Sree AnjaneyaSvami Maahaatmyam

by Gabbita Durga Prasad

First Edition: June 2013

N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
Copies: 1000

Price. Rs.80/-

~°K«# For Copies:-

Gabbita Durga Prasad
President, "Sarasabharathi"
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæ„Ѩ™ê^£ H.No.2-405, Sivalayam Street,
Near Raja gari kota, Vuyyuru- 521 165
Krishna Dist. Phone:08676- 232797
Cell: 9989066375
e-mail: gabbita.prasad@gmail.com
sarasabharati.vuyyuru@gmail.com
http/sarasabharati.wordpress.com
http/ suvarchalanjaneyaswamy.wordpress.com

Cover Design: Kalasagar

„ѨK«∞~°}: Dtp: Ramya Bharathi, Vijayawada
ã¨~°ã¨ÉèÏ~°u
LÜ«¸º~°∞: Hõ$ëê‚lÖÏ¡
Printed : Bhavani Offset printers vja-2
 JOH˜`O«

„QÆO^äHŒ ~õ ΰ ѨiK«Ü∞« O
¿Ñ~°∞: QÆaƒ@ ^Œ∞~åæ„Ѩ™ê^£, „ѨÉÏè =u
[##O: 27–06–1940 LÜ«¸º~°∞
`«e^ŒO„_»∞Å∞: QÆaƒ@ Éè"í å#=∞‡ =∞$`«∞ºO[Ü«∞âß„ã≤Î
q^•º q=~åÅ∞: Zãπ.Zãπ.ZÖò.ã≤,
lÖÏ¡ Ѩi+¨`ü L#fl`« áê~îâ° ßÅ– LÜ«¸º~°∞ (1956)
WO@~ü, a.Zãπ.ã≤– Zãπ.P~ü.P~ü JO_£ ã≤.q.P~ü HÍÖËl–
q[Ü«∞"å_» (1956– 60)
a.~Ú._ç. – QÆ=~°fl"≥∞O\ò „>ˇ~ÚxOQ∑ HÍÖË*ò –
~å[=∞O„_ç (1963)
ZO.U. (`≥Å∞QÆ∞) – PO„^èŒ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O –
LÜ«¸º~°∞ ~åqK≥@∞ì |*Ï~°∞Ö’ "≥Åã≤# =∂ WÅ"ÕÅ∞Ê, qâßYѨ@flO (1972)
=∂ W+¨^ì =·≥ O– q"åǨÏO: N `«∂@∞Ѩe¡ ã¨∂~°º„ѨHÍâ◊ âß„ã≤,ΠѨ^•‡=uQÍ~°¡ =¸_»=
N ã¨∞=~°ÛÖÏO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ "å~°Å áê^Œ Ѩ^•‡Å‰õΩ ã¨ÉèíH˜ÎHõOQÍ ‰õΩ=∂Ô~Î – „ѨÉÏè =u`À (21–2–1964)
L^ÀºQÆO: Ѷl≤ HõÖò Ãã#· ∞û Láê^蕺ܫ∞ =$uÎ – Hõ$ëê‚lÖÏ¡
ã¨q#Ü«∞OQÍ ... Ѩi+¨`ü (1963– 1987)
– QÆaƒ@ ^Œ∞~åæ„Ѩ™ê^£ „Ѩ^•è <Àáê^蕺ܫÚÅ∞ – Hõ$ëê‚lÖÏ¡ Ѩi+¨`ü (1987– 98)
Ѩ^gŒ q~°=∞}: 30–6–1998
™êÇ≤Ïf ¿ã=
~°K«#Å∞: 500ʼnõΩ ÃÑ·QÍ "庙êÅ∂, 300ÃÑQ· Í Hõq`«Å∞
(=Ú„k`å=Ú„k`åÅ∞), PO„^è„Œ ѨÉíè ™êÇ≤Ïf QÆ"åHõO∆ , `≥Å∞QÆ∞
4
 q^•ºi÷, =¸ã≤, z#∞‰õΩ, #k, ~°=∞ºÉèÏ~°u, ÉèHí Θ ã¨∞^è,Œ z`«∞û^è,Œ
N â◊√ÉèOí , ~Ô _ç¤ *’ºu, „Ѩq∞^Œ, qǨÏOQÆ "≥Éò =∂QÆ*<·ˇ ,£ ¿ã\ì ò
b_»~ü Ѩ„uHõÅÖ’ „ѨK∞« i`åÅ∞. N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∞Ǩ`«‡ºO
`≥Å∞QÆ∞ Ѩã_≤ ,ç =„[ÉèÏ~°u, `≥Å∞QÆ∞ =∞}˜náêÅ∞, Hõ$ëê‚ lÖÏ¡
ã¨~fi° ã¨fiO, NHõ$+¨‚ ^Õ=~åÜ«∞ "≥É· =íè O, =O^Õà§◊ `≥Å∞QÆ∞ Hõ^,Œä ѨÙã¨ÎHõ „ѨK«∞~°}‰õΩ q~åàÏÅ`À ã¨Ç¨ÏHõiOz# =^•#∞ºÖˇ·# ^•`«Å‰õΩ
„QÆO^ä•ÅÖ’#∞, `å<å "åi `≥Å∞QÆ∞ ã¨O㨯 $u „Ѩ`ºÕ Hõ Hõ$`«[`˝ Å« O^Œ *Ëã∞¨ <Î åfl=Ú.
ã¨OzHõÖ’#∞ „ѨK∞« i`åÅ∞.
PHÍâ◊"å}˜ q[Ü«∞"å_» Hˆ O„^ŒO #∞Oz ™êÇ≤Ï`«º „ѨãO¨ QÍÅ∞ 1. N HÀ=∞e ™êOÉÏ=^è•x, N=∞u q[Ü«∞ÅH©; ^ŒOѨ`∞« Å∞ – ~°∂. 10,000
=∞iÜ«Ú ''PÖ’K«<å Ö’K«#O—— ^è•~å"åÇ≤ÏHõÖ’ „Ѩ™ê~åÅ∞. 2. N "ÕÅ∂i q"ÕHÍ#O^Œ, N=∞u ^Œ∞~°æ ^ŒOѨ`∞« Å∞
™êÇ≤Ï`«º ã¨Oã¨Å÷ x~°fiǨÏ}: ™êÇ≤Ïf =∞O_»e – LÜ«¸º~°∞ ã¨O™ê÷ÑH¨ õ ã¨É∞íè ºÅ∞ N "ÕÅ∂i Jâ’H±, N=∞u ã¨O^蕺~å}˜ ^ŒOѨ`∞« Å∞ ~°∂. 5,000
N "ÕÅ∂i =∞$`«∞ºO[Ü«∞ âß„ã≤,Î N=∞u q[Ü«∞ÅH©; ^ŒOѨ`∞« Å∞
– ™êÇ≤Ïf „ã¨=Ou – Hõq`å ã¨OHõÅ#O „ѨK∞« ~°}. 3. N "ÕÅ∂i ~å=∞Hõ$+¨,‚ N=∞u "Õ^=Œ e¡ ^ŒOѨ`∞« Å∞
ã¨~ã° ¨ ÉèÏ~°u, ™êÇ≤Ï`«º ™êO㨯 $uHõ ã¨OѶ∞¨ O, J^躌 ‰õΩ∆ Å∞. N "ÕÅ∂i ~°q H˜~} ° ,ü N=∞u QÍÜ«∞„u ^ŒOѨ`∞« Å∞ ~°∂. 5,000
Hõ$ëê‚lÖÏ¡ ~°K~« Ú`«Å ã¨OѶ∞¨ O, HÍ~°º=~°æ ã¨É∞íè ºÅ∞. N "ÕÅ∂i ǨÏiH˜+<¨ ,£ N=∞u âßiHõ ^ŒOѨ`∞« Å∞
ѨÙã¨HÎ õ „ѨK∞« ~°}Å∞: ã¨~ã° ¨ ÉèÏ~°u P^èfiŒ ~°ºOÖ’ ã‘fiÜ«∞ ã¨Oáê^ŒH`õ fi« OÖ’ 11 ѨÙã¨HÎ ÍÅ∞ 4. _®II ~åK«H˘O_» #~°ãO≤ ǨÏâ◊~‡° , N=∞u _®II J#flѨÓ~°‚ ^ŒOѨ`∞« Å∞ – ~°∂.5000
„ѨK∞« ~°}. ã‘fiÜ«∞ „QÆO^ä•Å∞ – PO„^èŒ "Õ^Œ âß„ã¨Î q^•ºÅOHÍ~°∞Å∞, 5. N HÀ<Õ~∞° K«O„^ŒâYı ~°~å=Ù ^ŒOѨ`∞« Å∞ – ~°∂. 2,000
[# "Õ=∞#, ^Œ~≈° hÜ«∞ ^Õ"åÅÜ«∂Å∞, N ǨÏ#∞=∞^£ Hõ^•ä xkè, 6. N K«`∞« ~ˆ fi^Œ∞Å =∞^è∞Œ ã¨∂^Œ# =¸iÎ, N=∞u ~å[ºÅH©; ^ŒOѨ`∞« Å∞– ~°∂. 1,116
ã≤^Ü úŒ ∂≥ y ѨÙOQÆ=ÙÅ∞, N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO. 7. N z`«[Î Å∞¡ Éè"í åh â◊OHõ~~° å=Ù, N=∞u Ѩ^‡Œ N ^ŒOѨ`∞« Å∞ – ~°∂. 1,116
ÉÏ¡QÅ∑ x~°fiǨÏ}: JO`«~å˚ÅO (WO@Ô~fl\ò)Ö’ ã¨~㰠ɨ Ïè ~°u, N ã¨∞=~°ÛÖÏO[<ÕÜ∞« 8. N HÀQÆO\˜ N "≥OHõ>âË fi◊ ~°~å=Ù, N=∞u Ѩ^‡Œ [ ^ŒOѨ`∞« Å∞ – ~°∂. 1,116
™êfiq∞ J<Õ ~Ô O_»∞ ÉÏ¡Q∞Æ Å x~°fiǨÏ}. 9. N Ü«Ú.ÅH©; <å~åÜ«∞}, N=∞u ã¨∞*Ï`« ^ŒOѨ`∞« Å∞ – ~°∂. 1,000
ѨÙ~°™ê¯~°O: Hõ$ëê‚lÖÏ¡ L`«=Î ∞ „Ѩ^•è <Àáê^蕺ܫ∞ ѨÙ~°™ê¯~°O. 10.N Pˆ~Ѩe¡ â’Éè<í å„nâ◊fi~° ~å=Ù, N=∞u ã≤O^è∞Œ [ ^ŒOѨ`∞« Å∞ – ~°∂. 516
HÍňHÑ∆ O¨ : x`«º ™êÇ≤Ïf Ѩ~#°î O, ™êÇ≤Ïf "åºã¨OQÆO, ÉÏ¡Q∞Æ Å x~°fiǨÏ}. 11.N 'ǨÏ#∞=∞— =∂ã¨Ñ„¨ uHõ – ~°∂. 500
™È^Œ~° ™È^ŒiÅ∞: `«=Ú‡_»∞– QÆaƒ@ Hõ$+¨"‚ ∂≥ ǨÏ<£, =∞~°^ÅŒ ∞ ã¨∞h`«. 12.N QÆ∞„~åÅ <Õ`år – ~°∂. 501
JHõ¯– "ÕÅ∂i ^Œ∞~°,æ ÉÏ=QÍ~°∞ q"ÕHÍ#O^£. 13.N Zãπ. "≥OHõ>âË fi◊ ~° ~å=Ù, N=∞u q[Ü«∞ Kå=ÚO_Õâfi◊ i ^ŒOѨ`∞« Å∞–~°∂. 500
ã¨O`å#O: ‰õΩ=∂~°∞_»∞ – =∞$`«∞ºO[Ü«∞ âß„ã≤,Î HÀ_»Å∞ – ã¨=∞`«, 14.N ѨÖÏ¡ #~°ãO≤ Ǩ~å=Ù, N=∞u t=áê~°fiu ^ŒOѨ`∞« Å∞ – ~°∂. 500
=∞#∞=∞Å∞ – ã¨OHõÖòÊ, Éè∞í =# ™ê~Ú. 15.ã¨fisæÜ∞« `«∂@∞Ѩe¡ Ѩ^•‡=`«=∞‡QÍi *Ï˝ÑH¨ Í~°Oú ‰õΩ=∂~°∞_»∞
‰õΩ=∂~°∞_»∞ – ÅH©; #~°ãO≤ Ç¨Ï â◊~‡° , HÀ_»Å∞ – WOk~°, N P#O^£, N=∞u ~°∞H˜‡}˜ ^ŒOѨ`∞« Å∞ – ~°∂. 500
=∞#∞=∞Å∞ – N ǨÏ~°¬ ™ê~Ú, =∞#∞=∞~åÅ∞ – ǨÏi¬`åO[e. 16.N Hˆ . ~°OQÆ~å=∂#∞[O ^ŒOѨ`∞« Å∞ – ~°∂. 500
‰õΩ=∂~°∞_»∞ – <åQÆ QÀáêÅ Hõ$+¨=‚ ¸iÎ, HÀ_»Å∞ – ~å}˜, 17.N `«∞=∞‡Å K«Å=∞Ü«∞º ^ŒOѨ`∞« Å∞ – ~°∂.500
=∞#∞=∞_»∞ – Q“`«"∞£ N K«~} ° ,ü =∞#∞=∞~åÅ∞ – ~°=∞º. 18.N ѨÙ=ÙfiÅ #~°ãO≤ Ǩ~å=Ù N=∞u Hõ~∞° }Ïxkè ^ŒOѨ`∞« Å∞ – ~°∂.500
‰õΩ=∂~°∞_»∞ – "≥OHõ@ ~°=∞}, HÀ_»Å∞ – =∞¿ÇÏâ◊fii
‰õÄ`«∞~°∞ – HÀ=∞e q[Ü«∞ÅH˜;, JÅ∞¡_∞» – HÀ=∞e
™êOÉÏ=^è•x, =∞#∞=∞Å∞ – NˆH`ü, Pâ◊√`À+π, ёܸ « +π. b
5 6
 25 ‰õΩâ’`«=Î Úx Hõ^.Œä ....................................................... 66
q+¨Ü∞« ã¨∂zHõ 26 Hˆ â◊=Ùx Hõ^.Œä ..................................... ....................... 67
27 ^Œi„^Œ „ÉÏǨχ}∞_ç Hõ^.Œä ................................................ 69
1 PO[<ÕÜ∞« =∞O„`ÀѨ^âÕ ◊ ÅHõ} ∆ O ...................................... 9 28 ã¨∞^ŒO`«∞x Hõ^.Œä ........................................................ 71
2 q[Ü«Úx Hõ^.Œä ............................................................ 11 29 ǨÏ#∞=∞ ã¨`庄QÆÇϨ O.................................................... 73
3 "≥∞Oÿ ^Œ∞x Hõ^.Œä ............................................................. 14 30 =∂~°∞u „Ѩu[˝....................................................... 76
4 „|Ǩχ ^Õ=Ùx K«i„`«O.................................................... 16 31 â◊x"å~° =∞Ç≤Ï=∞ – 1............................................... 79
5 hÅ∞_ç Hõ^Œä – 1.......................................................... 19 32 â◊x"å~° =∞Ç≤Ï=∞ – 2............................................... 81
6 hÅ∞_ç Hõ^Œä – 2......................................................... 22 33 ™œO^Œ~º° HÍO_»........................................................ 84
7 ^Œ∞~åfi㨠=∞ǨÏi¬ Hõ^Œä – 1.............................................. 25 34 N ǨÏ#∞=∞`ü ã¨∂HõOÎ .................................................... 86
8 ^Œ∞~åfi㨠=∞ǨÏi¬ Hõ^Œä –2.............................................. 27 35 N~å=Úx QÆ∞} ™œO^Œ~åºÅ∞......................................... 88
9 ^èfiŒ [ ^Œ`∞« xÎ Hõ^Œä – 1................................................... 29 36 ǨÏ#∞=∞, *ÏO|=O`«∞Öˇ=~°∞?........................................ 91
10 ^èfiŒ [ ^Œ`∞« xÎ Hõ^Œä – 2 ................................................. 32 37 â◊~å"À^ŒÜ∞« „=`«O – 1............................................... 92
11 HõÑÅ≤ ∞x Hõ^.Œä ............................................................ 34 38 â◊~å"À^ŒÜ∞« „=`«O – 2............................................... 94
12 ™È=∞^Œ`∞« xÎ Hõ^.Œä .......................................................... 37 39 q+¨Øp Hõ^.Œä ............................................................. 96
13 QÍÅ=ÙxHõ^äŒ............................................................. 39 40 N ǨÏ#∞=∞`ü Hˆ „∆ `åÅ∞.................................................. 97
14 Hõâº◊ ѨÙx Hõ^.Œä ....................................... ................... 41 41 N ǨÏ#∞=∞`«∞¯O_»O.................................................... 99
15 ǨÏiâ◊~‡° Hõ^.Œä ........................................................... 43 42 N ǨÏ#∞=∞O`Õâfi◊ ~°O.................................................. 101
16 „uâ◊¥Å ~À=Úx Hõ^Œä – 1............................................. 45 43 â◊`É« ÏǨï=Ù Hõ^.Œä ...................................................... 103
17 „uâ◊¥Å ~À=Úx Hõ^Œä – 2.............................................. 47 44 N~å=Úx `«Ñ¨ã¨∞û................................................... 105
18 <åQÆHõ#º K«i„`«........................................................ 50 45 N ǨÏ#∞=∞`Õ¯â◊fi~°O................................................... 107
19 ã¨∞=ÚY∞x Hõ^.Œä ....................................................... 52 46 ‰õΩOaèháêÅ∞x Hõ^.Œä .................................................. 109
20 Ü«∞=<åâ◊√fix Hõ^äŒ...................................................... 54 47 QÆO^è㌠O≤ ^è∂Œ ~° qâı+O¨ ................................................ 112
21 ǨÏ#∞=∞`«∞Ê~° Éè‰í Ωõ ÅÎ Hõ^.Œä ............................................. 56 48 ǨÏ#∞=∞ Éè’[# Hõ^.Œä ................................................. 114
22 ^è•i‡‰õΩx Hõ^äŒ............................................................59 49 N ǨÏ#∞=∞O`«∞x "Õ^•O`« Hõ^.Œä ..................................... 116
23 ǨïOHÍ~° =∞O„`« =∞Ç≤Ï=∞............................................... 61 50 N ǨÏ#∞=∞ w`åÉèÏ+¨º L^ŒO`«O..................................... 118
24 ~°`åflHõ~∞° x Hõ^Œä ......................................................... 63
7 8
 =∞Ǩ`«‡ºO =Å¡<Õ JQÆã∞¨ ºÎ _»∞ ã¨ÑÎ̈ ã¨=Ú„^•Å h\˜x ѨÙ_çãe≤ Ö’ Ѩ\ ì̃ `åQÆ QÆeQÍ_»∞.
J~°∞x˚ H˜, cè=ÚxH˜ â◊„`«∞=ÙÅ#∞ [~ÚOKÕ â◊H,Î̃ nx=ÖË¡ HõeyOk. qcè+} ¨ ∞_»∞ D
=∞O„`«O =ÖË¡ âßâ◊fi`« ã¨OѨ^#Œ ∞ N ~å=∂#∞„QÆÇϨ O`À á⁄O^•_»∞.
=∞#∞=∞#‡O„`«O KÕ`« [Ü«∞O, Q“~°=O, ~å[ºO, [# =â◊ºO, JK«OK«Å
ÉèÏQƺO HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. ^è~Œ å‡~°,ú HÍ=∞ "≥∂H∆ÍÅ∞, PѨ^ÅŒ #∞ áÈQ˘@∞ì HÀ=@O, â◊„`«∞
[Ü«∞O, x„QÆÇ¨ #∞„QÆÇϨ â◊HÎ̃ nx=Å¡ ™ê^躌 =∞=Ù`«∞Ok. "åH˜ûkú, Ѩل`« ã¨O`å#O,
JÃ+âì· fi◊ ~åºÅ∞ ã≤k™ú êÎ~Ú. J~Ú`Õ QÆ∞~°∞=ÚY`å D =∞O„`åxfl LѨ^âÕ O◊ á⁄Ok,
QÆ∞~°∞=Ù#∞ ã¨O`«$Ñ≤ΠѨiz ^蕺x¿ãÎ Q˘Ñ¨Ê Ѷe¨ `«O =ÙO@∞Ok. Ѩiâ◊√^Œ"ú ∞≥ #ÿ =∞#ã¨∞`À
#∂@ Zxq∞k™ê~°∞¡ =∞O„`åxfl [Ñ≤OKåe. Jxfl q^ŒºÅ‰õΩ Wk P^è•~°"∞≥ #ÿ =∞O„`«O.
ѨOK« =„HõÎ =∞Ǩ q^Œº QÆ∞~°∞Hõ$Ѩ =Å¡ ™ê„=∂[º ™ê^èŒ#‰õΩ `À_»Ê_»∞`«∞Ok. N
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–1
PO[<ÕÜ∞« =∂Ǩ`出xfl, "≥~Úº t~°ã∞¨ ûÅ∞#fl Pkâı+µ¨ _»∞ ‰õÄ_® =O^ŒÅ ã¨O=`«û~åÅ∞
K≥ÑÊ≤ <å `«~Q° ^Æ ∞Œ .—— Jx Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬ "≥∞„ÿ `ÕÜ∞« =ÚxH˜ N PO[<ÕÜ∞« =∞O„`«O
=∂Ǩ`出xfl =i‚Oz K≥áêÊ_»∞. b
N PO[<ÕÜ∞« =∞O„`ÀѨ^âÕ ◊ ÅHõ}
∆ O
XHõÑÙ¨ Ê_»∞ Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬x "≥∞„ÿ `ÕÜÚ« _»∞ WÖÏ „ѨtflOKå_»∞ ''HõeHÍÅOÖ’
^Œ∞MÏÅ#∞ ^Œ∂~°O KÕ¿ãk, ^•i„^•ºxfl áÈQ˘>Ëkì , "åº^è∞Œ Å #∞O_ç ~°HO∆˜ KÕk, ã¨~fi° ^•
q[Ü«∂Å#∞ KÕ‰Äõ ~ˆ Ûk J~Ú# =∞O„`«O U^≥<· å =ÙO>Ë `≥eÜ«∞*ËÜ∞« O_ç.—— ^•xH˜ P
=∞ǨÏi¬ ã¨O`À+≤Oz ''"≥∞ÿ„`ÕÜ«∂! =∞Oz „Ѩâ◊fl "Õâß=Ù. h ^•fi~å Ö’HÍxH˜
LѨÜ∂≥ QÆH~õ "° ∞≥ #ÿ =∞O„`åxfl K≥áêÎ#∞ q#∞. Jk ã¨HÅõ "Õ^⌠߄ã¨,ΠѨÙ~å}Ï^Œ∞Å ™ê~°"∞Õ .
"≥O@<Õ Ñ¶e¨ `åxflKÕÛk. <Õ#∞ XHõ™êi ã¨~Ü ° Ú« #k ^ŒQ~æÆ ° =ÙO_»QÍ, <å `«O„_ç =ã≤+µ¨ _ì ∞»
<å‰õΩ "≥O@<Õ Ñ¶e¨ `«O WKÕÛ =∞O„`åxfl LѨ^tÕ OKå_»∞. t=, "≥+· =‚¨ , â߈HÜ Î ∞« , QÍ}ÏѨ`º«
=∞O„`åÅ∞ "≥O@<Õ ã¨`Ê« eù `åÅ#∞ W=fi=Ù. "≥O@<Õ Ñ¶e¨ `«q∞KÕÛ =∞O„`åÅÖ’ ÅH©;
<å~åÜ«∞} q^Œº, Éè"í åh â◊OHõ~° q^•º, ã‘`å~å=∞ =∞Ǩ q^•º, ǨÏ#∞=∞#‡Ç¨ q^Œº
KåÖÏ =ÚYº"≥∞#ÿ q. g\˜ `«~∞° "å`« #$ã≤OÇ¨Ï q^Œº, „|Ǩ‡„ãÎ̈ q^Œº J™êÎ~‚° =∂~°∞f
q^Œº. Zxq∞^Œ=k ™ê„=∂[º ÅH©; q^Œº, `˘q∞‡k =∞Ǩ QÆ}Ѩu q^Œº, Ѩk ™œ~°
q^Œº, Ѩ^HŒ ˘O_»=k ^ŒH} ∆˜ HÍm q^Œº, Ѩ<fl≥ O_»= q^Œº zO`å=∞}˜ q^Œº. g\˜<Õ
^•fi^Œâ◊ q^ŒºÅ∞ JO\Ï~°∞. g\˜Ö’ ^ŒH} ∆˜ HÍoHÍ q^Œº XHõ¯ ~å„uÖ’ U PKå~°=¸
áê\˜OK«Hõ áÈ~Ú<å Ѷe¨ `åxfl KÕ‰Äõ ~°∞ã¨∞OÎ k. WO^Œ∞Ö’ J#∞Ö’=∞, „ѨuÖ’=∞OQÍ
Ü«∂Éè̌· =~å‚Å∞ =ÙO\Ï~Ú. ÉÏQÍ [Ñ≤¿ãÎ „|Ǩ‡„ãÎ̈ q^•º =∞Oz Ѷe¨ `å<Õfl Wã¨∞OÎ k.
#$ã≤OÇ¨Ï q^Œº WO`«HOõ >Ë `«‰Ωõ ¯= HÍÅOÖ’ Ѷe¨ ã¨∞OÎ k. g\˜ Jxfl\˜HOõ >Ë QÆ∞~°∞=Ù
^•fi~å á⁄Ok# ''ѨOK« =„HõΠǨÏ#∞=∂<£ =∞O„`«O—— j„Ѷ∞¨ OQÍ ã≤kxú ã¨∞OÎ k. D [Ѩ
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 9 10 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO

N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–2
q[Ü«Úx K«i„`«
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞x JiÛOz `«iOz# Éè‰í Ωõ ÅÎ K«i„`«Å#∞ Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬,
"≥∞„ÿ `ÕÜÚ« xH˜ `≥eáê_»∞. JO^Œ∞Ö’ q[Ü«Úx K«i„`«#∞ =ÚO^Œ∞QÍ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åfl#∞.
„`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ ''K«O„^Œ HÀ}O—— J<Õ „Ѩãk≤ ú K≥Ok# #QÆ~O° =ÙOk. ^•xfl
q[Ü«Ú_»∞ J<Õ =∞Ǩ~åA áêeã¨∞<Î åfl_»∞. J`«_∞» |Åâße, â◊„`«∞ ã¨OǨ~°‰Ωõ _»∞,
ã¨=∞~°∞_ú ∞» . Ü«Ú^Œú q^ŒºÖ’ KÕ~Ú uiy# "å_»∞. <åÅ∞QÆ∞ k‰õΩ¯ÅÖ’ =Ù#fl ~å*ϺÅhfl
[~ÚOz ™êfinè#O KÕã¨∞HÀ"åÅ<Õ |Å"≥∞ÿ# HÀÔ~¯ J`«xH˜ HõeyOk. ~å*Ϻxfl
‰õΩ=∂~°∞ʼnõΩ JѨÊyOz, ÃÑ^ŒÌ Ãã#· ºO`À,*ˇ„· `«Ü∂« „`«‰Ωõ |Ü«∞ÖË~Ì å_»∞. H˘O`« „ѨÜ∂« }O
KÕã#≤ `«~∞° "å`« ''QÆ~æ° =∞ǨÏi¬—— P„â◊=∞O KÕ~å_»∞. Ãã<· åºxfl ^Œ∂~°OQÍ =ÙOz, `å<˘Hõ¯_Õ
=∞ǨÏi¬x ã¨O^Œi≈OKå_»∞. ÉèíHÎ̃`À PÜ«∞#‰õΩ #=∞㨯iOz xÅ∞K«∞<åfl_»∞. P`«x
„â◊^‰úŒ Ωõ ÉèHí HΘ ˜ ã¨O`À+≤Oz# QÍ~°∞_æ ∞» ‰õΩâ◊Å „Ѩâfl◊ Å`À ™êfiQÆ`O« ѨeH˜, Pu^躌 O WKåÛ_»∞.
QÆ~=æ° Úx – ~å*ˇ#· q[Ü«Ú_ç`À ''~å*Ï! ™êfiQÆ`O« . ZHõ¯_» #∞Oz |Ü«∞ÖË~Ì å=Ù?
ZHõ¯_ç ^•HÍ „ѨÜ∂« }O?—— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ~åA q[Ü«Ú_»∞ q#Ü«∞O`À
''=∞ǨÏs¬! g∞ J#∞„QÆÇϨ O =Å¡ JO`å ÉÏQÍ<Õ =ÙOk. WO\˜ #∞OKÕ |Ü«∞ÖË~Ì å#∞.
ã¨~°fi k‰õΩ¯ÅÖ’ =ÙO_Õ ~å*ϺÅhfl [~ÚOKåÅ<Õ HÍOHõ∆`À kyfi[Ü«∞ Ü«∂„`«‰õΩ
|Ü«∞ÖË~Ì å#∞. <å kyfi[Ü«∞ Ü«∂„`« ã¨ÑŨ¶ O HÍ=\ÏxH˜ g∞ Pj~åfi^ŒO W=fiO_ç,
<å‰õΩ Ѩx ™ê#∞‰õÄÅO J=\ÏxH˜ WOHÍ U^≥<· å LáêÜ«∞O =ÙO>Ë ÃãÅq=fiO_ç—— Jx
q#flqOKå_»∞.
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 11
QÆ~°æ=∞ǨÏi¬ ã¨O`À+≤Oz ''h HÀiHõ =∞Oz^Õ. J~Ú`Õ U ѨxÔH·<å ^≥·=
J#∞„QÆÇϨ O HÍ"åe. JѨÙÊ_Õ P HÀiHõ <≥~"° ~Õ ∞° `«∞Ok. ã¨ÑŨ¶ =∞<À~°^∞Œè _»"·≥ 'q[Ü«Ú_»∞—
J<Õ ¿Ñ~°∞ ™ê~°Hú Oõ KÕã∞¨ HÀ. Z<Àfl =∞O„`åÅ∞<åfl~Ú. HÍx j„Ѷ∞¨ OQÍ Ñ¶Å¨ ã≤kú xKÕÛk
=∂„`«O ''ǨÏ#∞=∞#‡O„`«O—— XHõ¯>Ë. Jk Éèí‰õΩÎʼnõΩ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ =ÙO@∞Ok.
Ü«Ú^ŒOú Ö’ [Ü«∂xfl h‰õΩ JOkã¨∞OÎ k. <Õ#∞ h‰õΩ P =∞Ǩ =∞O„`åxfl LѨ^tÕ ™êÎ#∞.
^•xfl „uHõ~}° â◊√kúQÍ, ÉèHí ,Θ „â◊^ÅúŒ `À [Ñ≤OK«∞. #∞=Ùfi J#∞H˘#flk ™êkèOK«QÅÆ ∞QÆ∞`å=Ù——
Jx K≥Ñ≤Ê, c[ ã¨Ç≤Ï`«OQÍ, =∞O„`«, L^•ú~°, <åºã¨ ѨÓ~°fiHõOQÍ JëêìHõ∆s
ǨÏ#∞=∞#‡O„`åxfl QÆ~∞° _æ ∞» , q[Ü«ÚxH˜ LѨ^tÕ OKå_»∞.
QÆ~åæ„â◊=∞OÖ’<Õ q[Ü«∞ =∞ǨÏ~åA =ÙO_ç, PÜ«∞# ã¨xflkèÖ’<Õ =∞O„`«O
g∞^Œ, =∞O„`« ^≥=· O J~Ú# PO[<ÕÜÚ« x g∞^Œ ã¨=∂# ÉèÏ=O`À qâßfiã¨=Ú, Q“~°==Ú
K«∂ѨOz, 108 ™ê~°∞¡ [Ñ≤OKå_»∞. N PO[<ÕÜÚ« _»∞ Ѩ~=° ∞ „Ñ‘u K≥Ok, ã¨∞„w"å^Œ∞Å`À
Hõeã≤ JHõ¯_» „Ѩ`«ºHõ∆O JÜ«∂_»∞. P#O^ŒÉÏëêÊÅ∞ HÍ~°∞`«∞O_»QÍ, q[Ü«Ú_»∞,
"åÜ«Ú#O^Œ#∞_çH˜ ™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~åÅ∞ KÕâß_»∞. <åÅ∞QÆ∞ =ÚMÏÅ∞ HõÅ „|Ǩχ,
P~°∞ =ÚMÏÅ Pkâı+µ¨ _»∞ Pâ◊Û~°ºÑ¨_@ Õ ∞¡ XˆH XHõ =ÚYOQÆÅ q[Ü«Ú_»∞ ǨÏ#∞=∞#∞
ÃщõΩ¯ q^è•Å H©iOÎ Kå_»∞. J<ÕHõ ™È΄`åÅ∞ KÕã≤ ÉèHí Î̃ „ѨH\õ O˜ K«∞H˘<åfl_»∞.
ǨÏ#∞=∞ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ ã¨O`«$Ñ≤Î K≥Ok. q[Ü«Úx`À ''h Ü≥∞_»Å „Ѩã#¨ ∞fl_çx
JÜ«∂º#∞. h‰õΩ â◊√ÉèOí HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. U^≥<· å =~°O W™êÎ#∞ HÀ~°∞HÀ—— J<åfl_»∞
=∞#ã¨∞Ö’ ã¨O`À+≤Oz, ^Àã≤e Xyæ "åÜ«Úã¨∞`«∞#∞H˜ =∞m§ #=∞㨯iOz ''Ju `«‰Ωõ ¯=
HÍÅOÖ’<Õ <å‰õΩ ^Œ~≈° #O WzÛ, ##∞fl Hõ$`å~°∞_ú xç KÕâß=Ù =∞Ǩ |Å=O`å, PO[<ÕÜ∂« !
h ^Œ~°≈#"Õ∞ HÀiHõÅxfl\˜h f~°∞ã¨∞ÎOk. J~Ú<å <å g∞^Œ „¿Ñ=∞`À =~°O
HÀ~°∞HÀ=∞<åfl=Ù, f~°∞™êÎ#x JÉèíÜ«∞O ‰õÄ_® WKåÛ=Ù. h Hõ$Ѩ Jáê~°O. <å
=∞#ã¨∞Ö’ <åÅ∞QÆ∞ kâ◊Å∞ [~ÚOKåÅ<Õ HÀiHõ =ÙOk. h J#∞„QÆÇϨ O HÍ"åe.
^•xx fiÛ, <å‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕ~Ú—— Jx „áêi÷OKå_»∞.
PO[<ÕÜÚ« _»∞ J`«x q#Ü«∞ =K«<åʼnõΩ ã¨O„Ñ‘`∞« _≥,· "å`«ûźO`À ''~å*Ï!
<åÅ∞ˆQq∞\˜? Ѩk k‰õΩ¯Å#∞ [~ÚOz q[Ü«Ú_»∞ J<Õ ¿Ñ~°∞ ™ê~°÷HõO KÕã¨∞HÀ.
J~Ú`Õ, D [#‡Ö’ h HÀiHõ f~°^∞Œ . ~åÉ’ÜÕ∞ ^•fiѨ~° Ü«ÚQÍO`«OÖ’ D HÀiHõ
<≥~"° ~Õ ∞° `«∞Ok. JѨÙÊ_»∞ #∞=Ùfi ã¨fi~åækÑè u¨ ^Õ"OÕ „^Œ∞x ‰õΩ=∂~°∞_ç "≥[· x‡™êÎ=Ù. N
Hõ$+¨µx‚ ™ê~°kQè Í KÕã∞¨ HÀx, Jxfl k‰õΩ¯Å#∞ [~Ú™êÎ=Ù. ‰õΩ~°∞Hˆ „∆ `« ã¨O„QÍ=∞OÖ’
H“~°=ÙÅ#∞ [~Ú™êÎ=Ù. JѨÙÊ_»∞ h ~°^•è xH˜ <Õ#∞ *ˇO_®ÃÑ· Jkè=ã≤Oz, h‰õΩ q[Ü«∞O
KÕ‰Äõ ~°∞™êÎ#∞. <Õ#∞ =ÙO_Õ P *ˇO_®#∞ ''HõÑ^≤ fiŒè [O—— JO\Ï~°∞.
x#∞fl ''HõÑ^≤ fiŒè A_»∞—— Jx Ñ≤Å∞™êÎ~∞° —— Jx =~°O „Ѩ^•#O KÕã≤ =∂~°∞u
JO`«~å÷#O JÜ«∂º_»∞. ǨÏ#∞=∞ K≥Ñ≤Ê# =∂@ qx, q[Ü«∞ =∞Ǩ~åA `«#
12 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
 *ˇ·„`«Ü«∂„`«#∞ q~°q∞OK«∞HÀx, QÆ~°æ =∞Ǩ=Úx Pjã¨∞ûÅ#∞ JO^Œ∞H˘x, PÜ«∞#‰õΩ
#=∞㨯iOz, =∞m§ ~å[^è•xH˜ KÕ~°∞H˘<åfl_»∞. ~å*Ϻxfl ^èŒ~°‡ ã¨=∞‡`«OQÍ „Ѩ*Ï
Hˆ =∆ ∞OQÍ Ñ¨iáêeOz, z=iH˜ ã¨fi~°Öæ ’HõO KÕ~å_»∞b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 13
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–3
"≥∞Oÿ ^Œ∞x Hõ^Œä
ѨÓ~°fiO ã¨∞O^Œi J<Õ XHõ Ѩ@}ì O =ÙO_Õk. Jk ¿Ñ~°∞‰õΩ `«Q@
æÆ ∞ì, ã¨~åfiOQÆ
ã¨∞O^Œ~O° QÍ =iúeO¡ k. JO^Œ∞Ö’ "≥∞Oÿ ^Œ∞_»∞ J<Õ XHõ „ÉÏǨχ}∞_»∞ LO_Õ"å_»∞. "Õ^Œ
âß„™êÎÅhfl ÉÏQÍ K«^∞Œ =ÙH˘#fl"å_»∞. J`«xH˜ ''ǨÏ#∞=∞#‡O„`«O—— JO>Ë =∞Ǩ „Ñ‘u.
Jxfl\˜ ™ê~°O JO^Œ∞Ö’<Õ =ÙOk Jx `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞. x`«ºO P =∞O„`åxfl [Ñ≤ã∂¨ ,Î
x+ì̈QÍ rqOKÕ"å_»∞. =∞#ã¨∞Ö’ U q^è"Œ ∞≥ #ÿ HÀiHõÅ∞ J`«xH˜ ÖË=Ù. xëê¯=Ú_»∞QÍ
rqOK«@O <Õ~∞° ÛH˘<åfl_»∞.
"≥∞ÿO^Œ∞_çH˜ HÍj "≥o¡ N qâ◊fi<å^äŒ∞}˜‚ ^Œi≈OKåÅh, QÆOQÍ ™êfl#O`À
ѨÙÅH˜OKåÅx JxÑ≤OzOk. KåÖÏ „ѨÜ∂« ã¨Ñ_¨ ç #_çz "å~°}Ïã≤ KÕ~å_»∞. QÆOQÍ
#kH˜ ^ŒH} ∆˜ f~°O KÕ~å_»∞. P #n=∞ `«eH¡ ˜ ÉèHí `Î̃ À #=∞㨯iOKå_»∞. #k xO_»∞QÍ
„Ѩ=Ç≤Ï™ÈÎOk. ^•xfl ^•>Ë =∂~°Oæ HÀã¨O PÖ’zã¨∞<Î åfl_»∞. H˘O`«¿ãѨ\ H˜ ˜ #kÖ’H˜
XHõ Ѩ_=» =zÛOk. ^•xx ZHͯ_»∞. Ѩ_=» ÉÏQÍ<Õ H˘O`« ^Œ∂~°O „ѨÜ∂« }O
KÕãO≤ k. `«~åfi`« ^•x J_»∞QÆ∞# ~°O„^èOŒ U~°Ê_ç#@∞¡ QÆ∞iÎOKå~°∞. h~°∞, ^•x ^•fi~å
Ѩ_=» Ö’H˜ KÕ~∞° `ÀOk. Ѩ_=» |~°∞"≥H¯˜ , =ÚxyáÈ=\ÏxH˜ ã≤^OúŒ QÍ =ÙOk. ÉèÜ í ∞« O
"Õã#≤ "≥∞Oÿ ^Œ∞_»∞, `«Åg∞^Œ =„™êÎxfl HõÑÙ¨ ÊH˘x, ÉèHí `Θ À ''ǨÏ#∞=∞#‡O„`åxfl—— Ѩiãî ∞¨ <Î åfl_»∞.
ǨÏ#∞=∞ nxx QÆ=∞xOz, `«# Éè‰í Ωõ xÎ HÍáê_®Å<Õ ã¨OHõÅÊ#`À XHõ ''"å#~°—— ~°∂ѨO
^èiŒ Oz, P Ѩ_=» #∞ <≥u#Î ÃÑ@∞ìH˘x QÆOQÍ #kH˜ L`«~Î ° ÉèÏQÆO =~°‰Ωõ fã¨∞H˘x "≥o,¡
JHõ¯_» =∞#∞+¨µºÅO`å K«∂ã¨∞OÎ _»QÍ J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞. nxfl QÆ=∞xOz# "å~°O^Œ~∂°
Pâ◊Û~°ºO`À xO_çáÈÜ«∂~°∞. ÉèHí `Î̃ À, P HÀuH˜ #=∞㨯iOKå~°∞. Ѩ_=» Ö’ xâ◊ÛÅ
[ѨOÖ’ =Ù#fl "≥∞Oÿ ^Œ∞_çH˜ W^Õg∞ `≥b^Œ∞. `≥Å"¡ åi ÖËz K«∂¿ãã¨iH˜ QÆOQÆ X_»∞#¤
Ѩ_=» =ÙO_»@O K«∂ã≤ Pâ◊Û~°ºÑ¨_®¤_∞» . Ѩ_=» ZÖÏ WO`« „Ѩ=∂^ŒO #∞Oz `«ÑÊ≤ OK«∞H˘x
X_»∞‰¤ Ωõ KÕiO^À `≥bÖË^∞Œ . JѨÙÊ_»∞ X_»∞#¤ =Ù#fl XHõ =∞x+≤ XHõ =∞Ǩ "å#~°O D
Ѩ_=» #∞ `«Åg∞^Œ "≥∂ã¨∞H˘x X_»∞‰¤ Ωõ KÕiÛ "≥oá¡ È~ÚO^Œx K≥áêÊ_»∞.
"≥∞Oÿ ^Œ∞_çH˜ Pâ◊Û~°ºO "Õã≤ ''g∞~°∞ ѨÙ}Ϻ`«∞‡Å∞, "å#~° ~°∂ѨOÖ’ ǨÏ#∞=∞#∞
^Œi≈OKå~°∞. [ѨO KÕã∂¨ Î <Õ#∞ Un QÆ=∞xOK«ÖHË áõ ÈÜ«∂#∞. <Õ#∞ J^Œ$+ì̈ÇÏ‘ #∞}˜.‚
ǨÏ#∞=∞ ^Œ~≈° #O á⁄O^Œx D â◊s~°O =$^è•. QÆOQÆ áêÅ∞ KÕ™êÎ#∞—— Jx K≥ÑÊ≤ QÆOQÍ
#kÖ’H˜ ^Œ∂Hõ\ÏxH˜ ã≤^"úŒ ∞≥ <ÿ å_»∞. JѨÙÊ_»∞ ǨÏ#∞=∞ Ѩ@∞ì =„™êÎÅ∞ ^èiŒ Oz, "å`«ûźO`À
x[~°∂ѨO`À "≥∞Oÿ ^Œ∞xH˜ ^Œ~≈° #O WKåÛ_»∞. ǨÏ~°¬ ѨÙÅH˜`∞« _≥· "≥∞Oÿ ^Œ∞_»∞ ǨÏ#∞=∞#∞
14 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
 ã¨∞ÎuOKå_»∞.
''L„ëêì ~°∂_è,» ã¨∞=~°ÛÖÏ ã¨ÇϨ K«~,° ã¨∞„w= q∞„`åO[<å ã¨∂<À, "åÜ«Ú‰õΩ=∂~°,
Hˆ ã¨i `«#∂*Ï JH∆Ík ^≥`· º« HÍO`«HÍ, ã‘`å â’Hõ ǨÏ~å, Jyfl #O^Œ<å, ã¨∞q∞„`å
ã¨OÉè=í , „áê}^•–N cè=∂„QÆ[, â◊OÉè∞í Ѩل`«, ǨÏ#∞=∂<£, ѨOKå㨺 `«∞Éèºí O #=∞:——
Jx KÕã≤# ™È΄`åxH˜ P#O^Œ Ѩ~°=â◊√_≥· ǨÏ#∞=∞ ''ÉèíHÍÎ! "≥∞ÿO^•! #∞=Ùfi D
Ö’HõOÖ’ Éè’QÍÅhfl J#∞Éèqí OK«∞. h ^ŒQ~æ̂Æ <Õ#∞ LO\Ï#∞. rq`åO`«OÖ’ ##∞fl
á⁄O^Œ∞`å=Ù—— Jx =~°O WzÛ J^Œ$â◊ºO JÜ«∂º_»∞. JÖψQ "≥∞Oÿ ^Œ∞_»∞ ÉèHí `Î̃ À rqOz,
ã¨∞MÏÅ∞ á⁄Ok, z=iH˜ ǨÏ#∞=∞ =∞O„`« ѶŨ O =Å¡ HÔ =· źO á⁄O^•_»∞.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–4
„|Ǩχ ^Õ=Ùx K«i„`«O
N ǨÏ#∞=∂#∞_»∞ ã¨∞=~°ÛÖÏ ^Õq`À QÆO^èŒ =∂^Œ# Ѩ~fi° `«O g∞^Œ ã¨∞YOQÍ
=Ù<åfl_»∞. N~å=∞ =∞O„`åxfl ã¨^• [Ñ≤ã∂¨ ,Î N~å=∞ <å=∞ áê<åxfl J#∞Éè=í ã≤ã∞¨ <Î åfl_»∞.
J~Ú<å XHõ ~ÀE PÜ«∞#‰õΩ N~å=∞ ^Œ~≈° #O KÕÜ∂« Å<Õ HÀiHõ HõeyOk. JO`Õ
"≥O@<Õ |Ü«∞ÖËiÌ QÆO^èŒ =∂^Œ#O #∞Oz JÜ≥∂^躌 ‰õΩ KÕ~å_»∞. N~å=Úx ã¨O^Œi≈Oz
ÉèHí ,Î̃ q#Ü«∞O`À #=∞㨯iOz ã¨∞uÎ KÕã,≤ PÜ«∞# =∞#ã¨∞û#∞ QÔ eKå_»∞. JѨÙÊ_»∞
ã‘`å~å=Ú_»∞ ǨÏ#∞=∞#∞ QÍ_èO» QÍ PeOQÆ#O KÕã∞¨ H˘<åfl_»∞. t~°ã∞¨ û#∞ =¸_»∞™ê~°∞¡
=Ú^Œ∞Ì ÃÑ@∞ìH˘<åfl_»∞. ǨÏ#∞=∞ ˆH∆=∞ ã¨=∂Kå~åÅ#∞ J_çy `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞.
PO[<ÕÜÚ« _»∞ ''~å=∂! #∞=Ùfi =ÙO_»QÍ, ‰õΩÖÏ™ê‰õΩ Uq∞ H˘^Œ=? hÃÑ· ÉèHí Î̃ =Ù#fl
"åà◊§O^ŒiH© Hˆ =∆ ∞"Õ∞. ##∞fl PeOQÆ#O KÕã∞¨ H˘x <å‰õΩ Ѩ~=° ∂#O^•xfl HõeyOKå=Ù.
<å‰õΩ LH˜¯i aH˜¯iQÍ =ÙOk. =∂@ ~å=@O ÖË^∞Œ —— J<åfl_»∞...
ǨÏ#∞=∞ =∂@ʼnõΩ ~åѶ∞¨ =Ù_»∞ ã¨O`À+≤Oz ''ǨÏ#∞=∂! ã‘`å ^Õq ÅOHõÖ’
=Ù#fl HÍÅOÖ’ KåÖÏ HõëêìÅ∞ J#∞Éèqí OzOk. ~å=} ã¨OǨ~°O `«~åfi`«, JÜ≥∂^躌 Ö’
LO@∞<åfl P"≥∞ ZO^Œ∞HÀ ã¨O`À+¨OQÍ HõxÑ≤OK«@O ÖË^∞Œ . <å „"Õe LOQÆ~åxfl
HÍ"åÅx „|Ǩχ HÀ~°QÍ PÜ«∞#‰õΩ, Z=iH˜ `≥eÜ«∞‰õΩO_® WKåÛ#∞. P =Ú„kHõ#∞
K«∂¿ãHÎ Íx *Ï#H˜ ã¨O`À+≤OK«^∞Œ . #∞=Ùfi „|Ǩχ Ö’HÍxH˜ "≥o¡ „|Ǩχ#∞ J_çy P
=Ú„kHõ#∞ fã¨∞H˘x ~å"åe—— J<åfl_»∞...
Ju "ÕQÆOQÍ Ç¨Ï#∞=∞ „|Ǩχ֒HõO KÕi, ã¨#Hõã¨#O^Œ<å^Œ∞Å∞ ™êfiQÆ`«O
K≥ÑÊ≤ , „|Ǩχ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ fã¨∞H˘x "≥àϧ~°∞. PÜ«∞# J~°º… , áê^•º^Œ∞Å∞ WzÛ, ‰õΩâ◊Å
„Ѩâfl◊ Å∞ "Õã,≤ Lz`« Pã¨#OÃÑ· ‰õÄ~ÀÛÃÑ\Ïì_∞» . ëÈ_»ëÈѨKå~åÅ∞ KÕã≤ ѨÓlOKå_»∞.
ǨÏ#∞=∞#∞ =zÛ# HÍ~°}O J_çy_»∞ „|Ǩχ... ǨÏ#∞=∞ N~å=Úx P[˝#∞
`≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. ^•xH˜ „|Ǩχ ^Õ=Ù_»∞ ''<å „áê~°#ú qx N~å=Ú_»∞ <å‰õΩ P =Ú„kHõ#∞
„Ѩ™êkOKå_»∞. ~ÀE <Õ#∞ ^•xfl ѨÓlã¨∂,Î N~å=Ú_çx ^蕺#O KÕã∞¨ <Î åfl#∞. ^•xfl
Ü≥∞\Ï¡ W=fi=∞O\Ï=Ù?—— J<åfl_»∞. ^•xH˜ ǨÏ#∞=∞ ''ã¨$+≤ì Hõ~åÎ! <å=∂@ q#∞. P
LOQÆ~O° g∞^Õ ã‘`å ™êkèfi „^Œ∞+≤ì xeÑ≤ =ÙOk. ~ÀA~ÀA‰õΩ Hõ$tOzáÈ`ÀOk. P"≥∞
=ÚYOÖ’ ã¨O`À+¨O K«∂ã≤ KåÖÏ HÍÅ"≥∞Oÿ k. "≥O@<Õ fã¨∞H˘x ~°=∞‡x N~å=∂[˝——
Jx `≥eáê_»∞. J~Ú<å K«`∞« ~°∞‡Y „|Ǩχ֒ =∂ˆ~Êg∞ ~åÖË^∞Œ .
WѨÊ\˜ =~°‰Ωõ ZO`À âßO`«OQÍ =Ù#fl ǨÏ#∞=∞ XHõ¯áêiQÍ `«# `«#∞=Ù#∞
15 16 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
qѨs`«OQÍ ÃÑOKå_»∞. ã¨`«ºÖ’HõO ^•\˜ â◊s~°O ÃÑiyáÈ~ÚOk. ^Œâ◊kâ◊ÖÏ
P„Hõq∞OKå_»∞. „|Ǩ‡O_®xfl |^ŒÅÌ ∞ KÕ¿ã@∞¡ `«Ü∂« ~°Ü∂« º_»∞. P `Õ[ã¨∞û‰õΩ Ö’HÍÅ∞
Éèãí ‡¨ O JÜÕ∞º@∞¡<åfl~Ú. „ѨàÜ
◊ ∞« HÍÅ "Õ∞Ѷ∞¨ OÖÏQÍ q„Aq∞ƒùOKå_»∞. W~°"·≥ KÕ`∞« Å`À,
W~°"≥· Y_®æÅ#∞ ^èŒiOz, ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# =ÚYO`À, fHõ∆}"≥∞ÿ# HÀ~°Å`À, =∞Ǩ
ã≤OǨÏOÖÏO\˜ qâ◊fi ~°∂áêxfl ^èiŒ Oz, „ѨàÜ ◊ ∞« HÍÅ QÆ~#˚° KÕâß_»∞. „|Ǩχ, q∞ye#
^Õ=`«Å∞, =∞ǨÏ~°∞¬Å∞, Pâ◊Û~°ºO`À ÉèÜ í ∞« Ѩ_áç ÈÜ«∂~°∞. JO^Œ~∞° ÉèHí `Î̃ À ~å=∞<å=∞O
[Ñ≤OKå~°∞. ã¨#Hõ㨠#O^Œ#∞Å∞ „|Ǩχ`À ~å=Úx LOQÆ~O° "≥O@<Õ WKÕÛã≤ D
ã¨OH∆ÀÉèÏxfl x"åiOK«=∞x Ç≤Ï`«=Ù K≥áêÊ~°∞.
JѨÙÊ_»∞ „|Ǩχ ǨÏ#∞=∞O`«∞x ÉèíH˜ÎQÍ ã¨∞ÎuOKå_»∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞x
qâ◊fi~°∂áêxfl K«∂ã≤ q„Éè=í ∞O á⁄O^•_»∞ „|Ǩχ. „|Ǩχ „áê~°#÷ qx, ǨÏ#∞=∞ `«#
~°∂áêxfl LѨ ã¨OǨÏiOKå_»∞. JѨÙÊ_»∞ „|Ǩχ ''ǨÏ#∞=∂! JkQÀ ã¨~ã° ∞¨ û. ^•xÖ’
J<ÕHõ ~å=∞ =Ú„kHõÅ∞<åfl~Ú. JO`«‰Ωõ ѨÓ~°fiO =Ù#fl, J#O`« HõÖÏÊÅ∞, JO^Œ∞Ö’
~å=∂=`å~åÅ∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú. PÜ«∂ J=`å~åÅÖ’ „|Ǩχ‰õΩ WzÛ# ~å=∞ =Ú„kHõÅhfl
HõxÑ≤™êÎ~Ú. "å\˜Ö’ Uk N~å=Úx =Ú„kHõÜ≥∂ ѨsH˜∆Oz fã¨∞HÀ—— J<åfl_»∞.
ǨÏ#∞=∞ ã¨O`À+¨O`À P ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’ =ÚxQÍ_»∞. ~å=∞ =Ú„kHõÅ∞ J<ÕHOõ HõxÑ≤OKå~Ú.
Ug∞ áêÅ∞ áÈÖË^∞Œ . "≥O@<Õ ÉèHí QÎ̃ Í "å\˜ K«∞@∂ì „Ñ¨^HŒ } ∆˜ O KÕâß_»∞. PkÉè∫uHõ,
P^蕺u‡Hõ `åáêÅhfl `˘ÅyáÈÜÕ∞@∞¡QÍ P ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’ ™êfl#O KÕâß_»∞. P#OkOKå_»∞.
„|Ǩχ‰õΩ #=∞㨯iOz, ã‘`å~å=∞ ã¨xflkèH˜ KÕ~å_»∞. P#O^•=∞$`« ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’ =Ú#∞HõÖãË ≤
=zÛ# PO[<ÕÜÚ« _çx N~å=Ú_»∞ ™ê^Œ~O° QÍ ™êfiQÆuOz ''ǨÏ#∞=∂! #∞=Ùfi `≥zÛ#
P =Ú„kHõ#∞ W=Ùfi. ^•xfl ã‘`‰« Ωõ WzÛ ã¨O`À+¨O Hõey™êÎ#∞—— J<åfl_»∞. PO[<ÕÜÚ« _»∞
[O‰õΩ`«∂ "≥#∞Hõ J_»∞QÆ∞ "Õã∞¨ <Î åfl_»∞. Éè‰í Ωõ xÎ J=ã¨#÷ ∞ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ „QÆÇÏ≤ OKå_»∞.
''ǨÏ#∞=∂! ÉèHí Îõ âıY~å! ZO^Œ∞‰õΩ ÉèÜ í ∞« O? h‰õΩ <å‰õΩ Éè^Ë OŒ ÖË^∞Œ Hõ^•. ÉèÜ í ∞« O
=keÃÑ\ì̃ „|Ǩχ֒HõOÖ’ #∞=Ùfi K«∂ã≤# qO`«Å∞ `≥eÜ«∞*ˇ~Úº—— J<åfl_»∞ KåÖÏ
„¿Ñ=∞QÍ.
~å=Úx =∂@ʼnõΩ ^è~·≥ º° O `≥K∞« Û‰õΩ#fl ǨÏ#∞=∞ ''ÉèQí "Æ å<£! h‰õΩ #=∞™ê¯~°O.
ã¨`º« Ö’HõOÖ’ K«`∞« ~°∞‡Y „|Ǩχ ÉèÏ~°º ã¨~ã° fi¨ f ^Õq`À P#O^ŒOQÍ =Ù<åfl~°∞. JHõ¯_»
„|Ǩχ~°∞¬Å∞, "Õ^•O`«∞Å∞, l`« „HÀ^è∞Œ Å∞ =Ù<åfl~°∞. "åi ÉèÏQƺ"Õ∞ ÉèÏQƺO. JHõ¯_»
J=∞$`« ã¨~ã° ∞¨ û =ÙOk. JHõ¯_» h =Ú„kHõÅ∞ J<ÕHOõ QÍ HõxÊOKå~Ú. "å\˜x K«∂ã≤
#=∞㨯iOz =KÕÛâß#∞. „|Ǩχ =Ú„kHõ#∞ W=fiÖË#∞ J<åfl_»∞. <å‰õΩ HÀѨO =zÛ
<å qâ◊fi~°∂ѨO K«∂Ñ≤OKå#∞. P ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’ U =Ú„kHõ h^À `≥eÜ«∞ÖË^∞Œ . JO^Œ∞Hˆ
=\˜ì KÕ`∞« Å`À uiy =KåÛ#∞—— Jx q=iOKå_»∞.
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 17
N~å=Ú_» ∞ Ǩ Ï #∞=∞#∞ KÕ ~ ° aez ''Ǩ Ï #∞=∂! h 㨠` « º „=`« O ,
ã¨`«ºÉèÏ+¨}OʼnõΩ "≥∞KåÛ#∞. hg∞^Œ „Ѩã¨#fl ÉèÏ=O U~°Ê_çOk. =~°O HÀ~°∞HÀ
W™êÎ#∞. Wk =~°‰õΩ Z<Àfl J=`å~åÅ∞ Z`åÎ#∞. HÍ~°º x~°fiǨÏ} HÀã¨O D
J=`å~°O Z`åÎ#∞. „|Ǩχ <å‰õΩ Éè‰í Ωõ _Î ∞» . JO^Œ∞Hõx „Ѩu J=`å~°OÖ’#∞, <å
„ѨuxkèQÍ LO_»\ÏxH˜ „|Ǩχ‰õΩ <å =Ú„kHõ#∞ Wã¨∞OÎ \Ï#∞. ^•xx xâ◊ÛÅ ÉèHí `Î̃ À
ѨÓlã¨∂Î ã¨$+≤Hì Í~°ºO KÕã∞¨ OÎ \Ï_»∞. *Ï#H©^qÕ H˜ hg∞^Œ Ѩل`« "å`«ûźO =ÙOk.
=∞m§ "≥o¡ J=∞$`« ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’x =Ú„kHõ#∞ XHõ^•xfl `≥zÛ g∞ J=∞‡QÍiH˜ W=Ùfi.——
Jx K≥áêÊ_»∞.
ǨÏ#∞=∞ "≥O@<Õ „|Ǩχ֒HõO KÕi JOQÆ∞mÜ«∞HÍxfl fã¨∞H˘x "å}© qÉè∞í _çH˜
Hõ$`«[`˝ å ѨÓ~°fiHõ #=∞™ê¯~°O KÕã≤ N~å=Úx ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ =KåÛ_»∞. ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ fã¨∞H˘x
''ǨÏ#∞=∂! „|Ǩχ֒HÍxfl K«∂ã≤, P#OkOKå=Ù. JO^Œ∞=Å¡ ~åÉ’ÜÕ∞ Ü«ÚQÍʼnõΩ
#∞=Ùfi „|ǨχQÍ =ÙO_Õ =~°O Wã¨∞<Î åfl#∞. #∞=Ùfi ##∞fl ѨÓlOz, ¿ÑqOz, P#O^ŒO
KÕ‰Äõ ~åÛ=Ù. <Õ#∞, ã‘`å^Õq h Ü«∞O^Œ∞ ã¨^• "å`«ûźO`À LO\Ï=Ú. #∞=Ùfi
Ö’HÍÅ#∞ ã¨$lã¨∂,Î [QÆ`∞« ‰Î Ωõ =∞OQÆàÏxfl Hõeyã¨∂Î â’aèÅQ¡ ÅÆ =Ù.—— Jx Pj~°fikOKå_»∞.
~å=∂[fl á⁄Ok, ÃãÅ=Ù fã¨∞H˘x =∞m§ QÆO^èŒ =∂^Œ#O KÕi ~å=∞=∞O„`« [ѨO`À
`«iã¨∂Î rqOKå_»∞. WѨÙÊ_»∞ „|Ǩχ KÕã#≤ ǨÏ#∞=∞ ã¨∞uÎ x q#O_ç.
''Lëê~°∂_è» ã¨∞=~°ÛÖÏ ã¨ÇϨ K«~,° ã¨∞„w= q∞„`åO[<å – ã¨∂<À, "åÜ«Ú
‰õΩ=∂~°, Hˆ ã¨i `«#∂*Ï, JH∆Ík ^≥`· º« ã¨OǨ~å
ã‘`å â’Hõ ǨÏ~å, Jyfl #O^Œ#, ã¨∞q∞„`å ã¨OǨÏ=, „áê}^•–Ncè=∂„QÆ[ â◊OÉè∞í Ѩل`«,
ǨÏ#∞=∂<£, ѨOKå㨺 `«∞Éèºí O #=∞ó——
''Y_»Oæ , MË@Hõ, aèO_ç "åÅ, Ѩ~â° √◊ O, áêâ◊O, „uâ◊¥ÅO, „^è∞Œ =∂<£
K«„HõO, â◊OY, QÆ^•, ѶŨ O, ‰õΩâ◊, ã¨∞^è• ‰õΩOÉèÏ<£ ǨÏÅO, Ѩ~fi° `«O
@OHõO, ѨÙãÎ̈H,õ HÍ~°∞‡Hõ JÇ≤Ï, _»=∞~°∞O. <Õ`åx, k"åºÜ«Ú^è•
<Õº=O, qOâ◊u, ÉÏǨïaèâÛ◊ ^Œ^`Œè O« , ^蕺ÜÕ∞ ǨÏ#∞=∞„`«ÊÉè∞í O——.b
18 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–5
hÅ∞_ç Hõ^Œä
~å=} =^èŒ `«~åfi`«, ÅOHÍ ~å*ϺxH˜ qcè+}¨ ∞_çH˜ Ѩ\Ïìa¿è +HõO KÕ~ÚOKå_»∞
`«=Ú‡_»∞ ÅHõ∆ ‡}∞x`À N~å=Ú_»∞. J`«_∞» ^è~Œ ‡° |^ŒOú QÍ ~å[ºáêÅ# KÕã∞¨ <Î åfl_»∞.
qcè+} ¨ ∞_ç H˘_»∞‰õΩ ¿Ñ~°∞ hÅ∞_»∞. W`«_∞» QÆ∞}=Ú, |Å=Ú, q^ŒºÅÖ’ "Õ∞\˜. XHõ™êi
hÅ∞_»∞, `«O„_ç qcè+} ¨ ∞_ç ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ KÕi, #=∞㨯iOz WÖÏ J<åfl_»∞ ''`«O„_ô! g∞
ѨiáêÅ#Ö’ „Ѩ[ÅO`å ã¨∞Y, ã¨O`ÀëêÅ`À =i÷Å∞¡`∞« <åfl~°∞. "åiˆHg∞ Ö’@∞ ÖË^∞Œ .
=∞#‰õΩ ^è#Œ O ã¨OѨ^ÅŒ ‰õΩ H˘^Œ=Ù ‰õÄ_® ÖË^∞Œ . J~Ú<å =∞# ~å[º"≥∞#ÿ ÅOHõÖ’
''zO`å=∞}˜, HÍ=∞^è#Õ ∞=Ù, HõÅÊ=$HõO∆ —— ÖËx Ö’@∞ ÉÏQÍ HõxÊ™ÈÎOk <å‰õΩ. g∞~°∞
N~å=Úx Ѩ^Œ ã¨xflkèx KÕi, ÅOHÍ ™ê„=∂*Ϻxfl ^ŒH˜¯OK«∞H˘<åfl, g\˜ÃÑ· g∞‰õΩ
^Œ$+≤Öì ^Ë ∞Œ . "å\˜x g∞~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ á⁄O^ŒÖHË áõ ÈÜ«∂~°∞? <å‰õΩ P[fl W¿ãÎ "å\˜x
™êkèOz, fã¨∞H˘x =zÛ, =∞# ÅOHõÖ’ LOK«∞`å#∞—— J<åfl_»∞ q#Ü«∞OQÍ...
hÅ∞x =∂@Å#∞ q#fl `«O„_ç qcè+¨}∞_»∞ ''‰õΩ=∂~å, hÖÏ! <Õ#∞
N~å=∞K«O„^Œ áê^•|˚ =∞Hõ~O° ^•xfl „QÀÖË `«∞"≥∞‡^Œ#∞. P ~å=∞ „ѨÉ∞íè k"åº#∞„QÆÇϨ O
=Å¡ Jxfl ã¨∞MÏÅ∞, P#O^•Å∞, Éè’QÆ, ÉèÏQͺÅ#∞ J#∞Éèqí ã¨∞<Î åfl#∞. „|Ǩ‡#O^Œ
~°™ê#∞Éèí∂ux J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl#∞. ^Õ=`«Å‰õΩ ‰õÄ_® ™ê^茺O HÍx n~å…Ü«Úã¨∞û,
™ê„=∂[º=Ú <å‰õΩ N~å=∞ Hõ$Ѩ =Å¡ ÅaèOKå~Ú. N~å=Ú_Õ <å zO`å=∞}˜,
HÍ=∞^è#Õ ∞=Ù, HõÅÊ=$HõO∆ . JO`«HOõ >Ë "Õ̂~ Ug∞ <å‰õΩ JHõ¯~°Ö^Ë ∞Œ . ~å=Úx Hõ~∞° }
=Å¡ WO„^•k J+ì̈ kHÍÊʼnõΩÅ∞, <å =â◊OÖ’<Õ =Ù<åfl~°∞. Hõ#∞Hõ <å‰õΩ #∞=Ùfi K≥ÑÊ≤ #
P =¸_ç\ ˜ J=ã¨~O° ÖËHáõ È~ÚOk. Jq ÅOHõÖ’ ÖË=<Õ zO^Œ =kÖˇ~Úº. N~å=∞
Ѩ^ÉŒ Híè `Î̃ À ^è#Œ ∞º_»=Ù JÜÕ∞º „ѨÜ∞« `«flO K≥~Úº—— Jx J#∞#Ü«∞OQÍ K≥áêÊ_»∞.
`« O „_ç =∂@Å∞, hÅ∞_ç H ˜ ~° ∞ zOK« ÖË ^ Œ ∞ . H© i Î H ÍOHõ ∆ ` À
`«ÇϨ `«ÇϨ ÖÏ_çáÈ`«∞<åfl_»∞. =∞m§ `«O„_ç`À "å\˜ J=ã¨~åxfl `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. z=iH˜
qcè+} ¨ ∞_»∞ "≥∞`«|Î _ç ''h HÀiHõ#∞ HÍ^Œ#ÖËHáõ È`«∞<åfl#∞. "å\˜x ™êkèOz WHõ¯_çH˜
fã¨∞H˘x ~å=\ÏxH˜ QÆ∞~°∞=Ù J#∞[˝ KåÖÏ =ÚYºO. =ÚO^Œ∞QÍ =∞# ‰õΩÅ QÆ∞~°∞=Ù
â◊√„HÍKå~°∞ºÅ "åi â◊√„â◊¥+¨ KÕã,≤ J#∞„QÆÇϨ O ã¨OáêkOz, JѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# J#∞=∞u`À
„ѨÜ∞« `«flO K≥~Úº—— Jx ã¨ÅǨ WzÛ, Pj~°fikOz hÅ∞_çx ѨOáê_»∞.
`«O„_ç J#∞=∞u`À ã¨QOÆ HÍ~°ºO fiOk Jx ã¨O`À+≤Oz# hÅ∞_»∞, QÆ∞~°∞=Ù
â◊√„HÍKå~°∞ºÅ "åix, ѨÓlOz, #=∞㨯iOz, KÕ`∞« Å∞ *’_çOz ''QÆ∞~°∞ ^Õ"å! =∂
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 19
`«O„_ç qcè+} ¨ =∞Ǩ~åA P#u`À q∞=∞‡efl P„â◊~ÚOK«\ÏxH˜ =KåÛ#∞. <å‰õΩ
zO`å=∞}˜, HõÅÊ=$HõO∆ , HÍ=∞^è#Õ ∞=ÙÅ#∞ ™êkèOz, ÅOHõÖ’ "å\˜x LOKåe J#fl
HÀiHõ HõeyOk. nxH˜ g∞ J#∞„QÆÇϨ O HÍ"åe. „Ѩ™êkOK«O_ç—— Jx "Õ_∞» H˘<åfl_»∞.
hÅ∞x ÉèHí Î̃ `«`Ê« ~°`,« q#Ü«∞O PKå~°∞ºÅHõ #zÛ ''‰õΩ=∂~å! D ~ÀA =∞$QÆt~å
#Hõ„∆ `«O. D #Hõ„∆ `« HÍÅOÖ’ H˘`«Î =∞O„`ÀѨ^âÕ ßxH˜ =∞Ozk. ^•xfl [Ñ≤¿ãÎ h HÀiHõ
j„Ѷ¨∞OQÍ Ñ¶¨eã¨∞ÎOk. NǨÏ#∞=∞ =∞O„`åxfl LѨ^Õt™êÎ#∞. „â◊^Œú`À [Ñ≤Oz h
HÀÔ~¯#∞ ™êkèOK«∞HÀ—— Jx K≥Ñ≤Ê, "≥O@<Õ ''ѨOK«=ÚY PO[<ÕÜ«∞ =∞O„`«O——
LѨ^tÕ OKå_»∞. [QÆ<åfl^èŒ Hˆ „∆ `«O KÕi, nHõ`∆ À P =∞O„`åxfl „uHõ~}° â◊√kúQÍ [Ñ≤OK«=∞x
K≥áêÊ_»∞ â◊√„HÍKå~°º QÆ∞~°∞ =ˆ~}∞º_»∞. ѨOK«=ÚY PO[<ÕÜÚ« _»∞ ZÖÏ LO\Ï_À
‰õÄ_® =i‚Oz K≥áêÊ_»∞.
''ѨOK« =„HõOÎ , =∞Ǩcè=∞O, HõÑ≤ Ü«¸^èŒ ã¨=∞xfi`«O – |Ǩïaè~âÌ° ◊ aè~∞° ºHõOÎ ,
ã¨~fi° HÍ=∂~°ú ã≤k^ú OŒ
ѨÓ~°fiO`«∞, "å#~° =„HõOÎ , HÀ\˜ ã¨∂~°º ã¨=∞„ѨÉOíè – ^ŒO„™êì Hõ~åà◊ =^Œ#O „Éè∞í ‰õΩ\©
‰õΩ\˜ ÖËH} ∆õ O——
''JÃãη fi= ^ŒH} ∆˜ =„HõOÎ , <å~°ãO≤ ǨÏO, =∞Ǩ^Œ∞ƒù`O« – J`«∞º„QÆ `Õ*’ =ѨÙ+¨O, cè+} ¨ O,
ÉèÜ
í ∞« <åâ◊#O——
''ѨtÛ"Õ∞, QÍ~°∞_» =„HõOÎ , =„Hõ `«∞O_»O, =∞Ǩ|ÅO – ã¨~fi° <åQÆ „Ѩâ=◊ ∞#O, ã¨~fi° Éè∂í `åk
Hõ$`«#O——
''L`«~Î̂ ã¨∂Hõ~° =„HõOÎ , Hõ$+¨‚ nÑÎ̈ #Éè’ =∞Ü«∞O – áê`åàı ã≤^úŒ Éè`Ë åà◊, [fi~° ~ÀQÍk
Hõ$`«#O——
T~°úfiO ǨÏÜ«∂##O, Ѷ¨∞’~°O, ^•# "å#ÎHõ~°O, Ѩ~°O – ÜÕ∞# =„ˆHÎ<å q„¿ÑO„^Œ
`å@HÍÜ«∂, =∞Ǩ ǨÏ"Õ——
nx ÉèÏ=O `≥Å∞ã¨∞H˘O^•O. ѨOK«=ÚY PO[<ÕÜÚ« _»∞ ã¨~fi° ã≤kú „Ѩ^•`«.
`«∂~°∞Ê =ÚYO '"å#~° =ÚYO—. HÀ\˜ ã¨∂~°∞ºÅ HÍOu`À, cèH~õ "° ∞≥ #ÿ HÀ~°Å`À,
„Éè∞í ‰õΩ\˜ =Ú_çz HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. ^ŒH} ∆˜ =ÚYO '<å~°ãO≤ Ç¨Ï =ÚYO— =∞Ǩ^Œ∞ƒù`O« QÍ,
=∞$`«∞º=Ù#∞ `≥KÛÕ L„QÆ~∂° ѨOQÍ, `Õ*’=O`«OQÍ =ÙO@∞Ok. ÉèÜ í ∞« <åâ◊#O KÕã∞¨ OÎ k.
ѨtÛ=∞ =ÚYO 'QÆ~∞° _çx =ÚYO— nxH˜ =„Hõ`∞« O_»O =ÙO@∞Ok. ã¨~åÊÅ qëêxfl
<åâ◊#O KÕã∞¨ OÎ k. ã¨~fi° Éè∂í `åÅ#∞ J^Œ∞ѨÙÖ’ LOK«∞`«∞Ok. L`«~Î ° =ÚYO 'ã¨∂Hõ~°
=ÚYO—. D =~åÇ¨Ï =ÚYO #Å¡x HÍOu`À =ÙO@∞Ok. Éè`Ë åà◊ „ѨÜ∂≥ QÍefl,
[fi~°O "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ~ÀQÍefl <åâ◊#O KÕã∞¨ OÎ k. ÃÑ· =ÚYO 'ǨÏÜ«∞ =ÚYO—. Wk
"≥∂H∆Íxfl Wã¨∞OÎ k. WÖÏO\˜ =∞Ǩ =∞Ç≤Ï=∂xfi`«"∞≥ #ÿ J~Ú^Œ∞ =ÚMÏʼnõΩ K≥Ok#
''c*ÏHõ∆~åÅ∞——`À ÉèíH˜ÎQÍ =∞O„`åÅ#∞ [Ñ≤¿ãÎ, HÀi# HÀiHõ f~°∞`«∞Ok. QÆ∞~°∞=Ù
20 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
J#∞=∞u`À hÅ∞_»∞, |Ü«∞ÖËiÌ 'hÖÏK«Å Hˆ „∆ `«"∞≥ #ÿ ѨÓi, [QÆ<åfl^èŒ Hˆ „∆ `åxfl—— KÕ~å_»∞.
JHõ¯_» XHõ =∞Ǩ Ѩ~fi° `«O, ^•x H˜O^Œ ÃÑ^ŒÌ J_»q =Ù<åfl~Ú. P Ѩ~fi° `«O g∞^Œ‰Ωõ
KÕi, JHõ¯_ç [ÖÏâ◊Ü∞« O ^ŒQ~æÆ ∞° #fl H˘O_» aÅOÖ’ „Ѩ"tÕ Oz n~°… `«Ñ㨠∞¨ û KÕÜ∞« @O
„áê~°OaèOKå_»∞. Z<Àfl ã¨O=`«û~åÅ `«Ñ㨠∞¨ û Ѷe¨ `«OQÍ HÀ\˜ ã¨∂~°º „ѨÉÅíè `À, =ÚѨÊk
=¸_»∞ HÀ@¡ J~°∞ƒ^Œ« QÆ}O`À ''ã¨Or= ~åÜ«Ú_»∞—— J~Ú# PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞, hÅ∞_çH˜
„Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ <ÿ å_»∞. â◊OY ^èfiŒ x =O\˜ ^èfiŒ x`À hÅ∞}˜‚ Ñ≤eKå_»∞. "≥O@<Õ "Õ∞ÖÁ¯#fl
hÅ∞_»∞, PÜ«∞# áê^•ÅÃÑ· ã¨ÉHíè HÎ̃ Oõ QÍ "åeáÈÜ«∂_»∞. Hõà§◊ "≥O@ P#O^ŒÉÏëêÊÅ∞
^è•~åáê`«OQÍ HÍiáÈ`«∞<åfl~Ú. hÅ∞}˜‚ |∞[O Ѩ\ ì̃ ÃÑH· ˜ ÖËáê_»∞ ǨÏ#∞=∞. hÅ∞_»∞
J`«ºO`« ÉèHí `Î̃ À ™È΄`«O KÕâß_»∞. nxˆH ''hÅ Hõ$`« PO[<ÕÜ∞« ™È΄`«O—— Jx ¿Ñ~°∞.
KåÖÏ =∞Ç≤Ï=∂xfi`«"∞≥ #ÿ ™È΄`«O. ^•xH˜ qѨs`«OQÍ ã¨O`À+≤Oz ǨÏ#∞=∞ ''hÖÏ! h
`«Ñ㨠∞¨ û, ^蕺<åʼnõΩ "≥∞KåÛ#∞. h =∞<Àcè+Oì̈ <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. `«fi~°Ö’ WO„^Œ∞x
[~Ú™êÎ=Ù. zO`å=∞}˜ =ÔQ~· åÅ#∞ á⁄O^Œ∞`å=Ù. ^Õ=`å „ã‘ÅÎ Ö’ JO^Œ"∞≥ #ÿ k ''=#
ã¨∞O^Œi—— J<Õ „ã‘Î h‰õΩ ÉèÏ~°ºQÍ Åaèã∞¨ OÎ k. #∞=Ùfi HÀ~°Háõ È~Ú<å, „|Ǩχ ^Õ=Ù_Õ h‰õΩ
=~åÅ∞ J#∞„QÆÇÏ≤ ™êÎ_∞» . Ö’HõOÖ’ Z=Ô~<· å ã¨~ˆ , hÖÏQÍ <å =∞O„`åxfl [Ñ≤Oz, <å
„=`åxfl KÕ¿ãÎ "å~°O^Œi HÀiHõÅ∞ <Õ#∞ `«H} ∆õ "Õ∞ f~°∞™êÎ#∞. h `«O„_ç qcè+} ¨ ∞_»∞
<å‰õΩ =∞Oz q∞„`«∞_»∞. PÜ«∞<å, <Õ#∂ N~å=Úx |O@∞ÅO. <å ^ŒH} ∆˜ ÉèÏQÆOÖ’
h‰õΩ ã¨∞ã≤~Î "° ∞≥ #ÿ ™êÎ#O HõeÊã¨∞<Î åfl#∞. #∞=Ùfi WHõ¯_» `«Ñ㨠∞¨ û KÕã≤ „Ѩ^âÕ O◊ WHõ #∞Oz
''ѨÙ~°∞ëÈ`«=Î ∞ Hˆ „∆ `«O—— Jx Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞Ok. h HÀiHõÅ∞ <åºÜ«∞|^Œ"ú ∞≥ #ÿ "Õ. `«fi~°Ö’<Õ
Jq f~°QÅÆ =Ù—— Jx =~°^•#O KÕã,≤ Ѩi"å~°O`À ã¨Ç¨ J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞ PO[<ÕÜÚ« _»∞.
N ǨÏ#∞=∞ ^Œ~≈° #O`À `«$Ñ≤Î K≥Ok, PÜ«∞# =~åÅ#∞ JO^Œ∞H˘#fl hÅ∞_»∞, JHõ¯_ç
#∞Oz |Ü«∞ÖËiÌ =∞m§ QÆ∞~°∞=Ù â◊√„HÍKå~°∞ºÅ ã¨xflkèH˜ KÕ~å_»∞. ÉèÏ~°=æ Ù_»∞ KåÖÏ
ã¨O`À+≤Oz, Pj~°fikOz, `«O„_ç qcè+} ¨ ∞xH˜ q=~åÅhfl `≥eÜ«∞*ËÜ∞« =Åã≤#kQÍ
K≥ÑÊ≤ ѨOÑ≤OKÕâß_»∞. ÅOHõÖ’ `«O„_ç qcè+} ¨ ∞_çx KÕi, [iy# q^è•#O JO`å ѨÓã¨
QÆ∞zÛ#@∞¡ `«O„_çH˜ q#flqOKå_»∞. ‰õΩ=∂~°∞x J^Œ∞ƒù`« `«áÈ =$`åÎO`«O, =~° „QÆÇϨ }O
q#fl qcè+} ¨ ∞_»∞, Ѩ~=° ∂#O^ŒO á⁄O^•_»∞. #Å∞}˜‚ Pj~°fikOz JO`«óѨÙ~°O KÕ~=° ∞x
ѨOáê_»∞. hÅ∞_»∞ zO`å=∞}˜ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å\˜x ZÖÏ á⁄O^•_À `«~∞° "åu Hõ^ÖŒä ’
`≥Å∞ã¨∞H˘O^•O.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 21
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–6
hÅ∞_ç Hõ^Œä – 2
ÅO Hõ‰õΩ KÕ i # hÅ∞_» ∞ H˘O`« H ÍÅO `« ~ åfi`« =∞m§ „Ѩ Ü « ∞ `åflÅ∞
„áê~°OaèOKå_»∞. `«#Ö’ `å#∞ WÖÏ q`«i¯OK«∞H˘<åfl_»∞. ''~åA Ѩx =Ù<åfl ÖËHáõ È~Ú<å
~å*ϺxH˜ #+ì̈O ÖˉΩõ O_® â◊„`«∞=ÙÅ#∞ ÉèÜ í ∞« ÃÑ\Ïìe. â◊„`«∞ =∞~°#Ì ∞_»∞ J<Õ a~°∞^Œ∞
á⁄O^•e. WÖÏ KÕÜ«∞HõáÈ`Õ, â◊„`«∞=ÙʼnõΩ `ÕeÔH·áÈ`å_»∞. =∂ *ÏuH˜ â◊„`«∞=Ù
ã¨fi~°Öæ ’HÍkèÑu¨ WO„^Œ∞_Õ. J`«x =^ŒÌ #∞O_ç zO`å=∞}˜, HõÅÊ=$HõO∆ , HÍ=∞^è#Õ ∞=Ù
<Õ#∞ „QÆÇ≤ÏOK«@O ~å[^èŒ~°‡O. <≥=∞‡kQÍ #Ü«∞O`À ™êkèOK«\ÏxH˜ „Ѩܫ∞ufl™êÎ.
W=fiHõáÈ`Õ Ü«Ú^ŒOú KÕã≤ J~Ú<å "å\˜x ^ŒH¯˜ OK«∞‰õΩO\Ï#∞. XHõ ^Œ∂`«#∞ ~åÜ«∞ÉÏiQÍ
WO„^Œ∞_ç =^Œ‰Ì Ωõ ѨOÑ≤`Õ =∞Oz^Œx `À™ÈÎOk. J`«x =Å¡ ã¨=∂Kå~°O `≥Å∞ã¨∞H˘x,
JѨÙÊ_»∞ q∞ye# HÍ~åºxfl QÆ∞iOz PÖ’z™êΗ— Jx n~å…Ö’K«# KÕâß_»∞. ã¨=∞~°∞_ú #·≥
^Œ∂`«#∞ Ñ≤ÖÏÛ_»∞. J`«x`À `«# =∞#ã¨∞Ö’x =∂@ WÖÏ `≥eÜÕ∞âß_»∞ ''<å ~åÜ«∞ÉÏiQÍ
WO„^ŒÖ’HõO "≥o,¡ <Õ#∞ K≥¿ÑÊ =∂@Å∞ WO„^Œ∞xH˜ `≥Å∞ѨÙ. WO„^Œ∞_»∞ ~åHõã∆ ∞¨ ʼnõΩ
q~Àkè Jx, =∞#‰õΩ HÍ"åeû# zO`å=∞}˜ =ÔQ~· åÅ#∞ =∞~åº^ŒQÍ JѨÊyOz, ã¨O`À+¨O
HõÅ∞QÆ*Ü Ë ∞« =∞x K≥ÑÙ¨ Ê. HÍHõáÈ`Õ Ü«Ú^•úxH˜ ã≤^OúŒ QÍ LO_»=∞x `≥eÜ«∞*Ë~Ú—— Jx
q=~°OQÍ K≥ÑÊ≤ ѨOáê_»∞ ^Œ∂`«#∞.
^Œ∂`«, hÅ∞_ç =∂@Å#∞ =∞##O KÕã∞¨ H˘O@∂, ã¨fi~°Öæ ’HõO KÕ~å_»∞. JHõ¯_»
^Õ= ã¨ÉÖíè ’ =∞¿ÇÏO„^Œ∞x KÕ~å_»∞. WO„^Œ∞_»∞, ÉèÏ~°º J~Ú# â◊p^Õq`À ã≤OǨã¨#OÃÑ·
Jkè=ã≤Oz =Ù<åfl_»∞. ^Õ=QÆ∞~°∞ |$ÏǨÏã¨Êu, ^Õ=Ö’Hõ =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ JO^Œ~∞° Lz`«
Pã¨<åÅÃÑ· LѨqã¨∞ìÖˇ·<å~°∞. JѨû~°ã¨Å∞ #$`åºÅ∞ KÕã¨∞ÎO>Ë QÆO^èŒ~°∞fiÅ∞ Hõ=∞‡QÍ
QÍ#O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ~åHõ∆㨠~å[ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ hÅ∞x ^Œ∂`« ã¨ÉèíÖ’ „Ѩ"ÕtOz,
=∞¿ÇÏO„^Œ∞xH˜ #=∞㨯iOKå_»∞. PÜ«∞<å =∞~åº^ŒÑÓ¨ ~°fiHõOQÍ ‰õΩâ◊Å „Ѩâfl◊ Å∞ "Õã∂¨ Î
™êfiQÆuOKå_»∞. ^Œ∂`« hÅ∞_»∞ K≥Ñʨ =∞#fl =∂@Å#∞ ''ã¨∞~åkèáê ^Õ"OÕ „^•! <Õ#∞
ÅOHÍ ~å[º ѨiáêʼnõΩ_»∞ qcè+} ¨ =∞Ǩ~åAQÍi ¿ã=‰õΩ_çx. PÜ«∞# ‰õΩ=∂~°∞_»∞,
Ü«Ú=~åA hÅ∞x ^Œ∂`«#∞. N=∞O`«∞_»∞, ã¨~fi° â◊„™ê΄ãÎ̈ ã¨OѨ#∞fl_»∞, ^è~Œ å‡`«∞‡_»∞,
ÉèQí =Æ ^£ Éè‰í Ωõ _Î ∞» J~Ú# hÅ =∞Ǩ~åA g∞‰õΩ XHõ ã¨O^Õâßxfl, <å ^•fi~å ѨOÑ≤OKå~°∞.
™ê=^è•#OQÍ qx „Ѩ`∞« º`«~Î O° W=fi=Åã≤#kQÍ HÀ~°∞`«∞<åfl#∞—— Jx K≥ÑÊ≤ , hÅ∞_»∞
K≥ÑÊ≤ ѨOÑ≤# q+¨Ü∂« Åxfl\˜h UHõ~∞° =Ù ÃÑ\Ïì_∞» .
Jhfl q#fl ã¨ÇϨ „™ê‰õΩ∆ _»∞ HÀáÈ„^ÕHOõ `À ''hÅ∞_»∞ JO`«\ "˜ å_»∞ JÜ«∂º_®?
22 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
=∂ =„*ÏÜ«Ú^èOŒ ã¨OQÆu =∞iKå_®? =∞Ǩ|Å ã¨OѨ#∞flÖˇ#· áêHÍã¨∞~°, [OÉèÏã¨∞~åk „|Ǩχ hÅ∞x K«∂ã≤ ''N=∞O`å hÖÏ! #∞=Ùfi =∂‰õΩ W+¨µì_»"≥·# Éèí‰õΩÎ_»=Ù. <å
~åHõã∆ ∞¨ ÅHõ<åfl áÈ@∞QÍ_®? J`«x Ѩ~å„Hõ=∞O Uq∞\’ K«∂^•ÌO. J`«#∞ J_çy#"Õg ã¨O`À+¨O HÀã¨O h‰õΩ XHõ =~°O W"åfiÅ#∞H˘O@∞<åfl#∞. ã‘fiHõiOK«∞. #∞=Ùfi `«Ñ㨠∞¨ û
W=fiO Jx K≥ÑÙ¨ Ê—— Jx K≥ÑÊ≤ ^Œ∂`«#∞ K«OѨ ~å^Œ∞ Hõ#∞Hõ, tY#∞ HõuiÎ OѨ*ãË ,≤ KÕã#≤ D „Ѩ^âÕ O◊ WHõ #∞Oz ''hÖÏ K«ÅO—— Jx h¿Ñ~° Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞Ok. n<Õfl
|Ü«∞\˜H˜ "≥_Å» Q˘\Ïì_∞» WO„^Œ∞_»∞. WO`«Ö’ ã¨ÉÖíè ’ Jâ◊√Éèí â◊‰Ωõ <åÅ∞ HõxÑ≤OKå~Ú, ''ѨÙ~°∞ëÈ`«=Î ∞ Hˆ „∆ `«O—— Jh Ñ≤Å∞™êÎ~∞° . h‰õΩ ''=# ã¨∞O^Œi—— J<Õ ^Õ=`å „ã‘xÎ Wã¨∞<Î åfl#∞.
qxÑ≤OKå~Ú. U^À „Ѩ=∂^ŒO [~°∞QÆÉ’`ÀOk J<Õ ã¨∂K«# QÆ=∞xOKå_»∞ WO„^Œ∞_»∞. P"≥∞#∞ q"åǨÏO KÕã∞¨ H˘x ã¨~fi° ã¨∞MÏÅ∞ J#∞Éèqí OK«∞. HÍÖÏO`«~O° Ö’ #∞"Õfi WHõ¯_»
ã¨Éíè KåeOz, JO`«óѨÙ~°O KÕ~å_»∞. 'hÖÏK«ÖâË fi◊ ~°∞_»∞— J<Õ ¿Ñ~°∞g∞^Œ D hÖÏK«ÅOÖ’ "≥Åã≤ Éè‰í Ωõ ÅÎ HÀÔ~¯Å#∞ f~°∞™êÎ=Ù——
WO„^Œ ã¨ÉÖíè ’ [iy# Ѩ~åÉè"í åxfl =¸@QÆ@∞ìHÀx, ^Œ∂`« hÅ∞x KÕi q+¨Ü∞« O Jx K≥ÑÊ≤ =#ã¨∞O^Œix WzÛ Ü«Ú^ŒOú Ö’ K«xáÈ~Ú# "å~°O^Œih „|uH˜Oz „|Ǩχ֒HõO
JO`å q=iOz K≥áêÊ_»∞. hÅ∞_»∞ ^Œ∂`«‰Ωõ [iy# Ѩ~åÉè=í O `«#Hˆ [iy#@∞¡QÍ KÕ~å_»∞ „|Ǩχ. WO„^Œ, hÖÏ^Œ∞Å∞ Ѩ~=° ∞ ã¨O`À+¨O á⁄O^•~°∞. W^ŒiÌ =∞^躌 "≥~· O°
ÉèÏqOKå_»∞. `«O„_ç qcè+} ¨ ∞x`À =∞O„`åÖ’K«# KÕâß_»∞. Ãã<· åºxfl ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛH˘x ZO`« `«fi~°QÍ „áê~°OÉèíO J~ÚO^À, JO`« `«fi~°QÍ ã¨=∞ã≤áÈ=@O LÉèíÜ«ÚʼnõΩ
ã¨fi~åæxfl =Ú@ì_Oç K«\ÏxH˜ ã¨#fl^Œ∞_ú ·≥ |Ü«∞ÖË~Ì å_»∞. H˘kÌHÍÅOÖ’<Õ ã¨fi~°Oæ KÕi ^Õ= P#O^Œ^•Ü«∞HõO J~ÚOk. HÍÅO ZO`«\ "˜ åi<≥<· å HõÅ∞ѨÙ`«∞Ok q_»nã¨∞OÎ k. HÍÅ
Ãã#· ºO`À Ü«Ú^ŒOú „ѨH\õ O˜ Kå_»∞. WO„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® ã¨=∞Ü«∂ã¨=∞Ü«∂Å∞ `≥eÜ«∞‰õΩO_®, =∞Ç≤Ï=∞ Z=~°∂ `≥Å∞ã¨∞HÀÖË~°∞. D Hõ^äŒÅ#∞ Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬ "≥∞ÿ„`ÕÜ«ÚxH˜
JǨÏOHÍ~° |ÅQÆifi`«∞_≥,· =∞^Œ=∂`«û~åÅ`À TyáÈ`«∂ áÈ~°∞‰õΩ `«ÅѨ_®¤_∞» . ÉèÜ í ∞« OHõ~° q=iã¨∞<Î åfl_»x =∞#O =ÚO^Õ `≥Å∞ã¨∞H˘<åflO Hõ^•. hÅ∞_ç Hõ^Œä ã¨=∂ÑÎ̈O.b
Ü«Ú^ŒOú ™êyOk. WO„^Œ∞_»∞ =„*ÏÜ«Ú^è•xfl hÅ∞_çÃÑ· „ѨÜ∂≥ yOKå_»∞. hÅ∞_»∞
^•xfl KèkÕ Oz xsfi~°ºO KÕâß_»∞. Ѩ~åÉè=í O`À ~°ye# ^Õ"OÕ „^Œ∞_»∞ hÅ∞_ç`À ^ŒfiO^Œfi
Ü«Ú^•úxH˜ kQÍ_»∞. WO„^Œ hÅ∞e^Œ~Ì ∂° ÉÏǨÉÏÇ‘Ï =Úëêì =Ú+≤ì Ü«Ú^ŒOú KÕâß~°∞.
‰õΩÑ≤ÊOz `«#∞flH˘<åfl~°∞, HÍà◊§`À H˘@∞ìH˘O@∞<åfl~°∞. Zyi =∂\˜=∂\˜H© ÉÏ^Œ∞H˘<åfl~°∞.
„Hõ=∞OQÍ WO„^Œ |ÅO H©} ∆ O˜ z ~åHõã∆ ∞¨ _»∞ J~Ú# hÅ∞x |ÅO ÃÑiyOk. WO„^Œ∞_»∞
‰õΩã‘Î áÈ\©Ö’ Ñ‘\ © ^≥|ƒux <ÕÅg∞^Œ ‰õÄeáÈÜ«∂º_»∞. hÅ∞_»∞ J=∂O`«O ‰õΩÑ≤ÊOz
Zyã≤ WO„^Œ∞x =Hõã∆ Å÷¨ O g∞^Œ KÕi Ѩ^∞Œ <≥#· Y_»Oæ WO„^Œ∞x pÅÛ\ÏxH˜ ÃÑH· ˜ Z`åÎ_∞» .
D Ѷ∞¨ ’~°O K«∂_»ÖHË õ JO^Œ~∞° ÉèÜ í ∞« HõOÑ≤`∞« Öˇ<· å~°∞. JѨÙÊ_»∞ „|Ǩχ ^Õ=Ù_»∞ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ
hÅ∞}˜‚ PѨÙKÕâß_»∞. W^ŒiÌ H© ã¨Okè KÕÜ∞« \ÏxH˜ `å#∞ =KåÛ#x „|Ǩχ "åi^ŒiÌ H©
K≥áêÊ_»∞. hÅ∞_»∞ WO„^Œ∞x QÆ∞O_≥Åg∞^Œ #∞Oz ÖËKå_»∞. WO„^Œ∞_»∞ hÅ∞_»∞ W^Œ~Ì ∞°
„|Ǩχ ^Õ=Ù_çH˜ #=∞㨯iOKå~°∞. ÉèHí `Î̃ À H©iOÎ Kå~°∞. hÅ∞_»∞ KÕã#≤ „|ǨχãÎ̈"åxH˜
<åÅ∞QÆ∞ =ÚMÏÅ „|Ǩχ ã¨O`À+≤OKå_»∞. ^Õ"OÕ „^Œ∞x`À „|Ǩχ áêHõâßã¨<å! h‰õΩ
|∞kú WOHÍ ~åÖË^•? WѨÙÊ_»∞ h=Ù J#∞Éèíqã¨∞Î#fl ã¨fi~åækèѨ`«ºO, qcè+¨}∞_ç
~å*ÏkèHÍ~°O JO`å N~å=Ú_ç ^ŒÜ∞« KÕ`<« #Õ <Õ ã¨OQÆu =∞iÛáÈÜ«∂"å? hÅ∞_»∞
HÀi# HÀiHõÅ∞ Ju™ê^è•~°}"≥∞#ÿ "Õ. "å\˜x =∞xflOz, J`«xH˜ "å\˜x WzÛ"Õ¿ãÎ
=∞Ozk—— Jx K≥áêÊ_»∞. „|Ǩχ WO„^Œ∞xH˜ Ç≤Ï`ÀѨ^âÕ O◊ KÕã∂¨ Î ''hÅ∞_»∞ ǨÏ#∞=∞
Éè‰í Ωõ _Î ∞» . ǨÏ#∞=∞^•Ìã∞¨ ʼnõΩ JѨ[Ü«∞O Ö’HõOÖ’ LO_»^∞Œ . zO`å=∞}˜, HõÅÊ=$HõO∆ ,
HÍ=∞^è#Õ ∞=ÙÅ#∞ D hÅ∞xH˜ ã¨=∞iÊOK«∞. J`«x Hõ=∆ ∂Ѩ} HÀi ã¨∞YOQÍ LO_»∞——
Jx É’kèOKå_»∞. „|Ǩχ "å‰õΩ¯Å‰õΩ ã≤QÆ∞æѨ_ç hÅ∞_çx Hõ∆=∂Ѩ} HÀi hÅ∞xH˜
zO`å=∞}˜, HõÅÊ=$HõO∆ , HÍ=∞^è#Õ ∞=ÙÅ#∞ Xã¨y, ã¨ÉHíè HÎ̃ Oõ QÍ xÅ|_®¤_∞» . JѨÙÊ_»∞
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 23 24 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–7
^Œ∞~åfi㨠=∞ǨÏi¬ Hõ^Œä – 1
^Œ∞~åfi㨠=∞ǨÏi¬ JO>Ë HÀáêxH˜ „Ѩu~°∂ѨO Jx JO^ŒiH˜ `≥Å∞ã¨∞. J~Ú`Õ
PÜ«∞##∞ QÆ∞iOz# Hõ^ÅŒä ∞ KåÖÏ L<åfl~Ú. Jq JO^ŒiH˜ `≥eÜ«∞=Ù. H˘xfl Hõ^ÅŒä #∞
`≥Å∞ã¨∞H˘O^•O.
^Œ∞~åfiã¨∞_»∞ Ju ѨÙ~å`«# =∞ǨÏi¬. =∞Ǩ ã≤^∞Œ _ú ∞» . =∞Ǩ Ü≥∂y. Hõ#∞Hõ
`«#‰õΩ W+¨"ì ∞≥ #ÿ ѨÙÊ_»∞ =∞~°}O˜ KÕ ã≤kú =ÙO^•Ü«∞#‰õΩ. =∂~°¯O_ÕÜÚ« x =O\˜ z~°Orq.
=∞Ǩ=∞O„`« âß„™êÎÅhfl PáÈã¨# Ѩ\ #ì̃ =∞Ǩ`«∞‡_»∞. ѨÙ}º=O`«∞_»∞, „Ѩ*Ï˝je...
PÜ«∞# [#‡ QÆ∞iOz ~Ô O_»∞ ~°HÍÅ Hõ^ÅŒä ∞<åfl~Ú. ѨÓ~°fiO „uѨÙ~åã¨∞~° ã¨OǨ~°O
KÕã≤ t=Ù_»∞ K«OHõÖ’ XHõ ÉÏ}O ÃÑ@∞ìHÀx =ã¨∞<Î åfl_»∞. ^•iÖ’ W^Œ~Ì ∞° ^Õ= ѨÙ~°∞+¨µÅ∞
HõxÑ≤OKå~°∞. "åiH˜ t=Ù_ç K«OHõÖ’ =Ù#fl ÉÏ}O tâ◊√ ~°∂ѨOÖ’ =Ù#fl t=Ùx ÖÏQÍ
HõxÊOzO^Œ@. "å~°∞ t=Ù}˜‚ P tâ◊√=Ù Z=~°x J_çQÍ~°∞. JѨÙÊ_»∞ t=Ù_»∞ J`«_∞»
`«# ‰õΩ=∂~°∞_»x, ¿Ñ~°∞ ^Œ∞~åfiã¨∞_»∞ Jx K≥áêÊ_»∞. "≥O@<Õ P ÉÏ}O t"å#∞„QÆÇϨ OÎ `À
tâ◊√=ÙQÍ =∂i, „Hõ=∞O „Hõ=∞OQÍ ÃÑiy =∞Ǩ "Õ∞kèq, *Ï˝x J~Ú# ^Œ∞~åfi㨠=∞ǨÏi¬QÍ
=$kú K≥O^•_»∞. Wk ^Œ∞~åfiã¨∞x QÆ∞iOz# "≥Ú^Œ\ ˜ Hõ^.Œä
Ô ~O_»= Hõ^Œä – J„u =∞ǨÏi¬H˜ J#ã¨∂Ü«∂ ^Õq J<Õ =∞Ǩ Ѩu„=`« ÉèÏ~°ºQÍ
=ÙOk. J#ã¨∂Ü«∞ ^Õ= Ǩϟf, Hõ~°Ì=ÚÅ ‰õΩ=∂Ô~Î. J„u J#ã¨∂Ü«∞Å∞ K«Hõ¯x
P„â◊=∞O xi‡OK«∞H˘x `«Ñ㨠∞¨ û KÕã∞¨ H˘O@∞ =Ù<åfl~°∞. XHõ™êi „u=¸~°∞ÖÎ #·ˇ „|Ǩχ,
q+¨µ,‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞ `«=∞ "åǨÏ<åÅg∞^Œ u~°∞QÆ∞`«∂ J„u =∞ǨÏi¬ P„â◊=∞O g∞^Œ∞QÍ
„Ѩܫ∂}˜ã¨∞ÎO>Ë P "åǨÏ<åÅ∞ Hõ^ŒÅ‰õΩO_® PyáÈÜ«∂~Ú. HÍ~°}O "åiÔH=iH˜
`≥eÜ«∞ÖË^∞Œ . JѨÙÊ_»∞ QÆ~∞° `«‡O`«∞_»∞ q+¨µ=‚ ¸iÎ`À ''™êfig∞! H˜O^Œ J„u =∞Ǩ=Úx
P„â◊=∞O =ÙOk. ^•xg∞^Œ #∞Oz, ^•xx, Ju„Hõq∞Oz Z=~°∞ áÈ~å^Œ∞. áÈ=@O
™ê^躌 O ‰õÄ_® HÍ^Œ∞—— Jx q#flqOKå_»∞. ã¨~ˆ Jx "å~°O`å K«∞@∂ì uiy "≥àϧ~°∞.
JѨÙÊ_»∞ "åiH˜ XHõ HÀiHõ HõeyOk. J„u =∞ǨÏi¬ JO`« =∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞_®? J~Ú`Õ
ѨsH˜∆OKåe Jx J#∞H˘<åfl~°∞. "åǨÏ<åÅ#∞ KåÖÏ ^Œ∂~°OÖ’ P¿Ñã≤ „ÉÏǨχ}
"ÕëêÅ∞ "Õã∞¨ H˘x J„u =∞ǨÏi¬ P„â◊=∞O KÕ~å~°∞ „u=¸~°∞ÅÎ ∞. PHõeQÍ =ÙO^Œx,
`«=∞‰õΩ Éè’[#O ÃÑ@ì=∞x =∞ǨÏi¬x "Õ_∞» H˘<åfl~°∞. =∞Ǩ ™êkèfi J#ã¨∂Ü«∂^Õq,
Éè~í ΰ J#∞=∞u`À "åiH˜ Ñ‘@Å∞ "Õã≤ qãÎ̈à√◊ § Ѩiz =_çO¤ K«\ÏxH˜ ã≤^ÑúŒ _¨ Oç k. JѨÙÊ_»∞
P „ÉÏǨχ} "Õ+O¨ Ö’x „u=¸~°∞ÅÎ ∞ ''J=∂‡! =∂H˘Hõ xÜ«∞=∞O =ÙOk. =∂‰õΩ
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 25
=_çO¤ KÕ"å~°∞ kã¨"Ú≥ Å`À =_翤 ã<Î Õ "Õ∞O Éè’[#O KÕ™êÎO——. gix QÆ∞iÎOz# ™êkèfi,
"≥O@<Õ "åiÃÑ· =∞O„`À^ŒHÍxfl K«e¡Ok. "å~°∞ Ѩã≤ áêѨÅ∞QÍ =∂iáÈÜ«∂~°∞.
JѨÙÊ_»∞ "åiH˜ "å~°∞ HÀi#>Ë¡ =_çO¤ z, =∞m§ hà◊√§ K«eO¡ k. =∞m§ Ü«∞^è•~°∂ѨO
á⁄O^•~°∞ "å~°∞. "åà◊√§ Éè’[#O KÕã#≤ `«~åfi`« =∞m§ =∞O„`À^ŒHOõ K«e¡ Ѩãá≤ êѨÅ∞QÍ
=∂iÛ LÜ«∂ºÅÖ’ TѨÙ`«∂ ÃÑOK«™êyOk. JHõ¯_» „u=¸~°∞ÎÅ ÉèÏ~°ºÅ∞ Éèí~°ÎÅ
~åHõHÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂Î ZO`«H© ~åHõáÈÜÕ∞ ã¨iH˜ U^À H©_∞» â◊OH˜Oz, z=iH˜
"å~°∞ J„u =Úx P„â◊=∞OÖ’ J#ã¨∂Ü«∞=∞‡ X_çÖ’ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞<åfl~°x `≥Å∞ã¨∞H˘x
"≥O@<Õ JHõ¯_çH˜ KÕ~å~°∞. `«=∞ áêu„=`«ºO J#ã¨∂Ü«∂^Õq áêu„=`«ºO =ÚO^Œ∞
ZO^Œ∞‰õÄ Ñ¨xH˜ ~å‰õΩO_® áÈ~ÚO^Œx „QÆÇ≤ÏOz, x[~°∂áêÖˇ·# ÅH©;, ã¨~°ã¨fiu,
áê~°fiu ~°∂áêÅ`À JHõ¯_çH˜ KÕ~å~°∞. `«=∞ <å^èŒ∞Å#∞ `«=∞‰õΩ W=fi=Åã≤#kQÍ
J#ã¨∂Ü«∂^Õqx „áêiúOKå~°∞. [QÆ<å‡`«Å∞ `«=∞ P„â◊=∞O‰õΩ =zÛ# HÍ~°}O
`≥Å∞ã¨∞H˘#fl J#ã¨∂Ü«∞ ^Õq "åi Jukä =∞~åº^ŒÅ∞ KÕã≤ ã¨ÉHíè QÎ̃ Í Ñ¨ÓlOzOk.
"åi HÀiHõ#∞ =∞xflOz, P Ѩã≤ ÉÏÅ∞~°#∞ =∞m§ „u=¸~°∞ÅÎ #∞QÍ =∂iÛ "ÕãO≤ k
=∞O„`« [ÅO „ѨÉÏè =O`À. JѨÙÊ_»∞ „|Ǩχ, q+¨µ,‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞ x[~°∂ѨO á⁄Ok,
J#ã¨∂Ü«∂ ^Õq áêu„=`åºxH˜ J|∞ƒ~°Ñ_¨ ,ç #=∞ã¨∞ûÅiÊOz, `å=Ú Ñ¨sH˜O∆ K«\ÏxH˜
=zÛ#O^Œ∞‰õΩ ã≤Q∞Æ Ñæ _¨ ∞» `«∞<åfl=∞x `≥eÑ≤ P"≥∞‰õΩ =~åÅ∞ W"åfiÅx J#∞H˘O@∞<åfl=∞x
HÀ~°∞HÀ=∞x q#flqOKå~°∞. J#ã¨∂Ü«∞ `«=∞‰õΩ `«e¡ J~Ú, WѨÊ\˜ ^•HÍ ÖÏeOz
áêeOz#O^Œ∞‰õΩ QÆ~fi° Ѩ_∞» `«∞<åfl=∞x ã¨q#Ü«∞OQÍ `≥eáê~°∞. P J=∞‡ „u=¸~°∞ÅÎ ∞
`«#‰õΩ ‰õΩ=∂~°∞Å∞QÍ [x‡Oz, Jã¨Ö#·ˇ Ѩل`« „¿Ñ=∞#∞ HõeyOK«=∞x HÀiOk. "å~°∞
=Ú=Ùfi~°∂ `«^è•ã¨∞Î J<åfl~°∞. „u=¸~°∞ÎÅ∞, [QÆ<å‡`«Å∞ J„u, J#ã¨∂Ü«∂^ÕqÅ
J#∞„QÆÇϨ O á⁄Ok "åi Pjã¨∞ûÅ∞ „QÆÇÏ≤ Oz "åi"åi Ѩ@}ì ÏʼnõΩ "åi"åi "åǨÏ<åÅÃÑ·
"≥àϧ~°∞. H˘O`«HÍÅO `«~åfi`« „|Ǩχ JOâ◊`À J#ã¨∂Ü«∞ QÆ~°ƒùOÖ’ K«O„^Œ∞_»∞
[x‡OKå_»∞. q+¨µ‚ JOâ◊`À ^Œ`å΄`ÕÜ∞« =∞ǨÏi¬, t"åOâ◊`À ^Œ∞~åfi㨠=∞ǨÏi¬ P"≥∞‰õΩ
[x‡OKå~°∞. WÖÏ ^Œ∞~åfi㨠=∞ǨÏi¬ =∞Ǩ `«Ñ¨ã¨ûOѨ#∞flÖˇ·# J„u J#ã¨∂Ü«∞
^ŒOѨ`∞« ʼnõΩ t"åOâ◊ =Å¡ [x‡Oz# ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Jx ~Ô O_À Hõ^Œä q=i™ÈÎOk. q∞ye#
Hõ^ÅŒä ∞ `«~∞° "å`« `≥Å∞ã¨∞H˘O^•O.b
26 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–8
^Œ∞~åfi㨠=∞ǨÏi¬ Hõ^Œä – 2
t"åOâ◊`À [x‡Oz# ^Œ∞~åfiã¨∞_»∞, Jxfl q^ŒºÅ∂ <ÕiÛ, QÆO^è=Œ ∂^Œ# Ѩ~fi° `«O
g∞^Œ f„= `«Ñ㨠∞¨ û KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. JѨÙÊ_»∞ ^Õ=^•ã≤ uÖ’`«=Î ∞, P"≥∞ „Ñ≤ÜÚ« _»∞ ™êǨÏã≤
J<Õ"å_»∞ D =∞ǨÏi¬x QÆ=∞xOK«‰Ωõ O_® ~°u „H©_Ö» ’ áêÖÁæ<åfl~°∞. "åi =∂@Å∞
KÕ+Åì¨ ∞ =∞ǨÏi¬ `«Ñ㨠∞¨ û‰õΩ ÉèOí QÆO HõeyOKå~Ú. PÜ«∞# Hõà√◊ § `≥~z° , "åi HÍ"≥∂„^ÕHÍxH˜
H˜xã≤, "åi^ŒiÌ x ~åHõã∆ ∞¨ Å∞QÍ [x‡OK«=∞x â◊ÑO≤ Kå_»∞. ™êǨÏã≤ ''QÆ~ÉÌ° Ïè ã¨∞~°∞_»∞——QÍ
[x‡OKå_»∞. W`«_∞» =∞Ǩq+¨µ=‚ Ù KÕuÖ’ =∞~°}O K≥O^•_»∞. U"≥∞<ÿ å Éè~í ^° •fiAx
UHÍ„QÆ`« ^≥|ƒuOk. HÍ=∞qHÍ~°O Hõe,æ ÃÑo§ KÕã∞¨ HÀ"åÅ<Õ HÀÔ~¯ ÃÑiyOk. J^Õ
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ K«º=# =∞ǨÏi¬ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ 'B~°∞fi_»∞— J<Õ PÜ«∞# `«# ‰õΩ=∂Ô~Î 'HõO^Œo—`À
JHõ¯_çH˜ =zÛ =∞ǨÏi¬ =∞#ã¨∞Ö’x =∂@ `≥Å∞ã¨∞H˘x `«# ‰õÄ`«∞~°∞ HõO^ŒoxzÛ
^Œ∞~åfiã¨∞xH˜ q"åǨÏO KÕâß_»∞. HõO^Œo QÆOѨQÜ Æ ∂« ºo. P"≥∞#∞ Éèií OK«@O Hõ+Oì̈ QÍ
=ÙOk. P"≥∞ HÀáêxfl Éèií OK«ÖHË ,õ P"≥∞x =ke, =∞m§ `«Ñ㨠∞¨ û‰õΩ "≥àϧ_»∞. P"≥∞‰õΩ
Éè~í #ΰ ∞ =^ŒÅ@O W+ì̈OÖËH,õ J`«_xç J#∞ã¨iOzOk. H˘O`« ^Œ∂~°O "≥o§# `«~åfi`«,
k=º~°∂ѨOÖ’ =Ù#fl XHõ Ñ≤Å"¡ å_»∞ JHõ¯_çH˜ =zÛ =∞ǨÏi¬H˜ HõO^ŒoHõ#∞ q_çzÃÑ@ì=^ŒhÌ ,
P"≥∞ÜÕ∞ `«y# J~å÷Oy J=Ù`«∞O^Œh K≥ÑÊ≤ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. HõO^ŒoHõ `«# ¿Ñ~°∞g∞^Œ
HõO^Œm =$Hõ∆ *Ïux ã¨$+≤Oì zOk. HõO^Œo Hõ_e» QÍ, ~°OÉèQí Í J~°\ Q˜ Í ¿Ñ~°∞ =∂iOk...
^Œ∞~åfi㨠=∞ǨÏi¬ Hõ^–Œä 3
ѨÓ~°fiO ''<åÉèÏQÆ∞_»∞—— J<Õ ~åA =ÙO_Õ"å_»∞.. PÜ«∞# ‰õΩ=∂~°∞_Õ
JO|s+¨µ_»∞. JO|s+¨µ_»∞ q+¨µ‚ Éè‰í Ωõ _Î ∞» . UHÍ^Œj „=`åxfl ÉèHí Î̃ „â◊^ÅúŒ `À KÕ¿ã"å_»∞.
XHõ™êi UHÍ^Œt LѨ"åã¨O =ÙO_ç, =∞~åfl_»∞ ^•fi^Œt<å_»∞ áê~åÜ«∞} KÕÜ∞« \ÏxH˜
ã≤^Œú"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^Œ∞~åfiã¨∞_»∞, PÜ«∞#‰õΩ JukèQÍ =zÛ ™êfl#O KÕÜ«∞\ÏxH˜
#kH˜ "≥àϧ_»∞. ^•fi^Œt QÆ_Ü ç ∞« Å∞ ѨÓiÎ JÜÕ∞º ã¨=∞Ü«∞O J~Ú<å =∞ǨÏi¬ ~åÖË^∞Œ .
JHõ¯_»∞#fl =∞ǨÏ~°∞¬Å J#∞=∞u`À, H˘kÌQÍ [ÖÏxfl f~°÷OQÍ „`åQÍ_»∞. `«~åfi`«
^Œ∞~åfiã¨∞_»∞ =zÛ, [iy# ^•xH˜ HÀѨÊ_ç `«# t~°ã∞¨ ûÖ’x XHõ [_»#∞ Ñ‘H˜ ^•xfl
Ñ≤âßzQÍ =∂iÛ ÉèHí Îõ JO|s+¨µx ÃÑH· ˜ ѨOáê_»∞. Jk Ju ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ g∞^Œ‰Ωõ
~å=@O „QÆÇÏ≤ Oz, ~åA, NǨÏix =∞#ã¨∞Ö’ ^蕺xOKå_»∞. "≥O@<Õ q+¨µ‚ K«„HõO
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 27
L^Œƒqù Oz Ñ≤âßKåxfl K«OÑ≤, ^Œ∞~åfiã¨∞x K«OѨ\ÏxH˜ g∞^Œ‰Ωõ "≥o§Ok. ÉèÜ í ∞« O`À
^Œ∞~åfiã¨∞_»∞ áêiáÈ=@O „áê~°OaèOKå_»∞. K«„HõO PÜ«∞#∞fl "≥#flO>Ë "≥à’ÎOk. =¸_»∞
Ö’HÍÅ∂ uiy<å Z=~°∂ ^Œ∞~åfiã¨∞xH˜ JÉèÜ í ∞« O W=fiÖË^∞Œ . z=iH˜ q+¨µ=‚ Ù P[˝`À
=∞m§ JO|s+¨µ_ç<Õ â◊~} ° ∞ "Õ_®_»∞. JO|s+¨µ_»∞ J`«xfl Hõq∆ ∞OKå_»∞. "≥O@<Õ
K«„HõO J^Œ$â◊º"≥∞Oÿ k. ÉèQí =Æ O`«∞x HõO>Ë, Éè‰í Ωõ _Î Õ â◊HÎ̃ HõÅ"å_»∞ Jx D Hõ^Œä =∞#‰õΩ
`≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk.
^•fiѨ~° Ü«ÚQÆOÖ’ ‰õΩOuÉè’A_»∞ J<Õ ~åA ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ ^Œ∞~åfiã¨∞_»∞ =KåÛ_»∞.
PÜ«∞# ‰õΩ=∂Ô~Î ‰õΩOf^Õqx K«∂ã≤, P"≥∞ ÉèíH˜ÎH˜ "≥∞zÛ XHõ k=º =∞O„`åxfl
LѨ^tÕ OKå_»∞. P =∞O„`åxfl U ^Õ=Ù_çx L^ÕtÌ Oz [Ñ≤¿ã,Î PÜ«∞# =Å¡ =∞Oz
ã¨O`å#O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx K≥áêÊ_»∞. ‰õΩOf^Õq |∞kúKåѨźO`À P =∞O„`« „ѨÉÏè "åxfl
ѨsH˜O∆ KåÅ#∞H˘Ok. ã¨∂~°∞ºx QÆ∞iOz „áêiúOzOk. PÜ«∞# =~°O =Å¡ P"≥∞‰õΩ
Hõ~∞° _‚ ∞» [x‡OKå_»∞. ‰õΩOuH˜ q"åǨÏO J~Ú# `«~åfi`« ^è~Œ ‡° ^Õ=`«, "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞,
WO„^Œ∞_»∞, Jtfih ^Õ=`«Å#∞ ^Œ∞~åfiã¨∞x =∞O„`«O`À 㨇iOz, „Hõ=∞OQÍ ^è~Œ ‡° ~åA,
cè=Ú_»∞, J~°∞#˚ ∞_»∞, #‰õΩÅ ã¨ÇϨ ^Õ=ÙÅ#∞ Hõ#flk. gˆ~ ѨOK« áêO_»=ÙÅ∞. Hõ~∞° _‚ xç
#kÖ’ =keÃÑ_ç`Õ J`«_∞» ã¨∂`«∞_çH˜ ^˘iH˜ JHõ¯_» ÃÑiy ‰õΩ=∂~å„ã¨Î q^•º „Ѩ^~Œ ≈° #Ö’
`«# ™ê=∞~°º÷ O ~°∞A=Ù KÕã∞¨ HÀx, ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞x =∞#ã¨∞ QÔ eÛ, JOQÆ ~å*ϺxH˜ Jaè+‰≤ Ωõ _Î ,·≥
H“~°= ѨHO∆õ Ö’ =ÚY∞º_≥#· ã¨OQÆu =∞#‰õΩ `≥eã≤O^Õ. ^Œ∞~åfiã¨∞_»∞ "≥+· =‚¨ , â߈HÜ Î ∂« k
=∞Ǩ =∞O„`åÅhfl [Ñ≤Oz#ѨÊ\˜H© =∞#âß≈Ou ÖˉΩõ O_® áÈ~ÚOk. z=iH˜ ''N
ǨÏ#∞=∞`«ûOr=h q^Œº—— <ÕiÛ [Ñ≤OKå_»∞. JѨÙÊ_»∞ ǨÏ#∞=∞ XˆH =ÚYO`À 18
Éè∞í *ÏÅ`À ^Œ~≈° #q∞KåÛ_»∞. ^Œ∞~åfiã¨∞_»∞ Ѩ~=° tOz PO[<ÕÜÚ« _çx ÉèHí `Θ À H©iOÎ Kå_»∞.
K«H¯õ x â’¡HOõ `À PÜ«∞#∞fl =i‚OKå_»∞–
''â◊HOÎ̃ , áêâ◊O K« ‰õΩO`«O, Ѩ~â° √◊ =∞Ñ≤ ǨÏÅO `À=∞~°O, MË@HõO "å
â◊OYO K«„HõO „uâ◊¥ÅO =Úã¨Å=∞Ñ≤ QÆ^OŒ Ѩ@ãì O¨ =Ú^Œ~æ O° K«
QÍO_ô=O ÉÏ} Ѩ^‡Œ O, kfi#= =~° Éè∞í *ˇó· , Y_»æ =∞™êº=^•#O
=O^ÕÇϨ O "åÜ«Úã¨∂#∞O, ã¨∞~°iѨ٠=∞^è#Œ O, ÉèHí Îõ ~°HÍ∆ ^è∞Œ s}O——
D â’¡HõO q#QÍ<Õ, PO[<ÕÜ«Ú_»∞ q∞H˜¯e ã¨O`À+≤Oz ^Œ∞~åfiã¨∞xH˜
=∞#âß≈Oux „Ѩ™êkOz, J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞. JѨÊ\˜ #∞Oz ^Œ∞~åfiã¨∞_»∞ PO[<ÕÜ∞«
=∞O„`åxfl J`«ºO`« ÉèíH˜Î „â◊^ŒúÅ`À [Ñ≤ã¨∂Î =∞#âß≈Oux á⁄O^Œ∞`«∂, HÀѨO ÖËx
"å_≥·, QÆO^èŒ=∂^Œ# Ѩ~°fi`«O g∞^Õ x=tã¨∂Î, =∞Ǩ Ü≥∂yÜ≥ÿ∞ t=Ùx =Öˇ x`«º
„áê`«ã‡¨ ~°}∞_»∞ JÜ«∂º_»∞. Hõ#∞Hõ =∂#ã≤Hõ âßOu ÅaèOKåe JO>Ë N PO[<ÕÜ∞«
™êfiq∞x P~åkèOKåe Jx ^Œ∞~åfiã¨∞x Hõ^ÅŒä =Å¡ =∞#‰õΩ `≥Å∞™ÈÎOk. ^Œ∞~åfi㨠=Úx
Hõ^Œä ã¨=∂ÑÎ̈O.b
28 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–9
^èfiŒ [ ^Œ`∞« xÎ Hõ^Œä – 1
Hõ$`«ÜÚ« QÆOÖ’ ѨÙ+¨¯~°∞_»∞ J<Õ =∞Ǩ =∞ǨÏi¬ =ÙO_Õ"å_»∞. Jxfl "Õ^•Å#∞
âß„™êÎÅ#∞ K«kq ã¨~fi° q^•º ѨiѨÓ~°∞_‚ ∞» JÜ«∂º_»∞. ã¨∂H∆͇~åúxfl q=iOѨQÅÆ
<Õ~°∞Ê#fl"å_»∞. ã¨fi^èŒ~å‡ K«~°}OÖ’ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞. Jxfl =∞O„`åÅ ™ê~åxfl
`≥Å∞ã¨∞H˘#fl"å_»∞. P =∞O„`åkè ^Õ=`«Å#∞ „Ѩã#¨ flO KÕã∞¨ H˘#fl ѨÙ}Ϻ`«∞‡_»∞. PÜ«∞#
N PO[<ÕÜ∞« =∞Ǩ=∞O„`«OÖ’ XHõ^•xfl [Ñ≤OKåÅ#∞H˘x <≥q· ∞âß~°}ºO KÕ~å_»∞.
ã≤^•ú„â◊=∂xH˜ ^ŒQ~æÆ ,° XHõ P„â◊=∞O xi‡OK«∞H˘x, ǨÏ#∞=∞O`«∞x =∞O„`«O`À `«Ñ㨠∞¨ û
KÕâß_»∞. Ѩ=#ã¨∞`«∞_»∞ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ,ÿ k"åº#∞ „QÆÇ¨ xfl WKåÛ_»∞. =∂#ã≤Hõ P#O^•xfl
á⁄Ok, U HÀiHÍ ÖˉõΩO_® JHõ¯_» [Ѩ`«áêÅ`À rqã¨∞Î<åfl_»∞. P HÍÅOÖ’<Õ
^èfiŒ [^Œ`∞« _Î ∞» J<Õ "Õ^Œ "Õ^OŒ QÍ^躌 Ü«∞#∞_»∞, ã¨~fi° âß„ãÎ̈ áê~°OQÆ`∞« _»∞ xëêì QÆiã¨∞_ì ∞»
=ÙO_Õ"å_»∞. QÆ~fi° O ÖËx"å_»∞. xëê¯q∞. J~Ú`Õ Hõ\ H˜ õ ^Œi„^Œ∞_»∞. QÆ$ǨÏã¨∞ÅÎ
Wà◊§Ö’ aèHÍ∆ @#O KÕã∂¨ ,Î P „^Œ=ºO`À ÃÑàϧO Ñ≤Åe¡ fl áÈ+≤OK«∞H˘<Õ"å_»∞. WÖÏ
Láê^•#O`À rqã¨∂Î ‰õÄ_® q^•º~°∞Å÷ ‰õΩ Lz`«OQÍ "Õ^Œ âß„™êÎÅ#∞ É’kèã∞¨ OÎ _Õ"å_»∞.
=∞^蕺ǨÏfl Éè’[#O `«~∞° "å`«, t+¨µºÅ K«^∞Œ =Ù#∞ ѨsH˜O∆ KÕ"å_»∞. XHõ~ÀA =∞^蕺ǨÏflO
t+¨µºÅ`À áê@∞ `«# ‰õΩ=∂~°∞_çx ‰õÄ_® ѨsH˜O∆ K«\ÏxH˜ Ñ≤eKå_»∞. J`«_∞» ~åÖË^∞Œ .
Ѩل`«∞_çx Zxfl™ê~°∞¡ Ñ≤ez<å ~åHõáÈ=@O`À WÅ¡O`å QÍeOKå_»∞. z=iH˜ =O@
QÆkÖ’ ‰õÄ~°Å#∞ =∂„`«"∞Õ uO@∞#fl ÉèÏ~°º#∞, Ñ≤ÖÏ¡_xç K«∂âß_»∞. J#flO ÖˉΩõ O_®
"å\˜x ZO^Œ∞‰õΩ uO@∞<åfl~°x J_çQÍ_»∞. "åi^Œ~Ì ∂° =O@ áê„`«#∞ K«∂Ñ≤OKå~°∞.
JO^Œ∞Ö’ XHõ¯ "≥∞`«∞HÔ <· å J#flO ÖË^∞Œ . QÆ∞O_≥ K≥~∞° "≥O· k ^èfiŒ [^Œ`∞« _Î Hç .˜ nxH˜
HÍ~°}O Uq∞\˜ Jx ÉèÏ~°º#∞ J_çQÍ_»∞. ~ÀE "åi^ŒÌ~°∂ J#flO ÖˉõΩO_®<Õ
QÆ_∞» ѨÙ`«∞<åfl~°x `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞. D ^Œi„^•xH˜ `å<Õ HÍ~°}O Jx `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞.
WO`«\ ˜ ^•i„^ŒºOÖ’ ‰õÄ_® ÉèÏ~°º #=Ùfi =ÚYO`À |Ü«∞\˜ #∞Oz =KÕÛ `«#∞fl
PáêºÜ«∞OQÍ P^Œiã¨∂Î Ñ≤Å∞ã¨∞#Î flO^Œ∞‰õΩ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞. `«#g∞^Œ P"≥∞‰õΩ#fl „¿Ñ=∞#∞,
J#∞~åQÍxfl J~°úO KÕã¨∞H˘<åfl_»∞. `å#∞ "åiH˜ J#flO ‰õÄ_® ÃÑ@ìÖËx ã≤úuÖ’
=Ù#flO^Œ∞‰õΩ qKå~°Ñ_¨ ç Hõhfl~°∞ HÍ~åÛ_»∞. ÉèÏ~°º ™œjÖϺhfl Jaè#OkOKå_»∞. `«#ÖÏO\˜
^èŒ#∞º_»∞ "ÕÔ~=~°∞ LO_»~°x WѨÊ\˜ ^•HÍ QÆifiOKå#x, WѨÙÊ_»∞ `«# Jã¨=∞~°ú`«
`≥Å∞ã¨∞H˘<åfl#x J<åfl_»∞. ÉèÏ~åº, Ñ≤ÅÅ¡ #∞ áÈѶO≤ K«ÖxË "å_»∞ Ѩ~=° ∞ áê`«‰Ωõ _»x
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 29
P"≥∞`À J<åfl_»∞.
J`«x ÉèÏ~°º, Éè~í ΰ ^Œ∞MÏxfl K«∂_»ÖHË õ ''<å^è•! D ^Œi„^ŒO W"åeìk HÍ^Œ∞.
Z<Àfl [#‡Å #∞Oz =zÛO^Õ. ѨÓ~°fi [#‡Ö’ =∞#O Z=fiiH© J#flO ÃÑ\˜ì =ÙO_ç
LO_»O. JO^Œ∞Hˆ WѨÙÊ_»∞ P ÉÏ^èŒ =∞#O J#∞Éèqí ã¨∞<Î åflO. ã¨HÅõ q^ŒºÅ∞ <ÕiÛ
Lz`«OQÍ q^•º^•#O KÕã¨∂Î Láê^•#O`À rqOKÕ g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞. ^Œ∞:YѨ_Õ
ѨÙ~°∞+¨µ_çx ''HÍѨÙ~°∞+¨µ_»∞—— JO\Ï~°∞. g∞áê^Œ ¿ã"å ÉèÏQƺ"Õ∞ =∂‰õΩ ÉèÏQƺO Jx
Éè~í ‰Î° Ωõ ^è~·≥ º° O K≥ÑÊ≤ Ok. ÉèÏ~°º =∂@ʼnõΩ `«$Ñ≤Î K≥Ok# J`«_∞» Láê^•<åxH˜ „Ѩ`º« Hõ∆
^Õ=`« J~Ú# ''aèHÍ∆ áê„`å ^Õq——x fã¨∞H˘x, ã¨O™ê~°O QÆ_Ñ» \¨ ÏxH˜ =∂~°Oæ HÀã¨O
L`«~Î ° kâ◊"Ñ·≥ Ù¨ "≥àϧ_»∞. P ~å„u XHõKÀ@ q„â◊q∞OKå_»∞. =∞~åfl\˜ L^ŒÜ∞« O ™êfl#
ã¨O^蕺kHÍÅ∞ ѨÓiÎ KÕã∞¨ H˘x, #_çz, <≥q· ∞âß~°}ϺxH˜ "≥àϧ_»∞. JHõ¯_» Hõâº◊ ѨÙ_»∞
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ xëêìQiÆ +¨µÖì #·ˇ =Ú#∞Å#∞ ^Œi≈OKå_»∞. P `«~åfi`« ѨÙ+¨¯~° =∞ǨÏi¬ =Ù#fl
ã≤^•ú„â◊=∞O KÕ~å_»∞. ѨÙ+¨¯~° =∞ǨÏi¬ âßO`« QÆOcè~° =^Œ#O`À xâ◊ÛÅ ^蕺#OÖ’
=Ù<åfl_»∞. #=∞㨯iOz ^ŒQ~æÆ ° xÅ|_®¤_∞» . =Úx Hõà√◊ § `≥iz "å`«ûź „^Œ∞+≤`ì À
K«∂âß_»∞. PÜ«∞#‰õΩ `å#∞ `≥zÛ# ã¨q∞^èŒÅ#∞ Ѷ¨ÖÏ Ñ¨ÙëêÊÅ#∞ ã¨=∞iÊOKå_»∞.
''„ÉÏǨχ}À`«=Î ∂! ZO^Œ∞‰õΩ WHõ¯_çH˜ =KåÛ~°∞? g∞ ‰õΩ@∞O| q+¨Ü∂« ÖËq∞\’ <å‰õΩ
`≥eÜ«∞*ˇÑʨ O_ç—— Jx „¿Ñ=∞ ѨÓ~°fiHõOQÍ J_çQÍ_»∞ ѨÙ+¨¯~°=∞øx. ^•xH˜ JO[e
Ѷ∞¨ \˜Oz# ^èfiŒ [^Œ`∞« _Î ∞» ''=ÚhO„^•! <Õ#∞ Q͈~Ü æ ∞« 㨠QÀ„u‰õΩ_»#∞. ‰õΩO_ç# #QÆ~O°
<å x"åã¨O. „ÉÏǨχ} „âı+µ¨ _ì #·≥ ^èfiŒ [â◊~‡° <å `«O„_ç. <å‰õΩ Éè„í ^Œ‰Ωõ _»∞, Éè„í ^Œ ÉÏǨï_»∞
J<Õ ™È^Œ~°∞Å∞. "Õ∞=∞O^Œ~°O ѨO_ç`«∞Å"Õ∞ J~Ú<å Láê^•#O`À<Õ rqHõ
QÆ_∞» ѨÙ`«∞<åflO. Jk KåÅ@O ÖË^∞Œ . ÉèÏ~åº a_»Å¤ #∞ áÈ+≤KÖ« HË áõ È`«∞<åfl#∞. <å
n#`«fiO áÈÜÕ∞ =∂~°Oæ ÃãÅqÜ«∞ºO_ç. ##∞fl HÍáê_»O_ç.—— Jx "≥Ú~°ÃÑ\Ïì_∞» . W^ŒO`å
q#fl q+¨¯~° =Úx ^ŒÜ«∂ ã¨=Ú„^Œ∞_≥· JÉèíÜ«∞O WKåÛ_»∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞x ÉèíHÎ̃QÍ
„áêiúOKå_»∞. ^èfiŒ [^Œ`∞« _Î xç `«#`À XHõ #n f~åxfl KÕi J`«x`À Hõeã≤ ™êfl#O
KÕâß_»∞. P #k X_»∞#¤ ‰õÄ~ÀÛɡ\ì˜ ''ǨÏ#∞=∞ =∞O„`«"∞≥ #ÿ ^•fi^ŒâßHõs∆ =∞Ǩ =∞O„`åxfl——
LѨ^ÕtOz ^•xfl „â◊^•ú㨉õΩÎÅ`À xÜ«∞=∞OQÍ [Ñ≤OK«=∞x ^•x=Å¡ J`«x HÀiHõ
ã¨ÑŨ¶ O J=Ù`«∞O^Œx ^è~·≥ º° O K≥ÑÊ≤ `«# P„â◊=∂xH˜ ѨÙ+¨¯~° =∞ǨÏi¬ "≥oá¡ ÈÜ«∂_»∞.
^èfiŒ [^Œ`∞« _Î ∞» KåÖÏ xÜ«∞=∞ x+ì̈Å`À ǨÏ#∞=∞ =∞O„`åxfl [Ñ≤OKå_»∞. Zxfl™ê~°∞¡
[Ñ≤Oz<å =∂~°∞u ^Œ~≈° #O HÍ=@O ÖË^∞Œ . qã¨∞QÆ∞ ѨÙ\˜Oì k. ǨÏ#∞=∞#∞ u@∞ìH˘<åfl_»∞.
QÆ∞~°∞=Ù `«##∞ "≥∂ã¨O KÕâß_»x =∞s QÆ∞~°∞=Ù#∂ u@ì@O „áê~°OaèOKå_»∞. =∞O„`«O
HõO>Ë QÆ∞~°∞ xO^Œ Z‰õΩ¯"≥á· È~ÚOk. =∞#ã¨∞û JâßOu`À xO_çáÈ~ÚOk. [ѨO
Ѷe¨ OK«#O^Œ∞‰õΩ P"Õâ=◊ ¸ HõeOæ k. JѨÙÊ_»∞ XHõ~ÀA ''HÍÅ∞_»∞—— J<Õ H˜~å`«∞_»∞
JHõ¯_çH˜ =KåÛ_»∞. "å_çH˜ `«# QÀ_»∞ "≥à§◊ É’ã¨∞H˘<åfl_»∞. `«# ^Œ∞ã≤uÎ H˜ HÍ~°}O
30 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
Uq∞\’ `≥eÜ«∞*ËÜ∞« =∞x HÀ~å_»∞. JѨÙÊ_»∞ P HÍÅ∞_»∞ ''QÆ∞~°∞ ^Œ∂+¨} KÕã∞¨ <Î åfl=Ù.
h‰õΩ LѨ^ãÕ O≤ z# =∞O„`«O ѨxKÕÜ∞« ^Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù#∞ HÍ^Œx JO>Ë, ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_®
HÍáê_»Ö_Ë ∞» . WѨÊ\ỖH<· å q∞OzáÈ~ÚOk ÖË^∞Œ . QÆ∞~°∞=Ù#∞ KÕi xO_»∞ =∞#ã¨∞`À
=∞m§ „áêiúOz, PÜ«∞# J#∞„QÆÇϨ O á⁄Ok, =∞m§ ™ê^è#Œ K≥~Úº. JѨÙÊ_Õ h‰õΩ
Ѷe¨ `«O Åaèã∞¨ OÎ k—— Jx K≥ÑÊ≤ `«# ^•i# `å#∞ áÈÜ«∂_»∞. ^èfiŒ [^Œ`∞« _Î ∞» QÆ∞~°∞=Ù
J#∞„QÆǨÏO ZÖÏ ã¨OáêkOKå_À, ǨÏ#∞=∞ J`«_çx ZÖÏ J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_À =KÕÛ
Hõ^ÖŒä ’ `≥Å∞ã¨∞H˘O^•O.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 31
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–10
^èfiŒ [ ^Œ`∞« xÎ Hõ^Œä – 2
ѨÙ+¨¯~°=Úx, ^èfiŒ [^Œ`∞« _Î Ãç Ñ· Hõ~∞° } K«∂áê_»∞. =∞O„`«[ÖÏxfl t~°ã∞¨ ûÃÑ·
[ÖÏ¡_∞» . â◊√z J~Ú ™êfl#O KÕã≤ ~°=∞‡<åfl_»∞. "≥O@<Õ ^èfiŒ [^Œ`∞« xÎ JâßOu JO`å
„`«∞\˜Ö’ =∂Ü«∞"≥∞áÿ È~ÚOk. JHõ¯_Õ ‰õÄ~°∞Ûx, ǨÏ#∞=∞ ^•fi^ŒâßHõs∆ =∞Ǩ=∞O„`åxfl
„â◊^`úŒ À [Ñ≤OKå_»∞. Z^Œ∞@ ^ÕnѨº=∂#"≥∞#ÿ "≥Å∞QÆ∞ „ѨHÍtOzOk. "≥O@<Õ ã¨∞=~°ÛÖÏ
ã¨ÇÏ≤ `«∞_≥#· PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ J`«x Z^Œ∞@ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ <ÿ å_»∞. "åi^ŒiÌ áê^Œ=ÚÅÃÑ·
Ѩ_ç ™È΄`«O KÕâß_»∞.
''"Õ^Œ "Õ^ºŒ =∞Ǩ ÉèÏQÆ Ñ¨Ù~å} ѨÙ~°∞ëÈ`«=Î ∞ – `«= ã¨O^Œ~≈° <≥=· ^Œ∞i`«O "Õ∞
x=iÎ`«O
`«= ã¨O^Œ~≈° <å ^Õ=, Ü≥∂y<å=∞Ñ≤ ^Œ∞~°É¡ Oíè – |Ǩï[<å‡i˚`å`ü ѨÙ}Ϻ`ü Å|ú"å
#ã≤‡ ™êO„Ѩ`O«
J^Œº"Õ∞ ã¨ÑŨ¶ O [#‡ rq`«O K« ã¨∞rq`«O – QÆ`å#ºÇ¨x ã¨~åfi}˜ ^Œ∞iÌ<å xu "Õ∞
=∞uó
Ü«∞ãÎ̈ fiO ™êH∆Í`«¯ $`À ^Õ"À „|Ǩ‡ ^≥~· Ñ° ≤ ^Œ∞~°É¡ Oíè – ^Õ=`«fiO „áê}˜ `«ãº¨ #„=∞ t~°™ê
Ü«∂KÕ =~°O ™êO„Ѩ`O«
ÉèÏ=¿ãΠѨ^Œ ѨOHõ*,Ë Éè=í `«∞ "Õ∞ ÉèHí óÎ̃ Ѩ~å âßâ◊fif – `«fi^•ƒù= ãÎ̈= ÉèHí Îõ *ÏÅ q+¨Ü∞Õ
Éè∂í Ü«∂`«Î ^Õ"å„â◊Ü∞Õ
™êfi¿ãÎ HÍOH˜`∆ « "Õ∞= ^Õ= ǨÏ#∞=∞#fl`åfiO Ѩ^OŒ „áê~°Ü ú ∞Õ ——
JO@∂ =∞#ã¨∞ f~å ã¨∞ÎuOKå_»∞. ǨÏ#∞=∞ ^èŒfi[^Œ`«∞Îx PáêºÜ«∞OQÍ ÖË=nã≤
ã¨∞=~°ÛÖÏ ^Õqx K«∂ã≤ ''ã¨∂~°º #Okh! W`«_∞» <å „Ñ≤Ü∞« Éè‰í Ωõ _Î ∞» . QÆ∞~°∞=ÙQÍi
J#∞„QÆÇϨ O`À <Õ_∞» =∞# ^Œ~≈° <åxfl á⁄O^ŒQeÆ QÍ_»∞. W`«xH˜ =zÛ# HõëêìÅhfl QÆ∞~°∞
^Œ∂+¨} =Å¡<Õ =KåÛ~Ú. WѨÙÊ_»∞ W`«x ѨÓ~°fi[#‡ =$`åÎO`åxfl K≥|∞`å#∞ q#∞.
ѨÓ~°fi [#‡Ö’ W`«x ¿Ñ~°∞ ^è~Œ ‡° ™ê~°∞_»∞. Jxfl âß„™êÎÅ∞ K«kq L`«=Î ∞ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞QÍ
=ÙO_Õ"å_»∞. ZO`À =∞OkH˜ "Õ^qŒ ^Œº <Õ~åÊ_»∞. XHõ™êi t+¨µºÅ#∞ "≥O@ fã¨∞H˘x
J_»qH˜ ѨÙëêÊÅ∞ Ѷ֨ ÏÅ∞ ^Œ~ƒ° Åù ∞ fã¨∞‰õΩ~å=\ÏxH˜ "≥àϧ_»∞. H˘O`« ^Œ∂~°O "≥à§◊ QÍ<Õ
JHõ¯_» ''Éè~í `° ∞« _»∞—— J<Õ ~åA, xâ◊ÛÅ z`«OÎ `À l`ÕO„kÜ«Ú_≥· ''ǨÏ#∞=∞ ã¨áêÎHi∆õ ——
=∞O„`åxfl aQÆ~æ Q° Í, Ju"ÕQOÆ QÍ [Ñ≤ã∞¨ OÎ _»_O» QÆ=∞xOKå_»∞. ~åA ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o¡
32 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
''=∞O„`åxfl JO`« QÆ\ Qì̃ Í [Ñ≤™êÎ"OÕ ?—— Jx HÀѨÑ_¨ ®¤_∞» . ~åA‰õΩ ÉÏǨϺ 㨇 $u
ÖË^∞Œ . `«^HÕ õ ^蕺#OÖ’ =Ù<åfl_»∞. WÖÏO\˜ =¸_è∞» _»∞H˜ Uq∞ K≥ÑÊ≤ <å x+¨ÊÅù O
J#∞H˘O@∂ JHõ¯_ç #∞Oz =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥àϧ_»∞.
H˘O`« ^Œ∂~°OÖ’ t+¨µºÅ`À =ã¨∞#Î fl ''=∞$HõO_» =∞ǨÏi¬—— ^Œ~≈° #q∞KåÛ_»∞.
|∞∞+≤x „Ѩã#¨ flO KÕã∞¨ H˘x, PÜ«∞# J#∞„QÆÇϨ O`À ǨÏã¨<Î åºã¨ Hõ~<° 庙êÅ∞`À ''ã¨áêÎHi∆õ ——x
LѨ^âÕ O◊ QÍ á⁄Ok, [Ñ≤OKå_»∞. Ü≥∞O`«HÍÅ"≥∞<ÿ å =∞O„`« ã≤kú HõÅ∞QÆÖ^Ë ∞Œ . =∞O„`«O
g∞^Œ, QÆ∞~°∞=Ù g∞^Œ HÀѨO =zÛ ^Œ∂+≤OKå_»∞. =∞O„`Àáêã¨# =∂<Õâß_»∞. QÆ∞~°∞^Œ∂+¨},
=∞O„`« `åºQÆO KÕã#≤ D ^èfiŒ [^Œ`∞« _Î Õ P <å\˜ ^è~Œ ‡° ™ê~°∞_»∞. D [#‡Ö’ QÆ∞~°∞=Ù
J#∞„QÆÇϨ O á⁄Ok, =∞# ^Œ~≈° #O`À áêáêÅhfl áÈQ˘@∞ìH˘x, HÀÔ~¯Å#∞ [~ÚOz#"å_»∞
JÜ«∂º_»∞. ~Ú`«x `«# ^Œi„^•xfl ^Œ∂~°O KÕÜ∂« e. D h Ѩل`«∞_çH˜ Sâ◊fi~°ºO
„Ѩ™êkOK«∞—— Jx HÀ~å_»∞.
ã¨∞=~°ÛÖÏ^Õq ã¨~ˆ #x J#∞„QÆÇÏ≤ OzOk. =∞m§ QÆ∞~°∞=Ù#∞ ^Œi≈Oz, J#∞=∞u
fã¨∞H˘x WO\˜H˜ "≥à§◊ =∞x ^èfiŒ [^Œ`∞« _Î Hç ˜ K≥ÑÊ≤ ã¨∞=~°ÛÖÏO[<ÕÜÚ« Å∞ J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å~°∞.
J`«_∞» ѨÙ+¨¯~° QÆ∞~°∞=Ù#∞ ^Œi≈Oz, J#∞„QÆÇϨ O HÀã¨O áê^•ÅÃÑ· Ѩ_®¤_∞» . PÜ«∞#
PáêºÜ«∞OQÍ ÖË=<≥uÎ ''^Œ`åÎ! [iy#k JO`å <å‰õΩ `≥eã≤Ok. WO\˜H˜ "≥o¡ ã¨∞YOQÍ
=ÙO_»∞—— Jx nqOz ѨOÑ≤OKå_»∞.
^èfiŒ [^Œ`∞« _Î ∞» QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ =∂\˜=∂\˜H© #=∞áê¯~°O KÕã∂¨ Î "≥à§◊ ÖËH,õ "≥à§◊ ÖËHõ
WO\˜ =ÚYO Ѩ\Ïì_∞» . WO\˜ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ ~åQÍ<Õ `å#∞O_Õ WÅ∞¡ =∂iáÈ~Ú, JHõ¯_»
k=º ™œ^èOŒ HõxÑ≤OzOk. |OQÍ~°ÑÙ¨ HÍOu`À Jk ^èQŒ ^Æ QŒè ÖÆ Ï_»∞`ÀOk. "Õ∞_»g∞^Œ
=Ù#fl J`«x ÉèÏ~°º ''jÖÏ^Õq—— ã¨O`å#O`À ã¨Ç¨ H˜OkH˜ ky=zÛ, Éè~í ‰Î° Ωõ ™êfiQÆ`O«
K≥ÑÊ≤ , PÜ«∞# áê^•Å‰õΩ #=∞㨯iOz, áê^À^ŒHÍxfl t~°ã∞¨ û# K«Å∞¡H˘#flk. |O^è∞Œ QÆ}O
JO`å =zÛ KÕi, JѨÓ~°fi ™êfiQÆ`O« ѨeHÍ~°∞. ^èfiŒ [^Œ`∞« _Î ∞» `«=∞‰õΩ D ã¨OѨ^Œ
ÅaèOK«\ÏxH˜ QÆ∞~°∞=Ù J#∞„QÆÇϨ O, N ã¨∞=~°ÛÖÏ ã¨"∞Õ `« PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ HÍ~°}O
Jx Ju q#Ü«∞OQÍ q=iOKå_»∞. WHõ #∞O_ç `«=∞ "å~°O^ŒiH© ã≤^•ú„â◊=∞OÖ’ =Ù#fl
ѨÙ+¨¯~° =ÚxÜÕ∞ QÆ∞~°∞=Ù Jx x~°ÌfiO^ŒfiOQÍ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. `«=∞HõO^Œ~°‰õΩ ~°Hõ∆,
ǨÏ#∞=∞O`«∞_Õ#x K≥áêÊ_»∞. JO`å KåÖÏ ã¨O`À+≤OKå~°∞. JO^Œ~∞° ''PO[<ÕÜ∞«
áêÇ≤Ï=∂O, PO[<ÕÜ∞« ~°H=∆õ ∂O—— JO@∂, JHõ¯_ç #∞Oz "≥oá¡ ÈÜ«∂~°∞. ^èfiŒ [^Œ`∞« _Î ∞»
=∂#ã≤Hõ „ѨâßOu`À ã¨∞Y ã¨O`ÀëêÅ`À HõÅHÍÅO rqOz ^•# ^è~Œ å‡Å∞ KÕã∂¨ ,Î
z=iH˜ NǨÏiÖ’ SHõº=∞Ü«∂º_»∞. ^èfiŒ [^Œ`∞« _Î ç Hõ^Œä ã¨=∂ÑÎ̈O.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 33
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–11
HõÑÅ≤ ∞x Hõ^Œä
Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬ "≥∞„ÿ `ÕÜÚ« xH˜, ǨÏ#∞=∞ U_»= J=`å~åxH˜ K≥Ok# ''HõÑÅ≤ ∞x
Hõ^—Œä —#∞ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åfl_»∞. ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’ QÆOQÍ#k X_»∞#¤ , ÉÏ~°›ãʨ `«ºÑ¨Ù~°O J<Õ
„QÍ=∞O =ÙO_Õk. JO^Œ∞Ö’ HõÑÅ≤ ∞_»∞ J<Õ L`«=Î ∞ „ÉÏǨχ}∞_»∞ =ÙO_Õ"å_»∞. "Õ^"Œ ^Õ •OQÆ
q^Œ∞_»∞. ^≥·"åxfl #q∞‡, xëê¯=∞OQÍ ã¨O™ê~åxfl áÈ+≤ã¨∞Î<åfl_»∞. ~ÀE QÆOQÍ
™êfl#O`À Ѩq„`«∞_»∞ J=Ù`«∂, P #kÖ’<Õ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x ëÈ_»ëêHõi∆ =∞O„`«"∞≥ #ÿ
''FO „Ç‘ÏO NO N ã¨∞=~°ÛÖÏ =Å¡Éèí ǨÏ#∞=∞`Õ ™êfiǨ—— J<Õ =∞O„`åxfl x+¨ªQÍ
^蕺#O KÕ¿ã"å_»∞. J=ã¨~°"≥∞ÿ# âßHÍÅ#∞ ã¨OáêkOz, WO\˜H˜ KÕˆ~"å_»∞.
J#∞‰õÄÅ=u J~Ú# ÉèÏ~°º, ÖËq∞H˜ zOuOK«‰Ωõ O_® QÆ∞@∞ìQÍ ã¨O™ê~åxfl QÆ_¿ç Ñk.
Jã¨O`«$Ñ≤Î J<Õk ÖˉΩõ O_® JÖψQ P ‰õΩ@∞O|O r=#O ™êy™ÈÎOk.
QÆOQÍ ™êfl#O, ǨÏ#∞=∞ [ѨO`À rq`åxH˜ ™ê~°H÷ `õ fi« O á⁄O^Œ∞`«∞#fl P
HõÑ≤Å∞_çH˜ XHõ~ÀA ã¨∞=~°ÛÖÏ =∞<ÀǨÏ~°∞_»∞, ÉèíHõÎ =`«ûÅ∞_»∞, ~å=∞ |O@∞, ÉèíHõÎ
tMÏ=∞}˜ „Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ<å_»∞. ǨÏ#∞=∞ <åÅ∞QÆ∞ Éèí∞*ÏÅ`À, ^Œ∞‰õÄÅO`À, =Ú`åºÅ
Ǩ~åÅ`À, =ÚO[ "Õ∞YÅO`À, *ÏO|=`«, q#`«, hÅ áê=#, QÆO^èŒ =∂^Œ#, ã¨∞âı},
"≥∞Oÿ ^Œ, kfiq^Œ∞Å`À „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ <ÿ å_»∞ PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞. ™êfiq∞x K«∂ã≤# P#O^ŒO`À
HõÑÅ≤ ∞_»∞ k=º ™È΄`åÅ∞ KÕã,≤ ѨÙÅH˜`∞« _»Ü∂« º_»∞. P#O^ŒO`À =∂@Å∞ <À\˜ #∞O_ç
~åÖË^∞Œ . H˘O`« ¿ãѨ\ H˜ ˜ `Õ~∞° H˘x, ''™êfig∞ ǨÏ#∞=∂! x#∞fl K«∂ã≤ <å [#‡ ^è#Œ º"≥∞Oÿ k.
WHõ <å‰õΩ <å QÆ$ǨÏO g∞^Œ qKå~°O ÖË^∞Œ . <Õ#∞ ÉèHí `Î̃ À ã¨=∞iÊOKÕ D ѶŨ , ѨÙëêÊÅ#∞
ã‘fiHõiOK«∞. Jx XHõ Q˘Ñ¨Ê ™È΄`«O KÕâß_»∞.
''[Ü«∞KåÑ≤ ã¨∞=~°ÛÖÏ ~°qã¨∞`å k=ºO K« ¿ÇÏ=∂O|~°O
=∂}˜HͺOz`«, ‰õΩO_»Ö,Ë „â◊=}Ü≥∂ó HõO~ˆ î K« =ÚHÍÎ=o:
ã¨∞„w= JOQÆ^Œ QÆO^èŒ =∂^Œ# =ÚYó ã¨`åÊ~å≈^•ã¨ûOu`Õ
H˜O ^•™êºq∞ =∞#ó „Ñ≤Ü∞« O Ç≤Ï Ç¨Ï#∞=∂<£ ã¨OѨÓ~°‚ HÍ"≥∂ Éè"í å<£——
ã¨∂~°º ^Õ=Ùx ѨلuHõ ã¨∞=~°ÛÅ h ÉèÏ~°º, #∞=Ùfi Hõ\ Oì̃ k |OQÍ~°∞ |@ìÅ∞. ‰õΩO_»ÖÏÅ∞
~°`fl« =∂}˜HͺÅ`À q~ålÖËq¡ . "≥∞_»Ö’ `≥Åx¡ =Ú`åºÅ Ǩ~°O. ã¨∞„w=Ù_»∞ JOQÆ^∞Œ _»∞,
QÆO^èŒ =∂^Œ#∞_»∞, "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ¿ÇÏ=∂ ¿ÇÏg∞Å∞ x#∞fl ZѨÙÊ_»∞ H˘Å∞ã¨∂Î =ÙO\Ï~°∞.
#∞=Ùfi ã¨OѨÓ~°‚ HÍ=Ú_çq. h‰õΩ <Õ#∞ Uq∞zÛ ã¨O`«$Ñ≤Î K≥OkOK«#∞? Jx ™È΄`«
34 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
ÉèÏ=O.
D ™È΄`åxfl PÅH˜Oz# PO[<ÕÜÚ« _»∞ HõÑÅ≤ ∞_çH˜ ~åQÍÅ∞ Ug∞ ÖË=x
"≥∂HõO∆ =∂„"Õ∞ J`«x JaèÖÏ+¨ Jx „QÆÇÏ≤ OKå_»∞. HõÑÅ≤ ∞_»∞ ǨÏ#∞=∞`À J`«x "≥O@
=Ù#fl Ѩi"å~°O q=~åÅ∞ `≥eÜ«∞*ËÜ∞« =Åã≤#kQÍ „áêiúOKå_»∞.
J#∞„QÆÇ≤ÏOz# ǨÏ#∞=∞ Ѩ~°fi`«O=Öˇ â◊s~°O =Ù#fl"å_»∞ QÆO^èŒ =∂^Œ#∞_»∞ Jx,
ÔQ·iHÍk ^è•`«∞=ÙÅ`À, |OQÍ~°∞ J~°\ ˜ `À@Å`À â’aèã¨∂Î LO\Ï_»x, q∞ye#
"å~°O^Œ~∂° =∞Ǩ =∞ǨïÖË#x "å~°O`å `«#‰õΩ W~°∞"≥Ñ· Ù¨ ÖÏ =ÙO_Õ áê~°¬^∞Œ ÖË#x,
"åˆ~ *ÏO|=O`«∞_»∞, q#`«∞_»∞, hÅ∞_»∞, Ѩ#ã¨∞_»∞, "≥∞ÿO^Œ∞_»∞, kfiq^Œ∞_»∞ Jx
q=iOKå_»∞. g~°O`å =∞Ǩ |ÖÏ_è∞» ºÅ∞, HÍ~°º^Œ‰Ω∆õ Å∞ Jx K≥áêÊ_»∞.
HõÑÅ≤ ∞x PáêºÜ«∞OQÍ Ñ≤Å∞ã¨∂Î ''HõÑÖ≤ Ï! ~ÀE #∞=Ùfi <å‰õΩ Jaè¿+HõO KÕã,≤ ^è∂Œ Ѩ
nѨ <≥"· ^Õ •ºÅ∞ ã¨=∞iÊã¨∞<Î åfl=Ù. h Jaè¿+Hõ [ÅO XHõ U~°∞QÍ =∂iOk. ^•xH˜
''"åÅ ™êQÆ~O° —— Jx ¿Ñ~°∞ U~°Ê_»∞`«∞Ok. WO^Œ∞Ö’ Z=~°∞ ™êfl#O KÕã<≤ å, Ѩq„`«∞Å∞
J=Ù`å~°∞. "åi HÀiHõÅ∞ f~°∞`å~Ú. =ÚO^Œ∞QÍ <å Éè‰í Ωõ ÖÎ #·ˇ gix ѨÓlOz,
`«~∞° "å`« ##∞fl ѨÓlOKåe. <å Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ J==∂#O [iy`Õ <å‰õΩ J==∂#O
[iy#>Ë.¡ <å J=`å~åÅ∞, ~°∂áêÅ∞ "ÕÅH˘nÌ =Ù<åfl~Ú. Z=~°∞ U ÉèÏ=O`À U
~°∂áêxfl ^蕺xOz ѨÓl™êÎ~À "åà◊¡‰õΩ P ~°∂ѨO`À <Õ#∞ J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ#∞—— Jx
Pj~°fikOz ǨÏ#∞=∞, Ѩi"å~°O`À ã¨Ç¨ J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞.
HõÑÅ≤ ∞_»∞ =∂~°∞ux Ѩ^Õ Ñ¨^Õ ^蕺xã¨∂,Î x`«º ѨÓ[ ѨÓiÎ KÕã∞¨ H˘x, P
P#O^ŒO`À WO\˜H˜ U ~°H"õ ∞≥ #ÿ ‰õÄ~°Å∞ fã¨∞H˘x "≥à§◊ ‰õΩO_® KÕ~å_»∞. [iy#
q+¨Ü∞« O JO`å ÉèÏ~°º‰õΩ ѨÓã¨Q∞Æ zÛ#@∞¡ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. P"≥∞ KåÖÏ ã¨O`À+≤Oz,
PO[<ÕÜÚ« x ^Œ~≈° #O Åaè¿ãÎ U Ö’@∞ LO_»^xŒ , Ug∞ fã¨∞‰õΩ ~åÖËHáõ È~Ú#O^Œ∞‰õΩ
ÉÏ^èÑŒ _¨ » =^ŒxÌ T~°_Oç zOk.
J~Ú<å Ñ≤ÅÅ¡ PHõe K«∂ã≤ "åiH˜ |@ìÅ∞ ÖËHáõ È=@O K«∂ã≤ =∞#ã¨∞Ö’x
ÉÏ^è#Œ ∞ |Ü«∞\˜H˜ K≥ÑÊ≤ Ok ''™êfig∞! g∞~°∞ x`«ºO ™êfl# ã¨O^躌 Å∞ qkè `«Ñʨ ‰õΩO_®
KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. "Õ^Œ âß„™êÎÅhfl K«k"å~°∞. JO`« =∂„`«O KÕ`« =∞# PHõe f~°^∞Œ Hõ^•.
=∂ `«O„_çH˜ g∞ Jã¨=∞~°`ú « `≥eÜ«∞Hõ ##∞fl g∞H˜zÛ ÃÑo¡ KÕâß_»∞. =∞# Ñ≤ÅÅ¡ ‰õΩ
HÍx, <å‰õΩ HÍx ãÔ̈~Ñ· ¨ |@ìÖË ÖË=Ù. ziy<å "å\˜`À HÍňHã∆ O¨ KÕã∞¨ <Î åflO. J_»qÖ’
^˘iˆH HõO^Œ=¸ÖÏÖË =∞#‰õΩ WO`« =~°‰Ωõ PǨ~°O. =∞# ^Œi„^•xfl f~°ÛÖËx P
PO[<ÕÜÚ« _ç Éè[í #`À D rq`«O JO`å QÆ_¿ç Ñâß~°∞. Ѷe¨ `«O Ug∞ÖË^∞Œ . ZH˜¯`Õ
=ÚO^Œ∞‰õΩ #_»=x QÆ∞„~åxfl Z=Ô~<· å q_çz ÃÑ>Ë™ì êÎ~∞° . g∞~°∞ WOHÍ P ǨÏ#∞=∞<Õ
Ѩ@∞ì‰õΩ áê‰õΩÖÏ_»∞`«∞<åfl~°∞. =ke "Õˆ~ Z=i<≥·<å P„â◊~ÚOK«O_ç—— Jx Ju
x+¨Ø~ì O° QÍ J#flk. D =∂@Å∞ Éèií OK«ÖHË õ ÉèQí =Æ O`«∞x ^Œ∂+≤OK«@O áêѨO Jx
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 35
Ç≤Ï`«=Ù K≥ÑÊ≤ J`«_∞» ֒ѨeH˜ "≥oá¡ ÈÜ«∂_»∞.
WO`«Ö’ ǨÏ#∞=∞ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ <ÿ å_»∞. [iy#^ŒO`å HõÑÅ≤ ∞x ^•fi~å q<åfl_»∞.
qKåiOK« =^ŒxÌ K≥áêÊ_»∞. J`«x ÉèHí HÎ̃ ˜ ã¨O`À+≤OKå#x ^Œi„^ŒO áÈ=\ÏxH˜ XHõ
=∂~°Oæ K≥áêÊ_»∞. "åà◊¡ WO\˜ "≥#∞Hõ =Ù#fl ~ˆ QÆ∞ K≥@∞ì "≥Ú^Œ\’¡ ^è#Œ ~åt =ÙO^Œx,
^•xx `≥K∞« ÛH˘x, J#∞Éèqí OK«=∞x ÉèÏ~°º`À K≥Ñʨ =∞x K≥ÑÊ≤ J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞ =∂~°∞u.
D q+¨Ü∞« O ÉèÏ~°º‰õΩ K≥áêÊ_»∞. P"≥∞ #=∞‡ÖË^∞Œ . "≥∂ã¨O JOk. x[OQÍ =∞# g∞^Œ
g∞ PO[<ÕÜÚ« _çH˜ J#∞„QÆÇϨ O =ÙO>Ë, PÜ«∞<Õ P ^è<Œ åxfl fã¨∞H˘x =zÛ =∞#H˜KÛÕ "å_»∞
Hõ^• Jx x+¨Ø~ì åÖÏ_çOk. J`«x =∞#ã¨∞ f„=OQÍ H∆ÀaèOzOk. P ~å„u HõÑÅ≤ ∞_ç
ÉèÏ~°º x„kOz# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ǨÏ#∞=∞ ~ˆ QÆ∞K≥@∞ì H˜O^Œ =Ù#fl ^è#Œ ~åã¨∞Å`À =Ù#fl
ÃÑ>ˇ#ì ∞ |Ü«∞\˜H˜ fã≤, ^•xfl `«# t~°ã∞¨ û g∞^Œ LOK«=∞x HõÑÅ≤ ∞_çH˜ K≥áêÊ_»∞. HõÑÅ≤ ∞_»∞
ÉèÜ
í ∞« HõOÑ≤`∞« _≥,· JO`« |~°∞=Ù QÆÅ ÃÑ>ì̌#∞ `å#∞ ǨÏ#∞=∞ t~°ã∞¨ û g∞^Œ ÃÑ@ìÖ#Ë x
U_®Û_»∞. Hõq∆ ∞OK«=∞x „áêiúOKå_»∞. HõÑÅ≤ ∞x xëê¯=∞ ÉèHí HÎ̃ ˜ KåÖÏ ã¨O`À+≤Oz, P
ÃÑ>ˇì#∞ `å<≥ <≥uÎÃÑ·H˜ Z`«∞ÎHÀx, x„^ŒáÈ`«∞#fl HõÑ≤Å∞_ç ÉèÏ~°º ^ŒQÆæ~° LOKå_»∞.
PáêºÜ«∞OQÍ HõÑÅ≤ ∞x ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ fã¨∞H˘x H“yeOK«∞H˘x ''h‰õΩ =ÚH˜HÎ ˜ `«y# Ü≥∂Qƺ`«#∞
Wã¨∞<Î åfl#∞. W^Õ h‰õΩ z=i [#‡—— Jx K≥ÑÊ≤ J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞
=∞~åfl_»∞ L^ŒÜ∞« O HõÑÅ≤ ∞_ç ÉèÏ~°º x„^Œ ÖËz, `«# =ÚO^Œ∞#fl J#O`« „^è=Œ º
~åtQÆÅ P ÃÑ>ˇì#∞ K«∂ã≤ Pâ◊Û~°ºáÈ~ÚOk. `«#∞fl Hõ∆q∞OK«=∞x Éèí~°Î HÍà◊§g∞^Œ
Ѩ_Oç k. ^≥"· åѨKå~åxH˜ =∞xflOK«=∞x ǨÏ#∞=∞#∞ „áêiúOzOk. ǨÏ#∞=∞ WzÛ#
^èŒ#O`À ^Œi„^ŒO #∞O_ç =Ú‰õΩÎ_≥· Ǩ~ÚQÍ P#O^ŒOQÍ ÉèÏ~åº Ñ≤Å¡Å`À ã¨∞MÏÅ∞
J#∞Éèqí OKå_»∞ HõÑÅ≤ ∞_»∞. JO^Œi HÀÔ~¯Å∞ f~åÛ_»∞. Ñ≤ÅÅ¡ q"åǨÅ∞ KÕâß_»∞.
Wxfl KÕã∞¨ <Î åfl, =∞#ã¨O`å #∞"Õfi Jx J`«#∞ ǨÏ#∞=∞ K«~} ° ÏÅ<Õ P„â◊~ÚOz z=iH˜
™êÜ«Ú[ºO á⁄O^•_»∞ HõÑÅ≤ ∞_»∞. #q∞‡# "åiH˜ #q∞‡#O`å ™êÜ«∞O WKÕÛ"å_»∞
PO[<ÕÜÚ« _»∞ Jx D Hõ^Œä =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk.b
36 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–12
™È=∞^Œ`∞« xÎ Hõ^Œä
ǨÏ#∞=∞ Zxq∞^Œ= J=`å~°OÖ’x ™È=∞ ^Œ`∞« xÎ Hõ^#Œä ∞ Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬
"≥∞„ÿ `ÕÜÚ« xH˜ q=iã¨∞<Î åfl~°∞. ѨÓ~°fiO ™È=∞ ^Œ`∞« _Î ∞» J<Õ K«O„^Œ=Oâ◊ ~åA =Ù<åfl_»∞.
ã¨`º« "åk. JǨÏOHÍ~°O ÖËx"å_»∞. =∞øx. Ju^èÜ Õ Ú« _»∞. Ѩ~å„Hõ=∞=O`«∞_»∞.
â◊„`«∞=ÙÅ#∞ [~ÚOz#"å_»∞. Éèí∂q∞#O`«\ ˜h UHõK«„`åkèѨ`«ºOQÍ áêeOKå_»∞.
J`«_Kç `Õ « [~ÚOѨ|_ç# ~åAÅ∞ JO^Œ~∂° UHõ"∞≥ ÿ XHõ¯™êiQÍ J`«_ç ~å[ºOÃÑ· ^•_ç
KÕâß~°∞. cèH~õ ° Ü«Ú^ŒOú [iyOk. ™È=∞ ^Œ`∞« _Î ∞» Ü«Ú^ŒOú Ö’ qѨs`«OQÍ #+¨áì ÈÜ«∂_»∞.
Ѩ~å[Ü«∂xfl `«@∞ìHÀÖËH,õ ÉèÏ~åº Ñ≤ÅÅ¡ `À ~°ÇϨ 㨺OQÍ J_»=ÙʼnõΩ áêiáÈÜ«∂_»∞.
H˘O`«HÍÖÏxH˜ QÆ~æ° =∞ǨÏi¬ P„â◊=∞O ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ KÕi, x=ã≤ã∞¨ <Î åfl_»∞. J`«xH˜
QÆ∞_ç`¤ #« O, =¸QÆ`#« O, K≥=Ù_»∞, ‰õΩO\˜`#« O U~°Ê_®¤~Ú. `«#‰õΩ =zÛ# D ^Œ∞~°âÌ ‰◊ Ωõ
qѨs`«OQÍ zOuã¨∞<Î åfl_»∞. ÉèÏ~°º =∂„`«O J`«xH˜ ^è~·≥ º° O #∂iáÈã≤Ok. JO`å
Hõ~‡° ѶŨ O. HÍÅ"Õ∞ D ÉÏ^èeŒ fl =∂#∞Ê`«∞Ok Jx T~°_Oç zOk. PѨ^ÅŒ Ö’ ^è~·≥ º° O,
ã¨OѨ^ÅŒ Ö’ Hõ=∆ ∂, ã¨ÉÖíè ’¡ K«H¯õ x „ѨãO¨ QÆO, Ü«Ú^ŒOú Ö’ Ѩ~å„Hõ=∞O, „ã‘ÅÎ q+¨Ü∞« OÖ’
=∞Oz #_»=_ç, ã¨OѨ^ÖŒ ’ F~°∞Ê, „ÉÏǨχ}∞Å Ü≥∞_» ÉèHí Ω =∞#O Hõey =ÙO_®Åx
É’kèOzOk. H˘|ƒiHÍÜ«∞Ö’x hà◊√§ÖÏQÍ [~°QÍeûOk [iyáÈ`«∂ =ÙO@∞Ok.
Jx ^è~·≥ º° O K≥ÑÊ≤ Ok. ^ŒQ~æÆ Ö° ’ QÆ~æ° =∞ǨÏi¬ P„â◊=∞O =ÙO^Œx, PÜ«∞##∞ â◊~} ° ∞
"Õ_`ç Õ „ѨÜ∂≥ [#O =ÙO@∞O^Œx Ç≤Ï`«=Ù K≥ÑÊ≤ Ok. W^Œ~Ì ∂° =Úx P„â◊=∂xH˜ "≥o§
QÆ~∞° xæ áê^•ÅÃÑ· Ѩ_ç â◊~}° ∞ HÀ~å~°∞. "å~°∞ =zÛ# ã¨O^Œ~åƒùxfl QÆ~æ° =Úx „QÆÇÏ≤ OKå~°∞.
''~å*Ï! #∞=Ùfi h Ѩ~å„Hõ=∂<Õfl #q∞‡ ^≥"· åxfl =∞~°z#O^Œ∞# h‰õΩ D PѨ^Œ HõeOæ k.
ÉèQí =Æ #‡O„`åxfl [Ñ≤ã∂¨ ,Î =∞Oz „=`åÅ∞ KÕã≤ L#fl@¡~Ú`Õ D ÉÏ^èŒ `«¿ÑÊk.—— Jx
`≥eáê_»∞.
™È=∞^Œ`Ϋ =∞Ǩ~åA QÆ~∞° xæ áê^•Å#∞ ã¨Ê $tOz ''=∞Ǩ#∞ÉèÏ"å! g∞~°∞
K≥ÑÊ≤ Ok JHõ~∆ ° ã¨`º« O. WѨÙÊ_»∞ <å ^Œ∞ã≤uú `˘ÅyáÈ=\ÏxH˜ LáêÜ«∞O J#∞„QÆÇÏ≤ OK«O_ç.
ã¨^ÀºÑ¶¨e`åxfl WKÕÛ =∞O„`«O LѨ^ÕtOK«O_ç. x+¨ìQÍ [Ñ≤Oz, =∞<Àcè+¨ì ã≤kúx
á⁄O^Œ∞`å#∞—— Jx "Õ_∞» H˘<åfl_»∞.
QÆ~æ° =ÚxH˜ J#∞„QÆÇϨ O Hõey ''~å*Ï! [iyáÈ~Ú# ^•xH˜ qKåiOK«=^Œ∞.Ì
J`«ºO`« "ÕQOÆ QÍ Ñ¶Å¨ ã≤kxú KÕÛ ''ǨÏ#∞=∞ =∞O„`åxfl—— LѨ^tÕ ™êÎ#∞. ^•xfl [Ñ≤ã∂¨ ,Î
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 37
ǨÏ#∞=∞^£ „=`«O KÕ~Ú h HÀiHõÅhfl <≥~"° ~Õ ∞° `å~Ú. â◊„`«∞[Ü«∞O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
ǨÏ#∞=∞^£ „=`åxfl "≥â· ßY |Ǩïà◊ ^Œâq◊ ∞ ÖËHõ J=∂"å㨺 <å_»∞ HÍx =∂Ѷ∞¨ , á¶êÅ∞æ},
K≥„· `«, "≥â· ßY, *˺+ì̈ =∂™êÅÖ’ â◊√Hõ¡ ѨHO∆õ Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜ â◊x"å~°O HÍx, D <≥ÅÖ’¡<Õ
=KÕÛ =∞$QÆt~° #Hõ„∆ `«OÖ’ HÍx „âß=} ѨÓi‚=∞ <å_»∞ HÍx, HÍsÎHõ â◊√^Œú ^•fi^Œt
<å_»∞ HÍx, =∂~°tæ ~° â◊√^Œú „`«Ü∂≥ ^Œt ~ÀA# HÍx KÕÜ∂« e. ѨQÖÆ <·ˇ å ™êÜ«∞O„`«"∞≥ <ÿ å
„=`«O KÕÜ∞« =K«∞Û. |OQÍ~°O, "≥O_ç, ~åy ~ˆ ‰õΩÃÑ· K≥H¯˜ Oz# Ü«∞O„`«O, ÖËHõ Éè∂í ~°̊#
Ѩ„`«O g∞^Œ ~åã≤# Ü«∞O„`åxfl, aÜ«∞ºO Ñ≤O_ç`À "Õã#≤ Ü«∞O„`«O g∞^Œ HÍx, q„QÆÇϨ OÖ’
HÍx, h~°∞#fl HõÅâ◊OÖ’ HÍx, Ѩ@∞ì=„ãÎ̈O g∞^Œ "Õã#≤ Ü«∞O„`«OÖ’ HÍx P"åǨÏ#O
KÕÜ∂« e. „â◊^QúŒ Í Ñ¨ÓlOKåe. Ѩ^=Œ ¸_»∞ =Úà◊√§QÆÅ `À~åxfl ѨÓlOz, ^èiŒ OKåe.
Ѩ^=Œ ¸_»∞ <Õu JáêÊÅ#∞ ^•#O KÕÜ∂« e. ѨÓ~°fiO N~å=Ú_»∞, qcè+} ¨ ∞_»∞ D
„=`åxfl KÕã≤ Ѷe¨ `«O á⁄O^•~°∞. #∞=Ùfi KÕã≤ ~å*Ϻxfl, ã¨∞MÏÅ#∞ á⁄O^Œ∞—— Jx
K≥áêÊ_»∞.
™È=∞ ^Œ`∞« _Î Hç ˜ ''ѨOK«=ÚMÏO[<ÕÜ∞« =∞Ǩ q^Œº#∞, Y_»æ q^Œº#∞ LѨ^tÕ Oz
QÆ~æ° =Úx P ^ŒOѨ`∞« Å`À ǨÏ#∞=∞^£ „=`«O ^ŒQ~æÆ ∞° O_ç [iÑ≤OKå_»∞. P =∞O„`«
„ѨÉÏè =O KÕ`« J`«xH˜ =∞m§ |ÅѨ~å„Hõ=∂Å∞ ã≤kOú Kå~Ú. "åº^è∞Œ Åhfl =∂Ü«∞"≥∞<ÿ å~Ú.
=∞Oz ~°∂ѨO =zÛOk. PO[<ÕÜ∞« J#∞„QÆÇϨ O`À â◊„`«∞=ÙÅO^Œsfl [~ÚOz ~å*Ϻxfl
^ŒH¯˜ OK«∞H˘<åfl_»∞. ^è~Œ ‡° =∂~°Oæ Ö’ #_»∞ã¨∂,Î „Ѩ[efl a_»Å¤ ÖÏQÍ HÍáê_»∞`«∂ QÆ~æ°
=∞ǨÏi¬x ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞xQÍ KÕã∞¨ H˘x 㨄`«Ü∂« QÆO KÕâß_»∞. nx`À ã¨ÑÎ̈ nfiáêÅ#∞
[~ÚOKå_»∞. Zxq∞k =∞Ok ‰õΩ=∂~°∞Å∞ HõeQÍ~°∞. P#O^ŒOQÍ rq`«O QÆ_Ñç ,≤
ÃÑ^ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_çH˜ ~å[ºO JѨÊyOz, ^ŒOѨ`∞« Å∞ J~°}ϺxH˜ KÕi `«Ñ㨠∞¨ û KÕã∞¨ H˘O@∂
z=iH˜ „|Ǩχ֒HõO KÕ~å~°∞.
JO^Œ∞Hˆ ǨÏ#∞=∞O`«∞x q∞Oz# ^≥=· O ÖË^∞Œ . ǨÏ#∞=∞^£ „=`åxfl q∞Oz#
„=`«=¸ ÖË^∞Œ . ǨÏ#∞=∞O`«∞x ѨÓl¿ã,Î „u=¸~°∞ÅÎ ∞ ã¨O`À+≤™êÎ~∞° . ã¨~fi° ^Õ=`«Å∞
ã¨O`«$Ñ≤Î K≥O^Œ∞`å~°∞. K«O„^Œ∞_»∞ ÖËx ~å„u, ^è#Œ O ÖËx ~åA, ǨÏ#∞=∞<åfl=∞O ÖËx
„Ѩ|O^èOŒ =º~°Oú .
''"≥∞ÿ„`ÕÜ«∞, hÅ, q[Ü«∞, ^èŒfi[ ^Œ`«Î, QÍÅ – "≥∞ÿ<åæOQÆ ^Œâ◊Û, Éèí~°`«O,
ã¨∞¿++¨}O
ǨÏs`«, Hõâº◊ Ѩ, ã¨∞ѨÙ+¨¯~°, ™È=∞ ^Œ`åÎ<£ – ѨÙ}ºO 㨇~åq∞ ǨÏ#∞=∞`«Ê^Œ Ѩ^‡Œ ÉèHí ÍÎ<—£ —b.
38 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–13
QÍÅ=Ùx Hõ^Œä
ѨÓ~°fiO QÍÅ=Ù_»∞ J<Õ H˜~å`«‰Ωõ _»∞ =ÙO_Õ"å_»∞. PǨ~°O HÀã¨O [O`«∞=ÙÅ#∞
"≥O\Ï_Õ"å_»∞. WO\˜x ÅH©; Hõà`◊ À x~°fiÇ≤ÏOKÕ"å_»∞. ™ê^è∞Œ r=#O QÆ_¿ç Ñ"å_»∞.
J`«xH˜ #ÅÉè̌· Uà◊√§ =KåÛ~Ú. U^À f~°x ÉÏ^è`Œ À, kQÆ∞Å∞QÍ =ÙO_Õ"å_»∞.
XHõ~ÀA QÍÅ=Ù_»∞ "Õ@HÔ · J_»qÖ’H˜ "≥o¡ XHõ lOHõ Hõ#Ѩ_Q» Í<Õ, ^•xfl "≥O|_çOKå_»∞.
Jk =∞^茺֒ =∂Ü«∞"≥∞ÿ HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞. =∞$QÆO HõxÑ≤OK«#O^Œ∞‰õΩ ÉÏ^èŒÑ¨_®¤_»∞.
`å#∞ KÕi# „Ѩ^âÕ O◊ , <≥q· ∞âß~°}ºO Jx „QÆÇÏ≤ OKå_»∞. WHõ¯_» =Ù#fl =∞ǨÏ~°∞¬Å#∞
¿ãqOz, =∞<À "åºkèx =∂#∞ÛHÀ"åÅx ÉèÏqOKå_»∞. ^ŒQ~æÆ Ö° ’ =Ù#fl ''ѨÙ+¨¯~° =Úx——
P„â◊=∞O KÕ~å_»∞. PÜ«∞# áê^•ÅÃÑ· |_ç =∞#ã¨∞Ö’x ÉÏ^èŒ x"ÕkOKå_»∞. `«#‰õΩ
^ÕxÃÑ<· å Pã¨HÎ̃ ÖË^xŒ , Un ~°∞zQÍ JxÑ≤OK«^∞Œ Jx =∞ǨÏi¬ ^Œ~≈° #O`À `«# [#‡
K«i`å~°Oú J~ÚO^Œx, `«# "åºkè `«Qˆ æ =∂~°Oæ K«∂Ñ≤OK«=∞x HÀ~å_»∞. H˘O`«HÍÅO
WHõ¯_Õ "Õz =ÙO_®Åx =Úx ÃãÅqKåÛ_»∞.
~ÀA ѨÙ+¨¯~° =Úxx ¿ãqã¨∂ΠѶ֨ ÏÅ∞, HÍÜ«∞Å∞, ѨÓÅ∞ HÀã≤ `≥ã∂¨ ,Î ^Œ~ƒ° Åù ∞
HÀã≤ JOkã¨∂Î JHõ¯_Õ =Ù<åfl_»∞ QÍÅ=Ù_»∞. J`«x „â◊^•ú â◊‰Ωõ ÅÎ ‰õΩ =∞ǨÏi¬ ã¨O`À+≤Oz,
J`«xfl Hõ~°∞}˜OKåÅx ÉèÏqOz, J`«xH˜ ǨÏ#∞=∞ =∞O„`åxfl LѨ^ÕtOK«=KåÛ?
LѨ^tÕ ¿ãΠǨÏ#∞=∞ J#∞„QÆÇÏ≤ ™êÎ_®, „Ѩã#¨ ∞fl_≥· J`«x HÀÔ~¯ f~°∞™êÎ_®? J<Õ ã¨OkQÆOú Ö’
H˘O`«HÍÅO =Ù<åfl_»∞ =Úx. XHõ~ÀA xO_»∞ =∞#ã¨∞`À ǨÏ#∞=∞#∞ 㨇iOKå_»∞.
PO[<ÕÜÚ« _»∞ "≥O@<Õ „Ѩ`º« HõO∆ JÜ«∂º_»∞. PÜ«∞# PHÍ~°O ZÖÏ =ÙO^À K«∂_»O_ç.
|OQÍ~°∞ Ü«∞*’˝Ñg¨ `«O, ã¨fi~°‚ =„™êÎÅ∞, ~°`åflÅ∞ á⁄kyx KÕu HõOHõ}ÏÅ∞, áê^•Å‰õΩ
|OQÍ~°∞ Hõ_Ü ç ∂« Å∞, t~°ã∞¨ ûÃÑ· ~°`fl« Yz`« H˜s@=Ú, â◊OYO ÖÏO\˜ HõO~îO° , qâßÅ
<Õ„`åÅ∞, <≥=∞e Ñ≤OKè«O =O\˜ ‰õΩ~°∞Å`À =Ù#fl H˘Ñ¨ÙÊ, =∞#‡^èŒ∞x qÅ∞¡ÖÏO\˜
Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞, ǨÏO㨠#_»Hõ =O\˜ #_»H,õ ^˘O_»ÑO¨ _»∞ =O\˜ ÃÑ^Œ=ÙÅ∞, =ÚHÍÎ uÅHõO`À
#∞^Œ∞~°∞, ã¨#flx #_»∞=Ú, =∞$^Œ∞Å ÉÏǨï^ŒfiÜ«∞O, JO^•Å ~åt =O\˜ ÉèÏ~°º J~Ú#
ã¨∞=~°ÛÖÏ ^Õq`À Hõ#∞flŠѨO_»∞=ÙQÍ HõxÊOKå_»∞. =∞ǨÏi¬ =∞#ã¨∞Ö’x ã¨O^ÕÇϨ O
QÆ=∞xOKå_»∞ ǨÏ#∞=∞. QÍÅ=ÙxH˜ =∞O„`«O LѨ^tÕ OK«@OÖ’ ã¨O^ÕÇϨ O JHõ¯~ˆ ^¡ xŒ
Z=iÔH<· å LѨ^tÕ OK« =K«∞Û#x q=iOKå_»∞. JO^Œ~∞° ‰õΩÅ eOQÆ Éè^Ë OŒ ÖˉΩõ O_®
`«# =∞O„`åxfl LѨ^Õâ◊O á⁄Ok, Ѷ¨e`«O á⁄O^Œ=K«∞Û J<åfl_»∞. =OK«‰õΩxH˜,
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 39
„‰õΩ`«ÑÚ¨¶ fl_çH,˜ QÆifi+≤Hì ,˜ Ö’aèH,˜ QÆ∞~°∞=Ù g∞^Œ qâßfiã¨O ÖËx"å_çH˜ =∂„`«O `«# =∞O„`«O
LѨ^tÕ OK«~å^Œ∞ Jx Ç≤Ï`«=Ù K≥áêÊ_»∞.
ѨÙ+¨¯~° =ÚxH˜ =∞#ã¨∞Ö’ =Ù#fl ã¨O^ÕǨÅhfl Ѩ\ÏѨOK«Å∞ JÜ«∂º~Ú.
QÍÅ∞x ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ Ñ≤ez, ^ŒQ~æÆ Ö° ’ =Ù#fl ѨÙ}º [ÖÏâ◊Ü∞« OÖ’ ™êfl#O KÕã≤ â◊√zQÍ
~°=∞‡x K≥áêÊ_»∞. ^•xH˜ QÍÅ=Ù_»∞ Ju ÉèHí QÎ̃ Í ''=∞ǨÏs¬! g∞ áê^Œ [Å"Õ∞ <å‰õΩ
Ѩq„`À^ŒHOõ . Jk QÆOQÍk #HõÅ f~åúÅ HõO>Ë Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ k. QÆ∞~°∞ áê^À^ŒHOõ ã¨~fi°
áêáêÅ#∞ q=ÚHÎ̃ KÕã∞¨ OÎ k Jx ÃÑ^ŒÅÌ ∞ K≥áêÊ~°∞ Hõ^•. Hõ#∞Hõ <Õ#∞ "Õ̂~ Ѩq„`«
[ÅOÖ’ ™êfl#O KÕÜ∂« eû# ѨxÖË^∞Œ . g∞ áê^Œ [Å"Õ∞ <å ã¨HÅõ áêѨ q=ÚHÎ̃
Hõeãæ ∞¨ OÎ k. J#∞„QÆÇÏ≤ OK«O_ç—— Jx "Õ_∞» H˘<åfl_»∞.
H˜~å`«∞_≥#· QÍÅ=Ùx ÉèHí HΘ ˜ K«eOzáÈÜ«∂_»∞ =Úx. Ü≥∂QÆ q^Œ∞_≥· ѨÙ+¨¯~°∞_»∞
ǨÏ#∞=∞#∞ ^蕺xOz, `«# áê^Œ [ÖÏxfl, QÍÅ=Ùx t~°ã¨∞ûÃÑ· K«ÖÏ¡_»∞. QÍÅ∞x
qâßfiã¨O JO`« Q˘Ñ¨Êk. "≥O@<Õ J`«x áêáêÅhfl `˘ÅyáÈÜ«∂~Ú. ֒ѨŠ=Ù#fl
"åºkè ‰õÄ_® x"å~°} J~ÚºOk. ZO`À P~ÀQƺ=O`«∞_»Ü∂« º_»∞. Ѩiâ◊√^Œú ^ÕÇϨ ,
JO`«~O° QÆ∞_»∞ JÜ«∂º_»∞. "≥O@<Õ =∞ǨÏi¬ J`«xH˜ ''ǨÏ#∞=∞ ^•fi^ŒâßHõi∆ =∞O„`åxfl——
LѨ^ÕtOKå_»∞.
=∞ǨÏi¬ ã¨xflkèÖ’<Õ 108 ™ê~°∞¡ ^•fi^ŒâßHõi∆ =∞Ǩ =∞O„`åxfl [Ñ≤OKå_»∞.
"≥O@<Õ Ñ¶e¨ `«O ^ŒH¯˜ Ok. J`«xH˜ JfO„kÜ«∞ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ ÅaèOKå~Ú. *Ï˝x JÜ«∂º_»∞.
Éè∂í `« Éèqí +¨º`ü =~°=Î ∂<åÅxfl `≥Å∞ã¨∞HÀQÆeQˆ ™ê=∞~°ºú O ÅaèOzOk. PHÍâ◊ QÆ=∞#O
=zÛOk. Jxfl Ö’HÍÅ∞ u~°∞QÆQÖÆ æ̌ â◊H=Î̃ O`«∞_»Ü∂« º_»∞. ã≤^,úŒ Kå~°, QÆO^è~Œ fi° QÆ}ÏÅ∞
QÍÅ=Ùx JѨÓ~°fi â◊HÎ̃ ™ê=∂~åúºÅ∞ K«∂ã≤ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~Ú.
ã¨~°fi â◊H˜Î=∂#∞_≥·# QÍÅ=Ù_»∞ ѨÙ+¨¯~° =∞ǨÏi¬x KÕi #=∞㨯iOz
''=∞Ǩ#∞ÉèÏ"å! x~°O`«~O° g∞ áê^ŒÑ^¨ •‡Å g∞^Œ ÉèHí Î̃ Hõey =ÙO_Õ =~°O W=fiO_ç——
Jx HÀ~å_»∞. QÆ∞~°∞=Ù Pj~°fikOz, =∞O„`åxfl Hõ_∞» „â◊^•ú â◊‰Ωõ ÅÎ `À [Ñ≤OK«=∞x,
^•xx qã¨i¿˚ ãÎ KåÖÏ HõëêìÅ∞ g∞^Œ Ѩ_∞» `åÜ«∞x ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞. QÆ∞~°∞=Ù#∞ q_»∞=ÖËHõ
q_»∞=ÖËHõ JHõ¯_ç #∞O_ç |Ü«∞ÖË~Ì å_»∞. QÆ∞~°∞=Ù Pjã¨∞ûÅ∞ á⁄Ok <≥=∞‡kQÍ WO\˜H˜
KÕ~å_»∞. Wk PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞"åi ^˘q∞‡^Œ= J=`å~°OÖ’x Hõ^.Œä b
40 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–14 ''Ü≥∂wâ◊fi~å<å =∞Ñ≤ Ü«∞`«fl ^Œ∞~°É¡ Oíè – Ü«∞^Œ~Ì ≈° ##O H˜OK« ã¨∞~åã¨∞~å<åO
áêÑ‘Ü∞« ™ê ^Œ$+≤ì Ѩ^OŒè QÆ`ÀÜ«∞ó – `«O "å#ˆ~O„^ŒO â◊~} ° O Éè*í Ïq∞
ã¨~fi° "Õ^•O`« "Õ^•ºÜ«∞ ѨÓ~°Ü ‚ ∞« Ѩ~=° ∂`«‡<Õ – ã¨zÛ^•#O^Œ ~°∂áêÜ«∞ Éèqí +¨º^£
Hõâº◊ ѨÙx Hõ^Œä „|Ǩχ<Õ #=∞ó—— Jx =∞#ã¨∂ÊiÎQÍ ™È΄`«O KÕâß_»∞. ǨÏ#∞=∞ Ѩ~=° ∞„Ñ‘u K≥O^•_»∞.
Hõâº◊ ѨÙ_»∞ ÉèÏ~åº Ñ≤ÅÅ¡ `À Jxfl Éè’QÍÅ∞ J#∞Éèqí Oz x`«ºO ǨÏ#∞=∞ ¿ã=Ö’ `«iã¨∂Î
z=iH˜ WO„^•^Œ∞ʼnõΩ ‰õÄ_® ÅaèOK«x "≥∂H∆Íxfl á⁄O^•_»∞. D Hõ^Œä K«kq<å, q<åfl,
ѨÓ~°fiO „|Ǩχ =~°OÎ J<Õ „QÍ=∞OÖ’ ^Œi„^ŒO`À ÉÏ^èÑŒ _¨ Õ Hõâº◊ ѨÙ_»∞ J<Õ Jxfl HÀiHõÅ∞ fi, ã¨O™ê~°O #∞O_ç q=Ú‰õΩÖÎ ,·ˇ =ÚHÎ̃x KÕ~∞° `å~°x Ѩ~â° ~◊ ° =∞ǨÏi¬
„ÉÏǨχ}∞_»∞ =Ù<åfl_»∞. Jhfl `≥eã≤, Jhfl K«kq<å ^•i„^ŒO ÉÏkè™ÈÎOk. ǨÏ#∞=∞ "≥∞„ÿ `ÕÜÚ« xH˜ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞.b
Éè‰í Ωõ _Î ∞» ‰õÄ_®. ~ÀE PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ ѨÓ[ KÕÜ∞« ‰õΩO_® U Ѩx KÕ¿ã"å_»∞ HÍ^Œ∞.
J`«x ÉèíH˜ÎH˜ „Ñ‘u K≥Ok ǨÏ#∞=∞, ^èŒ#=O`«∞ŠǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’ KÕi W`«xH˜ ^èŒ#
^è•<åºÅ#∞ WÑ≤ÊOKÕ@∞¡ KÕã∞¨ OÎ _Õ"å_»∞. H˘O`«HÍÖÏxH˜ ^è#Œ =O`«∞}˜‚ KÕ¿ãâß_»∞. W`«x
WO\’¡ =Ù#fl ^è<Œ åxfl ^˘OyeOK«\ÏxH˜ XHõ™êi XHõ ^˘OQÆ „ѨÜ∞« uflOKå_»∞. ÉèHí Îõ
=`«ûÅ∞º_≥#· ǨÏ#∞=∞ Jxfl q^è•ÖÏ ^˘OQÆ #∞O_ç HÍáê_®_»∞. ^ŒO_®xfl ^èiŒ Oz,
~ÀHõex KÕ`« |\˜ì, Y_»æO ^èŒiOz, Hõ=K«O ѨÓx, ÉÏ}O ^èŒiOz, áê~° Ѩ\ ˜ì,
„ÉÏǨχ}~°∂ѨOÖ’ =ÙO_ç, ¿ã=‰õΩ_çQÍ Ñ¨xKÕã≤ Hõâº◊ ѨÙx ^è<Œ åxfl HÍáê_®_»∞.
^˘OQÆ#∞ Ѩ@∞ìHÀ"åÅ<Õ PÖ’K«# PO[<ÕÜÚ« xH˜ HõeyOk. =∞i #Å∞QÆ∞~°∞
™êÜ«∞O`À ^˘OQÆÅ∞ =zÛ WO\˜H˜ Hõ#flO `«=Ùfi`«∞<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ Jã¨Å∞ ^˘OQÆ
Hõ#flO ^•fi~å WO\’¡H˜ KÕ~å_»∞. q∞ye# "åà◊√§ |Ü«∞@ HÍѨÖÏ =Ù<åfl~°∞. PO[<ÕÜÚ« _»∞
Hõâº◊ ѨÙx "Õ+O¨ ^èiŒ Oz ^˘OQÆ#∞ Hõ#flOÖ’Oz ÖÏy ÉÏkáêˆ~âß_»∞. "å_»∞ ZO`À
ÉÏ^èŒ J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl H˜‰õΩ¯~°∞=∞#ÖË^Œ∞. ^èŒ#O g∞^Œ Pâ◊ KÕ`« Jhfl ÉèíiOKå_»∞.
z=iH˜ `«Åg∞^Œ H˘\Ïì_∞» . WHõ ÉÏ^èŒ Éèií OK«ÖHË õ ^˘OQÆ U_çKâÕ ß_»∞. P ^èfiŒ x qx
`À_»∞ ^˘OQÆÅ∞ áêiáÈÜ«∂~°∞. WO\’¡x "å~°O`å ^ŒQiæÆ H˜ =zÛ ^˘OQÆ K«zÛáÈ`å_Õ"∂≥
Jx ÉèÜ í ∞« Ѩ_ç WOHõ H˘@ì=^ŒxÌ Hõâº◊ ѨÙx ~°∂ѨOÖ’ =Ù#fl ǨÏ#∞=∞#∞ „áêiúOKå~°∞.
^ŒÜ∞« `À "å_çx =kÖËâß_»∞. WOHÀ™êi =zÛ Hõâº◊ ѨÙ_ç JO`«∞ K«∂™êÎ#x "å_»∞
ɡkiOz áêiáÈÜ«∂_»∞. =∂~°∞u J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞.
á⁄^Œ∞<Ì flÕ Hõâº◊ ѨÙ_»∞ x„^ŒÖzË K«∂¿ã,Î QÀ_»‰Ωõ Hõ#flO HõxÑ≤OzOk. ^˘OQÆÅ∞
Ѩ_ç ^è<Œ åxfl Z`«∞‰Î Ωõ áÈÜ«∂~°x ÉÏ^èÑŒ _¨ ®¤_∞» , U_çKâÕ ß_»∞. ¿ã=‰õΩÅ∞ =zÛ Jã¨Å∞
q+¨Ü∞« O K≥ÑÊ≤ , ^˘OQÆ#∞ Ѩ@∞ìH˘#flk Hõâº◊ ѨÙ_Õ J#fl q+¨Ü∞« O QÆ∞~°∞Î KÕâß~°∞. ^˘OQÆ#∞
q_çKãÕ O≤ k J`«<Õ Jx K≥áêÊ~°∞. W^ŒO`å ǨÏ#∞=∞b¡Å Jx „QÆÇÏ≤ OKå_»∞ Hõâº◊ ѨÙ_»∞.
^˘OQƉΩõ HõxÑ≤Oz, ǨÏ#∞=∞ `«#‰õΩ HõxÑ≤OK«Ö^Ë xŒ ÉÏ^èÑŒ _¨ ®¤_∞» . ^˘OQÆ J^Œ$ëêìxfl
H˘xÜ«∂_®_»∞. `«#∞fl WOHÍ Ç¨Ï#∞=∞ ѨsH˜ã∆ ∞¨ <Î åfl_»x =QÆKå_»∞. `«# ^Œ∞~°^$Œ ëêìxfl
xOkOK«∞H˘O@∂ ™êfiq∞x `«ÅKå_»∞.
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 41 42 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–15 Jx JÉèÜ í ∞« O WKåÛ_»∞.
ZO`À ã¨O`À+≤Oz# ǨÏiâ◊~‡° u~°∞Ѩu "≥o¡ "≥OHõ>âË fi◊ ~° ™êfiq∞x ^Œi≈Oz
=∞#ã¨∞ xO_® ã¨∞uÎ OKå_»∞. JHõ¯_ç Å_»∞¤ „Ѩ™ê^Œ=Ú Éè∞í lOz, HõeÜ«ÚQÆ "≥‰· Ωõ O~îO° QÍ
ǨÏi â◊~‡° Hõ^Œä =Ù#fl P ˆH∆„`« "≥·Éèí"åxfl KåÖÏ™ê~°∞¡ á⁄y_®_»∞. JHõ¯_ç #∞Oz ^ŒH˜∆} Ü«∂„`«
„áê~°OaèOKå_»∞.
HÍOp Hˆ „∆ `«OÖ’ UHÍO|ˆ~â◊fi~° HÍ=∂H©∆ ^Õ=ÙÅ#∞, =~°^Œ ~åA ™êfiq∞x
ѨÓ~°fiO QÀ^•=i #k X_»∞#¤ ‰õΩâ◊ `«~Ê° }O J<Õ „QÍ=∞OÖ’ ã¨`º« "åk, ^Œi≈OKå_»∞. JHõ¯_ç #∞O_ç, N~°OQÆO KÕi ~°OQÆ<å^èŒ ™êfiq∞x =∞#™ê~å ^Œi≈OKå_»∞.
`«áÈ x+¨µ_ì ∞» , l`ÕO„kÜ«Ú_»∞ J~Ú# „ÉÏǨχ}À`«=Î Ú_»∞ =ÙO_Õ"å_»∞. QÆ∞~°∞=Ù g∞^Œ, JHõ¯_ç HÍ"Õi <å\˜ "≥‰· Ωõ O~îO° Ö’x q~°*Ï #kQÍ ÉèÏq™êÎ~∞° . JHõ¯_ç #∞O_ç ~å"Õ∞â◊fi~°O
ǨÏ#∞=∞ g∞^Œ, ǨÏ#∞=∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ g∞^Œ q#Ü«∞, ÉèHí ,Î̃ Q“~°"åÅ∞ Hõey =ÙO_Õ"å_»∞. KÕ~å_»∞. JHõ¯_» ~å=∞eOˆQâ◊fi~° ™êfiq∞x ^Œi≈OK«\ÏxH˜ =ÚO^Õ Ç¨Ï#∞=∞ ‰õΩO_»OÖ’
ǨÏ#∞=∞<åfl=∞ ã¨OH©~°Î#`À rq`åxfl xâ◊ÛÅ =∞#ã¨∞`À QÆ_ç¿Ñ"å_»∞. J`«xH˜ Ѩq„`« ™êfl#O KÕâß_»∞. ǨÏ#∞=∞#∞ ѨÓlOz ~å=∞eOˆQâ◊fi~°∞x `«$Ñ≤QÎ Í Jaè¿+O
f~°Ü ú ∂« „`«Å∞ KÕÜ∂« Å<Õ ã¨OHõÅÊO HõeyOk. ã¨O™ê~°O „Ѩu |O^èHŒ Oõ Jx `«ÅKå_»∞. KÕâß_»∞. ~å"Õ∞â◊fi~°O #∞Oz WO\˜ =ÚYO Ѩ\Ïì_∞» . ã¨∞YOQÍ WO\˜H˜ KÕ~å_»∞.
J~Ú<å ǨÏ#∞=∞ =ÙO_»QÍ `«#‰õΩ `åѨ„`«Ü«∞O ZO^Œ∞‰õΩ J#∞H˘x Nâ‹·ÅO "≥·Ñ¨Ù ÉèÏ~åº Ñ≤ÅÅ¡ `À KåÖÏ HÍÅO ã¨∞MÏÅ∞ J#∞Éèqí OKå_»∞. ǨÏ#∞=∞ J#∞„QÆÇϨ O KÕ`«
|Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. Hõ$ëê‚#k HõxÑ≤OzOk. JO^Œ∞Ö’ Ѩq„`« ™êfl#O KÕã≤ =∞e¡HÍ~°∞#˚ z=iH˜ Ѩ~=° ∞Ѩ^•xfl á⁄O^•_»∞. ǨÏ#∞=∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®, J#∞„QÆÇÏ≤ ã¨∂Î
„Éè=í ∞~åOÉÏ ^Õ=ÙÅ#∞ ÉèHí `Î̃ À ^Œi≈OKå_»∞. JHõ¯_ç #∞Oz JǨϟaÅ Hˆ „∆ `«O =KåÛ_»∞. `À_»∂ h_»QÍ "≥#flO\˜ LO\Ï_»∞ Jx ǨÏiâ◊~‡° Hõ^Œä =Å¡ =∞#O „QÆÇÏ≤ ™êÎ=Ú.b
WHõ¯_Õ „ѨǨ¡^Œ∞x HÍáê_»\ÏxH˜ `«O„_ç J~Ú# Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙx N =∞Ǩ q+¨µ‚=Ù
ã¨OǨÏiOKå_»∞. Éèí‰õΩÎÅ HÀÔ~¯ fˆ~Û"å_»∞QÍ D #~°ã≤OǨϙêfiq∞H˜ ¿Ñ~°∞. N^Õq,
Éè∂í ^Õ=ÙÅ`À ™êfiq∞ H˘Å∞"≥· LO\Ï_»∞. ™êfiq∞x ^Œi≈Oz J<ÕHõ ™È΄`åÅ∞ KÕâß_»∞.
P `«~∞° "å`« HõxÑ≤Oz# Hˆ „∆ `åÅhfl ^Œi≈OKå_»∞.
u~°∞Ѩu "≥OHõ>âË fi◊ ~° ^Œ~≈° <åxH˜ "≥OHõ\ÏK«ÅO KÕ~å_»∞. ZO_» "Õ_Hç ˜ =¸iÛù`∞« _»Ü∂« º_»∞.
ǨÏi â◊~‡° #∞ ~°HO∆˜ KÕ L^ÕâÌ O◊ `À ǨÏ#∞=∞, â◊¥„^Œ"+Õ O¨ `À XHõ ÃÑ>ˇì <≥ugÎ ∞^Œ "≥∂ã¨∞H˘O@∂
JHõ¯_çH˜ =KåÛ_»∞. ǨÏiâ◊~‡° =$`åÎO`«O JO`å J_çy `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞. ^ŒQ~æÆ Ö° ’
=Ù#fl ѨO_»#¡ ∞ HÀã≤ `≥zÛ ÉèHí O∆˜ K«=∞<åfl_»∞. Jq uO@∞O_»QÍ<Õ =∂~°∞u J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞.
J`«x HÀã¨O JO`å "≥uHÍ_»∞ ǨÏiâ◊~°‡. ǨÏ#∞=∞O`«∞_Õ `«#∞fl ~°H˜∆OK«\ÏxH˜
â◊¥„^Œ~∂° ѨOÖ’ =KåÛ_»x „QÆÇÏ≤ OKå_»∞. ÉèHí `Î̃ À 㨇iOKå_»∞. "≥O@<Õ PO[<ÕÜ∞«
™êfiq∞ ^Œ~≈° #q∞KåÛ_»∞. ǨÏiâ◊~‡° ™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~°O KÕã≤ xÅ|_®¤_∞» . ''Ü≥∂QÆ∞ʼnõΩ
‰õÄ_® ^Œ~≈° #O W=fix ™êfiq∞q <å‰õΩ ^Œ~≈° #O WKåÛ=Ù. <å J^Œ$+ì̈"∞Õ J^Œ$+ì̈O—— Jx
P#O^ŒO`À J<åfl_»∞.
=∂~°∞u ã¨O`À+≤Oz ''ÉèHí ÍÎ! h‰õΩHõ#Ѩ_‰» Ωõ O_®<Õ x#∞fl ZѨÙÊ_»∂ ~°Hã∆˜ ∂¨ <Î Õ =Ù<åfl#∞.
#∞=Ùfi KÕ¿ã 㨇~°} qO@∂<Õ =Ù<åfl#∞. â◊¥„^Œ "Õ+O¨ Ö’ h‰õΩ ѨO_»∞¡ `≥zÛ WKåÛ#∞.
h =∞#ã¨∞Ö’ HÀiHõ U^≥<· å =ÙO>Ë x~°ƒÜ ù ∞« OQÍ HÀ~°∞—— J<åfl_»∞. JѨÙÊ_»∞ ǨÏiâ◊~‡°
`«#Hˆ HÀiHõÅ∞ ÖË=x ǨÏ#∞=∞ Ѩ^Œ ÉèHí Î̃ HõO>Ë "Õ̂~ Ug∞ =^ŒxÌ K≥áêÊ_»∞. JѨÙÊ_»∞
=∂~°∞u ''ǨÏiâ◊~å‡! D Ö’HOÖ’ ã¨∞MÏÅhfl J#∞Éèqí Oz P `«~åfi`« =ÚH˜Î á⁄O^Œ∞`å=Ù——
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 43 44 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–16 ^Õ"OÕ „^Œ∞Å Hˆ =∆ ∞ ã¨=∂Kå~åÅ#∞ D_çy `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞. Uq∞ Ѩx g∞^Œ WHõ¯_çH˜
=KåÛ_À K≥Ñʨ =∞<åfl_»∞. <å~°^∞Œ _»∞ ǨÏ#∞=∞‰õΩ ÉèHí Î̃ „ѨÑ`¨ ∞« ÅÎ `À „Ѩ^HŒ }
∆˜ O KÕã≤ „áê~°#ú
KÕâß_»∞.
„uâ◊¥Å ~À=Úx Hõ^Œä ''PO[<ÕÜ∞« #=∞ã¨∞ÉÎ ºíè O ã¨O™ê~å~°=‚ `å~°Hóõ –„Ѩã^‘ Œ [QÆ`åO <å^èŒ ^Õ= ^Õ= #"≥∂ã¨∞`Î Õ
#=∞¿ãÎ qâ◊fi ~°∂áêÜ«∞ *’ºuëêO Ѩ`Ü « ∞Õ #=∞ó–JÉÏkè`« ã¨fi~°∂áêÜ«∞ ѨÓ~å‚Ü∞«
Ѩ~°=∂`«‡<Õ
"≥∞„ÿ `ÕÜÚ« _»∞ Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬x ѨOáê ã¨~À=~° f~°OÖ’ ǨÏ#∞=∞ x`«º ã¨∂„`å`«‡<Õ #=∞ã¨∞ÉÎ ºíè O ã¨∂Hõ∆ ‡ ~°∂áêÜ«∞ q+¨"‚ –Õ â◊OHõ~åk ^Õ"åÜ«∞ Ü≥∂y<åO Ѩ`Ü « ∞Õ
Hõ$`«ºO QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*ËÜ∞« =∞x HÀ~å_»∞. =∞ǨÏi¬ K≥Ñʨ @O „áê~°OaèKå_»∞. H˜+¯≤ O^èŒ #=∞ó
(D <å\˜ P<≥Q˘Ok)‰õΩ ^ŒQÆæ~°Ö’ ѨOáê ã¨~À=~°O =ÙOk. ^•xÖ’ ã¨fi~°‚ ã¨∞=~åÛÖÏ ã¨"∞Õ `åÜ«∞ áê~°fif #O^Œ <åÜ«∞K«–#"≥∂ "Õ^•O`« "Õ^•ºÜ«∞ â◊~} ° Ϻܫ∞
Hõ=∞ÖÏÅ∞O\Ï~Ú. =Ú#∞ʼnõΩ P"å㨠Éè∂í q∞. J<ÕHõ ~°HÍŠѨ‰Ω∆õ ʼnõΩ xÅÜ«∞O. #"≥∂ #=∞ó——
=∞ÅÜ«∞ =∂~°∞`«O K«ÅQ¡ Í gz =∂#ã≤HÍ#O^•xfl Hõeãæ ∞¨ OÎ k. ^Õ=`«Å∞, H˜<fl≥ ~°Å∞ Jx =∞#™ê~å ã¨∞uÎ Oz <å~°^∞Œ _»∞ PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞`À ''ǨÏ#∞=∞„`«ÊÉè’! XHõ ^Õ=
JHõ¯_çH˜ =zÛ P_»∞`«∂, áê_»∞`«∂ =ÙO\Ï~°∞. J^≥· fi`«∞Å∞ „Ѩ}"À áêã¨#`À =ÙO\Ï~°∞. HÍ~°º xq∞`«OÎ <Õ#∞ WHõ¯_çH˜ =KåÛ#∞—— J<åfl_»∞. P HÍ~°º"Õ∞q∞\’ ZÖÏ ™êfiq∞ ^•xfl
ѨOáê f~°OÖ’ qǨÏiOKåÅx XHõ~ÀA ǨÏ#∞=∞ XO>ˇ "åǨÏ#O ZH˜¯, Ѩi"å~° ѨÓiÎ KÕâß_À `«~∞° "å`« `≥Å∞ã¨∞H˘O^•O.b
ã¨"∞Õ `«OQÍ JHõ¯_çH˜ KÕ~å_»∞.
JѨÙÊ_»∞ ã¨∞¿+}∞_»∞ ǨÏ#∞=∞‰õΩ Kè«„`«O Ѩ\Ïì_»∞. hÅ∞_»∞, "≥∞ÿO^Œ∞_»∞,
Kå=∞~°Å`À qã¨~∞° `«∞<åfl~°∞. =∂QÆ^∞Œè _»∞ ™È΄`«O KÕâß_»∞. QÆO^èŒ =∂^Œ#∞_»∞ =ÚO^Œ∞
#_çKå_»∞. kfiq^Œ∞_»∞ ã¨OÉèÏ+≤Oz q<À^ŒO HõeæOKå_»∞. Ѩ=#∞_»∞ áê^Œ∞HõÅ#∞
Ѩ\Ïì_»∞. *ÏO|=O`«∞_»∞ hux É’kèOKå_»∞. QÆO^èŒ =∂^Œ#∞_»∞, =Oâ◊ H©iÎx
áê_»∞`«∞hfl_»∞. JO^Œ~∞° Jaè"å^ŒO KÕã∞¨ OÎ _»QÍ XO>ˇ ky Lz`åã¨#O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞
ǨÏ#∞=∞. JO^Œix "åi "åi ™êú<åʼnõΩ "≥à§◊ =∞x ǨÏ#∞=∞ J#∞=∞u xKåÛ_»∞.
QÆ"å‰õΩ∆ _»∞, â◊~É° ∞íè _»∞, hÅ∞_»∞, QÆ=Ü«Ú_»∞, QÆO^èŒ =∂^Œ#∞_»∞, #Å∞_»∞, QÆA_»∞, „ѨÇϨ ã¨∞_Î ∞» ,
^Œ~~Ì° ∞° _»∞, "ÕQ=Æ O`«∞_»∞ J<Õ Ñ¨k =∞Ok =∞Ǩg~°∞Å∞ HÀ\˜ =∞Ok Ãã#· ºO`À ã¨~ã° ∞¨ û
`«∂~°∞Ê ÉèÏQÍ# q_çk KÕâß~°∞. |∞∞+¨É∞íè _»∞, ã¨∞=ÚY∞_»∞, „ѨÙ^Œ∞=Ù, ^Œkè =ÚY∞_»∞,
*’ºu~°∞‡Y∞_»∞, ã¨Oáêu, ~°∞O„^è„Œ w=Ù_»∞, Hˆ ã¨i J<Õ Zxq∞k =∞Ok Ü≥∂^è∞Œ Å∞ J~Ú^Œ∞
ÅHõ∆Å Ãã·#ºO`À ^ŒH˜∆} ÉèÏQÆOÖ’ =Ù<åfl~°∞. =∞sz ˆHã¨i, ~°OÉèí∞_»∞, `«~°∞#∞_»∞,
QÀ=ÚY∞_»∞ J<Õ J~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ "å#~° „âı+µ¨ Ū ∞ Ѩ^•è flÅ∞QÆ∞ "ÕÅ=∞Ok Ãã#· ºO`À ѨtÛ=∞
kâ◊‰Ωõ KÕ~å~°∞. ã¨∞"Õ+µ¨ _»∞, ǨÏi Ö’=Ú_»∞, q^Œ∞º^ŒOÌ „+¨µ_ì ∞» , *Ï`« „â◊=Ú_»∞, â◊`"« åe
J<Õ #Å∞QÆ∞~°∞ `˘q∞‡k "ÕÅ "å#~° Ãã·#ºO`À L`«Î~° k‰õΩ¯ KÕ~å~°∞. g~°O^ŒiH˜
Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨HõÅ á¶êÅ∞ [ÖÏÅ∞ ã¨=∞iÊOKå~°∞. ǨÏ#∞=∞ ѨOáê ã¨~À=~°OÖ’ ky
Ǩ~ÚQÍ ™êfl#O KÕâß_»∞. WO`«Ö’ PHÍâ◊O #∞O_ç Ju „ѨHÍâ◊ =∂#"≥∞#ÿ "≥Å∞QÆ∞`À
<å~°^Œ =∞ǨÏi¬ JHõ¯_» „Ѩ`º« Hõ=∆ ∞Ü«∂º_»∞. JO^Œ~∞° ÖËz xÅ|_ç #=∞㨯iOz ÉèHí Î̃
K«∂Ñ≤OKå~°∞. ǨÏ#∞=∞ <å~°^Œ∞xH˜ #=∞㨯iOz Ü≥∂QƈH∆=∂Å∞ qKåiOKå_»∞.
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 45 46 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–17
„uâ◊¥Å ~À=Úx Hõ^–Œä 2
<å„~°^Œ =∞ǨÏi¬ ǨÏ#∞=∞O`«∞xH˜ `å#∞ =zÛ# HÍ~åºxfl WÖÏ K≥Ñʨ ™êQÍ_»∞
''ѨÓ~°fiO ''Jã≤—— J<Õ ~åHõã∆ ∞¨ _»∞ `«Ñ㨠∞¨ ûKÕ t=Ùxfl "≥∞Ñ≤ÊOKå_»∞. "å_çH˜ ''„uâ◊¥Å
~å=Ú_»∞—— J<Õ H˘_»∞‰õΩ<åfl_»∞. J<ÕHõ U#∞QÆ∞Å |ÅO =Ù#fl"å_»∞. „‰õÄ~°∞_»∞. g_»∞
t=Ùx HÀã¨O QÀ^•=i f~°OÖ’ Ѷ∞¨ ’~° `«Ñ㨠∞¨ û#∞ J<ÕHõ ã¨O=`«û~åÅ∞ KÕâß_»∞. `«#
|ÖÏxfl K«∂ã¨∞H˘x, QÆ~fi° O`À W`«~∞° Å#∞ H˜OK«Ñ~¨ K° "Õ å_»∞. `«Ñ㨠∞¨ û KÕã∞¨ H˘<Õ =Ú#∞Å#∞
ÉÏkèOKÕ"å_»∞. ^Õ=`«Å#∞ W|ƒOk ÃÑ>Ë"ì å_»∞. ^Õ=`å „ã‘ÅÎ #∞ |ÖÏ`å¯~°O KÕ¿ã"å_»∞.
^Õ=~°∞+¨µÅ#∞ ‰õÄ_® K«∞ÅHõ#QÍ K«∂¿ã"å_»∞. kHÍÊÅ∞~°#O^Œsfl JkèHÍ~åʼnõΩ ^Œ∂~°O
KÕâß_»∞. áêѨO "åà◊‰¡ Ωõ ÉèÏ~°ºÅ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥à§ı ™êǨÏã¨O ‰õÄ_® ÖË^∞Œ . ##∞fl ‰õÄ_®
P ^Œ∞+¨µ_ì ∞» ÉÏ^èÃŒ Ñ\Ïì_∞» . ÉèÜí ∞« O JO>Ë Uq∞\’ `≥bx <å‰õΩ "å_ç=Å¡ ÉèÜ í ∞« O
Z‰õΩ¯"≥·Ok. =∞#âß≈OuQÍ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞HÀÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞. WOHõ L¿ÑH˜∆Oz
T~°∞HÀ=@O `«Q^Æ xŒ #∞=Ùfi `«Ñʨ "å_çx J^Œ∞ѨÙÖ’ ÃÑ>ì̌ "åÔ~=fi~°∂ ÖË~x° , h â◊~} ° ∞
"Õ_\» ÏxH˜ =KåÛ#∞—— J<åfl_»∞. ǨÏ#∞=∞ Ѩ~å„Hõ=∂xfl XHõ™êi QÆ∞~°∞Î KÕã∂¨ Î ''ǨÏ#∞=∂!
ѨÓ~°fiO |^ŒiHÍ„â◊=∞OÖ’ ''#~° <å~åÜ«∞} PHõ$u—— ^•eÛ, ^蕺#OÖ’ #∞=Ùfi =Ù<åfl=Ù.
JѨÙÊ_»∞ ~åHõã∆ ¨ ÉÏ^èŒ á⁄O^Œ∞`«∞#fl „|Ǩ‡k ^Õ=`«Å∞ #~° <å~åÜ«∞}∞_»"#·≥ x#∞fl
â◊~}° ∞ *ÁKåÛ~°∞. ~åHõã∆ ∞¨ Å #∞O_ç `«=∞efl HÍáê_»=∞x =∞s =∞s "Õ_∞» H˘<åfl~°∞
x#∞fl. JѨÙÊ_»∞ #∞=Ùfi Q“s â◊OHõ~∞° ʼnõΩ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ J<Õ ¿Ñ~°∞`À [x‡™êÎ#x,
|Å g~° N=∞O`«∞_»"·≥ ã¨~fi° ~åHõã∆ ¨ ã¨OǨ~°O KÕ™êÎ#x JÉèÜ í ∞« O WKåÛ=Ù. h =∂@Å∞
qx ã¨O`À+≤Oz h‰õΩ Hõ$`«[`˝ « `≥eÜ«∞*Ëã≤ ^Õ=`«Å∞ =∞m§ `«=∞ ™ê÷<åʼnõΩ "≥oá¡ ÈÜ«∂~°∞.
#∞qfiѨÙÊ_»∞ =∞=∞‡e# J#∞„QÆÇÏ≤ OKåe. „uâ◊¥Å ~å=Ú_çx =kèOz Ö’Hõ HõÖϺ}O
KÕÜ∂« e—— Jx <å~°^∞Œ _»∞ q#fl qOK«∞H˘<åfl_»∞. ǨÏ#∞=∞ "≥O@<Õ ''Ö’Hõ HõO@‰õΩ_≥#·
"å_çx `«Ñ¨ÊHõ =kè™êÎ#∞—— Jx JÉèíÜ«∞O W=fiQÍ <å~°^Œ∞_»∞ ^Õ"ÕO„^Œ Ö’HÍxH˜
"≥o¡áÈÜ«∂_»∞.
WO„^ŒÖ’HõOÖ’ ã¨∞^è~Œ ‡° ã¨ÉÖíè ’ ^Õ"OÕ „^Œ∞_»∞ H˘Å∞=Ù fi =Ù<åfl_»∞. „uâ◊¥Å}˜‚
"À_çOKÕ "åÔ~=fi~°∞? J<Õ q+¨Ü∞« O g∞^Œ JHõ¯_» K«~Û° [~°∞QÆ∞`ÀOk. WO`«Ö’ ^Õ=i¬
<å~°^Œ∞_»∞ ã¨ÉèíÖ’ „Ѩ"ÕtOKå_»∞. ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞ ã¨Hõ֒ѨKå~åÅ`À ™êfiQÆ`«O ѨeH˜
Lz`åã¨#OÃÑ· ‰õÄ~ÀÛɡ\Ïì_∞» . ^Õ=QÆ∞~°∞=Ù |$ǨÏã¨Êu K«∂ã≤ WO„^Œ∞_»∞ ^≥#· ºOQÍ
LO_»\ÏxH˜ HÍ~°}"Õ∞q∞\’#x J_çQÍ_»∞. JѨÙÊ_»∞ w+¨Êu ''^Õ=s¬! h‰õΩ
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 47
`≥eÜ«∞x^Õ=ÚOk? „uâ◊¥Å ~å=Ú_»<Õ ~åHõã∆ ≤ t=Ùx =~° |Å QÆ~fi° O`À =∞=∞‡Å#O^Œsfl
Ñ‘_ãç ∞¨ <Î åfl_»∞. kHÍÊʼnõΩňH k‰õΩ¯ ÖˉΩõ O_® KÕâß_»∞. Ü«∞[˝ ǨÏq~åƒùQÍÅ#∞ WO„^Œ∞_çH˜
^ŒH¯õ hÜ«∞@O ÖË^∞Œ . „â∫`«™ê‡~°Î Hõ~‡° Åhfl „Éè+í "ì̈ ∞≥ <ÿ å~Ú. h ~åHõ =∂HõO^ŒiH© T~°@
HõeæOzOk. WO„^Œ∞x HõëêìÅ∞áÈÜÕ∞ LáêÜ«∞O K≥áêÊÅx "Õ∞=∞O^Œ~°O x#∞fl
„áêiúã∞¨ <Î åflO—— J<åfl_»∞.
<å~°^∞Œ _»∞ WO„^Œ∞x "≥Ñ· Ù¨ K«∂ã≤, =∞#ã¨∞Ö’ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_çx ^蕺xOz
''^Õ= QÆ∞~°∞ |$ǨÏã¨Êu =~åº! ѨÓ~°fiO g∞~°∞ N=∞Ǩ q+¨µ=‚ Ù#∞ â◊~} ° ∞ HÀi# ã¨OQÆu
=∞iÛáÈ~Ú#@∞¡Ok. PÜ«∞# Éè∂í Ö’HõOÖ’ PO[<ÕÜÚ« xQÍ [x‡Oz, ~åHõã∆ ¨ ã¨OǨ~°O
KÕ™êÎ#x JÉèÜ í ∞« O WzÛ# ã¨OQÆu QÆ∞~°∞ÖÎ ^Ë •? PO[<ÕÜÚ« _»∞ ѨOáê f~°OÖ’ =Ù<åfl_»∞.
~åHõã∆ ¨ ã¨OǨ~°O KÕã≤ g∞ JO^ŒiH˜ "Õ∞Å∞ KÕ™êÎ_∞» . ǨÏ#∞=∞#∞ 㨇iã¨∂Î =ÙO_»O_ç.
<Õ#∞ ‰õÄ_® ǨÏ#∞=∞#∞ ^Œi≈Oz „uâ◊¥Å ~À=Ú_çx ã¨OǨÏiOK«=∞x "Õ_»∞H˘x
=ã¨∞Î<åfl#∞—— Jx JÉèíÜ«∞q∞zÛ ^Õ=i¬ "≥·‰õΩO~î°O KÕ~å_»∞. ǨÏ#∞=∞ H˘O`«HÍÅO
ѨOáê f~°OÖ’<Õ =ÙO_ç P ã¨~°ã¨∞ûÖ’ x`«ºO [Å „H©_»ÖÏ_»∞`«∂ Ñ≤Å¡"å_çÖÏQÍ
q<Àkã¨∞<Î åfl_»∞. XHõ~ÀA JHõ™ê‡`«∞QÎ Í ™ê=∞QÍ#O q#Ѩ_Oç k. `«# Ѩi"å~°O`À
JHõ¯_çH˜ KÕ~å_»∞. "å#~°∞ÅO^Œsfl =∂\Ï¡_» =^ŒxÌ ÃÇÏK«ÛiOK«QÍ "å~°O`å K≥@∞¡ ZH˜¯
‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. ǨÏ#∞=∞ ‰õÄ_® XHõ =$Hõ"∆ ∞≥ H˜¯ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. ^Œ∂~°OQÍ á⁄^ŒÅKå@∞
#∞O_ç „uâ◊¥Å ~å=Ú_»∞ ~å=@O QÆ=∞xOKå_»∞ ǨÏ#∞=∞. "å_çx K«∂ã≤ |∞∞+¨µÅ∞
ÉèÜ
í ∞« HõOÑ≤`∞« Å=Ù`«∞<åfl~°∞. ~°HO∆˜ KÕ "åiHÀã¨O k‰õΩ¯Å∞ K«∂ã¨∞<Î åfl~°∞. ~åHõã∆ ∞¨ _»∞
JHõ¯_çH˜ KÕi, Hõâº◊ áêk =∞ǨÏ~°∞¬Å`À ''HÍOk j‰õΩÖˇ· áêÑ≤áÈ~Ú# g∞‰õΩ WO`« ^è~·≥ º° O
ZÖÏ =zÛOk? <Õ<Õ Ö’Hõ <åÜ«∞‰õΩ_çx. g∞ Ü«∞[˝ ÉèÏQÆO <åˆH K≥O^•e—— Jx Ѩà√◊ §
Ѩ\ÏѨ\Ï H˘iH˜ ǨÏqã¨∞û#∞ ã¨O„QÆÇÏ≤ OK«\ÏxH˜ =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ_»∞. Jhfl K«∂ã¨∞#Î fl
ǨÏ#∞=∞ XHõ¯™êiQÍ K≥@∞ìg∞^Œ #∞Oz ~åHõã∆ ∞¨ _ç <≥ugÎ ∞^Œ‰Ωõ ^Œ∂HÍ_»∞. "å_»∞ <ÕÅÃÑ·
Ѩ_áç ÈÜ«∂_»∞. =∂~°∞ux QÆ=∞xOz PHÍâ◊OÖ’H˜ Zy~å_»∞. `ÀHõ`À "å_ç Q˘O`«∞
ayOz uÑ≤Ê uÑ≤Ê H˘\Ïì_∞» ǨÏ#∞=∞. "å_ç K«∂Ѩ٠=∞O^ŒyOzOk. =Ú‰õΩ¯ #∞O_ç
~°HÎõ ^è•~°Å∞ „ã¨qOKå~Ú. "å_ç Éè∞í *ÏÅ g∞^Œ ZH˜¯ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. ǨÏ#∞=∞ ™êǨϙêxH˜
Pâ◊Û~°ºO`À =Ú#∞Å∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. =∂~°∞ux H˜O^Œ Ѩ_ÕÜ«∞\ÏxH˜ "å_»∞ qâ◊fi
„ѨÜ∞« `«flO KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. ~åHõã∆ ∞¨ _»∞ ǨÏ#∞=∞ `ÀHõ Ѩ@∞ìH˘x y~°y~å uáêÊ_»∞. =Ú#∞Å∞
ÉèÜ
í ∞« Ѩ_®¤~∞° . ǨÏ#∞=∞‰õΩ Pj~°fiK«<åÅ∞ ѨeHÍ~°∞. "å_»∞ ǨÏ#∞=∞ "åÖÏxfl Ѩà§◊ `À
H˘iHÍ_»∞. ~åHõã∆ ∞¨ }˜‚ `«#∞fl`«∂ Ñ≤_Hç e˜ `À QÆ∞^Œ∞`Ì ∂« "å_ç „áê}ÏʼnõΩ Zã¨~∞° ÃÑ\Ïì_∞»
PO[<ÕÜÚ« _»∞. `«#∞fl K«OѨ\ÏxH˜ ™êH∆Í`«∞Î <å~åÜ«∞}∞_Õ HõÑ≤ ~°∂ѨOÖ’ =KåÛ_»x
`≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞. ѨiQÔ uÎ H˘O_»Å =∞^躌 =Ù#fl ''ã¨Ê\˜Hõ tÅ—— Kå@∞# ^•‰õΩ¯<åfl_»∞.
"å_ç "≥O@|_ç JHõ¯_çH˜ KÕi ''QÆ∞O_» „H˜Ü∂« ~åQÆO—— áê_®_»∞ ™êfiq∞ ǨÏ#∞=∞. P
48 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
~åQÆO`À ã¨Ê\˜Hõ tÅ Hõiy hÔ~á· È~ÚOk. JHõ¯_»∞#fl „uâ◊¥Å ~À=Ú_çx "≥O@<Õ N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–18
K«OÑ≤ ^Õ= =Ú#∞ʼnõΩ P#O^ŒO HõeOæ Kå_»∞.b
<åQÆ Hõ#º K«i„`«
H˜OѨÙ~°∞+¨ YO_»OÖ’ `åi≈fl "Õ#∞_»∞ J<Õ "å_ç `«=Ú‡_»∞ ã¨∞¿+}∞_»∞ J<Õ
QÆO^è~Œ fi° ~åA =Ù<åfl_»∞. áê=#∞_»∞, *Ï˝x, ã¨∞jÅ∞_»∞, ã¨`º« „=u. ^ŒÜ∂« ^•H˜} ∆ ºO
=Ù#fl"å_»∞. ǨÏ#∞=∞ Ѩ^Œ ¿Ñ=‰õΩ_»∞. x`«º=¸ ǨÏ#∞=∞#∞ [ÅO`À#∂,
ѨOKå=∞$`åÅ`À#∞ ¿ãq™êÎ_»∞. „uHÍŠѨÓ*Ï ^Œ∞~°O^èŒ~°∞_»∞. ^•<åÅ∞ KÕã¨∂Î,
ǨÏ#∞=∞‰õΩ „Ñ‘uQÍ Ç¨ÏŸ=∂Å∞ KÕ™êÎ_∞» . +¨„_»™È¿Ñ`« ÉèHí ∆õ º Éè’[º=ÚÅ#∞ <≥"· ^Õ ºŒ O
ÃÑ>Ë"ì å_»∞. P HÍÅOÖ’<Õ ''<åQÆ Hõ#º—— J<Õ Ñ¨u„=`« =ÙO_Õk. ã¨∞jÅ, ã¨∞QÆ∞} =∞}˜,
ã¨`º« „=`«∞~åÅ∞. ã¨~fi° ã¨^∞Œ } æ ã¨OѨ#fl. P"≥∞ ~°HÎõ ~À=Ú_»∞ J<Õ „‰õÄ~° ~åHõã∆ ∞¨ xH˜
ÉèÜ
í ∞« Ѩ_ç QÆO^è~Œ fi° ~å*ˇ#· ã¨∞¿+}∞_çx â◊~}
° ∞ "Õ_Oç k.
PÜ«∞#`À ''QÆO^è~Œ fi° ~å*Ï! HÍ=∂O^è∞Œ _»∞, „‰õÄ~°∞_»∞ J~Ú# ~°HÎõ ~À=Ú_»∞
J<Õ ~åHõã∆ ∞¨ _»∞ <åQÆÖ’HõO =zÛ ##∞fl |ÖÏ`«¯iOѨ „ѨÜ∞« uflOKå_»∞. ##∞fl ~°HO∆˜ KÕ"å~°∞
ÖËHõ h â◊~°}∞ "Õ_»∞H˘O@∞<åfl#∞—— Jx q#Ü«∞OQÍ =∞#q KÕã≤Ok. ã¨∞¿+}∞_»∞
<åQÆH#õ º`À ''ÉèÜ í ∞« O =^Œ∞Ì J=∂‡~¸! h ÉèÜ í ∞« O áÈQ˘>Ë,ì h =∞#ã¨∞‰õΩ ã¨O`«$Ñ≤Î
HõeyOKÕ XHõ =∂@ K≥|∞`å#∞ q#∞. =„[ ^ÕÇï¨ _»∞ Ѩ~=° ∞ áê=#∞_»∞ áê=x h‰õΩ
JO_»QÍ xÅ∞™êÎ_∞» . J`«_∞» Ü«∞[˝ Éè’Hõ.Î PѨ#fl ~°H‰∆õ Ωõ _»∞. PiÎx áÈQ˘>Ë"ì å_»∞.
JÖÏO\˜ ǨÏ#∞=∞ =¸Å =∞O„`åxfl h‰õΩ LѨ^tÕ ™êÎ#∞. PK«iOz, =∞<Àcèëêìxfl
á⁄O^Œ∞. <Õ#∞ ‰õÄ_® P [ѨO =ÖË¡ ™œYºOQÍ =Ù<åfl#∞—— Jx K≥ÑÊ≤ ǨÏ#∞=∞ =∞O„`åxfl
LѨ^tÕ OKå_»∞. <åQÆH#õ º ǨÏ#∞=∞ =∞O„`åxfl ''N =∞xfl~°O`«~° Hõ~∞° }Ï=∞$`« ™êQÆ~°
=i¬hO, Ñ≤OQÍHõO∆ , J"≥∂Ѷ∞¨ =∞¿ÇÏO„^• Ü«Ú^èŒ Hõ`∆ åxÛ`« =∞Ǩ ǨÏ#∞=∞, J~°∞}Ï^è~Œ °
aO|Éè∂í +≤`« =ÚY K«O„^Œ =∞O_»ÅO, P`«ÑÎ̈ HÍ~°ãÎ fi¨ ~° ÉèÏã¨fi~°, HÍOuK«Û\ù Ï HÍOu
Hõe`«, K«∂_® q~ål`«O, J„Ѩu=∞ k=º =∂}˜Hºõ =∞O_ç`« QÆO_» ÉèÏQÆO, Jã¨=∂#
=∂#hÜ«∞, ~°=∂HÍO`«, Hõ~° Hõ=∞Å Hõe`« ѨOK« [#º |O^è∞Œ HõO|∞^è•~°O, S~å=`«
<å™ê^ŒO_» ã¨∞=∞`«Î n~°… Éè∞í *Ï~°àæ O◊ , J##º ™ê^è•~°} ã¨OHõÅÊ ã¨Oaè"å™êÎ# Ñ‘~,°î
Ѩi<åÇ≤Ï ÉÏǨÏfiO`«~O° , J=¸Åº Ñ‘`åO|~åÅO„‰õΩ`« Hõ\ ˜ „Ѩ^âÕ O◊ , J#=~°`« q#`«
[# =∞<À~°^Œè ™ê^è#Œ áê^Œ Ü«ÚQÆàO◊ , L„+ì̈ "åǨÏ#O, J=∞~° QÆOQÍ #n Ѩi"Õ+`ì≤ ,«
Ǩ@HÍK«Å, =nÌ~Ö…° ÏOQÆ∞Å ~°OQÆ L`«∞OÎ QÆ =∞OQÆàÏOQÆHOõ , JO[ <å#O ^Œ=~°#÷ O,
J=∞Å T~°fi÷ ѨÙO„_»O `«^∞Œ Ѩi Hõ~∂° Ê~° ã¨q∞‡„t`« „â◊√Éèí qÉè∂í u ^è•~°}O, Ü«∞*’˝Ñg¨ `«
`«∞Å㑠Ѩ^•‡Hõ∆ ~°∞„^•Hõ∆ =∂ÖÏaè~å=∞O, N~å=∞ K«O„^Œ K«~°}Ï~°qO^Œ, ã¨Okè`«
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 49 50 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
ǨÏ$^ŒÜ∂« ~°qO^ŒO, JdÅ HõàϺ} QÆ∞}=O`«O, ǨÏ#∞=∞O`« =Úáê㨇¿ÇÏ—— Jx f„=OQÍ
`«Ñ㨠∞¨ û KÕãO≤ k. P"≥∞ `«Ñ㨠∞¨ û Ѷe¨ Oz ǨÏ#∞=∞ k=º ~°∂ѨO`À „Ѩ`º« Hõ=∆ ∞Ü«∂º_»∞.
ǨÏ#∞=∞ <åQÆH#õ º#∞ L^ÕtÌ Oz ''Hõ<åº =∞}©! ZO^Œ∞‰õΩ WO`« Ѷ∞¨ ’~° `«Ñ㨠∞¨ û
KÕã∞¨ <Î åfl=Ù? h HÀiHõ `≥eÜ«∞*Ë¿ãÎ <Õ#∞ h HÍ~åºxfl ™ê#∞‰õÄŠѨ~∞° ™êÎ#∞—— J<åfl_»∞.
^•xH˜ P"≥∞ `«# Hõ^#Œä O`å q=~°OQÍ q#flqOK«∞H˘#flk. ™êfiq∞ ^Œ~≈° #O`À `å#∞
^è#Œ º`« K≥O^•#x K≥ÑÊ≤ Ok. ǨÏ#∞=∞ „Ñ‘`=« ∂#∞_≥· JÉèÜ í ∞« q∞KåÛ_»∞. `«#`À P"≥∞#∞
<åQÆÖ’HÍxH˜ fã¨∞H˘x "≥àϧ_»∞. JHõ¯_» Ju ÉèÜ í ∞« OHõ~∞° _≥#· , Ju |Å=O`«∞_≥#· ~°HÎõ
~À=∞ ~åHõã∆ ∞¨ x K«∂âß_»∞. "å_»∞ PO[<ÕÜÚ« x g∞^Œ‰Ωõ Ü«Ú^•úxH˜ =ã¨∞OÎ _»@O QÆ=∞xOz
''^Œ∞+¨µ_ì ®! <å „Ñ¨`åѨO `≥eÜ«∞Hõ q„~°gQÆ∞`«∞<åfl=Ù. „|Ǩ‡^Œ∞ʼnõΩ ‰õÄ_® <Õ#∞
J™ê^è∞Œ º_çx—— Jx f„=OQÍ Ç¨ïOHõiOz `«# `ÀHõ`À ~°HÎõ ~À=Ú_çx |OkèOz <ÕÅg∞^Œ
qã≤iH˘\Ïì_∞» . P ^≥|ƒ‰õΩ "å_»∞ f„=OQÍ ~Àkã¨∂,Î ~°HOÎõ Hõ‰Ωõ ¯H˘x K«KåÛ_»∞. ^Õ=
Ü«∞Hõ∆ QÍO^è~Œ fi° H˜OѨÙ~°∞+¨µÅ∞ ѨÓÅ =~°¬O ‰õΩiÑ≤Oz ǨÏ#∞=∞#∞ H©iOÎ Kå~°∞. <åQÆH#õ º‰õΩ
n"≥#ezÛ J<ÕHõ =~åÅ∞ JO^Œ*ãË ≤ WHõ #∞Oz ÉèÜ í ∞« O ÖˉΩõ O_® <åQÆÖ’HõOÖ’ Ǩ~ÚQÍ
¿ãfiK«ÛQù Í LO_»=∞x K≥áêÊ_»∞. JHõ¯_ç #∞O_ç áê=x J^Œ$â◊º"≥∞ÿ ѨOáê f~°O KÕi
JHõ¯_» H˘O`«HÍÅO =ÙO_ç, =∞m§ QÆO^èŒ =∂^Œ# Ѩ~fi° `«O KÕ~∞° H˘<åfl_»∞.
<åQÆH#õ º KÕã#≤ ™È΄`« QÆ^ºŒ #∞ xO_»∞ =∞#ã¨∞`À ÉèHí `Î̃ À Z=~°∞ Ѩi™î êÎ~À
"åiH˜ Jxfl HÍ~åºÅ#∞ ^ŒQ~æÆ ° =ÙO_ç f~°∞™êÎ_∞» ǨÏ#∞=∞.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 51
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–19
ã¨∞=ÚY∞x Hõ^Œä
N Éè„í ^ŒO J<Õ Ñ¨@}
ì OÖ’ ^è~Œ ‡° "Õk ã¨∞=ÚY∞_»<Õ „ÉÏǨχ}∞_»∞ =Ù<åfl_»∞.
x`«º ǨÏ#∞=∞ [Ѩ`«áêÅ`À rq`åxfl ѨO_çOK«∞H˘O@∞<åfl_»∞. „ÉÏǨχ}∞Å#∞
PǨfixOz J#fl ã¨=∂~å^è#Œ KÕã∂¨ Î ^è•i‡Hõ r=<åxfl QÆ_∞» ѨÙ`«∞<åfl_»∞. D Ѩ@} ì ÏxH˜
^ŒQ~æÆ Ö° ’<Õ XHõ „QÍ=∞O =ÙOk. JO^Œ∞Ö’ ^è#Õ ∞=∂e J<Õ Q˘Å¡"å_»∞ ~ÀA ã¨∞=ÚY∞xH˜
<≥~Úº `≥zÛ Wã¨∞OÎ \Ï_»∞. ^•xfl J#fl^•<åxH˜ DÜ«∞# qxÜ≥∂yã¨∞OÎ \Ï_»∞. Wk
~ÀE [iˆQ HÍ~°º„Hõ=∞O.
XHõ ~ÀA# ~ÀEÖÏQÍ<Õ <≥~Úº áê„`« fã¨∞H˘x =ã¨∞OÎ _»QÍ ~Ô O_»∞ „QÍ=∂ʼnõΩ
=∞^茺֒ ÜÕ∞~°∞ á⁄Oy ~åHõáÈHõʼnõΩ P@OHõO HõeæOzOk. ÜÕ∞~°∞ L^èŒ$`«OQÍ
„Ѩ=Ç≤Ïã¨∞OÎ _»@O`À ^è#Õ ∞=∂e U\˜ X_»∞<¤ Õ <Õu áê„`«`À ‰õÄ~°∞Ûx =Ù<åfl_»∞. U~°∞
`«QÆæQÍ<Õ <≥~Úº ã¨∞=ÚY∞xH˜ KÕ~åÛÅx P~å@Ѩ_»∞`«∞<åfl_»∞. JHõ¯_» ã¨∞=ÚY∞_»∞
„ÉÏǨχ}∞Å#∞ Ñ≤ez ã¨=∂~å^è#Œ ‰õΩ JO`å ã≤^OúŒ KÕâß_»∞. HÍx Q˘Å¡"å_»∞ WOHÍ
<≥~Úº fã¨∞H˘x ~åÖË^xŒ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞<Î åfl_»∞. HõOQÍ~°∞ Ѩ_∞» `«∞<åfl_»∞. PO[<ÕÜÚ« x
=∞#™ê~å 㨇iã¨∞Î<åfl_»∞. JѨǨ㨺O áêÅ∞ J=Ù`å<Õ"≥∂#x x@∂ì~°∞ã¨∞Î<åfl_»∞.
PO[<ÕÜÚ« _»∞ ã¨∞=ÚY∞x ÉÏ^èŒ QÆ=∞xã¨∂Î QÀáêÅ∞x "Õ+O¨ "Õã∞¨ H˘x <≥~Úº áê„`«
fã¨∞H˘x =zÛ Wã¨∞<Î åfl_»∞. U\˜ „Ѩ"åǨÏO `«Qˆ ^æ •HÍ WÖÏ<Õ ™êfiq∞ KÕâß_»∞. ^è#Õ ∞=∂ÖË
`≥ã∞¨ <Î åfl_»x ã¨∞=ÚY∞_»∞ ÉèÏqã¨∞<Î åfl_»∞. WÖÏ ~Ô O_»∞ ~ÀAÅ∞ QÆ_Kç å~Ú. =¸_À
~ÀA ÜÕ∞~°∞ `«yOæ k. U\˜ X_»∞<¤ Õ ‰õÄ~°∞Ûx ZѨÙÊ_≥ÑÙ¨ Ê_»∞ "≥o¡ „ÉÏǨχ}∞_çH˜ <≥~Úº
W^•Ì=∂ Jx Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞#Î fl ^è#Õ ∞=∂e, <≥=∞‡kQÍ ÜÕ∞~°∞ ^•\˜ =zÛ <Õu áê„`«#∞
JO^Œ*âË ß_»∞. QÆ`« ~Ô O_»∞ ~ÀAÅ∞QÍ U\˜ „Ѩ"åǨÏO L^è$Œ `«OQÍ =ÙO_»@O =Å¡
~åÖËHõáÈÜ«∂#x, Hõ∆q∞OK«=∞x "Õ_»∞H˘<åfl_»∞. ã¨∞=ÚY∞=Ú J`«x =∂@Å∞ qx
`«#‰õΩ D ~Ô O_»∞ ~ÀAÅ∞ <≥~Úº JOkOz# "å_»∞ PO[<ÕÜ∞« ™êfi"Õ∞#x „QÆÇÏ≤ OKå_»∞.
`«# ã¨=∂~å^è#Œ ‰õΩ ZÖÏO\˜ P@OHõO HõÅ∞QƉΩõ O_® ™êfiq∞ HÍáê_ç#O^Œ∞‰õΩ =∞#ã¨∞Ö’
"≥∞zÛ H©iOÎ Kå_»∞. PѨ#fl â◊~} ° ∞º_»∞QÍ `«#∞fl P^Œ∞H˘#flO^Œ∞‰õΩ xO_»∞ =∞#ã¨∞`À
Hõ$`«[`˝ Å« ∞ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ H˘<åfl_»∞. ǨÏ#∞=∞ QÆ∞} QÍ<åxfl KÕâß_»∞.
''#=∞¿ãÎ ^Õ= ^Õ"âÕ ◊ #=∞¿ãÎ ~åHõ™∆ êO`«H–õ #=∞¿ãÎ "å#~ånèâ–◊ #=∞„ã≤=Î ¸iÎ
=Ѩٿ+ "Õ^Œ "Õ^•ºÜ«∞ =∞=∞–*Ï`«O =∂ =∞Ѩ ~å^èÜ Œ ∞« `«`ü Hõ=∆ ∞ã¨fi ^ŒÜ∂« x^è—Õ —
D ™È΄`åxH˜ "≥∞zÛ "åÜ«Ú#O^Œ#∞_»∞ `«Ñ¨Î HÍOK«# ã¨OHÍâ◊OQÍ, =ÚHÍÎǨ~°
52 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
qÉè∂í +¨#∞_çQÍ, k=º Ñ‘`åO|~° ^è•iQÍ =∞}˜ ‰õΩO_»Å =∞O_ç`∞« xQÍ ã¨∞=ÚY∞xH˜
„Ѩ`«ºHõ∆=∞Ü«∂º_»∞.
ã¨∞=ÚY∞x`À ™êfiq∞ ǨÏ#∞=∞ ''x`«ºO ##∞fl 㨇iã¨∂Î ^蕺xã¨∂ΠѨÓlã¨∂Î
¿ãqã¨∂Î ^è~Œ ‡° O `«Ñʨ Hõ q„Ѩ ã¨=∂~å^è#Œ x`«ºO KÕã∞¨ <Î åfl=Ù. h nHõ‰∆ Ωõ P@OHõO
HõÅ∞QÆ~å^Œh <Õ<Õ <≥~Úº áê„`«#∞ ~ÀE QÀáêÅ∞_ç "Õ+O¨ Ö’ =zÛ h‰õΩ WzÛ "≥àÏ¡#∞.
h ÉèHí Θ ^•™êºxH˜ KåÖÏ ã¨O`À+¨OQÍ =ÙOk. #∞=Ùfi Uk HÀ~°∞‰õΩO\Ï"À Jk `«Ñʨ Hõ
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. U P@OHõ=Ú =ÙO_»^∞Œ . h ÉèÏ~åº Ñ¨Ù„`«∞Å`À D Ö’HõOÖ’ ã¨∞MÏÅ∞
J#∞Éèqí Oz P Ñ≤=∞‡@ "å~°Oki`À#∂ QÀáêÅ∞_≥#· ^è#Õ ∞=∂e`À#∂ Hõeã≤ k=º
^ÕÇϨ O á⁄Ok "≥∂H∆Íxfl á⁄O^ŒQÅÆ ~°∞——. D q^èOŒ QÍ =~åÅ∞ ‰õΩiÑ≤Oz ǨÏ#∞=∞
J^Œ$â◊º=∞Ü«∂º_»∞. ã¨∞=ÚY∞_»∞ P~ÀA #∞Oz U H˘~°`å ÖˉΩõ O_® rqOz ã¨=∂~å^è#Œ
„Hõ=∞O`«Ñʨ ‰õΩO_® KÕã∂¨ ΠǨÏ#∞=∞ ã¨áêÎHi∆õ =∞O„`åxfl [Ñ≤ã∂¨ Î z=~°‰Ωõ JO^Œi`À
Hõeã≤ "≥∂H∆Íxfl á⁄O^•_»∞. D Hõ^ÅŒä hfl "≥∂Hõ∆ ™ê^è#Œ ‰õΩ =¸Å=∂~åæÅ∞. ǨÏ#∞=∞
=∞O„`« [ѨO, <å=∞㨇~°}, ǨÏ#∞=∞ áê^Œ ¿ã=#O ã¨~fi° ^• â◊√Éè^í •Ü«∞HõO.
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 53
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–20
Ü«∞=<åâ◊√fix Hõ^Œä
ѨÓ~°fiO HÍOÉè’[ #QÆ~O° Ö’ Ü«∞=<åâ◊√fi_»∞ J<Õ „ÉÏǨχ}∞_»∞ =ÙO_Õ"å_»∞.
[\ÏA@^è•i t= ѨÓ*Ï ^Œ∞~°O^è~Œ ∞° _»∞. LѨ"åã¨O KÕã∞¨ <Î åfl#x [<åxfl #q∞‡Oz
â◊HÎ̃ Hˆ „∆ `åxH˜ "≥o¡ KåÖÏ HÍÅO JHõ¯_» =Ù<åfl_»∞. JHõ¯_» â◊HÎ̃ ^Õ=`«#∞ P~åkèã∂¨ ,Î
ѨOK« QÆ"åºÅ#∞ x"Õ^#Œ QÍ ÃÑ_»∞`«∂, `å#∞ u#‰õΩO_®, W`«~∞° ʼnõΩ W=fi‰õΩO_®,
^ŒQ~æÆ Ö° ’ =Ù#fl h~°∞ÖËx ÉÏqÖ’ Ѩ_"» ¿Õ ã"å_»∞. `«<Õ Ñ¨à√◊ §, áêÅ∞, ÃÑ~°∞QÆ∞ uO@∂
KåÖÏ HÍÅO QÆ_áç ê_»∞. ^Õ=Ù_çH˜ ÃÑ\ì̃# =ã¨∞=Î ÙÅ#∞ k=º"≥∞#ÿ q J=Ù`å~Ú. "å\˜x
`å#∞ u#‰õΩO_® WOHÀà◊§‰õΩ W=fi‰õΩO_® DÖÏ #∂uÖ’ áêˆ~¿ãÎ =¸~°Ûù ~ÀQÆO
=ã¨∞OÎ k. J`«_Hç ˜ P [|∞ƒ =zÛ KåÖÏ ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞<åfl_»∞.
H˘xfl ~ÀAʼnõΩ qâßfiq∞„`« =∞ǨÏi¬ JHõ¯_çH˜ =¿ãÎ `«# ÉÏ^èŒ "≥à§◊ É’ã¨∞H˘<åfl_»∞.
PÜ«∞# ^ŒÜ∞« `«Åz ''ã¨∞=~°ÛÖÏ ^Õq k=º =∞O„`åxfl—— LѨ^tÕ Oz, PO[<ÕÜÚ« x
ã¨ÑΨ qOâ◊u <å=∂Å#∞ K«^∞Œ =Ù`«∂ LO_»=∞x K≥áêÊ_»∞.
''PO[<ÕÜ∞« =∞u áê@ÖÏ##O–HÍOK« <å„k Hõ=∞hÜ«∞ q„QÆÇϨ O
áêi*Ï`« `«~∞° =¸Å "åã≤#O–ÉèÏ=Ü«∂q∞ Ѩ= =∂##O^Œ#O
ǨÏ#∞=∂<å#˚<å #O^Œ#ó "åÜ«Ú Ñ¨Ù„`À =∞Ǩ|Åó–HõÑ„‘ #Ì Ñ≤OQÍàÏHõ∆ ã¨K« ÅOHÍ
nfiѨ ÉèÜ í ∞« OHõ~ó°
„ѨÉOíè [# ã¨∞`À g~°ó–ã‘`å â’Hõ q<åâ◊H:õ –PHÍâ◊ ǨÏ<åÎ ~å=∞ ã¨Yó–~å=∞
HÍ~°º ^Œ∞~°O^è~Œ ó°
=∞ǨÏ∫+¨kyè ~ˆ ~å›s–"å#~° „áê} ^•Ü«∞Hõó–"ås âß`å~° HõÃãÛ· =–"≥∞<ÿ åHõ yi ÉèOí [#ó
x~°O[<Àl`« „HÀ^èŒó Hõ^Œm =# ã¨O=$`«ó–L~°úfi ˆ~`å =∞Ǩ ã¨`«fió–ã¨~°fi =∞O„`«
„Ѩ=~°ÎHõó
=∞ǨeOQÆ „Ѩuëêì`å–ÉèÏ+¨º „‰õΩ[˚QÆ`åO =~°–t= ^蕺# Ѩ~Àx`«ºO t=ѨÓ*Ï
Ѩ~åÜ«∞}ó—— J<Õ 27 <å=∂ÖË ã¨ÑΨ qOâ◊u <å=∂Å∞. Jq ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞, JO[<å
ã¨∂#∞_»∞, "åÜ«ÚѨل`«∞_»∞, =∞Ǩ |Å∞_»∞, HõÑ„‘ #∞Ì_∞» , Ñ≤OQÍàωõΩ∆ _»∞, ÅOHÍ nfiѨ
ÉèÜ
í ∞« OHõ~∞° _»∞, „ѨÉOíè [# ã¨∞`«∞_»∞, g~°∞_»∞, ã‘`å â’Hõ q^•Ü«∞‰õΩ_»∞, "åsâß`å~°‰Ωõ _»∞,
"≥∞<ÿ åHõ yi ÉèOí [#∞_»∞, x~°O[#∞_»∞, l`« „HÀ^Œ∞_»∞, Hõ^mŒ =# ã¨O„=Ù`«∞_»∞, T~°fiú
~ˆ `«ã∞¨ ¯_»∞, =∞Ǩ ã¨`∞« fi_»∞, ã¨~fi° =∞O„`« „Ѩ=~°‰Î Ωõ _»∞, =∞Ǩ eOQÆ „Ѩuëêì`,« ÉèÏ+¨º
HÍ~°∞_»∞, [QÆ^•fi~°∞_»∞, x`«º t= ^蕺#Ѩ~∞° _»∞, t= ѨÓ*Ï Ñ¨~åÜ«∞}∞_»∞. qâßfiq∞„`«∞_»∞
54 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
LѨ^tÕ Oz# ã¨∞=~°ÛÖÏ =∞O„`åxfl, [Ñ≤ã∂¨ ΠǨÏ#∞=∞ <å=∂Å#∞ áê~åÜ«∞} KÕã∂¨ Î
H˘O`«HÍÅO QÆ_áç ê_»∞. "å\˜ =∞Ǩ`«‡ºO`À J`«x =¸~°Ûù "åºkè HõxÑ≤OK«‰Ωõ O_®
áÈ~Ú, =∞m§ =∞Oz P~ÀQƺ=O`«∞_»Ü∂« º_»∞ Ü«∞=<åâ◊√fi_»∞. KåÖÏHÍÅO P~ÀQƺOQÍ
rqOz, ǨÏ#∞=∞O`«∞x x`«ºO ѨÓlã¨∂,Î ÉèÏ~åº Ñ≤ÅÅ¡ `À ã¨∞MÏÅ∞ J#∞Éèqí ã¨∂Î z=iH˜
q+¨µ‚ ™êÜ«Ú*Ϻxfl á⁄O^•_»∞. Hõ#∞Hõ ǨÏ#∞=∞ <å=∂xH˜ JO`«\ ˜ â◊H,Î̃ =∞Ǩ`«‡ºO
=Ù<åfl~Ú. JO^Œ~∞° Hõeã≤ ǨÏ#∞=∞ <å=∞ ã¨OH©~#ΰ KÕ¿ãÎ Z‰õΩ¯= Ѷe¨ `«O =ã¨∞OÎ k.
J~Ú`Õ z`«Î â◊√kú`À KÕÜ∂« e. ǨÏ#∞=∞ ã¨O`À+≤Oz ã¨=∞ãÎ̈ "åº^è∞Œ Å #∞O_ç =∞#Å#∞
~°H™∆˜ êÎ_∞» . ™êÜ«Ú*Ϻxfl Hõe™æ êÎ_∞» Jx D Hõ^Œä ™ê~åOâ◊O.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 55
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–21
ǨÏ#∞=∞`«∞Ê~° Éèí‰õΩÎÅ Hõ^äŒ
JÜ≥∂^茺‰õΩ ~å=} ã¨OǨ~°O `«~åfi`« KÕi Ѩ\Ïìaè+≤‰õΩÎ_≥·# N~å=Ú_»∞
JO^Œih Lz`« su ã¨`¯« iOKå_»∞. XHõ™êi ǨÏ#∞=∞#∞ Ñ≤ez ''ǨÏ#∞=∂! h‰õΩ
<Õ#∞ ã‘`å^Õq =∂„`«"∞Õ HÍ^Œ∞ =∂ =Oâ◊O JO`å ~°∞}Ѩ_ç =ÙOk. h‰õΩ HÍ=Åã≤#
=~°O W™êÎ#∞. HÀ~°∞HÀ—— J<åfl_»∞. ^•xH˜ ǨÏ#∞=∞ ~å=Ú_çH˜ #=∞㨯iOz ''„ѨÉ∞íè !
h Hõ$Ѩ <åg∞^Œ =ÙO>Ë KåÅ∞. Jn <å‰õΩ =~°"∞Õ .—— J<åfl_»∞. ã‘`åѨu D =∂@Å∞
qx ã¨O`«$Ñ≤Î K≥Ok. ''<å „áê~°#ú =∞xflOz <ÕxKÕÛ =~åxfl #∞=Ùfi ã‘fiHõiOѨHõ `«Ñʨ ^Œ∞.
x#∞fl PK«O„^•~°¯OQÍ Ñ¨ÓlOK«\ÏxH˜ Éè‰í Ωõ ÅÎ HÀã¨O ''ǨÏ#∞=∞`«∞Ê~°O—— J<Õ „QÍ=∂xfl
hH˜ã¨∞Î<åfl#∞. JO^Œ∞Ö’ Ü«∞[˝O KÕã≤# ™È=∞Ü«∂AÅ∞, âß„ã¨Î ѨO_ç`«∞Å∞, x`«º
Hõ~∞° ‡Å∞ =OâßKå~° ^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}∞Å∞ JO^Œ~∞° `«=∞ q^è∞Œ Å#∞ x~°fiiÎã∂¨ ,Î h =∞O„`åxfl
[Ñ≤ã∂¨ Î x<Õfl â◊~} ° ∞ HÀ~°∞`«∂, h g∞^Õ ÅHõ∆ ºO =ÙOz ¿ãqOKÕ"å~°O^Œ~∂° JHõ¯_»
=ÙO\Ï~°∞.—— J<åfl_»∞. ^•xH˜ ǨÏ#∞=∞ ''h ¿ã=Ö’ h ã¨g∞ѨOÖ’ =Ù#fl P#O^ŒO
<å‰õΩ ZHõ¯_® ÅaèOK«^∞Œ . h tÖÏ q„QÆÇϨ O =^ÕÌ <Õ#∞ =ÙO\Ï#∞. J#∞=∞u x=Ùfi——
J<åfl_»∞.
ǨÏ#∞=∞`«∞Ê~°O |OQÍ~°∞ „áêHÍ~åÅ`À, ã¨fi~°‚ QÆ$ǨÅ`À „ѨHÍtã¨∞ÎOk.
QÀѨÙ~åÅ∞ =∞}˜ =∂}˜HͺÅ`À xi‡OK«|_ç =ÙOk. ÖˇH¯õ ‰õΩ q∞Oz# g^è∞Œ Å∞, "Õ^Œ
âß„ã¨Î Ѩ~åÜ«∞}∞Å`À xO_ç =ÙOk. Jxfl~°HÍŠѶ¨Å=$H∆ÍÅ∞ =Ù<åfl~Ú. qq^èŒ
ѨÙëêÊÅ `À@Å<ÕHõO =Ù<åfl~Ú. D ѨÙ~°O "Õ∞~°∞ Ѩ~°fi`åxH˜ ^ŒH˜∆} ÉèÏQÆOÖ’
ѨkÜ≥∂[<åÅ ^Œ∂~°OÖ’ =ÙOk. „ÉÏǨχ} ^Õ=ÙÅ∞ J#∞Éèqí OK«\ÏxH˜ ǨÏ#∞=∞ Jxfl
ã¨=∞‰õÄiÛ „ÉÏǨχ}∞Å∞ J#∞Éèqí OK«\ÏxH˜ WKÕÛâß_»∞. 14000 ǨÏ#∞=∞^£ PÅÜ«∂Å#∞
Hõ\Oì˜ Kå~°∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ HÀã¨O. <åÅ∞QÆ∞ KÕ`∞« Å∞, Ѩk KÕ`∞« Å∞ =Ù#fl"å_çQÍ, g~° ~°∂ѨÙ_çQÍ,
ÉèíÜ«∞OHõ~å=`å~°OQÍ, ѨOK« =ÚMÏÅ∞#fl "å_çQÍ ã¨∞=~°ÛÖÏ ã¨Ç≤Ï`«∞xQÍ,
âßO`«=¸iÎQÍ, WÖÏ J<ÕHõ ~°∂áêÅ`À ^Œ~≈° #q∞KåÛ_»∞. HÍÅO ã¨∞YOQÍ [iyáÈ`ÀOk.
HÍÅ Ü«∞=#∞_»∞ J<Õ "å_ç H˘_»∞‰õΩ ^Œ∞~°∞‡Y∞_»∞ =∞^ŒO`À q„Aq∞ƒùOz ǨÏ#∞=∞`«∞Ê~åxfl
^ÀK«∞HÀ=\ÏxH˜ Ãã#· ºO`À =KåÛ_»∞. „ÉÏǨχ}∞Å#∞ ɡkiOz P „QÍ=∂xfl `«#‰õΩ
JѨÊyOK«=∞x ɡkiOKå_»∞. "å~°∞ P ѨÙ~åxfl `«=∞‰õΩ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ WKåÛ_»x
J`«#∞ J#∞[fl W¿ã<Î Õ JHõ¯_ç #∞Oz Hõ^∞Œ Å∞`å=∞x JO`« ^•HÍ Ç¨Ï#∞=∞`«∞Ê~åxfl
56 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
=^ŒÅ=∞x QÆ\ Qì˜ Í K≥áêÊ~°∞. nxH˜ HÀѨO á⁄Ok# ^Œ∞~°∞‡Y∞_»∞ ''ǨÏ#∞=∞O`«∞_≥=fi_»∞? `≥eã≤ „ÉÏǨχ}∞ÅO^Œsfl ~°Ñ≤ÊOz "åiˆHg∞ ÉèíÜ«∞O =^ŒÌx ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ "åix
<Õ<Õ Ö’Hõ„ѨÉ∞íè =Ù#∞. JO^Œ~∞° #<Õfl ѨÓlOKåe. q∞=∞‡efl K«OѨ#∞. „QÍ=∞O =ke K«ÅQ¡ Í HÍáê_»∞`å_»x `«#‰õΩ ǨÏ#∞=∞`«∞Ê~°O g∞^Œ Pâ◊ ÖË^xŒ Ü«∞^è• „ѨHÍ~°O P
"≥oá¡ ⁄O_ç—— J<åfl_»∞. P =∂@Å∞ q#fl q„ѨÙÅ∞ ''ã¨~ˆ ~ˆ Ѩ٠`«Ñʨ Hõ MÏm KÕã≤ "≥àÏÎO—— ѨÙ~°OÖ’ Ü«∞^èKÕ Û« Qù Í LO_»=∞x HÀ~å_»∞. `«# ^Œ∞+¨ì =~°<Î åxH˜ Hõ=∆ ∂Ѩ} K≥ÑÙ¨ ÊH˘<åfl_»∞.
J<åfl~°∞. KÕ¿ãk ÖËHõ ÉèHí „Î̃ â◊^ÅúŒ `À ǨÏ#∞=∞#∞ H˘O^Œ~∞° „áêiúOKå~°∞. H˘O^Œ~∞° JO`ÕHÍ^Œ∞ J<ÕHõ ^èŒ# Hõ#Hõ =ã¨∞Î "åǨÏ<åÅ#∞ "åiH˜ ^•#OQÍ JO^Œ*Ëâß_»∞.
=∂ÖÏ [ѨO KÕâß~°∞. x~åǨ~°OQÍ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x ^蕺xOKå~°∞. P ~å„u JO^Œ∞Ö’ "å~°O^Œ~∂° J`«xfl Hõq∆ ∞OKå~°∞. P#O^ŒOQÍ rqOK«@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~∞° . ^Œ∞~°∞‡Y∞_»∞
XHõ „ÉÏǨχ}À`«=Î Ú_çH˜ ǨÏ#∞=∞ HõÅÖ’ HõxÊOz ~Ô O_»∞ â’¡HÍÅ∞ qxÑ≤OKå_»∞. ''=∂<åú`å `«# „Ѩ^PÕ xH˜ „ÉÏǨχ}∞Å J#∞[fl fã¨∞H˘x |Ü«∞Å∞^Õi "≥àϧ_»∞. ǨÏ#∞=∞`«∞Ê~°OÖ’
=∞Ç‘Ï Ñ¨uó Hõ$`« Ü«ÚQÍÅ<å¯~° Éè∂í `À QÆ`ó« –¿ã`«∞~ˆ º# =∞Ǩϟ^Œ^Òè q~°z`«O HÍfi™ê q„ѨÙÅO^Œ~∂° ã¨fi~°Oæ Ö’ =Ù#fl ã¨∞MÏÅhfl J#∞Éèqí ã¨∂Î J#∞Hõ} ∆ O ǨÏ#∞=∞ ^è•#ºO`À
^Œâßâߺ#ÎHõó rq`«O QÆ_∞» ѨÙ`«∞<åfl~°∞.b
J<Õº KåÑ≤ Ü«Úkè+~ì≤ ° „Ѩ„Éè∞í `«Ü∞« ó `Õ H©iâÎ +ı O¨ QÆ`åó–xˆH <åÑ≤ ã¨=∞O QÆ`å =ã¨∞=∞u
#∂#O `«fiÜ«∂Ü«∂㨺u
P`«‡ ^Œ`åÎѨ Ǩ~° Ü«∞ó â◊‡„â’sflK« `«~À Ç≤Ïã¨ó–Jxºã¨∂Î K«i`Ì O« Éè∞í OˆHÎ # ™êfi`«‡
K«i`Ì O« Hõfiz`ü——
D ~Ô O_»∞ â’¡HÍÅ∞ "å_çH˜ K≥a`Õ "å_»∞ g∞ *’eH˜ ~å_»∞ Jx JÉèÜ í ∞« O K≥áêÊ_»∞
HõÅÖ’.
nx ÉèÏ=O Uq∞@O>Ë „‰õΩ`«ÜÚ« QÍxˆH JÅOHÍ~°∞_≥#· =∂O^è•`« QÆuOKå_»∞.
=∞Ǩ¿ã`«∞=Ù xi‡Oz Ѩk `«ÅÅ ~å=}∞xfl K«OÑ≤<å ~å=Ú_çѨÙÊ_»∞<åfl_®?
Ü«Úkè+~ª≤ ∞° _»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°∞ ‰õÄ_® H©iÎ âı+µ¨ Öˇ<· å~°∞. "åi`À Z=fii`À#∂ D
Éè∂í q∞ "≥à§◊ ÖË^xŒ `≥Å∞ã¨∞HÀ. D Éè∂í q∞ U XHõ¯i ™⁄`«∞Î HÍ^Œ∞. `å#∞ WzÛ# ^•xH˜
JѨÇϨ iOKÕ"å_»∞ hK«∞_»∞. W`«~∞° Å∞ HõH¯˜ #^•xfl Z=Ô~<· å J#∞Éèqí ™êÎ~∞° . HÍx `å<Õ
HõH¯˜ # ^•xfl Z=_»∞ J#∞Éèqí ™êÎ_∞» ?
P „ѨHÍ~°"∞Õ g~°O`å Hõeã≤ ^Œ∞~°∞‡Y∞_çH˜ K≥áêÊ~°∞. "å_çH˜ HÀѨO ~Ô zÛ
`«H} ∆õ O MÏm KÕÜ∞« =∞x =∞m§ ɡkiOKå_»∞. "åà◊√§ =∞~åfl_»∞ KÕ™êÎO J<åfl~°∞.
^Œ∞YO`À KÕ+¨ìÅ∞_çy ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. JѨÙÊ_»∞ ǨÏ#∞=∞ J^Œ$â◊ºOQÍ =ÙO_ç ''<Õ#∞
Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ ~°HO∆õ KÕ "å_ç#x g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. <å‰õΩ g∞ˆ~ Pf‡Ü«ÚÅ∞—— Jx qxÑ≤OKå_»∞.
=∞m§ ǨÏ#∞=∞ ^蕺#O KÕâß~°∞. ǨÏ#∞=∞ ^ŒÜ«∂à◊√_≥· ^Œ∞~°∞‡Y∞_»∞ =Ù#fl "≥·Ñ¨Ù‰õΩ
HõkÖÏ_»∞. P =∞Ǩ "å#~°∞}˜‚ K«∂ã≤# J`«x Ãã#· ºO ^Œ∞~°∞‡Y∞_çH˜ hu É’kèOKå~°∞.
„ÉÏǨχ}∞Å∞ ǨÏ#∞=∞^£ Éè‰í Ωõ ÅÎ x "åà◊¡ *’eH˜ "≥àÎı =∂_çáÈHõ `«Ñʨ ^Œx Ç≤Ï`«=Ù K≥áêÊ~°∞.
ǨÏ#∞=∞ Ѩ~å„Hõ=∂xfl q=~°OQÍ =i‚Oz K≥áêÊ_»∞. "åà◊¡ =∂@ q#fl"å_»∞ Ãã<· åºxfl
^Œ∂~°OQÍ á⁄=∞‡<åfl_»∞. P ~å„u ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ XHõ Ѩ~fi° `åxfl ÃÑHõeOz `≥zÛ
Wk=~°‰Ωõ Ããx· ‰õΩÅ∞#fl KÀ@ LOKå_»∞. Ãã#· ºO JHõ¯_ç #∞Oz "≥o#¡ @∞¡ ǨÏ#∞=∞‰õΩ
`≥eÜ«∞^Œ∞. ^Œ∞~°∞‡Y∞x Ãã#· ºO ^•xfl K«∂ã≤ JHõ¯_» =ÙO_ç =ÙO>Ë ^•xH˜O^Œ Ѩ_ç
ѨKÛ« _ç ѨKÛ« _ç JÜÕ∞º "åà◊§O J#∞H˘<åfl~°∞. ^Œ∞~°∞‡Y∞_»∞ ‰õÄ_® ǨÏ#∞=∞ Ѩ~å„Hõ=∞O
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 57 58 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
 [áêxfl KÕã∂¨ <Î Õ =Ù<åfl_»∞ ^è•i‡‰õΩ_»∞. JHõ¯_» QÀHõ~‚° Hˆ „∆ `«OÖ’ `«##∞ J`«ºO`« ÉèHí Î̃
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–22 qâßfi™êÅ`À H˘Å∞ã¨∞#Î fl ^è~Œ ‡° H©iÎ ¿ã=Å#∞ „Ѩã∞¨ uÎ Oz, HÍj Hˆ „∆ `«O‰õΩ "≥o¡ `«e^ŒO„_»∞ʼnõΩ
P#O^•xfl KÕ‰Äõ ~°Û=∞x Ç≤Ï`«=Ù K≥ÑÊ≤ , QÀHõ~ˆ flâ◊fi~° ™êfiq∞ "≥à§◊ \ÏxH˜ J#∞=∞uxKåÛ_»∞.
J`«_∞» t=Ùx P[fl#∞ t~°™ê =Ç≤ÏOz HÍjH˜ „ѨÜ∂« }"≥∞<ÿ å_»∞. H˘xfl~ÀAʼnõΩ HÍj
^•i‡‰õΩx Hõ^Œä KÕi WO\˜H˜ =KåÛ_»∞. `«e^ŒO„_»∞Å P#O^ŒO =i‚OK« ÖˉΩõ O_® =ÙOk. JO^ŒiH˜
#=∞™ê¯~åÅ∞ KÕã,≤ |O^è∞Œ =ÙÅ#∞ ѨÅHõiOKå_»∞. HÍj qâ◊fi<å^è∞Œ x x`«ºO ¿ãqã¨∂Î
HÍj Ѩ@}ì OÖ’ Hˆ ^•ˆ~â◊fi~° Ѷ∂¨ \òÖ’ ^ŒH}∆˜ Ï# ~å=∞"å\˜Hõ =ÙOk. ^•x PO[<ÕÜ∞« Láêã¨# á⁄Ok ~ÀQÍÅ∞ ÖˉΩõ O_®, P~ÀQƺOQÍ rqã¨∂,Î z=~°‰Ωõ "≥∂H∆Íxfl
=ÚO^Œ∞ QÆOQÍ f~°OÖ’ *Ï#H© <å^è∞Œ _»∞ =Ù<åfl_»∞. JÜ≥∂^躌 Ö’ N~å=Úx q„QÆÇϨ O á⁄O^•_»∞. ''ã¨fiѨfl ǨÏ#∞=∞O`«∞x—— k=º „ѨÉèÏ=O JO`« Q˘Ñ¨Êk Jx ^è•i‡Hõ,
L#fl@∞¡QÍ WHõ¯_» N~å=Úx =¸iÎ J^Œ∞ƒù`O« QÍ =ÙO@∞Ok. PÜ«∞# áê^ŒÑ^¨ •‡Å
K≥O`« ǨÏ#∞=∞ ‰õÄ~°∞ÛO_ç Éè‰í Ωõ ÅÎ =∞<ÀcèëêìÅ#∞ <≥~"° ~Õ ∞° ã¨∞OÎ \Ï_»∞. ~å=∞"å\˜HÖõ ’
^è•~°‡‰õΩ_»∞ J<Õ "Õ^•^躌 Ü«∞#∞_≥#· „ÉÏǨχ}∞_»∞<åfl_»∞. J`«x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ^è~Œ ‡° H©i.Î
ã¨^•Kåi, q#Ü«∞ ã¨OѨ#∞fl_»∞. Ñ≤`$« ¿ã"å Ѩ~åÜ«∞}∞_»∞. Ѩ^ÇŒ ¨ ~ˆ à◊§ „áêÜ«∞O
"å_»∞. =∞Ǩ „áêA˝_∞» . J~Ú<å WO\’¡ ^•i„^ŒºO `åO_»qã¨∂<Î Õ =ÙOk. ^è#Œ
ã¨Oáê^Œ# HÀã¨O KåÖÏ ^Œ∂~°O „ѨÜ∂« }O KÕã≤ QÀHõ~‚° Hˆ „∆ `«O KÕ~å_»∞. QÀHõ̂~flâ◊fi~°∞xfl
JiÛOz, ѨÓ~°fi[#‡ "åã¨# =Å¡ WO\˜x =∞izáÈ~Ú JHõ¯_Õ KåÖÏHÍÅO ™êfiq∞
¿ã=Ö’ LO_çáÈÜ«∂_»∞.
JHõ¯_» HÍjÖ’ ÉèÏ~åº Ñ≤ÅÅ¡ ∞ ^è~Œ ‡° H©iÎ *Ï_» `≥eÜ«∞Hõ ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞<åfl~°∞.
Hõ#Ѩ_ç# „Ѩu Ü«∂„u‰õΩ_çx `«# ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ^èŒ~°‡H©iÎ ZHõ¯_≥·<å HõxÊOKå_® Jx
J_çQˆ "å_»∞ ^è•i‡‰õΩ_»∞. H˘_»∞‰õΩ Ü≥∞_»ÉÏ@∞#∞ ã¨ÇÏ≤ OK«ÖHË õ x`«ºO ^Œ∞dã¨∂<Î Õ LO_Õ"å_»∞.
XHõ~ÀA ã¨∞`«ÑÙ¨ _Î ∞» J<Õ „ÉÏǨχ}∞_»∞ ^è•i‡‰õΩx "Õ^#Œ K«∂ã≤ ''^è•i‡HÍ! ^Œ∞ódOK«=^Œ∞.Ì
^≥=· ã¨Ç¨ Ü«∞O h‰õΩ WѨÙÊ_»∞ HÍ"åe. Éè∂í `«, Éèqí +¨º`ü, "å~°=Î ∂<åÅ#∞ `≥eÜ«∞*Ë¿ã
''ã¨fiáêflO[<ÕÜ∞« =∞O„`«O—— =ÙOk. h‰õΩ ^•xfl LѨ^tÕ ™êÎ#∞. x~°O`«~O° [Ñ≤Oz h
Ѩل`«∞x, PÜ«∞# J#∞„QÆÇϨ O`À uiyá⁄O^Œ∞—— Jx K≥ÑÊ≤ =∞O„`ÀѨ^âÕ O◊ KÕâß_»∞.
HõÅÖ’ PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ HõxÑ≤Oz ^è~Œ ‡° H©iÎ ZHõ¯_»∞<åfl_À ZѨÙÊ_»∞ =™êÎ_À ‰õÄ_®
`≥eÜ«∞*Ë™êÎ_x» K≥áêÊ_»∞.
^è•i‡‰õΩ_»∞ UHÍ„QÆ z`«OÎ `À ~å=∞"å\˜HÖõ ’x N~å=∞ ã¨xflkèÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx,
=∞O„`åxfl [Ñ≤ã∞¨ <Î åfl_»∞. XHõ~ÀA HõÅÖ’ HõxÊOz ''^è•i‡HÍ! h ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Hˆ =∆ ∞OQÍ
QÀHõ~O‚° Ö’ P~ÀQƺOQÍ ™êfiq∞ ¿ã=Ö’ QÆ_∞» ѨÙ`«∞<åfl_»∞. `«#O`«@ `å<Õ uiy g∞
=^Œ‰Ì Ωõ =™êÎ#∞. ##∞fl ã¨fiѨfl ǨÏ#∞=∞O`«∞xQÍ ÉèÏqOK«∞. ã¨fiã≤—Î — Jx K≥ÑÊ≤ =∂~°∞u
J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞. PHõã‡≤ HõOQÍ [iy# D ã¨OѶ∞¨ @# J`«xH˜ Pâ◊Û~°ºO HõeyOk.
L^ŒÜ∞« O x„^ŒÖzË `«# HõÅ#∞ JO^ŒiH˜ `≥eÜ«∞|~°Kå_»∞. JO^Œ~∞° PO[<ÕÜ∞« "≥É· "íè åxfl,
^è•i‡‰õΩx J^Œ$ëêìxfl á⁄y_®~°∞. Ѩل`«∞x ~åHõHÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂,Î PO[<ÕÜ∞«
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 59 60 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
^è~Œ ‡° H©iÅÎ Hõ^Œä =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk.b
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–23
ǨïOHÍ~° =∞O„`« =∞Ç≤Ï=∞
ѨÓ~°fiO ^Õ=, ^•#=ÙʼnõΩ cèHõ~° Ü«Ú^ŒúO [iyOk. W~°∞ ѨH∆ÍÅÖ’
KåÖÏ=∞Ok =∞~°}O˜ Kå~°∞. WO„^•k ^Õ=`«ÅO`å ÉèÜ í ∞« Ѩ_ç ^•H˘¯x, J<ÕHõ KÀ@¡
u~°∞QÆ∞`«∂ „|Ǩχ#∞ "≥O@ÃÑ@∞ìH˘x =∞Ǩ q+¨µ‚=Ù ^ŒQÆæ~°‰õΩ KÕi `«=∞ ÉÏ^èŒ
"≥à§◊ É’ã¨∞H˘<åfl~°∞. JO^Œsfl fã¨∞H˘x ǨÏi HÔ Ö· Ïã¨O "≥àϧ_»∞. áê~°fif Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°
ã¨O^Œ~≈° #O KÕã≤ WÖÏ ã¨∞uÎ OKå~°∞.
''#=∞¿ãÎ ~°∞„^Œ =∞#º=Ù`«`À W+¨"Õ #=∞ó #=∞¿ãÎ Jã¨∞Î ^è#Œ fi<Õ ÉÏǨïÉèϺO L`«`Õ
#=∞ó Ü«∞„`« W+¨µ t≈= `«=∂ t=O |Éè∂í =`Õ – t"å â◊~} ° ºÜ«∂ `«= `«Ü∂« <À ~°∞„^Œ
„=Ú_»Ü∂« –Ü«∂`Õ ~°∞„^Œ t"å `«#∂ ~°Ñ∞¨¶ ’~å áêѨ HÍth–#=∞¿ãÎ Jã¨∞Î ÉèQí "Æ å<£,
qâıfiâ◊fi~åÜ«∞, =∞Ǩ^Õ"åÜ«∞ „`«ºO|HÍÜ«∞, „uѨÙ~åO`«HÍÜ«∞ „uHÍÖÏyfl HÍÖÏÜ«∞,
HÍÖÏyfl ~°∞„^•Ü«∞, hÅHõO~îåÜ«∞, =∞$`«∞ºO[Ü«∂Ü«∞, ã¨~ˆ fiâ◊fi~åÜ«∞, ã¨^• t"åÜ«∞,
N=∞#‡Ç¨^Õ"åÜ«∞ #=∞ó–`«`∞« Ê~°∞ëêÜ«∞ q‡¿ÇÏ =∞Ǩ^Õ"åÜ«∞ nè=∞Ç‘Ï–`«<Àfl ~°∞„^Œó
„ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü——
â◊OHõ~°∞_»∞ Ѩ~°=∂#O^ŒO á⁄Ok =zÛ# HÍ~°}O J_çQÍ_»∞. NѨu
<å~åÜ«∞}∞_»∞—— â◊√ÉèOí Hõ~å! â◊OHõ~å!ñ Ö’HõOÖ’ ^Œi„^ŒO `åO_»q™ÈÎOk. Hõ~∞° =Ù,
HÍ@HÍÅ`À [#O JÖÏ¡_áç È`«∞<åfl~°∞. #∞=Ùfi WzÛ# =~åÅ =Å¡ ~åHõã∆ ∞¨ Å∞ q„AOaèOz
JO^Œih ÉÏkèã∞¨ <Î åfl~°∞. Ü«∞[fl Ü«∂QÍ^Œ∞Å∞ ™êQÆx=fi@O ÖË^∞Œ . „ã‘ÅÎ ‰õΩ ~°H} ∆õ
ÖË^∞Œ . =∂#= ÉèHí } ∆õ , ^Õ"åÅÜ«∞ ^èfiŒ Oã¨O`À "åi PQÆ_®Å∞ â◊$u q∞OK«∞`«∞<åfl~Ú.
^Õ=Ö’HÍxfl P„Hõq∞Oz ^Õ"OÕ „^Œ∞x`À ã¨Ç¨ JO^Œsfl `«i"Õ∞¿ãÎ "å~°O`å HÍOkj‰õΩÖÏ¡
|`«∞‰õΩ`«∞<åfl~°∞. P ~åHõã∆ ¨ =¸Hõ #∞O_ç =∞=∞‡efl JO^Œsfl #∞"Õfi ~°HO∆˜ Kåe. PÅ㨺O
KÕÜ∞« =^Œ∞—Ì — Jx „áêiúOKå_»∞.
''<å =~åÅ =Å¡ xq∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ~åHõã∆ ∞¨ Å∞ WO`«‰Äõ `≥yOKå~å? <Õ#∞
"åà◊§#∞ K«OѨÖ#Ë ∞. <Õ<Õ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xQÍ [x‡Oz ^•#=ÙÅ áêe\˜ Ü«∞=ÚxQÍ
=∂~°∞`å. ã¨OǨÏiOK«∞@ g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. g∞ â◊„`«∞=ÙÅ∞ ǨÏ#∞=∞#∞ ^Œ∂+≤™êÎ~∞° . P
^Œ∂+¨} KÕ`« k"åO^èŒ∞Å∞ J#|_Õ ta`åâ◊#∞Å∞ `Õ*’qÇ‘Ï#O J=Ù`å~°∞. P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "å#~åHÍ~°∞_≥#· <Õ#∞ ''ǨïOHÍ~°O—— KÕ™êÎ#∞. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OQÍ ÉèÏqOz,
g∞~°O^Œ~∂° g∞ PÜ«Ú^è•Å`À "åix Z^Œ∞~˘¯#O_ç ~åHõã∆ ∞¨ ÅO`å #t™êÎ~∞° . g∞
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 61
PkèÑ`¨ åºÅ∞ g∞‰õΩ =∞m§ Åaè™êÎ~Ú—— Jx K≥ÑÊ≤ T~°@ HõeOæ z "åix ѨOÑ≤OKÕâß_»∞.
^Õ= QÆ}O JO`å QÆO^èŒ =∂^Œ# Ѩ~°fi`«O KÕi, JHõ¯_» H˘Å∞"≥· L#fl =∂~°∞ux
ã¨Oã¨∞ÎuOKå~°∞.
''N =∞#‡Ç¨ÏŸ^•~° K«i„`å! ™œ=~°‚ ^ÕnѨº =∂# „ѨÉÏè ѨÓ~°‚ QÍ„`å! Hõ$áê ѨÓ~°‚
<Õ„`å! [QÆ^fiŒ O^Œº H“O_ç#º QÀ„`å! [QÆ„`åÊ} Ѩل`å! Ѩq„`åO[<å x`«º ã¨O`À+¨
áê„`å! ÉèHí Îõ ~°HÔ HÂ∆ õ ^ŒHÍ∆ ! ã¨∞~å^躌 H∆Í! ^Œ∞~åƒù= =∞`ÕÉÎ íè ǨÏ~°ºH∆Í! N =∞„`«∞¯áê ѨÓ~°
Ñ≤OQÍH∆Í! N ^•# ™œã¨~fi° =$H∆Í! ã¨^• ™ê^è∞Œ ѨHÍ∆ ! ã¨^• ^Œ∞+ì̈ tH∆Í! Hõ~„° QÆãÎ̈
"≥∂H∆Í! =ÚY ™êú# ~°∞H∆Í! x=$`åÎi ~°HÍ∆ ! „t`å cè+ì̈ ^•<≥H· õ ~°HÍ∆ ! HõÑfl‘ <åÌ! ǨÏs!
~å=∞ ^Œ∂`å! ã¨^• ™ê^è∞Œ Qˆ Ü«∂! J"Õ∞Ü«∞ „ѨÉÏè "å! PO[<ÕÜ∂« ! #=∞¿ãÎ #=∞¿ãÎ
#=∞ó—— Jx ÉèHí Ω PiÎ HõeÑ≤ ã¨∞uÎ OKå~°∞. ǨÏ#∞=∞ „Ñ‘`« =∂#ã¨∞_≥· q+¨Ü∞« O `≥Å∞ã¨∞H˘x
~åHõã∆ ¨ ã¨OǨ~åxH˜ JO^Œi`À |Ü«∞ÖË~Ì å_»∞.
^•#=ÙÅ∞, ^Õ=`«Å#∞ ÉÏkèã¨∂Î, ǨÏ#∞=∞#∞ ^Œ∂+≤ã¨∂Î â◊„™ê΄™êÎÅ`À
Ç≤ÏOã≤ã∞¨ <Î åfl~°∞. =∂~°∞uH˜ HÀѨO q„Aq∞ƒùOzOk. Éè∂í q∞, PHÍâ◊O ^Œ^iÌŒ ÖË@ ¡ @∞¡
''ǨïOHÍ~°O—— KÕâß_»∞. ^•x`À ~åHõã∆ ¨ QÆ}O |ÅO `«yæ xsfi~°∞ºÅ=Ù`«∞<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞
ǨÏ#∞=∞ ''=¸_»∞ t~°ã¨∞ûÅ∞, P~°∞ <Õ„`åÅ∞, =„*ÏÅ =O\˜ HÀ~°Å∞, ^•fi„uOâ◊`ü
Éè∞í *ÏÅ∞, ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ Hõ`∞« ÅÎ =O\˜ ~À=∂Å∞ =Ù#fl Ju ÉèÜ í ∞« OHõ~° PHÍ~°O`À
HõxÑ≤OKå_»∞. ~åHõã∆ ∞¨ ʼnõΩ ÉèÜ í ∞« O Hõey HõOÑ≤Oz H˘O^Œ~∞° <Õ„`åyfl *ÏfiÅʼnõΩ PǨï`≥·
=∞iH˘O^Œ~∞° K«xáÈÜ«∂~°∞. H˘O^Œ~∞° <ÕÅg∞^Œ Ѩ_ç `«#∞flH˘x K«KåÛ~°∞. H˘O`«=∞Ok
^Õ=`«Å â◊„™ê΄™êÎʼnõΩ |e JÜ«∂º~°∞. D q^èOŒ QÍ ã¨~fi° ~åHõã∆ ¨ ã¨OǨ~°O [iyOk.
Ö’Hõ HõO@‰õΩÅ∞ #tOK«@O`À JO^Œ~∞° Ǩ~ÚQÍ TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩ<åfl~°∞. ǨÏ#∞=∞#∞
„Ѩã∞¨ uÎ OKå~°∞. JO^ŒiH˜ P#O^ŒO HõeOæ k. JѨÙÊ_»∞ PO[<ÕÜÚ« _»∞ ''^Õ=`«ÖÏ~å!
g∞~°∞ Jxfl HÍÖÏÖ’¡ <å ''ǨïOHÍ~° =∞O„`åxfl—— <åºã¨ ѨÓ~°fiHõOQÍ [Ñ≤ã∂¨ Î ã¨~fi°
â◊√ÉèÏÅ#∞ |ÖÏxfl â◊HxΘ á⁄O^ŒO_ç—— Jx K≥ÑÊ≤ JO`«~åú#=∞Ü«∂º_»∞. Wn ǨïOHÍ~°
=∞O„`« =∞Ç≤Ï=∞.b
62 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO

N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–24
~°`åflHõ~∞° x Hõ^Œä
JÜ≥∂^躌 Ö’ ~°`åflHõ~∞° _»∞ J<Õ "≥â· º◊ "åºáêi L<åfl_»∞. ^è#Œ O`Àáê@∞ q^Œº
L#fl"å_»∞. Hõi‡+≤.ì J<ÕHõ Ü«∂QÍÅ#∞ „â◊^QúŒ Í KÕâß_»∞. Q˘Ñ¨Ê ^•`«. [# ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’
xez#"å_≥<· å QÆ~fi° O ÖËx"å_»∞. H©iÎ HÍOHõ∆ ÖËx"å_»∞. x`«ºO ÉèQí =Æ O`«∞x zO`«#`À
J#fl^•#O`À QÆ_∞» ѨÙ`å_»∞. J#∞‰õÄÅ=u J~Ú# ÉèÏ~°º. `«O„_çx Q“~°qOKÕ Ñ¨Ù„`«∞Å∞.
rq`«O Ǩ~ÚQÍ QÆ_zç áÈ`ÀOk. ~°`åflHõ~∞° x ‰õΩ@∞O|O "å~°O`å ~å=∞Éè‰í Ωõ ÖÎ Ë J~Ú<å
ǨÏ#∞=∞#∞ P~åkè™êÎ~∞° . U Ѩx KÕã<≤ å ^•ã¨ºÉèÏ=O`À PO[<ÕÜÚ« xÖÏQÍ KÕ™êÎ~∞° .
P^Œ~≈° ‰õΩ@∞O|O Jx JO^Œ~∂° Ñ≤Å∞K«∞H˘O\Ï~°∞.
XHõ~ÀA ~°`åflHõ~∞° _»∞ Ü«∂QÆO KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. Ü«∞*Ï˝xfl H˘O^Œ~∞° ^•#=ÙÅ∞
ÉèQí flÆ O KÕÜ∞« \ÏxH˜ „ѨÜ∞« uflOKå~°∞. P¿Ñã≤ =∞m§ „ѨÜ∞« `«flO KÕâß_»∞. =∞m§ q^èfiŒ Oã¨O.
=∞m§ „áê~°OÉèOí QÍ H˘#™êyOk. KÕ¿ãkÖËHõ WO„^Œ∞_çx „â◊^QúŒ Í „áêiúOKå_»∞. PÜ«∞#
„Ѩ`º« Hõ=∆ ∞=fiQÍ `«# ÉÏ^èŒ K≥ÑÙ¨ ÊH˘<åfl_»∞. â◊pѨu ''#∞=Ùfi J^è~·≥ º° Ѩ_=» ^Œ∞.Ì Q“`«=∞
P„â◊=∂xH˜ "≥à√◊ §. JHõ¯_» â◊`å#O^Œ∞x ѨÓlOz, ''ǨïOHÍ~° PO[<ÕÜ∞« =∞O„`åxfl——
LѨ^âÕ O◊ QÍ á⁄O^Œ∞. Ѩ=# `«#Ü«Ú_»∞ x#∞fl J#∞„QÆÇÏ≤ Oz h Ü«∞*Ï˝xfl xifiѶ∞¨ flOQÍ
[iˆQ@@∞¡ KÕ™êÎ_∞» —— Jx K≥áêÊ_»∞. JÖψQ Q“`«=∂„â◊=∂xH˜ KÕi, â◊`å#O^•#∞„QÆÇϨ O
á⁄Ok, QÆ∞~°∞„`«Ü∞« LѨ^âÕ ßxfl, ǨïOHÍ~° ǨÏ#∞=∞ =∞O„`åxfl <åºã¨ ѨÓ~°fiHõOQÍ
LѨ^âÕ O◊ á⁄O^•_»∞. =∞O„`« [Ѩ xÜ«∞=∂xfl HÍÅx|O^è#Œ Å#∞ â◊`å#O^Œ∞_»∞ ~°`åfl
Hõ~∞° xH˜ q=~°OQÍ J#∞„QÆÇÏ≤ OKå_»∞.
Q“`«=∂„â◊=∞OÖ’<Õ =∞ǨÏi¬ â◊`å#O^Œ∞x ™êxfl^躌 OÖ’ ''ǨïOHÍ~° =∞O„`åxfl——
XHõ *Ï=Ú¿ãѨ٠[Ñ≤OKå_»∞. ÉèHí Îõ ã¨∞ÅÉè∞í _»∞ PO[<ÕÜÚ« _»∞ Pq~°ƒqù OKå_»∞. ''~°`åflHõ~å!
KåÖÏ ã¨O`À+≤OKå#∞. h ÉèíH˜Î Q˘Ñ¨Êk. J#∞=∂#O ÖˉõΩO_® WO\˜H˜ "≥à◊√§.
㨄`«Ü∂« QÆO "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q xifiѶ∞¨ flOQÍ KÕã∞¨ HÀ. ã¨~fi° ã¨∞MÏÅ∞ J#∞Éèqí OK«∞, =ÚHÎ̃x
á⁄O^Œ∞—— Jx K≥ÑÊ≤ J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞ =∂~°∞u. QÆ∞~°∞=Ù â◊`å#O^Œ∞x J#∞[fl á⁄Ok,
~°`åflHõ~∞° _»∞ JÜ≥∂^躌 ‰õΩ uiy =KåÛ_»∞. "Õ^qŒ ^Œ∞Öˇ#· „ÉÏǨχ}À`«=Î ÚÅ P^èfiŒ ~°ºOÖ’
㨄`«Ü«∂QÆO „áê~°OaèOKå_»∞. =¸_»∞~ÀAÅ∞ QÆ_çz# `«~åfi`« ~åHõ∆ã¨∞Å∞ Ü«∂QÆ
q^èfiŒ O™êxH˜ =KåÛ~°∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ |Ǩï~°∂Ѩ=ÚÅ`À „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ,ÿ ~åHõã∆ ¨ ã¨OǨ~°O
KÕã,≤ Ü«∂QÆO xifiѶ∞¨ flOQÍ [iÑ≤OKå_»∞.
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 63
P `«~åfi`« J<ÕHõ 㨄`«Ü∂« QÍÅ∞ KÕã,≤ ѨÙ#~°̊#‡ ÖËx Ö’HõO KÕ~å_»∞.
~°`åflHõ~∞° x =Oâ◊O "å~°O`å J`«x =∂~åæ<flÕ J#∞ã¨iOz "≥∂HõO∆ á⁄O^•~°∞. D
Hõ^äŒ K≥Ñ≤Ê# Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬ "≥∞ÿ„`ÕÜ«Úx`À H˘xfl =ÚYº q+¨Ü«∂Å∞ `≥eáê_»∞.
=∞O„`åÅ∞ J<ÕHOõ . XˆH =∞O„`åxfl, ѨÅ"¡ åÅ#∞ HõeÑ≤ [Ñ≤OK«=K«∞Û. xiÌ+ì̈ HÍ~åºxfl
J#∞ã¨iOz, c*ÏÅ#∞ W~°∞"≥Ñ· Ù¨ ÖÏ KÕiÛ [Ñ≤OKåe. QÆ∞~°∞=Ù #∞O_Õ =∞O„`åxfl
LѨ^Õâ◊OQÍ á⁄O^•e. LѨ^Õâ◊O ÖËx =∞O„`«O Ѷ¨ÅO W=fi^Œ∞. xëê¯=∞OQÍ,
xQÆ~°fiOQÍ, ã¨`«¯~å‡ K«~°}O`À ™ê^èŒ# KÕÜ«∂e. JÖÏO\˜"åi<Õ =∞O„`åkèëêì#
^Õ=`« ~°H˜∆™êÎ_»∞. =∞O„`åÅ`À "åºáê~°O KÕ¿ã"å~°∞ "≥Ú^Œ\’¡ ÉÏ<Õ LO@∂<Õ.
`«~åfi`« "åiH˜ Hõ+#ì¨ ëêìÅ∞ =™êÎ~Ú Jx K≥ÑÊ≤ ''ǨïOHÍ~° =∞O„`À^•ú~åxfl—— q=iOKå_»∞–
''~å=∞c[O ã¨=ÚKåÛ~°º "åÜ«Ú c[O #"≥∂ #=∞ó–"åÜ«ÚѨل`Õ`º« ^À Kå~°º
ǨÏ#∞=∞`«Ê~°=∞O ^è~Œ̂ `ü
ã¨~fi° ~åHõã∆ ¨ ã¨OǨ~° HÍ~°}ÏÜÕ∞ `«º^ÀK«Û~ˆ `ü–ã¨~fi° ÉèÜ
í ∞« x"å~°}O ‰õΩ~°∞ Ü«ÚQƇOK«
ǨïO „`«Ü∞« O
Ѷ@
¨ ∞ ™êfi¿ÇÏu =∞O„`ÀÜ«∞O kfiK«`åfiiOâ◊ ^ŒH~∆õ ó° –ã¨~ˆ fiëê"Õ∞# =∞O„`å<åO JÜ«∞O
„âı+ª̈ `«~À =∞`«ó
J㨺 =∞O„`«ãº¨ ǨÏ#∞=∂<£ ã¨fiÜ«∞"Õ∞= ~°∞+≤„ã¨∞‡`«ó–K«O^Œãº¨ ^≥=· QÍÜ«∞„f ǨÏ#∞=∂<£
^Õ=`å 㨇 $`«ó
~å"≥∂ c[ =∞~°∞K«ÛHÎ̃ó "åÜ«Ú Ñ¨Ù„`Õu H©ÅHõO–ã¨~fi° HÍ=∂º~°ú ã≤^ºúŒ ~°Oú ™ê^èHŒ À qx
Ü≥∂[ÜÕ∞`ü
<åºã¨O ‰õΩ~庄`«ÊÜ«∞`Õfl# =¸Å =∞O„`« q^è•#`«ó–J^è"Œ å ~å=∞ "åÜ«ÚÉèϺO +¨_O» QÆO
q#º¿ã^Œ∞ƒ^Œó
PÜ«Ú`«O `«∞ ѨÙ#â◊Û~åº ^ŒâßOâ◊ qkè<å `«`«ó–Ǩϟ=∞ `«~°Ê} q„áê~åÛ<£ QÆ∞~°∞
ѨÓ*ÏO ã¨=∂K«~ˆ `ü––
Wk ǨïOHÍ~° =∞O„`À^•ú~O° . nxH˜ ^蕺# â’¡HOõ – H˜O^Œ K≥Ñʨ |_çOk.
''^•fi„u=∂‡^Œ∞ƒù[ cè+<¨ À ^ŒÜ∞« `« =∞Ǩ âß„ãÎ̈O „uj~°¬O[fiÅ–^èfiŒ Ç≤Ïfl ã¨ÊsÌân◊ Hõ} ∆ O
„ѨqÅã¨^OÌŒ „ëêì Hõ~åÖÏ##O
x„ã≤OÎ â◊ „Ѩu =∂# ~À=∞ xK«Ü∞« O ǨïOHÍ~° Ѷ¸ ¨ ~儉õΩuO–^蕺 ÜÕ∞K«Û„`«∞ q<åâß<åÜ«∞
#∞u =∂#∞„QÆÇϨ O ǨÏ#∞ =∞„`«ÊÉè∞í O——
''J㨺 N ǨïOHÍ~° ǨÏ#∞=∞#‡Ç¨ =∞O„`«ã¨º–ǨÏ#∞=∂<£ ~°∞+≤ó QÍÜ«∞„f K«O^Œó
ǨïOHÍ~°
ǨÏ#∞=∂<£ ^Õ=`å–~åO c[O–=∞~°∞HõÛH˜óÎ –"åÜ«Ú Ñ¨Ù„`Õu H©ÅHõO–ǨïOHÍ~° ǨÏ#∞
=∞„`«Ê™ê^Õ# ã¨~fi° HÍ=∂º~°ú ã≤^ºúŒ ~°Oú ǨïOHÍ~° ǨÏ#∞=∞‡=∞O„`« [¿Ñ qx Ü≥∂QÆó
64 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
–=¸Å =∞O„`Õ<å
+¨_O» QÆ <åºã¨O ‰õΩ~åº`ü–Éè∂í ~°∞ƒù"å™Èfiq∞u kQƃO^èóŒ –^蕺#O–Å q∞u QÆ∞~°∞ ^蕺<åkHõO
Hõ$`åfi–FO ~åO Ü«∞O, #"≥∂ "åÜ«Ú Ñ¨Ù„`åÜ«∞ ǨÏ#∞=∞`Õ ã¨~fi° ~åHõã∆ ¨ ã¨OǨ~°
HÍ~°}ÏÜ«∞, ã¨~fi° ÉèÜ í ∞« x"å~°}O ‰õÄ~°∞ ǨïO ǨïO ǨïO Ѷ\¨ ò ™êfiǨ——b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 65
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–25
‰õΩâ’`«=Î Úx Hõ^Œä
Hõ$`« Ü«ÚQÆOÖ’ =∂O^è•`« K«„Hõ=iΠѨ~=° ∞ ^è~Œ ‡° A˝_∞» QÍ „Ѩãk≤ ú K≥O^•_»∞.
=∞O„`«"`Õ ,Ϋ ã¨^•Kå~° Ѩ~åÜ«∞}∞_»∞. ã¨~fi° q^ŒºÅ‰õΩ xÅÜ«∞"≥∞#ÿ "å_»∞. ™œÉèÏQƺ
#QÆ~O° #∞ ~å[^è•xQÍ KÕã∞¨ H˘x áêeã¨∞<Î åfl_»∞. P Ѩ@flOÖ’ ''‰õΩâ’`«=Î Ú_»∞—— J<Õ
„ÉÏǨχ}∞_»∞<åfl_»∞. "Õ^Œ "Õ^•OQÆ áê~°OQÆ`∞« _»∞, ã¨`º« "åk, =∞øx. JHõ¯_ç #nf~°OÖ’
LO_Õ"å_»∞. W`«x xÜ«∞=∞ x+¨Åì #∞ K«∂ã≤ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ XHõ™êi W`«xfl K«∂_®Åx,
J`«_∞» [ѨO KÕã∞¨ H˘<Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =KåÛ_»∞. k=º â’Éè`í À qÅã¨Ö¡Ë PO[<ÕÜÚ« x
K«∂ã≤, P#O^ŒÉÏëêÊÅ∞ ~åÅ∞ã¨∂Î ™È΄`«O KÕâß_»∞ ''x`åº#O^Œ∞_»∞, ã¨^•t= ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞,
ÉèÏHÍ΄â◊ÜÚ« _»∞, áê=#∞_»∞, ~°HÎõ Ö’K«#∞_»∞, ã¨∞=~åflÉèÏ~°} JÅOHõ$`«∞_»∞, ^Õ=`«ÅKÕ
x~°O`«~°O ã¨∞ÎuOѨ |_Õ"å_»∞, ^Õ=`«Å‰õΩ QÆ∞~°∞`«∞Å∞º_»∞ J~Ú# ǨÏ#∞=∂ h‰õΩ
#=∞™ê¯~°O—— J<åfl_»∞. H˘#™êyã¨∂Î ''P~°∞ =ÚMÏÅ`À â◊`=« ÚY ~å=} ã¨OǨ~°O
KÕã,≤ ÉèÜ
í ∞« OHõ~° HÀ~°Å`À, QÆ~∞° `«‡O`«∞x QÆ~åfiѨÇ¨ i, ã¨$+≤ì ã≤uú ÅÜ«∞HÍ~°∞_»∞ Ѩ^xú≥ q∞k
<Õ„`åÅ`À qÅã≤Ö"¡Ë å_»∞, cè=∂„QÆA_»∞ J~Ú# Hˆ ã¨i `«#Ü«ÚxH˜ #=∞™ê¯~°O—— J<åfl_»∞.
=∞m§ ''ã‘`å â’Hõ q<åâ◊HÍi, â◊√ÉèÏÅ#∞ HõÅQÆ*Ë¿ã"å_»∞, QÍ#„Ñ≤Ü«Ú_»∞, P`«‡Ö’
~°q∞OKÕ"å_»∞ ã¨~fi° Ö’Hõ „ѨÉ∞íè =Ù J~Ú# =∂~°∞uH˜ =O^Œ#O—— Jx ÉèHí `Î̃ À ™È΄`«O
KÕâß_»∞. D ™È΄`åxH˜ Ѩ~=° ∂#O^ŒO á⁄Ok# áê=x ‰õΩâ’`«=Î ÚxH˜ ~°`fl« =∂Å#∞
HÍ#∞HõQÍ WKåÛ_»∞. Pj~°fikOz J^Œ$â◊º=∞Ü«∂º_»∞. D q+¨Ü∞« O =∂O^è`Œ « K«„Hõ=iÎH˜
`≥eã≤Ok. JO`«\ ˜ =„[=∂}˜HͺÅ∞ á⁄ky# qÅ∞"≥#· ~°`fl« =∂Å K«„Hõ=iÎ ^ŒQ~æÆ °
LO_®e HÍx ™ê=∂#º „ÉÏǨχ}∞_ç=^ŒÌ LO_»~å^Œh `«Åz ^•xH˜ `«y# ^è<Œ åxfl
W™êÎ#x P =∂Å#∞ `«#H˜=fi=∞x WO\˜H˜ Ñ≤eÑ≤Oz K≥áêÊ_»∞. JѨÙÊ_»∞ ‰õΩâ’`«=Î Ú_»∞
''=∞Ǩ~å*Ï P ~°`fl« =∂Å#∞ g∞‰õΩ W=fi\ÏxH˜ <å‰õΩ J#∞[fl ÖË^∞Œ . ^•xfl PO[<ÕÜ∞«
™êfiq∞ <å‰õΩ |Ǩ˙HõiOKå_»∞. PÜ«∞#‰õΩ K≥ÑÊ≤ PÜ«∞# W=fi=∞O>Ë g∞‰õΩ W™êÎ#∞——
Jx q#Ü«∞OQÍ K≥áêÊ_»∞. D =∂@Å∞ =∂O^èŒ`«‰õΩ ~°∞zOK«ÖË^Œ∞. z=iH˜
|Å=O`«OQÍ fã¨∞HÀ=\ÏxH˜ „ѨÜ∞« `«flO KÕâß_»∞. JѨÙÊ_»∞ ‰õΩâ’`«=Î Ú_»∞ =∂~°∞ux
=∞#™ê~å 㨇iOKå_»∞. ǨÏ#∞=∞ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ "åÜ«Ú=Ù ã¨Ç¨ Ü«∞O`À =∂O^è`Œ « "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
"å~° O ^Œ s fl 㨠= Ú„^Œ O Ö’H˜ qã≤ ˆ ~ âß_» ∞ . ‰õ Ω â’`« Î = Úx nqOz Ǩ Ï #∞=∞
JO`«~åú#=∞Ü«∂º_»∞. PÜ«∞# rq`«HÍÅ=∞O`å ǨÏ#∞=∞ ^蕺#OÖ’ QÆ_Ñç ≤ z=iH˜
66 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
™êÜ«Ú[ºO á⁄O^•_»∞.b =^ŒÌx "åiOKå_»∞. ˆHâ◊=Ùx`À Ü≥∂y ''ˆHâ◊"å! P"≥∞#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘<Õ HÍѨÙ~°O
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–26 KÕã∞¨ <Î åfl"å? ÃÑo¡ KÕã∞¨ H˘<åfl"å? x[O K≥ÑÙ¨ Ê—— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ Hˆ â◊=Ù_»∞
[iy# qâıëêÅhfl q=~°OQÍ `≥eáê_»∞. `«#Hˆ g∞ `≥b^Œx `«##∞ L^Œiú OK«=∞x
"Õ_∞» H˘<åfl_»∞. Hˆ â◊=ÙxÃÑ· Ü≥∂yH˜ *Ïe Hõey J`«xfl L^Œiú OKåÅx ÉèÏqOKå_»∞.
Hˆ â◊=Ùx Hõ^Œä ''D"≥∞ q+¨Ü∞« O <Õ#∞ K≥Ñʨ #∞. #∞"Õfi „QÆÇÏ≤ OK«∞—— Jx K≥ÑÊ≤ N~å=∞ `å~°Hõ =∞O„`åxfl
LѨ^tÕ Oz "≥O@<Õ [ѨO KÕ~ÚOKå_»∞. XHõ ~°∞„^•Hõ∆ =∂Å#∞ WzÛ ^•x`À [ѨO
ѨÓ~°fiO XHõ „QÍ=∞OÖ’ Hˆ â◊=Ù_»∞ J<Õ „ÉÏǨχ}∞_»∞ LO_Õ"å_»∞. "Õ^Œ KÕÜ∞« =∞<åfl_»∞. KÕuÖ’x P =∂Å =Å¡ ã¨∂~°º`Õ[O`À "≥eyáÈ`«∞<åfl_»∞. P"≥∞
"Õ^•OQÆ áê~°OQÆ`∞« _»∞, |∞kú=∂<£, ã¨fi^è~Œ å‡ K«~} ° x+¨µ_ì ∞» . Ѩل`«∞Å∞, ᜄ`«∞Å`À ÉèÜ
í ∞« Ѩ_ç P [Ѩ=∂Å#∞ ^Œ∂~°OQÍ qã≤~ˆ Ü«∞=∞x HÀiOk. `«# ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ ~å=^ŒxÌ
ÉèÏ~°º qâßÖÏH˜∆`À ã¨∞Y rq`«O QÆ_»∞ѨÙ`«∞<åfl_»∞. Jukè ѨÓ[Ö’ [#‡ ^èŒ#ºO „áêiúã∂¨ Î U_»∞ã¨∂Î ^Œ∂~°^∂Œ ~°OQÍ [iyOk. JѨÙÊ_»∞ ÉèHí Îõ ã¨∞ÅÉè∞í _≥#· PO[<ÕÜ∞«
KÕã¨∞H˘O@∞<åfl_»∞. P „QÍ=∂xH˜ XHõ „ѨÉèí∞=ÙÖÏ "≥eyáÈ`«∞<åfl_»∞ ˆHâ◊=Ù_»∞. ™êfiq∞ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ `«# `ÀHõ`À P Ñ≤âßKåxfl K«∞\ì̃ qã≤~ˆ âß_»∞. Hˆ â◊=Ù_çH˜ [iy#^ŒO`å
H˘O`«HÍÖÏxH˜ J`«x rq`«OÖ’ qëê^ŒO JÅ∞=ÚH˘Ok. „Ñ≤Ü∞« J~åúOy JHõ™ê‡`«∞QÎ Í `≥eÑ≤ ™êfiq∞ J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞. Hˆ â◊=Ù_»∞ Ü≥∂yx ^Œi≈Oz, [iy#^ŒO`å `≥eÜ«∞*Ëã,≤
=∞~°}O˜ zOk. J`«x ^Œ∞YO Ѩ@âì H◊ ºõ O H͉õΩO_® LOk. ÉÏ^èŒ `«@∞ìHÀÖËHõ HÍj `«#∞fl L^Œiú OK«=∞x "Õ_®_»∞. Ü≥∂y „‰õΩáêà◊√_≥· ''~å=∞, PO[<ÕÜÚ« Å#∞ x`«ºO
#QÆ~O° KÕ~å_»∞. [Ñ≤OK«∞. XHõ ^Õ"åÅÜ«∞O xi‡Oz N ǨÏ#∞=∞#∞ „Ѩu+≤Oì K«∞. rq`åO`«O ǨÏ#∞=∞
JHõ¯_» x`«ºO QÆOQÍ ™êfl#O`À Ѩq„`«`#« ∞ á⁄O^Œ∞`«∂, qâıfiâ◊fi~°∞xfl ^Œi≈ã¨∂,ΠѨÓ[ =∂#=^Œ∞—Ì — Jx Ç≤Ï`«=Ù K≥ÑÊ≤ t+¨µºÅ`À "≥oá¡ ÈÜ«∂_»∞. Ü≥∂y P^ÕtOz#
Jaè¿+HõO KÕã∂¨ ,Î qâßÖÏH©∆ ^Õq ^Œ~≈° #O`À T~°@ K≥O^Œ∞`«∞<åfl_»∞. H˘O`«HÍÖO q^èOŒ QÍ Hˆ â◊=Ù_»∞ N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ ^Õ"åÅÜ«∂xfl xi‡Oz, ™êfiq∞x „Ѩu+≤Oì z
HÍjÖ’ QÆ_Ñç ,≤ `«~åfi`« „ѨÜ∂« QÆ, QÆÜ∂« "≥Ú^ŒÖ#·ˇ Hˆ „∆ `« ^Œ~≈° #O KÕã≤ Ñ≤`$« HÍ~åºÅ#∞ Ü«∞^è•qkèQÍ Ñ¨Ó[Å∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∂,ΠǨÏ#∞=∞^Œƒ‰ù Ωõ ÅÎ #∞ P^Œiã¨∂,ΠǨÏ#∞=∞ Hõ^ÅŒä #∞
x~°fiÇ≤Ïã¨∂,Î q^è∞Œ ºHõÎ ^è~Œ å‡Åhfl x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î H˘xfl <≥ÅÅ∞ QÆ_Ñç ,≤ =∞m§ WO\˜ =ÚYO qxÑ≤ã∂¨ ,ΠǨÏ#∞=∞^Œ#∞„QÆÇ¨ xfl ã¨OѨÓ~°O‚ QÍ á⁄Ok, z=~°‰Ωõ =ÚHÎ̃x á⁄O^•_»∞.b
Ѩ\Ïì_∞» . „ѨÜ∂« }OÖ’ XHõ ~ÀA pHõ\ ˜ Ѩ_@» O`À XHõ =∞„i K≥@∞ìHO˜ ^Œ q„â◊q∞OKå_»∞.
P =@ =$Hõ∆O KåÖÏ Ñ¨Ù~å`«#"≥∞ÿ T_»Å`À ÉÏQÍ qã¨ÎiOz LOk. J~°ú~å„u
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P K≥@∞ì#∞ P„â◊~ÚOK«∞H˘#fl XHõ Ñ≤âßK«O JO^ŒOQÍ L#fl Hˆ â◊=Ùx
u<åÅx L|ÖÏ@ Ѩ_Oç k. =∞<ÀǨÏ~° ã¨∞O^Œ~° Ü«Ú=uQÍ =∂i J`«x ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ
=zÛOk. â◊$OQÍ~° KÕ+Åì¨ `À ~Ô K«ÛQ˘@ì@O „áê~°OaèOzOk. J`«xH˜ Ug∞ áêÅ∞
áÈÖË^∞Œ . ''Ü«Ú=f! Z=~°∞ #∞=Ùfi? J~°~ú å„u XO@iQÍ WÖÏ ~å=@O `«Q^Æ ∞Œ .
q"åǨÏO J~ÚO^•? <Õ#∞ ÉèÏ~°º ÖËx"å_»#∞. <å JO_» ^ŒO_»Å`À LO_»QÅÆ "å?
#∞=Ùfi XѨÙÊH˘O>Ë <å`À x#∞fl =∂ T~°∞ fã¨∞H˘x "≥àÏÎ#∞—— Jx K≥áêÊ_»∞. P"≥∞
JOwHõiOzOk. "åi^Œ~Ì ∂° P ~å„u P#O^ŒOQÍ QÆ_áç ê~°∞. =∞~åfl_»∞ P W^Œ~Ì ∞°
WO\˜H˜ KÕ~å~°∞.
H˘O`«HÍÅO P"≥∞`À K«H¯õ QÍ HÍѨÙ~°O KÕâß_»∞. XHõ~ÀA Hˆ â◊=Ùx WO\˜H˜
^Œ∂~°OQÍ XHõ K≥@∞ìHO˜ ^Œ ^è∂Œ o ^Œ∂ã¨~° ^ÕÇϨ O`À, ~°∞„^•Hõ∆ =∂Å ^èiŒ Oz, "庄Ѷ∞¨
K«~å‡O|~° ^è•i J~Ú# XHõ Ü≥∂y t+¨µºÅ`À HõxÑ≤OKå_»∞. Hˆ â◊=Ù_»∞ PÜ«∞#∞fl KÕi
`«# WO\˜H˜ =zÛ Pu^躌 O ã‘fiHõiOK«=∞x HÀ~å_»∞. ã¨O`À+¨O`À P Ü≥∂y, t+¨µºÅ`À
Hˆ â◊=Ùx WO\˜H˜ =KåÛ_»∞. ֒ѨeH˜ "≥o¡ ÉèÏ~°º#∞ ~°=∞‡x Ñ≤eKå_»∞. P Ü≥∂y Ñ≤Å=
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 67 68 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
 ѨÙK«∞ÛH˘x QÍeÖ’H˜ P q„QÆÇ¨ xfl qã≤~ˆ âß_»∞. JO`Õ – P q„QÆÇϨ O ǨÏ#∞=∞O`«∞xQÍ
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–27 =∂iáÈ~ÚOk. „|Ǩ‡O_» ÉèÏO_®Åhfl ^Œ^iÌŒ ÖË@ ¡ ∞¡ ÉèÜ
í ∞« OHõ~° QÆ~#°̊ KÕâß_»∞ ǨÏ#∞=∞.
P QÆ~°˚#‰õΩ ~åA, J`«x Ãã·x‰õΩÅ∞ Tà’§x =∞#"åà◊§O^Œ~°∂ QÆ∞O_≥Å∞ Ѩye
K«zÛáÈÜ«∂~°∞. „ã‘ÅÎ ∞ =∂„`«O |uˆH L<åfl~°∞. Z\Ï¡QÀ P ~å„u QÆ_zç áÈ~ÚOk.
^Œi„^Œ „ÉÏǨχ}∞_ç Hõ^Œä =~°¬O ‰õÄ_® `«yáæ È~ÚOk. `≥Å"¡ åi# `«~åfi`« ZHõ¯_» K«∂ã≤<å ѨÙ~°∞+¨µÅ â◊"åÖË
HõxÑ≤OKå~Ú. D ¿Ñ^Œ „ÉÏǨχ}∞_»∞, Tà’§x „ã‘ÅÎ ∞ Hõeã≤ P â◊"åÅ#xfl\˜H˜ ^ŒÇϨ #
ѨÓ~°fiO XHõ „QÍ=∞OÖ’ ^Œi„^Œ∞_≥#· XHõ „ÉÏǨχ}∞_»∞<åfl_»∞. K«^∞Œ =Ù U ã¨O™ê¯~åÅ∞ KÕâß~°∞. JѨÊ\˜ #∞O_ç P Tà’§x „ã‘ÎÅO^Œ~°∂ J`«xfl Éèí~°ÎQÍ
=∂„`«O J|ƒÖË^Œ∞. XHõ ѨÓi QÆ∞_çÃãÖ’ HÍѨÙ~°=ÚO@∞<åfl_»∞. ÃÑo¡ HÍÖË^Œ∞. ã‘fiHõiOKå~°∞. J<ÕHõ ã¨∞MÏÅ∞ J#∞Éèqí Oz, ã‘`å ~å=∂O[<ÕÜÚ« Å#∞ x`«ºO ѨÓlã¨∂,Î
aK«Û"≥∞`«∞HÎ ˘x rqOKÕ"å_»∞. HÍx ã¨[#˚ ∞_»∞QÍ rqã¨∞<Î åfl_»∞. J`«x WO\’¡ N ã‘`å H˘kÌ ~ÀAʼnõΩ ~å*ˇ<· å_»∞. JѨÊ\˜ #∞Oz U „ã‘Î J~Ú<å QÆ~ƒ° Où Ö’ ѨÙ~°∞+¨ tâ◊√=Ù#∞
~å=∂O[<ÕÜ∞« q„QÆÇ¨ Å∞<åfl~Ú. „Ѩu~ÀE "å\˜x Ѩiâ◊√^Œú [ÅO`À Hõ_yç ѨÓÅ∞ ^èiŒ ¿ãΠǨÏ#∞=∞ QÆiO˚ KÕ"å_»∞. QÆ~ƒ° áù ê`«O [iy P tâ◊√=Ù =∞~°}O˜ KÕ"å_»∞. P
ÃÑ\ì̃ #=∞㨯iOKÕ"å_»∞. „áê~°#ú =∞O„`åÖˇ<· å ~å=Ù. =∞#ã¨∞‰õΩ `Àz# =∂@Å`À „QÍ=∞O ѨÓiÎQÍ =∞QÆ∞=Å^Õ J~ÚºOk. =∞QÆ"åà◊√§ ÖËx „QÍ=∞OQÍ<Õ LO_çáÈ~ÚOk.
ѨÓ[ KÕ¿ã"å_»∞. WÖÏ rq`«O QÆ_zç áÈ`ÀOk. =∞m§ =∞QÆ tâ◊√ [##O J<Õk JHõ¯_» [~°QÖÆ ^Ë ∞Œ .b
XHõ™êi „âß=} =∂#OÖ’ P ^Õâßxfl áêeOKÕ ~åA Ããx· ‰õΩÅ`À ZHõ¯_çHÀ
"≥à¥◊ Î D „QÍ=∂xH˜ =KåÛ_»∞. JѨÊ\˜Hˆ á⁄^Œ∞QÌ ∂Æ H˜Ok. pHõ\ ˜ Ѩ_Oç k. nxH˜
`À_»∞ =~°¬O ‰õΩ~°=@O „áê~°OÉè"í ∞≥ Oÿ k. "å# ÉÏ^èŒ Éèií OK«ÖHË õ ~åA, Ããx· ‰õΩÅ∞
ZHõ¯_» WÅ∞¡ Hõ#Ѩ_`ç Õ JHõ¯_» `«Å^•K«∞H˘<åfl~°∞. H˘O^Œ~∞° D ¿Ñ^Œ „ÉÏǨχ}∞_ç
WO\’¡H˜ „Ѩ"tÕ Oz `å=Ú ~åAQÍi ¿ã=‰õΩÅ=∞x, `å=Ú D WO\’¡ LO\Ï=∞x
K≥ÑÊ≤ „ÉÏǨχ}∞_çx |Ü«∞@‰õΩ á⁄=∞‡x P^ÕtOKå~°∞. JѨÙÊ_® „ÉÏǨχ}∞_»∞ „áê~°#ú `À
''JÜ«∞ºÖÏ~å! =∂ ^Õ=Ùà◊√§ J~Ú# ã‘`å ~å=∂O[<ÕÜ∞« ™êfi=ÚÅ∞ x„^ŒáÈ`«∞<åfl~°∞.
"åà◊§#∞ WѨÙÊ_»∞ <Õ#∞ x„^•ÉèíOQÆO KÕã≤ "Õ∞ÖÁ¯ÅÊ ÖË#∞.—— Jx Ju q#Ü«∞OQÍ
ã¨=∂^è•#O K≥áêÊ_»∞. Ãã·x‰õΩʼnõΩ HÀѨO =zÛ P q„QÆǨÅ#∞ fã¨∞H˘x ɡ·\ ˜H˜
"≥à§◊ =∞x QÆ\ Qì̃ Í K≥áêÊ~°∞. q#HõáÈ`Õ qѨs`«OQÍ H˘@ì@O „áê~°OaèOKå~°∞. P
^≥|ƒÅ ÉÏ^èŒ Éèií OK«ÖHË áõ È`«∞<åfl_»∞ áêѨO.
H˘OK≥O ^è~·≥ º° O KÕã≤ Z\Ï¡QÀ J\Ï¡ P q„QÆÇ¨ Å∞#fl KÀ\˜H˜ "≥o¡ ''N~å=∂!
##∞fl D ^Œ∞~å‡~°∞Åæ ∞ ÉÏkèã∞¨ <Î åfl~°∞. g∞‰õΩ x„^Œ ÖˉΩõ O_® KÕã∞¨ <Î åfl~°∞—— Jx qÅÑ≤ã∂¨ Î
P q„QÆÇ¨ Å#∞ gѨÙÃÑ· LOK«∞H˘x [Åáê„`«#∞ Z_»O KÕuÖ’ Ѩ@∞ìH˘x, ^ŒO_®xfl ‰õΩ_ç
KÕuÖ’ ^èiŒ Oz, ɡ@ · ‰õΩ =zÛ K«∂~°∞ H˜O^Œ xÅ|_®¤_∞» . ֒ѨŠÃãx· ‰õΩÅ∞ Ǩ~ÚQÍ
x„^ŒáÈ`«∞<åfl~°∞. =~°¬O qѨs`«OQÍ ‰õΩ~°∞™ÈÎOk. Ug∞ KÕÜ∞« \ÏxH˜ J`«xH˜ áêÅ∞
áÈ=@OÖË^∞Œ . h\˜ áê„`«#∞ <ÕÅg∞^Œ LOz, Z_»=∞ KÕu`À PO[<ÕÜ∞« q„QÆÇ¨ xfl
fã¨∞H˘x, ''"åÜ«Ú #O^Œ<å! h „Ѩ`åѨO WO`Õ<å? h Ѩ~å„Hõ=∂xfl ѨÙ~å}ÏÅhfl
qѨs`«OQÍ =i‚OKåÜ«∞x JO\Ï~°∞. x#∞fl #∞=Ùfi ~°HO∆˜ K«∞HÀÖË"å? h ™êfiq∞x
HÍáê_»∞HÀÖË"å? ZO^Œ∞H˘zÛ# Ѩ~å„Hõ=∞O?—— Jx ^Œ∞ódã¨∂Î PO[<ÕÜÚ« _ç `ÀHõ#∞
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 69 70 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
 Jx K≥áêÊ_»∞.
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–28 Éè~í ^° •fiA_»∞ LѨ^tÕ Oz# ǨÏ#∞=∂<£ =∞O„`åxfl JHõ¯_Õ, PÜ«∞# ã¨=∞HõO∆ Ö’<Õ
[Ñ≤OKå_»∞ ã¨∞^ŒO`«∞_»∞. JѨÊ\˜HõѨÙÊ_»∞ ǨÏ#∞=∞ „Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ ã¨=∂^ŒiOKå_»∞.
ã¨∞^ŒO`«∞_»∞ ǨÏ#∞=∞ áê^•ÅÃÑ· "åe #=∞㨯iOKå_»∞. `«##∞ L^Œiú Oz=∞x J<ÕHõ
ã¨∞^ŒO`«∞x Hõ^Œä ~°HÍÅ∞QÍ ™È΄`åÅ∞ KÕâß_»∞. JO[<å#O^Œ#∞_»∞ P#O^Œ Ѩ_,ç ''ã¨∞^ŒO`å! ÉÏ^èÑŒ _¨ ‰» Ωõ .
##∞fl ¿ãqOK«∞. h‰õΩ W^Õ z=i [#‡—— Jx T~°_Oç z J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞. JѨÊ\˜
QÆO^è~Œ fi° #QÆ~O° J<Õ ã¨∞O^Œ~° Ѩ@}ì OÖ’ „Ѩ[Å#∞ Hõ#fla_»Å¤ ∞ÖÏQÍ K«∂ã¨∞H˘<Õ #∞O_ç ã¨∞^ŒO`«∞_»∞ x`«ºO ǨÏ#∞=∞#∞ ¿ãqã¨∂ΠѨÓlã¨∂Π㨇iã¨∂Î Láêã≤ã∂¨ Î rq`åxfl
=∞Ǩ~åA L<åfl_»∞. ^•xH˜ ^ŒQ~æÆ Ö° ’ z#fl J_»q LOk. JO^Œ∞Ö’ ã¨∞^ŒO`«∞_»∞ J<Õ QÆ_áç ê_»∞. rq`åxfl ^è#Œ ºO KÕã∞¨ H˘x z=~°‰Ωõ ǨÏ#∞=∞Ö’ b#=∞Ü«∂º_»∞.
¿Ñ~°∞#fl =∞ǨÏi¬ L<åfl~°∞. PÜ«∞# ã¨^∞Œ }æ ã¨OѨ#∞fl_»∞. `«áÈxkè. P„â◊=∞ ^è~Œ å‡Åxfl\˜x ''~å[º „Ѩ^OŒ ǨÏ#∞=∞O`«O =^•#ºO =∞^è∞Œ ~° „Ñ≤Ü∞« O
㨄Hõ=∞OQÍ x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î =∞øxQÍ Ñ¨q„`« rq`åxfl QÆ_∞» ѨÙ`«∞<åfl_»∞. =∞O„`« =∞##O`À „tÜ«∞O zO`å=∞}˜O HÍ=∞ ^è#Õ ∞O HõÅÊHõ =∂„â◊Ü∞Õ ——
~°∞+≤ JÜ«∂º_»∞. ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’ P`å‡~å=Ú_çx ^Œi≈ã¨∂Î P#O^Œ „|ǨχÖÏQÍ, P#O^Œ ''ã¨Ñ`‘ « H“Ñ‘# =Ú^ŒOz `åO[eO ã¨=Ú[˚fiÅO =∞ø#˝º l<ÀѨ gu#O
=¸iÎQÍ L<åfl_»∞. =$^•úѺ¨ O „Ѩ"tÕ Oz, PHõe ^ŒÑÙ¨ ÊÅKÕ Ñ‘_Oç Ѩ|_»∞`«∞<åfl_»∞. 㨉Ωõ O_»ÅO ÅO|tYO ã¨∞"åÅO `«=∂O[<ÕÜ∞« O â◊~} ° O Éè*í Ïq∞——b
XHõ~ÀA Éè~í ^° •fi[ =∞ǨÏi¬ P„â◊=∂xH˜ ZO`À „â◊=∞Ѩ_∞» `«∂ |Ü«∞ÖË~Ì å_»∞.
=zÛ# "å~°O^Œih P^Œiã¨∂Î Éè’[# áêhÜ«∂Å`À ã¨O`«$Ñ≤ΠѨ~∞° ã¨∞<Î åfl_»∞ Éè~í ^° •fiA_»∞.
HÍx ã¨∞^ŒO`«∞x Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀÖË^Œ∞. PHõeQÍ L#fl ã¨∞^ŒO`«∞_»∞ Éèí~°^•fi[ =∞ǨÏi¬
^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ KÕi, #=∞㨯iOz ''=∞ǨÏs¬! JO^Œifl P^ŒiOKå~°∞. <åg∞^Œ J<å^Œ~O°
ZO^Œ∞‰õΩ K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞? <Õ#∞ Hõ_»∞ ^Œi„^Œ∞_çx. =$^Œ∞ú_çx. PHõe ^ŒÑ≤ÊHõ`À
ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∂ Éèií OK«ÖHË õ g∞ K≥O`«‰Ωõ KÕ~å#∞.—— Jx q#flqOKå_»∞. =∞ǨÏi¬ ǨÏ$^ŒÜ∞« O
Hõiy, *ÏeQÍ ã¨∞^ŒO`«∞x "≥Ñ· Ù¨ K«∂âß_»∞. F^•~åÛ_»∞. ^Œ∞:dOK« =^ŒxÌ K≥áêÊ_»∞.
J`«xH˜ Pu^躌 q∞=fi‰õΩO_® LO_»@O`À `«# `«¿ÑÊg∞ ÖË^xŒ , J^ŒO`å ã¨∞^ŒO`«∞_»∞
KÕã#≤ áêѨH~õ ‡° ѶŨ "Õ∞#x q=iOKå_»∞.
''ѨÓ~°fiO #∞=Ùfi XHõ ~å*ϺxH˜ ~åAQÍ LO_Õ"å_çq. JO^Œsfl ÉÏQÍ
K«∂¿ã"å_çq. q^•º=O`«∞_ç"Õ J~Ú<å h=Ù ZO^Œ∞HÀ ǨÏ#∞=∞#∞ ^Œ∂~°O KÕÑÙ¨ H˘<åfl=Ù.
ǨÏ#∞=∞#∞ ^Õ=Ù_»∞ HÍ^Œx, XHõ ™ê=∂#º"≥∞#ÿ HÀu Jx ÉèÏqOz xOkOKå=Ù. JO`Õ
HÍ^Œ∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞x Láêã≤OKÕ"åix ÉÏkèOKå=Ù. HÍx h `«Å~å`« WOHÀ q^èOŒ QÍ
LOk. h â◊„`«∞=ÙÅ∞ JO^Œ~∞° UHõ"∞≥ ,ÿ x#∞fl F_çOz, h ~å*Ϻxfl P„Hõq∞Oz, x#∞fl
J_»=ÙʼnõΩ ѨOáê~°∞. h ÉèÏ~åº, Ñ≤ÅÅ¡ ∞ K«xáÈÜ«∂~°∞. #∞=Ùfi Jhfl áÈQ˘@∞ìHÀ=@O
KÕ`« ‰õΩOy, Hõ$tOz, P J_»qÖ’<Õ =∞~°}O˜ z, „ÉÏǨχ} ^è~Œ å‡xfl HÍáê_ç#O^Œ∞‰õΩ
„ÉÏǨχ}∞_çQÍ [x‡OKå=Ù. xëê¯=∞OQÍ, xâ◊ÛÅ |∞kú`À `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤ ~°∞+≤
JxÑ≤OK«∞H˘<åfl=Ù. J~Ú<å =∂~°∞ux ^Œ∂+≤Oz# Ѷe¨ `«OQÍ #∞=Ùfi PHõe ÉÏ^艌 Ωõ
QÆ∞i JÜ«∂º=Ù. P ^Œ∞+¨¯ $u áÈQ˘@∞ìHÀ=\ÏxH˜ #∞=Ùfi ǨÏ#∞=∞O`«∞x ¿ãqOK«∞.
<Õ#∞ ǨÏ#∞=∞ =∞O„`åxfl LѨ^tÕ ™êÎ#∞. ^•xfl f„=OQÍ [Ñ≤ã∂¨ ,Î h HÀÔ~¯#∞ f~°∞ÛHÀ——
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 71 72 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO

N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–29
ǨÏ#∞=∞ ã¨`庄QÆÇϨ O
N~å=∞ Éè‰í Ωõ _Î #·≥ ǨÏ#∞=∞‰õΩ PÜ«∞#`À<Õ HõÅǨÏO U~°Ê_çOk. Jk Ü«Ú^ŒOú
=~°‰Ωõ "≥o§Ok. Ü«Ú^ŒOú KÕÜ∂« Å#fl HÀiHõ ÖËHáõ È~Ú<å N~å=∞ <å=∞ =∞Ç≤Ï=∞`À
ã‘`åѨux F_çOz, PÜ«∞# J#∞„QÆǨxfl ã¨OáêkOKå_»∞. ~å=Ú_≥‰õΩ¯"å, ~å=∞
<å=∞O Z‰õΩ¯"å J<Õ ã¨O^ÕÇϨ O =zÛOk. P Hõ^#Œä ∞ `≥Å∞ã¨∞H˘O^•.
"å~°}Ïã≤ J<Õ Ñ¨@} ì OÖ’ qâ◊fi<å^è∞Œ _»∞ H˘Å∞"≥· L<åfl_»∞. ^•xˆH HÍj Jx
¿Ñ~°∞. ã¨`º« ǨÏiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞ ÉèÏ~°º K«O„^Œ=∞ux "ÕÅO "Õã#≤ „Ѩ^âÕ O◊ W^Õ.
qâßfiq∞„`«∞x ÉÏ^èÅŒ ∞ Éèií Oz ǨÏiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞ uiy ~å*Ϻxfl á⁄Ok# „Ѩ^âÕ O◊
W^Õ. D Ѩ@ì}Ïxfl ^èŒ~å‡`«∞‡_»∞, ã¨`«º ã¨O^èŒ∞_»∞ J~Ú# Ü«∞Ü«∂u =∞Ǩ~åA
áêeã¨∞<Î åfl_»∞. J`«x áêÅ#Ö’ „Ѩ[Å∞ ã¨∞YOQÍ ~ÀQÍÖËg ÖˉΩõ O_® P#O^ŒOQÍ
rqã¨∞<Î åfl~°∞. XHõ™êi Ü«∞Ü«∂u =∞Ǩ~åA J~°}ϺxH˜ "Õ@‰õΩ "≥àϧ_»∞. JHõ¯_»
XHõ „Ѩ^âÕ O◊ Ö’ Q“`«=∞, qâßfiq∞„`åk =∞ǨÏ~°∞¬Å∞<åfl~°∞. JHõ¯_» <å~åÜ«∞} Ü«∞[˝O
qkè q^è•#OQÍ <å~°^Œ =∞ǨÏi¬ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ [~°∞QÆ∞`ÀOk. JHõ¯_»∞#fl =ã≤+¨µì_»∞
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ =Ú#∞ʼnõΩ #=∞㨯iã¨∂Î =∞Ǩ~åA JHõ¯_ç #∞O_ç "≥oá¡ ÈÜ«∂_»∞. ~å=∞<å=∞
=∞Ǩ`出xfl Ö’HõOÖ’ Kå\ÏÅ<Õ PÖ’K«# JѨÙÊ_»∞ <å~°^∞Œ xH˜ HõeyOk. "≥O@<Õ
JHõ¯_Õ L#fl qâßfiq∞„`« =∞ǨÏi¬ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o¡ ''K«∂âß"å =∞ǨÏs¬! =ã≤+µ¨ _ì ∞» "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
=Ú#∞ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O J<åfl_Õ HÍx Ü«∞Ü«∂u, qâßfiq∞„`åk J#ÖË^∞Œ . QÆ=∞xOKå"å?——
Jx ѨÙÅ¡ "Õâß_»∞. WOˆH=ÚOk Jk J==∂#OQÍ ÉèÏqOKå_»∞ HÀÑ≤+ì≤ qâßfiq∞„`«∞_»∞.
Ü«∞Ü«∂uH˜ `«y# QÆ∞}áê~îO° K≥áêÊÅx x~°~‚ ÚOK«∞H˘<åfl_»∞.
HÀѨO`À L#fl qâßfiq∞„`«∞_»∞ ã¨~åã¨i JÜ≥∂^蕺 #QÆ~O° KÕi N~å=Ú_çx
ã¨O^Œi≈OKå_»∞. ~å=Ú_»∞ Lz`« ã¨`å¯~åÅ∞ KÕã≤ =∞ǨÏi¬ ~åHõ‰õΩ HÍ~°}O
`≥Å∞Ѩ=∞<åfl_»∞. PÜ«∞# ''~å=∂! HÍj ~åA Ü«∞Ü«∂u "Õ∞=Ú#fl „áêO`åxH˜ =zÛ,
"Õ∞=Ú KÕã∞¨ #Î fl Ü«∞*Ï˝xfl ^Œi≈Oz, =Ú#∞ÅO^ŒiH© #=∞㨯iOz ##∞fl ѨÅHõiOK«‰Ωõ O_®
J==∂#O KÕã≤ "≥àϧ_»∞. J`«_∞» h Éè‰í Ωõ _Î .Õ J~Ú<å L¿ÑH˜O∆ K«‰Ωõ O_® „ѨfHÍ~°O
KÕã≤ <å Ѩ~åÉè"í åyfl K«ÖÏ¡~∞° Û—— J<åfl_»∞. QÆ∞~°∞=Ù qâßfiq∞„`«∞xH˜ [iy# J==∂#O
`«#‰õΩ [iy#>Ë#¡ x ~åѶ∞¨ =Ù_»∞ ÉèÏqOKå_»∞. ^è~Œ ‡° ~°H}∆õ `«# Hõ~=ΰ ºO Jx J#∞H˘<åfl_»∞.
"≥O@<Õ ^èŒ#ã¨∞û#∞ KÕuÖ’H˜ fã¨∞H˘x, =ÚO^Œ∞ "≥#∞HõÅ∞ PÖ’zOK«‰õΩO_®
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 73
ã¨∂~åºã¨=Î ∞Ü«∞O ֒Ѩ٠ܫ∞Ü«∂ux K«OѨÙ`å#x „Ѩu[fl KÕâß_»∞. D q+¨Ü∂« xfl
<å~°^∞Œ _»∞ Ü«∞Ü«∂uH˜ `≥eÜ«∞ *ˇáêÊ_»∞. J`«_xç HÍáê_» QÆeyOk N~å=∞ |O@∞
J~Ú# ǨÏ#∞=∞O`«∞_˘Hõ¯_Õ Jx ã¨ÅǨ WKåÛ_»∞.
`«# „ѨÉ∞íè =Ù`À JHÍ~°} HõÅǨxH˜ ^Œ∞ódã¨∂Î Ü«∞Ü«∂u PÅ㨺O KÕÜ∞« ‰õΩO_®
"ÕQOÆ QÍ "≥o¡ ǨÏ#∞=∞ `«e¡ J~Ú# JO[<å ^Õq áê^•ÅÃÑ· Ѩ_®¤_∞» . â◊~} ° ∞ "Õ_®_»∞.
P"≥∞ =∂„`«∞ ǨÏ$^ŒÜ∞« O Hõiy „áê} ÉèÜ í ∞« OÖË^xŒ JÉèÜ í ∞« q∞zÛOk. P"≥∞ ǨÏ#∞=∞`À
Ü«∞Ü«∂ux ~°HO∆˜ K«=∞x HÀiOk. JѨÙÊ_»∞ J_çQÍ~°∞ "åi^Œ~Ì ∂° Ü«∞Ü«∂ux K«OáêÅx
„Ѩu[fl KÕãO≤ k Z=~°x. Ü«∞Ü«∂u q+¨Ü∞« O JO`å q=iOz K≥áêÊ_»∞. ~å=∞™êfiq∞`À
q~À^èOŒ J`«xH˜ W+¨Oì ÖË^∞Œ . HÍx `«e¡ WzÛ# â◊~} ° ∞ =∂@#∞ áê\˜OKåe Hõ^•.
㨈~#x Ü«∞Ü«∂ux "≥O@fã¨∞H˘x JÜ≥∂^茺‰õΩ "≥àϧ_»∞. ã¨~°Ü«¸ #k X_»∞¤#
Ü«∞Ü«∂u =∞Ǩ~åA#∞ ‰õÄ~ÀÛɡ\ ì˜ Ü≥∞_» `≥iÑ≤ ÖˉΩõ O_® N~å=∞<å=∂xfl [Ñ≤OK«=∞x
Ü«∞Ü«∂uH˜ K≥ÑÊ≤ N~å=Úx ã¨O^Œi≈OKå_»∞ =∂~°∞u. ''~å=∂! h <å=∞O [Ñ≤OKÕ
"åi<≥=fiix K«OѨ#∞ J#fl „Ѩu[fl KÕâß=Ù h=Ù *Ï˝ÑH¨ Oõ LO^•?—— Jx J_çQÍ_»∞.
''<å <å=∞O [Ñ≤OKÕ "å_çx <Õ#∞ ã¨OǨÏiOѨ#∞—— J<åfl_»∞ ~å=Ú_»∞...
N~å=Ú_»∞ P~ÀA ã¨∂~°∞º_»∞ Jã¨qÎ ∞OKÕÖ’QÍ Ü«∞Ü«∂ux ã¨OǨÏi™êÎ#∞
Jx H˘Å∞=Ù ‰õÄ@OÖ’ KÕã#≤ „Ѩu[fl JÜ≥∂^蕺ѨÙ~° "åã¨∞ÅO^ŒiH˜ `≥eã≤áÈ~ÚOk.
nx`ÀÉÏ@∞ Ü«∞Ü«∂ux ~°H˜∆™êÎ#x ǨÏ#∞=∞ â◊Ѩ^äŒO KÕã≤# =∂@ JO`«\Ï
áêH˜áÈ~ÚOk. JO^Œ~°∞ UO [~°∞QÆ∞`«∞O^À J<Õ ‰õΩ`«∂ǨÏÅO`À ã¨~°Ü«¸ #k
^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ KÕ~å~°∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_çH˜ Ü«∞Ü«∂ux q_»∞==∞x ã¨ÅǨ WKåÛ~°∞ JO^Œ~∞° .
WO`«Ö’ ~å=Ú_»∞ ™È^Œ~° ã¨"∞Õ `«OQÍ JHõ¯_çH˜ KÕ~å_»∞. Ü«∞Ü«∂ux q_çz ÃÑ@ì=∞<åfl_»∞
~å=Ú_»∞. ^•xH˜ =∂~°∞u ''~°HO∆˜ K«@"Õ∞ ^è~Œ ‡° OQÍ L#fl h‰õΩ <Õ#∞ ¿ã=‰õΩ_çx. #∞=Ùfi
KÕ|\˜#ì „=`å<Õfl <Õ#∂ KÕã∞¨ <Î åfl#∞. Ü«∞Ü«∂ux K«OáêÅ#∞H˘O>Ë, =ÚO^Œ∞ ##∞fl
K«OÑ≤, P `«~åfi`« J`«xfl ã¨OǨÏiOK«∞—— Jx q#flqOz aQÆ~æ Q° Í ~å=∞<å=∞O KÕã∂¨ Î
QÆ^#Œ ∞ KÕ`ÀΠѨ@∞ìH˘<åfl_»∞. Ü«Ú^Œú ã¨#fl^Œ∞_ú Ü » ∂« º_»∞. ~å=Ú_»∞ "Õã#≤ ÉÏ}ÏÅhfl
ǨÏ#∞=∞ ^•HÍ =zÛ "≥#H˜¯ "≥o¡ ~å=Úx J=ڇŠá⁄kÖ’H˜ KÕiáÈ`«∞<åfl~Ú. ÖÏÉèOí
ÖË^xŒ ~å=Ú_»∞ Ü«∞Ü«∂u g∞^Œ ÉÏ}ÏÅ∞ ã¨OkèOKå_»∞. Jg ~å=∞<å=∞O KÕã∞¨ #Î fl
Ü«∞Ü«∂ux `åHõ‰Ωõ O_® J=ڇŠá⁄kÖ’H˜ KÕiáÈ`«∞<åfl~Ú.
WO`«Ö’ ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O J~ÚºOk. N~å=∂O[<ÕÜ«∞ Ü«Ú^•úxfl
x"åiOK«\ÏxH˜ <å~°^∞Œ _»∞ JHõ¯_» „Ѩ`º« Hõ=∆ ∞Ü«∂º_»∞. ''~å=∂! gi^Œ~Ì ∂° h Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞.
#∞=Ùfi K«OáêÅ#∞H˘<åfl, "åix K«OѨÖ=Ë Ù—— Jx K≥áêÊ_»∞. Ü«∞Ü«∂ux Ñ≤ez N~å=Úx
„ѨH¯õ # KÕi# qâßfiq∞„`«∞xH˜ #=∞㨯iOK«=∞x Ç≤Ï`«=Ù K≥áêÊ_»∞. JÖψQ #=∞㨯iOK«QÍ
qâßfiq∞„`«∞_»∞ âßOuOKå_»∞. JѨÙÊ_»∞ <å~°^Œ =∞ǨÏi¬ N~å=∞K«O„^Œ∞x`À ''N~å=∂!
74 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
#∞=Ùfi Q˘áêÊ h <å=∞O Q˘áêÊ Jx Ö’HÍxH˜ `≥eÜ«∞*ˇÑʨ \ÏxH˜ <Õ<Õ D JHÍ~°}
HõÅǨÏO ã¨$+≤Oì Kå#∞. #∞=Ùfi J=`å~°O KåeOz "≥‰· Ωõ O~îO° KÕi`Õ D Ö’HõO QÆu
Uq∞\˜? ~å=∂=`å~° Ѩ~=° ∂~°O÷ Ö’HõOÖ’ xÅ|_ç LO_®ÅO>Ë h <å=∞"Õ∞ â◊~}
N ǨÏ#∞=∞ ~À=∞~À=∞OÖ’, „Ѩu ~°HÎõ Hõ}OÖ’#∞ h ~å=∞ <å=∂xfl ri‚OK«∞H˘#fl
=∞Ǩ Éè‰í Ωõ _Î ∞» . Ü«∞Ü«∂u h‰õΩ J`«ºO`« „Ñ‘uáê„`«∞_≥#· Éè‰í Ωõ _Î ∞» . x`«º ~å=∞ <å=∞㨇~°}
KÕÜ«∞xk PǨ~°O fã¨∞HÀ_»∞. ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ L#flO`« =~°‰õΩ „QÍ=∞ „QÍ=∂#
N~å=∞ <å=∞O =∂~°∞"≥∂QÆ∞`«∂<Õ LO_®e. JѨÙÊ_Õ h J=`å~åxH˜ „ѨÜ∂≥ [#O.
N~å=∞ <å=∞O „Ѩ}=OQÍ =∂i r=HÀ\˜x `«iOѨ *Ëã∞¨ OÎ k. „Ѩ[ÅO`å ã‘`å~å=Úefl
P^Œ~≈° ^ŒOѨ`∞« Å∞QÍ ÉèÏq™êÎ~∞° . =∞ǨÏi¬ qâßfiq∞„`«∞xn J^Õ Jaè„áêÜ«∞O. ã¨$+≤Hì ˜
„Ѩu ã¨$+≤ì KÕã#≤ =∞Ǩ#∞ÉèÏ=Ù_çH˜ Ö’Hõ "åã¨#Å∞O\ÏÜ«∂? h‰õΩ h <å=∂xH˜ ã≤~ú °
Ü«∞â◊ã∞¨ û HõeOæ K«\ÏxˆH PÜ«∞# D HõÅǨÏOÖ’ áê„`« ^èiŒ OKå_»∞. Ü«∞Ü«∂ux P^ŒiOK«∞.
h <å=∂xH˜ J`«ºO`« =∞Ç≤Ï=∞#∞ KÕ‰õÄiÛ# JO[<å #O^Œ#∞_≥·# PO[<ÕÜ«Úx
=∞xflOK«∞. ǨÏ#∞=∞ Éèqí +¨º`ü „|Ǩχ Jx h‰õΩ `≥eÜ«∞^•? J<åfl_»∞ <å~°^∞Œ _»∞.
JO^Œ~∞° ã¨O`À+≤OKå~°∞. ǨÏ#∞=∞O`« Ü«∞Ü«∂`«∞Å#∞ PáêºÜ«∞OQÍ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ fã¨∞H˘x
N~å=Ú_»∞ PeOQÆ# ÉèÏQƺO HõeOæ Kå_»∞. JO^Œ~∞° N~å=ÚxH˜ *ˇ,· PO[<ÕÜÚ« xH˜
*ˇ· JO@∂ [Ü«∞[Ü«∞ ^è•fi<åÅ∞ KÕã∂¨ Î "≥oá¡ ÈÜ«∂~°∞.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–30
° ºO.
=∂~°∞u „Ѩu[˝
N~å=Úx J#∞=∞u á⁄Ok PO[<ÕÜ«Ú_»∞ „^À} yig∞^Œ `«Ñ¨ã¨∞û
KÕã∞¨ H˘O@∞<åfl_»∞. HÍx „Ѩu~ÀA `≥Å"¡ å~°∞ ~°≠Ï=Ú#<Õ JÜ≥∂^躌 ‰õΩ =zÛ, N~å=Ú_ç
â◊s~åxfl `≥Å· O`À =∞iÌOz, `«ÅO\˜ ™êfl#O KÕ~ÚOz =∞m§ "≥à§ı "å_»∞. JÜ≥∂^躌 ‰õΩ,
„^À}Ï„kH˜ =∞^躌 ã¨~fi° Sâ◊fi~°º xÅÜ«∞"≥∞#ÿ XHõ Ѩ@}ì O LOk. JO^Œ∞Ö’ „Ѩ[ÅO^Œ~∂°
ã¨∞Y ã¨O`ÀëêÅ`À L<åfl~°∞. ^•xÖ’ ÉÏQÍ ^è#Œ =O`«∞_≥#· ''"≥„· â◊=}∞_»∞—— J<Õ XHõ
"≥â· º◊ „Ѩ=ÚY∞_»∞<åfl_»∞. x*Ï~Úf`À "åºáê~°O KÕã∂¨ ,Î JO^Œi =∞#fl#Å#∞ á⁄O^•_»∞.
"Õ∞^è•q, ã¨^∞Œ } æ ã¨OѨ#∞fl_»∞, ^è~Œ å‡#∞ ~°‰Ωõ _Î ∞» . W`«xfl #=Ú‡H˘#fl XHõ „ÉÏǨχ}
QÆ$ǨÏã¨∞_Î ∞» P TiÖ’ L<åfl_»∞. J`«_∞» ^è~Œ ‡° =∂~°Oæ Ö’ ã¨OK«iã¨∂,Î *Ï˝# =$^Œ∞_ú ∞» QÍ
L<åfl_»∞. ~ÀA P "≥·â◊√ºx KÕi ^èŒ~°‡É’^èŒ KÕã¨∂Î JÜ≥∂^茺֒ „Ѩ`«ºHõ∆ ^≥·="≥∞ÿ#
N~å=Ú_»∞ L<åfl_»x, PÜ«∞#∞fl 㨇iOz =ÚH˜Î á⁄O^Œ=∞x ÃÇÏK«ÛiOKÕ"å_»∞.
~ÀA K≥¿ÑÊ Ç≤Ï`« "åHͺÅ#∞ qO@∞ "åºáêi `«#‰õΩ fiˆH ÖË^xŒ P T~°∞
=ke JÜ≥∂^躌 ‰õΩ ZÖÏ "≥à§◊ QÆÅ#x ã¨=∂^è•#O K≥|∞`«∂ LO_Õ"å_»∞. JѨÙÊ_»∞ P
„ÉÏǨχ}∞_»∞ fiHÍ ã¨=∞Ü«∞O ÖËHõáÈ`Õ |Ü«∞\˜H˜ "≥àı§@ѨÙÊ_≥·<å ~å=∞<å=∞O
[Ñ≤OK«=K«∞Û Hõ^• Jx ã¨ÅǨ WKåÛ_»∞. JO`Õ HÍ^Œ∞ "≥â· √◊ º_»∞ =∞Å qã¨~#˚° ã¨=∞Ü«∞OÖ’
~å=∞<å=∞O [Ñ≤OK« =KåÛ? Jx J_çQÍ_»∞. JѨÙÊ_»∞ „ÉÏǨχ}∞Å∞ H˘xfl "Õ^•O`«
q+¨Ü∂« Å#∞ ‰õÄ_® `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. â◊s~°O Jx`«º"≥∞#ÿ ^Œx, â◊s~°O ^è~Œ ‡° ™ê^è#Œ Hˆ
LѨÜ∂≥ yOKåÅx, =∞Ǩ`«∞‡Å ã¨O^Œ~≈° #O`À áêáêÅhfl Ѩ\ÏѨOK«Å=Ù`åÜ«∞x, â◊s~°O
ã¨∞MÏÅ#∞ J#∞Éèqí OK«\ÏxH˜ ѨxH˜ =zÛ#ѨÙ_»∞ ~å=∞ 㨇~°}‰õΩ ѨxH˜~å^•? â◊s~åxH˜
J=∞$`« `«∞ź"≥∞#ÿ PǨ~°O ÃÑ_»∞`«∞<åflO HÍx Jk HõOѨÙH˘>Ëì =∞ÖÏxfl qã¨i™˚ ÈÎOk.
Z=Ô~<· å =∞# â◊s~°OÖ’^Õ Hõ^• Jx =∞ÖÏxfl uO\Ï~å? ã¨∞MÏxfl `åºQÆO KÕ™êÎ_®?
Jx H˘xfl Ç≤Ï`À‰õΩÅÎ ∞ K≥áêÊ_»∞. J`«x =∞#¿ãg∞ =∂~°Ö^Ë ∞Œ . JO^Œ∞Hõx H˘#™êyã¨∂Î
''=∞# â◊s~°OÖ’ <åaèH˜ ÃÑ·#, HõO~îåxH˜ H˜O^Œ Hõ=∞ÅO ÖÏO\˜ ǨÏ$^ŒÜ«∞O J^èÀ
=ÚYOQÍ LOk. Jk *ÏfiÖÏ =∂eHõÅ =O\˜ <å_»∞Å`À "ÕÖÏ_»∞`«∂ „ѨHÍtã¨∞OÎ k.
JHõ¯_Õ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ H˘Å∞"≥· LO\Ï_»∞. ^•xH˜ ÃÑÉ· Ïè QÆOÖ’ qHõãO≤ z# Hõ=∞ÅOÖ’
r=Ù_»∞ LO\Ï_»∞. Jhfl ^•xÖ’<Õ xH˜∆ѨÎ"≥∞ÿ LO\Ï~Ú. ^•x =∞^茺 ÉèÏQÆOÖ’
„Ѩ[fieOKÕ "≥â· ßfi#~°∞_»∞ J<Õ [~î~° åyfl LO@∞Ok. W^Õ =∞#O u#fl PǨ~åxfl
75 76 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
qÉèlí Oz â◊s~°O JO`«\ H˜ © ã¨~Ñ° ~¨¶ å KÕã∞¨ OÎ k. WO^Œ∞Ö’x *ÏfiÅ ã¨∂Hõ∆ ‡OQÍ ÃÑH· ˜
ÖËã∞¨ OÎ k. P ã¨∂Hõ∆ ‡ *ÏfiÖË hÅ "Õ∞Ѷ∞¨ O =∞^躌 LO_Õ q^Œ∞º`ü Å`«QÍ LO@∞Ok. J^Õ
=i ^蕺#Ѩ٠=ÚÅ∞¡ÖÏQÍ ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞ÿ ѨKÛ« x HÍOu`À J}∞=Ù ~°∂ѨO`À LO@∞Ok.
P *ÏfiÅ =∞^躌 Ö’ Ѩ~=° ∂`«∞‡_»∞<åfl_»∞. Hõ#∞Hõ #∞=Ùfi P~ÀÑ≤Oz# hK« ™êú#=ÚÖ’
‰õÄ_® Ѩ~=° ∂`«‡ L<åfl_»x J~°=ú ∞~ÚOk Hõ^•? Jx *Ï˝#É’^èŒ KÕâß_»∞. W^ŒO`å
Ѩ^"Œ åHõº ã¨=Ú^•Ü«∞"Õ∞#x ''Ѩ^‡Œ HÀâ◊ „ѨfHÍâ◊O ǨÏ$^ŒÜ∞« OKå^èÀ =ÚYO—— J#fl
^•x ™ê~åOâ◊"∞Õ #x q=iOKå_»∞.
ã¨~fi° [#∞ʼnõΩ Dâ◊fi~°∞_»∞QÍ, qâ◊fiÉè’HõQÎ Í L#fl Ѩ~„° |Ǩχ JOQÆ∞+¨ª =∂„`«∞_»∞QÍ
ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ „Ѩu+≤ì`«"≥∞ÿ L<åfl_»∞ Jx, LK«ÛhKåÅ∞ x"≥∂fl#fl`åÅ∞ â◊s~åxH˜
ã¨O|OkèOz#"Õ#x =∞#ã¨∞û‰õΩ ã¨O|OkèOz#q HÍ=x, ÉÏǨϺ"≥∞#ÿ HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞
KÕã∂¨ <Î Õ JO`«~° ^è~Œ å‡xfl KÕã∞¨ H˘O@∂ LO_®Åx JѨÙÊ_Õ `«# =∞`«, =Oâ◊ ^è~Œ å‡Å#∞
J#∞ã¨iOz#@∞¡ JOó=Ù`«∞O^Œx, JѨÙÊ_Õ =ÚH˜Î Åaèã∞¨ OÎ ^Œx `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. N~å=Ú_»∞
~å=} ã¨OǨ~°O KÕã#≤ J=`å~° Ѩ~∞° +¨µ_»x, Hõ#∞Hõ N~å=∞ 㨇~°}"Õ∞ "≥∂H∆ÍxH˜ ^•i
Jx ^•xfl =ke „^Œ"åº~°̊<Õ ^èºÕ Ü«∞OQÍ |uH˜`Õ rq`«O =º~°Oú Jx Z~°∞Hõ Ѩ~K° å_»∞.
"≥„· â◊=}∞_çH˜ <≥=∞‡kQÍ q+¨Ü∞« O É’^èÑŒ _¨ Oç k. ^•xfl ÉÏQÍ =∞##O KÕâß_»∞.
"≥Ú^Œ\’¡ H˘OK≥O Hõ+Oì̈ QÍ L<åfl, =∞Å qã¨~#°̊ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ''~å=∞ 㨇~°}—— KÕÜ∞« @O
„áê~°OaèOKå_»∞. ^è#Œ ã¨Oáê^Œ# ^蕺ã¨`À J`«xH˜ =∞Å qã¨~#°̊ Hõ+"ì̈ ∞≥ áÿ È~ÚOk.
XHõ™êi ǨÏ#∞=∞ JÜ≥∂^茺‰õΩ "≥_»∞`«∂ D "≥·â◊√ºx K«∂âß_»∞. "≥·â◊√ºx ÉÏ^è•,
JO^Œ∞Ö’Oz ~å=∞<å=∞O qxÑ≤Oz Jã¨ÇϨ ºO "ÕãO≤ k. H˜O^Œ∞QÍ ZQÆ∞~°∞`«∂ "≥â· √◊ ºx
gѨÙg∞^Œ J~Ú^Œ∞ "Õà√◊ § JK«∞ÛѨ_@ Õ ∞¡ ÉÏk áêˆ~âß_»∞.
=∂~°∞u JÜ≥∂^躌 KÕi N~å=Ú_ç â◊s~åxH˜ #∂<≥ =∞~°#Ì KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. JѨÙÊ_»∞
~å=Ú_»∞ qѨs`«"∞≥ #ÿ ÉÏ^è#Œ ∞ „ѨH\õ O˜ Kå_»∞. "åi^ŒiÌ =∞^蕺 Pã¨HHÎ̃ ~õ O° QÍ ã¨OÉèÏ+¨}
WÖÏ H˘#™êyOk.
ǨÏ#∞=∞ – ™êfig∞! Uq∞\˜ g∞ ÉÏ^è?Œ
~å=Ú_»∞ – ǨÏ#∞=∂ <å gѨÙg∞^Œ XHõ Éè‰í Ωõ _Î ∞» J~°K`Õ ÀÎ ÉÏ^Õâß_»∞.
ǨÏ#∞=∞ – q∞=∞‡efl H˘>Ëì Éè‰í Ωõ _Î ∞» Éè‰í Ωõ _Î Õ HÍ^Œ∞. "å_≥=_À K≥Ñʨ O_ç. ^ŒO_çOz
=™êÎ#∞.
~å=Ú_»∞ – =∞# Éè‰í Ωõ _Î #Õ Ü«∂º ǨÏ#∞=∞Ü«∂º
ǨÏ#∞=∞ – "å_≥H¯õ _» L<åfl_»∞? Uq∞ KÕã∞¨ <Î åfl_»∞ ™êfig∞?
~å=Ú_»∞ – WHõ¯_Õ L<åfl_»∞. <å‰õΩ `≥Å· =∞~°#Ì KÕã∞¨ <Î åfl_»∞.
ǨÏ#∞=∞ – <Õ<å ™êfig∞!
~å=Ú_»∞ – ™êH∆Í`«∂Î #∞"Õfi#Ü«∂º.
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 77
ǨÏ#∞=∞ – ~å=∞„ѨÉ∂íè ! q∞=∞‡efl <Õ#∞ H˘\Ïì<å? JO`«\ ˜ áêáêxfl KÕâß<å? Jx
aQÆ~æ Q° Í U_»=@O „áê~°OaèOKå_»∞.
~å=Ú_»∞ – ǨÏ#∞=∂! ^Œ∞dOK«‰Ωõ . #∞=Ùfi ##∞fl „Ѩ`º« HõO∆ QÍ H˘@ìÖ^Ë ∞Œ . HÍx <å
<å=∞O [Ñ≤OKÕ <å Éè‰í Ωõ _Î xç H˘\Ïì=Ù. P ^≥|ƒ <å‰õΩ `«yeOk. #∞=Ùfi =KÕÛ ^•iÖ’
[iy# ã¨OQÆu XHõ™êi *Ï˝ÑH¨ Oõ `≥K∞« ÛHÀ. #∞=Ùfi H˘\ì̃# ^≥|ƒ P "≥â· √◊ º_çx Ug∞
ÉÏkèOK« ÖË^∞Œ . ##∞fl ÉÏkèOzOk. ZO`« |ÅOQÍ H˘\Ïì=Ü«∂º? h HÀѨO JO`å
f~°∞ÛH˘<åfl=Ù. P ^≥ÉƒË J`«xH˜ `«ye LO>Ë ^≥|ƒ‰õΩ =∞~°}O˜ KÕ"å_»∞. h‰õΩ JѨ"å^Œ∞
=KÕÛk. JO^Œ∞HÀã¨O <Õ<Õ P ^≥|ƒ, P ÉÏ^èŒ Éèií OKå#∞. #∞=Ófi <åÉè‰í Ωõ _Î "ç QÕ Í?
J`«#∞ =∞~°}¿˜ ãÎ ~å=∞<å=∞O JzÛ~å^Œh Ö’HõOÖ’ „ѨKå~°O [iˆQk. JO^Œ∞Hˆ <åH©
J=™ê÷ Ü≥∂QÆO HõeyOk—— Jx <≥=∞‡kQÍ K≥áêÊ_»∞ ÉèHí Îõ ã¨∞ÅÉè∞í _≥#· N~å=Ú_»∞.
=∂~°∞uH˜ k=∞‡ uiyáÈ~ÚOk. Hõ∆q∞OK«=∞x ™êfiq∞ áê^•ÅÃÑ· Ѩ_ç
qѨs`«OQÍ qÅÑ≤OKå_»∞. JѨÙÊ_Õ Ç¨Ï#∞=∞ XHõ „Ѩu[˝ KÕâß_»∞. ''N~å=∂! „ѨÉ∂íè !
h ™êH˜Q∆ Í XHõ „ã¨u[˝ KÕã∞¨ <Î åfl#∞. ~å=∞ =∞O„`«O "≥∂H∆ÍxˆH HÍx SÇ≤ÏHÍxH˜ HÍ^Œ∞.
LÉèÜ í ∞« Ö’HÍÖ’¡ ã¨∞MÏxfl WKÕÛ ~å=∞ <å=∂xfl [Ñ≤OKÕ "åix ã¨~fi° ^•, ã¨~fi° ^è•
~°Hã∆˜ ∂¨ Î LO\Ï#∞. ~å=∞ <å=∞O [Ñ≤OKÕ"å~°∞ ZÖÏO\˜"å~°∞ U HÍÅOÖ’, U „Ѩ^âÕ O◊ Ö’
[Ñ≤ã∞¨ <Î åfl~°∞, xÜ«∞=∂ÖËq∞\˜ Jx qKåiOK«#∞. ~å=∞<å=∞OÖ’ #∞=Ùfi L<åfl=Ù.
h <å=∞O L#fl KÀ@ ã¨~°fi„âıÜ«∂Å∞ ã¨^•Kå~åÅ∞ LO\ÏÜ«∞x „uHõ~°} â◊√kúQÍ
#=Ú‡`«∞<åfl#∞. '<≥=· Ü≥∂*’º ~å=∞ =∞O„`«ó Hˆ =ÅO "≥∂Hõ∆ ^•Ü«∞Hõ – SÇ≤ÏHˆ ã¨=∞
„áê¿Ñ=Î ∂O— „áê¿ÑÎ ã¨=∞ˆ~ „^•=∞ ¿ã=HõO ''JO>Ë Hˆ =ÅO h <å=∂xfl 㨇i¿ãÎ x#∞fl
㨇iOz#>Ë—¡ — Jx =∂~°∞u =∞~À™êi cè+} ¨ „Ѩu[˝ KÕã≤ ~å=ÚxH˜ g_À¯Å∞ K≥ÑÊ≤
~°`fl« yiH˜ |Ü«∞ÖËiÌ P "≥â· √◊ ºx WO\˜H˜ "≥o¡ J`«xfl xO_»∞ =∞#ã¨∞`À J#∞„QÆÇÏ≤ Oz,
P#O^ŒOQÍ ~°`fl« yi KÕi =∞m§ ^蕺#=∞QÆ∞fl_»Ü∂« º_»∞ ǨÏ#∞=∞. D ã¨OѶ∞¨ @#`À
"≥„· â◊=}∞_»∞ J<Õ P "≥â· √◊ º_»∞ ‰õÄ_® D Ö’HõOÖ’ ã¨~fi° ^è#Œ „âı+µ¨ _ì ∞» JxÑ≤OK«∞H˘<åfl
Ѩ~Ö° ’HõOÖ’ ''~å=∞^è#Œ „âı+µ¨ _ì ∞» ——QÍ =∂i `«iOKå_»∞. J`«x ‰õΩ@∞O|=¸ =ÚHÎ̃
á⁄OkOk. N~å=∞ <å=∂xH˜ ~å=Ú_»∞, =∂~°∞f W^Œ~Ì ∞° ‰õÄ_® |Å"≥∞#ÿ ѨÙ+≤xì KåÛ~°x
=∞#‰õΩ `≥Å∞™ÈÎOk.b
78 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO

N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–31
â◊x "å~° =∞Ç≤Ï=∞ – 1
â◊x"å~°O PO[<ÕÜ«∞ ™êfiq∞x ѨÓl¿ãÎ Q˘Ñ¨Ê Ѷ¨e`åÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
Jxfl "å~åÖ’¡#∞ =∞O^Œ"å~°O Jx Ñ≤Å∞=|_Õ â◊x"å~°O „âı+"ì¨ ∞≥ #ÿ k. ''ã¨``« O« =∞O^Œ
"åˆ~+¨µ Éè~í `° ó« Hõ„∆ uÜ≥∂`«=Î ∞: – ǨÏ#∞=∞O`«O Éè[í O ™ê÷™œÎ x~°O‰õΩâ◊ Ѩ~å„Hõ=∞ó——
JO>Ë „Ѩu â◊x"å~°O Éè~í `° ∞« _»∞ ǨÏ#∞=∞#∞ ¿ãqOz Ѩ~å„Hõ=∞ =O`«∞_»∞ J~Ú<å_»∞
Jx J~°Oú . „â◊=}Ï #Hõ„∆ `«O`À ‰õÄ_ç# â◊x"å~°O <å_»∞ ~°∞„^Œ =∞O„`åÅ`À `≥Ö· Ïaè¿+HõO
KÕÜ∂« e. `≥Å· O`À ‰õÄ_ç# QÆO^èŒ ã≤O^è∂Œ ~åxfl ǨÏ#∞=∞O`«∞xH˜ Ѩӿã,Î „Ñ‘u K≥O^Œ∞`å_»∞.
Jaè¿+HõO KÕ¿ãÎ J#∞„QÆÇϨ „áêÑ≤Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. "åºkè #∞O_ç q=ÚHÎ̃ Hõey |∞kú
|ÅO ÃÑ~°∞QÆ∞Ok. â◊„`«∞ [Ü«∞O Hõeæ q∞„`« ã¨=∞$kú ÃÇÏzÛ, Ü«∞â’ =O`«∞Öˇ#· Ѩل`«∞Å∞
HõÅ∞QÆ∞`å~°∞. =∂Ѷ∞¨ , á¶êÅ∞æ}, K≥„· `«, "≥â· ßY, *˺+ì̈ =∂™êÅÖ’ U =∂ã¨OÖ’<≥<· å
HÍx, HÍsÎHõ â◊√^Œú ^•fi^Œt<å_»∞ HÍx â◊x"å~° „=`«O KÕÜ∂« e.
â◊x"å~° „=`« q^è•#O– L^ŒÜ∞« "Õ∞ ÖËz ™êfl<å^Œ∞Å∞ ѨÓiÎ KÕã∞¨ H˘x, H˘`«Î
áê„`«Å`À |Ü«∞\˜#∞O_ç h~°∞ `≥K«∞ÛH˘x ǨÏ#∞=∞‰õΩ Jaè¿+HõO KÕÜ«∂e. Jxfl
=~å‚Å"å~°∞ „ã‘ÅÎ ∞ ‰õÄ_® KÕÜ∞« =K«∞Û. #ÅÉè̌· ~ÀAÅ∞ WÖÏ Jaè¿+HõO KÕ¿ãÎ HÀi#
HÀiHõÅ∞ Ѷe¨ ™êÎ~Ú.
PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞H˜ K≥Ok# J<ÕHõ =∞O„`åÅ∞<åfl~Ú. JO^Œ∞Ö’ XHõ^•xfl
QÆ∞~°∞=Ù ^•fi~å LѨ^âÕ O◊ á⁄Ok Ü«∞^è•qkèQÍ [Ñ≤OKåe. nx=Å¡ [# =jHõ~} ° ã¨~fi° HÍ=∂º~°ú ã≤kú Hõeãæ ∞¨ OÎ k. ã¨HÅõ „âıÜ∞« ã¨∞û#∞ Wã¨∞OÎ k.b
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ^è#Œ ÖÏÉèOí , L^ÀºQÆ „áêÑ≤,Î HÍ~åQÆ$Ç¨Ï q"≥∂K«#O Åaè™êÎ~Ú.
â◊x"å~° „=`åxH˜ WOHÀ HÍ~°}O ‰õÄ_® LOk. â◊x„QÆÇϨ O ZO`« Hõ$Ï~°
ã¨fiÉèÏ=Ù_À JO`«\ ˜ ™œ=∞º=¸ L#fl"å_»∞. XHõ™êi â◊x^Õ=Ù_»∞ ǨÏ#∞=∞#∞ ã¨g∞Ñ≤Oz
''=∂~°∞f! <Õ#∞ â◊xx. JO^Œsfl Ѩ\ ì̃ ÉÏkèOKå#∞. WO`«=~°‰Äõ x#∞fl Ѩ@∞ìHÀÖË^∞Œ .
WѨÙÊ_»∞ zHͯ=Ù——. ^•xH˜ ǨÏ#∞=∞ ''â◊hâ◊fi~°∞_®! ##∞fl Ѩ@∞ìH˘O\Ï"å? ÖËHõ <åÖ’
LO\Ï"å? <åÖ’ LO_»^eŒ ¿ãÎ ZHõ¯_» LO_®Åx HÀiHõQÍ =ÙOk?—— Jx „ѨtflOKå_»∞.
JѨÙÊ_»∞ â◊x ǨÏ#∞=∞ t~°Og∞^Œ LO\Ï#x K≥áêÊ_»∞. ã¨~ˆ #x t~°ã∞¨ ûg∞^Œ â◊xx
KÕ~∞° ÛH˘<åfl_»∞ =∂~°∞u. PÜ«∞#‰õΩ â◊xx ÉÏkèOKåÅx =∞#ã¨∞Ö’ HÀiHõ HõeyOk.
XHõ =∞Ǩ Ѩ~fi° `åxfl ÃÑH˜eOz <≥ugÎ ∞^Œ‰Ωõ Z`«∞HÎ ˘<åfl_»∞ ǨÏ#∞=∞. ''‰õΩÜ≥∂º "≥Ú„~À——
Jx P ÉèÏ~°O ÉèíiOK«ÖËHõ â◊x yÅyÅ `«#∞flH˘<åfl_»∞. |~°∞=Ù kOK«=∞x
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 79
„áê^èÕÜ«∞Ѩ_®¤_»∞. *Ïe Hõey Ѩ~°fi`åxfl qã≤ˆ~ã≤ â◊xx `ÀHõ‰õΩ K«∞\˜ì âı`«∞=Ù‰õΩ
ㄬ^HΠ}
∆˜ O KÕÜ∞« @O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_∞» . TÑ≤~å_»Hõ â◊x =Å=Å U_ÕÛâß_»∞. `ÀHõÖ’
|OkèOѨ|_ç L#flO^Œ∞# <ÕÅg∞^Œ Ѩ_ç ^˘~°∞`¡ ∂« , U_»∞ã¨∂Î „áêiúOKå_»∞. â◊x ™È΄`åʼnõΩ
Ѩ=# ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ã¨O`À+≤Oz ''=∞O^•! ##∞fl Ѩ@∞ìH˘x Ñ‘_™ç êÎ#x „ѨQÖÆ ÏƒùÅ∞
áÈÜ«∂=Ù. JѨÙÊ_Õ y[y[ÖÏ_ç áÈ`«∞<åfl"Õ?—— Jx „ѨtflOKå_»∞. ''„Ѩ[Å#∞
ÉÏkèOK«@"Õ∞ h ^è~Œ ‡° OQÍ „Ѩ=iÎã∞¨ <Î åfl=Ù. JO^Œ∞Hõx x#∞fl XHõ ~°HOõ QÍ âßã≤Oz
=ke ÃÑ_»`å#∞.—— J<åfl_»∞. QÆ`º« O`«~O° ÖËHõ â◊x ã¨~ˆ #<åfl_»∞.
ǨÏ#∞=∞ ''â◊h! <å Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ ÉÏkèOK«~å^Œ∞. ##∞fl ѨÓlOKÕ"åix, <å
=∞O„`åxfl [Ñ≤OKÕ"åih, <å <å=∞㨇~°} KÕ¿ã"åix, <å‰õΩ „Ѩ^HŒ } ∆˜ O KÕ¿ã"åix,
<å ^Õ"åÅÜ«∂xfl ã¨O^Œi≈OKÕ"åix, <å‰õΩ Jaè¿+HõO KÕ¿ã"åix U HÍÅOÖ’<≥<· å
=Ú@∞ìHÀ‰õÄ_»^∞Œ . #∞=Ùfi ÉÏkèOK«~å^Œ∞. =∂@ `«ÑÊ≤ `Õ Hõi<î åuHõi#î OQÍ x#∞fl
^ŒO_ç™êÎ#∞.—— Jx K≥ÑÊ≤ , â◊x`À "åQÍÌ#O KÕ~ÚOK«∞H˘x =keÃÑ\Ïì_∞» . JO^Œ∞Hˆ
â◊x"å~°O WO`« „áê^è•#º`« ã¨O`«iOK«∞H˘#flk. â◊xx `ÀHõ`À <ÕÅg∞^Œ Ѩ_ãÕ ≤ ÖÏQÆ@O
=Å¡ â◊x â◊s~°=∞O`å QÍÜ«∂Öˇ· ÉÏkèOKå~Ú. P ÉÏ^è• x=$uÎ̂H â◊xH˜ `≥Ö· Ïaè¿+HõO
KÕ™êÎ~∞° . D q^èOŒ QÍ `≥Ö· Ïaè¿+HõO KÕã#≤ "åiH˜ â◊x^Õ=Ù_»∞ ÉÏkèOK«@O ÖË^∞Œ ...
''=∞O^Œ "åˆ~+¨µ ã¨O„áê¿ÑΠǨÏ#∞=∞O`«O „ѨÑÓ¨ [ ÜÕ∞`ü – ã¨~ˆ fiâßfiÑ≤ K«
"åˆ~+¨µ =∞O^Œ "å~°ó „Ѩâß㨺`Õ†
ǨÏ#∂=∞[˚#‡<À¿ÇÏ`«∞ ãÎ̈㺨 „áêâ◊ãºÎ̈ =ÚK«Ûº`Õ – `«™ê‡`«ãÎ ‡≤ <£ Hõ$`å ѨÓ*Ï
ã¨~fi° HÍ=∞ ѶŨ „Ѩ^•——
â◊x"å~°O ~åQÍ<Õ Ç¨Ï#∞=∞#∞ ѨÓlOKåe. PÜ«∞# â◊x"å~°O [x‡OK«@O
=Å¡ ^•xH˜ JO`« „áê=ÚYº`« ÅaèOzOk. JO^Œ∞Hˆ â◊x"å~°O KÕ¿ã ǨÏ#∞=∞ ѨÓ[
80 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO

N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–32
â◊x"å~° =∞Ç≤Ï=∞ – 2
™ê^è•~°}OQÍ â◊x ÉÏ^èŒ `«@∞ìHÀ=@O KåÖÏ Hõ+Oì¨ . JO^Œ∞Hˆ â◊x J#∞„QÆÇϨ O
HÀã¨O ѨÓ[Å∞ KÕ™êÎ~∞° . J~Ú`Õ ¿Ñ^Œ"å~°∞ KÕÜ∞« ÖË~∞° Hõ^•. #∂<≥`À ‰õÄ_® Jaè¿+HõO
KÕ¿ã ™ÈÎ=∞`« "åiH˜ LO_»Háõ È=K«∞Û. JÖÏO\˜ "åiHÀã¨O N=∞„^•=∂Ü«∞}OÖ’x
ã¨∞O^Œ~åHÍO_»Ö’x #ÅÉè̌· 48= ã¨~#æ° ∞ â◊x"å~°O L^ŒÜ∞« O, ™êÜ«∞OHÍÅO Ѩi¿î ãÎ
â◊x^Õ=Ùx J#∞„QÆÇϨ O á⁄O^ŒQÅÆ ~°∞. Y~°∞Û ÖËx Ѩx. WѨÙÊ_»∞ P ã¨~Öæ° ’ L#fl
q+¨Ü∂« xfl `≥Å∞ã¨∞H˘O^•O.
PO[<ÕÜ«Ú_»∞ ÅOHõÖ’ L#fl ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ HÍe`À, KÕ`«∞Å`À H˘O_»Å`À
`ÀHõ`À K«OÑ≤ áêˆ~ã¨∞Î<åfl_»∞. ~å=}∞_»∞ ѨOÑ≤# JHõ∆ ‰õΩ=∂~°∞}˜‚ ã¨Ãã·#ºOQÍ
ǨÏ`«=∂~åÛ_»∞. KÕ¿ãk ÖËHõ ~å=}∞_»∞ WO„^Œ∞x [~ÚOz ''WO„^Œl`ü—— J<Õ a~°∞^Œ∞
á⁄Ok# `«# Ѩل`« ~°`fl« O "Õ∞Ѷ∞¨ <å^è∞Œ _çx Ãã#· ºO `À_»∞ WzÛ Ç¨Ï#∞=∞ ÃÑH· ˜ Ü«Ú^•úxH˜
ѨOÑ≤OKå_»∞. ѨOÑ≤ã∂¨ Î H˘_»∞‰õΩ`À WÖÏ K≥áêÊ_»∞. ''<åÜ«∞<å! h‰õΩ Jxfl J„ãÎ̈ â◊„ãÎ̈
q^ŒºÅ ~°ÇϨ ™êºÅ∞ `≥Å∞ã¨∞. ~°}"Õ`=Ϋ Ù. WO„^Œ∞_çx ã¨∞<åÜ«∞ã¨OQÍ QÔ ez ~åHõã∆ ¨
~å*ϺxH˜ =ÚѨÙÊ ÖˉΩõ O_® KÕã#≤ Ѷ∞¨ #∞_»=Ù. „|Ǩχ ^Õ=Ùx J#∞„QÆÇϨ O á⁄Ok J<ÕHõ
k"庄™êÎÅ#∞ ™êkèOK«∞H˘<åfl=Ù. h J„™êÎÅ =ÚO^Œ∞ Z=~°∂ xÅ|_»Ö~Ë ∞° . =¸_»∞
Ö’HÍÖ’¡ x#∞fl [~ÚOK«QÅÆ =∞QÍ_»∞ ÖË_∞» . hKÕ`« F_çOѨ|_»x "å_»∂ ÖË_∞» . h
Ѩ~å„Hõ=∞ q„Hõ=∞O JO`« Q˘Ñ¨Êk. UU HÍÖÏÅÖ’ UU „^ÕâßÅÖ’ Uq∞ KÕÜ∂« Ö’
h‰õΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. h‰õΩ J™ê^躌 "≥∞#ÿ k ÖË^∞Œ . ã¨∂Hõ∆ ‡ |∞kú`À PÖ’zOz HÍ~°º
™ê^è#Œ KÕÜ∞« QÆÅ ã¨~fi° ã¨=∞~°∞_ú =» Ù. h Éè∞í [, g~°º, `«áÈ |ÖÏÅ∞ <å`À ã¨=∂#"≥∞#ÿ q.
Ü«Ú^Œú ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <Õ#∞ x~°~‚ ÚOz# Ѩx z\ỖHÖ’ #∞=Ùfi KÕÜ∞« QÆÅ "å_çq. #∞=Ùfi
JO_»QÍ LO_»|>Ëì <Õ#∞ WO`« xˆHÑ∆ O¨ QÍ ÅOHÍ ~å[º áêÅ# KÕã∞¨ <Î åfl#∞. Z=_À
HÀu =∞# =∞Ǩg~°∞ÅO^Œsfl Jâ’Hõ =#O ^ŒQ~æÆ ° LO_ç =∞@∞ìÃÑ_»∞`«∞<åfl_»∞. JHõÜ ∆ ∞«
‰õΩ=∂~°∞_çx K«O¿Ñâß_»∞. [O|∞=∂e ѨOK« ¿ã<å„QÆ<åÜ«∞‰õΩÅ∞ "å_ç KÕuÖ’
=∞~°}O˜ Kå~°∞. =∞# Ãã#· ºO ^•^•Ñ¨Ù JO`å H©} ∆ O˜ záÈ~ÚOk. #∞"Õfi WѨÙÊ_»∞ ÅOHÍ
~å*Ϻxfl ~°H˜∆OK«QÆÅ UÔH·Hõ g~°∞_çq. ZO`« =∞Ok Ãã·x‰õΩefl ѨOÑ≤<å P HÀu
ã¨∞<åÜ«∂ã¨OQÍ K«O¿Ñã≤ ÉèÜ í ∞« O Hõeyã¨∞<Î åfl_»∞. "åi=Å¡ WHõ HÍ~°ºO ™ê#∞‰õÄÅѨ_^» ∞Œ .
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 81
P HÀu Ѩ~å„Hõ=∞O Uq∞\’ ZHõ¯_» #∞Oz =KåÛ_À J`«x "≥#HÍÅ L#fl =ӺǨÏO
Uq∞\’ `≥Å∞ã¨∞HÀ. ^•xfl|\ì̃ h ^ŒQ~æÆ ° L#fl ã¨~fi° â◊„™êÎÅ#∞ ^è~·≥ º° OQÍ „ѨÜ∂≥ yOK«∞.
"å_çx =kèOK«@O `«H} ∆õ Hõ~=ΰ ºO. #∞"Õfi `«y# "å_çq. x#∞fl ѨOѨ@O <å‰õΩ
ã¨∞`«~å=¸ W+ì̈O ÖËHáõ È~Ú<å `«Ñʨ x ã¨iQÍ Ñ¨OѨ=Åã≤ =™ÈÎOk. ÅOHÍ ~å[º
Éèqí +¨º`«∞Î JO`å h KÕuÖ’ LOk. q[Ü«∞O ™êkèOz uiy ~å. <å Pjã¨∞ûÅ∞,
ÅOHÍ "åã¨∞Å Pjã¨∞ûÅ∞ h‰õΩ ÅaèOK«∞QÍHõ—— Jx K≥ÑÊ≤ L`åûÇ¨Ï Ñ¨~z° WO„^Œl`ü#∞
ѨOáê_»∞.
~Ô \˜Oì z# L`åûǨÏO`À, Lá⁄ÊOy# Ѩ~å„Hõ=∞O`À WO„^Œl`ü ã¨HÅõ ¿ã"å
ã¨"Õ∞`«∞_≥· =∂~°∞u g∞^Œ‰õΩ Ü«∞^•úxH˜ `«O„_ç Pjã¨∞ûÅ∞ „QÆÇ≤ÏOz „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤
|Ü«∞ÖË~Ì å_»∞. Lá⁄ÊOˆQ ã¨=Ú„^ŒOÖÏ L<åfl_»∞. QÆ~∞° `«‡O`«∞x "ÕQOÆ `À HõkÖÏ_»∞.
<åÅ∞QÆ∞ U#∞QÆ∞Å∞#fl ~°^•ä xfl ZHͯ_»∞. ã¨∞tH˜`∆ ∞« Öˇ#· qÅ∞HÍO„_»#∞ "≥O@ɡ@∞ìH˘<åfl_»∞.
ǨÏ#∞=∞ L#fl „Ѩ^âÕ ßxH˜ Hõ} ∆ ÏÖ’¡ KÕ~å_»∞. JѨÙÊ_»∞ Ѩk k‰õΩ¯Ö’¡ ^Œ∞â◊≈‰õΩ<åÅ∞
HõeQÍ~Ú. „‰õÄ~° =∞$QÍÅ∞ JiKå~Ú. gi^ŒiÌ Ü«Ú^•úxfl K«∂_®Åx =Ú#∞Å∞,
ã≤^∞Œ Åú ∞, ™ê^è∞Œ ºÅ∞ ^Õ=`«Å∞ JO^Œ~∞° PHÍâ◊gkèÖ’ L`«¯O~îQ° Í KÕi K«∂ã¨∞<Î åfl~°∞.
WO„^Œl`ü qz„`« ^èŒfix HõeˆQ@@∞¡ ^èŒ#∞+¨ìOHÍ~°O KÕâß_»∞. ǨÏ#∞=∞
WO„^Œl`«∞ÅÎ ∞ Ü«Ú^ŒOú „áêiOaèOKå~°∞. Ju "ÕQOÆ QÍ WO„^Œl`ü ÉÏ} „ѨÜ∂≥ QÆO
KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. =∞ǨHÍÜ«Ú_»∞ J~Ú# PO[<ÕÜÚ« _»∞ "å\˜x =ÚHõ¯Å∞ KÕã∞¨ <Î åfl_»∞.
PHÍâ◊ =∂~°Oæ Ö’ ã¨OK«iã¨∂Î J`«xH˜ JO^Œ‰Ωõ O_® Jã¨ÇϨ <åxfl Hõeãæ ∞¨ <Î åfl_»∞. Z<Àfl
~°HÍÅ â◊~åÅ#∞ ÖÏѶ∞¨ =OQÍ ã¨Okèã∞¨ <Î åfl_»∞ ~å=} Ѩل`«∞_»∞. "å\˜x Ju `ÕeHõQÍ
`«ÑÊ≤ OK«∞H˘O@∞<åfl_»∞ "åÜ«Ú Ñ¨Ù„`«∞_»∞. J`«x ÉÏ} ^èfiŒ x, ~°^Œè ^èfiŒ x qx PHÍâ◊OÖ’
JO^Œ#O`« Z`«∞‰Î Ωõ Ü≥∞yi `«ÑÊ≤ OK«∞H˘O@∞<åfl_»∞ =∂~°∞u. XHõ~i° H˘Hõ~∞° fã≤áȉõΩO_®
Ü«Ú^ŒOú KåÖÏ¿ãѨ٠KÕâß~°∞. ZO`« KÕã<≤ å ǨÏ#∞=∞ PO`«~º° O Uq∞\’ J`«xH˜ J~°Oú
HÍÖË^∞Œ . J`«x Ju â◊H=Î̃ O`«"∞≥ #ÿ ÉÏ}ÏÅxfl =º~°"ú ∞Õ JÜ«∂º~Ú. ǨÏ#∞=∞O`«∞x,
Wã¨∞=∞O`≥·<å Ug∞KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂~Ú. ǨÏ#∞=∞#∞ "À_çOK«@O J™ê^茺O Jx
WO„^Œl`ü x~°Ü ‚ ∂« xH˜ =KåÛ_»∞. =∞i LáêÜ«∞O? „|Ǩ‡„ã¨OÎ „ѨÜ∂≥ yOz ǨÏ#∞=∞#∞
|OkèOKåe Jx xâ◊Û~ÚOK«∞H˘<åfl_»∞.
=∞O„`« ѨÓ`«OQÍ „|Ǩ‡„™êÎxfl ǨÏ#∞=∞ÃÑ· WO„^Œl`ü „ѨÜ∂≥ yOKå_»∞. Ji
g~° ÉèÜ í ∞« OHõ~∞° _≥#· ǨÏi g~°∞_»∞ „|Ǩ‡„™êÎxH˜ ÖÁOy |OkèOѨ|_®¤_∞» . Wk „|Ǩχ
ѨÓ~°fiO WzÛ# âßѨO. J~Ú`Õ Jk `«#∞ Ug∞ KÕÜ∞« ^Œ∞ J#fl ã¨OQÆu ‰õÄ_®
*Ï˝ÑH¨ Oõ =zÛOk. #=∞㨯iOz |^Œ∞_ú Ü » ∂« º_»∞. |O^è∞Œ _»∞ JÜ«∂º_»∞. D „|Ǩ‡„ãÎ̈
|O^è#Œ O `«#‰õΩ "Õ∞ÖË KÕã∞¨ OÎ ^Œx, ~å=}∞_çx K«∂¿ã J=HÍâ◊O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx, ^•x`À
J`«x Ѩ~å„Hõ=∞O, =ӺǨÏO `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û#x ÉèÏqOKå_»∞. ~åHõã∆ ∞¨ Å∞ |ÖÏ`å¯~°OQÍ
82 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
Ѩ\ ì̃ ÖÏQÆ∞`«∞<åfl, Ug∞ =∂\Ï¡_Ö» ^Ë ∞Œ . `«ÑÊ≤ OK«∞H˘<Õ „ѨÜ∞« `«fl=¸ KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . J`«x
xifiKÕ+`ì̈ #« ∞ QÆ=∞xOz ~åHõã∆ ∞¨ Å∞ =∞#∞=∞#∞ Q˘Å∞ã¨∞`À <å~° =„™êÎÅ`À Hõ>âìË ß~°∞.
„|Ǩχ =~°O Ѩx KÕãO≤ k. |OkèOѨ|_»QÍ<Õ „|Ǩ‡„ã¨Î „ѨÉÏè =O q_çzáÈ~ÚOk.
"Õ̂~ |O^èOŒ LO>Ë „|Ǩ‡„ãÎ̈ |O^èOŒ Ѩx KÕÜ∞« ^Œ∞. Jk ǨÏ#∞=∞‰õΩ =∂„`«"∞Õ `≥Å∞ã¨∞.
D q+¨Ü∞« O WO„^Œl`ü J~°Oú KÕã∞¨ H˘<åfl_»∞. `«#∞ Hõ+Ñì̈ _¨ ç |OkèOzOk JO`å
=º~°"ú ∞≥ #ÿ ^Œx ^Œ∞ódOKå_»∞. WHõ D =∂Ü«∂ HõÑ≤ =Å¡ ÅOHÍ ~å*ϺxH˜ q<åâ◊#O
`«Ñʨ ^Œ∞ Jx TÇ≤ÏOKå_»∞. Ug∞ KÕÜ∞« ÖËHõ =∞ø#OQÍ `«O„_ç ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ , Ãã#· ºO ǨÏ#∞=∞#∞
D_»∞ÛH˘x =ã¨∞OÎ >Ë KÕ~å_»∞. q+¨Ü∂« xfl JO`«\ x˜ `«O„_ç q=iOKå_»∞. ǨÏ#∞=∞#∞
K«∂ã≤ ~åHõã∆ ∞¨ ÅO^Œ~∂° ''K«OѨO_ç, #~°HOõ _ç—— Jx J~°∞ã¨∞<Î åfl~°∞.
ǨÏ#∞=∞ ~å=} ã≤OǨã¨#O ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥àÏ¡_∞» . JHõ¯_ç ÃÑ^ŒÅÌ O^Œsfl `Õiáê~°
Eâß_»∞. ~å=}∞_»∞ =∞O„`«∞Å`À ''D HÀu ZO^Œ∞‰õΩ =zÛO^À `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç—— Jx
P*Ï˝ÑO≤ Kå_»∞. "å~°∞ ǨÏ#∞=∞#∞ q=~åÅ∞ J_çQÍ~°∞. JѨÙÊ_»∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞
''<Õ<Õ ~å=∞|O@∞#∞. ǨÏ#∞=∞ <å=∞ ^èÜ Õ Ú« _çx. ã¨∞„w=Ùx =∞O„ux. ã‘`å=∂`«
N~å=Úx WÖÏ¡Å∞. #∞=Ùfi JѨÇϨ iOKå=x `≥eã≤ =∂ ~åA ##∞fl "≥kH˜ P"≥∞ *Ï_»
`≥Å∞ã¨∞HÀ=∞x ^ŒH˜∆} k‰õΩ¯‰õΩ ѨOÑ≤`Õ WHõ¯_» LO^Œx `≥Å∞ã¨∞H˘x ÅOHõ KÕ~å#∞.
^Œ∞ã¨~Î "° ∞≥ #ÿ ã¨=Ú„^•xfl J=bÅQÍ ^•\Ï#∞. Wk <å â◊HΘ HÍ^Œ∞ N~å=Úx k=º
qÉè∂í u =∂„`«"∞Õ ...—— Jx K≥áêÊ_»∞ – Hõ#∞Hõ â◊x Ñ‘_® ÉÏkè`∞« Å∞ â◊x"å~°O <å_»∞
ã¨∞O^Œ~H° ÍO_»Ö’x D #ÅÉè̌· Zxq∞^Œ= ã¨~#æ° ∞ ÉèHí `Î̃ À Ѩ~¿°î ãÎ P Ñ‘_» #∞Oz q~°Q_Æ »
á⁄O^Œ∞`å~°∞.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 83
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–33
™œO^Œ~º° HÍO_»
"≥∞„ÿ `ÕÜ∞« =∞ǨÏi¬ Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬H˜ JO[e Ѷ∞¨ \˜Oz ''=∞ǨÏs¬! ã¨∞O^Œ~°
HÍO_»Ö’x 48= ã¨~Hæ̂° JO`«\ ˜ =∞Ç≤Ï=∞ LO>Ë, Jã¨Å∞ ã¨∞O^Œ~H° ÍO_» „Ѩu ã¨~‰æ° Ωõ
=∞Ǩ`«‡ºO L#flk, LO@∞O^Œx `À™ÈÎOk. Jã¨Å∞ P HÍO_»‰Ωõ ã¨∞O^Œ~° HÍO_» J<Õ
¿Ñ~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ =zÛOk? JO^Œ∞Ö’x ™œO^Œ~º° O Uq∞\˜? JO`«\ ˜ áê~åÜ«∞}
„QÆO^èŒO QÆ∞iOz q=iOK«O_ç—— Jx HÀ~å_»∞. Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬ q=iOK«@O
"≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞.
"åb‡H˜ =∞ǨÏi¬ ~°zOz# ~å=∂Ü«∞}"Õ∞ Pk HÍ=ºO. JO^Œ∞Ö’ U_»∞
HÍO_»Å∞<åfl~Ú. ÉÏÅ, JÜ≥∂^躌 , H˜+¯¨ O^è,Œ ã¨∞O^Œ~,° Ü«Ú^Œ,ú L`«~Î ° HÍO_»Å∞. JO^Œ∞Ö’
J~Ú^Œ=^Õ ã¨∞O^Œ~H° ÍO_». N~å=Úx [##O #∞O_ç uiy "≥‰· Ωõ O~îåxH˜ KÕ̂~ =~°‰Ωõ
L#fl K«i„`« JO`å ~å=∂Ü«∞}OÖ’ xH˜∆ѨÎO KÕâß_»∞ PkHõq "åb‡H˜ =∞ǨÏi¬.
~å=∂Ü«∞}O =∞#‰õΩ Ѩq„`« Ѩ~h°î Ü«∞ „QÆO^èOŒ . WuǨã¨O. nxfl Ѩ~¿°î ãÎ áêáêÅ∞
`˘ÅyáÈ`å~Ú. z`«âÎ √◊ kú`À áê~åÜ«∞}O KÕ¿ãÎ HÀi# HÀiHõÅ∞ f~°∞`å~Ú.
ã¨∞O^Œ~°HÍO_»#∞ ''ǨÏ#∞=∞kfi[Ü«∞O—— Jx ‰õÄ_® Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. nxx
áê~åÜ«∞}O KÕ¿ãÎ PѨ`∞« ÅÎ xfl `˘ÅyáÈ`å~Ú. XHõ~H° Oõ QÍ ''ã¨~åfi~°ú zO`å=∞}˜——
Jx ã¨∞O^Œ~°HÍO_»#∞ JO\Ï~°∞. J~Ú`Õ ã¨∞O^Œ~°HÍO_» áê~åÜ«∞}‰õΩ H˘xfl
xÜ«∞=∂Å∞<åfl~Ú. Jq QÆ∞~°∞ =ÚY`å `≥Å∞ã¨∞H˘x ÉèHí `Î̃ À, nHõ`∆ À áê~åÜ«∞} KÕ¿ãÎ
Jxfl Ѷ¨e`åÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. ã¨∞O^Œ~°HÍO_»Ö’x áê„`«Åhfl |Ǩï ã¨∞O^Œ~°OQÍ
LO\Ï~Ú. JO^Œ∞Ö’x „Ѩ^âÕ ßÅ∞ ‰õÄ_® ã¨∞O^Œ~`° ~« O° QÍ LO\Ï~Ú. ã¨xfl"ÕâßÅ∞,
~°K<« å q^è•#O, Ѩ^•Å ‰õÄ~°∞Ê, J~°ú Q“~°=O, JÅOHÍ~° qt+ì̈`,« =∞<À ÉèÏ"åÅ∞,
Hõ^#Œè OÖ’ L„`«∞¯+ì̈`« Hõ^ÖŒä ’ P#O^ŒO Jhfl ã¨∞O^Œ~åu ã¨∞O^Œ~O° QÍ LO_»@O =Å¡
D HÍO_»‰Ωõ ã¨∞O^Œ~° HÍO_» J<Õ K«H¯õ x ¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïì_∞» =∞ǨÏi¬.
''ã¨∞O^Œ̂~ ã¨∞O^Œ~À ~å=∞ó ã¨∞O^Œ̂~ ã¨∞O^Œs Hõ^•ä – ã¨∞O^Œ̂~ ã¨∞O^Œs ã‘`å
ã¨∞O^Œ̂~ ã¨∞O^Œ~°O =#O ã¨∞O^Œ̂~ ã¨∞O^Œ~°O HÍ=ºO ã¨∞O^Œ̂~ ã¨∞O^Œ~°O HõÑ≤ó –
ã¨∞O^Œ~ˆ ã¨∞O^Œ~O° =∞O„`«O ã¨∞O^Œ~ˆ H˜O # ã¨∞O^Œ~ó° —— Jx =∞ǨhÜ«ÚÅO^Œi
„ѨâO◊ ã¨Å#∞ á⁄OkOk. ''ã¨∞O^Œ~° ǨÏ#∞=∞#‡O„`«O—— D HÍO_»Ö’ LO^Œx qA˝Å
ÉèÏ=#. =∂@Ö’ =i‚OK«@O Hõ+Oì¨ . K«kq J#∞Éèqí OKåe. N~å=Ú_»∞ ã¨∞O^Œ~°
84 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
~°ÑÚ¨¶ ~å=Ú_»∞. ѨÙO™êO "≥∂ǨÏ# ~°∂áêÜ«∞ Jx Ñ≤Å∞=|_»"¤ å_»∞. ã‘`å=∂`« [QÆ^HÕ õ
™œO^Œ~º° =¸iÎ. ~å=∂Ü«∞} Hõ^ÖŒä ’¡ Jxfl\˜HOõ >Ë D Hõ^Œä Ju ã¨∞O^Œ~"° ∞≥ #ÿ k.
ÅOHõÖ’x =<åÅ∞ ^Œ∞~åæÅ∞, Éè=í <åÅ∞ Jhfl ã¨∞O^Œ~`° åfixH˜ „ѨfHõÖ.Ë P =<åÖ’¡
ã‘`å^Õq ‰õÄ~°∞Û#fl Jâ’Hõ =#O J`«ºO`« ã¨∞O^Œ~"° ∞≥ #ÿ k. ã¨∞O^Œ~° HÍ"åºÅÖ’ Ju
Ö’Hõ ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ#k ã¨∞O^Œ~°HÍO_». ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ# HõÑ≤ „âı+¨µªÅÖ’ HõÑ≤ =ˆ~}∞º_»∞
ǨÏ#∞=∞ ã¨∞O^Œ~° `Õ*’, |Å â∫~°º ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. ã¨^Àº Ѷ¨e`åxfl WKÕÛ ã¨∞O^Œ~°
=∞O„`åÅ`À ã¨∞O^Œ~H° ÍO_» =∞O„`«O Ju ã¨∞O^Œ~"° ∞≥ #ÿ k. QÍÜ«∞„f =∞O„`«O D
HÍO_»Ö’ „Ѩu+≤Oì Ѩ|_çOk. ã¨∞O^Œ~° HÍ"åºÅÖ’ WO`«‰Ωõ q∞Oz# ™œO^Œ~º° O WOÔHHõ¯_®
ÖË^∞Œ Hõ#∞Hõ ™œO^Œ~º° ÖËHõ ã¨∞O^Œ~H° ÍO_» J<Õ ¿Ñ~°∞`À „Ѩã^≤ "úŒ ∞≥ #ÿ k. JÖÏO\˜ ã¨∞O^Œ~°
~å=Ú_ç ã¨∞O^Œ~° ~°∂ѨO =ÚÃÑÊ· ù =¸_À ã¨~æ° #∞O_ç =i‚OKå_»∞ =∞ǨÏi¬ "åb‡H˜.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 85
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–34
N ǨÏ#∞=∞`ü ã¨∂HõOÎ
''N=∂<£ ã¨~fi° ã¨~fi° ÅHõ}∆ ã¨OѨ#fló, [Ü«∞„Ѩ^óŒ , ã¨~åfiÉè~í }° Éè∂í +≤`ó«
L^•~°ó, =∞Ǩϟ#fl`« L„ëêì~∂° _èó» , Hˆ ã¨s „Ñ≤Ü∞« #O^Œ#ó, "åÜ«Ú `«#∂[ó, Ü«∞^èKÕ Û«
ѨOáê f~° qǨi, QÆO^èŒ =∂^Œ# ã¨OKås, ¿ÇÏ=∞ „áêHÍ~åOz`« Hõ^mŒ =<åO`«~°
x"åã¨ó, Ѩ~=° ∂`å‡, =# K«~° âßѨ q"≥∂K«#, ¿ÇÏ=∞ =~å‚, <å<å ~°`fl« Yz`å=∞=¸Åº
`«~åO, "Õ∞Y ÖÏOK« ã¨fi~À‚flѨg`åO, H“âıÜ∞« =„ãÎ̈OK« a„ÉèÏ}ó, ã¨<å`«#ó, Ѩ~=° ∞
ѨÙ~°∞+¨ó, =∞Ǩ|Åó, J„Ѩ"∞Õ Ü«∞ „Ѩ`åѨ âßb, ~°[`« =~°ó‚ , â◊√^Œú ã¨Ê\˜Hõ ã¨OHÍâ◊ó,
ѨOK« =^Œ#ó, ѨOK« ^Œâ◊ <Õ„`«ó, ã¨HÅõ k"庄ã¨Î ^è•s, N ã¨∞=~°ÛÖÏ ~°=∞}ó, =∞¿ÇÏO„^•k
J+ì̈ kHÍÊÅHõ „uÜ«∞Oâ◊n~æ åfi} =Úx QÆ∞} QÆO^è~Œ fi° Ü«∞Hõ∆ H˜#fl~°, ѨÙ#flQÍã¨∞~° ѨÓl`«
áê^Œ Ѩ^‡Œ Ü«ÚQÆàó◊ , <å<å =~°ó‚ , HÍ=∞ ~°∂Ѩó, HÍ=∞Kåió, Ü≥∂y^èºÕ Ü«∞ó, N ǨÏ#∞=∂<£
PO[<ÕÜ∂≥ , q~å„_»∂Ñ‘, qâßfi`å‡, qâ◊fi~°∂áê, Ѩ=# #O^Œ#:, áê~°fif Ѩل`«ó, Dâ◊fi~°
`«#∂[ó, ã¨HÅõ =∞<À ~°^•è <Àfl ^Œ^•`«∞——.
W^ŒO N ǨÏ#∞=∞`«∂ºHõÎ Ü≥∂ nè=∂<£ UHõ "å~°ó, Ѩ~ˆ ^î •ºk ã¨~ˆ fiÉè’º áê¿ÑÉè’º
q=ÚHÀÎ, Éè∂í Ü«∂`ü. kfi"å~°O Ü«∞k Ѩ~ˆ `î ü ã¨=∞ãÎ̈ f~°ú ™êfló ã¨~fi° "Õ^OŒ QÆ áê~° QÆâÛ◊
Éè∂í Ü«∂`ü. „u"å~°O Ü«∞ó Ѩ~ˆ `î ü N ǨÏ#∞=∞`ü ™êÜ«Ú[ºO „áêѨÙflÜ«∂`üó ã¨~åfi<£
HÍ=∂#"åáÈflu—— nx J~°ú q=~°}–
N=∞O`«∞_»∞, ã¨~fi° ÅHõ}∆ ÏÅ`À ‰õÄ_ç# "å_»∞, [Ü«∞„Ѩ^∞Œ _»∞, ã¨~fi° PÉè~í }° ÏÅ`À
â’aèOKÕ"å_»∞, L^•~°QÆ∞}O L#fl"å_»∞, XO>ˇ#∞ "åǨÏ#OQÍ HõÅ"å_»∞, ˆHã¨iH˜
„Ñ≤Ü∞« "≥∞#ÿ ‰õΩ=∂~°∞_»∞, "åÜ«Ú^Õ=Ùx Ѩل`«∞_»∞, Wëêì#∞™ê~°O ѨOáê #k f~°OÖ’
ã¨OK«iOKÕ"å_»∞, QÆO^èŒ =∂^Œ# Ѩ~°fi`« x"åã≤, ã¨~°fi „áêHÍ~åÅ∞ L#fl |OQÍ~°∞
J~°\ ˜ `À@ÅÖ’ x=ã≤OKÕ"å_»∞, Ѩ~°=∂`«∞‡_»∞, =#K«~åʼnõΩ âßѨ q"≥∂K«#O
HõeOæ z#"å_»∞, |OQÍ~°∞ ~°OQÆ∞ â◊s~°O HõÅ"å_»∞, J=¸Åº"≥∞#ÿ #= ~°`åflÅ∞ á⁄ky#
Ǩ~åÅ∞, "Õ∞YÅ, |OQÍ~°∞ Ü«∞*’˝Ñg¨ `«O, Ѩ@∞ì |@ìÅ∞ ^èiŒ Oz#"å_»∞, ã¨<å`«#∞_»∞,
Ѩ~=° ∞ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞, =∞Ǩ |Å=O`«∞_»∞, Z^Œ∞~°∞ ÖËx „Ѩ`åѨO`À â’aèOKÕ"å_»∞, "≥O_ç
~°OQÆ∞, â◊√^Œú ã¨Ê\˜Hõ =~å‚Å`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# `Õ[ã¨∞û#fl"å_»∞, J~Ú^Œ∞ =ÚMÏÅ`À
Ѩk¿ÇÏ#∞ <Õ„`åÅ`À, ã¨~°fi k"庄™êÎÅ∞ HõÅ"å_»∞, ã¨∞=~°ÛÖÏ ^Õq =∞<ÀǨÏ~°∞_»∞,
=∞¿ÇÏO„^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ J+ì̈ kHÍÊʼnõΩÅ KÕ`,« =∞ÃÑÊ· ù =¸_»∞ HÀ@¡ ^Õ=`«Å KÕ`«
86 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
=Ú#∞Å∞, QÆO^è~Œ ∞° fiÅ∞, Ü«∞‰õΩ∆ Å∞, H˜#fl~°∞Å∞, Ѩ#flQÆ∞Å∞ Jã¨∞~°∞ÅKÕ`« ѨÓlOѨ|_ç#
áê^ŒÑ^¨ •‡Å∞ HõÅ"å_»∞, J<ÕHõ =~å‚Å∞, J<ÕHõ HÍ=∞ ~°∂áêÅ∞ ^èiŒ OKÕ"å_»∞. J^Œ$â◊º
ã¨OKå~°O KÕ¿ã Ü≥∂QÆ∞Å KÕ`« ^蕺xOѨ|_Õ"å_»∞, J~Ú# N ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞,
PO[<ÕÜÚ« _»∞, q~å\ò ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞, qâßfi`«∞‡_»∞, qâ◊fi~°∂ѨÙ_»∞, Ѩ=# #O^Œ#∞_»∞,
áê~°fif Ѩل`«∞_»∞, Dâ◊fi~° ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ã¨HÅõ =∞<À~°^•è Å#∞ WK«∞ÛQÍHõ——.
D ǨÏ#∞=∞`«∂ûHÍÎxfl |∞kú=∞O`«∞_»∞ XHõ¯™êi Ѩ~î°#O KÕ¿ãÎ ã¨~°fi áêѨ
q=Ú‰õΩÎ_Ò`å_»∞. Ô~O_»∞™ê~°∞¡ KÕ¿ãÎ ã¨~°fi f~å÷ÅÖ’ ™êfl#O KÕã≤# Ѷ¨ÅO, "Õ^Œ
"Õ^•OQÍÅ#∞ K«kq# Ѷe¨ `«=Ú á⁄O^Œ∞`å_»∞. =¸_»∞™ê~°∞¡ K«kq`Õ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x
™êÜ«Ú[ºO á⁄O^Œ∞`å_»∞.
ǨÏ#∞=∞O`«∞x ~°∂ѨO ZÖÏ LO@∞O^ŒO>Ë Jxfl Ö’HÍÅÖ’ L#fl ÖÏ=}ºO
JO`å áÈ`«áÈã≤#@∞¡ LO@∞O^Œ@. ^Õ=`«ÖË P ~°∂áêxfl K«∂ã≤ Pâ◊Û~°ºÑ¨_`» å~°@.
|e+¨"ì ∞≥ ,ÿ á⁄_»"#·≥ P ^ÕÇ¨ xfl, Ju á⁄_»"#·≥ "åÖÏxfl, "å#~° PkèÑ`¨ åºxfl `«ÅK«∞H˘O@∂
ÉèHí `Θ À Hõà√◊ § =¸ã¨∞H˘O\Ï~°@. *ÏO|=O`«∞_»∞, JOQÆ^∞Œ _»∞, #Å∞_»∞ hÅ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
"å~°O`å ~°H‰∆õ Ωõ Å∞QÍ xÅ|_ç ¿ã= KÕã∂¨ Î LO\Ï~°@. J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ ѨÙÊ_»∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞
~°HO∆˜ K«\ÏxH˜ J<ÕHõ ~°∂áêÅ∞ ^èiŒ ™êÎ_@ » . P„t`«∞Å#∞ ~°Hã∆˜ ∂¨ ,Î ^Œ∞+¨µ#ì ∞ tH˜ã∆ ∂¨ Î
‰õÄ_® x`«º „‰õΩ`åºÅÖ’ U=∂„`«O J*Ï„QÆ`Ϋ K«∂Ñ≤OK«‰Ωõ O_® LO\Ï_»@. ǨÏ#∞=∞O`«∞x
J#∞„QÆÇϨ O á⁄O^Œ\ÏxH˜ H˘O^Œ~∞° PÜ«∞# q„QÆÇ¨ Å#∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ W™êÎ~@ ° . â◊pѨu
^Õ"OÕ „^Œ∞_»∞ QÆO^èŒ =∂^Œ# Ѩ~fi° `«O ^ŒQ~æÆ ° ã¨~ã° ∞¨ û =^ŒÌ `«∂~°∞Ê =ÚYOQÍ, ǨÏ#∞=∞
q„QÆÇ¨ xfl ™ê÷ÑO≤ z ™È΄`åÅ∞ KÕã≤ ѨÓlOKå_»∞. ^è~Œ ‡° ~åA ^ŒH} ∆˜ k‰õΩ¯Ö’ q„QÆÇϨ
„Ѩu+¨ì KÕã≤ hÅ∞_çH˜ WKåÛ_»∞, x~°∞u <≥~· ∞° u k‰õΩ¯# q„QÆÇϨ O ÃÑ\˜ì ѨÓlOz Ѩ#ã¨∞_çH˜
ã¨=∞iÊOKå_»∞. ѨtÛ=∂# =~°∞}∞_»∞ „Ѩu+¨ì KÕã≤ QÆO^èŒ =∂^Œ#∞_çH˜ WKåÛ_»∞.
"åÜ«∞=ºOÖ’ "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ <≥ÅH˘eÊ, ã¨∞¿+#∞_çH˜ ã¨=∞iÊOKå_»∞. Jyfl PˆQflÜ«∞OÖ’
ÃÑ\˜ì q#`«∞_çH˜KåÛ_»∞. L`«Î~å# ‰õΩÉË~°∞_»∞ ™ê÷Ñ≤Oz "≥∞ÿ#∞Ì#‰õΩ JѨÊyOKå_»∞.
Dâß#ºOÖ’ t=Ù_»∞ U~åÊ@∞ KÕã≤ kfiq_»∞_çH˜ WKåÛ_»∞. D q^èOŒ QÍ kHÍÊʼnõΩÅO`å
ǨÏ#∞=∞ q„QÆÇ¨ Å#∞ <≥ÅH˘eÊ, ѨÓlOz `«iOKå~°∞. JHõ¯_Õ ^ŒQ~æÆ Ö° ’ L#fl P"åÅ
™êQÆ~O° Ö’ ™êfl#O KÕ¿ãÎ áêáêÅ∞ áÈ`å~Ú. JO^Œ∞Ö’ Ѩã∞¨ Ѩ٠~°OQÆ∞ Hõ=∞ÖÏÅ∞
HõàH◊ àõ ‰◊ Ωõ qO`« â’Éè#í ∞ KÕ‰Äõ ~°∞™êÎ~Ú. ~å[ ǨÏOã¨Å∞, K«„Hõ "åHÍÅ∞ P [ÅOg∞^Œ
u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. JѨû~° QÆ}O #$`åºÅ∞ KÕã∞¨ OÎ \Ï~°∞. =∞O„`åÅ#∞ Láêã≤ã∂¨ Î
LO\Ï~°∞. QÆO^èŒ =∂^Œ# QÆ∞ǨÏÖ’ ~°`fl« ã≤OǨã¨#O g∞^Œ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ zkfiÖÏã¨OQÍ,
N~å=∞ <å=∞ ^蕺#O`À, J~° =¸ã≤# Hõ#∞flÅ`À, Éè‰í Ωõ ÅÎ ã¨O^ÕÇϨ x=$uÎ KÕã∂¨ Î
„u=¸~åκ`«‡Hõ ã¨fi~°∂ѨOQÍ "≥eyáÈ`«∞O\Ï_»∞.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 87
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–35
N~å=Úx QÆ∞} ™œO^Œ~åºÅ∞
"≥∞ÿ„`ÕÜ«∞ =∞ǨÏi¬ Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬x N~å=Úx QÆ∞} ™œO^Œ~åºÅ#∞
=i‚OK«=∞x HÀ~å_»∞. ^•xH˜ PÜ«∞# ã¨∞O^Œ~H° ÍO_»Ö’ P q+¨Ü∂« Åhfl L<åflÜ«∞x
K≥Ñ≤Ê `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. N~å=Ú_»∞ Hõ=∞ŠѨ„`å‰õ∆Ω_»∞, ã¨~°fir=ÙÅ =∞<ÀǨÏ~°∞_»∞.
=∞Oz ~°∂ѨO, ^•H˜} ∆ º ã¨fiÉèÏ=O L#fl"å_»∞. ã¨~fi° QÆ∞}ÏÅ ~åjÉè∂í `« =¸iÎÜ∞Õ
~å=∞=¸iÎ. ã¨∂~°º ã¨=∂# `Õ[ã¨∞û, Éè∂í q∞ =O\˜ F~°∞Ê. |$ÏǨÏã¨Êu |∞kú, WO„^Œ∞x
H©iÎ HõÅ"å_»∞. ã¨~fi° [# ~°H} ∆õ , Hõ„∆ uÜ«∞ ^è~Œ ‡° áêÅ#, Ö’Hõ^~Œè ‡° ~°H}
∆õ L#fl"å_»∞.
=~å‚„â◊=∂ʼnõΩ, <åÅ∞QÆ∞ =~å‚ʼnõΩ ~°H‰∆õ Ωõ _»∞. =∞~åº^•xÅÜ«Ú_»∞. `Õ*’=O`«∞_»∞,
ã¨~fi° ѨÓAº_»∞. „|ǨχK«~º° „=`« Ѩ~åÜ«∞}∞_»∞, áê^è∞Œ [# =ÙѨHÍi. SÇ≤ÏHÍ=Ú+≤‡Hõ
^è~Œ å‡Å∞ `≥eã≤# "å_»∞. ~å[º q^ŒºÖ’ ã¨∞tH˜`∆ ∞« _»∞. =∞Oz =∂@ÖË q<Õ ã¨fiÉèÏ=O.
â◊„`«∞ǨÏ$^ŒÜ∞« "Õk. jÅ, q#Ü«∞ ã¨OѨ#∞fl_»∞. â◊„`«∞^Œ=∞#∞_»∞. Ü«∞Aˆ~fi^•^躌 Ü«∞#
Ѩ~°∞_»∞. ^èŒ#∞ˆ~fi^Œ áê~°OQÆ`«∞_»∞. "Õ^Œ "Õ`«ÎʼnõΩ ѨÓAº_»∞. "Õ^•OQÆ ~°Ç¨Ï㨺
q*Ï˝x.
N~å=Ú_»∞ ã¨`«º, ^èŒ~å‡#∞ ~°‰õΩÎ_»∞. Pi˚Oz# ^èŒ<åxfl Ü«∂K«‰õΩÅH˜zÛ
HÍáê_Õ"å_»∞. ^Õâ◊HÍÅ qkèQÍ Ñ¨#∞Å∞ KÕ¿ã"å_»∞. „Ѩ[ÅO^Œih ã¨=∂#OQÍ
K«∂¿ã"å_»∞. JO^ŒiH˜ S+¨µ_ì .Õ WѨÙÊ_»∞ ã‘`å ^Õq QÆ∞iOz Ѩ~åâ◊~∞° _»∞ q=iã¨∞<Î åfl_»∞
– ''WKåÛù *Ï˝# „H˜Ü∂« â◊H„Î̃ `«Ü∞« O Ü«∞^•ƒù=™ê^è#Œ O – `å„^ŒƒÇ¨Ï‡ ã¨`åÎ ™ê=∂#ºO
ã‘`å ã¨`fi« =Úáê㨇¿ÇÏ—— J<Õ WKåÛù, *Ï˝#, „H˜Ü∂« â◊‰Ωõ ÖÎ #·ˇ =¸_çO\˜H˜ ÉèÏ=O,
™ê^è#Œ O J~ÚO^À, P ™ê=∂#º"≥∞#ÿ „|Ǩχ ã¨`ÎÕ ã‘`å`«`Ϋ fiO Jx K≥áêÊ_»∞. nxfl
ѨÓiÎQÍ q=iã¨∞<Î åfl_»∞ –
''^Õ"åó "≥„· Ѩ*ÏѨu =∞„|∞=<£, HÍ ã‘`å ~°∂Ѩ q∞u, ã¨ÇϨ Ÿ"åK« „Ѩ*Ï Ñ¨uó
– ™ê ã‘`å Wu =¸Å „ѨH$õ u ~°∂Ѩ`åfi `å ã‘`å „Ñ¨H$õ u 㨇 $`å „Ñ¨}= „ѨH$õ u
~°∂Ѩ`åfi, ã‘`å „Ñ¨H$õ u ~°∞K«º`Õ – ã‘`å Wu „u=~傺`«‡Hõ™êH∆Í <å‡Ü«∂=∂~¸ Éè"í `Õ ü
– q+¨µó‚ „ѨÑO¨ K« c[O K« =∂Ü«∂ HÍ~°, LK«º`Õ. ã¨ÇϨ HÍ~° ã¨`º« =∞=∞$`«O, „áêÑÎ̈ó
™È=∞â◊Û H©~ºÎ° `Õ – `åHÍ~° ™êÎ~° ÅH∆͇ K« "≥~· å[ó „Ѩ™êÎ~å 㨇 $`«ó – WHÍ~° ~°∂Ñ≤}©
™È=∂=∞$`å =Ü«∞ "å^Õ =ºÅOHÍ~° ã¨~[° =∞øHÎ̃HÍ^•ºÉè~í } ° ÅO„‰õΩ`« =ºHõÎ ~°∂Ñ≤}©
Éè=í u – „Ѩ^=Œè ∂ â◊|Ì „|Ǩχ =∞~¸, ™êfi^蕺ܫ∞ HÍÖË „Ѩã<¨ åfl L^•ƒù=# HÍs,
88 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
HÍu‡HÍ, kfifÜ«∂ Éèí∂`«ÖË Ç¨ÏÖÏ„ˆQ ã¨=Ú`«Ê<åfl, `«$fÜÕ∞ W"å= HÍi}© J=ºHõÎ FO Ü≥∂ "≥· N~å=∞ K«O„^Œó 㨠ÉèQí "Æ å<£ J^≥· fi`« Ѩ~=° ∂#O^•`«‡ Ü«∞`«Ê~°O
ã¨fi~°∂áê Éèí=fu ã‘`å W`«ºÇ¨Ï~°Ou, â∫ #H©ÜÕ∞ N ™êxfl^茺 =âß[˚QÆ ^•#O^Œ „|ǨχO Éè∂í ~°∞ƒù=ã¨∞û= ãÎ̈Ãㇷ #=∞ó
HÍi}©, L`«ÊuÎ ã≤u÷ ã¨OǨ~° HÍi}©, ã¨~fi° ^ÕÇÏ≤ <åO, ã‘`å ÉèQí =Æ f *Ë̋Ü∂« —— Jx FO Ü≥∂ "≥· N~å=∞ K«O„^Œó 㨠ÉèíQÆ"å<£ Ü«∞™êÛYO_≥·Hõ ~°™ê`å‡, Éèí∂~°∞ƒ=ã¨∞û=
''ã‘`ÀѨx+¨`∞« —Î — #∞O_ç P"≥∞ ã¨fi~°∂áêxfl q=iOKå_»∞. nx ÉèÏ=O – ã‘`« =¸Å ã¨ÎÃã·‡#=∞ó
„ѨH$õ u. „Ѩ}= ã¨fi~°∂Ñ≤}.˜ ã‘`« J<Õ ¿Ñ~°∞`À =¸_»∞ =~å‚Å∞<åfl~Ú. „u=~åfl`«‡Hõ"∞≥ #ÿ k FO Ü≥∂ "≥· N~å=∞ K«O„^Œó 㨠ÉèQí "Æ å<£ Ü«∞K«Û „|Ǩ‡#O^•=∞$`«O Éè∂í ~°∞ƒ=ã¨∞û=
ã‘`.« P"≥∞ „Ѩ`º« Hõ=∆ ∂Ü«∞. „ѨÑO¨ KåxH˜ q+¨µ=‚ Ù (ã¨) c[=Ú. =∂Ü«∂=∞~Ú D ã¨ÎÃã·‡#=∞ó
HÍ~°OQÍ K≥Ñʨ |_çOk. 㨠HÍ~°O ã¨`åºxH˜, J=∞$`« ã≤kHú ˜ ™È=∂xH˜ HÍ~°}O. `« FO Ü≥∂ "≥· N~å=∞K«O„^Œó 㨠ÉèQí "Æ å<£ Ü«∞`åÎ ~°HOõ „|Ǩχ Éè∂í ~°∞ƒ=ã¨∞û= ãÎ̈Ãㇷ #=∞ó
HÍ~°O ÅH©; c["≥∞#ÿ N HÍ~åxH˜ ã¨OHˆ `«O. WHÍ~° ~°∂Ñ≤}˜ J~Ú# =∞Ǩ =∂Ü«∞ ã¨∂Hõ∆ ‡OQÍ g\˜ J~°Oú – J^≥· fi`« Ѩ~=° ∂#O^Œ∞_»∞, Ѩ~„° |ǨχO, Éè∂í Ö’Hõ Éè∞í =~À¡Hõ
J=ºHõÎ ~°∂Ñ≤}˜ J~Ú<å, ™È=Úx ÖÏQÍ J=∞$`« ã¨fi~°∂Ñ≤}.˜ =Ú`åºÅ∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ã¨∞=~À¡H=õ ÚÅ∞ `å<Õ J~Ú, JYO_≥H· õ ~°™ê`«‡‰õΩ_»∞, „|Ǩ‡#O^•=∞$`« ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞,
PÉè~í } ° Ï#∞ ^èiŒ Oz LO@∞Ok. "≥Ú^Œ@ â◊|Ì „|Ǩχ=∞~ÚQÍ, ™êfi^蕺ܫ∞# HÍÅOÖ’, `å~°Hõ „|Ǩχ=Ú J~Ú# N~å=∞Ü«∞O„^Œ ÉèQí "Æ å#∞xH˜ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
Láêã¨<å HÍÅOÖ’ P`«‡ ~°∂Ñ≤}Q˜ Í, „Ѩã#¨ fl"≥∞,ÿ ~Ô O_»= ™êi Éè∂í q∞Ö’ <åQÆe z=~° ''qâßfiHÍ~°O, =∞Ǩ q+¨µO‚ , <å~åÜ«∞} =∞<å=∞Ü«∞O – Ѩi ѨÓ~å‚#O^Œ q[#O
[x‡OzOk. nxH˜ L^•Ç¨Ï~°} P"≥∞ÜÕ∞ N~å=Úx ã¨xflkèÖ’ [QÆ^•#O^Œ HÍi}˜QÍ, Ѩ~°O *’ºu ã¨fi~°∂Ñ≤}˜O – =∞#™ê ã¨O㨇~å<£ „|Ǩ‡`«∞ëêì= Ѩ~° g∞â◊fi~°O—— –
ã¨$+≤ì ã≤uú ã¨OǨ~° HÍi}˜QÍ L#flk Jx ''â∫#H©Ü∞« O—— JOwHõiOzOk. P"≥∞ ã‘`.« qâßfixH˜ P^è•~°"≥∞ÿ#"å_»∞, =∞Ǩ q+¨µ‚_»∞, <å~åÜ«∞}∞_»∞, J<å=∞Ü«Ú_»∞,
P ã‘`Õ ã¨~fi° r=ÙÅÖ’ ÉèQí =Æ u JO>Ë =∂~ÚQÍ LOk. ѨiѨÓ~å‚#O^Œ∞_»∞, Ѩ~°O*’ºu ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ J~Ú# N~å=∞K«O„^Œ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞xH˜
''N~å=∞ `å~°Hõ LѨx+¨`∞« —Î —Ö’#∞ ''N ~å"≥∂`«~Î `° åÑ≤ #∞ºÑ¨x+¨`∞« —Î —Ö’#∞ =∞#ã¨∞Ö’ ã¨O㨇i™êÎ#∞.b
L#fl N~å=∞ ~°Ç¨Ï™êºxfl =∞ǨÏi¬ =∞m§ qâı¡+≤Oz K≥áêÊ_»∞ – ''HÍ=∞ ~°∂áêÜ«∞
~å=∂Ü«∞, #"≥∂ =∂Ü«∂ =∞Ü«∂Ü«∞K« – #"≥∂ "Õ^•k ~°∂áêÜ«∞, FOHÍ~åÜ«∞ #"≥∂
#=∞ó——
''J^Œ Ç‘Ï#O ÉèÏ~°^•fi[ó Ѩ„ѨKÛ« Ü«∂[flº =ů ºO H˜O `å~°HOõ ? H˜O `åsu? ã¨ÇϨ Ÿ"åK«
Ü«∂[flº =ů º ™êÎ~°HõO n~å…#Å aO^Œ∞ ѨÓ~°fiHõO, n~å…#ÅO ѨÙ#~å‡Ü«∞
#=∞K«ÛO„^•Ü«∞, #"≥∂ Éè„í ^•Ü«∞ #=∞ W`Àº#΄^ŒƒÇ¨‡u‡Hõ– ã¨zÛ^•#O^•ÉèϺ – W`«∞º
áêã≤`«"店—
nx ÉèÏ=O – N~å=Ú_»∞ =∂Ü«∂=∞Ü«Ú_»∞, "Õ^•k ~°∂ѨÙ_»∞, FOHÍ~°
~°∂ѨÙ_»∞ Jx ~å=∞ ѨÓ~°fi`åÑ≤`∞« ºÑ¨x+¨`∞« Î K≥ÑÊ≤ Ok. `å~°HOõ JO>Ë n~°… J HÍ~°O`À
(~å) J<Õ Jyfl c[O J~Ú# ~°HÍ~°O aO^Œ∞=Ù`À ‰õÄ_ç`Õ ''~åO—— J=Ù`«∞Ok. `«~∞° "å`«
=∞Ü«∂Ü«∞#=∞ó J<Õk LOk. g\˜x HõeÑ≤`Õ ''~å=∂Ü«∞ #=∞ó—— J=Ù`«∞Ok. n<Õfl
`å~°HOõ JO\Ï~°∞. D `å~°HÍxfl ''~åO ~å=∞ K«O„^•Ü«∞ #=∞ó—— Jx, ''~åO ~å=∞
Éè„í ^•Ü«∞ #=∞ó—— Jx ~Ô O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ K≥|∞`å~°∞. D =¸_»∂ `å~°Hõ =∞O„`åÖË.
D q^èŒOQÍ FOHÍ~°O `«`«fiã¨fi~°∂ѨO, „|Ǩχ ã¨fi~°∂Ѩ=¸ J~ÚOk. g\˜x
ã¨zÛ^•#O^Œ ~°∂ѨOQÍ Láêã≤OKåÅx D LѨx+¨`∞« Î K≥ÑÊ≤ Ok.
N~å=Úx ã¨~fi° ^Õ"å`«‡Hõ ã¨fi~°∂ѨOQÍ #ÅÉè·ˇ U_»∞ =∞O„`åÅ∞ K≥áêÊ~Ú.
JO^Œ∞Ö’ =ÚYº"≥∞#ÿ <åÅ∞QÆ∞ =∞O„`åÅ∞ –
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 89 90 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO

N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–36
ǨÏ#∞=∞ *ÏO|=O`«∞Å∞ Z=~°∞?
Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬x "≥∞„ÿ `ÕÜÚ« _»∞ D „Ѩâfl◊ #∞ J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ PÜ«∞#
''`å~°™ê~ÀѨx+¨`—ü — D q+¨Ü∂« xfl ÉÏQÍ q=iOzO^Œx K≥Ñʨ @O „áê~°OaèOKå_»∞.
''J^äŒ ÃÇÏ· #O Éè~í ^° •fi[ó „ѨÑK¨ Û« ù Ü«∂[flº =ů ºO H˜O`å~°HOõ ? H˜O `å~° Ü«∞fu?
ã¨ÇϨ Ÿ"åK« Ü«∂[flº ů ºó – FO #"≥∂ <å~åÜ«∞}Ëu `å~°HOõ , z^•`«‡ q∞`«∞ºáêã≤`=« ºO,
Fq∞`ÕºHÍHõ~∆ O° P`å‡`«‡ ~°∂ѨO, `«^=Õ `å~°HOõ , „|Ǩχ`«fiO qkú `«^"Õ À áêã≤`=« ºO.
J„`≥`· Õ â’¡HÍ Éè=í Ou JHÍ~å^ŒÉ=íè „|Ǩ‡, *ÏO|"åxu ã¨Olfl`«ó, LHÍ~åHõ~∆ ° ã¨OÉè∂í `«
L¿ÑO„^À ǨÏi <åÜ«∞Hõó – =∞HÍ~åHõ~∆ ° ã¨OÉè∂í `« t≈=O`«∞ ǨÏ#∞=∂<£ 㨇 $`«ó –
aO^Œ∞sâ◊fi~° ѨO*Ï˝ã∞¨ ,Î â◊„`«∞Ѷ∞¨ fl â◊„Hõ~å`«ûfiÜ«∞O – <å^À =∞Ǩ „ѨÉ∞íè ~°̂~fl˝ Ü≥∂, Éè~í `° «
â◊≈OY <å=∞Hõó – HõÖÏÜ«∞ó ѨÙ~°∞+¨ ™êH∆Í`ü ÅHõ} ∆ À ^è~Œ }
° ^© ~Œè ó° – HõÖÏf`å ÉèQí =Æ f
ã¨fiÜ«∞O ã‘`uÕ ã¨Olfl`å `«`Ê« ~°ó Ѩ~=° ∂`å‡ N~å=∞ó ѨÙ~°∞ëÈ`«=Î ∞ó Xq∞`ÕºHõ~H° ~∆õ °
q∞^ŒO ã¨~fi° O `«™ÈºÑ¨ "åºMϺ#O—— nx QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞H˘O^•O. FO #"≥∂ <å~åÜ«∞}
J<Õk `å~°HOõ . z^•`«‡#∞ Láêã≤OKåe. FO J<Õ UHÍHõ~∆ "° ∞Õ P`«‡ ã¨fi~°∂ѨO.
JHÍ~°O #∞O_ç [x‡Oz# „|ǨχÜÕ∞ *ÏO|=O`«∞_»∞. LHÍ~°O #∞O_ç ѨÙ\˜#ì WO„^Œ∞_Õ
ǨÏi <åÜ«∞‰õΩ_≥#· ã¨∞„w=Ù_»∞. =∞HÍ~åHõ~∆ ° ã¨OÉè∂í `«∞_≥#· t=Ù_Õ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞. aO^Œ∞=Ù
JO>Ë ã¨∞<åfl. Dâ◊fi~° ã¨O[˝"∞≥ ÿ K«„Hõ ~å[=Ú#‰õΩ â◊„`«∞Ѷڨ fl_»∞. =∞Ǩ <å^äOŒ WKÕÛ
â◊OMÏxH˜ Éè~í `° ∞« _»∞ QÆ∞~°∞.Î ™êH∆Í`«∞Î HõàÏ ã¨fi~°∂ѨÙ_≥#· Pkâı+µ¨ xH˜ zǨÏflO ÅHõ∆ ‡}∞_»∞.
HõàÏf`« J~Ú# ã¨fiÜ«∞O Éè∞í q J~Ú# ÉèQí =Æ uH˜ ã‘`« QÆ∞~°∞.Î `«`Ê« ~°∞_≥#· Ѩ~=° ∂`«‡‰õΩ
N~å=Ú_Õ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î Ú_»∞. FO J<Õ JHõ~∆ O° D q^èOŒ QÍ "åºMϺxOѨ|_çOk.
P^蕺`«‡ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ ÉÏÅHÍO_» „Ѩ^=Œä ∞ ã¨~Öæ° ’ N~å=Úx ǨÏ$^ŒÜ∂«
Pq+¨¯~°} [iyOk. N~å=Ú_»∞ Ѩ~„° |Ǩχ ~°∂ѨÙ_»∞. J=ºÜ«Ú_»∞ ã¨~fi° Láêkè
#∞O_ç q=Ú‰õΩ_Î ∞» . ã¨`åÎ =∂„`«∞_»∞ JQÀK«~∞° _»∞. Jã¨O^Œ∞_»∞, x~°‡Å∞_»∞, âßO`«∞_»∞.
xifiHÍ~°∞_»∞, x~°O[#∞_»∞, ã¨~°fi "åºÑ¨‰õΩ_»∞. P`«‡ ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞, ã¨fi„ѨHÍâ◊√_»∞,
JHõŇ+¨µ_»∞. ã‘`« =¸Å „ѨH$õ u. N~å=Úx ã¨xflkèÖ’ LO_ç ã¨$+≤,ì ã≤uú , ÅÜ«∞Å#∞
KÕã∞¨ OÎ k. ã‘`å^Õq „ѨÉÏè =O KÕ`« Jhfl N~å=Ú_Õ KÕã∞¨ #Î fl@∞¡ „Éè=í ∞ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
JÜ≥∂^躌 Ö’ Ju x~°ºÅ =Oâ◊OÖ’ ~å=Ú_»∞ [x‡OK«@O, qâßfiq∞„`«∞x Ü«∂QÆ ã¨O~°H}∆õ O,
"≥Ú^ŒÅ∞ ~å=} =^è,Œ ~å=∂aè¿+K«#O =~°‰Ωõ [iy# Hõ^Œä JO`å ã‘`å =∞Ǩ`«‡º"Õ∞.
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 91
D q+¨Ü∂« Åhfl ã‘`å^Õq ǨÏ#∞‰õΩ ã¨fiÜ«∞OQÍ É’kèOzOk.b
N PO[<ÕÜ∞« ™êÎq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–37
â◊~å"À^ŒÜ∞« „=`«O – 1
"≥∞ÿ„`ÕÜ«∞ =∞ǨÏi¬ Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬x ''â◊~å"À^ŒÜ«∞ „=`«O—— QÆ∞iOz
q=iOK«=∞x HÀ~å_»∞. JѨÙÊ_»∞ Ѩ~åâ◊~∞° _»∞ P „=`« q^è•<åÅ#∞ QÆ∞iOz, ^•xH˜
HÍ=Åã≤# =ã¨∞Î ™ê=∞„y QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞.
„=`«O KÕÜ∞« ^ŒÅz# "å~°∞ ã¨∂~Àº^ŒÜ∂« xH˜ ѨÓ~°fi"Õ∞ ÖËz ã¨∂~åºÑÎ̈=∞Ü«∞O
=~°‰Ωõ =∞\˜ì =¸‰õΩ_»∞Ö’ P=Ù <≥~Úº "Õã,≤ =O_ç# PáêÊÅ#∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞xH˜ <≥^· ^Õ ºŒ O
KÕ¿ãÎ J^Õ â◊~å"À^ŒÜ∞« L`«û=O. Wk L`«=Î ∞ „=`«OQÍ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’
D „=`åxfl, =∞$HõO_» =∞Ç≤Ï~°¬ |^ŒsHÍ„â◊=∞OÖ’ KÕâß_»∞. P „=`« „ѨÉÏè =O =Å¡ P
=∞ǨÏi¬H˜ z~°Orq, =∞Ǩ Ü≥∂y, WO„kÜ«∞ x„QÆÇï¨ _»∞ J~Ú# =∂~°¯O_ÕÜÚ« _»∞
Ѩل`«∞_»∞QÍ [x‡OKå_»∞. J`«x H©iÎ =¸_»∞ Ö’HÍÖ’¡ "åºÑ≤OzOk. D „=`«O
HÀ~°∞H˘#fl Jxfl HÀiHõÅ#∞ f~°∞ã¨∞ÎOk. W`«~° „=`åÅ`À á⁄O^ŒÖËx Ѷ¨e`åxfl
â◊~å"À^ŒÜ∞« „=`«O =Å¡ á⁄O^Œ=K«∞Û. D „=`«O Ü≥ÚHõ¯ =∞O„`åÅ∞ <åã≤‰Î Ωõ xH˜,
Hõ$`«ÑÚ¨¶ fl_çH,˜ ^•q∞ƒù‰Ωõ _çH,˜ ^Œ∞~å‡~°∞xæ H˜, Z=~°∂ LѨ^tÕ OѨ~å^Œ∞ J<Õ xÜ«∞=∂xfl
JO^Œ~∞° áê\˜OKåeûO^Õ.
=∞ÖˇÅ¡ ∞, ѨÙ<åflQÆ, "≥ÚQÆe, á⁄QÆ_,» #Ok=~°#ú , ^•™êx, Hõ^OŒ |, QÆ[x=∞‡,
`å=∞~°, HõÅ∞=, Ü≥∞„~° QÆ<Õfl~°∞, *Ïl, ã¨OÃÑOQÆ, =∞O^•~°, áêi*Ï`«, "≥∂^Œ∞QÆ,
Hõ#HÍO|~°O, `«∞q∞‡, hÖÏO|~°O, ѨKÛ« QÀiO\Ï, "≥∞@ì `å~°=∞ ã¨∞~°á⁄#fl, "Õyã¨,
J_»q =∞Öˇ,¡ ѨÓÅ QÆ∞iqO^Œ, H˘O_» QÀQÆ∞, `≥Å¡ lÖË_¡ ∞» , K«O„^ŒHÍO`«, ã¨∞~° ѨÙ<åflQÆ,
‰õΩã¨∞=∞, =∞kÌ, |OQÍ~°∞, Kå=∞Ou "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ѨÙëêÊÅhfl D „=`åxH˜ "å_»=K«∞Û.
JH˜O∆ `«Å∞, #_»∞=Ú q~°QxÆ `≥Å¡ aÜ«∞ºO, uÅÅ∞, LѨÜ∂≥ yOK«=K«∞Û. =∂ˆ~_»∞,
Lã¨iHõ, `å=∞~°, QÆiHõ, [q∞‡, =∂q∞_ç, <Õˆ~_»∞, ~°∞„^•[@, `«∞Åã≤, =∂zѨ„u,
=∞„i, Q“s[@, L`«~ˆÎ }˜ Ѩ„`åÅ#∞ LѨÜ∂≥ yOK«=K«∞Û.
J~°\ ˜ Ѩà√◊ §, =∂q∞_ç ѨO_»∞,¡ x=∞‡ ѨO_»∞,¡ Ѩ#ã¨, zO`«, "≥ÅQÆ, <Õ̂~_»∞,
Y~°∂~˚ ,° ~ˆ QÆ∞, ^•x=∞‡, ã‘`åѶŨ =Ú, ^Àã¨, „^•Hõ,∆ K≥~‰° Ωõ , H˘|ƒi HÍÜ«∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
Ѷ֨ ÏÅ∞ „âı+"ì̈ ∞≥ #ÿ q. L^ŒÜ∞« O, =∞^蕺ǨÏflO, ™êÜ«∞O„`« ѨÓ[Ö’¡ "Õ~∞° "Õ~∞° ~°HÍÅ
ѨÓÅ#∞ LѨÜ∂≥ yOKåe. "å_ç# ѨÙëêÊÅ#∞ =∞m§ "å_»‰Äõ _»^∞Œ . ã¨∞"åã¨#xKÕÛ
ѨÓÅ<Õ "å_®e. ã¨OÃÑOQÆ, QÆ<flÕ ~°∞, =∞Öˇ,¡ ã¨#fl*Ïl, ^Œ=#O, =\ì̃ "Õ~∞° , `«∞Åã≤
92 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ q ‰õÄ_® "å_»=K«∞Û.
Ѩ^Œ‡=Ú, #Ok =~°ú#O, =#=∂eHÍ, ã¨O^蕺 =~°Î#O (#Ok =~°ú#O),
=∂^èqŒ , ѨÙ<åflQÆ, "≥ÚQÆe ѨÓÅ#∞ L^ŒÜ∞« HÍÅO KÕ¿ã ѨÓ[Ö’ LѨÜ∂≥ yOKåe.
=∞^蕺ǨÏfl ѨÓ[‰õΩ `≥Å¡`å=∞~°, QÆ<Õfl~°∞, "≥∂^Œ∞QÆ, `«∞Åã≤, HõÅ∞=, aÅfiѨ„`åÅ∞,
Z„~°HÅõ ∞=, HÀq^•~°O, UHõ Ѩ„`«O, `«Ñ™¨ êO‰õΩ~°O, J<Õ Ñ¨k ~°HÍÖˇ#· ѨÙëêÊÅ#∞
"å_®e. ™êÜ«∞OHÍŠѨÓ[‰õΩ Ü≥∞„~° =∞O^•~°, HõÅ∞=, =∞Öˇ,¡ *Ïl, =∂^èqŒ , QÆ<flÕ ~°∞,
„ǨÉË~O° , QÆ[HõiflHõ, ^Œ=#OÅ#∞ "å_®e. QÆiHõ, `«∞Åã≤, aÅfiO, QÆ<flÕ ~°∞, ã¨OÃÑOQÆ,
q+¨µ‚ „HÍO`«, Jâ’HõO Jxfl "ÕàÖ◊ Ï LѨÜ∂≥ yOK«=K«∞Û. ~å„u =∂„`«O aÅfi ^ŒàÏʼnõΩ
|^Œ∞Å∞ "≥ÅQÆ ^ŒàÏÅ#∞ LѨÜ∂≥ yOK«=K«∞Û. Jxfl HÍÖÏÖ’¡, Jxfl "ÕàÖ◊ ’¡ `«∞Åã‘
^ŒàÏxfl "å_»=K«∞Û.
nx `«~åfi`« ÜÕ∞ ѨÙëêÊÅ`À ѨÓl¿ã,Î U ÜÕ∞ HÀÔ~¯Å∞ <≥~"° ~Õ ∞° `åÜ≥∂ `≥Å∞ã¨∞
‰õΩO^•O.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 93
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–38
â◊~å"À^ŒÜ∞« „=`«O – 2
U ~°HOõ ѨÙëêÊÅ`À ѨÓl¿ãÎ ZÖÏO\˜ Ѷe¨ `åÅ∞ Åaè™êÎÜ∂≥ Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬
q=iã¨∞<Î åfl_»∞. `≥Åx¡ ѨÙëêÊÅ`À PO[<ÕÜÚ« x ѨÓl¿ãÎ Jxfl HÀÔ~¯Å∞ f~°∞`å~Ú.
Ѩã¨∞Ѩ٠ѨK«Û ѨÓÅ∞ Sâ◊fi~åºxfl™êÎ~Ú. â◊„`«∞=Ù#∞ ÉÏkèOKåÅO>Ë #Å¡ ѨÓÅ`À
ѨÓlOKåe. ã¨∞=~°‚ ѨÙëêÊÅ`À ѨÓl¿ãÎ ~å[ã¨∂Ü«∞ Ü«∂QÆÑŨ¶ O =ã¨∞OÎ k. `«∞Åã≤,
`å=∞~°, *Ïl, "≥ÚQÆe, Ü≥∞„~° HõÅ∞= "≥Ú^ŒÖ#·ˇ Ѩk ~°HÍŠѨÓÅ∞ ™êfiq∞H˜ J`«ºO`«
„Ñ‘uHõ~O° . ǨÏ#∞=∞ q„QÆÇ¨ xH˜, Ü«∞O„`åxH˜, ǨÏ#∞=∞ ™êÅ„QÍ=∂xH˜ ^ÕxH˜ ѨÓlOz<å
=∞Oz Ѷe¨ `«"∞Õ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
ǨÏ#∞=∞ ™êÅ„QÍ=∞O ZÖÏ LO@∞O^À =∞ǨÏi¬ q=iã¨∞<Î åfl_»∞.
ǨÏ#∞=∞ ™êÅ„QÍ=∞O t~°ã∞¨ û ‰õΩ_ç"Ñ·≥ Ù¨ QÆ∞O„_»x K«„HõO LO@∞Ok. ^•xH˜ Z_»=∞
"≥Ñ· Ù¨ ÉÏ}O`À ^≥|ƒu#fl P=Ùy@ì =O\˜ Ö’`«∞ ÉèÏQÆO LO@∞Ok. ã¨∂Hõ∆ ‡ ѨO[~°O`À,
=∂eHÍHÍ~°OQÍ, "åÅ=Ú`À, J<ÕHõ tY~åÅ∞O_ç, ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞#ÿ HÍ~°∞‡Y ~ˆ Y LO@∞Ok.
=ÚYOÖ’ ~Ô O_»∞ K«„HÍÅ∞O_ç, ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞#ÿ `å=∞~° ѨÙ=Ùfi`À D ™êÅ„QÍ=∞O =∞O„`«
ã¨fi~°∂ѨOQÍ LO_ç ã¨~fi° ™œÉèÏQͺÅ#∞ Wã¨∞OÎ k. Wk ™êH∆Í`«∞Î N ǨÏ#∞=∞O`«∞x
„Ѩu~°∂Ѩ"∞Õ . nxfl ѨÙ~°∞ëÈ`«OÎ Jx ã¨∞Hˆ „∆ `«O Jh JO\Ï~°∞.
™êÅ„QÍ=∞O ÖËHáõ È`Õ HõÅâ◊O ÖËHõ Ü«∞O„`«O LOz ѨÓ[ KÕÜ∞« =K«∞Û. D
â◊~å"À^ŒÜ∞« „=`åxfl J~°\ ˜ =#OÖ’ PK«i¿ãÎ =∞Ǩ Ѷe¨ `«O. ÖËHáõ È`Õ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x
^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ KÕã∞¨ HÀ=K«∞Û. g\˜Ö’ U^À XHõ^•xH˜ =∞O„`« ѨÓ`«OQÍ „áê} „Ѩu+ì̈
KÕã≤ ëÈ_»ëÈѨ~K° å~° ѨÓ[, JëÈì`~Ϋ ,° ã¨ÇϨ „㨠<å=∞ ѨÓ[ KÕÜ∂« e. ~Ô O_»∞ ѨÓ[ÖÏ
Éè’[#O x+≤^OúŒ . <ÕÅg∞^Õ x„kOKåe. „|ǨχK«~º° O áê\˜OKåe. D „=`åxfl
KåÖÏ=∞Ok KÕã≤ qѨs`«"∞≥ #ÿ Ѷe¨ `åÅ#∞ á⁄O^•~°∞.
K≥„· `« =∂ã¨OÖ’ ѨÙ+¨ºq∞ #Hõ„∆ `«OÖ’ "≥∞Oÿ ^Œ∞_»∞ J<Õ „ÉÏǨχ}∞_»∞ ѨÓlOz
ã¨OѨÓ~°‚ =∞<À~°^∞Œè _»∞ JÜ«∂º_»∞. "≥â· ßYOÖ’ Pâıë¡ ê #Hõ„∆ `«OÖ’ KÕã≤ ^èfiŒ [^Œ`∞« _Î ∞»
=∞Ǩ Sâ◊fi~°º=O`«∞_»Ü∂« º_»∞. "≥â· ßY ^Œâq◊ ∞<å_»∞ Ü«∞=<åâ◊√fi_»∞ ѨÓlOz =ÚHÎ̃x
á⁄O^•_»∞. *˺+¨Oì Ö’ =∂Ѷ∞¨ #Hõ„∆ `«OÖ’ KÕã≤ ǨÏiâ◊~‡° ǨÏ#∞=∞ J#∞„QÆÇϨ O á⁄O^•_»∞.
*˺+¨ì â◊√^Œú qkÜ«∞ ~ÀA# KÕã≤ QÍÅ∞_»∞ J<Õ H˜~å`«‰Ωõ _»∞ ‰õΩ+¨µì "åºkèx áÈQ˘@∞ìH˘<åfl_»∞.
*˺+ì̈ â◊√^Œú ^Œâq◊ ∞<å_»∞ ã¨∞=ÚY∞=Ú Ñ¨ÓlOz PO[<ÕÜÚ« }˜‚ „Ѩ`º« HõO∆ á⁄O^•_»∞.
94 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
Pëê_è» =∂ã¨O ~ÀÇ≤Ï}© #Hõ∆„`«OÖ’ KÕã≤ WO„^Œ∞_»∞ =$„`åã¨∞~° ã¨OǨ~°O KÕâß_»∞.
„âß=} áœ~°q‚ ∞ <å_»∞ JiÛOz Hõâº◊ ѨÙ_»∞ ã¨~åficèëêìÅ∞ á⁄O^•_»∞. ÉèÏ„^ŒÑ^¨ OŒ Ö’
Jtfi# #Hõ„∆ `«OÖ’ ¿ãqOz <åQÆH#õ º <åQÆÖ’HõO KÕiOk. Pâ◊fiÜ«Ú[ =∞$QÆt~å #Hõ„∆ `«OÖ’
„^ÒѨk JiÛOz KåÖÏ „Ѩãk≤ ú K≥OkOk. HÍsÎHõ â◊√^Œú ^•fi^Œt<å_»∞ JQÆãºÎ̈ =∞ǨÏi¬
ѨÓlOz ã¨=Ú„^Œ [ÖÏÅ#∞ ѨÙit_çÖ’ xO¿Ñâß_»∞. =∂~°tæ ~° â◊√^Œú „`«Ü∂≥ ^Œt<å_»∞
™È=∞^Œ`Ϋ =∞Ǩ~åA KÕã≤ áÈ~Ú# ~å*Ϻxfl uiy á⁄O^•_»∞. ѨÙ+¨ºOÖ’ L`«~Î å
#Hõ„∆ `«OÖ’ ã¨∞¿+}∞_»∞ J<Õ QÆO^è~Œ ∞° fi_»∞ JiÛOz QÍ#q^ŒºÖ’ "Õ∞\˜ JxÑ≤OK«∞H˘<åfl_»∞.
=∂Ѷ∞¨ OÖ’ P„~åÌ #Hõ„∆ `«OÖ’ ѨÓ[ KÕã≤ hÅ∞_»∞ ã¨~åficè+µ¨ _ì Ü» ∂« º_»∞. á¶êÅ∞æ} ѨÙ#~°fiã¨∞
#Hõ„∆ `«OÖ’ JOQÆ^∞Œ _»∞ ¿ãqOz Ü«Ú=~å[Ü«∂º_»∞. Pk"å~°O ǨϙêÎ #Hõ„∆ `«OÖ’ J~°∞#˚ ∞_»∞
ѨÓlOz NHõ$+¨µx‚ ™ê~°kQè Í á⁄O^•_»∞. Pk"å~°O =∞$QÆt~å #Hõ„∆ `«OÖ’ cè=Ú_»∞
ѨÓ[ KÕã≤ H“~°= ã¨OǨ~°O KÕâß_»∞. ѨÓ~åfiÉèÏ„^Œ #Hõ„∆ `«OÖ’ "å#~° ~åA ѨÙ+¨¯~°∞_»∞
ѨÓlOz `«Ñ㨠û≤ kú á⁄O^•_»∞. „Ѩu â◊x"å~°O Éè~í `° ∞« _»∞ ¿ãqOz J=„Hõ Ѩ~å„Hõ=Ú_≥<· å_»∞.
„Ѩu <≥ÖÖ’ =KÕÛ ''"≥„· ^Œ∞u Ü≥∂QÆO——Ö’ ^Œ∞~åfi㨠=∞ǨÏi¬ PO[<ÕÜÚ« x ѨÓ[ KÕã≤
`«Ñ㨠û≤ kú á⁄O^•_»∞.
™È=∞"å~°O #∞O_ç J=∂"å㨺 =~°‰Ωõ ã¨∞„w=Ù_»∞ Éèlí Oz `å~°#∞ á⁄Ok
ÉèÜ
í ∞« OÖËx "å_≥<· å_»∞. ã‘`å^Õq =∞OQÆà"◊ å~°O ѨÓlOz =∞<À"åOKè« ã≤kú á⁄OkOk.
Hõ#∞Hõ D â◊~å"À^ŒÜ∞« „=`åxfl ÉèHí Î̃ „â◊^ÅúŒ `À PK«iOz# "å~°O^Œ~∂° Hõ$`« =∞<À~°^∞Œè Öˇ·
Jcè+ì̈ ã≤kú á⁄O^Œ∞`å~°∞ Jx Ѩ~åâ◊~∞° _»∞ "≥∞„ÿ `ÕÜÚ« xH˜ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 95
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–39
q+¨Øp Hõ^#Œè O
Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬x "≥∞„ÿ `ÕÜ∞« =∞ǨÏi¬ ǨÏ#∞=∞ KÕuÖ’ F_çáÈ~Ú# ÅOH˜}˜
™È^Œi qâ◊¥z =$`åÎO`åxfl `≥eÜ«∞*ËÜ∞« =∞x HÀ~å_»∞.
Ѩ~åâ◊~°∞_»∞ K≥ѨÊ@O „áê~°OaèOKå_»∞. qâ◊¥z =$`åÎO`«O "åb‡H˜
~å=∂Ü«∞}OÖ’ ÖË^xŒ , HÍx [#O ^•x QÆ∞iOz K≥ÑÙ¨ ÊHÀ=@O LO_»x, `å#∞ q#fl
q+¨Ü∂« Å#∞ `≥eÜ«∞*Ë™êÎ#∞ J<åfl_»∞. ~å=}∞x ÅOHõ‰Ωõ HÍѨÖÏQÍ L#fl ÅOH˜}H˜ ˜
qâ◊¥z K≥ÖÅ¡ˇ x, =∞#∞+¨µºefl K«OѨ@"Õ∞ ^•x Ѩx Jx K≥áêÊ_»∞. =∂#=ÙÅ Ç≤Ï`«O
HÀi# „|Ǩχ ^•xfl `«# Ö’HõOÖ’<Õ |OkèOz LOKå_»x `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. ÅOHõÖ’
PO[<ÕÜÚ« _ç KÕuÖ’ Ѩ~åÉè=í O K≥Ok# `«# JHõ¯ ÅOH˜}˜ QÆ∞iOz q#fl qâ◊¥z
„|Ǩχ Ö’HõOÖ’ #∞Oz, =∂Ü≥∂áêÜ«∞O`À `«ÑÊ≤ OK«∞H˘x |Ü«∞@Ѩ_Oç k. ã¨~åã¨i
ÅOHõ‰Ωõ KÕiOk. ǨÏ#∞=∞#∞ ^Œ∂+≤ã∂¨ Î JHõ¯‰õΩ [iy# J==∂<åxH˜ ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∂,
|Å"≥∞#ÿ =OHõ~° Hõ„~°`À ǨÏ#∞=∞O`«∞}˜‚ H˘_»∞`«∂, u_»∞`«∂ ǨÏ_®q_ç KÕãO≤ k HÍ¿ãѨÙ.
ǨÏ#∞=∞ =ÚO^Œ∞ ‰õΩÑ≤ÊQÆO`«∞Å∞ K≥ÅÖ¡ ^Ë ∞Œ . P Hõ„~°<Õ fã¨∞H˘x ÉÏkáêˆ~âß_»∞. Jk
Hˆ HõÅ∞, ÉÁ|ƒÅ∞ ÃÑ_»∞`«∂ P ^≥|ƒÅ‰õΩ `«@∞ìHÀÖËHõ Jiz Jiz K«zÛOk.
qâ◊¥z K«zÛ# `«~åfi`« „|Ǩχ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ ''ǨÏ#∞=∂! #∞=Ùfi =∞Oz Ѩ<Õ
KÕâß=Ù. nxfl K«OÑ≤ Ö’HÍxH˜ LѨHÍ~°O KÕâß=Ù. ^•xH˜ K«OѨ@O XHõ bÅ. `«y#
âßã≤Î á⁄OkOk. h=Ù z~°Orqq. Hõ#∞Hõ h‰õΩ áêѨ"∞Õ g∞ JO@^Œ∞. h <å=∞㨇~°}
KÕã#≤ "åiH˜ ã¨HÅõ â◊√ÉèÏÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú—— Jx nqOz J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞.
''ǨÏ#∞=∂, #O[<å ã¨∂#∞, "åÜ«ÚѨل`À, =∞Ǩ |Åó – HõÑ‘O„^Œó,
Ñ≤OQÆàÏOâ◊Û, ÅOHÍ nfiѨ ÉèÜ í ∞« OHõ~ó°
„ѨÉOíè [# ã¨∞`À g~°ó, ã‘`å â’Hõ q<åâ◊#ó – JHõÇ∆ Ϩ O`å, ~å=∞ã¨Yó, ~å=∞HÍ~°º
^Œ∞~°O^è~Œ ó° =∞ǨÏ∫+¨kè yi~Àú, "å#~° „áê} ^•Ü«∞Hõó – "ås âß`åHõ~ð ãÛ· =, "≥∞<ÿ åHõ
yi ÉèOí [#ó x~°O[<À, l`« „HÀ^èóŒ , Hõ^mŒ =# ã¨O=$`«ó – T~°fiú ~ˆ `å, =∞Ǩã¨`Ϋ fió,
ã¨~fi° =∞O„`« „Ѩ=~°HÎ óõ =∞Ǩ eOQÆ „Ѩuëêæ`ì å, ÉèÏ+¨º„‰õΩ[˚Q`Æ åO =~°ó – t= ^蕺#
Ѩ~Àx`«ºO, t= ѨÓ*Ï Ñ¨~åÜ«∞}ó—— J<Õ W~°"·≥ U_»∞ <å=∂Å∞#fl ãÎ̈"åxfl ÉèHí `Î̃ À
K«kq`Õ "åº^è∞Œ Å #∞O_ç HÍáê_»|_»`å~°∞. ~åÉ’ÜÕ∞ ã¨$+≤Öì ’ PO[<ÕÜÚ« _Õ ã¨$+≤Hì ~õ ΰ
J=Ù`å_»x „|Ǩχ =~°O WKåÛ_»∞.
''PO[<ÕÜ∞« =∞u áê@ ÖÏ##O, HÍOK«<å„k Hõ=∞hÜ«∞ q„QÆÇϨ O – áêi*Ï`« `«~∞°
=¸Å "åã≤#O, ÉèÏ=Ü«∂q∞ Ѩ= =∂# #O^Œ#O——.b
96 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–40
N ǨÏ#∞=∞`ü Hˆ „∆ `åÅ∞
Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬x "≥∞ÿ„`ÕÜ«∞ =∞ǨÏi¬ ǨÏ#∞=∞O`«∞xH˜ "åÜ«Ú=Ù `«O„_ç
Jx, Jyfl Ѩل`«∞_»x, áê~°fif `«#Ü«Ú_»∞ J<Õ ¿Ñ~°∞¡ ZÖÏ =KåÛ~Ú? ǨÏ#∞=∞O`«∞x
k=º Hˆ „∆ `åÅ∞ ZHõ¯_≥H¯õ _» L<åfl~Ú? Jx „ѨtflOKå_»∞. ^•xH˜ Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬
q=~°OQÍ ã¨=∂^è•#O K≥áêÊ_»∞.
ѨÓ~°fiO ~å^èOŒ `«~O° J<Õ HõÅÊOÖ’ Hõâº◊ ѨÙ_»∞ J<Õ „ÉÏǨχ}∞_»∞<åfl_»∞. Jxfl
âß„™êÎÅ∞ K«kq#"å_»∞. PÜ«∞# ÉèÏ~°º`À HÔ Ö· Ïã¨O "≥o¡ t=Ùx QÆ∂iÛ `«Ñ㨠∞¨ û KÕÜ∞« @O
„áê~°OaèOKå_»∞. "Õãq¨ Ö’ Jyfl =∞^躌 Ö’, j`åHÍÅOÖ’ h\˜Ö’, =~å¬HÍÅOÖ’ ~Ô Å∞¡
^Œ∞|∞ƒÅ =∞^躌 LO_ç "≥~Úº Uà◊√¡ `«Ñ㨠∞¨ û KÕâß_»∞. JO`« Hõ~Àî ~° `«Ñ㨠∞¨ û KÕã∞¨ #Î fl
Hõâº◊ Ѩ =∞ǨÏi¬H˜ Jyfl ^Õ=Ù_»∞, "åÜ«Ú ^Õ=Ù_»∞ ã¨Ñ~¨ º° Å∞ KÕÜ∞« @O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\ì̃,
PÜ«∞# `«Ñ㨠∞¨ û‰õΩ ÉèOí QÆO H͉õΩO_® KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. ã¨∞"åã¨#QÆŠѨÙëêÊÅ#∞, =∞^è∞Œ ~°
Ѷ֨ ÏÅ#∞, ã¨q∞^è∞Œ Å#∞, ^Œ~ƒ° Åù #∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞ã¨∞<Î åfl~°∞. `«Ñ㨠∞¨ û Ѷe¨ Oz t=Ù_»∞ J~Ú^Œ∞
=ÚMÏÅ`À, =¸_»∞ <Õ„`åÅ`À, #Onâ◊fi~°∞x "åǨÏ#O KÕã¨∞H˘x Hõâ◊ºÑ¨ÙxH˜
„Ѩ`º« Hõ=∆ ∞Ü«∂º_»∞. Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~° "≥É· =íè O J^Œ∞ƒù`O« QÍ LOk. „uâ◊¥ÅO, _è=» ∞~°∞HõO
^èiŒ Oz, K≥=ÙʼnõΩ "≥∞i¿ã ‰õΩO_»ÖÏÅ`À, Ѩk KÕ`∞« Å`À, „Ѩã#¨ fl =^Œ#O`À, "å=∞
ÉèÏQÆOÖ’ Q“s^Õq`À Hõâº◊ ѨÙxH˜ Ѩ~=° ∞ t=Ù_»∞ ^Œ~≈° #O WKåÛ_»∞. `«ÑO¨ KÕÜ∞« \ÏxH˜
HÍ~°}O Uq∞\’ `≥eÜ«∞*ËÜ∞« =∞<åfl_»∞. =∞<À"åOKè« f~°Û\ÏxˆH `å#∞ =KåÛ#x
JÉèÜ í ∞« q∞KåÛ_»∞ Q“s<å^ä∞Œ _»∞.
Hõâº◊ ѨÙ_»∞ Q“sѨuH˜ ™êëêìOQÆ ^ŒO_» „Ѩ}Ï=∞O KÕã,≤ ''=∞Ǩ t"å! #∞=Ùfi
<å‰õΩ Ѩل`«∞_çQÍ [x‡OKåe. J^Õ <å HÀiHõ.—— Jx `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞
ã¨O`À+≤Oz ''Hõâº◊ áê! ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ J<Õ ¿Ñ~°∞`À <Õ#∞ h‰õΩ Ѩل`«∞_çQÍ [x‡™êÎ#∞——
Jx J#∞„QÆÇÏ≤ OKå_»∞. JѨÙÊ_»∞ Hõâº◊ ѨÙxH˜ ã¨Ñ~¨ º° Å∞ KÕã∞¨ #Î fl Jyfl ^Õ=Ù_»∞, "åÜ«Ú
^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® t=Ù}˜‚ `«=∞‰õΩ ‰õΩ=∂~°∞xQÍ [x‡OK«=∞x „áê^èÜ Õ ∞« Ѩ_®¤~∞° . "åi^ŒiÌ H©
‰õÄ_® ã¨~ˆ #x J#∞„QÆÇÏ≤ Oz J^Œ$â◊º=∞Ü«∂º_»∞ JÉèÜ í Ú« _»∞.
H˘O`«HÍÅO `«~åfi`« Hõâº◊ ѨÙ_»∞ ''ˆHã¨i—— J<Õ ¿Ñ~°∞QÆÅ "å#~°∞_»∞QÍ [x‡OKå_»∞.
16,000 |OQÍ~°∞ Ѩ~fi° `åʼnõΩ Hˆ ã¨i <åÜ«∞‰õΩ_»Ü∂« º_»∞. Hõâº◊ ѨÙx ÉèÏ~°º ''™ê^躌 ——
JǨÏÖϺ Q“`«=∞ =∞ǨÏ~°∞¬Å‰õΩ ''JO[<å ^Õq—— J<Õ ¿Ñ~° ÉÏeHõQÍ [x‡OzOk.
JO[<å^Õq Hˆ ã¨iH˜ ÉèÏ~°º J~ÚºOk. D ^ŒOѨ`∞« ʼnõΩ t=Ù_»∞ ''ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞——QÍ
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 97
[x‡OKå_»∞. Jyfl ^Õ=Ù_»∞, "åÜ«Ú ^Õ=Ù_»∞ PO[<ÕÜÚ« _çx `«=∞ Ѩل`«∞xQÍ ÉèÏqOz
„¿Ñq∞Oz, ÖÏeOKå~°∞. t=Ùx JOâ◊`À [x‡Oz#O^Œ∞# áê~°fiu^Õq =∂~°∞ux
Ѩل`«∞xQÍ ÉèÏqOzOk. D q^èOŒ QÍ Ç¨Ï#∞=∞ JO^ŒiH˜ Ѩل`«∞_»∞ JxÑ≤OK«∞H˘<åfl_»∞.
WѨÙÊ_»∞ ǨÏ#∞=∞`ü Hˆ „∆ `åÅ q=~åÅ#∞ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞ –
''‰õΩO_ç#O <å=∞ #QÆ~O° N Éè„í ^ŒO, ‰õΩâ◊`~« Ê° }O – ѨOáê f~°O K«O„^Œ HÀ}O,
HÍOÉè’[O QÆO^è=Œ ∂^Œ#O
„|Ǩ‡=~°Î ѨÙ~°O K≥=· ÉÏ~°›ãʨ `«º ѨÙ~°O `«^•è – =∂Ç≤Ï+¨‡f ѨÙ~°O K≥=· <≥q· ∞âß~°}º
"Õ∞=K«
ã¨∞O^Œs #QÆ~°O K≥·= ~°=∞ºO N ǨÏ#∞=∞`«∞Ê~°O – U`åx Ǩï#∞=∞^ŒƒùHÍΠѨÙ}º
™ê÷<åx x`«ºâ◊ó
Ü«∞㨇~ˆ „`åÊ`« ~°∞^•úÜ∞« ÉèHí OÎ̃ =ÚHÎ̃O q#Ìu——
‰õΩO_ç# #QÆ~O° , NÉè„í ^ŒO, ‰õΩâ◊ `«~Ê° }O, ѨOáê f~°O, K«O„^Œ HÀ}O,
HÍOÉè’[O, QÆO^è=Œ ∂^Œ#O, „|Ǩ‡=~°Î ѨÙ~°O, ÉÏ~°›ãʨ `«º ѨÙ~°O, =∂Ç≤Ï+¨‡f ѨÙ~°O,
<≥·q∞âß~°}ºO, ã¨∞O^Œs #QÆ~°O, ǨÏ#∞=∞`«∞Ê~°O J<Õq ǨÏ#∞=∞`ü k=º ˆH∆΄`åÅ∞.
~ÀA g\˜x 㨇i¿ãÎ KåÅ∞ Éè∞í HÎ̃, =ÚHÎ̃ Åaè™êÎ~Ú. Wq KåÖÏ Ñ¨q„`« #QÆ~åÅ∞QÍ
„Ѩãk≤ ú K≥O^•~Ú.
^èfiŒ [ ^Œ`∞« _Î ç K«i„`« ‰õΩO_ç# #QÆ~åxH˜ K≥OkOk. N Éè„í ^èŒ #QÆ~O° ã¨∞=ÚY∞x
K«i„`«#∞, ‰õΩâ◊ `«~°Ê}O ǨÏiâ◊~°‡ =$`åÎO`åxH˜, ѨOáê f~°O „uâ◊¥Å ~À=Úx
=$`åÎO`åxH˜, <å~°^Œ =∞ǨÏi¬H˜ ã¨O|OkèOz#q. q[Ü«∞ K«i„`«O K«O„^ŒHÀ} #QÆ~åxH˜
K≥OkOk. Ü«∞=<åâ◊fi Hõ^äŒ HÍOÉè’[ #QÆ~åxH˜ =iÎã¨∞ÎOk. QÆO^èŒ =∂^Œ#O
*ÏO|=O`«∞_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "åiH˜ K≥Ok# =$`åÎO`«O. „|Ǩ‡=~°OÎ Hõâº◊ ѨÙx Hõ^‰Œä Ωõ
ã¨O|OkèOzOk. ™È=∞^Œ`∞« xÎ Hõ^Œä =∂Ç≤Ï+¨‡f ѨÙ~°OÖ’ [iyOk. <≥q· ∞âß~°}ºO
^èfiŒ [ ^Œ`Ϋ K«i„`«‰Ωõ K≥OkOk. N ǨÏ#∞=Ú`«∞Ê~°O N ǨÏ#∞=∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ ã¨O|OkèOz#
#QÆ~°O.
WOHÍ KåÖÏ L<åfl, Wq Ju =ÚYº"≥∞#ÿ Hˆ „∆ `åÅ∞. D Hˆ „∆ `« ^Œ~≈° #O KÕ¿ãÎ
㨠H õ Å HÀiHõ Å #∞ Ǩ Ï #∞=∞ f~° ∞ ™êÎ _ » ∞ . "≥ # flO\˜ LO\Ï_» ∞ . ZÅ¡ Ñ ¨ Ù Ê_» ∞
JÉèÜ í ∂« O[<ÕÜ∞« OQÍ LO\Ï_»∞. ǨÏ#∞=∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕ¿ã "åiH˜ =∂~°∞u
ã¨~fi° ^• ~°HQ∆õ Í LO\Ï_»∞. Jx ǨÏ#∞=∞`ü Hˆ „∆ `« K«i„`«#∞ Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬ "≥∞„ÿ `ÕÜÚ« xH˜
K≥ÑÊ≤ P#O^ŒO HõeyOKå_»∞.b
98 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–41
N ǨÏ#∞=∞`«∞¯O_»O
^Œ¨H}∆˜ =∞Ǩ ã¨=Ú„^Œ f~°OÖ’ ~å"Õ∞â◊fi~° =∞Ǩ Hˆ „∆ `«OÖ’x ''ǨÏ#∞=∞`«∞¯O_»O——
QÆ∞iOz Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬ "≥∞„ÿ `ÕÜ∞« =∞ǨÏi¬H˜ q=iOz K≥áêÊ_»∞.
㨯O^èŒ Ñ¨Ù~å}OÖ’ „|ǨχYO_»OÖ’ ~å"Õ∞â◊fi~° Hˆ „∆ `«OÖ’ 24 f~å÷Å∞ L#fl@∞¡
=i‚OK«|_çOk. Jq K«„Hõ f~°O÷ , Éè`Ë åà◊ =~°^Œ f~°O÷ , áêѨ q<åâ◊#O, ã‘`å ã¨~ã° ∞¨ û,
=∞OQÆà◊ f~°O÷ , J=∞$`« "åÇ≤ÏHõ, „|Ǩχ ‰õΩO_»=Ú, ǨÏ#∞=∞`«∞¯O_»O, JQÆãºÎ̈ f~°O÷ ,
~å=∞ f~°O÷ , ÅHõ∆ ‡} f~°O÷ , [\Ï f~°O÷ , ÅH©; f~°O÷ , Jyfl f~°O÷ , t= f~°O÷ , â◊OY
f~°O÷ , Ü«∞=Ú<å f~°O÷ , QÆOQÍ f~°O÷ , QÆÜ∂« f~°O÷ , HÀ\˜ f~°O÷ , ™êfi^蕺=∞$`« f~°O÷ ,
ã¨~fi° f~°O÷ , ^è#Œ ∞ëȯ\˜ f~°O÷ , =∂#㨠f~°O÷ .
~å=}Ïã¨∞~°∞x K«OÑ≤# „|Ǩχ ǨÏ`åº ^À+¨O #∞O_ç q=Ú‰õΩ_Î ∞» J=\ÏxH˜
N~å=Ú_»∞ t=eOQÆ „ѨuëêìÑ#¨ #∞ ~å"Õ∞â◊fi~°OÖ’ KÕÜ∞« ã¨OHõeÊOKå_»∞. ã¨=Ú„^•xH˜
W=`«e X_»∞¤ J~Ú# ''ѨÙÅ¡—— „QÍ=∂xH˜ `«QÆæ~°Ö’, ¿ã`«∞=Ù‰õΩ ã¨g∞ѨOÖ’, QÆO^èŒ
=∂^Œ# Ѩ~fi° `« áê^ŒO =^ŒÌ D eOQÍxfl „Ѩu+≤Oì KåÅx ~å=∞ ã¨OHõÅÊO. ǨÏ#=∞O`«∞x
HÔ Ö· Ïã¨O "≥o§ t=Ùx J#∞„QÆÇϨ O`À eOQÍxfl `≥=∞‡x, ~å=Ú_»∞ ѨOáê_»∞. =ÚǨ˙~°Î
q+¨Ü∂« xfl ‰õÄ_® `≥eÑ≤, P ã¨=∞Ü«∞O֒ѨÖË fã¨∞H˘x ~°=∞‡x P*Ï˝ÑO≤ Kå_»∞.
ǨÏ#∞=∞O`«∞x ~åHõ PÅ㨺"≥∞ÿ =ÚǨ˙~°OÎ q∞OzáÈ`«∞O_»QÍ, =∞ǨÏ~°∞¬Å
J#∞=∞u`À ã‘`å^Õq Wã¨∞Hõ`À eOQÍxfl KÕ¿ã,Î ã¨iQÍæ =ÚǨ˙~°Î ã¨=∞Ü«∂xH˜ ^•xfl
„Ѩu+≤Oì Kå_»∞ N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞. P eOQÍxH˜ Jaè¿+HõO [iÑ≤, ѨÓ[ ‰õÄ_® KÕ¿ãâß_»∞.
=∂~°∞u t=eOQÍxfl fã¨∞H˘x =KåÛ_»∞. q+¨Ü∞« =Ú `≥eã≤ ÉÏ^èŒ Ñ¨_ç `å#∞ `≥zÛ#
eOQÍxfl Uq∞ KÕÜ«∂Åx ~å=Ú_çx „ѨtflOKå_»∞. ^•xH˜ PÜ«∞# "Õ~˘Hõ KÀ@
„Ѩu+≤Oì K«=∞x K≥áêÊ_»∞. ǨÏ#∞=∞‰õΩ HÀѨO =zÛ ''~å=∂! ##∞fl J==∂x™êÎ"å?
ÃãH· `õ « eOQÍxfl „Ѩu+≤Oì Kåe Jx J#∞H˘#flѨÙÊ_»∞ #<≥flO^Œ∞‰õΩ HÔ Ö· Ïã¨O ѨOáê=Ù?
WOHÀ KÀ@ „Ѩu+ì̈ KÕÜ∞« \Ïx HÀã¨=∂ <Õ#∞ JO`« ^Œ∂~°O "≥o¡ `≥zÛOk? <åH©
rq`«O =^Œ∞.Ì <å â◊s~åxfl ã¨=Ú„^Œ∞_çH˜ `åºQÆO KÕ™êÎ#∞—— Dx ^Œ∂HõÉ’`«∞O_»QÍ
~å=Ú_»∞ "åiOKå_»∞ ''J<åfl ǨÏ#∞=∞<åfl! =∞x+≤ `å#∞ KÕã≤# Hõ~°‡ Ѷ¨ÖÏxfl
J#∞Éèqí ™êÎ_∞» . P`«‡#∞ K«∂_»∞. ^Œ∞óYO á⁄O^Œ@O q"ÕHH˜ ˜ `«QxÆ Ñ¨x. ^Àëêxfl
=ke =∞Ozx „QÆÇÏ≤ OK«∞. #∞=Ùfi `≥zÛ# eOQÍxfl "Õ~ˆ KÀ@ ™ê÷Ñ^≤ •ÌO. D ~Ô O_»∞
eOQÍÅ#∞ ^Œi≈Oz<å, 㨇iOz<å, ѨÓlOz<å ѨÙ#~°#˚ ‡ LO_»^∞Œ . Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ =ÚO^Œ∞QÍ
#∞=Ùfi `≥zÛ# t= eOQÍxfl ѨÓlOKåe, P `«~åfi`Õ Wã¨∞Hõ eOQÍxfl ѨÓl™êÎ~∞° .
JÖÏ HÍHõáÈ`Õ D ÃãH· `õ « eOQÍxfl Ñ‘Hˆ ã≤ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ qã≤~Ô ~Úº—— J<åfl_»∞.
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 99
JѨÙÊ_»∞ ǨÏ#∞=∞ `«# `ÀHõ#∞ Wã¨∞Hõ eOQÆO K«∞@∂ì ayOz ÃÑHõeOK«\ÏxH˜
f„= „ѨÜ∞« `«flO KÕâß_»∞. Jk Wã¨∞=∞O`« ‰õÄ_® Hõ^ÅŒ ÖË^∞Œ . =∞m§ „ѨÜ∞« `«flO KÕã≤
gÅ∞QÍHõ <≥`∞« ~Î ∞° Hõ‰Ωõ ¯H˘O@∂ ^Œ∂~°OQÍ Ñ¨_áç ÈÜ«∂_»∞. Ѩ_#ç KÀ@ ǨÏ#∞=∞ =Ú‰õΩ¯Å∞,
K≥=ÙÅ, <À\˜ #∞O_ç qѨs`«OQÍ ~°HOÎõ HÍi XHõ ã¨~ã° ∞¨ ûQÍ =∂iOk. ǨÏ#∞=∞
ã¨ÊÊ'Ç¨Ï HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞. JѨÙÊ_»∞ ~å=Ú_»∞ =∂~°∞u Ѩ_ç L#fl „Ѩ^âÕ ßxH˜ "≥o,¡ J`«x
t~°ã∞¨ û#∞ `«# X_çÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x ¿ã^Œ f~åÛ_»∞. J`«xfl P^Œ~O° QÍ Ñ≤Å∞ã¨∂Î ÖË==∞x
Hõhfl~°∞ =Úhfl~°∞ HÍ~åÛ_»∞ ^ŒÜ∂« ã¨=Ú„^Œ∞_»∞ ~å=∞ K«O„^Œ∞_»∞.
H˘O`«¿ãѨ\ H˜ ˜ ǨÏ#∞=∞O`«∞xH˜ `≥eq =zÛOk. JѨÙÊ_»∞ ǨÏ#∞=∞ `≥zÛ#
qâıfiâ◊fi~° eOQÍxfl ã‘`å~å=ÚÅ∞ „Ѩu+≤Oì Kå~°∞. ǨÏ#∞=∞ Ѩ_#ç „Ñ¨^âÕ O◊ JO`å
~°HÑÎõ Ù¨ =∞_»∞QÔ O· k. J^Õ ''ǨÏ#∞=∞`«∞¯O_»O——. Wk ~å"Õ∞â◊fi~åxH˜ H˘kÌ ^Œ∂~°OÖ’
LOk. nxÖ’ ™êfl#O KÕ¿ãÎ Jxfl áêáêÅ∞ #t™êÎÜ∞« x ~å=Ú_»∞ „ѨH\õ O˜ Kå_»∞.
Ñ≤`«$ ^Õ=`«Å‰õΩ WHõ¯_» Ñ≤O_» „Ѩ^•#O KÕ¿ãÎ ã¨fi~åæxH˜ "≥àÏÎ~°x ã‘`å~å=ÚÅ∞
J#∞„QÆÇ≤ÏOKå~°∞.
ǨÏ#∞=∞`«∞¯O_» =∞Ǩ`«º‡O
ѨÓ~°fiO ^è~Œ ‡° ã¨Y∞_»∞ J<Õ ~åA LO_Õ"å_»∞. ^è~Œ ‡° OQÍ ~å[º áêÅ# KÕ¿ã"å_»∞.
J`«_Hç ˜ =O^Œ =∞Ok ÉèÏ~°ºÅ∞. KåÖÏHÍÖÏxH˜ Ѩ@Ñì Ù¨ ^Õq =∞<À~°=∞‰õΩ H˘_»∞‰õΩ
ѨÙ\Ïì_»∞. q∞ye# ~å}∞Å∞ ‰õÄ_® J`«xfl `«=∞ ‰õΩ=∂~°∞_çQÍ<Õ ÉèÏqOz
ÃÑOK«∞`«∞<åfl~°∞. XHõ~ÀA P Ñ≤ÖÏ¡_∞» LÜ«∂ºÅÖ’ TQÆ∞`«∞O_»QÍ `ÕÅ∞ ‰õΩ\ì̃Ok.
D q+¨Ü∞« O ~å}∞ʼnõΩ `≥bHõ ÉÏÅ∞_Õ_∞» ã¨∞OÎ >Ë gà◊√§ ‰õÄ_® U_»=@O "≥Ú^ŒÖ\ˇ Ïì~∞° .
~åA‰õΩ q+¨Ü∞« O `≥eã≤ "≥^· ∞Œ ºefl ~°ÑÊ≤ Oz =∞O„`« `«O„`åÅ∞ [iÑ≤¿ãÎ ÉÏÅ∞_»∞ ã¨fiã¨∞_Î ∞»
JÜ«∂º_»∞.
XHõ~ÀA ~åA `«#‰õΩ XHõ¯_Õ H˘_»∞‰õΩ LO_»@O ÉÏ^èQŒ Í LO^Œx q∞ye#
ÉèÏ~°ºÅ‰õΩ ‰õÄ_® Ѩل`«ãO¨ `å#O Hõey`Õ ÉÏQÆ∞O@∞O^Œx ã¨ÉÖíè ’ J<åfl_»∞. nxH˜
`«y# LáêÜ«∞O K≥Ñʨ =∞x HÀ~å_»∞. =∞O„`«∞Å∞ ÉÏQÍ PÖ’zOz ^ŒH} ∆˜ ã¨=Ú„^Œ
f~°OÖ’ QÆO^èŒ =∂^Œ# Ѩ~°fi`«O =∞Ǩ ѨÙ}ºˆH∆„`«O Jx, ^•x ^ŒQÆæ̂~ N~å=Ú_»∞
„Ѩu+≤Oì z# ÃãH· `õ « ~å=∞eOˆQâ◊fi~°∞_»∞ L<åfl_»x, ^•xH˜ ã¨g∞ѨOÖ’ ''ǨÏ#∞=∞`«∞¯O_»O——
LO^Œx, JHõ¯_» Ѩل`«HÍ"Õ∞+≤ì [iÑ≤`Õ Jcè+ì̈ ã≤kú HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. "å~°∞
K≥ÑÊ≤ # „ѨHÍ~°"∞Õ ~åA JHõ¯_çH˜ "≥o¡ Ü«∞*Ï˝xfl ѨÓiÎ KÕã≤ ǨÏ#∞=∞`«∞¯O_»OÖ’ ÉèÏ~°ºÅ`À
ã¨Ç¨ ™êfl#O KÕã∂¨ Î <≥Å~ÀAÅ∞<åfl_»∞. Ü«∂QÆO ѨÓiÎ J~Ú# Ѩk <≥ÅÖ’¡ ~åAQÍi
q∞ye# ~å}∞ÅO`å Ѩل`«∞efl Hõ<åfl~°∞. "å~°O`å ÃÑiy ÃÑ^Œ"Ì åÔ~<· å~°∞. J#∞~åQÆO`À
`«Å∞¡Å∞, Ñ≤ÅÅ¡ ∞ L<åfl~°∞. `«O„_ç `«~åfi`« ~å*Ϻxfl áêeOKå~°∞. ~åA ÉèÏ~°ºÅ∞
=∞~°}Ï#O`«~O° ã¨fi~°Oæ KÕ~å~°∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ D ‰õΩO_»OÖ’ ™êfl#O KÕã#≤ "åi
HÀiHõÅhfl f~°∞ã¨∂Î ÉèHí Îõ HõÅÊ„^Œ∞=∞OQÍ qÅã≤Å∞¡`∞« <åfl_»∞.b
100 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–42 "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ѨH∆˜ *Ï`«∞Åxfl =zÛ KÕ~å~Ú. #O^Œ# =<åxfl q∞Oz# ™œO^Œ~º° O`À P
=#O â’aè™ÈÎOk. JHõ¯_» „ѨâßO`«`« ~å[ºO KÕã∞¨ OÎ k. `«Ñ㨠∞¨ û‰õΩ q∞H˜¯e J#∞‰õÄÅOQÍ
LOk. „ѨH$õ u â’Éèí Hõà§◊ ‰õΩ P#O^•xfl KÕ‰Äõ ~°∞™ÈÎOk. W^Õ ''ǨÏ#∞=∞O`Õâfi◊ ~°O——.
N ǨÏ#∞=∞O`Õâfi◊ ~°O WHõ¯_» t=Ù_çx ^Œi≈¿ãÎ ã¨HÅõ áêѨÇϨ ~°O, ã¨HÅõ =∞<Àcè+ì̈ ã≤kú HõÅ∞QÆ∞`å~Ú Jx
Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬, "≥∞„ÿ `ÕÜ∞« =∞ǨÏi¬H˜ q=iOz K≥áêÊ_»∞.b
N~å=∞K«O„^Œ∞x Ѩ\Ïìa¿è +HõO `«~åfi`« PO[<ÕÜÚ« _»∞ ~å=∂[fl fã¨∞H˘x
QÆO^èŒ =∂^Œ# Ѩ~fi° `«O KÕi N~å=∞ =∞O„`« [ѨO`À rqã¨∂,Î K«i`å~°∞_ú ∞» J=Ù`«∞<åfl_»∞.
~å=∞ ~å=} Ü«Ú^ŒOú Ö’ `å#∞ KåÖÏ=∞Ok ~åHõã∆ ∞¨ Å#∞ ã¨OǨÏiOKå#x, ^•x=Å¡
=∞Ǩ áê`«HOõ ã¨O„Hõq∞OzO^Œx, ^•xfl áÈQ˘@∞ìHÀ=\ÏxH˜ t=Ù_çx ã¨O^Œi≈OKåÅx
HÀiHõ HõeyOk. ^•x=ÖË¡ =∞#âß≈Ou Åaèã∞¨ OÎ ^Œx ÉèÏqOKå_»∞. ã‘`å~å=ÚʼnõΩ
=∞#ã¨∞ûÖ’<Õ #=∞™ê¯~°O KÕã,≤ "≥O@<Õ PHÍâ◊ =∂~°Oæ Ö’ HÔ Ö· Ïã¨O KÕ~å_»∞.
JHõ¯_» #Onâ◊fi~°∞_»∞ J_»∞Ѥ _¨ ç ''ǨÏ#∞=∂! h PÖ’K«# =∞Oz^Õ. HÍh
„|Ǩχ ǨÏ`åºáê`«HOõ `À t= ^Œ~≈° #O ^Œ∞~°É¡ Oíè . áêáêÅ#∞ áÈQ˘@∞ìH˘x t= ^Œ~≈° #O
K≥~Úº. #~°‡^• #k JѶ∞¨ q^•~°}.˜ JHõ¯_» H˘xfl ~ÀAÅ∞O_ç ™êfl#O`À Ѩq„`«∞_»=Ù
Hõ=Ú‡. t=Ùx QÆ∂iÛ `«Ñ㨠∞¨ û KÕã∂¨ Î PÜ«∞# J#∞„QÆÇϨ O á⁄O^Œ∞—— Jx Ç≤Ï`«=Ù
K≥áêÊ_»∞.
PO[<ÕÜÚ« _»∞ P =∂@Å∞ qx #~°‡^• #k KÕi, ^•x ^ŒH} ∆˜ „áêO`«OÖ’
L#fl ™È=∞<å^èŒ ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ ^ŒQ~æÆ Ö° ’ „ѨâßO`« "å`å=~°}OÖ’ LO@∂, ™êfl#O
KÕã∂¨ Î t= ^蕺#O`À f„= `«Ñ㨠∞¨ û KÕâß_»∞. „Ѩ}"åxfl, ѨOKåHõi∆ x UHÍ„QÆ z`«OÎ `À
[Ñ≤OKå_»∞. =∞#ã¨∞#∞ ™êfinè#O KÕã∞¨ H˘<åfl_»∞.
áê~°fif =∞<À=∞~°∞_»∞ "≥∞zÛ „Ѩ`º« Hõ=∆ ∞Ü«∂º_»∞. ''ǨÏ#∞=∂! h‰õΩ áêѨO
JO@∞`«∞O^•? áêѨO ZѨÙÊ_À áÈ~ÚOk. ZѨÙÊ_»∂ #∞=Ùfi Ѩq„`«∞_»"—Õ — J<åfl_»∞.
"≥O@<Õ =∂~°∞u ÖËz xÅ|_ç #=∞㨯iOz áê~°=â◊ºO`À ã¨∞uÎ KÕã≤ „Ñ‘u HõeOæ Kå_»∞.
t=Ù_»∞ ǨÏ#∞=∞`À ''h‰õΩ áêáêÅ∞ ÖˉΩõ <åfl, =∂#=ÙÅ∞ WÖÏ LO_®e Jx =∂~°Oæ
K«∂Ñ≤OKå=Ù. h `«Ñ¨ ^蕺<åʼnõΩ KåÖÏ ã¨O`«$Ñ≤Î K≥O^•#∞. #∞=Ùfi ã¨~fi° ^Õ"å`«‡‰õΩ_»=Ù.
h <å=∂xfl 㨇iã¨∂,Î [Ñ≤ã∂¨ ,Î x#∞fl K«∂ã¨∂,Î JO^Œ~∞° ã¨~fi° ^• â◊√ÉèÏÅ#∞ á⁄O^Œ∞`å~°∞.
ǨÏ#∞=∞, JO[h ã¨∞`«, "åÜ«Ú Ñ¨Ù„`å, =∞Ǩ |ÖÏ, Ñ≤OQÍHõ,∆ ÅHõ∆ ‡} „áê}^•`å,
ã‘`å â’Hõ x=~°HÎ Í—— Jx ã¨∞uÎ ã¨∂Î J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞.
"åÜ«Ú ã¨∂#∞_»∞ `å#∞ `«Ñ㨠∞¨ û KÕã#≤ KÀ@ Jxfl HÀÔ~¯Å∞ fˆ~Û t=eOQÍxfl
„Ѩu+≤Oì Kå_»∞. XHõ ѨÙ+¨¯i}˜ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. ''ǨÏ#∞=∞O`« =#O—— xi‡OKå_»∞.
^•xÖ’ Jxfl ~°HÍÅ K≥@∞¡, Jxfl ~°HÍŠѨÓÅ fÔQÅ∞, |Ǩïq^èŒ Ñ¶Å¨ =ÚÅxKÕÛ qq^èŒ
~°HÍŠѨO_»¡ K≥@∞¡ U~°Ê~°Kå_»∞. lOHõÅ∞, QÀ~°∞=OHõÅ∞, zÅHõÅ∞, <≥=∞à◊√§, HÀH˜ÅÅ∞
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 101 102 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–43 „ÉÏǨχ}∞_çx JHõ¯_çH˜ ѨOÑ≤, J`«x KÕ`« P Jã≤HÎ Åõ #∞ ¿ãHõiOѨ*ãË ,≤ ǨÏ#∞=∞O`Õâfi◊ ~°O
f~°O÷ Ö’x #~°‡^• #k Ѩq„`« [ÖÏÅÖ’ xˆHÑ∆ O≤ Ѩ *Ë~ÚOK«O_ç. <å Éè~í ΰ P f~°÷
„ѨÉÏè =O`À ~å[‰õΩ=∂~°∞_»∞QÍ [x‡™êÎ_∞» . J`«_Õ <å Éè~í ΰ J=Ù`å_»∞—— Jx ~å‰õΩ=∂Ô~Î
â◊`« ÉÏǨï=Ù Hõ^Œä `«O„_çH˜ q=iOzOk.
''W^ŒO`å q#fl tYO_ç ~åA ##∞fl D ѨxH˜ xÜ≥∂yOKå_»∞. JO^Œ∞Hˆ
„`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ XHõ™êi â◊`É« ÏǨï=Ù J<Õ ~å[‰õΩ=∂~°∞_»∞ "Õ@ HÀã¨O WHõ¯_çH˜ =KåÛ#∞. WHõ¯_ç =∞„iK≥@∞ì „H˜O^Œ QÆÅ <≥=∞à◊§ Jã≤HÎ Åõ #∞ ¿ãHõiOKå#∞.
^Œ@"ì ∞≥ #ÿ J_»qH˜ "≥o¡ "Õ\Ï_ç JÅã≤ XHõ Ѩq„`« =<åxH˜ =KåÛ_»∞. JHõ¯_» XHõ #~°‡^• #n *ÖÏÖ’¡ x=∞[˚#O KÕÜ∞« \ÏxH˜ "≥à√◊ <Î åfl#∞—— Jx â◊`É« ÏǨï=Ù ~åA‰õΩ
„ÉÏǨχ}∞_ç XHõ KÕuÖ’ ѨÙãÎ̈HOõ , ~Ô O_»= KÕuÖ’ XHõ =¸@ LO_»@O K«∂âß_»∞. K≥áêÊ_»∞ „ÉÏǨχ}∞_»∞.
„ÉÏǨχ}∞_ç ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o¡ #=∞㨯iOz, ^ÕxHÀã¨O WÖÏ =KåÛ~°x J_çQÍ_»∞. „ÉÏǨχ}∞_»∞ ǨÏ#∞=∞O`Õâfi◊ ~°O KÕi P „ÉÏǨχ}∞_»∞ Ѩq„`« ™êfl<åxfl #~°‡^• #kÖ’
''~å*Ï! <Õ#∞ Hõ<åº ‰õΩ|˝O #∞Oz =KåÛ#∞. ǨÏ#∞=∞O`Õâfi◊ ~°O ZHõ¯_» LO^• Jx KÕã,≤ P =∞Ü«¸~åã≤HÎ Åõ #∞ =∞O„`« ѨÓ`«OQÍ #~°‡^• #kÖ’ x=∞[˚#O KÕã,≤ =∞m§
"≥`∞« ‰õΩ`«∞<åfl#∞. =∂ =∞Ǩ~åA tYO_ç QÍi J#∞[fl`À D =¸@Ö’ L#fl Jã≤HÎ Åõ #∞ ™êfl#O KÕã≤ Hõ<åº ‰õΩ|˚O KÕ~å_»∞. „ÉÏǨχ}∞_ç =Å¡ ǨÏ#∞=∞O`Õâfi◊ ~° Hˆ „∆ `« =∞Ǩ`庇xfl
ǨÏ#∞=∞O`Õâfi◊ ~° f~°O÷ Ö’ x=∞[˚# KÕÜ∞« \ÏxH˜ =KåÛ#∞—— Jx |^Œ∞Å∞ K≥áêÊ_»∞. q#fl â◊`É« ÏǨï=Ù #~°‡^• #n ™êfl#O KÕã,≤ ǨÏ#∞=∞O`«∞x ^蕺xOz, ^è~Œ ‡° =∂~°Oæ Ö’
~åA‰õΩ Pâ◊Û~°ºO "Õã≤ Jã≤HÎ Åõ x=∞[˚#O KÕ™êÎ~å, ^•x „áê^è•#º`« QÆ∞iOz ã¨OK«iã¨∂,Î ^è~Œ ‡° OQÍ ~å[ºáêÅ# KÕã∂¨ ,Î ^Õ=`«Å "≥∞ѨÙÊ á⁄O^•_»∞. z=~°‰Ωõ t=
q=iOK«=∞x HÀ~å_»∞. JѨÙÊ_® „ÉÏǨχ}∞_»∞ =∞Ǩ~å*Ï! Hõ<庉õΩÉÏ˝xfl áêeOKÕ ™êÜ«Ú[ºO á⁄O^•_»∞. #~°‡^• #kÖ’ HõeÑ≤# <≥=∞à◊§ JÑ≤HÎ Åõ ∞ ^Õ= ~°∂áêÅ#∞
~åA‰õΩ Ѩل`« ã¨O`å#O ÖË^∞Œ . XHõ J=∂‡~Ú Ñ¨Ù\ì̃Ok. P"≥∞‰õΩ ѨÓ~°fi[#‡ 㨇 $u á⁄Ok, "≥O_ç H˘O_»#∞ KÕi, P `«~åfi`« Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞x J#∞„QÆÇϨ O á⁄Ok HÍj~åA‰õΩ
LOk. JÖÏ¡~°∞ =Ú^Œ∞ÌQÍ ÃÑiyOk. `«y# =~°∞}˜‚ "≥uH˜ q"åǨÏO KÕÜ«∂Åx ‰õΩ=∂~°∞_çQÍ [x‡Oz, ѨÓ~°fi[#‡ 㨇 $u Hõey tYO_ç ~å[‰õΩ=∂Ô~#Î ∞ q"åǨÏO
~åAQÍ~°∞ „Ѩܫ∞`«flO KÕã¨∞Î<åfl~°∞. `«O„_ç „Ñ¨Ü«∞`åflÅ#∞ qx P „Ѩܫ∞`åflxfl KÕã∞¨ H˘<åfl_»∞. KåÖÏHÍÅO ã¨∞MÏÅ#∞ J#∞Éèqí Oz P ^ŒOѨ`∞« Å∞ t=Ö’HõO KÕ~å~°∞.b
=∂#∞HÀ=∞x K≥ÑÊ≤ Ok. ''HÍ~°}O Uq∞\˜?—— Jx `«O„_ç J_»∞QÆQÍ `«# ѨÓ~°fi[#‡
Hõ^#Œä ∞ q=iOzOk.
''`«O„_ô! <Õ#∞ ѨÓ~°fi[#‡Ö’ XHõ P_» <≥=∞ex. <å Éè~í ΰ J~Ú# =∞QÆ
<≥=∞e, <Õ#∞ KåÖÏ J<Àº#ºOQÍ L<åflO. XHõ™êi PHÍâ◊O "Õ∞Ѷ∂¨ =$`«OQÍ L#fl~ÀA#
"Õ∞q∞^Œ~Ì O° P#O^Œ Ѩ~=° â◊O`À #$`«ºO KÕã∞¨ <Î åfl=Ú. „H©OHÍ~åÅ`À ǨϟÔ~uÎã∞¨ <Î åfl=Ú.
WO`«Ö’ JHõ™ê‡`«∞QÎ Í XHõ H˜~å`«‰Ωõ _»∞ XˆH™êi =∂ g∞^Œ ÉÏ}ÏÅ#∞ "Õâß_»∞. =∞=∞‡efl
K«OÑ≤, =∂ â◊s~åÅ#∞ fã¨∞H˘x áÈ~Ú =∂Oã¨O =O_»∞H˘x u<åfl_»∞. <å â◊s~°OÖ’x
XHõ =∂Oã¨O =ÚHõ¯ <ÕÅg∞^Œ Ѩ_Oç k. ^•xx XHõ „QÆ^ÌŒ ^ŒH¯˜ OK«∞H˘x <À@ Hõ~K° ∞« H˘x
PHÍâßxH˜ ZyiOk. ^•xHÀã¨O WOHÀ „QÆ^ŒÌ ^•x`À áÈ\© Ѩ_ç, PHÍâ◊OÖ’<Õ
áÈ\Ï¡_∞» H˘<åfl~Ú. nxH˜ Jq ǨÏ#∞=∞O`Õâfi◊ ~°O =KÕÛ ã¨iH˜ P =∂Oã¨O =Ú^ŒÌ P
f~°O÷ Ö’ Ѩ_Oç k. P f~°O÷ „ѨÉÏè =O`À <Õ#∞ h‰õΩ ѨلuHõQÍ [x‡OKå#∞.
''<å Éè~í ΰ J~Ú# =∞QÆ <≥=∞eH˜ WOHÍ Ñ¨H∆˜ ~°∂ѨO =^ŒÅÖË^∞Œ . É’Ü«∞"å_»∞
=∞=∞‡efl ÉèHí O∆˜ z# KÀ@<Õ WOHÍ PÜ«∞# Jã≤HÎ Åõ ∞ L<åfl~Ú. #~°‡^• #k ^ŒH} ∆˜
f~°OÖ’ ǨÏ#∞=∞O`Õâfi◊ ~°OÖ’ Z`«∞QÎ Í L#fl =∞Ǩ |e+ì̈"∞≥ #ÿ q™êÎ~"° ∞≥ #ÿ T_»Å∞QÆÅ
=@ =$HõO∆ LOk. ^•x "≥Ú^Œ\’¡ =∂ Jã≤HÎ Åõ ∞ WOHÍ JHõ¯_Õ L<åfl~Ú. g∞~°∞ XHõ
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 103 104 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–44 „Hõ=∞OQÍ ‰õΩOÉèÏHÍ~°OQÍ ÃÑiyáÈ~ÚOk. D q^èOŒ QÍ #~°‡^• #k X_»∞#¤ =¸_»∞
eOQÍÅ∞ L#fl KÀ@∞ ''‰õΩOÉèËâ◊fi~° ™ê÷#O—— Jx „Ѩã≤kú K≥OkOk. J^Õ N
ǨÏ#∞=∞O`Õâ◊fi~°O ‰õÄ_®. ~å=∞ÅHõ∆ ‡}∞Å∞ `«=∞#∞ K«∂_»=zÛ# =Ú#∞ÅO^Œih
N~å=Úx `«Ñ㨠∞¨ û ‰õΩâ◊Å „Ѩâ◊flÅ`À ˆH∆=∞ ã¨=∂K«~åÅ#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x, q#„=∞OQÍ #=∞㨯iOKå~°∞.
"åi J#∞=∞u á⁄Ok =∞m§ JÜ≥∂^蕺 #QÆ~åxH˜ "≥àÏ¡~∞° . N~å=∞ ÅHõ∆ ‡}∞Å∞
QÆO^èŒ =∂^Œ# Ѩ~fi° `«OÖ’ L#fl PO[<ÕÜÚ« _»∞ XHõ™êi N~å=∞ ѨO^Œ~≈° <å~°Oú „Ѩu+≤Oì z# ~Ô O_»∞ eOQÍÅ∞, =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ KÕã#≤ ‰õΩOÉèâË fi◊ ~° eOQÍÅ#∞ =¸_çO\˜x
JÜ≥∂^躌 ‰õΩ =KåÛ_»∞. ~å=ÚxH˜ #=∞™ê¯~°O KÕã,≤ Z^Œ∞~°∞QÍ xÅ|_®¤_∞» . ~å=Ú_»∞ #~°‡^• #n [ÖÏÅ`À Jaè¿+H˜Oz, ѨÓlOz# "åiH˜ J#∞H˘#fl HÍ~åºÅhfl xifiѶ∞¨ flOQÍ
‰õΩâ◊Å „Ѩâfl◊ Å∞ "Õã,≤ Hˆ =∆ ∞ ã¨=∂Kå~åÅ#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞. ''ǨÏ#∞=∂! WO`«HÍÖÏxH˜ <≥~"° ~Õ åÎ~Ú. ã¨~fi° ã¨∞MÏÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.b
"Õ∞=Ú *Ï˝ÑH¨ Oõ =KåÛ=∂? Uq∞ KÕã∞¨ <Î åfl=Ù?—— Jx J_çQÍ_»∞. JѨÙÊ_»∞ ǨÏ#∞=∞
q#Ü«∞O`À ''ã‘`å~å=ÚŠѨfi~°∂áêÅ∞ <å ǨÏ$^ŒÜ∞« Ñ‘~O°î g∞^Œ H˘Å∞"≥· LO>Ë <Õ#∞
q∞=∞‡efl =∞~°=@O LO@∞O^• ™êfig∞? <å „Ñ¨u ~À=∞OÖ’, „Ѩu ~°HÎõ Hõ}OÖ’ h
<å=∞"Õ∞ „Ѩu^èfiŒ x™ÈÎOk. <Õ#∞ XHõ™êi Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂xH˜ "≥àϧ#∞. JHõ¯_ç "å~°∞
<Õ#∞ ~å=}Ï^Œ∞Å#∞ ã¨OǨÏiOK«_»OÖ’ áêѨO =¸@Hõ@∞ìH˘<åfl#x, JO^Œ∞Hõx
Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂xH˜ =KÕÛ J~°›`« áÈQ˘@∞ìH˘<åfl#x, t=Ùx ^Œi≈Oz áêѨ ~°ÇÏ≤ `«∞_≥· ~°=∞‡x
"å~°O^Œ~∂° <å`À K≥áêÊ~°∞. Jk qx <Õ#∞ #~°‡^• #k ^ŒH} ∆˜ f~°OÖ’ `«Ñ㨠∞¨ û
KÕÜ«∞@O „áê~°OaèOKå#∞. <å "≥Ú~° PeOz ã¨~°fi â◊√ÉèíOHõ~°∞_»∞ â◊OHõ~°∞_»∞
„Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ <ÿ å_»∞. ##∞fl J#∞„QÆÇÏ≤ OKå_»∞. JHõ¯_» #∞O_Õ WHõ¯_çH˜ ã¨~åã¨i =ã¨∞<Î åfl#∞——
Jx K≥áêÊ_»∞.
=∂~°∞u =∂@Å∞ q#fl N~å=Ú_»∞ PÖ’K«<å =∞QÆflO JÜ«∂º_»∞. =∞#ã¨∞Ö’
q`«i¯OK«∞H˘<åfl_»∞. ''<Õ#∞ "ÕÖÏk ~åHõã∆ ¨ QÆ}ÏÅ#∞ K«Oáê#∞ Hõ^•. ZO`À áêѨO
<Õ#∂ =¸@Hõ@∞ìH˘<Õ LO\Ï#∞. Hõ#∞Hõ <Õ#∞ ‰õÄ_® =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞x `«Ñ㨠∞¨ û KÕã,≤
áêѨ „ѨHÍ∆ à◊#O KÕã∞¨ H˘O\Ï#∞—— Jx xâ◊Û~ÚOK«∞H˘<åfl_»∞. ÅHõ∆ ‡}Ï^Œ∞Å#∞, Ѩi"å~åxfl
"≥O@ fã¨∞H˘x #~°‡^• #k ^ŒH} ∆˜ „áêO`«O KÕ~å_»∞. JHõ¯_» J#∞‰õÄÅ"≥∞#ÿ XHõKÀ@
xâ◊ÛÅ =∞#ã¨∞û`À t=Ùx HÀã¨O f„= `«Ñ¨ã¨∞û KÕâß_»∞. ã¨^•t=Ùx =∞O„`åxfl
[Ñ≤OKå_»∞. ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ ‰õÄ_® #~°‡^Œ‰Ωõ ^ŒQ~æÆ Ö° ’ L#fl *’ºu+¨‡f ѨÙ~°OÖ’ LO_ç
N~å=ÚxH˜ HÍ=Åã≤# ¿ã=Å∞ KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. J#fl^Œ=Ú‡Å∞ W^Œ~Ì ∂° t=eOQÍÅ#∞
„Ѩu+≤Oì z, „uã¨O^躌 ÅÖ’ Jaè¿+H˜ã∂¨ Î [Ñ≤ã∞¨ <Î åfl~°∞. WÖÏ 24 ã¨O=`«û~åÅ∞ "å~°∞
t= ^蕺# Ü«∂QÆOÖ’ QÆ_áç ê~°∞. z=iH˜ t=Ù_»∞ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ "åix áêѨ q^Œ∂~°∞Å#∞
KÕã≤ =∞<Àcèëêìxfl <≥~"° ~Õ åÛ_»∞.
~å=∞ÅHõ∆ ‡}∞Å∞ `«Ñ㨠∞¨ û KÕã∞¨ <Î åfl~°#fl "å~°Î ^Õâ=◊ ∞O`å áêH˜áÈ~ÚOk. =∞ǨÏi¬
QÆ}O JO`å JHõ¯_çH˜ KÕ~å~°∞. "åà◊§O`å XHõKÀ@ #~°‡^• #k XO„_»∞ =∞\˜`ì À
t=eOQÍxfl KÕã≤ =∞\˜ì ‰õΩO_»Å`À #~°‡^• #n [ÖÏÅ`À Jaè¿+H˜ã∞¨ <Î åfl~°∞. Jk
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 105 106 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–45
NǨÏ#∞=∞`Õ¯â◊fi~°O
~å=Ú_»∞ ~å[ºáêÅ# KÕã¨∞Î#fl HÍÅOÖ’ XHõ™êi JQÆã¨∞κ_»∞ =Ú#flQÆ∞
=∞ǨÏ~°∞¬Å∞ =zÛ ã¨O^Œi≈OKå~°∞. "å~°O^ŒiH© `«y# q^èŒOÖ’ ™êfiQÆuOz,
Lz`åã¨<åÅÃÑ· ‰õÄ~ÀÛɡ\ ì˜ JQÆãºÎ¨ =∞ǨÏi¬`À ''â◊OHõ~∞° _»∞ – ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ gi^ŒiÌ Ö’
Z=~°∞ Jkè‰õΩÅ∞? "åo§^ŒÌi ™êǨϙêÅ#∞ =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O Z\Ï¡?—— Jx
N~å=Ú_»∞ „ѨtflOKå_»∞. JѨÙÊ_»∞ JQÆãºÎ̈ =Úx ''q[Ü«∞ ÉèÏ㨯~å. ~å=∂! q#∞.
â◊OHõ~∞° _Õ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞. "åÜ«Ú=~° „Ѩ™êk. "åÜ«Ú=ÙÖÏQÍ JO`«\Ï ã¨OK«iOKÕ
<Õ~∞° Ê#fl"å_»∞. JO^Œ∞Ö’ ã¨O^ÕÇϨ O ÖË^∞Œ . h‰õΩ J#∞=∂#O =¿ãΠѨsH˜O∆ K«=K«∞Û——
J<åfl_»∞. N~å=Ú_»∞ =∂~°∞ux PáêºÜ«∞OQÍ Ñ≤ez ''ǨÏ#∞=∂! WѨÙÊ_Õ ÅOHõ‰Ωõ
"≥o§, qcè+} ¨ ∞_ç ^ŒQ~æÆ ∞° #fl ''=∞øHÎ̃Hõ eOQÆO——#∞ fã¨∞H˘x ~å"åe Jx P*Ï˝ÑO≤ Kå_»∞.
ǨÏ#∞=∞ =∂~°∞=∂@ K≥Ñʨ ‰õΩO_® ~å=∂^Œ∞ʼnõΩ #=∞㨯iOz, `«O„_ç "åÜ«Ú^Õ=ÙxH˜
=O^Œ#O KÕã,≤ i=Ùfi# gz# QÍeÖÏQÍ Ñ¨ÖÅ¡ˇ ∞, Ѩ@} ì ÏÅ∞, H˘O_»Å∞, HÀ#Å∞ Jhfl
^•@∞‰õΩO@∂ ^ŒH˜∆} ã¨=Ú„^•xfl J=bÅQÍ ÅOѶ≤∞Oz, ÅOHõÖ’ „Ѩ"ÕtOKå_»∞.
JHõ¯_»∞#fl ~åHõ∆㨠g~°∞ÅO^Œ~°∂ WO`« ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ Ç¨Ï#∞=∞ ~å=@O K«∂ã≤
Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°∞. ã¨~åã¨i =∞Ǩ~åA qcè+} ¨ ∞x H˘Å∞=Ù KÕ~å_»∞. qcè+}¨ ∞_»∞
=∂~°∞ux Q“~°qOKå_»∞. =zÛ# HÍ~°}O `≥Å∞Ѩ=∞<åfl_»∞. N~å=Úx P[˝#∞
qxÑ≤OKå_»∞ ǨÏ#∞=∞. ~åA ZO`À ã¨O`À+≤Oz `å#∞ „Ѩu+≤Oì z# KÀ@∞‰õΩ "≥o§
JHõ¯_»∞#fl P~°∞ t=eOQÍÅ#∞ K«∂Ñ≤OKå_»∞. JO^Œ∞Ö’ =∞øH˜HÎ õ eOQÍxfl PO[<ÕÜÚ« _ç
KÕuH˜ã∂¨ Î ''ǨÏ#∞=∂! nxx <å J#fl ~å=}∞_»∞ ‰õΩÉË~∞° _ç #∞O_ç `≥KåÛ_»∞. ‰õΩÉË~∞° _çH˜
^•xfl ™êH∆Í`«∂Î t=Ù_Õ WKåÛ_»∞. P eOQÍxfl ‰õΩÉË~∞° _»∞ ѨÓlOz, #= x^è∞Œ Å`À
‰õÄ_ç# ~å*ϺxH˜ ~åA J=QÆeQÍ_»∞. ~å=}∞_»∞ nxfl á⁄Ok ÅOHÍ ™ê„=∂*ϺkèÑu¨
JÜ«∂º_»∞. nxfl <Õ#∞ N~å=∞K«O„^Œ∞xH˜ ã¨ÉHíè OÎ̃ QÍ ã¨=∞iÊOKå#x K≥ÑÙ¨ Ê—— Jx
eOQÍxfl WKÕÛâß_»∞.
ǨÏ#∞=∞ ÉèHí QÎ̃ Í P =∞øHÎ̃Hõ eOQÍxH˜ #=∞㨯iOz, „QÆÇÏ≤ OKå_»∞. qcè+}¨ ∞_ç
^ŒQ~æÆ ° g_À¯Å∞ fã¨∞H˘x JÜ≥∂^躌 ‰õΩ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. PHÍâ◊OÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∂ U_»=
~ÀA# J=Of #QÆ~° „áêO`«OÖ’ L#fl Ѩ~fi° `«O g∞^Œ‰Ωõ KÕ~å_»∞. eOQÍxfl JHõ¯_»
LOz ''~°∞„^Œ ã¨~ã° ∞¨ û——Ö’ ™êfl#O KÕã,≤ J~å…º^Œ∞Å∞ ã¨=∞iÊOz, =∞m§ P Ѩ~fi° `«O
^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ KÕ~å_»∞. JѨÙÊ_»∞ =∞øHÎ̃Hõ eOQÆO z#fl Ѩ~fi° `«O JO`«QÍ ÃÑiy LO_»@O
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 107
K«∂ã≤ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞. ^•xH˜ HõkeOK«\ÏxH˜ qâ◊fi„ѨÜ∞« `«flO KÕã,≤ qѶŨ ∞_≥<· å_»∞.
JѨÙÊ_»∞ L=∂Ѩu Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ ''ǨÏ#∞=∂! qKå~°Ñ_¨ ‰» Ωõ . #∞=Ùfi ^Œ∞ó
d¿ãÎ Ö’HõO JO`å zO`å „HÍO`«=∞=Ù`«∞Ok. #∞=Ùfi ã¨O`À+¨OQÍ LO>Ë „ѨÑO¨ K«O
#=Ùfi`«∞Ok. D eOQÆO WHõ¯_Õ LO_®Åx ÉèQí =Æ O`«∞x ÉèÏ=#QÍ HõxÊ™ÈÎOk. D
Ѩ~fi° `«O KåÖÏ Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ k. WHõ¯_» ~°∞„^Œ ã¨~ã° ∞¨ û LO_»@O =∞s qâı+O¨ . =∞øHÎ̃Hõ
eOQÆO WHõ¯_» LO_»@O =Å¡ k=ÙºÖˇ#· ^Õ= QÆ}O, ~°∞+≤ QÆ}O nxx ¿ãqOKÕ
Ѩ~=° ∂^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ J=HÍâ◊O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. nxfl "å~°O^Œ~∂° ''N ǨÏ#∞=∞`Õ¯â◊fi~°O——
J<Õ ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å∞™êÎ~∞° . P ¿Ñ~°∞`À Wk „Ѩâã◊ Î≤ á⁄O^Œ∞`«∞Ok. =∂#=ÙÅO^Œ~∂° D
ǨÏ#∞`Õ¯â◊fi~° eOQÍxfl ÉèíH˜Î „â◊^ŒúÅ`À ѨÓlOz ^èŒ#º=∞=Ù`«∞Ok. WHõ¯_» [iy#
q+¨Ü∂« Å#xfl\˜x N~å=∞ K«O„^Œ∞xH˜ <å =∂@QÍ K≥ÑÙ¨ Ê. PÜ«∞# ^•xx J~°O÷
KÕã∞¨ HÀQÆÅ_»∞—— Jx nqOz ѨOáê_»∞ t=Ù_»∞.
JÖψQ ã¨∂\˜QÍ JÜ≥∂^躌 KÕi N~å=ÚxH˜ Jhfl ã¨q=~°OQÍ q=iOKå_»∞.
N~å=Ú_»∞, JQÆã¨Îº =∞ǨÏi¬ "≥Ú^ŒÖˇ· "å~°O`å ǨÏ#∞=∞#∞ Pj~°fikOKå~°∞. D
Hõ^ÖŒä ’ =∞#‰õΩ `≥eã≤O^Õq∞\˜? Z=iÔH<· å Hõ~‡° ѶŨ O J#∞Éèqí OKåeûO^Õ. N~å=Ú_»∞,
<å~åÜ«∞}∞_»∞, â◊OHõ~∞° _»∞, ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ Z=Ô~<· å ^Œ∞+¨ì ~åHõã∆ ¨ ã¨OǨ~°O KÕã#≤ O^Œ∞#
`«Ñ㨠∞¨ û KÕÜ∂« eû=zÛOk. JÖÏO\˜ =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÖË áêáêʼnõΩ ÉèÜ í ∞« Ѩ_#ç ѨÙÊ_»∞,
™ê=∂#º =∂#=ÙÅ ã¨OQÆu "Õ~ˆ K≥áêÊÖÏ? JO^Œ∞Hˆ J#∞Éè=í O L#fl"å~°∞ JO^Œ~∂°
K≥¿ÑÊ =∂@Å∞ q<åe. =∞#ã¨∞ KÕ`,« "å‰õΩ¯ KÕ`,« „H˜Ü∞« Å KÕ`« W`«~∞° ʼnõΩ ÉÏ^èŒ
HõÅ∞QƉΩõ O_® #_»K∞« HÀ"åe. JѨÙÊ_»∞ J^Õ `«Ñ㨠∞¨ û J=Ù`«∞Ok. N~å=∞ ǨÏ#∞=∞^•^Œ∞Å
K«~º° Å∞ ã¨~fi° HÍÖÏÅÖ’, ã¨~fi° =∂#=ÙʼnõΩ t~À^è•~°ºO, P^Œ~≈° „áêÜ«∞O. =∞#O^Œi
#_»Hõ â◊√Éè^í •Ü«∞HõOQÍ LO>Ë ^ÕâßxH˜ âßOu â◊√ÉèÏÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.b
108 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–46
‰õΩOaèh áêÅ∞x Hõ^Œä
N~å=∞K«O„^Œ∞x ѨiáêÅ<å HÍÅOÖ’ ^ŒH}∆˜ ÉèÏQÆOÖ’ ^è~Œ å‡~°}ºO JO>Ë
D<å\˜ Hõ~åfl@HõÖ’ ~åHõã∆ ∞¨ Å KÕ`« ^èfiŒ Oã¨O K≥Ü∞« º|_»¤ „QÍ=∂Å#∞ ~å=Ú_»∞ ѨÙ#ifli‡Oz
"åã¨Ü∂≥ QƺO KÕ~ÚOKå_»∞. P „QÍ=∂ʼnõΩ ''=∞O_»Å #QÆ~O° —— J<Õ ^•xfl „Ѩ^•è #
Hˆ O„^ŒOQÍ KÕâß_»∞. JHõ¯_» "Õ^Œ "Õ^∞Œ ºÅ∞ ã¨`¯« ~å‡K«~} ° ∞Å∞ ѨO_ç`∞« Å∞ *Ï˝# x+¨µÅì ∞
J<ÕH=õ ∞Ok LO_Õ"å~°∞. ^•xH˜ ^è~Œ ‡° Hõ~Qΰ Í PO[<ÕÜÚ« _çx xÜ«∞q∞OKå_»∞. N~å=Úx
`«~Ñ° Ù¨¶ # ǨÏ#∞=∞ "åix K«H¯õ QÍ HÍáê_»∞`«∞<åfl_»∞. „Ѩ[ÅHõO^ŒiH˜ =∞Oz ~°H} ∆õ
HõeÊOKå_»∞. Hõe „Ѩ"tÕ OKÕ =~°‰Ωõ JHõ¯_» ZÖÏO\˜ LѨ„^Œ"åÅ∞ ÖË=Ù. Q˘Ñ¨Ê ^è~Œ ‡°
=º=ãÎ̈<~Õ Ê° ~°z, ^•x k# k<åaè=$kúH˜ Hõ$+≤ KÕâß_»∞. HõeHÍÅO „Ѩ"tÕ OK«QÍ<Õ,
^•x ѨiáêÅ<åxfl JHõ¯_ç "åiˆH =ke QÆO^èŒ =∂^Œ# Ѩ~fi° `«O KÕi N~å=ÚxÃÑ·
^蕺#O KÕã∂¨ Î QÆ_∞» ѨÙ`«∞<åfl_»∞.
HõeÜ«ÚQÆOÖ’ ''Hõ<åº ‰õΩ|˝O—— J<Õ Ñ¨@ì}Ïxfl ~å[^è•xQÍ KÕã¨∞H˘x,
''J=∞O^Œ∞_»∞—— J<Õ ~åA áêeã¨∞Î<åfl_»∞. J`«xH˜ ''=∂Ü«∞—— J<Õ ÉèÏ~°º LOk.
"åiH˜ ''~°`fl« QÆOQÍ—— J<Õ ‰õÄ`«∞~°∞ [x‡OzOk. P"≥∞#∞ JÖÏ¡~∞° =Ú^Œ∞QÌ Í ÃÑOK«∞`«∂,
ã¨~fi° =^•º qâß~°^#Œ ∞ KÕâß~°∞. P"≥∞‰õΩ ÃÑO_ô_¡ ∞» =zÛOk.. =~å<Õfi+¨} KÕã∞¨ <Î åfl~°∞.
gi ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞ ''^è~Œ ‡° ã¨Y∞_»∞——. PÜ«∞#‰õΩ ~ÀA ѨÙ~å} „â◊=}O KÕã∂¨ Î ~åA‰õΩ
KåÖÏ ã¨O`À+¨O Hõeãæ ∞¨ <Î åfl_»∞. XHõ ~åA PÜ«∞#`À ''=∞Ǩ`å‡! Hõe „Ѩ"tÕ OzOk.
HõŇ+¨O JO`«\Ï "åºÑ≤OzáÈ~ÚOk.—— J<åfl_»∞. ~åA Hõe HõŇ+¨=∞O>Ë Uq∞\˜?
Jx J_çQÍ_»∞. PÜ«∞# ^•xH˜ J~°O÷ Jã¨`º« „ѨKå~°O Jx K≥ÑÊ≤ ''Hõe HÍÅOÖ’
J|^ŒOú K≥¿ÑÊ"å~°∞, "Õ^•xfl ^Œ∂+≤OKÕ"å~°∞, Ç≤ÏOã¨#∞ ÃÑOKÕ"å~°∞, ^è~Œ å‡xfl =kÖËã≤
J~°÷ HÍ=∂Å#∞ =∂„`«"Õ∞ P„â◊~ÚOKÕ"å~°∞ Z‰õΩ¯"≥·áÈ`å~°∞. qâßfiã¨Ç‘Ï#∞Å∞,
HÍ=∞Ѩ~åÜ«∞}∞Å∞, ^≥=· zO`«# ÖËx"å~°∞, _®Oa‰õΩÅ∞, "Õ+^¨ •~°∞Å∞, áê+¨O_»∞Å∞,
„Ѩ*Ï =OK«‰Ωõ Å∞, Jã¨∂Ü«∂ Ѩ~∞° Å∞, =¸~°∞Åö ∞ ÃÑiyáÈ`å~°∞. g\˜=Å¡ J^è~Œ å‡Åxfl
~åA‰õΩ ã¨O„Hõq∞™êÎ~Ú. g∞~°∞ ^è~Œ ‡° Ѩ~∞° Å∞ Hõ#∞Hõ ÉèÏ~åxfl ^Õ=Ù_çg∞^Œ "ÕÜ∞« O_ç.
=∞# z~°OrqH˜ =∞Oz =~°∞x`À `«fi~°Ö’<Õ q"åǨÏO J=Ù`«∞Ok—— Jx K≥áêÊ_»∞.
H˘O`«HÍÖÏxH˜ „|Ǩ‡=~åÎxfl áêeOKÕ ‰õΩOaèh áêÅ∞_»∞ J<Õ ~åA‰õΩ ~°`Ê«
QÆOQÆxzÛ q"åǨÏO KÕâß_»∞. ‰õΩOaèháêÅ∞_»∞ ÉèÏ~°º`À Hõeã≤ ^è~Œ å‡~°}ϺxH˜ "≥o¡
JHõ¯_» `«# ~å*Ϻxfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞. ‰õΩOaèh áêÅ∞_»∞ „Hõ=∞OQÍ "Õ^Œ =∂~åæxH˜ ^Œ∂~°"∞≥ ÿ
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 109
*ˇ·# =∞`åxfl J=ÅOaOKå_»∞. JѨÊ\˜^•HÍ „ÉÏǨχ}∞Å∞ "Õ^Œ q^•º "åºÑ≤ÎH˜
ã¨`¯« ~å‡K«~}° ‰õΩ Ü«∞[fl Ü«∂QÍʼnõΩ W=fi|_ç# J„QÆÇ¨ ~åÅ#xfl\˜h ÖψQã¨∞H˘<åfl_»∞.
*ˇ#· ∞Å#∞ JHõ¯_» JkèHÍ~°∞Å∞QÍ xÜ«∞q∞OKå_»∞. "åà◊√§ Ü«∞[fl Ü«∂QÍÅ∞ KÕ¿ã"åix
Ç≤ÏOã≤Oz tH˜O∆ KÕ"å~°∞. *ˇ#· ∞Å "ÕkOè Ѩ٠qѨs`«"∞≥ ÿ "åiˆHg∞ k‰õΩ¯ `ÀK«Ö^Ë ∞Œ . ^Œ∞+¨µÅì ‰õΩ
~å[ |ÅO `À_≥·Ok. WHõ ÉèíiOK«ÖËHõ JO^Œ~°∞ Hõeã≤ Hõ<åº Hõ|˚ ~åA J~Ú#
''J=∞O^Œ∞_»∞ ~åA——‰õΩ `«=∞ QÀ_»∞ q#flqOK«∞H˘<åfl~°∞. `å=Ú Ju „áêp# HÍÅO
#∞O_ç JHõ¯_» LO@∞<åfl=∞x, „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ N~å=Ú_»∞ ''=∞Ǩϟ^Œ~O° ——`À áê@∞
=∞iH˘xfl J„QÆÇ¨ ~åÅ#∞ `«=∞‰õΩ WKåÛ_»x, `«=∞ JÅ∞¡_∞» ‰õΩOcèáêÅ∞_»∞ ^Œ∞~å‡~°Oæ QÍ
"å\˜x ÖψQã¨∞H˘x Ç≤ÏOã≤ã∞¨ <Î åfl_»x ^Õ=`å~å^è#Œ Ü«∞[fl Ü«∂QÍ^Œ∞Å#∞ x¿+kèOKå_»x
ѨÓ~°firq`«O H˘#™êyOK«@O ^Œ∞~°ƒ~ù O° QÍ LO^Œx, =∞m§ `«=∞ ^≥=· HÍ~°º x~°fiǨÏ}‰õΩ,
`«=∞ =$`«∞ÅÎ #∞ H˘#™êyOK«∞HÀ=\ÏxH˜ "≥O@<Õ K«~º° fã¨∞HÀ=∞x q#flqOKå~°∞.
~åA "å~°O`å K≥ÑÊ≤ Ok ™ê=^è•#OQÍ PÅH˜OKå_»∞. JÅ∞¡_∞» ‰õΩOcèáêÅ∞_çH˜
Hõ|∞~°∞ KÕã≤ ÖωõΩ¯#fl Éè∂í =ÚÅ#xfl\˜x „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ WzÛ "ÕÜ∞« =∞x, "Õ^Œ q^Œº‰õΩ
P@OHõO HõeyOK«=^ŒxÌ Ç≤Ï`«=Ù K≥ÑÊ≤ , ~å[Ѩ„`«O WzÛ "åix ѨOáê_»∞. "å~°O^Œ~∂°
‰õΩOaèháêÅ∞_çH˜ ~å[Ѩ„`«O WKåÛ~°∞. Wk JÅ∞¡_Hç ˜ HÀѨO `≥ÑÊ≤ OzOk. "≥ÚO_çQÍ
''g∞‰õΩ ÜÕ∞ ~å=Ú_»∞ Éè∂í =Úefl WKåÛ_À P ~å=Ú_ç<Õ ~°=∞‡#O_ç. PÜ«∞#`ÀÉÏ@∞
''`ÀHÍÜ«∞#∞fl—— ‰õÄ_® fã¨∞H˘x ~°O_ç. JѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# K≥ÑÊ≤ Ok qx `«y#@∞¡ KÕ™êΗ—
Jx cè+‡≤ OKå_»∞. áêѨO H˘O`«=∞Ok „ÉÏǨχ}∞Å∞ ~åA‰õΩ Z^Œ∞~°∞ u~°QÖÆ HË õ *ˇ#·
=∞`åxfl fã¨∞H˘x, ~åA‰õΩ Ö’|_ç rqã¨∞<Î åfl~°∞. q∞ye# "å~°∞ `«=∞#∞ ~°HO∆˜ K«QeÆ Qˆ k
"åÜ«Úã¨∞`«∞_≥#· ǨÏ#∞=∞ XHõ¯_Õ#x „QÆÇÏ≤ Oz, â◊~} ° ∞ HÀ~°∞`«∂ ^蕺xOK« ™êQÍ~°∞.
ÉèHí Î̃ ã¨∞ÅÉè∞í _≥#· =∂~°∞u "≥O@<Õ „Ѩ`º« Hõ=∆ ∞~Ú "åiH˜ P#O^ŒO HõeOæ Kå_»∞. "å~°∞
PÜ«∞#∞fl „Ѩã∞¨ uÎ KÕâß~°∞. `«=∞ ÉÏ^è#Œ ∞ "≥à§◊ É’ã¨∞H˘<åfl~°∞. "åix ~°HO∆˜ KåÅ<Õ
L^ÕâÌ º◊ O`À =∞#ã¨∞ Hõiy, `«# Z_»=∞ ÉÏǨï=Ù #∞O_ç XHõ "≥O„@∞Hõ#∞, ‰õΩ_ç KÕu
#∞O_ç WOHÀ ~À=∂xfl fã≤, XHõ Éèí∂~°˚~° Ѩ„`«O`À Éèí„^ŒOQÍ LOz, ^•xfl
„ÉÏǨχ}∞ÅH˜zÛ, ~åA ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ `«=∞ Éèí∂=ÚÅ#∞ W=∞‡x J_»QÆ=∞x K≥Ñ≤Ê
ѨOÑ≤OKå_»∞. W=fi‰õΩO_® u~°™ê¯~°O K«∂Ñ≤¿ãÎ – XHõ ~À=∂xfl ã≤OÇ¨Ï ^•fi~°O g∞^Œ
LOK«O_ç. JѨÙÊ_»∞ ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ Jyfl *ÏfiÅÅ∞ U~°Ê_ç ~å[™œ^è•xfl, Ѩ@} ì Ïxfl
HÍÖËÛ™êÎ~Ú. g∞ „QÍ=∂Å#∞ g∞H˜KÛÕ ã≤, ~°HO∆˜ K«=∞x ~åA „áêiú¿ãÎ ‰õΩ_ç KÕu ~À=∂xfl
qã¨~O° _ç. JѨÙÊ_»∞ JO`å Ü«∞^è• ã≤uÎ Ö’H˜ =ã¨∞OÎ k Jx K≥ÑÊ≤ ѨOáê_»∞. JHõ¯_»
=¸_»∞ ~ÀAÅ∞O_»=∞x, PHõe ^ŒÑÙ¨ ÊÅ`À ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞<åfl~°∞ Hõ#∞Hõ `åxKÕÛ Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞
P~°yOK«=∞x K≥ÑÊ≤ , J^Œ$â◊º"≥∞<ÿ å_»∞. „ÉÏǨχ}∞Å∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞x ѨÓ[ KÕã,≤ „Ѩ™ê^ŒO
fã¨∞H˘x ã¨fiã¨`ú « K≥O^•~°∞. =∂~°∞u "åiHÀã¨O q„âßOu QÆ$ǨÏO xi‡OKå_»∞. =¸_»∞
110 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
~ÀAÅ∞ JO^Œ∞Ö’ LO_ç, <åÅ∞QÆ= ~ÀA# "åi J„QÆÇ¨ ~åʼnõΩ tÖÏ„QÆO KÕiÛOk.
=∞~åfl_»∞ "å~°O`å ~åA ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ ǨÏ#∞=∞ K≥ѨÊ#@∞¡ J_çQÍ~°∞. ^•xx
=∞xflOK«‰Ωõ O_® J==∂xOKå_»∞. ǨÏ#∞=∞ Z_»=∞ KÕu "≥O„@∞Hõ#∞ ^•fi~°O g∞^Œ
LOKå~°∞. Ѩ@} ì O JO`å JO@∞H˘x Éèãí ‡‘ Éè∂í `«"∞≥ Oÿ k. P~°<Î å^•Å∞ Ѩ@flO JO`å
"åºÑ≤OKå~Ú. *ˇ#· ∞ÅO^Œ~∂° áêiáÈÜ«∂~°∞. „ÉÏǨχ}∞Å „ѨÉÏè "åxfl QÆ=∞xOz,
~åA ÉèÜ í ∞« Ѩ_ç "åi J„QÆÇ¨ ~åÅ#∞ "åiH˜zÛ "Õâß_»∞. "å~°∞ ‰õΩ_ç KÕu ~À=∂xfl
qã≤~ˆ âß~°∞. ^•x`À Ѩ@flO =∂=¸Å∞ J~ÚOk. ~åA ‰õÄ_® |∞kú `≥K∞« ÛH˘x
N~å=Úx Éè‰í Ωõ _Î ∞» QÍ =∂i "Õ^•#∞™ê~°OQÍ „Ѩ=iÎOKå_»∞. ^è~Œ ‡° ã¨O™ê÷щ¨ Ωõ _≥,· q+¨µ‚
^蕺# ~°`∞« _≥· „Ѩ[Å#∞ Hõ#fla_»Ö¤ Ï¡ áêeOKå_»∞. ^è~Œ å‡~°}Ϻxfl x["≥∞#ÿ ^è~Œ å‡~°}ºOQÍ
áêeOKå_»∞. „u=¸~åκ`«‡Hõ ã¨fi~°∂ѨÙ_≥#· ǨÏ#∞=∞#∞ JO^Œ~∞° ÉèHí „Î̃ â◊^ÅúŒ `À ѨÓlã¨∂Î
ã¨∞MÏÅ#∞ á⁄Ok z=~°‰Ωõ HÔ =· źO KÕ~å~°∞.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 111
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–47
QÆO^èŒ ã≤O^è∂Œ ~° qâı+O¨
N~å=∞áê^Œ ¿ã"å ^Œ∞~°O^èŒ~°∞_»∞, ~å=∞ÉèíH˜Î ™ê„=∂*ϺkèѨu J~Ú#
NǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ JÜ≥∂^躌 Ö’ N~å=∞ Ѩ\Ïìa¿è +HÍxfl Ѩ~=° ∞ "≥É· =íè OQÍ [iÑ≤OKå_»∞.
~å=∞ „ѨÉ∞íè =Ù ã‘`å =∂`«#∞ „¿Ñq∞OK«#O`«QÍ `«##∞ „¿Ñq∞OK«@O ÖË^xŒ , `«##∞
^Œ∂~°OQÍ LOK«∞`«∞<åfl_»x =∞#ã¨∞Ö’ ÉèÏqOKå_»∞. ~å„u "ÕàÖ◊ ’¡ `«##∞ Jã¨Å∞
~å=Úx =^ŒÌ LO_»x=fi@O ÖË^Œ∞. `«##∞ ZO^Œ∞‰õΩ L¿ÑHõ∆ KÕã¨∞Î<åfl~À J~°÷O
HÍ=@OÖË^∞Œ . `«#HõO>Ë ã‘`å=∂`«Ö’ JkèHOõ QÍ U=ÚOk? P"≥∞<Õ JO`« Pf‡Ü«∞OQÍ
^ŒQÆæˆ~ LOK«∞HÀ=\ÏxH˜ HÍ~°}"Õ∞q∞\’ P P[#‡ „|ǨχKåiH˜ Ug∞ `≥eÜ«∞Hõ
`«Å_¡ Åç ∞¡`∞« <åfl_»∞. *Ï#H©^qÕ áêÑ≤_Öç ’ Ü≥∞„~°x ã≤O^è∂Œ ~°ÑÙ¨ ÉÁ@∞ì HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. P
Ü≥∞„~° ÉÁ@∞ì‰Ωõ ~å=Ú_»∞ PHõi¬`∞« _»Ü∂« º_Õ"∂≥ #x J#∞=∂#O =zÛOk. P ã≤O^è∂Œ ~°"∞Õ
`«# H˘OѨ =ÚOz N~å=Ú_çx ã‘`å^ÕqH˜ Ju ã¨g∞ѨOQÍ LOK«∞`ÀO^Œx „Éè=í ∞Ѩ_®¤_∞» .
N~å=∞ q~°Ç¨ xfl XHõ¯ Hõ} ∆ O ‰õÄ_® ã¨ÇÏ≤ OK«ÖxË ^Œ∞~°ƒ~ù ° "Õ^#Œ ‰õΩ QÆ∞iJÜ«∂º_»∞.
nx ã¨OQÆ`qÕ ∞\’ `ÕÅ∞ÛHÀ"åÅx N~å=Ú_ç ^ŒQ~æÆ Hˆ° "≥o¡ KÕ`∞« Å∞ *’_çOz ''~å=∞Ü«∞
`«O„_ç! =∂ `«e¡ ã‘`å=∂`« t~°ã∞¨ ûg∞^Œ L#fl áêÑ≤@Ö’ ã≤O^è∂Œ ~°O LOk. ^•xH˜
HÍ~°}O Uq∞\’ q=iOK«O_ç—— Jx „áêi÷OKå_»∞.
N~å=∞ „ѨÉèí∞=Ù z~°∞#=Ùfi #qfi ÉèíHõΠǨÏ#∞=∂<£#∞ ã¨g∞áêxH˜ ~°=∞‡x
''ÉèHí ÍÎ PO[<ÕÜ∂« ! ã‘`å ^Õq #∞^Œ∞@ ã≤O^è∂Œ ~° ÉÁ@∞ì ÃÑ@∞ìHÀ=\ÏxH˜ HÍ~°}O
LOk. t= ^è#Œ ∞~°ƒOù QÆO KÕã,≤ *Ï#H˜x q"åǨÏ=∂_ç# â◊√Éèí ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P"≥∞
áêÑ≤@ g∞^Œ ã≤O^è∂Œ ~åxfl <Õ#∞ LOKå#∞. JѨÊ\˜ #∞O_ç P"≥∞ ã≤O^è∂Œ ~åxfl áêÑ≤@Ö’
^èiŒ ™ÈÎOk. ^•x =Å¡ <Õ#∞ ã‘`‰« Ωõ =â◊√_»#∞ JÜ«∂º#∞. =∂ W^ŒiÌ =∞^躌 L#fl
J<Àº#º`«‰Ωõ ã≤O^è∂Œ ~°"∞Õ HÍ~°}O—— Jx q=iOz K≥áêÊ_»∞.
PO[<ÕÜÚ« _»∞ N~å=Ú_»∞ K≥ÑÊ≤ # =∂@Åhfl „â◊^QúŒ Í q<åfl_»∞. WHõ PÅ㨺O
K≥Ü∞« ºÖË^∞Œ . "≥O@<Õ =~°‰Î Ωõ _ç ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o¡ QÆO^èŒ ã≤O^è∂Œ ~åxfl fã¨∞H˘x, #∞=ÙfiÅ
#∂<≥`À HõeÑ≤, `«# Xà◊O¡ `å Ѩӿãã¨∞H˘<åfl_»∞. WÖÏ KÕ¿ãÎ P ã≤O^è∂Œ ~°O „ѨÉÏè =O
=Å¡ `«# ~å=Ú_»∞ =∞m§ `«# =â◊O J=Ù`å_»x ÉèÏqOKå_»∞. "≥O@<Õ Ç¨ï\ÏǨï\˜#
N~å=∞ ^Œ~°≈#O KÕã≤ #=∞㨯iOz ''„ѨÉèí∂ ã‘`å~å=∞! z\˜ÔH_»∞ ã≤O^èŒ∂~åxˆH
ã‘`å=∂`«‰Ωõ =â◊"∞≥ áÿ ÈÜ«∂=Ù. =∞i WѨÙÊ_»∞ <Õ#∞ Xà◊§O`å ã≤O^è∂Œ ~°O ѨÓã¨∞H˘<åfl#∞.
=∞i <å‰õΩ ZѨÙÊ_»∂ =â◊√Öˇ· LO\Ï~°∞ Hõ^•?—— Jx J=∂Ü«∞HõOQÍ J~Ú<å =∞#ã¨∞Ö’x
=∂@#∞ ^è~·≥ º° OQÍ<Õ K≥áêÊ_»∞. ã‘`å~å=Ú_»∞ #qfi P#O^ŒO`À ''ǨÏ#∞=∂! D ~ÀA
112 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
=∞OQÆà"◊ å~°O. <å‰õΩ „Ñ‘u HõeyOKåÅx â◊s~°O JO`å ã≤O^è∂Œ ~åxfl ^èiŒ OKå=Ù.
Hõ#∞Hõ, h‰õΩ =∞OQÆà"◊ å~°O ÉèHí `Î̃ À QÆO^èŒ ã≤O^è∂Œ ~°O`À ѨÓ[ KÕã,≤ ^•xfl #∞^Œ∞@
^èŒiOz# Éèí‰õΩÎʼnõΩ Jxfl â◊√ÉèÏÅ#∞ h=Ù JO^Œ*Ë™êÎ=Ù. D =~åxfl <Õ#∞ h‰õΩ
J#∞„QÆÇÏ≤ Oz# =~°OQÍ „QÆÇÏ≤ OK«∞—— Jx ǨÏ#∞=∞‰õΩ =∞#âß≈Oux KÕ‰Äõ ~åÛ_»∞. JѨÊ\˜
#∞O_ç NǨÏ#∞=∞O`«∞xH˜ =∞OQÆà"◊ å~°O <å_»∞ QÆO^èŒ ã≤O^è∂Œ ~°O`À ѨÓ[ KÕã≤ ^•xx
#∞=ÙfiÅ #∂<≥`À HõeÑ≤ #∞^Œ∞@ ÉÁ@∞ì ÃÑ@∞ìH˘<Õ PKå~°O Ö’HõOÖ’ „áê~°OÉè"í ∞≥ Oÿ k.
PO[<ÕÜ∞« q„QÆÇ¨ xH˜ #∞=ÙfiÅ #∂<≥`À HõeÑ≤# ÖËÑ<¨ åxfl â◊s~°=∞O`å ѨÓã≤ LOK«@O
"≥Ú^ŒÖO·ˇ k. Jaè¿+HõO KÕã#≤ `«~åfi`« D ÖËÑ<¨ åxfl ѨәêÎ~∞° . ã≤O^è∂Œ ~° ѨÓ[
ǨÏ#∞=∞‰õΩ J`«ºO`« „Ñ‘uHõ~O° . JO^Œ∞Ö’#∂ =∞OQÆà"◊ å~°O ~ÀA# =∞s W+ì̈O.
Wn ã≤O^è∂Œ ~°O Hõ^•ä qâı+O¨ .
ã≤O^è∂Œ ~°O QÆ∞iOz WOHÀ Hõ^Œä ‰õÄ_® „ѨKå~°OÖ’ LOk. Wk PO[<ÕÜÚ« x
`˘q∞‡k J=`å~åÅÖ’ "≥Ú^Œ\ k˜ q[Ü«Úx K«i„`«‰Ωõ ã¨O|OkèOz#k. P q[Ü«Ú_Õ
áêO_»= =∞^躌 =Ú_»~Ú# J~°∞#˚ ∞_»∞. ^è~Œ ‡° ~åA KÕã#≤ ~å[ã¨∂Ü«∞ Ü«∂QÆOÖ’ ^ŒH} ∆˜
^ÕâßÅ#∞ [~ÚOK«\ÏxH˜ J~°∞#˚ ∞_»∞ Ãã#· ºO`À |Ü«∞ÖË~Ì å_»∞. ^ŒH} ∆˜ ã¨=Ú„^•xfl KÕi,
JHõ¯_» N~å=Ú_»∞ ÅOHõ‰Ωõ Hõ\ #ì̃ "å~°kxè K«∂ã≤ ѨiǨã¨OQÍ #"åfi_»∞. JHõ¯_Õ L#fl
ǨÏ#∞=∞‰õΩ HÀѨO =zÛOk. W^ŒiÌ H© "åQÍfi^ŒO ÃÑiyOk. „Ѩu[˝Å∞ KÕã∞¨ H˘<åfl~°∞
ѨO`åʼnõΩ áÈ~Ú. JѨÙÊ_»∞ NHõ$+¨µ_‚ ∞» JHõ¯_çH˜ =KåÛ_»∞. H˜s\˜ ÉÏ}ÏÅ`À ¿ã`«∞=Ù#∞
xi‡OKå_»∞. ^•xH˜O^Œ Z=fiiH© `≥b‰õΩO_ô Hõ$+¨µ_‚ ∞» `åÉËÅ∞ ~°∂ѨOÖ’ LO_ç ¿ã`«∞=Ù
qiyáȉõΩO_® HÍáê_»∞`«∞<åfl_»∞. ǨÏ#∞=∞ XHõ¯™êi ¿ã`«∞=Ù ÃÑ·ÔHH˜¯ HÍà◊§`À
zO^Œ~=° O^Œ~° KÕã∂¨ Î `˘‰õΩ¯`«∞<åfl_»∞. ¿ã`«∞=Ù ÜÕ∞ =∂„`«O =OQƉΩõ O_® tkèÅO
H͉õΩO_® xÅ|_ç LOk. ǨÏ#∞=∞ JO`«\ ˜ |ÖÏ_è∞» ºx áê^Œ Ѷ∞¨ @ì<åxH˜ `«@∞ìH˘x
xÅ|_çOk. PO[<ÕÜÚ« _»∞ F@q∞x JOwHõiOKå_»∞. J~°∞#˚ ∞_»∞ q[Ü«∞ QÆ~fi° O`À
q„~°gQÍ_»∞. Hõ$+¨µ_‚ ∞» h\˜ #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ =KåÛ_»∞. Xà◊O¡ `å ~°HOÎõ HÍ~°∞`ÀOk.
áê~°∞x÷ `À ã¨Ç¨ JO^Œ~∞° ÉèÜ í ∞« Ѩ_®¤~∞° . JѨÙÊ_»∞ Ѩ~=° ∂`«‡ ''J~°∞<˚ å! D [Ü«∞O
hk HÍ^Œ∞. PO[<ÕÜÚ« _çk. <Õ#∞ "å~°kè H˜O^Œ gѨ٠ÃÑ\ì̃ "≥∂Ü«∞ÖËHáõ È`Õ Jk
ǨÏ#∞=∞ XHõ¯ ÅOѶ¨∞<åxˆH qiy =ÚHõ¯ÅÜÕ∞ºk. h Ѩ~°∞=Ù HÍáê_»\ÏxH˜
<≥`«∞Î~°∞"À_Õ@@∞¡ „â◊q∞OKå#∞. ÉÏ^èŒ ÉèíiOKå#∞. ǨÏ#∞=∞‰õΩ <Õ<Õ ~å=Ú_çQÍ,
Hõ$+¨µ_‚ Qç Í LO@∞<åfl#x `≥eÜ«∞^Œ∞ áêѨO—— J<åfl_»∞. J~°∞#˚ ∞_»∞ ã≤Q∞Æ Ñæ _¨ ç `«# `«ÑÙ¨ ʉõΩ
ѨâßÛ`åÎÑѨ _¨ ç ǨÏ#∞=∞#∞ P„â◊~ÚOKå_»∞. ǨÏ#∞=∞ NHõ$+¨µx‚ N~å=ÚxQÍ „QÆÇÏ≤ Oz,
PÜ«∞# gѨىõΩ JO\˜# ~°HÍÎxfl JO`«\ x˜ `«# â◊s~åxH˜ Ѩ\ Oì̃ K«∞H˘<åfl_»∞. Hõ=∆ ∂Ѩ}
HÀ~å_»∞. JѨÊ\˜ #∞O_ç PO[<ÕÜÚ« xH˜ ã≤O^è∂Œ ~° ѨÓ[ "åºÑ≤ÖÎ ’ LO^Œx `≥Å∞™ÈÎOk.
J~°∞#˚ ∞x ~°^OŒè g∞^Œ *ˇO_®ÃÑ· ǨÏ#∞=∞ LO_ç =∞ǨÉèÏ~°`« Ü«Ú^ŒOú Ö’ P`«x q[Ü«∂xH˜
HÍ~°‰Ωõ _»=Ù`å#x J#∞„QÆÇÏ≤ OKå_»∞. ^•<Õfl ''HõÑ≤ ^èfiŒ [O—— JO\Ï~°∞.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 113
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–48
ǨÏ#∞=∞ Éè’[# Hõ^Œä
ã‘`å™êkèfiH˜ ǨÏ#∞=∞ g∞^Œ Jq∞`« Ѩل`« "å`«ûźO LOk. `«##∞ =∞m§
N~å=Úx ã¨xflkèH˜ KÕiÛ#k =∂~°∞uÜÕ∞#x #=∞‡HõO P"≥∞k. P ã¨Or= ~åÜ«∞_Õ
ÖËHáõ È`Õ `«# ^Œ∞~°uæ H˜ x+¨¯ $u LO_Õk HÍ^Œ#∞H˘<Õk. WѨÙÊ_»∞ P"≥∞ JÜ≥∂^蕺
#QÆ~åxH˜ =∞Ǩ~å}˜. Ѩل`« "å`«ûźO`À J`«xfl qO^Œ∞‰õΩ PǨfixOK«^ÅŒ z N~å=ÚxH˜
`≥eÑ≤Ok. ^•xH˜ ~å=Ú_»∞ ''ã‘`å! PO[<ÕÜÚ« xH˜ `«$Ñ≤QÎ Í Éè’[#O ÃÑ@ìQÅÆ "å.
J`«_∞» ~°∞„^Œ∞_»∞. ÉÏQÍ PÖ’zOz U~åÊ@∞¡ KÕã∞¨ HÀ—— Jx =ÚO^Õ ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞.
*Ï#H©^qÕ Ç¨Ï#∞=∞#∞ =∞Ǩg~°∞xQÍ, P^蕺`«‡zO`«x Ѩ~∞° xQÍ ÉèÏqOzOk. HÍx,
~°∞„^•Oâ◊ ã¨OÉè∂í `«∞_»∞ J#fl q+¨Ü∂« xfl =∞izáÈ~ÚOk. U~åÊ@¡hfl K«H¯õ QÍ KÕãO≤ k.
<À~°∂iOKÕ Ñ≤O_ç=O@Å∞ `«Ü∂« ~°∞ KÕãO≤ k. ǨÏ#∞=∞#∞ PǨfixOzOk. J`«_∞»
ã¨=∞Ü«∂xH˜ =KåÛ_»∞. qãÎ̈i =ÚO^Œ∞ Ǩ~ÚQÍ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. Jxfl Ѩ^•~åúÅ#∞
ã‘`å^ÕqÜÕ∞ =_ç¤OzOk. =_ç¤Oz#q, =_ç¤Oz#@∞¡ u<Õã¨∞Î<åfl_»∞ =∂~°∞u. XˆH
Ѩ^•~åúxfl J<ÕH™õ ê~°∞¡ J_çy =_çO¤ Ѩ*ãË ∞¨ H˘x ÖÏyOKÕã∞¨ <Î åfl_»∞. =O_ç#=hfl ''™êfiǨ——
KÕ¿ãâß_»∞. k‰õΩ¯`ÀK« ÖË^∞Œ ã‘`=« ∞‡‰õΩ. `«$Ñ≤QÎ Í u#‰õΩO_® ǨÏ#∞=∞ qãÎ̈i =ÚO^Œ∞
#∞Oz ÖËKÕ ã¨∂K«# P"≥∞‰õΩ HõxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ . JѨÙÊ_»∞ P"≥∞‰õΩ `«# Éè~í ,ΰ ǨÏ#∞=∞
~°∞„^•=`å~°O Jx K≥ÑÊ≤ # ã¨OQÆu *Ï˝ÑH¨ Oõ =zÛOk. "≥O@<Õ =∞#ã¨∞ûÖ’ N~å=Úx
^蕺xOz, #=∞㨯iOzOk. ǨÏ#∞=∞ "≥#∞Hõ #∞OK˘x t= ѨOKåHõ∆i ''FO
#=∞t≈"åÜ«∞——#∞ [Ñ≤ã¨∂Î t=Ù}˜‚ HÍ¿ãѨ٠^蕺xOzOk. =∞Ǩ ~°∞„^•=`å~°∞_≥·#
t"å`«‡A_≥#· ǨÏ#∞=∞ `«# ~°∞„^Œ ~°∂áêxfl ã‘`å=∂`«‰Ωõ K«∂Ñ≤Oz, Hõ_∞» Ѩ٠xO_ç#
"å_çÖÏQÍ A„~°∞# „`ÕѨÙ`«∂, qã¨Îi =ÚO^Œ∞ #∞Oz ÖËKå_»∞. PO[<ÕÜ«Úx
t"å=`å~åxfl JѨÙÊ_®"≥∞ ^Œi≈Oz P#OkOzOk. JѨÊ\˜^•HÍ Ç¨Ï#∞=∞ÃÑ· L#fl
™ê^è•~°} ^Œ$+≤ì =∂iáÈ~Ú, qâı+¨ Q“~°= ^Œ$+≤`ì À K«∂_»@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\ì̃Ok.
JqÃã K≥@∞ì „Ñ¨™ê^ŒO
ã‘`å~å=ÚÅ∞ â◊`« HõO^ä~Œ åHõã∆ ¨ ã¨OǨ~°O KÕã,≤ JÜ≥∂^躌 ‰õΩ uiy =zÛ#
~ÀA UHÍ^Œt Ѩ~fi° k#O. UHÍ^Œj „=`åxfl „â◊^`úŒ À x~°fiÇ≤ÏOz, =∞~åfl_»∞ ^•fi^Œt
áê~åÜ«∞} KÕâß~°∞. ^•fi^Œt Ѷ∞¨ _çÜ∞« Å∞ ^•\˜áȉõΩO_® qO^Œ∞ Éè’[<åxH˜ U~åÊ@∞¡
[iQÍ~Ú. ~å=Úx ™È^Œ~∞° Å∞, J<ÕHõ =∞Ok ~åAÅ∞, qcè+} ¨ ∞_»∞ =Ú#flQÆ∞"å~°∞,
ã¨∞„w"å^Œ∞Å∞ JO^Œ~∂° Lz`« ™ê÷<åÖ’¡ Éè’[<åʼnõΩ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. JO^ŒiH© |OQÍ~°∞
114 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
P‰õΩÅÖ’ =_»#¤ [iyOk. Éè’[#O u#\ÏxH˜ =ÚO^Œ∞ JO^Œ~∂° Ѩi¿+K«#O (h\˜x
qã¨iÎ K«∞@∂ì =∞O„`« ѨÓ`«OQÍ uѨÊ@O) KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ ǨÏ#∞=∞ XHõ¯ L^Œ∞@∞#
N~å=Úx ã¨g∞Ñ≤Oz #=∞㨯iOz, ''~å*Ï ~å=∂! ÉèHí Îõ Ѩ~ånè<å! D ^•ã¨∞_çk XHõ
q#flѨO LOk. PeOK«∞. "≥Ú^Œ@QÍ g∞~°∞ Éè’[#O KÕã#≤ `«~∞° "å`« =∂ "å#~°
*Ïu JO`å g∞ „Ѩ™ê^ŒOQÍ Éè∞í lOK«\ÏxH˜ J#∞[fl x=fiO_ç—— Jx „áêiúOKå_»∞.
WO^Œ∞Ö’ U^À JO`«~å~°Oú LO_ç LO@∞O^Œx, ÖËHáõ È`Õ WÖÏO\˜ HÀiHõ HÀ~°_x»
„QÆÇÏ≤ OKå_»∞ ~å=Ú_»∞. ''ã¨~ˆ JÖÏ<Õ HÍx^•ÌO—— J<åfl_»∞ ~å=∂^Œ∞Å∞, =∞ǨÏ~°∞¬Å∞
`«$Ñ≤QÎ Í Éè’[#O KÕâß~°∞.
ǨÏ#∞=∞, N~å=Úx |OQÍ~°∞ qã¨iÎ Ö’ u#QÍ q∞ye# Ѩ^•~åúÅ`À XHõ
=Ú^Œ#Ì ∞ XHõ y<≥flÖ’ LOK«∞H˘x, ^•xfl ^ŒQ~æÆ Ö° ’ L#fl XHõ JqÃã K≥@∞ì ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ KÕi
H˜O^Œ LOKå_»∞. JqÃã ѨÓÅ#∞ HÀã≤, XHõ KÀ@ KÕ~åÛ_»∞. ǨÏ#∞=∞ UO KÕ™êÎ_À
K«∂_»\ÏxH˜ ~å=Úx`À ã¨Ç¨ JO^Œ~∞° ‰õΩ`«∂ǨÏÅѨ_∞» `«∞<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ =∂~°∞u
ã¨∞„w"åk "å#~° g~°∞ÅO^Œih `«# ^ŒQÆæ~°‰õΩ ~°=∞‡x PǨfixOKå~°∞. "å~°O`å
aÅaÅÖÏ_»∞`«∂ KÕ~∞° H˘<åfl~°∞. N~å=Úx „Ѩ™ê^ŒO Jx K≥ÑÊ≤ P y<≥flÖ’x ^•xx
XHõ =Ú^ŒQÌ Í KÕã≤ ^•x`À áê@∞ JqÃã ѨÙ=Ùfi#∞ XH˘¯Hõ¯ "å#~°∞x KÕuÖ’ LOKå_»∞.
^•xx ''~å=∂~°Ê}O—— Jx J#∞H˘O@∂ Hõà§◊ ‰õΩ J^Œ∞HÌ ˘x „Ѩ™ê^ŒOQÍ Éè∞í lOK«=∞x
HÀ~å_»∞. JO^Œ~∞° ǨÏ#∞=∞ K≥Ñʨ #>Ë¡ KÕâß~°∞. JO^Œ~∞° u#fl `«~∞° "å`« =∂~°∞u
`å#∞ ‰õÄ_® ^•xfl JqÃã ѨÙ=Ùfi`À ã¨Ç¨ „Ѩ™ê^ŒOQÍ Hõà§◊ ‰õΩ J^Œ∞HÌ ˘x u<åfl_»∞.
WO`«=∞Ok "å#~°∞ʼnõΩ P HÍãÎ̈ „Ѩ™ê^Œ"∞Õ , P HÍã≤x JqÃã ѨÓÖË J=ºÜ«∞OQÍ
ã¨iáÈÜ«∂~Ú.
JѨÙÊ_»∞ N~å=Ú_»∞ ǨÏ#∞=∞ K≥O`«‰õΩ KÕi ''"åÜ«Ú#O^Œ<å! WѨÙÊ_»∞
#∞=Ùfi KÕã#≤ D Hõ$`«ºO =Å¡ ^•fi^Œt áê~åÜ«∞} ã¨=∞„QÆOQÍ, ã¨O`«$Ñ≤QÎ Í ã¨OѨÓ~°O‚
J~ÚºOk. ^•fi^Œâ◊ „=`åxH˜ Q˘Ñ¨Ê ™ê~°H÷ `õ « ÅaèOzOk. Hõ#∞Hõ WѨÊ\˜ #∞O_ç „Ñ¨u
<≥ÅÖ’ =KÕÛ ~Ô O_»∞ ^•fi^Œt u^è∞Œ ÅÖ’ D JqÃã =$H∆ÍxH˜ K≥Ok# ѨÓÅ#∞, HÍÜ«∞Å#∞,
Ѩ„`åÅ#∞ Éè’[# Ѩ^•~åúÅ∞QÍ LѨÜ∂≥ yOz#"åiH˜ ã¨HÅõ ã¨∞YâßO`«∞Å∞ Åaè™êÎ~Ú.
"å~°O^Œ~°∂ <å‰õΩ J`«ºO`« Pf‡Ü«ÚÖ∫`å~°∞—— Jx =~°q∞KåÛ_»∞. JѨÊ\˜#∞O_ç
JqÃã K≥@∞ì q+¨µ‚ „Ñ‘uHõ~"° ∞≥ #ÿ kQÍ ÉèÏqã¨∞<Î åfl~°∞. ^•x P‰õΩÅ∂, HÍÜ«∞Å∞, ѨÓÅ#∞
ÉèHí `Î̃ À ^•fi^Œt<å_»∞ Éè∞í l™êÎ~∞° . JqÃã‰õΩ ''JQÆãºÎ̈ —— J<Õ ¿Ñ~°∞ LOk. PHÍâ◊OÖ’
JQÆãºÎ̈ #Hõ„∆ `« ^Œ~≈° #O <å_»∞ JqÃã ÉÏQÍ Ñ¨Óã¨∞OÎ k. JqÃã#∞ ''Jy¿ã—— Jh H˘xfl
KÀ@¡ Ñ≤Å∞™êÎ~∞° . JqÃã K≥@∞ì =∞Ǩ`出xfl JO^ŒiH˜ `≥eÜ«∞*Ëã#≤ Ѷ∞¨ #`« ǨÏ#∞=∞^Õ.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 115
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–49
N ǨÏ#∞=∞O`«∞x "Õ^•O`« Hõ^Œä
XHõ~ÀA N~å=Ú_»∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞x ^ŒQ~æÆ H° ˜ Ñ≤ez ''ǨÏ#∞=∂! <Õ#∞ K≥ÑÊ≤ #
"Õ^•O`« q+¨Ü«∂Åxfl q<åfl=Ù Hõ^•. ^ÕǨÏ, r=, Ѩ~°=∂`«‡Å‰õΩ ã¨=∞#fiÜ«∞=Ú
KÕã∂¨ Î K≥ÑÙ¨ Ê—— Jx HÀ~å_»∞. J^Õ t~À^è•~°ºOQÍ ÉèÏqOz# Ѩ~=° ∞ ÉèHí Îõ tMÏ=∞}˜
=∂~°∞u ''N~å=∂! "Õ^•O`« ~°ÇϨ 㨺=Ú `≥eã≤# `«~∞° "å`« ‰õÄ_® D ^ÕÇϨ O L#flO`«
=~°‰õΩ ^ÕǨxfl, r=Ù}˜‚, Ѩ~°=∂`«‡#∞ "Õ~°∞"Õ~°∞QÍ<Õ ÉèÏqOKåe. ^ÕÇ¨Ï ^Œ$+≤ì`À
Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞x ^蕺xã¨∂Î ¿ãqOKåe. Jxfl ÉèÏ"åÅ#∞ `«ºlOz, â◊~} ° ÏQÆu á⁄O^•e.
W`«~∞° ʼnõΩ LѨHÍ~°O KÕã∂¨ ,Î "å~°∞ ‰õÄ_® ÉèQí =Æ O`«∞x ã¨fi~°∂ѨOQÍ ÉèÏqOz, ¿ãqOKåe.
WÖÏO\˜ ^•x<Õ ÉèHí Î̃ ÅHõ} ∆ O JO\Ï~°∞. W^Õ qtëêì^·≥ fi`« ã≤^•úO`«O. r=Ù_»∞ "Õ~∞° ,
Ѩ~=° ∂`«‡ "Õ~∞° Jx ÉèÏqã¨∂,Î ÉèQí =Æ O`«∞x 㨇iã¨∂,Î ÉèQí =Æ O`«∞x ѨÓ[Å∞ KÕã∂¨ ,Î
ÉèQí =Æ O`«∞x =¸~°∞ÅÎ #∞ K«∂ã≤ P#Okã¨∂Î LO_»\ÏxH˜ ^≥· fi`«O JO\Ï~°∞. r=Ù_»∞,
Ѩ~°=∂`«‡ XHõ¯ˆ~. ZO^Œ∞Ö’#∂ ÉèË^ŒO J<Õk ÖË^Œ∞ Jx ÉèÏ=#Ö’, PK«~°}Ö’
K«∂Ñ≤OK«@O *Ï˝# ÖËH,õ q*Ï˝# ÅHõ} ∆ O JO\Ï~°∞. W^Õ J^≥· fi`« ÉèÏ=#. ^ÕÇϨ
|∞^蕺`«∞ ^•™ÈǨÏO, r= |∞^蕺`«∞ `«fi^ŒOâ◊: – P`å‡ |∞^蕺`«∞ `«fi"Õ∞ǨÏO Wu "Õ∞
xtÛ`å =∞uó——. ''~å=∂! ^ÕÇϨ ^Œ$+≤Öì ’ <Õ#∞ h‰õΩ ^•ã¨∞_çx. r= ^Œ$+≤Öì ’ h=Ù
Ѩ~=° ∂`«‡=Ù. h JOâ◊ KÕ`« <Õ#∞ r= ã¨fi~°∂ѨÙ_»#∞. Ѩ~=° ∂`«‡ ^Œ$+≤Öì ’ ''h"Õ <Õ#∞
– <Õ<Õ h=Ù——. D =¸_»∞ ÅHõ} ∆ ÏÅ∞ <åÖ’#∂, hÖ’#∂ L<åfl~Ú. WOHõ Éè^Ë •xH˜
J=HÍâ◊"∞Õ ÖË^∞Œ —— Jx ã¨Ê+ì̈Ñ~¨ K° å_»∞ ǨÏ#∞=∞. JO[<å #O^Œ#∞_ç ã¨=∂^è•#O qx
Ѩ~=° ∂#O^Œ Éèií `«∞_»Ü∂« º_»∞ ^•â◊~k° .è ''`«fi"Õ∞"åǨÏO, `«fi"Õ∞"åǨÏO—— Jx KåÖÏ™ê~°∞¡
ǨÏ#∞=∞#∞ Jaè#OkOKå_»∞. ''Ü«∞„`åã≤Î Éè’QÀ #Ç≤Ï `«„`« "≥∂Hõó∆ – Ü«∞„`åã≤Î "≥∂H∆À
#Ç≤Ï `«„`« Éè’QÆó – N =∂~°∞u`Õû=# `«`Ê« ~å}ÏO – Éè’QÆâÛ◊ , "≥∂Hõâ∆ Û◊ , Hõ~ã° Î̈ ÜÕ∞=——
JO>Ë ZHõ¯_» Éè’QÆO LO@∞O^À JHõ¯_» "≥∂HõO∆ LO_»^∞Œ . ZHõ¯_» "≥∂HõO∆ LO@∞O^À
JHõ¯_» Éè’QÍxH˜ J=HÍâ◊"∞Õ ÖË^∞Œ . HÍx N ǨÏ#∞=∞ ¿ã"å `«`Ê« ~°∞Öˇ#· "åiH˜ Éè’QÆ=¸,
"≥∂Hõ=∆ ¸ ~Ô O_»∞ `«Ñʨ Hõ Åaè™êÎ~Ú Jx N~å=Ú_»∞ ''=~°O—— J#∞„QÆÇÏ≤ OKå_»∞. ^•xH˜
"≥O@<Õ PO[<ÕÜÚ« _»∞ ''#∞=Ùfi t=Ù_»=Ù. <Õ#∞ Éè„í ^Œ∞_»#∞. h‰õÄ <å‰õΩ Éè^Ë "Œ ∞Õ ÖË^∞Œ ——
Jx K≥áêÊ_»∞.
z\ỖHÅ ÉèÏQÆ=`«O
JÜ≥∂^躌 Ö’ L#flO`«HÍÅO N~å=ÚxH˜ ã¨~fi° ¿ã=Å∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞_Õ KÕâß_»∞.
116 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
Wk K«∂ã≤ ã‘`,« ÅHõ∆ ‡}∞_»∞, Éè~í `° « â◊~`° ∞« Ѷڨ flÅ∞ KåÖÏ ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞<åfl~°∞. "åiH˜
~å=Úx ¿ã=Å∞ KÕ¿ã J=HÍâ◊"∞Õ ~å=@O ÖË^∞Œ . ~å„u "ÕàÖ◊ ’¡ ã‘`å^Õq KÕÜ∂« eû#
¿ã=ʼnõΩ ǨÏ#∞=∞ J_»¤O =ã¨∞Î<åfl_»∞. g~°O`å PÖ’zOz, XHõ „Ѩ}ÏoHõ ã≤^ŒúO
KÕã¨∞H˘<åfl~°∞. Jxfl ã¨Ñ¨~°ºÅ∞ `å"Õ∞ KÕ¿ã@@∞¡ ǨÏ#∞=∞‰õΩ =∂„`«O Ju z#flk
J~Ú# XHõ Ѩx JѨÊyOKå~°∞. J^Õ z\ỖHÅ HÍ~°º„Hõ=∞O. P Ѩx<≥<· å `«#‰õΩ
LOz#O^Œ∞‰õΩ Ѩ~=° ∂#O^ŒÑ_¨ ®¤_∞» =∂~°∞u. JO^ŒiH˜ JOwHÍ~°"∞≥ #ÿ Ѩiëê¯~°O
ÅaèOzOk.
P~ÀA ǨÏ#∞=∞ N~å=Ú_çx `«^HÕ Oõ QÍ K«∂ã¨∂Î ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. ѨQÅÆ O`å
QÆ_zç áÈ~ÚOk. ã‘`å^Õq N~å=Úx QÆkÖ’H˜ „Ѩ"tÕ OzOk. ǨÏ#∞=∞ |Ü«∞@‰õΩ
=KÕÛâß_»∞. `«Å∞ѨÙÅ∞ =¸¿ãâß~°∞ ^ŒOѨ`«∞Å∞. ~å=Ú_»∞ ZѨÙÊ_»∞ P=e™êÎ_À
`≥b^Œ∞ JO^Œ∞Hõx ǨÏ#∞=∞ q_»∞=‰õΩO_® ''z\ỖHÅ∞—— "Õã∂¨ <Î Õ L<åfl_»∞. ~å=Ú_çH˜
P=ÙeOѨÙÅ∞ =zÛ, LH˜¯i aH˜¯i J=Ù`«∞<åfl_»∞. Ѩ^HŒè Oõ ɡ_ãç H≤ ˘\ì̃Ok. =∞m§
JO`å ã¨=∂"Õâ"◊ ∞≥ ÿ ¿ã=Åhfl PO[<ÕÜÚ« _Õ KÕÜ∂« e Jx x~°~‚ ÚOKå~°∞. D q+¨Ü∂« xfl
ǨÏ#∞=∞‰õΩ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞. JѨÙÊ_»∞ z\˜HÔ Å∞ "ÕÜ∞« @O =∂<Õâß_»∞ =∂~°∞u. ^•x`À
N~å=Ú_»∞ x„^Œ‰Ωõ LѨ„Hõq∞OKå_»∞. Wn z\˜HÔ Å ÉèÏQÆ=`«O.b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 117
N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO–50
N ǨÏ#∞=∞ w`å ÉèÏ+¨º L^ŒO`«O
ѨÓ~°fiOÖ’ J~°∞#˚ ∞_çH˜ WzÛ# =∂@ „ѨHÍ~°O H“~°= áêO_»= Ü«Ú^Œ"ú ∞≥ #ÿ
‰õΩ~°∞Hˆ „∆ `« ~°}~°OQÆOÖ’ q[Ü«Ú_ç ~°^OŒè *ˇO_®ÃÑ· ''HõÑ~≤ åA—— ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ H˘Å∞"≥·
L<åfl_»∞. Ü«Ú^ŒOú „áê~°OÉèOí ~ÀA# LÉèÜ í ∞« Ãã<· åºÅ =∞^蕺, J~°∞#˚ ∞x HÀiHõÃÑ·
~°^•è xfl xeáê_»∞ áê~°™÷ ê~°kè J~Ú# NHõ$+¨µ_‚ ∞» . H˜s\˜ ~°^OŒè ky, ~Ô O_»∞ "≥Ñ· Ù¨ ÖÏ
L#fl Ãã#· º ã¨=¸Ç¨xfl K«∂âß_»∞. JO^Œ~∞° |O^è∞Œ =ÙÖË. HÍ=Åã≤# "åˆ~. gà◊§O^Œsfl
K«OÑ≤, `å#∞ ~°HÑÎõ Ù¨ ‰õÄ_»∞ u<åeû =ã¨∞OÎ k Jx ÉÏ^èÑŒ _¨ ®¤_∞» . Hõ#∞Hõ Ü«Ú^ŒOú
KÕÜ«∞@O HõO>Ë aèHõ∆O Z`«∞ÎH˘x Ǩ~ÚQÍ rqOK«=K«∞Û JxÑ≤OzOk áêO_»=
=∞^躌 =Ú_çH.˜ =∞#ã¨∞ JO`å "庉õΩÅO J~ÚOk. Hõ~=ΰ ºO `ÀK«@O ÖË^∞Œ . NHõ$+¨‚
Ѩ~=° ∂`«‡<Õ â◊~} ° ∞ HÀi Hõ~=ΰ ºO É’kèOK«=∞x "Õ_∞» H˘<åfl_»∞.
ÉÏ= =∞ik D Ü«Ú^Œú Ѷ¨ÖÏxfl J#flQÍÔ~·# Ü«Úk+≤ì~°∞xH˜ HÍ#∞HõQÍ
W=fi=Åã≤#"å_»∞ J~°∞˚#∞x =∞<ÀÉèÏ=O QÆ∞iÎOKå_»∞ NHõ$+¨‚ ÉèíQÆ"å<£. "≥O@<Õ
Ѩ^≥úxq∞k J^蕺ܫ∂Å ÉèíQÆ=næ`å ™ê~åxfl qxÑ≤Oz Ü«Ú^Àú#∞‡Y∞_çx KÕâß_»∞.
ÉèíQÆ"å#∞x w`«#∞ J#∞ã¨iOz, qëê^•xfl `«ºlOz Ü«Ú^ŒúO KÕâß_»∞ áê~°∞ú_»∞.
áê~°∞x÷ H˜, áê~°™÷ ê~°kè qxÑ≤ã∞¨ #Î fl ÉèQí =Æ ^£ w`« #O`«\ x˜ J~°∞#˚ ∞x ~°^ÑŒè Ù¨ *ˇO_®ÃÑ·
H˘Å∞"≥· ‰õÄ~°∞Û#fl =∂~°∞u „â◊^ŒúQÍ q<åfl_»∞. =∞#ã¨∞‰õΩ ^•xfl JO`«\ ˜x
Ѩ\ Oì̃ K«∞H˘<åfl_»∞. ''NHõ$ëê‚! h w`å ™ê~°O qx ^è#Œ ∞º_»#Ü«∂º#∞ =∞Ǩ`å‡!—— Jx
ÉèHí `Î̃ À #=∞㨯iOKå_»∞. JѨÙÊ_»∞ QÀáêÅ K«„Hõ=iÎ N Hõ$+¨‚ Ѩ~=° ∂`«‡ ''ǨÏ#∞=∞O`å!
<Õ#∞ K≥ÑÊ≤ # q+¨Ü∂« Å#∞ <å J#∞=∞u ÖˉΩõ O_® #∞=Ùfi q<åfl=Ù. ^•xH˜ #∞=Ùfi
Ñ≤âßK« ~°∂ѨO á⁄O^Œ∞`å=Ù. #∞=Ùfi q#fl w`«‰Ωõ ''ÉèÏ+¨ºO—— ~°zOK«∞. ^•x`À h
Ñ≤âßK« ~°∂ѨO JO`«iã¨∞ÎOk—— Jx âßáêxfl, âßѨq"≥∂K«<åxfl `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞
Ѩ~°=∂`«‡.
‰õΩ~°∞Hˆ „∆ `« Ü«Ú^ŒOú =Úyã≤# `«~åfi`«, ǨÏ#∞=∞ Ñ≤âßK« ~°∂ѨO á⁄Ok, QÆO^èŒ
=∂^Œ# Ѩ~fi° `«O KÕ~å_»∞. JHõ¯_» J`«ºO`« ÉèHí ,Î̃ „â◊^ÅúŒ `À ÉèQí =Æ ^£ w`«#∞ =∞##O
KÕã∞¨ H˘O@∂ ''w`å ÉèÏ+¨ºO—— ~°zOKå_»∞. J^Õ ''ǨÏ#∞=∞^£ ÉèÏ+¨ºO——QÍ Ö’HõOÖ’
„Ѩãk≤ ú K≥OkOk. JHõ¯_»H¯õ _» D ÉèÏ+¨º „QÆO^è•Å∞ HõxÑ≤ã∞¨ <Î åflÜ«∞@.
D Hõ^•ä qâıëêÅxfl\˜x "≥∞„ÿ `ÕÜ∂« k =∞ǨÏ~°∞¬Å‰õΩ Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬ K≥ÑÊ≤
''N PO[<ÕÜ∞« =∂Ǩ`出xfl—— ã¨OѨÓ~°O‚ QÍ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. P =∞~åfl_»∞ "≥∞„ÿ `ÕÜ∂« k
118 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO
=∞ǨÏ~°∞¬Å∞, Ѩ~åâ◊~° =∞ǨÏi¬ W`åºk t+¨º |$O^ŒO JO^Œ~°∞ Hõeã≤ N ǨÏ#∞=∞
ѨÓ[#∞ x~°fiÇ≤ÏOz, <≥"· ^Õ ºŒ O ÃÑ\ì̃ JO^ŒiH˜ f~°,÷ „Ѩ™ê^•Å#∞ JO^Œ*âË ß~°∞. ZHõ¯_»
ǨÏ#∞=∞ ѨÓ[ [~°∞QÆ∞`«∞O^À JHõ¯_» N~å=Ú_»∞ ã‘`å PO[<ÕÜ∞« ã¨"∞Õ `«OQÍ ÅHõ∆ ‡}
Éèí~°`« â◊„`«∞Ѷ¨∞fl Ѩi"å~°O`À L=∂ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å`À H˘Å∞"≥· LO_ç JO^Œ~°‰õΩ
=∞<ÀcèëêìÅ#∞ <≥~"° ~Õ ∞° ™êÎ_∞» .
''PO[<ÕÜ«∞ áêÇ≤Ï=∂O PO[<ÕÜ«∞ ~°Hõ∆=∂O PO[<ÕÜ«∞ áêÇ≤Ï=∂O
PO[<ÕÜ∞« ~°H=∆õ ∂O PO[<ÕÜ∞« áêÇ≤Ï=∂O PO[<ÕÜ∞« ~°H=∆õ ∂O——
''ã¨∞=~°ÛÖÏkè+`ì̈ « "å=∞ ÉèÏQÆO – x~°ãÎ̈ ‰õO^Œ~Ê° ã¨∞~°∂Ѩ ^Œ~Ê° }O – ÉèÏ#∞„ѨÉOíè ,
~åѶ∞¨ = HÍ~°º^ŒHO∆õ – J㨇`«∞¯ÖËâO◊ N ǨÏ#∞=∞O`« g∞_Õ——
''ǨÏ#∞=∂, ã¨O[<å ã¨∂#∞, "åÜ«ÚѨل`À, =∞Ǩ|Åó – ~å"Õ∞+¨ìó, Ѷ¨Å∞æ# ã¨Yó,
Ñ≤OQÍHõ,∆ Jq∞`« q„Hõ=∞ó
L^Œkè „Hõ=∞}â‹Û· =, ã‘`å â’Hõ q<åâ◊#, ÅHõ∆ ‡} „áê} ^•`åK«, ã¨∞„w=#º ^Œ~Ê° Ǩ,
^•fi^Œâ`·‹ åx <å=∂x HõÑO‘ „^Œãº¨
=∞Ǩ`«‡#ó – ™êfiѨHÍÖË Ñ¨~ˆ xî fl`«ºO, Ü«∂„`åHÍÖË qâı+`¨ ó« – `«ãº¨ =∞$`«∞º ÉèÜ í ∞« O
<åã≤Î ã¨~fi° „`« q[~¸ Éè"í `Õ —ü —
''J`«∞e`« |Å^è•=∞O, ã¨fi~°â‚ Å·‹ Éèí ^ÕÇϨ O – ^Œ#∞[ =~° „‰õΩâß#∞O *Ï˝x<å =∞„QÆ
QÆ}ºO – ã¨HÅõ QÆ∞} x^è•#O, "å#~å}Ï =∞nèâO◊ – ~°ÑÚ¨¶ Ѩu „Ñ≤Ü∞« ÉèHí OÎõ "å`«
*Ï`«O #=∂q∞——
''ã¨∞O^Œ̂~ ã¨∞O^Œ̂~ ~å=∞ó ã¨∞O^Œ̂~ ã¨∞O^Œi Hõ^•ä ã¨∞O^Œ̂~ ã¨∞O^Œs ã‘`å, ã¨∞O^Œ̂~
ã¨∞O^Œ~O° =#O ã¨∞O^Œ̂~ ã¨∞O^Œ̂~ ~å=∞ó ã¨∞O^Œ̂~ ã¨∞O^Œ~O° HÍ=ºO, ã¨∞O^Œ~ˆ ã¨∞O^Œ~ó°
HõÑó≤ – ã¨∞O^Œ~ˆ ã¨∞O^Œ~O° =∞O„`«O ã¨∞O^Œ̂~ H˜O #ã¨∞O^Œ~O° ——
''QÀ+¨ÊnHõ$`« "å~åtO =∞â◊H© Hõ$`« ~åHõã∆ O¨ – ~å=∂Ü«∞} =∞Ǩ =∂ÖÏ ~°`fl« O =O^Õ
J xÖÏ`«‡[O——
''XHõ Éè∂í `«O|∞# ‰õΩ^Œƒù qOz, =∞i WOHÀ ^•xÃÑ· Hˆ y – WOH˘Hõ ^•x<£ ^Œi D_çÛ
"Õ~˘Hõ@ ~°HÀ∆ ^Õâ=◊ Ú<£ QÍeÛ, "Õ~˘Hõ
Éè∂í `«O|∞ `«#∂[ QÆ∞~Ô iÎ y ¿Ñ~°∞OQÍOz – Éè∂í `« „ѨÑO¨ K«Hõ ~°∂áê`«‡‰õΩ_≥#· =∂~°∞u
ã¨=∞™êÎ ~å^躌 ^≥=· O|QÆ∞<£——b
QÆaƒ@ ^Œ∞~åæÑ„ ™¨ ê^£ 119
N PO[<ÕÜ∞« =∞OQÆàÏ+¨Hì Oõ
''"≥·âßMË =∂ã≤ Hõ$ëê‚Ü«∂O ^Œâ◊=∂ºO =∞O^Œ "å㨈~– ѨÓ~åfi ÉèÏ„^Œ „ѨÉèí∂`åÜ«∞
=∞OQÆàO◊ N ǨÏ#∂=∞`Õ
Hõ~∞° }Ï~°ã¨ ѨÓ~å‚Ü∞« , Ѷ֨ Ï Ñ¨ÓѨ „Ñ≤Ü∂« Ü«∞K« – =∂}˜Hºõ Ǩ~° HõO ~îåÜ«∞ =∞OQÆàO◊
N ǨÏ#∂=∞`Õ
ã¨∞=~°ÛÖÏ Hõà„◊ `«Ü∂« , K«`∞« ~°∞ƒù[ ^è~Œ åÜ«∞K« – L„ëêì ~°∂_è®Ü«∞ g~åÜ«∞, =∞OQÆàO◊ N
ǨÏ#∂=∞`Õ
k=º =∞OQÆà◊ ^ÕÇ¨ Ü«∞, Ñ‘`åO|~° ^è~Œ åÜ«∞K« – `«ÑÎ̈ HÍOK«# =~å‚Ü∞« =∞OQÆàO◊ N
ǨÏ#∂=∞`Õ
ÉèíHõÎ ~°Hõ∆} jÖÏÜ«∞, *Ï#H© â’Hõ Ǩi}Ë – [fiÅ`åÊ=Hõ <Õ„`åÜ«∞, =∞OQÆà◊O N
ǨÏ#∂=∞`Õ
ѨOáê f~° qǨ~åÜ«∞, ™œq∞„u „áê} ^•~Ú<Õ – ã¨$+≤ì HÍ~°} Éè∂í `åÜ«∞, =∞OQÆàO◊
N ǨÏ#∂=∞`Õ
~°OÉèÏ =# qǨ~åÜ«∞, QÆO^èŒ =∂^Œ# "åã≤<Õ – ã¨~fi° Ö’ÔHH· õ <å^è•Ü«∞, =∞OQÆàO◊ N
ǨÏ#∂=∞`Õ
''ѨOKå#<åÜ«∞ cè=∂Ü«∞, HÍÅ<Õq∞ ǨÏ~åÜ«∞K« – H“O_ç#º QÀ„`« *Ï`åÜ«∞ =∞OQÆàO◊
N ǨÏ#∂=∞`Õ——
N PO[<ÕÜ∞« =∞Ǩ`«‡ºO ã¨~fi° ã¨OѨÓ~°O‚ – FO N N N N N =∞OQÆàO◊ =∞ǨÏ`ü.b
=∞#q
50 Hõ^ÅŒä `À ''N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∞Ǩ`«‡ºO—— Hõ^•ä Hõ^#Œè O JO`«~å˚ÅOÖ’
~åã≤ ѨÓiÎ KÕâß#∞. g∞ JO^Œi ã¨ÇϨ HÍ~°O`À q[Ü«∞=O`«"∞≥ Oÿ k. JO`«\ ˜ =∞Ǩ
~°K«##∞ N ã¨∞=~°ÛÖÏO[<ÕÜ«∞ ™êfiq∞"å~°¡ J#∞„QÆǨÏO`À ~åÜ«∞QÆeQÍ#∞. nxfl
~ÚѨÙÊ_»∞ ѨÙãÎ̈Hõ ~°∂ѨOÖ’ ''ã¨~ã° ¨ ÉèÏ~°u—— „ѨK∞« iOz, g∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ `≥ã∞¨ #Î flk. Wk
ã¨~ã° ¨ ÉèÏ~°u ã‘fiÜ«∞ ã¨Oáê^ŒH`õ fi« OÖ’ „ѨK∞« iã¨∞#Î fl 11= ѨÙãÎ̈HOõ . <Õ#∞ ~åã≤# 6=
ѨÙã¨ÎHõO. nxx 3–6–2013 ™È=∞"å~°O N ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou ~ÀA# N
ã¨∞=~°ÛÖÏO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞"åi ã¨xflkèÖ’ Pq+¨¯iã¨∞<Î åfl=Ú.
N ǨÏ#∞=∞`ü Hõ^•è xkè J<Õ 42 Hõ^ÅŒä #∞ WO@Ô~fl\òÖ’ ~åã≤, ã¨~ã° ¨ ÉèÏ~°u
P^èfiŒ ~°ºOÖ’ ѨÙãÎ̈HOõ QÍ `≥zÛ LÜ«¸º~°∞Ö’ =∂ N ã¨∞=~°ÛÖÏO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞"å~°¡
ã¨xflkèÖ’ 1–4–2012 N~å=∞ #=q∞ ~å_»∞ Pq+¨¯iOz, JO^ŒiH˜ JO^Œ*Ëã≤#
ã¨OQÆu g∞‰õΩ `≥eã≤O^Õ. W^ŒO`å N ™êfiq∞ Hõ$áê Hõ\ÏHõ∆"Õ∞. ã¨~°ã¨ ÉèÏ~°uH˜
JO^Œ~∞° JOkã¨∞#Î fl ã¨Ç¨ Ü«∞ ã¨ÇϨ HÍ~åʼnõΩ =∞~˘Hõ¯™êi Hõ$`«[`˝ Å« ∞ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åfl#∞.
g∞ „áÈ`åûǨÏ"Õ∞ =∂ L`åûǨÏO.
120 N PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞ =∂Ǩ`«‡ºO