Professional Documents
Culture Documents
Tổng hợp biên soạn 08 tiểu phẩm
Tổng hợp biên soạn 08 tiểu phẩm
Nhóm bạn của Trường gồm Hiếu, Duy, Nhâm và Tuấn có hẹn với đám
thanh niên khác trong xã về đấu game tại quán net. Chiều hôm đó, nhóm bạn của
Trường tan làm sớm và gặp nhau để chuẩn bị trước cho trận đấu game vào buổi
tối.
Trường: Tuấn, mày nhắn cho bọn thằng Nghĩa địa điểm chưa?
Tuấn: Hôm trước tao gặp nó, tao có bảo nó rồi.
Trường: Thế nó có nói gì với mày không?
Tuấn: Nó chỉ cười và bảo anh em mình luyện tay cho kỹ vào trước khi
quyết chiến với tụi nó.
Duy: Thằng này láo thật, nó tuổi gì mà dám nói thế với anh em mình!
Nhâm: Nó bằng tuổi, cùng con giáp với anh em mình đấy Duy còi ạ.
Duy: Bực mình thật.
Hiếu: Mày bực làm gì cho hại cái thân, cách tốt nhất là anh em mình đánh
cho chúng nó thua không còn chỗ ngóc đầu lên được.
Trường: Các chú đừng có mà chủ quan thế. Bên nó chơi khá ổn, hơn nữa
lại có thằng Thy là quân át chủ bài, thằng này là game thủ nhất nhì cái làng này
rồi.
Nhâm: Một mình thằng Thy thì làm gì được liên quân vững mạnh của anh
em mình đây chứ?
Duy: Ừ, thằng này chỉ được cái sống ảo.
Trường: Lần trước, chúng nó thắng mình rồi, lần này các chú đừng có để
lịch sử lặp lại lần nữa đấy.
Tuấn: Bọn tao biết thế những cũng phải thừa nhận mặt bằng chung bên nó
không thể bằng bên mình được, ngoại trừ thằng Thy với thằng Nghĩa ra.
Duy: Để thắng được bọn nó lần này, tao nghĩ anh em mình phải tìm đấu
pháp mới.
Nhâm: Thế mày có ý tưởng gì chưa?
Duy: T cũng đang nghĩ đây
Hiếu: Hay thế này đi, tao có ý này không biết chúng mày thấy sao?
Nhâm: Mày lại định thuê thằng nào ở đâu về đánh thay vị trí của mày à,
tao không cần nhé, tự tin tao có đủ rồi.
Hiếu: Không, ý tao là ý khác.
Duy: Thằng này vòng vo mãi, mày nói rõ ra xem nào.
Hiếu: Ừ thì, anh em mình vẫn chơi đội hình như thế, nhưng đội nó có thể
sẽ không có thằng Thy chẳng hạn.
Nhâm: Tao vẫn chưa hiểu ý mày thế nào.
Duy: Thằng này chúa dài dòng
Hiếu: Thật ra, tại bọn mình ngại thằng Thy thôi đúng không? Thế thì theo
tao, bọn mình bắt nhốt thằng Thy vào một chỗ, xong trận đấu sẽ thả nó ra sau.
Duy: Mày nói cứ như đùa, thế làm sao mà bắt được nó?
Hiếu: Cần thiết thì để tao đấm cho nó mấy phát, nó sẽ hết ngáo ngay.
Tuấn: Chúng mày làm tao thấy hồi hợp hơn rồi đấy.
Nhâm: Rồi mày định giam nó vào đâu? Chẳng lẽ lại là cái chòi ao cá cũ
của nhà tao à
Hiếu: Mày nói đúng ý tao rồi đấy.
Nhâm: Chúng mày xem có nhất thiết phải làm như thế không? chứ tao
thấy cứ sao sao ấy.
Duy: Mày quên là trận đấu này quyết định đến danh dự của anh em mình
thế nào à?
Nhâm: Ờ thì tao cứ lo xa, nhỡ có vấn đề gì với nó thì anh em mình ngồi tù
chẳng chơi, 19, 20 tuổi cả rồi.
Hiếu: Thế bây giờ anh em tính sao?
Tuấn: Theo tao, chúng mình cứ chơi hết mình là được rồi. Thắng thua
nhiều khi còn do may rủi nữa.
Hiếu: Nói như ông chán bỏ xừ.
Trường: Nãy giờ tao cũng search mạng rồi. Nếu làm theo kế hoạch của
thằng Hiếu, chuyện mà bại lộ ra, anh em mình vào tù bóc lịch là cái chắc.
Duy: Chuyện đấy là có thật à?
Trường: Tao đùa với chúng mày làm gì. Đây này, Bộ luật hình sự năm
2015, sửa đổi năm 2017, tại Điều 157 có quy định người nào bắt, giữ hoặc giam
người trái pháp luật, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 153 và Điều
377 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù
từ 06 tháng đến 03 năm. Trường hợp phạm tội có tổ chức hoặc Gây thương tích,
gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của người bị bắt,
giữ, giam mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% thì bị phạt tù từ 02 năm
đến 07 năm. Nếu gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn
tâm thần và hành vi của người bị bắt, giữ, giam mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61%
trở lên, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm.
Trường vừa nói vừa dùng tay lướt điện thoại để đọc.
Hiếu: Nghiêm trọng vậy cơ à?
Trường: Tất nhiên, nếu bọn mình đánh nó thật, có thể bọn mình còn phạm
thêm tội cố ý gây thương tích cho người khác nữa đấy.
Nhâm: Thôi thôi chúng mày ơi, tao còn trẻ chưa vợ chưa con tao không
muốn ăn cơm tù sớm thế đâu.
Duy: Mày cứ làm như ai muốn không bằng.
Trường: Thế nên là theo tao, anh em mình cứ tự tin mà đấu với bọn thằng
Nghĩa thôi. Thắng phải để bọn nó phục mới đẹp danh dự. Tao cũng không thích
dùng tiểu xảo để thắng được người khác cho lắm.
Hiếu: Ừ, thì tao cũng chỉ lo tụi mình thôi chứ dính tới pháp luật, ai dại gì
mà phạm tội. Thế thôi, anh em mình chốt chiến thuật cũ nhé. Chơi game nhưng
không phạm luật nhé!
Nhóm bạn trẻ cùng nhau quyết tâm và hẹn nhau đúng 8 giờ tối có mặt tại
quán net như để hẹn.
*********
Tiểu phẩm số 02 “VÌ HẠNH PHÚC CỦA CON”
A và P quen nhau khi cùng học chung đại học. Sau khi ra trường, A và P
cùng ở lại thành phố và đi làm thuê. A và P đã quyết định cùng nhau xây dựng
hạnh phúc gia đình. Vào một ngày, A đưa P về ra mắt bố mẹ cô ở dưới quê.
Bố A: Hai đứa đi đường xa vất vả vào nhà rửa tay chân rồi chuẩn bị ăn
cơm, mẹ đang nấu dưới bếp đó. Để bố ra đầu ngõ làm ít rượu, mấy khi bố được
uống với bạn trai của con gái bố.
A: Bố, anh P không uống được rượu đâu bố ạ.
Bố A: Không uống rượu à? Thế uống bia nhá!
A nhìn P một lúc
P: Dạ vâng, cháu uống bia cùng bác ạ.
Mẹ A dọn cơm xong thì mọi người cùng ngồi vào bàn ăn. Vừa uống cạn
cốc bia, P định mở lời thì bố của A đã lên tiếng hỏi trước.
Bố A: Thế cháu năm nay bao nhiêu tuổi rồi? Và bố mẹ cháu làm gì, ở
đâu?
Lẫn đầu tiên về nhà bạn gái nên P có chút bối rối trước người lớn.
P: Dạ thưa bác, cháu cũng đang định có lời muốn thưa với hai bác ạ.
A (nhanh nhảu): Thôi để con giới thiệu với bố mẹ trước ạ, đây là anh P -
bạn trai của con bố mẹ ạ. Chúng con quen và yêu nhau đã 5 năm nay rồi ạ.
Bố A (trách móc): Bố có hỏi con đâu, con chỉ được cái...
A (cười): Hì hì.
P (Tiếp lời): Vâng thưa hai bác, cháu tên là P, cháu quê ở Nam Định ạ, bố
mẹ cháu thì buôn bán hộ gia đình nhỏ ở quê thôi ạ
Bố A: Sao? Cháu quê ở Nam Định à? Thế nhà cháu có theo Đạo không?
A: Ơ, sao bố lại hỏi việc đó ạ?
Mẹ A: Không sao đâu con, con cứ để bố và bạn P nói chuyện để hiểu
nhau hơn.
P: Dạ, vâng đúng bác ạ. Nhà con theo đạo Thiên chúa hai bác ạ.
Bố A: Thôi, thế là bố hiểu rồi.
A: Là sao hả bố?
P: Dạ cháu cũng không hiểu ý bác thế nào ạ?
Bố A: Có nghĩa là, nếu con gái bác lấy cháu thì nó sẽ phải học đạo, theo
đạo, mà nhà bác thì lại không theo đạo, thế nên hai đứa không thể đến với nhau
được rồi.
A: Ơ kìa bố, sao bố lại nói thế chứ?
Bữa cơm nhanh chóng kết thúc, P cũng kết thúc chuyến thăm nhà bạn gái
lần đầu tiên của mình mà không mấy khả quan. A thì quyết định ở lại nhà với bố
mẹ thêm ngày nữa để thuyết phục bố mẹ chuyện lấy P.
A: Bố, mẹ, con không hiểu sao bố lại không thích những người theo đạo
như vậy? Đạo có gì xấu đâu bố? Mà chuyện kết hôn, lấy chồng là chuyện của
con, con muốn mình được tự quyết định bố ạ.
Bố A: Nhưng bố không thích cho mày theo đạo.
A: Đạo không xấu, Con có theo đạo hay không cũng không ảnh hưởng tới
cuộc sống, tính cách con người con, đúng không bố mẹ?
Bố A: Mày đừng có cãi lời bố. Mày không nghe lời bố, tao nhốt mày lại
không cho lên thành phố ở nữa đấy.
A: Bố vô lý lắm! Mẹ, mẹ nói gì đi chứ!
A nhìn mẹ với ánh mắt đầy cầu cứu.
Mẹ A: Hai bố con lúc nào cũng nóng tính với nhau. Cứ bình tĩnh nói
chuyện, đâu rồi ắt có cách giải quyết được.
Bố A: Bà cũng đừng nói gì, tôi là tôi quyết rồi. Tôi cấm.
Mẹ A: Tôi thì tôi lại thấy thằng P nó rất đàng hoàng, tử tế. Suốt mấy năm
đại học, may có nó chăm sóc cho con gái mình, không thì tôi với ông lại vất vả
rồi.
Bố A: Cái đó tôi không tính.
Mẹ A: Bây giờ nó lại có công ăn việc làm tốt, lương cao, khá giả, lại yêu
thương con gái mình hết lòng.
Bố: Bà mà cũng đi so thế à? Ngày xưa tôi nghèo thế sao bà lại lấy tôi?
Mẹ A: Thì đó, tôi yêu con người ông ở tính cách, tấm lòng và tình yêu của
ông dành cho tôi, chứ tôi có màng gì tới hoàn cảnh, địa vị hay tôn giáo của ông
đâu.
Bố A: Ngày xưa khác, bây giờ khác.
Mẹ A: Hoàn cảnh có thể khác nhưng cốt cách con người vẫn là nền tảng
ông nó ạ. Hơn nữa, hai đứa chúng nó yêu thương nhau thực sự, tôi với ông cũng
không cấm cản con làm gì ông ạ. Mình đang là gia đình văn hóa, mình phải sống
theo pháp luật chứ không lẽ lại vi phạm pháp luật à?
Bố A: Con tôi tôi cấm chứ sao lại vi phạm pháp luật ở đây?
Mẹ A: Sao lại không? Hiến pháp quy định rồi, mọi người có quyền tự do
tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Các tôn giáo bình
đẳng trước pháp luật. Không ai được xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo hoặc
lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để vi phạm pháp luật (Điều 24 Hiến pháp năm
2013).
A: Còn nữa đấy bố ạ, theo Điều 164 Bộ luật hình sự năm 2015 thì người
nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác ngăn cản hoặc ép
buộc người khác thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không
theo một tôn giáo nào, đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về
một trong các hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ
đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.
Bố A: Đến mức bị xử lý hình sự nữa cơ à?
A: Vâng, có thể chứ ạ, bố mà cứ cấm cản con quá là bố bị xử lý hình sự
đấy ạ.
Mẹ A: Cha bố cô, ai đời con gái dọa kiện bố không cơ chứ?
A: Tất nhiên là con không kiện bố của con rồi, nhưng bố của con chắc
cũng không cấm cản hạnh phúc của con đâu bố nhỉ?
Bố A: Con gái bố sẽ không hiểu được những vất vả, gian nan phía trước
đâu con ạ.
A: Không sao đâu bố ạ, con đã chuẩn bị tinh thần sẵn sàng đối mặt với
mọi khó khăn phía trước rồi.
Mẹ A: Và con cũng cứ yên tâm là, phía sau con luôn có bố mẹ hỗ trợ,
giúp con khi con cần và khi con mệt.
A: Vâng, con cảm ơn bố mẹ thật nhiều ạ!
***
Tiểu phẩm số 06 “BẢO VỆ QUYỀN LỢI NGƯỜI LAO ĐỘNG”
Nhân vật:
Chị Hiền - công nhân may
Chị Hương - đồng nghiệp ở cùng phòng
Anh Hùng - người yêu Chị Hiền
Tại phòng trọ Chị Hiền và chị Hương vừa đi làm về.
Chị Hiền đang ngồi đọc tin tức trong điện thoại, thì bất ngờ gọi:
Chị Hiền: Hương ơi! Ra đây mà xem này. Đây có phải chỗ làm của anh
trai em không?
Chị Hương: Sao? có chuyện gì vậy chị?
Chị Hiền (đưa điện thoại cho Hương): Đây em đọc đi.
Chị Hương: (Cầm điện thoại đọc) “Bị lừa vì cả tin: Nguyễn Văn N (28
tuổi, Mường Lát, Thanh Hóa) vào làm việc cho một doanh nghiệp chế biến gỗ ở
vùng sâu vùng xa thuộc tỉnh miền núi với lời hứa hẹn về một công việc ổn định,
có mức lương tốt, nhưng kết quả không phải vậy....”.
Chị Hiền: Có phải anh trai em làm ở đây không?
Chị Hương (Trả điện thoại cho chị Hương): Không chị ạ. Lần trước em kể
với chị là anh ấy cũng đang có ý định đi làm ở một nơi như vậy nhưng may là có
bạn rủ vào làm công nhân ở một công ty gần nhà rồi chị ạ. Ơ nhưng mà những
người kia bị lừa như thế nào hả chị?
Chị Hiền (cầm điện thoại, rồi đọc to): Anh N kể lại “Ông chủ của tôi đã
trả cho người môi giới 600.000 đồng/tháng và thỏa thuận số tiền này sẽ được trừ
vào tiền lương hàng tháng của tôi. Hằng ngày họ bắt tôi phải dậy làm việc từ 5
giờ sáng đến 6 giờ chiều, tiền ăn của tôi cũng bị khấu trừ vào lương nên hầu như
không còn được mấy đồng. Không những vậy, cứ về đêm là tôi cùng với những
đồng nghiệp bị giam cầm trong một ngôi nhà khóa kín, có cả camera theo dõi.
Bên ngoài nhà máy là hệ thống rào sắt và hồ nước lớn bao quanh. Nhiều công
nhân không chịu được cảnh bóc lột đã bỏ trốn, họ bơi qua hồ và có hai người đã
bị chết đuối. Một số người bị bắt lại thì bị tra tấn và đánh đập rất dã man”. Gần
nửa năm sau khi bị cưỡng bức lao động, N may mắn trốn thoát, anh báo công an
đến giải cứu các đồng nghiệp.
Chị Hương: Haizzz...! Thời nay rồi mà vẫn còn những người bị tra tấn
như thời trung cổ đấy chị nhỉ? Chị xem tờ báo đấy có nói về việc xử phạt người
chủ lao động đấy không ạ?
Chị Hiền: Đây họ chỉ nói chung chung là người chủ đó bị khởi tố về tội
cưỡng bức lao động theo quy định tại Điều 297 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ
sung năm 2017 thôi em à.
Chị Hương: Vâng! Thôi! Em vào nấu cơm đây. Chị đi tắm đi, tối còn đi
chơi với anh Hùng nữa chứ nhỉ? (nháy mắt, cười lém lỉnh)
Hương vào trong bếp, Hà cũng lấy quần áo đi tắm. Một lát sau:
Anh Hùng: Hiền ơi! Em có nhà không?
Chị Hương: Em chào anh. Anh vào ngồi chơi, chị Hiền vừa ra ngoài mua
đồ, anh đợi chị ấy một lát ạ.
Anh Hùng (Vào nhà): Chào em. Dạo này gặp chị Hiền của em khó quá!
Chị Hương: (cười) Vâng! Công ty em dạo này nhiều việc, chủ bắt tăng ca
liên tục anh ạ. Làm về mệt rồi nên chị ấy không muốn đi đâu nữa.
Anh Hùng: Ừ, mà theo anh được biết thì công ty em rất nhiều lần tăng ca
như vậy đúng không? Anh đã khuyên Hiền là thấy mệt, sức khỏe không tốt thì
đừng có nhận làm thêm giờ nữa nhưng Hiền không nghe.
Chị Hương: Em cũng oải lắm anh ạ. Nhiều khi mệt không muốn làm mà
cũng có được đâu. Lần trước có chị cũng phản đối không làm thêm giờ, thế là bị
đuổi việc luôn đấy anh ạ.
Anh Hùng: Có việc đấy thật sao? Công ty em làm vậy là sai rồi đấy. Em
có biết một trong những nguyên tắc của việc làm thêm giờ là phải có sự đồng ý
của người lao động không?
Chị Hương: Nhưng họ cứ lấy lý do đơn hàng nhiều và cũng dọa là nếu
phản đối sẽ bị đuổi việc anh ạ.
Anh Hùng: Không phải bất cứ khi nào người sử dụng lao động tổ chức
làm thêm giờ thì người lao động cũng phải tuân theo, vì trong nhiều trường hợp,
làm thêm giờ sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe của người lao động. Do đó, (cầm điện
thoại lên đọc to). Theo quy định tại Khoản 2 Điều 106 Bộ luật Lao động năm
2012 thì: Người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm giờ
khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:
Một là, được sự đồng ý của người lao động;
Hai là, bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 50% số
giờ làm việc bình thường trong 01 ngày, trường hợp áp dụng quy định làm việc
theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12
giờ trong 01 ngày; không quá 30 giờ trong 01 tháng và tổng số không quá 200
giờ trong 01 năm, trừ một số trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định thì
được làm thêm giờ không quá 300 giờ trong 01 năm;
Ba là, sau mỗi đợt làm thêm giờ nhiều ngày liên tục trong tháng, người sử
dụng lao động phải bố trí để người lao động được nghỉ bù cho số thời gian đã
không được nghỉ.
Do vậy, nếu không được sự đồng ý mà ép buộc người lao động làm thêm
giờ, rất có thể doanh nghiệp sẽ bị phạt tiền từ 20 - 25 triệu đồng (theo khoản 3
Điều 14 Nghị định 95/2013/NĐ-CP ngày 22/8/2013 của Chính phủ quy định xử
phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã họi và đưa người
lao động Việt Nam đi làm việc ở nước người theo hợp đồng).
Chị Hương: Nhưng không làm là bị sa thải đấy anh ạ.
Anh Hùng: Em cần phải biết rằng, không phải chủ sử dụng lao động thích
sa thải ai cũng được đâu. Điều 126 Bộ luật lao động năm 2012 quy định cụ thể
các trường hợp người lao động bị sa thải đấy.
Chị Hương: Ôi! Sao anh nắm rõ luật vậy ạ?
Anh Hùng: May mắn cho anh là vừa rồi anh được công ty cử đi tham dự
lớp tập huấn kiến thức pháp luật về lao động nên anh mới nắm được em ạ. Các
em cũng nên đọc các quy định pháp luật nói chung đặc biệt là các quy định liên
quan đến công việc để có thể bảo vệ tốt hơn quyền lợi của bản thân, tránh bị chủ
sử dụng lao động lợi dụng sự không hiểu biết để ép buộc hay cưỡng bức lao
động.
Chị Hương: Vâng! Em cảm ơn anh ạ!
Đúng lúc đấy chị Hiền vừa từ ngoài vào.
Chị Hiền: Anh đến lâu chưa? Hai anh em có nói xấu gì em không đấy hả?
Anh Hùng: Anh vừa mới đến. Hai anh em đang nói về việc công ty em ép
người lao động làm thêm giờ nhiều quá.
Chị Hiền: Vâng! Anh có thấy em gầy đi không ạ? Suốt ngày tăng ca,
người lúc nào cũng mệt mỏi, thiếu ngủ. À mà anh có biết gì về tội cưỡng bức lao
động không, em vừa đọc báo thấy nhắc đến tội đấy. Không biết ép người lao
động làm thêm giờ thì có gọi là cưỡng bức lao động không nhỉ?
Anh Hùng: Trước tiên các em phải hiểu cưỡng bức lao động là gì. Theo
quy định tại Khoản 10 Điều 3 Bộ luật Lao động năm 2012 thì Cưỡng bức lao
động là việc dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc các thủ đoạn khác nhằm buộc
người khác lao động trái ý muốn của họ.Theo quy định của Bộ luật hình sự năm
2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 thì Tội cưỡng bức lao động có mức phạt cao
nhất là phạt tù đến 12 năm đấy. Anh không nhớ chi tiết điều luật, các em có thể
lên mạng tìm đọc Điều 297 của Bộ luật này. Còn việc ép người lao động làm
thêm giờ không đúng quy định cũng có thể được coi là cưỡng bức lao động em
à.
Chị Hiền: Vậy giờ anh khuyên bọn em phải làm gì?
Anh Hùng: Để bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của bản thân thì trước tiên
em hãy có ý kiến đối với chủ tịch công đoàn của công ty em để họ can thiệp.
Nếu không được thì em có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động
trước thời hạn mà các quyền lợi của em vẫn được đảm bảo.
Chị Hiền: Vâng để hôm sau đi làm em sẽ tìm gặp chủ tịch công đoàn công
ty đề đạt nguyện vọng xem sao ạ.
Anh Hùng: À nhưng trước hết là các em nên tự vào internet đọc và tìm
hiểu các quy định của pháp luật về lao động đi đã nhé! Quyền lợi của mình mà
không nắm được thì sao mà bảo vệ được đúng không nào?
Chị Hiền và chị Hương cùng đồng thanh: Vâng! Bọn em biết rồi ạ!
Cả ba người cùng cười vui vẻ.
***
Những tia nắng yếu ớt đầu đông kèm theo những đợt gió heo may nhẹ
khiến cho không khí vùng biên giới vốn buồn tẻ lại càng thêm lạnh lẽo.
Tại nhà Trưởng bản Tráng A Khang hôm nay hình như có việc gì mà thấy
nhiều người qua lại. Vọng từ trong nhà ra là tiếng của ông Giàng Cần Phử:
- Trưởng bản, ông phải có trách nhiệm chính trong việc này. Ông thay
mặt Đảng và nhà nước quản lý, trông coi cái bản này mà hết lần này đến lần
khác ông để những đứa con của bản vượt biên làm thuê, làm mướn bên Trung
Quốc hết rồi.
Nói một hơi dài, dường như mệt, người đàn ông im lặng. Chỉ nghe tiếng
gió đại ngàn thổi và tiếng thở dài của những người ngồi trong nhà trưởng bản
mà thôi.
Nhấp ngụm trà nóng Trưởng bản Tráng A Khang mới từ tốn nói:
- Việc này tôi cũng đang đau đầu đây, cũng đã báo cáo xã, huyện cả rồi.
Chế độ, chính sách người dân tộc thiểu số ở vùng cao như chúng ta cũng đã
được nhà nước đặc biệt quan tâm rồi. Vấn đề nằm ở nhận thức của con cháu
chúng ta thôi…
Ông Phử nghe vậy liền nói:
- Thế chả mấy mà bản Hảng Đề Chua ta thành bản người già hả ông,
thanh niên trai tráng đi hết đã đành, đến đám con gái có trách nhiệm chăm sóc
ông bà, bố mẹ cũng rủ nhau trốn đi hết cả…
Với cái điếu cày làm một hơi dài, mặt ông Phử trùng xuống, nói:
- Bản ta giờ đìu hiu, cô quạnh quá. Nhớ ngày nào tíu tít bên nương, trai
thanh nữ tú dập dìu, trẻ con nô đùa vang núi. Giờ có muốn nghe lại cũng chẳng
được nữa rồi.
Như muốn chấm dứt những lời than thở, ông Khang liền thông báo:
- Hôm nay tôi mời các cụ chủ chốt của bản đến đây để thông báo rằng:
Tuần tới sẽ có một đoàn công tác của tỉnh về làm việc với bản ta để tuyên truyền
pháp luật và trợ giúp pháp lý cho bà con khỏi hoang mang, dao động về tình
trạng hiện nay của bản.
Bà Hờ Mẩy Dơ nãy giờ ngồi tước sợi lanh không tham gia vào câu
chuyện, thấy vậy liền nói:
- Có thật vậy không trưởng bản? Nếu được nhà nước quan tâm như thế thì
tốt quá. Tôi cũng nghĩ giống trưởng bản, vấn đề nằm ở nhận thức của con em
mình thôi, nếu nó hiểu thì nó sẽ không làm đâu.
Quấn mấy cuộn lanh còn đang tước dở, bà Dơ ngồi ngay ngắn lại, nói
tiếp:
- Là chi hội trưởng chi hội phụ nữ bản Hảng Đề Chua, tôi cũng trăn trở
nhiều lắm khi không tìm được lối thoát cho chị em mình, nếu chỉ bám nương rẫy
thì cũng chật vật lắm mới đủ ăn. Nhìn thấy bên kia biên giới người ta buôn bán
tấp nập, ai lại chả muốn sang?
Nói rồi bà ngồi bất động, hướng mắt nhìn lên đỉnh núi. Bao đời nay tổ tiên
nhà bà vẫn bám rừng, bám núi mà sống. Vậy mà ngày nay, lớp trẻ đã sớm không
chịu được cực khổ rồi, mà cuộc sống bên kia biên giới chắc đã có gì hơn đâu???
Buổi tối hôm ấy. Bên bếp lửa hồng giữa nhà Trưởng bản Tráng A Khang
có một đoàn công tác của Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh về làm việc
với bà con bản Hảng Đề Chua. Một người trong đoàn đứng lên nói:
- Thưa bà con bản Hảng Đề Chua, tôi xin được giới thiệu: tôi là Nguyễn
Mạnh Thắng là Trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước
tỉnh, xin được chào toàn thể bà con của bản.
Một tràng pháo tay vang lên, chờ cho tiếng ồn ào lắng xuống, anh Thắng
nói tiếp:
- Hôm nay chúng tôi về đây, trước là để tuyên truyền cho bà con nhân dân
một số quy định của pháp luật liên quan trực tiếp đến đời sống hàng ngày, liên
quan đến chế độ, chính sách đồng thời cả những quyền lợi và nghĩa vụ của công
dân theo quy định của pháp luật.
Dừng lại một lát để bà con nghe, hiểu, anh Thắng nói tiếp:
- Sau là giải đáp những vướng mắc về pháp luật cho bà con nhằm giải
quyết các tranh chấp, mâu thuẫn hàng ngày (nếu có)
Nghe cán bộ tỉnh nói, cả nhà ông Trưởng bản Tráng A Khang ồn ào hẳn
lên, mỗi người mỗi ý, nhưng nghe chừng thấy khuôn mặt ai cũng vui vẻ, hồ hởi
khác hẳn không khí ban đầu. Mọi người đang mong chờ những điều tốt đẹp đến
với họ trong những ngày đông lạnh giá này.
Trưởng bản Tráng A Khang phải đứng lên để vãn hồi trật tự. Ông nói
tiếng Mông nhắc nhở bà con tôn trọng cán bộ và chỉ được phát biểu khi được
cán bộ mời.
Mọi người ngồi ngay ngắn, trật tự chờ anh Thắng làm việc. Cầm tập giấy
đứng lên, anh Thắng nói:
- Thưa bà con, vì không muốn bị ảnh hưởng đến ngày công lao động của
bà con nên chúng tôi quyết định làm việc vào buổi tối. Đây là thời điểm mà có
thể tập trung được đông đủ người dân tham gia. Chúng tôi hy vọng, mỗi người
dân lại tiếp tục tuyên truyền những kiến thức pháp luật mình lĩnh hội được đến
với nhiều người khác nữa để xã hội nói chung và bản ta nói riêng hạn chế thấp
nhất tình trạng vi phạm pháp luật.
Trong lúc anh Thắng tuyên truyền pháp luật về trợ giúp pháp lý, pháp luật
về phòng, chống mua bán người, pháp luật về lao động thì mọi người đều rất
lắng nghe. Như hiểu được khả năng nghe tiếng phổ thông của đồng bào còn hạn
chế nên anh Thắng nói thật chậm rãi, ngắn gọn, dễ hiểu, truyền tải những thông
tin dễ nhớ và cần thiết đối với người dân và đặc biệt là gười dân vùng cao, biên
giới.
Kết thúc phần tuyên truyền pháp luật, anh Thắng cử một chuyên viên
pháp lý tiếp xúc với bà con trong bản xem ai có nhu cầu tư vấn pháp luật và tư
vấn nội dung gì để anh Thắng có thể giải đáp trực tiếp cho bà con.
Trong lúc chờ bà con có ý kiến thì Trưởng bản Tráng A Khang đứng lên,
có lời trước:
- Thưa các đồng chí trong đoàn công tác. Tôi thay mặt bà con muốn hỏi
một câu: Khi được các anh tư vấn pháp luật thì người dân chúng tôi có phải trả
tiền không? Ngoài ra chúng tôi có phải thực hiện việc gì để được các anh tư vấn
không?
Để trả lời thắc mắc của trưởng bản, anh Thắng giải đáp ngay:
- Thưa bà con: Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước của tỉnh là tổ chức
cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho đối tượng thuộc diện được trợ giúp pháp
lý theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017; bà con bản mình 100% là
người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó
khăn nên thuộc đối tượng được trợ giúp pháp lý miễn phí.
Dừng lại một lát cho bà con nghe rõ, anh Thắng nói tiếp:
- Theo quy định tại Điều 8 Luật Trợ giúp pháp lý thì bà con được trợ giúp
pháp lý mà không phải trả tiền, lợi ích vật chất hoặc lợi ích khác; được tự mình
hoặc thông qua người thân thích, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố
tụng hoặc cơ quan, tổ chức, cá nhân khác yêu cầu trợ giúp pháp lý; được thông
tin về quyền được trợ giúp pháp lý, trình tự, thủ tục trợ giúp pháp lý khi đến tổ
chức thực hiện trợ giúp pháp lý và các cơ quan nhà nước có liên quan; được yêu
cầu giữ bí mật về nội dung vụ việc trợ giúp pháp lý; được lựa chọn một tổ chức
thực hiện trợ giúp pháp lý và người thực hiện trợ giúp pháp lý tại địa phương
trong danh sách được công bố; được thay đổi, rút yêu cầu trợ giúp pháp lý; được
bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật; được khiếu nại, tố cáo về trợ
giúp pháp lý theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên
quan.
Uống một ngụm nước, anh Thắng nói tiếp:
- Để thực hiện các quyền nêu trên thì bà con cũng phải có trách nhiệm và
nghĩa vụ theo quy định tại Điều 9 Luật Trợ giúp pháp lý như: Cung cấp giấy tờ
chứng minh là người được trợ giúp pháp lý; hợp tác, cung cấp kịp thời, đầy đủ
thông tin, tài liệu, chứng cứ có liên quan đến vụ việc trợ giúp pháp lý và chịu
trách nhiệm về tính chính xác của thông tin, tài liệu, chứng cứ đó; tôn trọng tổ
chức thực hiện trợ giúp pháp lý, người thực hiện trợ giúp pháp lý và cơ quan, tổ
chức, cá nhân khác có liên quan đến vụ việc trợ giúp pháp lý; không yêu cầu tổ
chức thực hiện trợ giúp pháp lý khác trợ giúp pháp lý cho mình về cùng một vụ
việc đang được một tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý thụ lý, giải quyết; chấp
hành pháp luật về trợ giúp pháp lý và nội quy nơi thực hiện trợ giúp pháp lý.
Đỡ lời anh Thắng, trưởng bản Tráng A Khang trả lời thay cho dân bản:
- Nhất định là dân bản tôi sẽ chấp hành đúng quy định đồng chí ạ, đã được
hưởng chính sách của nhà nước, lại được đích thân các đồng chí về đây gặp trực
tiếp bà con dân bản thế này mọi người phấn khởi lắm ạ.
Quay sang phía bà con bản Hảng Đề Chua đang ngồi, trưởng bản nói:
- Bây giờ bà con có vướng mắc gì thì trự tiếp hỏi anh Thắng đây, anh
Thắng sẽ giải đáp vướng mắc cho bà con.
Trưởng bản vừa dứt lời thì không khí trong nhà ồn ào hẳn lên, mỗi người
nói một câu, cuối cùng không biết ai yêu cầu gì. Trưởng bản yêu cầu trật tự rồi
nói:
- Mỗi người một câu thế này không ai nghe được đâu, nếu mọi người có
câu hỏi giống nhau thì cho đại diện một người đứng lên hỏi thôi.
Nghe trưởng bản nói vậy, mọi người đều ngồi yên, giữ trật tự. Bà Hờ Mẩy
Dơ đứng lên pháy biểu:
- Thưa đoàn công tác, tôi là Hờ Mẩy Dơ - Chi hội trưởng chi hội phụ nữ
bản Hảng Đề Chua, tôi muốn hỏi một việc như thế này ạ: Bản tôi hiện nay có rất
nhiều thanh niên nam, nữ tự ý vượt biên sang Trung Quốc tìm kiếm việc làm mà
không thông qua cơ quan, tổ chức nào cả. Các cháu sang làm thuê và vẫn
thường xuyên liên lạc về gia đình, thỉnh thoảng ông, bà chủ cho nghỉ một, hai
hôm lại tranh thủ về thăm nhà…
Dừng lại một lát nghỉ lấy hơi, bà Dơ tiếp tục trình bày:
- Đến bây giờ ở bản còn toàn người già và trẻ em, nếu có việc gì lớn của
bản chúng tôi cũng không biết xoay sở thế nào?
Nghe đến câu nói này của bà Dơ, cả bản như lặng đi, đó là thực tế mà mọi
người luôn lo lắng. Hít một hơi sâu, bà Dơ nói tiếp:
- Xin hỏi bà con các em của bản đi sang Trung Quốc làm việc như vậy có
được không, có vi phạm pháp luật không? Nếu muốn cho các cháu không sang
Trung Quốc nữa thì bản tôi phải làm gì?
Nghe bà Dơ trình bày đầy đủ ngọn ngành câu chuyện, anh Thắng trưởng
đoàn công tác mới từ tốn đứng lên và trả lời cho bà Dơ cũng là trả lời cho cả
bản:
- Thưa bà con bản Hảng Đề Chua, nhu cầu được lao động của các cháu là
chính đáng, các cháu hoàn toàn có thể tham gia lao động phù hợp với độ tuổi và
năng lực của bản thân. Tuy nhiên phải thực hiện đúng quy định của pháp luật về
lao động và xuất khẩu lao động. Nếu các cháu muốn lao động ở Trung Quốc là
nước ngoài thì phải thực hiện đầy đủ quy định về xuất khẩu lao động như khám
sức khỏe, nộp hồ sơ, sơ tuyển, đào tạo trước khi thi tuyển, thi tuyển, xin visa…
sau đó mới được xuất khẩu lao động. Như vậy mới không vi phạm pháp luật.
Thấy anh Thắng nói các điều kiện đi xuất khẩu lao động khó khăn như
vậy, sự lo lắng bắt đầu xuất hiện trên gương mặt những người già trong bản.
Trưởng bản liền đứng lên hỏi:
- Con cháu bản ta đi Trung Quốc đều là tự ý rủ nhau đi, không làm các
việc như đồng chí vừa nói, vậy có vi phạm pháp luật không và có bị xử lý gì
không?
Nhìn về phía Trưởng bản, anh Thắng trả lời:
- Thưa bác: Hành vi sang Trung Quốc lao động của các cháu sẽ vi phạm
quy định tại điểm a khoản 3 Điều 17 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP quy định
xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia
đình và mức phạt của hành vi này bị phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000
đồng đối với hành vi qua lại biên giới quốc gia mà không làm thủ tục xuất cảnh,
nhập cảnh theo quy định.
Dừng lại một lát để mọi người ghi nhớ, anh Thắng tiếp tục:
- Nếu xác định mục đích vượt biên của các cháu nếu chỉ đơn thuần là tìm
việc làm thì bị xử phạt vi phạm hành chính như nêu trên, nếu liên quan đến các
hành vi khác như buôn lậu, mua bán người...thì sẽ bị khởi tố hình sự về các hành
vi tương ứng các bác ạ.
Cả nhà Trưởng bản xì xầm to nhỏ, mỗi người mỗi ý nhưng sự lo lắng thì
hầu như hiện rõ trên từng khuôn mặt. Như hiểu được tâm trạng mọi người, anh
Thắng trấn an:
- Đến thời điểm hiện tại, các cháu chưa có hành vi vi phạm pháp luật hình
sự, vì nếu có thì phía Trung Quốc đã thông báo nên các bác nên khuyên bảo con
em mình nghiêm túc chấp hành các quy định của pháp luật về xuất khẩu lao
động nói riêng và pháp luật nói chung góp phần đảm bảo an ninh vùng biên giới
và an toàn cho bản thân mỗi người chúng ta.
Ngoài trời đêm đang dần buông, cái lạnh như ngấm vào da vào thịt, màn
sương mờ giăng kín lối báo hiệu một màu đông khắc nghiệt ở vùng biên./.
***
Tiểu phẩm số 08 “NGUY HIỂM MẠNG”
Chị Bình: Mẹ của Hoa
Chị Hậu: Bạn thân của chị Bình
Minh: Con trai chị Hậu
Tối thứ 7 thành thơi, Bình sang nhà Hậu chơi, hai cô học cùng nhau từ thuở bé,
có gì cũng tâm sự chia sẻ với nhau. Trong phòng khách nhà Hậu, Hậu với Bình
ngồi sofa nói chuyện, Minh là con trai Hậu đang sửa mấy cái bóng đèn.
Chị Hậu: Thằng Minh nhà tôi năm nay 27 tuổi mà chẳng thấy có bạn gái gì bà ạ.
Giục nó yêu xong cưới đi mà lo làm ăn nó cứ dửng dưng như không.
Chị Bình: Con trai 27 tuổi vẫn trẻ, 30 tuổi hãng lấy vợ cho chững chạc. Bọn trẻ
giờ chúng nó cưới sớm rồi bỏ nhau đầy ra.
Minh: Đấy mẹ thấy chưa. Chậm mà chắc. Mẹ cứ bình tĩnh đi.
Chị Hậu: Nhà 2 thằng con trai. Tôi cứ thích nó cưới vợ về, nhà có đứa con gái
tôi thủ thỉ cũng thích. Như cái Hoa nhà bà, ngoan ngoãn, đỡ mẹ được ối việc.
Chị Bình: Thì nó cũng được cái chăm chỉ, đỡ đần mẹ được việc nhà. Nhưng có
con gái trong nhà như quả bom nổ chậm.. Dạo này tôi đang lo đây.
Chị Hậu: Sao mà lo. Có đứa con gái xinh xắn, ngoan ngoãn, giờ còn lo gì?
Chị Bình: Bà cũng biết tôi muộn con, mãi mới có nó. Mà nó đang tuổi lớn, tôi
cứ thấy nó cầm điện thoại nhắn tin suốt ngày. Hôm trước tình cờ xem được tin
nhắn của nó. Thấy đang quen thằng nào tít xa quen nhau trên facebook xong
nhắn tin yêu đương này nọ.
Chị Hậu: Ui chết. Nguy hiểm lắm. Giờ chúng nó toàn lên mạng lừa con gái mới
lớn. Chúng nó còn trẻ, nhẹ dạ cả tin. Bà phải cảnh báo nó ngay.
Chị Bình: Nói rồi. Bảo giờ trên mạng không biết địa chỉ, con người thằng kia ra
sao. Nó lừa đảo, hẹn hò gặp gỡ rồi bắt cóc bán sang Trung Quốc thì chết. Mà
mày đang đi học, không tập trung học mà cứ chat chit linh tinh là tao thu máy.
Nó cứ bảo con biết rồi với cả mẹ yên tâm. Nhưng tôi vẫn lo lắm.
Minh: Mà nó đang học cô cho nó dùng điện thoại làm gì?
Chị Bình: Thì bây giờ bạn bè nó đứa nào cũng dùng. Mà không có nhiều khi
cũng bất tiện, cần không gọi được cho nó. Mà giờ chúng nó học trên mạng cũng
nhiều. Không thu được.
Chị Hậu: Quen biết trên mạng này nguy hiểm. Bọn trẻ nó tiếp xúc sớm, cái gì
cũng biết.
Chị Bình: Mà nhà nước mình không có chính sách gì bảo vệ bọn trẻ con. Chứ cứ
để tiếp xúc mạng nhiều, chúng nó xem xong tò mò, yêu đương sớm.
Minh: Trong luật trẻ em có quy định trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong
việc bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng cô ạ.
Minh bấm bấm máy điện thoại tra cứu
Chị Bình: Quy định thế nào hả cháu!
Minh: Đây cô ơi. Theo Điều 54 Luật trẻ em 2016 thì Nhà nước có trách nhiệm
tuyên truyền, giáo dục để bảo vệ trẻ em khi tham gia môi trường mạng dưới mọi
hình thức; cha, mẹ, giáo viên và người chăm sóc trẻ em có trách nhiệm giáo dục
kiến thức, hướng dẫn kỹ năng để trẻ em biết tự bảo vệ mình khi tham gia môi
trường mạng. Cơ quan, tổ chức, cá nhân quản lý, cung cấp sản phẩm, dịch vụ
thông tin, truyền thông và tổ chức các hoạt động trên môi trường mạng phải thực
hiện các biện pháp bảo đảm an toàn và bí mật đời sống riêng tư cho trẻ em theo
quy định của pháp luật.
Chị Hậu: Con xem có quy định nào cụ thể mà rõ ràng hơn về việc này không
con?
Chị Bình: Vì giờ bọn trẻ con nó tiếp xúc mạng, dễ bị xâm hại lắm. Bọn lừa đảo
trên mạng thì lại tinh vi. Nhà nước mà không can thiệp sâu là không được.
Minh: Đây. Con thấy ở Nghị định 56/2017/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết Luật trẻ
em có quy định rõ hơn đấy. Tại Điều 37 đây cô, các biện pháp hỗ trợ, can thiệp
trẻ em bị xâm hại trên môi trường mạng:
1. Cơ quan quản lý nhà nước về thông tin, truyền thông và quản lý nhà nước về
trẻ em; tổ chức, doanh nghiệp hoạt động, cung cấp dịch vụ trên môi trường
mạng có trách nhiệm tổ chức tiếp nhận thông tin, đánh giá, phân loại mức độ an
toàn cho trẻ em được các cơ quan, tổ chức, cá nhân và trẻ em gửi tới; công bố
danh sách các mạng thông tin, dịch vụ, sản phẩm trực tuyến theo mức độ an toàn
đối với trẻ em; bảo đảm việc phát hiện, loại bỏ các hình ảnh, tài liệu, thông tin
không phù hợp với trẻ em.
2. Cơ quan công an có trách nhiệm tổ chức thực hiện các biện pháp hỗ trợ, can
thiệp bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.
Chị Hậu: Nhà nước họ quan tâm, có trách nhiệm mình cũng đỡ lo hơn một phần.
Chị Bình: Ừ đấy. Tuy nhiên đợt này về tôi cũng phải tăng cường trách nhiệm
giáo dục kiến thức, hướng dẫn kỹ năng để cái Hoa biết tự bảo vệ mình khi tham
gia môi trường mạng.
Chị Hậu: Vì tương lai con e chúng ta.