2.7 KiÓm tra m« men khëi ®éng cña c¬ cÊu n©ng.
§éng c¬ ®iÖn c¬ cÊu n©ng ®îc chän theo c«ng suÊt khi chuyÓn ®éng æn
®Þnh víi tèc ®é n©ng kh«ng ®æi v n = 35 m/ph. Trong thêi kú khëi ®éng m¸y
ngoµi viÖc n©ng vËt, ®éng c¬ cßn ph¶i tiªu hao n¨ng lîng ®Ó t¹o gia tèc cho
vËt n©ng vµ çc chi tiÕt trong c¬ cÊu v× tríc ®ã chóng ë tr¹ng th¸i tÜnh. Nh
vËy trong thêi kú më m¸y ®éng c¬ ®iÖn ph¶i t¹o ra m« men.
Mm = Mt + M® = Mt + M’® + M’’®
Mt - M« men tÜnh dïng ®Ó kh¾c phôc träng lîng vËt n©ng.
M®’ - M« men ®éng ®Ó t¹o gia tèc cho vËt n©ng trong thêi gian khëi
®éng.
M’’® - M« men ®éng ®Ó t¹o gia tèc cho çc chi tiÕt quay cña c¬ cÊu n©ng
t¶i
M« men tÜnh do ho¸n vÞ m« men tang vÒ trôc ®éng c¬ Mt
Trong ®ã:
i0 – Tû sè bé truyÒn ®éng
0 – HiÖu suÊt bé truyÒn ®éng
 - HiÖu suÊt chung cña c¬ cÊu n©ng
 = p. pl. tg. 0 = 0,85

Q - Träng lîng c¬ cÊu n©ng. N

nghiÖp
D - §êng kÝnh tang. m
Nm
Nm
Nm
Nm
M« men ®éng ®Ó t¹o gia tèc cho vËt n©ng trong thêi gian khëi ®éng m¸y
M’’®.
Nm
tm – Thêi gian më m¸y thêng tm = 1  2
Nm
Nm
Nm
Nm
M« men ®éng ®Ó t¹o ra gia tèc cho çc chi tiÕt quay cña c¬ cÊu n©ng t¶i M ’’®.
Trong ®ã :
k – HÖ sè k =1,2
n®c – Sè vßng quay cña ®éng c¬ n = 935 v/ph
nghiÖp
(GiD2i)1 = (GiD2i)roto + (GiD2i)kn + (GiD2i)p
(GiD2i)1 – M« men ®µ trªn trôc ®éng c¬.
(GiD2i)roto – M« men ®µ do r« to ®éng c¬
(GiD2i)kn – M« men ®µ do khíp nèi.
(GiD2i)p – M« men ®µ do b¸nh phanh g©y ra.
(GiD2i)roto = 10,8 (Nm2)
(GiD2i)kn = 1,29 (Nm2)
(GiD2i)p = 82,8 (Nm2)
(GiD2i)1 = 10,8 + 1,29 + 82,8 = 94,84 Nm2
Nm2
M« men më m¸y ®éng c¬.

Mm = Mt + M’® + M’’®
Mm1 = Mt1 + M’®1 + M’’®2 = 452,8 + 8,7 + 189 = 650 Nm
Mm2 = Mt2 + M’®2 + M’’®2 = 476,6 + 9,17 + 189 = 674 Nm
Mm3 = Mt3 + M’®3 + M’’®3 = 500 + 9,63 + 189 = 697 Nm
Mm4 = Mt4 + M’®4 + M’’®4 = 524,3 + 10 + 189 = 723 Nm
M« men khëi ®éng thùc tÕ lín h¬n m« men tÝnh to¸n lý thuyÕt kho¶ng
33%
Mm max = 1,33 Mm
Mm1max = 1,33. Mm1 = 1,33. 650 = 865 Nm
Mm2 max = 1,33. Mm2 = 1,33. 674 = 896 Nm
Mm3 max = 1,33. Mm3 = 1,33. 697 = 927 Nm
Mm4 max = 1,33. Mm4 = 1,33. 723 = 962 Nm
HÖ sè qu¸ t¶i cña ®éng c¬ trong thêi kú khëi ®éng.

nghiÖp
[] – HÖ sè qu¸ t¶i cho phÐp cña ®éng c¬ [] = 3,27

M« men danh nghÜa cña ®éng c¬.
Nm
So víi ®éng c¬ ®· chän lu«n tháa m·n.

2.2.2.8 HÖ thèng ®iÒu khiÓn.
Mäi ho¹t ®éng cña cæng trôc ®îc ®iÒu khiÓn tõ cabin, trong ®ã ngêi
®iÒu khiÓn cã thÓ quan s¸t toµn bé ph¹m vi ho¹t ®éng cña cæng trôc vµ n¾m
râ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i cña cæng trôc th«ng qua çc hiÓn thÞ sè vµ ®Ìn. §Ó gióp
ngêi ®iÒu khiÓn cæng trôc quan s¸t tèt mäi vÞ trÝ lÊy hµng còng nh nh¶ hµng.
Ca bin ®îc treo díi mét khung xe vµ di chuyÓn cïng víi xe l¨n mang ngo¹m trªn
dÇm cæng trôc.
Ca bin ®îc kÕt cÊu b»ng thÐp ®Þnh h×nh, t¹i n¬i cÇn thiÕt lµm b»ng
inèc, mÆt trong cã têng b»ng gç phñ pocmica, sµn tr¶i th¶m ®Öm toµn bé ca
bin ®îc b¶o «n çch nhiÖt, bªn trong cã qu¹t trèng nãng, hÖ thèng ®Ìn b¸o, b¶ng
hiÓn thÞ chØ dÉn vµ çc c¬ cÊu ®iÒu khiÓn.
a. Trang thiÕt bÞ ®iÖn cung cÊp vµ ®iÒu khiÓn.

nghiÖp
Trang thiÕt bÞ ®iÖn cung cÊp vµ ®iÒu khiÓn sö dông ®ãng c¾t kh«ng
tiÕp ®iÓm (Thyristor) – PLC ®©y lµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn tiªn tiÕn cã nhiÒu
u ®iÓm næi bËt :
- Kh«ng xÈy ra hiÖn tîng ®¸nh löa khi chuyÓn ®æi tr¹ng th¸i nªn ®é æn
®Þnh cao.
- TÇn sè ®ãng c¾t lín, ®iÒu nµy rÊt phï hîp víi ®Æc tÝnh truyÒn ®éng
trong thiÕt bÞ n©ng.
- Ho¹t ®éng tin cËy trong ®iÒu kiÖn ®iÖn ¸p kh«ng æn ®Þnh.
- HÖ thèng ®iÒu khiÓn tËp trung t©m PLC ®îc cµi ®Æt ch¬ng tr×nh cã
khèng chÕ gióp cho chuyÓn ®æi çc th«ng sè rÊt ªm, tr¸nh h háng vÒ c¬ khÝ.
b. CÊp ®iÖn.
- CÊp ®iÖn cho cÇu trôc :
Nguån ®iÖn cÊp AC 380, 50 Hz, 3 pha.
- CÊp ®iÖn cho xe hµng :
Çp m¾c theo kiÓu trµng hoa vµ pu ly con l¨n treo çp ®îc m¾c trªn thanh
ray.
- CÊp ®iÖn chiÕu s¸ng : AC – 220 – 50 Hz
+ HÖ thèng m¹ch ®iÖn ®éng lùc.
§êng cÊp ®iÖn ®éng lùc ®êng ray (®· cã s½n). §Ó lÊy ®iÖn vµo cæng
trôc sö dông bé con l¨n b»ng ®ång  100, con l¨n nµy ®îc tú mÒm vµo phÝa díi
®êng linh ®¶m b¶o ®é tiÕp xóc tèi thiÓu 200 mm 2, lùc Ðp tèi thiÓu 4,5
kg/cm2.
Nguån ®iÖn ®éng lùc tríc khi vµo tñ ®éng lùc chÝnh ®îc ®i qua cÇu dao
çch ly ®Ó phôc vô cho söa ch÷a. §ãng c¾t m¹ch ®iÖn chÝnh cña cæng trôc
b»ng nót Ên tay cã ®Ìn b¸o hiÖu c«ng t¾c t¬ 300 A.
TÊt c¶ çc m¹ch nh¸nh gåm : M¹ch ®ãng më gÇu, n©ng (h¹), di chuyÓn xe
l¨n, di chuyÓn cæng trôc còng ®îc ®ãng c¾t ®éc lËp b»ng çch khëi ®éng tõ

nghiÖp
vµ çc nót Ên t¬ng øng. Riªng m¹ch nh¸nh ®îc ®Æt r¬ le dßng ®iÖn ®Ó b¶o
vÖ cho çc ®éng c¬ t¬ng øng.
c. M¹ch ®iÒu khiÓn.
Do thiÕt bÞ ®Ó ®ãng c¾t m¹ch ®éng lùc lµ Thyristor nªn m¹ch ®iÒu
khiÓn lµ m¹ch t¹o ®iÖn ¸p ®ãng më t¬ng øng víi tÝnh n¨ng cña Thyristo, cô
thÓ lµ : TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn th«ng qua trang ®iÒu khiÓn ®îc ®a vµo ®Çu
vµo PLC. PLC nhËn lÖnh nµy vµ ®a tÝn hiÖu ra t¬ng øng víi ch¬ng tr×nh ®·
cµi ®Æt s½n. TÝn hiÖu ra ®îc ®a vµo r¬le trung gian ®Ó t¸c ®éng vµo m¹ch
t¹o ®iÖn ¸p ®ång bé ®Ó më Thyristor.
d. M¹ch tÝn hiÖu, b¶o vÖ vµ chiÕu s¸ng.
+ M¹ch tÝn hiÖu.
- B¸o hiÖu ®iÖn ¸p b»ng ®ång hå v«n 0  500 V, kiÓm tra b»ng c«ng t¸c
®¶o pha.
- B¸o dßng ®iÖn lÖch pha b»ng ®ång hå ampe tõ 0 500 A, qua biÕn
dßng 300/5.
- B¸o hiÖu ®ãng c¾t m¹ch cña çc m¹ch chÝnh, m¹ch nh¸nh b»ng ®Ìn b¸o
t¹i nót Ên t¬ng øng (®Ìn xanh : ®· s½n sµng, ®Ìn ®á : c¾t)
- B¸o hiÖu chuÈn bÞ ho¹t ®éng b»ng chu«ng.
+ M¹ch b¶o vÖ.
- B¶o vÖ mÊt pha, lÖc pha b»ng r¬ le b¶o vÖ pha.
- B¶o vÖ qu¸ dßng b»ng r¬ le ®ãng ®iÖn.
- B¶o vÖ çc sù cè bÊt b×nh thêng khi thao t¸c sai b»ng çc cµi ®Æt chÕ
®é trªn PLC.
- B¶o vÖ qu¸ hµnh tr×nh b»ng c«ng t¾c hµnh tr×nh t¬ng øng.
+ M¹ch chiÕu s¸ng.
- ChiÕu s¸ng lµm viÖc b»ng 02 ®Ìn pha 500 V
- ChiÕu s¸ng söa ch÷a b»ng çc bãng ®Ìn lu ®éng 20  500 W

nghiÖp
- ChiÕu s¸ng ca bin b»ng ®Ìn trÇn.
e. §iÒu khiÓn.
- Muèn n©ng h¹ hay ®ãng më gÇu ngo¹m th× dïng tay g¹t TKT1 vµ TKT2
- Muèn di chuyÓn xe l¨n vµ di chuyÓn cÇu l¨n th× dïng tay g¹t KTK3,
KTK4.
- Muèn dõng chuyÓn ®éng th× ®a tay g¹t vÒ vÞ trÝ 0. Muèn dõng h¼n
lµm viÖc th× Ên nót stop (mÇu ®á)
2.2.2.9 Çc th«ng sè kü thuËt cña c¬ cÊu n©ng.
(B¶ng 2-1)
C«ng suÊt ®éng c¬ ®iÖn KW 30 KW
Tèc ®é v/ph 935 v/ph
Hép gi¶m tèc
KiÓu PM 350
Tû sè truyÒn 40,17
Phanh : 2 phanh
Phanh ®iÖn thuû lùc TKG – 300
Phanh ®iÖn tõ TKT – 300
Tang çp §êng kÝnh tang 465 mm
bíc çp 23 mm
Çp thÐp ЛKO – §êng kÝnh 21 mm

6x19(1+6)
Khíp nèi + b¸nh phanh Khíp nèi trôc
kiÓu ®µn håi

nghiÖp
KÕt luËn :
Cêng ®é lµm viÖc C§ = 40%, c«ng suÊt ®éng c¬ ®· tÝnh to¸n vµ lùa
chän tháa m¶n yªu cÇu chÊt (dì), n©ng (h¹) t¶i vµ phï hîp víi c«ng suÊt hai
®éng c¬ l¾p ®Æt trªn xe l¨n cæng trôc 7 tÊn t¹i C¶ng Cöa ¤ng. VÊn ®Ò tÝnh
to¸n c¬ cÊu n©ng cæng trôc ®· têng minh.
Ch¬ng 3
C¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n vµ cÇu l¨n
3.1 C¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n.
Xe l¨n di chuyÓn trªn hai dÇm, c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n l¾p trùc tiÕp trªn
xe l¨n. KÕt cÊu c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n gåm 01 bé truyÒn ®éng t¹o chuyÓn
®éng cho b¸nh xe.
Xe l¨n cã kÝch thíc lµ 3m x 4m, do çc dÇm thÐp liªn kÕt thµnh khung
hép cøng, mÆt trªn phñ t«n chèng tr¬n dµy 5 mm lµm bÒ mÆt l¾p ®Æt çc c¬
cÊu, bông xe cã gia cêng ®Ó b¾t gèi vµ b¸nh xe di chuyÓn.
H×nh 3-1. S¬ ®å c¬ cÊu xe l¨n

3.1.1 CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n.

nghiÖp
a. CÊu t¹o cña c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n.
C¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n gåm :
- §éng c¬ ®iÖn.
- Hép gi¶m tèc.
- Phanh ®iÖn thñy lùc.
- b¸nh xe.
b. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n.
§ãng ®iÖn cho ®éng c¬ di chuyÓn ho¹t ®éng, phanh ®iÖn thñy lùc më ra,
®éng c¬ quay truyÒn chuyÓn ®éng sang hép gi¶m tèc th«ng qua bé khíp nèi vµ
b¸nh xe l¾p cè ®Þnh trªn trôc quay kÐo theo xe l¨n chuyÓn ®éng.
3.1.2 S¬ ®å ®éng häc cña c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n.
1. §éng c¬ ®iÖn.
2. Khíp nèi.
3. Phanh.
4. Hép gi¶m tèc.
5. B¸nh xe.
6. Ray vu«ng P = 45x45
7. Cì ®êng S = 2000 mm
H×nh 3-2. S¬ ®å c¬ cÊu xe l¨n

3.1.3 TÝnh to¸n c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n.
T¶i träng vËt n©ng Q = 7 (tÊn) = 70000 (N)
Träng lîng bé phËn mang t¶i vµ xe l¨n (cã hµng)

nghiÖp
Q0 = 16 (tÊn) = 160000 (N)
Tèc ®é di chuyÓn xe l¨n vx = 90 m/ph.
Xe l¨n ch¹y trªn hai dÇm trªn xe l¨n ngoµi c¬ cÊu di chuyÓn cßn cã c¬ cÊu
n©ng.
§éng c¬ ®îc l¾p trªn xe l¨n, 4 b¸nh xe l¾p díi khung xe, trong ®ã cã 2 b¸nh
chñ ®éng vµ 2 b¸nh bÞ ®éng, do ®ã hép gi¶m tèc ph¶i ®Æt nghiªng
0 = 750
3.1.3.1 B¸nh xe vµ ray xe l¨n.
a. B¸nh xe.
Trªn c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n lµ lo¹i b¸nh xe h×nh trô cã hai gê. Tuæi thä
cña b¸nh xe chñ yÕu phô thuéc vµ ®é r¾n bÒ mÆt lµm viÖc cña chóng, do ®ã
sö dông b¸nh xe lµm b»ng thÐp cã bÒ mÆt lµm viÖc ®îc nhiÖt luyÖn ®Õn
®é cøng trªn bÒ mÆt HRC = 35 - 45.
H×nh 3-3. S¬ ®å b¸nh xe di chuyÓn xe l¨n vµ ray chuyªn dïng
B¸nh xe ®Æt trªn trô quay cã hép trôc vµ æ bi.
b. Ray.

nghiÖp
§êng ray dÉn híng thêng dïng lo¹i ray vu«ng, bÒ réng mÆt b¸nh xe ph¶i lín
h¬n bÒ réng cña ray ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng g©y ma s¸t qu¸ lín gi÷a gê b¸nh xe víi
mÐp ray do hiÖn tîng cong vªnh ®¬ng hay biÕn d¹ng bé truyÒn ®éng xe l¨n.
H×nh 3-4.
a. S¬ ®å c¬ cÊu ray xe l¨n

b. S¬ ®å bè trÝ b¸nh xe ch¹y trªn ray
c. KiÓm tra øng suÊt tiÕp xóc gi÷a b¸nh xe víi mÆt ®êng ray.
T¶i träng do träng t¶i vËt n©ng vµ t¶i träng do xe l¨n ®îc ph©n bè trªn bèn
b¸nh xe A, B, C, D.
Víi søc n©ng 7 tÊn, tèc ®é di chuyÓn v x = 90 m/ph chän b¸nh xe cã hai gê,
®êng kÝnh b¸nh Dbx = 300 (mm), ®êng kÝnh ngâng trôc d = 70(mm), b¸nh xe
ch¹y trªn hai ray vu«ng chuyªn dïng.
B¸nh ®îc chÕ tao b»ng thÐp cã :
Trong ®ã :
Kmax - T¶i träng lín nhÊt t¸c dông lªn b¸nh xe Kmax = 40000 N
C1 - HÖ sè chó ý ®Õn chÕ ®é lµm viÖc cña c¬ cÊu n©ng C1 = 1,4
C2 - HÖ sè phô thuéc vµo tèc ®é di chuyÓn C2 = 1+ 0,02 v

nghiÖp
vx lµ tèc ®é di chuyÓn cña xe l¨n m/s, vx = 1,5 (m/s)
C2 = 1 + 0,02. 1,5 = 1,03
R - B¸n kÝnh b¸nh xe. R = 15 (cm)
b0 - BÒ réng sö dông cña ray b0 = 4 (cm)
[tx] - øng suÊt tiÕp xóc cho phÐp.
(N/cm2)
B¸nh xe chÕ t¹o b»ng thÐp ®óc 55, ®é cøng HB = 350  450, b¸nh xe
trô cã øng suÊt tiÕp xóc [tx] = 75000 (N/cm)
tx  [tx]
3.1.3.2 Lùc c¶n chuyÓn ®éng cña xe l¨n di chuyÓn.
Xe l¨n di chuyÓn ph¶i th¾ng çc lùc c¶n do ma s¸t, do ®é dèc cña ®êng
ray vµ do søc c¶n cña giã.
Wt = W1 + W2 + W3 (N)
Lùc c¶n do ma s¸t.
(N)
Trong ®ã :
Q0 - Träng t¶i toµn bé xe l¨n vµ bé phËn mang t¶i khi cã t¶i
Q0 = 160000 N
d - §êng kÝnh ngâng trôc d = 70 mm
f - HÖ sè ma s¸t t¹i æ l¨n cña b¸nh xe f = 0,02
 - HÖ sè ma s¸t l¨n cña b¸nh xe víi ®êng ray  = 0,1
Dbx - §êng kÝnh b¸nh xe Dbx = 300 mm
Khi kÓ ®Õn ma s¸t cña hai gê b¸nh xe víi mÐp ®êng ray
nghiÖp
W1 = k. Wms
k - HÖ sè ma s¸t gê b¸nh xe víi mÐp ®êng ray k =2
W1 = 2. 853 = 1706 N
Lùc c¶n do ®é dèc cña ®êng ray W2
§é dèc ®êng ray cho phÐp l¾p ®Æt  = 0,2 %
W2 = Q0 .  = 160000. 0,002 = 320 N

Do ®Æc thï cña cæng trôc lµ lµm viÖc ngoµi bÕn c¶ng ¸p lùc cña dã lín. ¸p lùc
giã b»ng hÖ sè c¶n giã nh©n víi khèi lîng c¶n giã.
W3 = 100N/tÊn = 100. 16 = 1600 N
Tæng c¶n :
Wt = W1 +W2 + W3 = 1706 + 320 +1600 = 3626 N
3.1.3.3 Lùa chän ®éng c¬ cho c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n.
C«ng suÊt ®éng c¬ di chuyÓn xe l¨n.
(KW)
Trong ®ã :
W - Tæng lùc c¶n W = 3620 N
vx - Tèc ®é di chuyÓn xe l¨n vx = 90m/ph
0 - HiÖu suÊt bé truyÒn ®éng 0 = 0,85
KW
TÇn sè quay cña b¸nh xe dÉn xe l¨n.
(v/ph)
Trong ®ã :
vx - Tèc ®é di chuyÓn cña xe l¨n vx = 90 m/ph

nghiÖp
Dbx - §êng kÝnh cña b¸nh xe Dbx = 0,3 m
v/ph
C¨n cø vµ c«ng suÊt tÝnh to¸n lùa chän ®éng c¬ ®iÖn cã çc th«ng sè kü
thuËt :
§éng c¬ kiÓu M T - 31 - 6
C«ng suÊt danh nghÜa N = 8,8 KW
Sè vßng quay n = 962 v/ph
M« men cùc ®¹i Mmzx = 31 Nm
M« men ®µ (GiDi2)roto = 10,5 Nm
Träng lîng m = 2180 N
Tû sè bé truyÒn ®éng.
3.1.3.4 KiÓm tra ®éng c¬ theo m« men më m¸y.

Trong thêi kú më m¸y ®éng c¬ ph¶i kh¾c phôc M t do ma s¸t, ngoµi ra ph¶i
kh¾c phôc qu¸n tÝnh çc khèi lîng chuyÓn ®éng th¼ng M®’ vµ qu¸n tÝnh khèi
lîng chuyÓn ®éng quay M’®.
M« men më m¸y c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n.
Mm = Mt + M’® + M’’® , Nm
M« men c¶n tÜnh ®Ó kh¾c phôc søc c¶n cña xe l¨n Mt.
Trong ®ã :
W1 - Lùc c¶n do ma s¸t W1 = 1706 N
Dbx - §êng kÝnh cña b¸nh xe Dbx = 0,3 m
i0 - Tû sè bé truyÒn ®éng i0 = 10,07
nghiÖp
0 - HiÖu suÊt bé truyÒn 0 = 0,85
Nm
M« men c¶n ®éng cña khèi lîng qu¸n tÝnh çc bé phËn tham gia chuyÓn ®éng
tÞnh tiÕn (khèi lîng vËt n©ng, khèi lîng c¬ cÊu di chuyÓn) M’®
Trong ®ã :
tm - Thêi gian më m¸y cña ®éng c¬ thêng tm = 12 s
Q1-Träng lîng cña xe hµng khi kh«ng cã hµng Q1=90000 N
Nm
M« men c¶n ®éng do khèi lîng qu¸n tÝnh tham gia chuyÓn ®éng quay g©y ra
vµ ®îc ho¸n vÞ vÒ trôc ®éng c¬ M’’®.
Trong ®ã :
n®c - Sè vßng quay cña ®éng c¬.
 = 1,2
(GiD2i)1 = (GiD2i)roto + (GiD2i)kn
(GiD2i)roto - M« men ®µ do ro to cña ®éng c¬ (GiD2i)roto = 10,5 Nm2
(GiD2i)kn - M« men ®µ do khíp nèi cña ®éng c¬ (GiD2i)kn = 5,78 Nm2
(GiD2i)1 = 10,5 + 5,78 = 16,28 Nm2
Nm
M« men më m¸y :
Mm = Mt + M’® + M’’® = 29,89 + 241 +50 = 320,89 Nm
nghiÖp
Nm
M« men më m¸y cña ®éng c¬.
Nm
Nm
Nm
Mm®cmax > Mm®cmin > Mm®cdn

3.1.3.5 Phanh c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n.
Trong c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n phanh thêng ®îc ®Æt ë trôc thø nhÊt (trôc
®éng c¬). khi t¾t ®éng c¬ lùc qu¸n tÝnh tiÕp tôc lµm xe l¨n di chuyÓn, cßn
lùc c¶n do ma s¸t sÏ c¶n trë chuyÓn ®éng cña nã tøc lµ gióp phanh lµm viÖc.
Do ®ã m« men phanh sÏ ®îc tÝnh.
Mp = -Mt + M’® + M’’®
TÝnh to¸n kiÓm tra c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n lµ x¸c ®Þnh m« men phanh
trong trêng hîp xe kh«ng mang t¶i.
X¸c ®Þnh thêi gian phanh khi kh«ng mang t¶i vµ khi cã t¶i sau ®ã tiÕn
hµnh kiÓm tra qu·ng ®êng phanh.
Cã thÓ lùa chän thêi gian phanh khi xe kh«ng mang t¶i phô thuéc vµo tû sè
b¸nh xe ®îc trang bÞ phanh trªn tæng sè b¸nh xe trªn c¬ cÊu l¨n vµ hÖ sè dÝnh
b¸m gi÷a ray víi b¸nh xe dÉn, th× gia tèc phanh a0p = 0,75 m/s2.
Sè b¸nh xe cã trang bÞ phanh chiÕm 50% vµ hÖ sè dÝnh b¸m  = 0,2 th×
thêi gian phanh khi kh«ng cã t¶i

nghiÖp
Trªn xe l¨n cã trang bÞ phanh trªn 2 b¸nh xe dÉn cña trôc thø nhÊt chiÕm
50% tæng sè b¸nh xe cña xe l¨n.
M« men phanh
Mp = - Mt + M’® + M’’®
Tøc lµ :
Q1 - Träng lîng xe l¨n khi kh«ng cã hµng Q1 = 90000 N
M« men phanh :
Nm
Chän phanh cã [Mp] = 300 Nm > [Mp tt] = 104 Nm

KiÓu phanh ®iÖn thñy lùc TKG - 200
M« men phanh 300 mm
Khèi lîng phanh 34,2 kg
KiÓm tra thêi gian phanh khi xe l¨n mang träng t¶i vËt n©ng.
Nm

nghiÖp
Gia tèc phanh xe l¨n khi mang t¶i vËt n©ng.
m/s2
KiÓm tra qu·ng ®êng phanh khi biÕt tèc ®é xe l¨n vµ thêi gian phanh khi
cã hµng.
Qu·ng ®êng phanh Sp khi phanh mét nöa sè b¸nh xe.
mµ
vx - Tèc ®é di chuyÓn xe l¨n m/s, vx = 1,5 m/s

tp - Thêi gian phanh khi xe cã t¶i, tp = 3 s
Chän khíp nèi :
H×nh 3-5. Khíp nèi trôc

KiÓu : Khíp nèi trôc ®µn håi ;M« men xo¾n 8700 Ncm.
Mx®h > Mm®c max > Mp max  8700 Nm > 157 Nm > 104 Nm
3.1.3.6 Çc th«ng sè kü thuËt cña c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n.
nghiÖp
(B¶ng 3-1)
Tèc ®é di chuyÓn xe l¨n m/ph 90 m/ph
§êng kÝnh b¸nh xe mm 300 mm
§éng c¬ KiÓu MT-31-6
C«ng suÊt Kw 8,8 kw
Tèc ®é v/ph 962 v/ph
Hép gi¶m tèc
KiÓu B¸nh r¨ng trô
Phanh TKG-200
3.2 C¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n.
H×nh 3-6. S¬ ®å c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n 7 tÊn

C¬ cÊu di chuyÓn cæng trôc gåm 4 côm ch©n b¸nh xe, trong ®ã cã hai
côm chñ ®éng vµ hai côm bÞ ®éng. Çc côm di chuyÓn liªn kÕt víi ch©n cæng

nghiÖp
trôc th«ng qua çc khíp b¶n lÒ nh»m t¹o cho b¸nh xe lu«n tiÕp xóc víi ®êng ray.
Trªn 4 côm b¸nh xe ch©n cæng trôc ®îc l¾p 02 bé kÑp ray ®Ó gi÷ cæng trôc
khái bÞ tr«i do giã giËt vµ 02 thiÕt bÞ neo gi÷ cÈu khi cã giã b·o.
3.2.1 CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n.
a. CÊu t¹o (côm chñ ®éng)
1. §éng c¬ ®iÖn
2. Phanh
3. Khíp nèi.
4. Hép gi¶m tèc.
5. CÆp b¸nh r¨ng hë
6. §êng ray.
7. B¸nh xe di chuyÓn
H×nh 3-7. S¬ ®å c¬ cÊu dÉn ®éng cÇu l¨n

c. Nguyªn lý lµm viÖc.
§ãng ®iÖn cho c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n ho¹t ®éng, phanh thñy lùc më ra
®éng c¬ quay, th«ng qua bé khíp nèi chuyÓn ®éng quay ®îc truyÒn sang hép
gi¶m tèc, trôc ra cña hép gi¶m tèc quay kÐo theo b¸nh r¨ng vµ vµnh r¨ng quay.
Cæng trôc sÏ di chuyÓn sang ph¶i vµ sang tr¸i tïy ngêi ®iÒu khiÓn.
nghiÖp
3.2.2 TÝnh to¸n c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n.
Søc n©ng Q = 7 tÊn = 70000 N
Träng lîng xe l¨n khi kh«ng mang t¶i Q1 = 9 tÊn = 90000N
Träng lîng cæng trôc khi di chuyÓn Q2 = 126 tÊn = 1260000 N
Tèc ®é di chuyÓn cña cæng trôc vc = 20 m/ph
KhÈu ®é ray L = 40 m
ChÕ ®é lµm viÖc C§ = 40 %
3.2.2.1 B¸nh xe vµ ray cÇu l¨n.
a. B¸nh xe.
Chän b¸nh xe h×nh trô cã ha gê, vËt liÖu lµm b¸nh xe lµ thÐp ®· ® îc
nhiÖt luyÖn ®¹t ®é cøng bÒ mÆt HRC = 35  40
b. Ray.
Ray dïng cho c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n lµ ray vu«ng chuyªn dïng
Cæng trôc søc n©ng 7 tÊn, tèc ®é di chuyÓn v c =20 m/ph, C§ = 40%, lùa
chän b¸nh xe cã 2 gê víi çc th«ng sè :
H×nh 3-5. Bé b¸nh xe di chuyÓn cÇu l¨n.

- §êng kÝnh b¸nh xe D = 500mm.
- §êng kÝnh gê b¸nh xe D1 = 550 mm

nghiÖp
- BÒ réng b¸nh xe Br = 60 mm
- §êng kÝnh ngâng trôc d = 100 mm
c. KiÓm tra øng suÊt tiÕp xóc gi÷u b¸nh xe víi mÆt ®êng ray.
§èi víi b¸nh xe h×nh trô, ray ph¼ng.
B¸nh xe ®îc chÕ t¹o b»ng thÐp.
Trong ®ã :
Kmax - T¶i träng lín nhÊt t¸c dông lªn b¸nh xe, N
C1 - HÖ sè ¶nh hëng ®Õn chÕ ®é lµm viÖc cña c¬ cÊu.
ChÕ ®é lµm viÖc nÆng C1 =1,4
C2 - HÖ sè phô thuéc vµo tèc ®é di chuyÓn C2 = 1 + 0,02 vc
vc vËn tèc di chuyÓn cña cÇu l¨n, m/s C2 = 1+ 0,02.0,33 = 1,006
R - B¸n kÝnh b¸nh xe, cm
b0 - BÒ réng sö dông cña ®êng ray, cm
[tx] - øng suÊt tiÕp xóc cho phÐp
T¶i träng lín nhÊt t¸c dông lªn 01 b¸nh xe.
øng suÊt tiÕp xóc gi÷u b¸nh xe víi mÆt ®êng ray.
N/cm2
Víi øng suÊt tiÕp xóc cho phÐp cña b¸nh xe, thÐp ®óc 55, ®é cøng
HB = 350  450, [tx] = 75000 N/cm2
tx  [tx]
3.2.2.2 Søc c¶n chuyÓn ®éng cña c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n.
nghiÖp
§Æc tÝnh cña cæng trôc lµ lµm viÖc ë bÕn c¶ng, do ®ã suÊt hiÖn nh÷ng
søc c¶n chñ yÕu. Søc c¶n tÜnh suÊt hiÖn trong suèt thêi kú chuyÓn ®éng bao
gåm : Thµnh phÇn søc c¶n do ma s¸t W 1, thµnh phÇn søc c¶n do ®é dèc cña ®-
êng ray W2, søc c¶n do giã W3.
Tæng c¶n tÜnh.
Wt= W1 + W2 + W3
Thµnh phÇn søc c¶n do ma s¸t W1.
Trong ®ã :
Q2- Träng lîng toµn bé cæng trôc khi di chuyÓn. N
 - HÖ sè ma s¸t l¨n  = 0,1
f – HÖ sè ma s¸t l¨n t¹i b¸nh xe f = 0,02
Dbx - §êng kÝnh b¸nh xe. mm
d - §êng kÝnh ngâng trôc. mm
W1 = k Wms
k – HÖ sè tÝnh ®Õn ma s¸t t¹i vµnh xe vµ ray k = 3,2
W1 = 3,2. 5544 = 17741 N
Thµnh phÇn søc c¶n do ®é dèc cña ray W2.
W2= . Q2
Víi  = 0,3 %
W2= 0,003. 1260000 = 3780 N
Thµnh phÇn søc c¶n do giã.
W3 = 100N/tÊn = 100. 126 = 12600 N

nghiÖp
Tæng c¶n tÜnh.
Wt = W1+ W2 + W3 = 17741 + 3780 + 12600 = 34121 N
3.2.2.3 Lùc chän ®éng c¬.
C«ng suÊt ®éng c¬ ®iÖn cho c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n.
KW
Trong ®ã :
Wt – Tæng søc c¶n tÜnh. N
vc – Tèc ®é di chuyÓn cÇu l¨n. m/ph
 - HiÖu suÊt bé truyÒn ®éng.
C«ng suÊt cÇn thiÕt cña ®éng c¬.
KW
Víi chÕ ®é lµm viÖc nÆng vµ c«ng suÊt tÝnh to¸n, lùa chän ®éng c¬ ®iÖn
cho cÇu l¨n víi çc ®Æc tÝnh kü thuËt.
C«ng suÊt danh nghÜa cña ®éng c¬ N®c = 17,5 KW
Tèc ®é ®éng c¬ n = 728 v/ph
M« men ®µ (GiDi2)roto = 44 Nm2
Khèi lîng cña ®éng c¬. m = 435 kg
Do c¬ cÊu di chuyÓn cæng trôc c¬ 4 côm ch©n (2 côm chñ ®éng, 2 côm
bÞ ®éng) víi c«ng suÊt danh nghÜa 17,5 KW, chän 2 ®éng c¬ cho c¬ cÊu di
chuyÓn cæng trôc, mçi ®éng c¬ cã c«ng suÊt 8,8 KW.
3.2.2.4 Tû sè bé truyÒn ®éng.
TÇn sè quay b¸nh xe dÉn cÇu l¨n.
v/ph
Tû sè bé truyÒn ®éng cña c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n.

nghiÖp
Tû sè truyÒn cña hép gi¶m tèc iHGT = 48,57

Tû sè cña bé truyÒn hë.
3.2.2.5 KiÓm tra ®éng c¬ ®iÖn theo m« men më m¸y.

M« men më m¸y cña cÇu l¨n.
Mm = Mt + M ‘® + M’’® Nm
M« men c¶n tÜnh kh¾c phôc søc c¶n cÇu l¨n.
Nm
Trong ®ã :
Wms – Lùc c¶n do ma s¸t Wms = 5544 N
Dbx - §êng kÝnh b¸nh xe Dbx = 0,5 m
i0 – Tû sè bé truyÒn ®éng i0 = 57
0 – HiÖu suÊt bé truyÒn ®éng 0 = 0,85
Nm
M« men c¶n ®éng cña khèi lîng qu¸n tÝnh çc bé truyÒn tham gia chuyÓn
®éng tÞnh tiÕn.
Nm
Thêi gian më m¸y tm thêng lÊy tm = 1  5 s
Nm
Gia tèc thêi kú më m¸y cÇu l¨n.

nghiÖp
m/s2
M« men c¶n ®éng do khèi lîng qu¸n tÝnh tham gia chuyÓn ®éng quay g©y ra
vµ ®îc ho¸n vÞ vÒ trôc ®éng c¬.
(GiD2i)1 = (GiD2i)kn + (GiD2i)roto

(GiD2i)roto – M« men ®µ do r« to cña ®éng c¬ (GiD2i)roto = 44 Nm2
(GiD2i)kn – M« men ®µ do khíp nèi cña ®éng c¬ (GiD2i)kn = 5,78 Nm2
(GiD2i)1 = 5,78 + 44 = 49,78 Nm2
 = 1,2
Nm
M« men më m¸y .
Mm = Mt + M’® + M’’® =57,2 + 211 + 116 = 394 Nm
Nm
M« men më m¸y cña ®éng c¬.
Nm
Nm
3.2.2.6 Phanh c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n.

nghiÖp
Trong c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n sè b¸nh xe dÉn ®éng chiÕm 50% tæng sè
b¸nh xe cÇu l¨n, víi hÖ sè b¸m dÝnh gi÷a b¸nh xe dÉn víi mÆt ®êng ray = 0,2,
gia tèc phanh a0p = 0,75 m/s
Thêi gian phanh cña c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n.
Phanh ®îc l¾p trong trôc ®éng c¬ vµ m« men phanh ®îc tÝnh cho trêng
hîp cÇu l¨n kh«ng mang.
M« men phanh.
Nm
Mp =459 Nm
Chän phanh ®iÖn thuû lùc cho mçi ®éng c¬ di chuyÓn cÇu l¨n.
kiÓu phanh TKG – 200
KiÓm tra thêi gian phanh c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n khi cã t¶i.
Nm

nghiÖp
Thêi gian phanh khi cã t¶i
s tp
=0,56 s
Gia tèc phanh khi cã t¶i.
m/s2
KiÓm tra qu·ng ®êng phanh cÇu l¨n khi phanh 50 % sè b¸nh xe di chuyÓn.
mµ
vc – Tèc ®é di chuyÓn cÇu l¨n m/s vc = 0,33 m/s
Chän khíp nèi.

KiÓu khíp nèi trôc ®µn håi
M« men xo¾n max 8700 N/cm
3.2.2.7 TÝnh cÆp b¸nh r¨ng hë.
C«ng suÊt ®éng c¬ N®c = 8,8 Kw
Tèc ®é vßng quay n®c = 728 v/ph
Tû sè truyÒn cña HGT iHGT = 48,17
Tû sè bé truyÒn hë ih = 1,17
HiÖu suÊt HGT 0 = 0,85
Thêi gian lµm viÖc tèi ®a T = 6500 (h)
Tèc ®é trôc nhanh (cÆp b¸nh r¨ng hë)

nghiÖp
(v/ph)
Tèc ®é trôc chËm (cÆp b¸nh r¨ng hë)
(v/ph)
a. Chän vËt liÖu

B¸nh nhá (trôc nhanh)
ThÐp 40X t«i c¶i thiÖn HB = 260  280 ; b = 950 Mpa; ch = 700 MPa
B¸nh lín (trôc chËm)

ThÐp 40X t«i c¶i thiÖn HB = 230  260 ; b = 850 Mpa; ch = 550 MPa
b. X¸c ®Þnh øng suÊt cho phÐp

B¶ng (6 - 2) [2] víi thÐp 40X, t«i c¶i thiÖn ®é r¾n trong kho¶ng
HB = 180  350 th× 0Hlim = 2.HB + 70 MPa ; SH = 1,1; SF = 1,75;
0Flim = 1,8.HB;
Chän b¸ng r¨ng nhá HB1 = 260; b¸nh r¨ng lín HB2 = 250 Mpa
+ øng suÊt tiÕp xóc cho phÐp [H]
NHO = 30.HB2,4 ; [H] =
B¸nh nhá :
[H]1 =
= 2.HB1 + 70 = 2.260 + 70 = 590 MPa
NHO1 = 30. = 30.2602,4 = 1,8.107

Do NHO1 < NHE1 nªn KHL1 = 1

nghiÖp
[H]1 = Mpa
B¸nh lín :
[H]2 =
= 2.HB2 + 70 = 2.250 + 70 = 570 MPa
NHO2 = 30. = 30.2502,4 = 1,7.107

Do NHO2 < NHE2 nªn KHL2 = 1
[H]2 = Mpa
Víi cÊp chËm r¨ng th¼ng [H] = [H]2 = 518,2 Mpa

+ øng suÊt uèn cho phÐp
[F] =
NFO < NFE nªn KHL1 = 1; KHL2 = 1

Bé truyÒn quay mét chiÒu  KFC = 1;
= 1,8.HB
B¸nh nhá :
= 1,8.HB1 = 1,8.260 = 468 MPa
[F]1 = Mpa
B¸nh lín :
= 1,8.HB2 = 1,8.250 = 450 MPa
[F]2 = Mpa
+ øng suÊt qu¸ t¶i cho phÐp

[Hmax] = 2,8.ch2 = 2,8.550 = 1540 MPa

nghiÖp
[F1max] = 0,8.ch1 = 0,8.700 = 560 MPa
[F2max] = 0,8.ch2 = 0,8.550 = 440 Mpa

c. X¸c ®Þnh çc th«ng sè ¨n khíp
+ M«®un ¨n khíp
Do bé truyÒn b¸nh r¨ng ®Ó hë nªn m ®îc x¸c ®Þnh
(mm)
Trong ®ã
T1: M«men xo¾n
T1 = Nmm
Chän ba = 0,2 ; bd = 0,5.ba .(u+1) = 0,5.0,2.(1,17+1) = 0,217
Tra b¶ng (6 - 7)  KF = 1,180

Chän z1 = 40; z2 = u.z1 = 1,17.40 = 47;
zv =
zv1 = tra b¶ng (6-18)  YF1 = 3,7
zv2 = tra b¶ng (6-18)  YF2 = 3,65
Chän [F] = [F1] = 267,4 MPa

YF = YF1 = 3,7
(mm)
Tiªu chuÈn hãa chän m = 3

+X¸c ®Þnh kho¶ng çch trôc

nghiÖp
a = mm
Chän a = 135 mm  cÇn dÞch chØnh ®Ó t¨ng kho¶ng çch trôc a  = 130,5
®Õn 135 mm
HÖ sè dÞch chØnh t©m
y=
y=
Ky =
Tra b¶ng (6-10a) ®îc Kx = 1,97

HÖ sè dÞch chØnh
y =
Tæng dÞch chØnh

xt = y + y = 1,5 + 0,17 = 1,67
HÖ sè dÞch chØnh b¸nh 1
x1 = 0,5.[xt - = 0,77
HÖ sè dÞch chØnh b¸nh 2

x2 = xt – x1 = 1,67 – 0,77 = 0,9
Gãc ¨n khíp
cost =
 = 200 ; cost = ; nªn t = 24,70
§êng kÝnh vßng l¨n b¸nh nhá

nghiÖp
d = (mm)
ChiÒu réng cña r¨ng

b = a2.bd = 135.0,217 = 29,3 mm
d. KiÓm nghiÖm ®é bÒn tiÕp xóc
H = zM.zH.z. [H]
Tra b¶ng (6-5) b¸nh r¨ng lµm b»ng thÐp zM = 274 Mpa1/3
ZH = = 1,62
Z =
 = [1,88 – 3,2.(1/z1 + 1/z2) ].cos = [[1,88-3,2(1/40 + 1/47)] = 1,73
Z =
KH = KH.KHV.KH
KH = 1,08
KHV = 1+
vH = SH.g0.v.
v=
v = 4,7 m/s ; cÊp chÝnh x¸c 8

B¸nh r¨ng th¼ng KH = 1;
Tra b¶ng (6-15); (6-16) SH = 0,004 ; SF = 0,011 ; g = 56
vH = 0,004.56.4,7.

nghiÖp
KHV = 1+
KH = KH.KHV.KH = 1,08.1,16.1 = 1,25
H = 274.1,62.0,689. <[H] = 518,2 MPa
e. KiÓm nghiÖm vÒ ®é bÒn uèn
F1 =
KF = KF.KF.KFV
B¶ng (6-7) KF = 1,18; b¸nh r¨ng th¼ng KF = 1;
KFV = 1 +
vF = F.g0.v.
B¶ng (6-15) F = 0,011
vF = 0,011.56.4,7.
KFV = 1 +
KF = KF.KF.KFV = 1,18.1,41.1 = 1,66
Víi r¨ng th¼ng  = 0; Y = 1;
Y =
YF1 = 3,7
F1 = Mpa  [F1]
F2 = Mpa  [F2]
f. KiÓm nghiÖm vÒ r¨ng qu¸ t¶i

nghiÖp
§Ó tr¸nh biÕn d¹ng d hoÆc gÉy dßn líp bÒ mÆt th×
Hmax = H. [Hmax]
Kqt =
Fmax = 419. = 546  [Hmax] = 1540 Mpa

§ång thêi ®Ó phßng biÕn d¹ng d hoÆc ph¸ háng tÜnh mÆt lîn ch©n r¨ng th×
Fmax = F.Kqt = [Fmax]
F1max = F1.Kqt = 79,95.1,8 = 143,9  [F1max] = 560 MPa
F2max = F2.Kqt = 73,9.1,8 = 133  [F2max] = 440 Mpa

KÕt luËn : Bé truyÒn ®ñ bÒn
Çc th«ng sè kÝch thíc cña bé truyÒn
Kho¶ng çch trôc a = 135 mm
M«®un m = 3 mm
ChiÒu réng vµnh r¨ng b = 29,3 mm
Tû sè truyÒn ih = 1,17
Sè r¨ng z1 = 40 ; z2 = 47.

nghiÖp
3.2.2.8 Çc th«ng sè kÜ thuËt cña c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n

(B¶ng 3-2)
Tèc ®é di chuyÓn cña cÇu trôc 20 m/ph
§êng kÝnh b¸nh xe 500 mm
§éng c¬ ®iÖn
C«ng suÊt (kw) 8,8 kw x 2 çi
Tèc ®é (v/ph) 728 v/ph
Hép gi¶m tèc
KiÓu PM – 350
Bé truyÒn hë
Sè r¨ng z1 =40 ; z2 = 47
M«®un 3 mm
ChiÒu réng vµnh r¨ng 29,3 mm
nghiÖp
Phanh
§iÖn thñy lùc TKG – 200
M«men phanh 300 Nm
KÕt luËn.
Víi çc sè liÖu tÝnh to¸n trªn ®¶m b¶o cho c¬ cÊu di chuyÓn cÇu l¨n vµ xe
l¨n vËn hµnh tin cËy. Trong trêng hîp mÆt ®êng ray Èm ít vµ ®iÒu kiÖn m«i
trêng xÊu th× xe l¨n vµ cÇu l¨n vÉn cã thÓ lµm viÖc b×nh thêng. Nh÷ng vÊn
®Ò tÝnh to¸n ®· têng minh.
Ch¬ng 4
KÕt cÊu kim lo¹i cæng trôc
4.1 M« t¶ kÕt cÊu kim lo¹i cæng trôc gÇu ngo¹m 7 tÊn vµ çc kÝch thíc
h×nh häc.
4.1.1 M« t¶ kÕt cÊu kim lo¹i cña cæng trôc gÇu ngo¹m 7 tÊn.

nghiÖp
H×nh 4-1. S¬ ®å kÕt cÊu mét dµn ph¼ng tÜnh ®Þnh I cña dµn ngang
chÝnh
a. MÆt chiÕu ®øng; b. MÆt c¾t qua dµn ngang chÝnh
KÕt cÊu kim lo¹i cæng trôc chiÕm mét tû lÖ träng lîng lín so víi çc bé
phËn kh¸c khi l¾p r¸p cÊu thµnh m¸y n©ng. §Ó cã ®îc khèi lîng m¸y n©ng hîp
lý so víi t¶i träng h÷u Ých vËt n©ng, cÇn ph¶i tÝnh to¸n thiÕt kÕ lùa chän kÕt
cÊu kim lo¹i hîp lý vµ tÝnh ®óng phÇn träng lîng theo kh¶ n¨ng chÞu lùc. KÕt
cÊu kim lo¹i ®¶m b¶o ®é bÒn l©u cho qu¸ tr×nh lµm viÖc, dÔ dµng gia c«ng
chÕ t¹o, diÖn tÝch ch¾n giã nhá, mÆt ngoµi kÕt cÊu ph¼ng ®¶m b¶o an toµn,
dÔ dµng söa ch÷a, dÔ b¶o qu¶n vµ gi¸ thµnh cã thÓ chÊp nhËn.
Cæng trôc gÇu ngo¹m cã søc n©ng 7 tÊn khÈu ®é L = 40m, c«ng s«n hai
®Çu 11m vµ 9m, chän kÕt cÊu kim lo¹i cÇu trôc 2 dÇm kiÓu dµn víi çc u
®iÓm: kh¶ n¨ng chÞu t¶i tèt, träng lîng ph©n bè hîp lý theo t¶i träng, dÔ chÕ
t¹o, khèi lîng kim lo¹i sÏ nhá so víi d¹ng hép. V× ®Æc thï cña cæng trôc lµ lµm
viÖc ngoµi trêi ë bÕn c¶ng nªn cæng trôc chÞu ma n¾ng, ®é Èm cao, nhiÖt ®é
thay ®æi ®ét biÕn do ®ã chän kÕt cÊu kim lo¹i kiÓu dµn rÊt phï hîp. NÕu phñ
ngoµi kÕt cÊu kim lo¹i dµn b»ng çc tÊm thÐp máng che khuÊt çc lç hæng cña
dµn th× ch©n ®Õ kÕt cÊu ph¶i réng th× cæng trôc lµm viÖc míi æn ®Þnh, khö
®îc rung vµ chèng lËt.
KÕt cÊu kim lo¹i kiÓu dµn cho cÇu trôc hai dÇm lµ mét hÖ thèng kh«ng
gian phøc t¹p. Hai dµn kh«ng gian bao gåm: Hai dµn ®øng chÝnh I , Hai dµn
®øng phô II, hai tÊm phñ ngang III, Hai tÊm phñ ngang díi IV vµ mÆt ph¼ng
dµn nghiªng kh«ng gian V vµ VI
4.1.2 Çc kÝch thíc h×nh häc cña cÇn trôc 7 tÊn
Cæng trôc søc n©ng 7 tÊn, khÈu ®é L = 40m
C«ng s«n 1 = 9 m ; c«ng s«n 2 = 11 m
ChiÒu cao n©ng hµng H = 12,5 m
ChiÒu dµi phÇn v¸t nghiªng dµn C
C = (0,10,2).L = 0,1.40 = 4 m
nghiÖp
ChiÒu cao cña dµn ®øng chÝnh H = 1,6 m
ChiÒu cao cuèi ®o¹n v¸t cña dµn ®øng chÝnh
H×nh 4-2. KÕt cÊu tæng thÓ cæng trôc gÇu ngo¹m 7 tÊn
a. ChiÕu ®øng qua khÈu ®é 40 m; b. ChiÕu c¹nh, ch©n ®Õ më réng B =
14m
H1 = (0,40,5).H = 0,5.1,6 = 0,8 m
ChiÒu dµi mçi ®èt cña thanh biªn : a = H = 1,6 m
Sè ®èt cña thanh biªn gi÷a nhÞp = 25 ®èt
BÒ réng cña dµn ngang trªn vµ dµn ngang díi = 0,8m
4.2 TÝnh to¸n kÕt cÊu kim lo¹i dµn ®øng chÝnh.
4.2.1 Ph©n tÝch lùc t¸c dông lªn dµn.

T¶i träng t¸c ®éng lªn dµn cã hai lo¹i
Tù träng : Träng lîng b¶n th©n dµn

nghiÖp
T¶i träng di ®éng : ¸p lùc cña vËt n©ng, träng lîng trang thiÕt bÞ trªn xe
l¨n di ®éng xuèng hai dµn kh«ng gian cã mét dµn ph¼ng cè ®Þnh
§Ó tÝnh to¸n dµn ®îc ®¬n gi¶n ta thõa nhËn çc gi¶ thiÕt :
- M¾t cña dµn lµ giao ®iÓm cña çc thanh gi»ng vµ ®îc xem lµ khíp lý t-
ëng
- T¶i träng chØ t¸c dông t¹i çc m¾t cña dµn
- T¶i träng t¸c dông lªn dµn lµ lín ®¸ng kÓ so víi träng lîng b¶n th©n çc
thanh gi»ng qu¸ nhá bÐ.
Tõ çc gi¶ thiÕt ta cã kÕt luËn :
“Çc thanh trong dµn chØ chÞu kÐo hoÆc nÐn, nghÜa lµ trong dµn chØ
tån t¹i lùc däc N mµ kh«ng cã m«men uèn M vµ lùc c¾t khi chØ cã tù
träng”
Träng lîng cña hai dµn ®øng chÝnh G0 = 42,5 tÊn
Träng lîng cña mét dµn ®øng chÝnh G = G0/2 = 21,25 tÊn
Träng lîng cña mét dµn ph¼ng tÜnh ®Þnh G1 = 8,9 tÊn
Träng lîng cña mét dµn ph¼ng tÜnh ®Þnh ph©n bè suèt chiÒu dµi cña dµn
G’1 =
Trong ®ã :
a - ChiÒu dµi mçi ®èt a = 1,6 m
L0- ChiÒu dµi toµn bé dµn L0 = 60 m
G’1 = tÊn = 1,2 kN
Ph¶n lùc t¹i çc gèi tùa
YA = YB = tÊn = 44,5 KN

nghiÖp
Lùc t¸c dông lªn dµn:
H×nh 4-3. KÝch thíc h×nh häc cña dµn

Sè ®èt trong nhÞp = 25 ®èt
Sè ®èt c«ng s«n 1 = 6 ®èt
Sè ®èt c«ng s«n 2 = 7 ®èt
4.2.2 X¸c ®Þnh néi lùc trong çc thanh d»ng.
a. Ph¬ng ph¸p ®å thÞ
VÏ gi¶n ®å néi lùc cho mét nöa dµn, nöa cßn l¹i lÊy ®èi xøng
+ Ph¶n lùc tùa
YA = YB = 44,5 kN
H×nh 4-4. KÕt cÊu ®èt m¾t cña dµn ph¼ng tÜnh ®Þnh ngang ®øng chÝnh I
vµ t¶i träng ph©n bè

nghiÖp
+ Chia vµ ký hiÖu çc miÒn ngoµi chu vi dµn b»ng çc ch÷ çi a, a 1, b, b1, c, c1,
d, d1.. u, u1 theo chiÒu kim ®ång hå. Mçi miÒn ®îc giíi h¹n trong ph¹m vi hai
ngo¹i lùc (kÓ c¶ ph¶n lùc)
+ VÏ ®a gi¸c lùc cho çc ngo¹i lùc vµ ph¶n lùc theo tû lÖ xÝch (trªn h×nh) vµ
ghi hai chØ sè t¬ng øng biÓu thÞ lùc. ChØ sè ®Çu biÓu thÞ gèc, chØ sè thø 2
biÓu thÞ ngän cña vect¬ lùc t¬ng øng.
Lùc YA ®îc biÓu thÞ b»ng ®o¹n aa1 trªn ®a gi¸c, v× lùc YA híng lªn nªn ®iÓm
gèc n»m díi a, ®iÓm ngän a1. §a gi¸c lùc cña ngo¹i lùc vµ ph¶n lùc víi dµn lµ
mét ®êng khÐp kÝn
+ §¸nh sè çc miÒn trong dµn b»ng çc con sè theo sè thø tù 1,2,3… lóc nµy néi
lùc trong mçi thanh ®îc ®äc b»ng hai con sè biÓu thÞ hai miÒn ë hai bªn thanh
+ Khi c¾t mét thanh nµo ®ã ta ph¶i thay thÕ t¸c dông cña nã b»ng hai lùc ng îc
chiÒu cã gi¸ trÞ b»ng nhau ®Æt t¹i hai m¾t mµ thanh ®ã nèi.
+ LÇn lît vÏ ®a gi¸c lùc theo tõng m¾t theo thø tù sao cho t¹i mçi m¾t chØ cã
hai thanh cha biÕt néi lùc.
XÐt m¾t ®Çu tiªn tõ tr¸i sang ph¶i ®o¹n a 1b biÓu thÞ lùc G’1 ®· biÕt tõ a1 vµ
b lÇn lît vÏ çc ®êng th¼ng song song víi çc lùc cha biÕt 1-a1 vµ b-1. Giao
®iÓm cña hai ®êng nµy x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®iÓm 1. §o¹n 1-a2 vµ b-1 trªn ®a gi¸c
lùc biÓu thÞ gi¸ trÞ cña lùc 1-a1 vµ b-1, tiÕp tôc víi çc m¾t tiÕp theo, tõ b vµ 1
vÏ çc ®êng th¼ng song song víi ®o¹n a1-2 vµ 2-1 giao ®iÓm cña hai ®êng nµy
x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña ®iÓm 2. Çc ®o¹n a 1-2 vµ 2-1 trªn h×nh biÓu thÞ gi¸
trÞ cña çc lùc a1-2 vµ 2-1.
LÇn lît xÐt çc m¾t tiÕp theo cho ®Õn khi x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña ®iÓm 57
sÏ ®îc gi¶n ®å néi lùc nh h×nh vÏ.
Ta thÊy mçi m¾t cña dµn t¬ng øng mét ®a gi¸c lùc khÐp kÝn, mçi miÒn cña
dµn t¬ng øng víi mét ®iÓm cña gi¶n ®å néi lùc.

nghiÖp

nghiÖp

nghiÖp

nghiÖp

nghiÖp
4.2.4 §êng ¶nh hëng cña ph¶n lùc tùa

§êng ¶nh hëng cña çc ph¶n lùc tùa YA, YB trong dÇm A, B lµ ®å thÞ biÓu
diÔn sù biÕn thiªn cña ph¶n lùc A, B khi t¶i träng di ®éng P trªn dÇm.
Lùc P híng tõ trªn xuèng vµ di ®éng vu«ng gãc víi dÇm
- gi¶ thiÕt t¶i träng P ®Æt t¹i m¾t nµo ®ã çch A mét ®o¹n x
- X¸c ®Þnh ®¹i lîng nghiªn cøu ®êng ¶nh hëng t¬ng øng víi vÞ trÝ cña lùc P cã
täa ®é x sÏ ®îc biÓu thøc S(x)
- Cho täa ®é x biÕn thiªn tøc P di ®éng trªn dÇm, c¨n cø vµo biÓu thøc S(x) tøc
lµ ph¬ng tr×nh cña ®êng ¶nh háng S vÏ ®å thÞ hµm S(x) nghÜa lµ vÏ ®îc ®êng
¶nh hëng S.
+ X¸c ®Þnh ph¶n lùc tùa A víi P = 160 kN, trong ®ã P lµ tæng träng lîng cña xe
hµng ( cã hµng) di ®éng trªn dÇm.

nghiÖp
ViÕt ph¬ng tr×nh c©n b»ng tÜnh häc cña dÇm díi t¸c dông cña P, tæng
m«men ®èi víi ®iÓm B :
MB = 0
YA.l - P.(l-x) = 0
YA =
Ph¶n lùc tùa YA lµ mét hµm bËc nhÊt cña biÕn x , khi x thay ®æi th× ®-
êng ¶nh hëng A ®îc x¸c ®Þnh bëi hai täa ®é
x = 0; YA = P = 160 kN
x = l; YA = 0;
§êng ¶nh hëng B ta xÐt ®iÒu kiÖn c©n b»ng tÜnh häc díi d¹ng tæng
m«men ®èi víi ®iÓm A :
MA = 0
YB.l - P.x = 0
YB =
Khi x = 0; YB = 0
Khi x = l; YB = P = 160 kN;
§êng ¶nh hëng cña m«men uèn vµ lùc c¾t t¹i tiÕt diÖn
+ Khi tiÕt diÖn a ®Æt trong nhÞp
T¶i träng di ®éng cã thÓ ®Æt bªn tr¸i tiÕt diÖn a hoÆc bªn ph¶i tiÕt diÖn
a øng víi mçi vÞ trÝ ®ã ®êng ¶nh hëng sÏ kh¸c nhau.
- Khi P di ®éng sang tr¸i tiÕt diÖn a
Kh¶o s¸t sù c©n b»ng cña phÇn bªn tr¸i
Ma = YB.(l-x0) =
Qa = - YB =

nghiÖp
Ta sÏ ®îc ®êng th¼ng biÓu thÞ hai ph¬ng tr×nh trªn øng víi vÞ trÝ P =
160 kN ë bªn tr¸i tiÕt diÖn gäi lµ ®êng tr¸i, mçi ®êng th¼ng ®ã biÓu thÞ b»ng
2 ®iÓm
Khi x = 0 ; Ma = 0 ; Qa = 0;
Khi x = l ; Ma = P.(l-x0) ; Qa = -P = 160 kN;
- Khi P di ®éng sang phÇn bªn ph¶i tiÕt diÖn a
M«men uèn vµ lùc c¾t t¹i tiÕt diÖn a nh sau :
Ma = YA.x0 =
Qa = YA =
Khi x = 0 ; Ma = P.x0 ; Qa = P = 160 kN;

Khi x = l ; Ma = 0 ; Qa = 0
+ Khi tiÕt diÖn b ®Æt ë ®Çu c«ng s«n.
- Khi t¶i träng di ®éng P di chuyÓn sang tr¸i tiÕt diÖn b
XÐt sù c©n b»ng cña phÇn dÇm cã Ýt lùc : Mb = -P.x

nghiÖp
Qb = -P
khi x = 0 ; Mb = 0 ; Qb = -P = 160 kN
khi x = x1 ; Mb = -P.x1 ; Qb = -P = 160 kN
Mb = -160.6,4 = -1024 kN

nghiÖp
Qb = -160 kN
- Khi P di chuyÓn sang ph¶i tiÕt diÖn b.
Ta vÉn xÐt sù c©n b»ng phÇn ®Çu thõa
Mb = 0
Qb = 0
Nh vËy ®êng ¶nh hëng cña Mb, Qb bªn ph¶i hoµn toµn trïng víi ®êng chuÈn.
+ TiÕt diÖn c ®Æt ë ®Çu c«ng s«n.
- Khi t¶i träng di ®éng ®Æt ë bªn tr¸i tiÕt diÖn c :

kh¶o s¸t sù c©n b»ng cña phÇn dÇm chÞu Ýt lùc
Mc = 0
Qc = 0
Khi t¶i träng di ®éng ®Æt ë bªn ph¶i tiÕt diÖn c:
kh¶o s¸t sù c©n b»ng
Mc = -P.x
Qc = P
Khi x = 0 ; Mc = 0 ; Qc = P = 160 kN;
Khi x = x2 ; Mc = - P.x2 ; Qc = P = 160 kN;
Mc = -160.8 = -1280 kN
Qc = 160 kN
KÕt luËn
nghiÖp
1. Néi lùc trong çc thanh d»ng biªn trªn lu«n chÞu nÐn.
2. Néi lùc trong çc thanh d»ng biªn díi lu«n chÞu kÐo.
3. Néi lùc trong çc thanh d»ng ®øng lu«n chÞu nÐn.
4. Néi lùc trong çc thanh d»ng xiªn ph¶i lu«n chÞu kÐo.
5. Néi lùc trong çc thanh d»ng xiªn tr¸i lu«n chÞu kÐo.
6. Díi t¸c dông cña t¶i träng di ®éng çc thanh biªn díi, thanh xiªn cßn chÞu
thªm øng suÊt uèn vµ øng suÊt c¾t.
Ch¬ng 5
TÝnh to¸n vµ thiÕt kÕ trôc tang cuèn çp
5.1 ThiÕt kÕ quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng chi tiÕt trôc tang.
5.1.1 Chøc n¨ng vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña chi tiÕt .
Trôc tang ®îc l¾p trong c¬ cÊu n©ng cña cæng trôc 7 tÊn. Trôc tang cã
chøc n¨ng truyÒn chuyÓn ®éng quay cña ®éng c¬ sang tang cuèn çp, khi tang
quay d©y çp sÏ chuyÓn ®éng lªn (xuèng) kÐo theo gÇu ngo¹m sÏ ®îc n©ng
(h¹)

nghiÖp
§iÒu kiÖn lµm viÖc : Cêng ®é lµm viÖc 40% vµ søc n©ng tèi ®a 7 tÊn
v× vËy trong qu¸ tr×nh lµm viÖc trôc tang chÞu chÕ ®é t¶i träng uèn vµ xo¾n
lín.
Víi cêng ®é lµm viÖc vµ chÕ ®é t¶i träng trªn cã thÓ chÕ t¹o trôc tang
cuèn çp b»ng ph¬ng ph¸p ®óc.
5.1.2 TÝnh c«ng nghÖ trong kÕt cÊu cña chi tiÕt
KÕt cÊu cña trôc cã thÓ cho phÐp gia c«ng b»ng dao tiÖn thêng.
Trôc tang cã kÕt cÊu trôc bËc ®êng kÝnh gi¶m dÇn tõ trong ra ngoµi nªn
t¹o ®iÒu kiÖn gia c«ng dÔ dµng, trôc cã ®ñ ®é cøng cao v× ®êng kÝnh trôc
lín.
Trôc tang kh«ng yªu cÇu ®é cøng bÒ mÆt cao do ®ã kh«ng ph¶i nhiÖt
luyÖn.
Çc bÒ mÆt cña trôc cã sai lÖch chÕ t¹o vµ ®é nh¸m phï hîp víi çc thiÕt
bÞ m¸y vµ trang bÞ c«ng nghÖ, cã thÓ ®¹t ®îc dÔ dµng.
5.1.3 X¸c ®Þnh d¹ng h×nh s¶n xuÊt
Sè m¸y cña c¬ së s¶n xuÊt cÇn cã lµ 3 chiÕc v× vËy sè trôc ph¶i chÕ t¹o
lµ 6 chiÕc. Ngoµi ra cÇn ph¶i cã trôc dù phßng ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt liªn tôc
lµ 6 v× vËy sè trôc ph¶i chÕ t¹o lµ 12 chiÕc.
Träng lîng cña chi tiÕt ®îc x¸c ®Þnh :
Q1 = V.
Trong ®ã :
Q1 : Träng lîng cña chi tiÕt
V : ThÓ tÝch cña chi tiÕt ; V = 10,8 dm3

nghiÖp
 : Träng lîng riªng cña vËt liÖu, víi chi tiÕt ®óc b»ng thÐp
 = 7,852 Kg/dm3
Q1 = V. = 10,8.7,852 = 85 kg
Víi träng lîng 85 kg, sè chi tiÕt s¶n xuÊt 1 n¨m lµ 12 chiÕc tra (b¶ng 2) tµi
liÖu “Híng dÉn thiÕt kÕ c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y” ta x¸c ®Þnh ®îc d¹ng s¶n
suÊt lµ ®¬n chiÕc.
5.1.4 ThiÕt kÕ quy tr×nh c«ng nghÖ.
Nh×n chung chi tiÕt víi d¹ng h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, cã thÓ ph©n ra
çc nguyªn c«ng vµ bíc chÕ t¹o sau :
TÊt c¶ çc bÒ mÆt cña trôc cã thÓ gia c«ng b»ng hai nguyªn c«ng tiÖn vµ
1 nguyªn c«ng mµi. §Ó thùc hiÖn çc nguyªn c«ng nµy ta lÊy 2 lç t©m lµm
chuÈn h¹n chÕ 4 bËc tù do, bÒ mÆt ®Çu trôc lµm chuÈn h¹n chÕ 1 bËc tù do.
Nh vËy ®Ó gia c«ng tÊt c¶ çc bÒ mÆt trô cña trôc ta cÇn h¹n chÕ 5 bËc tù do.
Nguyªn c«ng mµi bÒ mÆt trô  95 ®îc g¸ ®Æt nh nguyªn c«ng tiÖn.
Nguyªn c«ng phay r·nh cã chiÒu réng b = 16 mm ®èi xøng qua bÒ mÆt
chøa trôc, chi tiÕt ®îc ®Þnh vÞ trªn khèi V dµi h¹n chÕ 4 bËc tù do, bÒ mÆt
®Çu ®îc tú lªn phiÕn tú h¹n chÕ 1 bËc tù do.
Th tù çc nguyªn c«ng vµ bíc cña quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng ®îc ®îc
tr×nh bÇy ë b¶ng trang 92 vµ 93.

nghiÖp

nghiÖp

nghiÖp
5.1.5 Chän m¸y gia c«ng chi tiÕt

a. M¸y tiÖn 1K62
ChiÒu cao t©m 200 mm
Kho¶ng çch gi÷a 2 t©m ®Õn 1400 mm
C«ng suÊt ®éng c¬ N = 10 KW
HiÖu suÊt m¸y  = 0,75
§êng kÝnh lç suèt trôc chÝnh 45 mm - c«n mãc sè 5
Sè vßng quay cña trôc chÝnh (v/ph) : 12,5 ; 16; 20; 25; 31,5; 40; 50; 63;
80; 100; 125; 160; 200; 250; 315; 400; 500; 630; 800; 1000; 1250; 1600;
2000.
Lîng tiÕn däc (mm/v) : 0,07; 0,014; 0,084; 0,097; 0,11; 0,12; 0,13; 0,14;
0,15; 0,17; 0,195; 0,21; 0,23; 0,26; 0,28; 0,30; 0,34; 0,39; 0,43; 0,47; 0,52;
0,57; 0,61; 0,7; 0,78; 0,87; 0,95; 1,04; 1,14; 1,21; 1,4; 1,56; 1,74; 1,9; 2,08;
2,28; 2,42; 2,8; 3,12; 3,48; 3,8; 4,16;
Lîng tiÕn dao ngang (mm/v) : 0,035; 0,037; 0,042; 0,048; 0,055; 0,06;
0,065; 0,07; 0,074; 0,084; 0,097; 0,11; 0,12; 0,13; 0,14; 0,15; 0,17; 0,195;

nghiÖp
0,21; 0,23; 0,26; 0,28; 0,30; 0,34; 0,39; 0,43; 0,47; 0,52; 0,57; 0,6; 0,7;
0,78; 0,87; 0,95; 1,04; 1,14; 1,21; 1,4; 1,56; 1,74; 1,9; 2,08;
Lùc cho phÐp cña c¬ cÊu ch¹y dao Px = 360 kg
b. M¸y mµi trßn ngoµi 3164A
§êng kÝnh vµ chiÒu dµi lín nhÊt cã thÓ gia c«ng 400x2000 mm
C«n mãc ô tríc N6
§êng kÝnh ®¸ mµi 500, 700 mm
Sè vßng quay cña trôc chÝnh (v/ph) : 920 ; 1240
Tèc ®é bµn m¸y (mm/ph) : 0,15
Ch¹y dao ngang sau hµnh tr×nh kÐp cña bµn m¸y : 0,01  0,03
Giíi h¹n sè vßng quay : 30  180 (v/ph)

C«ng suÊt cña ®éng c¬ : 13 KW
KÝch thíc m¸y : 1550x6040
c. M¸y phay 6H13
BÒ mÆt lµm viÖc cña bµn m¸y ; 400x1600 (mm2)
C«ng suÊt ®éng c¬ : 10 KW
HiÖu suÊt m¸y :  = 0,75
Sè vßng quay trôc chÝnh (v/ph) : 30-37; 5-4; 75-60-75-95-118-150-190-
235-300-375-475-600-753-950-1180-1500
Bíc tiÕn cña bµn (mm/ph) : 23-30-37-47-60-75-95-120-150-190-240-300-
370-470-600-750-1200
Lùc lín nhÊt cho phÐp theo c¬ cÊu tiÕn cña m¸y : 2000 kg
5.1.6. Chän dao.
a. Dao tiÖn mÆt ®Çu, g¾n m¶nh thÐp hîp kim dông cô.
 = 450; 1 = 450;  = -100;  = 1200;  = 00

nghiÖp
b. Dao tiÖn ngoµi.

h B L n l R
25 16 140 6 20 1,0
 = 900; 1 = 300;  = 100;  = 1200;
c. §¸ mµi bÒ mÆt trßn ngoµi 

D = 150 mm; d = 20 mm; H = 20 mm
e. Dao phay c¾t r·nh.

nghiÖp
D = 100 mm; B = 16 mm; d = 32; sè r¨ng = 16
 = 200;  = 140
5.1.7. TÝnh to¸n lîng d gia c«ng bÒ mÆt 

Ph«i ®óc ®é chÝnh x¸c cÊp III, khèi lîng 85 kg, vËt liÖu lµ thÐp 45.
Çc bíc c«ng nghÖ: TiÖn th«, tiÖn tinh, mµi th«, mµi tinh
Sai lÖch vÞ trÝ kh«ng gian cña ph«i khi gia c«ng trôc bËc g¸ trªn 2 mòi
t©m.
Trong ®ã :
cv : sai lÖch cong vªnh
lt : Sai sè do ®é kh«ng ®ång t©m gi÷a çc bËc cña trôc.
cv = K.L
K: ®é cong giíi h¹n cña ph«i trªn mét mm chiÒu dµi, tra (b¶ng 15) [CN]
K = 1,2
L: chiÒu dµi chi tiÕt ®óc L = 1330 mm
cv = 1,2.1330 = 1,596 mm
lt = 0,25

nghiÖp
Dung sai cña ph«i ®óc víi ®êng kÝnh lín nhÊt 110, chiÒu dµi lín nhÊt
1330mm,  = 2 mm
lt = 0,25 mm
= 1,69 mm = 1690 m
Sai lÖch kh«ng gian cßn l¹i :

Sau tiÖn th«.
t th« = 0,06.1690 = 101,4 m
Sau tiÖn tinh.
t tinh = 0,04.1690 = 67,6 m
Sau mµi th«.
m th« = 0,02.1690 =33,8 m
Lîng d nhá nhÊt ®îc x¸c ®Þnh nh sau :
2.zmin = 2.( Rz i-1 + Ti-1 + i-1 )
Ta cã :
Ph«i ®óc :dung sai P = 2 mm ; Rz = 250 m ; Ti = 350 m
TiÖn th« : dung sai t th« = 0,46 mm ; Rz = 50 m ; Ti = 50 m
TiÖn tinh : dung sai t tinh = 0,14 mm ; Rz = 20 m ; Ti = 30 m
Mµi th« : dung sai m th« = 0,07 mm ; Rz = 10 m ; Ti = 20 m
Mµi tinh : dung sai m tinh = 0,035 mm ; Rz = 5 m ; Ti = 15 m

- TiÖn th« :
2.zmin = 2.(250 +350 +1690) = 2.2290 m = 4,580 mm
- TiÖn tinh :
2.zmin = 2.(50 +50 +101,4) = 2.201,4 m = 0,4028 mm
- Mµi th« :

nghiÖp
2.zmin = 2.(20 +30 + 67,6) = 2.117,6 m = 0,235 mm
- Mµi tinh :
2.zmin = 2.(10 +20 +33,8) = 2.63,8 m = 0,127 mm
Cét “ kÝch thíc tÝnh to¸n” ®îc x¸c ®Þnh nh sau :
LÊy kÝch thíc chi tiÕt lÇn lît céng víi lîng d nhá nhÊt
Mµi th« :
d3 = 95,003 + 0,127 = 95,13 mm
TiÖn tinh :
d2 = 95,13 + 0,235 = 95,365 mm
TiÖn th« :
d1 = 95,365+ 0,4028 = 95,767 mm
Ph«i :
dP = 95,767 + 4,58 = 100,347 mm
Cét “ kÝch thíc giíi h¹n “ ®îc x¸c ®Þnh nh sau :
Lµm trßn sè kÝch thíc tÝnh to¸n tíi gi¸ trÞ cã nghÜa cña dung sai ta ®îc
kÝch thíc giíi h¹n nhá nhÊt, sau ®ã lÊy kÝch thíc giíi h¹n céng víi dung sai ta
®îc kÝch thíc giíi h¹n lín nhÊt :
Mµi tinh :
dmax4 = 95,003 + 0,035 = 95,038 mm
Mµi th« :
dmax3 = 95,13 + 0,07 = 95,2 mm
TiÖn tinh :
dmax2 = 95,365 + 0,14 = 95,505 mm
TiÖn th« :
dmax1 = 95,767 + 0,46 = 96,227 mm

nghiÖp
Ph«i :
dmaxP = 100,347 + 2 = 102,347 mm
Cét lîng d giíi h¹n ®îc x¸c ®Þnh nh sau :
zmax lµ kÝch thíc giíi h¹n lín nhÊt cßn zmin lµ kÝch thíc giíi h¹n nhá nhÊt :
Mµi tinh :
2.zmax 4 = 95,2 - 95,038 = 0,162 mm = 162 m
2.zmin 4 = 95,13 - 95,003 = 0,127 mm = 127 m

Mµi th« :
2.zmax 3 = 95,505 - 95,2 = 0,305 mm = 305 m
2.zmin 3 = 95,365 - 95,13 = 0,235 mm = 235 m

TiÖn tinh :
2.zmax 2 = 96,227 - 95,505 = 0,722 mm = 722 m
2.zmin 2 = 95,767 - 95,365 = 0,402 mm = 402 m

TiÖn th« :
2.zmax 1 = 102,347 – 96,227 = 6,12 mm = 6120 m
2.zmin 1 = 100,347 – 95,767 = 4,58 mm = 4580 m

KiÓm tra :
2.z0max - 2.z0 min = ph«i - chi tiÕt
2.z0 max = 162 + 305 + 722 + 6120 = 7309 m
2.z0 min = 127 + 235 + 402 + 4580 = 5344 m
2.z0max - 2.z0 min = ph«i - chi tiÕt

7309 – 5344 = 2000 - 35
1965 = 1965
LËp b¶ng

nghiÖp
(B¶ng 5-1)
Bíc Rz T  2zmin d  dmin dmax 2zmin 2zmax
tÝnh tÝnh
Ph«i 250 350 1690 100,347 2000 100,35 102,347
TiÖn th« 50 50 101,4 2.2290 95,767 460 95,77 96,227 4580 6120
TiÖn tinh 20 30 67,6 2.201,4 95,365 140 95,37 95,505 402 722
Mµi th« 10 20 33,8 2.117,6 95,13 70 95,13 95,2 235 305
Mµi tinh 5 15 2.63,8 90,003 35 95,003 95,038 127 162
5.1.8 X¸c ®Þnh lîng d çc bÒ mÆt cßn l¹i

Lîng d gia c«ng çc bÒ mÆt cßn l¹i tra b¶ng (sæ tay c«ng nghÖ chÕ t¹o)
®îc x¸c ®Þnh : kÝch thíc bÒ mÆt + lîng d + dung sai
BÒ mÆt  110 = 110 + 7  1 =  117  1
BÒ mÆt  105 = 105 + 7  1 =  112  1
BÒ mÆt  100 = 100 + 7  1 =  107  1
BÒ mÆt  91,5 = 91,5 + 7  1 =  98,5  1
BÒ mÆt  70 = 70 + 7  0,8 =  77  0,8
BÒ mÆt 1330 = 1330 + 11  6 = 1341  6
BÒ mÆt 1180 = 1180 + 10  5 = 1190  5
BÒ mÆt 120 = 120 + 7  1 = 127  1
BÒ mÆt 110 = 110 + 7  1 = 117  1
BÒ mÆt 50 = 50 + 7  0,6 = 57  0,6
BÒ mÆt 42 = 42 + 7  0,5 = 49  0,5
BÒ mÆt 80 = 80 + 7  1 = 87  1
BÒ mÆt 65 = 65 +7  1 = 72  1
nghiÖp

nghiÖp
5.1.9 TÝnh chÕ ®é c¾t khi tiÖn bÒ mÆt 
+ ChÕ ®é c¾t khi gia c«ng bÒ mÆt  bíc tiÖn th«.

a. ChiÒu s©u c¾t
t= = 3,5 mm
TiÖn th« t = 3 mm
TiÖn tinh t = 0,5 mm
b. Lîng ch¹y dao
+ Theo søc bÒn çn dao :

nghiÖp
S1 = mm/v
Dùa vµo søc bÒn vËt liÖu lµm dao, vËt liÖu gia c«ng chän vËn tèc s¬ bé
vsb =190 m/ph
B x H = 16 x 25; [u] = 20 kG/mm2 ; l = 140 mm
Theo b¶ng (11-1) tµi liÖu [CN] : CPz = 300; Xpz = 1; YPz = 0,75; Rz = 0,75;
B¶ng (12-1) : Kmp = .
Víi  = 900 b¶ng (15-1) : KPz = 0,89; KPz = 1,1; KPz = 1;

vËy KPz = 0,979
Thay vµo c«ng thøc :
S1 = = 0,499 mm/vßng
+ TÝnh theo søc bÒn c¬ cÊu ch¹y dao :
S2 =
Theo m¸y Pm = 350 kG

Theo b¶ng (11-1) : CPx = 339 ; YPx = 0,5; XPx = 1; nx = 0,4
Theo b¶ng (12-1) : Kmp = 1
Theo b¶ng (15-1) : KPx = 1,17; KPx = 1,4; KPx = 1; vËy KPx =1,64
Thay vµo c«ng thøc :
S2 = = 1,4 mm/vßng
+ Theo ®é chÝnh x¸c gia c«ng
S3 =
K = 48; E = 2,1.104 ; J = 0,05.954; f = 0,01;

nghiÖp
S3 = = 4,2 mm/vßng
Chän S = Smin vµ theo m¸y ®· chän S = 0,52 mm/v

c. vËn tèc c¾t
v= m/ph
Theo b¶ng (1-1) : Cv = 292; xv = 0,15; Yv =0,3; m = 0,18; T = 45;

Theo b¶ng (2-1) : Kmv = 1,0
Theo b¶ng (7-1) : Knv = 1,0
Theo b¶ng (8-1) : Kuv = 1,0
Theo b¶ng (9-1) : Kv = 0,7; K1v = 1,0; Kv = 1,0;
Theo b¶ng (10-1) : Kov = 1
VËy KV = 0,7.
v= = 107 m/ph
Sè vßng quay trong 1 phót
n= = 359 v/ph
Theo thuyÕt minh chän m¸y n = 400 v/ph

VËn tèc thùc khi c¾t
v= = 119 m/ph
d. TÝnh lùc c¾t

Lùc tiÕp tuyÕn
Pz = CPz.txpz.Sypz.vnz.KPz = 300.31,0.0,520,75.0,979.119-0,15 = 262 kG
Lùc híng kÝnh
Py = CPy.txpy.Sypy.vny.Kpy

nghiÖp
Theo b¶ng (11-1) : Cpy = 243; Xpy = 0,9; Ypy =0,6; ny = - 0,3
Theo b¶ng (12-1) : Kmp = 1
Theo b¶ng (15-1) : Kpy = 0,5; Kpy = 1,4; Kpy = 1;
VËy KPy = 0,7
Py = 243.30,9.0,520,6.119-0,3.0,7 = 73 kG
Lùc däc trôc
Px = CPx.txPx.SyPx.vnx.KPx = 339.31,0.0,520,5.119-0,4.1,64 = 168 kG
e. C«ng suÊt tiªu thô
N= = 5,1 KW
C«ng suÊt m¸y ®· chän Nm = 10 KW

Ta cã N < Nm. ( = 0,75)
M¸y ®¶m b¶o an toµn.
Thêi gian khi tiÖn T = 1,72 phót
+ TÝnh chÕ ®é c¾t khi gia c«ng bÒ mÆt  bíc tiÖn tinh
a. Lîng ch¹y dao vµ chiÒu s©u c¾t
ChiÒu s©u c¾t khi tiÖn tinh t = 0,5 mm
Lîng chay dao khi tiÖn tinh
Rz = 20 m = 0,02 mm;
r = 2,0 mm ;
Lîng ch¹y dao
S= = 0,066 (mm/vßng)
Chän theo m¸y S = 0,07 (mm/vßng)

a. vËn tèc c¾t

nghiÖp
v= = = 254 v/ph
Sè vßng quay trong 1 phót
n= = 851 v/ph
theo m¸y ®· chän ta lÊy n = 1000 v/ph

VËn tèc c¾t thùc
v= = 298 v/ph
c. tÝnh lùc c¾t

Lùc ph¸p tuyÕn
Pz = Cpz.txpz.Sypz.vnz.Kpz = 300.0,51,0.0,070,75.298-0,15.0,979 = 8,5 kG
Lùc híng kÝnh
Py = Cpy.txpy.Sypy.vny.Kpy = 243.0,50,9.0,070,6.298-0,3.0,7 = 3,3 kG
Lùc däc trôc
Px = Cpx.txpx.Sypx.vnx.Kpx =339.0,51,0.0,070,5.298-0,4.1,64 = 7,2 kG
d. C«ng suÊt ®éng c¬
N= = 0,4 KW
Thêi gian gia c«ng T = 1 phót

5.1.10 TÝnh chÕ ®é c¾t khi mµi bÒ mÆt
VËn tèc ®¸ mµi v = 50 m/s
VËn tèc ph«i :
Mµi th« vph«i = 25 m/ph
Mµi tinh vph«i = 55 m/ph
ChiÒu s©u c¾t:
Mµi th« : t = 0,025 mm
nghiÖp
Mµi tinh : t = 0,005 mm
Lîng ch¹y dao :
Mµi th« : S = (0,30,7).B (mm/vßng)
Mµi tinh : S = (0,20,4).B (mm/vßng)

Víi B = 20 mm (chiÒu dµy cña ®¸)
Mµi th« : S = 0,3.20 = 6 mm/vßng
Mµi tinh : S = 0,2.20 = 4 mm/vßng
B¶ng (5-56) theo tµi liÖu [sæ tay c«ng nghÖ]
CN = 2,2 ; r = 0,5; x = 0,5; y = 0,55
C«ng suÊt cã Ých dïng mÆt chu vi ®¸ mµi víi bíc tiÕn dao däc.
N = CN . vrct. tx. Sy. dq KW
a. mµi th«.
vCT = 25 m/ph ; S = 6 mm/vßng; t = 0,025 mm
N = 2,2. 250,5. 0,0250,5. 60,55 = 4,7 KW
Theo m¸y ®· chän N = 13 KW, hÖ sè sö dông m¸y  = = 36 %
Thêi gian gia c«ng T = 0,7 phót
b. Mµi tinh.
vCT = 55 m/ph ; S = 4 mm/vßng; t = 0,005 mm
N = 2,2. 550,5. 0,0050,5. 40,55 = 2,4 KW
HÖ sè sö dông m¸y  = = 19 %
Thêi gian gia c«ng khi mµi tinh : T = 0,5 phót
5.1.11 X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t çc bÒ mÆt c×n l¹i.
a. Tra chÕ ®é c¾t cho bÒ mÆt 100 bíc tiÖn th«
t = 3,5 mm; tra b¶ng (5-60) [sæ tay c«ng nghÖ]; S = 0,8 mm/vßng;
Theo m¸y chän S = 0,87 mm/vßng
nghiÖp
b¶ng (5-64) [sæ tay c«ng nghÖ] v = 144 m/ph;
Sè vßng quay n = = 459 v/ph
Chän theo m¸y n = 500 v/ph
VËn tèc c¾t thùc : = 157 v/ph
Tra b¶ng (5-68) [sæ tay c«ng nghÖ] C«ng suÊt N = 8,3 KW < Nm¸y.
Thêi gian gia c«ng T = 16 phót
b. BÒ mÆt ,
+ Bíc tiÖn th«
t = 3 mm; tra b¶ng (5-60) [STCN] S = 0,8 mm/vßng chän theo m¸y S =
0,87 mm/vßng; b¶ng (5-64) v = 144 m/ph
Sè vßng quay n = = 416 (v/ph)
Chän theo m¸y n = 500 (v/ph)
VËn tèc c¾t thùc v = = 173 (m/ph)
B¶ng (5-68) c«ng suÊt N = 7,3 KW <Nm¸y

+Bíc tiÖn tinh
t = 0,5 mm ; b¶ng (5-62) [STCN] S = 0,4 mm/vßng ; chän theo m¸y
S = 0,43 mm/vßng
B¶ng (5-64) vËn tèc c¾t v = 330 m/ph
Sè vßng quay n = = 955 v/ph
chän theo m¸y n = 1000 v/ph

VËn tèc c¾t thùc

nghiÖp
v= = 345 (m/ph)
B¶ng (5-68) c«ng suÊt ®éng c¬ N = 5,8 KW

c. TiÖn bÒ mÆt  70.
+ Bíc tiÖn th«
t = 3,5 mm; b¶ng (5-60) S = 0,7 mm/vßng chän theo m¸y S = 0,7mm/vßng
B¶ng (5-64) v = 144 m/ph
Sè vßng quay
n= = 655 v/ph

VËn tèc thùc
v= = 138 m/ph
b¶ng (5-68) c«ng suÊt ®éng c¬ N = 4,9 KW

d. TÖn r·nh 3,5 mm
t = 1,75 mm; b¶ng (5-72) [STCN] S = 0,2 mm/vßng chän theo m¸y
S = 0,21mm/vßng
B¶ng (5-74) tèc ®é c¾t khi tiÖn r·nh v = 75 m/ph
Sè vßng quay
n= = 251 v/ph
VËn tèc c¾t thùc v = = 75 m/ph
Thêi gian tiÖn T = 0,5 phót

nghiÖp
e. TiÖn r·nh R8
t = 8 mm; b¶ng (5-72) [STCN] S = 0,25 mm/vßng chän theo m¸y
S = 0,26mm/vßng
Tèc ®é c¾t v = 67 m/ph
Sè vßng quay
n= = 194 v/ph
VËn tèc c¾t thùc : = 69 m/ph

f. Phay c¾t r·nh 16
B¶ng (5-177) [STCN] Sz = 0,1 mm/r¨ng
Tèc ®é c¾t b¶ng (5-179) v = 46 m/ph
Sè vßng quay cña dao
n= = 209 v/ph
Chän theo m¸y n = 235 v/ph; t = 12 mm
VËn tèc c¾t thùc : = 52 m/ph
Lîng ch¹y dao phót : S ph = Sz. Z. n

Lîng ch¹y dao vßng S = Sz. Z
Trong ®ã :
Sz – Lîng ch¹y dao r¨ng, Sz = 0,1 mm/r¨ng
Z – Sè r¨ng dao phay Z = 16
n – Sè vßng quay cña dao phay n = 235v/ph
Sph = 0,1. 16. 235 = 376 v/ph

nghiÖp
Sz = 0,1.16 = 1.6 mm/vßng
C«ng suÊt ®éng c¬ N = 5,4 KW < Nm¸y
5.2 TÝnh to¸n vµ thiÕt kÕ ®å g¸
5.2.1 Ph©n tÝch ph¬ng ¸n ®Þnh vÞ vµ kÑp chÆt.
a. Ph¬ng ¸n ®Þnh vÞ :
Yªu cÇu kÝch thíc ®Ó gia c«ng r·nh cã chiÒu réng 16 mm, chiÒu s©u 12
mm, r·nh nµy n»m trong mÆt ph¼ng ®èi xøng cña trôc v× vËy khi gia c«ng
cÇn ph¶i h¹n chÕ 5 bËc tù do, nh vËy ta cã ph¬ng ¸n ®Þnh vÞ nh sau:
+ chän mÆt 95 lµm chuÈn ®Þnh vÞ h¹n chÕ 4 bËc tù do
+ MÆt ph¼ng ®Çu h¹n chÕ 1 bËc tù do (xem b¶n vÏ)
b. Ph¬ng ¸n kÑp chÆt.
Ta dïng bÒ mÆt 105 lµm bÒ mÆt kÑp chÆt.
c. C¬ cÊu ®Þnh vÞ :
Nh»m x¸c ®Þnh vÞ trÝ t¬ng ®èi cña chi tiÕt so víi m¸y phay, c¬ cÊu nµy
bao
gåm phiÕn tú vµ 2 khèi V.
d. C¬ cÊu kÑp chÆt
C¬ cÊu kÑp chÆt gi÷ cho chi tiÕt kh«ng bÞ xª dÞch khi gia c«ng, Chi tiÕt
nµy ®îc kÑp chÆt b»ng 2 khèi V, nh vËy 2 kh«i V nµy võa ®ãng vai trß ®Þnh
vÞ võa ®ãng vai trß kÑp chÆt (®©y lµ c¬ cÊu tù ®Þnh t©m)
e. C¬ cÊu so dao
Dïng ®Ó ®iÒu chØnh dông cô c¾t cã vÞ trÝ t¬ng ®èi so víi bÒ mÆt gia
c«ng, c¬ cÊu so dao ®îc dïng ®Ó gia c«ng r·nh nh h×nh vÏ.

nghiÖp
f. Yªu cÇu víi ®å g¸ phay.
Khi phay, lùc c¾t lín, c¾t gi¸n ®o¹n nªn rung ®éng lín, v× thÕ ®å g¸ phay
ph¶i ®ñ cøng v÷ng. C¬ cÊu kÑp chÆt ph¶i ®¶m b¶o ®ñ lùc kÑp vµ ®ñ ®é
cøng v÷ng. KÕt cÊu ®å g¸ phay gåm : C¬ cÊu ®Þnh vÞ, c¬ cÊu kÑp chÆt, c¬
cÊu so dao, c¬ cÊu chÐp h×nh, c¬ cÊu ®Æt ®å g¸ víi bµn m¸y.
5.2.2 TÝnh to¸n lùc kÑp chÆt.
lùc c¾t cña dao phay
Trong ®ã :
Z – sè r¨ng cña dao phay ®Üa Z = 16
(B¶ng 5-39) [ST] Cp = 261; x = 0,1; y = 0,8; r = 1,1; q = 1,1; w = 0,1
(B¶ng 5-1) vµ (B¶ng 5-4) KMV = 1
Víi s¬ ®å kÑp chÆt nh h×nh vÏ ta cã :

2P1 = Pc
Díi t¸c dông cña lùc c¾t th× bÒ mÆt 2 khèi V sÏ cã çc ph¶n lùc P 1 chèng
l¹i lùc c¾t Pc, P1 nµy do lùc kÑp chÆt P g©y ra

nghiÖp
2 P1 = P c  N
MÆt kh¸c lùc kÑp chÆt
P = P2 = N
5.2.3 S¬ ®å g¸ ®Æt.
Chi tiÕt gia c«ng 4 cã çc ®êng kÝnh ë ç mÆt kh¸c nhau. Do ®ã ta ph¶i
dïng 2 khèi V 3 vµ 5 cã kÝch thíc kh¸c nhau ho¹t ®éng ®éc lËp víi nhau. Nh
vËy chi tiÕt 4 ®îc ®Þnh vÞ vµ kÑp chÆt b»ng 2 kh«i V 3 vµ 5, c÷ so dao 6 ®-
îc ®Þnh vÞ trªn th©n ®å g¸ b»ng chèt ®Þnh vÞ 7. Çc khèi V dÞch chuyÓn
trong m¸ng trît (do 2 chi tiÕt 8 vµ 9 t¹o thµnh) khi ta quay vÝt 13, vÝt 13 ®îc
l¾p víi b¹c ren 12 vµ ®îc chÆn mÆt ®Çu b»ng b¹c 11, chi tiÕt 14 lµ gèi ®ì
®Çu trôc vÝt 13 , chi tiÕt 15 lµ c¨n chØnh dao
Víi ®å g¸ nµy cã thÓ gia c«ng çc r·nh ®Çu trôc mét çch dÔ dµng.
S¬ ®å g¸ ®Æt xem trang 114.

nghiÖp
KÕt luËn
§îc giao ®Ò tµi “TÝnh to¸n vµ thiÕt kÕ cæng trôc gÇu ngo¹m träng t¶i 7
tÊn, khÈu ®é 40 m” ®ang ®îc l¾p ®Æt vµ thö nghiÖm t¹i C«ng ty tuyÓn than
Cöa ¤ng. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña nhiÖm vô vµ yªu cÇu thiÕt kÕ, t«i
®· tiÕn hµnh t×m hiÓu thùc tÕ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh to¸n çc hÖ thèng cña m¸y t-
êng minh trªn c¬ cÊu n©ng, c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n, cÇu l¨n lµ phï hîp víi thùc
tÕ ®ang l¾p ®Æt.
§îc s gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy PGS.TS Vâ Quang Phiªn vµ çc thÇy c«
trong Bé m«n M¸y vµ ThiÕt bÞ má, Bé m«n Kü thuËt c¬ khÝ cïng víi sù nç lùc
cña b¶n th©n. Bªn c¹nh ®ã t«i cßn nhËn ®îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña çc c«
chó phßng kü thuËt C«ng ty CKTT CÈm Ph¶, C«ng ty tuyÓn than Cöa ¤ng,
cïng víi sù ®éng viªn khÝch lÖ vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cña gia ®×nh
vµ b¹n bÌ, ®å ¸n cña t«i ®· ®îc hoµn thµnh ®óng thêi h¹n. Do tr×nh ®é cßn h¹n

nghiÖp
chÕ vÒ lý thuyÕt vµ thùc tiÔn nªn sÏ cßn nh÷ng thiÕu sãt. KÝnh mong thÇy c«
chØ b¶o vµ çc b¹n gãp ý ®Ó ®å ¸n cña t«i thªm hoµn chØnh.
Em xin bÇy tá lêi c¶m ¬n ch©n thµnh, s©u s¾c ®Õn çc thÇy c« gi¸o ®·
d×u d¾t, dËy dç em trong 4 n¨m häc tËp t¹i trêng. §Æc biÖt xin ®îc bÇy tá lßng
biÕt ¬n ®èi víi çc thÇy c« ®· gióp ®ì, híng dÉn em thùc hiÖn thµnh c«ng ®å
¸n tèt nghiÖp nµy.
Em høa khi ra trêng sÏ cè g¾ng ®a nh÷ng hiÓu biÕt ®· ®îc häc ®Ó tõng
bíc gãp phÇn øng dông vµo s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶.
Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Hµ Néi, ngµy 17 th¸nh 01 n¨m 2003
Sinh viªn
Nguyªn Ch©n Ph¬ng.
Tµi liÖu tham kh¶o.

1. Vâ Quang Phiªn, Gi¸o tr×nh M¸y n©ng
Nhµ xuÊt b¶n giao th«ng vËn t¶i, Hµ Néi 2001.
2. Vâ Quang Phiªn vµ nhiÒu t¸c gi¶, n¨m 2002
Atl¸t M¸y n©ng chuyÓn.
3. B¶n vÏ thiÕt kÕ cæng trôc
Tæng c«ng ty than ViÖt Nam, n¨m 2002
4. M. AlÕch - xaH – drèp

nghiÖp
Gi¸o tr×nh M¸y n©ng. M2000
5. Vâ Quang Phiªn vµ nhiÒu t¸c gi¶ kh¸c.
M¸y n©ng chuyÓn (tËp I vµ II)
Nhµ xuÊt b¶n khoa häc kü thuËt, n¨m 1986
6. TrÞnh ChÊt, Lª V¨n UyÓn
TÝnh to¸n thiÕt kÕ hÖ dÉn ®éng c¬ khÝ (tËp I vµ II)
Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc, Hµ Néi 2000
7. LiÒu §×nh Thä, C¬ häc kÕt cÊu (tËp I vµ II)
Nhµ xuÊt b¶n khoa häc vµ kü thuËt, Hµ Néi 1999
8. TrÇn V¨n §Þch
Híng dÉn thiÕt kÕ ®å ¸n c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y.
9. NguyÔn §¾c Léc, Lª V¨n TiÕn, Ninh §øc Tèn, TrÇn Xu©n ViÖt.
Sæ tay c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y.
Nhµ xuÊt b¶n khoa häc vµ kü thuËt, Hµ Néi 1999
10. TrÇn V¨n §Þch.
Sæ tay vµ Atl¸t ®å g¸
Nhµ xuÊt b¶n khoa häc vµ kü thuËt, Hµ néi 2000
Môc lôc
Trang
Lêi nãi ®Çu 1
…………………………………………………………..
Ch¬ng 1. NhiÖm vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña C«ng
ty tuyÓn than Cöa ¤ng. Vai trß quan träng cña ngµnh than cung
cÊp nguyªn nhiªn liÖu thÞ trêng trong níc vµ quèc tÕ. Tr×nh ®é
c¬ giíi hãa qu¸ tr×nh sµng tuyÓn vµ suÊt khÈu
…………………….

nghiÖp
1.1. NhiÖm vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña C«ng ty tuyÓn
than Cña ¤ng…………………………………………………………. 2
1.1.1 VÞ trÝ ®Þa 2

lý………………………………………………….
1.1.2 D©n c ………………………………………………………. 2
1.1.3 KhÝ hËu 2
………………………………………………………
1.1.4 S¬ lîc vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty
tuyÓn than Cöa ¤ng…………….………………………………….. 3
1.1.5 N¨ng lùc thiÕt bÞ hiÖn cã cña C«ng ty tuyÓn than Cöa
¤ng………………………………………………………………… 5
1.1.6 NhiÖm vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doang cña C«ng ty
tuyÓn than Cöa ¤ng………………………………………………... 7
1.2 Vai trß trong kinh tÕ thÞ trêng, ngµnh than cung cÊp nguyªn
nhiªn liÖu trong níc vµ quèc tÕ……………………………………… 8
1.2.1 ThÞ trêng trong níc ……………………………………….. 8

1.2.2 ThÞ trêng quèc tÕ……………………………………………. 8
1.3 Tr×nh ®é c¬ giíi hãa qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sµng tuyÓn vµ suÊt
khÈu cña C«ng ty tuyÓn than Cöa 8
¤ng……………………………………...
1.3.1 Tr×nh ®é c¬ giíi hãa qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sµng 9
tuyÓn…………..
1.3.2 Tr×nh ®é c¬ giíi hãa qu¸ tr×nh suÊt 12
khÈu……………………..
Ch¬ng 2. TÝnh to¸n vµ thiÕt kÕ c¬ cÊu n©ng cæng
trôc…………...

nghiÖp
2.1 M« t¶ cÊu t¹o, nguyªn lý lµm viÖc vµ tÝnh to¸n gÇu 14
ngo¹m………
2.1.1 CÊu t¹o gÇu 14
ngo¹m……………………………………………
2.1.2 Nguyªn lý lµm viÖc cña gÇu 15
ngo¹m…………………………..
2.1.3 S¬ ®å ®éng häc gÇu 15
ngo¹m…………………………………...
2.1.4 KÕt cÊu gÇu 15
ngo¹m…………………………………………...
2.2 CÊu t¹o, nguyªn lý lµm viÖc vµ tÝnh to¸n c¬ cÊu n©ng cæng
trôc 7 tÊn 22
…………………………………………………………………….
2.2.1 S¬ ®å ®éng häc c¬ cÊu n©ng cæng trôc 7 23
tÊn………………….
2.2.2 KÕt cÊu c¬ cÊu n©ng vµ tÝnh to¸n çc th«ng sè kü 24
thuËt……..
2.2.2.1 Béi suÊt pa l¨ng c¬ cÊu, chÕ ®é lµm viÖc c¬ cÊu 24
n©ng…...
2.2.2.2 TÝnh chän 25
çp……………………………………………
2.2.2.3 TÝnh to¸n tang cuèn 27
çp………………………………….
2.2.2.4 TÝnh to¸n vµ lùa chän ®éng c¬ ®iÖn cho c¬ cÊu 31
n©ng……
2.2.2.5 KiÓm tra m« men phanh c¬ cÊu 33
n©ng……………………
2.2.2.6 Bé truyÒn 37

nghiÖp
®éng…………………………………………...
2.2.2.7 KiÓm tra m« men khëi ®éng c¬ cÊu 38
n©ng………………
2.2.2.8 HÖ thèng ®iÒu 41
khiÓn……………………………………..
2.2.2.9 Çc th«ng sè kü thuËt cña c¬ cÊu 44
n©ng………………….
Ch¬ng 3. C¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n vµ cÇu l¨n……………………..
3.1 C¬ cÊu di chuyÓn xe 45
l¨n…………………………………………..
3.1.1 CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña c¬ cÊu di chuyÓn xe 45
l¨n…
3.1.2 S¬ ®å ®éng häc c¬ cÊu di chuyÓn xe 45
l¨n……………………...
3.1.3 TÝnh to¸n c¬ cÊu di chuyÓn xe 46
l¨n……………………………
3.1.3.1 B¸nh xe vµ ray xe l¨n……………………………………. 46
3.1.3.2 Lùc c¶n chuyÓn ®éng cña xe l¨n di chuyÓn…………… 48
3.1.3.3 Lùa chän ®éng c¬ 49
®iÖn…………………………………..
3.1.3.4 KiÓm tra ®éng c¬ theo m« men më 51
m¸y…………………
3.1.3.5 Phanh c¬ cÊu di chuyÓn xe 52
l¨n…………………………...
3.1.3.6 Çc th«ng sè kü thuËt cña c¬ cÊu di chuyÓn xe l¨n…… 55
3.2 C¬ cÊu di chuyÓn cÇu 56
l¨n………………………………………….

nghiÖp
3.2.1 CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña c¬ cÊu di chuyÓn cÇu 56
l¨n..
3.2.2 TÝnh to¸n c¬ cÊu di chuyÓn cÇu 57
l¨n…………………………..
3.2.2.1 B¸nh xe vµ ray cÇu 57
l¨n…………………………………...
3.2.2.2 Søc c¶n chuyÓn ®éng cña c¬ cÊu di chuyÓn cÇu 59
l¨n……..
3.2.2.3 Lùa chän ®éng c¬……………………………………….. 60
3.2.2.4 Tû sè bé truyÒn 61
®éng…………………………………….
3.2.2.5 KiÓm tra ®éng c¬ ®iÖn theo m« men më 61
m¸y……………
3.2.2.6 Phanh c¬ cÊu di chuyÓn cÇu 63
l¨n………………………….
3.2.2.7 TÝnh cÆp b¸nh r¨ng hë………………………………… 65
3.2.2.8 Çc th«ng sè kü thuËt cña c¬ cÊu di chuyÓn cÇu 73
l¨n…….
Ch¬ng 4. KÕt cÊu kim lo¹i cæng trôc ……………………………..
4.1 M« t¶ kÕt cÊu kim lo¹i cæng trôc 7 tÊn vµ çc kÝch thíc h×nh 74
häc.
4.1.1 M« t¶ kÕt cÊu kim lo¹i cña cæng trôc gÇu ngo¹m 7 74
tÊn………
4.1.2 Çc kÝnh thíc h×nh häc…………………………………….. 75
4.2 Tinh to¸n kÕt cÊu kim lo¹i dµn ®øng 76
chÝnh……………………….

nghiÖp
4.2.1 Ph©n tÝch lùc t¸c dông lªn 76
dµn………………………………..
4.2.2 X¸c ®Þnh néi lùc trong çc thanh 78
d»ng……………………….
4.2.3 §êng ¶nh hëng cña ph¶n lùc tùa………………………….. 84
Ch¬ng 5. TÝnh to¸n vµ thiÕt kÕ trôc tang cuèn çp…………….
5.1 ThiÕt kÕ quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng chi tiÕt trôc 89
tang………….
5.1.1 Chøc n¨ng vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña chi 89
tiÕt…………………
5.1.2 TÝnh c«ng nghÖ trong kÕt cÊu cña chi 89
tiÕt…………………….
5.1.3 X¸c ®Þnh dang h×nh s¶n 89
xuÊt………………………………….
5.1.4 ThiÕt kÕ quy tr×nh c«ng 91
nghÖ…………………………………
5.1.5 Chän m¸y gia c«ng chi tiÕt…………………………………... 94
5.1.6 Chän dao……………………………………………………... 95
5.1.7 TÝnh to¸n lîng d gia c«ng bÒ mÆt ……………….. 97
5.1.8 X¸c ®Þnh lîng d çc bÒ mÆt cßn l¹i………………………... 100

5.1.9 TÝnh chÕ ®é c¾t khi tiÖn 103
……………………………
5.1.10 TÝnh chÕ ®é c¾t khi mµi bÒ mÆt 107
…………………..
5.1.11 X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t çc bÒ mÆt cßn 108
l¹i……………………..
5.2 TÝnh to¸n vµ thiÕt kÕ ®å 111

nghiÖp
g¸………………………………………..
5.2.1 Ph©n tÝch ph¬ng ¸n ®Þnh vÞ vµ kÑp 111
chÆt……………………..
5.2.2 TÝnh to¸n lùc kÑp 112
chÆt………………………………………..
5.2.3 S¬ ®å g¸ 113
®Æt…………………………………………………..
KÕt luËn 115
………………………………………………………………
Tµi liÖu tham kh¶o…………………………………………………. 116
Môc lôc…………………………………………………………….. .. 117

Tinh Toan Va Thiet Ke Cong Truc Gau Ngoam Trong Tai 7 Tan

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tinh Toan Va Thiet Ke Cong Truc Gau Ngoam Trong Tai 7 Tan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

§¹i häc má ®Þa chÊt §å ¸n tèt

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 1 Líp CKM - K43

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 2 Líp CKM - K43

1.1.5 N¨ng lùc thiÕt bÞ hiÖn cã cña C«ng ty.

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 5 Líp CKM - K43

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 6 Líp CKM - K43

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 7 Líp CKM - K43

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 10 Líp CKM - K43

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 11 Líp CKM - K43

1.3.2 Tr×nh ®é c¬ giíi hãa qu¸ tr×nh xuÊt khÈu.

TÝnh to¸n thiÕt kÕ c¬ cÊu n©ng cæng trôc

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 14 Líp CKM - K43

H×nh 2-1. S¬ ®å nguyªn lý vµ kÕt cÊu gÇu ngo¹m 7 tÊn

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 15 Líp CKM - K43

H×nh 2-2. S¬ ®å ®éng häc gÇu ngo¹m

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 16 Líp CKM - K43

H×nh 2-3. S¬ ®å tÝnh gÇu ngo¹m

 = p + t + 0 = 0,99. 0,96. 0,92 = 0,87

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 17 Líp CKM - K43

Qg = (0,9  1,2) Qvl

Thay S, ip, p vµo (1) ta cã :

Nk1 = S1. ip. p = 38,2. 2. 0,92 = 70,29 KN = 70290 N

Nk2 = S2. ip. p = 40,2. 2. 0,92 = 73,97 KN = 73970 N

Nk3 = S3. ip. p = 42,2. 2. 0,92 = 77,65 KN = 77650 N

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 18 Líp CKM - K43

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 19 Líp CKM - K43

- X¸c ®Þnh lùc c¶n ®ãng miÖng gÇu R.

- Lùc c¶n kÐo måm gÇu khi ®ãng l¹i.

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 21 Líp CKM - K43

H1 = R1 cos = 76,57. 0,78 = 59,7 KN

H2 = R2 cos = 80,6. 0,78 = 62,8 KN

H3 = R3 cos = 84,6. 0,78 = 65,9 KN

H4 = R4 cos = 88,69. 0,78 = 69,2 KN

S - lùc c¨ng d©y N

 = p. t. o = 0,99. 0,96. 0,92 = 0,87

C«ng suÊt ®éng c¬ N = 25,5  29,5 KW

H×nh 2-5. S¬ ®å c¬ cÊu n©ng t¶i

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 24 Líp CKM - K43

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 25 Líp CKM - K43

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 26 Líp CKM - K43

H×nh 2-7. C¸p bÖn theo híng thuËn ЛKO-6x19(1+6)

c. TÝnh to¸n c¸p.

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 28 Líp CKM - K43

H×nh 2-8. MÆt c¾t thµnh tang r·nh xo¾n

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 29 Líp CKM - K43

ChiÒu dµi phÇn tang cuèn c¸p.

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 30 Líp CKM - K43

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 31 Líp CKM - K43

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 32 Líp CKM - K43

Sè vßng quay trªn tang.

M« men ®éng c¬.

C«ng suÊt cña ®éng c¬.

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 33 Líp CKM - K43

C«ng suÊt ®éng c¬ N = 22,3  25,8 KW

i0 – Tû sè cña bé truyÒn ®éng.

Thêi gian phanh.

Qu·ng ®êng phanh.

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 35 Líp CKM - K43

Mp = M’t + M’® + M’’®

Mp1 = M’t1 + M’®1 + M’’® = 381 + 7,6 +23,4 = 412 Nm

Mp2 = M’t2 + M’®2 + M’’® = 401 + 8 + 23,4 = 423 Nm

Mp3 = M’t3 + M’®3 + M’’® = 420 + 8,45 + 23,4 = 425 Nm

NguyÔn Ch©n Ph¬ng 36 Líp CKM - K43