‫مقدمه‬

‫معادن یکی از ثروت های ملی بسیار مهم و ارزدمده همر ر مور بمر ممار ممی میمدا سمه معمادن‬
‫در تولید صدایع تاثیر فمراوان دا متر و بسمیاری از ایمن صمدایع بمر من وابسمتر ادمدا در اف ادسمتان‬
‫این موضوع از اهمیت ویژه برخوردار اسمت زیمرا ر دوتوسمعر معمادن میتوادمد ا تصماد ر مور‬
‫را از حالت ررود وبی ثباتی خارج رددااف ادسمتان از لحماذ اخمایر معمددی بسمیار ودمی بموده رمر‬
‫اسممتخراج ملمممی و فدممی از ایممن مدممابع خممداداد میتوادممد بام م ر ممد ا تصمماد ملممی و بهبممود س م‬
‫زددگی مرد این مرز و بو گرددا‬

‫بدون ک از دوال سدگ بر مدوان مواد سموخت ادرژیتمک دمر تدهما در ادوار گا متر بلکمر در‬
‫حال حاضر دیز ازاهمیت ویژه صمدعتی برخمودار اسمت زیمرا اگمر بمر ایمن ممادهی ادرژیتیمک بمر‬
‫مدمموان گمماگزین مرصممر رو بممر اوال دهممت رممر تممی ممدن اخممایر من در سممالیان دممر دممدان دور‬
‫پی بیدی گریده استادر گرستر ود اهمیت ان تا گای میرسد رر حدی از صماح دذمران اومال‬
‫سدگ راپلی بر سموی ایدمده لقم داده ادمد اسمتخراج اومال سمدگ مدحم مماده مهم ادرژیتیمک بمر‬
‫ویژه پس از اختراع ما ین بخار و تکدمالوژی رمورس سمازی و بمر رمار گیمری من در رموه همای‬
‫بلدممد او مهممن گهممت تولیممد مهممن و فممو د بممر پیمادممر وسممعی گسممترز یافممت مموری رممر امممروز‬
‫ملیودهمما تممن از ایممن ممماده معممددی پممر ارزز رممر تر می و تعممالی مرصممر صممدعتی گهممان معاصممر‬
‫وابستر بر من است استخراج و مورد استهاده رار میگیمرد اگر مر پیمدا مدن ادمرژی همای گدیمد‬
‫ماددممد ادممرژی حور ممید ا هممای گممر زیرزمیدممی مممدوگزر ادممرژی اتممومی وهسممتوی میتوادممد‬
‫استهاده از اوالسدگ را دمر تدهما تحمت معاع مرار داده بلکمر در ایدمده بما تردیمد هممرا سمازد امما‬
‫دست رسی و ر هایدر بر این مدبع ادرژی و فراه بودن من در ارثر ر مورها اومال سمدگ را‬
‫دممر تدهمما بممر ممماده سمموخت سممحل الوصممول تبممدیل دممموده بلکممر افممر بمموده اخممایر من در بیعممت‬
‫اسمتهاده از ایممن مماده معممددی را در ایدمده دسممبت بمر دهممت وگماز بی ممتر خواهمد سمماخت روی ایممن‬
‫اصل مصمر گدیمد اومال سمدگ تما زممادی تمداو خواهمد یافمت رمر ب مریت بمر رمدا مدبمع ادمرژی‬
‫بیخ ممرو مممدثر دسممت رسممی پیممدا دکدممد خو ممبختادر در اف ادسممتان ا ممار اوممال سممدک رممر دارای‬
‫دخایر سر ار بوده ساحر وسعی را در رمربدمد اومال خیمز رمر ازسماحات ممال مر ر مور‬
‫ممروع و بممامبور از سمماحات مررممزی الممی وممر اف ادسممتان امتممداد دارد در بممر میگیممرد ممون‬
‫اخایر اوال سدگ در ر ور مزیز ما بر مرات دسبت بر اخایر دهت وگاز وافمر بموده واز دور‬
‫دمای خو ا تصادی برخودار است بدا ز است تا اخایر این مماده ادرژیتیمک بمدون ضمایعات‬
‫و ر یق مدن ار ممما زممین اسمتخراج گمردد بمر ایمن اسماس ز اسمت دمان تگدمالوژی ممدثر‬
‫گهت اسمتخراج ا مار اومال سمدگ م مر گمرد د تما از همر لحماذ بلدمد تمرین بماز دهمی را دارا‬
‫با د در این رتا پس از ارایر تاریخ ر مختصر درممورد اومال سمدگ تکدمالوژی اسمتخراج‬
‫اوممال سممدگ در فصممول گداگادممر امریممان سممازی واممماده سممازی سمماحات معممددی سممیت هممای‬
‫استخراج زبوی های ویل وروتا ) ت ری گردیده است ااز من گایی رر استخراج اومال سمدگ‬
‫بممدون وگودیممت ادسممان در زبمموی هممای اسممتخراگی در زمممره پدیممده هممای گدیممد و مهم بممر مممار‬
‫رفتر و در تکدالوژی معاصر استخراج معادن گای گاه خاص را دارا میبا د ا‬
‫ما ین های استخراگی ماددد رمباین و ترا کن ها مالوه بر رددن و بمار رمردن ترادسمپورت ممواد‬
‫مهیممده را در زبمموی هممای اسممتخراگی ادگمما مممی دهممدا هم دممان ‪ ٪۰۷‬در صممد اوممال بمما ریممق دممامبرده‬
‫اسممتخراج می ممودا بخممز بمما ی مادممده اوممال سممدگ توس م کممز هممای تممک تممک رمبمماین هممای مممر‬
‫بردا ت ما ین های دکی بردامر ای؛ برمر و ادهگار وبر ریقر هایدرولیکی استخراج می ودا‬
‫ممیمای هممای تکدممالوژی پروسممر هممای تولیممدی زبمموی اسممتخراگی بصممورت ممممو مربممو دمموع‬
‫وسایل رددن ادتقال من در وای تحکی زبوی و اداره سقف می با د‪:‬‬
‫در ممرای دیگممر ردممدن و ادتقممال اوممال سممدگ د ممواری مدهمما و مصممارف زمممان را بارامقممدار‬
‫استخراج) زبوی استخراگی و اخص های تخدیکی و ا تصادی تعین می رددا‬

‫ترادسپورت زیرزمیدی‬

‫ترادسممپورت زیرزمیدممی در معممادن یممک سیسممت م لممق بمموده رممر بممر مدذممور وذممایف در ادتقممال‬
‫م خص ده می با دا‬
‫ادتقال مواد مهید احگار یا رتلر معددی از زبوی ها ممادگی تا محو دزدیمک سمتول یما سصم زممین ادر‬
‫صورت ادتقال مدها ب ور گداگادر از اوال سدگ رر از زبوی های استخراج ده) را تا محمل بمارگیری‬
‫مگدد در با ی وسایل ادتقال اوال سدگ زبوی های استخراگی بر مدذور یک گایی بعدیا‬
‫ادتقال ممواد و تگهیمزات محمو دزدیمک سمتول تما زبموی همای اسمتخراگی و مممادگی یما تما محمل‬
‫پی برد رار در ردا دق ر از معدن و هم دان بر مکس منا‬
‫ادتقال رارگران بر محل رار و برمکسا‬
‫مواد پررماری از محمل ممماده مدن بمر معمدن و از معمدن تما محمل پی مبرد اممور پررماریا ادتقمال‬
‫اوال سدگ از زبوی های استخراگی بر دما ترادسمپورت اساسمی یماد مده و متبما ی مداصمر تکدمالوژی‬
‫سیست ترادسپورتی بر دا ترادسپورت رمکی یاد می ودا‬
‫توا ساختن وسایل ساختمادی و ترادسپورتی رر در حهریات افقی مایل و مممودی مو عیمت دا متر و در‬
‫حدود پادیل استخراگی یا بخز استخراگی بقرابر گر از وسمایل رسمادیدن اومال در وا) مرار دا متر‬
‫بر دا ترادسپورت سمتی یاد می ودا‬
‫مگمومر وسایل و سماختمان همای ترادسمپورتی در حهریمات اساسمی افقمی و مایمل مرار دا متر و در مدهما‬
‫تما ادمواع بارهما بمین بخمز همای اسمتخراگی و محمو دزدیمک سمتول یما در صمورت موگودیمت سمتول‬
‫مایل بر س معدن ادتقال داده می ود بر دا ترادسپورت ممومی معدن یاد می ودا‬
 ‫طراحی استخراج معادن‬

‫‪ .1‬معادن قابل استخراج‬

‫بر مدذور ارزیابی ابلیت استخراج معادن بر د یل فکتور های متعدد و م لق بودن بقات روز‬
‫م خص وگود دداردا بدابراین هر معدن را باید دذر بر م خصات مختص بر من بصورت د یق و با‬
‫گزییات مورد ارزیابی رار گیردا‬

‫معمو برای ارزیابی ابلیت استخراج معادن دذر بر فکتورهای ون اددازه بقر مقدار گزء مهید‬
‫مقدار تولید رای معدن راری مو عیت و رای ا تصادی م ابق بر گدول ‪1.1‬ا دمرات داده‬
‫می ودا‬

‫نمرات که به طبقه داده میشود (‪)n‬‬ ‫نمرات ارزیابی‬

‫فکتورها‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫متوسط کوچک‬ ‫بزرگ‬ ‫اندازه طبقه‬
‫‪2‬‬ ‫کم‬ ‫متوسط‬ ‫زیاد‬ ‫کیفیت طبقه‬
‫‪1‬‬ ‫کم‬ ‫متوسط‬ ‫زیاد‬ ‫مقدار تولید‬
‫‪2‬‬ ‫بسیار مناسب عادی نامناسب‬ ‫شرایط معدن کاری‬
‫‪2‬‬ ‫موقعیت و شرایط اقتصادی بسیار مناسب عادی نامناسب‬
‫‪Σ n =9‬‬ ‫مجموع نمرات‬

‫اگر مقدار مگمومی دمرات ا‪)Σn‬‬

‫‪ 2-1‬با د معدن برای استخراج مداس دیست‬

‫‪ 4-3‬با د بهات وگود دارد‬

‫‪ 6-5‬با د برای استخراج مداس است‬

‫‪ 8-7‬با د اهمیت ا تصادی دارد‬

‫‪ 11-9‬با د اهمیت ا تصادی فو العاده داردا‬

‫پارامترهای ارزیابی رار ایل است‪:‬‬

‫بقر‪:‬‬ ‫‪ -1‬اددازه‬
‫گودگی ت کیل سدگ معددی کل و ابعاد هددسی‬ ‫‪a‬ا‬
‫دت تکتودیز‬ ‫‪b‬ا‬
‫بقر‪:‬‬ ‫‪ -2‬ریهیت‬
‫گودگی ت کیل سدگ معددی‬ ‫‪a‬ا‬
‫احگار رداری سدگ معددی و ارتبا با من‬ ‫‪b‬ا‬
 ‫‪ -3‬مقدار تولید بقر ا در فی متر مربع فی متر مکع و تن)‬
‫‪a‬ا پارامترهای رر مربو فکتور ‪ 1‬و ‪ 2‬می ود‬
‫‪b‬ا گودگی دامتگادس بودن ت کیل سدگ معددی‬
‫‪c‬ا رارهای رر مربو امور ممادگی ادتخا سیست استخراج می ود‬
‫‪ -4‬رای معدن راری‪:‬‬
‫‪a‬ا رای گیو میکادیکی سدگ معددی و احگار مگاور من‬
‫‪b‬ا اددازه بقر ا گهت امتدادی افتادگی ضخامت و میل)‬
‫‪c‬ا مقدار میتان ا مترمکع فی تن)‬
‫‪d‬ا مقدار م ا مترمکع فی تن)‬
‫‪e‬ا رای خود سوزی معدن‬
‫‪f‬ا رای تکدالوژی استخراج معدن‬
‫‪ -5‬مو عیت و رای ا تصادی‬
‫‪a‬ا ریهیت رار و تامین امکادات‬
‫‪b‬ا ذرفیت تولید و ادتخا تکدالوژی‬
‫‪c‬ا تامین مقدار سرمایر‬
‫‪d‬ا مقدار ادرژی مورد ضرورت و تامین من‬
‫‪e‬ا مو عیت گ رافیایی و م کالت ا لیمی‬
‫‪f‬ا تگهیزات ادتقال‬
‫‪g‬ا رای ر ابت بازار‬
‫وریانت ها‬

‫فاصله بین اقشار به متر ‪ 06 :‬متر‬ ‫‪-1‬‬

‫خاکستر دهی ‪ ،‬منطقه ‪ :‬کم ‪ ،‬هموار‬ ‫‪-2‬‬
‫فاصله معدن از یازار فروش به متر ‪ 136 :‬متر‬ ‫‪-3‬‬
‫وزن مخصوص به تن بر متر مکعب‪ 2.2 :‬تن برمتر مکعب‬ ‫‪-4‬‬
‫عمق اقشار به متر ‪ 266 :‬متر‬ ‫‪-5‬‬
‫‪m1=2.5‬‬ ‫ضخامت اقشار به متر ‪m2 = 1.6 m3 =2.8 m4 = 1.2 :‬‬ ‫‪-0‬‬
‫درجه ‪ 2 :‬درجه‬ ‫‪-7‬‬
‫امتدادی به کیلومتر ‪7 :‬‬ ‫‪-2‬‬
‫افتادگی به کیلومتر ‪3 :‬‬ ‫‪-9‬‬

‫ذخایر جیولوجیکی‬

‫مجموع از مواد مفید معدنی و یا بخش از آن که در اعماق زمین موقیعت دارد‪ .‬و به دو نوع‬
‫بیالنسی و غیر بیالنسی تقسیم میگردد‬

‫‪1.1‬ذخایر بیالنسی‬
 ‫بخشی از ذخایر جیولوجیکی است که استخراج آن در حال حاضر مساعد و اقتصادی بوده و‬
‫پاسخگوی مطالبات کاندیشنی باشد‪ .‬و توسط فورمول ذیل دریافت میگردد‪.‬‬

‫‪Zb = S‬‬ ‫∑‬

‫‪Zb = 7000‬‬

‫‪Zb = 476280000‬‬

‫ذخایر بیالنسی در قشر ها ‪Z1,Z2 ,Z3 Z4‬‬

‫‪Z1 = 7000‬‬

‫‪Z2 = 7000‬‬

‫‪Z3 = 7000‬‬

‫‪Z4 = 7000‬‬

‫ضایعات مواد مفید معدنی‬

‫عبارت از بخشی از ذخایر بیالنسی مواد مفید معدنی بوده که هنگام استخراج معدن از اعماق‬
‫زمین کشیده نمی شود‪ .‬مقدار ضایعات مواد مفید به فصید یا ضریب ضایعات ارزیابی میشود‪ .‬و به‬
‫ضایعات مطروحه‪ ،‬استفاده وی ‪ ،‬عمومی معدن تقسیم میگردد‪.‬‬

‫ضایعات در سلیک های مانعی یا ماحافظوی ‪:‬‬

‫این ضایعات از فورمول ذیل دریافت میگردد‪.‬‬

‫‪Z1 =2‬‬ ‫∑‬

‫‪Z1 =2‬‬

‫‪Z1 22453200. Ton‬‬

‫ضایعات در های نگهدارنده‬

‫‪ K1=(0.01‬ضریب ضایعات‬ ‫این ضایعات از فورمول ذیل دریافت میگردد‪.‬‬

‫‪Z2 = k1 Zb . Ton‬‬

‫‪Z2 = 0.015‬‬ ‫‪476280000 . Ton‬‬

‫‪Z2 = 7144200 . Ton‬‬

‫ضایعات درشکستگی های جیولوجیکی و هایدروجیولوجیکی‬

 ‫‪ K2=(0.01‬ضریب ضایعات‬ ‫این ضایعات از فورمول ذیل دریافت میگردد‪.‬‬

‫‪Z3 = k2 Zb . Ton‬‬

‫‪Z3 = 0.0125‬‬ ‫‪476280000 . Ton‬‬

‫‪Z3 = 5953500. Ton‬‬

‫ضایعات استفاده وی‬

‫ضریب ضایعات‬ ‫‪=(0.05‬‬ ‫این ضایعات از فورمول ذیل دریافت میگردد‪.‬‬

‫])‪Z4 = [ Zb –(Z1+Z2+Z3‬‬ ‫‪. Ton‬‬

‫[ = ‪Z4‬‬ ‫‪–(22453200+7144200+5953500)] 0.075 . Ton‬‬

‫‪Z4 =33054682,5 . Ton‬‬

‫ضایعات عمومی‬

‫این ضایعات از فورمول ذیل دریافت میگردد‬

‫‪Z = Z1+Z2+Z3+Z4 . Ton‬‬

‫‪Z =22453200+7144200+5953500+33054682,5 . Ton‬‬

‫‪Z = 68605582,5 .Ton‬‬

‫ذخایز صنعتی‬

‫به منظور محاسبه ذخایر صنعتی باید از ذخایر بیالنسی‪ ،‬ضایعات مطروحه‪ ،‬ضایعات عمومی‬
‫معدن‪ ،‬ضایعات استفاده وی و بر عالوه آن ذخایری که برای استخراج مناسب نباشد تعریف میگردد‪.‬و‬
‫توسط فورمول ذیل دریافت میگردد‪.‬‬

‫– ‪= Zb‬‬ ‫‪.Ton‬‬

‫‪= 476280000 – 68605582,5 .Ton‬‬

‫‪= 407674417.5 Ton‬‬

‫ضریب استخراج‬

‫ضریب استخراج توسط فورمول ذیل دریافت میگردد‪.‬‬

‫=‪C‬‬ ‫‪⁄‬‬ ‫‪100%‬‬

‫=‪C‬‬ ‫‪⁄‬‬ ‫‪100%‬‬

‫=‪C‬‬ ‫‪⁄‬‬

‫‪C=80%‬‬

‫ضریب ضایعات‬

‫ضریب ضایعات توسط فورمول ذیل دریافت میگردد‪.‬‬

‫=‪C‬‬ ‫‪⁄‬‬ ‫‪100%‬‬

‫=‪C‬‬ ‫‪⁄‬‬ ‫‪100%‬‬

‫‪C= 14%‬‬

‫انتخاب مناسب قدرت تولیدی‬

‫قدرت تولیدی مطروحه یکی از پارامتر های اساسی بوده که تعین کننده مشخصات کمی وکیفی تمام‬
‫کامپلکس تکنالوژیکی وشاخص های تخنیکی‪ -‬اقتصادی کار معدن میباشد بدین ترتیب انتخاب وکمیت‬
‫آن اهمیت زیاد را ازنگاه اقتصاد ملی دارا میباشد‪ .‬در حال حاضر ساختمان معادن بزرگ با قدرت‬
‫تولیدی ساالنه ‪ 3.0 2.4 1.2 1.2 6.9‬میلیون تن و در معادن با ذخایر بیشتر وشرایط مساعد موقعیت‬
‫طبقات ‪ 4.0‬الی ‪ 0‬میلیون تن و یا بیشتر از آن توصیه میگردد‪ .‬در بعضی موارد در معادن باذخائیر‬
‫محدو د مارک های کمیاب زغال سنگ ساختمان معدن باقدرت تولیدی کمتراز ‪ 6.9‬ملیون تن مجاز‬
‫است‪.‬‬
‫برای تعیین قدرت میتود مشخص وجود ندارد اما براساس تجارب بعضی فورمول های که توسط‬
‫محققین بدست آمده است قرار ذیل به شرح آن می پردازیم‪.‬‬
‫‪ .1‬تعین قدرت تولیدی معدن توسط فورمول که در نتیجه تحلیل استاتیکی و یا احصایوی ار قام که‬
‫از معادن مختلف بدست آمده است‪.‬‬

‫‪C1   2  E H  K 1‬‬
‫‪AЩ ‬‬ ‫‪ 1000........Ton‬‬
‫‪C1‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ K p  E H  K 1‬‬‫‪‬‬
‫‪Z PO‬‬
‫در اینجا‪:‬‬
‫‪ Ø ، K  p،E H ، K1‬و ‪ C1‬ضرائیب محاسبوی است که مشخص کننده مصارف اساسی‬
‫واستفادوی بوده واز جدول ذیل انتخاب میگردد‪.‬‬
‫ضرایب محاسبوی‬
‫موقعیت طبقات‬ ‫حوزه‬
‫‪‬‬ ‫‪K / ‬‬ ‫‪K1‬‬ ‫‪K1‬‬ ‫‪C1‬‬

‫‪2.3+0.66A‬‬ ‫‪0.0000‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪61‬‬ ‫‪18‬‬ ‫کم میل ومائیل (نازک و‬

‫کوزنیسک‬
‫‪Заδ‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪.2‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪.6‬‬ ‫باضخامت متوسط)‬
‫‪2.3+0.86‬‬ ‫پرشیب وضخیموباضخامت‬
‫‪0.000081 16.2 6123 17.8‬‬ ‫کوزنیسک‬
‫‪AЗаδ‬‬ ‫متوسط‬
‫‪ -EH‬ضریب نورماتیفی مؤثریت مقایسوی سرمایه گذاری اساسی بوده در انتروال ‪ 6.2-6.1‬متغیر‬
‫است‪.‬‬
‫‪ -A3ab‬بهره دهی ماهانه زبوی بوده از رابطه ذیل دریافت میگردد ‪.‬‬
‫‪A3a  L  Vcyt  ncyt  Pcp  C  10 3‬‬

‫در اینجا‪:‬‬
‫‪ -L‬طول الوا به متر‬
‫‪ -Vcyt‬سرعت پیشرفت شبانه زبوی به متر در شبانه روز‬
‫‪-ncyt‬تعداد روزهای کاری در یک ماه‬
‫‪ -C‬ضریب استخراج‬
‫‪ -Pcp‬تراکم زغال سنگ به تن فی متر مربع قرار زیل دریافت میگردد ‪ .‬از حاصل ضرب ضخامت در‬
‫وزن مخصوص قشر بدست میآید‪.‬‬

‫عرض حفریه به متر‪:‬‬

‫‪B=m+A+p+A+N,m‬‬
‫‪B = 0.3 + 1.35 + 0.2 + 1.35 + 0.75‬‬
‫‪B = 4m‬‬
‫طول حقیقی الوا به متر‪:‬‬
‫‪L1= 5+4+5+4+4 = 22m‬‬
‫‪L= L- L1 = 300 – 22 = 278m‬‬
‫مجموع زمان های تخنیکی ‪:‬‬
‫‪T= T1 + T2 +TOM +TKO + T3H +Typ‬‬
‫سرعت ماشین در برش (برداشت)‪:‬‬
‫=‪T1‬‬ ‫‪⁄‬‬ ‫‪, mint‬‬
‫=‪T1‬‬ ‫‪⁄‬‬ ‫‪= 46.3 , mint‬‬
‫سرعت ماشین در برگشت ‪:‬‬
‫=‪T2‬‬ ‫‪⁄‬‬ ‫‪, mint‬‬
‫=‪T2‬‬ ‫‪⁄‬‬ ‫‪= 19.86 , mint‬‬
‫مجموع زمان مانور‬
‫‪Tom = 0‬‬
‫= ‪TKO‬‬ ‫‪p‬‬

‫= ‪TKO‬‬
 ‫‪ :C‬عرض برداشت ماشین (کمباین)‬
‫‪T3H = L‬‬
‫‪ :L‬طول حقیقی الوا‬
‫‪ :M‬ضخامت رگه یی که در آن کار جریان دارد‬
‫‪ :C‬عرض برداشت کمباین‬
‫‪ :Zy‬مصرف مخصوص یک پل‬
‫‪ :Zp‬زمان تعویض یک پل‬
‫‪T3H = L‬‬
‫‪T3H = 272‬‬
‫‪T3H =597.7‬‬

‫=‪Typ‬‬ ‫‪1 KH -1),mint‬‬

‫=‪Typ‬‬ ‫‪1 0.9 -1),mint‬‬

‫=‪Typ‬‬ ‫‪mint‬‬

‫= ‪KH‬‬ ‫‪, mint‬‬

‫= ‪KH‬‬ ‫‪0.9 mint‬‬

‫مجموع زمان های تخنیکی ‪:‬‬

‫‪T= T1 + T2 +TOM +TKO + T3H +Typ‬‬
‫‪T= 40.3+19.86 +14.3 +597.7+4.63‬‬
‫‪T= 622.79mint‬‬
‫حاال ‪ 022.79‬دقیقه را به ساعت تبدیل مینماییم ‪:‬‬

‫حاال سرعت پیشروی کمباین در شیفت را دریافت مینماییم‪:‬‬

‫‪6h‬‬ ‫‪0.53m/shift‬‬
‫‪ 6.53‬را ضرب عرض برداشت کمباین نموده سرعت پیشروی کمباین در یک شیفت را نشان میدهد‪:‬‬
‫‪0.53‬‬
‫سرعت پیشروی کمباین در یک شبانه روزی ‪:‬‬
‫‪Vcy = 0.45‬‬
 ‫بهره دهی ماهانه زبوی توسط فورمول ذیل دریافت میگردد‪:‬‬
‫‪A3a  L  Vcyt  ncyt  Pcp  C  10 3‬‬

‫‪A3a  278  1.35  25  9.07  0.86 = 73125.32,ton‬‬

‫‪A3a  0.001‬‬ ‫‪73125.32=73.19,ton‬‬

‫‪Pcp   ‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪.......ton / m 2‬‬
‫‪n‬‬
‫‪8.1‬‬
‫‪Pcp  2.8 ‬‬ ‫‪ 9.07ton / m 2‬‬
‫‪2.5‬‬
‫‪Ф= 2.3+0.66 A3aб‬‬
‫‪Ф= 2.3+0.66‬‬ ‫‪= 50.04‬‬
‫قدرت تولیدی توسط فورمول ذیل دریافت میگردد‪.‬‬

‫‪AЩ ‬‬
‫√‬

‫√= ‪AЩ‬‬ ‫√=‬ ‫√‬

‫√ ‪AЩ‬‬ ‫‪= 13858.622‬‬

‫‪AЩ = 13858622.76 T0n‬‬

‫نوت‪ :‬بعد از دریافت قدرت تولیدی‪ ،‬قدرت تولیدی بدست آمده را با قطار نورماتیفی (‪1.2 1.2 6.9‬‬
‫‪ 4، 3.0، 2.4‬و‪ . 4.5‬ملیون تن) مقایسه نموده در نتیجه نزدیک به آن کم ترین شان انتخاب می گردد‪.‬‬

‫بین قدرت تولیدی ساالنه معدن ‪ AШГ‬ومدت کار محاسبوی معدن ‪ TPaC‬وزخایر صنعتی ‪ZЛРO‬رابطه‬
‫ذیل موجود است ‪.‬‬
‫‪Z ‬‬
‫‪TPaC ‬‬ ‫‪........... year‬‬
‫‪A ‬‬

‫‪407674417.5‬‬
‫‪TPaC ‬‬ ‫‪ 90 year‬‬
‫‪4500000‬‬

‫مدت کار کامل معدن از حاصل جمع مدت کار محاسبوی معدن (‪ ،)Tpac‬مدت به کار بردن قدرت‬
‫تولیدی (‪ )Tcop‬و مدت متوقف شدن (‪)T3at‬استخراج حاصل می‬
‫‪T  T pac  Tcop  T 3at ........... year‬‬
‫شود‪.‬‬

‫مدت زمان به کار بردن قدرت تولیدی(‪ )Tcop‬با درنظرداشت شرایط ذیل دریافت می گردد‪:‬‬
 ‫‪Miliyonton‬‬
‫‪AЩ  1,2‬‬ ‫‪................Tcop  2 year‬‬
‫‪year‬‬
‫‪Miliyonton‬‬
‫‪AЩ‬‬ ‫)‪ (1,2  3‬‬ ‫‪................Tcop  3 year‬‬
‫‪year‬‬
‫ودر صورت که ‪ AШГ  3MLH .T‬باشد برای معادن با عمق بیشتر از‪ 200m‬قیمت ‪ tCOB‬باطرح تعین‬
‫میشود‪.‬‬
‫مدت متوقف شدن استخراج توصیه نشده الکن نباید بیشتر از ‪ 20%‬دوام استخراج افق بعدی باشدبدین‬
‫ترتیب در صورت طبقات کم میل ومایل قیمت آن درحدود ‪ 2-3‬سال وبرای طبقات پر شیب تا ‪ 2‬سا ل‬
‫میباشد ‪.‬‬
‫‪ .2‬تعین قدرت را با استفاده ازفورمول ذیل نیز محاسبه می نمایند‪:‬‬
‫‪mop‬‬ ‫‪ton‬‬
‫‪AЩ  ( K L  K HO ) Z RO ‬‬ ‫‪K   10 3 ‬‬
‫‪mcyt‬‬ ‫‪year‬‬

‫‪2.5‬‬ ‫‪ton‬‬
‫‪AЩ  (0.87  243.78) 407674417.5 ‬‬ ‫‪ 1.32 ‬‬
‫‪8.1‬‬ ‫‪year‬‬

‫‪AЩ  (244.65) 166820371.6  (244.65)  12915.89‬‬

‫‪Ton‬‬
‫‪AЩ  3159872.49‬‬
‫‪year‬‬
‫در اینجا‪:‬‬
‫‪ .- KΠL‬ضریب است که تأثیر تعداد اقشار ذغال سنگ را که درساحه معدن همزمان استخراج می شود‬
‫درنظرمی گیرد‪ .‬از رابطه ذیل دریافت میگردد‪:‬‬
‫‪n op n nl  n op‬‬
‫‪K L ‬‬
‫‪n nl‬‬

‫‪1 4  1 1.73‬‬
‫‪K L ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 0.87‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬
‫در اینجا‪:‬‬
‫‪-nop‬تعدا اقشار که همزمان استخراج میگردد‬
‫‪-nnl‬تعداد اقشار که درساحه معدن وجود دارد‬
‫‪ - К НОЗ‬ضریب است که تأثیر بارزبوی استخراجی را درقدرت تولیدی مطروحه معدن درنظر می‬
‫گیرد ‪ .‬از رابطه ذیل در یافت میگردد‪:‬‬
‫‪mcp‬‬
‫‪K HOB    A3ab ‬‬
‫‪m pi‬‬

‫‪2.03‬‬
‫‪K HOB  1  73185.4 ‬‬ ‫‪ 59426.54  243.78‬‬
‫‪2.5‬‬ ‫در اینجا‪:‬‬
 ‫‪ - ‬ضریب است که درجه تأثیرمتوسط بار زبوی واحد را درقدرت تولیدی انعکاس میدهد‪ .‬مقدار آن‬
‫در انتروال ‪ 6.5-6.4‬در تغییر است‪.‬‬

‫‪ - mcp‬ضخامت متوسط اقشار درساحه معدن به متر‪.‬‬

‫‪ - m pi‬ضخامت قشر که به منظور قشر استخراجی قبول شده است به متر‪.‬‬

‫‪ – ZΠPO‬ذخایرصنعتی زغالسنگ به تن‬

‫‪ -mop‬ضخامت تمام اقشار که هم زمان استخراج میگردد به متر‬

‫‪ – mcyt‬ضخامت مجموع اقشار که در ساحه معدن وجود دارد به متر‬

‫‪ – KГL‬ضریب است که تاثیر عمق استخراج و زاویه افتادگی اقشار را در نظر می گیرد ‪ .‬از رابطه‬
‫‪H‬‬
‫ذیل دریافت میگردد‪:‬‬
‫‪K L  1 ‬‬ ‫‪B‬‬

‫‪H B‬‬

‫‪200‬‬ ‫‪817.5‬‬
‫‪K L  1 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 1.32‬‬
‫‪617.5 617.5‬‬ ‫در اینجا‪:‬‬
‫‪ – HBГ‬عمق سرحد فوقانی ساحه معدن به متر‬
‫𝛅‪ -HB‬عمق سرحد تحتانی معدن به متر‬
‫مطابق به روش اول قدرت تولیدی بدست آمده را باقدرت تولید نورماتیفی مقایسه می گردد‪.‬‬

‫‪ .3‬قدرت تولیدی مناسب از فورمول ذیل نیز بدست می آید‪:‬‬

‫‪AЩГ  31.6  f  Z PO‬‬

‫‪AЩГ  31.6  25.42  407674417.5  795.68  20190.95‬‬

‫‪Ton‬‬
‫‪AЩГ  16218823.91‬‬
‫‪year‬‬

‫در اینجا‪:‬‬

‫‪ -Aшг‬قدرت تولیدی مناسب معدن به تن فی سال‬

‫‪ -ZΠPO‬ذخایر صنعتی معدن‬

‫‪ -f‬ضریب است که پارامترهای شرایط جیوتکتونیکی منطقه را در نظر میگیرد‪ .‬از رابطه ذیل دریافت‬
‫میگردد‪:‬‬
 ‫‪A3 AB‬‬
‫‪f  4.2  0.29 ‬‬
‫‪1000‬‬

‫‪73185.4‬‬
‫‪f  4.2  0.29 ‬‬ ‫‪ 25.42‬‬
‫‪1000‬‬

‫قدرت تولیدی نظر به فورمول ‪13858622.76 Ton -1‬‬

‫قدرت تولیدی نظر به فورمول ‪3159272.49 Ton -2‬‬

‫قدرت تولیدی نظر به فورمول‪10212223.49 Ton -3‬‬

‫‪ -A3ab‬مقدار بار در زبوی استخراجی ماهانه را درنظر می گیر‪.‬‬

‫انتخاب موقعیت استول اساسی انتقالی‬

‫در امور معادن زیر زمیدی مواد رر در هردق ر ی از ساحر معدن ردده می ود بر محو ر دزدیک‬
‫استول از اودگا بر س زمین ادتقال داده می دا از این لحاذ مو عیت ستول در ادتقال مواد از دگاه‬
‫ا تصادی رول بی سزاد داردا مصارف ادتقال با فاصل ر ادتقال و مقدار مواد ارتبا مستقی داردا‬
‫مصارف و مقدار ادتقال از راب ر ایل بدست می مید‪:‬‬

‫مو عیت استول دذر بر سر فکتور تعیین می ودا‬

‫‪ -1‬دذر بر فاصلر ادتقال مواد‬

‫‪ -2‬دذر بر مقدار ضایعات مواد‬
‫‪ -3‬دذر بر محکمی احگار گادبی استول‬

‫‪NM=M∙F Ton∙Km‬‬

‫فاصله انتقال به کیلومتر‪ F‬مقدار مواد که انتقال داده میشود به تن و ‪M‬در اینجا‪:‬‬

‫مصارف انتقال از رابطه ذیل بدست می آید‪:‬‬

‫‪Q=NM∙q‬‬

‫در اینجا ‪ q‬مصارف انتقال به ‪ Afg/Ton∙Km‬است‪.‬‬

‫مثال‪ :‬معدن که در ذیل داده شده دارای ‪ 4‬قشر مواد معدنی است‪ .‬فاصله میان هر قشر و مقدار ذخایر‬
‫‪ D‬و ‪A,B,C‬در آن داده شده است‪ .‬مطابق به معلومات فوقعیت موقعیت مناسب استول را در موقعیت‬
‫تعیین نمایید‪.‬‬
 ‫ دذر بر فاصلر ادتقال مواد‬-1

A= Z1 + Z 2 (L) +Z3(L+L1)Z4(L+L1+L2) h

A= 126420000 + 80908800(431.12) +141590400(862.24)+

60681600(1293.36) 520.1

A= 122523016502812.8 Ton.Km

B= Z1(L) + Z 2 +Z3(L1) Z4(L1+L2) h

B= 126420000 (431.12) + 80908800 +141590400 (431.12) 60681600

(862.24) 520.1

B=87349575486163.2 Ton.Km

C= Z1(L+L1)+ Z 2 (L2) +Z3 + Z4 (L2) h

C= 126420000 (862.24)+ 80908800 (431.12) +141590400 + 60681600

(431.12) 520.1

C=24473384916224294.4 Ton.Km

D= Z1(L+L1+ L2)+ Z 2 (L1+L2) +Z3 (L2)+ Z4 h

D= 126420000 (1293.36)+ 80908800 (862.24) +141590400 (431.12)+

60681600 520.1

D=153103142326176 Ton.Km

A=122523016502812 Ton.Km

B=87349575486163.2 Ton.Km

C=24473384916224200 Ton.Km

D=153103142326176 Ton.Km
 ‫‪ -2‬نظر به مقدار ضایعات مواد‪:‬‬

‫ضایعات مواد در استول ‪A‬‬

‫‪rA= Tan(20)∙520.1= 189.3m‬‬

‫‪VrA=Π∙rA2∙m∙ =3.14∙(189.3)2∙2.5 ∙ 2.8 = 787642.1 m‬‬

‫‪ :m‬ضخامت رگه معدنی‬

‫وزن مخصوص مواد معدنی‬

‫ضایعات مواد در استول ‪B‬‬

‫‪rA= Tan(25)∙459.51= 214.27m‬‬

‫∙‪VrA =3.14(214.27)2∙2.5‬‬ ‫‪= 1009137.7 Ton‬‬

‫‪rA= Tan(25)∙520.1= 242.5m‬‬

‫∙‪VrA =3.14(242.5)2∙1.6‬‬ ‫‪= 827239.3 Ton‬‬

‫‪∑VArB=1009137.7+827239.3=1836377 Ton‬‬
 C ‫ضایعات مواد در استول‬

rA= Tan(30)∙398.92= 230.3m

VrA =3.14(230.3)2∙2.5∙ = 1165777.2 Ton

rA= Tan(30)∙459.51= 265.3m

VrA =3.14(265.3)2∙1.6∙ = 990107.1 Ton

rA= Tan(30)∙520.1= 300.3m

VrA =3.14(300.3)2∙2.8 ∙ = 2220017.4 Ton

∑VArC =1165777.2+990107.1+ 2220017.4 =4375902 Ton

D ‫ضایعات مواد در استول‬

rA= Tan(35)∙338.3= 236.9 m

VrA =3.14(236.9)2∙2.5 ∙ = 1233552.99 Ton

rA= Tan(35)∙398.92= 279.33m

VrA =3.14(279.33)2∙1.6 ∙ = 1097596.78 Ton

rA= Tan(35)∙459.51= 321.75m

VrA =3.14(321.75)2∙1.6 ∙ = 2548489.34 Ton

rA= Tan(35)∙520.1= 364.2 m

VrA =3.14(364.2)2∙1.6 ∙ = 1399422.36 Ton

∑VArD = 1233552.99 + 1097596.78 +2548489.34 + 1399422.36 = 6279061.47

‫مجموع مصارف انتقال مواد وضایعات مواد معدنی در هر یکی ار استول ها‬

A=787642.1+122523016502812 = 122,523,017,290,454

B=1009137.7 + 87349575486163.2 = 87,349,576,495,301

C=4375902 + 24473384916224200 = 24,473,384,920,600,100

D= 6279061.47 +153103142326176 = 153,103,148,605,237

‫نظر به این که کمترین مصرف در استول ‪ B‬میباشد‪.‬پس استول خود را در این نقطه حفر مینماییم چون‬
‫در این نقطه اقتصادی تر میباشد‪.‬‬

‫تعیین مقطع ستول نظر به مقدار تولید روزانه‪:‬‬

‫نظر به حد اعظمی بار اندازه ها (طول و عرض) اسکیپ و کلیت اندازه مقطع ستول تعیین می گردد‪.‬‬

‫به منظور تعیین اندازه های وسایل ترانسپورتی مقدار تولید به ساعت و تایم قرار ذیل دریافت می‬
‫گردد‪:‬‬

‫‪A3a‬‬
‫‪⁄‬‬

‫= تعداد روز های کاری در سال‬

‫ضریب است‬

‫‪⁄‬‬

‫برای دریافتن تعداد روند از فورمول ذیل استفاده صورت می گردد ‪.‬‬

‫زمان رفت و برگشت اسکیپ رامیتوان از فورمول ذیل دریافت نمود‪.‬‬

‫∑‬

‫مدت زمان تخلیه و بارگیری‬

‫مجموع ارتفاع انتقال‬
‫‪ :‬سرعت متوسط رفت و آمد همان وسیله انتقال دهنده است و از این فورمول پیدا می‬
‫شود‬
‫∑‬
‫‪⁄‬‬
 ‫‪ :‬قیمت بیتا‬

‫‪⁄‬‬

‫مقدار بهره دهی ساعت وار ( ) تعداد رفت و برگشت در یک ساعت( ) و ظرفیت حمل‬
‫مواد توسط اسکیپ در یک رفت و برگشت ( ) را محاسبه نموده مطابق به آن ابعاد‬
‫اسکیپ و کلیت تعیین می شود‪.‬‬

‫‪⁄‬‬ ‫‪⁄‬‬

‫‪b‬عرض قفس به ملی متر‬ ‫طول قفس به ملی متر‬ ‫ظرفیت کلیت در یک رفت و‬
‫‪ ⁄‬برگشت‬

‫‪1010‬‬ ‫‪2555‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪1394‬‬ ‫‪3600‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1494‬‬ ‫‪4000‬‬ ‫‪3‬‬
‫محاسبه قدرت قطر مفید ستول از طریق فورمول ذیل دریافت می گردد‪:‬‬

‫تعین موقعیت استول نظر به محکمی احجار‪:‬‬

‫ستول ها در تمام طول عمر معدن فعالیت میکند بنابراین برای جلوگیری از تغییر شکل ستول الزم‬
‫است به صورت اساسی تحکیم شود‪ .‬به منظور اینکه مصارف تحکیمات به حداقل برسد الزم است تا‬
‫ضخامت تحکیم کانکریتی به کمترین برسد‪.‬‬

‫ضخامت تحکیمات بتونی از رابطه ذیل دریافت می گردد‪.‬‬

‫ضخامت تحکیم بتونی‬

‫فشار دایروی که بر دیوار های ستول از طرف احجار جانبی وارد می شود به‬
‫‪⁄‬‬
 ‫شعاع مفید ستول است به متر که برای دریافت آن قطر را تقسیم می کنیم‪.‬‬

‫‪⁄‬‬ ‫مقاومت فشاری که بتون تحمل می کنند به‬

‫{‬ ‫}‬

‫‪⁄‬‬ ‫وزن مخصوص احجار جانبی‬

‫عمق موقعیت ستول به متر ‪.‬‬

‫زاویه اصطکاک داخلی احجار ‪.‬‬
‫نوت‪ :‬هنگام حفر ستول در طبقات مختلف ضخامت بتون نیز متفاوت است بناربراین‬
‫کمترین ضخامت متوسط بتون در طبقات عبارت از موقعیت مناسب ستول است‪.‬‬
‫ضخامت کانکریت در سوف ‪ A‬قرار ذیل است‬

‫{‬ ‫}‬

‫{‬ ‫}‬ ‫‪⁄‬‬

‫زاویه اصطکاک داخلی احجار است که در طبقات مختلف فرق می کنند که در‬
‫این جا چند طبقه در نظر گرفته شده است به طور فرضی و تقریبی در نظر گرفته شده‬
‫است‪.‬‬

‫‪⁄‬‬

‫مساحت مقطع عرضی ستول بعد از تحکیم از فورمول ذیل محاسبه می شود‪.‬‬
‫‪⁄‬‬ ‫‪⁄‬‬

‫مساحت مقطع عرضی ستول قبل از تحکیم از فورمول ذیل دریافت می گردد‪.‬‬

‫‪⁄‬‬ ‫‪⁄‬‬

‫دریافت مقطع حفریاتی از فورمول ذیل دریافت می گردد‪.‬‬