KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK DIGRAPO

REVIEWER
• Ang digrapo ag sikwens ng dalawang katinig ngunit
may iisang tunog lamang.
MGA SITWASYONG PANGWIKA SA • Sa Pilipino, kadalasang naririnig ito sa mga salitang
PILIPINAS hiram.
Mga Halimbawa:
KAKAYAHANG LINGGUWISTIK Gripo, Blusa, Braso, Plato, Globo, Drama, Trumpo,
atbp.
Mga Patinig at Katinig sa Wikang Filipino
KLASTER
• Ang mga klaster ay magkasunod na katinig sa isang
Patinig
pantig at naririnig pa rin ang indibiduwal na
• Ang patinig ay isang mahalagang bahagi ng alpabeto ponemang katinig. Kadalasang may klaster ang mga
na hindi nagkakaroon ng anumang pagsasara o salitang hiniram sa banyagang wika.
pagsasama ng mga labi.
•kabilang sa mga klaster na ito ang :
• A,E,I,O,U /pw, py, pr, pl, tw, ty, tr, ts, kw, ky, kr, kl, bw, by, br,
Katinig bl, dw, dy, dr, gw, gy, gr, gl, mw, my, nw, ny, lw, ly,
rw, ry, sw, sy, hw, hy, wt, wn, wl, yp, yt, yk, yb, yd,
• Ang isang katinig ay isang tunog ng pagsasalita na ym, yn, yl, ys, rt, rk, rd, rn, rs, lb, ls, sk, nt, ks/
nakalagay sa kompleto o bahagyang pagsasara ng (Santiago, 2003)
trakto ng boses.
pwede braso laybrari
• B,C,D,F,G,H,J,K,L,M,N,P,Q,R,S,T,V,W,X,Y,Z pyesa blusa aplayd
prito dwelo fayl
plano drama beysbol
ANG DIPTONGGO, DIGRAPO AT KLASTER twalya gwantes tsart
SA PILIPINO troso grado rekord
kwento globo nars
DIPTONGGO krus brawn-awt disk
• Ang diptonggo ang tunog na nagbubuo sa klase teyp element
pagsasama ng alin man sa limang patinig at ng bwenas deyt keyk
malapatinig na W o Y.
MGA PONEMANG SUPRASEGMENTAL
• Ang diptonggo ay alin man sa mga tunog na /aw/,
/ay/, /ew/, /iw/, /iy/, /oy/, o, /uy/, sa isang pantig na •Ito ay tumutukoy sa makahulugang tunog na kung
salita. saan makakatulong sa pagpapahayag ng damdamin,
saloobin at kaisipan na nais ipahiwatig ng nagsasalita.
Diptonggo Halimbawa
Ilan sa mga suprasegmental na tunog ang diin, hinto,
aw ar(aw)
ay bah(ay) at tono.
ey r(ey)na Tono
iw gil(iw)
oy ap(oy) •Tumutukoy sa pagtaas at pagbaba ng tinig na
uy kas(uy) maaaring makapagsigla, makapaghina ng usapan
upang higit na maging mabisa ang pakikipag-usapan.
Hinto /p/ at /b/ pasa: basa apo: abo
/t/ at /d/ tayo: dayo pantay: panday
•ito ay bahagyang pagtingin sa pagsasalita upang higit /k/ at /g/ kuro: guro Baka: baga
na maging malinaw ang mensaheng ibig ipabatid sa /m/ at /n/ mana: nana timo: tino
kausap. Maaaring gumamit ng mga simbolong kuwit /m/ at /ng/ mayon:
(,), dalawang guhit (//) o gitling (-). tamo: tango
ngayon
/h/ at /s/ habi: sabi baha: basa
Diin
/l/ at /r/ ilog: irog
• Tumutukoy sa empasis ng salita o pahayag. /h/ at /?/ hari: ari da an: dahan
/w/ at /y/ wawa: yaya awa: aya
• Tumutukoy sa lakas, bigat o bahagyang pagtaas ng /e/ at /i/ ewan: iwan mesa: misa
tinig ng isang pantig. /o/ at /u/ oso: uso poso: puso
• Antas ng lakas ng bibig ng bigkas ng salita o bahagi
ng salita. MGA SALITANG PANGNILALAMAN
MGA NOMINAL
Uri ng Diin A.Pangngalan
Malumay • Nagsasaad ito ng pangngalan ng tao, bagay, hayop,
• Binibigkas ito ng may diin sa ikalawang pook, konsepto, at mga pangyayari.
pantig mula sa huli. a.Pambalana
• Ang may mga salitang malumay ay hindi •Karaniwan o pangkalahatang pangalan ng
tinutuldukan. tao, bagay, hayop, pook, konsepto, at
Malumi pangyayari.

• Tulad ito ng malumay na may diin sa b.Pantangi

ikalawang hulihang pantig ngunit nagtatapos •Tiyak na ngalan ng tao, bagay, hayop, pook,
sa impit na tunog. pangyayari, at iba pa. Karaniwang
Mabilis nagsisimula sa malaking titik.

• Binibigkas nang tuloy-tuloy na ang diin ay B.Panghalip

nasa hulihang pantig ngunit walang impit sa
dulo
Maragsa
• Ito ay binibigkas naang tuloy-tuloy na ang
huling pantig ng salita ay may impit.
Ito ay mga salitang pamalit o panghalili sa
pangngalan. Kabilang dito ang mga panghalip na:
a.Panao o Personal: ako, ikaw, tayo, siya,
kayo, sila
b.Pangatlib o Demonstratibo: ito, iyan,
iyon, nito, niyan, noon, dito, diyan, doon.

MGA PARES-MINIMAL SA FILIPINO c.Pananong o Interogatibo: sino, kanino,

ano, saan, ilan
• Ang pares minimal ay mga pares ng mga salita na
magkakaiba ang kahulugan ngunit magkatulad sa d.Panaklaw o Indefinite: sino man, kanino
bigkas maliban sa isang ponema sa magkatulad na man, ano man, alin man, gaano man, paano
posisyon. man.
Pandiwa
Salitang nagsasaad ng kilos o galaw. Ang pandiwang
Filipino ay may tatlong aspekto:
a.Perpektibo (tapos na): sumulat, naglaba,
kumain, natulog, umiyak, tumawa.
b.Imperpektibo (ginaganap pa):
sumusulat, naglalaba, kumakain, natutulog,
umiiyak, tumatawa.
c.Kontemplatibo (gaganapin pa lamang):
sususlat, maglalaba, kakain, matutulog, iiyak,
tatawa.
POKUS NG PANDIWA
Ito ay tumutukoy sa ugnayan ng Pandiwa at
Pangngalan sa isang pangungusap. Mahalaga ito
sapagkat nagbabago ang banghay ng dito kapag
nagbabago ang pokus nito.
a.aktor o Tagaganap. Paksa o simuno ang
gumagawa ng kilos. Ginagamit dito ang mga
panlaping um-, mang-, mag-, ma-, at iba pa
b.layon. Ang paksa ng pangungusap ay
pinagtutuunan ng kilos. Ginagamit dito ang
mga panlaping i-, an-, ipa, -in, at -hin.
c.benepaktibo. Ang paksa ng pangungusap
ay ang pinangyarihan ng kilos.
d.direksyonal. Ang paksa ng pangungusap
ay ang pinagtutuunang direksyon ng aksiyon.
Ginagamit dito ang panlaping -an/-han.
e.lokatibo. pokus ang pandiwa kungang
paksa ay ang lugar o ganapan ng kilos
Sinasagot nito ang tanong na “saan?”.
f.instrumental.Kung ang paksa
kagamitan o kasangkapan ng kilos.
g.kosatibo.Ang paksa ang nagpapahayag ng
sanhi ng kilos ng pandiwa sa pangungusap.
Ito ay sumasagot sa tanong na “bakit?”
(i-, ika-,ikina-)
h.repsiprokal.Kung ang paksa ng
pangungusap ay siyang lagaganap o
tagatanggap ng kilos.
Panlapi- mag-, at mag -an.
MGA PANG-URI
a.pang-uri. Ang pang-uri ay para sa pangngalan at
panghalip, at ang pang-abay ay para sa pang-uri,
pandiwa, at kapuwa pang-abay.
a.lantay. walang paghahambing ang
naipapakita o walang pagkukumpara binubuo
lamang ito ng salitang ugat
b.pahambing. paghahambing ito ng
dalawang bagay, tao, pook o pangyayari
c.pasukdol ang pangngalan o panghalip na
pinag-uusapan ay inihahambing sa dalawa o
mahigit pang pangngalan/ panghalip
b.Pang abay
Mg,a salitang naglalarawan o nagbibigay-turing sa
isang pandiwa, pang-uri o kapwa pang-abay.
a.pamahanon. pang-abay na pamanahon ay
isang uri ng pang-abay na nagsasaad kung
kailan naganap o magaganap ang kilos na
taglay ng pandiwa sa pangungusap. Ito ay
sumasagot sa tanong na kailan.
b.pahambing. isang uri ng pang-abay na
tumutukoy sa pook o lugar kung saan ginanap
o ginaganap ang kilos ng pandiwa.
c.pamaraan. Naglalarawan kung paano
naganap, nagaganap, o magaganap ang kilos
na ipinapahayag ng pandiwa.
d.panggano. Isang uri ng pang-abay na
nagsasaad ng timbang, bigat, o sukat ng
bagay na pinag-uusapan sa pangungusap. Ito
ay
ay sumasagot sa tanong na gaano o magkano.
MGA KAKAYAHANG PRAGMATIK
• Isa pang mahalagang kakayahang dapat taglayin ng
isang indibiduwal para sa mabisang komunikasyon ay
ang Kakayahang Pragmatiko.
• Tumutukoy sa ang kakayahang ito sa abilidad nyang
ipabatid ang kanyang mensahe nang may sensibilidad
sa kontekstong sosyo-kultural at gayon din sa abilidad
niyang magbigayang-kahulugan ang mga mensaheng
nagmumula sa iba pang kasangkot sa
komunikatibong sitwayson (Fraser, 2010).
• Mahihinuhang kaakibat ng pagkatuto sa pragmatika
ang pag-aaral ng kahulugang ibinabahagi ng
pinagmulan ng mensahe, ng kahulugang batay sa
konteksto ng mensahe, ng mas epektibong
pagpapabatid liban sa paggamit ng mga salita, at ng
nosyon ng agwat o distansya (Yule, 1996 & 2003).
• Inaasahan, kung gayon, na ang isang indibiduwal na
may kakayahang pragmatiko ay mabisang
naihahayag ang kanyang mga mensahe sa
pinakamainam na paraan, hindi-lamang sa paggamit
ng salita kundi ng iba pang estratehiya.
• Liban dito, inaasahan din sa kanya ang kakayahang
unawain ang kanyang mga kausap batay sa kanilang
mga sinasabi, o di-sinasabi na may lubos na
pagsasaalang-alang sa konteksto ng komunikasyon.
SPEECH ACT THEORY
• Ang naturang konsepto ay pinasimulan ng
pilosopong si John Austin (1962) at ipinagpatuloy
nina Searle (1969) at Grice (1975).
• Ang teoryang ito ay tumutukoy sa paniniwalang
anuman ang ating sabihin, lagi na itong may kaakibat
na kilos maging ito man ay paghingi ng paumanhin,
pagbibigay-babala, panghihimok at iba pa. ( 1969 ).
• Pinaniniwalaan ng teoryang ito na nagagamit ang
wika sa pagganap sa mga kilos at kung paanong ang
kahulugan at kilos ay maiuugnay sa wika (Clark,
2007).
COOPERATIVE PRINCIPLE
• Ayon sa prinsipyong ito, ang mga kasangkot sa
komunikasyon ay inaasahang makikiisa para sa isang
makabuluhang pag-uugnayan.
MAXIMS OF CONVERSATION
Grice (1975; nasa Clark, 2007)
1.Ang prinsipyo ng kalidad ay naluugnay sa dami ng
impormasyong kailangang ibigay.
2.Ang prinsipyo ng kalidad ay naiuugnay sa
katotohanan ng ibinibigay na impormasyon.
3.Ang prinsipyo ng relasyon ay naiuugnay sa halaga
ng ibinibigay na impormasyon.
4.Ang prinsipyong pamaraan ay naluugnay sa paraan
ng pagbibigay sa impormasyon.
PRESUPPOSITION
Ang presupposition ay tumutukoy sa mga bagay na
inaakala o iniisip ng nagsasalita na totoo, at inaasahan
din niyang alam ito ng kanyang tagapakinig.
Mahalaga ang pagkilala sa mga presupposition dahil
maaaring itong magdulot ng hindi pagkakaintindihan
sa komunikasyon. Ang tagapakinig ay dapat maging
maingat sa pagtukoy sa mga presupposition na ito, at
kung kinakailangan, dapat itong linawin o baguhin.
Ang kabiguang tanggapin ang presupposition nang
hindi ito isinaalang-alang ay nagpapahiwatig ng
pagsang-ayon sa nagsasalita. Upang mapabuti ang
komunikasyon, mahalaga na hindi lamang ang
tagapakinig ang maingat sa pagtukoy sa
presupposition, kundi pati na rin ang nagsasalita sa
pagsusuri sa katotohanan ng kanyang mga
presupposition. Ang kooperatibong pakikipag-usap,
kung saan malinaw ang komunikasyon at nagiging
bukas ang dalawang panig sa pagpapahayag ng
kanilang mga presupposition, ay makakatulong sa
pag-unlad ng magandang ugnayan.
KOMUNIKASYONG DI-BERBAL
Ito ang mga senyas na hindi gumagamit ng salita
subalit mas nakapagpapalinaw sa kahulugan ng mga
pahayag. Ang mga di-berbal na senyas ay
kinabibilangan ng mga sumusunod:
1.Chronemics. Mahalaga ang oras. Ito ay isang
bagay na kulang sa maraming tao. Ang paggamit ng
oras, kung gayon, ay maaaring kaakibatan ng
mensahe.
2.Proxemics. Maaaring may kahulugan din ang
espasyong inilalagay natin sa pagitan ng ating sarili at
ng ibang tao.
3.Kinesics. Maraming sinasabi ang ating katawan,
minsan pa nga’y higit pa sa mga tunog na lumalabas
sa ating bibig. Kaya nga may tinatawag sa Ingles na
body language.
4.Haptics. Ito ay tumutukoy sa paggamit ng sense of
touch sa pagpapahatid ng mensahe. Sa ating wika,
may iba-iba tayong tawag sa paraan ng paghawak sa
ibang tao o bagay at bawat paraan ay may kanya-
kanyang kahulugan.
5.Iconics, Sa ating paligid ay marami kang
makikitang simbolo o icons na may malinaw na
mensahe
6.. Colorics. Ang kulay ay maaari ring magpahiwatig
ng damdamin o oryentasyon.
7.Paralanguage. Ito ay tumutukoy sa paraan ng
pagbigkas sa isang salita.
8. Oculesics. Tumutukoy ito sa paggamit ng mata sa
paghahatid ng mensahe.
PAGKAMAGALANG O POLITENESS
Iba’t iba ang asosasyon sa konsepto ng
pagkamagalang. Maaaring iugnay dito ang
pagkamahinahon, pagkamabuti, o hindi pagiging
taklesa. Sa lingguwistika, ito ay iniuugnay sa
konsepto ng mukha o face. Sabi ni George Yule
(2003), ang mukha ng tao ay ang kanyang imaheng
pampubliko. Ito raw ang kanyang emosyonal at
sosyal na pagtaya sa sarili na inaasahan din niyang
makikita ng iba. Ang pagkamagalang, kung gayon, ay
ang pagpapakita ng pagpapahalaga sa mukha ng
ibang tao.
KAKAYAHANG DISKORSYAL
Ang kakayahang diskorsal ay nagtuon sa koneksyon
ng magkakasunod na pangungusap patungo sa isang
makabuluhang kabuuan. Kasama dito ang abilidad sa
mas malawig na anyo ng wika tulad ng kuwento, pag-
uusap, at liham, na may tamang kohesyon, kohirens,
at organisasyong retorikal. Involves din ang lohikal
na pag-ayos ng mga pahayag para sa malawig at may
kaisahan na pagsusuri.
Ang kahisyon, ayon kina Halliday at Hassan (1976),
ay tumutukoy sa ugnayan ng kahulugan sa loob ng
teksto. Maituturing na may kohisyon ang mga
pahayag kung ang interpretasyon ng isang pahayag ay
nakadepende sa isa pang pahayag
Halimbawa:
Maraming pagbabago sa pakikisama ni Sarah. Naging
madalas na ang kanyang pagdalo sa mga gawain sa
komunidad.
Napapadalas na rin ang pagboboluntaryo niya upang
manguna sa mga gawain
May kohisyon ang mga ito dahil sa mga cohesive
links, tulad ng panghalip, na nag-uugnay ng mga
pahayag. Maari rin itong maging semantiko ang pag-
uugnay. Halimbawa, ang pangungusap na “Sarah
kanya(ng) niya” ay nagpapakita ng kohisyon gamit
ang panghalip
Halimbawa, Magara ang sasakyan. Politiko ang may-
ari..
Ang pagiging politiko ng may-ari ng sasakyan ay
nagbibigay sa kanya ng kakayahang makabili ng
magarang sasakyan, ito ay isang halimbawa ng
semantikong kohisyon.
Ito ay tumutukoy sa kaisahan ng lahat ng pahayag sa
isang sentral na ideya hindi talaga nag-eeksist sa wika
kundi sa mga taong gumagamit nito (Yule, 2003)
inaasahan na ang nagdidiskurso ay maging maingat
sa pagtatatag ng malinaw na kaisahan ng kahulugan
ng bawat niyang pasayag sa isang sentral na ideyang
tinatalakay sa kanyang diskurso.
HALIMBAWA: Maraming pagbabago sa pakikisama
ni Sarah. Naging madalas na ang kanyang pagdalo sa
mga gawain sa komunidad. Napapadalas na rin ang
pagboboluntaryo niya upang manguna sa mga gawain
Si Sarah ay may asawa
Napapahaba ang mga pangungusap gamit ang mga
katagang pa, ba, man, naman, nga, pala, at iba pa at
ang tawag sa mga salitang ito ay pang-abay na
ingklitik.
Halimbawa: Mabilis ang pagtakbo ng oras. Mabilis
pala ang pagtakbo ng oras Mabilis nga ang pagtakbo
ng oras. Mabilis nga pala ang pagtakbo ng oras.
Nakapagpapahaba rin ng pangungusap ang mga
panuring na na at-ng.
Halimbawa:Nakapagpapahaba rin ng pangungusap
ang mga panuring na na at-ng.
Si Carlo Miguel ay estudyante.
Si Carlo Miguel ay estudyanteng manlalaro
Si Carlo Miguel ay estudynateng manlalaro ng
basketbol.
Ang mga komplemento ng pandiwa ay Isang paraan
ng pagpapahaba sa mga pangungusap.
Ito ang bahagi ng berbal na panaguri na nagbibigay
kahulugan sa pandiwa. Ang mga uri nito ay aktor,
layon, benepaktibo lokatibo, direksyonal,
Instrumental, at kawsatibo.
A.Komplementong Aktor.
Nagsasaad sa gumanap sa kl Pinangungunahan ito ng
panandang ang at mga panghalip
Halimbawa: Iwinagayway ang bandila Iwinagayway
ni Mark Alvin ang bandila
B.Komplementong Layon.
Tinutukoy rito ang bagay na Ipinapahayag ng
pandiwa Ginagamit dito ang panandang ng
Halimbawa: Sumasayaw si Fe, Sumasayaw ng ballet
si Fe
C.Komplementong Benepaktibo.
Isinasaad kung sino ang makikinabang se sinasabi ng
pandiwa, ginagamitan ito ng para sa para kayat para
kina
Halimbawa:Nagpakam ng sopas at pandesa in Susan
Nagpakain ng sopas at pandesal para sa mga
kapuspaled ni Susan
D.Komplementong Lokatibo.
Isinasaad dito ang ginapan ng kilos
Halimbawa: Namamasyal sina Gunding at Tinang
Namamasyal sa Windmill Farm sina Gunding at
Tinang
E.Komplementong Direksyonal.
Isinasaad nito ang patutunghan ng kilos
Halimbawa: Dumalaw si Elsa Dumalaw si Elsa kay
Dario.
F.Komplementong Instrumental.
Nagsasaad ito sa instrumentong ginamit upang
isagawa ang kilos Ginagamit na pananda ang sa
pamamagitan ng at ng
Halimbawa: Inikot ni Alex ang buong village Inikot
ni Alex sa pamamagitan ng bisekleta ang buong
village
G.Komplementong Kosatlbo.
Isinasaad ang kadahilanan ng pagkilos. Ginagamitan
ito ng panandang sa o kay at mga panghalili nito.
Halimbawa: Si Nancy ay nakapag-aral. Si Nancy ay
nakapag-aral dahilan sa iskolarsyip grant.
H.Pagpapahaba sa pamamagitan ng pagtatambal.
Napapahaba pa ang isang payak na pangungusap
kung gagawin itong tambalan. Gagamitin ang mga
pangatnig o panimbang na at ngunit, datapwat,
subalit, saka, at iba pa upang maisagawa ito.
Halimbawa:Kabahagi ng teatrong pangkultura si
Susan Myembro si Susan ng Isang NGO. Kabahagi si
Susan ng teatrong pangkultura at miyembro din siya
ng Isang NGO.
Ang pananaliksik ay isang maingat, kritikal,
disiplinadong inkwiri sa pamamagitan ng iba’t ibang
teknik at paraan batay sa kalikasan at kalagayan ng
natukoy na suliranin tungo so klaripikasyon at / o
resolusyon nito.
Aquino (1974)
May detalyadong depinisyon kumpara kay Good.
Pinaniniwalaan na ang pananaliksik ay isang
sistematikong paghahanap sa mga mahahalagang
impormasyon hinggil sa isang tiyak na paksa o
suliranin.

• Matapos ang maingat at sistematikong paghahanap

Paalala ng mga pertinenteng impormasyon o datos hinggil sa
isang tiyak na paksa o suliranin at matapos suriin at
Dahil ang wika na isang instrumento sa
lapatan ng interpretasyon ng mananaliksik ang mga
komunikasyon ay patuloy na umuunlad at nagbabago, nakalap niyang datos ay mahaharap siya sa isa pang
isang hamon din sa bawat taong gumagamit nito na
esensyal na gawain – ang paghahanda ng kanyang
patuloy na paunlarin ang kanyang kakayahang ulat – pampananaliksik.
komunikatibo:
Lingguwistik, sosyolingguwistik, pragmatik, at
diskorsal upang laging makaagapay sa pagbabago Manuel at Medel (1976)
nito at sa kompleksidad ng proseso ng
Masasabi ring ang pananaliksik ay isang proseso ng
komunikasyong kinasasangkutan.
pangangalap ng mga datos o impormasyon upang
malutas ang isang partikular na suliranin sa isang
syentipikong pamamaraan
KATANGIAN NG MABUTING
PANANALIKSIK
May iba’t ibang paraan ng pagpapakahulugan sa Parel (1966)
pananaliksik. Halos bawat awtor ay may kani-
Halos gayon din ang sinabi ni Parel (1966). Ayon sa
kaniyang depinisyon sa terminong ito. Sa kabutihang-
kanya, ang pananaliksik ay isang sistematikong pag-
palad, bagama’t may iba’t ibang iniaalok na
aaral o imbestigasyon ng isang bagay sa layuning
depinisyon ang iba’t ibang dalubhasa, kakikitaan
masagot ang mga katanungan ng isang mananaliksik.
naman ng mga komong elemento ang kanilang mga
depinisyon.
Pansinin natin ang ilan sa mga ito na isinalin ng mga E. Trece
may-akda ng aklat na ito sa Filipino :

J.W. Trece
Good (1963)
Maidaragdag din sa ating mga depinisyon ang kina E.
Trece at J.W. Trece (1973) na nagsasaad na ang
pananaliksik ay isang pagtatangka upang makakuha
ng mga solusyon sa mga suliranin.

• Idinagdag pa nila na ito ay isang pangangalap ng

mga datos sa isang kontroladong sitwasyon para sa
layunin ng prediksyon at eksplanasyon.

Bilang paglalagom sa mga naunang depinisyon,

maaari nating magamit ang kasunod na sipi mula kina
Calderon at Gonzales (1993):

Formulated in a more comprehensive form, research

may be defined as a purposive, systematic and
scientific process of gathering, analyzing classifying,
organizing, presenting, and interpreting data for the
solution of a problem, for prediction, for invention,
for the discovery of truth, or for the expansion or
verification of existing knowledge, all for the
preservation and improvement of the quality of
human life.