‫باسمه تعالی‬

‫سؤاالت اخالق‬

‫‪ -1‬اخالق را در لغت و اصطالح تعریف کنید؟ در لغت به معنای سرشت و سجیه میباشد و در اصطالح‬
‫عبارت است از‪ :‬صفات و ویژگیهای پایدار در نفس که موجب میشوند کارهایی متناسب با آن صفات‪ ،‬به‬
‫طور خودجوش و بدون نیاز به تفکر و تأمل‪ ،‬از انسان صادر شود‪.‬‬

‫‪ -2‬علم اخالق را تعریف کنید؟ علمی است که با معرفی و شناساندن انواع خوبیها و بدیها‪ ،‬راههای‬
‫کسب خوبیها و رفع بدیها را به ما میآموزد‪.‬‬

‫‪ -3‬سه حوزه پژوهشی اخالق را نام ببرید؟ توصیفی‪ ،‬هنجاری و تحلیلی یا فرااخالقی‪.‬‬

‫‪ -4‬اخالق توصیفی را تعریف کنید و روش آن را بیان کنید؟ به توصیف و معرفی اخالقیات افراد‪ ،‬گروهها و‬
‫جوامع مختلف میپردازد‪ .‬این گونه پژوهش با روش تاریخی و نقلی صورت میگیرد‪.‬‬

‫‪ -5‬فرق اخالق کاربردی و اخالق حرفهای را بیان کنید؟ اخالق حرفهای زیرمجموعه اخالق کاربردی است‪.‬‬

‫هدف از بعثت خویش را چه نامیدهاند؟ به کمال رساندن خُلقهای کریم و منشهای‬ ‫‪ -6‬رسول خدا‬
‫بزرگوارانه‪.‬‬

‫‪ -7‬دو کتاب دربارة اخالق کاربردی همراه با نویسندة آنها نام ببرید؟ راه روشن فیض کاشانی و آداب تعلیم‬
‫و تربیت شهید ثانی‪.‬‬

‫‪ -8‬علم آموزی ضرورتی مطلق است را توضیح دهید؟ ضرورت فراگیری علم از دیدگاه اسالم ضرورتی‬
‫مطلق است؛ یعنی نه قید افرادی دارد‪ ،‬نه قید زمانی‪ ،‬نه قید مکانی و نه هیچ قید و محدودیتی دیگر‪.‬‬

‫‪ -9‬موانع دستیابی به علم حقیقی را بنویسید؟ ‪ -1‬پیروی از حدس و گمان؛ ‪ -2‬تقلید کورکورانه؛ ‪-3‬‬
‫شتاب زدگی؛ ‪ -4‬تمایالت نفسانی‪.‬‬

‫‪ -11‬آداب اخالقی دانشجو را نام ببرید؟ ‪ -1‬اخالص؛ ‪ -2‬انتخاب استاد شایسته؛ ‪ -3‬رعایت اولویتها؛ ‪-4‬‬
‫خوب گوش دادن؛ ‪ -5‬پرسش و پرسشگری؛ ‪ -6‬ضبط و نگارش مطالب؛ ‪ -7‬تواضع در برابر استاد‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫چهل روز اخالص چه اثری دارد؟ چشمههای حکمت از قلب او بر‬ ‫‪ -11‬بنا به گفتة رسول خدا‬
‫زبانش جاری خواهد شد‪.‬‬

‫‪ -12‬چرا نیت مؤمن از عملش بهتر است؟ زیرا اوالً‪ ،‬ماهیت هر عملی با توجه به نیتی که فرد در انجام آن‬
‫داشته است مشخص میشود‪ ،‬ثانیاً در برخی روایات معتبر‪ ،‬نیت‪ ،‬عین عمل معرفی شده است‪.‬‬

‫‪ -13‬مراتب نیت در رضایت الهی را بیان کنید؟ ‪ -1‬بهرهمندی از نعمتهای الهی و دخول در بهشت؛ ‪-2‬‬
‫رهایی از عذاب الهی و ترس از جهنم؛ ‪ -3‬رضایت و خشنودی خداوند‪.‬‬

‫‪ -14‬اگر در علم آموزی نیت الهی باشد چه آثاری خواهد داشت؟ به همان اندازه که علم و دانش انسان‬
‫افزایش مییابد‪ ،‬ذلت درونی او در برابر خودش و تواضعش در برابر مردم و خوف و خشیتش در برابر‬
‫خدای متعال و درکش نسبت به دین و حقایق الهی نیز افزایش مییابد‪.‬‬

‫‪ -15‬سه شرط شنوندة خوب را بنویسید؟ ‪ -1‬در سخنان گوینده خوب دقت کند؛ ‪ -2‬شکیبا بوده و احساس‬
‫خستگی نکند؛ ‪ -3‬بتواند میان نکات اصلی گفتار گوینده و شاخ و برگهای آن تفکیک نماید‪.‬‬

‫‪ -16‬چهار گروهی که در علم آموزی دارای پاداش هستند را نام ببرید؟ ‪ -1‬پرسشگر؛ ‪ -2‬گوینده؛ ‪-4‬‬
‫شنونده؛ ‪ -4‬دوستدار آنها‪.‬‬

‫‪ -17‬آیا پرسش و پرسشگری ارزش ذاتی دارد‪ ،‬توضیح دهید؟ خیر‪ ،‬پرسشگری در صورتی دارای ارزش‬
‫اخالقی است که به منظور کشف حقیقت و فهم واقعیتی باشد وگرنه اگر برای اظهار فضل و مچگیری و‬
‫امثال آن باشد‪ ،‬کاری بسیار زشت و ناپسند است‪.‬‬

‫‪ -18‬حقوق استاد را نام ببرید؟ ‪ -1‬بزرگداشتن استاد؛ ‪ -2‬احترام مجلسش را نگه داشتن؛ ‪ -3‬به نیکویی به‬
‫سخنانش گوش دادن؛ ‪ -4‬در نزد او با صدای بلند صحبت نکردن؛ ‪ -5‬اگر کسی از استاد سؤالی پرسید در‬
‫جواب دادن بر او پیشی نگیرد؛ ‪ -6‬در محضر او با دیگران صحبت نکردن؛ ‪ -7‬در نزد استاد از دیگران غیبت‬
‫نکردن‪.‬‬

‫‪ -19‬چرا اسالم برای معلم این همه احترام و ارزش قائل شده است؟ اوالً‪ ،‬ارزشمندی خود علم و ثانیاً‪ ،‬این‬
‫کار موجب رشد و پیشرفت علم و در نتیجه پیشرفت جامعة اسالمی خواهد شد‪.‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪ -21‬نقد را تعریف کنید؟ ارزیابی منصفانة یک چیز‪.‬‬

‫‪ -21‬کمترین فایدة نقد چیست؟ سوء تفاهم پیش آمده را میتوان در فضایی صمیمی و دوستانه رفع کرد‪.‬‬

‫‪ -22‬شرایط اخالقی نقد را بنویسید؟ ‪ -1‬فهم سخن و تبحر در موضوع؛ ‪ -2‬کنار نهادن حب و بغض؛ ‪-3‬‬
‫پرهیز از نقد متقابل؛ ‪ -4‬نقد انگیخته به جای انگیزه‪ :‬به گفته بنگر نه به گوینده؛ ‪ -5‬تفکیک اندیشه و رفتار‬
‫از فرد؛ ‪ -6‬لزوم بردباری و نقدپذیری؛ ‪ -7‬پرهیز از برچسب زدن؛ ‪ -8‬آغاز کردن از خود‪.‬‬

‫‪ -23‬اهمیت و جایگاه کار را در اسالم بیان کنید؟ اسالم پاداش کسانی را که در راه تأمین معاش خود و‬
‫خانوادهشان تالش می کنند‪ ،‬همسنگ پاداش مجاهدان و رزمندگان راه خدا و بلکه باالتر از اجر آنان قرار‬
‫داده است‪.‬‬

‫عبادت را چند جزء میداند و باالترین آن چیست؟ عبادت و پرستش خداوند هفتاد‬ ‫‪ -24‬رسول خدا‬
‫جزء دارد که باالترین جزء آن‪ ،‬طلب روزی حالل است‪.‬‬

‫‪ -25‬نقش نیت و انگیزه را در ارزشمندی کار بنویسید؟ آن همه ارزشی که در اسالم برای کار ذکر شده‬
‫است‪ ،‬همگی مبتنی بر داشتن نیت و انگیزة خوب است‪ .‬اگر انگیزهای الهی و خدایی باشد‪ ،‬کار آنان از‬
‫ارزش اخالقی برخوردار خواهد بود وگرنه دارای ارزش معنوی و اخروی نخواهد بود‪.‬‬

‫‪ -26‬چگونه میتوان رابطة میان گناه و محرومیت از رزق را تبیین کرد؟ در این جهان هیچ پدیدهای بدون‬
‫علت رخ نمیدهد‪ ،‬بنابراین مصیبتها و محرومیتها و گرفتاریها نیز بدون علت نیست‪ .‬اما این را هم‬
‫میدانیم که خداوند خیر محض است و جز ارادة خیر از او سر نمیزند‪ ،‬پس علت اصلی محرومیتهای‬
‫انسان‪ ،‬اعمال و رفتارهای ناشایست خود اوست‪.‬‬

‫‪ -27‬دیدگاه اسالم را دربارة تکدیگری و گدایی بنویسید؟ درخواست کمک مالی از مردم و سربار دیگران‬
‫بودن‪ ،‬به دلیل آفات اخالقی و اجتماعی و فرهنگی فراوانی که دارد‪ ،‬به شدت مورد مذمت و نکوهش اسالم‬
‫قرار گرفته است‪.‬‬

‫‪ -28‬آیا اسالم هر نوع معاشرتی را توصیه میکند‪ ،‬توضیح دهید؟ خیر‪ ،‬اسالم هر نوع معاشرتی را توصیه و‬
‫سفارش نمیکند‪ ،‬بلکه برخی از معاشرتها را زیانبار و مخرّب دانسته و توصیه به ترک آنها کرده است‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪ -29‬در معاشرت چه معیاری باید رعایت شود؟ هرچه برای خود میپسندی برای دیگران هم بپسند‪.‬‬

‫‪ -31‬یکی از بهترین و مطلوبترین اخالقیات اجتماعی را نام ببرید؟ اصالح ذات بین (آشتی دادن میان‬
‫مردمان) که در اسالم از نماز و روزه و صدقه نیز باالتر دانسته شده است‪.‬‬

‫‪ -31‬علت برتری امت اسالمی بر سایر امتها چیست؟ عمل به فریضة امر به معروف و نهی از منکر‪.‬‬

‫‪ -32‬شرایط امر به معروف و نهی از منکر را بنویسید و کدامیک از این شرایط شامل امر به معروف و نهی‬
‫از منکر قلبی نمیشود؟ ‪ -1‬شناخت معروف و منکر؛ ‪ -2‬احتمال تأثیر؛ ‪ -3‬اصرار بر انجام منکرات و نادیده‬
‫گرفتن معروفهاست‪ .‬شرط احتمال تأثیر شامل امر به معروف و نهی از منکر قلبی نمیشود‪.‬‬

‫‪ -33‬مراتب امر به معروف و نهی از منکر را بنویسید و کدامیک وظیفه حکومت اسالمی است؟ قلبی‪ ،‬زبانی‬
‫و عملی‪ .‬مرتبة عملی وظیفة حکومت اسالمی است‪.‬‬

‫‪ -34‬شرایط یک دوست را نام ببرید؟ ‪ -1‬ظاهر و باطن دوست باید یکسان باشد؛ ‪ -2‬افتخارات دوستش را‬
‫افتخار خود و شکستهای او را شکست خود بداند؛ ‪ -3‬ثروت و قدرت‪ ،‬رفتار او را با دوستش تغییر ندهد؛‬
‫‪ -4‬چیزی را از دوستش دریغ نورزد؛ ‪ -5‬در سختیها دوست خود را رها نکند‪.‬‬

‫‪ -35‬چهار گروه از کسانی که نباید با آنها دوست شویم را نام ببرید؟ چاپلوسان‪ ،‬دروغگویان‪ ،‬فاسقان و‬
‫احمقان‪.‬‬

‫‪4‬‬