CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH

CƠ BẢN HỆ HÔ HẤP

ThsBS Hoàng Thị Ngọc Hà

Bộ môn CĐHA – Trường ĐHYD Huế
 Mục tiêu học tập

1. Nhận thức được tầm quan trọng của các dấu hiệu hình
ảnh trong chẩn đoán bệnh lý hô hấp

2. Phân tích được các dấu hiệu hình ảnh X quang cơ bản
của hệ hô hấp và thực hành đọc được 1 số hình ảnh
thường gặp trên phim.
 CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH
CƠ BẢN TRÊN PHIM X QUANG

• Hình ảnh bóng mờ • Hình súng hai nòng

• Hình ảnh quá sáng • Hình đường ray xe lửa
• Dấu hiệu tiếp tuyến • Các đường trung thất
• Dấu hiệu bóng chồng • Dấu hiệu hội tụ rốn phổi
• Dấu hiệu cổ ngực • Dấu hiệu bao phủ rốn phổi
• Dấu hiệu ngực bụng • Dấu hiệu chữ S ngược
• Các hình hang thường gặp
CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Hình mờ bất thường
 Phân tích hình mờ

• Hình ảnh mờ bất thường: Hình dạng, phân bố, bờ, độ đồng nhất,
mức hơi dịch
CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Hình quá sáng
 CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Dấu hiệu tiếp tuyến
Bờ của cơ quan hay tổn thương thấy được khi đậm độ của nó khác
biệt hơn đậm độ môi trường xung quanh và khi bờ của nó tiếp tuyến
với chùm tia X.
 CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Dấu hiệu bóng chồng
Hai bộ phận cùng đậm độ, nếu cùng một mặt phẳng thì không thấy
ranh giới của nhau, ví dụ:
- Cơ hoành trái phía trước cùng đậm độ, cùng mặt phẳng với tim nên bị xoá
- Xoá bờ phải cung dưới của tim khi có bóng mờ của đông đặc phổi thuỳ giữa
- Xóa các đường trung thất khi tổn thương trong cùng một mặt phẳng

A - Đám mờ thuỳ giữa,

B - Tràn dịch màng phổi khu
trú
 CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Dấu hiệu bóng chồng

Xóa bờ trong khối mờ khi tổn thương cùng một mặt phẳng với tim
CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Dấu hiệu cổ ngực
 CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Dấu hiệu cổ ngực
- Bóng mờ trung thất nếu có bờ trên phía trên xương đòn không rõ
nét là ở trung thất trước vì cùng mặt phẳng với phần mềm nền cổ;
- Ngược lại nếu bờ trên của bóng mờ trung thất phía trên xương đòn
rõ nét là ở trung thất sau vì được bao bọc bởi khí của nhu mô phổi
vùng đỉnh.

A - Bóng mờ trung thất sau, B -Bóng mờ trung thất trước

 CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Dấu hiệu ngực bụng
Bóng mờ ở đáy phổi nếu có bờ dưới rõ nét trên nền mờ ổ bụng là
xuất phát từ phổi, được bao bọc bởi khí;
Nếu bờ dưới của bóng mờ này bị xoá là xuất phát từ ổ bụng, được
bao bọc bởi phần mềm của ổ bụng.

A - Bóng mờ trong lồng ngực, B - Bóng mờ trong ổ bụng

 CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Các đường trung thất
Vết ấn của trung thất lên phổi, màng phổi sẽ tạo nên đường mờ
trung thất, nếu thỏa mãn điều kiện:
- Thay đổi đột ngột đậm độ: đậm độ khí của phổi và đậm độ dịch của cấu trúc
- Bờ cấu trúc tiếp tuyến với chùm tia X

+ Đường trung thất trước (1)

+ Đường trung thất sau (2)
+ Đường cạnh tĩnh mạch đơn (3)
+ Các đường mạch máu trên (4) (5)
+ Đường cạnh động mạch chủ (6)
+ Đường cạnh cột sống trái (7)
+ Đường cạnh thực quản (8)
+ Đường cạnh tĩnh mạch chủ dưới (9)
 CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Dấu hiệu hội tụ rốn phổi
Rốn phổi lớn có thể do giãn động mạch phổi hoặc do khối u cạnh
rốn phổi (ví dụ hạch).
- Nếu các mạch máu dừng lại ở bờ hoặc bên trong bờ bóng mờ rốn phổi không quá
1cm thì rốn phổi lớn là do giãn động mạch phổi;
- Ngược lại nếu các mạch máu đi vào bóng mờ rốn phổi quá 1cm thì rốn phổi lớn là
do khối u cạnh rốn phổi.
 CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Dấu hiệu bao phủ rốn phổi

Bóng mờ trung thất, nếu có rốn phổi dừng lại ở bờ hoặc đi vào
trong cách bờ không quá 1cm là do bóng tim lớn; nếu rốn phổi đi
vào trong quá bờ 1cm thì bóng mờ này là do u trung thất.
CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Đường ray xe lửa và súng hai nòng
 CÁC DẤU HIỆU HÌNH ẢNH CĂN BẢN
Dấu hiệu S Golden
Xẹp phổi (thuỳ phổi) cho hình ảnh đám mờ, có bờ ( tựa vào rãnh
liên thuỳ) rõ nét và lõm. Nếu bờ này có đoạn lồi sẽ cho hình ảnh S
ngược, đoạn lồi này tương ứng khối u phế quản gây xẹp phổi.
Các hình hang thường gặp
Các hình hang thường gặp