İNSANLA MAKİNANIN

BÜTÜNLEŞMESİ

Hazırlayan :
Prof. Dr. M. Bülent Durmuşoğlu

Makine ile Çalışma

İnsan ile makinanın bütünleşik düşünülmesi, Japonca’ da

‘Jidoka’ kelimesi ile karşılık bulur.

Makinalar genellikle otomatik olduklarından, makine

çalışırken, işgörene katma değerli işler yaptırmak esastır.
Ayrıca makinada anormal bir durum olduğunda,
makinanın sinyal vermesi veya durması jidoka’ dır.
Sinyali duyan işgören hemen makinaya müdahale
edecektir.

‘Durma kültürü’ sorunu, daha büyük bir sorun haline

getirir.

1
 Pres Hattı Uygulaması
Uygulama örneği ‘uç parça’ ailesini presleyen üç adet
300 tonluk pres makinasının ardı sıra dizilmesi ile
oluşan tandem bir pres hattında yapılacaktır.

Her presin başında bir işgören bulunmaktadır. Pres

sonrası ise, yıkama sürecinde bir işgören
çalışmaktadır.

Pres Hattı

Talep= 4.000 adet/gün

Net Çalışma Süresi= 8,5 saat/gün
Takt Süresi = 7,65 saniye

Pres hattında; 1.pres makinası için 13 saniye,

2.pres makinası için 11 saniye, 3.pres makinası için
11,5 saniye işlem süresi mevcuttur.

1.pres makinasında, sac parça yağlanarak kalıp

üzerine yerleştirilmekte ve şekil verme işlemi
gerçekleştirilmektedir. Şekil verilmiş olan parça
konveyöre düşürülerek 2.pres hattına
gönderilmektedir.

2
 Pres Hattı Standart İş Planı

Pres Hattı İş Kombinasyon Tablosu

3
İş elemanları:
1. Parçanın yağlanması ve yağlanmış parçanın sol
ele alınması
2. Sağ el ile 1. süreçteki parçanın alınması
3. Sol eldeki yağlanmış parçanın 1. sürece
yerleştirilmesi
4. Sağ el ile 2. süreçteki parçanın konveyöre
düşürülmesi
5. Sağ eldeki parçanın 2. sürece set edilmesi
6. Çift el ile hareket butonlarına basılması

Parçanın yağlanması ve yağlanmış

parçanın sol ele alınması

4
Sağ el ile 1. süreçteki parçanın alınması

Sol eldeki yağlanmış parçanın

1. sürece yerleştirilmesi

5
 Sağ el ile 2. süreçteki parçanın
konveyöre düşürülmesi

Sağ eldeki parçanın 2. sürece set edilmesi

6
 Çift el ile hareket butonlarına basılması

1. Pres Tezgahında İyileştirme Faaliyetleri

Yağlama işlemi için ek bir işgörene yerleştirildi. Böylece

parçayı sürece set yapma ile görevli işgörenin yağlama
işlemi ile zaman kaybetmesi önlendi.

Ardından yapılan çalışmalar ile otomatik yağlama

makinası tasarlandı ve yağlama işlemi için gereken
işgören ihtiyacı ortadan kaldırıldı. (Kaizen 1)

7
Ergonomik nedenlerden dolayı işlem süresinin
uzaması sorunu tanımlandı.

Bu sorunun önüne geçilebilmek amacıyla tabla öne

çekilerek işgörene çalışma kolaylığı sağlandı.
(Kaizen 2)

Şekil verilmiş olan parçanın konveyöre düşürülmesi

işlemi için bir vuran aparat (kicker) tasarlandı. Bu
sayede parçanın konveyöre el ile düşürülmesi ile
meydana gelen zaman kaybı ortadan kaldırıldı.
(Kaizen 3)

KAIZEN 1

8
KAIZEN 2

KAIZEN 3

9
Pres Hattı İş Kombinasyon Tablosu

Pres Hattı İş Kombinasyon Tablosu

10