Układem Słonecznym nazywamy słońce wraz z zespołem ciał niebieskich będących w

zasięgu jego oddziaływania grawitacyjnego. Składa się on ze Słońca wokół którego

znajduje się osiem planet wraz z ich księżycami, mniejsze ciała niebieskie oraz
materia międzyplanetarna. Ciała układu planetarnego nie świecą własnym światłem i
są dostrzegane tylko dlatego, że oświetla jest Słońce. Ludzie odkryli wiele innych
układów planetarnych oraz pojedynczych planet obiegających gwiazdy. Planety te
nazywamy egzoplanetami.
Słońce - najbliższa nam gwiazda - jest centrum Układu Słonecznego. Zajmuje 99,86%
jego masy. Źródłem energii słonecznej są zachodzące we wnętrzu Słońca reakcje
termojądrowe. W ich wyniku Słońce wypromieniowuje olbrzymią energię, a wartość
promieniowania tej gwiazdy wynosi 3,85* 10^26 W.
Planety są (po Słońcu) największymi ciałami w Układzie Słonecznym. Pod względem
budowy dzielimy je na dwie grupy: planety typu ziemskiego i planety olbrzymy.
Wszystkie planety obiegają Słońce w przybliżeniu w tej samej płaszczyźnie i w tym
samym kierunku. Również wszystkie planety wykonują obroty wokół własnej osi, z tym
że Wenus obraca się w przeciwną stronę niż pozostałe planety. Dodatkowo Słońce
obiegają planety karłowate.
Do planet typu ziemskiego oprócz Ziemii należą Merkury, Wenus i Mars. Mają rozmiary
zbliżone do naszej planety. Na ich twardych powierzchniach widoczne są kratery,
które utworzyły się wskutek uderzeń mniejszych ciał niebieskich.
Wśród planet ziemskich tylko Merkury praktycznie nie ma atmosfery. Na tej planecie
nie ma warunków do życia gdyż obiega Słońce na tyle blisko że występują tam bardzo
duże amplitudy powietrza (od -180 do 430)
Wenus to kolejna planeta licząc od Słońca. Otacza ją gęsta atmosfera. Temperatura
na jej powierzchni sięga 500c i jest wynikiem efektu cieplarnianego spowodowanego
tym że promieniowanie słoneczne po dotarciu do powierzchni Wenus jest z niej
emitowane w zakresie podczerwonym dla którego atmosfera planety jest
nieprzepuszczalna. W efekcie promieniowanie zostaje „uwięzione” w atmosferze i
powoduje jej ogrzewanie. Na Wenus nie ma warunków do istnienia życia.
Atmosfera Marsa jest bardzo cienka i rzadka. Średnia temperatura na powierzchni
wynosi -63. Możliwe że na Marsie płynęły rzeki a obecnie może zalegać wodny lód.
Uczeni twierdzą że w przeszłości mogło tam powstać życie.
Merkury i Wenus nie mają naturalnych satelitów a Mars ma dwa księżyce o
nieregularnych kształtach - Deimosa i Fobosa.
Do planet olbrzymów zaliczamy Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna. Są one znacznie
większe od Ziemi, otoczone rozległymi i gęstymi atmosferami.
Cztery największe księżyce Jowisza odkrył Galileusz. Na szczególną uwagę zasługuje
Io - sondy kosmiczne zaobserwowały tam wybuchy wulkanów. Inny z księżyców, Europa
jest pokryty warstwą lodową.
Tytan to księżyc obiegający Saturna. Ma gęsta atmosferę. Z danych wynika że oprócz
licznych kanionów i wąwozów najprawdopodobniej znajdują się tam jeziora wypełnione
ciekłym metanem. Temperatura Tytana wynosi -180
Osobliwością planet olbrzymów są pierścienie, wśród których najbardziej okazałe
otaczają Saturna. Pierścienie zbudowane są z bardzo drobnych okruchów skalnych i
brył zestalonych gazów. Grubość pierścieni jest bardzo mała i wynosi nie więcej niż
kilkaset metrów.
Planetoidy są bryłami skalnymi o rozmiarach zawartych w szerokim zakresie: od kilku
metrów do kilkuset kilometrów. Łączna liczbę planetoid szacuje się na kilka
milionów. Tylko największe z nich mają kształt zbliżony do kuli. Większość
planetoid obiega Słońce wzdłuż torów znajdujących się pomiędzy orbitami Marsa i
Jowisza.
Spośród planetoid wyodrębniono większe obiekty które otrzymały nazwę planet
karłowatych. Różnią się od planet tym że nie zdołały oczyścić sąsiedztwa swojej
orbity z innych większych ciał. Do planet karłowatych zaliczono m.in. największą z
planetoid - Ceres oraz Plutona. Odkryto również kilka innych planet i drobniejszych
obiektów podobnych do planetoid. Zaliczane są one do Pasa Kuipera.
Meteoroidy to bardzo liczne, niewielkie bryły skalne i drobne okruchy materii.
Orbity wielu z nich znajdują się bardzo blisko orbity ziemi. Wtedy taka bryła może
wpaść do atmosfery ziemskiej tworząc zjawisko meteoru zwanej spadającą gwiazdą.
Wpadająca do atmosfery bryła materii zmniejsza swoją szybkość i rozgrzewa się do
temperatury około 3000°C. Jego powierzchnia ulega stopnieniu i częściowo zamienia
się w gaz, a jego atomy ze znaczną szybkością zderzają się z atomami atmosfery i
pobudzają je do świecenia. Jeśli wpadający do atmosfery ziemskiej meteoroid ma
średnicę większą od kilkunastu centymetrów to nie ulegnie całkowitemu spaleniu i
uderzy w powierzchnię Ziemii. Wtedy nosi nazwę meteorytu. Bolidem nazywamy bryłę
materii o średnicy kilkudziesięciu centymetrów która przelatuje przez niebieskie
warstwy atmosfery. Przypomina on bardzo jasną kulę ognia.
Jądrem komety jest lodowo-skalna bryła materii o rozmiarach od kilku do
kilkudziesięciu kilometrów. Większość komet obiega Słońce po bardzo wydłużonych
elipsach. Gdy kometa zbliża się do Słońca wzrasta jej temperatura i zaczynają się
uwalniać zestalony gazy, tworząc charakterystyczną głowę komety otaczającą skaliste
jądro. Oprócz komet obiegających słońce obserwujemy także wiele komet poruszających
się wzdłuż torów przypominających parabole. Komety te tylko raz docierają do
centralnych części układu planetarnego a następnie bezpowrotnie ulatują w
przestrzeń kosmiczną. Najprawdopodobniej pochodzą z tzw. Obłoku Oorta. Jest on
prawdopodobnie pozostałością po pierwotnej materii z której powstało Słońce wraz z
układem planetarnym.