N 9.

2 Redoxreacties I (redoxreacties opstellen)

❖ Oefenopgaven
Opgave I Inventarisatie van deeltjes in een oplossing
Na+ , H2O , OH- (Binas 66B)

H+ (= H3O+), Cl-, H2O (Binas 66A oplossing van HCl; Binas 49: HCl is een sterk zuur)

Fe

H+ (= H3O+), K+, MnO4-, H2O (Binas 66B)

Na+, S2O32-, H2O (Binas 66B)

I2, H2O

H+ (= H3O+), O2, H2O

Fe2+, SO32-, H2O (Binas 66B)

Na+, OH-, H2O (Binas 66A: oplossing van natriumhydroxide)

H2O2, H2O (Binas 66B)

Cu

H2C2O4, H2O (H2C2O4 is een zwak zuur)

Opgave II Reactie tussen reductor en oxidator

deeltjes: H+, H2O, Fe
H+ is de sterkst aanwezige oxidator en staat in Binas tabel 48 boven de sterkst aanwezige reductor Fe. Er
treedt dus een redoxreactie op.

deeltjes: H+, H2O, Cu

H+ is de sterkst aanwezige oxidator maar staat in Binas tabel 48 onder de sterkst aanwezige reductor Cu.
Er treedt dus geen redoxreactie op.

deeltjes: K+, Cr2O72- (Binas tabel 66B), H2O, Al

H2O is de sterkst aanwezige oxidator en staat in Binas tabel 48 boven de sterkst aanwezige reductor Al.
Er treedt dus een redoxreactie op.

deeltjes: K+, Cr2O72- (Binas tabel 66B), H+, (want aangezuurd), H2O, Al
Cr2O72- + 14 H+ is de sterkst aanwezige oxidator en staat in Binas tabel 48 boven de sterkst aanwezige
reductor Al. Er treedt dus een redoxreactie op.
Opgave III Halfreacties optellen en vereenvoudigen
ox : 2 H+ + 2 e- → H2 ×1
red : Fe → Fe + 2 e
2+ -
×1
2 H+ + Fe → H2 + Fe2+

ox : 2 H2O + 2 e- → H2 + 2 OH- ×3
red : Al + 4 OH- → Al(OH)4- + 3 e- ×2
6 H2O + 2 Al + 8 OH → 3 H2 + 6 OH + 2 Al(OH)4-
- -

vereenvoudigen geeft:
6 H2O + 2 Al + 2 OH- → 3 H2 + 2 Al(OH)4-

ox : H2O2 + 2 e- → 2 OH- ×2
red : 4 OH- → O2 + 2 H2O + 4 e- ×1
2 H2O2 + 4 OH- → 4 OH- + O2 + 2 H2O
vereenvoudigen geeft:
2 H2O2 → O2 + 2 H2O

Opgave IV Totaalreacties
deeltjes: H+, Cl-, Fe, H2O

ox : 2 H+ + 2 e- → H2 ×1
red : Fe → Fe2+ + 2 e- ×1
2 H+ + Fe → H2 + Fe2+

deeltjes: H2O, Na

ox : 2 H2O + 2 e- → H2 + 2 OH- ×1
red : Na → Na+ + e- ×2
2 H2O + 2 Na → H2 + 2 OH + 2 Na
- +

deeltjes: Fe2+, SO42-, Br2, H2O

ox : Br2 + 2 e- → 2 Br- ×1
red : Fe → Fe + e
2+ 3+ -
×2
Br2 + 2 Fe2+ → 2 Br- + 2 Fe3+

deeltjes: Na+, OH-, Al, H2O

ox : 2 H2O + 2 e- → H2 + 2 OH- ×3
red : Al + 4 OH- → Al(OH)4- + 3 e- ×2
6 H2O + 2 Al + 8 OH- → 3 H2 + 6 OH- + 2 Al(OH)4-

vereenvoudigen geeft:

6 H2O + 2 Al + 2 OH- → 3 H2 + 2 Al(OH)4-

deeltjes: K+, MnO4-, H2C2O4, H2O (zwak zuur: H3O+ en HC2O4- verwaarloosbaar)

ox : MnO4- + 2 H2O + 3 e- → MnO2 + 4 OH- ×2

red : H2C2O4 → 2 CO2 + 2 H+ + 2 e- ×3
2 MnO4- + 4 H2O + 3 H2C2O4 → 2 MnO2 + 8 OH- + 6 CO2 + 6 H+

vereenvoudigen geeft:

2 MnO4- + 3 H2C2O4 → 2 MnO2 + 2 H2O + 2 OH- + 6 CO2

 deeltjes: O2, H+, K+, I-, H2O

ox : O2 + 4 H+ + 4 e- → 2 H2O ×1
red : 2 I- → I2 + 2 e- ×2
O2 + 4 H+ + 4 I- → 2 H2O + 2 I2

deeltjes: H2O2, K+, OH-, H2O

ox : H2O2 + 2 e- → 2 OH- ×2
red : 4 OH- → O2 + 2 H2O + 4 e- ×1
2 H2O2 + 4 OH- → 4 OH- + O2 + 2 H2O

vereenvoudigen geeft:

2 H2O2 → O2 + 2 H2O

deeltjes: Sn, H+, K+, Cr2O72-, H2O

ox : Cr2O72- + 14 H+ + 6 e- → 2 Cr3+ + 7 H2O ×1

red : Sn → Sn2+ + 2 e- ×3
Cr2O72- + 14 H+ + 3 Sn → 2 Cr3+ + 7 H2O + 3 Sn2+

Opgave V Halfreacties kloppend maken

Maak eerst de balans op atomen kloppend:

C2H5OH + H2O → CH3COOH + 4 H+

Maak dan de ladingsbalans kloppend door de juiste hoeveelheid elektronen aan de juiste kant van de pijl
te zetten:

eindantwoord: C2H5OH + H2O → CH3COOH + 4 H+ + 4 e-

(Voor de pijl is de netto lading nul. Door vier elektronen na de pijl te plaatsen is de netto lading na de pijl
ook nul.)

Maak eerst de balans op atomen kloppend:

2 NO3- + 12 H+ → N2 + 6 H2O

Maak dan de ladingsbalans kloppend door de juiste hoeveelheid elektronen aan de juiste kant van de pijl
te zetten:

eindantwoord: 2 NO3- + 12 H+ + 10 e- → N2 + 6 H2O

(Na de pijl is de netto lading nul. Door tien elektronen voor de pijl te plaatsen, is de netto lading voor de
pijl ook nul.)
 Maak eerst de balans op atomen kloppend:

Maak dan de ladingsbalans kloppend door de juiste hoeveelheid elektronen aan de juiste kant van de pijl
te zetten:

eindantwoord:

(Voor de pijl is de netto lading nul. Door twee elektronen na de pijl te plaatsen, is de netto lading na de
pijl ook nul.)

Opgave VI Halfreacties opstellen

stap 1: stel op basis van de structuurformule, de molecuulformule van hexaandizuur op

dus: C6H10O4

stap 2: plaats beginstof voor de pijl en product na de pijl

C6H12O → C6H10O4

stap 3: kloppend maken op ‘atomen’ waarbij je tevens gebruik maakt van het gegeven dat H2O en
H+ ook in de vergelijking moeten voorkomen

C6H12O + 3 H2O → C6H10O4 + 8 H+

stap 4: kloppend maken op ladingsbalans door een juiste aantal e- voor of na de pijl te plaatsen

C6H12O + 3 H2O → C6H10O4 + 8 H+ + 8 e-

NO3– + 3 H+ + 2 e– → HNO2 + H2O (×4)

C6H12O + 3 H2O → C6H10O4 + 8 H+ + 8 e– (×1)
C6H12O + 4 NO3– + 4 H+ → C6H10O4 + 4 HNO2 + H2O

In lucht is de oxidator zuurstof aanwezig die reageert met (de reductor) indoxyl.
Opgave VII Herkennen van elektronenoverdracht
Al wordt omgezet in Al3+ en O2 wordt omgezet in 2 O2-. Al staat dus elektronen af en O2 neemt elektronen
op.
4 Al + 3 O2 → 2 Al2O3

Mg wordt omgezet in Mg2+ en Br2 wordt omgezet in 2 Br-. Mg staat dus elektronen af en Br2 neemt elek-
tronen op.
Mg + Br2 → MgBr2

S2- wordt omgezet in S en I2 wordt omgezet in 2 I-. S2- staat dus elektronen af en I2 neemt elektronen op.
S2- + I2 → S + 2 I-

Ag+ wordt omgezet in Ag en 2 Br- wordt omgezet in Br2. Ag+ neemt dus elektronen op en Br- staat elek-
tronen af.
2 AgBr → 2 Ag + Br2

Voor de pijl staat een neutraal Na atoom en na de pijl een positief Na+ ion. Het neutrale Na atoom voor
de pijl heeft een elektron afgestaan en is dus een reductor.

Voor de pijl staan neutrale Fe atomen en het zouthydraat Fe2O3∙3H2O na de pijl bevat Fe3+ ionen. De
neutrale Fe atomen voor de pijl hebben elektronen afgestaan, dus de stof ijzer is de reductor.

Opgave VIII Redoxreactie of zuur-basereactie?

Zuur-basereactie:
- HBr staat H+ af aan H2O
- HBr is het zure deeltje
- H2O is het basische deeltje

Redoxreactie:
- een neutraal Zn atoom wordt omgezet in een positief Zn2+ ion door elektronen af te staan
- positieve H+ ionen worden omgezet in neutrale H2 moleculen door elektronen op te nemen
- het Zn atoom is de reductor
- het H+ ion is de oxidator

Redoxreactie:
- een neutraal Pb atoom wordt omgezet in een positief Pb2+ ion door elektronen af te staan
- een positief Cu2+ ion wordt omgezet in een neutraal Cu atoom door elektronen op te nemen
- het Pb atoom is de reductor
- het Cu2+ ion is de oxidator.

Zuur-basereactie:
- H2S staat H+ af aan OH-
- H2S is het zure deeltje
- OH- is het basische base

Redoxreactie:
- negatieve Br- ionen worden omgezet in neutrale Br2 moleculen door elektronen af te staan
- neutrale F2 moleculen worden omgezet in negatieve F- ionen door elektronen op te nemen
- het Br- is de reductor
- het F2 molecuul is de oxidator
Zuur-basereactie:
- H2O staat H+ af aan O2-
- H2O is het zure deeltje
- O2- is het basische deeltje