ΒΟΥΛΓΑΡΟΦΩΝΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

(Ή ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ)

Οι Βούλγαροι Μακεδόνες είναι στο γένος Βούλγαροι που

μένουν ή κατάγονται από την Μακεδονία.
Από τον 10ο1 2 3 έως τις αρχές του 20ου4 αιώνα ο σλαβικός
πληθυσμός της Μακεδονίας αποκαλούνταν και αντιμετωπίζονταν
ως Βούλγαροι. Στις αρχές του 20ου αιώνα οι Βούλγαροι
Μακεδόνες αποτελούσαν την πλειονότητα του πληθυσμού στην
Μακεδονία που ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας 5. Η
λειτουργία της Βουλγαρικής Εξαρχίας τότε στόχευε στην
διαφοροποίηση των Βουλγάρων από τους ελληνικούς και
σερβικούς πληθυσμούς σε εθνική και γλωσσική βάση,
παρέχοντας μια ανοιχτή αξίωση βουλγαρικής εθνικής ταυτότητας 6.
Οι Έλληνες και οι Σέρβοι της Μακεδονίας ακολουθούσαν τις
διαταγές που προέρχονταν από αντίστοιχα κέντρα εθνικής
υποκίνησης, ενώ για τους Βούλγαρους ο όρος «Μακεδόνας» είχε
την σημασία μιας πολιτικής αφοσίωσης, που σιγά-σιγά

1
Who are the Macedonians? Hugh Poulton, C. Hurst & Co. Publishers, 2000, (ISBN 1-85065-534-0), σελ. 19-20.
2
Средновековни градови и тврдини во Македонија, Иван Микулчиќ, Македонска академија на науките и
уметностите – Скопје, 1996, стр. 72.
3
Formation of the Bulgarian Nation, Academician Dimitŭr Simeonov Angelov, Summary, Sofia-Press, 1978,
σσ. 413–415.
4
Center for Documentation and Information on Minorities in Europe, Southeast Europe (CEDIME-SE) –
"Macedonians of Bulgaria", σελ. 14. Αρχειοθετήθηκε 2006-07-23 στο Wayback Machine.
5
Βούλγαροι (περιγραφόμενοι την εγκυκλοπαίδεια ως «Σλάβοι, οι περισσότεροι από τους οποίους θεωρούνται
από σχεδόν όλες τις ανεξάρτητες πηγές ως Βούλγαροι»): 1.150.000, από τους οποίους, 1.000.000 Ορθόδοξοι
και 150.000 Μουσουλμάνοι (επωνομαζόμενοι Πομάκοι), Τούρκοι: περ. 500.000 (Μουσουλμάνοι), Έλληνες:
περ. 250.000, από τους οποίους περ. 240.000 Ορθόδοξοι και 14.000 Μουσουλμάνοι, Αλβανοί: περ. 120.000,
από τους οποίους 10.000 Ορθόδοξοι και 110.000 Μουσουλμάνοι, Βλάχοι: περ. 90.000 Ορθόδοξοι και 3.000
Μουσουλμάνοι, Ιουδαίοι: περ. 75.000, Ρομά: περ. 50.000, από τους οποίους 35.000 Ορθόδοξοι και 15.000
Μουσουλμάνοι, Συνολικά 1.300.000 Χριστιανοί (σχεδόν αποκλειστικά Ορθόδοξοι), 800.000 Μουσουλμάνοι,
75.000 Εβραίοι, συνολικός πληθυσμός περ. 2.200.000 για όλην την Μακεδονία.
6
Journal of Modern Greek Studies 14.2 (1996) 253-301 Nationalism and Identity Politics in the Balkans:
Greece and the Macedonian Question by Victor Roudometof.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΧΑΤΖΗΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ
δημιούργησε ένα πνεύμα τοπικισμού7. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι
(1912-1913) και ο Α’ Παγκόσμιος (1914-1918) δίχασαν την
Οθωμανική Μακεδονία ανάμεσα στην Ελλάδα, την Σερβία και την
Βουλγαρία και κατέληξαν σε σημαντικές αλλαγές στην εθνική της
σύσταση. Αποτέλεσμα του διαχωρισμού της Οθωμανικής
Μακεδονίας ήταν οι εθνικές εκστρατείες στις περιοχές υπό
ελληνική και σερβική διοίκηση που απέλασαν Βούλγαρους ιερείς
και δασκάλους και έκλεισαν βουλγαρικά σχολεία και εκκλησίες.
Αυτό είχε ως συνέπεια ένα σημαντικό μέρος του σλαβικού
πληθυσμού της ελληνικής και σερβικής Μακεδονίας κατέφυγαν
στην Βουλγαρία ή εγκαταστάθηκαν εκεί λόγω συμφωνιών
ανταλλαγής πληθυσμού (Συνθήκη του Νεϊγύ, Πρωτόκολλο
Πολίτη-Καλφώφ). Στην Ελλάδα, οι Σλάβοι της Μακεδονίας
ονομάστηκαν «Σλαβόφωνοι Σέρβοι» ενώ στην Σερβία
αντιμετωπίζονταν επίσημα ως «Νότιοι Σέρβοι». Και στις δύο
χώρες, σχολεία και μέσα ενημέρωσης χρησιμοποιήθηκαν για να
διαδώσουν τις εθνικές ιδεολογίες και ταυτότητες, καθώς και τις
γλώσσες, των νέων κυρίαρχων κρατών, των Ελλήνων και των
Σέρβων. Αυτά τα πολιτισμικά μέτρα ισχυροποιήθηκαν από
βήματα προς αλλοίωση της σύστασης του πληθυσμού: Σέρβοι
έποικοι εγκαταστάθηκαν στην γιουγκοσλαβική Μακεδονία, ενώ
στην ελληνική Μακεδονία, η μαζική εγκατάσταση Ελλήνων
προσφύγων από την Μικρά Ασία οριστικά έκανε τον σλαβικό
πληθυσμό να μειοψηφεί8.

7
We, the People: Politics of National Peculiarity in Southeastern Europe, Diana Mishkova, Central European
University Press, 2008, (ISBN 963-9776-28-9), σελ. 108.
8

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΧΑΤΖΗΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ