Woordenlijst

Joris van der graaf 4g1 NL 23-11-23

Woord Uitleg Voorbeeld Bron

Polysemie Het fenomeen Bank (zitmeubel, Van Dale.

waarbij een woord financiële instelling).
meerdere Bron
betekenissen heeft.
Voorbeeld

Consonantie Herhaling van Tussen twee bergen Taaladvies.net.

medeklinkers aan het liggen lage valleien.
begin van Bron
opeenvolgende
woorden. Voorbeeld

Fonetiek De studie van de Het verschil tussen 's' Encyclo.nl.

klanken in de en 'z' in het
menselijke spraak. Nederlands. Bron
Voorbeeld

Ambivalentie Tegenstrijdige Ze voelde Woorden.org.

gevoelens of ambivalentie over
houdingen ten haar beslissing om te
opzichte van iets of verhuizen. Bron
iemand. Voorbeeld

Prozaïsch Eenvoudig en De prozaïsche stijl Etymologiebank.nl.

alledaags, in van de handleiding
tegenstelling tot maakte het
poëtisch. Voorbeeld gemakkelijk te
begrijpen. Bron

Semantiek De studie van De semantiek van het

betekenissen in taal woord 'vrijheid' kan
en communicatie. variëren afhankelijk
Voorbeeld van de context.

Hermetisch Volledig afgesloten of De hermetische Woorden.org.

ontoegankelijk. afsluiting van het
Voorbeeld laboratorium
voorkomt dat stoffen
 ontsnappen. Bron

Antropomorfisme Het toekennen van De antropomorfisme Onze Taal.

menselijke in de
eigenschappen aan kinderliteratuur,
niet-menselijke waar dieren praten
wezens of objecten. en emoties hebben.
Voorbeeld Bron

Dissociatie Het uiteenvallen van Na het ongeluk Psychologie

normale samenhang ervoer ze dissociatie Magazine.
in gedachten, en kon ze zich niet
gevoelens, of goed concentreren.
waarnemingen. Bron
Voorbeeld

Dissonantie Het ervaren van De dissonantie Encyclopedie.nl.

onaangename tussen de
klanken of muziekinstrumenten
tegenstrijdige zorgde voor een
elementen. ongemakkelijke
Voorbeeld sfeer. Bron

Eponiem Een naam die Het Dopplereffect is Taalunie.

afgeleid is van een een eponiem,
persoon, zoals een vernoemd naar
uitvinder of Christian Doppler.
ontdekker. Bron
Voorbeeld

Solipsisme De filosofische Het solipsisme maakt Filosofie.nl.

opvatting dat alleen het moeilijk om te
het eigen bewustzijn begrijpen hoe
zeker bestaat. anderen denken en
Voorbeeld voelen. Bron

Osmose Het natuurlijke Osmose is essentieel Biologielessen.nl.

proces waarbij voor het transport
vloeistoffen door een van water in
semipermeabel plantencellen. Bron
membraan bewegen.
Voorbeeld

Syntaxis De regels die de De syntaxis van het Taaladvies.net.

 structuur van zinnen Nederlands verschilt
en zinsdelen bepalen van die van het
in een taal. Engels. Bron
Voorbeeld

Procrastinatie Uitstelgedrag, het Haar procrastinatie Woorden-boek.nl.

systematisch leidde tot last-minute
vermijden van taken. stress voor de
Voorbeeld deadline. Bron

Paradox Een schijnbare De paradox van de Encyclo.nl.

tegenstrijdigheid die leugenachtige
toch waar kan zijn. waarheid. Bron
Voorbeeld

Pastiche Een werk dat in de Zijn roman was een Literatuurgeschieden

stijl van andere pastiche van de 19e- is.nl.
kunstenaars is eeuwse literatuur.
gemaakt als Bron
eerbetoon of
imitatie. Voorbeeld

Anachronisme Iets dat niet past Een smartphone in Onze Taal.

binnen de tijd of een film die zich
periode waarin het afspeelt in de
wordt geplaatst. middeleeuwen is een
Voorbeeld anachronisme. Bron

Didactisch Gericht op onderwijs Het didactisch Van Dale.

en instructie, met als materiaal was
doel kennis over te ontworpen om
dragen. Voorbeeld complexe concepten
eenvoudig uit te
leggen. Bron

Elitair Voorbehouden aan De kunstgalerie had Woorden.org.

een selecte groep, een elitair karakter,
vaak met betrekking met exclusieve
tot kennis of cultuur. exposities. Bron
Voorbeeld

Aberratie Een afwijking of Chromatische Encyclopedie.nl.

onregelmatigheid, aberratie kan
vaak in de context optreden bij de
 van optica. breking van licht
Voorbeeld door lenzen. Bron

Ineffabel Zo buitengewoon dat De schoonheid van Woorden-boek.nl.

het niet in woorden de zonsondergang
kan worden was ineffabel. Bron
uitgedrukt.
Voorbeeld

Epistemologie De tak van de Descartes was een Filosofie.nl.

filosofie die zich belangrijke figuur in
bezighoudt met de de epistemologie.
aard en de grenzen Bron
van kennis.
Voorbeeld

Ambiguïteit Onduidelijkheid of De ambiguïteit van Taalunie.

dubbelzinnigheid in het gedicht liet
betekenis. Voorbeeld ruimte voor
verschillende
interpretaties. Bron

Reductio ad Een Door reductio ad Logisch Denken.

absurdum argumentatietechnie absurdum werd het
k waarbij een argument van de
standpunt tot het tegenstander
uiterste wordt ontkracht. Bron
doorgevoerd om de
absurditeit ervan aan
te tonen. Voorbeeld

Esoterisch Alleen begrijpelijk De esoterische Etymologiebank.nl.

voor een selecte leringen van de
groep mensen met mystieke orde waren
specifieke kennis. slechts toegankelijk
Voorbeeld voor ingewijden.
Bron

Fallibilisme De filosofische Het fallibilisme Stanford

opvatting dat kennis erkent de Encyclopedia of
altijd voorlopig en mogelijkheid van Philosophy.
vatbaar voor fouten in
correctie is. wetenschappelijke
 Voorbeeld theorieën. Bron

Infaam Bekend om slechte De infaamheid van Van Dale.

daden, berucht. de crimineel zorgde
Voorbeeld voor veel media-
aandacht. Bron

Iconoclasme Het vernietigen of Tijdens de Historiek.net.

verwerpen van beeldenstorm in de
heilige beelden of 16e eeuw werd
symbolen. Voorbeeld iconoclasme
toegepast op
religieuze kunst. Bron

Juxtapositie Het naast elkaar De juxtapositie van Literatuurgeschieden

plaatsen van twee of licht en schaduw is.nl.
meer elementen creëerde een
voor een vergelijkend dramatisch effect in
effect. Voorbeeld het schilderij. Bron

Kinetiek De studie van Kinetiek wordt vaak Encyclo.nl.

beweging en de toegepast in de
krachten die daarbij biomechanica om
betrokken zijn. menselijke
Voorbeeld bewegingen te
analyseren. Bron

Latent Aanwezig maar niet Zijn latent talent voor Woorden.org.

direct waarneembaar muziek kwam pas tot
of actief. Voorbeeld uiting na jaren van
oefening. Bron

Mnemotechniek Geheugentechnieken De mnemotechniek Psychologie

of hulpmiddelen om van het Magazine.
informatie beter te geheugenpaleis. Bron
onthouden.
Voorbeeld

Noëtisch Gerelateerd aan het Het noëtische aspect Etymologiebank.nl.

intellect of de geest. van de menselijke
Voorbeeld ervaring wordt vaak
over het hoofd
gezien. Bron
Ontologie De tak van de Ontologie Stanford
filosofie die zich onderzoekt wat het Encyclopedia of
bezighoudt met de betekent om 'te zijn'. Philosophy.
aard van het zijn en Bron
het bestaan.
Voorbeeld

Panopticum Een type Het panopticum Historiek.net.

gevangenisontwerp werd ontworpen om
waarbij één bewaker een gevoel van
alle gevangenen kan constante observatie
observeren zonder te creëren. Bron
dat zij weten of ze
worden bekeken.
Voorbeeld

Quasi Schijnbaar, Het quasi-optimisme Van Dale.

ogenschijnlijk, bijna. in zijn stem verhulde
Voorbeeld zijn dieperliggende
zorgen. Bron

Resilientie Het vermogen om De resilientie van het Psychologie

veerkrachtig om te ecosysteem na een Magazine.
gaan met bosbrand was
tegenslagen of stress. indrukwekkend. Bron
Voorbeeld

Soteriologie De tak van de In het christendom is Theopedia.

theologie die zich soteriologie centraal
bezighoudt met de in de leer van Jezus'
leer van verlossing en verlossingswerk.
heil. Voorbeeld Bron

Teleologie De filosofische De teleologie van een Stanford

opvatting dat bloem is om zich Encyclopedia of
doelgerichtheid of voort te planten. Philosophy.
finaliteit de drijvende Bron
kracht is in de
natuur. Voorbeeld

Unaniem Eensgezindheid, met De beslissing was Woorden.org.

algemene unaniem
instemming van alle goedgekeurd door
 betrokkenen. het bestuur. Bron
Voorbeeld

Visceraal Betrekking hebbend Haar viscerale reactie Etymologiebank.nl.

op de ingewanden of op het nieuws was er
instinctief en een van diepe
emotioneel. ontzetting. Bron
Voorbeeld

Xenofobie Een irrationele angst Xenofobie kan leiden Encyclo.nl.

of afkeer van tot discriminatie en
vreemdelingen of vooroordelen. Bron
buitenlanders.
Voorbeeld

Yperiet Een chemisch wapen, Yperiet werd tijdens Historiek.net.

ook bekend als de Eerste
mosterdgas. Wereldoorlog als
Voorbeeld strijdgas gebruikt.
Bron

Zeitgeist De heersende geest De flowerpower- Van Dale.

of stemming van een beweging was
bepaalde periode in typerend voor de
de geschiedenis. zeitgeist van de jaren
Voorbeeld 60. Bron

Astragalomancie Toekomstvoorspellin Astragalomancie Woorden-boek.nl.

g door het werd in de oudheid
bestuderen van gebruikt voor
kleine voorwerpen, waarzeggerij. Bron
zoals knikkers.
Voorbeeld

Bifurcatie De splitsing van een De bifurcatie van de Encyclopedie.nl.

pad in twee takken of rivier creëerde een
vertakkingen. eiland in het midden.
Voorbeeld Bron

Cognitieve Het psychologische Het verminderen van Psychologie

dissonantie ongemak dat cognitieve Magazine.
ontstaat wanneer dissonantie door de
iemand overtuigingen aan te
tegenstrijdige
 overtuigingen of passen. Bron
attitudes heeft.
Voorbeeld

Diachroon Gericht op de Diachroon onderzoek Taalunie.

historische naar de evolutie van
ontwikkeling van taal woordbetekenissen.
of cultuur. Voorbeeld Bron

Futiliteit Iets wat als Het argument over Van Dale.

onbeduidend of de kleur van de muur
triviaal wordt leek een futiliteit in
beschouwd. de context van de
Voorbeeld hele renovatie. Bron