3.

GAIA: ATMOSFERA AZTERKETA

IKASI BEHARREKOA

1.- ATMOSFERAREN JATORRIA

2.- ATMOSFERAREN KONPOSIZIOA (gas bakoitzaren ehunekoa eta jatorria) (liburuko 47. orrialdean
eta fitxan)

3.- ATMOSFERAREN GERUZAK (fitxako taula eta liburuko 48. orrialdean)

GERUZAK ALTUERA TENPERATURA EZAUGARRI BEREZIAK

TERMOSFERA -Ez du muga zehatzik.

-Eguzki-erradiazioaek goiko
80 km- IGO aldea berotzen dute.
tik
(1.500ºC- -Sateliteak.
 500 km- raino) -Izar uxoak

ra - Aurora borealak

MESOSFERA 50 km- JEITSI -Atmosferako tenperaturarik

baxuenak
tik
( - 100ºC-
80 km- raino)
ra
ESTRATOSFER 10-15 IGO -Ez dago hodeirik.
A
km-tik -Haize horizontalak.
( 0ºC-raino)
-OZONOSFERA DAGO
50 km-
ra -Hegazkinak

TROPOSFERA 0 km-tik JEITSI -Atmosferako airearen

gehiengoa (%90)
10-15 ( - 55ºC- -Fenomeno meteorologikoak
km-ra raino)

4.- BEROTEGI EFEKTUA (zer da?, beharrezkoa?, ondorioak?) (fitxan eta liburuko 49. orrialdean)

ZER DA? - Lurzoru beroak erradiazio infragorria igortzen du kanporantz.

- Erradiazio horren zati batek espaziora egiten du ihes
 - Baina hainbat gasek beste zati bat atxikitzen dute, eta, horren
ondorioz, atmosfera berotu egiten da.

BEHARREZKOA DA? Bai, beharrezkoa da, fenomeno horri esker, troposferako tenperatura
altuagoa da, gas horiek izango ez balira baino 30ºC inguru altuagoa, hain
zuzen.

ZER ONDORIO DITU? Berotegi efektuaren areagotzeak Lurraren batez besteko tenperaturaren
igoera ekartzen du (berotze globala), beraz besteak beste, poloen urtzea,
lehorteak ugaritzea, ekosistemak aldatzea edota itsas-mailaren igotzea
ekarriko dituena.

5.- OZONOA (zer da?, funtzioa?) (fitxan eta liburuko 47. orrialdean)
 6.- ATMOSFERAREN BESTE EZAUGARRI BATZUK

HAIZEA HARRIAK HIDROSFERA

PAISAIA ALDATU OLATUAK ITSASLASTERRAK

7.- ATMOSFERAREN SUBSTANTZIA KUTSATZAILEAK

KARBONO SUFRE ETA OZONOA KEDARRA

MONOXIDO NITROGENO
A
OXIDOAK
CO SOX, NOX O3

ITOLARRIA -EURI AZIDOA -LAINO -PARTIKULA

GRIXASKA SOLIDO TXIKIAK
-MONUMENTUAK,
BRONKIOETARA
LANDAREAK ETA -ARNASTEKO
ETA ODOLERA
ANIMALIAK KALTETU ARAZOAK