Professional Documents
Culture Documents
LaiTSayartaw GanBeYaPoem
LaiTSayartaw GanBeYaPoem
rmwd u m
ed ' gef ;
ckepfaeY Ak'¨0ifbk&m;½Sdcdk;ESifh qkawmif;trsKd;rsKd;
owå|me bk&m;½Sdckd;
a';'&Jarwåmpm
pkdifjyif ao&nfao&uf arwåmpm
'Dy&if; ao&nfao&uf arwåmpm
xDarwåmpm
EGm;arwåmpm
rD; yGJa rwåm pm
qkawmif;jynfh arwåmpm
ywåjrm; arwåmpm
oD[awm bk&m;ausmufpm
omoemavQmuf ESpfrsdK;
omoemavQmuf wpfrsKd;
oHa0* aw;xyf
Mo0g'aw;xyf (1)
Mo0g'aw;xyf (2)
Mo0g' aw;xyf (3)
tEkomoeD aw;xyf
Mo0g'aw;xyf
yd#uwftpG,fcsKd; aw;xyf
{uydk'f vuFm
qdkydrfhrn§m qHk;rpm
y#dpöorkyÜg'fvuFm
oH a 0*av;csKd ; BuD ;
av;csKd ; BuD ; tajz
oHa0*av;csKd;BuD; (OD;ausmfat;)
¤if; av;csKd;BuD;tajz
oHa0* vuFm-½Spfydk'f
usrf ; NyD ; ed * k H ;
tbd,mpuESifh Oa,smZeuxm
cE¨m tm,we "mwf opöm vuFmusrf;
½lyu©E¨m
ed y æ E é ½ k y f - 18-yg;
tedyæEé½kyf-10-yg;
a0'emu©E¨m ESifh onmu©E¨m
ocFg&u©E¨m
0dnmPu©E¨m
cE¨m ig;yg;
tm,wecef;
"mwfcef;
opömcef;
trd E d k Y r pd k Y e J Y rmwGpH w
k ð twduaú EÅm? rmwkxn&oHy0d - [laom
ygVdtvmukjd refrmbmomjyefqykd gaomf ]]oifonf
aovGef Ny;D aemuftbdüYk trdE&Ykd nfudk raomufpyYdk gESi}hf } [kqv kd &dk m
t"dyÜg,f tus,frSmrl oifonf þb0oHo&müom usifvnf
ygap? aemufb0oHo&m qufvufí rusifvnfygapESifh? þ
b0oHo&mrSmyif aemifoHo&mü usifvnfapaMumif; t0dZÆm
paom w&m;taygif;ukd aumif;aumif;BuD;&Sif;vif;í tvif;
ÓPfayguf atmiftm;xkwfvdkufyg[k qdkvdkayaMumif;/
þpum;awmft& trdE&Ykd nfukd pk&Yd orQonf oHo
rxif r jrif
&mü usiv f nf&onfomjzpf&m --- oku Yd siv
f nf&
jcif;ç trdEdkY&nfukd pkdY&jcif;wdkYrSmvnf; pifppf oHo&m\ tjypfudk
rjrifEikd jf cif;ç trdE&Ykd nfp&Ydk jcif;wdüYk qufE,
G af om oHo&mh'u
k w© u
Ykd kd
rxifEdkifjcif;wdkYaMumifhyifjzpfayaMumif;/
xdo
k rYkd jrifEikd çf rxif Edik jf cif;\ t
tarSmifcGif;tvif;ÓPf
aMumif;&if;rSmum; t0dZÆmwnf;
[laom trdkufwdkufBuD;zkH;vTrf; aerIaMumifhomjzpfay&m ----trd
ZtpodYk
Ed&Yk nfudk rpd&Yk awmhbYkd oHo&mü rusiv f nf&awmhbrYkd mS xdk t0dZmÆ
arSmifrdkufBuD;ukd wdkufcGJjzdKcGif;bdkYç wdkufcGJjzdKcGif;í tvif;ÓPf
a&mif&bdkYom ta&;BuD;vSygonf/
okdYjzpfygí r[mwr arSmifvS trdkufzsufwdkufbdkY
yk H E S d y f x k w f a 0
&m tvif ; a&mif " mwf r [monf b ,f E S p f j zm
b,fESpfyg;ç trdkufum; b,fESpfykHç t"dyÜg,ftpkHpkHukd tukeftpif
xifxif&Sm;&Sm; jywfom;vSpGm ñTefjyygaom v,fwDq&mawmf
bk & m;BuD ;\ tvif;usrf; þpmudk oHo&mü usifvnfjcif;rS
&yfpJvdkolç trdEdkYqufvuf rpdkYvdkolwdkYtusdK;iSm -
b'´ E Å a uvmo
uvmo-e0r e0r y"me em,uq&mawm
em,uq&mawmf
BuD;rSL;aom OD ; Ak d v f a rmif (omoe"Z od & D y 0& "r® m p&d , )
OD;armifarmifOD; ( B.AtNird ;f pm; ausmif;tkyf ) wku Yd wnf;jzwf
okwfoif jyifqifvsuf t&SifeE´daoe OD;pD;aom rkH&GmNrdKU r[m
v,fwDwkduf v,fwDa&mifjcnfuGefysLwm sLwmtzGUJ rS tu©&myk'&f if;
rcRw, f iG ;f ap&atmif þ tvif;usrf;ukd pmpDjyKvyk u f m xkwaf 0
jzefcY st
d yfygownf;/
v,fwDt½Sifauvmo
e0r y"me em,u q&mawmf
r[mv,fwDwdkuf
rk½H mG NrKd U/
----------
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 1
*rÇ&D uAsmusr;f
earm wó b*0awm t&[awm
or®morÁK'¨ó
zGm;awmfrlaomaeY paom ckepfaeYwdkYtm;&nfpl;í
csD;usL; zGJUqdktyfaom
ckepfaeY Ak'¨0ifbk&m;½Sdcdk;ESifh qkawmif;trsKd;rsKd;
Mumoyaw;aeY y#d o aE¨ , l
1/ oH k ; vl U ½S i f y if ? uRef Y x d y f w if / /aomif ; cG i f p Mu0Vm?
ewfjA[®mwdkY? nDnm½Hk;pk? awmif;yefrIaMumifh &wke*dk?
½Tef;½Tef;pdkonf? 0gqdkvjynfh? <uufrif;aeY0,f? csrf;ajrU
MunfjzL? oaE¨,lonf/ /ewfvlNidrf;bdkY udef;ygudk/ /
aomMumaeY zG m ;jrif
2/ oaE¨,lcg? q,fvMumaomf? r[mouú&mZf? ajcmuf
qJh½SpfBuHK? uqkefvjynfh? aomMumaeY0,f? csrf;ajrUpHkpD?
vkredÁ üD ? r[Dvu
dI q
f ?l zGm;awmfro
l nf/ / ewfval tmifNrKd U
vrf;ygudk/ /
wevF m aeY awmxG u f
3/ zGm;jrifajrmufaomf? qJhajcmufESpf½G,f? ysKdEke,fü? oHk;oG,f
a½Teef;? odrf;jref;NyD;vpf? qJhoHk;ESpfvQif? bkef;opfvQHvl?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 2
pHawmfrlí? ½G,frlEkNzdK;? ESpfqJhudk;0,f? av;rsKd;edrdwf?
ewfjy[dwfaMumifh? a½TpdwfjiifNidK? oHa0ydku? 0gqdkvjynfh?
usm;rif;aeY0,f? csrf;ajrU&*Hk? awm&yfvIHonf/ /
pHkNrdKifyif&dyf crf;rSmudk/ /
Ak ' ¨ [ l ; aeY bk & m;jzpf
4/ awm&yf N rd K if a y:? ajcmuf E S p f a ysmf í ? cgawmf w zH k ?
yGifhcsdefBuHKu? uqkefvjynfh? qifrif;aeY0,f? ajrUy&ar?
yv’ i f a bG x uf ? a½T a nmif a wmf B uD ; ? Ad w mef x D ; ES i f h ?
rNiD;MunfjzL? aeawmfrlvsuf? &efjrLcyif;? trdkufoif;udk?
t½Si;f y,fazsmuf? tvif;aygufu? xGe;f awmufbek ;f awmf?
aomif;vHk; ausmfonf/ / oHk;abmfvlwdkY jirf;ygudk/ /
paeaeY "r® p Muma[m
5/ bk&m;jzpfcg? rd*'god?Yk pMuma½TbmG ;? jzefcY so
D mG ;í? ig;yg;0*¾?D
pHt
k nDEiS ?hf r[Dwaomif;? wduk t
f aygif;rS? canmif;uyfvm?
ewfjA[®mtm;? 0gqdv k jynf?h paeaeY0,f? a<uUa<uUvQw H uf?
"r®pufudk? rdefY>rwf axGjym;? a[mazmfMum;onf/ /
w&m;ewfpnf ½Grf;w,fudk/ /
t*F g aeY y&d e d A Á m ef p H
6/ w&m;ewf p nf ? aqmf ½ G r f ; vnf u ? oH k ; rnf b H k o d k u f ?
wpfaomif; wdkuf0,f? uRwfxdkufo ol? ewfvljA[®m?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 3
owå0gudk? acrmaomifodkY? azmiful;wkdYjzifh? aqmifydkYNyD;cg?
0g-av;qJhig;? oufum;½Spfq,f? pHkjynfh<u,fu? &mav;
qJh½Spf? ouú&mZf0,f? e,f rv’mwdkif;? pHEdIif;r,kwf?
ukodEém½Hk? tifMuif;pHkü? uqkefvjynfh? t*FgaeY0,f?
csrf ; ajrUed A Á L ? pH a wmf r l o nf / /0S e f ; ql a omif ; vH k ;
ausmfw,fudk/ /
we*F a EG a eY awaZm"mwf a vmif
7/ edAÁLpHNyD? ½IrtDom;? od*Ða½TavSmf? tavmif;awmfudk?
xdka&mfuqkef? vqkwfMuHKí? *VKefaeY0,f? cdk;aiGU raESm?
"mwfawaZmvQif? ½SifapmÓPfpuf? "d|mef csufjzifh?
vQHwufaumfa&mf? rD;ylaZmfonf/ / arG awmf½Spfpdwf
<uif;w,fudk/ /
qk a wmif ;
á xdkckepfaeY? omcsrf;ajrUudk? aqGUaqGUMunfjzL?
tm½Hk,lvsuf? oHk;vlwdkYewf? jrwfxuf jrwfom;?
ud,
k af wmfzsm;ud?k oH;k yg;rGepf mG ? 0E´emESi?hf o'¨gNzKd ;NzKd ;?
uRef½dScdk;onf/ /aumif;usKd;cyfodrf; <u,f
apaom0f/
á tqH;k b0? wkid jf yefuvnf;? ynmht&m? bd"r®mESi?hf
aMunmausmfMum;? vltrsm;udk? w&m;pnfBuD;?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 4
NcdrfhNcdrfhwD;í? rD;qJhwpfwef? Nidrf;&mrSefonf/ /
edAÁmefatmifNrdKU a&mufapaom0f/
á oHk;vlUxGwfxm;? jrwfw&m;ESifh? ½Spfyg;oHCm?
&wemudk? o'¨g½dkusKd;? vufpHkrdk;í? ½Sdcdk;yg&? þ
yknaMumifh? 'd|rsufjrif? b0wGifvnf;? uif;pif
tEÅ&m,f? aumif;usKd;<u,fvsuf? q,fjzmtnD?
yg&rDESifh? q,fvDykn? jrwf "r®vnf;? edpö½TifNzdK;?
aeYpOfw;kd onf/ /oufZ0kd ;f Mumjrifh ½Snaf paom0f/
á b0wpfzef? jzpfwHkjyefvnf;? av;weftyg,f?
½SpfoG,f&yfjypf? uif;wHkvpfí? ½SifcspfjrwfpGm?
omoemvQif? a&mif0gxdef0if;? vif;&mwrl?
vl a umif ; ewf a umif ; ? b0aumif ; ü? nT w f
anmif;oaE¨? wd[dwfaeí? aqGv,f rsKd;v,f?
wefc;kd <u,fonf/ / v, ES,f xGe;f wifh ygapaom0f/
á todtvdr®m? ÓPfynmESifh? o'¨goDv? okw
jynfhNzdK;? *kPfwefcdk;vnf;? trsKd; av;abmf?
owif;ausmfvsuf? olawmfwdkYxHk;? usifhoHk;w&m;?
trSm;rvdkuf? p½dkufpifjzL? tvSLa&puf? vufESifh
ruGm? ½Spjf zmOyko?f r,kwBf uKd ;pm;? av;yg;jA[®p&kd ?f
½Te;f ½Te;f pdo
k nf/ /ukov kd u
f ,kd v
f ;kH xHak paom0f/
á ywåjrm;yv’if? uHhaumfyif0,f? ig;tif rm&fppf?
atmifyGJvSpfí? acwfZmwdvHk;? odrfhodrfh csKH;vsuf?
a½Tbkef;pdkufxl? yGifhawmfrlom;? oHk;vlUocif?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 5
rd a w;½S i f u d k ? rsuf j rif z l ; í? txl ; Munf n d K ?
bkef;&dyfcdkonf/ /r*f-zdkvf-edAÁmef a&mufap
aom0f/ /
trQa0
á oHk;vlUxGwfxm;? jrwfw&m;ESifh? ½Spfyg;oHCm?
t&d,mtm;? &wemrdk;? ½GmoGef;NzdK;odkY? udk;yg;
ajcmufp?kH ud;k &yf*P k u
f ?kd tm*kcH s;D usL;? EIwv f QmjrL;í?
MunfE;l qGq?G ½Scd ;kd &onf?h yknukov kd ?f tzduYk v
kd Qi?f
arG;rdcifEiS ?hf zcif q&m? Ówumu? owå0gtrsm;?
ewfwdkY tm;vnf;? &jim;ygap? rQay;a0onf/ /
aumif;axGom"k ac:apaom0f/ /
ck e pf a eY Ak ' ¨ 0 if b k & m;½S d c d k ; ES i f h qk a wmif ; rsm;NyD ; \/
-------Ä-------
owå|me bk&m;½Sdckd;
yv’ u F owå m [ pH a eawmf r l y k H
1/ bkef;a&mifxGef;xdef? apmrkedef/ / ynda`E´? acR&mrSefbd?
aAm"d MuiSef;? a½Tanmifeef;0,f? xl;qef;thHavmuf?
ajrrSaygufom;? a&mifawmufrm&fESif? a½Tyv’ifxuf?
oAÁnKw? ÓPfukd&NyD;? owåm[&uf? zGJUacGvsufyif?
Nidrfoufwifhw,f? okH;prÜ,fonf/ /bkef;<u,f vufOD;
bG,fayukd/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 6
ted r d o owå m [ pH a eawmf r l y k H
2/ ESpfBudrfajrmufx? owåm[wGif? rm&y,fvSef? yv’ifysHrS?
{oefw½l ?l &yfawmfrv
l su?f MunfjzL Nird ;f csr;f ? yv’ief ef;uk?d
ajzmifhwrf;pu©K? pdrf;pdrf;½Ivsuf? okH;vlU½Sifyif? aysmfpH
½Tifonf/ /MunfvifnGwfEl; bG,fayukd/
puF r owå m [ pH a eawmf r l y k H
3/ okH;Budrfajrmufx? owåm[wGif? aAm"dyifrS? ajrmuf
cGifOwå&m? pBuøomü? vl;vmwkHYacguf? <ucsDavQmufí?
bkef;awmufbk&m;? aysmfpHpm;onf/ / w&m; qifjcif
vsufayukd/
&wemC& owå m [ pH a eawmf r l y k H
4/ av;Budrfajrmufx? owåm[wGif? aAm"dyifESifh? yv’if
xGef;awmuf? taemufajrmuf0,f? tHhavmufbG,f&m?
&wem &dyfNidrf? pHa½Ttdrfü? BudrfBudrfbefcg? bd"r®mukd?
r[mÓP? om*&jzifh? Ak'¨½Sifyif? okH;qifjcifonf/ /
a&mif½Sifajcmufjzm nD;vkdYukd/
tZygv owå [ pH a eawmf r l y k H
5/ ig;Budrfajrmufx? owåm[wGif? aAm"dyifrS? a½SUcGif jyKAÁm?
&yf'dom0,f? BuD;pGmjrifhacgif? qdwfausmif;anmifü?
bk e f ; acgif y &ar? prÜ m ,f a eonf / / ½k d a ojrwf E k d ;
bG,fayukd/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 7
rk Í ö v d E ´ owå m [ pH a eawmf r l ykH
6/ ajcmufBudrfajrmufx? owåm[wGif? yv’ifa½Tanmif?
ta½SUawmifü? jra&mifvkdvkd? a&ndKjynfhvQrf;? Mumyef;
nG w f ½ k H ? yef ; rsKd ; pk H o nf ? rk O ö v d E ´ m ? tk d i f o mjzef Y u sif ; ?
usnf;yif&if;0,f? oeif;vlYaqG? prÜ,faeaomf? rkd;av
xefjyif;? oGe;f csjcif;aMumif?h a>rrif;&ef[ef?Y yg;ysO;f jzefv Y su?f
csD;tHhwefckd;? aqmif;umrkd;onf/ / a½S;½kd; orÇmawmf
aMumifu h /dk
&mZm,we owå m [ pH a eawmf r l y k H
7/ / cgowår? owåm[wGif? aAm"dyifrS? awmifjyifvufsm?
ajrrsuEf mS 0,f? &mZm,we? rnf&ac:wGi?f vif;vGe;f yifü?
oAÁnKzsm;? aysmpf pH m;onf/ / Bu;D rm;ÓPfawmf bGiv
hf u
Ydk /dk
á xkdckepfyg;? t&yfrsm;ukd? a½SUoGm;o'¨g? MunfndKpGmvQif?
0E´emrme? *g&0jzifh? OD;csnGwfusdK;? uRef½Sdckd;onf/
aumif;usKd;cyfodrf; jynfhapaom0f/ /
owå | me bk & m;½S d c k d ; NyD ; NyD /
---------
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 8
a';'&Jarwåmpm
1260-jynfESpf? waygif;vtwGif;
a';'&JNrdKU NrdKUtkyfrif;- OD;bbGm;u oD[dkVfuRef;odkY
bk&m;zl;&ef<uawmfrlyg[k avQmufxm;aomaMumifh
r<uEdkifao;aMumif;ESifh jyefMum;aom
arwåmpm
EGm;arwåmpm
1247-ck? t*Fvdyfrif; 0ifpwGif
rHk½GmNrdKU-vlBuD;-vlaumif;taygif;wdkY awmif;yefcsuft&
a&;om;awmfrltyfaom
arwåmpm
pufav;pHv k iG o
f m r*Fvmordu k f tvHNk rKd Uatmuf wdu
k 0f ,f
od k u f N rd K uf o nf h X me rH k ½ G m Nrd K Ua'o[k ygu#aMunm aom
½Gmra[&yfBuD;u ewfwD;onfhpnfrk½dk;uJhodkY ½Snf tusKd;jzpfyGg;&ef
w&m;&if;okwåefudk xkwfjyefum vif;vdkufrnf em;oGif;í
axmifMuyg/
acwf u mv,ck jzpf v m&trI r S m b,f o l U ud k u d k ; pm;
b,folUudk NidK;xm;rnf ½dk;rSm;vdkYroifh pOf;pm;bdkY tcGifhrSm
csdefoifhcgrIef;rnf[k wpfwdkif;vHk;Mur®m 0dyguf&if;ygaom aMumifh
omuDE, G o
f ed ;f ajcmufaomif; aqGawmfrsm; taygif;wdYk olraumif;
rd p ä m ÓPf 0d # #Lab;&ef a Mumif h *Rrf ; jyef a tmif ysuf j ym;&m
jrwfbk&m;bkef;vIdifvnf; udk,fawmfwdkifrm;rm; oHk;Budrfwdkif<u
oGm;í wm;aomfvnf;r& rçaomfvnf; rwwfom ewfç odMum;ç
jA[®mwdkY aetm;onfh wGufwm[k qdkp&mr½SdNyD/
0d##Lbk&if om0wåjd ynf½h iS v
f nf; omuD0if wpfjynfv;kH udk
zsurf eI ;f onfh uHopfaMumifh ppf&rJ ufAv kd yf gESihf jrpf**Fga&pcef;wGif
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 41
y&rf;ywmysujf ym;í ig;vdyw f t
Ydk pm jzpfz;l onfu
h sr;f vm a'oem
txGufESifh csdefpufum ,l&vQif ]]ysufolrSmjzpfvrf; zsufolrSm
epfrGef;bdkY}} pcef;vrf;qdkuf avonf/
xdkufouf&if;w&m; ckjzpfykHtvm;udk bk&m;a[m usrf;
xGufESifh tcsufus n§dvdkufaomf-
1/ bm&H 0[wd a,m ,ó?
edAaE¨m tw¬aom o'g/
rmwmydwmp bmwmp?
Ówdrdwåmp wó aom/ /
2/ a, wm'dao EkurÜEÅd?
uwnL uwa0'daem/
0¹kEÅd ,oabma*[d?
okuúyau©0 pEd´rm/ /
3/ a,p aw emEkurÜEÅd?
oHrkVSm rdwå'kAÇdaem/
[m,EÅd ,oabma*[d?
umVyau©0 pE´drm/ /
þygVdy' t"dygÜ ,fusonfrmS rdbESiq hf &m Ówum wpfpk
aus;Zl;jyKp;D yGg;zuf ajcmufO;D om;teuf0,f wpfouf ESiw hf pfu,
kd f
rysubf ;l tvdEk iS hf jA[®p&kd w
f &m; vufruGm xm;Edik rf S pD;yGg;a[mif;
rysuf pD;yGg;opf wdk;wufí csrf;omouf ½Snf&monf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 42
ajcmuf O D ; om;xd k o l u d k rMunf j zLroem; tav;rJ h
ayghpm;vQif pD;yGg;opfrwdk; pD;yGg;a[mif;ñ§dK;onfhjyif ab;rsKd;
pHkaomuESifh arm&rnfwu,f[k t"dyÜg,ftjy teufoGm;
usacsonf/
jrefrmhe,fwpf½dk; tuREkfyfwdkYvlrsKd;rSm a½S;t½dk;jA[®pdk&f
urÇmapmifh w&m;ud,k f ,Gi;f ,do
k nft
h rI onftcsuf wpfck ESiyhf if
,ckvkdjzpfa&; wpfwdkif;vHk; acwfab;udk ESpfra0; qufvufum
awGUMuvsufaeygonf rdwfo[m ysHUysL; qdkcJhonfhajcmufOD;wGif
txl;yifuGufjcm;í w&m;ysufem onfrSm urÇmESifhtrQ jrefrmwdkY
a'oonf Z*FvNyDNyD EGm;-uRJudk tm;rSDvsuf bdk;-ab;-bD-tpOf
oufarG;rIwGifonfudk rsufjrif yifjzpfygonf/
odoYk epfaMumif;&if; odMuvsut f cif;ygudk oem;jcif; uGm
a0;onfh i&JacG;tpm vl'ó k ND ywd må wdYk rm&frpd mä ,SOyf ;l í aus;Zl;jyK
pD;yGg;zuf jrefrmEG,ftquf urÇmu zufcJhí touf\oP²mef
rdwf&if;ppf rSefvSaom wd&pämef uRJ-EGm;udk om;r,m;arG;rIESifh
u½kPmruyfbJ owfjzwfí a&mif;olrSm vrf;ESpfaMumif;r½Sd
t0Dpdatmuf½GmrSm urÇmudk &ufwGufí axmifhwouf oGm;
awmhrnf/
w&m;udk,fxifvif;rdkY pOf;pm;cGifhrvdkNyD 0,fMuol wpfcdk
udkom w&m;udk,f xifvif;atmif owif;pm urf;vdkufygonf/
usrf;0dbif; |uxm wdkuf½dkufBuD;tvmrSm ygPmwdygw jyKvkyf
onfhXme0,f-
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 43
- um,uH½Sif wpfcef;
- csD;rGrf;ol wpfa,muf
- 0rf;ajrmufol wpfzuf
- oHk;OD;om;teuf tusKd;qufrwlMu
- um,uH½SifAmvrSm ed&, wmvrf;
- csD;rGrf;ol Nydwåma&muf
- 0rf;ajrmufoltaerSm wd&pämefjzpfap[k
a0yHu
k stNy;D qH;k jzwfcsuof if;oD;wGif ypön;f ½Sif 0,fvpl rk mS
cs;D rGr;f rI wpfpw d yf g 0rf;omrIwpfo, G x
f u
G f ESpyf g;pHk a&m,Suaf omf
vufonfxuf tjypfBuD;rnf[k ,lrSD;&ef usaomfvnf; um,uH
t½SifESifh wlvQifyifreJNyD aemufqGJu vdkuf&aMumif;rSm wpfck
aumif;twGuf 0rf;omonfh tcsuEf iS yhf if qufqufBu;D yg&rnf[k
|uxm½So d nfyif/
,kwådESifhpOf;pm;vQif a&mif;orm; 0,form; ESpfOD;om;
oabmwl-
- 0,folu rlv
- a&mif;olrSm blw
- 0,folaygrS a&mif;ol½Tif
- a&mif;ol½TifrS wGifwGifowf
- eabxyf vGef;aygif;wif
onf t wd k i f ; jrif M uvsuf ZG w f i if o nf h w PS m aMumif h
[if;vsmonf qdkvsifyif cdkNydKonfhtwdkif;-
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 44
- 0dkif;Muonf <uuf<uufql
- olr& igr&
- aiGpudk wjyifjyif
- csdefcGifudk wcgcg
- eufjzefvnf; vmygaemf
- oHbufvnf; arQmfygrnf
- ac:vdkufol tcsKdU
- vufwdkYí rSmolrSm
- [if;vsmonf vmcJ[k
- pdwfxJu wç olw
odkYjzpfíaeMuvsuf yg;pyfuy&d,m,f ]]a&mif;vmvdkY
0,fygonf b,ftjypfr½Sdaygif}}[k a&mifvdkYrsm; r[ESifh 0rf;xJu
oabmudk rajymbJ ukefpifatmif jrif&if;pGJ jzpfMuonf/
ypönf;½Sif 0,folwdkY ulyHhonfhtvm; ay;vdkufonfh
'*Fg;vnf; EGm;½SmíoGif;olESifh pD;yGg;wlvkyfzuf aiGjrifonfh
twGufaMumifh oGufoGufvnf twGifcdk; vSnf;awmifol w½dk;rSm
EGm;rsK;d rsm; jywfrwwf om;r,m; tiwfwiG f rwfwwfridI f BurH &í
"m;jyodYk 0ifo0l if odjYk zpftif rlvrSm 0,fou
l tajc&if; [kwrf [kwf
rjiif;ESifh xiftvif;'d| rsufjrifyif jzpfMuonf/
onf&owPSmrGJ oltwifh&Jwdkif;udk tuJu roef
ZGwfvSJí cHMuvQif yg,fav;wef'ku©rSm jrKyfMurnfpif;pif;
onfwPSm uif;vQifyif wpfawmvif;trdkuf onfavmb
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 45
p½dkufudk tNrdKufoD; tvm;tvdkufBuD; rSm;MuvQif yg,fav;yg;
,rç bHkwGif tdrfaxmifpHk aq;awmfxdk; ½dk;trsKd; pm&if;rSef
a½Twu kd af wmf vufcEH iS hf rjyefwrf; t[kwf urÇmESiphf mcsKyí
f pk;H pk;H Bu;D
jrKyfMurnf r[kwfbl; rxifESifh r,HkvQif udk,fawGUrS qdkoa½GU
ru[k vSvSBuD;odvdrfhrnf/
Zmwfedygwf oufaoudk ½SmazGum xkwfqdkvQif ydktrdk
rsm;rnfaMumifh w&m;om;oufouf pum;oGm;nufnufESifh em;ç
rsufpd rcdkomatmif vdk&mwGifajzmifhvdkufonf/
a&mif h w uf o nf h a vmb raemuH a Zm<uí a*grH o
[if;vsmudk Nred ½f u S pf mG pm;&rS qDtom;zGUH NzKd ; ÓPfynm wk;d onf[k
ESv;Hk qd;k pum;wwf uyfvQio f muyf&rnf okwef yd gwfusr;f *efwiG f
emzsm;&ef taMumif;[k xkH;a[mif;ukd awGU&onf/
tavh q k d ; 0oD Ó Of ? onf w PS m ol i if í ? vl t &S i f
ikwfwkwfESifh? Nydwåm½kyf Zmwfay:í? watmfatmf ae&aMumif;?
¤if ; jyif t yg,f u s? Zmwf 0 w¬ K om"urS m ? ausmif ; wumh
ausmif;wkdif;wGif? ukd;aMumif;a&; q,faMumif;a&;? pmwkduf csif;
,SufaxG;í? rauG;om rqefYom? aygrsm;vSygawmhonf/
onfwPSm p½kdufudk? tvdkvdkuf rSm;MuvQif? EGm;owf
wkdYoGm;&m? aemufawmfu vdkufygNyD;vQif? EGm;½kyfoGif txl;ESifh?
wbl;bl; wbJbJ? rpJatmif wGefjrnfí? ESpft&Snf armMurnf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 46
okdYoabmwEÅd trSefukd odMuí yuwdt½dk; [if;oD;rsKd;
[if;½Gurf sK;d aumif;Ek;d &m ½SmBuí H qDtwef qm;txkud f rGr;f rHz,
G f
tvkdufESifh okdufNrdKufatmifpD&ifí olawmfpiftEIef; pdwfowfí
ok;H ygvQif tqk;H wkid f Nred ½f u
S f ab;a&m*g rzuf qDtom; yGg;wufí
toufvnf; ½Snfyg onf/
oEÅK|DtcsufrSm puú0gufiSufrif; tavmif;awmf aus;
oif;wkdY cif;cJhonfhpHxkH;ESifh vkH;vHk;BuD;rxyfjim;aomfvnf; wwf
tm;orQ NcdK;NcHvQifyif tusdK;wef ay;ygonf/
aus;olawmf xkH;a[mif;ukd aumif;aumif;BuD; tm;jyK í
onf0w¦K tom;xl;ukd rpm;bl;{uef[k "d|mefí NyND yD onftwkid ;f
nDygvQif yg&rD q,fjzmvnf; tvG,fom&rI tukefvkH;pkygonf/
,ckcg acwftwGi;f rSm EGm;om;[if; uRo J m;[if; toefyY if
vGwfuif;atmif ½Sif;½Sif;BuD;pifajymif uREkfyfwkdY a½Smifygonf
aemifvm&eftzkYd Mum;orQ [½kUd &,f uREyfk w
f Ydk xyfwl oabmxm;
jzLMuyg/
vlwkdUvkd wDwDwmwm rajymwwf½SmMuvkdY ikwfwkwfom
rjyefvSef jyKorQcH&onf Xmefu½dkPf;jywfom; EIwfvsmrsm;
wwftm;vQif EGm;wdkYuqdk&ef cGifh½SdonftrSefrSm jrefrm ESifhukvm;
ESpfjynfaxmif wdkif;om;wdkY jzpfyGg;onfh wGufwmonf igwdkYrSm
aowåK tukefvHk; pkacsonf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 47
- olwdkYab; olwdkYbdk; olwdkYEG,fwpf½dk;
- wpfrsKd;vHk; wpfaqGvHk; olwdkYwdkifrqHk;?
- wdkYwawG ycHk;rSm rD;[kef;[kef; x rwwf?
- wdkYvHkYv wdkYpGrf;tef wdkYtyef;cHEdkifvdkY?
- qefpyg; ajymif;ESrf; Al; c&rf; yJ trsKd;
- ajrjyifvHk; armufNzdK;atmif wdk;wufonfh b@mESifh?
- vdk&mwdkif;jynfhpHk ukHvHkMutoD;oD;?
- ausmif;BuD;aqmuf bk&m;w,f? wpfwdkif;vHk; <u,f
onfrSm?
b,fou l t&if;[k pOf;pm;zG,rf ½Sd xiftvif; odyg vsuf
owdyifray: aus;Zl;udkrarQmf? pdwftacsmf wdrf;yg; rdwfrawmf
pdrf;um;vsuf-
- wdkYtom; wdkYtoJ? wdkYtqD ½TJ½TJudk?
- xrif;yGJtv,f? teifhom; w,fNyD;vQif?
- &,fumESifh NyHK;um? t&om cHpm;í?
- vifr,m;wawG? NrHKUMuonfh taerSm?
- NrdefEdkifayh olwdkYudk,f? rsKd&ufayh olUcHwGif;?
- wdkYvkyfonfh xrif;udk? wdkY[if;vsm tom;ESifh?
- pm;Muonfh jzpfeJudk? wdkYtoJ emvdkufuJh?
urÇmOD;pwif xufum&D ,cifu acs-orifawmom;
trsm;wdkY xHk;pH wd&pämefp½dkuf wdkYbmom wpfodkuf tvdkuf
rsm;aecJhMuvQif? raorD pyfMum;? tdyfcsiftdyf pm;csifpm;?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 48
oGm;csifoGm; vmcsifvm? tyHkBuD; csrf;omrnf/
- ,ckrSm vm;vm;? t"r® vlom;ESifh?
- pD;yGg;wl csrf;omzuf? cdkrdonfhtwGufaMumifh?
- wufwufBuD; tukefrSm;?
- ig;yg;arSmuf ajcmufyg;arSmuf?
- rSm;oavmufrajymom?
- oufcE¨m ½SdpOfvnf;? rcsdatmifappm;?
- wdkYudk,faumifhtom;udk? [if;wpfyg;owfí vkyf?
- b,foif;u [kwaf o;wke;f ? ,kwrf monfh tjzpfvm;?
- onfhavmufawmif ½dkif;jim;onfh? vlom;wdkY vufxJ
wGif?
- zGJç ajymif; ½dk; jruf a&? oHk;pm;í ae&onfxuf?
- awmusm;awG yg;pyfrmS ? acgif;jywfí ao&jcif; onf?
- vGeftrif; jrwfao;\/
a½S;txufum&D? ya0PDtajcu? a&vdkufBuD; arSmuf
rSm;í? wdkYaemufom; wpfpkrSm-
- vlhYbDvl;tpm? [if;vsmzdkY tNyD;?
- Al;oD;ESifh BuHKvdkBuHK? z½HkESihf jim;vdkjim;?
- ocGm;ESifh wGJvdkwGJ? csKdweJ csOfwaxG?
- wdkYjzpfyHk taeES,f?
- aovQiv f nf; vufwavm? ½Sipf Ofvnf; zwf zwfarm?
- ta[m'ku© b,ftcgwGifrS?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 49
- oufom&m r&atmif? wdkYMur®mjyKeJudk?
- toJxd emvdkufygbd?
- Ówumwpfoif; rdwfaqG&if;wdkY-[k?
- EGm;csif;csif; qdkMu&ef cGifh½SdonftrSefyif/
oem;&ef wmvrf;? ½SdorQ pcef;udk? qHk;urf;a&muf
arQmfac:í? rolawmfp½dkuf? xGef;um;onfhtcdkufudk tvdkuf oifh
ta½Smifaumif;EdkifrS? aemifaESmif;udk csrf;omí? ewf½GmrSm
twlawGUMu&atmif? tavhaumif;½Sif;½Sif;? aZmo'¨g pif;pif;ESifh?
owif ; pm yg;vd k u f y gonf Mum;Mum;orQ rd w f a qG t aygif ;
olawmfaumif; ynm½SdwkdY---/
EG m ;arwå m pmNyD ; \/
þEG m ;arwå m pmud k tBud r f B ud r f ½ d k u f E S d y f í xuf a tmuf ES p f j zm
jrefrmEdkifiHawmfü urf;vSrf;jzefYjzL;apawmfrl&m rsm;pGmaom olawmf aumif;
taygif;wdkYonf EGm;om; uRJom;rsm;udk rpm;bJ a½SmifMunf Muukefonf
tcsKd U aom yk * ¾ d K vf r sm;uvnf ; þEG m ;arwå m pmud k t&usuf aqmif í
wpfqifha[majymMu&m rsm;pGmaom olawmfaumif; taygif; wdkYonf EGm;om;-
uRJom;rsm;udk rpm;bJ a½SmifMunfMuavonf/
---------------------
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 50
rD;yGJarwåmpm
1252-ckESpfwGif
v,fwDwkdufBuD;twGif;ü r[maAm"dyifpdkufysdK;í
trsdK;rsdK;aom rD;yGJrsm;ukd jyKvkyf&ef EId;aqmfaom
arwåmpm
v,fwDawmausmif;q&m rdefYrSmñTefMum;í rD;yGJ w&m;
a[mvkdufonf? 'g,um taygif;wkdY---/
ok;H avmu "dywd? wkr½d?S rkend zD mG ;? tEk½'k g¨ rif;om; onf?
bk&m;vuf½;Hk ? bke;f aewpfq?l orÇmawmfjzLvSí? vlausm-f ½Siaf usm?f
tarmftarmuf? wpfrkd;atmufwGif? wpfa,mufrqef? ÓPf
'dApÁ uf? {w'*fAsm'dw?f trdeaYf wmf a&Twq H yd Ef iS ?Yf puf&yd af wmf&if;?
wefckd;awmfvif;rIukd? t&if;rlv? tptOD;? yuwl;uyif? uHxl;
ÓPfx;l ? tBux H ;l í? trSL;tcsKyf? jzpfzkdY&ef tvkyfukd? t[kwfMuD;
½G,frSef;vsuf? wu,fwrf; jyKcJYonfrSm/
- y'krkwå&? bk&mYarG"mwf? apwDjrwf0,f? o[ó 'DyH?
tvQHajymifnD;? wpfaxmifrD;ESifY? rD;½SL; ya'om?
axGvmrD;yef;? odef;oef;&H0ef;? xdefxdef ½Tef;atmif?
n§dxGef;zGJUEGJU? ylaZmfcJhonfvnf; wpfXme/
- xdrk pS í? b0b0? qE´toD;? rD;0goem? tpOfyg vsu?f
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 51
- urÇmb'´? tjrwfusvnf;? uóybk&m;? apwD
tm;uk?d trsm;ool? rD;tvSL? rwlEidI ;f wef? tvdiI ;f Mu;D
BuHjyD;vQif? wpfzefxyfzGJU? ylaZmfcJhonf wpfokduf/
trdkufuif;aysmuf? tvif;a&muf? 0if;awmufxdef0g?
t&Sdefjzm? t*FgpkHvS? þyknESifhyJ? o[ótud©? vufvufnd
rsufpdwpfaxmif? tjrifaqmif? tacgifpkd;jim;? wefcdk;<um; onfh?
rd;k odMum; tjzpfEiS o
hf m? tEÅ& þacwfwiG ?f topf topf cHppH m;í?
bk&m;\nDawmf? tausmf{w'*f? 'dAÁ pufAsm'dwf? vTmwHqdyfESifh?
nm&dyfawmf&if;? azmfwpfoif; 0,f? owif;toD;? xlaxmifjyD;í?
ax&fMu;D r[m? Ek½'k g¨ [k? aMunmwefc;dk ? jzef;jzef;usK;d ? ajrrk;d odro
Yf rd Yf
xif&mS ;onf/
okdYt&mukd? ynmrsufpd? tcsufodojzifh? t&darawå-,s?
avmuxGwfxm;? ryGifhrDtMum;0,f? odMum;[lu? rnfolrQrqkdif?
c½kdifodrf;BuKH;? igwkdYykdifvkH;vkH;[k? tqkH; pGefpdwfpGJ? arawå,s
ocifhyGJrSmvnf;? a&TcGufqGJ {w'*f? ÓPftjrif xufjrufí?
'dAÁpuft&mxl;? olwpfyg; rOD;&atmif? txl;xl;BuHomonf?
acwftcg umvwGi?f jrwfb&k mh o&D"mwf? apwDawmft&yf&yfu?dk
avsmuf y wf p G m cif ; usif ; í? oD w if ; uRwf o r,? y'D y yl Z m?
r*FvmtyGg;0,f? ysm; za,mif;? ausmufza,mif;? wpfwidk af umif;
ESpw
f idk pf ? pGr;f orQrsm;pGm? ryg&? rod&? r&SMd u&atmif? 0D&,
d txl;?
apmapmu wiful;í? tESL;pm urf;vSrf;vdkufayonf? 'g,um
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 52
taygif;wdkY---/
rD ; yG J a rwå m pm NyD ; \/
«þrD;yGJarwåmpmudka&;om;í? urf;vSrf;a0iSawmfrl&m o'¨gw&m;
txl;xufMuí? udk,fpDudk,fiS vSL'gef;ylaZmfMu&m? v,fwDwdkufBuD; twGif;0,f
todef;ruaomrD;wdkYudk xGef;nd§í? BuD;pGmaom rD;yGJBuD;udk jyKvkyfusif;y
awmfrlavonf/»
-----------Ä---------
qkawmif;jynfh arwåmpm
1254-ckESpftwGif;
rHk&GmNrdKUwGif NydKysufvsuf½Sdaom yGJawmf&
qkawmif;jynfhbk&m;BuD;udk
jyifqifap&ef a&;om;awmfrlaom arwåmpm
r[m twkv? orÁK'¨[k? avmurSeful? o,rÇLtppf?
w&m;rif;jzpfawmfrlaom? oHk;avmuxG#fxm; oAÁnK jrwfpGm
bk&m;onf-
1/ udk,fawmfwdkifcRwfrSom? uRwftHhaom Ak'¨ a0ae,s
vnf; wpfrsKd;?
2/ om0uwdcYk Rwv f Qiyf if? uRwt
f aHh om om0u a0ae,s
vnf;wpfrsKd;?
yg&rD rjynfMh uí? þb0 uRwyf w
JG iG ?f wpfcgxJ rygrIaMumif?h
"mwkapwD? "r®apwD? O'´dóapwD? y&dabm*apwD?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 53
þapwDav;yg;ud?k wnfxm;rI? ud;k uG,rf ?I yg&rDaygif;pkí?
vlUb0 ewfb0? twef avmuf arsm&rS? uRwfMurnfh-
"mwka0ae,svnf; wpfrsdK;?
a0ae,sowå0g? þokH;jzm tpkwGif? "mwka0ae,s
wd\Yk tusKd ;iSg-
1/ 0denf; okwåef tbd"r®mwnf;[laom "r®apwD awmf?
2/ oGm;awmf pG,fawmf tHawmf qHawmf n§yf½kd;awmf
oif;uspfawmfwdkYESifhwuG ½Spfp½GwfrQavmuf aom
"mwkapwDawmf?
3/ ½kyfyGg;qif;wkwnf;[laom O'´dóapwDawmf?
4/ ud k , f a wmf j rwf o k H ; aqmif a wmf r l o nf h a½T a nmif
aAm"d E S i f h w uG oyd w f a wmf ouF e f ; awmf p aom
y&dabm* apwDawmf?
þapwDawmf av;yg;ukd udk,fawmfpm; udk,fawmfyGg;
udk,fawmfESifh rjcm;bJ ESpfig;axmiftwGif;0,f xifvif;pGm
wnf a pí/ a0ae,stm;ao;? owå 0 g tEk a v;awG u d k ?
wajz;ajz;&ifhrm? wtdtdyg vmí? igudk,fawmf pHjref;onfh?
edAÁLeef;qdkufa&mufatmif? pcef;axmuf ul;wdkYcH? tqifhqifh
twefwef? tcJom; pDrNH y;D rS? jynfeAd mÁ ef armf&yfo?Ykd ud,k f awmfjrwf
0ifawmfrlESifhayownf;/
y&dedAÁmef? 0ifpHcsKyfqkH;awmfrlonfhaemuf? omoemESpf?
ouú&mZf ESpf&mausmfwGif? orÇmawmfqlvIdufvsuf? ZrÁLwdkuf
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 54
wpfaomif;? xD;wpf&m anmif;&aom? rif;taygif;wdkYocif?
taomubk&ifonf? okH;vlU&SifjrwfpGm\ cE¨mawmfarG "mwfudk?
oajy&yfaomif;til? jzefjY zL;awmfral yí? ZrÁL'dyf wpfuRe;f vk;H 0,f?
oHk;vlUxG#ft½dk;? "mwfarGawmf jynfhNzdK;vsuf? ykxdk;aygif; toacsF?
apwDaygif;teEÅ? jzpfxGef;um vmMuojzifh? þ*grajrtxl;?
NrdKUrkH&GmavSul;wGif? vufOD;pGm wnfa[mif;? ESpft&Snf Mum
anmif;aom? qkawmif;jynfh apwDBuD;onf? {&m0wD 0J,m?
okemy&ef? wrÜ'Dy? uarÁmZESifh? &mrnordkuf? þav;wdkuf
tay:wGif? tausmftarmf? ta[mf0w? wef;ckd;awmfBuD;vSí?
&yfa'otrsm;u? wwftm;orQ vSLzG,Ef iS ?hf ESppf Ofyifqu kd af &muf
vmMuonf/
avSu;l ESirhf &kH mG ? ESp*f grajr0,f? aeaysmo
f t
l rsm;? onf&yfol
onf&yfom;wdkYrSmvnf;? bk&m;ESifhbkHtoD;? ESpf t&SnfrSD;&aom?
yGJawmfBuD;tcg? b,f&moD r[l? bk&m;zl; vmolwdkY? ajymxlonfh
tcdkuf0,f? bkef;acgifESifh b0BudKuf? odef;xDrSm wdkufouJhodkY?
xdkufonfh tm;avsmfpGm? a&mif;0,frI vrf;wmESifh? csrf;om
onfhtcGifhrSm? bk&m;&Sifh bkef;wefckd; ypöu©tusKd;yif/
rd;k aomufx t½kPjf rifvQi?f qGr;f oifyw k af &csr;f ? naeqD
wpfcef;rSm? yef;aygufayguf qDr;D ? xD;wHceG f Mum,yfEiS ?hf wpf&mvH;k
wpfaxmifvHk;? wtHk;tHk; wuRufuRuf? aeYpOfwdkif; rysufatmif?
0wfwufonfhudpö? ukodkvfxl; jzpfMuonfrSm? aemufb0 pHpm;zdkY?
bk&m;½Sifh orÇmbkef;aMumifh? wpf½GmvkH;MunfMu&ayonf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 55
e,ftwGi;f ½Sd oCFm? ax&fr[mtrsm;wkrYd mS vnf;? bk&m;½Sihf
bke;f aMumif?h ESppf Ofwidk ;f xm0&? pma&;wH qGr;f csí? uyÜ,
d y&du&© m?
oD;rsdK;pkHa0qmonfh? ya'omrJaygufu? aX;avmufatmiftusdK;?
bk&m;½Sifh bkef;wefckd;ukd? trsdK;rsdK; cHpm;Mu&ayonf/
a&vrf;ESiu hf ek ;f vrf;? ½Sprf suEf mS t0ef;u? pcef;pOf vmcJí h ?
ESpfwkdifuGm? okH;wkdifuGm? qkdufa&mufonfhae&mu? ½GmpOfukd
arQmw f rf;vsu?f a&mf&rf;um armhvu dk v f Qi?f a½Tbek ;f awmh w&xnf?
rk;d ckvyf wdrq f rD mS ? od*v Ð QH a&mif vTwv f su?f a½Tawmifx#G f 0ifoh vd?k
pGiphf iG Bhf u;D jrif&vQi?f yifyef;awG jy,faysmufvsu?f b,fuavmuf
aZmopfí? apm½Sicf spf tm½Hrk mS ? o'¨g[kepf nfpnfEiS ?hf MunfMunfBu;D
vmMu&ayonf/
odpYk Ofou
D ;kH ? ajymrqH;k Edik o
f nf?h wpfNrKd UvH;k r*Fvm? wpf½mG vH;k
usufoa&? wpfajyvHk; rudk#frSm? cdkuftcgor,? rdk;aESmif;odkY
tuswGif? t"r®apGoGefaom? arC0efrdk;ewfaMumifh? ½dk;awmf
"mwfra[oD? udef;0yf&m apwDonf? auo&D aysmfrSwfonfh?
a½SUawmif&yfXmeDo?Ykd ,m,DawmfacRnw G ?f a½TawmifBu;D a<uvGwf
okdY? ajrwrGwf odef;&yf0,f? udef;0yfawmfrl&½Smavownf;/
0dyÜwådw&m;wJh? bk&m;udkrn§m? iguJhodkYowå0gudk? bZm
aMumifh rIavmufuJh[k? aMumufvefYzG,fh taMumif;udk? aumif;
aumif;BuD; oabmrdMuí? bHkavmuDh 0#fe,frS? uRwfvG,f&ef
tcif;udkom? wpfpif;wnf; BuHxdkufvSawmhonf/ 0dyÜwådrmefcí?
teEÅusufoa&? NydKysufíaeonfudk? aeYta½S iifaoG;vsuf?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 56
jyifqifa&;trIudk? *½kyifrxm;? udk,fhavmb udk,fhpD;yGg;udkom?
aerem;ta&;,lMuonf/ / o,rÇL½Sifapmvnf;? avmu"rf
bHk"avhESifh? BuHKawGUonfh twGufrSm? 0dygufawmf rukefao;í?
a½S;jyK&if; twdkif; ESifhom? qdkif;vifhawmfrl&onfrSm? vrsm;pGm
vGefavNyD/
½Gmtm;ESifhtrI0ef? rwefívGefonf[k? qdk&efvnf;r½Sd?
þvlpk trsm;udk? pOf;pm;íMunfhvdkufvQif? jrwfrkedaus;Zl;udk?
MunfE;l onfh o'¨gu? vGew f &mtm;aysmíh ? avmbaZm wefc;kd u?
rdk;avmufBuD; armufrmvsuf? aMumufp&maeNyDrdkY? apwDawmf
rxonf[k? olwpfyg; aus;½Gmu? awG;p&m qdkp&m? xdkESpf½Gm
&yfolonf? pmjzLESifh a&mMuí? a*gwr ra[oD\? apwDawmf
ysufjym;onfudk? oufoufom; jyefrMunfh? rsufESmrS rvSnfhbJ?
aeEdik Mf uavbdonf[?k xdavmufatmif zGUJ EGUJ í? uJ&h UJ &efwpfjcm;/
jrifMum;ol xdkxdkwdkY? qdkzG,f &efrsm;onfudk? ÓPfoGm;ESifharQmf½Ií?
udk,fhtrI udk,fh0efwmuJhodkY? o'¨g[kef&J&J? jzpfoavmufcJMurS?
w½SdefxJ xajrmufí? tHhavmuf atmif½SdMurnf/
vkZÆwd yvkZÆwDwd avmaum/
a,m "r® orla[m=tMuifw&m;taygif;onf? vkZÆwd
yvkZw
Æ =d z½dzk &J NyKd uw
JG wf\? £wdwo®m=xdaYk Mumif?h aom "r®orl
a[m=xdkw&m;taygif;onf? avmaum=avmu rnf\/
þ0d N *d K [f o abmoG m ;ES i f h ? þvl r sm;tjzpf u d k ? "mwf
oepfxifvif;atmif? pOf;pm;um t½IeJMuí? trIvGJ vrf;rSm;
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 57
ESifhom? tvum;aeYarmvsuf? arharsmum aeMuonf/
tmoEér&P? aocgeD;umvwGif-
Ä 'geuvnf; rajymif?
oDvuvnf; taMumif?
bm0emuvnf; ta,mifaqmif?
cyfacsmifacsmifrw
S wf rJ?h awmfatmifomaecJí h ? aoawmhrhJ
tcdkuf? aZmig;weftqdkufESifh? t½IdufodkY xdumrS? usdwdaMumif
awmif? em;a&mif yufum;? a>rrdzm;uJhodkY? oGm;&rJh a½SUb0?
awGU&rJhtcif;awGESifh? yufyif;yg qHkrdrS? owdBuD; &Muí-
Ä 'geudkjyefí ½Iaomfvnf;? jyKzl;onfh'geu? umvESifh
cyfa&ma&m? avmuESihf cyfzuf zuf? axG;,Suv f ;l vJ?
tpifMu,feJcJhí? pdwfxJrSm rMunfvm/
Ä oDvudk½Smjyefaomf? avmu"rf ckacwfu? vlUtjzpf
MuyfvSí? wwforQ 0pDuH? teifhom; zefEdkifrS?
awmfwef½Hk ½SdMuonf/
"r® d u usD ; yvD ; uJ h o d k Y ? wD w D w mwm? c&mqef ; jym;?
twefBuD;rsm;EdkifrS? pm;&efzdkY0wf&efzdkY? wpfcsKdUay; wpfcsKdUurf;?
vlwef;aphum? tEdkifom½SdMuí? odvsufESifhrSdwf&aom? twdwf&
acwfayrdkY? jzpforQ udk,fEIwfu? jAKyftwd aygvSí? raemu
rMunfom-
Ä bm0emqdo k nfrmS ? jrnf½;kd rdYk jrnfMuonf? orx raem
0dyóem aZmrsm;ESifh? yaum#d tocFsm? wpfoufvHk;
pifuGm\? xifp&m a0;avpG/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 58
bk&m;*kPf w&m;*kPf oHCmawmfh*kPfrsm;udk? tm½HkcH
atmufarh[k? waxhaxhqdkygaomfvnf;? e*dk&if; yuwd? avh
usufjcif;r½Sdí? rdatmifyif rxifav/ / a0yg\trQ?
wzGzGqdkaomfvnf;? xdkol\ "mwfe&wfudk? wwftMuyf odNyD;rdkY?
em;nD;½Hok m½S½d mS onf/ ud;k uG,&f mr&? rsm;onfxuf rsm;vSatmif?
tm;uscgzefw;D í? tdrBf u;D ESiw hf ckaeaom? OpömawGcyif;? om;r,m;
wpfoif;wdkYudk? NidwG,fjcif;jyKrdu? ,ckyif tyg,ftdk;odkY? uRrf;xdk;
BuD;oGm;onf[k? w&m;awmf½SdaomaMumifh? uGufrdonfhudpöudk?
xdwf&rnfwpfck/ /avmuDrI0dwufESifh? aeY&ufawG ukefjim;í?
w&m;udk ravh? rodívnf; raMumufvS? aemuf<u<u a,mif
a&mvsuf? ajymifacsmacsm aeMuonf? vlwawGtm;vHk;udk
rkef;vsufESifh rjyKom? tnd§K;ESifhvmNyD;vQif? onfwpfcgavSmifrdí?
awmifzd onfhtvm;? ESvHk;om; tonf;awGrSm? avmifrD;awGus
ouJhodkY? aomurD;w½Sdef;½Sdef;ESifh? rdef;armum ae&½Smawmhonf/
rdef;armumtaewGif/ / wmedó woð® ora,
taZÑmw¬&EEÅd? [laom a'oemygVdESifhtnD? a½S;urÇm a½S;b0?
a½S;a½S;aom umvu? t"r®trIEIduf? b0wdkif; jyKvdkufaom?
'kp½dkuf toacsFwdkYonf? xifap&ef jrifap&ef? twefwef teJeJ?
½Spjf ynf axmifi&Jvnf;? wuwJ[if;vif;? b,fr<uif; Nyw d må e,f?
ol&um,f wd&pämef? edrwd af wG aqmfzefvsu?f awmfveS cf iG rhf ay;bJ?
ta&;ukef xifvmMuownf;/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 59
i&J½Gmwpfoif;wGif? i&Jrif;vlpkuvnf;? xdkolUtdrf 0if;NcH?
twGif;jyif 0ef;&Hí? vSHwHudk,fpD-"m;udk,fpD? csnfv[Jh wkyfv[Jh?
qGJra,mifiifra,mif? taumifawG vefYcref;? onfpcef;
tqdkufwGif? aMumufvdkufonf jzpfeJrSm? tltoJ qwfqwfwHk?
odkYjzpfyHk oabmrSefudk? raemÓPf,lqí? vSL'ge[lonfrSm?
vSLMupOftcguyif? o'¨gaZm vQr;f vQr;f awmufí? 0rf;ajrmufjcif;
Bu;D MurS? aocgeD; tcsuaf umif;wGi?f atmufarhí MunfEikd o f nf/
rMunfvQifxdk'ge? xdktcgcPrSm? bmrQyifru,fEdkif?
u,fEdkif&ef trIrSm-
Ä 0w¬ K vnf ; zG , f & m? o'¨ g vnf ; pif j zL? tvS L cH
vnf;jrifjh rwf? onft*Fg oH;k &yfEiS ?hf xH;k orwf nDnmrS?
Munf v mrnf h t aMumif ; ? tvS L cH taygif ; wG i f ?
qkawmif;jynhfjrwfbk&m;xuf? tm;udk;&efr½SdNyD[k?
todÓPf0ifpm;vsu?f xif½mS ;atmif jyKMurS? ud, k t
hf rI
Aef;vSí? ,r rif; vlrsm;udk trIrxm;bJ ckcHEdkifrnf/
ud,
k t
hf rI Aef;rvSvQi?f ,rrif; vlpuk ? jrLEkavmuf rxif?
ZGwfw½Gwf qGJiifí? i&Jjyif ukef;bufü? ½Hk;wufcg ar;ppfaom?
,r&mZfrif;xHodkY? tjrefyif ydkYaqmifMu avonf/
,rrif; oljrwfu? ig;&yfaom ppfcsufjzifh? vTwfuGuf udk
½Smygaomfvnf;? owå0g Amv? vljzpfpOf b0u? "r®*kPf r[kwf?
"e*kPf tpkwfESifhom? vlvkyfcgvmcJhí? yrm'trI ayGawGuom?
½Iavav xlxyfvsuf? oljrwfwdkY tavhrsKd;udk? awGUEdk;Edk; jyefcg
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 60
Munfhaomfvnf;? rdrdBuD; rxifvmí? ig;cgwdkif ppfar;vQif-
Ä baEÅ=t½Sif,rrif;BuD;? yrma'g=uREkfyfarhavsmh
a,mifawmif? cyfacsmifacsmifaecJhrdonf? tóH=
jzpfygay\/
[líom qdkEdkif½Smawmhonf/ xdktcgumvü ,rrif;
ru,fomí? rsufESmudk vTJvdkuf&avownf;/
,rrif; rsufESmvTJvQifyi?f i&Jxdef; taygif;u? <uufi,f
avmif; wpfaumifu?kd aMumifwpfaxmif vkov?kd trItm;avsmpf mG ?
pD&if&m i&JxJodkY? ZGwfqGJí oGm;jyD;vQi?f ig;yg;aom AE¨e? oHk;
q,fhESpfyg;aom ur®u&PwdkYudk? jyKMuavukefonf/
odkYjzpfyHk aMumif;tjcif;aMumifh? ,rrif;rsufESm vTJ&aom?
vlxJwGif ryg&atmif? yrm' trItoGrf;awGudk? pcef;&Snf
rvdkufMubJ? xdkuforQ y&duHESifhom? todÓPf odrf;ydkuf? udef;
qdu
k &f efta&;ud?k ajrmfawG;um tjrifO;D vsu?f wifu;l um Buv H ifrh ?S
t&Hoifh ay:EdkifMurnf/
ud, k t
Yf rI Aef;vSvQi?f ,rrif; vlpu k ?kd jrLEkavmuf olrjzKe?f
arYavsmí h ukepf ifcg? tyg;odYk vmjy;D vQi?f wpf&mvk;H wpfaxmifv;Hk ?
w½k;H ½k;H tkaH omfvnf;? bko H ;kH ½Gm XmewGi?f yrmP wkr&S?d a&Tbek ;f awmf
MuD;bdaom? qkawmif;jynfh jrwfbk&m;udk? trsm;wdkY nDnmí?
'g,um cHolxJwGif? igvJbJ wpfOD;[k? pdwful;ESifh wif;vkdufvQif
cPcsif; aysmufukefí? ajcmufbkHaAG &yfjcm;u? ewf&xm;
qla&ajcmuf? cPcsif; a&muf&onf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 61
ajrmufvGef;onf rxifESifh? oD[dkVfwGif wkr&Sd? apwD BuD;
'g,um? r[m'k| *grPd? xdkrif;udk MunfhMuawmh/ / "dywdr[m?
xkrd if;jrwf &mZmonf? aocgeD; umvü? ,rrif; vlawG? 0kid ;f tkí H
aeonfu?dk apwDBu;D wnfrEI iS ?hf tpkpk t&yf&yf? pm&if;ukd zwfcgrS?
ewf&u©dKof i&Jxdef;? cPcsif; aysmufNidrf;í? ewfodaE¨m trsm;?
wpfaxmif ujim;aom? ewf&xm; ajcmufql? ajcmuf½GmodkY
,lrnf[k? a½TcsLoH wodrfYodrfY? ewfpnfapmif; wndrfhndrfhESifh?
csrd v hf aS tmif vmMuí? tmumoaAGirl mS ? aeajcmufql vif;ouJo h ?Ykd
rif;BuD;udkjy&mwGif? ewf½Gmu &xm;? qdkufaMumif;udk ajym
Mum;vnf;? trsm;ur,HkMuonfESifh? xHkvSonfhyef; wpfoG,fudk?
olUvuf0,f oHk;oyfí? b,fewfjynfomvdkY aumif;rnf[k?
taMumif;udk ar;av&m? arawå,s avmif;vsm? pHjref;awmf
rlygonfh? wkodwm aumif;aMumif;udk? rwfaygif;u wif½Hk;í?
yef;uH;k udk ajrm§ ufcsv
D Qi?f wkow
d m &xm;onf? xHyg;odYk nGwv f mí?
pGwfvdkufonfhtcgwGif? &xm;rSm rjrif&? odkYrjrif jzpfuvnf;?
tmumo vGifwD;wGif? yef;uHk;BuD; wGJ&½GJU? avcyfwdkif; wEGJUEGJUESifh?
woGJUoGJU aeonfrsm;udk? vltm;vHk; jrifMurS? pdwfcsum ,HkMunf
Edik Mf uownf;/
xdkrif;jrwf &mZmrl? wkodwm &xm;ü? xif½Sm;pGm Oyywf?
pGJoaE¨ ,luyfí ewfjynfodkYygav\/ / vusfm&H qkrsm;udk?
ckvm;vm; ra,mifMuESifh? xdkrif;acgif &mZmonf? vusfm&H
tavmif;ay[k? q,faMumif;a&; r[m0ifü? pmtxif ½Sad yonf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 62
apwD B uD ; wnf c gü? xd k & mZm rif ; w&m;onf ? wpf
a,muftm; r0ifMuESifh? ighukodkvf toD;? b,folESifh rESD;bl;?
wpfudk,fwnf; cHpHrnf[k? tBuHESifhtm;xkwfí? tkXfwpfcsyf
xHk;wpfcJ? oJwpfqkyf r0if&atmif? jyifyu tapmifhxm;owJh/
wdkif;jynfol wdkif;jynfom;? o'¨gol trsm;uvnf;? rif;w&m;
jyKcsufudk? roufom½SdMuí? oHk;avmu bk&if? jynfedAÁmef t0if?
½dk;awmf"mwf a½Tpifudk? a&ajrU½Sif rif;zdkYom? xm;cJh&if; r[kwfacs?
rxnfh& rae[k? apwDawmf BuD;tMuyfwdkYESifh? t&yf&yf yl;aygif;
vsuf? wpfaomif;wef? wpfodef;wef? BuHzefí xnfh0ifMuowJh/
apwDawmf wnfpOfvnf;? udk,fhtdrfwGif; trI½Iyf awGudk?
odrf;jzKwfcg vTwfxm;í? bk&m;ESifh pyfvsOf;onfh? usOf;aqmif&ef
[lorQudk? olr& igr&? olUxufig tm;usvsuf? udk,fhum,
&if;ESD;í? rsm;rsm;BuD; ygavatmif? a0,sm0pö trIrsKd;udk? onfydk;
½GufaqmifMuowJh/
apwDawmfh 'g,um? rif;'k| r[mvnf;? vkyf aqmif&m
udp?ö jyKvyk o
f l [lorQwu Ykd ?kd ulvcD twif;ay;? r,lvQif rif;ab;[k?
Burd ;f 0g;a&; a&mzuf? acsmufNcrd ;f onfh twGuaf Mumif?h ud,
k vf uf½dS
,lxm;aom? ulvDc aiGrsm;udk? wpfjcm;rSm rjzKef;? bk&m;rSm
oHk;rnf[k? vHk;vHk;BuD;ygavatmif? ÓPf½Smí xnfhMuowJh/
xdkr[mapwD? rNyD;rD umvwGif? aoorQ vltaygif;
wdkYonf? *wdaumif; &Muí? q-umr ewf½Gmü? xif½Sm;pGm
jzpfMuavukefownf;/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 63
odkYvmonfh usrf;txGufudk? tcsufus em;pdkufí? tm;
wdkufBuD; jyKMurS? jrwfrked apwDonf? ar'eD urÁvm? ajrr[D
pH&mrS? jrefrMum psmef<uí? ebEÅ rd;k ,H0,f? NzKd ;vQaHh 0 a&mifn;D vsu?f
a½TawmifMuD; <um;ovdk? rm;rm;BuD; zl;arQmf wJhMu&rnf/
ud,k t
hf ouf ud, k 0hf nd mOfonf? wnforQ tpOfwiG v f nf;?
Munf½TifrI rqHk;? jrifrdwdkif; NyHK;&í? xHk;O'gef; xly0if? odkufordkif;
wrlwGifojzifh? om;tpOf ajr;tquf? omoem awmf wpfouf?
orÇmawmf wdk;wufvsuf? rdk;txuf wdrf,Hu? xdeftvQH a½Tbkef;
jzifh? wpfajrvHk; owå0gwdkY? ylZmp w&m;? r*Fvm yGg;rsm;atmif?
tm;usí cJMuapvdkonf 'g,umtaygif;wdkY/
qk a wmif ; jynf h arwå m pm NyD ; \/
«þarwåmpmudk a&;om;a0iSawmfrl&m o'¨gw&m;rsm;pGm xufoef
MuonfESifh qkawmif;jynfhapwDawmfBuD;udk topfjyifqifMuavonf/ xdkapwD
awmfBuD;onf rHk½GmNrdKUe,fwGif yGJawmf&jzpfí tvGefxif½Sm; ausmfapmawmf
rlonf»/
-------Ä--------
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 64
ywåjrm; arwåmpm
1255-ck E S p f twG i f ;
rk d ; uk w f N rd K U? ywå j rm;aoa|; OD ; rS w f o d k Y a y;aom
arwå m pm
rkH½GmNrdKU? om"kZeygom'dum&mrrnfaom v,fwD awm
ausmif;wkdufae oHCmawmf av;usdyfausmfwdkYESifh ¤if;wkduf
q&mawmf arwåm&yfcHtyfonf/
ZrÁLywfukef;? ajrtvkH;wGif? pHEIef;rzuf? 0if;xdefvuf?
trsuf&wem? eDvmrsKd;rSef? tzkd;wef ywåjrm;? jzpfyGg; ay:xGef;&m?
r[muarÁmZ? wkdif;rsm;tcsKyf? rkd;ukwfNrKdUZmwd? rPdaoa|;BuD;
wpfOD;[k? txl;yGifYvif;? owif;BuD;pGm? wpfwkdif;vkH; omayaom?
'g,umarmifrw S -f --/
'la&oaEÅm yumaoEÅd?
[dr0aEÅm0 yAÁawm/
rdefYa[m "r®puf? a&Tusrf;xGuft&? 'geyg&rD? pm*DtrI?
tvSL tpGe?Yf 0H0h pHh m;pm;? &ufa&mol trsm;wGi?f bk&m;a[m usr;f vm?
&mZ0iftwdwf? t&dyfu vGefjyD;? a[m½kd;MuD;rsm;ukd? em;nD;zG,frI?
vTwx f m;jyKí? ,ckaemufjzpf? 0w¬Kopf? xkwaf qmifcg? ,yfaxmif
,yfv?JS a[majymyGw J iG ?f tvSL&J twGuEf iS ?hf oufaocH xkwzf rYdk mS ?
rkd;ukwfom; armifrSwf[k? wkdif;av;&yf q,frsufESm? vTrf;rkd;í
vmayaom? 'g,um owif;uk?d em;wGi;f rSm jynfEh u S ?f Mum;&onfh
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 65
twGufaMumifh? tcsufaumif; ay:jyD[k? oHCmawmftrsm;wkdY?
tm;wuf jcif;jzpfMuí? 'g,umhxH? wref MoZmukd? trSmpm
vufrSwfESifh? arwåm&yf apvTwfvdkufayonf/
taMumif;rSm? tavmif;pnfo?l wnfawmfro l nf[?k t,l
a0g[m? ausmuf p moH y d k i f ; ? tvd I i f ; wMuD ; ? woH w nf ;
xGufvif;aom? 'Dy&if;jrdKUr\? &yfjyKAÁ'dom? a&SUrsufESm jrdKUOD;0,f?
yuwl;tp? t0jrdKUeef;½kd;? rif;&mZm ESpfusdyfudk;wGif? rkd;ñ§if;quf
yOör? 'kwd, rif;acgif? Zr®L'dyf vif;ajymifonfh? a&Tbkef;a&mif
zGifhvSpf? oif;uspf&Sif ig;qJhig;? om;awmfcspf Oy&m? jrwfa&T*l
'g,um? oajynm yGifhvif;onfh? tdrf a&S Urif ; uk od k vf [k ?
O'[dkxif&Sm;? a&Todrfawmfjrwfbk&m;onf? ukvm;rif;0ifp?
or,tckduf? 0dyÜwåd tqkdufwGif? odkufvdkuf oltaygif;wkdY?
axmif;axmif;acs wl;azmf&m? Xmyem ausmufwkdufESifh? "mwf
awmfokduf ay:vmí? a&mifajcmufjzm xdefvif;? a&Ttqif;
aiGtqif;? rif;pHrSDykvJ? &J&J&ifhrkav;yef;? trSef;tm;qla&rSm?
tuka#ru? tcsiu hf qdk &dk vQi?f oydwrf Qe;D eD;? Bu;D -i,f-vwf ok;H pm;?
jrwf&iS af wmf ½kyyf gG ;rSm? ig;&mceft Y u,f? oku Yd avmuf Bu;D us,í f ?
tH h M ozG , f xk d u f v S a om? "mwf a wmf o k d u f ay:vmonf u k d ?
acwf u mv twG i f ; ? 0d y Ü w å d p uf e if ; í? ysuf , G i f ; onf h t rI ?
xdkufoavmuf jyKEkdifaom? vlYbkef;½Sdef tarmf? 'g,um ray:bJ?
orÇm awmfrSdefEGrf;í? ausmufwdkufcef; iltauGUwGif? vlawGUyif
rcHbJ? qdwfNidrfpGmpHaeawmfrl&avonf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 66
ud k ; uG , f & if ; 'g,um? Oy&mZf & mZmvnf ; ? xuf e wf
½Gmblrdu? owdawmfr&? omoemh'g,um? wpfuRef;pH aqGr[m
vnf;? a½TorÇmvifah ES;? ZmwmawmfarS;cdu k rf ?Ykd ta&;awmfr,ltm;?
oAÁnKbk&m;? jynfedAÁmef tvm;wGif? rdk;odMum;£E´mvnf;?
omoemudpöudk? pdwfcsawmfrlyg[k? y#dnmcHaMumif;ESifh? usrf;
a[mif;u xGufygvsuf? oufoufrJh aeonfudk? pdwfaMubdkYr½Sd?
jrwfrkedarG½Sifonf? a½Tyv’if aZ,smü? awZmawmfzGifhvSpf?
a½Tudk,fawmf wpfzefjzpfcgrS? a'0&mZfodMum;? aeEdkifonfhjzpf
vm;udk? Z,m;yHkvTmoí? jrwfbk&mh a½SUawmfjyif0,f? udk,fyifESifh
twif;? rn§mwef; jiif;&efzdkY? tcif;omvdkawmhonf/
jrwfa½Tudk,f t&[HrSm? avmu"rf bHk"avhESifh? BuKH
awGUawmfrlrIudk? r½I0hH rjrifaumif;? rBuHKawmif; BuHK&onfh?
umvysuf o nf a cwf a Mumif h ? apm&S i f c spf usuf o a&? EG r f ;
e,fíaeonfu?kd pdwrf ajy&wuf? warQmaf rQm?f wruf rufEiS o hf m?
,aeYxufwdkifa&mufatmif? apmifha&Smufí aeMu&ayonf/
taomu"r®mvdk? bkef;orÇm&dSolrS? o&D&"mwf arGrSefudk?
tylaZmfcHxdkufonf[k? tBuHESifhapmifhpm;? ESpfawGomrsm;awmh
onf/
ud k ; pm;&if ; tajcu? MumavavNid r f q d w f í ? t&d y f
awmfaxmihfaomaMumifh? "mwfawmfapmifh ax&fwpfpkwdkY? ,ckrS
tBuHopfMuonfrSm? rjzpfbl;igh&SifwdkY? txifESifh aeYarsmu?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 67
jrwf&SifapmorÇm[kef? aemufusíukefawmhonf/
þvlUbHkckacwfwGif? vlUtjzpfysHUysL;? yg&rDpdkufpl;í?
uHxl;onfh a,musfm;udk? jrwfbk&m;"mwfarG? 'g,umcHaprS?
jrwfpdaEÅcgrvifh? orÇmawmfyGifhawmhrnf[k axmufjcifh cgarQmf
anmif;í? owif;aumif;emMu&m? 'g,um armifrSwfonf?
orÜwdåtusKd;? uHukodkvfwefcdk;aMumifh? olYvufn§dK; nTefjy&m?
oJajrxk yxAsmaomfrS? &wem twdjzpfí? rPdppf ywåjrm;udk?
pyg;vdkoHk;EIdifonf[k? tm;vHk;wdkY waomaom? pyfrdwdkif; ajymMu
onf/
&ufa&myHk vSLrIrmS vnf;? ckavmu rsujf rifwiG ?f buf,OS cf g
pHwzJG ?Ykd teJi,f rDo
S o?l wvlrQr&S?d jrwfb&k m;rke?d ckE,
S rf sm;&Scd v
hJ Qi?f
rPdao|du? ywåjrm; aoa|;? armifrSwf\ tusdK;ay;udk? a&S;
twdwf b,fodkY? aemifzdkYrSm b,hfES,f[k? tus,ftyGg;? ed'gef;
awmfxm;jyDvQif? w&m;ork|mef? t[kwfÓPfjzifh?wpfokwåef
xGufavmufayjyD/
abm*o'¨g? ESpfjzmpG,fpHk? wu,f vkHayojzifh? 'kv’b
ckacwfwGif? vlUtjzpfvGefayaom rdk;ukwfae armifrSwf\?
t&yf&yfowif;udk? woif;oif; Mum;&ojzifh? bk&m;&Sifh arGawmf
"mwf? armifrif;udk tyf&vQif? uyf0dyÜwf vGefajrmufí? xGuf
oavmuf tcif;? tzdk;wef wdkufwGif;0,f? owif;awmf topf?
orÜwdå jzpfrnf[k? tBuHopf raemESifh? MoZmqdkoludk? oabmwl
apqifhí? armifrifhxH vTwfvdkuf&ayonf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 68
&cJonftcsuf? þuJhodkY ZmwfuGufudk? umv ysufu,f
ayí? ighxH0,f a&mufayonf[k? 0rf;ajrmufum tm;wuf?
o'¨gaZm xufxufESifh? ckrsufarSmuf twGif;wGif? armifrif;yif
"r®maomu? a'0geHyD,ESifh? rif;'k|*grPD armifrif;jyif r&SdjyD?
aZmyDwd &Tif&Tif? apwemMunfvifvsuf? a&ajrU&Sif rif;wdkYom?
xduk wf ef&if; tvkyu f ?kd a&S;ykaAÁ yuwl? umvysuf ulayí? igvdv k l
tcGifh&ayonf[k? tm;uscg &TifjrL;í? avSul;NrdKU tay:wGif?
ordik ;f awmf xif&mS ;? yGaJ wmf& bk&m;? NyKd ysuof nft
h vm;ud?k trsm;wdYk
pkaqmif;í? tkyfzdk aygif; wpf&mausmf? xyfrHrnfh tay:wGif?
"mwfawmfwu kd f vkycf if;rSm? armifrif;ESihf avsmo
f nf[?k oHCmawmf
trsm;wdkY? oabmxm; nDMuonf/
jrwfb&k m; omoem? ESpif g;axmif tMumwGi?f 0ZD&m oe?
yv’iaf AGXmeü? ½So d rQtm;vH;k ? "mwfarGuek f pk½;kH í? oH;k vlUxGwt
f ppf?
a½Tu, kd af wmf jzpfNy;D vQi?f acwfZmwd aomif; vH;k ud?k a½Tbek ;f a&mif
usif;y? udk,fawmfwdkif tvif;jyojzifh? aomif;avmu AdkvfvlwdkY?
odrfhodrfhql waomaom? ½SdvufpHk MoqJwGif? rD;awaZmvQHx?
jynfedAÁmef r<urSD? acwfumv tysuf? 0dyÜwåd onfpufESifh?
0dygufawmf uHaiGU? 'ku©awmf awGUcdkufwGif? csrf;ajrU&m tcif;udk?
armifrif;rS rBuHvQif? teEÅoAÁnK? "mwfarGawmftpkrSm? uHwpfck
jzpf&½Smacs awmhrnf/
odjYk zpfygí? b*0g oH;k vlU\? "mwfarGawmftpkrmS ? jrwf"mwk
y&deAd mÁ ef? rpHrt DS wGi;f ? 0dyw
Ü v
då w
G u
f if;í? armif rif;\ vufx0J ,f?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 69
tNrt J wnf ude;f arGUí? csr;f ajrUpGm pHaeawmfryl gapvdak Mumif;ud?k
owif;aumif;tvTmESi?hf arwåm&yf apvTwv f ukd af yonf? rd;k ukwf
NrdKUae? 'g,um armifrSwf---/
ywå j rm; arwå m pmNyD ; \/
«þarwåmpmudk q&mawmfb&k m;Bu;D \wynfh pdik jf yif½mG om; armifMoZm
qdkoludkapvTwfí rdk;ukwfNrdKU bk&m;'g,umOD;rSwfxHodkY ay;ykdYawmfrlaponf/ /
armifMoZmonf q&mawmfb&k m;trdeEYf iS hf oGm;a&mufí bk&m;'g,um OD;rSwt f m;
aumif;rGefjywfom;pGm zwfMum;íjy&m? apwem o'¨gxufoefojzifh aiG
wpfaxmifhig;&m tvSL0ifvdkufonf/ /¤if;jyif xkdtopfjyifaom apwDBuD;NyD;vQif
xD;wifygrnf[lívnf; tmrcHvdkufonf/ /wpfzefarmifMoZmudkvnf; aiGwpf&m
ESifh0wfpkHwpfpkH qkcsvdkufavonf/»
--------Ä--------
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 70
oD[awm bk&m;ausmufpm
rdk;ukwfNrdKU? bk&m;wum-OD;rSwf awmif;yefcsuft&
1265-ck? 0gqkdvtwGif;
a&;om;awmfrlaom ausmufpm
earm wó b*0awm t&[awm
or®morÁK'¨ó
(1) O',m ,ó {uó?
o'¨r®&Hod Zmvdaem/
yAkZÑðok ZerÁKZm?
Zmwdacawå r[moa&/
(2) 0E´mrd wH r[m ol&H?
r[marm[ warmEk'H?
oÍÆmwH aom ['a, r,SH?
warm cE¨H yEl'wH/
(tmoDo ESpf*gxm)
(1) o'¨r&® o H d Zmvdaem="r®uE© m¨ a'oemaygif; ½Spaf omif;
av;axmif w&m;a&mifwnf;[laom a&mifjcnf uGe&f ufuv kd nf;
jzefYMuufvif;ajymif aqmifawmfrlayxaom? {uó=0Dpdb0*f
e,ftcsuw f iG f NyKd izf ufrjyL wpfqw
l nf;om jzpfawmfral yxaom?
,ó r[mol&ó=tMuifoAÁnKjrwfpGmbk&m;wnf;[laom
aerif;BuD;\? O',m=oAÁnKwÓPfawmfwnf;[laom ,k*Ed¨K&f
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 71
awmif pGef;rS ay:xGef;xGufjyL O'nfawmfrljcif;wnf;[laom
taMumif;aMumifh? Zmwdacawå r[moa&=av;uRef; wpfjrifhrdk&f
xdkxdkrsm;pGm pMu0Vmaygif; wdkufwpfaomif; wnf;[laom Zmwd
acwf pMu0Vm y'kr®mMumtdkifBuD;ü? ZerÁKZm=yg&rDjrifh orÇm&ifhí
tcGifhqHkBudKuf uRwfxdkufool ewfvljA[®m owå0gwnf;[laom
Mumtaygif;wdkYonf? yAkZÑðok=opömav;qifh zGm;zGm;pGifhvsuf
yGifhMuavukefNyD/
(2) r[marm[ warmEk'H=pMu0Vmaygif; wpfaomif;
wduk af e Adv
k af jcrsm;pGm owå0gwd\
Yk oEÅmef0,f w&HrpJ tNrzJ ;kH ydwf
t0dZÆmwnf;[laom BuD;pGmaom trdkufarSmif BuD;udkvnf;
w&m;a'oem ÓPfa&mif0gjzifh aumif;pGmy,fazsmuf tvif;
a&muf a wmf r l x aom? wH r [mol & H = xd k o AÁ n Kjrwf p G m bk & m;
wnf;[laom aerif;Bu;D ud?k t[H=tuREykf o f nf? 0E´mrd=o'¨gNzKd ;NzKd ;
OD;nGwfusdK;vsuf½Sdcdk;yg\? aom r[mola&m=xdkoAÁnK jrwfpGm
bk&m;wnf;[laom aerif;BuD;onf? r,SH=tuREkfyf\? ['a,=
pdwfESvHk;ü? oÍÆmwH=b0rsm;pGm urÇmbmu ruGmxufMuyf
txyfxyfvQif ude;f 0yfjzpfygG ;um yg½Sí
d aeaom? warmcE¨=H t0dZmÆ
wH;k arSmiftvH;k ud?k yEl'wH-yEl'wk=þonfah usmufpm a&;pyfcgü
a0;pGmy,f½Sm;awmfrlygapownf;/
(1) e&oDa[m e&moabm?
ZdeoD[ 0dZrÇaem/
orkEé'd r[mem'H?
wdblrdau r[m0ae/ /
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 72
(2) "mwked"meH ,H apwsH?
wó emx auo&daem/
wó oD[awmemró
erw¬K oAÁ'g rr / /
(oD[awm apwDawmf ½Sdcdk;ESpf*gxm)
(1) e&moabm=vlewfjA[®m owå0gtaygif;wdkYxuf
qwuf oacsFBuD;jrwfawmfrlayxaom? a,m e&oDa[m=
pMu0Vmaygif; wpfaomif;wdkufol ewfvljA[®m owå0g wnf;[l
aom om;taygif;wdkY\t½Sif tMuifjrwfpGmbk&m; wnf;[laom
auo&&mZmjcaoFhrif;BuD;onf? ZdeoD[ 0dZrÇaem=cyfodrf;ukef
aom bk&m;ocif t½SifjcaoFhrif; BuD;wdkY\ uGefYjrL;wifhw,f
prÜ,fjcif;wnf;[laom tuka#ru rsm;jrwfvSaom wefcdk;½Sdef0g
jym#D[mtxl; uGefYjrL;wifhw,f prÜ,fjcif;ESifh jynfhpkHawmfrlonf
jzpfí? wdblrdau r[m0ae=bHkoHk;yg; wnf;[laom a[r0EÅm
r[m*Edkif NrdKif&*HkaMum awmBuD;oHk;axmiftwGif;ü? r[mem'H=
twkr& Bu;D jrwfvo S nfh "r®a'oemoHwnf;[laom jcaoFrh if;\
[de;f jcif; toHu?kd orkE'é =d av;qJih g;0g tMumESpaf ygif; aumif;pGm
ausmfNcdrf; [def;awmfrlNyD/
(2) wó emxauo&daem=xdkjrwfpGmbk&m; wnf;
[laom oD[&mZm r[mjcaoFrh if;Bu;D \? "mwke"d meH= o&d&"mwf
arGawmfjrwf\ ude;f 0yfwnfxm;&mjzpfayaom? ,H apws=H tMuif
oD[awm apwDawmfjrwfonf? tw¬d=½Sd\? wó oD[awm
emró=xdkokemy&ef wrÜ'DyuarÁmZESifh &mrnwGif av;cGifwdkif;
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 73
vH;k rd;k odcYk sKe;f atmif a½Tbek ;f awmufy ausmaf pmvSaom oD[awm
apwDawmfjrwftm;? oAÁ'g= omoemig;axmif qHk;atmifaphajrU
nOf h a eY r pJ tNrJ e d p ö umvcyf o d r f ; ü? rr=tuREk f y f \ ?
earm=½Sdcdk;jcif;onf? tw¬K= jzpfygapownf;/
b'´ u yf r nf o m? þurÇ m rS ? jyef u mwG u f a &? oacsF
av;ude;f ? wpfoed ;f aph&m? om&rPfurÇmü? igwdbYk &k m; tavmif;
awmfoljrwfonf? aomif;ZrÁL&yf ESHUpyfaMunm? yGifhvif;omaom?
&r®m0wD? &mZXmeD? a½TjynfawmfBu;D twGi;f ? owif;xGe;f y? xif½mS ;
vSaom? jA[®P r[momvtrsKd;ü jzpfawmfrlí? okar"m[k?
onmtarmf? trnfawmfjzifh? xifay:ausmfapmawmfrlavo
wnf;/
Ä ,if;onft h cg? okar"m\? ESpjf zmrdb? aovGef Muí?
"eOpöm? &wema½TaiG? pnf;pdraf wGu?kd jrifacsvwfaomf?
tBuHay:onfum;- pD;yGg; vrf; rnfonf? Opö m "e
pD;yGg;vrf;? oyÜK&do pD;yGg;vrf;[lí ESpfvrf;½Sd\?
Ä r&ao;aomypön;f Opöm? XmeEÅ&wdu Yk ?kd &atmif jyKvyk f
tm;xkwfjcif;? &½SdNyD;aom ypönf;Opöm? XmeEÅ&wdkYudk?
odr;f ydu
k cf pH m;? yGg;rsm;wd;k wuf atmif? jyKvyk t
f m;xkwf
jcif;onf? Opöm"epD;yGg; vrf;rnf\/
Ä r&½Sad o;aom? tqifq h ifh jrifjh rwfaom? oDv trsK;d rsK;d ?
orm"d t rsKd ; rsKd ; ? ynmtrsKd ; rsKd ; wd k Y u d k ? &½S d a tmif
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 74
raerem;? tm;xkwfjcif;? &½SdNyD;aom oDv orm"d
ynmwdkYudk? wpfaeYwpfjcm; pnfum; yGg;rsm;atmif?
tm;xkwjf cif;onf? oyÜK&od "r® pD;yGg;vrf;rnf\/ /
Ä Opöm"e pD;yGg;vrf;onf? oHo&mü pHkvrf;arsm vrf;
jzpf\?
Ä oyÜK&do pD;yGg;vrf;onf oHo&mrS qefwuf vrf;
jzpf\/
wpf vrf;udkvGwfrS wpfvrf;udkvd k uf Ed k if \ oH o&mrS
qefwufvrf;rnfonf vlUbHkvlUb0üom ½Sdacs\/ wpfyg;aom
bHkb0wdkYü r½Sdacs/ vlUbHkvlUb0 rnfonf? tvGefBuKH BudKufcJ\/
b0wpfodef; wpfoef;wGif? wpfBudrfwpfcgrQ &cJvS\/ vlUb0udk
&aomem&DrSpí? wpfem&DudkrQ udavom "r® avmupD;yGg;ESifh
ukeaf pjcif;iSm rxdu k af cs/ rdarG zarG uka#½Spq
f ,frQaom? þa½TaiG
&wem OpömpD;yGg;awGudk ighOpöm[k wG,fwmrdonf½Sdaomf wG,f
wmrdonfh em&DrSpí pHkvrf;arsm vrf;odkY yg&acsawmhrnf/ /
igonfrwG,fwmrSD tjrefraES; pGefYíajy;rS ta&;vSacsrnf[k
BuHpnfawmfrlNyD;vQif &r®m0wD jynfoljynfom;wdkYudk zdwfMum;
aMumfjimí pGeBYf uaJ v\/ ckepf&ufpeG BYf uí J rukeEf ikd ½f jdS yefaomf oDv
orm"d ynmrIrsKd;r[kwfyJ pGefYBuJrI 'geukodkvftwGufESifh aeY&uf
em&DawG arsmíuke&f onfukd rcHEikd ½f jdS yefí? ckEpS &f uf ajrmufaom
aeYü tukeyf pfpeG NYf y;D vQif "r®u
d awmifoYkd xGuaf wmfrí l &aoh&[ef;
jyKawmfrlojzifh? ckESpf&uftwGif; psmeftbdnmOf ormywfwdkYudk
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 75
jzpfapí aumif;uifajrrd;k ysv
H sK;d oGm;vmum? csr;f ompGm aeawmf
rlpOf 'DyuF&m jrwfpGmbk&m;udk zl;jrif&í ed,wAsm'dwf wHqdyf
atmifyef;udk qifjref;awmfrl&avownf;/
om&r@urÇm xdt k cgrSpí av;oacsEF iS hf urÇm wpfoed ;f
twGif;ü ESpfusdyfoHk;qlaom ½Sifawmfjrwfbk&m; wdkYtxH cH,ltyf
aom ed,wAsm'dwf ½Sdawmfrlojzifh tqHk;b0 ypdärodkY usa&muf
awmfrl&mwGif &mZN*dKvfpD&ifpk O½ka0V aoeed*Hk; ½GmBuD;teD;
wpf&moHawmif tjrihfaqmifonfh a½Tanmif&dyfom ty&mZdw
a½Tyv’ifxuf? t*Fgav;yg; ESifhjynfhpHkaom 0D&d,awmfjrwfudk
Muyfrwfaqmufwnfí csrf;ajrUpGm aeawmfrlpOf/
aer0ifrSD rm&fppfonfudk atmifjrifawmfrl\? oef;acgif
,Hü 'dAÁpu©KÓPfudk&awmfrl\? rdk;aomuf,Hü cyfodrf;aom
bk&m;&Siw f \ Ykd "r®wm t*FgwpfqEhJ pS yf g; ESijhf ynfph aHk om y#dpo
ö rkygÜ 'fukd
okH;oyfawmfrlí aomif;wkduf pMu0Vm r[myx0D r[D0okH
odrohf rd w
hf vHk Qif tukevf yI &f mS ; vlo;Hk yg;ü bk&m;tjzpfoYkd a&mufawmf
rlownf;/
bk&m;jzpfNyD; bkef;rD;awmufxdef tpdaEÅ,s teEÅpkH
aus;Zl;*kPfjzihf bkHb0*fqkduf qlvdkufNcdrfhtkH; aomif;wdkufvkH;udk?
0dkufcsKH;jynfhNzdK; tNrdKufrkd;BuD; &GmapNyD;í jynfBuD; edAÁmefpHawmfrl
ownf;/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 76
edAÁmefpHawmf? rloa&mfwnfh? a½Tudk,fawmfjrwf? ½kd;awmf
"mwfudk? vlewftrsm;? ukodkvfyGg;í? okH;yg;csrf;om? &bdkYiSg[k?
ocsFmwGufa&? tuka#rQ? rujzmpdwf? ZrÁL'dyf0,f? t"d|mefBuD;?
toD;oD;ESifh? bkef;rD;awmuf&pfapownf;/
y&deAd mÁ ef? pHNy;D wkv
H pf? tESpEf pS &f mausm?f &Sv d wf aomfwnf?h
xkad &mftcg? oD&"d r®maomurif;Bu;D ? bke;f rD;aev? xGe;f yvwfaomf?
"mwf a rG a wmf w d k Y u d k ? aomif ; armf Z rÁ L ? jzef Y j zL;awmf r l o jzif h
tql a &aygif ; ? &S p f a omif ; av;axmif ? wnf a xmif a pNyD ; ?
apwDawmfrsm;? bk&m;wefc;kd Bu;D ? toD;oD;wdw Yk iG ?f wdik ;f Bu;D av;&yf?
pdk;uGyfydkifeif;? rif; tqufquf? rysufpOfvm? udk;uG,f&m[k?
&mZ0iftcef;cef;? O'gef;tqdkif;qdkif;? ordkif;tjzmjzm? ausmufpm
trsdK;rsdK;? r½kd;rwdef? wefcdk;rrSdef? *kPfod&fxif&Sm;? þoD[awm
bk&m;onf? wpfyg;t0if jzpfayownf;/
od&d"r®maomu yxrwnf&if; ,dk,Gif;ysufjym; ½Sdjyef&m
ayguúH&mZm r[mpnfolrif;BuD;onf o&u©ef½kyfyGg; pum;ukd;ykdif;
rSjzpfaom eHYomESpfapwDrsm;ukd xnfhoGif;xyfrH wpfzefjyifqif
awmfrlonf/
¤if;aemuf &wemyl& t0jynfBuD;rS twkvoD&d r[m
&mZdE´ma'0D bGJUwHqdyfcH awmifnmpHrdzk&m;BuD;onf apwDjrwf
ukv d nf; xyfrjH yifqifonf ausmufpmarmfueG ;f xk;d rSwí
f 0wåuH
rkd;ajrrsm;ukdvnf; vSL'gef;onf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 77
¤if;aemuftr&yl& NrdKUwnfeef;wnf bkd;awmfrif; w&m;
BuD;onf awmifawmfwpfjyifvkH;ukd ausmuftkwfwkdYjzifh pDrHcif;
usif;awmfrlonf? apwDawmfukdvnf; ausmuftkwfwkdYjzifY xyfrH
jyifawmfrlonf? e0&wfpDjc,faom a½TxD;ukdvnf; wifvSLawmf
rlonf/
¤if;aemufrEÅav;&wemykH yXrNrdKUwnfeef;wnf yÍör
o*Fg,emwif crnf;awmf ewfjynfpH rif;w&m;BuD;onf apwD
awmfjrwf\a½SU bkHckESpfqifY½Sdaom tm½kHcHjymom'fukd aqmufvkyf
awmfríl jrefrmouú&mZf 1234-ck? wykw Yd JG vqkwf 14-&ufaeYwiG f
a&pufoGef;cs vSL'gef;awmfrlonf/
okeE´mbd"Z r[m&mZm"d&mZ*k½k wHqyd ef mrH ½Sad wmf rlaom
rtlq&mawmfMuD; arwåm&yfcHcsufESifh apwDawmfjrwf ywfvnf
0ef;usif ukvav;wm ig;&mtwGif; e,fav;&yf owfrSwfykdif;
jcm;vsuf? aus;iSufom;ig; wd&pämefowå0g taygif;wkdYtm;vnf;
tb,'geç Zd0dw'ge ay;vSLawmfrlonf/
þokv Yd Qiw
f nf?h &mZ0if r[m0if? rif;pOf rif;quf? rysuf
pOfvm? awZmwefckd;? rnSdK;rwdrf? *kPfod&fxGef;y? a½Tbkef;awmf
BuD ; vS a om? þoD [ awm apwD a wmf j rwf o nf ? ,ck t cg?
Ak'b¨ mom? omoemjyKrif;wkYd yçvyfcu kd Bf uKH onfEiS ?hf *kPo
f &d w
f efc;kd ?
nSdK;&eftcGifh? qdkufvifhav&m? omoemawmfjrwfudk? apmifhMuyf
MunfY½I? aMumifhMujyKMuayukefaom? or®ma'0 ewfrif;wdkYonf?
tcif;jrifajrmf? EId;aqmfwdkufwGef;? jynGef;ulnDMuonfhtvm;/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 78
bk & m;omoemawmf j rwf ü ? tvG e f o uf 0 if ,H k M unf
jcif;½Sdojzifh? ESpfpOfxm0&? wpfaxmifukef ESpfaxmifukef? wpf
odef;ukef ESpfodef;ukef? Ak'¨jrwfpGm omoemü? &wem a½TaiGwdkYudk
pGefYBuJí? ysufNyKd ,dk,Gif;aom? bk&m;*lausmif;? wefaqmif;
jymom'fwu Ykd ?kd xyfrjH yifqifjcif;? topf topfaom bk&m;*lausmif;?
wefaqmif;jymom'fwdkYudk? wnfaxmif aqmufvkyfjcif;wdkYjzifh?
uk o d k v f a &puf ? vuf E S i f h r uG m ? abm*o'¨ g ? ES p f j zmpG , f p k H ?
avmufvHkyGg;wdk;? yifv,fcsOf;atmif? owif;*kPfNzdK;ayaom?
rd;k ukwNf rKd Uae bk&m;'g,um OD;rSw?f bk&m;tr r,fNidrf;? om;Bu;D
armif b d k ; Mu,
Mu,f? om;vwf armif b d k ; oG , f? ¤if;ti,f armif
bd k ; EG ,f? om;i,f armifbdk;NrdKU oD®;i,f rtd rfwdkYonf? o'¨g[kef
Av0? xufoefMuojzif?h a0g[m&aumZm? jrefrmouú&mZf 1275-
ckEpS wf iG ?f topfwpfzef? xyfrMH u&m? apwDawmfjrwfukd ? bdeyfawmf
a&Ttwd rGef;rHonf? tm½kHcH vdkPfrkcfudkvnf;? zvfrSeftwd
rGe;f rHjc,fv, S o f nf? tm½kcH H wefaqmif; jymom'f twGi;f rSmvnf;?
ausmuf t*FawwdjYk zif?h ajyjypf acsmarmpGm? orHwvif; pDcif;onf/
omoemawmfxrf;? &[ef;oCFmawmfjrwfwdkY? udef;0yf
rSDwif; oDwif;oHk;awmfrlMu&ef? apwDawmfjrwf t&H ausmif;uef
wd k u f w mud k v nf ; ? wnf a xmif a qmuf v k y f í ? y&d , wå d " &?
vZÆDayov? odu©mumr jzpfawmfrlukefaom? oHCmawmfwdkYudk?
yifhzdwfwifvSLí? jzLpifvSpGmaom? apwem tpkjzifh? pwkypö,
'g,umcHayonf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 79
þodkYvQifwnfh? av;cGifwdkif;vHk;? rkd;odkYcsKef;í? a½Tbkef;
awmfBuD;vSaom? oD[awm apwDawmfjrwftm;? ig;Budrf ajrmuf?
xyfrHjyKpk NyD;pD;½Sdav&m? yw¬emqkawmif;um;/
r,H = rd k ; uk w f N rd K Uae? aqG Ó wpf o if ; ? oD w if ; r,k w f ?
tuREfkyfwdkYonf? £rdem ykane=þoD[awm ½Sifyifjrwftm;
ig;Burd af jrmuf? axmufyhH xyfrjH yKpk vSL'gef;&aom aumif;rIaMumif?h
£rH apwd,=H þoD[awm ½Siyf ifb&k m;onf? pD&umvH=omoem
awmf ig;axmif a usmf a tmif ? 0d a ZÆ m wwk = wd k i f ; BuD ; av;ay:
[dk;[dk;ausmfvQif bkef;awmfawmufxGef;ygapownf;? toknH=
xGufol0ifol ylaZmfolESifhvSLol 'gef;ol ½Sifvltaygif; aomif;
aomif;qlnH w&Hrqdwf wdkif;vHk;ndwfonf? a[mwk=jzpfygap
ownf;? £rH apwd,H=þoD[awm ½Sifyifbk&m;udk? ylaZEÅm=
½Scd ;kd ylaZmf zl;ajrm§ f vSL'gef;Muukeaf om vl½iS tf aygif;? olawmfaumif;
wdkYonf? edAÇ,m=tEÅ&m,fcyfodrf; ab;cyfodrf;wdkYrS uif;Nidrf;Mu
uk e f o nf ? a[mEÅ K =jzpf M uygapuk e f o wnf ; / orÜ w d å a ,m=
awmifhworQ BuD;jrwfvSaom avmuDavmukwå&m csrf;om
cyfodrf;wdkYudk? vbEÅK=awmif;wdkif;jynfh0 &Muygapukefownf;/
a'a0g=rd;k rif;onf? orH=nDnw G pf mG ? 0ówk=ESppf Of rjywf
ajzmifhrwfaMunm ½Gmygapownf;? &mZmaem=wkdif;½Sifjynf½Sif
bk & if x D ; aqmif ; rif ; taygif ; wd k Y o nf ? "ar® e =w&m;ojzif h ?
&|H=wdkif;EdkifiHol Adkvfvltaygif;udk? &u©EÅK= apmifha½SmufMuygap
ukeof wnf;? a'0g=omoem apmifeh wf taygif;wdo Yk nf? omoeH=
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 80
omoemawmfu?kd &u©EKÅ =MuyfMuyf wJw?J tNraJ pmifah ½SmufMuygap
ukefownf;? bdu©L=omoemawmfxrf;? &[ef;awmf oHCmawmf
taygif;wdkYonf? omoeH=y&d,wådomoem y#dywådomoem
y#da0" omoem[laom? omoemawmfjrwfoHk;yg;udk? "ma&EÅK=
udk,fpdwfESpfjzm om,m csrf;ajrU wpfaeYwpfjcm; wdk;yGg;avatmif
aqmifawmfrlEdkifMuygapukefownf;/
r,Hy=d tuREyfk w
f o
Ykd nfvnf;? £rdemykane=þ oD[awm
½Sifyiftm; ig;Budrfajrmuf rGef;rHjyKjyif&aom þaumif;rIaMumifh?
£roð® ba0=þb0ü? ,m0ZD0H= touf½SnforQ umvywfvHk;?
omoeH=omoemawmf jrwfudk? pwl[d ypöa,[d=ypönf;av;yg;
wdkYjzifh? tEk*¾aPS-,smr=aeYpOfvpOf ESpfpOfrpJ tNrJcsD;ajr§muf
axmufyHhvSL'gef; EdkifMu&ygvdkukef\/
ba0-ba0=b0tqufqufüvnf;? taomu &mZm
0d , =oD & d " r® m aomu rif ; MuD ; uJ h o d k Y ? omoe[d w H = omoem
awmfjrwf tusKd;pD;yGg;udk? ua&,smr=ypö,"r®m ESpfjzmaom
tEk*¾[w&m;wdkYjzifh wpfaeYwpfjcm; pnfyifxGef;um;atmif
½GufaqmifjyKpkEdkif&ygvdkukef\/
ypämumav=omoemy aemufumvüvnf;? oyÜK&d-
ao=tvHk;pHkaom bk&m;tavmif; yapöuAk'¨g tavmif; t&d,m
om0utavmif; &aoholawmfaumif; &[ef; olawmfaumif;
vlolawmfaumif; ½Sifolawmfaumif; taygif;wdkYudk? pwl[d
ypöa,[d=ypönf;av;yg;wdkYjzifh? tEk*¾aPS,smr=vdkvdkorQ r&r½Sd
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 81
Munfbdo'¨g apwemjzifh aumif;pGmcsD; ajr§muf&ygvdkukef\?
arawå,sumav=t½Sifarawå,sbk&m; vloHk;yg;0,f xif½Sm;yGifh
awmf r l a omtcgü? omoeH = omoemawmf j rwf u d k ? pwl [ d
ypöa,[d=ypön;f av;yg;wdjYk zif?h tEk*P ¾ w dS mG =temxydPaf oa|;
Bu;D om;orD;wdEYk iS hf ZeD; armifEw
HS pfpu
k ohJ Ykd cs;D ajrm§ uf axmufyjhH cif;
udjk yKí? AkaZÑ,smr=opömav;yg; w&m;odjrif uRww f ef;0ifMu&yg
vdu
k ek \f /
£rH yknbm*H=þaumif;rI þukodkvf\tzdkYudk? rmwm
yDwkeÍö=rdcif-zcifwdkYtm;vnf;aumif;? ÓwumeÍö= aqGrsKd;
taygif;wdkYtm;vnf;aumif;? tmp&d,meÍö=q&m oljrwfwdkYtm;
vnf;aumif;? &mZmeÍö=wdkif;aygif jynfaygif tkyfpdk;acgif;aqmif
tacgifaoXfeif; jynfh½Sifrif;wdkYtm;vnf;aumif;? a'0wmeÍö=
avmuygvewf omoemapmifh ewftaygif;wdt Yk m;vnf;aumif;?
,r&mZmeÍö = i&J o Xf e if ; ,rrif ; wd k Y t m;vnf ; aumif ; ? oAÁ
owåmeÍö=oH;k qJwh pfbkH tvH;k pHük usiv
f nfuek af om owå0gtaygif;
wdkYtm;vnf;aumif;? bmaZr=trQay;a0ygukef\? oAÁowåm=
cyfodrf;ukefaom owå0gtaygif;wdkYonf? edpöokcdaem=tNrJvQif
udk,fpdwfESpfjzm csrf;omjcif;ESifh jynfhpHkMuukefonfjzpfí? o'¨r®
*½kaem=olawmfaumif;w&m;udk toufru av;jrwfMuukeo f nf?
a[mEÅK=jzpfMuygapukefownf;/
oHyikd ;f vuFm
atmifyGJ r*Fvm? ed'gef;omydrfh? ajcmufjzmbkef;yGifh? b0*f
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 82
jrifhatmif? zGifhawmfrlNyD;? vlUqDrD;vQif? jynfBuD;edAÁL? pHawmfrlu?
ql q l " mwf a ygif ; ? taomif ; aomif ; ud k ? rif ; aumif ; "r® m ?
aomu&mvQif ? pk v ’ m oD w d ? o[ód w nf h ? apwD r sm;pG m ?
wnfxm;&mwGif? tygt0if wpfqlyif[k? vl½Sifaomaom?
ckwdkifajymom;? oD[awmac:? ykxdk;awmfudk? rif;ausmf&mZdef?
e&mod[fwdkY? tBudrfav;vD? jyifqifNyDwnfh? yÍörDBuHK? ,ckwkHrl?
jrefbkHXme? uarÇmZtcsKyf? rkd;ukwfZmwd? rPdaoa|;? owif;
arT;vsuf? vSLay;'ge? oDvjzLpGm? 'g,umOD;rSwf? arwåm"mwfjzifY?
cspfjrwf&ifESD;? ZeD;r,fNidrf;? apmifYxdef;,k,? ykwå"Dwm? aygif;
uvsmwkdY? aumif;pGmMunfvif? apwD,if0,f? jyKjyifwvif;?
orHcif;\? vkP d w f iG ;f rkcyf s?H tm½kcH w
H iG ?f pDrq
H ef;Mu,f? zvfreS jf c,fí?
oyÜ g ,f v S x G # f ? apwD j rwf u k d ? a&T " mwf v QH 0 g? rG e f ; rH u mvQif ?
aomPÖmtwd? xdefapbd\? &&Sdukokdvf? tzkdYukdrl? xkdxkdpuú0g?
bkHrsm;pGmü? owåmeEÅ? &SdorQvkH;? odrf;BuKH;ykdufcsKH? a0iSwkHonf/ /
a&TbkHoD0 vufaqmifwnf;/
oD [ awmbk & m; ausmuf p m oH y k d i f ; NyD ; \/
--------Ä--------
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 83
omoemavQmuf ESpfrsdK;
rkH&GmNrdKU? r[mv,fwDwkdufBuD;twGif;
nOfhtcg oHCmawmfrsm; 0wfwuftNyD;wGif
owdoHa0* &Mu&eftaeESifh
tNrJavQmufqkd&ef a&;om;awmfrlonf
owå0gtrsm;? aomif;wkdufom;wkdY\? ywåjrm;o&zl?
jzpfawmfral om? oAÁnK &Siaf pmonf? ok;H avmu tcsu?f oHo&m
*,ufrS? rxGufEkdifepfarsmí? warmarmaeMuaom? a0ae,s
txk ? owå 0 gtEk a wG u k d ? u½k P mAv0? oem;awmf r l v S í ?
trwtNrdKuf? a&TvufawmfqkdufjyD;ukd? odrf;ykdufawmfrrlyJ?
yg&*lxEJ ;DS ? o,rÇL 0ScJ s;D vsu?f yGtJ oD;D igcHrnf[?k tBuaH wmf {&mESi?hf
a&TAsm'dwf Zifyef;udk? qifjref;awmfrlNyD;í? toacsFUtoacsF?
av;Burd w f ikd f vGeaf pvsu?f ode;f uayÜtjynf?h b'´uyftvnfw h iG ?f
jznfNh y;D onfh yg&rDaMumif?h omuDE, G f aenTe0Yf ,f? aqGt"GeYf qufr;DS
vsuf? r*fc&D;acR vSpfonfh? oajyacwf aAGil? yv’ifaMumh
a&Gwrl0,f? aewpfql a&mifawmufodkY? ajymifajrmuf awmfrlNyD;rS?
aum@n tp? okb'´tqkH;? uRufxdkufol tm;vkH;udk? w&m;AHk;
vTwBf uí J ? uRwyf BJG u;D cHNy;D aemuf? c&D;axmuf wpfpcef;? jynfeAd LÁ
tjref;wGi?f yef;rOÆLvQmndwí f ? Asm'dwaf wmf ocJo h nf? o'¨ro ® ;kH jzm?
omoemESpfaygif;um;? ig;axmifjzpfygonfbk&m;? xdkomoem
ig;axmifteuf? vGefcJhNyD;aom? twdwfomoemawmf jrwf
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 84
onfum;(---------)ESpf? jzpfygonfbk&m;/ a0ae,s tusdK;udk?
onfydk;&Gufaqmifcg aemifvmvwåHUaom tem*wf omoem
onfum; (-------) jzpfygonfb&k m;/ ,cka0g[m? aumZmwGupf pf?
ouú&mZf um; (--------)ckESpf? Owk*drSEÅ waygif;vjynfhausmf (--
---) &uf (-------)aeY jzpfyg onfbk&m;/
,if;odkYvQif? omoemESpft<uif;? tm;enf;onf jzpf
jcif;udk? opfvif;pGm arQmf½Ivsuf? ckoEÅmef ckb0vdk? [ef&
onft h csuu f ?kd qufvuf&efta&; arQmaf vav a0;aom aMumif?h
awbkr®d 0#fEG,frS? uRwfvG,f&eftrIudk? ,ckrS &J&J? vGwfvGwfBuD;
rcJyJ? usdcRJcRJ a,mifawmifawmif? tonf;awmf aMumifMuvQif?
aemifwç awGayG½yI ?f udavom ikww f w
k Ef iS ?hf jrKyNf rjJ rKyf arsmNraJ rsm?
0#fyifv,f wpfaMumrSm? wazgazg aeMu&awmhrnf/
odkYjzpfygí? onfcE¨m onftouf? onfudk,faumif
twGufESifh? oufomcGifhrcdk? y&d,m,f rydkbJ? ax&fyk*¾dKvf
olawmfaumif;wdkY? rla[mif;udk pH,lvsuf? o,rÇLoufESif;?
onfocifh vufwiG ;f rS? xGujf iif;um aoGzb
D ?Ykd ayGyvD ÓPf pkwEf iS ?hf
[efvyk af wmf rrlMuyJ? wpfjzLxJ wpfajzmifx
h ?J olUxufig cJrnf[?k
&J&JBuD; BuHMuí? [ef&onfhtcsuf? onfb0wpfouf? þcE¨m
twGufudk? rsufwpfyiftav;rQ? ta&;awmf r,lMubJ? oAÁnK
bk&m;\? bufawmfom;vHk;vHk;? rjzpfvQiftqHk;[k? pdwfwHk;wHk;
csNyD;vQif? ocFg&tppf? þcE¨mtjzpfudk? oepfukef vSefavSmvsuf?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 85
ÓPfoabm e,fcsUJ í? ½G,cf &hJ if;wpfc?k bufawmfygtrIu?kd ckb0
aemuf b0? vG,fulpGm&pdrfh[k? vSvSBuD;wifpm;? pGrf;oavmuf
BudK;pm;í? tm;wdkufBuD; cJawmfrlMuygrnfhtaMumif;udk? azgh
za,mif;wlavsmf? vufq,fyGifh xlarmfvsuf? ylaZmfum avQmuf
0efyY gonfb&k m;/
«þomoemavQmufudk?omraPwdkYu nOfhpOf 0wfwuftNyD;wdkif;
avQmufMu&onf/»
tvGJeifhjyif ½Sdao;avvdrfhvm;/
Ä cGifhomwkef;urS r½kef;csifvQif?
t½IH;eifhjyif ½Sdao;avvdrfhvm;/
Zmwfawmfüvmaom
vufyefNrdKifiSufESifh ½Sm;awmiSuf
Oyrmwifí
rwlwefaomolrsm;udk rwkyxdkufaMumif;ESifh
armifMoZm-tm; qHk;raom
Mo0g'aw;xyf
á rwlwef wkzufu? rItcsuf rSm;&ef?
vufyefjrdKihf XmepHi,f? tm*rmef ydwfzHk;?
&Sm;awmiSuf *EdkifpHudk? rjydKifwef oif;jydKifvdkY½IH;/
á ckavmu vl½Sif? rltpOf vufokH;?
ivufyef iSufxkH;? woufvkH; pGJrSD?
q&mudk tcGmapm? igwaum aumMu&rnf/
á rdaom zaom em;rvnfonf?
tom;t&nf olu MuD;vdkY?
tdk;oD; tdrfoD; w*kPfwod&f?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 89
1256-ckESpftwGif; uif;0efrif;BuD;xHay;ydkYaom
oHa0*av;csKd;BuD;
1/ rdu
k rf vif;Edik v
f ?Ykd NrKd ucf if;nmqDrmS ? cgawmfrDS oD ra0hEikd b
f ?k
'DauGUwGif aeYukefarsmjyef&? tawm b,frowfEdkifwJh?
&[wfaAG/ /
2/ ig;&yfu,fpHknD? 'kv’bDi,f? BuHKrSDckacwf? jrefcif;ZrÁL?
rSefuif; i,fxl? vlUxufvljzpfygvsuf? tESpfu,f rEG,f?
tumawmrSm? Asmarmus,fvdkY? tu,f a,mifa,mif?
tjrifrajzmifh? tÓOfaxmifh? arSmifhxufarSmif? oef;acgif
vrduk ?f rd;k wdraf jr;§ wJ?h rD;aoG; wdu
k rf mS ? tvdu
k u
f ,f bmom?
tjrifraiGU? txifa½GUESifhom? tavh½Smvsuf? tcgem&D?
a½GUa½GUi,fcsD? wdxDqef;qkwf? &wktpOf? vkvki,fESif?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 106
twGifcsKyfvdkY? okwfokwfu,f &ufa&? Z&mvufrSm?
toufom a<uawmhw,f? taoowf vufr½GHudk?
toufcGef yPÖmoGif;&efzdkY? xrif;tpmpHkESifh? cE¨m½Hk
NrHKjywD;qDu? tNiD;ajzum apmifh½SmMu? pdk;aESmifhoacsF/
3/ odkYygrlvJ? ylEG,faqG;EG,f? ta&;us,fawGudk? at; zG,f
xifrSwf? tprjrif b0vsOf? tpOfiwf[mrdkY? rowfu,f
tmom? tm½H"k r® jymyHrk rG mS ? &o½Smvsu?f igwvlvl yrmrl?
½GmolwdkY0uf? tpmrsm;xl? tom;vl? qlavav cufyg
vsuf? &r®ufu,frmef0if? olUtoif;rSm? olrif;bJ xif
vdkufvdkY? ½TifEdkifrQ 0ufoP²mefvdk? tcsufrSef ay:rvif;
apbdkY? azmfoif;a½G? rdwfoif ,Sufonfhjyif? cifrufbG,f
t&HpykH ? rmefw*kP?f [efyEkH iS zhf ;kH ½SmMu? ½I;H yav? xH;k ajrjympk
rdwfawGrdkY/
4/ igwpfvHk;e,f? tEIef;i,fus,f? oHk;oG,fNrHKodkuf? bHk
wvIdufrSm? wkef½dkufu,fqlnH? jrLrcsef-ylvQH awmufnD;?
tNrJpaw rpJacR? taorD;wJh? tNyD;i,f ukefpif? bHkwcGif
udk? twGifavmifNrdKuf? tajymifwdkufvdkY? trdkufu,f
0#fEG,f? tjzpfrpJ? opfopfvJ? oJoJ<u,fvnf;? tu,fr
avmuf? oluom armufawmh? aemufaemufurÇm?
zefzefvmvJ? tpmolYwGif? wpfckom 0ifMu&? ocFw
½kyfemrfi,f? t[kwfÓPf rwifpD;Edkif&? onfrD;wm
b,fwpfudef;rSmrS? Nidrf; yghr,fvdkY/ /
---------Ä--------
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 107
av;csKd;BuD;tajz
1/ / ]]rdkufrvif;}} qdkonfum; ...opömav;wef trSef
av;csufudk oufoufrjrifatmif zHk;ydwfaom t0dZÆmav;yg;
onf ½ S d \ / xd k t 0d Z Æ m av;yg;ud k trd k u f q d k a yonf / trS e f
av;csuu f okd ad om opömÓPfav;yg;udk r&í? xdt k 0dZmÆ av;yg;
xif½Sm;½Sdaeonfukd rdkufrvif;qdkonf/ /
trS e f a v;csuf [ l o nf u m;-
1/ cE¨mig;yg; ½kyfçemrfw&m;onf 'ku©rsKd; trSefjzpf
onfwpfcsu/f
2/ avmbonf'u k r© sK;d aphom trSejf zpfonf wpfcsu/f
3/ edAÁmefonfom Nidrf;&mtrSefjzpfonfwpfcsuf/
4/ or®m'd|d tp½Sdaom r*¾if½Spfyg;onf edAÁmefvrf;
aMumif; rSefonfwpfcsuf/
þum;-trSefav;csufwnf;/
Ä þtrSefav;csufudk zHk;vTrf;aom t0dZÆmvnf;
av;yg;½So d nf/
Ä zGifhvSpfaom 0dZÆmvnf;av;yg;½Sdonf/
]]Nrd K uf c if ; nm}} qdkonfum;-edAÁmefonf aoab;rS
uif;vGw&f m jzpfítNrKd urf nf\/ xdt k NrKd uo
f nfyif ocFg&"r®wEYkd iS ?hf
ra&mr,S u f wuG u f w uG i f ; jzpf í tNrd K uf c if ; rnf \ /
xdktNrdKufcif;onfyif oHo&ma&vsOfrS qefwuf &mjzpfí
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 108
cif;nmrnf\/
]]cgawmf r ond r S D o D r a0h } }}qdkonfum;- edAÁmefqdkuf
aMumif; vrf;aumif;vrf;jrwf y#dywfudk rusifhEdkifqdkvdkonf/
]]'DauGU}} qdkonfum;- oHo&m0JMoCudk qdkvdkonf/
]]&[wfaAG}} qdo k nfum;- udavo0#fç ur®0#fç 0dygu0#fç
þ0#foHk;yg; vnfíaeaom oHo&mpuf 0Jtcsuf [kqdkvdkonf/
/ t0dZÆm tp½Sdaom udavom½Sdí 'gepaom uHjzpfonf/
'gepaom uHjzpfí vlUb0paom 0dygufjzpf &onf/ vlUb0paom
0dyguf½Sdjyefí t0dZÆmpaom udavom ½Sdjyef&onf/ udavom
½Sjd yefvQif uHjzpfvmNr?J uH½jdS yefvQif 0dygufjzpfvmNr?J 0dyguf½jdS yefvQif
ud a vomjzpf v mNrJ ? þod k Y tqH k ; rowf csm;&[wf u J h o d k Y
wywfvnfvnf aeMu&onfudk &[wf aAGqdkvdkonf/
yXryd k ' f N yD ; \/
-----------------
2/ / ]]'kv’bD}} t& 'kvb
’ w&m;ig;yg; ajym½d;k qd½k ;kd xif½mS ;Ny/D
]]tES p f r EG , f ? tumawmrS m ? Asmarmus,f } }
qd k o nf u m;-avmua&; avmurI ? rif ; a&; rif ; rI r sm;onf
omoema&; omoemrI oDv orm"d ynmrI r[kwaf om aMumifh
tESpfESifh raESmaom tumawm oufoufjzpf\/ 0efY½Sifawmf
uif ; 0ef r if ; BuD ; onf xd k t umawm0,f touf t½G , f
BuD ; &if h o nf h w d k i f a tmif tcsnf ; ES D ; aom Asmyg'? arm[?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 109
O'¨pöawGESifhom ESpfumv us,fyGg;í vmcJhonf qdkvdkonf/
]]tu,f a ,mif a ,mif } } qd k o nf u m;-tES p f r yg
tumxD;xD; tcsnf;ESD;aom udpöawGudkyif tu,fpifppf tESpf
om&rIawGa,mifa,mif pdwfa&mudk,fyg rJrJoJoJ tm;xkwf
onfqvkd okd nf/
]]tjrif r ajzmif h ? tÓOf a xmif h } }}[lonfum;-cE¨mig;yg;
½kyfemrf w&m;onf -
Ä rdrdudk,fydkifr[kwf[kjrifvQif tajzmifh?
Ä rdrdudk,fydkif [kwfonf[kjrifvQif rajzmifh?
Ä rd r d q d k i f y d k i f a om Opö m r[k w f [ k j rif v Qif
tajzmifh?
Ä rdrdqdkifydkifaom Opöm[kjrifvQif rajzmifh?
Ä tajzmifhrSm ,xmblwÓPfwnf;/
Ä rajzmifhrSm ouúm,'d|dwnf;/
tjrifrajzmifhonfudk jrif&atmifrvdkufpm;yJ rajzmifh
bufüom vdkufpm;pGJNrJumaejcif;aMumifh? a½S;a½S;ü ½SdcJh bl;aom
0d0¥yg&rD ÓPf0oDa[mif;wdkYvnf;? yGifhcGifhr&ç ay:cGifhr&ç
½THUpdkzHk;íxm;aom rD;usD;uJhodkY rSdefarS; ikwfjr§Kyfíom ae&ukef
awmhonf/ xdkodkYaeonfudk tjrifrajzmifh tÓOfaxmifhqdkonf/
]]arS m if h x uf a rS m if } } qdkonfum;- i,f½G,fpOfü yvd
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 110
aAm" enf;yg;ao;onfESifh bk&m;oH-w&m;oHudk Mum;cJhvQif?
o'¨gw&m; Munfum-Munfum wufvmonf/ BuD;aomtcg
pnf;pdrfOpöm tajctae BuD;vQifBuD;vdkuf i,fvQif i,fvdkuf
yvdaAm" us,f0ef;ívmonf/ bk&m;oH-w&m;oHonfvnf;
txyfxyftcgcg Mum;zef-emzefrsm;vSí a[mif;íukef onfESifh
bk&m;oH-w&m;oHukd Mum;em&aomfvnf; o'¨g ajymifajymif rvmNy?D
trsm;½dak oatmifjyK&aom [efro
I m ½Sad wmhonf? Bu;D avBu;D av
o'¨gtpG,f wH;k avav? o'¨g ta&mifarS;avavjzpf\/ xdak Mumifh
arSmifhxufarSmif qdkonf/
]]rD;aoG;wdkuf}} [lonfum;? avmupD;yGg; om; r,m;rI
awGonf? arSmifhxufarSmifwdkYomjzpfaom? rD;aoG; OrifBuD;awG
omjzpfonf/
]]tvdkufu,fbmom tjrifraiGU? txifa½GU ESifhom?
tavh ½ S m }} qd k o nf u m;-BuD ; ívmaomtcg avmuD p D ; yG g ;
om;r,m;rIawG wnf;[laom rD;aoG;Orif wGi;f Bu;D ü tusO;f tusyf
avSmifrdNyD;jzpfí ig\a½S;uH yg&rDum;- þrQom[k rdrdudk,fudk
tqH;k csum bmomtvdu k f jzpfxukd o
f rQaom o'¨grGrJ EJG iS o
hf m &Hcg
tedpö? &Hcg 'ku©? &Hcg tewå? &Hcg bk&m;*kPf? &Hcg w&m;*kPf? &Hcg
oHCmh*P k ?f a,mifrI ,rf;rI twkty &aohpw d af jzom jzpf&awmh
onf/ tMunftvif tjriftawGUqdkí aiGU½HkrQ aiGUbl;onfr½Sd?
pdwxf if &m&mESio hf m 0goem bm*Djzpf½rkH Q tavhtvm jyKawmhonf
qdv
k okd nf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 111
]]tcgem&D}} ponfcsDaom r&Pówdtcef;ü zGm;jrifp
tcgwGif tESpfwpf&mae&rnfh owå0g\ touf onf ESpfaygif;
wpf&mjynfh ½Snfao;\/ Owkaygif;oHk;&mç &wkaygif; ajcmuf&mç
yu©aygif; ESpaf xmifah v;&mç &ufaygif; oH;k aomif; ajcmufaxmifç
em&Daygif; wpfoef;ud;k ode;f ajcmufaomif;jynfh ½Snaf o;\/ rD;&xm;
oGm;&m vrf;teD;½Sd opfyifawmcsKHwdkYonf csmcsm-csmcsmvnfí
ae&pfouJhodkY tqHk;jzpfaom aoaeYao&uf aoem&DodkYtqdkuf
twGif ESií f oGm;aom tm,kocFg&\ oGm;&mvrf;pOfü em&DtpOfç
aeY&uftpOfç yu©tpOfç rmotpOfç &wktpOfç OwktpOfç
ES p f t pOf w d k Y o nf v nf ; csmcsm-csmcsmvnf í ae&pf u k e f \ /
vGew f ikd ;f vGewf ikd ;f toufwo
Ykd nf tydik ;f tydik ;f jywfí ae&pf uke\f /
onfudk&nfí ]]tcgem&D a½G U a½G U i,f c sD ? wd x D qef ; qk w f ?
&wk t pOf ? vk v k i ,f E S i f ? twG i f c sKyf v d k Y ? ok w f o k w f u ,f
&ufa&? Z&mvufrSm toufom a<uawmhw,f}} [kqdkonf/
]]taoowf vuf r ½G H } } qdkonfum;- olowf ao
rif;aywnf;? terw*¾oHo&mESifhwpfck pMu0VmteEÅwGif
bHo
k ;kH yg;twGi;f ü usiv f nfMuaom owå0gcE¨mpkonf xdak orif;
\tpm xrif;-[if;vsm prJpkomjzpf\/ xdkYaMumifh aorif;tcGef
odrf;ydkufvmvQif rdrdtoufcE¨mudk qlqlNzdK; NzdK;ESifh t&Hoifh
tcefo Y ifh qufoiG ;f yg&jcif;tusK;d iSg tdr,
f m 0if;Nc[
H al om cE¨m½Hk
cE¨mNrKH tdycf if;yv’if ckwif anmifapmif;[laom jywD;wdüYk avSmif
oGi;f í tpma&pm 0pGm auR;arG;um aeMu&onf/ onfu&kd nfí
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 112
]]taoowf vufr½GHudk? toufcGef yPÖmoGif;&efzdkY? xrif;
tpmpH k E S i f h ? cE¨ m ½H k NrH K jywD ; qD u ? tNiD ; ajzum apmif h ½ S m Mu?
pd k ; aES m if h o acsF } } [kqdkonf/
«þpum;ü ]]jywD;}} qdo k nfum;- tdy&f mwdu k cf ef;udq
k o
kd nf/ tdy&f myv’if
ck w if a nmif a pmif ; ud k v nf ; ]]jywD ; }}}}[l í a&;Mu\? a½S ; a0g[m&wnf ; /
,ckumvüum;- jywif;[lí ac:Mu\/»
þig;yg;aom y"med,*Fw&m;wdkYwGif-
1/ &wemoH;k yg;ürqkwrf epf MunfnKd ,MkH unfru
I kd o'¨g
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 157
qdo k nf/
2/ ur® | mef ; bm0emud k tm;xk w f p Of tvk y f v pf
[if;jcif; r&S&d atmif txl;use;f rmjcif; pm; aomuf
rsKdoHk;orQwdkYudk tnDtnGwf csufjyKwf edkifaom
ygpuawaZmESihf jynhpf rkH u I kd tyÜgAm-"wm qdok nf/
3/ rdrüd tjypf&v dS Qif tjypftm;avsmpf mG ruG,f raxmifh
ajzmifch suaf y;í xifpmG ajymrIukd to|wmqdo k nf/
4/ y"me tvkyEf iS Bhf uKvH Qif taoG;tom; ukecf ef; yap
toufaoyap raygufa&muforQ rae [k pwk&*F
0D&, d jzifh xufoefpmG BuKd ;pm; tm;xkwrf uI kd tm&'¨
0D&d,wm [lí qdkonf/
5/ q&mua[mjyvQif a[mjyaomtwdkif; ÓPfpl;í
½kyfemrf"r®ocFg&wdkY\ OyÜg'ç b*Fç c,ç 0,odkYwdkif
atmif xdxdcdkufcdkufjrifEdkifaom wd[dwfÓPfudk
O',w¬*grdeyD nmqko d nf/
þw&m;ig;yg;udk y"metvky[ f q
k t
kd yfaom orx pcef;
0dyóemvrf;wdkYü BudK;yrf;jyKvkyfaom a,m*Dyk*¾dKvf\ jynfYpHk&ef
t*Fgjzpfí y"med,*Fqdkonf/ /
þy"med , *F w&m;ig;yg;wd k Y o nf u m;- þomoem
awmfBu;D twGi;f 0,f jrwfpmG bk&m;\ vd&k if;y"me tvkyf Mu;D rsm;udk
vkyfEkdif&ef oufaocH vufrSwfMuD;awGjzpfukef\/ / ,ck
acwfumvü tpdk;&rif;BuD;wdkY\ tvkyfBuD; tudkifBuD; rsm;udk
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 158
vkyfudkifvdkaom olwdkYonf rdrd\ ynmwwfajrmufaMumif;ç
½kd;om;aMumif;ç usef;rmaMumif;ç trsKd;aumif;aMumif;paom
vufrw S rf sm;udk wifjy&uke\
f / þoufaocH vufrw S Bf u;D awGuo
YJ Ykd
jrwfpGmbk&m;\ omoemawmfbuf qdkif&m tvkyfBuD;rsm;udk
vkyfvdkvQif o'¨gaumif;aMumif;ç usef;rmaMumif;ç ½dk;om;aMumif;ç
0D&d,aumif;aMumif;ç ynm&SdaMumif; vufrSwfrsm;ESifY jynfYpHkMu
&onf/
þ0oDaumif; ig;yg;ESifhjynfhpHkygvQif rdrdwdkYtvdk&Sdaom
twdkif; omoemawmfESifYqdkifaom &mxl;XmeEÅ&BuD;rsm;udk
&EdkifMuukefonf? omoemawmfESifhqdkifaom &mxl; XmeEÅ&
qdkonfum;- yxrpsmef&mxl;rSpí t&[wåzdkvfwdkifatmif
tqifhqifh XmeBuD;rsm;aywnf;/ / tpdk;& trIxrf;tvkyfudk
aumif;pGmvkyfudkifaomolwdkYonf aemiftcg tvkyfrvkyf&bJ
yifpiftNidrf;pm;&bdouJhodkY t&[wåzdkvfwdkifatmif omoem
awmf\ tvkyfBuD;rsm;udk vkyfudkifaom yk*¾dKvfwdkYonfvnf;
wpfpHkwpf&m ocFg&'ku© avmud, udpöt00 awGudk rvkyf&bJ
edAÁmefcsrf;omjzifh yifpiftNidrf;pm; &awmfrlMuavukefonf?
edAmÁ efwnf;[laom yifpiftNird ;f pm;rI okcBu;D udk oEÅo
d ck qdo
k nf?
tNidrf;pm; okcBuD;qdkvdkonf? terw*¾ oHo&mwpfjyifvHk;0,f
b,ftcgrS ocFg&'ku© wnf;[laom udpövkyfief;awGESifh cP
acwårQ rtm;aom olwdkYonf oEÅdokcudk&vQif oufoufNidrf;
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 159
csrf;í ocFg&vkyf ief;r½SdbJ yuwdcsrf;omMuavukefonf/
wwd , yd k ' f tajzNyD ; \/
-------------------
4/ ]]onf ½ k y f u ,f onf e mrf ? onf o P² m ef E S i f h ?
onf[eftrl? onft,lvJ? rjzLao;vdk? jrL aMu;bJ ydkvGef;
vd k Y } } [laomtydk'fü t"dyÜg,fajzmifhcsufum;/ ,ck½Sdíaeaom
½kyw f &m;pkç emrfw&m;pkç txnfj'Af oP²mefpçk [efyeftrl t&mpk
rSw, f al om t,lprk sm;onf jzLpifaomw&m;pk r[kw?f udavom
w&m;rSuif;í oef½Y iS ;f pifMu,faom w&m;pk r[kwaf cs? udavom
jrLwdjYk zifh trsK;d rsK;d vdr;f usv
H suf EGr;f npf,w
k rf maom w&m;wdoYk m
jzpfacsonf[k qdkvdkonf/
þae&mü atmufüygaom w&m;ig;rsKd;wdkY\ tnpf
taMu; xlyHkudk od½HkajymqdkOD;tHh/
1/ ½kyf
2/ emrf
3/ oP²mef
4/ [efyeftjyKtrl
5/ t,l0g'
þig;yg;wdw Yk iG -f
1/ ]]½kyfw&m;}}
&m;}}qdkonfum;- txnfcH trmcH jzpf
aom r[mbkwf ½ky"f mwfBu;D av;yg;ESihf Oyg'g½kyf ESpq
f ,hf av;yg;/
þ 28-yg;udk ½kyf[l íqdkonf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 160
þw&m;wdkYudkomvQif owå0gwdkYu udk,faumifBuD; [lí
pG J v rf ; Muuk e f o nf / / touf r ½S d a om t0d n mPu
0w¬KawGudkvnf; wdkufBuD;ç tdrfBuD;ç oabFmBuD;ç rD;&xm;BuD;ç
awmBuD;ç awmifBuD;ç opfyifBuD; ponfjzifh pGJvrf;íom aeMu
ukefonf? txnfudk,ftaetm;jzifh pGJvrf;xifjriforQonf
½kyfay:üusaeaom pGJvrf;rIrsm;aywnf;/
owå0gwd\ Yk txiftjrifonfum;- rlvw&m; ud, k &f if;odYk
rqdkufbJ tvHk;tcJjzpfíaeaom edrdwf oP²mefawGudkom
jrifíaeonf? tay:,Hudkom jrifíaeonf/ / pifppfrSm
avmuBu;D wpfcv k ;kH ü tpdik t
f cJ vH;k vH;k avsmif; avsmif; jriforQ
awGU&orQpkonf ½kyfw&m;wdkYomwnf;/ xdk½kyfw&m;wkdYonf
jzLpifaom w&m;avm? tnpftaMu; aygrsm;aom w&m;avm
[lí pDppfvQif jzLpifaomw&m; tzGJUwGif ryg0if? tnpftaMu;
wdjYk zifh vdr;f usaH om w&m;tzGUJ odo Yk m yg0ifavonf/ yg0ifyu kH m;-
xdk½kyfw&m;wdkYonf npfEGrf;ayusH apwwfaom tmo0e,fç
udavome,fç Oyg'gefe,frS xGufajrmufEdkifaom w&m;awG
r[kwu f ek /f tmo0e,fwiG ;f udavome,fwiG ;f Oyg'gefe,fwiG ;f
rSm tusOf;cH&aeaom w&m;wdkYomwnf;/
Ä a,musmf ;wnf;[laom ½kyaf umif txnf ud, k Bf u;D
onf rdef;rrSm½Sdaom tmoa0gw&m; udavom
w&m; Oyg'gefw&m;wdkYjzifh vdrf;usHvsufom way
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 161
ayae\?
Ä rd e f ; rwnf ; [l a om ½k y f a umif B uD ; onf v nf ;
a,musfm;rSm½Sdaom tmoa0gw&m; udavom
w&m; Oyg'gefw&m;wdjYk zifh vdr;f usv
H suf wayayom
ae\/
t0dnmPujzpfaom wdkufwm tdrf&m v,fajr ,majr
a½TaiGb@m &wempdefausmufpaom ½kyfvHk; ½kyfcJwdkYonfvnf;
0dnmPf½adS om a,musmf ;owå0g rde;f r owå0gwd\ Yk tmoa0gw&m;
udavomw&m; Oyg'gefw&m; wdkYjzifh vdrf;usHvsuf wayayom
aeukef\/
xdkodkY tmoa0gpaomw&m; t&dt½GJwdkYjzifh pdk½TJ npfayí
aeaom ½kyfw&m;pkudk ighudk,f igh[m ighOpöm[lí pGJvrf;om,m
wG,fwmcifrifaom owå0g[lorQwdkYudk oefYjyefYpifMu,faom
olw[Ykd í
l rqdx k u
kd ?f tnpftaMu; xlajym ½G½H mS zG,af ygaomolwYkd
[líomvQif qdkxdkufacsonf/
þum;-½kywf &m;pk\ jrLtnpftaMu; xlxyfaygrsm; yHu
k kd
qdkaom pum;&yfaywnf;/
2/ ]]emrfw&m;}} qdkonfum;- pdwfwpfck,kwf udk;
q,fEiS hf apwoduaf 'GynmowdaYk ywnf;? xdpk w
d f apwoduf wdu
Yk kd
taygif;tm;jzifh emru©E¨m[lí qdkonf? tpdwftpdwf tm;jzifh
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 162
a0'emu©E¨m? onmu©E¨m? ocFg&u©E¨m? 0dnmPu©E¨m [lí
cE¨mav;yg;½So
d nf/
xdkemrfw&m;pkudk owå0gwdkYu touf[lí rSwfxif
pG J v rf ; Muuk e f o nf ? xd k e mrf w &m;½S d r I t wG u f a Mumif h owå 0 g
[lorQwo Ykd nf trsK;d rsK;d aom tm;tifu&kd ukeo f nf? to®rd meBu;D
wpfvHk;ESifh w[kef;[kef; rmef,pfEdkifMuukefonf? igodonf?
igBuo H nf? igcHpm;onf? ig0rf;ajrmufonf? igpdwq f ;kd onf paom
tm;jzifh rsm;vSpGmaom pGJvrf;rIwdkYonf tpOfrjywf ay:ayguf
vmMuukeo f nf/ / emrfw&m;\ trlt&mBu, d mwdu Yk kd owå0gwd\
Yk
trlt&mjyKvkyfí txiftrSwfvGJMuukef\/
xdkemrfw&m;wdkYwGif avmukwå&mw&m;rsm;rlum;? pifppf
tm;jzifh tnpftaMu;uif;í jzLpifMuukef\? <uif; aomw&m;
wdkYonfrlum;-ocFg&e,fwGif; awbkr®u 0#fwGif;rS vGwfxGuf
Edik af om w&m;awG r[kwaf omaMumifh tnpftaMu; w&m;wdyYk if
rnfukef\/ pdwfç apwodufwdkYwGif aombP apwodufrsm;ESifh
ukodkvfpdwfrsm;rlum;? tjcm;aomw&m;wkdYESifh axmufpmvQif
awmfawmfoefY½Sif;jzLpif aomw&m;wdkY jzpfukef\? xdkw&m;wdkYudk
arG;jrLvQif rdro
d EÅmefü jzLpifaomw&m;rsm;\ jzpfygG ;cGiu hf &kd uke\
f /
xdkw&m;rsm;udk t&if;cHNyD;vQif r*fÓPf zdkvfÓPfudk wufEdkif
aygufa&muf Edik Mf uuke\ f / qdt
k yfNy;D aom w&m;pkukd jzLpif aumif;
jrwfaom w&m;[kq&kd aomfvnf; tvGen f pfErG ;f vSaom tukov kd f
w&m;rsm;udk axmufíom qdk&onf? pifppfrSmrlum;- awbkr®u
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 163
0#f'ku©e,fwGif;rS rvGwfxGufEdkifaomaMumifh 0#fqif;&J\ tnpf
taMu;wdyYk if rnfuek \
f ? tvH;k pHak om 0#fqif;&Jw&m;wdYk uif;jywfí
tocFw"mwf tppfjzpfaom edAmÁ efw&m;udo k mvQif razmufrjyef
trSefjzLpifaom w&m;[lí qdk&onf/
þum;-emrfw&m;pk\ jrLtnpftaMu; xlxyf aygrsm;
yHkaywnf;/
qdktyfNyD;aom ½kyf-emrf-ESpfyg;wdkY\ jrLtnpftaMu;
xlxyfyHkudk aygif;í jyqdkOD;rnf/ / avmu"mwf pMu0Vm
urÇmteEÅ oHo&mteEÅawGudk owåKcsí MunfhvdkufvQif ½kyf-
emrfw&m; ESpyf g;rQom½So d nf? xdrk w
S pfyg; b,fw&m; wpfcrk Q rkcsr½S?d
xdwk &m;ESpyf g; pkaygif;íjzpfaeaom taumif txnfpu k kd owå0g
aumif[k qd&k onf? &Hcg&Hzef tonowfbükH emrfr½Sad om owå0gç
&Hcg&Hzef t½lyav;bHkü ½kyfr½Sdaom owå0grsm;vnf; ½Sdao;\/
emrf0dnmPfrygbJ ork'´&m awm awmifponfjzpfí
aeaom w&m;pkonfum;- ½kyfvHk; ½kyfcJawGomwnf;? xdk½kyf-
emrfEpS yf g;wd\
Yk trsK;d rsK;d jzpfaerIuo
kd m oHo&mBu;D [lí qd&k onf?
xdrk w
S pfyg; oHo&m [lír½S?d oHo&mBu;D jzpfí aeaom ½kyu f vmyf
emrfuvmyfpkudk rSefaomopöm a'oemjzifh pdppfvQif 'ku©opömü
yg0ifí pifppf qif;&JBu;D awG jzpfaomaMumifh okcrzuf oufouf
'ku©wHk; 'ku©cJBuD;awG [lí qdk&\? ]]'ku©rSefvQifvnf; aumif;
onf[lí rqdkEdkif}} qdk;0g;aom w&m;[líom qdk&onf? qdk;0g;
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 164
½krH Qom r[kwaf o;? tnpftaMu;wdjYk zifh aq;avsmí
f r&Edik af tmif
xlxJ npfayíaejyef\? tnpftaMu;wdkYjzifh npfayvdrf;usH
½HkrQom ruao;? owå0gvkyfíaeaom taumifBuD;awGudk
,kefxifaMumifxifatmif trsKd;rsKd;vdrfvnf vSnfhjzm;wwfaom
rsufvSnfhorm;BuD; ESpfa,mufvnf; jzpf\/
xdkpum;rSefpG? ½kyfemrf w&m;ESpfyg;pka0;í £w¬dabm
jy|mef;aom taumifBuD;udk rdef;r r[kwfbJ rdef;r[lí xifMu&
onf? a,musfm;jzpfaomol\pdwfudk rdef;r pifppf cspfcifp&m
aumif;atmif vdrfvnfvSnfhjzm;Edkifonf? a,musfm;jzpfaom
oluvnf; {uefpifppf rde;f ryif[k txifarSmufrmS ;vsuf tm;us
yg;us wG,fwmvdkufpm;rIudk jyKvkyf&avonf/
xdkrSwpfyg; ½kyfemrf ESpfyg;pka0;í ykrÇm0jy|mef;aom
taumifBu;D udk a,musmf ;r[kwb f J a,musmf ;[lí xifMu&onf?
rdef;rjzpfaom ol\pdwfudk a,musfm;pifppf cspfp&m cifp&m
pHrk ufp&m[k vdrvf nfvn S jfh zm;Edik o
f nf? rde;f r jzpfaomoluvnf;
{uefpifppf a,musfm;yif[k tm;us-yg;us wG,fwmvdkufpm;rIudk
jyK&avonf/ qdktyfNyD;aom twdkif; 'ku©pifppf tnpftaMu;
xlajymí vdrv f nfjcif; oabm½Sad om ½kyw f &m; emrfw&m;awGukd
aumif;onf[k om,m wG,fwmvQifrlum;- 'ku©awGudk odrf;ydkuf
onf rnf\? tnpf taMu;wdu Yk kd rdrq
d o
D ,
kdY al qmifí vdr;f uso
H nf
rnf\? þ tjypfawGudk jrifí 'ku©ra&muf&avatmif tnpf
taMu; rvdrf;usH&avatmif tvdrf;rcH&avatmif ½kyfç emrfç
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 165
w&m;ESpyf g;wd\
Yk tjzpfoepfukd wpf-ESpt f efus ½IqifjcifMuí ½kyçf
emrfw&m;ESpfyg;wdkYudk rkef;EdkifMuukef&m\/
3/ ]]oP² m ef w &m;}}
&m;}}\ jrLtnpftaMu; xlxyf
yHkum;/ / yHkyef;trsKd;rsKd;udk oP²mefqdkonf? emrfw&m;wdkYü
oP²mefudkr&tyf? ½kyfw&m;wdkYüomvQif oP²mefudk&tyf onf/
/ orl[ynwfrS wpfqifh oP²meynwfjzpfvmonf/ /½kyw f &m;
wdkYonf uvmyftqufquftm;jzifh uka#odef;oef;ru ra&
rwGufEkdifatmif aygif;í jzpfaerIudkpGJí orl[ynwfjzpfvm
&onf/ / xdkorl[ynwf½SdvQif oP²meynwf ay:vm&\/
ouf½Sd oufrJhjzpfaom ½kyfvHk; ½kyfcJawGü av;axmifhç ½Spfaxmifhç
tajrm§ ifçh tvH;k çtjym;ç tcsKid çhf tarmufçtaumufçtauGU paom
yHkyef;rsm;udk oP²mefqdkonf? vSonf? ,Ofonf? ½IpcsifbG,f
½Sdonf[k ajymqdkaom t&mrsm;onfvnf; oP²meynwfudkpGJí
jzpf aom pum;rsm;aywnf;/ /
xdkpum;udk xif½Sm;aptHh/ ]]o0dnmPu}} owå0g wdkYü
£w¬od P²me=rde;f roP²mef? yk&o d oP²me=a,musmf ; oP²mef[í l
½Sdonf/ £w¬doP²mefqdkonfum;=ajcç vufç t*Fgç em;ç ESmacgif;
rSpí rsufESmyHkyef; udk,faeudk,f[ef yHkyef;rsm;onf a,musfm;ESifh
rwlbJ rl,lEGJUvsaom tjcif;t&mjzifh jzpfaeonfudk rdef;r
oP²mefqo kd nf/ xdtkY wl ajc vuft*Fg em;ESmacgif;rSpí rde;f rESihf
rwlbJ zGHUzGHU xGm;xGm; om;om;em;em; a,musfm;½kyfNyDoaom
tjcif;t&mtm;jzifh jzpfaeonfudk a,musfm;oP²mefqdkonf/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 166
oP²mefw&m;\udavom jrLtnpftaMu; xlxyfyu kH m;-
Ä rdef;r yHkyef;wnf;[laom oP²mefw&m;onf
a,musfm;wdkY\ pdwfESvHk;udk jzLpifpGm ukodkvf
pdwfjzpfavatmif tcGifhray;bJ npfaMu; aom
udavomjzpf&efudkom twif;aqmfEdk; vsuf½Sd\/
Ä a,musfm;yHkyef;wnf;[laom oP²mef w&m;
onfvnf; rdef;rrsm;\ pdwfESvHk;udk jzLpifpGmaom
ukodkvfpdwf jzpfavatmif tcGifhray;bJ tnpf
taMu;udkom jzpfap\/
Ä "mwfp½dkuftm;jzifh a,musfm;wdkY\ pdwfonf
rdef;roP²mefudkBudKuf\? rdef;roP²mef wnf;
[laom tm½HkxJü arGUavsmf\/
Ä rdef;rwdkY\pdwfonfvnf; a,musfm;wdkY\ yHkyef;
oP²mefukd BuKd u\f ? a,musmf ;yHyk ef; oP²mefwnf;
[laom tm½HkxJü arGUavsmf\/
xdkoP²mef w&m;twGufaMumifh a,musfm;rdef;rwdkYrSm
tjyif;txef tpGJoefaom Oyg'gefw&m; jzpf&ukef\?
Ä ybm0wD\ yHkyef;oP²mefonf ukorif;BuD; \
pdwf"mwfrSm pGJí tNrJOyg'gef wG,faom aMumifh
eef;pnf;pdrfudk pGefYvTwfNyD;vQif ybm0wD\ ae
jynfoYkd vdu
k &f \? r½SuEf ikd f raMumufEikd b
f J rif;ESihf
ravsmaf om td;k vkyf zsm,uf yGaJ wmfquf trIrsm;
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 167
udk jyK&\/
Ä Or®m'EÅD\½kyfoGif yHkyef;oP²mefonf ]]od0d &mZf
rif;Bu;D \ pdwt f MunfrmS }} xdcu
kd f "mwfy½kH u
kd o
f vdk
jzpfaomaMumifh eef;awmfay:wGif wvdrfvdrf
wvGev Yf eG EYf iS hf a,mif,rf;vsuf ½l;ESr;f awmfr&l \/
]]t0dnmPu 0w¬KwdkYü½Sdaom oP²mef}}}onf vnf;
udavom tnpftaMu;udk xlxyfapEkdif\? ,ck avmuü 0wf
qifMuaomt&mwGif em;awmif; em;uyfwdkY\ yHkyef; oP²mef
qef;Mu,fyHkç vufaumuf vufpGyf vnfuyf qHxdk;wdkY\ yHkyef;
oP²mef qef;Mu,fyHk rsm;udkMunfhvQif odom\/ vSy,Ofaus;pGm
wpfrsKd;qef;í vkyfvmaom em;awmif; vufaumuf ponfukd
jrifvQif cifrifom,m\ xdkyHkyef;udk vdkcsifjyef\? rdrdwGif½Sd&if;
jzpfaom vufpGyf vufaumuf rsm;udkyif yHkoP²mef raumif;bl;
xifí wpfrsKd;jyifum vkyf&jyef\/ tydkp&dwfukefcH&\/ þodkYp
onfjzifh yko
H P²mef trsK;d rsK;d wdu
Yk kd ouf½o
dS ufrhJ ÓPf½w
dS ikd ;f Munf½h I
qifjcifav/
jytyfNyD;aom oP²mefpkum; avmbudavom jzpfrI
ESiphf yfíom qdok nf? a'goudavomjzpfaom oP²mefrsm; vnf;
½Sdao;\? raumif;aom yHkoP²mefrsm; aMumufzG,f aumif;aom
yHkoP²mefrsm;aywnf;/ xdkqdk;0g; ,kwfrmaom oP²mefudk
awGUjrifMuukefvQif wpf&Hwpfcgrkef;\? wpf&Hwpfcg pdwfqdk;\?
wpf&Hwpfcg aMumuf\? wpf&Hwpfcg uJh&JUjypfwifwwf\/ þ
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 168
oP²mefw&m;jzifh oHo&m orm;vkyfíae&orQ umvywfvHk;
udavom trdkufawmrS rxGufEdkifbJ wpfnpfEGrf;xJ npfEGrf;í
aezdkYpcef;om½Sdonf[k qdkvdk&if; jzpfonf/
]]oH o &morm;taeES i f h ae&orQ umv ywf v H k ;
vnf ; }} xdkorl[ynwf oP²meynwfudk rvGefajrmufEdkif ukef?
xdkoP²mefwdkYjzifhomvQif iga,musfm;jzpfonf? igrdef;r jzpfonf?
þolighom;jzpfonf? ighorD;jzpfonf[í l ig wpfvvl El iS hf wpfqq
l l
wpfnHnH aeMuukefonf/ / þum; oP²mefESifhpyfíqdkaom
pum;&yfwnf;/
4/ ]]onf[eftrl}}}taMumif;udkqdkthH/ / owå0g
wdkY\ tjyKtrl Bud,mpkudk [eftrlqdkonf/ ,ck&½Sdaeaom
[eftrlrsm;onf rsm;aomtm;jzifh jzLpifoefY½Sif;onfr[kwf?
tnpftaMu; xlxyfvsuo f m ½So
d nf[k qdv
k o
kd nf/ / [eftrl
rsm;\ tnpftaMu; xlxyfyHkum;-,ck½Sdaeaom ykxkZÆefowå0g
[lorQwdkY\ pdwfoabmudk MunfjzL oefY½Sif;aom trltusifhu
rsm;ygoavm? rjzL rajzmifh uG,faxmifh wpfrsKd; wdwfwdwfcdk;usifh
vdak om trltusiq hf ;dk u rsm;ygoavm[k qifjcifvQif rjzLrajzmifh
aom oabmawGuom xrf;yd;k q,fq ruatmif rsm;vdrrhf nf[k
odMuvdrrhf nf/
owå0gwpfa,mufwpfa,mufü um,uHç 0pDuçH raemuH
oHk;rsKd; ydkif;jcm;í MunfhavOD;? þuHoHk;yg;udkyif [eftrl[k qdk&
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 169
onf/ / ajc-vuf t*Fgpaom udk,ftrl t&mvIyf½Sm;avorQ
um,uHpkonf tukodkvfjzpf&efrsm;ygoavm? ukodkvfjzpf&ef
rsm;ygoavm[k qifjcifvQif tukodkvfjzpf&efom rsm;vdrfhrnf[k
{uefoMd uvdrrhf nf/
xdkpum;rSefpG/ ½Sd½SdorQaom owå0gtaygif;wkdYonf
aeYr;D rtm;-nOfrh ;D rtm;&atmif um,uHrrI sm;udk jyKvyk f Muuke\ f ?
jyKjyKorQudk pm&if;csvdkufvQif rdrdwdkYudk,fwdkif pm;aomufzdkY
twGufaomf¤if;ç rdrd\ om;r,m;rsm; pm; aomufzdkYtwGufaomf
¤if; jzpfonf? b,fvykd if aeYpOf jyKvyk yf gaomfvnf; udpö rNy;D rqH;k
Edkif rtm;rvyfEdkifyJom ½SdMuukef\? aoaomtcgwdkifatmifyif
rdrwd tYkd vkyv
f ufp rowfEidk bf J tvkywf ef;vef;ESihf aoMu&uke\ f ?
wpfoufvHk; jyKvkyfavorQ um,uHtrlt&mpkonf aovQif
bmwpfpHk wpfckrQ tusKd;r½Sdavukef? 0dwduúrapwemESifh jyKvQif
tukodkvfur®yx ajrmufí tyg,fi&JodkYyif a&mufapEdkifao;
onf/
rdrdtwGuf om;r,m;twGufESifh jyKvkyf&rnfqdkvQif ,ck
rtm;ao;ygbl;? ,ckrvkyfwJhEdkifao;ygbl;[lí qifajc uefí
jiif;y,fjcif; r½SMd uukeb
f J ½Tiv
f ef;0rf;ajrmufpmG jyKvyk f Ekid Mf uukef
onf/ / &Hcg&Hzef bk&m;udpö w&m;udpöESifh jyKvkyfaqmif½Guf&ef
udpöay: aygufvmvQif tm;wufoa&m raqmif½GufcsifMuukef
bmvkyfp&m udpö½Sdao;onf? b,fodkY oGm;&eftrI½Sdao;onf?
acgif;ylonf? ausmylonf? &ifatmifhonf? 0rf;emonf paom
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 170
tm;jzifh qifajcrsm;í a½SmifvTJ wwfMuukef\/
xdkYaMumifh,ck½SdaeMuaom [eftrlrsm;onfvnf; jrL
tnpftaMu; xlxyfaygrsm;onf[í l qdok nf/ jrLtnpf taMu;
xlxyfaom trI½IyfawGudk jyKvkyfygaomfvnf; ao onf\
tjcm;rJhü wpfpHkwpf&mrQ rdrdrSmtm;udk;p&m r&acs/ ]]igarG;onfh
arsmuf ighudkajcmuf}}}qdkaom pum;yHkuJhodkY udk,fwdkifjyKcJhaom
trIrsm;onf rdrdudk,fwdkif jyefíESdyfpufjyefonf/
0pDuH\ tnpftaMu;xlajymyHkudkqdkthH/ / aeYnOfh r[l
ololigig ajymqdkorQaom pum;wdkYonf vGefpGmrsm;\? xdkodkY
EIwfjzifh ajymqdktyfaom pum;wdkYwGif tukodkvfESifh ,SOfaom
pum;u rsm;ygoavm? ukodkvfESifhpyf,SOfaom pum;u rsm;yg
oavm[k qifjcifvQif ukov kd Ef iS hf rpyfrqdik af om tavPawm
pum;wdkYomvQif rsm;ukefvdrfhrnf? rdrdtjypfudk b,ftcgrSajym
avhr½Syd J olwpfyg;wd\
Yk tjypfpum;udk ajymMum;&rnfqv kd Qif ½IUH rJí
h
ar;aighí ar;xdk;í vufwcgcg ajcwvIyfvIyf jyKvkyfí ajym
wwfMuukef\? xdkodkY toHk;rusaom pum;av pum;vGifh
pum;vdrfwdkYudk ajymqdk&vQif tvGefw&m EIwfwufMuukef\?
tvGefw&m EIwfvQm oGufoGufvufvuf ½SdMuukef\/
Ä t,kww f rmpum;rsm;udk ajymqdak om olrsm; onf
aemifwpfrvGefb0ü rdrdwdkY 0pDuHonf rdrdwdkYudk
pDrHí cHwGif;ykyfjcif;? EIwfcrf;yJhjcif;? jrifraumif;
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 171
atmif oGm;acgjcif; oGm;usKd; vG,fjcif;? oGm;r
vSjcif;? pum;xpftçjcif;? pum;rNyDojcif;? EIwf
qGUH jcif;? tjyif;txef a[mufjcif;? yg;pyfrS tjrK§ yf
xGufjcif; paom raumif;usdK;wdkYudk &&SdcHpm;&
uke\ f /
Ä tnpftaMu;xlxyfaompum;onf roefY&Sif;
aom tusdK;ay;\/
Ä tusd K ;&S d a ompum;ç w&m;ES i f h pyf q d k i f a om
pum;rsm;udk ajym&vQif oefY&Sif;pifMu,faom
tusKd;rsm;ukd ay;\/ /
rdru
d ç wwfprG ;f Ekid v
f Qif yg;pyfut
dk ok;H csí olwpfyg; wktYd m;
w&m;ESiphf yfaom pum;ukad jymqk&d rnf? ,Ofaus; atmifq;Hk r&rnf?
&wemok;H yg;ü Munfñí dk vmatmif a[majym&rnf/ / tu,fí
rdru
d rpGr;f Ekid v
f Qif ra[m wwfvQif olwpfyg;wk\ Yd a[majymaom
w&m;pum;rsm;ukd aumif;rGef ½kdaopGm vkdufemí aumif;csD;ay;
&rnf? om"kac:&rnf/ /rdrdu a[majym&aomtusKd;ukd rqkd
xm;ESiOhf ;D olwpfyg;wk\ Yd w&m;pum;ukd Mum;&í 0rf;ajrmuf0rf;om
om"kac:& aomaMumifh cHwiG ;f rS Mumñked YH oif;ysUH BuKd iv f idI o
f nf[k
usrf;*efü qkd\/
]]raemuH\ tnpftaMu;xlajymykH}}}ukdqkdtHh/ raemuH
\ tnpftaMu; qkdonfum;-tbdZÑmç Asmyg'ç rdpäm'd|d rsm;
aywnf;/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 172
Ä olwpfyg;wd\ Yk pD;yGg;Opömukd igh[mjzpfvQif aumif;
avpGmh[k raumif;ojzifh BuHpnfrIukd tbdZÑm
qko
d nf/
Ä rdrEd iS hf roifrh wifah omol NiKd ;ol&efbuf jzpfaom
olrsm;ukd aoygap ysufpD;ygap[k raumif;aom
tm;jzifh BuHpnfrIukd Asmyg' qkdonf/
Ä Ak'¨bmomrSwpfyg; t,lvGJrIukd rdpäm'd|d qkdonf/
a½S;ukov
dk u
f aH umif;í csr;f csr;f omom Bu;D Bu;D us,f us,f
cHpm;pHpm;&aom olrsm;ukdjrifvQif r½IpdrhfyJ &Sdwwf Muukef\?
þpnf;pdrf Opömonf igh[mjzpfygrlum;-aumif; avpG[k tBuq H ;dk
jzifh BupH nfwwfuek \ f ? vSyaomol jrifvQiv f nf; pdwrf oufrom
½Sdwwf\? aumif;aumif;rGefrGef 0wfqifívmonfukd awGUjrif
vQifvnf; pdwfroufrom ½Sdwwf\? wpfenf;enf;jzifh ysufpD;
atmif wwfpGrf;EkdifvQif BuHí zsufqD;csif\? aumif;pm;aomol
BuD;yGg;aomolwkdYESifh pyfvsOf;vmvQif aumif;pGm rajymqkdcsifyJ
½Sdwwf\? uJh&JUwwf\? Opömpnf;pdrf ysufpD;oGm;onf[k Mum;od&
vQif 0rf;omcsifwwf\? þokdYjzpfrIrsm;onf tbdZÑm\ tckd;
tuif;wkdY aywnf;/
Ä tbdZÑmtckd;tuif;udk rowfEdkifvQif jzpfav&m
b0ü csrf;omjcif;rS uif;wwf\? qif;&Jwwf\?
rdrpd nf;pdru
f dk olwpfyg;wkYd zsuqf ;D vG,\
f ? rD;'Pfç
a&'Pfç rif;'Pf oifí h ysupf ;D wwf\? tqif;ukd
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 173
tbdZÑm jzpfvQif jzpfav&mb0wkdYü tqif;rvS
wwf? t½kyfqkd;wwf\? t*FgcsKdUwJhwwf\? arG;
pOfu vSyaomfvnf; BuD;aomtcg rsuf aphysuf
jcif;? ajcusKd;jcif;? vufaumufjcif;? ESmacgif;
ydjym;jcif;? Elema&m*gukd &jcif;rsm; jzpfwwf\/
Ä tbdZÑmw&m;ukd y,fEkdifrS csrf;ompGm oH o&mü
vS v S y y tusKd ; ay;onf ? tbd Z Ñm w&m;uk d
y,f½Sm;&ef rk'dwmw&m;rsm;ukd yGg;rsm;&onf?
rk'dwmqkdonfum;- olwpfyg;wkdY\ pnf;pdrf csrf;
omukd jrif&-Mum;&vQif 0rf;ajrmufjcif; tm;&jcif;
ESpfouf&Tifvef;jcif;rsm;aywnf;/
,xmv'¨ orÜwådawm rm0d*päEÅK}} qkdaom
arwåmykdYü ]],xmv'¨
pum;onf rk'w d myGg;&efjzpf\? rk'wd mykYd qkvd o
dk nf/ / ½S½d o
dS rQaom
owå0gtaygif;wko Yd nf rdrw
d \
Ydk vuf½jdS zpfaom pnf;pdrcf sr;f omwkrYd S
rqkwfyJ tNrJwnfMuygapukefownf;? vuf½Sdpnf;pdrfwkdYonf
ckdifNrJpGm wnfwHhygapownf;[k pdwfü jzpfrIonf rk'dwmykdY
onfrnf\/
Ä olwpfyg; pnf;pdrfcsrf;omukd jrifvQif 0rf;om \?
om"kac:\? rk'wd mw&m;&Sad om olonf aemifjzpf
av&m b0wkdif;csrf;om\? NrJaom pnf;pdrfcsrf;
om&Sd\? &efolrsKd; ig;yg;ESifh uif;\? t½kyftqif;
vS\/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 174
þum;- rk'dwmESifhpyfí qkdaompum;&yfwnf;/
Asmyg'qkdonfum;- olwpfyg;wkdY\ touf 0dnmPfukd
xdckdufí ysufpD;atmifBuHrIwnf;? aoapvkdrIwnf;? rdrdESifh
&efzufjzpfaomolukd aoapcsifwwf\? aoonf[k Mum;vQif
0rf;om\? aoygap[k qkawmif;\-
Ä xkdAsmyg' tukokdvf&Sdaomolonf jzpfav &m&m
oHo&mb0ü toufwkd\? ab; tEÅ&m,frsm;\?
rdrdtay:ü rkef;olrsm;\? &efNi§Kd;xm;cH&\/
Ä xkdAsmyg'w&m;ukd y,f&Sm;EkdifrS oHo&mü touf
&Snfjcif;? tEÅ&m,fuif;jcif;? uyfa&m*gESifh rawGY
rBuKHjcif;? tusKd;ukd ay;\/
Ä Asmyg'w&m;ukd y,f&Sm;&ef arwåmw&m;ukd yGg;
rsm;&monf?
arwå m yG g ;rsm;rI qk d o nf u m;-
tvk H ; pk H a omowå 0 gwk d Y o nf & ef u if ; Muygap? aMumif h
Mupkd;&drfrI uif;Muygap? qif;&JrIuif;Muygap? csrf;csrf;omom
twåabmukd aqmif&GufEkdifMuygap? 'ku©rS vGwfMuygap[lí
pdwfxm; aumif;jrwfrIaywnf;/
þum;- Asmyg'ESifhpyfíqkdaom pum;&yfwnf;/
Ä rdpäm'd|d raemuHqkdonfum;=jrwfpGmbk&m; tvkd
awmf t,lrw S pfyg; tjcm;aom t,l 0g'bmom
trsKd;rsKd; arSmufarSmufrSm;rSm; rw&m;aom t,l
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 175
wkdYukd qkdonf/
xkdrdpäm'd|d raemuHqkdonfum;- tukokdvfuH wum
wkdYxuf eufeJ&ifhoD;pGm\? tnpftaMu; xlxyfaygrsm;pGm\?
rdpäm'd|dwkdYukd ur®óuwm or®m'd|d tp&Sdaom ÓPfynm
wkdYjzifhomvQif &Sif;uGmpifMu,fatmif wwfEkdifonf/ /þqkd
]]onf[eftrl}}}qkad omyk'\
tyfNy;D aom pum;&yfum;-]]onf f t"dygÜ ,f
azmfjycsufaywnf;/
t"dyÜg,fwpfenf;tm;jzifh ]]onf[eftrl}} qkdonf um;
,cktcg ololigig jyKvkyfMuaom ukokdvfESifh qkdif&m[lorQonf
a,bk,stm;jzifh [efyefvkyfí jyKvkyfaom trIrsm;om jzpfacs
onf? wu,fpifppftm;jzifh pdwfa&m ukd,fyg jyKvkyfaom trl
t&mrsm; r[kw[ f q
k v dk nf? tdrfeD;csif; ½kdaoatmif 0wfwuf
dk o
qkdaom pum;ykHuJhokdY vl½kdaoatmif &Sif½dkaoatmif vlcsD;rGrf;
atmif ½Sicf s;D rGr;f atmifjyK vkyaf om [efrsm;om jzpfacsonf/ /
Zmwf a wmf ü vmaom usm;wpf a umif \ [ef v k y f í Oyk o f
apmifhykHuJhokdYwnf;/
,cktcg rsm;aomtm;jzifh olo-l igig jyKvyk Mf uaom 'geç
oDvç bm0empaom tvkyfrsm;onf [eftrIom rsm; wwf\?
wuJhoabm½kd; oufouf½Sm;yg;\/
Ä 'gejyKvkyfaomtcgüvnf; olwpfyg;wkdY csD;rGrf;
atmif? *kPf½Sdatmif jyKonfvnf; ½Sdwwf\?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 176
rvGJomíjyKonfvnf; ½Sdwwf\? þ'gersKd;ukd
[ef'ge rsKd;ac:onf?
Ä oDv aqmufwnfaom tcgüvnf; vl ½kdao
atmif vlcsD;rGrf;atmif aqmufwnf onfvnf;
½Sd\? vjynfhvuG,f ½Spf&ufoDwif;aeY BuKHvQif
tjcm;vlrsm;wkdY tkwfatmf aomif;wif;xGufí
OykofapmifhMuaomaMumifh a,mifíapmifhonf
vnf; ½Sw d wf\? xko d v
D rsK;d ukd [efov D ac:onf?
oDv a,mif [lí¤if;? oDvaMumif [lí¤if; ac:
ao;onf/
Ä bm0emyGg;rsm;aomtcgüvnf; xko d o
l nf tvGef
w&m;ukd tm;xkwfay\? ]]ur® | mef ; bm0em
rsm;ESifh arGUavsmfay\}} [lí ausmfapmowif;
ukdvkdívnf; jyKvkyfwwf\? olrsm; bm0eyGg;ae
onfukd jrifzl;ojzifY £a`E´&pGm [efyefaumif;
aumif;ESifY xkdifNyD;vQif ur®|mef;bm0em pD;jzef;
[efvnf; jyKwwf\? rdrpd w d u f jzifh b,foaYdk vvGiYf
onf[k rqkdEkdif? þokdYyGg;rsm;aom bm0em
rsm;onf [efbm0emrnf\? þ t"dyÜg,fpkukd
,lí ]]onf[eftrl}} [líqkdonf/ /þum;-
t"dygÜ ,fwpfrsK;d wnf;/
5/ ]]onf t ,l } } [l a om pum;&yf ü ouú m ,
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 177
'd|dt,lukd þae&mü vkdtyfonf? xkdpum;rSef\? Ak'¨bmom
rSeforQaom yk*¾Kdvfwkdif;rSmyif ew¬du'd|dç ta[wku'd|d paom
'd|dqkd; 'd|dMurf;BuD;awGtwGuf pkd;&drfp&m r½Sd? xkd'd|dMurf;BuD;wkdYrS
pifMu,faomaMumifo h mvQif Ak'b
¨ mom jzpfEikd o
f nf? ajcmufq,fh
ESpfyg;aom 'd|drsm;onfvnf; ususee Ak'¨bmomjzpfaomolrSm
r½SEd ikd ?f ouúm,'d|od nfomvQif aomwmywård *foYdk ra&mufao;
orQaom olawGrSm twif;yl;0ifpGJuyfíaeonf? ouúm,'d|dukd
'd|d [lorQwkdY\ rlvADZ[lí qkdEkdif\?
xkdpum;rSef\/ ouúm,'d|d ½SdaeonfhtwGufaMumifh
oHo&m Zmwfrodrf;EdkifyJ ½SnfMumí aeMu&ukefonf? oHo&m
½SnfMumí ZmwftrsKd;rsKd; jzpfae&rIaMumifh tarSmuftrSm;
awGEiS ahf wGUBuKH í 'd|t
d rsK;d rsK;d qd;k qd;k 0g;0g;Bu;D awG jzpfMu&ukeo
f nf?
aMumufrufzG,faumif;aom 'ku©rSm tyg,fab;'ku©BuD; jzpf&
onf? xdktyg,f'ku©udkvnf; ouúm,'d|d&Sdaom olwdkYomvQif
cH&ukefonf? ouúm,'d|d uif;NyD;aom aomwmyefyk*¾dKvfwdkYrSm
oHo&mZmwf rjywfao;aomfvnf; tyg,fi&JodkY usEdkifawmh
onfr[kwf? vYl½Gmewf&yf aumif;jrwfaom ok*wdbHkwdkYüom
usifvnf jzpfyGg;&avawmhonf/
ouúm,'d|dwif;vif;½dSaeygrlum;- jA[®mBuD;yifjzpfí
aeygaomfvnf; tcGio hf ifah omtcg wd&pämefvnf; jzpf& vdrrhf nf?
i&JodkYvnf; us&vdrfhrnf? Nydwåm tol&um,f rsm;vnf; jzpf&vdrfh
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 178
rnf? xdkrSwpfyg; ouúm,'d|d½Sdaom owå0gonf ememow¬m&
Oav’ m ueab;BuD ; ES i f h awG U BuH K &wwf \ ? ud k ; uG , f & mbk & m;
tNrJr½SdEdkifbJ q&mtrsKd;rsKd; bk&m;trsKd;rsKd;wdkY\ rsufESmudk armfí
MunfhaerI? bk&m;qdkvQif rSm;rSm;,Gif;,Gif; twif;qnf;uyfrIudk
ememow¬m& Oav’mue ab;qdkonf/
Ä ]]ouú m ,'d | d u d k r y,f E d k i f a o;vQif } } ,ck
b0rSm a*gwr jrwfpGmbk&m;\ wynfhjzpfí
aeaomf v nf ; aemuf b 0od k Y usa&muf v Qif
c&pf,mefbmomjzpfí xm0&bk&m;udk MunfnKd \?
xm0&bk&m;\ wynfjh zpfjyef\? r[mrufbmom
udk0ifí cdk'gt½Sif\ wynfhjzpfjyef\/
Ä b0wpfcx k rJ mS yifaomfvnf; a½SUESpu f Ak'¨ bmom
jzpfí aemufESpfrSm c&pf,mefbmom jzpfjyef\?
xdkaemufESpfrSm r[mrufbmom jzpfjyef\?
þodkY bmomtrsKd;rsKd; ]bk & m;trsKd ; rsKd ; } ajymif;aerI
o'¨gw&m; rNrJrIudk ememow¬m& Oav’mueab; qdkonf/
q&mtrsKd ; rsKd ; bk & m;trsKd ; rsKd ; wd k Y \ rsuf E S m ud k v nf ;
warQmfarQmf armfíMunfhwwfukefaom o'¨gvIyf½Sm; ouúm,
'd|o
d rm;wduYk kd ykxZk Ofac:onf/ jrwfpmG bk&m;vufxufawmf tcg
aemufawmfuygaom okeu©wå&[ef;udk axmufí od&m\?
xdk&[ef;onf bk&m;rSef w&m;rSefESifh awGUBuHKí twkr½Sdbkef;
ajcmufyg;ESijhf ynfph akH wmfral om jrwfpmG bk&m;\ tyg;awmfou Ykd yfí
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 179
tvkyftauR;jzpfygaomfvnf;-
Ä jymvl;íusifhaom 'd|dç
Ä rD;vIHí yÍömwytusifhudkusifhaom 'd|dç
Ä EGm;uJhodkY usifhaom a*g0wdu'd|dç
Ä acG;uJhodkYusifhaom ukuúK&0wdu'd|dç
Ä t0wf r0wfyJusifhaom tapvu'd|d
wdkYudkjrifvQif jrwfpGmbk&m; udk,fawmfjrwfBuD;xufyif
MunfndKí xdkrdpäm'd|dyk*¾dKvfawGudkrS bk&m;tppf xifjrifavonf?
aemuftcg jrwfpGmbk&m;xHrS cGgxGufí 'd|dbufodkY ajy;0ifav
onf/
ouúm,'d|d uif;½Sif;NyD;aom yk*¾dKvfwdkYonfum;- &wem
oH;k yg;wdüYk ouf0ifpNJG raJ om o'¨gw&m;jzifh MunfnKd \? o'¨gw&m;
rvIyrf ½Sm;Edik Nf y?D bk&m;rajymif;awmhNy?D jrwfpmG bk&m;udk bk&m;r[kwçf
w&m;awmfjrwfudk w&m;awmfr[kwfç oHCmawmfjrwfudk oHCm
awmfr[kwfqdkvQif owfí ypfrnf ajymaomfvnf; taocHvdrfh
rnf? bk&m;r[kwçf w&m;r[kwçf oHCm r[kw[ f íl rajymawmhNy/D
þodkYjyqdktyfNyD;aom 'ku©trsKd;rsKd;wdkYudk jzpfyGg;apEdkifaom
ouúm,'d|dw&m; qdk;BuD;udk y,fowfESdrfcsKd;EdkifrSomvQif csrf;om
okcudk&Edkifrnf/ xdkouúm,'d|dudk y,fowf&ef tcgumvonf
vnf; vGefpGmenf;yg;vS\? jrwfpGmbk&m;yGifhawmfrlaom acwf
tcgüom þouúm,'d|dudk y,fowfEdkifonf? jrwfpGmbk&m;wdkY
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 180
ryGifh ray:vmvQif wpfpHkwpf&m tarGtprQ ouúm,'d|dudk y,f
owf&ef enf;vrf;r&MuukefbJ ouúm,'d|de,fxJ wGifom puf
uGif;rdí aeMuukefonf/
ouúm,'d|d qdkonfvnf;-
Ä ]]cE¨mig;yg;ü}} igig[k pGJvrf;rIaywnf;? xdk pGJvrf;rI
trSm;BuD;udk 0dyóemw&m;jzifhomvQif y,fowf
Edik o
f nf? 0dyóem vu©Pma&; oH;k csuof nf ouúm,
'd|dudkowf&ef vufeufBuD;wdkYaywnf;/
,cktcg Ak'¨bmom omoemawmfpufwGif;ü BuHK BudKuf
Muaom olawmfaumif;taygif;wdo Yk nf ouúm,'d|u d kd y,fowfcsK;d
zsuf&eftcgaumif;BuD;udk vSvS&½SdaeMuukef\? ]]ouú m ,'d | d
Nzd K zsuf a Mumif ; vuf e uf a umif ; BuD ; }}wd k Y u d k v nf ; &½S d a e
onfrnf\/ &efolwumwdkYudk wdkufzsuf&ef vufeuf jynfhpHkaom
cHwyfBuD;udk tNyD;&½Sdaeaom ppfAdkvfcsKyf BuD;rsm;ESifhwl\/
xdkuJhodkY t&awmfvSaom b0udk&cJvSonf/ /þodkY
tcsdefumvaumif;ESifhawGUBuHK vufeuftiftm; jynfhpHkaom
tcgwGif;rSmrS ouúm,'d|dudk rNzdKzsufEdkifyJ vGJacsmfíoGm;jyef vQif
oHo&mü trSm;Bu;D rSm;aom olEiS w hf \
l / / terw*¾ oHo&mb0
tqufqufwdkYü ouúm,'d|dudk y,fowfrI udpörSwpfyg; tjcm;
udpöBuD;rsm;udk BuD;rm;pGmxlaxmifí vkyfudkifzl;MuvSukefNyD?
vljY ynfavmuü tBu;D qH;k aom pMu0aw;rif;Bu;D tvkyu f v
kd nf;
vkyfzl;MuukefNyD/ / ewfjynfavmuü odMum;rif;BuD;tvkyf
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 181
ewfrif;Bu;D rsm; tvkyu
f dk vnf; vkyzf ;l MuukeNf y/D jA[®mjynfavmuü
ykxkZOf jA[®mrif;BuD; tvkyfudkvnf; vkyfudkifzl;MuukefNyD/
xdkodkYavmuDtvkyfBuD;awGudk vkyfudkifzl;aomfvnf;
avmukw&å mESiq hf ikd af om ouúm,'d|yd ,fowfrI tvkyBf u;D rsm;udk
vkyfudkifzl;Murnf r[kwfukef/ / ,ckvdk umvaumif; acwf
aumif; 0dyóem vufeufaumif;Bu;D awGrsm;ESiv hf nf; vSvaS wGU
zl;cJhMurnfr[kwfukef? xdkYaMumifh ,ckacwftcg vGefpGmtcGifh
oifv h aS omaMumifh oHo&mwpfciG rf mS usiv f nforQ b0wdik ;f vkyf
udkifae MuNrJjzpfaom avmuDtrI wm0ef rsm;udk rvkyfrudkifMu
ukeb f J ouúm,'d|yd ,fowf&ef tvkyaf umif;Bu;D udo k m tylwjyif;
twif;vkyfudkifzdkY aumif;ay onf/
þodkYaompum;tpOfjzifh ]]onf ½ k y f u ,f ç onf e mrf ?
onfoP²mefESifhç onf[eftrl? onft,lvJ? rjzL ao;vdk?
jrLaMu;awG yd k v G e f ; vd k Y } } [l a om0gus\ tzG i f h pum;&yf
tNy;D owfownf;/
wpf u d k , f a umif ; wef ? wpf a pmif ; aemf B uH v d k u f & ?
aemuf q H a xG ; ,S u f ? ta&;ES , f c uf y gb gbd [l a om0gusü
t"dyÜg,fvkd&if;um; jyqdktyfNyD;aomtwdkif; rdrdcE¨mudk,fü
&&Sdíaeaom½kyfawGç emrfawGç oP²mef yHkyef;awGç [eftrl
t&mawGç t,l0g' ouúm,'d|dawGonfum;-jzLpifajzmifh rwf
jrwfaomw&m;pk r[kwfavukef? xdkYaMumifh xdkw&m; wdkYESifh
rquf r qH wpf u d k , f a umif ; BuH z d k Y o m oif h a csonf ? xd k o d k Y
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 182
wpfudk,faumif; oufoufa&SmifxGuf&ef wpfapmif; BuHvdkuf
jyefaomfvnf; aemufqHwiifiif? aemufqH waxG;,Suf,Suf
&SdjyefaomaMumifh wpfudk,faumif; BuHpnfí xGufzdkY&eftcsuf
onfvnf; tvGefyifcufcJvSonf [lí qdkvdk&if;jzpfonf/
wpfudk,faumif;BuHí a&SmifxGufrnf BuHygaomfvnf;
aemufqHwif;onfhyrmjzpfíaeaom w&m;pkum; tjcm; r[kwf?
vljzpfvQif vYltavsmuf vlYumr*kPfrsm;aywnf;? &[ef;jzpfvsif
&[ef;tavsmuf &[ef;umr*kPf rsm;aywnf;? &[ef;umr*kPf
qk d o nf u m;-ausmif ; xk d i f y k * d ¾ K vf j zpf v Qif rd r d a e&mwd k u f w m
MuD;ESifhwuGaom ausmif;t&dyf tm0goMuD;onfvnf; &[ef;
umr*kPfyif rnf\? xYkdjyif rdrdESifhpyfET,f &if;ESD;Muukefaom
Oygoum 'g,um a,musfm;? Oygodum 'g,dumrdef;rrsm;
onfvnf; &[ef;\ umr*kPyf ifrnf\? xdjYk yif rdryd cYkd s oifMum;í
xm;tyfaom pmoifwynfrh sm; onfvnf; &[ef;\ umr*kPyf if
rnf\? tu,fí t&nuif "lwif aqmufwnfí awmxGuf&ef
BuHpnfaomtcg xGufcgeD;qJqJwGif ausmif;oHa,mZOfu qGJ?
rdrdESifhpyfaomwynfh-'g,um pmoify&dowfwnf;[laom
oHa,mZOfawGu qGJESifh rxGufjzpfEdkifyJ aemufqH wiifiif
aemufqHwaxG; ,Suf,SufESifhom ae&avonf/
vljzpfvQif rdrd\ om;r,m; tkd;-tdrfaxmifrsm;onf
tBuD;tus,fqkH;aom ]]umr*k P f a xmif } } oHa,mZOf aESmif
BudK;BuD;rnf\/ xdkYjyif aqGrsdK;&if;csmwdkYonfvnf; oHa,mZOf
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 183
yifjzpf\? xdkYjyifaqGrsKd; rawmfaom rdwfaqGrsm;onfvnf;
oHa,mZOfyifrnf\? rdrdvuf&Sdjzpfaom v,f,mç rdk;ajrç a&Tç aiGç
b@mç &wemç pdefausmufrsm;onf¤if;ç arG;jrLíxm;tyfaom
qifç jrif;ç uRJç EGm;paom tm½Hkrsm;onf¤if;? umr*kPfBudK;
oHa,mZOfBudK;awGyif rnf\/ xkdrSwpfyg; tdrfaxmifrI y&dabm*
rsm;onf¤if;? rdrd\&mxl; tvkyftudkifrsm;onf¤if;? umr*kPf
axmif oHa,mZOf aESmifBudK;awGrnf\? tu,fí oHa0*ÓPf
xuf o ef v mojzif h wpf u d k , f a umif ; BuH í xG u f r nf j yK&m
qdtk yfNy;D aom umr*kPaf ESmifBuKd ;wdu
Yk twif;ç tMuyf wkyaf ESmif
Muukef\? rsufpduwkyf em;uwkyf ponfjzifh wpfudk,fvHk;
rusefatmif xef;yl;pnf;wkyfaESmifMuukef\/
xdkpum;rSef\? oHa0*ÓPfjzifh xGufrnf½Sd&m qJqJ wGif
om;orD;i,fuav;wdkY\ rsufESmonf a½SUwJhwJhrSm uodkPf;uJhodkY
zG m ;ueJ a y:vm\? r,m;\rsuf E S m onf zG m ;ueJ a y:vm\?
xdkom;rsufESm r,m;rsufESmwdkYu rxGufygESifh[lí rlrl&m&m
rqdkaomfvnf; qdkaomtoGifjzpfukef\/ xdktcg xGufawmh
rnfBuHaom q&mBuD;onf ysm,D;ysm ,mESifh tHhtm;oifhí ausmh
uGif;rdaom orifuJhodkY r½kef; rxGufEdkif½Sdav\/
oHa,mZOftm½Hkç umr*kPfaESmifBudK;wdkYonf trSwfrJh
omrnaeaomtcg rdrdudk,fü zGJUaESmifrSef;udk aumif;aumif;
rodomapukef? w&m;oabmuav;rsm; ouf0ifí oHa0*
pdwf,SOfvmaomaMumifh awmxGufawmhrnf[k BuHpnfaom
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 184
tcgodkYusvQif twif;wkyfaESmif vmMuukefonf? pOf;pm;í
MunfMh uuke/f
Ä ]]Ekao;aom tjcm;olrsm;udk rqdkxm; ESifhOD;}}
tEÅrd b0dujzpfí bk&m;jzpf&vwåUH aom b0rSmyif
tavmif;awmfod'¨w¬ukrm& rif;om;onf edrdwf
BuD;av;yg;udkjrifí oHa0* BuD;pGm&ojzifh awm
xG u f a wmh r nf h qJ q J B uD ; rS m yif ,aomf " &m\
rsuEf mS ESihf om;awmf &m[kvm\ rsuEf mS udk zGm;ueJ
jrifvm xifvmojzifh aemufqw H iifiif jzpfNy;D vQif
atmifí h rS raeEdik ½f mS aomaMumifh nOfo h ef;acgiftcg
udk,fawmfwpfyg;wnf; ,aomf"&m\ taqmif
awmfoYkd ul;awmfro l nf/ tcef;ayguf0uaeNy;D vQif
,aomf"&mESifh &m[kvmudk ½Iawmfrl&m Munfh½I&½kH
rQESifh tm;r&EdkifaomaMumifh om;awmf &m[kvm
udyk if ,liif yduk zf ufí erf;½Iyaf wmfrrl nf[k BupH nf
awmfrl rdavao;onf? aemufrStwif; pdwfudkcsKyf
wD;NyD;vQif qkwfcGgawmfrlcJh&½Smavownf;/
ykxkZef omrefjzpfaom ololigig owå0g tpm;rsKd;
wdu
Yk rkd u
l m;-txl;ajymqdzk ,
G f r½Sad cs? tEÅrd b0du bk&m;tavmif;
awmfBuD;yif umrtm½HktwGufaMumifh awmxGufawmfrlcgeD;wGif
aemufqHwiifiif jzpfawmfrl&½Smao;onf? wpfudk,faumif;wef
wpfapmif;BuHí xGufajrmufrnf½Sd&m aemufqHwiifiifaeí
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 185
txGucf ufonf[k qdak omfvnf; yk*Kd¾ vw
f ikd ;f udk qdo
k nfr[kwaf y?
a,bk,senf;tm;jzifh tjzpfrsm;onfudkom qdk&onf/
xdkYaMumifh tcsKdUaom yk*¾dKvfrsm;onf aemufqHwif;
jcif;r½Sb
d J vG,v f , G Bf u;D xGuaf jrmufEikd Mf uukeo f nfvnf; ½Sad o;\/
/Zmwf edygwfawmfrsm;üvnf; wdkif;jynf pnf;pdrfESifhwuG pGefYypfí
riJu
h uG f wpfu, kd af umif; xGuaf jrmufMuyHw k oYkd nfvnf; tvGeyf if
rsm;uke\ f /
þpum;&yfum;- ]]wpf u d k , f a umif ; wef ? wpf a pmif ;
aemf BuHvdkuf&? aemufqHaxG;,Suf? ta&;ES,f cufygbd}}/
[laom pum;0gus\ t"dyÜg,faywnf;/
]]roufomav? axmifwpfrsKd;[mrdkY? aESmifBudK; awG
ayGvGef;v vdkY? acygbd jzpfyHkudk? oepfukef rSef oabm&,fESifh
ajymzdkYroifh}} [laom0gusü t"dyÜg,f tajzmifhum;- jyqdktyfNyD;
aomtwdkif; wpfudk,faumif; xGufoGm;rnfBuHygaomfvnf;
aemufqw H wif;wif; jzpfaeonft h wGuaf Mumifh pdwv
f ufrsm;vnf;
oufomcsrf;ajrUjcif; r½Sdacs? þumr*kPfwdkY\ NydK;>yrf;½Iyf
axG;&mjzpfaom vl\ tjzpfonfvnf; axmifBu;D wpfrsK;d yifrnf\?
xdkvl\ axmifwnf;[laom umr*kPfaxmifBuD;xJü aESmifBudK;
wdkYonf tayGayG t½Iyf½Iyfjzpfí rxGufEdkifatmif csnfaESmifMu
ukef\? þodkYaom umr*kPfaxmif vl\abmifrSm aESmifBudK;awG
trsK;d rsK;d csnw f yk rf u
I ckd v
H suf ae&jcif;onfvnf; ,kwn f hH odrif ,f
vsuo f m½Sad cs\/ uHacaomtjzpf uHq;kd Mur®mqd;k tusK;d ay;aom
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 186
tjzpfESifhom ae&onfrnf\/ þodkYMur®mqdk; ESdyfpufojzifh
t½Iyf½IyftayGayG aESmifBudK;awG tv,fwGif tusOf;tusyf
cHae&yH\
k tjzpfoepfrsm;udk tpGr;f ukef xkwaf zmfí ajymqd&k efyif
roifhawmhNyD[lí qdkvdkonf/
þpum;&yf ü axmif w pf r sKd ; qd k o nf u m;- td r f & m
axmifaom vlUabmifwdkYudk qdkvdkonf? xdkpum;rSef\? tdrf&m
axmifaom vl\abmifonf aESmiftrd w f iG ;f 0,f oHajc usO;f cyfí
avSmiftyfaom tusOf;om;awGESifh wl\? aexkdif &ykH usyfwnf;
usOf;ajrmif;vSaomaMumifh axmifwpfrsKd;yifrnf\/
taetxkdif usyfwnf;usOf;ajrmif;ykHum;-vljzpfaom
olwrYdk mS aeYpOfrjywf pm;aomuf&ef tm[m& y&da,oe wm0efudk
½SmrSD;jcif;jzifhvnf; usOf;usyfukefonf? xkdYjyif EkdifiHukdtpkd;&aom
rif;wkdY\ tmPmatmufrSm aeMu&ukefaomaMumifh rif;ESifhpyf
qdkifaom wm0efrsm;ukd ajyukefatmif aqmif½Guf&rI &mZ0wfrI
jypfrsm;ukd a0;EdkiforQ a0;atmif a½Smif½Sm;rItm;jzifhvnf;
usyfwnf;usOf;ajrmif; Muukefonf? rdrdwdkYrSm½Sdaom ypönf;b@m
&wema½TaiG qefa&pyg;ponfrsm;udk wpfyg;aom &efolwdkYESifh
rqufqH &avatmif aeYpOfapmifah ½Smuf&rI wm0eftm;jzifv h nf;
usyw f nf;usO;f ajrmif;Muukeof nf? rdr\
d om;r,m; om; orD;wdu Yk kd
xrif;0pGm ½SmBuHíauR;arG;&rI t0wftpm; taetxdkif tdk;tdrf
xlaxmif&rI vlcsi;f wlatmif aqmif½u G &f rItm;jzifvh nf; usyw f nf;
usOf;ajrmif;Muukefonf? aqGrsKd;Ówum o*F[wpfpkwdkY\ omrI
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 187
emrIpaom udpörsm;udk ajyukefatmif ulnDvdkufyg aqmif½GufrI
tm;jzifhvnf; usyfwnf;usOf;ajrmif;Muukefonf/
txl;tm;jzifh tdrf&maxmifaomvlwdkYonf rdrd0rf;pm
twGuf om;r,m;auR;rItwGuEf iS hf tukov kd b
f ufoo kdY m wdr;f vJí
oGm;wwfjcif;aMumifh xdkxdktukodkvf 'kp½dkufwdkYESifh vTwfatmif
a½SmifrI ta&;tm;jzifhvnf; rsm;pGmyif usyfwnf;usOf;ajrmif;&
ukef\? tukodkvftzdkYrS a½SmifMuOfí vlwdkYESifhpyfqdkifaom
yknud&d,mrsm;udk jzpfyGg;atmif jyKpkBudK;pm;Mu&eftcsufvnf;
cufcJpGm usOf;ajrmif; usyfwnf;Mujyefukef\/
tcufq;kH um;- tvGew f &m ½Iyaf xG;usO;f ajrmif;vS pGmaom
vlaY bmif vlUb0 "eOpöm &wema½TaiG v,f,m rd;k ajr qefa&pyg;
ponfrsm;udk vGwfvGwfpGefYy,f cGga½Smifí omoemhabmifrSm
&[ef;jyKusifh&ef tcsuftm;jzifh tcuftcJBuD; usOf;ajrmif;usyf
wnf;Muukef\/ /þodkY usyfwnf; usOf;ajrmif;rIaMumifh
vlUabmifudk axmifwpfrsKd;[lí qdk&avonf? omr,m; ,laom
tcgrSpí xdo k u
l kd tdraf xmifusonf[k qd&k avonf? t"dygÜ ,frmS
tdrw f nf;[laom axmifBu;D xJrmS usí tusO;f om; taetm;jzifh
ae&onf[lí qdkvdkonf/
þodkY usyfwnf;rIudk&nfí-
]]orÁ m a"g C&m0gaom &Zyaxm}}
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 188
[lí jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlonf/
bd u © a 0=&[ef ; wd k Y ? C&m0gaom=td r f & maxmif a om
vlUabmif vlUb0ü tdrfaxmifusumae&rIonf? orÁma"m=
tvGefw&m usOf;ajrmif;vSpGm\? &Zyaxm=udavomwnf;
[l a om zH k j rLtnpf t aMu;wd k Y \ Nyd K ;>yrf ; xl a jym ud a vom
awmvrf;c&D;rnf\/
]]aESmifBudK;awG ayGvGef;vdkY}} qdkaompum;ü aESmifBudK;
qdkonfum;-owå0gwdkY\ pdwfESvHk;udk r½kef; rxGufEdkifatmif
csnaf ESmifzUJG pdu
k í
f xm;tyfaomtm½Hrk sm;udk aESmifBuKd ;awGqo
kd nf/
Ä okweå ef nf;tm;jzifh om;tm½Hçk orD;tm½kçH v,f,m
rdk;ajr a½TaiG&wem wnf;[laom tm½Hkç tdk;tdrf
wnf;[laom tm½kçH aqGrsK;d Ówumwnf;[laom
tm½Hkrsm;onf A[d'¨ aESmifBudK;awGrnf\/
Ä tbd"r®menf;tm;jzifh ½lyg½Hçk o'´g½Hçk *E¨m½Hçk &om½Hçk
azm|AÁm½Hkrsm;onf A[d'¨aESmifBudK; awGrnf\/
Ä xdkom;orD;paom tm½HkwdkYü om,m Niduyf
íaeaom Oyg'gefw&m; udavomw&m;rsm;onf
twGif;tZÑwåoEÅmefrSm½Sdaom aESmifBudK;awG
rnf\/
]]Bud K ;csif ; xm;vQif Bud K ;csif ; Nid } } qdkaompum;t&
tyü½Sdaom tm½HkaESmifBudK;awGESifh twGif;ü½Sdaom udavom
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 189
aESmifBuKd ;awG Niw d ,
G Mf uaomtcg ajz½Si;f í r&Edik af tmif ½Iyaf xG;
Muukef\? ½kef;xGufí r&Edkifatmif cdkifNrJpGm csnfaESmifMuukef\/
/ ]]rpG r f ; &if ; uvJ ½S d ? uef p G e f ; cif ; uvJ Nid ? ewf w d k u f u vJ
½S d ? "mwf c d k u f u vJ rd } } qdkaom pum;yHkrsm;t& owå0gwdkY\
tZÑwo å EÅmeftwGi;f rSm ½Iyaf xG;pGm csnaf ESmifwwfaom aESmifBuKd ;
awGonf A[d'¨ü½Sdaom umr*kPfaESmifBudK;ESifh aygif;zufrdaom
tcg cdkifNrJpGm tcsif;csif; zGJUaESmifMuavukefonf/
o*gxm0*¾oH,kwf ygVdawmfü-
taEÅm Z#m A[dZ#m?
Z#m, Z#dwm yZm/
[lí a[mawmfrlcsuf½Sd\/ /
teuf u m; m;/ /yZm=owå0grsm;taygif;wdkYonf?
taEÅmZ#m=twGif;ü½Sdaom aESmifBudK;t½Iyf w&m;wdkYjzifhvnf;
rsm;pGm½IyfaxG;Muukef\? A[dZ#m=tyü&Sdaom aESmifBudK; t½Iyf
w&m;wdkYjzifhvnf; rsm;pGm½IyfaxG;Muukef\? Z#m,=twGif;ty
t½IyftaxG;w&m; ESpfyg;aMumifh? Z#dwm=ajz½Sif;í r&Edkifatmif
wvdrfvdrfwaxG;axG; csnfaESmif ½IyfaxG;Muukef\/
Mucwf0g;½Hkonf tcuftvufwdkYjzifh ajz½Sif;í r&
Edik af tmif ayGvrd ½f yI af xG;ouJo
h Ykd xdt
Yk wl owå0gtrsm; Mucwf0g;½Hk
wdkYonfvnf; twGif;ü½Sdaom udavomBudK;axG; A[d'¨ty
oEÅmefü&Sdaom umr*kPfBudK;axG;wdkYjzifh waxG;axG;wvHk;vHk;
½IyfaxG;vsufom ½SdMuukef\/ avmukwå&mzufodkY roufr0if
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 190
ao;orQ ajz½Sif;ír&Edkifukef[lí qdkvdkonf/ /xdkodkY½IyfaxG;pGm
csnfaESmiftyfaom aESmifBudK;wdkY\ rvIyfr,SufEdkifatmif csnf
aESmifraI Mumifh rvGwf rxGuEf ikd b
f J w0Jvnfvnf aeMu&ukeo f nf/
þodkYtwGif;ty aESmifBudK;wdkYjzifh rvIyfr½Sm;Ekdifatmif
wkyaf ESmifjcif;udk cH&onft
h wGuaf Mumifh ½Suzf ,G &f mjzpfíaeaom
rdrdtjzpfoepfudk tukeftpif xkwfazmfí rajym0Hhatmif ½Sdav
awmhownf;/
oH a 0*av;csKd ; BuD ; tajzNyD ; \/
--------Ä--------
oH a 0* vuF m -½S p f y d k ' f
1/ Eke,f½kyfqif;? ysdKrspfjcif;um;? tdkrif;aemufqkH;½Sdacs\/
2/ Opömqifjrif;? aygrsm;jcif;um;? ,dk,Gif;aemufqkH;½Sdacs\/
3/ 0dnmPfwif;vif;? ouf½Sifjcif;um;? aorif;aemufqkH;
½Sdacs\/
4/ cspfcifaygif;oif;? qufqHjcif;um;? auGuGif;aemufqkH;
½Sdacs\/
5/ wuf<um;<u<u? jrifhorQum;? avQmusaemufqkH; ½Sdacs\/
6/ ckHrifc,? cspforQum;? aomuaemufqkH;½Sdacs\/
7/ yGJv,fjyify? csD;rGrf;Muvnf;? ½IwfcsaemufqkH;½Sdacs\/
8/ Munfom½Tifjy? csrf;omvSvnf;? 'ku©aemufqkH;½Sdacs\/
oH a 0* vuF m -½S p f y d k ' f N yD ; \/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 191
---------Ä----------
usrf ; NyD ; ed * k H ;
at;MunfoHcsdK? ed*kH;qdkydrfh? jrifhrdk&far½k? uwñkwnfh? A[k
yum;? aus;Zl;rsm;om;? xGwfzsm;rGefpGm? uRefYq&m\? vuFmeJeuf?
tcsucf suw f ?Ykd aysmufysuw
f rd af um? uG,v f rd ahf vm[k? raem'G[
d ?
pdk;aMumifhMujzifh? t&pkaqmif;? vuFm aygif;udk? usdK;aMumif;pkHpGm?
vufawGU½Smvsu?f uAsm*rÇ?D onmcsND y;D ? em&PD0,f? pdejf rjc,fo?Ykd
"dyÜg,fa½SUaemuf? auGU raumufvQif? oifhavsmufwefatmif?
ukH;zGJUaESmif½Sifh? jrm;ajrmifaxGaxG? vlAdkvfajcwdkY? rsufajzod&D?
usr;f *rÇuD ?kd xdk þtp? tqk;H usatmif? r0Edik jf im;? ½Iaomtm;jzif?h
wdk;yGg; onm? &pdrfhiSgvQif? aumif;pGmpk½kH;? yef;ES,fukH;onf/ /
½TifNyKH;yefqifMu&maom0f/
*rÇ D & uAsmusrf ; NyD ; \/
----------Ä-----------
tbd , mpuES i f h Oa,smZeuxm
ykxkZÆaemwd {w¬-
'ka0 ykxkZÆem 0kwåm?
Aka'¨em 'dpöAE¨Kem/
taE¨m ykxkZÆaem {aum?
uvsmaPaum ykxkZÆaem/ /
- ww¬ ,ó cE¨mç "mwkç tm,wem'Dok O*¾[ç y&dypk mä ç
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 192
o0eç "m&Pç ypöa0u©Pmed ew¬?d t,H tE¨yx
k Zk aÆ em/
- ,ó wmed tw¬d? aom uvsmPykxkZÆaem/
«'D C ed u m,f ok w f o D v u© e f t|uxm? jA[® Z mvok w f t zG i f h ?
y#dorÇd'gr*f t|uxm? ocFg½kayu©m ÓPeda'´otzGifh? ZdemvuFm& #Dum»
teufum;/ / ykxkZÆaemwd{w¬=ykxkZÆaem[laom
þyk'fü? taE¨m=t0dZÆmtm;jzifh ÓPftjrifuef;aom? ykxkZÆaem=
ykxkZOfyk*¾dKvfonf? {aum=wpfa,muf? uvsmaPm=okwr,
ÓPf&o dS jzifh aumif;aomtusihf &Sad om? ykxZk aÆ em=ykxZk Ofy*k Kd¾ vf
onf? {aum=wpfa,muf? £wd=þodkY? tm'dpöAE¨Kem=aerif;\
taqGjzpfawmfral om? Aka'¨e=jrwfpmG bk&m;onf? ykxZk eÆ m=ykxZk Of
yk*Kd¾ vw
f u Ykd ?kd 'ka0= ESpaf ,mufw[
Ykd í
l ? 0kwmå =a[mawmfrt
l yfuek \
f /
[d-0dw¬ma&rd=csJUíqdkOD;tHh? ww¬=xkdESpfa,mufaom
ykxkZOf yk*¾dKvfwdkYwGif? ,ó=tMuifykxkZOfyk*¾Kdvftm;? cE¨m "mwk
tm,wem'Do=k cE¨mç"mwfçtm,weçopömçy#dpo ö rkygÜ 'fç owdy|mef
ponfwdkYü? O*¾[ y&dykpäm o0e "m&P-ypöa0u©Pmed=oifjcif;
ar;jref;jcif; emjcif; rSwfaqmifjcif; qifjcifjcif;wdkYonf? ew¬d-
eoEÅ=d r&du
S ek ?f t,H=þykxZk Of yk*Kd¾ vo
f nf? tE¨yx
k Zk aÆ em=t0dZmÆ
tm;jzifh ÓPftjrif uef;aom tE¨ykxkZOfrnf\/
,ó=tMuifyk*¾dKvftm;? wmed=xdkcE¨mç"mwk tm,we
opöm ponfwdkYü oifjcif; ar;jref;jcif; emjcif; rSwfaqmifjcif;
qifjcifjcif;wdo
Yk nf? tw¬-d oEÅ=d &du
S ek \
f ? aom=xdyk x
k Zk Ofy*k Kd¾ vo
f nf?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 193
uvsmPykxZk aÆ em=aumif;aom y#dygwftusi&hf adS om uvsmP
ykxkZOf yk*¾dKvfrnf\/
þodkY t|uxm#DumwdkYü vm½SdonfESifhtnD 'g,um+
'g,dumrtaygif;wdkYonf uvsmPykxkZOf yk*¾dKvftjzpfodkY
a&mufEdkif&ef cE¨mç"mwfçtm,weçopömrsm;udk EIwfzsm;½G½G
usufrSwf&atmif vuFma&;om; oem;csD;jr§ifh awmfrlygrnfh
taMumif;ESihf aus;Zl;½Siv
f ,fwq D &mawmf bk&m;Bu;D xH rEÅav;NrKd U
Ak'b
¨ mom omoemjyKtoif;Bu;D Ouú| NypD 'D ifç jrefrmorm;awmfwYkd
aq;wdkufydkif½Sifç r[mrkedbk&m; b@mawmfxdef;vlBuD;ç trIxrf;
aumif; a½TwHqdyf& yifpiftNidrf;pm; ynmtkyfOD;ausmf&efu
avQmufxm; awmif;yefonft h wdik ;f 1273-ckEpS ?f waygif;vtwGi;f
rEÅav;NrKd U taemufjyif a½Twpfacsmif;teD;½Sd O,smOfpaH usmif;wGif
oDwif;oHk; aeawmfrlpOftcg a&;om; csD;jr§ifhawmfrltyfaom þ
cE¨m tm,we "mwf opömvuFmusrf;udk BudK;yrf; wukwf
tm;xkwfoifMum; usifhBuHMuapukefownf;/ /
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 194
aus;Zl;½Sif v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;
\
cE¨m tm,we "mwf opöm vuFmusrf;
earm wó b*0awm t&[awm
or®morÁK'ó
¨ /
½l y u© E ¨ m
1/ &l y u© E ¨ m ? a0'emES i f h ? onmç ocF g &? 0d n mP[k ?
tpk i g;wef ? ig;&yf c ef w nf ; / /azmuf j yef a xG j ym;?
jzpfwwfjim;í? pum;yHkao? ½kyfac:ay\/
ajr"mwfç a&"mwf? rD;ç av"mwf [k? av;&yf
bkwfBuD;? yGg;pD;teuf? pufç aom? Cm? ZD? um ig;vDrl?
tMunf½ly? yom'wnf;/
½l y ço'´ ç *E¨ ç &om? azm|AÁ m [k ? ig;jzmtm½H k ?
ESpfpHkbm0? [',ESifh? ZD0ç MoZm? q,fh&SpfrSmrl? av;jzm
a[wk? aMumif;pwkaMumif?h jzpfraI ygavm? oabmoD;oD;?
udk,fpDNyD;í? ½kyfBuD;½ly? edyæEéwnfh/
xdrk S wpfyg;? uvmyfjcm;rQ? tmumoESi?hf um,ç
0pD? ESpvf u D , kd Ef w
I ?f vIyrf I &Sm;rI? ESpcf k 0dnwf? &lyóv[k?
rk'kç ur®n? 0dum&ac:? ½kyf 3-azmfum;? ayghyg;El;nhH?
Murf;cHhrl&m? wpfjzmxdkrS? Oyp,? tp yGg;wdk;? t½dk;jynfhrSD?
wnfpOfoEÅwd? &ifhbdZ&m? ysufrSm tedpö? þav;0rl?
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 195
vu©P½kyf? ac:orkwf\/
½kyfaygif;q,fwef? tedyæefwnfh? edyæef q,fh&Spf?
aygif;wHkvpfu? &SpfckpGef;u,f? ½kyfESpfq,fonf ...
tus,f ½lyu©E¨mwnf;/
ed y æ E é ½ k y f - 18-yg;
Ä vGefpGm yGg;pD;wwfaomaMumifh r[mbkwfac: onf/
ajr"mwf? a&"mwf? rD;"mwf? av"mwf? r[mbkwf
av;yg;/
Ä pu©K? aomw? Cme? Zd0Sg? um, ? yom'½kyf ig;yg;/
Ä ½lyg½Hk? o'´g½Hk? *E¨m½Hk? &om½Hk? azm|AÁm½Hk? tm½Hk a*gp&
½kyif g;yg;/
«þig;yg;wGif azm|AÁm½Hkqdkonfum;-ajr"mwf? rD;"mwf? av"mwf?
þr[mbkwf oHk;yg;udkyif qdkonf/»
ted y æ E é ½ k y f - 10-yg;
Ä tmumo"mwf wpfyg;/
Ä um,0dnwf½kyf? 0pD0dnwf½kyf? 0dnwf½kyf ESpfyg;/
ZtpodYk *rÇD&uAsmusrf; 196
Ä ½lyó vwkwm½ky?f ½lyó rk'w k m½ky?f ½lyó ur®nwm
½kyf? 0dum&½kyf oHk;yg;/
Ä Oyp,½ky?f oEÅw½d yk ?f Z&wm½ky?f tedpwö m½ky?f vu©P½kyf
av;yg;/ aygif; tedyæEé½kyf q,fyg;/
«edyæEé½kyf wpfq,fh&Spfyg;ESifhaygif;aomf ½lyu©E¨mtus,f ESpfq,fh&Spfyg;
jzpf\/»