Ακαδημαϊκό Έτος : 2013-2014

Χερσαία Οικοσυστήματα Ελλάδας

Άσκηση 1: Προσδιορισμός της Υγρασίας και της

Υδατοχωρητικότητας του Εδάφους

Ομάδα 8
1000006 Βαϊου Αναστάσης

1100141 Λεοντίδης Νίκος

1000050 Μπαλωμένος Θάνος

1000077 Πυρούσης Ιωάννης

 1. Υγρασία
Πραγματοποιήσαμε τους απαραίτητους υπολογισμούς που προβλέπονταν από τις υποδείξεις του
εργαστηριακού οδηγού. Στη συνέχεια μετά από τις ζυγίσεις προέκυψε η συνολική επί τοις εκατό (%)
υγρασία. Παραθέτουμε τον πίνακα με τα συνολικά στοιχεία, μέσο όρο, τυπική απόκλιση και τυπικό
σφάλμα, από τις μετρήσεις των τριών ομάδων που πραγματοποίησαν μέτρηση για την κάθε
περιοχή:

Δρυοδάσος με Δάσος με Δάσος με

Μακί με
Υποαλπικά Φρύγανα Quercus μαυρόπευκα έλατα Abies
πουρνάρι
frainetto Pinus nigra cephalonica
M.O. 20.6 52.4 12.4 22.2 13.5 28.5
Τυπ. Αποκλ. 3 13 5.2 5 2.2 0.6
Τυπ. Σφαλμ. 1.7 7.5 3 2.9 1.3 0.4

Πίνακας 1: Υγρασία: Μέσοι όροι, Τυπικές αποκλίσεις και τυπικά σφάλματα για κάθε περιοχή
σύμφωνα με τις μετρήσεις των ομάδων. Ο χρωματισμός τοποθετήθηκε ενδεικτικά για να φαίνεται η
κατάταξη των περιοχών από εκείνη με την μεγαλύτερη υγρασία μέχρι εκείνη με τη μικρότερη
υγρασία.

Σύμφωνα με τις τιμές που προέκυψαν μπορούμε να ταξινομήσουμε τις περιοχές από εκείνη με τη
μικρότερη υγρασία μέχρι εκείνη με την μεγαλύτερη υγρασία, άρα:

Φρύγανα < Δάσος με μαυρόπευκα < Μακί με πουρνάρι < Δάσος με Quercus fraineto < Δάσος με
έλατα < Υποαλπικά

Παρατηρούμε ότι οι περιοχές Φρύγανα και Δάσος με μαυρόπευκα έχουν παρόμοια επί τοις εκατό
υγρασία καθώς και οι περιοχές Μακί με πουρνάρια και Δρυοδάσος με Quercus frainetto.

Γνωρίζουμε πως το μητρικό πέτρωμα είναι ασβεστολιθικό στις περιπτώσεις των Μακί με πουρνάρι,
Υποαλπικά, Φρύγανα και Δάσος με έλατα και φλύσχης στις περιπτώσεις του Δρυοδάσους με
Quercus frainetto και του Δάσους με μαυρόπευκα. Σύμφωνα με τα παραπάνω παρατηρούμε πως
υπάρχουν περιπτώσεις όπου περιοχές με το ίδιο μητρικό πέτρωμα έχουν διαφορετικές τιμές επί
τοις εκατό υγρασία. Από την άλλη περιοχές με διαφορετικό μητρικό πέτρωμα έχουν παρόμοιες
τιμές επί τοις εκατό υγρασία. Συνολικά βγάζουμε το συμπέρασμα ότι οι περιοχές με μητρικό
πέτρωμα των ασβεστόλιθο παρουσιάζουν ποικιλία όσον αφορά τις τιμές της υγρασίας. Αντιθέτως,
οι περιοχές με μητρικό πέτρωμα φλύσχη, έχουν χαμηλές τιμές υγρασίας συγκριτικά με τις περιοχές
με ασβεστόλιθο. Επομένως ο παράγοντας μητρικό πέτρωμα δεν καθορίζει από μόνος του τις τιμές
της υγρασίας.

Ανάλογα το είδος της περιοχής μπορούμε να βγάλουμε τα ακόλουθα συμπεράσματα:

Η Υποαλπική περιοχή είναι εκείνη με τη μεγαλύτερη υγρασία, γεγονός που πιθανώς να οφείλεται
στις χαμηλές θερμοκρασίες που παρατηρούνται σε εκείνη την περιοχή και στο είδος της χλωρίδας
καθώς παρατηρούμε ότι πρόκειται περί φυτών που έχουν χαμηλές απαιτήσεις σε νερό και
ταυτόχρονα λόγω των χαμηλότερων θερμοκρασιών που παρατηρούνται δεν εξατμίζεται το νερό
του εδάφους με την ίδια ένταση που θα εξατμιζόταν σε μια περιοχή όπως τα φρύγανα.

Η περιοχή των Φρύγανων παρουσιάζει τη μικρότερη υγρασία γεγονός που πιθανώς οφείλεται στις
υψηλές θερμοκρασίες που παρατηρούνται σε εκείνη την περιοχή καθώς και στο γεγονός ότι η
χλωρίδα εκείνης της περιοχής έχει πολύ χαμηλές απαιτήσεις σε νερό. Επομένως το ζήτημα της
χαμηλής υγρασίας του εδάφους περισσότερο οφείλεται στο γεγονός της υψηλής έντασης
εξάτμισης.

Σχετικά με την περιοχή του Δάσους με τα μαυρόπευκα μπορούμε να αναφέρουμε ότι η χαμηλή τιμή
υγρασίας πιθανότατα οφείλεται στο γεγονός ότι η υγρασία του εδάφους απορροφάται από τα
πεύκα με αποτέλεσμα να απομένει λιγότερο νερό από ότι στις υπόλοιπες περιπτώσεις δασών. Από
την άλλη πλευρά, το δάσος με έλατα έχει υψηλότερη τιμή υγρασίας γεγονός που οφείλεται στον
τύπο του βιότοπου καθώς βρίσκεται σε υψηλό υψόμετρο και σε περιοχή που υπάρχει σημαντικός
αριθμός υδάτινων ρευμάτων, με αποτέλεσμα να ανανεώνεται το νερό του εδάφους με
μεγαλύτερους ρυθμούς.
 2. Υδατοχωρητικότητα
Ακολουθήσαμε τις υποδείξεις του εργαστηριακού οδηγού και σύμφωνα με αυτές
πραγματοποιήσαμε τους υπολογισμούς για τον προσδιορισμό της υδατοχωρητικότητας των
διαφόρων ειδών περιοχών στις οποίες πραγματοποιήσαμε δειγματοληψίες. Οι υπολογισμοί των
μέσων όρων, της τυπικής απόκλισης και του τυπικού σφάλματος κάθε περιοχής παρουσιάζονται
στον ακόλουθο πίνακα:

Δρυοδάσος με Δάσος με Δάσος με

Μακί με
Υποαλπικά Φρύγανα Quercus μαυρόπευκα έλατα Abies
πουρνάρι
frainetto Pinus nigra cephalonica
M.O. 53 62.6 66.1 50.2 49.9 61.8
Τυπ. Αποκλ. 3.5 5 5.9 9.1 7.8 10.5
Τυπ. Σφαλμ. 2 2.9 3.4 5.3 4.5 6.1

Πίνακας 2: Υδατοχωρητικότητα: Μέσοι όροι, Τυπικές αποκλίσεις και τυπικά σφάλματα για κάθε
περιοχή σύμφωνα με τις μετρήσεις των ομάδων. Ο χρωματισμός τοποθετήθηκε ενδεικτικά για να
φαίνεται η κατάταξη τα ων περιοχών από εκείνη με την μεγαλύτερη υδατοχωρητικότητα μέχρι
εκείνη με τη μικρότερη υδατοχωρητικότητα.

Σύμφωνα με τις τιμές που προέκυψαν κατατάσσουμε τις περιοχές από εκείνη με την μικρότερη τιμή
επί τοις εκατό υδατοχωρητικότητας μέχρι εκείνη με την υψηλότερη τιμή υδατοχωρητικότητας:

Δάσος με μαυρόπευκα < Δρυοδάσος με Quercus frainetto < Μακί με πουρνάρι < Δάσος με έλατα <
Υποαλπικά < Φρύγανα

Σχετικά με το κατά πόσο επηρεάζει το μητρικό πέτρωμα βγάζουμε παρόμοια συμπεράσματα με την
περίπτωση της υγρασίας, δηλαδή στις περιοχές με μητρικό πέτρωμα ασβεστόλιθο επίσης
παρατηρούμε μεγάλες διακυμάνσεις στην τιμή της υδατοχωρητικότητρας ενώ στις περιοχές με
μητρικό πέτρωμα φλύσχη έχουμε χαμηλές τιμές υδατοχωρητικότητας. Επομένως μπορούμε να
πούμε ότι σε περιοχές με μητρικό πέτρωμα φλύσχη το ίδιο το μητρικό πέτρωμα αποτελεί έναν
παράγοντα που επηρεάζει την τιμή της υδατοχωρητικότητας με αποτέλεσμα να λαμβάνει χαμηλές
τιμές, δηλαδή αποτελεί παράγοντα που έχει ως αποτέλεσμα τις χαμηλές ποσότητες νερού μετά την
απομάκρυνση του διηθητού νερού και την παύση της καθοδικής κίνησης του νερού. Σχετικά με τις
περιοχές που έχουν ασβεστολιθικό υπέδαφος, το μητρικό πέτρωμα δεν αποτελεί παράγοντα που
να επηρεάζει σημαντικά την τιμή της υδατοχωρητικότητας του εδάφους.

Στηριζόμενοι στις παρατηρήσεις που πραγματοποιήσαμε στο τμήμα για την υγρασία βλέπουμε πως
σε δύο περιοχές, τα Φρύγανα και τα Υποαλπικά, με τη χαμηλότερη βλάστηση και με τη χλωρίδα
που έχει τις μικρότερες υδατικές απαιτήσεις έχουμε την μεγαλύτερη υδατοχωρητικότητα. Αυτό το
γεγονός οφείλεται στις χαμηλές απαιτήσεις για νερό που έχουν τα φυτά αυτών των περιοχών. Η
μικρή διαφορά που παρουσιάζεται με αποτέλεσμα στα Φρύγανα να έχουμε την μεγαλύτερη τιμή
υδατοχωρητικότητας είναι πιθανό να οφείλεται στο γεγονός ότι σε αυτή την περιοχή έχουμε
περισσότερο τριχοειδές απορροφούμενο από τη βλάστηση νερό.
Επιπλέον, επιβεβαιώνεται σε αυτό το σημείο και το συμπέρασμα που πραγματοποιήσαμε σχετικά
με το Δάσος με μαυρόπευκα, ότι δηλαδή το νερό του εδάφους απορροφάται από τα πεύκα.
Φαίνεται δηλαδή ότι σε αυτή την περιοχή έχουμε περισσότερο τριχοειδές νερό που απορροφάται
από τη βλάστηση.

Αντίστοιχο συμπέρασμα με εκείνο που προέκυψε στην υγρασία έχουμε και για το Δάσος με έλατα
όπου σημαντικό ρόλο για τη διατήρηση νερού παίζουν οι διάφορες υδάτινες πηγές και η χαμηλή
θερμοκρασία.