Investigating similarities and differences of land use trajectories in less favorable farming systems.

Διερεύνηση των ομοιοτήτων και των διαφορών στην εξέλιξη των χρήσεων γης σε αγροτικά
συστήματα μειονεκτικών περιοχών.
Thymios Dimopoulos 1, Julian Helfenstein 2,3, Amelie Kreuzer 2, Franziska Mohr 4,5 , Stratis Sentas6, Rafail Giannelis 1, Thanasis Kizos 6

Σκοπός
Η εγκατάλειψη της αγροτικής γης στην Ευρώπη έχει γεωργικά συστήματα των νησιών Λέσβου και Λήμνου ως
συνδεθεί με την απώλεια βιοποικιλότητας και τη μείωση δύο παραδείγματα αγροτικών συστημάτων σε
της ετερογένειας του τοπίου, ιδίως σε μειονεκτικές αναγνωρισμένες από την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ)
παραγωγικά περιοχές όπου είναι ευρέως διαδεδομένα μειονεκτικές περιοχές- - για να διερευνήσουμε
τα γεωργικά συστήματα χαμηλής έντασης. Η ανάλυση ομοιότητες και διαφορές στην εξέλιξη των χρήσεων γης
των διαφορετικών διαδρομών των αλλαγών στις χρήσεις τους μεταξύ 2000 με 2020. Αυτά τα γειτονικά νησιά ΛΕΣΒΟΣ

γης μπορεί να παράσχει χρήσιμες πληροφορίες για την γεωγραφικά έχουν ομοιότητες, αλλά διαφέρουν
κατανόηση αυτών των επιλογών και τη βελτίωση της σημαντικά ως προς τα γεωργικά τους συστήματα, με
διαχείριση των τοπίων στις μειονεκτικές παραγωγικά αποτέλεσμα να προκύπτουν διαφορετικές απαντήσεις σε
περιοχές. Στην παρούσα έρευνα εστιάζουμε στα κοινές προκλήσεις και ευρύτερες τάσεις.

ΛΗΜΝΟΣ

Υλικά και μέθοδοι

Ακολουθήσαμε μια μεικτή μεθοδολογική προσέγγιση: Αφενός έγινε καταγραφή των αλλαγών στις καλύψεις Όλες οι αλλαγές κατηγοριοποιήθηκαν σε 4 κατηγορίες διαδρομών χρήσεων γης σύμφωνα και με τους Heider
γης μέσω τηλε-επισκόπησης σε 2 χρονικές στιγμές και αφετέρου καταγράψαμε τις αλλαγές στη διαχείριση et al. (2021) :
των εκμεταλλεύσεων μέσω ερωτηματολόγιων σε 40 αγρότες και στα 2 νησιά. α) Εντατικοποίηση - intensification β) Εκτατικοποίηση - Extensification γ) Διατήρηση - Persistence δ) Στροφή
σε εξειδικευμένες αγορές – Niche markets specialization
2017
semi-natural field margin abandoned extensive intensive category indicators Marginalization Persistence Intensification Niche markets
water wetland Forest settlement Crops barren land vineyards
grassland vegetation land olive groves olive groves
Persistence Other Other Other Other Other Other Other Other Other Other change direction
water
Other Persistence intensification Other Other intensification Other Other Other NA intensification intensification farm area - 0 ++ NA
wetland
semi-natural Marginalizati Marginalizati
Other Other Persistence Other Other intensification Other intensification intensification intensification livestock units - 0 + NA
grassland on on
farm-scale
Other Other intensification Persistence Other intensification Other Other Other intensification intensification intensification crop diversity NA 0 - +
forest development
FALSE FALSE FALSE FALSE Persistence FALSE FALSE FALSE FALSE FALSE FALSE FALSE livestock diversity NA 0 - +
settlement
Marginalizati Marginalizati Marginalizati Marginalizati Marginalizati Marginalizati feed import - 0 ++ -
Other Other Persistence NA niche markets niche markets
2003/2005

crops on on on on on on

Other Other intensification Other Other intensification Persistence Other Other intensification intensification intensification
% old farmers (>65 years old) ++ 0 + -
barren land
field margin Social % old farmers (>65 years old)
Other Other intensification Other Other intensification Other Persistence Other NA Other Other
vegetation ++ 0 - -
abandoned without successor
Other Other intensification Other Other intensification Other Other Persistence NA intensification intensification
land
extensive Marginalizati Marginalizati Marginalizati Economic production trend - 0 ++ NA
Other NA Other intensification NA NA Persistence intensification NA
olive groves on on on
N intensity - 0 ++ -
intensive Marginalizati Marginalizati Marginalizati Marginalizati Marginalizati Marginalizati
Other Other intensification Other Persistence niche markets
olive groves on on on on on on
Environmental pesticide use - 0 ++ -
Marginalizati Marginalizati Marginalizati Marginalizati Marginalizati
Other Other intensification Other NA niche markets Persistence
vineyards on on on on on livestock density - 0 + -

Αποτελέσματα

Πίνακας 1. Αποτελέσματα αλλαγών σε επίπεδο εκμετάλλευσης

και σε επίπεδο τοπίου
Farm level landscape level
Process
Lesvos Lemnos Lesvos Lemnos
marginalization

% of total
median 68.2 50 area
19.1 4.8

% Of farms % of
ιn trajectory 35 21.1 change 48 34.4

% of total
63.9 44.4 58.3 85
persistence

median
area

% Of farms % of
ιn trajectory
0 5.3 change
- -
niche markets intensification

% of total
median 60.9 71.9 area
17.9 4.95

% Of farms % of
ιn trajectory
30 68.4 change 44.9 35.5

% of total
median 75 55 area
0 0.4

% Of farms % of
ιn trajectory
35 5.3 change
0.01 2.7

Σε επίπεδο τοπίου η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης στη Τα αποτελέσματα από τα ερωτηματολόγια διαφέρουν από αυτά του
Λήμνο κυριαρχεί ενώ στη Λέσβο οι αλλαγές είναι πιο έντονες. Οι τοπίου. Η εκτατικοποίηση και η στροφή σε οργανικές καλλιέργειες
αλλαγές αυτές στη Λέσβο είναι ισομοιρασμένες καθώς σε ορισμένες είναι διαδεδομένη στους μικρής κλίμακας ελαιώνες της Λέσβου, ενώ
περιοχές στους ελαιώνες αναπτύσσονται θαμνώνες υποδηλώνοντας στη Λήμνο η εντατικοποίηση μέσω της εξειδίκευσης προς τα
εκτατικοποίηση ενώ σε άλλες ο υπόροφος των ελαιώνων καθαρίζεται γαλακτοκομικά προϊόντα είναι επικρατέστερη.
καταδεικνύοντας εντατικοποίησης της καλλιέργειας.

Συμπεράσματα
Οι διαφορές στα αποτελέσματα μεταξύ της κλίμακας του τοπίου και των γεωργικών εκμεταλλεύσεων επίπεδα εγκατάλειψης της αγροτικής γης (Castillo et al., 2021), η ανάλυση μας με τη μεικτή ερευνητική
αναδεικνύουν ότι οι διεργασίες μεταβολών στις χρήσεις γης μπορούν να εκδηλώνονται διαφορετικά στα προσέγγιση ανέδειξε τη διαφοροποίηση των δυο νησιών, με τη Λήμνο να μην παρουσιάζει στοιχεία
τοπία και υποδεικνύει ότι οι μεικτές ερευνητικές προσεγγίσεις αποτελούν πιο ολοκληρωμένες λύσεις. εγκατάλειψης σε επίπεδο τοπίου και εκμεταλλεύσεων. Αυτή η διαπίστωση φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη
Παρότι οι δυο περιοχές μοιράζονται παρόμοια χαρακτηριστικά (απόσταση από αγορές και μείωση της συμπλήρωσης των μεγάλων μοντέλων χρήσεων γης με στοιχεία από τοπικές μελέτες και έρευνες.
πληθυσμού) και προβλέπεται από πρόσφατα μοντέλα χρήσεων γης σε ευρωπαϊκό επίπεδο να έχουν υψηλά

Αναφορές: Heider, K., Rodriguez Lopez, J.M., Balbo, A.L., Scheffran, J., 2021. The state of agricultural landscapes in the Mediterranean: smallholder agriculture and land abandonment in terraced landscapes of the Ricote Valley, southeast Spain. Reg. Environ. Change 21
Castillo, C., Jacobs-Crisioni, C., Diogo, V., Lavalle, C., 2021. Modelling agricultural land abandonment in a fine spatial resolution multi-level land-use model: an application for the EU. Environ. Model. Softw. 136

1. Mediterranean Institute for Nature and Anthropos (MedINA), Leof. Vasileos Konstantinou 5-7, Athina 106 74, Greece
2. Agroecology and Environment, Agroscope, Zürich, Switzerland
3. Soil Geography and Landscape Group, Wageningen University, Wageningen, the Netherlands
4. Institute of Geography, University of Bern, Bern, Switzerland
5. Land Change Science Research Unit, Swiss Federal Research Institute WSL, Birmensdorf, Switzerland
6. Laboratory of Rural Geography and Precision Farming Systems, Department of Geography, University of the Aegean, Mytilene, Greece