You are on page 1of 37

‫‪ ‬ػالٓخص حُظ٘‪ : ٚ٤ٜ‬هزَ ‪ٝ‬رؼي حٌُالّ حُٔ٘و‪ٍٞ‬‬

‫‪ ‬ػالٓخص‬ ‫‪ ‬ػالٓخص حالٓظل‪ٜ‬خّ رؼي حالٓظل‪ٜ‬خّ‬


‫حُظؼـذ رؼي حُـَٔ حُظؼـز‪٤‬ش‬
‫‪ - 4‬أًؼَ ٖٓ حالٓظ٘‪ٜ‬خى رآ‪٣‬خص حُوَإٓ ‪ٝ‬حُ٘ؼَ ‪ٝ‬حُلٌْ‬
‫‪ٝ‬حألٓؼخٍ ‪.‬‬ ‫اٗخ أُِٗ٘خ‪ ٙ‬هَآٗخ ػَر‪٤‬خ‬
‫‪ٞٗ - 5‬ع ٖٓ حألٓخُ‪٤‬ذ حُوزَ‪٣‬ش ‪ٝ‬حإلٗ٘خث‪٤‬ش ( هخ‪ٛ‬ش‬ ‫أ‪ٝ‬ال ‪ :‬حُظؼــزـ‪٤‬ــَ حُــ‪ٞ‬ظـــ‪٤‬لـ‪٢‬‬
‫‪ ٞٛٝ‬ىٍؿخص ٓ‪ٗٞٔ٠‬ش ُِطخُذ ‪ٝ‬أٓ‪ٓ َٜ‬خ ك‪ ٢‬حالٓظلخٕ حالٓظل‪ٜ‬خّ ‪ٝ‬حُظؼـذ)‬
‫‪ - 6‬ال طللع أ‪ٓ ١‬ويٓخص ُِظؼز‪ َ٤‬ك‪ٓٝ ٢ٜ‬خثَ حُظِٔ‪ ٌ٤‬حُزِ‪٤‬ي ‪.‬‬
‫‪ -3‬حُالكظش‬
‫ٖٓ أٗ‪ٞ‬حع حُظؼز‪ َ٤‬حُ‪ٞ‬ظ‪٤‬ل‪ٓ ٢‬خ ‪- : ٢ِ٣‬‬
‫‪ -2‬حَُٓخُش‬ ‫‪ -1‬حُزَه‪٤‬ش‬ ‫حُزٔــــــٔــِش‬
‫‪ -6‬حُظوَ‪َ٣‬‬ ‫‪ -5‬حإلػالٕ‬ ‫‪ – 4‬حُظِو‪ٚ٤‬‬ ‫ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬
‫‪ِ١ -8‬ذ‬ ‫‪ -7‬حُظؼـِ‪٤‬ن‬
‫‪ -1‬حُزَه‪٤‬ش ‪ :‬ال طِ‪٣‬ي ػِ‪ٜٗ ٠‬ـق ٓـطـَ ‪ٝ‬طٌ‪ٕٞ‬‬
‫ٓوظ‪َٜ‬س رويٍ حإلٌٓخٕ‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫(‪ ) 9‬قتال قطس مع امجٌش اممصري‬ ‫‪ُِ ‬ظ‪ٜ٘‬جش رخُ٘ـخف " أطٔ٘‪ُ ٠‬ي حُِٔ‪٣‬ي ٖٓ حُظل‪ٞ‬م "‬ ‫ا‪ٛ‬يحء ٖٓ ؿٔؼ‪٤‬ش رٔظخٕ حُو‪َ٤‬‬
‫* ؿ‪٠‬ذ حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ً ٖٓ َ٤‬ؼَس‬ ‫حْٓ حََُٔٓ اُ‪................./ ٚ٤‬‬
‫حؿظ‪٤‬خٍ أٗ‪ٜ‬خٍ حُ٘‪٤‬ن حُؼِ حرٖ ػزي‬ ‫ػ٘‪ٞ‬حٕ حََُٔٓ اُ‪............../ ٚ٤‬‬
‫حُٔالّ ُلِلخث‪ ٚ‬حُلَٗؾ ‪ ،‬ػْ أٍَٓ ط‪ٜ‬ي‪٣‬يحط‪ٚ‬‬ ‫( ِٓ‪٣‬ي ٖٓ حُظل‪ٞ‬م )‬ ‫الفصل الدراسي الثاني‬
‫ُِ٘‪٤‬ن حُؼِ حرٖ ػزي حُٔالّ رخُوظَ اًح ُْ ‪ٌ٣‬ق‬ ‫حْٓ حََُٔٓ ‪............. /‬‬ ‫الحمد هلل علي ما أعطانا من نعم التحصي والتعد‬
‫أٗ‪ٜ‬خٍ‪ ٙ‬ػٖ ‪ ٌٙٛ‬حالؿظ‪٤‬خالص ‪ .‬ك‪ ٢‬حُ٘‪ٜ‬خ‪٣‬ش ‪٣‬وٍَ‬ ‫ػ٘‪ٞ‬حٕ حََُٔٓ ‪............/‬‬
‫والصالة والسالم علي رسولنا األعظم محمد‬
‫‪َ١‬ى حُ٘‪٤‬ن ٖٓ ىٓ٘ن ‪ٜٓٝ ،‬خىٍس أٓالى ٖٓ‬
‫صلي هللا عليه وسلم وبعد‪...................‬‬
‫‪٘٣‬خ‪. َٚٗٝٛ‬‬ ‫‪ -2‬حَُٓخُش ‪ٝ‬طٌ‪ً ٕٞ‬خُزَه‪٤‬ش ‪ٌُٜ٘ٝ‬خ طظٔ‪ ِ٤‬رخُط‪ٍٞ‬‬
‫* هَ‪ٝ‬ؽ حُ٘‪٤‬ن ك‪ٜٞ٘ٓ ّٞ٣ ٢‬ى اُ‪َٜٓ ٠‬‬ ‫إن اللغة العربية كالبستان المكتمل الذي يجد فيه‬
‫ُظ‪ َٜ‬اُ‪ ٠‬هٔٔش أٓطَ أ‪ ٝ‬أًؼَ‬
‫ك‪٤‬غ أًَٓ‪ ٚ‬حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د ‪ٝ‬أٓ٘ي اُ‪ٚ٤‬‬ ‫كل ذي طلب مطلبه ‪ ،‬ونحن كناطقين بالضاد يجب‬
‫هطخرش ؿخٓغ ػَٔ‪ ٝ‬رٖ حُؼخ‪ٝٝ ، ٙ‬ال‪ ٙ‬ه‪٠‬خء‬ ‫ػِ‪ / ١ِ٣‬ـــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫علينا أن نكون غيورين علي هذا البستان ألن‬
‫ٓ‪ٝ َٜ‬حُ‪ٞ‬ؿ‪ ٚ‬حُوزِ‪. ٢‬‬ ‫طل‪٤‬ش ‪٤١‬زش ‪ٝ‬رؼي ‪،‬‬ ‫اللغة العربية ‪:‬‬
‫أًظذ اُ‪٤‬ي ‪ ٌٙٛ‬حَُٓخُش ٌُ‪ ٢‬أىػ‪ٞ‬ى ُِل‪ ٍٞ٠‬اُ‪٠‬‬
‫* ٗيّ حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ َ٤‬ػِ‪ ٠‬أٗ‪٣ ُْ ٚ‬وظَ‬ ‫لغة تظاهرت عليها الخصومات ‪.......‬والتقت في‬
‫هَ‪٣‬ظ٘خ حُـٔ‪ِ٤‬ش ُو‪٠‬خء حإلؿخُس حُ‪٤ٜ‬ل‪٤‬ش ‪ٝ‬أػيى رٔظؼش‬
‫حُ٘‪٤‬ن حُؼِ حرٖ ػزي حُٔالّ رؼي ػِٔ‪ ٚ‬رخطلخم‬ ‫أً‪٤‬يس ك‪ ٢‬أك‪٠‬خٕ ٍ‪٣‬ل٘خ حُـٔ‪. َ٤‬‬ ‫مواجهتها العدوات ‪......‬‬
‫‪ٛ‬خكذ حٌَُى ىح‪ٝ‬ى ٓغ ػي‪ِٓ ٙٝ‬ي ٓ‪ َٜ‬حُ‪ٜ‬خُق‬ ‫‪ٛ‬ي‪٣‬وي ‪....... :‬‬
‫ٗـْ حُي‪ ٖ٣‬أ‪ٞ٣‬د ‪.‬‬
‫* اًَحّ حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق ٗـْ حُي‪ ٖ٣‬أ‪ٞ٣‬د ِٓي‬ ‫لغة اتفق أهلها علي إهمالها وتضيعها وإهدار‬
‫ٓ‪٤ُِ٘ َٜ‬ن حُؼِ رٖ ػزي حُٔالّ ‪ ،‬كؤٓ٘ي ُـ‪ٚ‬‬ ‫‪ -3‬حُالكظش ‪ٝ‬ال طِ‪٣‬ي ػٖ ٓطَ ُِلغ ػِ‪ ٠‬حُؼِْ أ‪ٝ‬‬ ‫حرمتها والتحول عنها في جميع أمرهم إلي‬
‫حُوطخرش ك‪ ٢‬ؿخٓغ ػَٔ‪ٝ ٝ‬هِي‪ ٙ‬ه‪٠‬خء ٓ‪. َٜ‬‬ ‫حُ٘ظخكش أ‪ٔٓ ٝ‬خٍٓش حَُ‪٣‬خ‪ٟ‬ش‬ ‫غيرها‪.‬‬
‫‪ ٖٓٝ‬أٓؼِش حُالكظخص ‪- :‬‬
‫* هطِ ‪٣‬طِذ ٖٓ ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬حُٔٔخف ُ‪ ٚ‬رخٌُ‪ٛ‬خد اُ‪٠‬‬ ‫‪ ‬حُـؼــِْ ُإلٗٔخٕ ًخُٔخء ‪ٝ‬حُ‪ٜٞ‬حء‬
‫ٓ‪ُِ َٜ‬وظخٍ ٓغ ؿ‪ٜ٘٤‬خ ‪ٟ‬ي حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق‬ ‫‪ ‬حُ٘ظخكش ِٓ‪ٞ‬ى ك‪٠‬خٍ‪ ١‬حكَ‪ ٙ‬ػِ‪ٚ٤‬‬ ‫لغة أصحابهاغرباء عنها وهي عنهم غريبة ‪،‬‬
‫‪ٝ‬أػ‪ٞ‬حٗ‪ ٖٓ ٚ‬حُ‪٤ِٜ‬ز‪. ٖ٤٤‬‬ ‫‪ ‬حَُ‪٣‬خ‪ٟ‬ش طو‪ ١ٞ‬حُزيٕ ‪ٝ‬ط٘٘‪ ٢‬حٌُ‪ٖٛ‬‬ ‫بعداء منها وهي منهم بعيدة ‪.‬‬
‫* حرٖ حُِػ‪ َْٓ٣ ْ٤‬هطش ُوطِ ‪٣‬وخطَ ر‪ٜ‬خ ‪،‬‬ ‫‪ -4‬حُظِو‪ٝ ٚ٤‬ك‪ٗ ٚ٤‬وَأ حُلوَس ؿ‪٤‬يح ‪ٗٝ‬ل‪ٓ ْٜ‬ؼ٘خ‪ٛ‬خ ػْ‬
‫‪ٝ‬طو‪ ّٞ‬ػِ‪ ٠‬إٔ ‪٣‬ظَِٔ هطِ ىحهَ‬ ‫ٗو‪ ّٞ‬رظِو‪ٜٜ٤‬خ ك‪ ٢‬حألٓطَ حُٔليىس ‪ًُٝ‬ي رلٌف‬
‫ؿ‪ ٖ٤‬حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ٝ ، َ٤‬ك‪ ٢‬أػ٘خء حُٔؼًَش‬ ‫حُل٘‪ٝ ٞ‬حُـَٔ حُِحثيس ‪َٓٝ‬حػخس حألكٌخٍ حَُث‪٤ٔ٤‬ش‬ ‫لغة ال يتكلمها أهلها ويخاصمها قومها وينأي‬
‫حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪٣ َ٤‬وخطَ‬ ‫‪٤ٜ٣‬ق رؤٕ ؿ‪ٖ٤‬‬ ‫‪ -5‬حإلػالٕ ػٖ ِٓؼش ٓخ أ‪ٍ ٝ‬كِش طو‪ ّٞ‬ر‪ٜ‬خ حُٔيٍٓش‬ ‫عنها أتباع دينها‪.‬‬
‫حُِٔٔٔ‪ٝ ٖ٤‬إٔ ؿ‪ ٖ٤‬حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د ِٓي ٓ‪َٜ‬‬ ‫ٓؼَ " طؼِٖ اىحٍس حُٔيٍٓش ػٖ حُو‪٤‬خّ رَكِش ُٔؼخُْ‬
‫‪٣‬وخطَ حٌُلخٍ ػْ ‪٘٣‬لخُ اُ‪٠‬‬ ‫حأله‪ٝ َٜ‬حالٗظَحًخص رؤٓؼخٍ ٍِٓ‪٣‬ش ‪ٝ‬حُلـِ ُي‪ٟ‬‬
‫ؿٔخػش حَُكالص رخُٔيٍٓش "‬ ‫ويأتمر بها أعداؤها ليزيلوها أو يمسخوا جمالها‬
‫ؿ‪ ٖ٤‬حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د حُٔيحكغ ػٖ حإلٓالّ ‪،‬‬ ‫وهي – كما هي – شامخة جليلة أصلها ثابت‬
‫‪ -6‬حُظوَ‪ٝ َ٣‬ك‪٣ ٚ٤‬ويّ حُطخُذ طوَ‪َ٣‬ح ػٖ ٗ‪٢‬ء ٓخ‬
‫‪٤ٓٝ‬ـي إٔ ًؼ‪َ٤‬ح ً ٖٓ حُٔوخطِ‪ ٖ٤‬ك‪٢‬‬ ‫‪٣‬ظ‪ ٖٔ٠‬ا‪٣‬ـخر‪٤‬خط‪ِٓٝ ٚ‬ز‪٤‬خط‪ٝ ٚ‬أ‪ ْٛ‬ؿ‪ٞ‬حٗز‪. ٚ‬‬ ‫وفرعها في السماء ‪.‬‬
‫ؿ‪ ٖ٤‬حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪٘٤ٓ َ٤‬لخُ‪ٓ ٕٝ‬ؼ‪. ٚ‬‬ ‫‪ -7‬حُظؼِ‪٤‬ن ‪ ٞٛٝ‬ؿخُزخ ٓخ ‪٣‬ظٌٍَ ك‪ ٢‬حٓظلخٗخص حُؼخٗ‪٣ٞ‬ش‬
‫* هطِ ‪٘٣‬لٌ حُوطش ريهش ‪ًٝ ،‬خٕ ًُي ٓززخ ً ك‪٢‬‬ ‫حُؼخٓش ‪ًُٝ‬ي رخُظؼِ‪٤‬ن ػِ‪ ٠‬ر‪٤‬ض ٗؼَ‪ٓ ١‬خ أ‪َٗ ٝ‬ف‬
‫حُ٘‪ َٜ‬حُٔز‪ ٖ٤‬ػِ‪ ٠‬ؿ‪ ٖ٤‬حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ . َ٤‬ػْ‬ ‫‪ٝ‬حُظؼِ‪٤‬ن ػِ‪ ٚ٤‬رؤِٓ‪ٞ‬ري حُوخ‪ٙ‬‬ ‫وعلي الطالب أن يكونوا جند العربية وحماتها‬
‫‪٣‬وظل‪ ٢‬رؼي حالٗظ‪ٜ‬خٍ ‪ٝ‬طوظِق حألهخ‪ َ٣ٝ‬ك‪َٓ ٢‬‬ ‫‪ِ١ – 8‬ذ ‪ :‬طويٓ‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬ؿ‪ٜ‬ش ٓخ ٌُِ٘‪ ٖٓ ٟٞ‬حٗوطخع‬ ‫وأ ن يكونوا وثاقة االرتباط بين لغتهم ودينهم ‪،‬‬
‫‪ٌٛ‬ح حالهظلخء ‪ٝ‬ك‪ ٢‬كو‪٤‬وش ٗو‪٤ٜ‬ظ‪ًٝ ، ٚ‬خٕ هي‬ ‫حٌُ‪َٜ‬رخء أ‪ ٝ‬حُٔ‪٤‬خ‪ ٙ‬أ‪ِ١ ٝ‬ذ ‪ٝ‬ظ‪٤‬لش ‪ ....‬حُن‬ ‫ولذلك ينبغي التمسك بها والحرص عليها ‪ ،‬وأن‬
‫ً‪ٛ‬ذ اُ‪ ٠‬حٌَُى ؛ ُ‪٤‬زَ٘‬ ‫يدركوا أنهم في حاجة إلي حب لغتهم واالعتزاز‬
‫حُِٔي حُ٘خ‪ َٛ‬ىح‪ٝ‬ى رخُ٘‪َٜ‬‬ ‫أ‪ٝ‬ال ‪ :‬حُظؼــزـ‪٤‬ــَ حإلريحػ‪٢‬‬ ‫بها والغيرة عليها أكثر من أن تكون لغتهم‬
‫* هطِ ‪٣‬ؼ‪ٞ‬ى اُ‪ ٠‬ىٓ٘ن ؛ ُ‪ٔ٤‬ظؤًٕ‬ ‫هزَ ًظخرش ٓ‪ٟٞٞ‬ع حُظؼز‪ َ٤‬حُ‪ٞ‬ظ‪٤‬ل‪ ٢‬ػِ‪٤‬ي َٓحػخس‬ ‫محتاجة منهم إلي هذا الشعور فإن أدركنا هذه‬
‫حُظخُ‪- : ٢‬‬ ‫الغاية ؛ فحسبنا بها من غاية وإال فقد أخلصنا‬
‫ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬ك‪ ٢‬حَُك‪ َ٤‬اُ‪، َٜٓ ٠‬‬
‫‪ - 1‬حهَأ حُٔ‪ٟٞٞ‬ع ؿ‪٤‬يح ‪ ٖٓٝ‬هالٍ ٍأّ حُٔ‪ٟٞٞ‬ع‬
‫ك‪ٞ٤‬حكو‪ ٚ‬ػِ‪ًُ ٠‬ي ‪ٝ‬ال ‪ٔ٣‬خٗغ ‪.‬‬ ‫القصد وقدمنا الجهد ‪ ،‬وهللا أسأل أن يوفقنا جميعا‬
‫‪ٌ٘ٔ٣‬ي طلي‪٣‬ي ػ٘خ‪ َٛ‬حُٔ‪ٟٞٞ‬ع أ‪ ٝ‬رؼ‪ ٌٙٛ ٞ‬حُؼ٘خ‪َٛ‬‬
‫ٓغ ٓالكظش إٔ ‪ ٌٙٛ‬حُؼ٘خ‪ َٛ‬ال طوَ ػٖ ػٔخٗ‪٤‬ش ػ٘خ‪َٛ‬‬ ‫للعمل لرفعة لغتنا العربية ‪.‬‬
‫ّ‪ٓ : 1‬خ حٌُ‪ ١‬ىأد (حٓظَٔ) ػِ‪ ٚ٤‬أٗ‪ٜ‬خٍ حُ٘‪٤‬ن‬ ‫‪ - 2‬حًظذ ك‪ٍٞٛ ٢‬س كوَحص رل‪٤‬غ طظَى ك‪ ًَ ٢‬كوَس‬ ‫اللهم إن كنت قد أصبت فالحمد هلل ‪ ،‬وإن كنت‬
‫" حرٖ ػزي حُٔالّ " ؟‬ ‫ٌٓخٕ ًِٔش ك‪ ٢‬حُٔطَ حأل‪ٜ٘ٓ ٍٝ‬خ ػْ ط‪٠‬غ ك‪ ٢‬آهَ‪ٛ‬خ‬ ‫أخطأت فال ألومن إال نفسي ‪ ،‬سبحانك ال علم لنا‬
‫ؿـ ‪ :‬ىأر‪ٞ‬ح ػِ‪ ٠‬حؿظ‪٤‬خٍ ٖٓ ‪٣‬ويٍ‪ ٕٝ‬ػِ‪ٖٓ ٚ٤‬‬ ‫ٗوطش ُظزيأ كوَس ؿي‪٣‬يس ٓغ ٓالكظش إٔ حُلوَس ال طوَ‬ ‫إال ما علمتنا إنك أنت العليم الحكيم ‪.‬‬
‫حُلَٗؾ ًِٔخ ىهَ ‪ٝ‬كي ٓ٘‪ ْٜ‬ىٓ٘ن َُ٘حء حُٔالف‬ ‫ػٖ ػالػش أٓطَ ‪ٝ‬ال طِ‪٣‬ي ػٖ ػٔخٗ‪٤‬ش ‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ - 3‬ػِ‪٤‬ي َٓحػخس ػالٓخص حُظَه‪ْ٤‬‬
‫‪ ‬حُل‪ٞ‬ح‪ َٛ‬ر‪ ٖ٤‬حُـَٔ‬
‫ّ‪ٓ : 2‬خًح كؼَ حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ َ٤‬اٍ‪ٟ‬خ ًء‬
‫‪ ‬ػالع ٗو‪ ٢‬اًح ُْ ط٘وَ حٌُالّ حُٔ٘و‪ً ٍٞ‬خٓال‬
‫ؿ٘‪ٗ ْ٤‬خًَ ؿ٘‪ْ٤‬‬
‫ُِلَٗـش؟ ‪ٝ‬ػِ‪ ٠‬أ‪٢ٗ ١‬ء ‪٣‬يٍ ػِٔ‪ٌٛ ٚ‬ح ؟‬
‫‪ ‬حُ٘و‪ ٢‬أهَ حُلوَحص‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(1‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫ؿـ ‪ :‬حُظلْ حُـ‪٘٤‬خٕ ‪ًٝ‬خى حُٔ‪ِٕٜٞٓ٘٣ ٕٞ٣َٜ‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬ىػخ ُ‪ ٚ‬ػ٘يٓخ أهزَ‪ ٙ‬هطِ أٗ‪ٍ ٚ‬أ‪ ٟ‬حُ٘ز‪- - ٢‬‬ ‫ؿـ ‪ٓ :‬خ كؼِ‪ ٚ‬اٍ‪ٟ‬خء ُِلَٗـش هز‪ ٞ‬ػِ‪ٖٓ ًَ ٠‬‬
‫‪ٝ‬اًح ر‪ٜٞ‬ص ‪َ٣‬طلغ ر‪ ٖ٤‬ؿ‪ ٖ٤‬حُ٘خّ ‪٣‬لٌٍ‪ٖٓ ْٛ‬‬ ‫حٓظطخع حُوز‪ ٞ‬ػِ‪ ٖٓ ٚ٤‬أطزخع حُ٘‪٤‬ن " حرٖ ػزي ك‪٘ٓ ٢‬خٓ‪. ٚ‬‬
‫ؿ‪٠‬ذ هللا ؛ ألٗ‪٘٣ ْٜ‬لخُ‪ ٕٝ‬اُ‪ ٠‬أػيحء هللا‬ ‫‪ٝ -‬هي ىػخ ُ‪ ٚ‬حُ٘‪٤‬ن ريػ‪ٞ‬ط‪ ٖ٤‬حأل‪ " : ٠ُٝ‬حُِ‪ْٜ‬‬ ‫حُٔالّ " ‪ٝ‬هظَ ٖٓ هظَ ‪ٝ‬رؼغ اُ‪ ٠‬حُ٘‪٤‬ن ٖٓ‬
‫حُ‪٤ِٜ‬ز‪٣ٝ ٖ٤٤‬وخطِ‪ ٕٞ‬اه‪ٞ‬حٗ‪ ْٜ‬حُِٔٔٔ‪ًٝ - ٖ٤‬خٕ‬ ‫كون ٍإ‪٣‬خ ػزيى هطِ ًٔخ كووظ‪ٜ‬خ ٖٓ هزَ ُؼزيى‬ ‫‪ٜ٣‬يى‪ ٚٗٝ‬رخُوظَ اًح ُْ ‪ٌ٣‬ق أً‪ ٟ‬ؿٔخػظ‪. ٚ‬‬
‫هطِ ‪ -‬ػْ حٗ‪ٝ ٞٛ ْ٠‬ؿٔخػظ‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬ؿ‪َٜٓ ٖ٤‬‬ ‫‪ٍُٞٓٝ‬ي ‪ٓٞ٣‬ق حُ‪ٜ‬ي‪٣‬ن ػِ‪ٝ ٚ٤‬ػِ‪ ٠‬آرخث‪ ٚ‬حُٔالّ‬ ‫‪٣ -‬يٍ ػِ‪ ٠‬حُو‪٤‬خٗش ‪ٝ‬ػيّ حالٗظٔخء ‪ٝ‬هِش ٗؼ‪ٍٙٞ‬‬
‫‪ٝ‬هخطِ‪ٞ‬ح ٓؼ‪ ْٜ‬ر٘ـخػش ‪ٝ‬كٌح كٌ‪ٓ( ْٛٝ‬خٍ‪ٝ‬ح ػِ‪٠‬‬ ‫" ‪ٝ ،‬حُؼخٗ‪٤‬ش ‪ ٢ٛٝ‬حألكذ ‪ " :‬حُِ‪ ْٜ‬إ ك‪ٛ ٢‬يٍ‬ ‫رخُظزؼش (حُٔٔج‪٤ُٞ‬ش) حُِٔوخس ػِ‪ ٠‬ػخطو‪.ٚ‬‬
‫ٗلْ حُطَ‪٣‬ن) حٌُؼ‪ ٖٓ َ٤‬ؿ٘ي حُ٘خّ ٓٔخ ؿؼَ‬ ‫‪ٌٛ‬ح حُؼزي حُ‪ٜ‬خُق ٓ‪٠‬ـش (هطؼش ‪ٝ ،‬حُٔو‪ٜٞ‬ى ‪:‬‬ ‫حُ‪ٜ‬خُق‬ ‫ّ‪٣ ْْ ُ : 3‬ؼخَٓ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ‬
‫ؿ‪ ٖ٤‬حُ٘خّ ‪٠٣‬ؼق ‪ ِّٜ٘٣ٝ‬ك‪ٜٗ ٢‬خ‪٣‬ش حألَٓ‬ ‫هِذ) ط‪ٜ‬ل‪ ٞ‬اُ‪ ٠‬اُل‪ٜ‬خ (كز‪٤‬ز‪ٜ‬خ ‪ٛ ،‬ي‪٣‬و‪ٜ‬خ حُلٔ‪)ْ٤‬‬ ‫آٔخػ‪ َ٤‬رخُٔؼَ ‪ٗ .‬خهٖ حُؼزخٍس‪.‬‬
‫‪َٛٝ‬د حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ ٖٓٝ َ٤‬رو‪ ٢‬ك‪٤‬خ ً ٖٓ ٍؿخُ‪ٚ‬‬ ‫ك‪ ٢‬ؿ‪ٓ َ٤‬ؼ‪٤ٜ‬ش ُي ‪ ،‬كؤطْٔ ػِ‪ٗ ٚ٤‬ؼٔظي ‪ٝ ،‬حؿٔغ‬ ‫ؿـ ‪٣ ُْ :‬ؼخَٓ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ حُ‪ٜ‬خُق‬
‫ٓؼ‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬ىٓ٘ن ‪ٌٌٛٝ ،‬ح ٗـلض هطش حرٖ حُِػ‪ْ٤‬‬ ‫ِٗٔ‪ ٚ‬رؤٓظي حُظ‪٣ ٢‬لز‪ٜ‬خ ػِ‪٘ٓ ٠‬ش ٗز‪٤‬ي ٓلٔي ‪ -‬‬ ‫آٔخػ‪ َ٤‬رخُٔؼَ ‪ ،‬كِْ ‪ٜ٣‬يى‪ ٙ‬أ‪ٖٓ ُٚ ََٓ٣ ٝ‬‬
‫حُظ‪ ٢‬ىرَ‪ٛ‬خ ‪.‬‬ ‫‪ٜ٣‬يى‪ ٙ‬رَ أػَ‪ ٝ‬ػٖٔ ؿخء‪ٝ‬ح ‪ٜ٣‬يى‪ ٚٗٝ‬رخُوظَ ‪. - ُْٝ‬‬
‫ّ ‪ :16‬ػَِ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪ٗ - : ٢‬ي حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬ك‪٢‬‬ ‫‪٣‬وَ اال ‪" :‬ه‪ُٞٞ‬ح ُٖٔ رؼؼٌْ أطوظِ‪ٍ ٕٞ‬ؿال ً إٔ ‪٣‬و‪ٓ :10ّ ٍٞ‬خ أػَ ىػخء حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ك‪٢‬‬
‫حٗيكخع هطِ ٗل‪ - . ْٛٞ‬ح‪ٔ١‬ج٘خٗ‪ ْٜ‬اُ‪ ٚ٤‬رؼي ًُي‪.‬‬ ‫ِٓ‪ٞ‬ى هطِ ؟‬ ‫ٍر‪ ٢‬هللا ؟ "‪.‬‬
‫ؿـ ‪ٗ :‬ي حُٔ‪ ٕٞ٣َٜ‬إٔ ٓخ طْ هيػش ‪َ٣‬حى ر‪ٜ‬خ‬ ‫ؿـ ‪ :‬حألػَ ‪ :‬أ‪ٛ‬زق ٗي‪٣‬ي حُؼوش ر٘لٔ‪ٓ ٚ‬زظ‪ٜ‬ؾ‬ ‫ّ‪ٓ : 4‬خًح كؼَ حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ٓ َ٤‬غ حُؼِ حرٖ‬
‫طط‪٣ٞ‬و‪ ، ْٜ‬كظو‪ٜ‬وَ‪ٝ‬ح ‪ ،‬كظ‪ ٠‬طز‪ٞ٘٤‬ح كو‪٤‬وش حألَٓ‪.‬‬ ‫حُوخ‪ َ١‬ك‪ُٝ ٚٓٞ٣ ٢‬حى أِٓ‪ ٚ‬ك‪ٔ٣ِٛ ٢‬ش حُظظخٍ ك‪٢‬‬ ‫ػزي حُٔالّ ك‪ٜٗ ٢‬خ‪٣‬ش حألَٓ ؟ ‪ٓٝ‬غ أٗ‪ٜ‬خٍ‪ ٙ‬؟‬
‫‪ُٔ -‬خ أكْ هطِ ر٘ي حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬طيحٍى حُٔ‪ٞ‬هق ‪،‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬هخف ٖٓ ػخهزش (ٗظ‪٤‬ـش) هظِ‪ٝ ، ٚ‬ػ‪ٍٞ‬س حُ٘خّ حُٔٔظوزَ حُوَ‪٣‬ذ ‪.‬‬
‫‪ٝ‬ىكغ ؿ‪ٞ‬حى‪ ٙ‬اُ‪َٔ٤ٓ ٠‬ط‪ ْٜ‬طـخ‪ ٙ‬حُ‪٤ِٜ‬ز‪، ٖ٤٤‬‬ ‫ّ‪ٓ : 11‬خًح طؼِْ هطِ ٖٓ ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬؟‬ ‫ػِ‪ ٚ٤‬ك٘لخ‪ ٙ‬هخٍؽ حُزالى ‪.‬‬
‫‪ٝ‬طزؼ‪ ٚ‬حُ٘خٓ‪ٝ ، ٕٞ٤‬هخطَ ر‪ ْٜ‬حُلَٗؾ ‪ٝ ،‬ر‪ٌٜ‬ح‬ ‫ؿـ ‪ :‬طؼِْ إٔ حُ٘ؼٔش ال طي‪ ّٝ‬اال رخٌَُ٘ ‪ٝ ،‬أٓخّ‬ ‫ؿَحٓش‬ ‫ػِ‪ٚ٤‬‬ ‫‪ٝ‬كَ‪ٝ‬‬ ‫حُِػ‪ْ٤‬‬ ‫‪ٝ -‬هز‪ ٞ‬ػِ‪ ٠‬حرٖ‬
‫طلون حُٔ‪ ٖٓ ٕٞ٣َٜ‬إٔ حألَٓ ُ‪ ْ٤‬رويػش ‪،‬‬ ‫حٌَُ٘ حُظو‪ٝ ، ٟٞ‬أٓخّ حُظو‪ ٟٞ‬حُـ‪ٜ‬خى ك‪ٓ ٢‬ز‪َ٤‬‬ ‫؛‬ ‫َٓحك‪ٚ‬‬ ‫أ‪ِ١‬ن‬ ‫ػْ‬ ‫‪،‬‬ ‫أٓالً‪ٚ‬‬ ‫رؼ‪ٞ‬‬ ‫ًز‪َ٤‬س ‪ٛٝ‬خىٍ‬
‫كظويٓ‪ٞ‬ح ‪ٝ‬حٗظ‪َٜٝ‬ح‪.‬‬ ‫هللا ‪ :‬ؿ‪ٜ‬خى حُ٘لْ رٌل‪ٜ‬خ ػٖ ح‪٥‬ػخّ ‪ٝ ،‬ؿ‪ٜ‬خى حُؼي‪ٝ‬‬ ‫ه‪ٞ‬كخ ً ٖٓ ه‪ٞ‬س أٗ‪ٜ‬خٍ‪ٝ ، ٙ‬هز‪ ٞ‬ػِ‪ ٠‬رخه‪ ٢‬أطزخع‬
‫ّ ‪٣ ُْ " : 17‬ؼِْ ‪ٛ‬ئالء حُ٘لَ أ‪ًٛ ٖ٣‬ذ هخثي‪ْٛ‬‬ ‫حُ٘‪٤‬ن كٔـٖ رؼ‪ٗٝ ْٜ٠‬ل‪ ٢‬رؼ‪ٛٝ ْٜ٠‬خىٍ أٓ‪ٞ‬حٍ ريكؼ‪ ٚ‬ػٖ رالى حإلٓالّ ‪.‬‬
‫حُٔـ‪ٛ ٖٓ " ٍٜٞ‬ئالء حُ٘لَ؟ ‪ ٖٓٝ‬هخثي‪ْٛ‬؟‬ ‫ّ‪ :12‬ػالّ ػِّ هطِ ؟ ‪ٓٝ‬خ ٓ‪ٞ‬هق ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬حرٖ‬ ‫حُزؼ‪. ٞ‬‬
‫‪ُٔٝ‬خًح ‪ِ١‬ذ ٓ٘‪ ْٜ‬حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬إٔ ‪ٌ٣‬ظٔ‪ٞ‬ح حطلخه‪ْٜ‬‬ ‫حُِػ‪ٌٛ ٖٓ ْ٤‬ح حُؼِّ ؟ ‪ٓٝ‬خ حُوطش حُظ‪ ٢‬حطلوخ‬ ‫ّ‪ : 5‬أى‪ ٟ‬حُؼِ رٖ ػزي حُٔالّ ‪ ّٞ٣‬هَ‪ٝ‬ؿ‪ ٚ‬اُ‪٠‬‬
‫ٓؼ‪ٚ‬؟‬ ‫ػِ‪ٜ٤‬خ ؟‬ ‫ٓ‪ َٜ‬ػٔال ً ػظ‪ٔ٤‬خ ً ُإلٓالّ ‪ .‬كٔخ ‪ ٞٛ‬؟ ‪ٓٝ‬خ أػَ‪ٙ‬‬
‫ؿـ ‪ ْٛ :‬ؿٔخػش ٗخٓ‪ ٖٓ ٕٞ٤‬أطزخع حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬أ‪ٝ‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬ػِّ ػِ‪ ٠‬حُوَ‪ٝ‬ؽ ‪ٝ‬حُوظخٍ ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬هللا ٓغ‬ ‫ػِ‪ ٠‬حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ َ٤‬؟‬
‫حُٔ٘خ‪٤ُِ٘ٝ ُٚ ٖ٣َٛ‬ن ‪ُٝ‬إلٓالّ ‪.‬‬ ‫ؿ‪ َٜٓ ٖ٤‬رؼيٓخ هخٕ ِٓي ىٓ٘ن هللا ‪ٍُٚٞٓٝ‬‬ ‫ً‬
‫ؿـ ‪ًٛ :‬ذ ُل‪[ ٖٜ‬حُ ٌَ ََى] (ك‪ ٢‬حألٍىٕ كخُ‪٤‬خ)‬
‫هخثي‪ : ْٛ‬هطِ ‪ٝ‬هي ًظٔ‪ٞ‬ح حطلخه‪ًٔ ْٜ‬خ ‪ِ١‬ذ حرٖ‬ ‫‪ٝ‬أهخّ أ‪٣‬خٓخ ً ػ٘ي ٌِٓ‪ٜ‬خ حُ٘خ‪ َٛ‬ىح‪ٝ‬ى ‪ٝ ،‬حٓظطخع إٔ ‪ٝ‬حٗ‪ُ ْ٠‬لِق حٌُلخٍ [حُلَٗـش] ؛ ُ‪٤‬وخطَ حُِٔٔٔ‪ٖ٤‬‬
‫حُِػ‪ُ ْ٤‬جال ‪ َٜ٣‬هزَ‪ ٙ‬اُ‪ ٠‬حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪َ٤‬‬ ‫‪ٝ ،‬أػطخ‪ ْٛ‬حُؼٖٔ ؿِء ٖٓ رالى حإلٓالّ ‪.‬‬ ‫‪٣‬و٘ؼ‪ ٚ‬رظؤ‪٤٣‬ي‪ ٙ‬ك‪ ٢‬هطظ‪ ٚ‬حُ‪ٜ‬خٓش [هطش ‪ٝ‬كيس‬
‫ك‪٤‬زطٖ ر‪ًٔ ٚ‬خ إٔ ًظٔخٕ حَُٔ ‪ٔ٣‬خػي ػِ‪ ٠‬حُ٘‪َٜ‬‬ ‫‪ -‬هخرَ ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬حرٖ حُِػ‪ٌٛ ْ٤‬ح حُؼِّ رخالٓظلٔخٕ‬ ‫حُِٔٔٔ‪ٟ ٖ٤‬ي حألػيحء]‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫(َٓك‪٣ ٠‬خ هطِ ‪َٓ ،‬ك‪٣ ٠‬خ ِٓ‪ َ٤‬ه‪ٞ‬حٍُّ ٗخ‪، )ٙ‬‬ ‫ٗيّ‬ ‫حالطلخم‬ ‫ًُي‬ ‫ٗزؤ‬ ‫آٔخػ‪َ٤‬‬ ‫‪ -‬ك‪ٔ٘٤‬خ رِؾ حُ‪ٜ‬خُق‬
‫ّ ‪ :18‬حهظِلض آٍحء حُو‪ ّٞ‬ك‪ ٍٞ‬هطِ رؼي حُٔؼًَش‬ ‫‪ً ٌُٚ٘ٝ‬خٕ ُ‪ٍ ٚ‬أ‪ ١‬إٔ حُلَد هيػش ًٔخ هخٍ‬ ‫‪ٝ‬طٔ٘‪٠‬‬ ‫‪،‬‬ ‫حُٔالّ‬ ‫ػزي‬ ‫رٖ‬ ‫حُؼِ‬ ‫ػِ‪ ٠‬أٗ‪ٗ ٚ‬ل‪( ٠‬أرؼي)‬
‫‪ٟٝ .‬ق ًُي ‪.‬‬ ‫حَُٓ‪ٝ -  - ٍٞ‬أٗ‪ ٚ‬أٗلغ ُِٔئٓ٘‪ ٖ٤‬إٔ ‪ ْ٠٘٣‬هطِ‬ ‫‪.‬‬ ‫ٓـ٘‪ٚ‬‬ ‫ك‪٢‬‬ ‫أروخ‪ٙ‬‬ ‫أ‪ٝ‬‬ ‫ُ‪ ٞ‬أٗ‪ً ٚ‬خٕ هي هظِ‪ٚ‬‬
‫ؿـ ‪ :‬حهظِلض آٍحء حُو‪ ّٞ‬ك‪ ٚ٤‬كٖٔ هخثَ أٗ‪ٍٝ ٚ‬ف‬ ‫اُ‪ ٠‬ؿ‪ ٕٞ٤‬حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ َ٤‬حُوخثٖ ًؤٗ‪ٝ ٚ‬حكي‬ ‫ّ‪٤ً :6‬ق حٓظوزَ حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د حُؼِ رٖ ػزي‬
‫ٖٓ أٍ‪ٝ‬حف حُٔـخ‪ٛ‬ي‪ ٖ٣‬حأل‪ ٖ٤ُٝ‬ؿخءص ُظ‪ٞ‬كي ًِٔش‬ ‫ٓ٘‪ ، ْٜ‬كظ‪ ٠‬اًح ط‪ٜ‬خف (حُظو‪ )٠‬حُـ‪٘٤‬خٕ ‪٣‬وَؽ‬ ‫حُٔالّ ؟‬
‫حُِٔٔٔ‪ٍ ٖٓٝ ، ٖ٤‬ؿق أٗ‪ٜ‬خ ٍ‪ٝ‬ف ‪ٛ‬الف حُي‪، ٖ٣‬‬ ‫هطِ ٖٓ ؿ‪ ٖ٤‬حُ٘خّ ‪٘٣ٝ‬خى‪ ١‬رؤػِ‪ٞٛ ٠‬ط‪ ٚ‬إٔ‬ ‫‪،‬‬ ‫ػَٔ‪ٝ‬‬ ‫ؿخٓغ‬ ‫هطخرش‬ ‫‪ٝٝ‬ال‪ٙ‬‬ ‫رللخ‪ٝ‬س‬ ‫حٓظوزِ‪ٚ‬‬ ‫ؿـ ‪:‬‬
‫‪ٝ‬هخٍ حُزؼ‪ ٞ‬أٗ‪ ٖٓ ٚ‬حألك‪٤‬خء ‪ٝ‬هي أهل‪ ٠‬حٓٔ‪ ٚ‬كظ‪٠‬‬ ‫ؿ‪ َٜٓ ٖ٤‬اٗٔخ ‪٣‬وخطَ حٌُلخٍ ‪ٝ‬حُ‪٤ِٜ‬ز‪ ، ٖ٤‬ر‪ٔ٘٤‬خ‬ ‫‪.‬‬ ‫حُوزِ‪٢‬‬ ‫‪ٝ‬حُ‪ٞ‬ؿ‪ٚ‬‬ ‫ٓ‪َٜ‬‬ ‫ه‪٠‬خء‬ ‫‪ٝ‬هِي‪ٙ‬‬
‫ال ‪٣‬ظؼَ‪ُ ٝ‬زطٖ آٔخػ‪. َ٤‬‬ ‫ؿ‪ ٖ٤‬حُ٘خّ ‪٘٣‬خ‪ َٛ‬حٌُلخٍ ‪٣ٝ‬وخطَ حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬ػْ‬ ‫ّ‪ٓ :7‬خ ٗؼ‪ ٍٞ‬حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬رؼي ٍك‪ َ٤‬حُؼِ ؟ ‪َْ ُٝ‬‬
‫ّ ‪ :19‬اُ‪ ٠‬أ‪ًٛ ٖ٣‬ذ هطِ ػوذ حٗظ‪ٜ‬خء حُٔؼًَش ؟‬ ‫‪ٓ ٖٓٝ ْ٠٘٣‬ؼ‪ ٖٓ ٚ‬أطزخػ‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬ؿ‪ َٜٓ ٖ٤‬ك‪٤‬لٌ‪ٝ‬‬ ‫ُ ْْ ‪ِ٣‬لن ر‪ ٚ‬؟ ‪ٓٝ‬خ ػِحإ‪ ٙ‬؟‬
‫‪ُٔٝ‬خًح ؟‬ ‫ؿـ ‪ :‬كِٕ َُك‪٤ٗ َ٤‬و‪ٛٝ ٚ‬ي‪٣‬و‪ ٚ‬حرٖ ػزي حُٔالّ ‪ .‬كٌ‪٣( ْٛٝ‬وِي‪ )ْٛ‬حٌُؼ‪ ٖٓ َ٤‬ؿ‪ ٖ٤‬حُ٘خّ ‪ٝ ،‬رٌُي‬
‫ؿـ ‪ًٛ :‬ذ اُ‪ ٠‬ك‪ ٖٜ‬حُ ٌَ ََى ؛ ُ‪٤‬زَ٘ حُِٔي حُ٘خ‪َٛ‬‬ ‫‪٠٣‬ؼق ؿ‪ ٖ٤‬حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪. َ٤‬‬ ‫‪ِ٣ ْْ ُٝ -‬لن ر‪ ٚ‬الٗظزخى ٓ‪ٜ‬خُل‪ ٚ‬ريٓ٘ن ‪،‬‬
‫ىح‪ٝ‬ى ر‪ٔ٣ِٜ‬ش آٔخػ‪ٝ َ٤‬حُلَٗؾ ‪.‬‬ ‫ّ‪ :13‬أ‪ ٖ٣‬طوخرَ ؿ‪ ٖ٤‬حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ٝ َ٤‬ؿ‪ٖ٤‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪ٝ‬الٍطزخ‪ ٚ١‬حُ٘ي‪٣‬ي رؼ٘‪َ٤‬ط‪( ٚ‬أ‪ )ِٚٛ‬حٌُز‪َ٤‬س‬
‫ّ ‪ٓ :20‬خ حٌُ‪ ١‬كٌَ هطِ ك‪ ٚ٤‬رؼي ًُي ؟ ‪ُٔٝ‬خًح ُْ‬ ‫حُ٘خ‪ َٛ‬ىح‪ٝ‬ى ‪ٛ‬خكذ حُ ٌَ ََى ؟ ‪ٝ‬ػال َّ حٗظ‪ ٢ٜ‬حُِوخء‬ ‫ػزي‬ ‫‪ًٝ -‬خٕ ػِحإ‪ٓ ٙ‬خ كوو‪ ٚ‬حُ٘‪٤‬ن حُؼِ حرٖ‬
‫‪٘٣‬لٌ طلٌ‪ َٙ٤‬؟‬ ‫ر‪ٜٔ٘٤‬خ ؟‬ ‫حُ‪ٜ‬خُق‬ ‫حُٔالّ ٖٓ ٗـخف ك‪ ٢‬حُظ‪ٞ‬ك‪٤‬ن ر‪ ٖ٤‬حُِٔي‬
‫ؿـ ‪ :‬كٌَ ك‪ ٢‬حٌُ‪ٛ‬خد اُ‪ َٜٓ ٠‬كوِز‪٘٣ ٚ‬ظخم اُ‪ٜ٤‬خ‬ ‫ؿـ ‪ :‬طوخرال ك‪ ٢‬حُزِوخء كِْ ‪٣‬ؼزض ُ‪ ٚ‬ؿ‪ ٖ٤‬حُ٘خ‪َٛ‬‬ ‫ك‪٢‬‬ ‫روخء‪ٙ‬‬ ‫أ‪ٞ٣‬د ٓغ حُِٔي حُ٘خ‪ َٛ‬ىح‪ٝ‬ى ‪ٝ ،‬إٔ‬
‫‪ٝ‬اُ‪ٓ ٠‬لز‪ٞ‬رظ‪ ٚ‬ك‪ٜ٤‬خ ‪٣ ُْٝ ،‬لؼَ ًُي كظ‪ ٠‬ال ‪ٌٕٞ٣‬‬ ‫ىح‪ٝ‬ى ‪ٝ‬حٗ‪ٝ ِّٜ‬حٗٔلذ اُ‪ ٢‬حُ ٌَ ََى (ك‪ ٢‬حألٍىٕ‬ ‫ىٓ٘ن هي ‪٣‬لون حُٔزخىة حُظ‪ ٢‬حطلن ػِ‪ٜ٤‬خ ٓغ‬
‫ًخُؼزي ح‪٥‬رن [حُ‪ٜ‬خٍد] ٖٓ ٓ‪٤‬ي‪ٝ ، ٙ‬ألٗ‪ ٚ‬ال ‪٣َ٣‬ي‬ ‫كخُ‪٤‬خ ً) ‪ٝ‬حٓظ‪ ٢ُٞ‬آٔخػ‪ َ٤‬ػِ‪ ٢‬أػوخُ‪( ٚ‬أ‪١‬‬ ‫حُ٘‪٤‬ن ‪.‬‬
‫إٔ ‪٣‬لؼَ ٓؼَ ‪ٌٛ‬ح حُظ‪َٜ‬ف ري‪ ٕٝ‬أَٓ ٓ‪٤‬ي‪. ٙ‬‬ ‫أِٓلظ‪ٝ )ٚ‬أَٓ ؿٔخػش ٖٓ أ‪ٛ‬لخر‪ٝ ٚ‬ػخى اُ‪٢‬‬ ‫حُِػ‪ْ٤‬‬ ‫حرٖ‬ ‫ٓ‪٤‬ي‪ٙ‬‬ ‫ٖٓ‬ ‫ً‬ ‫خ‬‫كِٗ‬ ‫أهَ‬ ‫هطِ‬ ‫‪ٌٖ٣‬‬ ‫ُْ‬ ‫ّ‪: 8‬‬
‫ّ ‪٤ً :21‬ق حٓظوزَ حرٖ حُِػ‪ ًِٚٞٔٓ ْ٤‬هطِ‬ ‫حُؼ‪ٞ‬ؿخء (ك‪٣ٍٞٓ ٢‬خ) ‪ٝ‬حٗظيص ٗ‪ًٞ‬ظ‪( ٚ‬أ‪ ١‬ه‪ٞ‬ط‪)ٚ‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ػَِ‬ ‫‪.‬‬ ‫حُ٘‪٤‬ن‬ ‫ُلَحم‬
‫ك‪ ٖ٤‬ػخى اُ‪ ٚ٤‬؟‬ ‫‪ٝ‬ه‪ ١ٞ‬أِٓ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حالٗظ‪ٜ‬خٍ ػِ‪ ٢‬حُٔ‪. ٖ٤٣َٜ‬‬ ‫‪:‬‬‫ألٗ‪ٚ‬‬ ‫حُظؼِ‪َ٤‬‬ ‫ؿـ ‪:‬‬
‫ؿـ ‪ :‬كَف رَؿ‪ٞ‬ػ‪ٓ ٚ‬خُٔخ ً ‪ٝ ،‬أػ٘‪ ٠‬ػِ‪ٝ ٚ٤‬ػِ‪٠‬‬ ‫ّ‪ :14‬ر ِ َْ ٗؼَ ؿ‪ َٜٓ ٖ٤‬ك‪ٍ ٖ٤‬أ‪ ٟ‬ؿ‪ٖ٤‬‬ ‫ػِ‪٠‬‬ ‫‪٣‬ظَىى‬ ‫ًخٕ‬ ‫ك‪ٔ٘٤‬خ‬ ‫حُٔؼخىس‬ ‫‪١‬ؼْ‬ ‫أكْ‬
‫َّ‬ ‫‪-1‬‬
‫ٓ‪ٜ‬خٍط‪ ٚ‬ك‪ ٢‬ط٘ل‪ ٌ٤‬حُوطش ‪.‬‬ ‫حُ٘خّ ك‪ ٢‬رخىة حألَٓ (ٓؼًَش طَ حُؼـ‪ )ٍٞ‬؟ ‪ َْ ِ ُٝ‬؟‬ ‫حُ٘‪٤‬ن ك‪ٓ ٢‬ؼظوِ‪. ٚ‬‬
‫ّ ‪ٓ :22‬خًح ‪ِ١‬ذ هطِ ٖٓ ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬رؼي ػ‪ٞ‬ىط‪ٖٓ ٚ‬‬ ‫ؿـ ‪ٗ :‬ؼَ‪ٝ‬ح رخُو‪ٞ‬ف ‪ٟٝ‬ؼق ٍؿخإ‪ ْٛ‬ك‪ ٢‬حُ٘‪ َٜ‬؛‬ ‫‪ٗ - 2‬ؼْ روِ‪ٞ‬حص (أ‪ ١‬ػِ‪ ٠‬حٗلَحى) ٓغ حُ٘‪٤‬ن‬
‫حُٔؼًَش ؟‬ ‫أكخ‪ ٝ‬ػِ‪ ٚ٤‬ك‪ٜ٤‬خ ٖٓ ٗللخط‪( ٚ‬أ‪ ١‬رًَخط‪ٝ )ٚ‬أَٓحٍ‪ٗ ٙ‬ظَح ُوِش ػيى ؿ‪ٓ ْٜ٘٤‬وخٍٗش رـ‪ ٖ٤‬حُ٘خّ‬
‫ؿـ ‪ِ١ :‬ذ هطِ ٖٓ ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬حَُك‪ َ٤‬اُ‪ َٜٓ ٠‬؛‬ ‫‪ٝ‬أكالك‪ ٖٓ ٚ‬حُ‪٤ِٜ‬ز‪ًٔ ، ٖ٤‬خ أٗ‪ ْٜ‬هي أ‪ٟ‬خػ‪ٞ‬ح‬ ‫‪ٝ‬أهزٔ‪( ٚ‬أػطخ‪ ٖٓ )ٙ‬أٗ‪ٞ‬حٍ‪. ٙ‬‬
‫ُ‪ِ٤‬ظلن رويٓش حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د ُؼِ‪ٔ٣ ٚ‬ظط‪٤‬غ إٔ ‪٣‬و‪ّٞ‬‬ ‫حُلَ‪ٛ‬ش ألٗ‪ ْٜ‬أط‪ٞ‬ح ٓظؤهَ‪ ٖ٣‬رؼي ‪ٔ٣ِٛ‬ش حُ٘خ‪َٛ‬‬ ‫‪٣ٝ‬و‪٘٤‬خ‬ ‫كٌٔ‪ٚ‬‬ ‫ٓأل‪ٙ‬‬ ‫‪ - 3‬حٓظلخى ٓ٘‪ً ٚ‬ؼ‪َ٤‬ح ً ًٔخ‬
‫رؼَٔ ‪ ٢َٟ٣‬هللا ‪٣ٝ‬ويّ ر‪ ٚ‬حإلٓالّ‪.‬‬ ‫ىح‪ٝ‬ى ‪ٝ‬ؿ‪ٝ ٚ٘٤‬ح‪ٟ‬طَ‪ٝ‬ح اُ‪ ٠‬حُؼزخص ُ‪٘٤‬خؿِ‪ٞ‬ح حُؼي‪ٝ‬‬ ‫ً‬ ‫خ‬‫‪ٝ‬ؿَحٓ‬ ‫رخُل‪٤‬خس‬ ‫‪ٓٝ‬ؼَكش‬ ‫‪ٝ‬ر‪َ٤ٜ‬س ك‪ ٢‬حُي‪ٖ٣‬‬
‫ّ ‪ٓ :23‬خًح حهظَف حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬ػِ‪ ٠‬هطِ ػ٘يٓخ‬ ‫كظ‪ ٠‬طؤط‪ ْٜ٤‬حإلٓيحىحص ‪.‬‬ ‫رخُـ‪ٜ‬خى ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬هللا ًٔخ ىػخ ُ‪ ٚ‬ريػ‪ٞ‬ط‪ً ٖ٤‬خٕ‬
‫‪ِ١‬ذ ٓ٘‪ ٚ‬حَُك‪ َ٤‬اُ‪َٜٓ ٠‬؟ ‪ٓٝ‬خ ٓ‪ٞ‬هق هطِ ٖٓ‬ ‫ّ‪ٟٝ : 15‬ق رخهظ‪ٜ‬خٍ ً‪٤‬ق ٓخٍص حُٔؼًَش‬ ‫ُ‪ٜٔ‬خ أػَ ًز‪ َ٤‬ك‪ٗ ٢‬لٔ‪. ٚ‬‬
‫‪ٌٛ‬ح حالهظَحف ؟‬ ‫(ٓؼًَش طَ حُؼـ‪ )ٍٞ‬ر‪ ٖ٤‬ؿ‪ ٖ٤‬حُ٘خّ ‪ٝ‬ؿ‪ٖ٤‬‬ ‫ْ‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫‪ٝ‬‬ ‫؟‬ ‫ُوطِ‬ ‫حُٔالّ‬ ‫ػزي‬ ‫حرٖ‬ ‫ّ‪ٓ :9‬ظ‪ ٠‬ىػخ حُ٘‪٤‬ن‬
‫ٓ‪ َٜ‬؟‬ ‫ىػخ ُ‪ ٚ‬؟‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(2‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫حَُٓ‪٣ ٍٞ‬و‪ٍ ٖٓ" : ٍٞ‬آٗ‪ ٢‬ك‪ ٢‬حُٔ٘خّ كوي ٍآٗ‪٢‬‬ ‫(د) ‪ -‬رْ ‪ٛٝ‬ق حرٖ حُِػ‪ ًِٚٞٔٓ ْ٤‬هطِ ؟ ‪ٓٝ‬خ‬ ‫ؿـ ‪ :‬حهظَف ػِ‪ ٚ٤‬إٔ ‪٣‬ؼظو‪ ، ٚ‬كَؿخ‪ ٙ‬هطِ أال ‪٣‬لؼَ‬
‫كوخ كبٕ حُ٘‪٤‬طخٕ ال ‪٣‬ظٔؼَ ر‪."٢‬‬ ‫‪ٝ‬ط‪ َٓٞ‬اُ‪ ٚ٤‬إٔ ‪٣‬زؼغ ٓؼ‪٣ ٖٓ ٚ‬ز‪٤‬ؼ‪ُِٔ ٚ‬طخٕ ٓ‪ َٜ‬حُوطش حُظ‪ ٢‬أَٓ‪ ٙ‬رظ٘ل‪ٌٛ٤‬خ ؟‬
‫ى‪ً -‬خٗض حُزالى ك‪ ٢‬كخُش ٖٓ حُل‪ٝ ٠ٟٞ‬حُزؼي ػٖ‬ ‫(ؿـ) ‪ َْ ُ - 1 -‬ػَ‪ ٝ‬هطِ ػِ‪ ٢‬حرٖ حُِػ‪ْ٤‬‬ ‫كظ‪٘٣ ٠‬ظظْ ك‪ِٓ ٢‬ي ٓٔخُ‪ٝ ، ٌٚ٤‬ك‪ ْٜ‬حرٖ حُِػ‪ْ٤‬‬
‫حُي‪ٝ ،ٖ٣‬حُظوخػْ ػٖ حُـ‪ٜ‬خى ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬هللا‪،‬‬ ‫ٍؿزظ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حَُك‪ َ٤‬اُ‪ َٜٓ ٢‬؟‬ ‫َٓحى‪ٓٝ ٙ‬خ ‪٣‬لِْ ر‪ ٖٓ ٚ‬حُ‪ٜ‬ؼ‪ٞ‬ى اُ‪ ٠‬حُٔ٘خ‪ٛ‬ذ‬
‫‪ٝ‬حٗظ‪ٜ‬خى حُلَٓخص‪ٝ ،‬ه‪٤‬خٗش رؼ‪ ٞ‬حُلٌخّ ُزالى‪ْٛ‬‬ ‫‪ٓ - 2‬خ ٓ‪ٜٔ‬ش حُلخؽ " ػِ‪ ٢‬حُلَحٕ " ك‪٢‬‬ ‫حُؼخُ‪٤‬ش ك‪ٓٝ َٜٓ ٢‬خ ‪َ٣‬ح‪ٝ‬ى‪ ٖٓ ٙ‬حُطٔ‪ٞ‬ف اُ‪٠‬‬
‫‪ٔٓٝ‬خٗيط‪ ْٜ‬أػيحء حإلٓالّ ‪ٝ‬حُِٔٔٔ‪.ٖ٤‬‬ ‫حُٔلَ اُ‪ٓ َٜٓ ٢‬غ هطِ ؟‬ ‫حُِٔي ‪ٝ ،‬حُظلَ (حُل‪ )ُٞ‬رلز‪٤‬زظ‪ ٚ‬حُٔخٌُش ٓ٘‪ ٚ‬هِز‪ٚ‬‬
‫(‪ ) 10‬قطس ًنتقى جننار وًحارب‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫‪ٝ‬ػوِ‪. ٚ‬‬
‫ّ ‪ٓ :24‬خ حُ‪ٜ‬يف ٖٓ آٍخٍ حُلخؽ ػِ‪ ٢‬حُلَحٕ (أ) ‪َٓ - 1 -‬حىف ‪٣( :‬ؼ‪٣ : )ٍٞ‬ل‪ٍٞ‬‬
‫امصنٌبٌٌن‬
‫‪٠ٓ - 2‬خى ‪ٛ( :‬ق) ‪ٟ :‬ؼق "‬ ‫ٓغ هطِ اُ‪ َٜٓ ٠‬؟ ‪ٓٝ‬خ حُ‪٤ٛٞ‬ش حُظ‪ ٢‬أ‪ٛٝ‬خ‪ ٙ‬ر‪ٜ‬خ‬
‫*رؼي َٗحء حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د هطِ ‪ٛٝ‬ز‪ُ ٚ‬ؼِ‬
‫(د) ‪ٛٝ -‬ق حرٖ حُِػ‪( ْ٤‬هطِ) أٗ‪َ٤ِٓ ٚ‬‬ ‫؟‬
‫حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي أكي أَٓحء ٓٔخُ‪ٝ ٌٚ٤‬حٌُ‪ٝ ١‬ػن ك‪٢‬‬
‫(ه‪ٞ‬حٍُّ ٗخ‪ٝ ، )ٙ‬رؤٕ ىٓخء حُـ‪ٜ‬خى طؼ‪ ٍٞ‬ك‪٢‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬أٍِٓ‪َ٤ُ ٚ‬حكو‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُطَ‪٣‬ن ‪٤ُٝ ،‬ز‪٤‬ؼ‪ ٚ‬ك‪٢‬‬
‫هطِ ٓلخ‪ٝ‬ال ً رٌُي إٔ ‪٣‬ظو‪ ٟٞ‬روطِ ػِ‪٘ٓ ٠‬خكٔ‪ٚ٤‬‬
‫ػَ‪ٝ‬ه‪ٝ ٚ‬رؤٗ‪ٛ ٚ‬خكذ ػِ‪ٔ٣‬ش ه‪٣ٞ‬ش اًح رخع ٗلٔ‪ٚ‬‬ ‫ٓ‪ُِِٔ َٜ‬ي حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د كو‪ٝ ، ٢‬إٔ ‪٣‬ويّ ػٔ٘‪ٚ‬‬
‫ك‪ ٢‬حُِٔطش ‪ٓٝ‬ظل‪ٞ‬هخ ً رٌُي ػِ‪ ٠‬ه‪ٜٚٔ‬‬
‫ُِ٘‪٤‬ن حُؼِ رٖ ػزي حُٔالّ ‪٣‬ظ‪َٜ‬ف ك‪٤ً ٚ٤‬لٔخ ٗخء هلل ؛ حرظـخء ُٔؼ‪ٞ‬رظ‪ٝ ٚ‬هيٓش ُي‪. ٚ٘٣‬‬
‫حُِي‪ٝ‬ى أهطخ‪.١‬‬
‫‪ٝ -‬حُوطش حُظ‪ ٢‬أَٓ‪ ٙ‬رظ٘ل‪ٌٛ٤‬خ ‪ :‬إٔ ‪٣‬وَؽ ك‪٢‬‬ ‫‪.‬‬
‫*‪ُٔٝ‬خ ح‪ٔ١‬ؤٕ حُٔوخّ روطِ ريأ ‪٣‬زلغ ػٖ ؿِ٘خٍ‬
‫ؿ‪ ٕٞ٤‬حُ‪ٜ‬خُق (آٔخػ‪ )َ٤‬كظ‪ ٠‬اًح ط‪ٜ‬خف‬
‫كظ‪ ٠‬ط‪ٜ‬خىف ُوخإ‪ٓ ٙ‬غ حُ٘وخّ حٌُ‪ ١‬رخػ‪ٜٔ‬خ ك‪٢‬‬
‫حُلَ‪٣‬وخٕ ‪٤ٜ٣‬ق رؤػِ‪ٞٛ ٠‬ط‪ ٚ‬رؤٕ ؿ‪ ٖ٤‬حُِٔي‬ ‫حُل‪ 9 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 1996 ٢‬‬
‫كِذ كؤٌَٗ ٓؼَكش ٌٓخٕ ؿِ٘خٍ ٌُ٘‪ ٚ‬أهزَ‪ٙ‬‬
‫حُ‪ٜ‬خُق (أ‪ٞ٣‬د) ‪٣‬وخطَ حُ‪٤ِٜ‬ز‪ ٖ٤٤‬حٌُلخٍ ‪ٝ ،‬إٔ‬ ‫" ًخٕ أٗ‪ٜ‬خٍ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ هي ‪ٛ‬يػ‪ٞ‬ح‬
‫ػٖ ر‪٤‬زَّ حٌُ‪ ١‬أ‪ٛ‬زق ٖٓ أطزخع أهطخ‪.. ١‬‬
‫ؿ‪ ٖ٤‬حُ‪ٜ‬خُق (آٔخػ‪٣ )َ٤‬وخطَ حُِٔٔٔ‪، ٖ٤‬‬ ‫رؤَٓ‪ ٖٓ ٙ‬حُٔ‪ ٢٠‬ك‪ٔ٤‬خ كَ‪ ٟٚ‬هللا ػِ‪ ٖٓ ْٜ٤‬ىكغ‬
‫‪.‬‬ ‫كٌ‪ٛ‬ذ اُ‪ٝ ٚ٤‬حُظو‪ ٠‬ر‪ٝ ٚ‬ط‪١ٞ‬يص ‪ٛ‬يحهظ‪ٜٔ‬خ‬
‫حُزخ‪ ، َ١‬كيأر‪ٞ‬ح ػِ‪ ٠‬حؿظ‪٤‬خٍ ٖٓ ‪٣‬ويٍ‪ ٕٝ‬ػِ‪٣ٝ ٖٓ ٚ٤‬طِذ ٖٓ ؿ‪ ٖ٤‬حُ‪ٜ‬خُق (آٔخػ‪ )َ٤‬حالٗل‪٤‬خُ‬
‫*‪ًٝ‬حص ‪ٓ ٞٛٝ ّٞ٣‬خثَ طلض‬
‫إله‪ٞ‬حٗ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬ؿ‪ ٖ٤‬حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د ‪ٝ ،‬هي ٗلٌ (هطِ)‬ ‫حُلَٗؾ ‪ًِٔ ،‬خ ىهَ ‪ٝ‬كي ٓ٘‪ ْٜ‬ىٓ٘ن َُ٘حء‬
‫ٓو‪ٍٜٞ‬س ٗـَس حُيٍ ُ‪ٝ‬ؿش حُِٔطخٕ ُ‪َٛٞ٤‬‬
‫حُوطش ‪ٝ‬طويّ ٓغ ؿٔخػظ‪ٝ ٚ‬رو‪٤‬ش حُـ‪ ٖ٤‬اُ‪٠‬‬ ‫حألِٓلش "‬
‫ٍٓخُش ٖٓ أٓظخً‪ ٙ‬اُ‪ ٠‬حُِٔطخٕ ٓوطض أٓخٓ‪ٚ‬‬
‫(أ) ‪ -‬طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حأله‪ٞ‬حّ ُٔخ ؿ‪ ٕٞ٤‬حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق (أ‪ٞ٣‬د) ‪ٝ ،‬طْ حُ٘‪َٜ‬‬
‫‪ٍٝ‬ىس كخٍطزي ٓؼظويح ً أ‪ ٍٝ‬حألَٓ أٗ‪ٜ‬خ اكي‪ٟ‬‬
‫ُِِٔٔٔ‪ٝ ، ٖ٤‬حٗ‪ ِّٜ‬حُِٔي حُوخثٖ ‪ٝ‬أكالك‪ٖٓ ٚ‬‬ ‫‪٣‬ؤط‪: ٢‬‬
‫‪٤ٛٝ‬لخص حُو‪ٍ ٌُٚ٘ٝ َٜ‬ك‪ ٞ‬إٔ ‪ِ٣‬ظوط‪ٜ‬خ‬
‫ٓ‪٠‬خى " حُزخ‪ ( : " َ١‬حإل‪ٔ٣‬خٕ ‪ -‬حُ‪ٜ‬يم ‪ -‬حُلن حُلَٗؾ ‪.‬‬
‫ُٔؼَكظ‪ ٚ‬رٔي‪ ٟ‬ؿ‪َ٤‬س حُِٔطخٕ ػِ‪ٔٗ ٠‬خء حُو‪َٜ‬‬
‫(ؿـ) –‪ - 1‬ػَ‪( ٝ‬هطِ) ػِ‪ ٠‬حرٖ حُِػ‪ٍ ْ٤‬ؿزظ‪ٚ‬‬ ‫‪ -‬حُ‪٤‬و‪.)ٖ٤‬‬
‫‪.‬‬
‫ك‪ ٢‬حَُك‪ َ٤‬اُ‪ َٜٓ ٠‬؛ ُ‪ِ٤‬ظلن ك‪ٜ٤‬خ رويٓش حُِٔي‬ ‫‪ " -‬هي ‪ٛ‬يػ‪ٞ‬ح رؤَٓ‪ " ٙ‬طؼز‪ٞ٣ َ٤‬ك‪ ٢‬رـ ‪:‬‬
‫* ‪ٝ‬طٌٍَص ‪ ٌٙٛ‬حُؼِٔ‪٤‬ش كِٔخ هطَ رزخُ‪ ٚ‬هخ‪َ١‬‬
‫حُ‪ٜ‬خُق (أ‪ٞ٣‬د) ُؼِ‪ٔ٣ ٚ‬ظط‪٤‬غ إٔ ‪٣‬و‪ ّٞ‬ك‪ٜ٤‬خ رؼَٔ‬ ‫(حُطخػش ‪ -‬حالكظَحّ ‪ -‬حُلذ ‪ -‬حُظؼظ‪.)ْ٤‬‬
‫ً‪ٜٗٞ‬خ ؿِ٘خٍ حُظو‪ ٢‬حُ‪ٍٞ‬ىس ك‪ ٢‬حَُٔس حُؼخُؼش ى‪ٕٝ‬‬
‫‪ ٢َٟ٣‬هللا ‪٣ٝ‬ويّ ر‪ ٚ‬حإلٓالّ طلض اٍٗخى ٗ‪٤‬و‪ٚ‬‬ ‫(د) ‪ٓ -‬خًح كؼَ ‪ٛ‬خكذ ىٓ٘ن ُ‪٤‬و‪ ٢٠‬ػِ‪٠‬‬
‫إٔ ‪٘٣‬ظَ اُ‪ ٠‬حُٔو‪ٍٜٞ‬س ‪ٝ‬ك‪ ٢‬حَُٔس حَُحرؼش ٍكغ‬
‫حرٖ ػزي حُٔالّ ‪.‬‬ ‫حُؼ‪ٍٞ‬س حُظ‪ ٢‬أٗؼِ‪ٜ‬خ حُ٘‪٤‬ن ؟‬
‫ػ‪ ٚ٘٤‬كَأ‪ ٟ‬ؿِ٘خٍ ‪ٛٝ‬يم هِز‪ٝ* . ٚ‬حٓظَٔ ‪ِ٣‬ظو‪٢‬‬
‫‪ َ٤ٓ - 2‬حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬حُلخؽ (ػِ‪ ٢‬حُلَحٕ) اُ‪٠‬‬ ‫ٓ ْؼ‪ ٠‬هطِ اُ‪ ٠‬حالُظلخم‬
‫(ؿـ) ‪ -‬ػَِ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪َ : ٢‬‬
‫ر‪ٜ‬خ اُ‪ ٠‬إٔ أ‪ٝ‬هؼض رؼ‪٤ٛٝ ٞ‬لخص حُو‪ َٜ‬ر‪ٜٔ٘٤‬خ‬
‫ٓ‪ٓ َٜ‬غ (هطِ) ُ‪٤‬ز‪٤‬ؼ‪ُِِٔ ٚ‬ي حُ‪ٜ‬خُق (أ‪ٞ٣‬د) ‪،‬‬ ‫رويٓش حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د رٔ‪. َٜ‬‬
‫اً أهزَٕ ٗـَس حُيٍ حُظ‪ ٢‬ػ٘لض ‪٤ٛٝ‬لظ‪ٜ‬خ حُظ‪٢‬‬
‫‪ٝ‬ال ‪٣‬ز‪٤‬ؼ‪ ٚ‬ألكي ؿ‪ٝ ، َٙ٤‬أ‪ٛٝ‬خ‪ ٙ‬إٔ ‪٣‬ويّ ػٔ٘‪ٚ‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬
‫رٌض ‪ ُْٝ‬طظٌِْ ‪ِ١ٝ‬زض حٌُِٔش ٖٓ أ‪٣‬زي طـ‪ٌٛ َ٤٤‬ح‬
‫ُ‪ٜ‬ي‪٣‬و‪ ٚ‬حُ٘‪٤‬ن (ػِ حُي‪ ٖ٣‬رٖ ػزي حُٔالّ)‬ ‫(أ) ‪٠ٓ -‬خى " حُزخ‪ : " َ١‬حُلن‪.‬‬
‫حَُٓ‪ ٍٞ‬حُٔـخٍُ ‪ٌٌٛٝ‬ح ك‪ َ٤‬ر‪ٜٔ٘٤‬خ‪.‬‬
‫‪ " -‬هي ‪ٛ‬يػ‪ٞ‬ح رؤَٓ‪ : " ٙ‬طؼز‪ٞ٣ َ٤‬ك‪ ٢‬رخُطخػش‪٣ .‬ظ‪َٜ‬ف ك‪٤ً ٚ٤‬ق ‪٘٣‬خء ‪.‬‬
‫* ‪ٝ‬ط‪ٞ‬حُض حألكيحع ‪ٝ‬حٓظ‪ ٠ُٞ‬حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د ػِ‪٠‬‬
‫( ؿِس ‪ٝ‬حُويّ ‪ٝ‬ىٓ٘ن ) ‪ٓ ٌُٖٝ‬خءص ‪ٛ‬لظ‪ٚ‬‬ ‫(د) ‪ -‬كؼَ ‪ٛ‬خكذ ىٓ٘ن ؛ ُ‪٤‬و‪ ٢٠‬ػِ‪ ٠‬حُؼ‪ٍٞ‬س ُ‪ً٘ ٞ‬ض ‪٣‬خ ٓ‪٤‬ي‪ ١‬حُ٘‪٤‬ن طلذ حُيٗ‪٤‬خ‪ُٔ ،‬وض اُ‪٤‬ي‬
‫ريٍ حٌُ‪ٛ‬ذ ‪ٝ‬حُل‪٠‬ش‪ٓ ٢ٌُ٘ٝ ،‬ؤٍؿغ اُ‪ٍ ٠‬أ‪٣‬ي ك‪٢‬‬ ‫حُظ‪ ٢‬أٗؼِ‪ٜ‬خ حُ٘‪٤‬ن ‪:‬‬
‫ك٘وَ اُ‪ ٠‬ىٓ٘ن ُالٓظ٘لخء ‪ٓٝ‬ؼ‪ُٝٝ ٚ‬ؿظ‪ٚ‬‬
‫ًَ ٗج‪ ،٢ٌِٓ ٕٞ‬كؤه‪ ْ٤‬حَُ٘ع‪ٝ ،‬أَٗ٘ حُؼيٍ‪،‬‬ ‫ػزي‬ ‫حرٖ‬ ‫حُ٘‪٤‬ن‬ ‫ػٖ‬ ‫رخإلكَحؽ‬ ‫أَٓ‬ ‫‪ - 1‬ك‪ ٢‬حُزيح‪٣‬ش‬
‫‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬حٍ‪ ١‬حُو‪.َٜ‬‬
‫حُٔالّ ‪ ،‬ػِ‪ ٠‬أال ‪٣‬لخٍم ىحٍ‪ٝ ، ٙ‬أال ‪٣‬لظ‪ ٢‬أ‪ٝ‬‬
‫* ػ٘يثٌ حٗظ‪ ِٜ‬حُ‪٤ِٜ‬ز‪ ٕٞ٤‬حُلَ‪ٛ‬ش ‪ٝ‬ىح‪ٞٔٛ‬ح‬ ‫‪ٝ‬أك‪ٓ ٢٤‬خ أٓخص حُ٘خّ ٖٓ ٓ٘ش حُـ‪ٜ‬خى‪ ،‬ك‪ٌٜٙ‬‬
‫‪٣‬ظ‪ َٜ‬رؤكي ‪.‬‬
‫ٓ‪ َٜ‬رؤٓط‪ً ٍٞ‬ز‪٣ َ٤‬و‪ٞ‬ى‪ِٓ ٙ‬ي كَٗٔخ ُ‪ْ٣ٞ‬‬ ‫ر٘خٍطي ػ٘ي‪١‬‬
‫‪ ٌُٖٝ - 2‬حُؼ‪ٍٞ‬س حٓظَٔص كطَى‪ ٖٓ ٙ‬حُزالى‬
‫حُظخٓغ ‪ٝ‬أه‪ٞ‬ط‪ُٝٝ ٚ‬ؿظ‪ٔٓ ٚ‬خ ىكغ حُ٘‪٤‬ن حُؼِ إٔ‬ ‫أ‪ -‬أىهَ َٓحىف ‪٘ٓ ( :‬ش ) ٓ‪٠‬خى ( ر٘خٍس ) ك‪٢‬‬ ‫‪ٗٝ‬لخ‪ ، ٙ‬ػْ هز‪ ٞ‬ػِ‪ ٠‬أٗ‪ٜ‬خٍ‪ ، ٙ‬كٔـٖ رؼ‪ْٜ٠‬‬
‫‪ ٠ٔ٘٣‬هالك‪ٓ ٚ‬غ حُِٔطخٕ ‪ٝ‬حٌُ‪ ١‬كيع ٗظ‪٤‬ـش‬ ‫ؿَٔ ٖٓ ػ٘يى‪.‬‬ ‫‪ٗٝ ،‬ل‪ ٠‬رؼ‪٠‬خ ً ‪ٛٝ‬خىٍ أٓ‪ٞ‬حٍ رؼ‪. ٞ‬‬
‫حُ‪ٗٞ‬خ‪٣‬ش‬ ‫د‪ٓ ( -‬ؤٍؿغ اُ‪ٍ ٠‬أ‪٣‬ي) (ٓؤٓٔغ ًالٓي) أ‪١‬‬ ‫(ؿـ) ‪ٓ -‬ؼ‪ ٠‬هطِ اُ‪ ٠‬حالُظلخم رويٓش حُ‪ٜ‬خُق‬
‫*‪ٝ‬هَؽ حُ٘‪٤‬ن ٖٓ ػُِظ‪ًٝ ٚ‬ظذ ‪ٔ٣‬ظؼـَ حُِٔي‬ ‫حُظؼز‪ ٖ٣َ٤‬أكٖٔ؟ ‪ُٔٝ‬خًح؟‬ ‫أ‪ٞ٣‬د رٔ‪ َٜ‬؛ ُؼِ‪ٔ٣ ٚ‬ظط‪٤‬غ إٔ ‪٣‬و‪ ّٞ‬ك‪ٜ٤‬خ رؼَٔ‬
‫حُ‪ٜ‬خُق ك‪ ٢‬حُؼ‪ٞ‬ىس ُ‪٤‬ؼ‪ٞ‬ى ٓلٔ‪ٞ‬ال ً ػِ‪ٓ ٠‬للش‬ ‫‪ ٢َٟ٣‬هللا ‪٣ٝ‬ويّ ر‪ ٚ‬حإلٓالّ ‪ًٔ ،‬خ ًخٕ ‪٣‬طٔق اُ‪ ٠‬ؽ‪ً -‬خٕ ‪ٌٛ‬ح حُل‪ٞ‬حٍ رؼي ٍإ‪٣‬خ ٍآ‪ٛ‬خ "هطِ‪ ،‬أ‪ٝ‬‬
‫‪ َٜ٣ٝ‬اُ‪ ٠‬حُٔ٘‪ٍٜٞ‬س ‪٣ٝ‬و‪ٞ‬ى حألَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي‬ ‫ؿِ‪ٛ‬خ رؤِٓ‪ٞ‬ري‪ٓ ،‬ز‪٘٤‬خ ٍأ‪ ١‬حُ٘‪٤‬ن ك‪ٜ٤‬خ‪.‬‬ ‫ِٓي ٓ‪٤ُ َٜ‬لون ر‪ ٚ‬أِٓ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُلٌْ حُ‪ٜ‬خُق ‪،‬‬
‫حُٔؼًَش ‪ٞٔ٣ٝ‬ص حُِٔي كظول‪ ٢‬حٌُِٔش ٗزؤ ٓ‪ٞ‬ط‪ٚ‬‬ ‫ى‪ -‬طِو‪ ٢‬حُؼزخٍس حُ‪ٞ٠‬ء ػِ‪ ٠‬حُلخُش حُظ‪ً ٢‬خٗض‬ ‫‪ِ٣ٝ‬ظو‪ ٢‬رلز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ ‪.‬‬
‫كظ‪ ٠‬ال ط‪٠‬ؼق حَُ‪ٝ‬ف حُٔؼ٘‪٣ٞ‬ش ُِـ٘‪ٞ‬ى *‪ٌُٖٝ‬‬ ‫ػِ‪ٜ٤‬خ حُزالى ‪ٟٝ -‬ل‪ٜ‬خ‪.‬‬ ‫حُل‪ 9 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2006 ٢‬‬
‫طَٔد حُ٘زؤ ‪ٛٝ‬ـْ حٌُ‪ٗٞ‬ض ىحٍط‪ٞ‬ح ػِ‪ٓ ٠‬ؼٌَٔ‬
‫" َٓك‪٣ ٢‬خ هطِ ‪َٓ .‬ك‪٣ ٢‬خ ِٓ‪ َ٤‬ه‪ٞ‬حٍُّ ٗخ‪! ٙ‬‬
‫حُٔ‪ٝ ٖ٤٣َٜ‬هظَ هخثي‪ ْٛ‬كوَ حُي‪ ٖ٣‬كظ‪َٛٝ ٠‬‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫‪ٌٛ‬ح ‪ٝ‬هللا ىّ حُـ‪ٜ‬خى ‪٣‬ؼ‪ ٍٞ‬ك‪ ٢‬ػَ‪ٝ‬هي ‪ٓٝ ،‬خ ‪ٌٕٞ٣‬‬
‫اُ‪ ٠‬حُٔيس حُوخٍؿ‪٤‬ش ( حُزخد ) ُو‪ َٜ‬حُِٔطخٕ‬
‫أ‪٣َ١ ( -‬وش ‪ ) َ٣ٌٗ -‬حًظذ حُـَٔ‬ ‫ُ‪ ٢‬إٔ أهٔي‪ ٢ٌُ٘ٝ . ٙ‬أٍ‪ ١‬إٔ طو‪ ّٞ‬رٔخ ‪ ٞٛ‬أٗلغ‬
‫‪ٝ‬كيػض ٓزخٍُس ٍ‪٤ٛ‬زش ر‪ ٖ٤‬حٌُ‪ٗٞ‬ض ‪ٝ‬هطِ حٌُ‪١‬‬
‫د‪ٓ( -‬ؤٍؿغ اُ‪ٍ ٠‬أ‪٣‬ي) أك‪ ،َ٠‬ك‪ ٢ٜ‬طظ‪ٖٔ٠‬‬ ‫ُِٔئٓ٘‪ٝ ٖ٤‬أٌٗ‪ ٢‬ػِ‪ ٢‬حُؼي‪ ٖٓ ٝ‬اُلخهي رٔ‪َٜ‬‬
‫أرِ‪ ٠‬ك‪ٜ٤‬خ رالء كٔ٘خ ً حٓظلن اػـخد حٌُِٔش‬
‫‪ٝ‬حُ‪٤ٛٞ‬لخص ‪ٝ‬هظَ هطِ حٌُ‪ٗٞ‬ض ‪ ِّٛٝ‬حُلَٗؾ‬ ‫ُظِ‪٣‬ي ػيى ؿ‪ٜ٘٤‬خ ٍؿال ‪ٝ‬حكيح ‪ٝ .‬هي ػِٔ٘خ ٍٓ‪ ٍٞ‬حالٓظٔخع ‪ٝ‬ط٘ل‪ٓ ٌ٤‬خ ‪ َ٤٘٣‬ر‪ٍ ٖٓ ٚ‬أ‪ ١‬رَ‬
‫‪ٝ‬حالػظٔخى ػِ‪ٌٛ ٠‬ح حَُأ‪ ١‬ك‪ ًَ ٢‬أٓ‪.ٍٙٞ‬‬ ‫هللا – ‪ ٢ِٛ‬هللا ػِ‪ – ِْٓٝ ٚ٤‬إٔ حُلَد هيػش ‪،‬‬
‫ُ‪ٍ ْ٣ٞ‬ؿزش ك‪٢‬‬ ‫‪ٔ٣ِٛ‬ش ٌَٗحء ‪ُٔٝ‬خ ‪َٛٝ‬‬
‫حالٗظوخّ ٖٓ هظَ أه‪ ٚ٤‬كٔ‪ ٠‬حُِٔٔٔ‪ٝ ٕٞ‬ؿٔؼ‪ٞ‬ح‬ ‫كبًح ‪ٛ‬ق ػِٓي ػِ‪ ٢‬ر‪٤‬غ ٗلٔي هلل حرظـخء ُٔؼ‪ٞ‬رظ‪ ٚ‬ؽ‪ٍ -‬أ‪ ٟ‬هطِ حُ٘ز‪ ٠ِٛ ٢‬هللا ػِ‪ ِْٓٝ ٚ٤‬ك‪٢‬‬
‫حُٔ٘خّ‪ٝ ،‬هي هَد ٓ٘‪َٟٝ ٚ‬د ػِ‪ٛ ٠‬يٍ‪ٝ ،ٙ‬هخٍ ‪:‬‬ ‫كؤ‪ٛ‬ؾ ُٔخ أه‪." ُٚٞ‬‬
‫ِ‬ ‫‪ٝ ،‬هيٓش ُي‪ٚ٘٣‬‬
‫‪ٛ‬ل‪ٞ‬ك‪ ْٜ‬كظ‪ِٓ ٠‬ه‪ٞ‬ح ‪ٛ‬ل‪ٞ‬ف حألػيحء‪.‬‬
‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ ‪ .‬هْ ‪٣‬خ ٓلٔ‪ٞ‬ى كوٌ ‪ٌٛ‬ح حُطَ‪٣‬ن اُ‪ َٜٓ ٠‬كظٌِٔ‪ٜ‬خ‬
‫* هيّ ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ ٙ‬حرٖ‬
‫‪ٝ‬ح‪ ِّٛ‬حُظظخٍ‪ُٔٝ ،‬خ ه‪ٜٜ‬خ ػِ‪٤ٓ ٠‬ي‪ ٙ‬حرٖ حُِػ‪ْ٤‬‬ ‫‪ٟ‬غ َٓحىف " ‪٣‬ؼ‪٠ٓٝ " ٍٞ‬خى " ‪ٛ‬ق " ك‪٢‬‬
‫حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي كلَف ر‪ٚ‬‬
‫‪ِ١‬ذ ٓ٘‪ ٚ‬إٔ ‪٣‬و‪ٜٜ‬خ ػِىخرٖ ػزي حُٔالّ كوخٍ‬ ‫ؿِٔظ‪ٓ ٖ٤‬ل‪٤‬يط‪. ٖ٤‬‬
‫حُٔ‪ُٝ ٕٞ٣َٜ‬حى أِٓ‪ٝ ْٜ‬ه‪٣ٞ‬ض ٗ‪ًٞ‬ظ‪ْٜ‬‬
‫‪ٝ‬حٓظ‪ ٠ُٞ‬ػِ‪ٓ ٠‬لٖ حُؼي‪ٝ‬‬ ‫حُ٘‪٤‬ن ‪ :‬اٗي ٓظِٔي ٓ‪ٝ َٜ‬ط‪ ِّٜ‬حُظظخٍ ألٕ‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(3‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫حُِٔطخٕ ٖٓ حُو‪ٜٓٞ‬ش كٌظذ اُ‪ ٚ٤‬إٔ ‪َٔ٣‬ع‬ ‫ّ ‪ٓ :8‬خ ٓزذ ؿ‪٠‬ذ حُِٔطخٕ ػِ‪ ٠‬حُ٘‪٤‬ن حرٖ‬ ‫‪ٝ‬حُٔ‪َ٤‬س( حُطؼخّ ) حُظ‪ً ٢‬خٗض ‪ٝ‬هي ‪ِٛٝ‬ض ٖٓ‬
‫رخَُؿ‪ٞ‬ع اُ‪ُ َٜٓ ٠‬جال طلظق رالى حُِٔٔٔ‪ٖ٤‬‬ ‫ػزي حُٔالّ ؟ ‪ُٔٝ‬خًح حػظٍِ حُ٘‪٤‬ن ٓ٘‪ٜ‬ذ حُو‪٠‬خء‬ ‫ىٓ‪٤‬خ‪ ١‬كِٔخ ‪ٟ‬خهض حألٍ‪ ٝ‬رخُلَٗـش أكَه‪ٞ‬ح‬
‫‪ِٓٝ‬طخٗ‪٘ٓ ْٜ‬ـ‪ ٍٞ‬رخٓظ٘لخث‪ٟٞٓ ٚ‬لخ ً ُ‪ ٚ‬إٔ‬ ‫؟‬ ‫ٓل٘‪ٛٝ ْٜ‬يٓ‪ٞ‬ح ٓؼٌَٔ‪ ْٛ‬رؤ‪٣‬ي‪ٌُٖٝ ْٜ٣‬‬
‫حإلٓالّ رخم ‪ٝ‬حُِٔطخٕ كخ ٍٕ كِ‪٘٤‬ظَ حُِٔطخٕ أ‪ٜٔ٣‬خ‬ ‫ؿـ ‪ :‬حُٔزذ إٔ حُ‪ٜ‬خكذ ٓؼ‪ ٖ٤‬حُي‪َ٣ُٝ ٖ٣‬‬ ‫حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬هز‪ٞ٠‬ح ػِ‪ٓٝ ْ٣ُٞ ٢‬ـ٘‪ ٙٞ‬ك‪ ٢‬ىحٍ‬
‫‪٣‬ل‪ َ٠‬؟! ‪ .‬كٔخ ًخٕ ٖٓ حُِٔطخٕ إٔ رٌ‪ٝ ٠‬ػـَ‬ ‫حُِٔطخٕ ر٘‪ ُٚ ٠‬ؿَكش ػِ‪ٓ ٠‬طق ٓٔـي ٓـخ‪ٍٝ‬‬ ‫حرٖ ُؤخٕ‪.‬‬
‫(أَٓع) رخَُك‪ٝ َ٤‬حُؼ‪ٞ‬ىس اُ‪َٜٓ ٠‬‬ ‫ُز‪٤‬ظ‪ ٚ‬؛ ُ‪٤‬ظوٌ‪ٛ‬خ ٓوؼيح ً ُ‪٣ ٚ‬وخرَ ك‪ ٚ٤‬أ‪ٛ‬يهخء‪ ٙ‬كؤٌَٗ‬ ‫ّ‪ٓ : 1‬خ ٓ‪ َ٤ٜ‬هطِ رؼي ‪ ُٚٞٛٝ‬اُ‪ َٜٓ ٠‬؟‬
‫ّ‪ٓ : 15‬خ حٌُ‪ ١‬كؼِ‪ ٚ‬حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د رؼي إٔ‬ ‫ًُي ػِ‪ٝ ٚ٤‬أَٓ‪ ٙ‬ر‪ٜ‬يّ ٓخ ر٘خ‪ ٙ‬كِْ ‪٣‬لؼَ كٌ٘خ‪ ٙ‬اُ‪٠‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬ر‪٤‬غ هطِ ُِِٔي حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د حٌُ‪ٛٝ ١‬ز‪ُ ٚ‬ؼِ‬
‫ػخى اُ‪ َٜٓ ٠‬؟‬ ‫حُِٔطخٕ كظـخ‪ ٠ٟ‬حُِٔطخٕ ػ٘‪ ٚ‬كـ‪٠‬ذ حُ٘‪٤‬ن‬ ‫حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي كخؿظْ هطِ أ‪ ٍٝ‬حألَٓ ‪ُ ٌُٖٝ‬حٍ ؿٔ‪ٚ‬‬
‫ؿـ ‪ٔ٣ ُْ :‬ظَف ٖٓ ػ٘خء حُٔلَ ٌُ٘‪ ٚ‬أَٓع ك٘لٖ‬ ‫ُي‪ ٚ٘٣‬ك‪ٜ‬يٓ‪ٜ‬خ ر٘لٔ‪ٓ ٚ‬غ أ‪ٝ‬الى‪ ، ٙ‬ػْ أػِٖ حُ٘‪٤‬ن‬ ‫ػ٘يٓخ ‪ٝ‬ػن ر‪ٌٛ ٚ‬ح حألٓ‪ َ٤‬أ‪٣‬زي رؼي إٔ حهظزَ‬
‫ىٓ‪٤‬خ‪ ١‬رخألِٓلش ‪ٝ‬حُو‪ٞ‬حص حٓظؼيحىح ُِيكخع ‪ٝ‬رؼغ‬ ‫ط٘ل‪( ٚ٤‬حػظِحُ‪ ، ٚ‬حرظؼخى‪ٜ٘ٓ )ٙ‬ذ حُو‪٠‬خء ؛ ألٗ‪ ٚ‬ال‬ ‫ٗـخػظ‪ٝ ٚ‬أٓخٗظ‪ٛٝ ٚ‬يه‪ ٚ‬كو ََّر‪.ٚ٘ٓ ٚ‬‬
‫اُ‪ٗ ٠‬خثز‪ ٚ‬رخُوخ‪َٛ‬س إٔ ‪٣‬ـ‪ ِٜ‬حُٔلٖ حُزلَ‪٣‬ش‬ ‫‪٣‬ظ‪ ٠ُٞ‬حُو‪٠‬خء ُِٔطخٕ ال ‪٣‬ؼيٍ ك‪ ٢‬حُو‪٤٠‬ش ‪.‬‬ ‫ّ‪ُٔ : 2‬خًح حطزغ ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ٓ‪٤‬خٓش ح‪ٛ‬ط٘خع‬
‫‪َٛ٤ٔ٣ٝ‬خ ك‪ ٢‬حُ٘‪ َ٤‬ػْ ‪ َ٤ٔ٣‬حُِٔطخٕ حُؼٔخًَ اُ‪٠‬‬ ‫ّ‪ٓ : 9‬خ ٓ‪ٞ‬هق حُِٔطخٕ ٖٓ كٔخى حُ٘‪٤‬ن‬ ‫حَُؿخٍ حألٓ٘خء ؟‬
‫ىٓ‪٤‬خ‪ٝ ١‬ؿؼَ ػِ‪ٜ٤‬خ هخثي‪ ٙ‬حألٓ‪ َ٤‬كوَ حُي‪. ٖ٣‬‬ ‫‪ٝ‬أػيحث‪ ٚ‬؟‬ ‫ؿـ ‪٤ُ :‬ظو‪ ٟٞ‬ػِ‪٘ٓ ٠‬خكٔ‪ ٚ٤‬ك‪ ٢‬حُِٔطش ‪ٝ‬حُلظ‪ٞ‬س‬
‫ّ‪ٛ : 16‬ق ٗؼ‪ ٍٞ‬حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق ػ٘يٓخ هَثض‬ ‫ؿـ ‪ٓ :‬ؼ‪ ٠‬كٔخى حُ٘‪٤‬ن اُ‪ ٠‬حُِٔطخٕ هخثِ‪ ُٚ ٖ٤‬اٗ‪ٚ‬‬ ‫(حٌُٔخٗش) ُي‪ٞٓ ٟ‬ال‪ًٝ ْٛ‬خٕ ك‪ًُ ٢‬ي ‪٣‬وِي حُِٔي‬
‫ػِ‪ٍٓ ٚ٤‬خُش ِٓي حُلَٗؾ ‪.‬‬ ‫ال ‪٣‬ؼ٘‪ ٢‬ػِ‪٤‬ي ك‪ ٢‬حُوطزش ًٔخ ‪٣‬لؼَ ؿ‪ٖٓ َٙ٤‬‬ ‫حُ‪ٜ‬خُق ‪.‬‬
‫ؿـ ‪ :‬حٓظألص ػ‪٘٤‬خ‪ ٙ‬رخُيٓغ ال ه‪ٞ‬كخ ً ٖٓ ؿخٍس‬ ‫هطزخء حُٔٔخؿي ‪٣ٝ‬يػ‪ُ ٞ‬ي ػِ‪ ٠‬حُٔ٘زَ ىػخء‬ ‫ّ‪ : 3‬ر َْ ًخٕ هطِ ٓ٘ـ‪ٞ‬ال ػ٘يٓخ ‪١ٝ‬ت أٍ‪ٝ‬‬
‫حُلَٗؾ رظ‪ٜ‬ي‪٣‬ي‪ ْٛ‬رَ أٓلخ ً ‪ٝ‬كَٔس إٔ ‪٣‬ل‪ٍٞ‬‬ ‫ه‪َ٤ٜ‬ح ً ‪ .‬كَى‪ ْٛ‬حُِٔطخٕ رـ‪٤‬ظ‪ٝ ْٜ‬كٌٍ‪ٖٓ ْٛ‬‬ ‫ٓ‪ َٜ‬؟ ‪ٓٝ‬خ ٓز‪ُ ِٚ٤‬ظلو‪٤‬ن ‪ٛ‬يك‪ ٚ‬؟‬
‫َٓ‪ ٟٚ‬حُٔيٗق (حُ٘ي‪٣‬ي) ى‪ٓ ٕٝ‬خ ط٘ظ‪ٗ ٢ٜ‬لٔ‪ٖٓ ٚ‬‬ ‫حُؼ‪ٞ‬ىس ُِٔؼخ‪٣‬ش (حُ‪ٗٞ‬خ‪٣‬ش ‪ ،‬حُ٘ٔ‪ٔ٤‬ش) ػ٘ي‪ ٙ‬رخرٖ‬ ‫ؿـ ‪ً :‬خٕ هطِ ٓ٘ـ‪ٞ‬ال رخُزلغ ػٖ كز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ ‪.‬‬
‫ًٔخٍ حُو‪٤‬خّ ‪ٝ‬حُ٘‪ ٜٝٞ‬ريكغ ‪ٌٛ‬ح حُوطذ حُؼظ‪. ْ٤‬‬ ‫حُٔالّ ‪.‬‬ ‫‪ٝ -‬حُٔز‪ َ٤‬حٌُ‪ُ ٌِٚٓ ١‬ظلو‪٤‬ن ‪ٛ‬يك‪ ، ٚ‬أ‪ ٝ‬حال‪ٛ‬ظيحء‬
‫ّ‪٤ً : 17‬ق ٓوطض ىٓ‪٤‬خ‪ ١‬ك‪ ٢‬أ‪٣‬ي‪ ١‬حُ‪٤ِٜ‬ز‪ ٖ٤٤‬؟‬ ‫ّ‪ٓ : 10‬خ ٓزذ حٗوطخع ُ‪٣‬خٍس هطِ ُِ٘‪٤‬ن حرٖ‬ ‫اُ‪ٜ٤‬خ ‪ -‬أٗ‪ ٚ‬ظَ ُٓ٘خ ً ‪٣‬ظ‪ٜ‬لق ‪ٝ‬ؿ‪ ٙٞ‬حُ٘خّ ُؼِ‪٣ ٚ‬ـي‬
‫‪ٓٝ‬خ حُظير‪َ٤‬حص حُظ‪ ٢‬حطوٌ‪ٛ‬خ حُِٔي رؼي ًُي ؟‬ ‫ػزي حُٔالّ ؟ ‪ٓٝ‬خ ٓزذ ُ‪٣‬خٍط‪َٓ ُٚ ٚ‬ح ً ؟ ‪ٝ‬ر ِ َْ‬ ‫ر‪ٗ ْٜ٘٤‬و‪ٜ‬خ ٖٓ ٓؼخٍف ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬حُوي‪ ْ٣‬حُ٘‪٤‬ن ؿخْٗ‬
‫ؿـ ‪ :‬أٍِٗ حُلَٗؾ ؿ‪ ْٜٗٞ٤‬ك‪ ٢‬حُزَ ‪ٝ‬ؿَص‬ ‫ٗ‪ٜ‬ل‪ ٚ‬حُ٘‪٤‬ن ؟‬ ‫حُٔويٓ‪ ٖٔٓ ٢‬هي ٍآ‪ٍٝ ٙ‬آ‪ٛ‬خ ػ٘ي‪ٙ‬‬
‫ٓ٘خ‪ٗٝ‬خص (حٗظزخًخص) ر‪ٝ ْٜ٘٤‬ر‪ ٖ٤‬حُِٔٔٔ‪ٖ٤‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬حٗوطؼض ُ‪٣‬خٍس هطِ ُِ٘‪٤‬ن ه‪ٞ‬كخ ً ٖٓ ؿ‪٠‬ذ‬ ‫ك‪ٔ٤‬ؤُ‪ٍ َٛ : ٚ‬أ‪" ٟ‬ؿِ٘خٍ" أ‪ٔٓ ٝ‬غ ر‪ٜ‬خ ك‪٢‬‬
‫‪ٝ‬هؼض ػِ‪ ٠‬أػَ‪ٛ‬خ ُُش ٖٓ حألٓ‪ َ٤‬كوَ حُي‪ ٖ٣‬اً‬ ‫أٓظخً‪ ٙ‬أ‪٣‬زي ؛ ألٕ حُؼالهش ر‪ ٖ٤‬حُ٘‪٤‬ن ‪ٝ‬حُِٔطخٕ‬ ‫ٓ‪َٜ‬؟ ‪ِ٣ ُْ ٌُٚ٘ٝ‬ن أكيح‪ ...‬ػْ حٌُ‪ٛ‬خد اُ‪ٞٓ ٠‬م‬
‫ٓلذ حُؼٔخًَ ُ‪٤‬ال ً ٖٓ ىٓ‪٤‬خ‪ ١‬كخٍطخع أ‪ِٜٛ‬خ‬ ‫ُ‪ٔ٤‬ض ػِ‪ٓ ٠‬خ ‪َ٣‬حّ ‪.‬‬ ‫حَُه‪٤‬ن رخُوخ‪َٛ‬س ُؼِ‪٣ ٚ‬ـي أكيح ٖٓ حُ٘وخٓ‪ٖ٤‬‬
‫‪ٝ‬طًَ‪ٞ‬ح ى‪٣‬خٍ‪ٝ ْٛ‬هَؿ‪ٞ‬ح كخٍ‪ ٖ٣‬اُ‪ ٠‬أٗٔ‪ٕٞ‬‬ ‫‪ -‬أٓخ ٓزذ ُ‪٣‬خٍط‪ : ٚ‬ك‪ ٜٞ‬حُ٘‪ٞ‬م اُ‪ٔ٤ُٝ ٚ٤‬ظَٗي‬ ‫‪٣‬ؼَف ػ٘‪ٜ‬خ هزَح كـؼَ ‪٣‬ظَِٔ ٖٓ ٓ‪ٞ‬ال‪٣ٝ ٙ‬ظَىى‬
‫رؤ‪١‬لخُ‪ٔٗٝ ْٜ‬خث‪ ْٜ‬كيهِ‪ٜ‬خ حُلَٗؾ ك‪ ٢‬حُ‪ٜ‬زخف‬ ‫ر٘‪ٜ‬خثل‪ ٚ‬ك‪ ٢‬أَٓ‪. ٙ‬‬ ‫ػِ‪ٞٓ ٠‬م حَُه‪٤‬ن ‪ٔ٣ٝ ،‬ؤٍ ًَ هخىّ ٖٓ طـخٍس‬
‫‪ٝ‬حٓظ‪ُٞٞ‬ح ػِ‪ٓ ٠‬خ ك‪ٜ٤‬خ ٖٓ حُٔئٕ ‪ٝ‬حٌُهخثَ‬ ‫‪ٜٗ -‬ل‪ ٚ‬حُ٘‪٤‬ن رخُ‪ٜ‬زَ كظ‪٣ ٠‬ـؼَ هللا ُ‪ٓ ٚ‬وَؿخ ً‬ ‫ػٖ ؿخٍ‪٣‬ش طيػ‪ ٠‬ؿِ٘خٍ ‪.‬‬
‫‪ٝ‬حألٓ‪ٞ‬حٍ ‪٘ٛٝ‬خ ػّ٘ق حُِٔطخٕ حألٓ‪ َ٤‬طؼ٘‪٤‬لخ ً ٗي‪٣‬يح ً‬ ‫‪٣ٝ‬ـٔغ ِٗٔ‪ ٚ‬رلز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ ‪.‬‬ ‫ّ‪٤ً : 4‬ق ط‪١ٞ‬يص حُ‪ٜ‬يحهش ر‪ ٖ٤‬حُِٔٔ‪" ٖ٤ًٞ‬‬
‫‪ٝ‬هخٍ ُألٓ‪ َ٤‬كوَ حُي‪ ٌِْ٣ٝ " : ٖ٣‬أٓخ هيٍطْ إٔ‬ ‫ّ‪ٟٝ : 11‬ق حُي‪ ٍٝ‬حٌُ‪ُ ١‬ؼز‪ ٚ‬حُ‪ٗٞ‬خس‬ ‫هطِ ‪ٝ‬ر‪٤‬زَّ " رؼي ُوخث‪ٜٔ‬خ ؟‬
‫طول‪ٞ‬ح ٓخػش ر‪٣ ٖ٤‬ي‪ ١‬حُلَٗؾ " ‪ٝ‬أَٓ ط‪ٞ‬ح ً رخَُك‪َ٤‬‬ ‫(حُ٘ٔخٓ‪ )ٕٞ‬ك‪ ٢‬حُظلَ‪٣‬ن ر‪ ٖ٤‬هطِ ‪ٝ‬ؿِ٘خٍ ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬ىٍ حُ٘وخّ هطِ إٔ ‪ٔ٣‬ؤٍ أٓظخً‪ ٙ‬أ‪٣‬زي ػٖ‬
‫اُ‪ ٠‬حُٔ٘‪ٍٜٞ‬س ‪ٝ‬أَٓ حُؼٔخًَ رظـي‪٣‬ي حألر٘‪٤‬ش‬ ‫ؿــ ‪ :‬ػِٔض ‪ٛٝ‬خثق ٗـَس حُيٍ رٔخ ‪٣‬ي‪ ٍٝ‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫ر‪٤‬زَّ حُز٘يهيحٍ‪ٝ - ١‬ػَف أٗ‪٣ ٚ‬ؼَٔ ٓغ ػي‪ٝ‬‬
‫ٌُِٔ٘‪. ٠‬‬ ‫هطِ ‪ٝ‬ؿِ٘خٍ ك‪ٌُِِٔ ٖ٤ٗٞ‬ش ‪ٝ‬ػخطزض حٌُِٔش‬ ‫أ‪٣‬زي ‪٘ٓٝ‬خكٔ‪ ٚ‬أهطخ‪ٝ - ١‬ظَ ‪٣‬زلغ ػ٘‪ ٚ‬كظ‪٠‬‬
‫ّ‪ٓ : 18‬خ ‪٤ٛٝ‬ش حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د ُِ‪ٝ‬ؿظ‪ٚ‬‬ ‫ؿخٍ‪٣‬ظ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ط‪ٞ‬ػيط‪ٜ‬خ رَكغ أَٓ‪ٛ‬خ اُ‪ ٠‬حُِٔطخٕ‬ ‫‪ٝ‬ؿي‪ ٙ‬ؿخُٔخ ً ٓغ ؿٔخػش ٖٓ ًزخٍ حُٔٔخُ‪٤‬ي‬
‫ٗـَس حُيٍ ك‪ٔ٘٤‬خ حٗظيص حُؼِش ر‪ ٚ‬؟‬ ‫‪ٝ‬أٍِٓض اُ‪ ٠‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي طوزَ‪ ٙ‬ر‪ٍَٝ٠‬س إٔ‬ ‫حُ‪ٜ‬خُل‪٤‬ش حُٔظ٘‪٤‬ؼ‪ ٖ٤‬ألهطخ‪ٝ ، ١‬طؼخٍكخ ‪ٝ‬حٓظَؿؼخ‬
‫ؿـ ‪ :‬ك‪ٔ٘٤‬خ حٗظيص حُؼِش رخُِٔي ‪ٝ‬أكْ ريٗ‪ ٞ‬أؿِ‪ٚ‬‬ ‫‪٣‬ظوٌ ٍٓ‪ٞ‬ال ً ؿ‪ َ٤‬هطِ اُ‪ ٠‬حُوِؼش كلخظخ ً ؛ ُلَٓش‬ ‫رؼ‪ ٞ‬حًٌَُ‪٣‬خص حُٔخ‪٤ٟ‬ش ‪.‬‬
‫أ‪ُٝ ٠ٛٝ‬ؿظ‪٣ ٖٓٝ ٚ‬ؼن ر‪ٍ ٖٓ ْٜ‬ؿخُ‪ ٚ‬إٔ ‪ٌ٣‬ظٔ‪ٞ‬ح‬ ‫حُِٔطخٕ حُـ‪ٝ ٍٞ٤‬حطوخء (طـ٘زخ ً) ُـ‪٠‬ز‪ٌٌٛٝ ٚ‬ح ك‪َ٤‬‬ ‫ّ‪ٝ " : 5‬أهٌ هطِ ‪ٔ٣‬خثَ ٗلٔ‪ : ٚ‬أ‪ ٌٖٔ٣‬حٕ‬
‫ٓ‪ٞ‬ط‪ ٚ‬اًح ٓخص كظ‪ ٠‬ال ط‪َ٠‬د هِ‪ٞ‬د حُِٔٔٔ‪ٖ٤‬‬ ‫ر‪ ٖ٤‬هطِ ‪ٝ‬ؿِ٘خٍ ‪.‬‬ ‫طط‪ ١ٞ‬حُوِؼش حُ٘خٓوش ر‪ ٖ٤‬ؿيٍحٗ‪ٜ‬خ حُ‪ٜ‬خثِش أِٓ‪ٚ٤‬‬
‫‪ٝ‬أٓ‪ ٠٠‬ر‪٤‬ي‪ ٙ‬ػَ٘س آالف آ‪٠‬خء ػِ‪ٍٝ ٠‬م هخ ٍٍ‬ ‫ّ‪ً :12‬خٕ حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د ٗؼِش ٖٓ حُ٘٘خ‪١‬‬ ‫حُؼظ‪ ٖ٤ٔ٤‬حٌُِ‪٣ ٖ٣‬لِْ ر‪ٜٔ‬خ ‪ ٍٞ١‬ك‪٤‬خط‪ٓ .. " ٚ‬خ‬
‫ُ‪ٔ٤‬ظؼخٕ ر‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬حٌُٔخطزخص كَ‪ٛ‬خ ً ػِ‪ً ٠‬ظٔخٕ‬ ‫ال ‪ٜ٣‬يأ ك‪ ٢‬ط‪٤ٓٞ‬غ ٍهؼش ٌِٓ‪ٝ ٚ‬ط٘ظ‪ ْ٤‬رالى‪. ٙ‬‬ ‫حألٓالٕ حُؼظ‪ٔ٤‬خٕ حٌُِحٕ ًخٕ ‪٣‬لِْ ر‪ٜٔ‬خ هطِ ؟‬
‫ٓ‪ٞ‬ط‪ ٚ‬كظ‪٣ ٠‬ؤط‪ ٢‬حر٘‪ ٢ُٝٝ ٚ‬ػ‪ٜ‬ي‪ ٙ‬ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ٖٓ ٙ‬‬ ‫‪ٟٝ‬ق ًُي ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬حألٓالٕ حُؼظ‪ٔ٤‬خٕ حٌُِحٕ ًخٕ ‪٣‬لِْ ر‪ٜٔ‬خ هطِ‬
‫ك‪٤ً ٖٜ‬لخ ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ً :‬خٕ حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق ‪٣‬زؼغ حُلِٔش طِ‪ ٞ‬حألهَ‪ٟ‬‬ ‫‪ِٓ :‬ي ٓ‪ٝ َٜ‬حُِ‪ٝ‬حؽ ٖٓ ؿِ٘خٍ ‪.‬‬
‫ّ‪ٓ : 19‬خًح كؼِض ٗـَس حُيٍ رؼي ‪ٝ‬كخس ُ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ؟‬ ‫ُ‪٤‬لظق رالى حُ٘خّ كخٓظ‪ ٠ُٞ‬ػِ‪ ٠‬ؿِس ‪ٝ‬حُٔ‪ٞ‬حكَ‬ ‫ّ‪٤ً :6‬ق حٓظطخع هطِ حال‪ٛ‬ظيحء ُٔؼَكش ٌٓخٕ‬
‫ؿـ ‪ ُْ :‬طيع حُلِٕ ‪٣‬طـ‪ ٠‬ػِ‪ٜ٤‬خ ك‪ٜ٤ٔ٘٤‬خ ‪٤ٛٝ‬ش‬ ‫‪ٝ‬حُويّ ػْ ِٓٔض ُ‪ ٚ‬ىٓ٘ن ‪ًٝ‬خٕ ٓغ ًُي ‪٣‬ؼَٔ‬ ‫ؿِ٘خٍ ؟‬
‫ُ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ُٔ‪ِٜ‬لش حُي‪ُٝ‬ش ‪ٝ‬كلع َٗٔ حُِٔٔٔ‪ٖ٤‬‬ ‫ػِ‪ ٠‬طـٔ‪ َ٤‬رالى‪ ٙ‬كؼَٔ ك‪ٜ٤‬خ ٖٓ حألر٘‪٤‬ش ‪ٝ‬حُو‪ٍٜٞ‬‬ ‫ؿـ ‪ً :‬خٕ ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ‪٣‬ؼن ك‪ ٢‬هطِ كٌخٕ ‪٣‬زؼغ‬
‫‪ٝ‬أك‪َ٠‬ص حألٓ‪ َ٤‬كوَ حُي‪ٝ ٖ٣‬حُط‪ٞ‬حٗ‪ ٢‬ؿٔخٍ‬ ‫‪ٝ‬حُوالع ‪ٝ‬حُـ‪ٞ‬حٓغ ‪ٝ‬حُٔيحٍّ ٓخ ُْ ‪٣‬لؼِ‪ِٓ ٚ‬ي‬ ‫ٓؼ‪ ٚ‬رَٓخثِ‪ٛٝٝ ٚ‬خ‪٣‬خ‪ ٙ‬اُ‪ ٠‬حُِٔطخٕ ‪ٝ‬ر‪ٔ٘٤‬خ ًخٕ‬
‫حُي‪ ٖ٣‬ك٘ؼض (أًحػض هزَ ٓ‪ٞ‬ط‪ )ٚ‬اُ‪ٜٔ٤‬خ حُِٔطخٕ‬ ‫هزِ‪ٝ ٚ‬أػَ ًُي ػِ‪ٛ ٠‬لظ‪ ٚ‬كوٍَ حالٗظوخٍ اُ‪٠‬‬ ‫هطِ ‪ٓٞ٣ َٔ٣‬خ ً ك‪ ٢‬ى‪ ِ٤ِٛ‬ه‪ َٜ‬حُِٔطخٕ حٌُ‪ ١‬ططَ‬
‫‪ٝ‬أ‪ٛٝ‬ظ‪ٜٔ‬خ رٌظٔخٕ ٓ‪ٞ‬ط‪ ٚ‬ه‪ٞ‬كخ ً ٖٓ حُلَٗؾ‬ ‫ىٓ٘ن ‪ِ١‬زخ ً ُالٓظ٘لخء ‪ٛٝ‬لذ ٓؼ‪ُٝ ٚ‬ؿظ‪ٚ‬‬ ‫ػِ‪ٓ ٚ٤‬و‪ٍٜٞ‬س ٗـَس حُيٍ اً ر‪ٍٞ‬ىس طٔو‪ ٢‬أٓخٓ‪ٚ‬‬
‫‪ٍٔٓٝ‬ض ُ‪ٜٔ‬خ حُوطش حُ‪ٞ‬حؿزش ‪ٝ ،‬حٓظيػض حُو‪ٞ‬حى‬ ‫‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬حٍ‪ ٚ٣‬كٌخٕ ‪ٝ‬هغ ‪ٌٛ‬ح أُ‪ ْ٤‬ػِ‪ٗ ٠‬لْ هطِ‬ ‫كوخف إٔ ‪ِ٣‬ظوط‪ٜ‬خ ‪ٝ‬هي طٌٍَ ًُي ك‪٣ُ ٢‬خٍحط‪ٚ‬‬
‫‪ِ١ٝ‬زض ٓ٘‪ ْٜ‬إٔ ‪٣‬ؤٔ‪ٞ‬ح ػِ‪ ٠‬حُطخػش ُِِٔطخٕ‬ ‫َُك‪ َ٤‬ؿِ٘خٍ ٓغ ‪ٌٛ‬ح حًَُذ ‪.‬‬ ‫ُِو‪ٝ َٜ‬هطَ ك‪ ًٚ٘ٛ ٢‬ؿِ٘خٍ ‪ٍٝ‬كغ ر‪ َٜٙ‬ك‪٢‬‬
‫‪ٝ‬الر٘‪ ٚ‬حُِٔي ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ ٙ‬إٔ ‪ِٓ ٌٕٞ٣‬طخٗخ ً رؼي‪ٙ‬‬ ‫ّ‪ : 13‬ػالّ َحطلن حُ‪٤ِٜ‬ز‪ ٖٓ ٕٞ٤‬أؿَ حُظ‪ٜ‬ي‪١‬‬ ‫حَُٔس حَُحرؼش كَآ‪ٛ‬خ كخرظْٔ ُ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬حرظٔٔض ُ‪. ٚ‬‬
‫‪ُٝ‬ألٓ‪ َ٤‬كوَ حُي‪ ٖ٣‬رخُظويٓش (حُوخثي) ػِ‪ ٠‬حُؼٌَٔ‬ ‫ُلٔالص حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د ؟‬ ‫ّ‪ ٖٓ : 7‬أ‪٢ٗ ١‬ء كٌٍ ر‪٤‬زَّ هطِ ؟ ‪ٓٝ‬خ ٍأ‪١‬‬
‫‪ٝ‬أهٌص ٗـَس حُيٍ طيرَ حألٓ‪ٔٛٞٓ ٍٞ‬ش حُـٔ‪٤‬غ‬ ‫ؿــ ‪ :‬حطلو‪ٞ‬ح ػِ‪ ٠‬إٔ ‪٘٣‬ظ‪ِٜٝ‬ح كَ‪ٛ‬ش اهخٓظ‪ٚ‬‬ ‫هطِ ك‪ًُ ٢‬ي ؟‬
‫رؤٕ حُِٔطخٕ َٓ‪ٝ ٞ٣‬ال ‪٣َ٣‬ي إٔ ‪ِ٣‬ػـ‪ ٚ‬أكي ‪.‬‬ ‫ريٓ٘ن ُ‪٤‬ـ‪َٝ٤‬ح ػِ‪ َٜٓ ٠‬رٔل٘‪ ٖٓ ْٜ‬حُزلَ ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬أهٌ ر‪٤‬زَّ ‪٣‬و‪ٞ‬ك‪ ٖٓ ٚ‬حُظؼَ‪ُ ٝ‬ـ‪ٞ‬حٍ‪١‬‬
‫ّ‪ً : 20‬خٕ ُِٔوخ‪ٓٝ‬ش حُ٘ؼز‪٤‬ش أػَ ًز‪ َ٤‬ػِ‪٠‬‬ ‫ّ‪ٓ : 14‬خ حُي‪ ٍٝ‬حٌُ‪ ١‬هخّ ر‪ ٚ‬حُ٘‪٤‬ن حُؼِ ٖٓ أؿَ‬ ‫حُو‪ٓ ُٚ ًٌَ٣ٝ َٜ‬خ ػَف ػٖ حُِٔطخٕ ٖٓ ٗيس‬
‫حُ‪٤ِٜ‬ز‪ٟٝ . ٖ٤٤‬ق ًُي ‪.‬‬ ‫حُظ‪ٜ‬ي‪ُِ ١‬لٔالص حُ‪٤ِٜ‬ز‪٤‬ش ؟ ‪ٓٝ‬خ أػَ‪ ٙ‬ػِ‪٠‬‬ ‫حُـ‪َ٤‬س ػِ‪ٔٗ ٠‬خث‪ٝ ٚ‬ؿ‪ٞ‬حٍ‪ٝ ٚ٣‬ؿؼَ ‪ٔ٣‬ل‪ٍ ٚ‬أ‪ ٚ٣‬ك‪٢‬‬
‫ؿـ ‪ :‬هخٓض حُٔوخ‪ٓٝ‬ش حُ٘ؼز‪٤‬ش ري‪ ُٚ ٍٝ‬أػَ‪ ٙ‬ػِ‪٠‬‬ ‫حُِٔطخٕ ؟‬ ‫ٗيس حُظؼِن رـخٍ‪٣‬ش ‪ٝ‬حكيس ٓؼِ‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬حُ٘ٔخء ًؼ‪َ٤‬‬
‫حُ‪٤ِٜ‬ز‪ ٖ٤٤‬كل‪ٔ٘٤‬خ طَٔد اُ‪ ٠‬حُلَٗؾ هزَ ٓ‪ٞ‬ص‬ ‫ؿـ ‪ :‬طِػْ كًَش حُيػ‪ٞ‬س اُ‪ ٠‬حُـ‪ٜ‬خى ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬هللا‬ ‫كَأ‪ ٟ‬هطِ أٗ‪ ٚ‬ال كخثيس ك‪ ٢‬حٌُالّ ٓغ ٖٓ ال‬
‫حُِٔطخٕ طويٓ‪ٞ‬ح رلَٓخٗ‪٘ٓٝ ْٜ‬خط‪ ْٜ‬اُ‪ ٠‬كخٌٍٓ‪ٍٞ‬‬ ‫‪ٝ‬ك‪( ٞ‬كغ) حألَٓحء ػِ‪ ٠‬حالٓظؼيحى ُٔالهخس‬ ‫‪ٔ٣‬ظط‪٤‬غ إٔ ‪٣‬ؼَف إٔ ك‪ ٢‬حُيٗ‪٤‬خ ٗ‪٤‬جخ ً حٓٔ‪ ٚ‬حُلذ ‪.‬‬
‫ػْ ٓ٘‪ٜ‬خ اُ‪َٔٓٗ ٠‬خف كخُزَحٓ‪ ٕٞ‬كظ‪ُِٞٗ ٠‬ح طـخ‪ٙ‬‬ ‫حُٔـ‪ٝ ٖ٣َ٤‬ىكؼ‪ ْٜ‬ػٖ حُزالى ‪ٓ ٠ٔٗٝ‬خ ر‪ٝ ٚ٘٤‬ر‪ٖ٤‬‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(4‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫أٍ‪ٝ‬حك‪ ْٜ‬كيحء هلل ‪ٝ َُٜٔٝ‬كِٔ‪ٞ‬ح كِٔش ‪ٝ‬حكيس‬ ‫ال ػخ‪ ْٛ‬حُ‪ ٖٓ ّٞ٤‬أَٓ هللا اال ٖٓ ٍكْ " ‪ٝ‬طْ ر‪ٚ٘٤‬‬ ‫حُٔ٘‪ٍٜٞ‬س ‪٣‬ل‪ َٜ‬ر‪ٝ ْٜ٘٤‬ر‪ ٖ٤‬حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬رلَ‬
‫ِٓهض ‪ٛ‬ل‪ٞ‬ف حألػيحء‪.‬‬ ‫‪ٝ‬ر‪ ْٜ٘٤‬حُِوخء كٌخٕ ٖٓ حُٔؼظوِ‪. ٖ٤‬‬ ‫أٗٔ‪( ّٞ‬حُزلَ حُ‪ٜ‬ـ‪ )َ٤‬كخٓظوَ‪ٝ‬ح ‪ٝ‬كلَ‪ٝ‬ح ى‪ْٜٗٝ‬‬
‫‪ً - 2‬خٗض حُٔ‪َ٤‬س (حُطؼخّ) طَى ُِلَٗؾ ٖٓ‬ ‫حُل‪ 10 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 1996 ٍٝ‬‬ ‫ه٘يهخ ً ػظ‪ٔ٤‬خ ً ‪ٝ‬ر٘‪ٞ‬ح ك‪ٍٞٓ ُْٜٞ‬ح ً ‪ٜٗٝ‬ز‪ٞ‬ح ػِ‪ٚ٤‬‬
‫ٓؼٌَٔ‪ ْٛ‬ريٓ‪٤‬خ‪ ١‬ك‪ ٢‬رلَ حُ٘‪ ، َ٤‬ك‪ْٜٔ‬‬ ‫" كِٔخ هَة حٌُظخد ػِ‪ ٠‬حُِٔطخٕ ‪ ،‬حؿَ‪ٍٝ‬هض‬ ‫حُٔـخٗ‪٤‬ن ‪ٝٝ‬هلض ٓل٘‪ ْٜ‬ك‪ ٢‬حُ٘‪ٝ َ٤‬ىحٍ حُوظخٍ ر‪ٖ٤‬‬
‫حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬ػِ‪ ٠‬إٔ ‪٣‬وطؼ‪ٛٞ‬خ ك‪٤‬و‪ٞ٠‬ح رٌُي ػِ‪ْٜ٤‬‬ ‫ػ‪٘٤‬خ‪ ٙ‬رخُيٓ‪ٞ‬ع ‪ ،‬ال ؿِػخ ً ٖٓ ؿخٍس حُلَٗؾ‬ ‫حُلَ‪٣‬و‪ ٖ٤‬رَح ً ‪ٝ‬رلَح ً ‪ٝ‬أهٌ حُٔظط‪ٞ‬ػ‪٣ ٕٞ‬وخطِ‪ٕٞ‬‬
‫ك‪ٜ٘‬ؼ‪ٞ‬ح ٓل٘خ ً ؿي‪٣‬يس ‪ٗٝ ..‬ل٘‪ٛٞ‬خ رخُٔوخطِش ‪ ..‬كِٔخ‬ ‫‪ٝ‬ط‪ٜ‬ي‪٣‬ي‪ ، ْٛ‬رَ أٓلخ ً ‪ٝ‬كَٔس إٔ ‪٣‬ل‪َٟٚٓ ٍٞ‬‬ ‫‪٣ٝ‬وظطل‪ً ٕٞ‬ؼ‪َ٤‬ح ً ٓ٘‪ٔٓ ْٜ‬ظويٓ‪ٗ ٖ٤‬ظ‪ ٠‬حُل‪. َ٤‬‬
‫ؿخءص َٓحًذ حُلَٗؾ هَؿض ُ‪ٜ‬خ ٖٓ ٌٓٔ٘‪ٜ‬خ‬ ‫حُٔيٗق ى‪ٓ ٕٝ‬خ ط٘ظ‪ٗ ٢ٜ‬لٔ‪ًٔ ٖٓ ٚ‬خٍ حال‪ٟ‬طالع‬ ‫ّ‪ُ : 21‬و‪٤‬خٗش رؼ‪ ٞ‬حُٔ٘خكو‪ٓ ٖ٤‬زذ ك‪ٓ ٢‬وظَ‬
‫ك٘خُُظ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ؿْ٘ حُِٔٔٔ‪ٓ ٕٞ‬ل٘خ ً ٓ٘ل‪ٗٞ‬ش رخألٍُحم‬ ‫ريكغ ‪ٌٛ‬ح حُوطذ حُؼظ‪."ْ٤‬‬ ‫حألٓ‪ َ٤‬كوَ حُي‪ٟٝ . ٖ٣‬ق ‪.‬‬
‫‪ٝ‬حأله‪ٞ‬حص ‪.‬‬ ‫(أ) ‪ -‬طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حأله‪ٞ‬حّ ‪:‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬رؼ‪ ٞ‬حُٔ٘خكو‪ ٖ٤‬ىُ‪ٞ‬ح حألػيحء ػِ‪ٓ ٠‬وخث‪ٞ‬‬
‫(ؿـ) ‪ -‬حٗظ‪ٜ‬ض حُٔلخ‪ٟٝ‬خص رخالطلخم ر‪ٜٔ٘٤‬خ ػِ‪٠‬‬ ‫‪َٓ -‬حىف " حال‪ٟ‬طالع " ‪( :‬حَُؿزش ‪-‬‬ ‫ك‪ ٢‬حُزلَ حُ‪ٜ‬ـ‪ٓ( َ٤‬ؼخرَ ّ ٓوخ‪ٟ‬ش ‪ ٢ٛٝ ،‬حُٔخء‬
‫ح‪٥‬ط‪: ٢‬‬ ‫حُ٘‪ - ٜٝٞ‬حُؼِّ ‪ -‬حُ‪ٜٞٔ‬ى) ‪.‬‬ ‫حُ‪٠‬لَ حٌُ‪ ٌٖٔ٣ ١‬ه‪ )ٟٚٞ‬كظـٔؼض ك‪ٜ‬خثَ ٖٓ‬
‫‪ - 1‬طِْٔ ىٓ‪٤‬خ‪ ١‬اُ‪ ٠‬حُِٔٔٔ‪. ٖ٤‬‬ ‫‪ٌٛ -‬ح حُوطذ حُؼظ‪ . ْ٤‬ؿٔغ " حُوطذ " ‪:‬‬ ‫حُلَٗؾ ك‪ ٢‬رَ حُِٔٔٔ‪٣ ٖ٤‬و‪ٞ‬ى‪ ْٛ‬حُ ٌِ٘ي ىحٍط‪ٞ‬ح أكي‬
‫‪٣ - 2‬وِ‪ ٢‬ػٖ حُِٔي ُ‪ٌٛ٤‬ذ اُ‪ ٠‬رالى‪( ٙ‬أكَؽ ػٖ‬ ‫حُوطزخء ‪ -‬حألهطخد ‪ -‬حُوط‪ٞ‬د) ‪.‬‬ ‫حُوطَذ ‪ُ -‬‬
‫( ُ‬ ‫أه‪ٞ‬س ِٓي كَٗٔخ كخٗيكغ رلَهظ‪ٗ ٚ‬ل‪ ٞ‬حُٔؼٌَٔ‬
‫حُِٔي) ‪.‬‬ ‫‪٠ٓ -‬خى " حألٓق " ‪( :‬حُلَف ‪ -‬حألَٓ ‪-‬‬ ‫حإلٓالٓ‪ًٝ ٢‬خٕ حألٓ‪ َ٤‬كوَ حُي‪ ٖ٣‬حُوخثي حُؼخّ‬
‫‪٣ - 3‬ئى‪ٜٗ ١‬ق ٓخ ػِ‪ ٖٓ ٚ٤‬حُلي‪٣‬ش (أٍرؼٔخثش‬ ‫حُٔؼخىس ‪ -‬حُظلخإٍ) ‪.‬‬ ‫ك‪٘٤‬جٌ ك‪ ٢‬حُلٔخّ كوَؽ ٓي‪ٗٞٛ‬خ ً ‪ًٍٝ‬ذ كَٓ‪ٚ‬‬
‫أُق ى‪٘٣‬خٍ) ‪.‬‬ ‫(د) ‪ -‬ػالّ طيٍ حُؼزخٍس حُٔخروش ٖٓ ‪ٛ‬لخص حُِٔي‬ ‫‪ٓ ْ٤ُٝ‬ؼ‪ ٚ‬ؿ‪ َ٤‬رؼ‪ٔٓ ٞ‬خُ‪ ٌٚ٤‬كِو‪ ٚ٤‬حٌُِ٘ي ىحٍط‪ٞ‬ح‬
‫حُل‪ 10 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 1998 ٍٝ‬‬ ‫حُ‪ٜ‬خُق ؟ ‪ٓٝ‬خ ‪٤ٛٝ‬ظ‪ ٚ‬اُ‪ُٝ ٠‬ؿظ‪ٗ ٚ‬ـَس حُيٍ‬ ‫‪ٝ‬كَهظ‪ ٚ‬كلَ ٖٓ ًخٕ ٓؼ‪ ٖٓ ٚ‬حُٔٔخُ‪٤‬ي كؼزض ‪ٝ‬كي‪ٙ‬‬
‫" كظَر‪ٜ‬ض حٌُِٔش كظ‪ٍ ٠‬أص رؼ‪ٜ٘٤‬خ ‪ٛ‬يم‬ ‫‪ٍٝ‬ؿخُ‪ ٚ‬ػ٘يٓخ ىٗخ أؿِ‪ٚ‬؟‬ ‫‪٣‬وخطِ‪ ْٜ‬ك‪َٜ‬ع ؿٔخػش ٓ٘‪ ْٜ‬كظ‪ ٠‬حؿظٔؼ‪ٞ‬ح ػِ‪ٚ٤‬‬
‫حُ‪ٗٞ‬خ‪٣‬ش ‪ ،‬كؼخهزض ؿخٍ‪٣‬ظ‪ٜ‬خ ػِ‪ٓ ٠‬خ ‪٘ٛ‬ؼض ‪،‬‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬ػَِ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪ : ٢‬ىه‪ ٍٞ‬حُلَٗؾ ىٓ‪٤‬خ‪، ١‬‬ ‫‪ٝ‬حػظ‪ٍٞ‬ط‪( ٚ‬طزخىُظ‪ )ٚ‬حُٔ‪ٞ٤‬ف ٖٓ ًَ ؿخٗذ ‪ٓٝ‬خ إٔ‬
‫‪ٝ‬ط‪ٞ‬ػيط‪ٜ‬خ رؤٕ طَكغ أَٓ‪ٛ‬خ اُ‪ ٠‬حُِٔطخٕ اًح ‪٢ٛ‬‬ ‫‪ٝ‬حالٓظ‪٤‬الء ػِ‪ٜ٤‬خ ري‪ٓ ٕٝ‬وخ‪ٓٝ‬ش ‪.‬‬ ‫ػِْ حُلَٗؾ رٔوظَ حألٓ‪ َ٤‬كوَ حُي‪ ٖ٣‬كظ‪ ٠‬حٗظؼ٘ض‬
‫ػخىص ُٔخ ُٗ‪٤ٜ‬ض ػ٘‪ ، ٚ‬كِْ ط ُـذ حُٔظِ‪ٓٞ‬ش رـ‪َ٤‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫ٗل‪ٝ ْٜٓٞ‬حٗظَ٘ ؿ٘‪ٞ‬ى حٌُِ٘ي ىحٍط‪ٞ‬ح ك‪ ٢‬أُهش‬
‫ىٓ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ٌٓٝ ،‬ظض ػِ‪ٜ٠٠ٓ ٠‬خ ‪ ُْٝ ،‬طٔظطغ إٔ‬ ‫َٓحىف (حال‪ٟ‬طالع) ‪ :‬حُ٘‪. ٜٝٞ‬‬ ‫(أ) ‪-‬‬ ‫حُٔ٘‪ٍٜٞ‬س ك‪٤‬غ أٓطَ‪ ْٛ‬حٌُٔخٕ ‪ٝ‬حرال ً ٖٓ‬
‫طيُ‪ ٢‬رلـظ‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬كذ حرٖ ػٔظ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬أُ‪٤‬ق ‪ٛ‬زخ‪ٛ‬خ "‬ ‫‪ -‬ؿٔغ (حُوطذ) ‪ :‬حُوط‪ٞ‬د ‪.‬‬ ‫حُلـخٍس ‪ٝ‬حُٔ‪ٜ‬خّ ‪.‬‬
‫(أ) ‪ -‬طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حأله‪ٞ‬حّ‪:‬‬ ‫‪٠ٓ -‬خى (حألٓق) ‪ :‬حُلَف ‪.‬‬ ‫ّ‪ٓ : 22‬خ حُي‪ ٍٝ‬حٌُ‪ ١‬هخّ ر‪ ٖٓ ًَ ٚ‬هطِ‬
‫‪َٓ -‬حىف " طَر‪ٜ‬ض " ‪( :‬حهظزؤص – الكظض –‬ ‫(د) ‪ٓ -‬خ طيٍ ػِ‪ ٚ٤‬حُؼزخٍس ٖٓ ‪ٛ‬لخص حُِٔي‬ ‫‪ٝ‬ر‪٤‬زَّ ػوذ ىه‪ ٍٞ‬حُ ٌِ٘ي ىحٍط‪ٞ‬ح حُٔ٘‪ٍٜٞ‬س ؟‬
‫حٗظظَص – ‪ٝ‬هلض)‬ ‫حُ‪ٜ‬خُق ‪ :‬حُ‪٤٘١ٞ‬ش ‪ٝ ،‬كذ حُظ‪٠‬ل‪٤‬ش ك‪ٓ ٢‬ز‪َ٤‬‬ ‫ؿـ ‪ُ :‬وي حهظلْ حٌُِ٘ي ‪ٍٝ‬ؿخُ‪ٓ ٚ‬ؼٌَٔ حُِٔٔٔ‪ٖ٤‬‬
‫‪٠ٓ -‬خى " ٓ‪ٜ٠٠‬خ " ‪ٍ( :‬حكظ‪ٜ‬خ – ‪ٛ‬ي‪ٝ‬ث‪ٜ‬خ –‬ ‫حُ‪. ٖ١ٞ‬‬ ‫ٔيس حُوخٍؿ‪٤‬ش (رخد) ُو‪ َٜ‬حُِٔطخٕ‬ ‫كظ‪ َٛٝ ٠‬حُ ُ‬
‫ٗلخث‪ٜ‬خ – ٓؼخىط‪ٜ‬خ) ‪.‬‬ ‫أ‪ ٠ٛٝ‬حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق ُ‪ٝ‬ؿظ‪ٗ ٚ‬ـَس حُيٍ ‪ٍٝ‬ؿخُ‪ٚ‬‬ ‫كؤهٌ ٍؿخٍ حُلَّ ك‪ ٢‬ىكخػ‪ ْٜ‬ػْ حٓظـخػ‪ٞ‬ح‬
‫‪ -‬ؿٔغ " أُ‪٤‬ق " ‪( :‬أالُق – أُلخء – أ‪ٝ‬حُق ‪-‬‬ ‫رؤٕ ‪ٌ٣‬ظٔ‪ٞ‬ح ٓ‪ٞ‬ط‪ ٚ‬اًح ٓخص ُجال ط‪٠‬طَد هِ‪ٞ‬د‬ ‫رؤَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي حُ‪ٜ‬خُل‪٤‬ش كوخٓ‪ٞ‬ح اُ‪ ٠‬أِٓلظ‪ْٜ‬‬
‫أُُ‪ٞ‬ف)‬ ‫حُِٔٔٔ‪ٝ ٖ٤‬طٌ‪ٛ‬ذ ٍ‪٣‬ل‪. ْٜ‬‬ ‫‪ًٍٝ‬ز‪ٞ‬ح ه‪ٓ ُْٜٞ٤‬ظـ‪ ٖ٤ٜ‬اُ‪ٜٓ ٠‬يٍ حُ‪ٜٞ‬ص كبًح‬
‫(د) ‪ُٔ -‬خًح ػخطزض حٌُِٔش ؿخٍ‪٣‬ظ‪ٜ‬خ "ؿِ٘خٍ" ؟‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬ىه‪ ٍٞ‬حُلَٗؾ ىٓ‪٤‬خ‪ٝ ١‬حالٓظ‪٤‬الء ػِ‪ٜ٤‬خ‬ ‫ٗٔخء حُو‪ َٜ‬هي ٍكؼٖ أ‪ٞٛ‬حط‪ ٖٜ‬رخُ‪٤ٜ‬خف ‪ٝ‬حُؼ‪َ٣ٞ‬‬
‫(ؿـ) ‪٤ً -‬ق حٓظطخػض حٌُِٔش إٔ ط ُلَم ر‪ٖ٤‬‬ ‫ى‪ٓ ٕٝ‬وخ‪ٓٝ‬ش ؛ ألٕ حألٓ‪ َ٤‬كوَ حُي‪ٓ ٖ٣‬لذ‬ ‫(ٍكْغ حُ‪ٜٞ‬ص رخُزٌخء ‪ٝ‬حُ‪َٜ‬حم) ‪ًٝ‬خٕ ‪ ْٛ‬هطِ إٔ‬
‫حُلز‪٤‬ز‪ ٖ٤‬؟‬ ‫حُؼٔخًَ ُ‪٤‬ال ً ٖٓ ىٓ‪٤‬خ‪ ١‬كخٍطخع أ‪ِٜٛ‬خ ‪ ،‬كظًَ‪ٞ‬ح‬ ‫‪٘٣‬خؿَ حٌُِ٘ي ‪٠٣ٝ‬خٍر‪ ٚ‬رخُٔ‪٤‬ق ك‪٤ٜ٤‬ؾ حٌُِ٘ي‬
‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫ى‪٣‬خٍ‪ ْٛ‬كخٍ‪ ٖ٣‬اُ‪ ٠‬أٗٔ‪ ٕٞ‬رٖٔ ٓؼ‪ ٖٓ ْٜ‬حأل‪١‬لخٍ‬ ‫‪٣ٝ‬لخ‪ ٍٝ‬إٔ ‪َ٠٣‬د هطِ حُ‪َ٠‬رش حُوخ‪٤ٟ‬ش ك‪٤‬لَ‬
‫(أ) ‪َٓ -‬حىف " طَر‪ٜ‬ض " ‪ :‬حٗظظَص ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬حُ٘ٔخء ‪ ،‬كظ‪٣ ُْ ٠‬زن رخُٔي‪٘٣‬ش أكي ‪.‬‬ ‫ػ٘‪ ٚ‬هطِ كظ‪ٌ٣ ٠‬خى حٌُِ٘ي ‪٣‬وغ ػٖ كَٓ‪ٌٖ٣ ُْٝ ٚ‬‬
‫‪٠ٓ -‬خى " ٓ‪ٜ٠٠‬خ " ‪ٍ :‬حكظ‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫حُل‪ 10 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 1997 ٍٝ‬‬ ‫أكي ٖٓ ؿ‪ ٖ٤‬حٌُِ٘ي ُ‪٤‬ـَٔ ػِ‪ٔٓ ٠‬خػيس حٌُِ٘ي‬
‫‪ -‬ؿٔغ " أُ‪٤‬ق " ‪ :‬أُلخء ‪.‬‬ ‫" ‪ٝ‬هلن حُؼِْ حُٔ‪ ١َٜ‬ػِ‪ ٠‬أٓ‪ٞ‬حٍ ىٓ‪٤‬خ‪، ١‬‬ ‫‪ٟ‬ي ٓزخٍُس هطِ كظ‪ ٠‬ال طٌ‪ ٕٞ‬ا‪ٛ‬خٗش ُوخثي‪ْٛ‬‬
‫(د) ‪ -‬ػخطزض حٌُِٔش ؿخٍ‪٣‬ظ‪ٜ‬خ ؿِ٘خٍ ػِ‪ُ ٠‬وخث‪ٜ‬خ‬ ‫‪ٝ‬ػخىص ًِٔش حُظ‪ٞ‬ك‪٤‬ي طَٕ ػِ‪ٓ ٠‬آًٗ‪ٜ‬خ ‪ٜٗٝ ،‬خىس‬ ‫كظًَ‪ٔٛٞ‬خ كظ‪ٓ ٠‬جْ حُ ٌِ٘ي ٓ٘خُُش هطِ كظوِ‪ ٠‬ػ٘‪ٚ‬‬
‫َٓح ً رِٔٔ‪ٞ‬ى حألٓ‪ َ٤‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي رؼي إٔ ‪٠ٗٝ‬‬ ‫حُلن طـِـَ ك‪ ٢‬ك‪٠‬خث‪ٜ‬خ ‪ٝ ،‬أكَؽ ػٖ حُِٔي‬ ‫‪ٝ‬حطـ‪ ٚ‬ؿ‪ٜ‬ش حُٔيس ك‪ٞ‬ؿي ر‪٤‬زَّ كؤ‪ ٟٞٛ‬ػِ‪ٚ٤‬‬
‫ر‪ٜ‬خ حُ‪ٞ‬حٗ‪ ٢‬ػ٘ي ٗـَس حُيٍ ‪.‬‬ ‫حألٓ‪ َ٤‬رؼيٓخ كي‪ٗ ٟ‬لٔ‪ ٚ‬رؤٍرؼٔخثش أُق ى‪٘٣‬خٍ"‪.‬‬ ‫ر‪َ٠‬رش ًخىص طلِن ٍأٓ‪٣ ُْ ُٞ ٚ‬ظو‪ٜ‬خ ر‪٤‬زَّ‬
‫(ؿـ) ‪ -‬حٓظطخػض حٌُِٔش إٔ طلَم ر‪ ٖ٤‬حُلز‪٤‬ز‪، ٖ٤‬‬ ‫(أ) ‪ -‬طو‪ َ٤‬أىم اؿخرش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حأله‪ٞ‬حّ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪٢‬‬ ‫رٔ‪٤‬ل‪ ٚ‬كخٌَٗٔ ٓ‪٤‬ق ر‪٤‬زَّ ‪ٍٝ‬كغ حٌُِ٘ي ‪ٚ٘٤ٔ٣‬‬
‫ربٍٓخُ‪ٜ‬خ اُ‪ ٠‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي رٔخ ًخٕ ٖٓ ِٓٔ‪، ًٚٞ‬‬ ‫‪( -‬هلن حُؼِْ) َٓحىف " هلن " ‪( :‬ظ‪– َٜ‬‬ ‫ُ‪َ٠٤‬ر‪ ٚ‬حُؼخٗ‪٤‬ش ‪ ٌُٖٝ‬هطِ ػخؿِ‪ ٚ‬ر‪َ٠‬رش ك‪ِٜ‬ض‬
‫‪ٝ‬أ‪ٛٝ‬ظ‪ ٚ‬رؤٕ ‪٣‬ظوٌ ٍٓ‪ٞ‬ال ً ؿ‪ َٙ٤‬اُ‪ ٠‬حُوِؼش كلظخ ً‬ ‫طلَى – ‪ٟٝ‬ق) ‪.‬‬ ‫‪ ٚ٘٤ٔ٣‬ػٖ ٓخػي‪ ٙ‬ػْ ‪١‬ؼ٘‪ ٚ‬رخُلَرش ك‪٣َٛ ٟٜٞ‬ؼخ ً‬
‫ُلَٓش حُِٔطخٕ حُـ‪ٝ ٍٞ٤‬حٍطوخء ُـ‪٠‬ز‪. ٚ‬‬ ‫‪ًِٔ( -‬ش حُظ‪ٞ‬ك‪٤‬ي طَٕ ) ٓ‪٠‬خى " طَٕ" ‪:‬‬ ‫‪ٝ‬أػَٔ حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬ك‪ ٢‬حألػيحء حُوظَ ‪ٌ٣ ْٛٝ‬زَ‪ٕٝ‬‬
‫حُل‪ 10 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2001 ٢‬‬ ‫(ط٘خؿ‪ – ٢‬ط‪ – ّٞٓٞ‬ط‪. )ْٜٔ‬‬ ‫ُٔ‪َٜ‬ع ٍأّ حُ‪٠‬الٍ ‪.‬‬
‫"‪ٝ ...‬هيّ حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي رؼي إٔ ‪ ٟٞ١‬حُٔ‪ٍٜٞ‬‬ ‫(د) ‪٤ً -‬ق طٔض ‪ٔ٣ِٛ‬ش ُ‪ ْ٣ٞ‬حُظخٓغ ِٓي كَٗٔخ‬ ‫ّ‪٤ً : 23‬ق أَٓ ُ‪ ْ٣ٞ‬حُظخٓغ ِٓي كَٗٔخ ؟‬
‫‪ٝ ،‬ؿخد حُولخُ ‪٤ُ ،‬وِق أرخ‪ ٙ‬حُِٔطخٕ حُ‪ٜ‬خُق ‪،‬‬ ‫ػِ‪ ٠‬أ‪٣‬ي‪ ١‬حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬؟‬ ‫ؿـ ‪ِٓ َٛٝ :‬ي كَٗٔخ اُ‪ ٠‬حُٔ‪٤‬يحٕ رؼي إٔ ٗخّ‬
‫كلَف حُ٘خّ ‪ٝ‬ه‪٣ٞ‬ض ٗ‪ًٞ‬ش حُِٔٔٔ‪ًٝ ، ٖ٤‬خٗض‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬ر‪ٓ ٖ٤‬خ حٗظ‪ٜ‬ض اُ‪ٓ ٚ٤‬لخ‪ٟٝ‬خص حُٔ٘ي‪ٝ‬د‬ ‫أه‪ٓٞٗ ٙٞ‬ظ‪ ٚ‬حألري‪٣‬ش رٔخػش كلخ‪ ٍٝ‬حالٓظ‪٤‬الء ػِ‪٠‬‬
‫حُٔ‪َ٤‬س طَى ُِلَٗؾ ٖٓ ٓؼٌَٔ‪ ْٛ‬ريٓ‪٤‬خ‪ ١‬ك‪ ٢‬رلَ‬ ‫حُٔ‪ٓ ١َٜ‬غ حُؼخ‪ َٛ‬حُلَٗٔ‪ ٢‬حُٔؼظوَ ‪.‬‬ ‫طَ ؿي‪ِ٣‬ش حٌُ‪ٜٗ ١‬ز‪ٞ‬ح ػِ‪ٓ ٚ٤‬ـخٗ‪٤‬و‪ٝ ْٜ‬ؿٔؼ‪ٞ‬ح ك‪ٚ٤‬‬
‫حُ٘‪ َ٤‬ك‪ ْٜٔ‬حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬ػِ‪ ٠‬إٔ ‪٣‬وطؼ‪ٛٞ‬خ ‪،‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫أِٓلظ‪ ٌُٖٝ ْٜ‬حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬ؿٔؼ‪ٞ‬ح ‪ٛ‬ل‪ٞ‬ك‪ٝ ْٜ‬كِٔ‪ٞ‬ح‬
‫ك‪٤‬و‪ٞ٠‬ح رٌُي ػِ‪ ، ْٜ٤‬ك‪ٜ٘‬ؼ‪ٞ‬ح ٓل٘خ ؿي‪٣‬يس ‪،‬‬ ‫(أ) ‪َٓ -‬حىف " طولن " ‪ :‬طلَى ‪- .‬‬ ‫كِٔش ‪ٝ‬حكيس ِٓهض ‪ٛ‬ل‪ٞ‬ف حألػيحء كخٗ‪ِٜٞٓ‬ح ‪ٓٝ‬خ‬
‫‪ٝ‬كِٔ‪ٛٞ‬خ ػِ‪ ٠‬حُـٔخٍ اُ‪ ٠‬رلَ حُٔلِش"‪.‬‬ ‫ٓ‪٠‬خى " طَٕ " ‪ :‬ط‪. ْٜٔ‬‬ ‫ًخٕ ُ‪٤‬ؼ‪٣( ْٜٜٔ‬لٔ‪ ٖٓ )ْٜ٤‬أ‪٣‬ي‪ ١‬حُِٔٔٔ‪ُْ ُٞ ٖ٤‬‬
‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ُٔ‪٤‬خم حُلوَس طو‪ َ٤‬حإلؿخرش‬ ‫(د) ‪ -‬طٔض ‪ٔ٣ِٛ‬ش ُ‪ ْ٣ٞ‬حُظخٓغ ِٓي كَٗٔخ ػِ‪٠‬‬ ‫‪٣‬لـِ حُِ‪ َ٤‬ر‪ ٖ٤‬حُلَ‪٣‬و‪ٝ ٖ٤‬هيّ حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي‬
‫حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ُٔ ٖ٤ٓٞ‬خ ‪: ٢ِ٣‬‬ ‫أ‪٣‬ي‪ ١‬حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬رؤَٓ‪: ٖ٣‬‬ ‫كلَف حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬ر‪ٝ ٚ‬ه‪٣ٞ‬ض ٗ‪ًٞ‬ظ‪ًٝ ْٜ‬خٗض حُٔ‪َ٤‬س‬
‫‪" -‬حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي " ‪( : ٞٛ‬ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪- ٙ‬‬ ‫‪ٓ - 1‬لخ‪ُٝ‬ش ُ‪ ْ٣ٞ‬حُظخٓغ حالٓظ‪٤‬الء ػِ‪ ٠‬طَ‬ ‫(ٓ‪ٞ‬حى حُظٔ‪ )ٖ٣ٞ‬طَى ُِلَٗؾ ٖٓ ٓؼٌَٔ‪ ْٛ‬ريٓ‪٤‬خ‪١‬‬
‫حُِٔي حُٔظلَ ‪ -‬حُِٔي حُٔؼِ ‪ -‬حُِٔي حُٔـ‪٤‬غ)‪.‬‬ ‫ؿي‪ِ٣‬ش حٌُ‪ٜٗ ١‬ذ حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬ػِ‪ٓ ٚ٤‬ـخٗ‪٤‬و‪ْٜ‬‬ ‫كوطؼ‪ٜ‬خ حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬ػ٘‪ٝ ْٜ‬ك‪ َٛٞ‬حألػيحء كظ‪٠‬‬
‫‪ًٞٗ" -‬ش حُِٔٔٔ‪َ٣ " ٖ٤‬حى ر‪ٜ‬خ ‪( :‬أى‪ٝ‬حص‬ ‫‪ٝ‬أرَحؿ‪ ٝ ْٜ‬ؿٔؼ‪ٞ‬ح ك‪ ٚ٤‬ه‪ٞ‬حط‪ ٝ ْٜ‬ػيى‪ٌُٖٝ ْٛ‬‬ ‫‪ٟ‬خهض أٗلٔ‪ ْٜ‬كؤكَه‪ٞ‬ح َٓحًز‪ٝ ْٜ‬هَر‪ٞ‬ح ر‪ٞ٤‬ط‪ْٜ‬‬
‫هظخُ‪ً - ْٜ‬ؼَس أػيحى‪ٍٝ - ْٛ‬ك‪ ْٜ‬حُٔؼ٘‪٣ٞ‬ش ‪ -‬ه‪ٞ‬ط‪ْٜ‬‬ ‫حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬حٓظ‪٤‬وظ‪ٞ‬ح ٖٓ ٓزخط‪ٝ ْٜ‬حٗظز‪ٜٞ‬ح ٖٓ‬ ‫رؤ‪٣‬ي‪ٝ ْٜ٣‬أ‪٣‬ي‪ ١‬حُٔئٓ٘‪ٍٝ ٖ٤‬كِ‪ٞ‬ح ؿٔ‪٤‬ؼخ ً ‪ٝ‬حُظـؤ‬
‫‪ٝ‬رؤٓ‪.)ْٜ‬‬ ‫ؿلِظ‪ٝ ْٜ‬ؿِض حُلٔ‪٤‬ش كٔ‪٤‬ش حإلٓالّ ك‪ ٢‬هِ‪ٞ‬ر‪ْٜ‬‬ ‫ٌِٓ‪ ْٜ‬حُوخَٓ اُ‪ ٠‬طَ حُٔ٘‪٤‬ش ‪ٝ‬هخٍ ٓآ‪ ١ٝ‬اُ‪ ٠‬ؿزَ‬
‫‪ٞ٘١ٝٝ‬ح (‪٤ٛ‬ج‪ٞ‬ح ‪ٝ‬أػي‪ٝ‬ح) أٗلٔ‪ ْٜ‬ػِ‪ ٠‬رٌٍ‬ ‫‪٣‬ؼ‪٣( ٢ٜ٘ٔ‬لٔ‪ ٖٓ)٢٘٤‬حُٔ‪ٞ‬ص هخٍ حُِٔٔٔ‪": ٕٞ‬‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(5‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫حُزلَ‪ ٖ٣‬كِٔخ ؿخءص َٓحًذ حُلَٗؾ هَؿض ٓلٖ‬ ‫اُ‪ٛ ٢‬ي‪٣‬ن ‪٣‬وزَ‪ ٙ‬رلز‪٘٣ٝ ، ٚ‬خًٍ‪ ٚ‬كَك‪، ٚ‬‬ ‫(د) ‪ً -‬خٕ ُوي‪ ّٝ‬حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي أػَ ك‪ٗ ٢‬ل‪ّٞ‬‬
‫حُِٔٔٔ‪ُٜ ٖ٤‬خ ٖٓ ٌٓخٓ٘‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ه‪٠‬ض ػِ‪ٜ٤‬خ ‪.‬‬ ‫‪٣ٝ‬لَٔ ػ٘‪ ٚ‬رؼ‪ ٚٔٛ ٞ‬كٌ‪ٛ‬ذ اُ‪ٛ ٢‬ي‪٣‬و‪ ٚ‬ر‪٤‬زَّ‬ ‫حُ٘خّ ‪ ،‬أى‪ ٟ‬اُ‪ٞٓ ٠‬حؿ‪ٜ‬ظ‪ ْٜ‬حُـَ‪٣‬جش ألػيحث‪.ْٜ‬‬
‫(ؿـ) ‪ٞٓ -‬هق حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي ٖٓ ٓٔخُ‪٤‬ي أر‪ ٚ٤‬أٗ‪ٚ‬‬ ‫‪ -‬أٓخ ر‪٤‬زَّ كوي أهزَ‪ ٙ‬هطِ رؤٗ‪ ٚ‬ػؼَ ػِ‪ ٠‬كز‪٤‬زظ‪ٚ‬‬ ‫‪ٟٝ‬ق ًُي‪.‬‬
‫أرؼي‪ ْٛ‬ػٖ حُلٌْ ‪ ٠ُٝٝ‬كخٗ‪٤‬ظ‪ ٚ‬حٌُ‪ ٖ٣‬ؿخء‪ٝ‬ح ٓؼ‪ٚ‬‬ ‫ؿِ٘خٍ ك‪ ٢‬ه‪ َٜ‬حُِٔطخٕ ٖٓ ٓو‪ٍٜٞ‬س حٌُِٔش‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬ػَِ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪: ٢‬‬
‫ٖٓ حُ٘خّ ‪ٝ‬حكظـذ ػٖ حُ٘خّ ‪ٝ‬ؿَم ك‪ٌِٓ ٢‬حط‪.ٚ‬‬ ‫ٗـَس حُيٍ ‪ٝ‬ه‪ ٚ‬ػِ‪٤ً ٚ٤‬ق طْ ًُي ‪ 0‬كِْ ‪٣‬ـي‬ ‫‪ - 1‬طويّ " هطِ " ُٔزخٍُس " حٌُِ٘يىحٍط‪ٞ‬ح" ‪.‬‬
‫أٓخ ٓ‪ٞ‬هل‪ٗ ٖٓ ٚ‬ـَس حُيٍ كوي كخ‪ِٓ ٍٝ‬ذ أٓ‪ٞ‬حُ‪ٜ‬خ‬ ‫ػ٘ي‪َ١ ٙ‬رخ ً ُ‪ٌٜ‬ح حُوزَ ‪ً ،‬ؤٕ ُٔخٕ كخُ‪٣ ٚ‬و‪" : ٍٞ‬‬ ‫‪ً - 2‬ظٔخٕ هزَ ‪ٝ‬كخس " حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق " ‪.‬‬
‫‪ٓٝ‬ـ‪َٛٞ‬حط‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ؿَى‪ٛ‬خ ٖٓ ِٓطظ‪ٜ‬خ ‪ٛٝ‬يى‪ٛ‬خ رخُوظَ ‪.‬‬ ‫أ‪٢ٗ ١‬ء ك‪ٌٛ ٢‬ح ؟ ‪ٓٝ‬خًح ‪٣‬ؼ٘‪٤‬ي إٔ طَ‪ ٟ‬ؿخٍ‪٣‬ش‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬
‫‪٣ٝ‬يٍ ًُي ػِ‪ ٠‬أٗ‪ً ٚ‬خٕ ٓٔظ‪ٜ‬ظَح ً ‪ٗٝ‬خًَح ً ُِـٔ‪.. َ٤‬‬ ‫طَٓ‪ُ ٢‬ي ر‪ٍٞ‬ىس ٖٓ َٗكش ػخُ‪٤‬ش ك‪ ٢‬ه‪َٜ‬‬ ‫(أ) ‪ " -‬حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي " ‪ : ٞٛ‬ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪. ٙ‬‬
‫(‪٣‬ـ‪ُِ ُٞ‬طخُذ إٔ ‪٣‬ؼزَ رؤِٓ‪ٞ‬ر‪ٝ ٚ‬طوزَ اؿخرظ‪ٚ‬‬ ‫حُِٔطخٕ ‪ ،‬ال ٓز‪ َ٤‬اُ‪ ٠‬حُ‪ ٍٞٛٞ‬اُ‪ٜ٤‬خ ؟ " ‪ٝ‬أهٌ‬ ‫‪ًٞٗ " -‬ش حُِٔٔٔ‪َ٣ " ٖ٤‬حى ر‪ٜ‬خ ‪ :‬ه‪ٞ‬ط‪ْٜ‬‬
‫ٓخىحّ ‪٣‬ظلن ٓغ حُٔؼ٘‪ ٠‬حُٔو‪ٜٞ‬ى)‬ ‫‪َٜ٣‬ك‪ ٚ‬ػٖ ًُي ‪٣ٝ ،‬و‪ٞ‬ك‪ ٖٓ ٚ‬حُظؼَ‪ُ ٝ‬ـ‪ٞ‬حٍ‪١‬‬ ‫‪ٝ‬رؤٓ‪. ْٜ‬‬
‫حُل‪ 10 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 2012 ٍٝ‬‬ ‫حُِٔطخٕ ‪ٝ‬ؿؼَ ‪ٔ٣‬ل‪ٍ ٚ‬أ‪ ٚ٣‬ك‪ٗ ٢‬يس حُظؼِن رـخٍ‪٣‬ش‬ ‫(د) ‪ -‬أػَ هي‪ ّٝ‬حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي ك‪ٗ ٢‬ل‪ ّٞ‬حُ٘خّ‬
‫" طَ‪ٓ ٟ‬خًح ًخٕ ٗؼ‪ ٍٞ‬هطِ ك‪ ٖ٤‬ك‪ َٜ‬حًَُذ‬ ‫‪ٝ‬حكيس ٓؼِ‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬حُ٘ٔخء ًؼ‪. َ٤‬‬ ‫‪ :‬كَف حُ٘خّ ‪ٝ ،‬ه‪٣ٞ‬ض ٗ‪ًٞ‬ش حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬روي‪ّٝ‬‬
‫حُِٔطخٗ‪٣ َٜٓ ٖٓ ٢‬ئّ رلز‪٤‬زظ‪ ٚ‬حُزِي حٌُ‪١‬‬ ‫(ؿـ) ‪-‬‬ ‫ِٓطخٗ‪ ْٜ‬حُـي‪٣‬ي ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ ، ٙ‬كوي ط٘ـؼ‪ٞ‬ح ػِ‪٠‬‬
‫حٍط‪٠‬ؼخ ر‪ ٚ‬أكخ‪٣ٝ‬ن حُٔؼخىس ٓؼخ ً ك‪ ٢‬ه‪٘٣ َٜ‬خ‪ٝ‬ف‬ ‫‪ - 1‬حٗظخم هطِ إٔ ‪٤ٗ َٟ٣‬و‪ ٚ‬؛ ُ‪٤‬زؼ‪ٓ ٚ‬خ ك‪ ٢‬هِز‪ٚ‬‬ ‫هطغ حُطؼخّ ‪ٝ‬حُٔئٕ ػٖ حُلَٗؾ ‪ًُٝ ،‬ي رؤٕ‬
‫ه‪٤ٓ َٜ‬ي‪ ٙ‬حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬؟ طَ‪ َٔ٣ َٛ ٟ‬حًَُذ ر‪ٌٜ‬ح‬ ‫‪ٔ٣ٝ ،‬ظَٗي ر٘‪٤ٜ‬لظ‪ ، ٚ‬كِحٍ‪َٓ ٙ‬ح ػِ‪ ٠‬حَُؿْ ٖٓ‬ ‫‪٘ٛ‬ؼ‪ٞ‬ح ٓل٘خ ؿي‪٣‬يس ‪ ،‬كِٔ‪ٛٞ‬خ ٓل‪ِٜ‬ش ػِ‪ ٠‬حُـٔخٍ‬
‫حُو‪ َٜ‬؟ ‪ َٛٝ‬طًٌَ‪ ٙ‬ؿِ٘خٍ كظظطِغ اُ‪ٓ ٖٓ ٚ٤‬ـق‬ ‫أَٓ أٓظخً‪ ٙ‬أ‪٣‬زي رؼيّ ُ‪٣‬خٍس ٗ‪٤‬و‪ ، ٚ‬كلَف ر‪ٚ‬‬ ‫اُ‪ ٠‬رلَ حُٔلِش ‪ ،‬كؤُو‪ٛٞ‬خ ك‪ٗٝ ، ٚ٤‬ل٘‪ٛٞ‬خ‬
‫‪ٞٛ‬ىؿ‪ٜ‬خ رؼ‪ ٖ٤٘٤‬ىحٓؼظ‪.. ٖ٤‬‬ ‫حُ٘‪٤‬ن ‪ٜٗٝ ،‬ل‪ ٚ‬أال ‪٣‬ؼ‪ٞ‬ى اُ‪ُ ٚ٤‬جال ‪٣‬ظـ‪ َ٤‬ػِ‪ٚ٤‬‬ ‫رخُٔوخطِش ‪ً٘ٔٝ ،‬ض ػ٘ي ٓـٔغ حُزلَ‪ٝ ، ٖ٣‬كخؿؤص‬
‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ‬ ‫(‪٘٣‬وِذ) أٓظخً‪ ٙ‬اًح رِـ‪ ٚ‬أٗ‪٣ ٚ‬وخُق أَٓ‪ٝٝ ، ٙ‬ػي‪ٙ‬‬ ‫َٓحًذ حُلَٗؾ ‪ٝ ،‬أهٌط‪ٜ‬خ أهٌح ‪ٝ‬ر‪٤‬ال ‪ٝ ،‬ؿ٘ٔ‪ٞ‬ح‬
‫طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪:ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫رؤٗ‪٤ٓ ٚ‬يػ‪ ٞ‬هللا ُ‪ ٚ‬ك‪ٝ . َٙٓ ٢‬أ‪ٛٝ‬خ‪ ٙ‬رخُ‪ٜ‬زَ‬ ‫ٓل٘خ ًؼ‪َ٤‬س ٓ٘ل‪ٗٞ‬ش رخألٍُحم ‪ٝ ،‬حأله‪ٞ‬حص ‪ٝ‬هظِ‪ٞ‬ح‬
‫‪ٓ - 1‬ؼ٘‪ٓ " ٠‬ـق " ‪ٓ( :‬ظَ ‪ -‬ػ‪ٞ‬د ‪ٛ -‬لٖ)‬ ‫ػِ‪ٓ ٠‬خ حرظِ‪ ٢‬ر‪ ٚ‬كظ‪٣ ٠‬ـؼَ هللا ُ‪ٓ ٚ‬وَؿخ ً ‪.‬‬ ‫ٖٓ حُؼي‪ ٝ‬أًؼَ ٖٓ أُق ‪.‬‬
‫‪٠ٓ - 2‬خى " ك‪( : " َٜ‬حٗوطغ ‪ -‬حٗيكغ ‪ -‬أهخّ)‬ ‫ك‪٤‬ـٔغ ِٗٔ‪ ٚ‬رلز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ػِ‪ٓ ٠‬خ ‪٣‬لز‪ ٚ‬هللا ‪َٟ٣ٝ‬خ‪. ٙ‬‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬حُظؼِ‪: َ٤‬‬
‫‪ " - 3‬حُزِي حٌُ‪ ١‬حٍط‪٠‬ؼخ ر‪ ٚ‬أكخ‪٣ٝ‬ن حُٔؼخىس "‬ ‫‪ - 2‬ػخطزض ٗـَس حُيٍ ؿخٍ‪٣‬ظ‪ٜ‬خ ػِ‪ٓ ٠‬خ ‪٘ٛ‬ؼض‬ ‫‪ - 1‬ؿؼَ هطِ ًَ ‪ٔٛ‬ش ٓ٘خؿِش حٌُ٘يىحٍط‪ٞ‬ح ‪،‬‬
‫‪ٌٛ‬ح حُظؼز‪٣ َ٤‬يٍ ػِ‪( : ٠‬حُظؼِن ر‪ٌٜ‬ح حُزِي ‪-‬‬ ‫‪ٝ‬ط‪ٞ‬ػيط‪ٜ‬خ رؤٕ طَكغ أَٓ‪ٛ‬خ اُ‪ ٠‬حُِٔطخٕ اًح ‪٢ٛ‬‬ ‫‪٠ٓٝ‬خٍرظ‪ ٚ‬رخُٔ‪٤‬ق كظ‪٤ٜ٣ ٠‬ؾ ‪٣ٝ ،‬لَٔ ػِ‪ ٚ٤‬؛‬
‫حَُٔ‪ ٍٝ‬ر‪ٌٜ‬ح حُزِي ‪ -‬حُؼ‪ٞ‬ىس اُ‪ٌٛ ٠‬ح حُزِي)‬ ‫ػخىص ُٔخ ٗ‪٤ٜ‬ض ػ٘‪ ، ٚ‬كِْ طـذ حُٔظِ‪ٓٞ‬ش رـ‪َ٤‬‬ ‫ُ‪َ٠٤‬ر‪ ٚ‬حُ‪َ٠‬رش حُوخ‪٤ٟ‬ش ‪ ،‬ك‪٤‬ل‪٤‬ي ػ٘‪ ٚ‬حُ٘خد ‪،‬‬
‫(د) ‪ُٔ -‬خًح ك‪ َٜ‬حًَُذ حُِٔطخٗ‪ َٜٓ ٖٓ ٢‬؟‬ ‫ىٓ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ٌٓٝ‬ظض ػِ‪ٜ٠٠ٓ ٠‬خ (أُٔ‪ٜ‬خ ‪ ،‬كِٗ‪ٜ‬خ)‬ ‫‪ٌ٣‬خى حٌُ٘ي ‪٣‬وغ ػٖ كَٓ‪ ، ٚ‬ك‪٤‬ؼ‪ٞ‬ى هطِ ُٔ٘خ‪ٗٝ‬ظ‪ ٚ‬؛‬
‫‪ٓٝ‬خ حُزِي حٌُ‪ ١‬ه‪ٜ‬ي‪ٌٛ ٙ‬ح حًَُذ ؟‬ ‫‪ٝ‬رؼؼض حٌُِٔش اُ‪ ٠‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي رٔخ ًخٕ ٖٓ‬ ‫ُ‪٤‬زؼي‪ ٙ‬ػٖ رخد حُو‪ َٜ‬حُِٔطخٗ‪٤ُ ٢‬لٔ‪ ٖٓ ٢‬ك‪، ٚ٤‬‬
‫(ؿـ) ‪ٓ -‬خ ٓ‪ٞ‬هق حُؼِ رٖ ػزي حُٔالّ ٖٓ‬ ‫ِٓٔ‪ٝ ، ًٚٞ‬أ‪ٛٝ‬ظ‪ ٚ‬رؤٕ ‪٣‬ظوٌ ٍٓ‪ٞ‬ال ؿ‪ َٙ٤‬اُ‪٠‬‬ ‫‪ٝ‬طلون ُ‪ٓ ٚ‬خ أٍحى ‪ٝ ،‬أٗوٌ ر‪٤‬زَّ ٖٓ حُوظَ ‪ًٔ ،‬خ‬
‫حُ‪٤ِٜ‬ز‪ ٖ٤٤‬حٌُ‪ ٖ٣‬أؿخٍ‪ٝ‬ح ػِ‪ ٠‬حُزالى ؟ ‪ٓٝ‬خ ٓ‪ٕٞٔ٠‬‬ ‫حُوِؼش كلظخ ُلَٓش حُِٔطخٕ حُـ‪ . ٍٞ٤‬ك‪ٜ‬يع‬ ‫أٗوٌ حُو‪ ٖٓٝ َٜ‬ك‪ ، ٚ٤‬رؼي هظَ حٌُ٘يىحٍط‪.ٞ‬‬
‫حَُٓخُش حُظ‪ ٢‬رؼغ ر‪ٜ‬خ اُ‪ ٠‬حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق ٗـْ‬ ‫(حٓظـخد) ػِ حُي‪ ٖ٣‬رؤَٓ‪ٛ‬خ ‪ٌٌٛٝ .‬ح ك‪ َ٤‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫‪ً - 2‬ظٔض ٗـَس حُيٍ هزَ ‪ٝ‬كخس حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق ؛‬
‫حُي‪ ٖ٣‬أ‪ٞ٣‬د ؟‬ ‫حُلز‪٤‬ز‪. ٖ٤‬‬ ‫ُجال ط‪٠‬طَد هِ‪ٞ‬د حُِٔٔٔ‪ٝ ٖ٤‬طٌ‪ٛ‬ذ ٍ‪٣‬ل‪، ْٜ‬‬
‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫حُل‪ 10 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 2011 ٍٝ‬‬ ‫‪ٝ‬رٌُي كخكظض ػِ‪ِٜٓ ٠‬لش حُي‪ُٝ‬ش ًٔخ كلظض‬
‫(أ) ‪ٓ - 1 -‬ؼ٘‪ٓ " ٠‬ـق " ‪ٓ :‬ظَ ‪.‬‬ ‫"‪ٝ‬هيّ حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي رؼي إٔ ‪ ٟٞ١‬حُٔ‪، ٍٜٞ‬‬ ‫َٗٔ حُِٔٔٔ‪ٝ ٖ٤‬أروض ‪٤ٛ‬زظ‪ ْٜ‬ك‪ٛ ٢‬ي‪ ٍٝ‬أػيحث‪ْٜ‬‬
‫‪٠ٓ - 2‬خى " ك‪ : " َٜ‬أهخّ ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬ؿخد حُولخٍ ُ‪٤‬وِق أرخ‪ ٙ‬حُِٔطخٕ حُ‪ٜ‬خُق كلَف‬ ‫‪ٝ‬حكَس ‪.‬‬
‫‪ " - 3 .‬حُزِي حٌُ‪ ١‬حٍط‪٠‬ؼخ ر‪ ٚ‬أكخ‪٣ٝ‬ن حُٔؼخىس "‬ ‫حُ٘خّ ‪ٝ ،‬ه‪٣ٞ‬ض ٗ‪ًٞ‬ش حُِٔٔٔ‪ًٝ ، ٖ٤‬خٗض حُٔ‪َ٤‬س‬ ‫حُل‪ 10 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 2005 ٍٝ‬‬
‫‪ٌٛ‬ح حُظؼز‪٣ َ٤‬يٍ ػِ‪ : ٠‬حُظؼِن ر‪ٌٜ‬ح حُزِي ‪.‬‬ ‫طَى ُِلَٗؾ ٖٓ ٓؼٌَٔ‪ ْٛ‬ريٓ‪٤‬خ‪ ١‬ك‪ ٢‬رلَ حُ٘‪، َ٤‬‬ ‫" ‪ٛٝ‬خٍ هطِ رؼي ًُي ‪َ٣‬ح‪ٛ‬خ ًِٔخ ‪ٛ‬ؼي اُ‪ ٢‬حُوِؼش‬
‫(د) ‪ -‬ك‪ َٜ‬حًَُذ حُِٔطخٗ‪ َٜٓ ٖٓ ٢‬؛ ألٕ‬ ‫ك‪ ْٜٔ‬حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬ػِ‪ ٠‬إٔ ‪٣‬وطؼ‪ٛٞ‬خ ك‪٤‬و‪ٞ٠‬ح رٌُي‬ ‫‪ ،‬ك‪٤‬ؼ‪ٞ‬ى ٓ٘‪ٜ‬خ كَكخ ًؤٗ‪ٜٔ‬خ ََِٓي حُيٗ‪٤‬خ ‪ٝ ،‬حٓظ‪٤‬وظض‬
‫حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق ٗـْ حُي‪ ٖ٣‬أ‪ٞ٣‬د هي ‪٘ٛٝ‬ض ه‪ٞ‬ط‪ٚ‬‬ ‫ػِ‪. " ْٜ٤‬‬ ‫ك‪ ٢‬هِز‪٣ًًَ ٚ‬خص حُلذ حُوي‪ٝ ، ْ٣‬حٓظزي ر‪ ٚ‬حُل٘‪ٖ٤‬‬
‫‪ٓٝ‬خءص ‪ٛ‬لظ‪ ٚ‬كؤٍحى حالٗظوخٍ اُ‪ٌٓ ٠‬خٕ ‪ٔ٣‬ظ٘ل‪٠‬‬ ‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ‬ ‫‪ٝ ،‬ؿِزظ‪ٞ٘ٗ ٚ‬س حُظلَ ‪ٞٗٝ‬حُع حُلَف ‪ٝ ،‬حٗظخم‬
‫ر‪ٜٞ‬حث‪ ٚ‬ػٔال ً ر٘‪٤ٜ‬لش أ‪١‬زخث‪ٝ . ٚ‬هي ه‪ٜ‬ي ىٓ٘ن‬ ‫طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ ٖ٤ٓٞ‬ك‪ٔ٤‬خ‬ ‫اُ‪ٛ ٢‬ي‪٣‬ن ‪٣‬زؼ‪ً ٚ‬حص ‪ٛ‬يٍ‪ ٙ‬؛ ك‪٘٤‬خ‪ َٙ١‬كَك‪، ٚ‬‬
‫(ؿـ) ‪ -‬طِػْ كًَش حُيػ‪ٞ‬س اُ‪ ٠‬حُـ‪ٜ‬خى ك‪ٓ ٢‬ز‪َ٤‬‬ ‫‪٣‬ؤط‪: ٢‬‬ ‫‪٣ٝ‬لَٔ ػ٘‪ ٚ‬رؼ‪ ، ٚٔٛ ٞ‬كٌ‪ٛ‬ذ اُ‪ٛ ٢‬ي‪٣‬و‪ًٍٖ ٚ‬‬
‫هللا ‪ٝ‬ك‪ ٞ‬حألَٓحء ػِ‪ ٠‬حالٓظؼيحى ُٔالهخس‬ ‫‪ - 1‬حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي ‪( : ٞٛ‬ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ - ٙ‬أ‪٣‬زي ‪-‬‬ ‫حُي‪ ٖ٣‬ر‪٤‬زَّ حُز٘يهيحٍ‪( ١‬أ‪ ١‬كخَٓ حُز٘يم ُألٓ‪َ٤‬‬
‫حُٔـ‪ٝ ٖ٣َ٤‬ىكؼ‪ ْٜ‬ػٖ حُزالى ‪ٓ ٠ٔٗٝ‬خ ر‪ٝ ٚ٘٤‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫هطِ)‬ ‫أ‪ ٝ‬حُِٔطخٕ) " ‪.‬‬
‫حُِٔطخٕ ٖٓ حُو‪ٜٓٞ‬ش ‪.‬‬ ‫‪ٓ - 2‬لَى " حُولخٍ " ‪( :‬حُلوَ ‪ -‬حُولَ ‪ -‬حَُكن)‬ ‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ‬
‫‪ٍٓ ٕٞٔ٠ٓٝ -‬خُش حُؼِ رٖ ػزي حُٔالّ ُِِٔي‬ ‫‪ ٟٞ١ " - 3‬حُٔ‪ " ٍٜٞ‬طل‪٤‬ي ‪( :‬ط‪ٞ‬هق حُٔ‪- َ٤‬‬ ‫أؿذ ‪:‬‬
‫حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د إٔ ‪ٛ‬لش حُِٔطخٕ ك‪ ٢‬هطَ‬ ‫ر‪٢‬ء حُٔ‪َٓ - َ٤‬ػش حُٔ‪)َ٤‬‬ ‫‪َٓ -‬حىف ( ‪ٛ‬ؼي) ‪( :‬حٍط‪ - ٢٠‬حٍطو‪ - ٢‬حٍطـ‪. )٢‬‬
‫‪ٝ‬حإلٓالّ ك‪ ٢‬هطَ ‪ٝ‬حإلٓالّ رخم ‪ٝ‬حُِٔطخٕ كخ ٍٕ‬ ‫(د) ‪ُٔ -‬خًح ‪ ْٔٛ‬حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬ػِ‪ ٠‬هطغ حُٔ‪َ٤‬س‬ ‫‪٠ٓ -‬خى (‪٣‬زؼ‪ٌ٣( : )ٚ‬ظٔ‪ٌ٣ - ٚ‬زَ‪ٌ٣ - ٙ‬ظز‪. )ٚ‬‬
‫كِ‪٘٤‬ظَ أ‪ٜٔ٣‬خ ‪٣‬ئػَ ‪.‬‬ ‫ػٖ حُلَٗؾ ؟ ‪٤ًٝ‬ق طلون ًُي ؟‬ ‫(د) ‪ٓ -‬خ حُؼخ‪١‬لش حُظ‪ ٢‬حٗظخرض هطِ ك‪ً ٖ٤‬خٕ‬
‫(‪٣‬ـ‪ُِ ُٞ‬طخُذ إٔ ‪٣‬ؼزَ رؤِٓ‪ٞ‬ر‪ٝ ٚ‬طوزَ اؿخرظ‪ٚ‬‬ ‫(ؿـ) ‪ٓ -‬خ ٓ‪ٞ‬هق حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي ٖٓ ٓٔخُ‪٤‬ي أر‪ٚ٤‬‬ ‫‪ٜ٣‬ؼي اُ‪ ٢‬حُوِؼش ؟ ‪ٓٝ‬خ ٍأ‪( ١‬ر‪٤‬زَّ) ك‪ٌٙٛ ٢‬‬
‫ٓخىحّ ‪٣‬ظلن ٓغ حُٔؼ٘‪ ٠‬حُٔو‪ٜٞ‬ى)‬ ‫؟ ‪ٓٝ‬خ ٓ‪ٞ‬هل‪ٗ ٖٓ ٚ‬ـَس حُيٍ ؟ ‪ٝ‬ػال َّ ‪٣‬يٍ ًُي‬ ‫حُؼخ‪١‬لش ؟‬
‫كظ‪ ٠‬اًح ًخٕ ‪ ّٞ٣‬حُـٔؼش ‪ٝ‬حٓظأل حُـخٓغ حٌُز‪َ٤‬‬ ‫؟[ٖٓ حُل‪ َٜ‬حُلخى‪ ١‬ػَ٘]‬ ‫(ؿـ) ‪ ُْ - 1 -‬حٗظخم هطِ َُإ‪٣‬ش حُؼِ رٖ ػزي‬
‫رخُ٘خّ‪ ،‬ىهَ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ٖٓ حُزخد‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫حُٔالّ ػِ‪ ٢‬حَُؿْ ٖٓ إٔ ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي هي ٗ‪ٜ‬خ‪ٙ‬‬
‫حُوخ‪ ٙ‬رخُوط‪٤‬ذ كَه‪ ٢‬حُٔ٘زَ‪ ،‬كخَٗأرض حألػ٘خم‪،‬‬ ‫‪ - 1‬حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي ‪ : ٞٛ‬ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪. ٙ‬‬ ‫(أ) ‪-‬‬ ‫‪ٓ - 2‬خًح طَطذ ػِ‪ٓ ٢‬ؼَكش‬ ‫ػٖ ُ‪٣‬خٍط‪ ٚ‬؟‬
‫‪ٓ - 2‬لَى " حُولخٍ " ‪ :‬حُولَ ‪.‬‬ ‫ٗـَس حُيٍ ‪ٛ‬يم حُ‪ٗٞ‬خ‪٣‬ش رخُلز‪٤‬ز‪ ٖ٤‬؟‬
‫ػِ‪٠‬‬ ‫‪ٓٝ‬خى حُلخ‪ٔٛ ٖ٣َٟ‬ض ػٔ‪٤‬ن ًؤٗٔخ‬
‫‪ ٟٞ١ " - 3‬حُٔ‪ " ٍٜٞ‬طل‪٤‬ي ‪َٓ :‬ػش حُٔ‪. َ٤‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬
‫ٍء‪ ْٜٓٝ‬حُط‪َ٤‬‬
‫(د) ‪ ْٔٛ -‬حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬ػِ‪ ٠‬هطغ حُٔ‪َ٤‬س ػٖ‬ ‫(أ) ‪َٓ -‬حىف " ‪ٛ‬ؼي " ‪ :‬حٍطو‪. ٠‬‬
‫أ‪ -‬طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪- : ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫حُلَٗؾ ؛ كظ‪٣ ٠‬و‪ٞ٠‬ح ػِ‪ ْٜ٤‬روطغ حُٔيى حٌُ‪١‬‬ ‫‪٠ٓ -‬خى " ‪٣‬زؼ‪ٌ٣ : " ٚ‬ظٔ‪. ٚ‬‬
‫‪َٓ - 1‬حىف (حَٗأرض) ‪( :‬حٗل٘ض ‪ٓ -‬خُض –‬ ‫‪٣‬ؤط‪ ٖٓ ْٜ٤‬ىٓ‪٤‬خ‪ٝ . ١‬طْ ًُي رؤٕ ‪٘ٛ‬ؼ‪ٞ‬ح ٓل٘خ ً‬ ‫(د) ‪ -‬ك‪ً ٖ٤‬خٕ هطِ ‪ٜ٣‬ؼي اُ‪ ٠‬حُوِؼش ‪َٟ٣‬‬
‫ططِؼض )‬ ‫ؿي‪٣‬يس ‪ٝ‬حطوٌ‪ٝ‬ح ٌٓخٖٓ ُ‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬رلَ حُٔلِش‬ ‫ٓلز‪ٞ‬رظ‪ ، ٚ‬ك‪٤‬ؼ‪ٞ‬ى ٓ٘‪ٜ‬خ كَكخ ‪ً ،‬ؤٗٔخ هي ِٓي حُيٗ‪٤‬خ‬
‫‪ٓ - 2‬وخٍ (ٍه‪( : )٢‬حٗول‪ًٛ – ٍِٗ - ٞ‬ذ )‬ ‫‪ٗٝ‬ل٘‪ٛٞ‬خ رخُٔوخطِش ‪ً٘ٔٝ‬ض حُٔلٖ ػ٘ي ٓـٔغ‬ ‫‪ٝ ،‬حٓظ‪٤‬وظض ًًَ‪٣‬خص حُلذ حُوي‪ ْ٣‬ك‪ ٢‬هِز‪، ٚ‬‬
‫‪ٝ‬حٓظزي ر‪ ٚ‬حُل٘‪ٝ ، ٖ٤‬ؿِزظ‪ٞ٘ٗ ٚ‬س حُظلَ ‪ٝ ،‬حٗظخم‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(6‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫ؽ ‪ -‬حهظِلض ح‪ٍ٥‬حء ك‪ "٠‬هطِ " رؼي ى‪ ٍٙٝ‬ك‪٠‬‬ ‫ؽ‪٣ ُْ -‬ؼخِٓ‪ ٚ‬رخُٔؼَ‪ ،‬كِْ ‪ٜ٣‬يى‪ ٙ‬أ‪ٖٓ ُٚ ََٓ٣ ٝ‬‬ ‫‪ً - 3‬ؤٗٔخ ػِ‪ٍ ٠‬ء‪ ْٜٓٝ‬حُط‪ "َ٤‬طؼز‪٣ َ٤‬ل‪٤‬ي ‪:‬‬
‫حُٔؼًَش ‪ٟٝ‬ق ٓخ ه‪ َ٤‬ك‪ٓ ٚ٤‬ز‪٘٤‬خ ٓزذ حهظلخء "‬ ‫‪ٜ٣‬يى‪ ٙ‬رَ أػَ‪ ٝ‬ػٖٔ ؿخء‪ٝ‬ح ‪ٜ٣‬يى‪ ٚٗٝ‬رخُوظَ ‪ُْٝ‬‬ ‫(حُلَ‪ - ٙ‬حُلَف – حُ‪ٜٔ‬ض )‬
‫هطِ " ‪.‬‬ ‫‪٣‬وَ اال "ه‪ُٞٞ‬ح ُٖٔ رؼؼٌْ حطوظِ‪ٍ ٕٞ‬ؿال ً إٔ ‪٣‬و‪ٍٞ‬‬ ‫د‪ٓ -‬خ حٌُ‪ ١‬ىكغ حرٖ ػزي حُٔالّ ُ‪٤‬وطذ ك‪٢‬‬
‫ى ‪ -‬ػــــِــَ‪:‬‬ ‫ٍر‪ ٢‬هللا"‪.‬‬ ‫حُ٘خّ؟ ‪ٓٝ‬خ أػَ هطزظ‪ ٚ‬ك‪ٗ ٢‬ل‪ْٜٓٞ‬؟‬
‫‪ٔ٣ِٛ -1‬ش حُ٘خ‪ َٛ‬ىح‪ٝ‬ى ٖٓ حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪َ٤‬‬ ‫ى ‪ -‬كخ‪ٛ ٍٝ‬خكذ ىٓ٘ن ؛ حُو‪٠‬خء ػِ‪ ٠‬حُؼ‪ٍٞ‬س‬ ‫ؽ‪ُٔ -‬خًح ؿ‪٠‬ذ حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق ٖٓ هطزش حرٖ ػزي‬
‫‪ -2‬اًَحّ حُ٘خ‪ َٛ‬ىح‪ٝ‬ى " ُوطِ "‬ ‫حُظ‪ ٢‬أٗؼِ‪ٜ‬خ حُ٘‪٤‬ن ‪ :‬كل‪ ٢‬حُزيح‪٣‬ش أَٓ رخإلكَحؽ‬ ‫حُٔالّ؟ ‪٤ًٝ‬ق حٗظوْ ٓ٘‪ٚ‬؟‬
‫‪ٍ -3‬ؿزش " هطِ " ك‪ ٠‬حال ‪٣‬ؼظن ‪ٝ‬إٔ ‪٣‬زخع ُِٔطخٕ‬ ‫ػٖ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ‪ ،‬ػِ‪ ٠‬أال ‪٣‬لخٍم ىحٍ‪ٙ‬‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫ٓ‪.َٜ‬‬ ‫‪ٝ ،‬أال ‪٣‬لظ‪ ٢‬أ‪٣ ٝ‬ظ‪ َٜ‬رؤكي ‪ ٌُٖٝ‬حُؼ‪ٍٞ‬س حٓظَٔص‬ ‫د‪ -‬ىحكؼ‪ٌُُ ٚ‬ي‪ ،‬ىػ‪ٞ‬س حُ٘خّ اُ‪ ٠‬هظخٍ حُ‪٤ِٜ‬ز‪ٖ٤٤‬‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫كطَى‪ ٖٓ ٙ‬حُزالى ‪ٗٝ‬لخ‪ ، ٙ‬ػْ هز‪ ٞ‬ػِ‪ ٠‬أٗ‪ٜ‬خٍ‪، ٙ‬‬ ‫‪ٝ‬حُوَ‪ٝ‬ؽ ٖٓ ‪١‬خػش حُلٌخّ حٌُ‪٣ ٖ٣‬ظًَ‪ ٕٞ‬طؼخُ‪ْ٤‬‬
‫ٓالٕ)‬‫أ‪ ( -‬حالػ٘خٕ ٓؼخ – حرٖ ‪ -‬أٗي حٗظوخٓخ ‪ُ - -‬‬ ‫كٔـٖ رؼ‪ٗٝ ، ْٜ٠‬ل‪ ٠‬رؼ‪٠‬خ ً ‪ٛٝ‬خىٍ أٓ‪ٞ‬حٍ رؼ‪ٞ‬‬ ‫حإلٓالّ ‪ ْٜ٘ٓٝ‬حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ َ٤‬حٌُ‪ ١‬ػِّ‬
‫د‪ِ١ -‬ذ ٓ٘‪ ٚ‬إٔ ‪ٌٛ٣‬ذ اُ‪٘٤ُ َٜٓ ٠‬خٍى ك‪٢‬‬ ‫‪ٛ‬ـ ‪ٓ -‬ؼ‪ ٠‬هطِ اُ‪ ٠‬حالُظلخم رويٓش حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د‬ ‫ػِ‪ ٠‬ؿِ‪ٝ ،َٜٓ ٝ‬حٌُ‪ً ١‬خطذ حُلَٗـش ‪ٝ‬حطلن‬
‫حُـ‪ٜ‬خى ‪ٟ‬ي آٔخػ‪ٝ َ٤‬كِلخث‪ ٖٓ ٚ‬حُظظخٍ ‪ٞٓٝ .‬هق‬ ‫رٔ‪ َٜ‬؛ ُؼِ‪ٔ٣ ٚ‬ظط‪٤‬غ إٔ ‪٣‬و‪ ّٞ‬ك‪ٜ٤‬خ رؼَٔ ‪٢َٟ٣‬‬ ‫ٓؼ‪ ْٜ‬ػِ‪ٔٓ ٠‬خػيط‪ٝ ٚ‬حُٔٔ‪ٓ َ٤‬ؼ‪ُٔ ٚ‬لخٍرش‬
‫ٓ‪٤‬ي‪ٍ ٙ‬ك‪ًٛ ٞ‬خر‪ ٚ‬اُ‪ َٜٓ ٠‬ألٗ‪ ٚ‬رٌُي ‪٣ِ٣‬ي ؿ‪ٖ٤‬‬ ‫هللا ‪٣ٝ‬ويّ ر‪ ٚ‬حإلٓالّ ‪ًٔ ،‬خ ًخٕ ‪٣‬طٔق اُ‪ِٓ ٠‬ي‬ ‫ِٓطخٕ ٓ‪ًٝ .َٜ‬خٕ ُ‪ ٌٜٙ‬حُوطزش أػَ ػظ‪ ْ٤‬ك‪٢‬‬
‫حُٔ‪ٍ ٖ٤٣َٜ‬ؿال ‪ٝ‬حكيح ٌُ٘‪ ٚ‬حهظَف ػِ‪ ٚ٤‬إٔ ‪٣‬وَؽ‬ ‫ٓ‪٤ُ َٜ‬لون ر‪ ٚ‬أِٓ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُلٌْ حُ‪ٜ‬خُق ‪ِ٣ٝ ،‬ظو‪٢‬‬ ‫ٗل‪ ّٞ‬حُ٘خّ‪ ،‬كٌخٕ ال كي‪٣‬غ ُ‪ ْٜ‬ؿ‪َٛ٤‬خ‪ ،‬رَ ًخٕ‬
‫ٓغ ؿ‪ ٖ٤‬آٔخػ‪٘٤ُ َ٤‬لٌ هطش أػي‪ٛ‬خ حرٖ حُِػ‪ْ٤‬‬ ‫رلز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ ‪.‬‬ ‫‪٣‬لوَ ٖٓ ٓٔؼ‪ٜ‬خ ػِ‪ٔٔ٣ ُْ ٖٓ ٠‬ؼ‪ٜ‬خ‪ٝ .‬طٔ٘‪ٖٓ ٠‬‬
‫ُ‪ ْ٠٘٤‬ؿ‪ ٖ٤‬حُ٘خّ اُ‪ٛ ٠‬ل‪ٞ‬ف حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬ػِ‪٠‬‬ ‫ُْ ‪ٔٔ٣‬ؼ‪ٜ‬خ ُ‪ ٞ‬هَٔح ٗطَح ٖٓ ػَٔ‪ٔٓٝ ٙ‬ؼ‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫حٕ ‪٘٣‬لٌ هطِ ‪ ٌٙٛ‬حُوطش ‪ٝ .‬هي كٌٍ‪ ٖٓ ٙ‬إٔ ‪٣‬ز‪ٞ‬ف‬ ‫‪ َ٘٣ ُْ ُٞ ٝ‬ك‪ٜ٤‬خ ٖٓ حُ٘‪٤‬ن اال حُيػ‪ٞ‬ط‪ٖ٤‬‬ ‫ؽ‪ -‬ألٕ حرٖ ػزي حُٔالّ كَٔ ػِ‪ ٠‬حُ‪ٜ‬خُق‬
‫ألكي ر‪ ٌٜٙ‬حُوطش كظ‪ٛ ٠‬ي‪٣‬و‪ ٚ‬حُلخؽ ػِ‪ ٢‬حُلَحٕ‬ ‫آٔخػ‪ٗٝ ،َ٤‬يى ر‪ ٚ‬ك‪ًِٔ ٢‬خص ‪ٝ‬ح‪ٟ‬لش ال ؿٔ‪ٝٞ‬‬
‫حُؼظ‪ٔ٤‬ظ‪ ٖ٤‬حُِظ‪ ٖ٤‬ىػخ ر‪ٜٔ‬خ ُ‪ٌُ ..ٚ‬لظخ‪ ٙ‬كٌخٕ هطِ‬
‫‪ ,‬كظ‪ ٠‬ال طٌ٘٘ق هزَ ط٘ل‪ٌٛ٤‬خ‬ ‫‪٣‬للظ‪ٜٔ‬خ ػٖ ظ‪ َٜ‬هِذ ‪٣ٝ‬ؼظِ ر‪ٜٔ‬خ ‪ًٝ‬ؼ‪َ٤‬ح ٓخ ًخٕ‬ ‫ك‪ٜ٤‬خ ‪ٝ‬ال ا‪ٜ٣‬خّ‪ٔٓ ،‬خ أػخٍ ػِ‪ ٚ٤‬ؿ‪٠‬ذ حُ٘ؼذ ‪-‬‬
‫ؽ – حهظِلض ح‪ٍ٥‬حء ك‪ ٢‬حهظلخث‪ ٚ‬كٔ٘‪ ٖٓ ْٜ‬هخٍ‬ ‫‪٣‬يػ‪ ٞ‬ر‪ٜٔ‬خ ك‪ ٢‬أػ٘خء ‪ٛ‬الط‪ ٚ‬أ‪ ٝ‬رؼي‪ٛ‬خ اال أٗ‪ً ٚ‬خٕ‬ ‫كٌخٗض حُ٘ظ‪٤‬ـش إٔ أَٓ حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ َ٤‬رؼٍِ‬
‫اٗ‪ٜ‬خ ٍ‪ٝ‬ف ‪ٛ‬الف حُي‪ ٖ٣‬ؿخءص ُظٔ‪ َٜ‬حُ٘‪َٜ‬‬ ‫‪٣‬لٌف ٖٓ حُيػ‪ٞ‬س حُؼخٗ‪٤‬ش ًِٔش "حُ‪ٜ‬خُق" ‪ًٝ‬خٕ‬ ‫حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ػٖ حُوطخرش ‪ٝ‬حُوز‪ٞ‬‬
‫‪ ٖٓ ْٜ٘ٓٝ‬هخٍ اٗ‪ٜ‬خ ٍ‪ٝ‬ف أكي حُ٘‪ٜ‬يحء ؿخءص‬ ‫ػِ‪ ٌُٚ٘ٝ ،ٚ٤‬ح‪ٟ‬طَ ‪ -‬رٔزذ ػ‪ٍٞ‬س أٗ‪ٜ‬خٍ حُ٘‪٤‬ن ‪-‬‬
‫ال ‪٣‬وخُـ‪ٗ ٚ‬ي ك‪ ٢‬إٔ هللا حٓظـخر‪ٜٔ‬خ ٖٓ حُ٘‪٤‬ن‬
‫ُظلْٔ حُـ٘ي ‪ ٖٓ ْٜ٘ٓٝ‬هخٍ اٗ‪ِٓ ٚ‬ي ٖٓ حُٔٔخء‬ ‫إل‪١‬الم َٓحك‪ٓ ٚ‬غ طلي‪٣‬ي اهخٓظ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬ر‪٤‬ظ‪.ٚ‬‬
‫ؿخء ُظؤ‪٤٣‬ي حُٔئٓ٘‪ٝ . ٖ٤‬حُٔزذ ك‪ٌٛ ٢‬ح حالهظالف‬ ‫أ‪ٛ -‬خص َٓحىف "أػ٘خء" ‪ًِٔٝ‬ش ‪ٝ‬حكيس طئى‪١‬‬
‫أٗ‪ ْٜ‬رلؼ‪ٞ‬ح ػٖ هطِ كِْ ‪٣‬ـي‪ ٙٝ‬ر‪ ٖ٤‬حُوظِ‪ ٠‬أ‪ٝ‬‬ ‫ٓؼ٘‪" : ٠‬ػٖ ظ‪ َٜ‬هِذ‪".‬‬
‫حألك‪٤‬خء ك‪٤‬غ ػخى هطِ ك‪ ٍٞ‬حٗظ‪ٜ‬خء حُٔؼًَش ُ‪٤‬زَ٘‬ ‫د‪ً -‬خٕ هطِ ػِ‪٣ ٠‬و‪ ٖٓ ٖ٤‬حٓظـخرش هللا ُِ٘‪٤‬ن‪.‬‬ ‫ًخٕ أٗ‪ٜ‬خٍ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ هي ‪ٛ‬يػ‪ٞ‬ح‬
‫ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬رخُ٘‪ٓ َٜ‬خٍح ػِ‪ ٠‬ىح‪ٝ‬ى رخٌَُى ُ‪٤‬زَ٘‪ٙ‬‬ ‫ٖٓ أ‪ُ٣ ٖ٣‬ل‪ًُ ْٜ‬ي ٖٓ حُوطؼش‪.‬‬ ‫رؤَٓ‪ ٖٓ ٙ‬حُٔ‪ ٢٠‬ك‪ٔ٤‬خ كَ‪ ٟٚ‬هللا ػِ‪ ٖٓ ْٜ٤‬ىكغ‬
‫رخُ٘‪ َٜ‬ػِ‪ ٠‬حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪. َ٤‬‬ ‫ؽ‪ ٌٖ٣ ُْ -‬هطِ أهَ كِٗخ ٖٓ ٓ‪٤‬يس حرٖ حُِػ‪ْ٤‬‬ ‫حُزخ‪ َ١‬كيأر‪ٞ‬ح ػِ‪ ٠‬حؿظ‪٤‬خٍ ٖٓ ‪٣‬ويٍ‪ ٖٓ ٕٝ‬حُلَٗؾ‬
‫ى – ‪ ِّٛ -1‬ىح‪ٝ‬ى ٖٓ ؿ‪ ٖ٤‬حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪َ٤‬‬ ‫ُلَحم حُ٘‪٤‬ن‪ .‬ػَِ‪.‬‬ ‫ًِٔخ ‪ٝ َٛٝ‬حكي ٓ٘‪ ْٜ‬ىٓ٘ن َُ٘حء حألِٓلش‬
‫رٔزذ طؤهَ ؿ‪ُ٘ٔ َٜٓ ٖ٤‬خ‪َٛ‬ط‪ٚ‬‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫كظ‪ٟ ٠‬خم ‪ٛ‬يٍ حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ َ٤‬كٌِٔخ هز‪ٞ‬‬
‫‪ -2‬ألٗ‪ ٚ‬رَ٘‪ ٙ‬ر‪ٔ٣ِٜ‬ش ؿ‪ ٖ٤‬حُ‪ٜ‬خُق‬ ‫ُٔخ‬ ‫ػِ‪ ٠‬ؿٔخػش ٓ٘‪ ْٜ‬ظ‪َٜ‬ص ؿٔخػش أهَ‪،ٟ‬‬
‫أ‪ ( -‬هالٍ – ؿ‪٤‬زخ ) ‪.‬‬
‫آٔخػ‪ َ٤‬ك‪ ٢‬طَ حُؼـ‪. ٍٞ‬‬ ‫أػ‪٤‬خ‪ ٙ‬أَٓ‪ ْٛ‬رؼغ اُ‪ ٠‬حُ٘‪٤‬ن ٖٓ ‪ٜ٣‬يى‪ ٚٗٝ‬رخُوظَ‬
‫د‪٣ -‬ل‪ًُ ْٜ‬ي ٖٓ ه‪ ( : ُٚٞ‬ال ‪٣‬وخُـ‪ٗ ٚ‬ي ك‪ ٢‬إٔ‬
‫‪٣ ٢ٌُ -3‬ظيٍؽ ك‪ ٢‬حُٔ٘خ‪ٛ‬ذ كظ‪َٜ٣ ٠‬‬ ‫هللا حٓظـخر‪ٜٔ‬خ ٖٓ حُ٘‪٤‬ن (‬ ‫اًح ُْ ‪ٌ٣‬ق أً‪ ٟ‬ؿٔخػظ‪) ٚ‬‬
‫اُ‪ ٠‬كٌْ ٓ‪. َٜ‬‬ ‫ؽ‪ -‬كِٕ ُلَحم حُ٘‪٤‬ن اً ‪- :‬‬
‫أكْ ‪١‬ؼْ حُٔؼخىس ك‪ٔ٘٤‬خ ًخٕ ‪٣‬ظَىى ػِ‪٠‬‬ ‫َّ‬ ‫‪-1‬‬ ‫أ‪ -‬حهظَ حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪- : ٖ٤ٓٞ‬‬
‫حُ٘‪٤‬ن ك‪ٓ ٢‬ؼظوِ‪.ٚ‬‬ ‫‪ٓ - 1‬وخرَ " ‪ٛ‬يػ‪ٞ‬ح" ‪ ( :‬حٓظـخر‪ٞ‬ح ‪ٍ -‬ك‪ٞ٠‬ح –‬
‫ُْ ‪٣‬ؼِْ ‪ٛ‬ئالء حُ٘لَ أ‪ًٛ ٖ٣‬ذ هخثي‪ ْٛ‬حُٔـ‪ ٍٜٞ‬اً‬ ‫‪ٗ -2‬ؼْ روِ‪ٞ‬حص ٓغ حُ٘‪٤‬ن أكخ‪ ٝ‬ػِ‪ ٚ٤‬ك‪ٜ٤‬خ ٖٓ‬ ‫ػِٓ‪ٞ‬ح )‬
‫أَٗٔ ٖٓ ر‪ ْٜ٘٤‬هل‪٤‬ش ك‪٤‬ؼٔخ ٍأ‪ ٟ‬حٗ‪ِٜ‬حّ حُلَٗـش‬
‫ٗللخط‪ٝ ٚ‬أَٓحٍ‪ٝ ٙ‬أهزٔ‪ ٖٓ ٚ‬أٗ‪ٞ‬حٍ‪.ٙ‬‬ ‫‪َٓ -2‬حىف " ىأر‪ٞ‬ح " ‪ ( :‬حؿظ‪ٜ‬ي‪ٝ‬ح – أهيٓ‪ٞ‬ح –‬
‫‪ٝ‬ه‪ٞ‬حى حُ٘خ‪ٍٝ َٛ‬ؿخُ‪ ٚ‬كؼطق ؿ‪ٞ‬حى‪ٝ ٙ‬ىكؼ‪..ٚ‬‬
‫‪ -3‬حٓظلخى ٓ٘‪ً ٚ‬ؼ‪َ٤‬ح ً ًٔخ ٓأل‪ ٙ‬كٌٔش ‪٣ٝ‬و‪٘٤‬خ‬ ‫‪ٝ‬حكو‪ٞ‬ح )‬
‫كخٗطِن ر‪ً ٚ‬خُٔ‪ ْٜ‬ال ‪ ١ِٞ٣‬ػٖ ٗ‪٢‬ء اُ‪ ٠‬إٔ حرظؼي‬ ‫‪ٝ‬ر‪َ٤ٜ‬س ك‪ ٢‬حُي‪ٓٝ ٖ٣‬ؼَكش رخُل‪٤‬خس ‪ٝ‬ؿَحٓخ‬ ‫‪ًِٔ - 3‬خ هز‪ ٞ‬ػِ‪ ٠‬ؿٔخػش ظ‪َٜ‬ص أهَ‪ ٟ‬طؼز‪َ٤‬‬
‫ػٖ حُٔ‪٤‬يحٕ كٔ‪٣ ٢٠‬ط‪ ١ٞ‬حألٍ‪٤١ ٝ‬خ كظ‪َٛٝ ٠‬‬ ‫رخُـ‪ٜ‬خى ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬هللا ًٔخ ىػخ ُ‪ ٚ‬ريػ‪ٞ‬ط‪ً ٖ٤‬خٕ‬ ‫‪٣‬يٍ ػِ‪ً( : ٠‬ؼَس أطزخع آٔخػ‪ً - َ٤‬ؼَس‬
‫اُ‪ ٠‬حٌَُى‬ ‫حُٔـخ‪ٛ‬ي‪ ٖ٣‬ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬حُ‪ - ٖ١ٞ‬ه‪ٞ‬ك‪ ٖٓ ْٜ‬حُٔ‪ٞ‬ص )‬
‫ُ‪ٜٔ‬خ أػَ ًز‪ َ٤‬ك‪ٗ ٢‬لٔ‪.ٚ‬‬
‫د‪ٓ -‬خًح كؼَ حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ َ٤‬اٍ‪ٟ‬خء ُِلَٗـش؟‬
‫أ‪ -‬طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪. -: ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫‪ٝ‬ػِ‪ ٠‬أ‪٢ٗ ١‬ء ‪٣‬يٍ ػِٔ‪ٌٛ ٚ‬ح؟‬
‫‪ًِٔ - 1‬ش" حُ٘لَ" ططِن ػِ‪ ٠‬حُؼيى‪ ٖٓ ( :‬ػالػش‬ ‫َٓك‪٣ ٠‬خ هطِ َٓك‪٣ ٠‬خ ِٓ‪ " َ٤‬ه‪ٞ‬حٍُّ ٗخ‪" ٙ‬‬ ‫ؽ‪٣ ُْ -‬ؼخَٓ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ حُ‪ٜ‬خُق‬
‫اُ‪ ٠‬حُؼَ٘س‪ ٖٓ -‬حػ٘‪ ٖ٤‬اُ‪ ٠‬حُؼَ٘س ‪ ٖٓ -‬طٔؼش اُ‪٠‬‬ ‫‪ٌٛ‬ح ‪ٝ‬هللا ىّ حُـ‪ٜ‬خى ‪٣‬ؼ‪ ٍٞ‬ك‪ ٠‬ػَ‪ٝ‬هي ‪ٓٝ ،‬خ ‪ٌٕٞ٣‬‬ ‫آٔخػ‪ َ٤‬رخُٔؼَ‪ٗ .‬خهٖ حُؼزخٍس‪.‬‬
‫ٓزؼش ػَ٘ )‬ ‫ُ‪ ٠‬إٔ أهٔي‪ ٠ٌُ٘ٝ ، ٙ‬أٍ‪ ٟ‬إٔ طو‪ ّٞ‬رٔخ ‪ ٞٛ‬أٗلغ‬ ‫ى‪ٓ -‬خًح كؼَ ‪ٛ‬خكذ ىٓ٘ن ُ‪٤‬و‪ ٢٠‬ػِ‪ ٠‬حُؼ‪ٍٞ‬س‬
‫‪ٓ - 2‬ؼ٘‪" ٠‬حَٗٔ" ‪( :‬حهظزؤ ‪ -‬هَؽ ‪ٝ‬حٗطِن هل‪٤‬ش‬ ‫ُِٔئٓ٘‪ٝ ٖ٤‬أٌٗ‪ ٠‬ػِ‪ ٠‬حُؼي‪. ٝ‬‬ ‫حُظ‪ ٢‬أٗؼِ‪ٜ‬خ حُ٘‪٤‬ن ؟‬
‫‪٣ ُْ -‬وَؽ كظ‪ ٠‬ال ‪َ٣‬ح‪ ٙ‬أكي )‬ ‫أ‪ -‬حهظَ حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪- : ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫ٓ ْؼ‪ ٠‬هطِ اُ‪ ٠‬حالُظلخم‬‫‪ٛ‬ـ ‪ -‬ػَِ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪َ : ٢‬‬
‫‪ًٛ -3‬ذ حُوخثي حُٔـ‪ ٍٜٞ‬اُ‪ ٠‬حٌَُى (‪َٛ‬رخ ٖٓ‬ ‫‪َٓ " -1‬ك‪ًِٔ " ٠‬ش ‪٣‬و‪ٜ‬ي ر‪ٜ‬خ ‪ ( :‬حالٓظلٔخٕ‬ ‫رويٓش حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د رٔ‪. َٜ‬‬
‫حُٔؼًَش ‪ -‬ه‪ٞ‬كخ ٖٓ حُٔ‪ٞ‬ص ‪٤ُ -‬زَ٘ حُ٘خ‪َٛ‬‬ ‫– حُظَك‪٤‬ذ – حالػ٘خٕ ٓؼخ )‬
‫رخُ٘‪َٜ‬‬ ‫‪َٓ " َ٤ِٓ " -2‬حىك‪ٜ‬خ ‪ٛ ( :‬ل‪٤ُٝ – ٚ٤‬ي – حرٖ‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫د ‪ٛ ٖٓ -‬ئالء حُ٘لَ؟ ‪ ٖٓٝ‬هخثي‪ْٛ‬؟ ‪ُٔٝ‬خًح ‪ِ١‬ذ‬ ‫‪ " -3‬حٌٗ‪َٓ " ٠‬حىك‪ٜ‬خ ‪ ( :‬أٗي طؤػ‪َ٤‬ح – أٗي‬ ‫أ‪ٍ ( -‬ك‪ٞ٠‬ح – حؿظ‪ٜ‬ي‪ٝ‬ح ‪ً -‬ؼَس حُٔـخ‪ٛ‬ي‪ ٖ٣‬ك‪٢‬‬
‫ٓ٘‪ ْٜ‬حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬إٔ ‪ٌ٣‬ظٔ‪ٞ‬ح حطلخه‪ٓ ْٜ‬ؼ‪ٚ‬‬ ‫حٗظوخٓخ – أٗي هظال )‬ ‫ٓز‪ َ٤‬هللا) ‪.‬‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫ٓالٕ – أٓخُ‪ – َ٤‬أِٓش‬‫ُ‬ ‫"‬ ‫‪ " َ٤ِٓ" -4‬ؿٔؼ‪: ٚ‬‬ ‫د‪ -‬هز‪ ٞ‬حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ َ٤‬ػِ‪ ٖٓ ًَ ٠‬حٓظطخع‬
‫أ‪ ٖٓ ( -‬ػالػش اُ‪ ٠‬حُؼَ٘س ‪ -‬هَؽ ‪ٝ‬حٗطِن هل‪٤‬ش ‪-‬‬ ‫‪ " -5‬أهٔي‪ٓ " ٙ‬وخرِ‪ٜ‬خ ‪ (:‬أظ‪ – َٜ‬أٗؼِ‪– ٚ‬‬ ‫حُوز‪ ٞ‬ػِ‪ ٖٓ ٚ٤‬أطزخع حُ٘‪٤‬ن ‪ٝ‬هظَ ٖٓ هظَ ‪ٝ‬رؼغ‬
‫ُ‪٤‬زَ٘ حُ٘خ‪ َٛ‬رخُ٘‪) َٜ‬‬ ‫أ‪ٟٝ‬ل‪) ٚ‬‬ ‫اُ‪ ٠‬حُ٘‪٤‬ن ٖٓ ‪ٜ٣‬يى‪ ٚٗٝ‬رخُوظَ اًح ُْ ‪ٌ٣‬ق أً‪ٟ‬‬
‫د‪ ْٛ -‬ؿٔخػش ٗخٓ‪ ٖٓ ٕٞ٤‬أطزخع حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬أ‪ٝ‬‬ ‫د ‪ٓ -‬خًح ‪ِ١‬ذ " هطِ " ٖٓ ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬؟‬ ‫ؿٔخػظ‪ٛٞ٣ ٞٛٝ ٚ‬ق رخُو‪٤‬خٗش ‪ٝ‬ػيّ حالٗظٔخء ‪ٝ‬هِش‬
‫حُٔ٘خ‪٤ُِ٘ٝ ُٚ ٖ٣َٛ‬ن ‪ُٝ‬إلٓالّ‪ٝ .‬هخثي‪ : ْٛ‬هطِ‬ ‫‪ٓٝ‬خًح ٍأ‪٤ٓ ٟ‬ي‪ ٙ‬ك‪ِ١ ٠‬زش ؟ ‪ ْٓٝ‬كٌٍ‪٤ٓ ٙ‬ي‪ ٙ‬؟‬ ‫ٗؼ‪ ٍٙٞ‬رخُظزؼش حُِٔوخس ػِ‪ ٠‬ػخطو‪.ٚ‬‬
‫"ًظٔ‪ٞ‬ح حطلخه‪ًٔ ْٜ‬خ ‪ِ١‬ذ حرٖ حُِػ‪ُ ْ٤‬جال ‪َٜ٣‬‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(7‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫ّ‪ٓ :3‬خ ٓ‪ ْ٣ُٞ َ٤ٜ‬حُظخٓغ ِٓي كَٗٔخ رؼي‬ ‫حُؼزخٓ‪ ٢‬حُٔٔظؼ‪ ْٜ‬رخهلل ط‪٤ُٞ‬ش حَٓأس ػِ‪٠‬‬ ‫هزَ‪ ٙ‬اُ‪ٛ ٠‬خُق آٔخػ‪ َ٤‬ك‪٤‬زطٖ ر‪ًٔ ٚ‬خ إٔ‬
‫حُوز‪ ٞ‬ػِ‪ ٚ٤‬؟‬ ‫ػَٕ ٓ‪ َٜ‬كظ٘خُُض ػٖ حُؼَٕ ُؼِ حُي‪ٖ٣‬‬ ‫ًظٔخٕ حَُٔ ‪ٔ٣‬خػي ػِ‪ ٠‬ط٘ل‪ ٌ٤‬حُوطش ‪ٝ‬طلو‪٤‬ن‬
‫ؿـ ‪ :‬ؿَص حُٔلخ‪ٟٝ‬خص ر‪ ٖ٤‬حُٔ٘ي‪ٝ‬د حُٔ‪ٝ ١َٜ‬‬ ‫أ‪٣‬زي ٓٔخ أٗؼَ ٗخٍ حُلوي أًؼَ ك‪٢‬‬ ‫حُ٘‪."َٜ‬‬
‫ِٓي كَٗٔخ حُٔؼظوَ ػِ‪ ٠‬إٔ طِْٔ ىٓ‪٤‬خ‪١‬‬ ‫ٗلْ أهطخ‪ ١‬كظ‪ ٠‬طْ ط‪٤ُٞ‬ش أٓ‪ٛ َ٤‬ـ‪ ٖٓ َ٤‬آٍ‬
‫ُِٔ‪٣ ٝ ٖ٤٣َٜ‬ؼ‪ٞ‬ى حُِٔي اُ‪ ٠‬رِي‪ ٙ‬رؼي إٔ ‪٣‬يكغ‬ ‫حألَٗف ُ‪ٌٕٞ٤‬‬ ‫أ‪ٞ٣‬د ‪ ٞٛٝ‬حُِٔي‬
‫ٗ‪ٜ‬ق ٓخ ػِ‪ ٖٓ ٚ٤‬حُلي‪٣‬ش ‪ٓٝ‬ويحٍ‪ٛ‬خ أٍرؼٔخثش أُق‬ ‫َٗ‪ٌ٣‬خ ً ُِٔؼِ ك‪ ٢‬حُِٔي‪.‬‬ ‫" ‪ٓٝ‬خ ح‪ٛ‬طلخ‪ ٙ‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي اال رؼي إٔ رال ٖٓ‬
‫ى‪٘٣‬خٍ ‪.‬‬ ‫ر٘ـَس‬ ‫* كيع ط٘خكْ ًز‪ُ َ٤‬الٓظجؼخٍ‬ ‫ٖٓ‬ ‫ٗـخػظ‪ٝ ٚ‬أٓخٗظ‪ٛٝ ٚ‬يه‪ٓ ٚ‬خ ؿؼِ‪ً ٚ‬ـ‪َٙ٤‬‬
‫ّ ‪ٓ : 4‬خ ٓ‪ٞ‬هق ًَ ٖٓ حُوِ‪٤‬لش حُؼزخٓ‪٢‬‬ ‫أهطخ‪ُ ١‬وطزظ‪ٜ‬خ‬ ‫حُيٍ ػ٘يٓخ طويّ‬ ‫أَٓحء ٓٔخُ‪٤‬ي حُ‪ٜ‬خُق‪ٓ .‬ؼ٘‪٤‬خ رخ‪ٛ‬ط٘خع حَُؿخٍ‬
‫(حُٔٔظؼ‪ ْٜ‬رخهلل) ‪ٝ‬أَٓحء حُ٘خّ ٖٓ ط‪٤ُٞ‬ش ٗـَس‬ ‫‪ًٌُٝ‬ي أ‪٣‬زي كزؼغ ًَ ٓ٘‪ٜٔ‬خ ٍٓ‪ ُٚٞ‬اُ‪ ٠‬حٌُِٔش‬ ‫حأله‪٣ٞ‬خء ‪ٝ‬ح‪ٛ‬طلخء حألطزخع حُٔوِ‪َٗٝ ٖ٤ٜ‬حء‬
‫حُيٍ؟‬ ‫كٌخٗض طؼظٌٍ رلـش حُو‪٠‬خء أ‪ٝ‬ال ً ػِ‪٠‬‬ ‫‪ٝ‬ى‪ٝٝ ْٛ‬الث‪".ْٜ‬‬
‫ؿـ ‪ :‬أٌَٗ حُوِ‪٤‬لش حُؼزخٓ‪ ٢‬ػِ‪ ٠‬حألَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي‬ ‫ٓطخٓغ حُ٘خ‪ َٛ‬كـ ََّى ًَ ٓ٘‪ٜٔ‬خ كِٔ‪ُِ ٚ‬و‪٠‬خء‬
‫إٔ طظ‪ ٠ُٞ‬حَٓأس أَٓ‪ٝ ْٛ‬طِٔي ٓ‪ٝ َٜ‬هخٍ ‪ " :‬إ‬ ‫ػِ‪ ٚ٤‬كظ‪ ٠‬طْ ػوي ‪ِٛ‬ق ر‪ٜٔ٘٤‬خ‬ ‫أ‪ -‬حهظَ حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حأله‪ٞ‬حّ ‪:‬‬
‫ًخٗض حَُؿخٍ هي ػيٓض ػ٘يًْ كؤػِٔ‪ٗٞ‬خ كظ‪َِّ٤ٔٗ ٠‬‬ ‫* ػ٘يثٌ هٍَص ٗـَس حُيٍ إٔ طٔظـ‪٤‬ذ ُ٘يحء‬ ‫‪َٓ - 1‬حىف "رال" ‪ٝ( :‬ؿي ‪ٗ -‬و‪ – ٠‬حهظزَ )‬
‫ٌُْ ٍؿال "‪.‬‬ ‫هِز‪ٜ‬خ ُِِ‪ٝ‬حؽ ٖٓ أ‪٣‬زي كؤهزَص ٍٓ‪ ُٚٞ‬هطِ أٗ‪ٜ‬خ‬ ‫‪ً -2‬خٕ ػِ حُي‪ ٖ٣‬ك‪ ٢‬ح‪ٛ‬طلخث‪ُ ٚ‬وطِ ( ٓزظيػخ ‪-‬‬
‫‪ -‬أٓخ أَٓحء حُ٘خّ كوي ‪ٔ١‬ؼ‪ٞ‬ح ك‪ ٢‬حُ‪ٜ‬ـ‪ ّٞ‬ػِ‪٠‬‬ ‫ُٖ طظِ‪ٝ‬ؽ ٗ‪ٜ‬ق ِٓطخٕ ‪ًٝ‬خٕ ‪ٌٛ‬ح طلَ‪٠٣‬خ ً‬ ‫ٓ‪ٜ‬ط٘ؼخ – ٓظزؼؤ ‪)-‬‬
‫ىٓ٘ن ‪ٝ‬حالٓظ‪٤‬الء ػِ‪ٜ٤‬خ‪.‬‬ ‫‪٣َٛ‬لخ ً ُِظوِ‪ ٖٓ ٚ‬حألَٗف حُِٔطخٕ حُ‪ٜ‬ـ‪َ٤‬‬ ‫‪ٓ -3‬ؼ٘‪٤‬خ رخ‪ٛ‬ط٘خع حَُؿخٍ حأله‪٣ٞ‬خء طؼز‪َ٤‬‬
‫ّ‪ٓٝ : 5‬خًح ًخٕ ٍى كؼَ ٗـَس حُيٍ؟‬ ‫كظْ ػُِ‪ٝ ٚ‬كزٔ‪ٔٓ ٚ‬خ أػخٍ كل‪٤‬ظش أهطخ‪١‬‬ ‫‪-‬‬ ‫حُٔو‪ٜٞ‬ى ر‪ ( : ٚ‬طيٍ‪٣‬ذ حَُؿخٍ ‪ٝ‬طؼِ‪ْٜٔ٤‬‬
‫ؿـ ‪ٍ :‬ى كؼَ" ٗـَس حُيٍ" ط٘خُُض ػٖ حُلٌْ‬ ‫* ري أ أهطخ‪ َ٘٘٣ ١‬حُل‪ ٠ٟٞ‬ك‪ ٢‬حُزالى ؛ ُ‪٤‬ظ‪َٜ‬‬ ‫حال‪ٛ‬ظٔخّ رخهظ‪٤‬خٍ حَُؿخٍ حألٓ٘خء حأله‪٣ٞ‬خء ‪ -‬ؿٔغ‬
‫ُوخثي ؿ‪ٜٗٞ٤‬خ حألٓ‪ َ٤‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ‪ٝٝ‬حكو‪ٜ‬خ‬ ‫ػـِ أ‪٣‬زي ك‪ ٢‬حُٔ‪٤‬طَس ػِ‪ ٠‬حُلٌْ ‪،‬‬ ‫حَُؿخٍ )‬
‫حألَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي ‪ُٝ‬وز‪ " ٙٞ‬رخُِٔي حُٔؼِ" ‪ًٝ‬خٗض‬ ‫كلخ‪ ٍٝ‬أ‪٣‬زي حٓظَ‪ٟ‬خء‪ ٙ‬رخُٔخٍ ‪ٝ‬اػطخء‪ٙ‬‬ ‫د‪ً -‬خٕ حُِٔ‪ٞ‬ى ‪٣‬ظ٘خكٔ‪ ٕٞ‬ك‪ ٢‬حهظ٘خء حُٔٔخُ‪٤‬ي‬
‫ٓ‪ٞ‬حكوظ‪ ٖٓ ْٜ‬أؿَ أال ‪٣‬وَؽ حألَٓ ٖٓ أ‪٣‬ي‪ْٜ٣‬‬ ‫حإلٌٓ٘يٍ‪٣‬ش اهطخػ‪٤‬ش ُ‪ُ ٌُٖٝ ، ٚ‬حى ‪ٔ١‬ؼ‪ ٚ‬ػ٘يثٌ‬ ‫‪ٝ‬حألَٓحء ‪٣‬لٌ‪ ٕٝ‬كٌ‪ٟٝ .ْٛٝ‬ق ٓؼِال ‪.‬‬
‫‪ٌٞٗٞ٣ٝ‬ح ‪٣‬يح ً ‪ٝ‬حكيس ك‪ٞٓ ٢‬حؿ‪ٜ‬ش حُِٔي حُ٘خ‪َٛ‬‬ ‫أػِ٘ض ُ‪ٝ‬حؿ‪ٜ‬خ ٖٓ أ‪٣‬زي كخٗ‪ٜ‬خٍ أَٓ أهطخ‪ ١‬حٌُ‪١‬‬ ‫ؽ‪ -‬رْ ًخٕ هطِ ٓ٘ـ‪ٞ‬ال رؼي ىه‪َٜٓ ٍٞ‬؟ ‪ٓٝ‬خ‬
‫‪ٛ‬الف حُي‪( ٖ٣‬كخًْ كِذ) حٌُ‪ ١‬ط‪ٞ‬ػي رخالٗظوخّ‬ ‫ؿ‪ َٜ‬رخُظَٔى ‪ٝ‬حُؼ‪٤ٜ‬خٕ ‪ٝ‬هٍَ ٓؼخهزش حُِٔطخٕ‬ ‫حُٔز‪ َ٤‬حٌُ‪٣ ٢ً ٌِٚٓ ١‬لون ‪ٛ‬يك‪ٚ‬؟‬
‫ُوظَ ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪.ٙ‬‬ ‫‪ٝ‬حُِٔطخٗش ‪ًُٝ‬ي رِٔذ حُِٔطش ٓ٘‪ٟٝٝ ٚ‬غ‬
‫ّ‪( : 6‬ػخٍ كوي كخٍّ حُي‪ ٖ٣‬أهطخ‪ ١‬ػِ‪ٓ ٠‬خ طْ‬ ‫ٓوخُ‪٤‬ي حألٓ‪ ٍٞ‬ك‪٣ ٢‬ي‪.ٙ‬‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫ُـَ‪ ٚٔ٣‬أ‪٣‬زي) ‪ .‬كٔخًح كؼَ ؟‬ ‫* أٓخ ٗـَس حُيٍ كوي ػخهز‪ٜ‬خ أهطخ‪ ١‬ربػالٕ‬ ‫أ‪ ( -‬حهظزَ‪ٓ -‬ظزؼخ ‪ -‬حال‪ٛ‬ظٔخّ رخهظ‪٤‬خٍ حَُؿخٍ‬
‫ؿـ ‪ :‬ػَٔ أهطخ‪ ١‬ػِ‪ ٠‬اكٔخى حألَٓ ػِ‪ ٠‬أ‪٣‬زي‬ ‫حُٔ‪ٜ‬خ‪َٛ‬س ٖٓ أٓ‪َ٤‬س أ‪ٞ٣‬ر‪٤‬ش ‪ٌٛٝ‬ح ‪ٔ٣‬ظِِّ‬ ‫حألٓ٘خء حأله‪٣ٞ‬خء ‪ٞٓ -‬ء ‪١‬خُؼ‪.) ٚ‬‬
‫كطخُذ رظ‪٤ُٞ‬ش أٓ‪ ٖٓ َ٤‬حُز‪٤‬ض حأل‪ٞ٣‬ر‪ٝ ٢‬حهظخٍ ٓؼ‪ٚ‬‬ ‫ِٗ‪ٗ ٍٝ‬ـَس حُيٍ ٖٓ حُو‪ َٜ‬حٌُز‪ َ٤‬روِؼش حُـزَ‬ ‫د‪ً -‬خٕ حُِٔ‪ٞ‬ى حُ‪ٜ‬خُل‪٤‬ش ‪٣‬وَر‪ ٕٞ‬حُٔٔخُ‪٤‬ي‬
‫رؼ‪ ٞ‬حُٔٔخُ‪٤‬ي حُِٔي حألَٗف ٓ‪ٍ ٠ٓٞ‬ؿْ ‪ٛ‬ـَ‬ ‫؛ ألٗ‪ٜ‬خ ُ‪ٔ٤‬ض أ‪ٞ٣‬ر‪٤‬ش هخ‪ٛ‬يح ً رٌُي ا‪ٛ‬خٗش ًزَ‪٣‬خء‬ ‫ٗل‪٣ٝ ْٛٞ‬ؼظ٘‪ ٕٞ‬ر‪٘٤ُ ْٜ‬ظي ر‪ٓ ْٜ‬خػي‪ٌٞٗٞ٣ٝ ْٛ‬ح‬
‫ٓ٘‪ٞ٘ٓ 6( ٚ‬حص) ‪ٝ‬أهخٓ‪ِٓ ٙٞ‬طخٗخ ً َٗ‪ٌ٣‬خ ً ُِِٔي ػِ‬ ‫‪ ٌٙٛ‬حٌُِٔش حُٔؼظيس ر٘لٔ‪ٜ‬خ‬ ‫ٓ٘‪ ْٜ‬ه‪ٞ‬س ػِ‪ ٠‬أػيحث‪ًٝ ...ْٜ‬خٕ حألَٓحء ‪٣‬لٌ‪ٕٝ‬‬
‫حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ‪ٍٝ‬ؿْ أٗ‪٣ ُْ ٚ‬ـ‪ٗ ٖٓ َ٤‬ل‪ ًٙٞ‬كوي ‪١‬خرض‬ ‫* ‪ٝ‬طظخ‪َٛ‬ص ٗـَس حُيٍ رخُٔ‪ٞ‬حكوش ‪ ،‬ػْ ىرَص‬ ‫كٌ‪ ٝ‬أٓظخً‪ ْٛ‬حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د كٌخٕ ًَ أٓ‪َ٤‬‬
‫ٗلٔ‪ ٚ‬هِ‪٤‬ال ً ؛ ألٕ أ‪٣‬زي ُٖ ‪ٔ٣‬ظط‪٤‬غ حالٓظجؼخٍ‬ ‫‪ًِٝٝ‬ض‬ ‫أهطخ‪١‬‬ ‫هطش ُِوال‪ٖٓ ٙ‬‬ ‫ٓؼ٘‪٤‬خ رخ‪ٛ‬ط٘خع حَُؿخٍ حأله‪٣ٞ‬خء ‪ٝ‬ح‪ٛ‬طلخء حألطزخع‬
‫(حالٗلَحى ‪ ،‬حالهظ‪ٜ‬خ‪ )ٙ‬رخُلٌْ ‪.‬‬ ‫حألَٓ ُوطِ حٌُ‪ٝ ١‬ؿي ‪ ٟٞٛ‬ك‪ٗ ٢‬لٔ‪ُِ ٚ‬ظوِ‪ٚ‬‬ ‫حُٔوِ‪َٗٝ ٖ٤ٜ‬حء ‪ٝ‬ى‪ٝٝ ْٛ‬الث‪٤ُ ْٜ‬ظو‪ ًَ ٟٞ‬أٓ‪َ٤‬‬
‫ّ‪ٓ : 7‬خ حٌُ‪ ١‬كٌَ ك‪ ٚ٤‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي كظ‪٠‬‬ ‫ّ ٗ‪ُٔ ٚ‬خ حهظَك‪ ٖٓ ٚ‬آػخّ ك‪ ٢‬كن حُ٘ؼذ ‪ٝ‬حُي‪ٖ٣‬‬ ‫ػِ‪٘ٓ ٠‬خكٔ‪٘ٓٝ ٚ٤‬خُػ‪٘٣ٝ ٚ٤‬خٍ حُلظ‪ٞ‬س ُي‪ٟ‬‬
‫‪َٜ٣‬ف ػ٘‪ٓ ٚ‬ئحَٓحص أهطخ‪ ١‬ؿَ‪ ٚٔ٣‬؟‬ ‫*‪ٝ‬طْ حٓظيػخء أهطخ‪ ١‬رؼيٓخ طؤًي هطِ ٖٓ ارؼخى‬ ‫ٓ‪ٞ‬ال‪.".....ٙ‬‬
‫ؿــ ‪ :‬أٍحى ‪َٛ‬ك‪ ٚ‬ػٖ ٓئحَٓحط‪ٟ ٚ‬ي‪ ٙ‬كؤٍِٓ‪ ٚ‬هخثيح ً‬ ‫ٓٔخُ‪ ٌٚ٤‬حُ‪ٜ‬خُل‪٤‬ش هخ‪ٛ‬ش حألٓ‪ َ٤‬ر‪٤‬زَّ ‪ٗٝ‬لٌص‬ ‫ؽ‪ً -‬خٕ هطِ ٓ٘ـ‪ٞ‬ال ٖٓ أ‪ٓ ٍٝ‬خ ‪١ٝ‬ت أٍ‪ٝ‬‬
‫ُِٔٔخُ‪٤‬ي حُزلَ‪٣‬ش ػِ‪ٍ ٠‬أّ كِٔش ُوظخٍ حُِٔي‬ ‫حُوطش ‪ٝ‬طْ هظِ‪ ٚ‬ػِ‪٣ ٠‬ي هطِ كِٔخ ػخى حُٔٔخُ‪٤‬ي‬ ‫ٓ‪ َٜ‬رخُزلغ ػٖ كز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ ‪ٝ‬حُٔز‪ َ٤‬حٌُ‪١‬‬
‫حُ٘خ‪ٛ َٛ‬الف حُي‪ ٖ٣‬حٌُ‪ ١‬أ‪ٛ‬زق ‪ٛ‬خكذ (كخًْ)‬ ‫أطزخع أهطخ‪ٍ ٖٓ ١‬كِش حُ‪٤ٜ‬ي حُظ‪ ٢‬هَؿ‪ٞ‬ح اُ‪ٜ٤‬خ‬ ‫ٌِٓ‪ُ ٚ‬ظلو‪٤‬ن ‪ٛ‬يك‪ ،ٚ‬أ‪ ٝ‬حال‪ٛ‬ظيحء اُ‪ٜ٤‬خ ‪ -‬أٗ‪ ٚ‬ظَ‬
‫ىٓ٘ن ه‪ٞ‬كخ ً ٖٓ ؿِ‪ٝ َٜٓ ٝ‬ط‪ٞ‬ؿ‪ ٚ‬أهطخ‪ ١‬رؤُل‪٢‬‬ ‫أُو‪ ٠‬اُ‪ ْٜ٤‬رَأّ أهطخ‪ ١‬كلَ‪ٝ‬ح اُ‪ ٠‬حُ٘خّ رؼيٓخ‬ ‫ُٓ٘خ ‪٣‬ظ‪ٜ‬لق ‪ٝ‬ؿ‪ ٙٞ‬حُ٘خّ ُؼِ‪٣ ٚ‬ـي ر‪ٗ ْٜ٘٤‬و‪ٜ‬خ‬
‫كخٍّ اُ‪ ٠‬ؿِس ‪ٝ‬هخطِ‪ٝ ٚ‬حٗظ‪ٝ َٜ‬ػخى أه‪ٔٓ ٟٞ‬خ‬ ‫أهْٔ ر‪٤‬زَّ إٔ ‪٣‬ؤهٌ حُؼؤٍ ٖٓ هطِ هخثال ً ‪ُ :‬وي‬ ‫ٖٓ ٓؼخٍف ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬حُوي‪ ْ٣‬حُ٘‪٤‬ن ؿخْٗ حُٔويٓ‪٢‬‬
‫ًخٕ ‪.‬‬ ‫كؼِ‪ٜ‬خ ‪ٛ‬ي‪٣‬و‪ ٢‬ك ّ‪ ، ٢‬ك‪ٞ‬هللا ُ‪ ٖٓ ٌٖٗٞ٤‬هظال‪.١‬‬ ‫ٖٓٔ هي ٍآ‪ٍٝ ٙ‬آ‪ٛ‬خ ػ٘ي‪ ٙ‬ك‪ٔ٤‬خُ‪ٍ َٛ : ٚ‬أ‪ٟ‬‬
‫ّ‪ ( : 8‬اًح ٗخء ٓ‪٤‬ي‪ ١‬أػخٍٗ‪ ٢‬هِز‪ٝ ٚ‬أػَط‪ٚ‬‬ ‫ّ‪ٓ : 1‬خ حألٓزخد حُظ‪ ٢‬أىص هظَ ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ ٙ‬؟‬ ‫"ؿِ٘خٍ" أ‪ٔٓ ٝ‬غ ر‪ٜ‬خ ك‪َٜٓ ٢‬؟ ‪ِ٣ ُْ ٌُٚ٘ٝ‬ن‬
‫ُٔخٗ‪ ُٖٔ . )..٢‬حٌُِٔش ؟ ‪ ُٖٔٝ‬هخُ‪ٜ‬خ ؟ ‪ُٔٝ‬خًح ؟‬ ‫ؿـ ‪ ٖٓ :‬حألٓزخد حُظ‪ ٢‬أىص هظَ ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪: ٙ‬‬ ‫أكيح‪ ...‬ػْ حٌُ‪ٛ‬خد اُ‪ٞٓ ٠‬م حَُه‪٤‬ن رخُوخ‪َٛ‬س ُؼِ‪ٚ‬‬
‫ؿـ ‪ :‬حٌُِٔش ُوطِ حًٌُ‪ٝ .. ٢‬هخُ‪ٜ‬خ أل‪٣‬زي حٌُ‪ً ١‬خٕ‬ ‫‪٣ ُْ - 1‬ؼَف كن أ‪ُٝ‬جي حألرطخٍ حٌُ‪ٖ٣‬‬ ‫‪٣‬ـي أكيح ٖٓ حُ٘وخٓ‪٣ ٖ٤‬ؼَف ػ٘‪ٜ‬خ هزَح كـؼَ‬
‫حُل‪٤‬خء ‪٘ٔ٣‬ؼ‪ ٖٓ ٚ‬إٔ ‪٣‬لخطق حُِٔطخٗش ٗـَس حُيٍ‬ ‫كٔ‪ٞ‬ح ر‪٠٤‬ش حُي‪( ٖ٣‬أ‪. )َٜٓ ، ُٚٞٛ‬‬ ‫‪٣‬ظَِٔ ٖٓ ٓ‪ٞ‬ال‪٣ٝ ٙ‬ظَىى ػِ‪ٞٓ ٠‬م حَُه‪٤‬ن‪،‬‬
‫رَؿزظ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُِ‪ٝ‬حؽ ٓ٘‪ٜ‬خ ‪ٝ ،‬أٍحى هطِ إٔ ‪٣‬ؼزَ‬ ‫‪ - 2‬ارؼخى حألَٓحء ‪ٝ‬حألًخرَ ٖٓ أ‪ َٛ‬حُلَ‬ ‫‪ٔ٣ٝ‬ؤٍ ًَ هخىّ ٖٓ طـخٍس ػٖ ؿخٍ‪٣‬ش طيػ‪ ٠‬ؿِ٘خٍ‬
‫رِٔخٗ‪ ٚ‬حُِزن ػٖ ػ‪ٞ‬ح‪١‬ق ٓ‪٤‬ي‪ٝ ٙ‬أٓظخً‪ ٙ‬ػِ حُي‪ٖ٣‬‬ ‫‪ٝ‬حُؼوي (حُ٘ل‪ٝ ًٞ‬حُٔ‪٤‬طَس) ‪ٝ‬حٗ‪ٜٔ‬خً‪ ٚ‬ك‪٢‬‬
‫أ‪٣‬زي طـخ‪ٗ ٙ‬ـَس حُيٍ حُظ‪٣ ٢‬ظٔ٘‪ ٠‬حُِ‪ٝ‬حؽ ٓ٘‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫حُِ‪ٝ ٜٞ‬حَُ٘د ‪.‬‬
‫ّ‪ٓٝ : 9‬خًح ًخٕ ‪ٛ‬يف هطِ ٖٓ اُلخك‪ ٚ‬ػِ‪٠‬‬ ‫‪ٓ - 3‬طخُزش ٗـَس حُيٍ رٔخ ػ٘ي‪ٛ‬خ ‪ٓٝ‬خ‬ ‫(‪ ) 11‬صراع عنى امسنطة وشجرة امدر‬
‫ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬ر‪ٌٜ‬ح حُِ‪ٝ‬حؽ ؟‬ ‫* طٌَ٘ ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ ٙ‬ألرطخٍ‬
‫ؿـ ‪ ٖٓ :‬ؿ‪ٜ‬ش ‪ٍ :‬إ‪٣‬ش ؿِ٘خٍ ‪ٝ‬حُٔؼخىس رِوخث‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫ُ‪ ْ٤‬ػ٘ي‪ٛ‬خ ٖٓ حألٓ‪ٞ‬حٍ ‪ٝ‬حُـ‪ٞ‬ح‪َٛ‬‬
‫‪ٝ‬ط‪ٞ‬ػي‪ٛ‬خ رخُوظَ ‪.‬‬ ‫حُٔ٘‪ٍٜٞ‬س( حُٔٔخُ‪٤‬ي ) ‪ُِٝٝ‬ؿش أر‪ ٚ٤‬كزيأ ‪٣‬و‪٢ٜ‬‬
‫‪ ٖٓٝ -‬ؿ‪ٜ‬ش ‪ٔ٣ :‬ظَ‪٣‬ق أٓظخً‪٘٣ٝ ٙ‬و‪ ٢٠‬حُلِٕ‬ ‫ٍؿخٍ حُي‪ُٝ‬ش ‪ٜٔ٘٣ٝ‬ي ك‪ ٢‬حَُ٘حد‬
‫ػٖ حُِٔطخٕ ‪.‬‬ ‫ّ‪ ٖٓ( : 2‬أػٔخٌُْ ِٓ‪ ٢‬ػِ‪ . )ٌْ٤‬اُ‪ ٠‬أ‪ٓ ١‬ي‪ٟ‬‬
‫‪٘٣‬طزن ‪ٌٛ‬ح حُو‪ ٍٞ‬ػِ‪ٌٛ ٠‬ح حُِٔطخٕ حُلخٓي ؟‬ ‫‪٣ٝ‬ظ‪ٞ‬ػي ٗـَس حُيٍ رخُوظَ ٓٔخ أؿ‪٠‬ذ ٓٔخُ‪٤‬ي‬
‫ّ‪ :10‬ر َْ ٍىص ٗـَس حُيٍ ػِ‪ِ١ ٠‬ذ أهطخ‪١‬‬ ‫أر‪ ٚ٤‬كوظِ‪ٝ ٙٞ‬ط‪ُٞ‬ض ٗـَس حُيٍ ػَٕ حُِٔط٘ش‬
‫رخُِ‪ٝ‬حؽ ٓ٘‪ٜ‬خ؟‬ ‫ؿـ ‪ُٔ :‬خ ‪١‬ـ‪ٝ ٠‬رـ‪ٌٛ ٠‬ح حُٔـَ‪ ٍٝ‬ؿ‪٠‬ذ ٓٔخُ‪٤‬ي‬
‫حُ‪ٜ‬خُق ُ٘ـَس حُيٍ حُظ‪ٛ ٢‬يى‪ٛ‬خ ‪ٝ‬ط‪ٞ‬ػي‪ٛ‬خ كؼِٓ‪ٞ‬ح‬ ‫حُٔ‪٣َٜ‬ش‪.‬‬
‫ؿـ ‪ :‬أهزَص ٗـَس حُيٍ أهطخ‪ ١‬أٗ‪ٜ‬خ ال طَى ‪ِ١‬ز‪، ٚ‬‬ ‫* طْ حإلكَحؽ ػٖ ُ‪ٓ ٖٓ ْ٣ٞ‬ـ٘‪ ٚ‬رؼيٓخ ىكغ‬
‫‪ٌُٜ٘ٝ‬خ ال طَ‪٣‬ي إٔ طلٌَ ك‪ ٢‬حُِ‪ٝ‬حؽ كظ‪٘٣ ٠‬ظ‪ ٢ٜ‬أَٓ‬ ‫ػِ‪ ٠‬هظِ‪ٓٝ ٚ‬خ ‪ ٢ٛ‬اال أ‪٣‬خّ كظ‪ ٠‬هظَ ػِ‪ ٠‬أ‪٣‬ي‪ْٜ٣‬‬
‫رلخٌٍٓ‪ٝ ٍٞ‬ؿِٔض ٗـَس حُيٍ ػِ‪ ٠‬أٍ‪ٌ٣‬ش حُِٔي‬ ‫كي‪٣‬ش ٓويحٍ‪ٛ‬خ أٍرؼٔخثش أُق ى‪٘٣‬خٍ ‪ٝ‬طْ طِٔ‪ْ٤‬‬
‫حُِٔي حُ٘خ‪ٛ َٛ‬خكذ ىٓ٘ن ‪ ٝ ،‬طؤٖٓ ٖٓ ط‪ٜ‬ي‪٣‬ي‪ٙ‬‬ ‫أ‪٣‬زي هخثيح ً‬ ‫ىٓ‪٤‬خ‪ٝ ١‬ه‪ٗ ١ٞ‬ل‪ ًٞ‬حٌُِٔش كـؼِض‬
‫‪ ،‬كخهظ٘غ ٓ٘‪ٜ‬خ أهطخ‪ ١‬ر‪ٌٜ‬ح حُـ‪ٞ‬حد ‪ٝ ،‬كٔذ ًُي‬ ‫(حُؼَٕ) ربؿٔخع أَٓحء حُ‪ٜ‬خُل‪٤‬ش ‪ٝ‬أػ‪٤‬خٕ حُي‪ُٝ‬ش‬
‫‪ٗٝ‬وٖ حٓٔ‪ٜ‬خ ػِ‪ٓ ٠‬ي حُ٘و‪ٞ‬ى ‪ٝ‬طَىى ػِ‪ ٠‬حُٔ٘خرَ‬ ‫ُِـ‪ٔٓ ٖ٤‬خ أ‪ٔ١‬غ أَٓحء ‪ِٞٓٝ‬ى حُز‪٤‬ض حأل‪ٞ٣‬ر‪٢‬‬
‫‪ٝ‬ػيح ً ٓ٘‪ٜ‬خ رخُوز‪ ، ٍٞ‬كخ‪ٔ١‬جٖ هِز‪ٝ ، ٚ‬ؿؼَ ‪ٚٔٛ‬‬ ‫‪ٝ‬ػِ‪ٍ ٠‬أٓ‪ ْٜ‬حُ٘خ‪ٛ َٛ‬خكذ كِذ ‪ٝ‬هخ‪ٛ‬ش رؼي‬
‫حُو‪٠‬خء ػِ‪ ٢‬حُ٘خ‪ٝ َٛ‬ؿ٘‪ٞ‬ى‪. ٙ‬‬ ‫‪.‬‬
‫هظَ ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ٝ ٙ‬اٌٗخٍ حُوِ‪٤‬لش‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(8‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫ح‪ : َٓ٥‬حً‪ٛ‬ز‪ٞ‬ح كخكظل‪ٞ‬ح حُزخد ُٔٔخُ‪ . ٢ٌ٤‬كؤَٓ هطِ‬ ‫حُلٌْ كل‪ِ٠‬ض أ‪٣‬زي ‪ٌُٜ٘ٝ‬خ حٗظَ‪١‬ض ػِ‪ ٚ٤‬كظ‪٠‬‬ ‫ّ‪٤ً : 11‬ق أكٖٔ هطِ ػَ‪٤ٓ ٝ‬ي‪ ٙ‬رخُِ‪ٝ‬حؽ‬
‫‪ٛ‬خكز‪ ٚ٤‬رؤٕ ‪ٌٛ٣‬زخ ُ‪٤‬لظلخ حُزخد كَٔح رـخٗذ‬ ‫طظِ‪ٝ‬ؽ ر‪ ٚ‬إٔ ‪٣‬ؼٍِ " حُِٔي حألَٗف " ؛ ألٗ‪ٜ‬خ ُٖ‬ ‫ٖٓ ٗـَس حُيٍ ؟‬
‫أهطخ‪ ١‬كظ‪ٛ ٠‬خٍح هِل‪ ٚ‬كٔ‪ ٠٠‬ر‪ ٚ‬هطِ كظ‪َٛٝ ٠‬‬ ‫طظِ‪ٝ‬ؽ ر٘‪ٜ‬ق ِٓي ‪ٝ‬رخُلؼَ طْ ػٍِ حُِٔي‬ ‫ؿـ ‪ :‬هخٍ ُ‪ٜ‬خ إ أٓظخً‪ ٙ‬رؼغ اُ‪ٜ٤‬خ رؤَٓ‪ : ٖ٣‬اٗـخُ‬
‫حُي‪ ِ٤ِٛ‬ػْ هخٍ ُ‪ : ٚ‬أػط٘‪٤ٓ ٢‬لي كبٗ‪ ٚ‬ال ‪٣‬ـذ إٔ‬ ‫حألَٗف ‪ٝ‬طِ‪ٝ‬ؿض ٗـَس حُيٍ ٖٓ حُِٔي حُٔؼِ‬ ‫‪ٝ‬ػي‪ٛ‬خ ُِٔٔ‪ ًٚٞ‬رخُِ‪ٝ‬حؽ ٖٓ ‪٤ٛٝ‬لظي ‪ٝ‬ح‪٥‬هَ‬
‫‪٣‬يهَ أكي ٖٓ حَُػ‪٤‬ش ػِ‪ ٠‬حُِٔي ‪ٓٝ‬ؼ‪٤ٓ ٚ‬ل‪, ٚ‬‬ ‫أ‪٣‬زي ٓٔخ أػخٍ أهطخ‪ ١‬كؤهٌ ‪ َ٘٘٣‬حُلٔخى ك‪ًَ ٢‬‬ ‫كز‪ٜ‬خ ُ‪٤ٛٞ‬لظ‪ٜ‬خ ال ‪٣‬ـؼِ‪ٜ‬خ طويٍ ػِ‪ ٠‬كَحه‪ٜ‬خ ‪..‬‬
‫كوخٍ أهطخ‪ : ١‬أطـَىٗ‪٤ٓ ٖٓ ٢‬ل‪ ٢‬أ‪ٜ٣‬خ حُِٔٔ‪ٞ‬ى‬ ‫ٌٓخٕ ‪٣ٝ‬وطغ حُطَ‪٣‬ن كظ‪٣ ٠‬ؼزض ػـِ حُِٔي ػٖ‬ ‫كِ‪٤‬ظِ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ‪٣ٝ‬زو‪٤‬خ ٓؼخ ً ك‪ ٢‬هيٓظ‪ٜ‬خ ‪ٍٝ‬ىص رِزخهش رؼي‬
‫حُلو‪ , َ٤‬كطؼ٘‪ ٚ‬هطِ رو٘ـَ‪ ٙ‬ك‪ ٢‬ؿ٘ز‪ٝ ٚ‬هخٍ رَ‬ ‫اىحٍس حُزالى ‪٤ٓٝ‬خٓظ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬أػِٖ أٗ‪٤ٓ ٚ‬ظِ‪ٝ‬ؽ ٖٓ‬ ‫إٔ ط‪ٍٞ‬ى ‪ٝ‬ؿ‪ٜٜ‬خ هـال ً هخثِش ‪ :‬حٍؿغ اُ‪ ٠‬أٓظخًى‬
‫أؿَىى ٖٓ ك‪٤‬خطي ‪ٝ‬أ‪ َٜ١‬حُزالى ٖٓ ٍؿٔي‬ ‫حر٘ش حُِٔي حُٔظلَ ‪ٛ‬خكذ كٔخس ‪ٝ‬أٗ‪ٜ‬خ ٓظٍِ٘ ك‪٢‬‬ ‫‪ٝ‬هَ ُ‪ : ٚ‬ال أٓظط‪٤‬غ حُو‪٤‬خّ رؼَّ ‪ٝ‬ؿ‪ ٖ٤‬حُ٘خ‪َٛ‬‬
‫(كٔخىى) ‪ .‬كؼخٍ أهطخ‪ٝ ١‬ريأ ‪َ٠٣‬د هطِ رٔ‪٤‬ل‪ٚ‬‬ ‫هِؼش حُـزَ ر‪ٔ٘٤‬خ طظَى ٗـَس حُيٍ حُوِؼش الر٘ش‬ ‫ػِ‪ ٠‬حُلي‪ٝ‬ى‪.‬‬
‫‪ٝ‬ح‪ٟ‬ؼخ ً ‪٣‬ي‪ ٙ‬حألهَ‪ ٟ‬ػِ‪ ٠‬كْ حُطؼ٘ش ‪ ,‬كَٔ (أهَؽ)‬ ‫حُِٔ‪ٞ‬ى ‪.‬‬ ‫ّ‪ ٖٓ( : 12‬أؿَ حُٔلز‪ٞ‬رش أهخطَ ‪ُٝ‬ظ‪ٜ٘‬ؤ ‪٣‬خ هِذ‪)..‬‬
‫هطِ ٓ‪٤‬ل‪٤ُ ٚ‬ظو‪َٟ ٢‬رخص أهطخ‪ُٔٝ , ١‬خ أٍحى‬ ‫ّ‪ ( : 18‬حٓو‪ ٢‬ك‪٣ ٢‬ي‪ ١‬أهطخ‪ٝ ١‬أٗ‪ٜ‬خٍ أِٓ‪).. ٚ‬‬ ‫‪ .‬اُ‪ ٠‬أ‪ٓ ١‬ي‪ٜ٣ ٟ‬يم حُو‪ ٍٞ‬ػِ‪ ٠‬حُٔلذ ؟‬
‫ح‪٥‬هَحٕ ‪َٟ‬د أهطخ‪ ٖٓ ١‬حُوِق ٓ٘ؼ‪ ْٜ‬هطِ ‪ٝ‬هخٍ‬ ‫ٓخ ٓؼ٘‪ٌٛ ٠‬ح ؟ ‪ٝ‬ر َْ ط‪َٜ‬ف أهطخ‪ ١‬؟‬ ‫ؿـ ‪ :‬ك‪ ْٜ‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي إٔ ٗـَس حُيٍ حٗظَ‪١‬ض‬
‫‪ :‬ىػ‪ٞ‬ح حُِٔٔ‪ٞ‬ى حُلو‪٣ َ٤‬وظِ‪ٝ ٚ‬كي‪ ٙ‬كظ‪ ٠‬ال ‪٣‬و‪ٍٞ‬‬ ‫ؿـ ‪ٓ :‬ؼ٘خ‪ : ٙ‬حٗي‪ُٝ ٖٓ ٖٛ‬حؽ ٗـَس حُيٍ ٖٓ‬ ‫ُِ‪ٝ‬حؿ‪ٜ‬خ إٔ ‪٣‬وِ‪ٜٜ‬خ ٖٓ حُِٔي حُ٘خ‪ َٛ‬حٌُ‪ ١‬ك٘ي‬
‫حُ٘خّ هظِ‪ ٚ‬ػالػش ٖٓ ٓٔخُ‪٤‬ي حُٔؼِ‪ٝ .‬حٓظَٔ هطِ‬ ‫حُٔؼِ (ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي) ‪ًٝ‬خٕ ‪٣‬ظ‪ٞ‬هغ إٔ طَ‪ ٠ٟ‬ر‪ٚ‬‬ ‫ؿ‪ٓ ٚٗٞ٤‬غ رؼ‪ِٞٓ ٞ‬ى ر٘‪ ٢‬أ‪ٞ٣‬د ‪ ْٜ٘ٓٝ‬حُ‪ٜ‬خُق‬
‫‪٣‬ؼذ ػِ‪٣ٝ ٚ٤‬ظو‪َٟ ٢‬رخط‪٘ٓ ٚ‬ظظَح ً إٔ طو‪ٍٞ‬‬ ‫‪ٝ‬أىٍى هيحع حُِٔطخٗش ُ‪ ٚ‬كـٔغ أطزخػ‪ٝ ٚ‬ؿ‪َٜ‬‬ ‫آٔخػ‪ َ٤‬كظ‪ٞ‬ؿ‪ ٚ‬اُ‪ًٝ ٚ٤‬خٗض حُيحثَس ك‪ ٢‬ريح‪٣‬ظ‪ٜ‬خ‬
‫(ط‪٠‬ؼق) ه‪ٞ‬ح‪٣ ٞٛٝ , ٙ‬و‪٣ ٍٞ‬خ ِٓؼ‪ ٕٞ‬حػزض ُ‪, ٢‬‬ ‫رٔؼخٍ‪ٟ‬ش أ‪ٝ‬حَٓ حُِٔي حُٔؼِ ‪ٟٝٝ‬غ ٓوخُ‪٤‬ي‬ ‫ػِ‪ ٠‬ؿ٘‪ٞ‬ى حُٔ‪ ٌُٖٝ ٖ٤٣َٜ‬حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬ك‪ ٢‬حُ٘‪ٜ‬خ‪٣‬ش‬
‫ك‪َ٤‬ى ػِ‪ ٚ٤‬هطِ ‪٣‬خ ُ‪ٝ‬ؽ حألٓ‪َ٤‬س حػزض ُ٘لٔي ‪ ,‬ػْ‬ ‫حُٔ‪٤‬خٓش ك‪ ٢‬أ‪٣‬ي‪ ١‬حطزخػ‪. ٚ‬‬ ‫حٗظ‪َٜٝ‬ح ‪ٝ‬ػخى ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ٓظلَح ً كِ‪٘٣‬ض حُزالى‬
‫هخٗظ‪ ٚ‬هيٓخ‪ ٙ‬كٔو‪ ٢‬ػِ‪ ٠‬حألٍ‪ٔ٣ ُْٝ ٝ‬ظطغ إٔ‬ ‫ّ‪ٓ : 19‬خ حٌُ‪ ١‬أهخف ٗـَس حُيٍ ٖٓ أهطخ‪١‬؟‬ ‫رؤػالّ حُ٘‪ٝ ، َٜ‬أَٓ حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪َ٤‬‬
‫‪٣‬و‪َ٠٣ ٞٛٝ ّٞ‬د ‪٘٤ٔ٣‬خ ً ‪ٔٗٝ‬خال ً ‪ٝ‬هطِ أٓخٓ‪٘٣ ٚ‬ظَ‬ ‫‪ٓٝ‬خ حُل‪ِ٤‬ش حُظ‪ ٢‬ىرَط‪ٜ‬خ ُظظو‪ًُ ٢‬ي ؟‬ ‫‪ٗٝ‬ظ‪٤‬ـش ُو‪٤‬خٗظ‪ُ ٚ‬ي‪ ٚ٘١ٝٝ ٚ٘٣‬كوي طْ هظِ‪ ٚ‬ه٘وخ ً ‪.‬‬
‫اُ‪٣ ٞٛٝ ٚ٤‬و‪ ُٚ ٍٞ‬حىُٕ ٓ٘‪٣ ٢‬خ ‪ٛ‬ي‪٣‬ن ر‪٤‬زَّ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ُٔ :‬خ أ‪٣‬و٘ض ٗـَس حُيٍ رخٗظوخّ أهطخ‪ٍٝ ١‬أص‬ ‫ّ‪ِ١ : 13‬ذ حُِٔٔ‪ًٞ‬خٕ ر‪٤‬زَّ ‪ٝ‬هطِ ٓطِزخ ً‬
‫ّ‪ : 22‬أػط٘‪٤ٓ ٢‬لي كال ‪٘٣‬زـ‪ُِِٔ ٢‬ي إٔ ‪٣‬وخرِ‪ٚ‬‬ ‫ك‪ ٚ٤‬هطَح ً ًز‪َ٤‬ح ً ػِ‪ٜ٤‬خ ‪ٝ‬ػِ‪ُِٓ ٠‬ي ُ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ك‪٤‬غ‬ ‫ٓ٘خر‪ٜ‬خ ً ٖٓ ٗـَس حُيٍ رؼي حُو‪٠‬خء ػِ‪ ٠‬أػيحث‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫أكي ٖٓ ٍػ‪٤‬ظ‪ٝ ٚ‬حُٔ‪٤‬ق ٓؼ‪ ٖٓ ٚ‬حُٔظليع ؟ ‪ٝ‬اُ‪٠‬‬ ‫ًخٕ أهطخ‪٣ ١‬ظليح‪ , ٙ‬هٍَص إٔ طظوِ‪ ٚ٘ٓ ٚ‬كٔخ‪٣‬ش‬ ‫كٔخ ‪ ٞٛ‬؟‬
‫ٖٓ ‪ٝ‬ؿ‪ ٚ‬حٌُالّ ؟ ‪ٝ‬ر َْ ٍى ؟‬ ‫ُ٘لٔ‪ٜ‬خ ‪ُِٔٝ‬ي ُ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ هزَ إٔ ‪٣‬ظوِ‪ٜٔ٘ٓ ٞٛ ٚ‬خ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬ر‪٤‬زَّ ‪ِ١‬ذ ٖٓ ٗـَس حُيٍ إٔ ط٘ـِ ‪ٝ‬ػي‪ٛ‬خ‬
‫ؿـ ‪:‬‬ ‫كؤ‪ٝ‬ػِص (أٗخٍص ‪ ،‬أُٔلض) أل‪٣‬زي أال ‪٣‬ؼخٍ‪ ٟٚ‬ك‪٢‬‬ ‫ُؼِ حُي‪ ٖ٣‬أهطخ‪ٝ ١‬طظِ‪ٝ‬ؿ‪ ٚ‬كليػ‪ٜ‬خ ػٖ رط‪ٞ‬الط‪ٚ‬‬
‫‪ -‬حُٔظليع ‪ :ٞٛ‬هطِ ‪ٝ‬هي ‪ٝ‬ؿ‪ً ٚ‬الٓ‪ ٚ‬ألهطخ‪. ١‬‬ ‫ٗ‪٢‬ء ‪ٝ‬إٔ ‪٣‬ظ‪ ُٚ َٜ‬حَُ‪ٟ‬خ ‪ ,‬ػْ أ‪ٝ‬ػِص ُوطِ إٔ‬ ‫‪ٝ‬حٗظ‪ٜ‬خٍحط‪ٝ ٚ‬كَ‪٤ٓٝ‬ظ‪ٝٝ ٚ‬هخثؼ‪٣ ُْٝ ٚ‬لٖٔ‬
‫‪-‬حٌُ‪ ١‬هخٍ ُ‪ " : ٚ‬أطـَىٗ‪٤ٓ ٖٓ ٢‬ل‪ ٢‬أ‪ٜ٣‬خ‬ ‫‪٣‬وزَ ‪ٛ‬ي‪٣‬و‪ ٚ‬ر‪٤‬زَّ إٔ حٌُِٔش هٍَص حُِ٘‪ ٍٝ‬ػٖ‬ ‫حُلي‪٣‬غ ػٖ ٓ٘خػَ أهطخ‪ ١‬طـخ‪ ٙ‬حُِٔطخٗش ‪.‬‬
‫حُِٔٔ‪ٞ‬ى حُوٌٍ "‪.‬‬ ‫هِؼش حُـزَ ‪ٝ‬طًَ‪ٜ‬خ ُألٓ‪َ٤‬س حُوخىٓش ‪ٗٝ ,‬لٌص‬ ‫‪ -‬أٓخ هطِ حُٔلذ حُ‪ُٜٞ‬خٕ كوي طو‪ٓ َ٤‬لز‪ٞ‬رظ‪ٚ‬‬
‫ّ‪ٓ :23‬خًح كؼَ حُٔؼِ رَأّ أهطخ‪ ١‬؟‬ ‫ٗـَس حُيٍ ًُي رخُلؼَ كـؼِض طظَ ٗ‪ٜ‬خٍ‪ٛ‬خ ‪٢ٛ‬‬ ‫ؿِ٘خٍ ك‪ٍٞٛ ٢‬س حُِٔطخٗش ‪ٝ‬طليع رِٔخٗ‪ٝ ٚ‬هِذ‬
‫ؿـ ‪ٍٓ :‬خ‪ٛ‬خ ُز‪٤‬زَّ ‪ٝ‬ؿٔخػظ‪ ٝ ٚ‬هخٍ ُ‪: ْٜ‬‬ ‫‪ٝ‬حُِٔي حُٔؼِ ك‪ ٢‬ه‪ َٜ‬حُوِؼش كبًح أط‪ ٢‬حُِ‪ُِٗ َ٤‬ض‬ ‫ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي حٌُ‪ٓ ١‬يك‪ ٚ‬روِو‪ٝ ٚ‬ػلظ‪ٚ‬‬
‫(حٗـ‪ٞ‬ح رؤٗلٌْٔ هزَ إٔ ‪٘٣‬خٌُْ ٓخ ٗخٍ ٍث‪)ٌْٔ٤‬‬ ‫رلخٗ‪٤‬ظ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬حٍ‪ٜ٣‬خ اُ‪ ٠‬ه‪ َٜ‬أهَ أٓلَ حُوِؼش‬ ‫‪ٝ‬أٓخٗظ‪ٝ ٚ‬ه‪ٞ‬س كز‪ٝ ٚ‬هطَحص ٗلٔ‪ٝ ٚ‬ك٘‪ ٖ٤‬كئحى‪ٙ‬‬
‫كَٔ‪ ٟ‬ك‪ ٢‬هِ‪ٞ‬ر‪ ْٜ‬حَُػذ ‪ٝ‬ؿؼَ ر‪٤‬زَّ ٖٓ ًُي‬ ‫أ‪٤ٟ‬جض ك‪ ٚ٤‬حُٔ‪ٜ‬خر‪٤‬ق ‪ .‬كِٔخ ٍأ‪ ٟ‬أهطخ‪ًُ ١‬ي ظٖ‬ ‫حُوِن ‪ٝ‬حُ ِوِوش حُـٔ‪ِ٤‬ش‬ ‫‪ٍٝ‬هش حُٔلز‪ٞ‬رش كٔ٘ش ُ‬
‫حُ‪٣ ّٞ٤‬و‪ُ( : ٍٞ‬وي كؼِ‪ٜ‬خ ‪ٛ‬ي‪٣‬و‪ ٢‬ك‪ٝ ٢‬هللا ُ‪ٌّٖٗٞ٤‬‬ ‫إٔ ٗـَس حُيٍ هي ػـِض رخُِ٘‪ٝ ٍٝ‬اهالء حُوِؼش‬ ‫حَُحثؼش حَُه‪٤‬وش حُطخ‪َٛ‬س حُلٔ٘خء ‪.‬‬
‫ٖٓ هظال‪)١‬‬ ‫كظ‪ ٠‬ال طؤط‪ُٝ ٢‬ؿظ‪ ٚ‬حألٓ‪َ٤‬س اال ‪ٗ( ٢ٛٝ‬ـَس حُيٍ)‬ ‫ّ‪ٓ : 14‬خًح ًخٕ ٍى كؼَ ٗـَس حُيٍ ٖٓ‬
‫حُل‪ 11 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 1998 ٢‬‬ ‫ك‪ ٢‬ه‪ َٜ‬آهَ ُظزؼي ػٖ ٗلٔ‪ٜ‬خ ٓؼَس حُو‪ٞ٠‬ع‬ ‫حُٔظ٘خكٔ‪ ٖ٤‬؟‬
‫" أٓخ هطِ ال ‪٣‬ؼي ُ٘ـَس حُيٍ ٓخ طؼِْ ٖٓ ٓ٘خهذ‬ ‫إلٍحىط‪ , ٚ‬كخ‪ٔ١‬ؤٕ ‪ٝ‬ظٖ إٔ حُِٔي ٓ‪٤‬ظْ ُ‪.ٚ‬‬ ‫ؿـ ‪ٍ :‬ى كؼَ ٗـَس حُيٍ ٖٓ حُٔظ٘خكٔ‪ً ٖ٤‬خٗض ك‪٢‬‬
‫أٓظخً‪ٝ ٙ‬هالُ‪ ، ٚ‬رَ ‪٣‬ـِة ك‪ًُ ٢‬ي رخإلٗخٍس اُ‪٠‬‬ ‫ّ‪ َْٖٓ : 20‬كَ‪ٟ‬ظ‪ٗ ٚ‬ـَس حُيٍ ُوظَ أهطخ‪ ١‬؟‬ ‫ك‪َ٤‬س ٖٓ أَٓ‪ٛ‬خ ‪ :‬أطظِ‪ٝ‬ؽ ٍؿال ً ‪٣‬و‪٠‬غ ُ‪ٜ‬خ (أ‪٣‬زي)‬
‫ى‪ٝ ٚ٘٣‬ػلظ‪ٛٝ ، ٚ‬يه‪ٝ ٚ‬أٓخٗظ‪ٝ ، ٚ‬اهال‪ٝٝ ٚٛ‬كخث‪ٚ‬‬ ‫‪ٓٝ‬خ حُؼٖٔ ؟‬ ‫أّ ٍؿال ً طؼـذ ر‪ُ ٚ‬و‪ٞ‬ط‪ٝ ٚ‬رط‪ُٞ‬ظ‪( ٚ‬أهطخ‪ٓٝ )١‬خٍ‬
‫‪ ،‬ػْ ‪٣‬ل‪ ٞ٤‬ك‪َٗ ٢‬ف كز‪ٝ ٚ‬رغ ؿَحٓ‪." ٚ‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬كَ‪ٟ‬ض هطِ ك‪ٓ ٢‬وخرَ ُ‪ٝ‬حؿ‪ ٖٓ ٚ‬ؿِ٘خٍ ًٔخ‬ ‫هِز‪ٜ‬خ ُأل‪ ٍٝ‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ‪ ُْٝ‬طوطغ روز‪ٍٝ ُٚٞ‬أص‬
‫(أ) ‪ -‬طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حأله‪ٞ‬حّ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪٢‬‬ ‫إٔ هطِ أٍحى حُوال‪ ٖٓ ٙ‬أهطخ‪ُ ١‬ظِٔ‪ٝ ٚ‬رـ‪ٚ٤‬‬ ‫إٔ طؼَٔ ػِ‪ ٠‬اٗؼخٍ ٗخٍ حُو‪ٜ‬خّ ر‪ٜٔ٘٤‬خ ‪ٝ‬هخُض‬
‫‪ٓ -‬ؼ٘‪٘ٓ " ٠‬خهذ" ‪( :‬طـخٍد ًؼ‪َ٤‬س ‪ -‬أكؼخٍ‬ ‫ػِ‪ ٠‬حُ٘خّ ‪ٝ‬كٔخى أ‪ٛ‬لخر‪ٓ ٞٛٝ ٚ‬خ ‪ٔ٣‬ظلَ ر‪ٚ‬‬ ‫ُوطِ ٍٓ‪ ٍٞ‬ػِ حُي‪ : ٖ٣‬هَ ألٓظخًى ‪ :‬اٗ‪ ٢‬ال أهزَ‬
‫ًَ‪ٔ٣‬ش ‪ -‬ه‪ٞ‬ح‪٣َٓ َ١‬ؼش ‪ -‬آٍحء ِٓ‪ٔ٤‬ش)‬ ‫ىٓ‪ ٚ‬اال طوَرخ ً اُ‪ ٠‬هللا ‪ ٌُٜٙٝ‬حُٔ‪ٜٔ‬ش أٓي‪ ٙ‬ػِ حُي‪ٖ٣‬‬ ‫ٗ‪ٜ‬ق ِٓي كبًح ‪ٛ‬خٍ ٌِٓخ ً طِ‪ٝ‬ؿظ‪. ٚ‬‬
‫ٓلَى " هالٍ " ‪ُ ( :‬هالُ‪ - ٚ‬ه َّ ‪َ -‬هِش ‪ -‬هِ‪ِ٤‬ش) ‪.‬‬ ‫أ‪٣‬زي رِٔٔ‪ٔٛ ٖ٤ًٞ‬خ ‪ :‬ر‪ٜ‬خىٍ ‪٘ٓٝ ،‬ـَ حُـظٔ‪٢‬‬ ‫ّ‪ٓ :15‬خ حٌُ‪ ١‬ك‪ ٜٚٔ‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ٖٓ ه‪ٍٞ‬‬
‫(د) ‪ً -‬خٕ هطِ ‪ٔ٣‬ظل‪ َ٠‬كز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ ك‪٢‬‬ ‫ُ‪٤‬ؼخ‪ٗٝ‬خ‪ ٙ‬ك‪ ٢‬حُظوِ‪ ٖٓ ٚ‬أهطخ‪.١‬‬ ‫حُِٔطخٗش ؟‬
‫حُلي‪٣‬غ ػٖ أٓظخً‪ٟٝ . ٙ‬ق ًُي ‪ٓ ،‬ز‪٘٤‬خ ً طؤػ‪َ٤‬‬ ‫ّ ‪٤ً : 21‬ق طْ هظَ أهطخ‪ ١‬ػِ‪٣ ٠‬ي هطِ ؟‬ ‫ؿـ ‪ :‬ك َ ِ‪ َْ ٜ‬أٗ‪ٜ‬خ طلَ‪( ٟٚ‬طلؼ‪ ، ٚ‬طيكؼ‪ )ٚ‬ػِ‪ ٠‬ػٍِ‬
‫ًِٔخط‪ ٚ‬ك‪ٗ ٢‬ـَس حُيٍ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬هَؽ ر‪٤‬زَّ ‪ٝ‬أ‪ٛ‬لخر‪ ٚ‬ك‪ٍ ٢‬كِش ‪٤ٛ‬ي‬ ‫حُِٔطخٕ حُ‪ٜ‬ـ‪ٝ َ٤‬حالٓظوالٍ رخُِٔي كوز‪ ٞ‬ػِ‪٠‬‬
‫(ؿـ) ‪ٓ -‬خًح هطَ ُـِ٘خٍ ك‪ٗ ٖ٤‬ظَص اُ‪ ٠‬ر‪٤‬زَّ ‪،‬‬ ‫كؤَٓع هطِ ‪٣‬وزَ أٓظخً‪ ٙ‬رؤٕ حُ‪ٞ‬هض ؿخء ُظ٘ل‪ٌ٤‬‬ ‫حُِٔي حُ‪ٜ‬ـ‪ٓٝ َ٤‬ـ٘‪ ٚ‬رخُوِؼش ؛ ُ‪٘٤‬لَى رِٔي ٓ‪َٜ‬‬
‫‪ٔ٣ ٞٛٝ‬يف ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬أٓخّ ٗـَس حُيٍ ؟ ‪ٓٝ‬خ أػَ ًُي‬ ‫حُوطش ‪ ,‬كؤٍَٓ أ‪٣‬زي ألهطخ‪٣ ١‬طِذ ٓ٘‪ ٚ‬حُل‪ٍٞ٠‬‬ ‫‪.‬‬
‫ك‪ٜ٤‬خ ؟‬ ‫ُِوِؼش كظ‪ٔ٣ ٠‬ظ٘‪ َٙ٤‬ك‪ ٢‬أَٓ ‪ٛ‬خّ ‪ًٝ ,‬خٕ أهطخ‪١‬‬ ‫ّ‪: 16‬ؿ‪٠‬ذ أهطخ‪ ١‬كٌ‪٤‬ق كخ‪ ٍٝ‬أ‪٣‬زي إٔ‬
‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫هي ح‪ٔ١‬ؤٕ أل‪٣‬زي ُٔخ أظ‪ٞٓ ٖٓ َٜٙ‬حكوش ػِ‪ٍِٝٗ ٠‬‬ ‫‪ٚ٤َٟ٣‬؟ ‪ٓٝ‬خ أػَ ًُي ػِ‪ ٠‬أهطخ‪ ١‬؟‬
‫(أ) ‪ٓ -‬ؼ٘‪٘ٓ " ٠‬خهذ " ‪ :‬أكؼخٍ ًَ‪ٔ٣‬ش ‪.‬‬ ‫ٗـَس حُيٍ ٖٓ حُوِؼش ‪ٝ ,‬هي ٗ‪ٜ‬ل‪ٔٓ ٚ‬خُ‪ ٌٚ٤‬رؤٕ‬ ‫ؿـ ‪ :‬كخ‪ ٍٝ‬أ‪٣‬زي إٔ ‪ٔ٣‬ظَ‪ ٢ٟ‬أهطخ‪ ١‬كؤؿيم ػِ‪ٚ٤‬‬
‫هالٍ" ‪ :‬هِش ‪.‬‬ ‫‪ٓ -‬لَى "‬ ‫حألَٓ هيػش ‪ٝ‬أٗ‪ ٚ‬الري إٔ ‪٘٣‬ظظَ ر‪٤‬زَّ ‪٘ٓٝ‬وَ‬ ‫حألٓ‪ٞ‬حٍ كؤهطؼ‪٘ٓ( ٚ‬ق ‪ ،‬ه‪ )ُٚ ٜٚ‬حإلٌٓ٘يٍ‪٣‬ش‬
‫(د) ‪ً -‬خٕ هطِ اًح ٓخ أهٌ ك‪ٌٛ ٢‬ح حُلي‪٣‬غ ٗٔ‪٠‬‬ ‫حألٗوَ ‪ٝ‬ؿ‪ ٖٓ َْٛ٤‬أ‪ٛ‬لخر‪ ٚ‬كظ‪٣ ٠‬ؼ‪ٞ‬ى‪ٝ‬ح ٖٓ‬ ‫‪ًٝ‬ظذ ُ‪ ٚ‬رٌُي ‪ٔ١‬ؼخ ً ك‪ ٢‬إٔ ‪ٌ٣‬ق ػٖ َٗ‪ٌُٖٝ , ٙ‬‬
‫أٗ‪ٞ٘٣ ٚ‬د ػٖ أٓظخً‪٣ٝ ٙ‬و‪ ٍٞ‬ػِ‪ُٔ ٠‬خٗ‪، ٚ‬‬ ‫حُ‪٤ٜ‬ي ‪ ,‬كَك‪ ٞ‬هخٍ اٗ‪ ٢‬ال حٗظظَ كظ‪َ٣ ٠‬ؿغ‬ ‫أهطخ‪ٍ ١‬أ‪ ٟ‬ك‪ًُ ٢‬ي ‪ٟ‬ؼلخ ً ٖٓ أ‪٣‬زي ‪ٝ‬ريح‪٣‬ش‬
‫‪ٝ‬حٓظل‪ َ٠‬كز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ ًؤٗ‪ٜ‬خ ؿخُٔش أٓخٓ‪ ٚ‬ك‪٤‬غ‬ ‫‪ٛ‬ئالء ‪ٛ ٌُٖٝ‬ئالء ‪٣‬ـذ إٔ ‪٘٣‬ظظَ‪ٝ‬ح كظ‪ ٠‬أٍؿغ ‪,‬‬ ‫الٗظ‪ٜ‬خٍ‪ ٙ‬كِحى ‪ٔ١‬ؼ‪ُٝ ٚ‬حى أِٓ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حالٗظ‪ٜ‬خٍ ػِ‪ٚ٤‬‬
‫طـِْ ٗـَس حُيٍ ػِ‪ ٠‬أٍ‪ٌ٣‬ظ‪ٜ‬خ ‪ًٝ ،‬ؤٗ‪٣ ٚ‬زؼ‪ٜ‬خ ٓخ‬ ‫‪ًٛٝ‬ذ ى‪ ٕٝ‬ح‪ٛ‬ظٔخّ ر٘‪٤ٜ‬لش ٓٔخُ‪ًٍٝ .ٌٚ٤‬ز‪ٞ‬ح ٓؼ‪ٚ‬‬ ‫‪.‬‬
‫ك‪ ٢‬هِز‪ُٞ ٖٓ ٚ‬حػؾ حُلذ ‪َٓٝ‬حٍس حٌُ٘‪ٍٝ ٟٞ‬هش‬ ‫ه٘‪٤‬ش ػِ‪ , ٚ٤‬كٔخ ‪ َٛٝ‬حُوِؼش ‪ٝ‬ىهَ اُ‪ ٠‬هخػش‬ ‫ّ‪ " : 17‬ط٘خكْ أ‪٣‬زي ‪ٝ‬أهطخ‪ ١‬ػِ‪ ٢‬حُِ‪ٝ‬حؽ ٖٓ‬
‫حُل٘‪ . ٖ٤‬كٌخٗض ًِٔخط‪ ٚ‬طئػَ ك‪ٗ ٢‬ـَس حُيٍ ‪،‬‬ ‫حُؼ‪ٞ‬حٓ‪٤‬ي أؿِن رخد حُوِؼش ‪٘ٓٝ‬غ ٓٔخُ‪ٖٓ ٌٚ٤‬‬ ‫ٗـَس ٗـَس حُيٍ " كبُ‪ ٢‬أ‪ٜٔ٣‬خ ٓخُض ؟‬
‫‪ٝ‬طوغ ٓ٘‪ٜ‬خ ٓ‪ٞ‬حهغ حُٔخء ٖٓ ً‪ ١‬حُـِش حُ‪ٜ‬خى‪، ١‬‬ ‫حُيه‪ ٍٞ‬كؤكْ رخَُ٘ ‪٘ٓٝ‬ؼ‪ً ٚ‬زَ‪٣‬خث‪ ٖٓ ٚ‬حٌُ٘‪ٙٞ‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬أٗؼِض ٗـَس حُيٍ حُٔ٘خكٔش ر‪ ٖ٤‬حُلخٍٓ‪ٖ٤‬‬
‫كٔخ طِٔي ٗـَس حُيٍ ٗلٔ‪ٜ‬خ إٔ طظ٘‪ٜ‬ي ٓٔخٍهش‬ ‫(حَُؿ‪ٞ‬ع) كٔ‪ ٠٠‬ك‪٣َ١ ٢‬و‪٣ٝ ٚ‬ي‪ ٙ‬ػِ‪ٓ ٠‬وز‪ٞ‬‬ ‫ُظوظخٍ ٓ٘‪ٜٔ‬خ حألٗٔذ‪ ..‬ك‪ٞ‬ؿيص ك‪ ٢‬أ‪٣‬زي كزخ ً‬
‫(هل‪٤‬ش) ٖٓ ك‪ ٖ٤‬اُ‪ ٠‬ك‪ُٞٝ ، ٖ٤‬ال أٗلظ‪ٜ‬خ إٔ ‪٣‬ظ‪َٜ‬‬ ‫ٓ‪٤‬ل‪ , ٚ‬كِٔخ ٍأ‪ ٟ‬هطِ ‪ٛٝ‬خكزخ‪ ٙ‬هخٍ ُ‪ ْٜ‬رِ‪ٜ‬ـش‬ ‫‪ٛ‬خىهخ ً ‪ٝ‬ط‪ٞ‬ح‪ٟ‬ؼخ ً ‪ٝٝ‬ؿيص ك‪ ٢‬أهطخ‪ٞٔ١ ١‬كخ ً اُ‪٢‬‬
‫ػِ‪ٜ٤‬خ حُ‪٠‬ؼق أٓخّ حُِٔٔ‪ٞ‬ى حَُٓ‪ٝ ، ٍٞ‬هيٍط‪ٜ‬خ‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(9‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫حُل‪ 11 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2013 ٢‬‬ ‫ُِوظَ ‪ ،‬كؤَٓ ر‪ ٚ‬حُٔؼِ كوظَ ه٘وخ ‪ُٝ ،‬و‪ ٢‬ؿِحء‬ ‫ػِ‪ ٠‬حٓظالى ػ‪ٞ‬ح‪١‬ل‪ٜ‬خ ‪ٝ‬حالكظلخظ ر‪ٜ‬ي‪ٝ‬ث‪ٜ‬خ ‪،‬‬
‫" أٓخ حُِٔي حُٔؼِ كوي كخ‪ ٍٝ‬ك‪ ٢‬أ‪ ٍٝ‬حألَٓ‬ ‫ه‪٤‬خٗظ‪ُ ٚ‬ي‪. ٚ٘١ٝٝ ٚ٘٣‬‬ ‫ألٍِٓض ىٓ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ػال ‪ٞٛ‬ط‪ٜ‬خ رخُ٘ل‪٤‬ذ ‪.‬‬
‫‪ٔ٣‬ظَ‪ ٢ٟ‬أهطخ‪ ١‬كؤؿيم ػِ‪ ٚ٤‬حألٓ‪ٞ‬حٍ ‪ٝ ،‬أهطؼ‪ٚ‬‬ ‫حُل‪ 11 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2011 ٢‬‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬هطَ ُـِ٘خٍ إٔ ٓ‪٤‬يط‪ٜ‬خ هي طِ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ٖٓ‬
‫ػـَ حإلٌٓ٘يٍ‪٣‬ش ‪ًٝ ،‬ظذ ُ‪ٍٞ٘٘ٓ ٚ‬ح ً رٌُي ‪ٔ١‬ؼخ ً ك‪٢‬‬ ‫" ‪ ٌُٖٝ‬حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي حُِٔي حُٔؼظْ " ط‪ٍٞ‬حٕ‬ ‫ر‪٤‬زَّ اًح ؿِذ (هطِ) ‪ٝ ،‬طِ‪ٝ‬ؿض ٗـَس حُيٍ ٖٓ‬
‫إٔ ‪ٌ٣‬ق َٗ‪ َٗٝ ٙ‬أطزخػ‪. " .. ٚ‬‬ ‫ٗخ‪ٗ ٌَ٘٣ ُْ " ٙ‬ؼٔش هللا ػِ‪٣ ُْٝ ، ٚ٤‬ؼَف كن‬ ‫أهطخ‪. ١‬‬
‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ‬ ‫أ‪ُٝ‬جي حألرطخٍ حٌُ‪ ٖ٣‬كٔ‪ٞ‬ح ر‪٠٤‬ش حُي‪ٗٝ ، ٖ٣‬ل‪ٞ‬ح‬ ‫‪ -‬كؤ‪ٛ‬خر‪ٜ‬خ حُي‪ٝ‬حٍ ‪ًٝ‬خى ‪٣‬ـ٘‪ ٠‬ػِ‪ٜ٤‬خ ك‪ٞٓ ٢‬هل‪ٜ‬خ‬
‫طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪:ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫‪ٛ‬ي‪ ٍٝ‬حُٔئٓ٘‪ٍٝ ، ٖ٤‬كؼ‪ٞ‬ح ٓـي ٓ‪ َٜ‬ػخُ‪٤‬خ ً ػِ‪٠‬‬ ‫ًُي ‪ُٞ ،‬ال أٗ‪ٜ‬خ ٓلزض ٗلٔ‪ٜ‬خ اُ‪ٓ ٠‬ويػ‪ٜ‬خ ‪،‬‬
‫‪ٓ - 1‬ؼ٘‪ " ٠‬أؿيم ػِ‪( : " ٚ٤‬أكخ‪ ٝ‬ػِ‪- ٚ٤‬‬ ‫حُؼخُٔ‪ ، ٖ٤‬كؤهٌ ك‪ ٢‬ارؼخى ٍؿخٍ حُي‪ُٝ‬ش ‪ٝ ،‬ا‪َ١‬حف‬ ‫كخٍطٔض ػِ‪َٛ٣َٓ ٠‬خ‪.‬‬
‫أٗخٍ ػِ‪ - ٚ٤‬أهخّ ُي‪)ٚ٣‬‬ ‫حألَٓحء ‪ٝ‬حألًخرَ ٖٓ أ‪ َٛ‬حُلَ ‪ٝ‬حُؼوي " ‪.‬‬ ‫حُل‪ 11 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2004 ٢‬‬
‫‪ - 2‬ؿٔغ " ػـَ " ‪( :‬أػـخٍ ‪ -‬ػـخثَ ‪ -‬ػـ‪)ٍٞ‬‬ ‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ‬ ‫" هخٓض حٌُِٔش حُؼظ‪ٔ٤‬ش ٗـَس حُيٍ رظير‪َ٤‬‬
‫طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ ٖ٤ٓٞ‬ك‪ٔ٤‬خ‬
‫‪٠ٓ - 3‬خى " ‪ٌ٣‬ق " ‪٣ - ٌَُ٣( :‬زو‪٣ - ٠‬وَِ)‬ ‫‪٣‬ؤط‪: ٢‬‬ ‫ٌِٓٔظ‪ٜ‬خ أكٖٔ ه‪٤‬خّ ‪٣‬ؼخ‪ٜٗٝ‬خ ك‪ًُ ٢‬ي أطخرٌ‪ٜ‬خ ػِ‬
‫‪َٓ -1‬حىف " ا‪َ١‬حف " ‪( :‬ارؼخى ‪ٓ -‬لخٍرش ‪ -‬ػ‪٤ٜ‬خٕ) (د) ‪ٗ َٛ -‬ـق حُِٔي حُٔؼِ ك‪ ٢‬حٓظَ‪ٟ‬خء أهطخ‪١‬‬ ‫حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ‪ٝ‬ؿ‪ٔٓ ٖٓ َٙ٤‬خُ‪٤‬ي ُ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ‪ٍُٝٝ‬حث‪ٚ‬‬
‫‪٠ٓ -2‬خى " كٔ‪ٞ‬ح " ‪( :‬أ‪ٛ‬خٗ‪ٞ‬ح ‪ِٞٔٓ -‬ح ‪٤ٟ -‬ؼ‪ٞ‬ح) (ؿـ) ‪ -‬ػَِ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪: ٢‬‬ ‫حُٔلٌ٘‪ٝ ٖ٤‬ه‪ٞ‬حى‪ ٙ‬حُؼظخّ ‪ ٌُٖٝ ،‬إ حٓظظزض ُ‪ٜ‬خ‬
‫‪ٓ - 3‬لَى " حألًخرَ " ‪( :‬حٌُزَ‪ - ٟ‬حٌُخرَ ‪ -‬حألًزَ) ‪ٍ - 1‬ك‪ ٞ‬هطِ إٔ ‪٣‬ؼظو‪٤ٓ ٚ‬ي‪ ٙ‬حرٖ حُِػ‪ِ١ٝ ْ٤‬ذ‬ ‫حألٓ‪ ٍٞ‬ك‪ ٢‬حُي‪٣‬خٍ حُٔ‪٣َٜ‬ش ك‪٤‬غ ط‪ ٖٔ٤ٜ‬ػِ‪ٜ٤‬خ‬
‫‪ - 2‬ط٘ ٌَّ حُ٘خّ‬ ‫إٔ ‪٣‬زخع ك‪َٜٓ ٢‬‬ ‫(د) ‪ٟٝ -‬ق حألٓزخد حُلو‪٤‬و‪٤‬ش حُظ‪ ٢‬أىص اُ‪٠‬‬ ‫ٍ‪ٝ‬ك‪ٜ‬خ كٔخ حٓظظذ ُ‪ٜ‬خ ًٌُي ك‪ٔ٤‬خ ‪ٍٝ‬حء‪ٛ‬خ ٖٓ رالى‬
‫ُظ‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ٝ ٙ‬رـ‪ُ ْٜ٠‬لٌٔ‪. ٚ‬‬ ‫حُظوِ‪ ٖٓ ٚ‬ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪. ٙ‬‬ ‫حُ٘خّ حُظخرؼش ُٔ‪. "َٜ‬‬
‫(ؿـ) ‪ ٖٓ -‬حٌُ‪ ١‬ط‪ ٠ُٞ‬حُلٌْ رؼي ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ ٙ‬؟ ‪ * َْ ُٝ‬حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ ‪:‬‬
‫(أ) ‪ٓ - 1 -‬ؼ٘‪ " ٠‬أؿيم ػِ‪ : " ٚ٤‬أكخ‪ ٝ‬ػِ‪ٚ٤‬‬ ‫ط٘خٍُ ػ٘‪ ٚ‬ك‪ٔ٤‬خ رؼي ؟ ‪ ُٖٔٝ‬ط٘خٍُ ؟‬ ‫‪ٟ‬غ ٓ‪٠‬خى " حٓظظذ " ‪َٓٝ ،‬حىف " ط‪ " ٖٔ٤ٜ‬ك‪٢‬‬
‫‪ - 2‬ؿٔغ " ػـَ " ‪ :‬ػـ‪. ٍٞ‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫ؿِٔظ‪ٓ ٖ٤‬ل‪٤‬يط‪. ٖ٤‬‬
‫‪٠ٓ - 3‬خى " ‪ٌ٣‬ق " ‪٣ :‬زو‪. ٠‬‬ ‫ارؼخى‬ ‫‪:‬‬ ‫"‬ ‫ا‪َ١‬حف‬ ‫"‬ ‫َٓحىف‬ ‫‪-‬‬ ‫‪1‬‬ ‫(أ) ‪-‬‬ ‫(د) ‪ٓ -‬خًح كؼِض ٗـَس حُيٍ الٓظوَحٍ ٌِٓٔظ‪ٜ‬خ ؟‬
‫(د) ‪٘٣ ُْ -‬ـق أ‪٣‬زي ك‪ ٢‬حٓظَ‪ٟ‬خث‪ًُٝ ٚ‬ي ألٕ‬ ‫‪.‬‬ ‫‪٤ٟ‬ؼ‪ٞ‬ح‬ ‫‪:‬‬ ‫"‬ ‫كٔ‪ٞ‬ح‬ ‫"‬ ‫ٓ‪٠‬خى‬ ‫‪-‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ُٔٝ‬خًح ُْ ‪ٔ٣‬ظظذ ُ‪ٜ‬خ حألَٓ ك‪ ٢‬رالى حُ٘خّ ؟‬
‫أهطخ‪ ١‬حػظزَ ‪ٌٛ‬ح ‪ٟ‬ؼلخ ً ٖٓ ؿخٗذ حُٔؼِ (أ‪٣‬زي)‬ ‫‪ٓ - 3‬لَى " حألًخرَ " ‪ :‬حألًزَ ‪.‬‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬ػَِ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪: ٢‬‬
‫كِحى ‪ٔ١‬ؼ‪ ٚ‬ك‪ٝ ٚ٤‬ه‪ ١ٞ‬أِٓ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حالٗظ‪ٜ‬خٍ ػِ‪. ٚ٤‬‬ ‫حُظوِ‪ٚ‬‬ ‫(د) ‪ -‬حألٓزخد حُلو‪٤‬و‪٤‬ش حُظ‪ ٢‬أىص اُ‪٠‬‬ ‫‪ - 1‬ؿ‪ٜٞ‬ى هطِ ك‪ ٢‬طيػ‪ ًَِٓ ْ٤‬حُِٔي حُٔؼِ‬
‫(ؿـ) ‪-‬‬ ‫ٖٓ ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ : ٙ‬طٌَ٘‪ُٔٔ ٙ‬خُ‪٤‬ي أر‪ٝ ، ٚ٤‬ا‪َ١‬حف‬ ‫أٓخّ ٓ٘خكٔ‪ ٚ٤‬حأله‪٣ٞ‬خء ‪.‬‬
‫‪ٍ - 1‬ك‪ ٞ‬هطِ إٔ ‪٣‬ؼظو‪٤ٓ ٚ‬ي‪ ٙ‬حرٖ حُِػ‪ِ١ٝ ْ٤‬ذ‬ ‫حألَٓحء ‪ٝ‬حألًخرَ ٖٓ أ‪ َٛ‬حُلَ ‪ٝ‬حُؼوي ‪ٝ ،‬طوَ‪٣‬ذ‬ ‫‪ - 2‬طلَ‪ ٞ٣‬هطِ حُِٔي حُٔؼِ ػِ‪ ٠‬هظَ حُِٔي‬
‫ٍؿخٍ كخٗ‪٤‬ظ‪ ٚ‬حُوخىٓ‪ٓ ٖ٤‬ؼ‪ ٖٓ ٚ‬حُ٘خّ ‪ٝ ،‬حٗـٔخٓ‪ ٚ‬إٔ ‪٣‬زخع ك‪ َٜٓ ٢‬؛ ً‪٘٣ ٢‬ظظْ ك‪ِٓ ٢‬ي ٓٔخُ‪٤‬ي‬ ‫حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪. َ٤‬‬
‫ِٓطخٕ ٓ‪٣ٝ َٜ‬لون ٓخ ًخٕ ‪٣‬لِْ ر‪ ٖٓ ٚ‬حُ‪ٜ‬ؼ‪ٞ‬ى‬ ‫ك‪ ٢‬حُِ‪ٝ ٜٞ‬حُؼزغ ‪( .‬ىٍؿش ‪ٝ‬حكيس) ‪.‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬
‫اُ‪ ٠‬حُٔ٘خ‪ٛ‬ذ حُؼخُ‪٤‬ش ك‪ٍ ًٌَ٣ ٞٛٝ َٜٓ ٢‬إ‪٣‬خ‪ٙ‬‬ ‫أٓ‪ٞ‬حُ‪ٜ‬خ‬ ‫‪ٞٓٝ‬ء ٓؼخِٓظ‪ُ٘ ٚ‬ـَس حُيٍ كِٔز‪ٜ‬خ‬ ‫(أ) ‪٠ٓ - -‬خى " حٓظظذ " ‪ :‬ح‪ٟ‬طَد ‪.‬‬
‫حُؼظ‪ٔ٤‬ش ‪ُٝ‬وخء كز‪٤‬زظ‪ ٚ‬حُٔخٌُش ػِ‪ُ ٚ٤‬ز‪. . ٚ‬‬ ‫‪ٓٝ‬ـ‪َٛٞ‬حط‪ٜ‬خ ‪ِٓٝ‬طخٗ‪ٜ‬خ ‪. .‬‬ ‫‪َٓ -‬حىف " ط‪ : " ٖٔ٤ٜ‬طٔ‪٤‬طَ ‪( .‬حُـِٔش‬
‫‪ - 2‬ط٘ ٌَّ حُ٘خّ ُظ‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ٝ ٙ‬رـ‪ُ ْٜ٠‬لٌٔ‪ ٚ‬؛‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬حٌُ‪ ١‬ط‪ ٠ُٞ‬حُلٌْ رؼي ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ٗ : ٙ‬ـَس‬ ‫ٓظَ‪ًٝ‬ش ُِطخُذ) ‪.‬‬
‫ألٗ‪ ٚ‬أهٌ ك‪ ٢‬ارؼخى ٍؿخٍ حُي‪ُٝ‬ش ‪ٝ‬ا‪َ١‬حف حألَٓحء‬ ‫حُيٍ رؼي إٔ ىرَص ٓغ هخ‪ٛ‬ظ‪ٜ‬خ ٖٓ حُٔٔخُ‪٤‬ي هظَ‬ ‫(د) ‪ -‬كؼِض ٗـَس حُيٍ الٓظوَحٍ ٌِٓٔظ‪ٜ‬خ ‪:‬‬
‫ٖٓ أ‪ َٛ‬حُلَ ‪ٝ‬حُؼوي ‪ٝ‬أػَ‪ ٝ‬ػٖ ٓٔخُ‪٤‬ي أر‪ٚ٤‬‬ ‫ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ٙ‬‬ ‫هخٓض حٌُِٔش ٗـَس حُيٍ رظير‪ٌِٜٓ َ٤‬خ أكٖٔ ه‪٤‬خّ‬
‫‪ٝ‬هَد ؿٔخػظ‪ٝ ٚ‬ه‪ ْٜٜ‬رخُٔ٘خ‪ٛ‬ذ ‪ٝ‬حٗ‪ٜٔ‬ي ك‪٢‬‬ ‫حُٔٔخُ‪٤‬ي‬ ‫رؼ‪ٞ‬‬ ‫ط٘‪٤‬غ‬ ‫رٔزذ‬ ‫حُِٔي‬ ‫ػٖ‬ ‫‪ٝ -‬ط٘خُُض‬ ‫‪٣‬ؼخ‪ٜٗٝ‬خ ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ‪ٝ‬ؿ‪ٔٓ ٖٓ َٙ٤‬خُ‪٤‬ي ُ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ‬
‫حَُ٘حد ‪ٝ‬ريأ ‪ٜ٣‬يى ‪٣ٝ‬ظ‪ٞ‬ػي ٗـَس حُيٍ رخُوظَ ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬اٌٗخٍ‬ ‫ٓ‪َٜ‬‬ ‫ِٓي‬ ‫ك‪٢‬‬ ‫‪ٔ١ٝ‬ؼ‪ٚ‬‬ ‫حُ٘خ‪َٛ‬‬ ‫اُ‪ ٠‬حُِٔي‬ ‫‪ٍُٝٝ‬حث‪ ٚ‬حُٔلٌ٘‪ٝ ٖ٤‬ه‪ٞ‬حى‪ ٙ‬حُؼظخّ ‪ٝ ،‬هي حٓظوَص‬
‫حُوِ‪٤‬لش حُؼزخٓ‪ٍٝ ٢‬ك‪ ٚ٠‬إٔ طظ‪ ٠ُٞ‬كٌْ ٓ‪َٜ‬‬ ‫ُ‪ٜ‬خ حألٓ‪ ٍٞ‬ك‪ ٢‬حُي‪٣‬خٍ حُٔ‪٣َٜ‬ش ك‪٤‬غ طٔ‪٤‬طَ ػِ‪ٜ٤‬خ‬
‫حَٓأس ‪ٝ ،‬ط٘خُُض ُؼِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ‪.‬‬ ‫ٍ‪ٝ‬ك‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫‪ًٝ‬خٕ هطِ ٖٓ أ‪ٓ ٍٝ‬خ ‪٠١ٝ‬ء أٍ‪ًَٞٓ َٜٓ ٝ‬‬ ‫حُل‪ 11 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 2013 ٍٝ‬‬ ‫‪ٔ٣ ُْٝ -‬ظظذ ُ‪ٜ‬خ حألَٓ ك‪ ٢‬رالى حُ٘خّ حُظخرؼش‬
‫حُوِذ رخُزلغ ػٖ كز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ – ‪ٝ‬هي كٌَ ًؼ‪َ٤‬ح‬ ‫" ‪ًٍٝ‬ذ أهطخ‪ ١‬ؿ‪ٌٓ َ٤‬ظَع ر٘‪٤ٜ‬لش ٓٔخُ‪، ٌٚ٤‬‬ ‫ُٔ‪ َٜ‬؛ ألٕ حألَٓحء ‪ٝ‬حُِٔ‪ٞ‬ى ٖٓ حُز‪٤‬ض حأل‪ٞ٣‬ر‪٢‬‬
‫ك‪ ٠‬حُطَ‪٣‬وش حُظ‪٣ ٠‬ظٌٖٔ ر‪ٜ‬خ ٖٓ حال‪ٛ‬ظيحء اُ‪ٜ٤‬خ‬ ‫كوخُ‪ٞ‬ح ‪ :‬ال ٗظًَي ‪ٝ‬كيى ‪ًٍٝ ،‬ز‪ٞ‬ح ٓؼ‪ ، ٚ‬كؼ٘يٓخ‬ ‫‪ٔ١‬ؼ‪ٞ‬ح ك‪ ٢‬حُ‪ٞ‬ػ‪ٞ‬د ػِ‪ ٠‬ىٓ٘ن ‪ٝ‬ؿ‪َٔٛ٤‬خ ٖٓ‬
‫أ‪ٛ -‬خص حَُٔحى ٖٓ " ‪٠١ٝ‬ء " ‪َٓٝ‬حىف "‬ ‫ىهَ ٖٓ رخد حُوِؼش ‪ٛٝ ،‬خٍ اُ‪ ٠‬هخػش حُؼ‪ٞ‬حٓ‪٤‬ي‬ ‫حُزالى حُظخرؼش ُِٔطخٕ ٓ‪ًٝ ، َٜ‬خٕ أػظْ ‪ٛ‬ئالء‬
‫ٓ‪٠ٓٝ " ًَٞ‬خى " حال‪ٛ‬ظيحء " ك‪ ٢‬ؿَٔ ٖٓ ػ٘يى‬ ‫‪،‬‬ ‫ٓؼ‪ٚ‬‬ ‫أؿِن رخد حُوِؼش ‪ُ٘ٓ ٝ ،‬غ ٓٔخُ‪ ٖٓ ٌٚ٤‬حُؼز‪ٍٞ‬‬ ‫ٗؤٗخ حُِٔي حُ٘خ‪ٛ َٛ‬خكذ كِذ حٌُ‪ ١‬ؿخء اُ‪٠‬‬
‫د ‪ٓ -‬خ ‪٣َ١‬وش " هطِ " حٌُ‪ ٟ‬حطزؼ‪ٜ‬خ ُال‪ٛ‬ظيحء اُ‪٠‬‬ ‫كؤكْ رخَُ٘ ‪ٟٝٝ ،‬غ ‪٣‬ي‪ ٙ‬ػِ‪ٓ ٠‬وز‪٤ٓ ٞ‬ل‪، ٚ‬‬ ‫ىٓ٘ن كٌِٔ‪ٜ‬خ ‪ٌ٣ ُْٝ ،‬ظق رٌُي رَ أػِٖ أٗ‪ٚ‬‬
‫ؿِ٘خٍ ؟‬ ‫‪٘ٓٝ‬ؼ‪ً ٚ‬زَ‪٣‬خإ‪ ٖٓ ٙ‬حٌُ٘‪ ٙٞ‬كٔ‪ ٠٠‬ك‪٣َ١ ٢‬و‪.. ٚ‬‬ ‫ٓ‪٘٤‬ظوْ ٖٓ ٗـَس حُيٍ ‪٣ٝ‬ؼؤٍ ُ٘ٔ‪٤‬ز‪ ٚ‬حُِٔي حُٔؼظْ‬
‫ؽ‪ُ -‬و‪ ٚ‬حُل‪ٞ‬حٍ حُيحثَ ر‪ " ٖ٤‬هطِ " ‪ٝ‬حُ٘وخّ ‪.‬‬ ‫(أ) ‪ -‬طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ ٖٓ ٙ‬هظِظ‪ ٖٓ ٚ‬حألَٓحء ‪ٝ‬حُٔٔخُ‪٤‬ي ‪.‬‬
‫ى‪٤ً -‬ق حُظو‪ " ٠‬هطِ " رـِ٘خٍ ؟ ‪٤ًٝ‬ق كَم‬ ‫ك‪ٔ٤‬خ ‪٣‬ؤط‪: ٢‬‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬حُظؼِ‪: َ٤‬‬
‫ر‪ ْٜ٘٤‬؟‬ ‫‪ٓ - 1‬ؼ٘‪ " ٠‬حٌُ٘‪( : " ٙٞ‬حُلَحٍ ‪-‬‬ ‫‪ - 1‬هخّ هطِ رـ‪ٜٞ‬ى ًز‪َ٤‬س ك‪ ٢‬طيػ‪ ًَِٓ ْ٤‬حُِٔي‬
‫‪ٛ‬ـ ‪ -‬ػَِ ‪ٓ -1 -:‬لخ‪ُٝ‬ش " أ‪٣‬زي " ‪َٛ‬ف " هطِ‬ ‫حالٓظٔالّ ‪ -‬حَُؿ‪ٞ‬ع)‬ ‫حُٔؼِ ؛ ُ٘يس اهال‪ ٚٛ‬ألٓظخً‪ُٝ ، ٙ‬ؼوش أٓظخً‪ ٙ‬ر‪ٚ‬‬
‫" ػٖ " ر‪٤‬زَّ "‬ ‫‪ٓ - 2‬لَى " ٓٔخُ‪٤‬ي " ‪ٓ( :‬خُي ‪ِٓ -‬ي ‪-‬‬ ‫‪ٝ‬حػظٔخى‪ ٙ‬ػِ‪ ٚ٤‬ك‪ ٢‬حُٔ‪ٜٔ‬خص ‪ٝ ،‬ألٕ أٓظخً‪ً ٙ‬خٕ‬
‫‪ٓ -2‬لخ‪ُٝ‬ش ر‪٤‬زَّ ‪َٛ‬ف " هطِ " ػٖ‬ ‫ِٓٔ‪ٞ‬ى)‬ ‫ٓؼِ‪ ٚ‬ى‪ّ٘٣‬خ (ٓظي‪٘٣‬خ ً) ػل‪٤‬لخ ‪ ،‬كؤكز‪ُ ٚ‬ي‪ٝ ٚ٘٣‬ػلظ‪، ٚ‬‬
‫‪٠ٓ - 3‬خى " ًزَ‪٣‬خإ‪( : " ٙ‬ط‪ٞ‬ح‪ٟ‬ؼ‪ٟ - ٚ‬ؼل‪ ٚ‬حُظؼَ‪ُ ٝ‬ـ‪ٞ‬حٍ‪ ٟ‬حُو‪. َٜ‬‬ ‫كـٔغ ك‪ ُٚٞ‬حألطزخع ‪ٝ ،‬حٓظٔخٍ اُ‪ ٚ٤‬حُوِ‪ٞ‬د ُ‪٤‬ظٌٖٔ‬
‫‪ -ٝ‬ىَُ ػِ‪ ٠‬حهظالف حُِٔحؽ ‪ٝ‬حألهالم ر‪ " ٖ٤‬هطِ‬ ‫‪ -‬ه‪ٞ‬ك‪)ٚ‬‬ ‫حُِٔي حُٔؼِ ٖٓ ٓ‪ٞ‬حؿ‪ٜ‬ش ٓ٘خكٔ‪ ٚ٤‬حأله‪٣ٞ‬خء حٌُ‪ٖ٣‬‬
‫" ‪ " ٝ‬ر‪٤‬زَّ " ؟‬ ‫(د) ‪ُٔ -‬خًح ُْ ‪ٌ٣‬ظَع (‪ٜ٣‬ظْ) أهطخ‪ ١‬ر٘‪٤ٜ‬لش‬ ‫‪٣‬ظَر‪ ٕٜٞ‬ر‪ ٚ‬حُي‪ٝ‬حثَ ُ‪٤‬ؼز‪ٞ‬ح ػِ‪٣ٝ ٚ٤‬لٌٔ‪ٞ‬ح ٌٓخٗ‪ٚ‬‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫ٓٔخُ‪ ٌٚ٤‬؟ ‪ٝ‬ػال َّ ‪٣‬يٍ ًُي ك‪ٗ ٢‬و‪٤ٜ‬ش أهطخ‪ ١‬؟‬ ‫‪ٝ‬هخ‪ٛ‬ش حُلخٍّ أهطخ‪. ١‬‬
‫أ‪ ( -‬ىهَ ‪٘٘ٓ -‬ـَ – حُظ‪ ٚ٤‬أ‪ ٝ‬حُ‪٠‬الٍ )‬ ‫(ؿـ) ‪ٓ -‬ئحٍ ٖٓ حُل‪ َٜ‬حُيٍحٓ‪ ٢‬حأل‪ٍٝ‬‬ ‫‪ - 2‬كَ‪ ٝ‬هطِ حُِٔي حُٔؼِ ػِ‪ ٠‬هظَ حُِٔي‬
‫د‪ -‬حُطَ‪٣‬وش حُظ‪ ٢‬حطزؼ‪ٜ‬خ هطِ ُال‪ٛ‬ظيحء اُ‪ ٠‬ؿِ٘خٍ‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ َ٤‬؛ ألٗ‪ ٚ‬طًٌَ ه‪٤‬خٗظ‪ ٚ‬هلل ‪ٍَُِٞٓٝ‬‬
‫‪ ٢ٛ‬حُزلغ ػ٘‪ٜ‬خ ك‪ٞٓ ٢‬م حَُه‪٤‬ن ُؼِ‪٣ ٚ‬ـي‪ٛ‬خ أ‪ٝ‬‬ ‫‪.‬‬ ‫حَُؿ‪ٞ‬ع‬ ‫‪:‬‬ ‫"‬ ‫حٌُ٘‪ٙٞ‬‬ ‫"‬ ‫ٓؼ٘‪٠‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪1‬‬ ‫(أ) ‪-‬‬ ‫‪ -‬أ‪٣‬خّ ًخٕ ٌِٓخ ً ػِ‪ ٠‬ىٓ٘ن ‪ٝ -‬ر‪٤‬ؼ‪ ٚ‬رالى‬
‫‪٣‬ـي ٖٓ ‪٣‬يُ‪ ٚ‬ػِ‪ٜ٤‬خ ‪.‬‬ ‫ِٓٔ‪ٞ‬ى‬ ‫‪:‬‬ ‫"‬ ‫ٓٔخُ‪٤‬ي‬ ‫"‬ ‫ٓلَى‬ ‫‪-2‬‬ ‫حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬ألػيحء هللا حُ‪٤ِٜ‬ز‪ٓٝ ٖ٤٤‬خ ًخٕ ٖٓ‬
‫ؽ ‪ -‬أهزَ حُ٘وخّ هطِ رخٗ‪ ٖٓ ٚ‬حُ‪ٜ‬ؼذ ػِ‪ٚ٤‬‬ ‫ط‪ٞ‬ح‪ٟ‬ؼ‪ٚ‬‬ ‫‪:‬‬ ‫"‬ ‫ًزَ‪٣‬خإ‪ٙ‬‬ ‫"‬ ‫ٓ‪٠‬خى‬ ‫‪-‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ح‪ٟ‬ط‪ٜ‬خى‪٤ُ٘ ٙ‬و‪ ٚ‬حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ‪ٝ‬أٗ‪ٜ‬خٍ‪ٙ‬‬
‫حال‪ٛ‬ظيحء اُ‪ ٠‬ؿِ٘خٍ كخُـ‪ٞ‬حٍ‪ ١‬طلـز‪ ٖٜ‬حُو‪ٍٜٞ‬‬ ‫حُِٔي‬ ‫أظ‪َٜٙ‬‬ ‫ُٔخ‬ ‫ح‪ٔ١‬ؤٕ‬ ‫هي‬ ‫أهطخ‪١‬‬ ‫ألٕ‬ ‫‪-‬‬ ‫)‬ ‫د‬ ‫(‬ ‫حُٔـخ‪ٛ‬ي‪ُٔٝ ، ٖ٣‬خ ٍأ‪ ٟ‬طَىى‪ ٙ‬حٓظوَؽ ُ‪ ٚ‬كظ‪ٟٞ‬‬
‫حُٔؼِ ٖٓ ٓ‪ٞ‬حكوظ‪ٜٓٝ ٚ‬خٗؼظ‪ُٔٝ ٚ‬خ ٍأ‪ ٟ‬ػٖ ِٗ‪ٍٝ‬‬ ‫ٖٓ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ رخٓظلوخم ‪ٌٛ‬ح حُِٔي‬
‫ٗـَس حُيٍ ػٖ ه‪َٜٛ‬خ رخُوِؼش ‪.‬‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(10‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫هظَ حُٔؼِ كوخف ٖٓ إٔ ‪ًُ ٌٕٞ٣‬ي هي‪٣‬ؼش كِْ‬ ‫" كِٔخ ٓٔغ حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬رٌُي كخك‪ٞ‬ح ‪ٝ‬أٗلو‪ٞ‬ح ػِ‪٠‬‬ ‫ًٔخ أهزَ‪ ٙ‬رؤٕ ر‪٤‬زَّ ‪ ٖٓ ٞٛ‬طالٌٓس أٓظخً‪ ٙ‬ػِ‬
‫‪َ٣‬ى ػِ‪ٜ٤‬خ ‪.‬‬ ‫حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ‪.‬‬
‫حإلٓالّ إٔ طو‪ َٜ‬ه‪ٞ‬ط‪ ٚ‬ك‪ٌٛ ٢‬ح حُٔؼوَ حُل‪ٖٓ ٖ٤ٜ‬‬
‫* ‪ٝ‬أٍَٓ حُِٔي حُٔؼِ ُ‪٤‬وطذ ر٘ض حُِٔي حُٔظلَ‬ ‫ى‪ -‬حُظو‪ ٠‬ر‪ٜ‬خ ػ٘يٓخ ًخٕ ك‪ ٢‬هِؼش حُـزَ رَٓخثَ‬
‫ٓؼخهِ‪ٝ ،ٚ‬رَُ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ٖٓ ػُِظ‪ٚ‬‬
‫‪ٛ‬خكذ ىٓ٘ن ‪ٝ‬ػ٘يٓخ ٍك‪ ٞ‬هطذ ر٘ض ‪ٛ‬خكذ‬ ‫كظِػْ كًَش حُيػ‪ٞ‬س اُ‪ ٠‬حُـ‪ٜ‬خى ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬هللا‬ ‫أ‪٣‬زي اُ‪ٗ ٠‬ـْ حُي‪ٍ ٖ٣‬أط‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ كؤُوض ُ‪ٍٝ ٚ‬ىس ٖٓ‬
‫حُٔ‪ َٛٞ‬ك‪ٞ‬حكو‪ٝ ٚ‬ط‪٠‬خػلض حُ‪ٞ‬ك٘ش ر‪ٖ٤‬‬ ‫‪ٝ‬ك‪ ٞ‬حألَٓحء ػِ‪ ٠‬حالٓظؼيحى ُٔالهخس حُٔـ‪،ٖ٣َ٤‬‬ ‫حَُ٘كش أٍرؼش أ‪٣‬خّ ٓظ‪ٞ‬حُ‪٤‬ش ك٘ظَ ك‪ٞ‬ؿي‪ٛ‬خ ‪ , ٢ٛ‬ػْ‬
‫حُِ‪ٝ‬ؿ‪ٝ ٖ٤‬هطِ ك‪ ٢‬ك‪َ٤‬س ر‪ٜٔ٘٤‬خ ‪٣‬لخ‪ ٍٝ‬حإل‪ٛ‬الف‬ ‫‪ٝ‬ىكخػ‪ ْٜ‬ػٖ رالى‪ٓ ٠ٔٗٝ ْٛ‬خ ر‪ٝ ٚ٘٤‬ر‪ ٖ٤‬حُِٔطخٕ‬ ‫كَم ر‪ٝ ٚ٘٤‬ر‪ٜ٘٤‬خ ػ٘يٓخ ٍأ‪ ٟ‬حُ‪٤ٛٞ‬لخص ٓخ ًخٕ‬
‫كال ‪ٔ٣‬ظط‪٤‬غ ‪.‬‬ ‫ر‪ ٖ٤‬ؿِ٘خٍ ‪ٝ‬هطِ ك‪ ٖ٤ٗٞ‬ر‪ٜ‬خ ػ٘ي ٗـَس حُيٍ‬
‫ٖٓ حُو‪ٜٓٞ‬ش‪".‬‬
‫* ػِٔض ٗـَس حُيٍ إٔ حُٔؼِ ػخُّ ػِ‪ ٠‬اِٗحُ‪ٜ‬خ‬ ‫كظؤًيص ٖٓ ‪ٛ‬يم حُ‪ٗٞ‬خ‪٣‬ش ػْ أٍِٓض اُ‪ ٠‬أ‪٣‬زي رؤٕ‬
‫ٖٓ حُوِؼش ‪ ،‬كوٍَص إٔ طظظخ‪ َٛ‬رخُو‪ٞ٠‬ع ُ‪ٚ‬‬ ‫أ‪ -‬حهظَ حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪-:ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫‪٣‬وظخٍ ٍٓ‪ٞ‬ال ؿ‪ َ٤‬هطِ ُٔخ ‪٣‬ؼَف ٖٓ ؿ‪َ٤‬س‬
‫‪ٝ‬حُظ٘خٍُ ػٖ ٓطخُز‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬ططِ‪٤‬ن ُ‪ٝ‬ؿش حأل‪، ٠ُٝ‬‬ ‫‪َٓ - 1‬حىف "ٓؼوَ" ‪( :‬ك‪ٌٓ - ٍِ٘ٓ - ٖٜ‬خٕ‬ ‫حُِٔطخٕ ػِ‪ ٠‬كَ‪. ٚٔ٣‬‬
‫‪ٝ‬أٗ‪ٜ‬خ ٗيٓض ػِ‪ًُ ًَ ٠‬ي كَم هِز‪ُٜ ٚ‬خ ‪ٝ‬ح‪ٔ١‬ؤٕ‬ ‫كٔ‪٤‬ق )‬ ‫‪ٛ‬ـ ‪ -1 -‬ألٗ‪ً ٚ‬خٕ ٖٓ طالٌٓ‪٘ٓ ٙ‬خكٔ‪ ٚ‬أهطخ‪. ١‬‬
‫‪ ٞٛٝ‬ال ‪٣‬ؼَف أٗ‪ٜ‬خ طيرَ ُوظِ‪ٝ ٚ‬كخ‪ ٍٝ‬هطِ إٔ‬ ‫‪ - 2‬ػطق أٗلو‪ٞ‬ح ػِ‪ ٠‬هخك‪ٞ‬ح أكخى ‪( :‬حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪-‬‬ ‫‪ -2‬ألٗ‪٣ ٚ‬ؼِْ ؿ‪َ٤‬س ٗـْ حُي‪ ٖ٣‬ػِ‪ ٠‬كَ‪. ٚٔ٣‬‬
‫‪٣‬لٌٍ‪ ٖٓ ٙ‬ؿيٍ‪ٛ‬خ كِْ ‪ٔ٣‬ظٔغ ُ‪. ٚ‬‬ ‫حُظو‪٣ ُْ - ٚ٤ٜ‬لي ٗ‪٤‬جؤ )‬ ‫‪٣ – ٝ‬يٍ ػِ‪ًُ ٠‬ي إٔ ر‪٤‬زَّ ًخٕ ‪ٝ‬ك‪٤‬خ ألٓظخً‪ٙ‬‬
‫ً‬
‫* ‪ٝ‬ىرَص هطظ‪ٜ‬خ حُٔخًَس روظَ حُٔؼِ ُ‪٤‬ال ك‪٢‬‬ ‫د‪ٓ -‬خ حٌُ‪ٔٓ ١‬غ ر‪ ٚ‬حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬؟ ‪ٓٝ‬خ أػَ‪ ٙ‬ك‪٢‬‬ ‫ٓلزخ ُ‪ ٚ‬ر‪ٔ٘٤‬خ ر‪ ٖ٤‬ر‪٤‬زَّ ُوطِ أٗ‪ُٞ ٚ‬ال ٓخ ‪٣‬طٔغ‬
‫حُلٔخّ كؤَٓع ٓٔخُ‪٤‬ي حُٔؼِ اُ‪ ٠‬ط‪٤ُٞ‬ش حر٘‪ ٚ‬ػِ‪٠‬‬ ‫ٗل‪ ْٜٓٞ‬؟‬ ‫ك‪ٜ٘ٓ ٖٓ ٚ٤‬ذ ٖٓ ‪ٍٝ‬حء ًُي حألكٔن ( ‪٣‬و‪ٜ‬ي‬
‫ِٓطخٗخ ً ‪ٝ‬كِٔ‪ٞ‬ح ٗـَس حُيٍ اُ‪ ٠‬أّ ػِ‪ ٠‬حُِٔطخٕ‬ ‫ؽ‪ٓ -‬خًح ًظذ حرٖ ػزي حُٔالّ ُِِٔطخٕ؟ ‪ٓٝ‬خًح كؼَ‬ ‫أٓظخً‪ ٙ‬أهطخ‪ُٔ ) ١‬خ طزؼ‪. ٚ‬‬
‫كؤَٓص ؿ‪ٞ‬حٍ‪ٜ٣‬خ ك‪َ٠‬ر٘‪ٜ‬خ رخُوزخه‪٤‬ذ كظ‪ٓ ٠‬خطض‬ ‫حُِٔطخٕ ػ٘يٓخ هَأ ًظخر‪ ٚ‬؟‬
‫‪ٝ‬أٓيٍ حُٔظخٍ ػِ‪ٜ٤‬خ ‪ٝ‬ػِ‪ُٝ ٠‬ؿ‪ٜ‬خ حُٔؼِ ‪.‬‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫‪ٝ‬هي ٓؼ‪ ٠‬ر‪ ٚ‬ؿٔخػش ٖٓ كٔخى‪ٓٝ – ٙ‬ؼِ‪ ٚ‬ال ‪٣‬وِ‪ٞ‬ح‬
‫أ‪ ( -‬ك‪ - ٖٜ‬حُظ‪٤ًٞ‬ي )‬
‫ّ‪ٓ : 1‬خًح كؼَ حُِٔي " حُٔؼِ " ك‪ ٢‬حُزو‪٤‬ش حُزخه‪٤‬ش‬ ‫د‪ٔٓ -‬غ حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬رؤٕ حُ‪٤ِٜ‬ز‪ٗ ٖ٤٤‬ؼَ‪ٝ‬ح‬ ‫ٖٓ حُلٔي – ػ٘ي حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د – ‪ٝ‬ؿؼِ‪ٞ‬ح‬
‫ٖٓ ؿٔخػش " أهطخ‪ " ١‬؟‬ ‫‪ٞ٣‬ؿَ‪ٛ ٕٝ‬يٍ‪ ٙ‬ػِ‪٣ٝ ٚ٤‬و‪ : ُٕٞٞ‬اٗ‪ ٚ‬ال ‪٣‬ؼ٘‪ ٠‬ػِ‪ ٚ٤‬رخُوطَ حٌُ‪٣ ١‬ظ‪ٜ‬يى آخٍط‪ ْٜ‬رخُ٘خّ ٖٓ ؿَحء‬
‫ؿـ ‪ :‬هز‪ ٞ‬ػِ‪ٝ ْٜ٤‬هظَ ٍإٓخء‪ ْٛ‬حٌُ‪ُ٣ ٖ٣‬وَ٘‪٠‬‬ ‫كٔالص حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق ٗـْ حُي‪ ٖ٣‬أ‪ٞ٣‬د ‪ٝ‬حٗظ‪ٜ‬خٍحط‪ٚ‬‬ ‫ك‪ ٠‬حُوطذ ًٔخ ‪٣‬لؼَ ؿ‪ ٖٓ َٙ٤‬هطزخء حُـ‪ٞ‬حٓغ‬
‫ٓ٘‪ٝ ، ْٜ‬كزْ حُزخه‪. ٖ٤‬‬ ‫كؤٍحى‪ٝ‬ح إٔ ‪٘٣‬ظ‪ِٜٝ‬ح كَ‪ٛ‬ش اهخٓظ‪ ٚ‬ريٓ٘ن رؼ‪٤‬يح ً‬ ‫اٗٔخ ‪٣‬يػ‪ٞ‬ح ُ‪ ٚ‬ىػخء ه‪َ٤ٜ‬ح كَى‪ ْٛ‬حُِٔطخٕ‬
‫ّ‪ُٔ : 2‬خًح أػـذ حُ٘خّ ر٘ـخػش هطِ ؟ ‪ٝ‬ر َْ‬ ‫ػٖ ػخ‪ٔٛ‬ش ٌِٓ‪٤ُ ٚ‬ـ‪َٝ٤‬ح ػِ‪ َٜٓ ٠‬رٔل٘‪ٖٓ ْٜ‬‬ ‫أ ‪ٛ -‬خص َٓحىف " ‪ٞ٣‬ؿَ‪٠ٓٝ ، " ٕٝ‬خى " ‪٣‬ؼ٘‪٠‬‬
‫هيٍ‪ ٙ‬حُِٔي حُٔؼِ ؟‬ ‫حُزلَ ‪ًٝ‬خطز‪ٞ‬ح ُ‪ ْ٣ٞ‬حُظخٓغ ِٓي كَٗٔخ ك‪ًُ ٢‬ي‪.‬‬ ‫" ‪ٝ‬ؿٔغ "ىػخء" ك‪ ٢‬ؿَٔ ٖٓ اٗ٘خثي‬
‫ؿـ ‪ :‬ألٗ‪ ٚ‬هِّ‪ ٖٓ ْٜٜ‬كٔخى أهطخ‪ ١‬ك‪٤‬غ هخّ روظِ‪ٚ‬‬ ‫د ‪ٓ -‬خ ٓزذ حُـل‪ٞ‬س حُظ‪ ٠‬أىص اُ‪ ٠‬حٓظوخُش حُ٘‪٤‬ن ‪ٝ‬حطلو‪ٞ‬ح ٓؼ‪ ٚ‬ػِ‪ ٠‬إٔ ‪٣‬زلَ اُ‪ ٠‬حَُ٘م ‪٣ٝ‬و‪ٞ‬ى‬
‫‪ُٝ‬وي ػَف حُِٔي حُٔؼِ ُِٔٔ‪ ًٚٞ‬حُ٘ـخع حألٓ‪ٖ٤‬‬ ‫ر٘لٔ‪ ٚ‬كِٔش ‪٤ِٛ‬ز‪٤‬ش ًز‪َ٤‬س رؤٓخ‪ َ٤١‬ػظ‪ٔ٤‬ش‬ ‫ٖٓ ٓ٘‪ٜ‬ز‪ ٚ‬؟ ‪ٓٝ‬خ ٓ‪ٞ‬هق حُِٔطخٕ ٖٓ حُ٘‪٤‬ن ؟‬
‫ك‪ ِٚ٠‬ػِ‪ٝ ٚ٤‬ػِ‪ ٌِٚٓ ٠‬كِحى ك‪ ٢‬طوَ‪٣‬ز‪ٝ ٚ‬طَه‪٤‬ظ‪ٚ‬‬ ‫‪ٝ‬ؿ‪ ٕٞ٤‬ػي‪٣‬يس‪ٜ٣ ،‬ـْ ر‪ٜ‬خ ػِ‪ٝ .َٜٓ ٠‬أػَ‪ : ٙ‬إٔ‬ ‫ؽ‪٤ً -‬ق طٌٖٔ حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د ٖٓ حُ٘خّ ؟‬
‫كظ‪ ٠‬أػظو‪ٝ ٚ‬هِي‪ٜ٘ٓ ٙ‬ذ ٗخثذ حُِٔط٘ش ‪.‬‬ ‫حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬هخك‪ٞ‬ح ‪ٝ‬أٗلو‪ٞ‬ح ػِ‪ ٠‬حإلٓالّ إٔ ‪٣‬و‪ َٜ‬أ‪ٝ‬‬ ‫‪ٓٝ‬خ ٓ‪ َٜ‬حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ َ٤‬؟‬
‫ّ‪ : 3‬ر َْ ًخكؤ حُٔؼِ هطِ ؟ ‪ٝ‬ر ِ َْ ًخكؤط‪ٗ ٚ‬ـَس حُيٍ‬ ‫طو‪ َٜ‬ه‪ٞ‬ط‪ ٚ‬ك‪ٌٛ ٢‬ح حُٔؼوَ حُل‪ٓ ٖٓ ٖ٤ٜ‬ؼخهِ‪ٚ‬‬ ‫ى ‪ٟٝ -‬ق ى‪ " ٍٝ‬هطِ " ‪ " ٝ‬ر‪٤‬زَّ " ك‪ ٠‬اٗوخً‬
‫؟‬ ‫حُو‪ ٖٓ َٜ‬حُلَٗؾ ‪ٝ‬حُو‪٠‬خء ػِ‪( ٠‬حٌُ٘ي ىحٍط‪ٞ‬ح) ‪ .‬ؽ‪ِ١ -‬ذ ٓ٘‪ ٚ‬حَُؿ‪ٞ‬ع اُ‪ُ َٜٓ ٠‬جال ‪٣‬يهَ حُلَٗؾ‬
‫ؿـ ‪ :‬هِي‪ٜ٘ٓ ٙ‬ذ ٗخثذ حُِٔط٘ش ‪ِ٣ ُْٝ‬ى هطِ اال‬ ‫ٓ‪ٝ َٜ‬حُِٔطخٕ ٓ٘٘ـَ رَٔ‪ٔٓٝ ... ٟٚ‬خ هخُ‪ ٚ‬ك‪٢‬‬ ‫‪ٛ‬ـ ‪ -‬ػَِ ‪-:‬‬
‫اهال‪ٛ‬خ ً ك‪ ٢‬هيٓظ‪ ٚ‬أٓخ ٗـَس حُيٍ كوي أٗؼٔض ػِ‪ٚ٤‬‬ ‫ًظخر‪ ...ٚ‬إ حإلٓالّ ك‪ ٢‬هطَ ‪ٛٝ‬لش حُِٔطخٕ ك‪٢‬‬ ‫‪ٛ -1‬ـ‪ ّٞ‬حُ‪٤ِٜ‬ز‪ ٖ٤٤‬ػِ‪ َٜٓ ٠‬أػ٘خء اهخٓش‬
‫رـِ٘خٍ ‪ٝ‬ط‪ ٠ُٞ‬حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ػوي حُِ‪ٝ‬حؽ‬ ‫هطَ ‪ٝ‬حإلٓالّ رخم‪ٝ ،‬حُِٔطخٕ كخٕ ك‪ ٢‬حُلخٗ‪،ٖ٤‬‬ ‫حُِٔطخٕ ك‪ ٠‬ىٓ٘ن ‪.‬‬
‫‪ٝ‬هخٓض حٌُِٔش رظِ‪٤ٛٝ ٖ٣‬لظ‪ٜ‬خ ر٘لٔ‪ٜ‬خ‪.‬‬ ‫‪ -2‬هَ‪ٝ‬ؽ " حُؼِ رٖ ػزي حُٔالّ " ٖٓ ػُِظ‪ ٚ‬كِ‪٘٤‬ظَ حُِٔطخٕ أ‪ٜٔ٣‬خ ‪٣‬ئػَ"‪ - .‬كِٔخ هَأ حُِٔطخٕ‬
‫ّ‪ : 4‬طلون كِْ حألٍ‪ٝ ٝ‬أؿ‪٤‬زض ىػ‪ٞ‬س حُٔٔخء‬ ‫حٌُظخد رٌ‪ٝ ٢‬ػـَ رخَُك‪ َ٤‬كؼخى اُ‪َٜٓ ٠‬‬ ‫‪ٌٓٝ‬خطز‪ ٚ‬حُِٔطخٕ ‪.‬‬
‫‪ٟٝ‬ق ‪.‬‬ ‫ٓلٔ‪ٞ‬ال ػِ‪ٓ ٠‬للش ٖٓ ‪٘ٛ‬خى ُ٘يس َٓ‪ُْٝ ٟٚ‬‬ ‫‪ً -3‬ظٔخٕ ٗـَس حُيٍ ٗزؤ ‪ٝ‬كخس حُِٔطخٕ ‪.‬‬
‫ؿـ ‪ :‬حُلِْ طٔؼَ ك‪ُٝ ٢‬حؽ هطِ ٖٓ ؿِ٘خٍ ‪ٝ‬حُيػ‪ٞ‬س‬ ‫‪٣‬و‪ٜ‬ي حُوخ‪َٛ‬س‪ ،‬رَ ٍِٗ رؤٗٔ‪ ٕٞ‬ك‪ ٢‬ه‪٘ٛ ُٚ َٜ‬خى‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫ٖٓ ٍؿَ ‪ٛ‬خُق ‪ ٞٛ‬حُ٘‪٤‬ن حُؼِ ح‪ٔ١‬ؤٗض ٍ‪ٝ‬كخ‬ ‫ُ‪ ٌٕٞ٤‬ػِ‪ ٠‬هَد ٖٓ ه‪ ٢‬حُ٘خٍ أ‪ ٝ‬حُيكخع ‪ُْٝ‬‬ ‫أ‪٣ ( -‬ؼ‪ – ٌّ٣ - َٕٝ٤‬أىػ‪٤‬ش )‬
‫حَٓأط‪ ٖ٤‬ؿَهظخ ك‪ َٜٗ ٢‬حُٔ٘ي (ػخث٘ش هخط‪، ٕٞ‬‬ ‫‪ٔ٣‬ظَف ٖٓ ػ٘خء حُٔلَ‪ ،‬رَ أَٓع ك٘لٖ‬ ‫د‪ٓ -‬زذ ‪ ٌٙٛ‬حُـل‪ٞ‬س إٔ ‪٣ُٝ‬ي ٗـْ حُي‪ٓ ( ٖ٣‬ؼ‪ٖ٤‬‬
‫ؿ‪ٜ٤‬خٕ هخط‪.)ٕٞ‬‬ ‫حُي‪ ) ٖ٣‬ر٘‪ ٠‬كـَس ك‪ٞ‬م حُٔٔـي ‪٣‬وخرَ ك‪ٜ٤‬خ ٍؿخُ‪ ٚ‬حألِٓلش ‪ٝ‬حُو‪ٞ‬حص حٓظؼيحىح ُِـ‪ٜ‬خى‪ٝ .‬رؼغ اُ‪٠‬‬
‫ّ‪ٓ : 5‬خ حُلوخٕ حٌُِحٕ كخٍرض ٖٓ أؿِ‪ٜٔ‬خ ٗـَس‬ ‫ٗخثز‪ ٚ‬رخُوخ‪َٛ‬س إٔ ‪٣‬ـ‪ ِٜ‬حَُٔحًذ حُٔؼيس ُِوظخٍ‪.‬‬ ‫كخكظ‪ ٠‬حُ٘‪٤‬ن رلَٓش ًُي ‪ٜ٣ ُْٝ .‬ظْ ٗـْ حُي‪ٖ٣‬‬
‫حُيٍ ٓغ ُ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ؟‬ ‫رخألَٓ ٓٔخ أؿ‪٠‬ذ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ كؼٍِ‬
‫ؿـ ‪ :‬كن هِز‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬حالٓظجؼخٍ (حالهظ‪ٜ‬خ‪، ٙ‬‬ ‫(‪ ) 12‬زواج قطس وجننار ونهاًة أًبك‬ ‫ٗلٔ‪ ٖٓ ٚ‬حُو‪٠‬خء ‪.‬‬
‫حالٗلَحى) رِ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ‪ٝ ،‬كن ٗلٔ‪ٜ‬خ رخالكظلخظ‬ ‫رؼي‬ ‫حُ٘خّ‬ ‫ٖٓ‬ ‫أ‪ٞ٣‬د‬ ‫حُي‪ٖ٣‬‬ ‫ٗـْ‬ ‫ؽ – طٌٖٔ حُ‪ٜ‬خُق‬
‫وشجرة امدر‬
‫رِٔطظ‪ٜ‬خ ػِ‪ ٠‬حُزالى‬
‫ّ‪٤ً :6‬ق ىد حُوالف ر‪ ٖ٤‬حُِٔي حُٔؼِ ‪ُٝٝ‬ؿظ‪ٚ‬‬ ‫‪ٔ٣ِٛ‬ش آٔخػ‪ٝ َ٤‬كَحٍ‪ ٙ‬ك‪ ٢‬طَ حُؼـَ كظَ ‪٣‬الكو‪* ٚ‬أ‪ٛ‬زق هطِ ٗخثذ حُِٔطخٕ ‪ٝ ،‬طِ‪ٝ‬ؽ ؿِ٘خٍ‬
‫ٌٓخكؤس ُ‪ ٚ‬ػِ‪ ٠‬ؿ‪ٜٞ‬ى‪ ٙ‬ك‪ ٢‬طوِ‪ ٚ٤‬حُزالى ٖٓ‬ ‫كظ‪ ٠‬حٓظ‪ ٠ُٞ‬ػِ‪ ٠‬رالى حُ٘خّ ‪ َ٤ٜٓٝ ,‬آٔخػ‪َ٤‬‬
‫ٗـَس حُيٍ ؟ أ‪ ٝ‬ر ِ َْ ط٘زؼض ٗـَس حُيٍ ؟ ‪ٓٝ‬خ ٍى‬ ‫‪ٝ ِّٛ‬كَ اُ‪ ٠‬حُ٘خّ ٌُٖ ‪٣‬وظَ رؼي ًُي ه٘وخ ػوخرخ‬
‫حُلؼَ ػِ‪ ٠‬حُٔؼِ ؟‬ ‫َٗ‪ ٍٝ‬أهطخ‪ٝ ١‬ؿٔخػظ‪. ٚ‬‬
‫* ‪ ٌُٖٝ‬ريأ حُِٔي حُٔؼِ ‪ٔ٣‬ظؤػَ رخُِٔطش‬ ‫ُ‪ ٚ‬ػِ‪ ٠‬ه‪٤‬خٗظ‪. ٚ‬‬
‫ؿـ ‪ :‬حٓظؼوَ حُٔؼِ ٗل‪ٗ ًٞ‬ـَس حُيٍ ػِ‪ٝ ٚ٤‬ط٘زؼ‪ٜ‬خ‬ ‫رخٌُ٘ي‬ ‫أكخ‪١‬خ‬ ‫ػْ‬ ‫ُِو‪َٜ‬‬ ‫حُوخٍؿ‪٤‬ش‬ ‫حُٔيس‬ ‫ى – أؿِوخ‬
‫رٔخ طيػ‪ ٖٓ ٚ٤‬كو‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬حالٗلَحى رخُِٔطخٕ ى‪ٚٗٝ‬‬ ‫‪٤٠٣ٝ‬ن رظِٔ‪ٗ ٢‬ـَس حُيٍ كيد حُ‪َٜ‬حع ر‪ٜٔ٘٤‬خ‬
‫‪ ،‬طظٔٔي ‪ ٢ٛ‬رٔ‪٤‬طَط‪ٜ‬خ ‪ٝ ،‬ططِذ ٓ٘‪ ٚ‬إٔ ‪٣‬طِن‬ ‫ٓخكش‬ ‫اُ‪٠‬‬ ‫ىهِ‪ٞ‬ح‬ ‫حٌُ‪ٖ٣‬‬ ‫حُلَٗؾ‬ ‫ًَ‬ ‫هظَ‬ ‫ًٔخ‬ ‫‪ٝ‬هظال‪ٙ‬‬
‫‪ًٝ‬خٕ حُِٔي حُٔؼِ هي حٗوطغ ُٓ٘خ ً ػٖ ُ‪ٝ‬ؿ‪ٝ ٚ‬أّ‬ ‫حُو‪ َٜ‬ػِ‪٣ ٠‬ي حُٔٔخُ‪٤‬ي ‪.‬‬
‫‪ُٝ‬ي‪ ٙ‬ػِ‪ ٠‬كؼخى اُ‪ٜ٤‬خ ‪ٝ‬ؿؼَ ‪٣‬لٌَ ك‪ٔٓ ٢‬ظوزَ حر٘‪ٚ‬‬ ‫ُ‪ٝ‬ؿظ‪ ٚ‬حأل‪ ٠ُٝ‬أّ ‪ُٝ‬ي‪ ٙ‬ػِ‪ َٜ٣ٝ ٠‬ػِ‪ ٠‬حُظٔٔي‬
‫رِٔطخٗ‪٣ٝ ٚ‬لٖ اُ‪ُٝ ٠‬ؿظ‪ ٚ‬حأل‪٣ٝ ٠ُٝ‬لٌَ ك‪٢‬‬ ‫‪٣‬ظ‪ٜ‬يى‬ ‫حٌُ‪١‬‬ ‫رخُوطَ‬ ‫‪ٛ‬ـ ‪ -1 -‬رٔزذ ٗؼ‪ٍْٛٞ‬‬
‫ُ‪ ٌٕٞ٤‬هِ‪٤‬لش ػِ‪ ٠‬ػَٕ ٓ‪ َٜ‬كخٓظ‪ٞ‬ك٘ض ٗـَس‬ ‫حُي‪ٖ٣‬‬ ‫ٗـْ‬ ‫كٔالص‬ ‫آخٍحط‪ ْٜ‬رخُ٘خّ رٔزذ‬
‫حُيٍ ًُي ٓ٘‪ٝ ٚ‬أَٓط‪ ٚ‬رطالم ُ‪ٝ‬ؿظ‪ ٚ‬حُوي‪ٔ٣‬ش ػْ‬ ‫ٓٔظوزَ حر٘‪ ٌٕٞ٤ُ ٚ‬هِ‪٤‬لش ُ‪ ٚ‬ػِ‪ ٠‬ػَٕ ٓ‪. َٜ‬‬
‫* ‪ٝ‬حٗظي حُ‪َٜ‬حع ر‪ ٖ٤‬حُِ‪ٝ‬ؿ‪ٝ ٖ٤‬أهٌ ًَ ٓ٘‪ٜٔ‬خ‬ ‫‪ٝ‬حٗظ‪ٜ‬خٍحط‪ٚ‬‬
‫اٗ‪ٜ‬خ ؿؼِض طوَد اُ‪ٜ٤‬خ ٖٓ ال ‪ َ٤ٔ٣‬اُ‪ ٠‬حُِٔي حُٔؼِ‬ ‫رلِٔش‬ ‫حُظخٓغ‬ ‫ُ‪ْ٣ٞ‬‬ ‫هي‪ّٝ‬‬ ‫رٔزذ‬ ‫‪-‬‬ ‫‪2‬‬
‫ٖٓ حُٔٔخُ‪٤‬ي حُ‪ٜ‬خُل‪٤‬ش ‪ٝ‬ط‪ ْٜ٤ُٞ‬حُٔ٘خ‪ٛ‬ذ ‪ٝ‬طِ٘ع‬ ‫‪٣‬لٌَ ك‪ ٢‬حُوال‪ ٖٓ ٙ‬ح‪٥‬هَ رطَ‪٣‬وش ‪ٝ‬حكيس ‪٢ٛ‬‬
‫إٔ ‪َ٣‬كؼخ ٖٓ هيٍ‪ٔٛ‬خ رخإل‪ٜٛ‬خٍ (حُِ‪ٝ‬حؽ) اُ‪٠‬‬ ‫‪٤ِٛ‬ز‪٤‬ش ‪ٜ٘٘٣‬خ ػِ‪. َٜٓ ٠‬‬
‫ٖٓ أٗ‪٤‬خع حُِٔي ‪ٝ‬أطزخػ‪ٓ ٚ‬وخُ‪٤‬ي حألٓ‪ . ٍٞ‬أٓخ حُٔؼِ‬ ‫‪ -3‬كظ‪ ٠‬ال ‪٠٣‬ؼق ًُي ٖٓ ػِ‪ٔ٣‬ش حُـ٘ي‬
‫كِْ ‪٣‬طن ًُي ‪ٝ‬ه٘‪ ٢‬ػِ‪ٗ ٠‬لٔ‪ٜ٘ٓ ٚ‬خ كظَى هِؼش‬ ‫ِٓي ٖٓ ِٓ‪ٞ‬ى حُز‪٤‬ض حأل‪ٞ٣‬ر‪. ٢‬‬
‫* كوي ريأص ٗـَس حُيٍ طؼَ‪ ٝ‬ػِ‪ ٠‬حُِٔي‬ ‫‪ٝ‬كظ‪ ٠‬ال ‪٣‬وظِق حأل‪ٞ٣‬ر‪ ٕٞ٤‬ػِ‪ ٠‬حُلٌْ ‪.‬‬
‫حُـزَ ‪ٝ ،‬أهخّ رٔ٘خظَ حُِ‪ٞ‬م ك‪٤‬غ ‪٣‬ز‪٤‬ض ك‪ٜ٤‬خ ٓغ‬
‫حُ٘خ‪ َٛ‬إٔ ‪٣‬ظِ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ‪ٌِٓ ٌٕٞ٣ٝ‬خ ً ػِ‪ َٜٓ ٠‬رؼي‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(11‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫ػ٘ي‪ ١‬ك‪ ٢‬ؿ‪ َ٤‬هِؼش حُـزَ ‪ٝ ،‬هي ٍأ‪٣‬ض أٗ٘خ أهِ‪٘٤‬خ‪ٙ‬‬ ‫‪ٝ‬ظَ هطِ ك‪ٜ٘ٓ ٢‬ز‪ٗ ٚ‬خثذ حُِٔط٘ش ‪ٝ -‬أ‪ ٍٝ‬ػَٔ‬ ‫ُ‪ٝ‬ؿظ‪ ٚ‬حُوي‪ٔ٣‬ش أّ ػِ‪ٝ ٢‬ظِض حُلَد ر‪ٜٔ٘٤‬خ‬
‫ٌُُي حٌُ‪ ١‬ال ‪٣‬ويٍ ػِ‪ ٚ٤‬أكي ك‪ َٜٓ ٢‬؛ ُ‪ٌٜ٘ٔ٤‬خ‬ ‫ُِِٔي حُٔ٘‪ ٍٜٞ‬إٔ أَٓ كلِٔض ٗـَس حُيٍ اُ‪٠‬‬ ‫ٓٔظَٔس ٖٓ ‪ٍٝ‬حء حُٔظخٍ ‪ًٝ‬ال‪ٔٛ‬خ ‪٣‬لٌَ ك‪٢‬‬
‫ٓغ ُ‪ٝ‬ؿظ‪" ٚ‬‬ ‫أٓ‪ ٚ‬كؤَٓص ؿ‪ٞ‬حٍ‪ٜ٣‬خ ك‪َ٠‬ر٘‪ٜ‬خ رخُوزخه‪٤‬ذ كظ‪٠‬‬ ‫حُظوِ‪ ٖٓ ٚ‬ح‪٥‬هَ ‪.‬‬
‫ٓخطض كؤُو‪٤‬ض ٖٓ ٓ‪ ٍٞ‬حُوِؼش اُ‪ ٠‬حُو٘يم ػْ ‪٣ٍٝ‬ض (أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓ‪٤‬خم حُلوَس طو‪ َ٤‬حُ‪ٜٞ‬حد‬ ‫ّ‪ : 7‬ك‪ً َْ ٤‬خٕ ‪٣‬لٌَ حُِ‪ٝ‬ؿخٕ ؟‬
‫ٓٔخ ‪: ٢ِ٣‬‬ ‫حُظَحد رؼي أ‪٣‬خّ ‪ٌٌٛٝ‬ح أٓيٍ حُٔظخٍ ػِ‪ ٠‬حٌُِٔش‬ ‫ؿـ ‪ٜٔ٘ٓ ًَ :‬خ ‪٣‬لٌَ ك‪ ٢‬حُوال‪ ٖٓ ٙ‬ح‪٥‬هَ‬
‫‪ " -‬حألػ‪َ٤‬س " َٓحىك‪ٜ‬خ ‪( :‬حُوخ‪ٛ‬ش ‪ -‬حُلز‪٤‬زش ‪-‬‬ ‫حُؼظ‪ٔ٤‬ش حُٔـخ‪ٛ‬يس "ٗـَس حُيٍ" ‪.‬‬ ‫رطَ‪٣‬وش ‪ٝ‬حكيس ‪.‬‬
‫حُٔل‪ِ٠‬ش ‪ -‬حٌَُٔٓش) ‪.‬‬ ‫ّ‪ٓ : 8‬خ حُوطش حُظ‪ ٢‬أػيط‪ٜ‬خ ٗـَس حُيٍ ُظ‪ٞ‬حؿ‪ٚ‬‬
‫‪ " -‬حُ‪ٞ‬ػي " ٓ‪٠‬خى‪( : ٙ‬حُزؼ‪٤‬ي ‪ -‬حُ‪ٞ‬ػ‪٤‬ي ‪ -‬حُـيٍ‬ ‫حُل‪ 12 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2000 ٢‬‬ ‫حُِٔي حُٔؼِ ‪ٓٝ‬خًح كؼَ حُٔؼِ ُ‪ٞ٤‬حؿ‪ٜٜ‬خ ؟‬
‫‪ -‬حُزوَ) ‪.‬‬ ‫" ‪ٝ‬حٗظ‪ٜ‬ق حُِ‪ٝ ، َ٤‬حٗل‪٠‬ض ؿٔ‪ٞ‬ع حُٔيػ‪ٖ٣ٞ‬‬ ‫ؿـ ‪ُ :‬وي حطلوخ ػِ‪ِ٤ٓٝ ٠‬ش ‪ٝ‬حكيس ظ٘خ‪ٛ‬خ ٗخؿلش ك‪٢‬‬
‫(د) ‪ٓ -‬خ حٌُ‪ِ١ ١‬زظ‪ٗ ٚ‬ـَس حُيٍ ٖٓ هطِ ك‪٢‬‬ ‫‪ٝ‬حُٔيػ‪ٞ‬حص ‪ٌ٘ٓٝ ،‬ض أ‪ٞٛ‬حص حُـ٘خء ‪ٝ ،‬أُلخٕ‬ ‫‪ٌٛ‬ح حُٔز‪ ٢ٛٝ َ٤‬حإل‪ٜٛ‬خٍ (أ‪ ١‬حُوَحرش رخُِ‪ٝ‬حؽ)‬
‫حُِٔح‪ٝ َٛ‬حُؼ‪٤‬يحٕ ‪ٝ ،‬هلوض حُطز‪ٝ … ٍٞ‬ط٘خػٔض ٗؤٕ ػي‪ٛٝ‬خ أهطخ‪ ١‬؟ ر‪ ٖ٤‬أٓزخد حهظ٘خػ‪ ٚ‬رظ٘ل‪ٌ٤‬‬ ‫اُ‪ِٓ ٠‬ي ٖٓ ِٓ‪ٞ‬ى حُز‪٤‬ض حأل‪ٞ٣‬ر‪ ٢‬كزؼؼض ٗـَس‬
‫ٓطِز‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫ػ‪ ٕٞ٤‬حُٔ‪ٜ‬خر‪٤‬ق ‪ٝ ،‬أهٌ حُويّ ‪َ٣‬كؼ‪ ٕٞ‬حُٔ‪ٞ‬حثي‬ ‫حُيٍ أكي أٓ٘خء َٓ‪ٛ‬خ ر‪ٜ‬ي‪٣‬ش كخهَس اُ‪ ٠‬حُِٔي‬
‫(ؿـ) ‪ٓ -‬خ حألػَ حٌُ‪ٝ ١‬ؿي‪ ٙ‬هطِ ُي‪ ٟ‬حُ٘خّ ٗظ‪٤‬ـش‬ ‫‪٣ٝ‬ط‪ ٕٝٞ‬حأله‪ٗٞ‬ش ‪ٝ ،‬أٍه‪٤‬ض حُٔظخثَ ػِ‪ ٠‬حُـ٘خف‬ ‫حُ٘خ‪ٛ َٛ‬خكذ (كخًْ) ىٓ٘ن ‪ٝ‬أٍِٓض ٓؼ‪ً ٚ‬ظخرخ ً‬
‫ط٘ل‪ٓ ٌ٤‬خ ‪ِ١‬ذ ٓ٘‪ ٚ‬؟ ‪ٝ‬رْ ًخكؤ‪( : ٖٓ ًَ ٙ‬حُِٔي‬ ‫حُٔ‪ٝ ، ٕٞٔ٤‬هال حُلز‪٤‬زخٕ حُٔؼ‪٤‬يحٕ‪.‬‬ ‫(ٍٓخُش) طؼَ‪ ٝ‬ك‪ ٚ٤‬ػِ‪ ٠‬حُِٔي حُ٘خ‪ َٛ‬حُظِ‪ٝ‬ؽ‬
‫حُٔؼِ) ‪ٗ( ٝ‬ـَس حُيٍ) ؟‬ ‫(أ) ‪ -‬طو‪ َ٤‬حُ‪ٜٞ‬حد ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ ٖ٤ٓٞ‬ك‪ٔ٤‬خ ‪:٢ِ٣‬‬ ‫ر‪ٜ‬خ ػِ‪ ٠‬إٔ طٌِِّٔ‪ٝ َٜٓ ٚ‬طظٌلَ روظَ حُِٔي حُٔؼِ‬
‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫" حٗل‪٠‬ض " َٓحىك‪ٜ‬خ ‪( :‬حٗ‪ِٜٓ‬ض ‪ -‬حرظؼيص ‪-‬‬ ‫كو٘‪ ٠‬حُِٔي حُ٘خ‪ َٛ‬إٔ طٌ‪ ٌٙٛ ٕٞ‬هي‪٣‬ؼش كِْ‬
‫(أ) ‪ " -‬حألػ‪َ٤‬س " َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ :‬حُٔل‪ِ٠‬ش ‪.‬‬ ‫حٗ‪َٜ‬كض)‪.‬‬ ‫‪٣‬ـز‪ٜ‬خ ر٘‪٢‬ء ‪ٝ‬أٓخ حُِٔي حُٔؼِ كبٗ‪ ٚ‬رؼغ ‪٣‬وطذ‬
‫حُ‪ٞ‬ػي " ٓ‪٠‬خى‪ : ٙ‬حُ‪ٞ‬ػ‪٤‬ي ‪.‬‬ ‫‪"-‬‬ ‫‪ " -‬ط٘خػٔض ػ‪ ٕٞ٤‬حُٔ‪ٜ‬خر‪٤‬ق " طؼز‪ٞ٣ َ٤‬ك‪٢‬‬ ‫أهض حُِٔي حُٔ٘‪ٛ ٍٜٞ‬خكذ كٔخس ‪ ٢ٛٝ‬ػَ‪ّٝ‬‬
‫(د) ‪ -‬حٌُ‪ِ١ ١‬زظ‪ٗ( ٚ‬ـَس حُيٍ) ٖٓ (هطِ) ‪ٞٛ‬‬ ‫رـ ‪( :‬حٗطلخء أ‪ٟٞ‬حث‪ٜ‬خ ‪ -‬حٗؼٌخٓ‪ٜ‬خ ‪ٟ -‬ؼل‪ٜ‬خ)‬ ‫ػي‪ ٙٝ‬أهطخ‪ ١‬حُظ‪ ُْ ٢‬طِف اُ‪ ٚ٤‬كِْ ط‪ٞ‬حكن حألٓ‪َ٤‬س‬
‫هظَ (أهطخ‪ٓ )١‬وخرَ ط٘ل‪ٝ ٌ٤‬ػي‪ٛ‬خ ُ‪ ٚ‬رخُِ‪ٝ‬حؽ ٖٓ "‬ ‫‪ " -‬حأله‪ٗٞ‬ش " ٓلَى‪ٛ‬خ ‪( :‬هخثٖ ‪ -‬ه‪ٞ‬حٕ ‪-‬‬ ‫كزؼغ اُ‪ ٠‬حُِٔي حَُك‪ ْ٤‬ريٍ حُي‪ُ ٖ٣‬ئُئ ‪ٛ‬خكذ‬
‫ؿِ٘خٍ " ‪.‬‬ ‫ه َ‪ٗٞ‬ش)‪.‬‬ ‫حُٔ‪٣ َٛٞ‬وطذ حر٘ظ‪ ٚ‬كوزَ حُِٔي حَُك‪ِ١ ْ٤‬ز‪ٚ‬‬
‫‪ -‬أٓخ أٓزخد حهظ٘خػ‪ ٚ‬رظ٘ل‪ًُ ٌ٤‬ي ك‪ : ٢ٜ‬اٗ‪ٝ ٚ‬إ‬ ‫(د) ‪ً -‬خكؤ (حُٔؼِ) ‪ٗ( ٝ‬ـَس حُيٍ) حُِٔٔ‪ٞ‬ى‬ ‫‪ًٝ‬ظذ اُ‪٣ ٚ٤‬لٌٍ‪ٗ ٖٓ ٙ‬ـَس حُيٍ ‪٣ٝ‬ؼِٔ‪ ٚ‬رؤَٓ‬
‫(هطِ) ُ٘ـخػظ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬طوِ‪ ٖٓ ْٜٜ٤‬ػي‪ٟٝ . ْٛٝ‬ق ًخٕ ‪ٌٛ‬ح ٓ‪َٜ‬ح ًز‪َ٤‬ح اال إٔ " ؿِ٘خٍ " أػٖٔ ٖٓ‬ ‫ٍٓخُظ‪ٜ‬خ اُ‪ ٠‬حُِٔي حُ٘خ‪ٌٌٛٝ َٛ‬ح حطوٌ ًَ ٓ٘‪ٜٔ‬خ‬
‫ًُي ‪ٝ ،‬إٔ ظِْ (أهطخ‪ٝ )١‬كٔخى‪ٝ ٙ‬رـ‪ٞٛ ٚ٤‬‬ ‫ًُي‪.‬‬ ‫هطش ػي‪ ٙٝ‬أهطخ‪. ١‬‬
‫(ؿـ) ‪ -‬ر‪ َْ ُ ٖ٤‬ىد حُوالف ر‪( ٖ٤‬حُٔؼِ) ‪ٗ( ٝ‬ـَس ‪ٝ‬أ‪ٛ‬لخر‪ ٚ‬ػِ‪ ٠‬حُ٘خّ ‪٣ ،‬ـؼِ‪ٔ٣ ٚ‬ظلَ ىٓ‪ٚ‬‬ ‫ّ‪ٓ : 9‬خًح كيع رؼي إٔ ػَف ًَ ٖٓ حُٔؼِ‬
‫حُيٍ) ‪ٝ‬حًًَ ‪ٓٝ‬خثَ ًَ ٓ٘‪ٜٔ‬خ ُِظوِ‪ ٖٓ ٚ‬ح‪٥‬هَ‪٣ٝ .‬ظوَد ر‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬هللا ‪ًٔ ،‬خ إٔ أٓظخً‪ " ٙ‬حُِٔي حُٔؼِ‬ ‫‪ٗٝ‬ـَس حُيٍ ٗ‪٤‬ش ‪ٛ‬خكز‪ٚ‬؟‬
‫" ُٖ ‪ٔ٣‬ظوَ ُ‪ ٚ‬أَٓ ‪٣ ُٖٝ‬ؼزض ُ‪ِٓ ٚ‬ي كظ‪ٍِٝ٣ ٠‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬ط‪٠‬خػلض حُ‪ٞ‬ك٘ش ر‪ٜٔ٘٤‬خ ‪ ًَ٘ٝ‬حَُ٘ ػٖ‬
‫(أهطخ‪ ٖٓ )١‬حُ‪ٞ‬ؿ‪ٞ‬ى ‪.‬‬ ‫(أ) ‪ " -‬حٗل‪٠‬ض " َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ :‬حٗ‪َٜ‬كض ‪.‬‬ ‫ن ‪ٝ‬كخم ر‪ٜٔ٘٤‬خ ‪ٝ‬ريأص ٗـَس حُيٍ‬ ‫أٗ‪٤‬خر‪٣ ُْٝ ٚ‬ز َ‬
‫‪ " -‬ط٘خػٔض ػ‪ ٕٞ٤‬حُٔ‪ٜ‬خر‪٤‬ق " طؼز‪ٞ٣ َ٤‬ك‪ ٢‬رـ (ؿـ) ‪ -‬حألػَ حٌُ‪ٝ ١‬ؿي‪( ٙ‬هطِ) ُي‪ ٟ‬حُ٘خّ ٗظ‪٤‬ـش‬ ‫طيرَ ُِوال‪ ٚ٘ٓ ٙ‬رال ٍؿؼش ‪.‬‬
‫هظِ‪( ٚ‬أهطخ‪ٍ ٞٛ )١‬حكظ‪ ٖٓ ْٜ‬رـ‪ٝ ٞٛ ٚ٤‬أ‪ٛ‬لخر‪، ٚ‬‬ ‫‪ٟ :‬ؼل‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫ّ‪ٓ : 10‬خًح كؼَ هطِ طـخ‪ٜٔٛ‬خ ؟‬
‫‪ٝ‬اػـخر‪ ْٜ‬ر٘ـخػش (هطِ) ‪ٝ‬رط‪ُٞ‬ظ‪ٝ ، ٚ‬كز‪. ُٚ ْٜ‬‬ ‫‪ " -‬حأله‪ٗٞ‬ش " ٓلَى‪ٛ‬خ ‪ :‬ه‪ٞ‬حٕ ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ً :‬خٕ ك‪ ٢‬ك‪َ٤‬س ٖٓ أَٓ‪ٔٛ‬خ كٌَ ٓ٘‪ٜٔ‬خ ُ‪ ٚ‬ك‪َ٠‬‬
‫‪ٝ -‬هي ًخكؤ‪ " ٙ‬حُِٔي حُٔؼِ " رؤٕ ُحى ك‪ ٢‬طوَ‪٣‬ز‪ٚ‬‬ ‫(د) ‪ -‬ػَف حُِٔي (حُٔؼِ) ُِٔٔ‪ ًٚٞ‬حُ٘ـخع‬ ‫ػِ‪ٝ ٚ٤‬كخ‪ ٍٝ‬حإل‪ٛ‬الف ر‪ٜٔ٘٤‬خ ‪ٝ‬هي أهٌ ‪ٔ٣‬خػي‬
‫‪ٝ‬طَه‪٤‬ظ‪ ، ٚ‬كظ‪ ٠‬أػظو‪ٝ ٚ‬هِي‪ ٙ‬أًزَ ٓ٘‪ٜ‬ذ ك‪٢‬‬ ‫حألٓ‪ ٖ٤‬ك‪ ِٚ٠‬ػِ‪ٝ ٚ٤‬ػِ‪ - ٌِٚٓ ٠‬رؼي إٔ ‪َٛ‬ع‬ ‫ٓ‪٤‬ي‪٘٣ٝ ٙ‬ي أٍُ‪٣( ٙ‬و‪ )ٚ٣ٞ‬ك‪ ٢‬حُزخ‪ٝ ٖ١‬هي رو‪٠‬‬
‫حُي‪ُٝ‬ش ‪ٗ ٞٛٝ ،‬خثذ حُِٔط٘ش ‪ ،‬أٓخ " ٗـَس حُيٍ "‬ ‫ر‪٤‬ي‪( ٙ‬أهطخ‪ - )١‬كِحى ك‪ ٢‬طوَ‪٣‬ز‪ٝ ٚ‬طَه‪٤‬ظ‪ ٚ‬كظ‪٠‬‬ ‫ػِ‪ٝ ٠‬ى‪ٌُِِٔ ٙ‬ش ك‪ ٢‬حُظخ‪ َٛ‬كلخظخ ً ػِ‪ٓ ٠‬خرن‬
‫كوي ًخكؤط‪ ٚ‬رظ٘ل‪ٝ ٌ٤‬ػي‪ٛ‬خ ُ‪ ٚ‬كِ‪ٝ‬ؿظ‪ " ٚ‬ؿِ٘خٍ " ‪،‬‬ ‫أػظو‪ٝ ٚ‬هِي‪ ٙ‬أًزَ ٓ٘‪ٜ‬ذ ك‪ ٢‬حُي‪ُٝ‬ش ‪ٜ٘ٓ ٞٛٝ‬ذ‬ ‫ؿٔ‪ِٜ٤‬خ ٓؼ‪.ٚ‬‬
‫‪ٝ‬ط‪ُٞ‬ض طِ‪ٜ٘٤٣‬خ ‪ُٝ‬ك‪ٜ‬خ ر٘لٔ‪ٜ‬خ اُ‪. ٚ٤‬‬ ‫ٗخثذ حُِٔط٘ش ‪ ُْٝ ،‬طْ٘ حٌُِٔش (ٗـَس حُيٍ)‬ ‫ّ‪ٓ : 11‬خ ٓ‪ٞ‬هق ٗـَس حُيٍ رؼي إٔ ػِٔض رؼِّ‬
‫حُل‪ 12 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 2008 ٍٝ‬‬ ‫ك‪ٌٛ َ٠‬ح حُِٔٔ‪ٞ‬ى حُ٘ـخع ػِ‪ٜ٤‬خ كزَص ُ‪ ٚ‬ر‪ٞ‬ػي‪ٛ‬خ‬ ‫حُِٔي ػِ‪ ٠‬اِٗحُ‪ٜ‬خ ٖٓ هِؼش حُـزَ ؟‬
‫" ‪ٝ‬ػخٕ حُِ‪ٝ‬ؿخٕ ك‪٘٤‬خ ٖٓ حُي‪ َٛ‬ك‪ ٢‬ه‪ٖٓ َٜ‬‬ ‫‪ٝ‬أٗؼٔض ػِ‪ ٚ٤‬رـ (ؿِ٘خٍ) كِ‪ٝ‬ؿظ‪ٜ‬خ ُ‪ٝ ، ٚ‬ط‪ُٞ‬ض‬ ‫ؿـ ‪ :‬ػِٓض ػِ‪ ٠‬إٔ طٔزو‪ ٚ‬رخٌُ‪٤‬ي هزَ إٔ ‪٣‬وَؽ‬
‫ه‪ ٍٜٞ‬هِؼش حُـزَ طلض ٍػخ‪٣‬ش ٓ‪٤‬ي‪ٜٔ٣‬خ حُِ‪ٝ‬ؿ‪ٖ٤‬‬ ‫ر‪٤‬ي‪ٛ‬خ ا‪ٛ‬الك‪ٜ‬خ ‪ٝ‬طِ‪ٜ٘٤٣‬خ ‪ُٝ‬كظ‪ٜ‬خ ر٘لٔ‪ٜ‬خ اُ‪.ٚ٤‬‬ ‫حألَٓ ٖٓ ‪٣‬ي‪ٛ‬خ كزؼؼض اُ‪ ٖٓ ٚ٤‬كِق ُ‪ ٚ‬رؤٗ‪ٜ‬خ ٗيٓض‬
‫حُٔؼ‪٤‬ي‪ ٌُٖٝ ، ٖ٣‬حُِٓخٕ حُـخىٍ ًخٕ أروَ ٖٓ إٔ‬ ‫(كـ) ‪ٍ -‬أ‪ ٟ‬حُٔؼِ إٔ (ٗـَس حُيٍ) طظ٘زغ‬ ‫ػِ‪ٓ ٠‬خ ًخٕ ٓ٘‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬كو‪ٝ ٚ‬أٗ‪ٜ‬خ حٗظخهض‬
‫‪٣‬زو‪ ٠‬ػِ‪ ٠‬ه‪ٛ ٖ٣َٜ‬خٗج‪ ٖ٤‬ك‪ ٢‬طِي حُوِؼش حُظ‪٢‬‬ ‫رخُِٔطش ‪ٝ‬طلخ‪ ٍٝ‬إٔ طٔظؤػَ ر‪ٜ‬خ كظَكغ ٖٓ ط٘خء‬ ‫ُٔ‪ٜ‬خُلظ‪ٝ ٚ‬ط٘خُُض ػٖ اُِحٓ‪ٜ‬خ ُ‪ ٚ‬رظطِ‪٤‬ن أّ ‪ُٝ‬ي‪ٙ‬‬
‫‪١‬خُٔخ طؼخهزض ك‪ٜ٤‬خ حُٔآطْ ‪ٝ‬حألكَحف ‪." ..‬‬ ‫‪ٝ‬ط‪٠‬غ ٖٓ ط٘خء ‪ٝ ،‬طَى أ‪ٝ‬حَٓ (حُٔؼِ) ‪ٝ‬ط٘لٌ ٓخ‬ ‫‪ٝ‬أٗ‪ٜ‬خ ٓخ كؼِض ًُي اال ريحكغ ٖٓ كز‪ٜ‬خ ‪ٝ‬حُـ‪َ٤‬س‬
‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ‬ ‫طَح‪ … ٙ‬أٓخ (ٗـَس حُيٍ) كوي ؿخٍص ٖٓ‬ ‫ػِ‪. ٚ٤‬‬
‫‪َٟ‬ط‪ٜ‬خ(أّ ػِ‪ )٢‬حُظ‪ ٢‬ػخى اُ‪ٜ٤‬خ (حُٔؼِ) رَ ‪ٝ‬ؿؼَ ‪ٟ‬غ ‪َٓ :‬حىف " حُـخىٍ " ‪٠ٓٝ ،‬خى " ‪ٛ‬خٗت" ك‪٢‬‬ ‫ّ‪ٓ : 12‬خًح هٍَ حُِٔي حُٔؼِ رؼي ٍٓخُش ٗـَس‬
‫ؿِٔظ‪ٓ ٖ٤‬ل‪٤‬يط‪. ٖ٤‬‬ ‫‪٣‬لٌَ ك‪ٔٓ ٢‬ظوزَ حر٘‪ٜ٘ٓ ٚ‬خ ‪ٍٝ ،‬أص (ٗـَس حُيٍ)‬ ‫حُيٍ ُ‪ ٚ‬؟ ‪ٓٝ‬خ ٓ‪ٞ‬هق هطِ ٖٓ ًُي ؟‬
‫(د) ‪ -‬ك‪ ٢‬حُلوَس حُٔخروش ػخٕ ُ‪ٝ‬ؿخٕ ٓؼ‪٤‬يحٕ‬ ‫إٔ ِٓطظ‪ٜ‬خ أ‪ٛ‬زلض ٓ‪ٜ‬يىس رخُِ‪ٝ‬حٍ ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ٍ :‬م حُِٔي حُٔؼِ ُ‪ٜ‬خ كظ‪ ٠‬رٌ‪ٝ ٠‬ؿِز‪ ٚ‬حُل٘‪ٖ٤‬‬
‫ك‪ً٘ ٢‬ق ُ‪ٝ‬ؿ‪ٓ ٖ٤‬ؼ‪٤‬ي‪ ٖ٣‬آهَ‪ٛ ٖٓ . ٖ٣‬ئالء ؟‬ ‫‪ -‬أٓخ (ٗـَس حُيٍ) كوي رؼؼض أكي أٓ٘خء َٓ‪ٛ‬خ‬ ‫اُ‪ٜ٤‬خ ‪ًٝ‬خٕ كز‪ٜ‬خ ال ‪ِ٣‬حٍ ك‪٤‬خ ً ك‪ ٢‬هِز‪ ٚ‬كوخٍ‬
‫‪ُٔٝ‬خًح ُْ طيّ حُٔؼخىس ؟‬ ‫ر‪ٜ‬ي‪٣‬ش كخهَس اُ‪ ٠‬حُِٔي حُ٘خ‪ٛ َٛ‬خكذ (ىٓ٘ن)‬ ‫َُٓ‪ُٜٞ‬خ ‪ :‬اٗ‪ٜ٤ٓ ٚ‬خُل‪ٜ‬خ ‪٣ٝ‬ز‪٤‬ض ػ٘ي‪ٛ‬خ طِي حُِ‪ِ٤‬ش‬
‫‪ٝ‬أٍِٓض ٓؼ‪ً ٚ‬ظخرخ ً طؼَ‪ ٝ‬ك‪ ٚ٤‬ػِ‪ ٠‬حُِٔي حُ٘خ‪( َٛ‬ؿـ) ‪ -‬أٍحىص ٗـَس حُيٍ أال ‪٤٠٣‬غ كن هِز‪ٜ‬خ ‪،‬‬ ‫‪ ٌُٖٝ ،‬هطِ ػِْ رٔخ ؿَ‪ ٟ‬ك٘‪ ٠ٜ‬أٓظخً‪ ٙ‬ػٖ‬
‫‪ٝ‬كن ٗلٔ‪ٜ‬خ ‪ .‬حًًَ ‪٣َ١‬وظ‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬حُللخظ ػِ‪ٖ٣ٌٛ ٠‬‬ ‫حُظِ‪ٝ‬ؽ ر‪ٜ‬خ ػِ‪ ٠‬إٔ طٌِٔ‪ٝ )َٜٓ( ٚ‬طظٌلَ روظَ‬ ‫حُٔز‪٤‬ض ك‪ ٢‬حُوِؼش كخٓظ٘غ ‪ٝ‬هخٍ ُ‪٤ً : ٚ‬ق أ‪ٛ‬خُل‪ٜ‬خ‬
‫حُلو‪. ٖ٤‬‬ ‫(حُٔؼِ) ‪ٝ‬أٓخ (حُٔؼِ) كوي رؼغ ‪٣‬وطذ أهض حُِٔي‬ ‫‪ٝ‬أٓ‪٢‬ء حُظٖ ر‪ٜ‬خ ؟ ك‪ٞ‬ؿْ هطِ ‪ٝ‬هخٍ ك‪ٗ ٢‬لٔ‪" : ٚ‬‬
‫حُٔ٘‪ ٍٜٞ‬رٖ حُِٔي (حُٔظلَ) ‪ٛ‬خكذ كٔخس ‪ُٔٝ ،‬خ * حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫ُ‪٤‬و‪ ٞ‬هللا أَٓح ً ًخٕ ٓلؼ‪ٞ‬ال ً " ‪ٝ‬ه ُ ِ‬
‫‪ ٢َ ٠‬حألَٓ ‪.‬‬
‫(أ) ‪َٓ -‬حىف " حُـخىٍ " ‪ :‬حُٔظوِذ‬ ‫حٓظ٘ؼض رؼغ اُ‪ٛ ٠‬خكذ حُٔ‪( َٛٞ‬ريٍ حُي‪ٖ٣‬‬ ‫ّ‪٤ً : 13‬ق ًخٗض ٗ‪ٜ‬خ‪٣‬ش حُِٔي حُٔؼِ ؟ ‪٤ًٝ‬ق‬
‫‪٠ٓ -‬خى " ‪ٛ‬خٗت " ‪ :‬طؼ‪ْ٤‬‬ ‫ُئُئ) ‪٣‬وطذ حر٘ظ‪ ٚ‬كوزَ حُِٔي ‪ِ١‬ز‪ًٝ ٚ‬ظذ اُ‪ٚ٤‬‬ ‫أٓيٍ حُٔظخٍ ػِ‪ٗ ٠‬ـَس حُيٍ ؟‬
‫‪( :‬هطِ ‪-‬‬ ‫(د) ‪ -‬حٌُ‪ ٖ٣‬طظليع ػ٘‪ ْٜ‬حُلوَس‬ ‫‪٣‬لٌٍ‪ٗ( ٖٓ ٙ‬ـَس حُيٍ) ‪٣ٝ‬ؼِٔ‪ ٚ‬رخط‪ٜ‬خالط‪ٜ‬خ رخُِٔي‬ ‫ؿـ ‪ُ :‬وي هظَ حُِٔي حُٔؼِ (أ‪٣‬زي) ك‪ ٢‬حُلٔخّ ُ‪٤‬ال ً‬
‫ؿِ٘خٍ) (ٗ‪ٜ‬ق ىٍؿش) (ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ‪ٗ -‬ـَس‬ ‫حُ٘خ‪.َٛ‬‬ ‫رؤ‪٣‬ي‪ ١‬ؿٔخػش ٖٓ هيّ ٗـَس حُيٍ ‪ٝ‬أٗ‪٤‬غ إٔ‬
‫حُيٍ) (ٗ‪ٜ‬ق ىٍؿش) ‪.‬‬ ‫حُل‪ 12 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2002 ٢‬‬ ‫حُِٔي ٓخص كـؤس كخٗطِن ٓٔخُ‪ٝ ٌٚ٤‬أٌٓٔ‪ٞ‬ح رخُويّ‬
‫" ‪ٝ‬رؼؼض ٗـَس حُيٍ اُ‪ِٞٔٓ ٠‬ى ُ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ كوخُض ُ‪ٓٝ - ٚ‬زذ ػيّ ى‪ٝ‬حّ حُٔؼخىس ‪ٗ :‬ظَح ُظوِزخص‬ ‫حٌُ‪ ٖ٣‬أهَ‪ٝ‬ح رـَ‪ٔ٣‬ظ‪ٝ ْٜ‬هز‪ٞ٠‬ح ػِ‪ٗ ٠‬ـَس حُيٍ‬
‫حُِٓخٕ حُـخىٍ ‪ ،‬ك‪٤‬غ ريأ حُِ٘حع ر‪ٗ ٖ٤‬ـَس حُيٍ‬ ‫‪ " :‬اٗ‪ ٢‬أٍ‪٣‬ي إٔ أك‪ُ ٢‬ي ر‪ٞ‬ػيى ‪ٝ‬أُ‪ٝ‬ؿي ؿِ٘خٍ‬ ‫‪ٜٗٝ‬ز‪ٞ‬ح ٗ‪ ٍٞ‬حُي‪ ٖ٣‬ػِ‪ ٢‬رٖ حُِٔي حُٔؼِ أ‪٣‬زي‬
‫‪ٝ‬ر‪ ٖ٤‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ‪ٓٝ‬لخ‪ُٝ‬ش ًَ ٓ٘‪ٜٔ‬خ حُظوِ‪ٚ‬‬ ‫‪ ٢ٌُ٘٘ٝ‬ال أكذ إٔ ‪٣‬ظْ ػَّ ‪٤ٛٝ‬لظ‪ ٢‬حألػ‪َ٤‬س‬ ‫ِٓطخٗخ ً ‪ُٝ‬وذ رخُٔ٘‪ٝ ٍٜٞ‬ػَٔ‪ ٙ‬هٔٔش ػَ٘ ػخٓخ ً‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(12‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫‪ٝ‬حألَٓحء حُٔوِ‪ٝ ٖ٤ٜ‬هَد أ‪ٛ‬خكز‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُِ‪. ٜٞ‬‬ ‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ‬ ‫ٖٓ ح‪٥‬هَ ‪ٝ‬حٗظ‪ ٠ٜ‬حألَٓ رٔوظَ حالػ٘‪ٔٓ ٖ٤‬خ أػَ‬
‫‪ٗٝ‬ظؾ ػٖ ًُي أٗ‪ُ ٚ‬و‪ ٢‬كظل‪ ٚ‬ػِ‪٣ ٠‬ي ٓٔخُ‪٤‬ي أر‪. ٚ٤‬‬ ‫طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ ٖ٤ٓٞ‬ك‪ٔ٤‬خ‬ ‫ػِ‪ٓ ٠‬ؼخىس هطِ ‪ٝ‬ؿِ٘خٍ ‪.‬‬
‫ؽ – رؼي أَٓ‪ ٙ‬ك‪ ٢‬ىحٍ حرٖ ُؤخٕ كخ‪ٝٝ‬‬ ‫‪٣‬ؤط‪: ٢‬‬ ‫(ؿـ) ‪٣َ١ -‬وش ٗـَس حُيٍ ك‪ ٢‬حُٔلخكظش ػِ‪ ٠‬كن‬
‫حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬كظ‪ٝ ٠‬حكو‪ٞ‬ح ػِ‪ ٠‬إٔ ‪٣‬يكغ كي‪٣‬ش ‪٢ٛٝ‬‬ ‫‪ٓ - 1‬ؼ٘‪ " ٠‬حٗل‪٠‬ض " ‪ٌ٘ٓ( :‬ض ‪ -‬حٗ‪َٜ‬كض ‪-‬‬ ‫هِز‪ٜ‬خ ‪ :‬حػظٔيص ػِ‪ ٠‬حالٓظجؼخٍ (حالٓظل‪ٞ‬حً)‬
‫أٍرؼٔخءس أُق ى‪٘٣‬خٍ ٓوخرَ حإلكَحؽ ػ٘‪ٝ . ٚ‬طْ‬ ‫ٗخٓض)‬ ‫رِ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ‪ ،‬كطِزض ٖٓ ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي إٔ ‪٣‬طِن‬
‫حإلكَحؽ ػ٘‪ ٚ‬رؼيٓخ ىكغ ٗ‪ٜ‬ق حُلي‪٣‬ش ٓظؼ‪ٜ‬يح رؤٕ‬ ‫‪٠ٓ - 2‬خى " هلظض " ‪( :‬حٗظَ٘ص ‪ٔٛ -‬ظض ‪-‬‬ ‫ُ‪ٝ‬ؿظ‪ ٚ‬حأل‪ٔ٣ ُْ ٌُٚ٘ٝ ، ٠ُٝ‬ظـذ ُ‪ٜ‬خ ‪( .‬ىٍؿش) ‪.‬‬
‫‪٣‬يكغ حُزخه‪ ٢‬رؼي إٔ ‪ٌٛ٣‬ذ اُ‪ ٠‬أٍ‪ ٝ‬حُ٘خّ ‪.‬‬ ‫ػِض)‬ ‫‪ -‬أٓخ كن ٗلٔ‪ٜ‬خ ‪ :‬كوي ؿؼِض طيٗ‪ ٢‬اُ‪ٜ٤‬خ ٖٓ ال‬
‫ى ‪ -1-‬رٔزذ ٓخ أرال‪ ٖٓ ٙ‬رالء كٖٔ ك‪ ٢‬حُيكخع‬ ‫‪ " - 3‬ط٘خػٔض ػ‪ ٕٞ٤‬حُٔ‪ٜ‬خر‪٤‬ق " طؼز‪٣ َ٤‬ل‪٤‬ي ‪:‬‬ ‫‪ َ٤ٔ٣‬اُ‪ ٠‬حُِٔي حُٔؼِ ٖٓ حُٔٔخُ‪٤‬ي حُ‪ٜ‬خُل‪٤‬ش‬
‫ػٖ حُو‪ َٜ‬حُِٔطخٗ‪ ٢‬ػ٘يٓخ ‪ٛ‬ـْ ىحٍط‪ٞ‬ح ػِ‪٠‬‬ ‫(حٗظ٘خٍ حُل‪ٞ‬حٍ ‪ٞ٤ٗ -‬ع حُ‪ٜ‬ي‪ٝ‬ء ‪ -‬رِ‪ٝ‬ؽ حُ‪ٜ‬زخف)‬ ‫‪ٝ‬طوَر‪ٝ ، ْٜ‬ط‪ ْٜ٤ُٞ‬حُٔ٘خ‪ٛ‬ذ ‪ٝ‬ػٔيص اُ‪ ٠‬هخ‪ٛ‬ش‬
‫حُٔ٘‪ٍٜٞ‬س ك‪ُٞ‬ظ‪ٗ ٚ‬ـَس حُيٍ حألطخرٌ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُظويٓش‬ ‫(د) ‪ٓ -‬خ حُٔ٘خٓزش حُظ‪ ٢‬طظليع ػ٘‪ٜ‬خ حُؼزخٍس‬ ‫ٍؿخُ‪ٔٓٝ ٚ‬خُ‪ٝ ، ٌٚ٤‬أٗ‪٤‬خػ‪ ٚ‬كطلوض (ريأص)‬
‫ػِ‪ ٠‬حُؼٔخًَ ‪.‬‬ ‫حُٔخروش ؟ ‪ٓٝ‬خ ٓظخ‪ َٛ‬حُٔؼخىس ‪ٝ‬حُلَكش ر‪ٜ‬خ ؟‬ ‫طو‪ٝ ، ْٜ٤ٜ‬طِ٘ع ٓ٘‪ٓ ْٜ‬وخُ‪٤‬ي حألٓ‪ٓٝ ، ٍٞ‬خ ُحُض‬
‫‪ -2‬رٔزذ ػِ‪ ٖٓ ٞ‬أ‪٣‬زي ‪ٝ‬كٌ٘ظ‪ٜٗٝ ٚ‬خٓظ‪ٔٓ ٚ‬خ‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬رب‪٣‬ـخُ حًظذ ػٖ حُ٘‪ٜ‬خ‪٣‬ش حُلِ‪٘٣‬ش ُؼِ حُي‪ٖ٣‬‬ ‫ًٌُي كظ‪ ٠‬طؼخظْ ٗل‪ًٛٞ‬خ ‪ٝ ،‬حٓظزيص رؤٓ‪ٍٞ‬‬
‫ؿؼَ حُٔٔخُ‪٤‬ي ‪٣‬ي‪ ُٚ ٕٞ٘٣‬رخُطخػش ‪٣ٝ‬ؼظَك‪ُٚ ٕٞ‬‬ ‫أ‪٣‬زي ‪ٗٝ ،‬ـَس حُيٍ‬ ‫حٌُِٔٔش كٌخٗض ال ططِغ حُِٔي حُٔؼِ ػِ‪ٜ٤‬خ ‪.‬‬
‫رخُٔزن ‪.‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫(ىٍؿش) ‪ .‬حُل‪ 12 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2010 ٢‬‬
‫‪ -3‬رٔزذ ٍك‪ ٞ‬حُوِ‪٤‬لش حُؼزخٓ‪ ٢‬ط‪ٜ٤ُٞ‬خ كٌْ‬ ‫(أ) ‪ٓ - 1 -‬ؼ٘‪ " ٠‬حٗل‪٠‬ض " ‪ :‬حٗ‪َٜ‬كض ‪.‬‬ ‫" ‪ٝ ..‬أػـز‪ٞ‬ح ر٘ـخػش هطِ ‪ٝ‬رط‪ُٞ‬ظ‪ٝ ، ٚ‬ػظْ ك‪٢‬‬
‫ٓ‪ٝ َٜ‬رٔزذ ط٘‪٤‬غ رؼ‪ ٞ‬حألَٓحء ُِِٔي حُ٘خ‪َٛ‬‬ ‫‪٠ٓ - 2‬خى " هلظض" ‪ :‬ػِض ‪. .‬‬ ‫ػ‪ٝ ، ْٜٗٞ٤‬أكز‪ًُ ٖٓ ٙٞ‬ي حُل‪ٝ ، ٖ٤‬ػَف حُِٔي‬
‫‪ٝ‬حػظزخٍ‪ ٙ‬حُ‪٣ٍٞ‬غ حَُ٘ػ‪ ٍ٥ ٢‬أ‪ٞ٣‬د‬ ‫‪ " - 3‬ط٘خػٔض ػ‪ ٕٞ٤‬حُٔ‪ٜ‬خر‪٤‬ق " طؼز‪٣ َ٤‬ل‪٤‬ي ‪:‬‬ ‫حُٔؼِ ُِٔٔ‪ ًٚٞ‬حُ٘ـخع حألٓ‪ ٖ٤‬ك‪ ِٚ٠‬ػِ‪ٝ ٚ٤‬ػِ‪٠‬‬
‫ٗ‪ٞ٤‬ع حُ‪ٜ‬ي‪ٝ‬ء ‪.‬‬ ‫ٌِٓ‪ , ٚ‬كِحى ك‪ ٢‬طوَ‪٣‬ز‪ٝ ٚ‬طَه‪٤‬ظ‪ ، ٚ‬كظ‪ ٠‬أػظو‪ٚ‬‬
‫(د) ‪ -‬حُٔ٘خٓزش ‪ : ٢ٛ‬كلَ ػَّ هطِ رـِ٘خٍ ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬هِي‪ ٙ‬أًزَ ٓ٘‪ٜ‬ذ ك‪ ٢‬حُي‪ُٝ‬ش‪. "....‬‬
‫ُْ طْ٘ ٗـَس حُيٍ ك‪ٌٛ َ٠‬ح حُِٔٔ‪ٞ‬ى حُ٘ـخع‬ ‫‪ٓ -‬ظخ‪ َٛ‬حُٔؼخىس ‪ٝ‬حُلَكش ر‪ ٌٜٙ‬حُٔ٘خٓزش حُـ٘خء‬ ‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ ‪،‬‬
‫ػِ‪ٜ٤‬خ كزَص ر‪ٞ‬ػي‪ٛ‬خ‪ٝ ،‬أٗؼٔض ػِ‪ ٚ٤‬رـِ٘خٍ‪ًٝ ،‬خٕ‬ ‫‪ٝ‬حُِٔح‪ٝ َٛ‬حُؼ‪٤‬يحٕ ‪ٝ‬حُطز‪ٝ ٍٞ‬حَُه‪ًٝ ٚ‬ؼَس‬ ‫طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ ٖ٤ٓٞ‬ك‪ٔ٤‬خ ‪٢ِ٣‬‬
‫حٌُ‪ ١‬ط‪ ٠ُٞ‬ػوي طِ‪٣ٝ‬ـ‪ٜٔ‬خ حُ٘‪٤‬ن ػِ حُي‪..ٖ٣‬‬ ‫حُٔيػ‪ٝ ٖ٣ٞ‬حُٔيػ‪ٞ‬حص ‪.‬‬ ‫‪- ََ ُٔ ٟ‬‬‫‪ٓ - 1‬وخرَ ًِٔش " ػظْ " ‪ً[ :‬زَ ‪َ -‬‬
‫حُٔ‪ٞ‬ىػ‪...ٖ٤‬‬ ‫‪ٝ‬حٗظ‪ٜ‬ق حُِ‪ٝ َ٤‬حٗوطؼض ؿٔ‪ٞ‬ع‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬حٓظيػض ٗـَس حُيٍ حُِٔي حُٔؼِ رلـش‬ ‫كوَ ‪ -‬هَٔ] ‪.‬‬
‫‪ٌٓٝ‬ظض أ‪ٞٛ‬حص حُـ٘خء ‪ٝ‬أُلخٕ حُِٔح‪ٝ َٛ‬حُؼ‪٤‬يحٕ‬ ‫ٓ‪ٜ‬خُلظ‪ٌُٜ٘ٝ ٚ‬خ أٍحىص حُوال‪ٝ ٚ٘ٓ ٙ‬كؼال ً طْ‬ ‫‪َٓ - 2‬حىف ًِٔش " أػظو‪[ : " ٚ‬ه‪٤‬ي‪ - ٙ‬كٍَ‪- ٙ‬‬
‫ػ‪ٕٞ٤‬‬ ‫‪ٌٓٝ‬ظض كًَخص حَُه‪ٝ ٚ‬ط٘خػٔض‬ ‫هظِ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُلٔخّ رؤ‪٣‬ي‪ ١‬ؿٔخػش ٖٓ هيٓ‪ٜ‬خ ‪( .‬ىٍؿش‬ ‫أ‪ِ١‬ؼ‪. ]ًَٚٓ - ٚ‬‬
‫حُٔ‪ٜ‬خر‪٤‬ق‪...".‬‬ ‫‪ٝ‬حكيس) ‪ٝ .‬طْ حُوز‪ ٞ‬ػِ‪ٗ ٠‬ـَس حُيٍ ‪ٝ‬حػظوِض‬ ‫‪ - 2‬ؿٔغ ًِٔش " ك‪[ : " َ٠‬أك‪٠‬خٍ ‪ -‬أكخ‪- َٟ‬‬
‫أ‪ -‬حهظَ حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪: ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫ك‪ ٢‬أكي أرَحؽ حُوِؼش ‪ٝ‬أَٓ ٗ‪ ٍٞ‬حُي‪ ٖ٣‬رؼي ط٘‪٤ٜ‬ز‪ٚ‬‬ ‫ك‪٠‬خثَ ‪ -‬ك‪٠‬الء]‬
‫‪َٓ - 1‬حىف " رَص" ‪٘ٓ( :‬لض ‪ٛٝ -‬زض ‪ٝ -‬كض)‬ ‫كل َِِٔض اُ‪ ٠‬أٓ‪ ٚ‬كؤَٓص ؿ‪ٞ‬حٍ‪ٜ٣‬خ‬
‫ٌِٓخ ً روظِ‪ٜ‬خ ُ‬ ‫(د) ‪ٟٝ -‬ق ٓظخ‪ َٛ‬اػـخد حُ٘ؼذ ر٘ـخػش‬
‫‪٠ٓ - 2‬خى " رَص " (ٓ٘ؼض ‪ -‬ؿيٍص – رخًٍض )‬ ‫ك‪َ٠‬ر٘‪ٜ‬خ رخُوزخه‪٤‬ذ كظ‪ ٠‬كخٍهض حُل‪٤‬خس ‪.‬‬ ‫هطِ ‪ٓ ،‬يُال ً ػِ‪ ٠‬طٌَ‪ ْ٣‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ُوطِ ‪.‬‬
‫‪ " -3‬حُٔيػ‪ٓ "ٖ٣ٞ‬لَى‪ٛ‬خ ‪ٓ( :‬يػ‪ - ٞ‬ىحػ‪- ٢‬‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬ر‪ٓ ٖ٤‬ظخ‪ َٛ‬كلَ حُؼَّ حٌُ‪ ١‬أه‪ُ ْ٤‬وطِ‬
‫ٓيػ‪ٝ )٢‬كؼِ‪( ٚ‬ىػخ ‪ -‬ىحع‪ -‬ىُػ‪) ٢‬‬ ‫" ‪ ٌُٖٝ‬حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي حُِٔي حُٔؼظْ ( ط‪ٍٞ‬حٕ‬ ‫روِؼش حُـزَ ‪ٓٝ .‬خ ٍأ‪٣‬ي ك‪ٞٓ ٢‬هق ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي‬
‫د‪ ٖٓ ًَ ْ٘٣ ُْ -‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ‪ٗٝ‬ـَس حُيٍ‬ ‫‪ٗٝ‬ـَس حُيٍ ٖٓ هطِ ؟‬
‫ٗخ‪ٗ ٌَ٘٣ ُْ ) ٙ‬ؼٔش هللا ػِ‪٣ ُْٝ ، ٚ٤‬ؼَف كن‬
‫ك‪ َ٠‬هطِ ػِ‪ٜٔ٤‬خ‪ .‬حَٗف حُؼزخٍس ٓز‪٘٤‬خ ٓخ كؼِ‪ًَ ٚ‬‬ ‫أ‪ُٝ‬جي حالرطخٍ حٌُ‪ ٖ٣‬كٔ‪ٞ‬ح ر‪٠٤‬ش حُي‪ٗٝ ، ٖ٣‬ل‪ٞ‬ح‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬
‫ٓ٘‪ٜٔ‬خ ٓؼ‪ٚ‬؟‬ ‫‪ٛ‬ي‪ ٍٝ‬حُٔئٓ٘‪ٍٝ ، ٖ٤‬كؼ‪ٞ‬ح ٓـي ٓ‪ َٜ‬ػخُ‪٤‬خ ػِ‪٠‬‬ ‫(أ) ‪ٓ - 1 -‬وخرَ ًِٔش " ػظْ " ‪ :‬كوَ ‪.‬‬
‫ؽ – " هَ ألٓظخًى اٗ٘‪ ٢‬ال أهزَ إٔ أطِ‪ٝ‬ؽ ٗ‪ٜ‬ق‬ ‫‪َٓ - 2‬حىف ًِٔش " أػظو‪ : " ٚ‬كٍَ‪. ٙ‬‬
‫حُؼخُٔ‪ٖ٤‬‬
‫ِٓي كبٕ ‪ٛ‬خٍ ٌِٓخ طِ‪ٝ‬ؿظ‪ ٖٓ " ٚ‬هخثَ حُؼزخٍس ؟‬ ‫‪ - 3‬ؿٔغ ًِٔش " ك‪ : " َ٠‬أك‪٠‬خٍ ‪.‬‬
‫‪ ُٖٔٝ‬هخُ‪ٜ‬خ ؟ ‪ٓٝ‬خًح ‪٣‬و‪ٜ‬ي ر‪ٜ‬خ ؟‬ ‫أ‪ -‬حهظَ حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪-: ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫(د) ‪ٓ -‬ظخ‪ َٛ‬اػـخد حُ٘ؼذ ر٘ـخػش هطِ ‪ :‬أٗ‪ٚ‬‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫‪ ( -1‬ط‪ٍٞ‬حٕ ٗخ‪ ( ) ٙ‬حرٖ حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د – أه‪ٞ‬‬ ‫ػظْ ك‪ ٢‬ػ‪ٝ ْٜٗٞ٤‬أكز‪ًُ ٖٓ ٙٞ‬ي حُل‪ٝ ٖ٤‬ظَ‬
‫أ‪ٝ ( -‬كض ‪٠ٓٝ‬خى‪ٛ‬خ "ؿيٍص"‪ٓ -‬يػ‪ٝ ٞ‬كؼِ‪ٚ‬‬ ‫حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د – ػْ حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د )‬ ‫كي‪٣‬ؼ‪ ْٜ‬ػ٘‪ٝ ٚ‬ػٖ ٗـخػظ‪ ٚ‬ال ‪٘٣‬وطغ‬
‫ىُػ‪. ) -٢‬‬ ‫‪ ( -2‬أ‪ُٝ‬جي حألرطخٍ ) ‪ٔٓ ( :‬خُ‪٤‬ي أر‪ – ٚ٤‬حُلَٗؾ –‬ ‫‪ -‬أٓخ طٌَ‪ ْ٣‬ػِحُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ُوطِ ‪ :‬كِحى ك‪ ٢‬طوَ‪٣‬ز‪ٚ‬‬
‫د‪ ْ٘٣ ُْ -‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ك‪ ًِٚٞٔٓ َ٠‬ػِ‪ٚ٤‬‬ ‫حالػ٘خٕ ٓؼخ )‬ ‫‪ٝ‬طَه‪٤‬ظ‪ ٚ‬كظ‪ ٠‬أػظو‪ٝ ٚ‬هِي‪ ٙ‬حًزَ ٓ٘‪ٜ‬ذ ك‪ ٢‬حُي‪ُٝ‬ش‬
‫‪ٝ‬ػِ‪ ٌِٚٓ ٠‬كِحى ك‪ ٢‬طوَ‪٣‬ز‪ ٚ‬اُ‪ٝ ٚ٤‬طَه‪٤‬ظ‪ ٚ‬كظ‪٠‬‬ ‫‪ ( -3‬ر‪٠٤‬ش حُي‪٣ ) ٖ٣‬و‪ٜ‬ي ر‪ٜ‬خ ‪ – َٜٓ ( :‬ىٓ٘ن‬ ‫‪ٜ٘ٓ ٞٛٝ‬ذ ٗخثذ حُِٔط٘ش ‪.‬‬
‫أػظو‪ٝ ٚ‬هِي‪ ٙ‬أًزَ حُٔ٘خ‪ٛ‬ذ ك‪ ٢‬حُي‪ُٝ‬ش ‪ٞٛٝ‬‬ ‫– حُ٘خّ )‬ ‫(ؿـ) ‪ٓ -‬ظخ‪ َٛ‬كلَ حُؼَّ حٌُ‪ ١‬أه‪ُ ْ٤‬وطِ روِؼش‬
‫ٓ٘‪ٜ‬ذ ٗخثذ حُِٔط٘ش‪ًٔ ،‬خ حٓظوزَ حُ‪ٞ‬ك‪ٞ‬ى حُظ‪٢‬‬ ‫د‪ٓ -‬خًح كؼَ حُِٔطخٕ حُـي‪٣‬ي ؟ ‪ٓٝ‬خ ٗظ‪٤‬ـش كؼِظ‪ٚ‬‬ ‫حُـزَ ‪ :‬ؿِْ حُِٔي حُٔؼِ الٓظوزخٍ حُ‪ٞ‬ك‪ٞ‬ى حُظ‪ٜ٘‬جش‬
‫أطض ٓ‪ٜ٘‬جش رِ‪ٝ‬حؽ ِٓٔ‪ ًٚٞ‬حُ‪ٞ‬ك‪ ُْٝ ،٢‬طْ٘ ٗـَس‬ ‫‪ ٌٙٛ‬؟‬ ‫ًٔخ ؿِٔض حٌُِٔش طٔظوزَ حُ٘ٔخء ‪ًٔ .‬خ ط‪ُٞ‬ض‬
‫حُيٍ ك‪ٌٛ َ٠‬ح حُِٔٔ‪ٞ‬ى حُ٘ـخع ػِ‪ٜ٤‬خ كزَص‬ ‫ؽ‪ٓ -‬خ ٓ‪ ْ٣ُٞ َ٤ٜ‬حُظخٓغ رؼي ط‪ٗ ٠ُٞ‬ـَس حُيٍ‬ ‫ر‪٤‬ي‪ٛ‬خ طِ‪ ٖ٤٣‬حُؼَ‪ُٝ ّٝ‬كظ‪ٜ‬خ ر٘لٔ‪ٜ‬خ اُ‪ٗ ٠‬خثذ‬
‫ر‪ٞ‬ػي‪ٛ‬خ ‪ٝ‬أٗؼٔض ػِ‪ ٚ٤‬رـِ٘خٍ‪ًٔ ،‬خ ؿِٔض طٔظوزَ‬ ‫كٌْ حُزالى ؟‬ ‫حُِٔط٘ش ٓ‪٤‬ق حُي‪ ٖ٣‬هطِ ‪ٝ .‬حٍطلؼض أ‪ٞٛ‬حص‬
‫‪ٝ‬ك‪ٞ‬ى حُٔ‪ٜ٘‬جخص رِ‪ٝ‬حؽ ِٓٔ‪ٞ‬ى ُ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ػِ‪٠‬‬ ‫ى‪ -‬ػَِ ‪-:‬‬ ‫حُـ٘خء ‪ٝ‬أُلخٕ حُِٔح‪ٝ َٛ‬حُؼ‪٤‬يحٕ ‪ٝ‬ىهخص حُطز‪ٍٞ‬‬
‫‪٤ٛٝ‬لظ‪ٜ‬خ حألػ‪َ٤‬س ػ٘ي‪ٛ‬خ ‪.‬‬ ‫‪ -1‬ط‪ " ٠ُٞ‬ػِ حُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي " حألطخرٌ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُظويٓش‬ ‫‪ٝ‬كًَخص حَُه‪ٝ ٚ‬حٓظيص حُٔ‪ٞ‬حثي ‪ٝ‬حأله‪ٗٞ‬ش رؤُ‪ٞ‬حٕ‬
‫ؽ ‪ -‬هخُظ‪ٜ‬خ ٗـَس حُيٍ حَُٓ‪ ٍٞ‬أ‪٣‬زي ( هطِ )‬ ‫ػِ‪ ٠‬حُؼٌَٔ ‪.‬‬ ‫حُطؼخّ ‪.‬‬
‫ػ٘يٓخ ػَ‪ ٝ‬ػِ‪ٜ٤‬خ حُِ‪ٝ‬حؽ ‪ٝ‬طو‪ٜ‬ي رٌُي طلَ‪ٚ٠٣‬‬ ‫‪٣ ُْ -2‬ـَإ أهطخ‪ ٟ‬ػِ‪ٓ ٠‬وخُلش أَٓ ٗـَس حُيٍ‬ ‫‪ٍٝ -‬أ‪ ٢٣‬ك‪ٞٓ ٢‬هق ػِحُي‪ ٖ٣‬أ‪٣‬زي ‪ٗٝ‬ـَس حُيٍ ٖٓ‬
‫ػِ‪ ٠‬ػٍِ حُِٔي حألَٗف ٓ‪ ٠ٓٞ‬رٖ ٓٔؼ‪ٞ‬ى‬ ‫أ‪ ٍٝ‬حألَٓ ُظ‪ ٠ُٞ‬أ‪٣‬زي ه‪٤‬خىس حُـ‪. ٖ٤‬‬ ‫هطِ ‪ :‬إٔ ‪ٌٛ‬ح حُٔ‪ٞ‬هق ؿٔ‪ٍٝ َ٤‬حثغ ٖٓ ػِحُي‪ٖ٣‬‬
‫‪ -3‬ط٘خٍُ ٗـَس حُيٍ ػٖ ػَٕ ٓ‪ َٜ‬أل‪٣‬زي‬ ‫أ‪٣‬زي ‪ٗٝ‬ـَس حُيٍ؛ ألٗ‪ ٚ‬حػظَحف رـٔ‪ َ٤‬هطِ‬
‫‪ٝ‬حالٓظوالٍ رخُِٔي ى‪ٌٛٝ ٚٗٝ‬ح ٓخ كؼِ‪ ٚ‬أ‪٣‬زي ‪.‬‬
‫‪ٞٓٝ‬حكوش حُـٔ‪٤‬غ ػِ‪ًُ ٠‬ي ك‪ ٠‬حُزيح‪٣‬ش ‪.‬‬ ‫ػِ‪ٜٔ٤‬خ ‪.‬‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫حُل‪ 12 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2012 ٢‬‬
‫" ‪ٔ٤ُٝ‬ض ٗـَس حُيٍ رٖٔ ‪ٔ٣‬ظ٘‪ُِ ْ٤‬ل‪ٞ‬حىع ‪ ،‬أ‪ٝ‬‬ ‫أ‪ ( -‬حرٖ حُ‪ٜ‬خُق أ‪ٞ٣‬د ‪ٔٓ -‬خُ‪٤‬ي أر‪)َٜٓ – ٚ٤‬‬ ‫" ‪ٝ‬حٗظ‪ٜ‬ق حُِ‪ٝ ، َ٤‬حٗل‪٠‬ض ؿٔ‪ٞ‬ع حُٔيػ‪ٖ٣ٞ‬‬
‫‪٣‬ظَى كزَ حألٓ‪ ٍٞ‬ػِ‪ ٠‬ؿخٍ‪ٜ٣‬خ كظ‪٤٠٣ ٠‬غ كن‬ ‫د ‪ٗ ٌَ٘٣ ُْ -‬ؼٔش هللا ػِ‪٣ ُْٝ ، ٚ٤‬ؼَف كن‬ ‫‪ٝ‬حُٔيػ‪ٞ‬حص ‪ٌٓٝ ،‬ظض أ‪ٞٛ‬حص حُـ٘خء ‪ٝ‬أُلخٕ‬
‫هِز‪ٜ‬خ ك‪ ٠‬حالٓظجؼخٍ رِ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ‪ٝ .‬كن ٗلٔ‪ٜ‬خ ك‪٠‬‬ ‫أ‪ُٝ‬جي حالرطخٍ حٌُ‪ ٖ٣‬كٔ‪ٞ‬ح ر‪٠٤‬ش كؤٍَٓ اُ‪٠‬‬ ‫حُِٔح‪ٝ َٛ‬حُؼ‪٤‬يحٕ ‪ٝ ،‬هلظض حُطز‪ٌ٘ٓٝ ، ٍٞ‬ض‬
‫حالكظلخظ رِٔطظ‪ٜ‬خ حُؼظ‪٤‬يس‬ ‫ٗـَس حُيٍ ‪٣‬طخُز‪ٜ‬خ رخٓ‪ٞ‬حٍ أر‪ًٔ ٚ٤‬خ ػٍِ حُٔٔخُ‪٤‬ي‬ ‫كًَخص ‪ٝ ،‬ط٘خػٔض ػ‪ ٕٞ٤‬حُٔ‪ٜ‬خر‪٤‬ق ‪ٝ ،‬أهٌ‬
‫حُويّ ‪َ٣‬كؼ‪ ٕٞ‬حُٔ‪ٞ‬حثي ‪٣ٝ‬ط‪ ٕٝٞ‬حأله‪ٗٞ‬ش ‪. " ..‬‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(13‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫* هطِ ‪ُ٣‬طٔجٖ حُ٘خّ كظ‪ ٠‬ال ‪٘٣‬ظَ٘ ر‪ ْٜ٘٤‬حٌُػَ‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫أ‪ٛ -‬خص ‪ :‬حَُٔحى رـ "‪ٔ٣‬ظ٘‪ٝ ،" ْ٤‬ؿٔغ ؿخٍد ‪,‬‬
‫ٖٓ كظخثغ حُظظخٍ‪ٝ ،‬هخ‪ٛ‬ش إٔ رؼ‪ٟ ٞ‬ؼخف‬ ‫أ ‪ ( -‬طلَى ‪ -‬ط‪. ) ْٜٔ‬‬ ‫‪َٓٝ‬حىف حالٓظجؼخٍ ‪َٓٝ ،‬حىف حُؼظ‪٤‬يس ‪.‬‬
‫حُ٘ل‪ ٖٓ ّٞ‬حُِٔ‪ٞ‬ى ٓخػي‪ٝ‬ح حُظظخٍ ػِ‪ ٠‬اه‪ٞ‬حٗ‪ْٜ‬‬ ‫د‪ -‬طٔض ‪ٔ٣ِٛ‬ش ُ‪ ْ٣ٞ‬حُظخٓغ ِٓي كَٗٔخ ػِ‪٠‬‬ ‫د‪ -‬طٌيٍ ‪ٛ‬ل‪ ٞ‬حُو‪٠ٗٝ َٜ‬زض ر٘خٗظ‪ٍٝ ٚ‬كِض‬
‫حُِٔٔٔ‪ٓ ،ٖ٤‬ؼَ حألٓ‪ َ٤‬ريٍحُي‪ُ ٖ٣‬ئُئ ‪ٛ‬خكذ‬ ‫أ‪٣‬ي‪ ١‬حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬ألٕ حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬هطؼ‪ٞ‬ح ‪٣َ١‬ن‬ ‫حُطٔؤٗ‪٘٤‬ش ػ٘‪ ٚ‬كٔخ ٓزذ ًُي ؟‬
‫حُٔ‪ٝ َٛٞ‬حُِٔي حُ٘خ‪ٛ َٛ‬خكذ ىٓ٘ن‪.‬‬ ‫حُٔ‪َ٤‬س ػٖ حُلَٗؾ ك‪ٜ٘‬ؼ‪ٞ‬ح ٓل٘خ ً ؿي‪٣‬يس ‪..‬‬ ‫ؽ‪ٍ -‬أص ٗـَس حُيٍ إٔ ُ‪ٜ‬خ كو‪ ٖ٤‬ػِ‪ ٠‬حُٔؼِ كٔخ‬
‫* هطِ ‪ َٟ٣‬إٔ ى‪ ٍٙٝ‬هي ؿخء ؛ ُ‪٤‬لٔ‪ ٠‬كٔ‪٠‬‬ ‫‪ٗٝ‬ل٘‪ٛٞ‬خ رخُٔوخطِش ‪ ..‬كِٔخ ؿخءص َٓحًذ حُلَٗؾ‬ ‫‪ٔٛ‬خ ؟ ‪٤ًٝ‬ق ٍٓٔض ُِيكخع ػٖ ًال حُلو‪ ٖ٤‬؟ ‪ٓٝ‬خ‬
‫حإلٓالّ ٖٓ حُظظخٍ ‪٘٤ُٝ‬ظوْ ٖٓ ؿَحثٔ‪ ْٜ‬حُ‪ٞ‬ك٘‪٤‬ش‬ ‫هَؿض ُ‪ٜ‬خ ٖٓ ٌٓٔ٘‪ٜ‬خ ك٘خُُظ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ؿْ٘ حُِٔٔٔ‪ٕٞ‬‬ ‫ٓ‪ٞ‬هق حُٔؼِ ٖٓ ‪ِ١‬ز‪ٜ‬خ ؟ ‪ٓٝ‬خ ٗظ‪٤‬ـش ًُي ؟‬
‫ك‪ ٢‬أَٓط‪ٝ ٚ‬طٔؼِض ُ‪٣ًًَ ٚ‬خص هخُ‪ٚ‬‬ ‫ٓل٘خ ً ٓ٘ل‪ٗٞ‬ش رخألٍُحم ‪ٝ‬حأله‪ٞ‬حص ‪.‬‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫(ؿالٍ حُي‪ٝ ) ٖ٣‬ؿي‪ (ٙ‬ه‪ٞ‬حٍُّ ٗخ‪ٝ ، ) ٙ‬طًٌَ‬ ‫ؽ‪ -‬حٗظ‪ٜ‬ض حُٔلخ‪ٟٝ‬خص رخالطلخم ر‪ٜٔ٘٤‬خ ػِ‪ ٠‬ح‪٥‬ط‪٢‬‬ ‫أ‪٣ ( -‬و‪٠‬غ ‪ -‬ؿ‪ٞ‬حٍد – حالٗلَحى – حُو‪٣ٞ‬ش )‬
‫ٍإ‪٣‬خ‪ُِ٘ ٙ‬ز‪ ٢‬ك‪ ٢‬حُٔ٘خّ‪.‬‬ ‫‪:‬‬ ‫د – رٔزذ حُِ٘حع ر‪ٗ ٖ٤‬ـْ حُي‪ٗٝ ٖ٣‬ـَس حُيٍ‬
‫*( حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ) ‪ َ٤٘٣‬ػِ‪ ٠‬هطِ روِغ‬ ‫‪٣ - 2‬لَؽ‬ ‫‪ - 1‬طِْٔ ىٓ‪٤‬خ‪ ١‬اُ‪ ٠‬حُِٔٔٔ‪. ٖ٤‬‬ ‫ك‪٤‬غ كخ‪ُٝ‬ض حالٗلَحى رخُِٔطش ًٔخ ‪١‬خُزظ‪ ٚ‬رظطِ‪٤‬ن‬
‫حُِٔطخٕ حُ‪ٜ‬ـ‪ َ٤‬حُلخٓي ُ‪ٔ٤‬ظوَ ‪ ٞٛ‬رخُِٔطش‪،‬‬ ‫ػٖ حُِٔي ُ‪ٌٛ٤‬ذ اُ‪ ٠‬رالى‪. ٙ‬‬ ‫ُ‪ٝ‬ؿظ‪ ٚ‬أّ ػِ‪ٍ ٌُٚ٘ ٠‬ك‪ٝ , ٞ‬هي حٗظ‪ ٠ٜ‬حألَٓ‬
‫‪٣ٝ‬ظٌٖٔ ٖٓ كٔخ‪٣‬ش حإلٓالّ ٖٓ هطَ حُظظخٍ ‪ٝ‬هي‬ ‫‪٣ - 3‬ئى‪ٜٗ ١‬ق ٓخ ػِ‪ ٖٓ ٚ٤‬حُلي‪٣‬ش ‪ًٝ‬خٗض‬ ‫رٔوظِ‪ٜٔ‬خ ‪.‬‬
‫ٗلٌ هطِ ًُي ػْ ٗخهٖ حألَٓحء ‪ٝ‬حهظ٘ؼ‪ٞ‬ح ر‪ٚ‬‬ ‫(أٍرؼٔخثش أُق ى‪٘٣‬خٍ)‬ ‫ؽ – ‪ٌٛ‬ح حُلوخٕ ‪ٔٛ‬خ كو‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬حُِٔطش ‪ٝ‬حالٗلَحى‬
‫ِٓطخٗخ ‪٣‬ظ‪ ٠ُٞ‬ػَٕ ٓ‪.َٜ‬‬ ‫ر‪ٜ‬خ ‪ٝ‬هي ًخٗض ط‪ ٢ُٞ‬حُٔ٘خ‪ٛ‬ذ ُٖٔ طظٖ اهال‪ْٜٛ‬‬
‫* ر‪٤‬زَّ ‪ٌ٣‬ظذ اُ‪ ٠‬هطِ ‪ٔ٣‬ؤُ‪ ٚ‬حُ‪ٜ‬لق ‪٣ٝ‬طِذ‬ ‫ُ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ط٘ل‪ٍ ٢‬ؿخٍ أ‪٣‬زي ‪ٝ ,‬كن هِز‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬حالٓظجؼخٍ‬
‫ٓ٘‪ ٚ‬إٔ ‪٣‬وزِ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬هيٓظ‪ ٚ‬؛ ُ‪٘٤‬ي ٖٓ أٍُ‪ ٙ‬ك‪٢‬‬ ‫" أٓخ هطِ ال ‪٣‬ؼي ُ٘ـَس حُيٍ ٓخ طؼِْ ٖٓ ٓ٘خهذ‬ ‫رِ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ كطخُزظ‪ ٚ‬رظطِ‪٤‬ن ُ‪ٝ‬ؿظ‪ ٚ‬أّ ػِ‪ٗٝ . ٠‬ظ‪٤‬ـش‬
‫هظخٍ حُظظخٍ ‪٣ٝ‬لَف هطِ رؼ‪ٞ‬ىس ‪ٛ‬ي‪٣‬و‪ ٚ‬حُوي‪،ْ٣‬‬ ‫أٓظخً‪ٝ ٙ‬هالُ‪ ، ٚ‬رَ ‪٣‬ـِة ك‪ًُ ٢‬ي رخإلٗخٍس اُ‪٠‬‬ ‫ًُي إٔ حٗظيس حُ‪ٞ‬ك٘ش ر‪ٜٔ٘٤‬خ كيرَص ُ‪ٝ ٚ‬هظِظ‪ ٚ‬ػْ‬
‫‪ٔ٣ٝ‬ظوزِ‪ ٚ‬ك‪٣ٝ َٜٓ ٢‬زخُؾ ك‪ ٢‬اًَحٓ‪ٚ‬‬ ‫ى‪ٝ ٚ٘٣‬ػلظ‪ٛٝ ، ٚ‬يه‪ٝ ٚ‬أٓخٗظ‪ٝ ، ٚ‬اهال‪ٝٝ ٚٛ‬كخث‪ٚ‬‬ ‫هظِض ‪ ٢ٛ‬حألهَ‪ ٟ‬ػوخرخ ُ‪ٜ‬خ ػِ‪ًُ ٠‬ي ‪.‬‬
‫ُ‪ٔ٤‬ظَ( ‪ِ٘٣‬ع ) ٖٓ ‪ٛ‬يٍ‪ ٙ‬كوي‪ ٙ‬حُوي‪ ْ٣‬ػِ‪ ٠‬هظَ‬ ‫‪ ،‬ػْ ‪٣‬ل‪ ٞ٤‬ك‪َٗ ٢‬ف كز‪ٝ ٚ‬رغ ؿَحٓ‪." ٚ‬‬
‫ٓ‪٤‬ي‪ (ٙ‬أهطخ‪٘٣ٝ ، )١‬ظلغ رو‪ٞ‬ط‪ًًٝ ٚ‬خث‪ٚ‬‬ ‫أ ‪ -‬طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪- : ٖ٤ٓٞ‬‬
‫حإلٓالّ‬
‫‪.‬‬ ‫حُٔؼَ‪ٝ‬ف ك‪ ٢‬ؿ‪ٜ‬خى أػيحء‬ ‫أكؼخٍ‬ ‫‪ٓ - 1‬ؼ٘‪٘ٓ " ٠‬خهذ" (طـخٍد ًؼ‪َ٤‬س ‪-‬‬ ‫" َٓص أٗزخء ‪ ٌٙٛ‬حُلخؿؼش حُظ‪ ٢‬كِض رؼخ‪ٔٛ‬ش‬
‫* أظ‪ َٜ‬ر‪٤‬زَّ اهال‪ ٚٛ‬أ‪ ٍٝ‬حألَٓ‪ٌُٖٝ ،‬‬ ‫ًَ‪ٔ٣‬ش ‪ -‬ه‪ٞ‬ح‪٣َٓ َ١‬ؼش ‪ -‬آٍحء ِٓ‪ٔ٤‬ش)‬ ‫حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬حٌُزَ‪ ٟ‬كخ‪ٛ‬ظِ ُ‪ٜ‬خ حُؼخُْ حإلٓالٓ‪ٖٓ ٢‬‬
‫ُٓالء‪ ٙ‬حُٔٔخُ‪٤‬ي أ‪ٝ‬ؿَ‪ٝ‬ح ‪ٛ‬يٍ‪ًًَٙٝٝ ،ٙ‬‬ ‫أه‪ٜ‬خ‪ ،ٙ‬اُ‪ ٠‬أه‪ٜ‬خ‪ٝ ٙ‬أٓظلٖ هللا ر‪ٜ‬خ هِ‪ٞ‬د ِٓ‪ًٚٞ‬‬
‫َهِش ‪-‬‬ ‫‪ٓ - 2‬لَى " هالٍ " ‪ُ ( :‬هالُ‪ - ٚ‬ه َّ ‪-‬‬
‫ر‪ٍَٝ٠‬س حألهٌ رؼؤٍ ٍث‪ (ْٜٔ٤‬أهطخ‪ ، ) ٟ‬ك‪ٜ‬خىف‬ ‫أ‪ُٝ‬جي حُزـخس‬ ‫‪ٝ‬أَٓحث‪٤ُ ،ٚ‬ؼِْ ٖٓ ‪٣‬ؼزض ُـ‪ٜ‬خى‬
‫هِ‪ِ٤‬ش) ‪.‬‬
‫ًُي ‪ٍٝ ٟٞٛ‬ؿزش ك‪ٗ ٢‬لٔ‪ ٌُٚ٘ٝ ،ٚ‬أ‪ٛٝ‬خ‪ْٛ‬‬ ‫د‪ً -‬خٕ هطِ ‪ٔ٣‬ظل‪ َ٠‬كز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ ك‪ ٢‬حُلي‪٣‬غ‬ ‫حًَُٔ٘‪َ٣ ٖٓٝ ٖ٤‬طي ٓ٘‪ ْٜ‬ػِ‪ ٠‬ػوز‪ ٚ٤‬ؿِػخ ٖٓ‬
‫رخٌُظٔخٕ اُ‪ ٠‬ك‪..ٖ٤‬‬ ‫ػٖ أٓظخً‪ٟٝ . ٙ‬ق ًُي ‪ٓ ،‬ز‪٘٤‬خ ً طؤػ‪ًِٔ َ٤‬خط‪ ٚ‬ك‪٢‬‬ ‫حُٔ‪ٞ‬ص ‪ٝ‬ه‪ٞ‬كخ ػِ‪ٓ ٠‬خ ك‪٣ ٢‬ي‪٘٣ُ ٖٓ ٙ‬ش حُؼخؿِش‪.‬‬
‫* هطِ ‪ٔ٣‬ظؼي ُلَد حُظظخٍ رظو‪٣ٞ‬ش حُـ‪ٖ٤‬‬ ‫ٗـَس حُيٍ‪.‬‬ ‫أ‪ٛ -‬خص ٓوخرَ "حُؼخؿِش" ‪ " ًٌَٓٝ‬حٌُزَ‪"ٟ‬‬
‫‪ٝ‬اػيحى حألِٓلش ‪ٝ‬طير‪ َ٤‬حُٔخٍ‪ ،‬ك‪ٞ‬ؿي حُٔخٍ ال‬ ‫ؽ‪ٓ -‬خًح هطَ ُـِ٘خٍ ك‪ٗ ٖ٤‬ظَص اُ‪ ٠‬ر‪٤‬زَّ ‪،‬‬ ‫‪ٓٝ‬لَى " حُزـخس " ‪َٓٝ‬حىف " أٗزخء"‬
‫‪ٌ٣‬ل‪ ،٠‬كؤكظخ‪ ٙ‬حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ‪ ،‬ر‪ٞ‬ؿ‪ٞ‬د‬ ‫‪ٔ٣ ٞٛٝ‬يف ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬أٓخّ ٗـَس حُيٍ ؟ ‪ٓٝ‬خ أػَ ًُي‬ ‫د‪ٛ -‬خص ًِٔش ‪ٝ‬حكيس طئى‪ٓ ١‬ؼ٘‪ ٖٓ" ٠‬أه‪ٜ‬خ‪ ٙ‬اُ‪٠‬‬
‫أهٌ حألٓ‪ٞ‬حٍ ٖٓ حألَٓحء كظ‪٣ ٠‬ظٔخ‪ٝٝ‬ح ٓغ حُؼخٓش‬ ‫أه‪ٜ‬خ‪".ٙ‬‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫ك‪ٓ ٢‬الرٔ‪ٗٝ ْٜ‬لوخط‪ ،ْٜ‬رؼي ًُي ‪٣‬ـ‪ ُٞ‬حألهٌ ٖٓ‬ ‫ؽ‪ٓ -‬خ حُلخؿؼش حُظ‪ ٢‬طظليع ػ٘‪ٜ‬خ حُؼزخٍس؟ ‪ُٔٝ‬خًح‬
‫د ‪ً -‬خٕ هطِ اًح ٓخ أهٌ ك‪ٌٛ ٢‬ح حُلي‪٣‬غ ٗٔ‪ ٠‬أٗ‪ٚ‬‬
‫أٓ‪ٞ‬حٍ حُؼخٓش‪.‬‬ ‫حٓظلٖ هللا ر‪ٜ‬خ هِ‪ٞ‬د حُِٔ‪ٞ‬ى ؟‬
‫‪ٞ٘٣‬د ػٖ أٓظخً‪٣ٝ ٙ‬و‪ ٍٞ‬ػِ‪ُٔ ٠‬خٗ‪ٝ ، ٚ‬حٓظل‪َ٠‬‬
‫* هطِ ‪٣‬ـي ‪ٛ‬ؼ‪ٞ‬رش ك‪ ٢‬ط٘ل‪ ٌٙٛ ٌ٤‬حُلظ‪ ٟٞ‬ػِ‪٠‬‬
‫كز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ ًؤٗ‪ٜ‬خ ؿخُٔش أٓخٓ‪ ٚ‬ك‪٤‬غ طـِْ‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫حألَٓحء الٓظ٘خػ‪ ْٜ‬ػٖ ط٘ل‪ٌٛ٤‬خ‪ُٝ ،‬ظلَ‪ٞ٣‬‬
‫ٗـَس حُيٍ ػِ‪ ٠‬أٍ‪ٌ٣‬ظ‪ٜ‬خ ‪ًٝ ،‬ؤٗ‪٣ ٚ‬زؼ‪ٜ‬خ ٓخ ك‪ ٢‬هِز‪ٚ‬‬ ‫أ‪ ( -‬ح‪٥‬ؿِش ‪ -‬حألًزَ ‪ -‬حُزخؿ‪ - ٢‬أهزخٍ )‬
‫ر‪٤‬زَّ ُ‪ ، ْٜ‬ك‪٘٤‬خهٖ ر‪٤‬زَّ ‪٣ٝ‬لخ‪ ٍٝ‬اه٘خػ‪ٚ‬‬
‫ٖٓ ُ‪ٞ‬حػؾ حُلذ ‪َٓٝ‬حٍس حٌُ٘‪ٍٝ ٟٞ‬هش حُل٘‪ٖ٤‬‬ ‫د‪ -‬حٌُِٔش حُ‪ٞ‬حكيس ‪" ٢ٛ‬ؿٔ‪٤‬ؼ‪."ًِٚ - ٚ‬‬
‫رٌَ حُ‪ٓٞ‬خثَ كظ‪٣ ٠‬ؼخ‪ٛ‬ي‪ ٙ‬رَ٘ك‪ٝ ٚ‬ى‪ ٚ٘٣‬ػِ‪ ٠‬إٔ‬
‫‪ .‬كٌخٗض ًِٔخط‪ ٚ‬طئػَ ك‪ٗ ٢‬ـَس حُيٍ ‪ٝ ،‬طوغ ٓ٘‪ٜ‬خ‬ ‫ؽ‪ -‬حُلخؿؼش ‪ٓ ٢ٛ‬خ كَ رؼخ‪ٔٛ‬ش حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬حٌُزَ‪ٟ‬‬
‫‪٣‬وخطَ ٓؼ‪ ٚ‬أػيحء حإلٓالّ كظ‪٘٣ ٠‬ظ‪ َٜ‬ػِ‪ ْٜ٤‬أ‪ٝ‬‬
‫ٓ‪ٞ‬حهغ حُٔخء ٖٓ ً‪ ١‬حُـِش حُ‪ٜ‬خى‪ ، ١‬كٔخ طِٔي‬ ‫اً ُكق حُظظخٍ ػِ‪ٜ٤‬خ ‪ٝ‬هظِ‪ٞ‬ح حُوِ‪٤‬لش ػْ ٓ‪ٞ٠‬ح‬
‫‪٣‬وظَ ى‪ٝ .ٚٗٝ‬ػِ‪ ٠‬أٗ‪ ٚ‬ال ‪ُ٣‬ؼ‪ ٖ٤‬حألَٓحء ػِ‪ٝ ٚ٤‬ال‬
‫ٗـَس حُيٍ ٗلٔ‪ٜ‬خ إٔ طظ٘‪ٜ‬ي ٓٔخٍهش ٖٓ ك‪ ٖ٤‬اُ‪٠‬‬ ‫‪ٔ٣‬لٌ‪ ٕٞ‬حُيٓخء ‪٘٣ٝ‬ظ‪ ٌٕٜٞ‬حألػَح‪٣ٝ ٝ‬وَر‪ٕٞ‬‬
‫‪٣‬ؼ‪ ٚ٘٤‬ػِ‪.ْٜ٤‬‬
‫ك‪ُٞٝ ، ٖ٤‬ال أٗلظ‪ٜ‬خ إٔ ‪٣‬ظ‪ َٜ‬ػِ‪ٜ٤‬خ حُ‪٠‬ؼق أٓخّ‬ ‫حُـ‪ٞ‬حٓغ ‪ٝ‬حُٔٔخؿي ‪ٝ ...‬حٓظلٖ هللا ر‪ٜ‬خ هِ‪ٞ‬د‬
‫* هطِ ‪٘٣‬خهٖ حألَٓحء رخُلـش ‪ٝ‬حُِ‪٤ُ ٖ٤‬ظ٘خُُ‪ٞ‬ح‬
‫حُِٔٔ‪ٞ‬ى حَُٓ‪ٝ ، ٍٞ‬هيٍط‪ٜ‬خ ػِ‪ ٠‬حٓظالى ػ‪ٞ‬ح‪١‬ل‪ٜ‬خ‬ ‫حُِٔ‪ٞ‬ى ‪ٝ‬حألَٓحء ُ‪٤‬ؼِْ ٖٓ ‪٣‬ؼزض ٓ٘‪ ْٜ‬ػِ‪ ٠‬ى‪ٚ٘٣‬‬
‫ػِ‪ٓ ٠‬خ ‪٣ِ٣‬ي ػٖ كخؿظ‪ ٖٓ ْٜ‬حُٔخٍ ‪،‬‬
‫‪ٝ‬حالكظلخظ ر‪ٜ‬ي‪ٝ‬ث‪ٜ‬خ ‪ ،‬ألٍِٓض ىٓ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ػال‬ ‫ك‪٤‬وَؽ ُوظخُ‪ٓ ْٜ‬وخ‪َ١‬ح ر٘لٔ‪ ٚ‬ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬هللا‪ٖٓٝ ،‬‬
‫ك‪َ٤‬ح‪ٝ‬ؿ‪ ، ٚٗٞ‬ك‪٤‬ؼط‪ ْٜ٤‬حُٔؼَ ٖٓ ٗلٔ‪٣ٝ ٚ‬زيأ‬
‫‪ٞٛ‬ط‪ٜ‬خ رخُ٘ل‪٤‬ذ‬ ‫‪َ٣‬طي ٓ٘‪ ْٜ‬ػِ‪ ٠‬ػوز‪ ٚ٤‬ؿِػخ ٖٓ حُٔ‪ٞ‬ص ‪ٝ‬ه‪ٞ‬كخ‬
‫رظ٘خُُ‪ ٚ‬ػٖ أٓ‪ٞ‬حُ‪ ٌُْٜ٘ٝ ،ٚ‬ال ‪ٔ٣‬ظـ‪٤‬ز‪، ٕٞ‬‬
‫ؽ‪ -‬هطَ ُـِ٘خٍ إٔ ٓ‪٤‬يط‪ٜ‬خ هي طِ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ٖٓ‬ ‫ػِ‪ٓ ٠‬خ ك‪٣ ٢‬ي‪٘٣ُ ٖٓ ٙ‬ش حُيٗ‪٤‬خ‪ٓٝ ،‬ظخع حُل‪٤‬خس‬
‫ك‪ٓ ِْٜٜٔ٤‬خػش ُ‪ِٜٞ٤‬ح اُ‪ ٠‬هَحٍ ‪ٝ‬ك‪ ٠‬أػ٘خء ًُي‬
‫ر‪٤‬زَّ اًح ؿِذ (هطِ) ‪ٝ ،‬طِ‪ٝ‬ؿض ٗـَس حُيٍ ٖٓ‬ ‫ك‪ٜ٤‬خىم أػيحء هللا ‪ٔ٣ٝ‬خػي‪.ْٛ‬‬
‫‪ٛ‬خىٍ أٓ‪ٞ‬حُ‪ُِِٜٔ ْٜ‬لش حُؼخٓش‪ٝ ،‬ىهَ ػِ‪ْٜ٤‬‬
‫أهطخ‪ ١‬كؤ‪ٛ‬خر‪ٜ‬خ حُي‪ٝ‬حٍ ‪ًٝ‬خى ‪٣‬ـ٘‪ ٠‬ػِ‪ٜ٤‬خ ك‪٢‬‬
‫هخثال ‪ :‬حٗ‪َٜ‬ك‪ٞ‬ح اُ‪ ٠‬ر‪ٞ٤‬طٌْ كوي َٗل َ ٌَ أَٓ هللا‬
‫ٓ‪ٞ‬هل‪ٜ‬خ ًُي ‪ُٞ ،‬ال أٗ‪ٜ‬خ ٓلزض ٗلٔ‪ٜ‬خ اُ‪ٓ ٠‬ويػ‪ٜ‬خ‬
‫ك‪ٓٝ ،ٌْ٤‬ـٖ ٍإٓخء‪ٝ ْٛ‬طَى حُزخه‪ُٔٝ ..ٖ٤‬خ ُْ‬ ‫‪ٝ‬هلن حُؼِْ حُٔ‪ ١َٜ‬ػِ‪ ٠‬أٓ‪ٞ‬حٍ ىٓ‪٤‬خ‪، ١‬‬
‫‪ ،‬كخٍطٔض ػِ‪َٛ٣َٓ ٠‬خ‬
‫‪٣‬ـي أٓ‪ٞ‬حُ‪ ْٜ‬طٌل‪ُ ٠‬ظو‪٣ٞ‬ش حُـ‪ ٖ٤‬كَ‪َٟ ٝ‬حثذ‬ ‫‪ٝ‬ػخىص ًِٔش حُظ‪ٞ‬ك‪٤‬ي طَٕ ػِ‪ٓ ٠‬آًٗ‪ٜ‬خ ‪ٜٗٝ ،‬خىس‬
‫ػِ‪ ٠‬حُؼخٓش‪ ،‬ػْ أٗ٘ؤ ى‪ٞ٣‬حٗخ ُِظؼزجش ‪ٝ‬حإلػيحى‬ ‫حُلن طـِـَ ك‪ ٢‬ك‪٠‬خث‪ٜ‬خ ‪ٝ ،‬أكَؽ ػٖ حُِٔي‬
‫ُِـ‪ٜ‬خى ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬هللا‪.‬‬ ‫(‪ ) 13‬قطس عنى عرش مصر وًستعد‬ ‫حألٓ‪ َ٤‬رؼيٓخ كي‪ٗ ٟ‬لٔ‪ ٚ‬رؤٍرؼٔخثش أُق ى‪٘٣‬خٍ"‪.‬‬
‫* ٍَٓ حُظظخٍ ‪٣‬ـ‪٤‬ج‪ ٕٞ‬اُ‪ ( ٠‬هطِ ) ٓ‪ٜ‬يى‪ٖ٣‬‬ ‫مقتال امتتار‬
‫* ر‪٤‬زَّ ‪٣‬ل َّ‪ ٝ‬رؼ‪ِٞٓ ٞ‬ى حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬ػِ‪٠‬‬ ‫أ ‪ -‬طو‪ َ٤‬أىم اؿخرش ٓخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪- : ٖ٤ٓٞ‬‬
‫ٓظ‪ٞ‬ػي‪ ٖ٣‬كخٓظ٘خٍ حألَٓحء ك‪ ٢‬أَٓ‪ ْٛ‬كزؼ‪ْٜ٠‬‬
‫ؿِ‪ َٜٓ ٝ‬؛ ُالٗظوخّ ٖٓ هظَ ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬أهطخ‪ ١‬ػِ‪٠‬‬ ‫‪َٓ - 1‬حىف " هلن " ‪( :‬ظ‪ - َٜ‬طلَى ‪ٟٝ -‬ق)‬
‫ٍأ‪ٜٓ ٟ‬خىٗظ‪ٝ ْٜ‬هز‪ ٍٞ‬ىكغ حُـِ‪٣‬ش ُ‪٘ٛٝ ،ْٜ‬خ‬
‫‪٠ٓ - 2‬خى " طَٕ " ‪( :‬ط٘خؿ‪ - ٢‬ط‪- ّٞٓٞ‬‬
‫‪٣‬ـ‪٠‬ذ هطِ ؿ‪٠‬زخ ً ٗي‪٣‬يح‪٣ٝ ،‬ؤَٓ ربك‪٠‬خٍ‬ ‫‪٣‬ي حُٔؼِ ‪ٝ‬هطِ‪َ٣ٝ ُِّٜ٣ ٌُٚ٘ٝ ،‬ؿغ هخَٓح ً‪.‬‬
‫حََُٓ ‪ٝ‬حُط‪ٞ‬حف ر‪ ْٜ‬ك‪ ٢‬حُٔي‪٘٣‬ش ػْ هظِ‪ٝ ْٜ‬حكيح ً‬ ‫ط‪. )ْٜٔ‬‬
‫* ػ‪ٞ‬ىس هطَ حُظظخٍ ػِ‪ ٠‬حُزالى حإلٓالٓ‪٤‬ش‬
‫د‪٤ً -‬ق طٔض ‪ٔ٣ِٛ‬ش ُ‪ ْ٣ٞ‬حُظخٓغ ِٓي كَٗٔخ‬
‫‪ٝ‬حكيح ً ‪ٝ ،‬طؼِ‪٤‬ن ٍء‪ ْٜٓٝ‬ػِ‪ ( ٠‬رخد ُ‪ِ٣ٝ‬ش ) ‪،‬‬ ‫رو‪٤‬خىس ‪ٞٛ‬الً‪ ٞ‬حٌُ‪ ٖ٣‬هَر‪ٞ‬ح رـيحى ‪ٛٝ‬ظٌ‪ٞ‬ح‬
‫‪ٝ‬حٓظزو‪ٝ ٠‬حكيح ً ٓ٘‪٘٤ُ ْٜ‬خ‪ٛ‬ي حٓظؼَح‪ٟ‬خ ً ‪ٟ‬ؤخ ً‬ ‫ػِ‪ ٠‬أ‪٣‬ي‪ ١‬حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬؟‬
‫حألػَح‪ٝ ، ٝ‬أػخٍ‪ٝ‬ح حَُػذ ك‪ ٢‬حُؼخُْ حإلٓالٓ‪٢‬‬
‫ؽ‪ -‬ر‪ٓ ٖ٤‬خ حٗظ‪ٜ‬ض اُ‪ٓ ٚ٤‬لخ‪ٟٝ‬خص حُٔ٘ي‪ٝ‬د‬
‫ُلَم حُـ‪ ٖ٤‬حُٔ‪ٓٝ ١َٜ‬ؼيحط‪ ٚ‬حُو‪٣ٞ‬ش كظ‪٠‬‬ ‫‪.‬‬
‫حُٔ‪ٓ ١َٜ‬غ حُؼخ‪ َٛ‬حُلَٗٔ‪ ٢‬حُٔؼظوَ ‪.‬‬
‫‪٣‬وزَ حُظظخٍ ر‪ٌٜ‬ح ك‪ِ٤‬و‪ ٠‬حَُػذ ك‪ ٢‬هِ‪ٞ‬ر‪.ْٜ‬‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(14‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫كخألَٓ ٌُْ أه‪ٞٔ٤‬ح ك‪ ٢‬حُِٔط٘ش ٖٓ ٗجظْ ‪ٝ ،‬اًح ًخٕ‬ ‫ه‪ٞ‬حٍُّ ٗخ‪ ، ٙ‬ك‪ ٢‬ؿ‪ٜ‬خى‪ٟ ْٛ‬ي ‪١‬خؿ‪٤‬ظ‪ ْٜ‬حألًزَ‬ ‫* ٍأ‪ ٟ‬هطِ رؼي إٔ أهخّ ؿز‪ٜ‬ش ىحهِ‪٤‬ش ه‪٣ٞ‬ش ُ‪ٜ‬ي‬
‫ك‪ٗ َٟ٣ ٖٓ ٌْ٤‬لٔ‪ ٚ‬أه‪ ٢٘ٓ ٟٞ‬ػِ‪ ٠‬حال‪ٟ‬طالع‬ ‫ؿٌ٘‪ ِ٤‬هخٕ ‪ٝ‬أ‪٣‬وٖ إٔ ى‪ ٍٙٝ‬حُؼظ‪ ْ٤‬هي ؿخء ‪ٝ‬إٔ‬ ‫حُظظخٍ‪ ،‬إٔ ‪٣‬و‪ ْ٤‬ؿز‪ٜ‬ش هخٍؿ‪٤‬ش ًٌُي‪ ،‬كؤٍَٓ اُ‪٠‬‬
‫(حُو‪٤‬خّ) ر‪ٌٜ‬ح حألَٓ كِ‪٤‬ظويّ اُ َ‪ ٢‬ألكِّ‪ٓ ٚ‬لِ‪. ٢‬‬ ‫ٍإ‪٣‬خ‪ُِ٘ ٙ‬ز‪ -  - ٢‬هي كخٕ ‪ٝ‬هض طلوو‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫ِٓ‪ٞ‬ى حُ٘خّ ُ‪ٔ٤‬ظؼي‪ٝ‬ح ُوظخٍ حألػيحء‪ٛٝ ،‬يى‪، ْٛ‬‬
‫ّ‪ٛ َْ ُ : 12‬يى هطِ حُِٔي حُ٘خ‪ٍ َٛ‬ؿْ كخؿظ‪ٚ‬‬ ‫ّ‪ٓ : 7‬خ ‪ٝ‬هغ ٓو‪ ١ٞ‬رـيحى ػِ‪ٗ ٠‬ؼ‪ ٍٞ‬حُٔ‪ٖ٤٣َٜ‬‬ ‫رؤٕ ٖٓ ‪٣‬ؼخ‪ ٕٝ‬حألػيحء ٓ‪ٍٞ٤‬ع رالى‪ٞٛ ُٖٔ ٙ‬‬
‫اُ‪ ٚ٤‬؟ ‪ٝ‬ر ِ َْ ىحكغ ػ٘‪ٓ ٚ‬ل‪ َٙ٤‬؟‬ ‫؟ ‪ٓٝ‬خ ى‪ٗ ٍٝ‬خثذ حُِٔط٘ش ك‪ًُ ٢‬ي؟‬ ‫أكن ر‪ٜ‬خ ٖٓٔ هخطَ حُظظخٍ‪ٔ٣ ُْ ٖٓٝ ،‬ظطغ ٓ٘‪ْٜ‬‬
‫ؿـ ‪ٛ :‬يى هطِ حُِٔي حُ٘خ‪ٍ َٛ‬ؿْ كخؿظ‪ ٚ‬اُ‪ ٚ٤‬ألٗ‪ٚ‬‬ ‫ؿـ ‪ً :‬خٕ ‪ٝ‬هغ ٓو‪ ١ٞ‬رـيحى ػِ‪ٗ ٠‬ؼ‪ ٍٞ‬حُٔ‪ٖ٤٣َٜ‬‬ ‫حُ‪ٞ‬ه‪ٞ‬ف ك‪ٝ ٢‬ؿ‪ٝ ،ْٜٜ‬ح‪ٟ‬طَ اُ‪ ٠‬حُ٘ـخس ر٘لٔ‪ٚ‬‬
‫ػِْ إٔ حُِٔي حُ٘خ‪ َٛ‬أهٌ ‪٣‬لخ‪ ٝٝ‬حُظظخٍ َٓس‬ ‫ًٔخ ‪: ٢ِ٣‬‬ ‫كؼِ‪ ٚ٤‬إٔ ‪٣‬ؤط‪ ٢‬اُ‪ َٜٓ ٠‬ك‪٤‬غ ‪٣‬ـي حُللخ‪ٝ‬س‬
‫‪ٛ‬ؼُذ)‬ ‫أهَ‪ٔ٤ُ ٟ‬خػي‪ ٙٝ‬ػِ‪ ٠‬ؿِ‪ َٜٓ ٝ‬ك٘ن ( َ‬ ‫‪ َٟٓ - 1‬حُو‪ٞ‬ف ك‪ٗ ٢‬ل‪ ّٞ‬حُٔ‪ٗٝ ٖ٤٣َٜ‬خع ك‪٢‬‬ ‫‪ٝ‬حُظٌَ‪.ْ٣‬‬
‫‪ٌٛ‬ح ػِ‪ ٠‬حُِٔي حُٔظلَ ‪.‬‬ ‫ّ‪ : 1‬اُ‪ ٠‬أ‪ًٛ ٖ٣‬ذ ر‪٤‬زَّ ‪ٝ‬ؿٔخػظ‪ ٚ‬رؼي إٔ هظَ حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬حػظوخى ه‪ ٟٞ‬رؤٕ حُظظخٍ ه‪ ّٞ‬ال ‪٣‬ـِز‪ٕٞ‬‬
‫‪ٝ -‬هي ىحكغ ػ٘‪ٓ ٚ‬ل‪ : َٙ٤‬ك‪٤‬غ هخٍ ُؼِ‪ ٚ‬حٓظزطؤ‬ ‫كخٗظَ٘ ر‪ ْٜ٘٤‬حٌُػَ ‪.‬‬ ‫أهطخ‪ ١‬؟ ‪ ُْٝ‬ؿخىٍ حٌُٔخٕ ؟‬
‫ؿ‪ٞ‬حرٌْ كو٘‪ ٠‬إٔ طٌ‪ٞٗٞ‬ح ‪ٟ‬ي‪.ٙ‬‬ ‫‪ٝ - 2‬ػِّ كَ‪٣‬ن ػِ‪ ٠‬حَُك‪ َ٤‬ػٖ ٓ‪ َٜ‬اُ‪٠‬‬ ‫ؿـ ‪ًٛ :‬ذ ‪ٝ ٞٛ‬ؿٔخػظ‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬ىٓ٘ن ػ٘ي حُِٔي‬
‫ّ‪ٓ : 13‬خ ٓ‪ٞ‬هق ر‪٤‬زَّ ك‪ ٖ٤‬ط‪ ٠ُٞ‬هطِ حُلٌْ ؟‬ ‫حُلـخُ أ‪ ٝ‬حُ‪ٝ ٖٔ٤‬رخػ‪ٞ‬ح أٓالً‪ ْٜ‬رؤروْ‬ ‫حُ٘خ‪ َٛ‬ك‪٤‬غ أًَٓ‪ ، ْٜ‬ػْ أهٌ‪ٝ‬ح ‪٣‬لَ‪ٟٚٗٞ‬‬
‫ؿـ ‪ :‬كٌَ ك‪ٜٓ ٢‬خُلظ‪ٝ ٚ‬حُظ‪ٞ‬ىى اُ‪ٝ ٚ٤‬رؼغ اُ‪٠‬‬ ‫(أٍه‪ )ٚ‬حألػٔخٕ ‪.‬‬ ‫ُ‪٘٤‬ظؤ‪ٞ‬ح‬ ‫(‪٣‬يكؼ‪٣ ، ٚٗٞ‬لؼ‪ )ٚٗٞ‬ػِ‪ ٠‬ؿِ‪ َٜٓ ٝ‬؛‬
‫هطِ ‪٣‬ؼظَف ُ‪ ٚ‬رخُِٔط٘ش ‪٣ٝ‬ؼظٔ‪ٜ٣ٝ ٚ‬ق ُ‪ٓ ٚ‬خ‬ ‫‪ -‬أٓخ ى‪ٗ ٍٝ‬خثذ حُِٔط٘ش كظٔؼَ ك‪: ٢‬‬ ‫ٖٓ أ‪٣‬زي ‪ٝ‬هطِ ‪ٞ٣ ُْ ٌُٚ٘ٝ‬حكو‪. ْٜ‬‬
‫ًخري (ػخٗ‪ ًٍ ٖٓ )٠‬حُـَرش ‪ٝ‬حُظَ٘ى ‪٣ٝ‬ظ‪ َٓٞ‬اُ‪ٚ٤‬‬ ‫‪ٝ -‬ػ٘يٓخ حطلن حُِٔي حُ٘خ‪ٓ َٛ‬غ أ‪٣‬زي ػِ‪ ٠‬حُ‪ِٜ‬ق ‪ -‬أٗ‪ ٚ‬رٌٍ ؿ‪ٜٞ‬ىح ً ػظ‪ٔ٤‬ش ُطٔؤٗش حُ٘خّ ‪ٝ‬طٌٔ‪ٖ٤‬‬
‫إٔ ‪٣‬وزِ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬هيٓظ‪٣ٝ ، ٚ‬ؤًٕ ُ‪ ٚ‬رخَُؿ‪ٞ‬ع اُ‪َٜٓ ٠‬‬ ‫ه‪ٞ‬ح‪ٝ َْٛ١‬اك‪ٜ‬خٓ‪ ْٜ‬إٔ حُظظخٍ ُ‪ٞٔ٤‬ح اال رَ٘ح ً‬ ‫ح‪ٟ‬طَ‪ٝ‬ح اُ‪ ٠‬حُوَ‪ٝ‬ؽ ٖٓ ىٓ٘ن ‪ٝ‬حٌُ‪ٛ‬خد اُ‪٠‬‬
‫؛ ُ‪ٔ٤‬خٗي‪ ٙ‬ك‪ ٢‬كَد حُظظخٍ ‪.‬‬ ‫حُِٔي حُٔـ‪٤‬غ ك‪ ٢‬حُ ٌَ ََى ؛ ألٕ حالطلخم ٓغ أ‪٣‬زي ًخٕ ٓؼِ‪ ْٜ‬رَ ‪ ْٛ‬رٔخ أػِ‪ ْٛ‬هللا ر‪ ٖٓ ٚ‬حإلٓالّ أه‪ٟٞ‬‬
‫ّ‪ " : 14‬حُلٔي هللا هي ػخى ‪ٛ‬ي‪٣‬و‪ ٢‬حُوي‪ ْ٣‬اُ ّ‪.. ٢‬‬ ‫ٖٓ أ‪ُٝ‬جي حُ‪ٞ‬ػ٘‪ٝ ٖ٤٤‬أؿيٍ أال ‪٣‬ؼَك‪ٞ‬ح حُ‪٤‬ؤّ ‪ٝ‬إٔ‬ ‫ٓ٘‪ ٜٙٞ‬ك‪ ٚ٤‬أال ‪٣‬ؤ‪ ١ٝ‬حُِٔي حُ٘خ‪ َٛ‬أكيح ً ٖٓ‬
‫"‬ ‫‪٣‬ز‪٤‬ؼ‪ٞ‬ح ٗل‪ ْٜٓٞ‬ؿخُ‪٤‬ش ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬هللا ‪ٝ‬ى‪. ٚ٘٣‬‬ ‫حٌُ‪ٖ٣‬‬ ‫حُٔٔخُ‪٤‬ي حُزلَ‪٣‬ش ‪ ( .‬حُٔٔخُ‪٤‬ي حُزلَ‪٣‬ش ‪ْٛ :‬‬
‫ٖٓ ‪ٛ ٞٛ‬ي‪٣‬و‪ ٚ‬حُوي‪ْ٣‬؟ ‪ٓٝ‬خ حُٔ٘خٓزش حُظ‪ ٢‬ه‪ِ٤‬ض‬ ‫ّ‪ َْ ِ ُ : 8‬حٓظوَ حألٓ‪ َ٤‬هطِ رلٌْ ٓ‪ َٜ‬؟ ‪ِٖ ٓٝ‬‬ ‫ؿِز‪ ْٜ‬حُِٔي حُ‪ٜ‬خُق ٗـْ حُي‪ ٖ٣‬أ‪ٞ٣‬د ‪ٝ‬ر٘‪ُْٜ ٠‬‬
‫ك‪ٜ٤‬خ حُؼزخٍس ؟ ‪ٝ‬ػال َّ طيٍ ػِ‪ٗ ٠‬و‪٤ٜ‬ش هطِ ؟‬ ‫حٌُ‪ٗ ١‬ـؼ‪ ٚ‬ػِ‪ًُ ٠‬ي ؟‬ ‫هِؼش رـِ‪َ٣‬س حَُ‪ٟٝ‬ش ) ‪.‬‬
‫ؿـ ‪ :‬حُ‪ٜ‬ي‪٣‬ن حُوي‪ : ْ٣‬ر‪٤‬زَّ ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬حٓظوَ حألٓ‪ َ٤‬هطِ رلٌْ ٓ‪ َٜ‬؛ ألٗ‪ً ٚ‬خٕ ك‪٢‬‬ ‫ّ‪ : 2‬كخ‪ ٍٝ‬ر‪٤‬زَّ حُؼ‪ٞ‬ىس اُ‪ٝ َٜٓ ٠‬حالٗظوخّ‬
‫‪ٝ -‬حُوخثَ ‪ :‬هطِ ػ٘يٓخ هَأ ًظخد ر‪٤‬زَّ حٌُ‪١‬‬ ‫ٓ‪ٞ‬هق ػ‪٤ٜ‬ذ (ٗي‪٣‬ي ‪ٛ ،‬ؼذ) ‪٣‬لظخؽ اُ‪ ٠‬حؿظٔخع‬ ‫ٖٓ هطِ ‪ .‬كٔخًح كؼَ ؟‬
‫‪٣‬طِذ ك‪ ٚ٘ٓ ٚ٤‬إٔ ‪٣‬وزَ ػؼَط‪ٝ ٚ‬ػٌٍ‪ٝ ٙ‬هيٓظ‪. ٚ‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬ك‪ ٢‬ريح‪٣‬ش حألَٓ كخ‪ ٍٝ‬اه٘خع حُِٔي حُ٘خ‪ِٓ َٛ‬ي حٌُِٔش ‪َٓٝ‬ػش حُزض (أهٌ حُوَحٍ) ك‪ ٢‬حألٓ‪، ٍٞ‬‬
‫‪ٝ -‬طيٍ ػِ‪ٔٓ ٠‬خكش حُِٔي حُٔظلَ هطِ ‪ٝ‬ػِ‪٠‬‬ ‫كٌخٕ ػِ‪ ٚ٤‬إٔ ‪٣‬وظخٍ ر‪ ٖ٤‬حُ‪ٞ‬كخء ألٓظخً‪ ٙ‬حَُحكَ‬ ‫ىٓ٘ن رـِ‪ َٜٓ ٝ‬كَك‪ُٔٝ ، ٞ‬خ ً‪ٛ‬ذ اُ‪ ٠‬حُِٔي‬
‫‪ٝ‬كخث‪ُٜ ٚ‬ي‪٣‬و‪ٝ ٚ‬كز‪ُ ٚ‬إلٓالّ ‪.‬‬ ‫‪٣ٝ‬و‪٠‬غ الر٘‪ ٚ‬حُٔ٘‪ ٍٜٞ‬أ‪ ٝ‬حُ‪ٞ‬كخء ُٔ‪ َٜ‬حُزخه‪٤‬ش‬ ‫حُٔـ‪٤‬غ ِٓي حُ ٌَ ََى كخ‪ ٍٝ‬اه٘خػ‪ ٚ‬رـِ‪َٜٓ ٝ‬‬
‫ّ‪ : 15‬ػَِ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪ٓ : ٢‬زخُـش هطِ ك‪ٓ ٢‬ـخِٓش‬ ‫كَك‪ ٞ‬ك‪ ٢‬أ‪ ٍٝ‬حألَٓ ‪ ،‬ػْ ‪ٝ‬حكن ‪ٝ‬ط٘ـغ رؼي ٓ‪ٞ‬ص رلٔخ‪٣‬ظ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬كٔخ‪٣‬ش رالى حُ٘خّ ٖٓ هطَ حُظظخٍ‪ .‬كوٍَ‬
‫ر‪٤‬زَّ‪.‬‬ ‫أ‪٣‬زي ‪ٝ‬ؿ‪ ِٜ‬ؿ٘‪ٞ‬ى‪ٓٝ ٙ‬ؼ‪ ْٜ‬ر‪٤‬زَّ ‪ٝ‬أطزخػ‪ ٚ‬كظ‪ٜ‬ي‪ ٟ‬هِغ حُٔ٘‪ ٖٓ ٍٜٞ‬حُلٌْ ‪.‬‬
‫ؿـ ‪ :‬رخُؾ هطِ ك‪ٓ ٢‬ـخِٓش ر‪٤‬زَّ ه٘‪٤‬ش ٖٓ‬ ‫‪ًٝ -‬خٕ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ‪٘٣‬ـغ هطِ ػِ‪٠‬‬ ‫ُ‪ ْٜ‬هطِ ‪ٝ ِْٜٓٛٝ‬ػخى‪ٝ‬ح اُ‪ ٠‬حُ ٌَ ََى هخثز‪. ٖ٤‬‬
‫ِٗ‪ٝ‬حط‪ٝ ، ٚ‬كظ‪ٔ٣ ٠‬ظَ كوي‪ٛ ٖٓ ٙ‬يٍ‪٣ٝ ٙ‬ظوٌ‪ٙ‬‬ ‫ط‪ ٢ُٞ‬حُِٔطش اٗوخًح ً ُِزالى ٖٓ (حُٔ٘‪ًُ )ٍٜٞ‬ي‬ ‫ّ‪ٟٝ : 3‬ق حٌُ٘زش (حُٔ‪٤ٜ‬زش) حُظ‪ ٢‬كِض رزـيحى‬
‫ػ‪٠‬يح ً (ػ‪ٗٞ‬خ ً ‪٘ٓ ،‬يح ً) ُ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬ؿ‪ٜ‬خى‪ٟ ٙ‬ي أػيحء‬ ‫حُطلَ حُ‪ٜ‬ـ‪ً َ٤‬ؼ‪ َ٤‬حُٔلخٓي‪.‬‬ ‫ػِ‪ ٠‬أ‪٣‬ي‪ ١‬حُظظخٍ ‪.‬‬
‫حإلٓالّ ُٔخ ‪٣‬ظ‪ٜ‬ق ر‪ ٚ‬ر‪٤‬زَّ ٖٓ حُ٘ـخػش‬ ‫ّ‪ٓ : 9‬خ ٓ‪ ٕٞٔ٠‬كي‪٣‬غ حُؼِ حرٖ ػزي حُٔالّ ك‪٢‬‬ ‫‪:‬‬ ‫‪٢ٛ‬‬ ‫حُظظخٍ‬ ‫أ‪٣‬ي‪١‬‬ ‫ػِ‪٠‬‬ ‫رـيحى‬ ‫كِض‬ ‫ؿـ ‪ :‬حٌُ٘زش حُظ‪٢‬‬
‫‪ٝ‬حُزؤّ ‪.‬‬ ‫‪ -‬هظَ حُظظخٍ حُوِ‪٤‬لش أٗ٘غ هظِش‪ٞ٠ٓ - .‬ح ‪ٔ٣‬لٌ‪ ٕٞ‬حؿظٔخع حُٔ٘‪ ٍٜٞ‬؟ ‪ َْ ِ ُٝ‬هخف ػِ‪ ٚ٤‬أ‪ٛ‬لخر‪ ٚ‬؟‬
‫ّ‪ : 16‬أظ‪ َٜ‬ر‪٤‬زَّ اهال‪ ٚٛ‬ك‪ ٢‬حُزيح‪٣‬ش ٌُٖ‬ ‫ؿـ ‪ :‬ؿ‪ َٜ‬حُؼِ حرٖ ػزي حُٔالّ رَأ‪ٝ ٞٛٝ ٚ٣‬ؿ‪ٞ‬د‬ ‫حُيٓخء ‪٘٣ٝ‬ظ‪ ٌٕٜٞ‬حألػَح‪ٜ٘٣ٝ ٝ‬ز‪ ٕٞ‬حُي‪ٍٝ‬‬
‫ُٓالء‪ٞ٘٣ُ ٙ‬ح ُ‪ ٚ‬حُظآَٓ ػِ‪ ٠‬هطِ ‪ٟٝ .‬ق ‪.‬‬ ‫‪٣ٝ‬وَر‪ ٕٞ‬حُـ‪ٞ‬حٓغ ‪ٝ‬حُٔٔخؿي ‪ِ٣ٝ ،‬و‪ ٕٞ‬حٌُظذ ك‪ ٢‬ػٍِ (هِغ) ًُي حُِٔطخٕ حٌُ‪ ١‬ال ‪ِٜ٣‬ق ُِلٌْ ‪،‬‬
‫ؿـ ‪ :‬رخُلؼَ أظ‪ َٜ‬ر‪٤‬زَّ اهال‪ ٚٛ‬أ‪ ٍٝ‬حألَٓ ‪،‬‬ ‫‪ٝ‬ط‪٤ُٞ‬ش هطِ ٌٓخٗ‪ ٚ‬؛ كظ‪ ٠‬طظلن ًِٔش حُِٔٔٔ‪. ٖ٤‬‬ ‫ٗ‪ َٜ‬ىؿِش ‪ٝ‬ؿؼِ‪ٛٞ‬خ ؿَٔح ً طَٔ ػِ‪ ٚ٤‬حُو‪.ٍٞ٤‬‬
‫‪ُٓ ٌُٖٝ‬الء‪ ٙ‬حُٔٔخُ‪٤‬ي أ‪ٝ‬ؿَ‪ٝ‬ح ‪ٛ‬يٍ‪ًًَٙٝٝ ، ٙ‬‬ ‫‪ٝ -‬هي هخف ػِ‪ ٚ٤‬أ‪ٛ‬لخر‪ ٚ‬إٔ ‪٤ٜ٣‬ز‪ٞٓ ٚ‬ء ٖٓ هزَ‬
‫رؼؤٍ ٍث‪ ْٜٔ٤‬أهطخ‪ ، ١‬ك‪ٜ‬خىف ًُي ‪ٍٝ ٟٞٛ‬ؿزش‬ ‫حُِٔطخٕ ‪ٝ‬حألَٓحء حٌُ‪ ٖ٣‬ال ‪َ٣‬ؿز‪ ٕٞ‬ك‪ ٢‬حُو‪ٞ٠‬ع‬ ‫ّ‪ُٔ : 4‬خًح حٓظلٖ هللا رظِي حٌُ٘زش هِ‪ٞ‬د حُِٔ‪ٞ‬ى‬
‫ك‪ٗ ٢‬لٔ‪ ٌُٚ٘ٝ ، ٚ‬أ‪ٛٝ‬خ‪ ْٛ‬رخٌُظٔخٕ اُ‪ ٠‬ك‪ٖ٤‬‬ ‫ُوطِ ‪ٝ ،‬ه٘‪ ٠‬هطِ ػِ‪ٌُُ ٚ٤‬ي ؿ‪ٍ ُٚ ِٜ‬ؿخال ً‬ ‫‪ٝ‬حألَٓحء ؟‬
‫حُ‪ٞ‬هض حُٔ٘خٓذ‬ ‫ؿـ ‪ :‬حٓظلٖ هللا رظِي حٌُ٘زش هِ‪ٞ‬د حُِٔ‪ٞ‬ى ‪ٝ‬حألَٓحء أٗيحء ُلَحٓظ‪ ٚ‬أ‪ٔ٘٣‬خ ً‪ٛ‬ذ ‪.‬‬
‫ّ‪ٓ : 17‬خ حٌُ‪ ١‬هطَ رزخٍ هطِ ػ٘يٓخ ‪ٝ‬ؿي إٔ‬ ‫ّ‪٤ً : 10‬ق ط‪ ٠ُٞ‬هطِ حُلٌْ ؟‬ ‫؛ ُ‪٤‬ؼِْ ٖٓ ‪٣‬ؼزض ٓ٘‪ ْٜ‬ػِ‪ ٠‬ى‪ ٚ٘٣‬ك‪٤‬وَؽ ُوظخُ‪ْٜ‬‬
‫حُٔخٍ ال ‪ٌ٣‬ل‪ُ ٠‬ظو‪٣ٞ‬ش حُـ‪ٝ ٖ٤‬اػيحى حألِٓلش ؟‬ ‫ؿـ ‪ :‬حٗظ‪ ِٜ‬هطِ كَ‪ٛ‬ش هَ‪ٝ‬ؽ ًزخٍ حألَٓحء‬ ‫ٓوخ‪َ١‬ح ً ر٘لٔ‪ ٚ‬ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬هللا ‪َ٣ ٖٓٝ ،‬طي ٓ٘‪ْٜ‬‬
‫ؿـ ‪ :‬هطَ رزخٍ هطِ إٔ ‪٣‬لَ‪٣َٟ ٝ‬زش ػِ‪ ٠‬حألٓش‬ ‫حُٔٔخُ‪٤‬ي ُِ‪٤ٜ‬ي كوز‪ ٞ‬ػِ‪ ٠‬حُٔ٘‪ٝ ٍٜٞ‬أه‪ ٚ٤‬كخهخٕ‬ ‫ػِ‪ ٠‬ػوز‪ٍ( ٚ٤‬ؿغ ػٔخ ًخٕ ػِ‪ ، ٚ٤‬طَحؿغ) ؿِػخ ً‬
‫‪ٝ‬أٓالً‪ٜ‬خ ُـٔغ حُٔخٍ حُالُّ ‪.‬‬ ‫ٖٓ حُٔ‪ٞ‬ص ‪ٝ‬ه‪ٞ‬كخ ً ػِ‪ٓ ٠‬خ ك‪٣ ٢‬ي‪٘٣ُ ٖٓ ٙ‬ش حُيٗ‪٤‬خ ‪ٝ ،‬أٓ‪ٝ ٚ‬حػظوِ‪ ْٜ‬ك‪ ٢‬رَؽ حُوِؼش ‪ٝ‬أػِٖ ٗلٔ‪ٚ‬‬
‫ّ‪ : 18‬ػَِ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪ : ٢‬ط‪ُّ٤َٜ‬ذ (طو‪ٞ‬ف) حُؼِٔخء‬ ‫ِٓطخٗخ ً ػِ‪ٝ َٜٓ ٠‬طِوذ دُوذ حُِٔي حُٔظلَ ‪.‬‬ ‫‪ٓٝ‬ظخع حُل‪٤‬خس ك‪ٜ٤‬خىم أػيحء هللا ‪ٔ٣ٝ‬خػي‪. ْٛ‬‬
‫ك‪ ٢‬حإلكظخء رلَ‪٣َٟ ٝ‬زش ؿي‪٣‬يس‪.‬‬ ‫ّ‪ٓ : 11‬خ ٓ‪ٞ‬هق أَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي ٓٔخ كؼِ‪ ٚ‬هطِ ؟‬ ‫ّ ‪ٓ :5‬خ ٓ‪ٞ‬هق ِٓ‪ٞ‬ى حُِٔٔٔ‪ ٖٓ ٖ٤‬حُظظخٍ ؟‬
‫ؿـ ‪ :‬حُٔزذ ‪ :‬اًح أكظ‪ٞ‬ح رخُـ‪ٞ‬حُ أؿ‪٠‬ز‪ٞ‬ح حُؼخٓش‬ ‫ؿـ ‪٘ٛ :‬خى ٖٓ ػزض ػِ‪ ٠‬ى‪ٝ ، ٚ٘٣‬هٍَ ؿ‪ٜ‬خى ‪ٛ‬ئالء ‪ٓٝ‬خًح كؼِ‪ٞ‬ح ؟ ‪٤ًٝ‬ق حٓظَ (ِٗع)هطِ حُـ‪٠‬ذ ٖٓ‬
‫ػِ‪ٝ ، ْٜ٤‬إ أكظ‪ٞ‬ح رخُٔ٘غ هخك‪ٞ‬ح إٔ ‪٣‬ز‪ٞ‬ء‪ٝ‬ح‬ ‫ٗل‪ ْٜٓٞ‬؟‬ ‫حُٔؼظي‪٘ٛٝ ، ٖ٣‬خى ٖٓ ٗخ‪ َْٛٛ‬ػِ‪ ٠‬أر٘خء أٓظ‪ٚ‬‬
‫(‪٘٣‬خُ‪ٞ‬ح) رـ‪٠‬ذ حُِٔطخٕ ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬ؿ‪٠‬ذ حألَٓحء ُٔخ كؼِ‪ٗ ٚ‬خثذ حُِٔط٘ش ٖٓ‬ ‫‪ٝ‬ى‪٘ٛٝ ، ٚ٘٣‬خى ٖٓ أٍَٓ اُ‪ٔٓ ْٜ٤‬ظِٔٔخ ً ٍح‪٤ٟ‬خ ً‬
‫ّ‪ً : 19‬خٗض كظ‪ ٟٞ‬حرٖ ػزي حُٔالّ طظلن ٓغ‬ ‫حُوز‪ ٞ‬ػِ‪ ٠‬حُٔ٘‪ٝ ٍٜٞ‬أه‪ٝ ٚ٤‬أٓ‪ٜٔ‬خ ‪ٝ‬حػظوخُ‪ْٜ‬‬ ‫ريكغ حُـِ‪٣‬ش ػِ‪ ٠‬إٔ ‪٣‬زو‪ ٠‬ك‪ٜ٘ٓ ٢‬ز‪. ٚ‬‬
‫حُي‪ٝ ٖ٣‬حُؼوَ ‪ٟٝ .‬ق ‪.‬‬ ‫ّ‪٤ً : 6‬ق حٓظوزَ هطِ ‪ ٌٙٛ‬حألٗزخء ؟ ‪ٓٝ‬خ طؤػ‪َٛ٤‬خ ك‪ ٢‬رَؽ هِؼش حُـزَ‪.‬‬
‫ؿـ ‪ :‬ألٗ‪ٜ‬خ ًخٗض ‪٣َٛ‬لش ك‪ٝ ٢‬ؿ‪ٞ‬د أهٌ أٓ‪ٞ‬حٍ‬ ‫‪ٓ -‬خ كؼِ‪ : ٙٞ‬أٌَٗ‪ٝ‬ح (ٍك‪ٞ٠‬ح) ٓخ كؼِ‪ٗ ٚ‬خثذ‬ ‫ػِ‪ٗ ٠‬لٔ‪ ٚ‬؟‬
‫حألَٓحء ‪ٝ‬أٓالً‪ ْٜ‬كظ‪ٔ٣ ٠‬خ‪ٝٝ‬ح حُؼخٓش ك‪ٓ ٢‬الرٔ‪ْٜ‬‬ ‫حُِٔط٘ش ‪ًٍٝ‬ز‪ٞ‬ح اُ‪ ٠‬هِؼش حُـزَ ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬حٓظوزِ‪ٜ‬خ هطِ رو‪ٞ‬س ‪ٗٝ‬ـخػش ‪ٝ‬ا‪ٔ٣‬خٕ ‪ٛ‬خىم‬
‫‪ٗٝ‬لوخط‪ ْٜ‬كل‪٘٤‬جٌ ‪٣‬ـ‪ ُٞ‬حألهٌ ٖٓ أٓ‪ٞ‬حٍ حُؼخٓش أٓخ‬ ‫رؤٕ‬ ‫‪ٝ -‬حٓظَ(ِٗع) هطِ حُـ‪٠‬ذ ٖٓ ٗل‪ْٜٓٞ‬‬ ‫ك‪ ٜٞ‬حَُؿَ حٌُ‪ ١‬أػي‪ ٙ‬ؿزّخٍ حُٔٔخء ُِوخء ؿزّخٍ‬
‫هزَ ًُي كال ‪٣‬ـ‪َٗ ُٞ‬ػخ ً ‪.‬‬ ‫حألٍ‪ٞٛ( ٝ‬الً‪ ٖٓٝ .)ٞ‬أك‪ٝ َ٠‬أ‪ِٛ‬ق ٓ٘‪ُ ٚ‬ـ‪ٜ‬خى حٓظوزِ‪ ْٜ‬حٓظوزخال ً كٔ٘خ ً ‪ٝ ،‬أالٕ ُ‪ ْٜ‬حُو‪ٝ ٍٞ‬حػظٌٍ‬
‫ّ‪ " : 20‬رخٍى هللا ُ٘خ ك‪٤‬ي ‪ ،َُٜٔٝ‬إ حإلٓالّ‬ ‫حُظظخٍ حٌُ‪ً ١‬خٕ ًَ ‪ ٚٔٛ‬إٔ ‪٣‬ؼ‪ ٖ٤‬كظ‪٘٣ ٠‬ظوْ ٓ٘‪ ُْٜ ْٜ‬رظلَى حُظظخٍ اُ‪ ٠‬ؿ‪ٜ‬ش حُ٘خّ كٔؼَ‪ٝ‬ف أٗ‪ٚ‬‬
‫ُ‪٤‬لظوَ رؼخُْ ٓؼِي ‪" ..‬‬ ‫‪٣‬وخف ٖٓ حُ٘خ‪ٛ َٛ‬خكذ ىٓ٘ن إٔ ‪ ْ٠٘٣‬اُ‪٠‬‬ ‫ألَٓط‪ٌٛٝ ٚ‬ح كع ٗلٔ‪ٝ ، ٚ‬إٔ ‪٘٣‬ظوْ ‪٘٣ٝ‬ظ‪ٜ‬ق‬
‫ٖٓ هخثَ ‪ ٌٙٛ‬حُؼزخٍس ؟ ‪ٓٝ‬ظ‪ ٠‬ه‪ِ٤‬ض ؟‬ ‫حُظظخٍ ‪ٔ٣ٝ‬ظ٘ـي ر‪ًٔ ْٜ‬خ أٗ‪٣ ُْ ٚ‬لؼَ ًُي اال ٍؿزش‬ ‫ُإلٓالّ ٓ٘‪ٌٛٝ ْٜ‬ح كع ى‪ِٓٝ ٚ٘٣‬ظ‪.ٚ‬‬
‫‪٣ َْ ِ ُٝ‬لظوَ حإلٓالّ رؼخُْ ٓؼَ حرٖ ػزي حُٔالّ؟‬ ‫‪ -‬أٓخ ػٖ طؤػ‪َٛ٤‬خ ػِ‪ٗ ٠‬لٔ‪ : ٚ‬كوي أػخٍص ٗـ‪ ٚٗٞ‬ك‪ ٢‬حُظـٔغ ػِ‪ ٠‬هظخٍ حُظظخٍ ‪ٝ‬ال ‪٣‬ظؤط‪ًُ ٠‬ي رـ‪َ٤‬‬
‫ؿـ ‪ :‬حُوخثَ‪:‬‬ ‫ِٓي ه‪ٝ . ١ٞ‬هخٍ ُ‪ : ْٜ‬اًح حٗظ‪َٜٗ‬خ ػِ‪ ٠‬حُظظخٍ‬ ‫‪ٝ ،‬طٔؼِض ُ‪٣ًًَ ٚ‬خص هخُ‪ ٚ‬ؿالٍ حُي‪ٝ ، ٖ٣‬ؿي‪ٙ‬‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(15‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫(د) ‪ -‬حٌُ٘زش حُظ‪ ٢‬كِض رزـيحى ػِ‪ ٠‬أ‪٣‬ي‪ ١‬حُظظخٍ‬ ‫" حُِٔي حُٔظلَ "‪ٝ ،‬هخُ‪ٜ‬خ ُِ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ‪ٝ -‬رؼي ًُي أك‪ ٍَٓ َ٠‬حُظظخٍ ‪ٝ‬أَٓ رؤٕ ‪ًَ٣‬ز‪ْٛٞ‬‬
‫‪: ٢ٛ‬‬ ‫ػِ‪ ٠‬حُـٔخٍ ‪ٝٝ‬ؿ‪ ْٜٛٞ‬اُ‪ ٠‬أً‪٣‬خُ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ىحٍص ر‪ْٜ‬‬ ‫‪١‬‬‫ػ٘يٓخ أ‪ َٛ‬ػِ‪ ٠‬كظ‪ٞ‬ح‪ٝ ٙ‬هخٍ ال أٍؿغ ك‪ ٢‬كظ‪ٞ‬ح َ‬
‫‪ - 1‬هظِ‪ٞ‬ح حُوِ‪٤‬لش أٗ٘غ هظِش ‪.‬‬ ‫حُـٔخٍ ر‪ ٖ٤‬حُ٘ؼذ حُٔ‪ٝ ١َٜ‬حُ٘ؼذ ‪٠٣‬لي‬ ‫َُأ‪ِٓ ١‬ي أ‪ِٓ ٝ‬طخٕ ‪ ًَّ ًٝ ،‬هطِ رخهلل ‪ٝ‬رخُؼ‪ٜ‬ي‬
‫‪ٞ٠ٓ - 2‬ح ‪ٔ٣‬لٌ‪ ٕٞ‬حُيٓخء ‪٘٣ٝ‬ظ‪ ٌٕٜٞ‬حألػَح‪. ٝ‬‬ ‫ػِ‪ ، ْٜ٤‬ػْ هظِ‪ٞ‬ح ‪ٝ‬ػِوض ٍإ‪ ْٜٓٝ‬ػِ‪ ٠‬رخد ُ‪ِ٣ٝ‬ش‬ ‫حٌُ‪ ١‬هطؼ‪ ٚ‬ػِ‪ٗ ٠‬لٔ‪ .. ٚ‬كٔخ ًخٕ ٖٓ حُِٔي‬
‫‪ٜ٘٣ - 3‬ز‪ ٕٞ‬حُي‪٣ٝ ٍٝ‬وَر‪ ٕٞ‬حُـ‪ٞ‬حٓغ ‪ٝ‬حُٔٔخؿي ‪.‬‬ ‫اال ٍث‪ ْٜٔ٤‬حُٔلز‪ ّٞ‬حٌُ‪ٗ ١‬خ‪ٛ‬ي ٓخ كيع ‪ ،‬ػْ‬ ‫حُٔظلَ اال إٔ حؿَ‪ٍٝ‬هض ػ‪٘٤‬خ‪ ٙ‬رخُيٓ‪ٞ‬ع ‪ٝ‬هخّ اُ‪٠‬‬
‫‪ِ٣ - 4‬و‪ ٕٞ‬حٌُظذ ك‪ َٜٗ ٢‬ىؿِش ‪.‬‬ ‫أ‪ِ١‬ن َٓحك‪ٝ ٚ‬رؼؼ‪ ٚ‬اُ‪ٞٛ ٠‬الً‪ٓٝ ٞ‬ؼ‪ ٚ‬ؿ‪ٞ‬حد ُ‪. ٚ‬‬ ‫حُ٘‪٤‬ن ‪ٝ‬هزَ ٍأٓ‪ ٚ‬هخثال ً ‪ ٌٙٛ‬حُؼزخٍس ‪.‬‬
‫(ؿـ) ‪ً -‬خٕ ‪ٝ‬هغ ٓو‪ ١ٞ‬رـيحى ػِ‪ٗ ٠‬ؼ‪ٍٞ‬‬ ‫ّ‪ٓ : 26‬خ ٓ‪ٞ‬هق أَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي ك‪ ٖ٤‬ػَ‪ٝ‬‬ ‫‪٣ٝ -‬لظوَ حإلٓالّ رٔؼَ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ‪:‬‬
‫ػِ‪ ْٜ٤‬هطِ ؿ‪ٞ‬حد ‪ٞٛ‬الً‪ ٞ‬؟‬
‫حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬ك‪ ٢‬ح‪٥‬ط‪: ٢‬‬ ‫ُؼظٔظ‪ٌٓٝ ٚ‬خٗظ‪ ٚ‬حُؼخُ‪٤‬ش ك‪ ٢‬حُؼِْ‪ٝ .‬أٗ‪٣ ٚ‬ؼَٔ رؼِٔ‪ ٚ‬ؿـ ‪ :‬أٗخٍ ٓؼظٔ‪ ْٜ‬ػِ‪ ٚ٤‬إٔ ‪َِٞٓ٣‬ح اُ‪ٞٛ ٠‬الً‪ٞ‬‬
‫‪ َٟٓ - 1‬حُو‪ٞ‬ف ك‪ٗ ٢‬ل‪ ّٞ‬حُٔ‪. ٖ٤٣َٜ‬‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫ال ‪٣‬و٘‪ ٠‬كخًٔخ أ‪ِٓ ٝ‬طخٗخ‪ ...‬آَٓح رخُٔؼَ‪ٝ‬ف ٗخ‪٤ٛ‬خ هطخرخ ً ٍه‪٤‬وخ ً ‪٣‬ظو‪ ٕٞ‬ر‪ َٙٗ ٚ‬ػِ‪ ٠‬إٔ ‪٣‬ئى‪ٝ‬ح ُ‪ٚ‬‬
‫‪ٗ - 2‬خع ك‪ ٢‬حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬حػظوخى ه‪ ١ٞ‬رؤٕ حُظظخٍ‬ ‫ؿِ‪٣‬ش كـ‪٠‬ذ ٓ٘‪ ْٜ‬هطِ ‪ٟٝٝ‬ق ُ‪ ْٜ‬إٔ حُي‪٣ ٖ٣‬ؤَٓ‬ ‫ػل‪٤‬ق‬ ‫‪،‬‬ ‫الثْ‬ ‫ُ‪ٓٞ‬ش‬ ‫حُلن‬ ‫ك‪٢‬‬ ‫‪٣‬وخف‬ ‫ػٖ حٌَُٔ٘ ال‬
‫ه‪ ّٞ‬ال ‪٣‬ـِز‪ ٕٞ‬كخٗظَ٘ ر‪ ْٜ٘٤‬حٌُػَ ‪ٝ‬ػِّ كَ‪٣‬ن‬ ‫إٔ ‪٣‬ئى‪ ١‬حألػيحء حُـِ‪٣‬ش ُِِٔٔٔ‪ ْ٤ُٝ ٖ٤‬حُؼٌْ‬ ‫‪..‬‬ ‫رؼِٔ‪ٚ‬‬ ‫حُيٗ‪٤‬خ‬ ‫‪٣َ٣‬ي‬ ‫حُِٔخٕ ‪ ،‬ال‬
‫ٓ٘‪ ْٜ‬ػِ‪ ٠‬حَُك‪ َ٤‬ػٖ ٓ‪ َٜ‬اُ‪ ٠‬حُلـخُ أ‪ ٝ‬حُ‪ٖٔ٤‬‬ ‫‪.‬‬ ‫هطِ‬ ‫حٓظ٘خٍ‪ٙ‬‬ ‫ك‪ٖ٤‬‬ ‫ر‪٤‬زَّ‬ ‫ٓ‪ٞ‬هق‬ ‫ٓخ‬ ‫ّ‪: 21‬‬
‫‪ٝ‬ػَ‪ٟٞ‬ح أٓالً‪٤ُ ْٜ‬ز‪٤‬ؼ‪ٛٞ‬خ رؤروْ حألػٔخٕ ‪.‬‬ ‫ّ‪ُٔ : 27‬خًح أٗ٘ؤ حُ٘‪٤‬ن حُؼِ ى‪ٞ٣‬حٗخًًً ًز‪َ٤‬حًًً‬ ‫ؿَ‪ٟٚ‬‬ ‫‪ٓٝ‬خ‬ ‫؟‬ ‫حُٔالّ‬ ‫ػزي‬ ‫حرٖ‬ ‫حُ٘‪٤‬ن‬ ‫كظ‪ٟٞ‬‬ ‫ر٘ؤٕ‬
‫‪ -‬أٓخ ى‪ٗ ٍٝ‬خثذ حُِٔط٘ش كظٔؼَ ك‪: ٢‬‬ ‫ُِيػ‪ٞ‬س اُ‪ ٠‬حُـ‪ٜ‬خى ؟‬ ‫؟‬
‫‪ - 1‬إٔ ‪٣‬زٌٍ ؿ‪ٜٞ‬ىح ً ػظ‪ٔ٤‬ش ُطٔؤٗش حُ٘خّ ‪ٝ‬طٌٔ‪ٖ٤‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬أٗ٘ؤ ى‪ٞ٣‬حٗخ ً ًز‪َ٤‬ح ً ُِيػ‪ٞ‬س اُ‪ ٠‬حُـ‪ٜ‬خى ك‪٢‬‬ ‫ؿـ ‪:‬ه ّ‪ٞ‬ف هطِ ٖٓ ػخهزش أهٌ أٓ‪ٞ‬حٍ حألَٓحء ‪،‬‬
‫ه‪ٞ‬ح‪ٝ َْٛ١‬اك‪ٜ‬خٓ‪ ْٜ‬إٔ حُظظخٍ ُ‪ٞٔ٤‬ح اال رَ٘ح ً‬ ‫ٓز‪ َ٤‬هللا رب‪٣‬ؼخُ ٖٓ هطِ ‪ٝ‬هي هخّ حُوطزخء‬ ‫‪ٝ‬أًي ُ‪ ٚ‬أٗ‪٘٤ٓ ْٜ‬و‪ ٕٞ٠‬ػِ‪٣ ُٖٝ ٚ٤‬ط‪٤‬ؼ‪. ٚٗٞ‬‬
‫ٓؼِ‪. ْٜ‬‬ ‫‪ٝ‬حُ‪ٞ‬ػخظ ري‪ ٍٝ‬ػظ‪ ْ٤‬ر‪ٞ٘٤‬ح ُِ٘خّ ك‪ ٚ٤‬ك‪ َ٠‬حُـ‪ٜ‬خى‬ ‫‪ًٝ -‬خٕ ؿَ‪ًُ ٖٓ ٟٚ‬ي إٔ ‪٣‬ـؼَ هطِ ال ‪٘٣‬لٌ‬
‫‪ - 2‬رَ ‪ ُْٛ‬رٔخ أػِ‪ ْٛ‬هللا ر‪ ٖٓ ٚ‬حإلٓالّ أه‪ٖٓ ٟٞ‬‬ ‫‪ -‬اظ‪ٜ‬خٍ ؿَحثْ حُظظخٍ ‪ -‬ا‪٣‬وخظ ٍ‪ٝ‬ف حُلٔخٓش ك‪٢‬‬ ‫كظ‪ ٟٞ‬حُؼِ رٖ ػزي حُٔالّ ‪ ،‬ك‪٤‬ـ‪٠‬ذ ٓ٘‪ ٚ‬حُؼِ‬
‫أ‪ُٝ‬جي حُ‪ٞ‬ػ٘‪ٝ ٖ٤٤‬أؿيٍ إٔ ‪٣‬ؼزظ‪ٞ‬ح ُِزؤّ ‪ٝ‬إٔ ‪٣‬ز‪٤‬ؼ‪ٞ‬ح‬ ‫حُ٘ل‪ًٝ . ّٞ‬خٕ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ال ‪٣‬ـ‪ِ٤‬‬ ‫‪٣ٝ‬ؼ‪ َ٤‬حُ٘خّ ػِ‪ ٚ٤‬ك‪٤‬وِؼ‪ ٌُٚ٘ٝ ، ٚٗٞ‬ك‪ٔ٘٤‬خ ػِْ‬
‫ٗل‪ ْٜٓٞ‬ؿخُ‪٤‬ش ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬حُ‪ٝ ٖ١ٞ‬ى‪. ٚ٘٣‬‬ ‫(‪ٔٔ٣‬ق) ألكي رخُوطخرش أ‪ ٝ‬حُ‪ٞ‬ػع اال اًح ًخٕ‬ ‫رٔ‪ٞ‬حكوش هطِ ػِ‪ ٠‬ط٘ل‪ ٌ٤‬كظ‪ ٟٞ‬حُ٘‪٤‬ن ٍؿغ ػٖ‬
‫حُل‪ 13 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 1999 ٍٝ‬‬ ‫ٍأ‪ٝ ٚ٣‬أهزَ هطِ أٗ‪ ٚ‬أ‪٤ٓ ٖٓ ٍٝ‬ظ٘خٍُ ػٖ أٓالً‪ ٚ‬كخكظخ ً ٓ‪ٍٞ‬س حألٗلخٍ ‪ٍٞٓٝ‬س حُظ‪ٞ‬رش ‪ٝ‬حُظ‪ ٢‬ط٘ظَٔ‬
‫" ‪ٝ‬هي ًخٕ ػِ‪ِ٣‬ح ً ػِ‪ ٠‬هطِ حُٔؼِ‪ ١‬إٔ ‪٣‬وِغ حرٖ‬ ‫ًَ ٓ٘‪ٜٔ‬خ ػِ‪ ٠‬آ‪٣‬خص حُـ‪ٜ‬خى ‪.‬‬ ‫ُز‪٤‬ض حُٔخٍ ‪ًٝ ،‬خٕ ؿَ‪ ٟٚ‬اػخٍس حألَٓحء ػِ‪، ٚ٤‬‬
‫ّ‪ٓ : 28‬خ ٓظخ‪ َٛ‬حٓظؼيحى هطِ ُِٔؼًَش ٓغ‬
‫حُٔؼِ أٓظخً‪ٗ ٢ُٝٝ ٙ‬ؼٔظ‪ٝ ٚ‬طَىى ‪٣ٞ١‬ال ً ك‪ًُ ٢‬ي ‪،‬‬ ‫حُظظخٍ ؟‬ ‫ٓ‪٤‬لؼِ‪ٚ‬‬ ‫‪ًٛٝ‬ذ اُ‪َٓ ْٜ٤‬ح ً ‪ٝ‬كَ‪ ْٜٟ‬ػِ‪ ٠‬هطِ ‪ٓٝ‬خ‬
‫‪ٝٝ‬ى ُ‪ ٞ‬حٓظطخع إٔ ‪ ٢٠ٔ٣‬ك‪ ٢‬ػِٔ‪ٓ ٚ‬غ روخء‬ ‫ؿـ ‪ٓ :‬ظخ‪ َٛ‬حٓظؼيحى هطِ ُِٔؼًَش ٓغ حُظظخٍ ‪:‬‬ ‫ر‪. ْٜ‬‬
‫حُٔ٘‪ ٍٜٞ‬ك‪ ٢‬حُِٔط٘ش ‪ٍ ٌُٚ٘ٝ‬أ‪ ٟ‬حٓظلخُش ًُي ك‪٢‬‬ ‫‪ - 1‬هخّ رظو‪٣ٞ‬ش حُـ‪ ٖ٤‬حُٔ‪ ١َٜ‬رخألِٓلش ‪ٝ‬آالص‬ ‫ّ‪ : 22‬ػِْ هطِ رٔخ ‪٣‬لؼِ‪ ٚ‬ر‪٤‬زَّ ُإل‪٣‬وخع ر‪. ٚ‬‬
‫ٓؼَ ‪ٌٛ‬ح حُٔ‪ٞ‬هق حُؼ‪٤ٜ‬ذ"‪.‬‬ ‫حُوظخٍ ‪٣ُٝ‬خىس ػيى حُـ٘‪ٞ‬ى رظـ٘‪٤‬ي حُ٘زخد ‪ٝ‬حُزي‪، ٝ‬‬ ‫كٔخًح كؼَ ؟ ‪ٓٝ‬خٓ‪ٞ‬هق ر‪٤‬زَّ ؟‬
‫(أ) ‪ -‬حهظَ حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حأله‪ٞ‬حّ‬ ‫ًٔخ ‪٘ٛ‬غ حألِٓلش ‪ٝ‬حُٔـخٗ‪٤‬ن ‪ٝ‬حٗظَ‪ ١‬حُـ‪٤‬خى‬ ‫ؿـ ‪ :‬ك‪ ٖ٤‬ػِْ هطِ رٌُي ىػخ ر‪٤‬زَّ ‪ٝ‬ػخطز‪ٚ‬‬
‫‪ -‬ؿٔغ " ٗؼٔش " ‪ٗ( :‬ؼْ ‪ -‬أٗؼخّ ‪ٗ -‬ؼخّ ‪ٗ -‬ؼخثْ)‪.‬‬ ‫حُالُٓش ‪.‬‬ ‫‪ٝٝ‬رو‪ ٚ‬ػِ‪ٞٓ ٠‬هل‪ ٚ‬كلخ‪ ٍٝ‬ر‪٤‬زَّ إٔ ‪٣‬ظ٘‪َٜ‬‬
‫‪٠ٓ -‬خى " روخء " ‪َ١ ( :‬ى ‪ُٝ -‬حٍ ‪ -‬ط٘خ‪ - ٍٝ‬طل‪.)ٍٞ‬‬ ‫ً‬
‫‪ - 2‬أ‪ٝ‬ػِ ُِؼِ إٔ ‪٘٘٣‬ت ى‪ٞ٣‬حٗخ ًز‪َ٤‬ح ُِيػ‪ٞ‬س ك‪٢‬‬ ‫(‪٣‬ظزَأ) ٓٔخ كؼِ‪ٝ ، ٚ‬رؼي ك‪ٞ‬حٍ ‪ َ٣ٞ١‬ر‪ٜٔ٘٤‬خ‬
‫‪ " -‬طَىى ‪٣ٞ١‬ال ً " طؼز‪ٞ٣ َ٤‬ك‪ ٢‬رـ ‪ ( :‬حَُؿخء ‪-‬‬ ‫ٓز‪ َ٤‬هللا ‪.‬‬ ‫ػخ‪ٛ‬ي‪ ٙ‬ر‪٤‬زَّ ػِ‪ ٠‬إٔ ‪٘٣‬خ‪ َٙٛ‬ك‪ ٢‬هظخٍ حُظظخٍ ‪،‬‬
‫حُ‪ٞ‬كخء ‪ -‬حُو‪ٞ‬ف ‪ -‬حُلِٕ)‪.‬‬ ‫‪ - 3‬هز‪ ٞ‬ػِ‪ ٍَٓ ٠‬حُظظخٍ ‪ٝ‬أَٓ رؤٕ ‪ًَ٣‬ز‪ٞ‬ح ػِ‪٠‬‬ ‫أٓخ رخُ٘ٔزش ُألَٓحء كٔ‪ ٌٕٞ٤‬ػِ‪ٞٓ ٠‬هق ٓلخ‪٣‬ي‬
‫(د) ‪ ُْ -‬حٓظوَ حألٓ‪ َ٤‬هطِ رلٌْ ٓ‪ َٜ‬؟ ‪ٖٓٝ‬‬ ‫حُـٔخٍ ‪ٝٝ‬ؿ‪ ْٜٛٞ‬اُ‪ ٠‬أً‪٣‬خُ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ىحٍص ر‪ ْٜ‬حُـٔخٍ‬ ‫ر‪ٝ ْٜ٘٤‬ر‪ ٖ٤‬هطِ ‪.‬‬
‫حٌُ‪ٗ ١‬ـؼ‪ ٚ‬ػِ‪ًُ ٠‬ي ؟‬ ‫ر‪ ٖ٤‬حُ٘ؼذ حُٔ‪ٝ ١َٜ‬حُ٘ؼذ ‪٠٣‬لي ػِ‪ ، ْٜ٤‬ػْ‬ ‫ّ‪٤ً : 23‬ق حٓظ‪ ٠ُٞ‬هطِ ػِ‪ ٠‬أٓ‪ٞ‬حٍ حألَٓحء ؟‬
‫(ؿـ) ‪ -‬ػَِ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪ٓ - : ٢‬زخُـش هطِ ك‪ٓ ٢‬ـخِٓش‬ ‫هظِ‪ٞ‬ح ‪ٝ‬ػِوض ٍإ‪ ْٜٓٝ‬ػِ‪ ٠‬رخد ُ‪ِ٣ٝ‬ش ؛ ‪ًُٝ‬ي‬ ‫ؿـ ‪ :‬ىػخ هطِ حألَٓحء اُ‪ ٠‬حؿظٔخع رخُوِؼش ‪،‬‬
‫ر‪٤‬زَّ‪.‬‬ ‫ُ‪ ٖٓ َ٣ِ٤‬هِ‪ٞ‬د حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬حَُ‪ٛ‬زش ٖٓ حُظظخٍ‬ ‫ُ‪ْٜ‬‬ ‫‪ٝ‬ػَ‪ ٝ‬ػِ‪ ْٜ٤‬حٌُِٔ٘ش حُٔخى‪٣‬ش ‪ٝ‬أ‪ٟٝ‬ق‬
‫‪ -‬كظ‪ ٟٞ‬حُ٘‪٤‬ن ػزي حُٔالّ رٔ‪ٜ‬خىٍس أٓ‪ٞ‬حٍ‬ ‫‪٣ِ٣ٝ‬ي كٔخٓ‪. ْٜ‬‬ ‫ٖٓ‬ ‫‪ِ١‬ز‪ٞ‬ح‬ ‫كظ‪ ٟٞ‬حُي‪ ٖ٣‬ك‪ٌٛ ٢‬ح ‪ٝ‬رؼي ؿيحٍ ‪َ٣ٞ١‬‬
‫حألَٓحء‪.‬‬ ‫‪ - 4‬أهخّ حٓظؼَح‪ٟ‬خ ً ػظ‪ٔ٤‬خ ً ُِـ‪ ٖ٤‬حُٔ‪ ١َٜ‬ك‪٢‬‬ ‫هطِ آ‪ٜ‬خُ‪ٝ ْٜ‬هظخ ً ُِظلٌ‪ َ٤‬ك‪ِ١ ٢‬ز‪ ٚ‬كؤٓ‪ ِْٜٜ‬كظ‪٠‬‬
‫ٓ‪٤‬يحٕ حَُ‪٣‬يحٗ‪٤‬ش ‪.‬‬
‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫ٗ‪ٜ‬خ‪٣‬ش حُ‪ ّٞ٤‬ػِ‪ ٠‬أال ‪٣‬وَؿ‪ٞ‬ح هزَ إٔ ‪٣‬ليى‪ٝ‬ح ٍى‪ً - 5 ْٛ‬ظذ اُ‪ِٞٓ ٠‬ى حُ٘خّ ‪٣‬ز‪ٛ ُْٜ ٖ٤‬يك‪ٖٓ ٚ‬‬
‫(أ) ‪ -‬ؿٔغ " ٗؼٔش " ‪ِٗ :‬ؼَْ ‪.‬‬ ‫كَك‪ٞ٠‬ح ‪ .‬كؤؿِن ػِ‪ ْٜ٤‬هطِ حُزخد ‪ٝ‬أٓ‪ٓ ِْٜٜ‬خػش حُو‪٠‬خء ػِ‪ ٠‬حُظظخٍ ‪ٝ ،‬أٗ‪ ٚ‬ال ‪٣‬طٔغ ك‪ ٢‬رالى‪ْٛ‬‬
‫ُِظلٌ‪ًٝ ، َ٤‬خٕ هي أػي ٍؿخُ‪ ٚ‬؛ ُ‪ٌٛ٤‬ز‪ٞ‬ح اُ‪ ٠‬ر‪ٞ٤‬ص ‪ٔٔ٣ ُٖ ٌُٚ٘ٝ‬ق ألكي ٓ٘‪ ْٜ‬رخالٓظٔالّ ُِظظخٍ كٖٔ‬
‫‪٠ٓ -‬خى " روخء " ‪ُٝ :‬حٍ ‪.‬‬ ‫أػخٗ‪ ٌِٚٓ ُٚ ٖٟٔ ٚ‬ػِ‪ ٠‬رالى‪ ٖٓٝ ٙ‬حٓظِْٔ‬
‫‪ " -‬طَىى ‪٣ٞ١‬ال ً " طؼز‪ٞ٣ َ٤‬ك‪ : ٢‬رخُ‪ٞ‬كخء ‪.‬‬ ‫حألَٓحء ‪ٝ‬أهٌ ٓخ ك‪ٜ٤‬خ ‪ُٔٝ ،‬خ َٓص حُٔخػش ى‪ ٕٝ‬إٔ كٔ‪٤‬ؤهٌ رالى‪. ٙ‬‬
‫(د) ‪ -‬ألٕ حُِٔي حُٔ٘‪ً ٍٜٞ‬ؼَص ٓلخٓي‪ٗٝ ٙ‬ـَ‬ ‫‪٣‬ليى‪ٝ‬ح ؿ‪ٞ‬حر‪ ْٜ‬ىهَ ػِ‪ ْٜ٤‬حُِٔطخٕ ‪ٝ‬هخٍ ُ‪: ْٜ‬‬
‫ػٖ ٗج‪ ٕٞ‬حُلٌْ رخُِؼذ ‪٘ٓٝ‬خهَس حُي‪ٌ٣‬ش ‪ٝ‬طلٌٔض‬ ‫حُل‪ 13 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 1997 ٍٝ‬‬ ‫" حٗ‪َٜ‬ك‪ٞ‬ح اُ‪ ٠‬ر‪ٞ٤‬طٌْ كوي ٗلٌ هللا ك‪ٓ ٌْ٤‬خ أٍحى‬
‫أٓ‪ ٚ‬كخ‪ٟ‬طَرض حألٓ‪ًَٜٔٛٝ ٍٞ‬خ حُ٘خّ ‪.‬‬ ‫" كِْ ‪ٌ٣‬ي ٗخثذ حُِٔط٘ش حُٔ‪٣َٜ‬ش ‪ٔٔ٣‬غ رٔخ كَ‬ ‫ٓزلخٗ‪." ٚ‬‬
‫رزـيحى ٖٓ ٌٗزش حُظظخٍ ‪ٝ ،‬رظللِ ‪ٞٛ‬الً‪ٞ‬‬ ‫حألَٓحء‬ ‫ٓخٍ‬ ‫إٔ‬ ‫‪ٝ‬ؿي‬ ‫ػ٘يٓخ‬ ‫هطِ‬ ‫كؼَ‬ ‫ٓخًح‬ ‫ّ‪: 24‬‬
‫‪ -‬كؤٍحى ؿٔغ حٌُِٔش ‪َٓٝ‬ػش حُزض ك‪ ٢‬حألٓ‪ُ ٍٞ‬يكغ‬ ‫ال ‪ٌ٣‬ل‪ُ ٢‬ظو‪٣ٞ‬ش حُـ‪ٝ ٖ٤‬طٔ‪ ٚ٘٣ٞ‬؟‬
‫ؿخثِش (َٗ) حُظظخٍ حٌُ‪ ٖ٣‬هظِ‪ٞ‬ح حُوِ‪٤‬لش ك‪ ٢‬رـيحى‬ ‫ؿـ‪ :‬أَٓ ربك‪ٜ‬خء حألٓ‪ٞ‬حٍ ‪ٝ‬أهٌ ًُخط‪ٜ‬خ ٖٓ أٍرخر‪ٜ‬خ ُالٗو‪٠‬خ‪ ٝ‬ػِ‪ٓ ٠‬خثَ رالى حإلٓالّ ‪ ،‬كظ‪ ٠‬ػخٍص‬
‫‪ٝ‬طللِ‪ٝ‬ح ُِو‪٠‬خء ػِ‪ٓ ٠‬خثَ حُزالى حإلٓالٓ‪٤‬ش ‪.‬‬ ‫ٗـ‪ٝ ، ٚٗٞ‬طٔؼِض ُ‪٣ًًَ ٚ‬خص هخُ‪ ٚ‬ؿالٍ حُي‪، ٖ٣‬‬ ‫(أ‪ٛ‬لخر‪ٜ‬خ) ‪ًٔ ،‬خ أهٌ ًِ ََحء (أؿَ) ٗ‪ٖٓ ٖ٣َٜ‬‬
‫‪ٝ -‬هي ٗـؼ‪ ٚ‬حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ػِ‪ ٠‬هِغ‬ ‫‪ٝ‬ؿي‪ ٙ‬ه‪ٞ‬حٍُّ ٗخ‪."ٙ‬‬ ‫حألٓالى ‪ٝ‬حُؼوخٍحص حُٔٔظؤؿَس ‪ًٔ ،‬خ كَ‪ ٝ‬ى‪٘٣‬خٍح ً‬
‫حُِٔي ‪ٝ‬حالٓظوالٍ رخُِٔطش ى‪ ، ٚٗٝ‬رَ ؿؼَ ‪ٞ٣‬ؿذ‬ ‫(أ) ‪ -‬طو‪ َ٤‬أىم اؿخرش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حأله‪ٞ‬حّ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪: ٢‬‬ ‫‪٣َٟ‬زش ػِ‪ٍ ٠‬أّ ًَ هخىٍ ٖٓ ٌٓخٕ ٓ‪َٜ‬‬
‫ًُي ػِ‪. ٚ٤‬‬ ‫‪( -‬طللِ ‪ٞٛ‬الً‪َٓ - ) ٞ‬حىف "طللِ" ‪:‬‬ ‫كخؿظٔغ ُ‪ٗ ٚ‬ل‪ٓ ٞ‬ظٔخثش أُق ى‪٘٣‬خٍ رٌُي ‪.‬‬
‫(ؿـ) ‪ -‬رخُؾ هطِ ك‪ ٢‬اًَحّ ر‪٤‬زَّ ُ‪ِ٘٤‬ع كوي‪ٙ‬‬ ‫ّ‪ : 25‬طليع ػٖ ٍَٓ ‪ٞٛ‬الً‪ٝ ، ٞ‬ر‪ٓ ٖ٤‬خًح كؼَ (ح‪ٛ‬ظٔخّ ‪ -‬آَحع ‪ -‬حٓظؼيحى) ‪.‬‬
‫‪( -‬ػخٍص ٗـ‪ٓ - )ٚٗٞ‬لَى " ٗـ‪ٗ( : " ٕٞ‬ـ‪- ٢‬‬ ‫هطِ ر‪ ْٜ‬؟‬
‫‪٣ٝ‬ظوٌ‪ ٙ‬ػ‪٠‬يح ً ك‪ ٢‬ؿ‪ٜ‬خى أػيحء حإلٓالّ ُٔخ ‪٣‬ظ‪ٜ‬ق‬
‫ٗـٖ ‪ٗ -‬ـ‪ٞ‬ح) ‪.‬‬ ‫‪ٛ‬ز‪٢‬‬ ‫‪ٓٝ‬ؼ‪ْٜ‬‬ ‫ً‬ ‫ال‬ ‫ٍؿ‬ ‫ػَ٘‬ ‫ر‪٠‬ؼش‬ ‫‪ٞٛ‬الً‪ٞ‬‬ ‫ؿـ‪ :‬أٍَٓ‬
‫ر‪ ٚ‬ر‪٤‬زَّ ٖٓ ٗـخػش ‪ٝ‬رؤّ ‪.‬‬
‫(د) ‪ٟٝ -‬ق حٌُ٘زش حُظ‪ ٢‬كِض رزـيحى ػِ‪ ٠‬أ‪٣‬ي‪١‬‬ ‫َٓح‪ٛ‬ن ‪ٝ‬ك‪ٍ ْٜ٤‬ؿخٍ ٓو‪ُِ ٕٜٜٞ‬ظـْٔ ؛‬
‫‪ -‬حُلظ‪ ٟٞ‬رٔ‪ٜ‬خىٍس أٓ‪ٞ‬حٍ حألَٓحء ‪ٝ‬أهٌ أٓالً‪ْٜ‬‬
‫حُظظخٍ ‪.‬‬ ‫ؿخء‪ٝ‬ح‬ ‫ُ‪٤‬ؼَك‪ٞ‬ح ٓيحهَ حُزالى ‪ٓٝ‬وخٍؿ‪ٜ‬خ ‪ٝ ،‬هي‬
‫‪ًُٝ‬ي ُظير‪ َ٤‬حُٔخٍ حُالُّ ُظو‪٣ٞ‬ش حُـ‪ ٖ٤‬حُٔ‪١َٜ‬‬
‫(ؿـ) ‪ٓ -‬خ ‪ٝ‬هغ ٓو‪ ١ٞ‬رـيحى ػِ‪ٗ ٠‬ؼ‪ٍٞ‬‬ ‫‪ٍٝ‬طذ‬ ‫‪،‬‬ ‫رٌظخد اُ‪ ٠‬هطِ حٌُ‪ ١‬أكٖٔ حٓظوزخُ‪ْٜ‬‬
‫‪ٝ ،‬طٌؼ‪ َ٤‬ػيى‪ٝ ، ٙ‬طـ‪ ِٙ٤ٜ‬رخألِٓلش ‪ٝ‬حُؼيى ‪ٝ‬آالص‬
‫حُٔ‪ ٖ٤٣َٜ‬؟ ‪ٓٝ‬خ ى‪ٗ ٍٝ‬خثذ حُِٔط٘ش ك‪ًُ ٢‬ي ؟‬ ‫أٍحى‪ٝ‬ح‬ ‫أ‪ٔ٘٣‬خ‬ ‫ؿٔخػش ٖٓ حُؼٌَٔ ؛ ُ‪ٜ٤‬لز‪ْٛٞ‬‬
‫حُوظخٍ ‪ٝ‬ؿٔغ حٌُهخثَ ‪ٝ‬حأله‪ٞ‬حص ‪.‬‬
‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫أػط‪٤‬ض‬ ‫حُظ‪٢‬‬ ‫حُلَ‪٣‬ش‬ ‫حٌُ‪ٛ‬خد ‪ٝ ،‬هي ػـز‪ٞ‬ح ٖٓ ‪ٌٙٛ‬‬
‫حُل‪ 13 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 2003 ٍٝ‬‬
‫(أ) ‪َٓ -‬حىف " طللِ " ‪ :‬حٓظؼيحى ‪.‬‬ ‫أرَحؽ‬ ‫ٖٓ‬ ‫رَؽ‬ ‫ك‪٢‬‬ ‫ُ‪ ْٜ‬اال أكي ٍإٓخث‪ ْٜ‬كخػظوِ‪ٚ‬‬
‫(‪ًٝ‬خٗض حُلظ‪٤‬خ ‪٣َٛ‬لش ك‪ٝ ٢‬ؿ‪ٞ‬د أهٌ أٓ‪ٞ‬حٍ‬
‫‪ٓ -‬لَى " ٗـ‪ٗ : " ٕٞ‬ـٖ ‪.‬‬ ‫ً‬
‫حُوِؼش ‪ًٔ ،‬خ هز‪ ٞ‬ػِ‪ ٠‬حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪ٓ ١‬ظِٔال ك‪٢‬‬
‫حألَٓحء ‪ٝ‬أٓالً‪ ْٜ‬كظ‪ٔ٣ ٠‬خ‪ٝٝ‬ح حُؼخٓش ك‪ٓ ٢‬الرٔ‪ْٜ‬‬
‫ؿَكش حُلَ‪ْ٣‬‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(16‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫‪ٝ - 2‬رٔلي حُيٓخء ‪ٝ ،‬حٗظ‪ٜ‬خى حألػَح‪، ٝ‬‬ ‫‪ٗٝ‬لوخط‪ ، ْٜ‬كل‪٘٤‬جٌ ‪٣‬ـ‪ ُٞ‬حألهٌ ٖٓ أٓ‪ٞ‬حٍ حُؼخٓش ‪( ،‬ؿـ) ‪ -‬ػَِ ُٔخ ‪:٢ِ٣‬‬
‫‪ٝ‬حَُٔهش ‪ٝ‬حُ٘‪ٜ‬ذ ‪ ٝ ،‬طوَ‪٣‬ذ حُٔٔخؿي ‪،‬‬ ‫‪ -1‬طَىى هطِ ك‪ ٢‬هِغ حُِٔي حُٔ٘‪ٍٜٞ‬‬ ‫أٓخ هزَ ًُي كال ‪٣‬ـ‪ ، ُٞ‬؛ كلخٍ حُِٔي حُٔظلَ ك‪٢‬‬
‫‪ٝ‬حالٓظ‪٤‬الء ػِ‪ٓ ٠‬خ ك‪ٜ٤‬خ ‪ٓٝ‬خ ك‪ ٢‬حُـ‪ٞ‬حٓغ ٖٓ ًظذ‬ ‫حألَٓ ؛ ألٗ‪ ٚ‬إ ٓ‪ َٜ‬ػِ‪ ٚ٤‬حألهٌ ٖٓ أٓ‪ٞ‬حٍ حُؼخٓش ‪ٝ‬حالٓظوالٍ رخُِٔط٘ش‪.‬‬
‫ه‪ٔ٤‬ش ‪ ٝ ،‬اُوخث‪ٜ‬خ ك‪ َٜٗ ٢‬ىؿِش ‪ٝ‬ؿؼِ‪ٛٞ‬خ ؿَٔح‬ ‫‪ -2‬هز‪ ٍٞ‬هطِ حػظٌحٍ ر‪٤‬زَّ ‪ٝ‬حُٔٔخف ُ‪ٚ‬‬ ‫كِ‪ ٖٓ ْ٤‬حُ‪ َ٤ٔ٤‬ػِ‪ ٚ٤‬إٔ ‪٣‬ؤهٌ ٖٓ أٓ‪ٞ‬حٍ حألَٓحء‬
‫َٓص ػِ‪ ٚ٤‬ه‪. ُْٜٞ٤‬‬ ‫رخُؼ‪ٞ‬ىس اُ‪.َٜٓ ٢‬‬ ‫ى‪ ٕٝ‬إٔ ‪٣‬ليع ًُي ٗـزخ ك‪ ْٜ٤‬هي ‪ٞ٣‬هي ك‪ ٢‬حُزالى‬
‫(ؿـ) ‪ً -‬خٕ ٓو‪ ١ٞ‬رـيحى ػِ‪ ٠‬حألٓش حإلٓالٓ‪٤‬ش ؛‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫كظ٘ش ‪ٜ٣‬ؼذ ا‪١‬لخء ٗخٍ‪ٛ‬خ) ‪.‬‬
‫ٗؼ‪ٞ‬ر‪ٜ‬خ ‪ ٝ‬أَٓحث‪ٜ‬خ ٗي‪٣‬يح ً ‪:‬‬ ‫(أ) ‪َٓ -‬حىف " كـع " ‪٤ٜٗ :‬ذ ‪.‬‬ ‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ُٔؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خم‬
‫‪ - 1‬كوي ح‪ٛ‬ظِ ُ‪ٜ‬خ حُؼخُْ حإلٓالٓ‪ ٖٓ ٢‬أه‪ٜ‬خ‪ ٙ‬اُ‪٠‬‬ ‫‪ٓ -‬وخرَ " ٗـ‪ : " ٕٞ‬أكَحف ‪.‬‬ ‫حُلوَس طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬
‫أه‪ٜ‬خ‪. ٙ‬‬ ‫ك‪٢‬‬ ‫ه‪١ٞ‬‬ ‫ىحكغ‬ ‫(د) ‪ُ -‬وي ًخٕ ُوطِ ُ‪ٝ‬ؽ ؿِ٘خٍ‬ ‫ُٔخ ‪: ٢ِ٣‬‬
‫‪ٝ - 2‬حٓظلٖ هللا رٌُي هِ‪ٞ‬د ِٓ‪ٞ‬ى ‪ٝ‬أَٓحء حألٓش‬ ‫‪َٓ -‬حىف " ‪ٞ٣‬هي " ‪٣( :‬ظ‪٘٣ - َٜ‬ؼَ ‪٣ -‬ز‪ . )َٜ‬ؿ‪ٜ‬خى حُظظخٍ ؛ كظ‪٘٣ ٠‬ظوْ ٓ٘‪ ْٜ‬ألَٓط‪ٜٔ‬خ حُٔـ‪٤‬يس‬
‫حُظ‪َٗ ٢‬ى‪ٛ‬خ حُظظخٍ ‪ٝ‬أرخى‪ٝ‬ح ِٓي آرخث‪ٜٔ‬خ ‪ٌٛٝ -‬ح كع حإلٓالٓ‪٤‬ش ؛ ُ‪٤‬ؼِْ ٖٓ ‪٣‬ؼزض ٓ٘‪ ْٜ‬ػِ‪ ٢‬ى‪ ٚ٘٣‬ك‪٘٤‬ظيد‬ ‫‪٠ٓ -‬خى " ٗـزخ " ‪ٛ( :‬الًخ ‪ -‬أٓخٗخ ‪ٛ -‬ي‪ٝ‬ءح) ‪.‬‬
‫ُـ‪ٜ‬خى أ‪ُٝ‬جي حُزـخس حًَُٔ٘‪٣ٝ ، ٖ٤‬ؼِْ ٖٓ ‪َ٣‬طي‬ ‫ٗلٔ‪٘٣ٝ - ٚ‬ظ‪ٜ‬ق ٓ٘‪ُ ْٜ‬إلٓالّ حٌُ‪١ ١‬خُٔخ‬ ‫(د) ‪ ُْ -‬كٌَ حُِٔي حُٔظلَ ك‪ ٢‬كَ‪٣َٟ ٝ‬زش‬
‫ٓ٘‪ ْٜ‬ػِ‪ ٢‬ػوز‪ ٚ٤‬ه‪ٞ‬كخ ٖٓ حُٔ‪ٞ‬ص ‪ٝ‬ه‪ٞ‬كخ ػِ‪ٓ ٠‬خ‬ ‫ػِ‪ ٠‬حألٓش ؟ ‪ ُْٝ‬طو‪ٞ‬ف ٖٓ كظ‪ ٟٞ‬حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي ٗخ‪ٛ‬ز‪ ٙٞ‬حُؼيحء ‪ٝ ،‬ىَٓ‪ٝ‬ح رالى حُِٔٔٔ‪ٌٛٝ - ٖ٤‬ح‬
‫ك‪ ٢‬أ‪٣‬ي‪٘٣ُ ٖٓ ْٜ٣‬ش حُؼخؿِش ‪ٓ ٝ‬ظخع حُل‪٤‬خس حُـَ‪ٍٝ‬‬ ‫كع ى‪ِٓٝ ٚ٘٣‬ظ‪. - ٚ‬‬ ‫حُٔالّ ؟‬
‫ك‪ٞ٤‬حُ‪٣( ٢‬ظزغ ‪٘٣ ،‬خ‪ )َٛ‬أ‪ُٝ‬جي حُزـخس ‪ٔ٣ٝ‬خُج‪ْٜ‬‬ ‫رزـيحى‬ ‫كَ‬ ‫رٔخ‬ ‫ٓٔغ‬ ‫إٔ‬ ‫رؼي‬ ‫ٗـ‪ٚٗٞ‬‬ ‫‪ٝ -‬هي ػخٍص‬ ‫(ؿـ) ‪ً -‬خٕ ُألٓ‪ َ٤‬ر‪٤‬زَّ ٍأ‪٣‬خٕ ٓوظِلخٕ ك‪٢‬‬
‫ٖٓ ٌٗزش حُظظخٍ ‪ٝ ،‬رظللِ ‪ٞٛ‬الً‪ُ ٞ‬الٗو‪٠‬خ‪ ٝ‬ػِ‪٣( ٠‬ؼخ‪ )ْٜٗٝ‬ػِ‪ ٢‬ى‪ٝ ٚ٘٣‬أٓظ‪. ٚ٘١ٝٝ ٚ‬‬ ‫حألهٌ ٖٓ أٓ‪ٞ‬حٍ حألَٓحء ‪ٓ ،‬خ ‪ٔٛ‬خ ؟ ‪ٓٝ‬خ ؿَ‪ٟٚ‬‬
‫ٓخثَ رالى حإلٓالّ ‪ٝ ،‬طٔؼِض ُ‪٣ًًَ ٚ‬خص هخُ‪ ٚ‬ؿالٍ ‪ ٌُٖٝ -‬ك‪ٍ َٜٓ ٢‬ؿال هي أػي‪ ٙ‬ؿزخٍ حُٔٔخء ُِوخء‬ ‫ٖٓ ًَ ٓ٘‪ٜٔ‬خ ؟‬
‫حُي‪ٝ ٖ٣‬ؿي‪ ٙ‬ه‪ٞ‬حٍُّ ٗخ‪ٓٝ ، ٙ‬خ ًخٕ ٖٓ ؿ‪ٜ‬خى‪ٔٛ‬خ ؿزخٍ حألٍ‪ ٝ‬أػي هللا ُ‪ٝ‬ؽ ؿِ٘خٍ ؛ ُ‪٘٤‬ظوْ ألَٓط‪ٚ‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬
‫(أ) ‪َٓ -‬حىف " ‪ٞ٣‬هي " ‪٘٣( :‬ؼَ) ‪٠ٓ -.‬خى " ُ‪ ْٜ‬ك‪ ٢‬ػ‪ٜ‬ي ‪١‬خؿ‪٤‬ظ‪ ْٜ‬حألًزَ ؿٌ٘‪ِ٤‬هخٕ ‪ .‬كؤ‪٣‬وٖ إٔ ك‪ٌٜ‬ح كع ٗلٔ‪٘٣ٝ ، ٚ‬ظوْ ُإلٓالّ ٓ٘‪ٌٛ ٝ ْٜ‬ح كع‬
‫ى‪ ٍٙٝ‬حُؼظ‪ ْ٤‬هي ؿخء ؛ ُ‪٘٤‬ظ‪ٜ‬ق كل‪٤‬ي ه‪ٞ‬حٍُّ ٗخ‪ ٙ‬ى‪ِٓٝ ٚ٘٣‬ظ‪. ٚ‬‬ ‫ٗـزخ " ‪ٛ( :‬ي‪ٝ‬ء) ‪.‬‬
‫حُل‪ 13 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2008 ٢‬‬ ‫ٖٓ كل‪٤‬ي ؿٌ٘‪ِ٤‬هخٕ ‪.‬‬ ‫(د) ‪ -‬كٌَ حُِٔي حُٔظلَ ك‪ ٢‬كَ‪٣َٟ ٝ‬زش ػِ‪٠‬‬
‫" ‪ ..‬أهزَ ٓ‪ٞ‬الى حُِؼ‪ ٖ٤‬رٔخ ٗ‪ٜ‬يط‪ ٖٓ ٚ‬رؼ‪ٞ‬‬ ‫(ؿـ) ‪ - 1 -‬طَىى هطِ ك‪ ٢‬هِغ حُِٔي حُٔ٘‪ٍٜٞ‬‬ ‫حألٓش ؛ ُظير‪ َ٤‬حُٔخٍ حُالُّ ُظو‪٣ٞ‬ش حُـ‪ٖ٤‬‬
‫ه‪ٞ‬ط٘خ ‪ٝ ،‬هَ ُ‪ : ٚ‬إ ٍؿخٍ ٓ‪ٞٔ٤ُ َٜ‬ح ًٖٔ‬ ‫‪ٝ‬حالٓظوالٍ رخُِٔط٘ش ط٘ل‪ٌ٤‬ح ً ُٔ٘‪ٍٞ‬س حُ٘‪٤‬ن حرٖ‬ ‫حُٔ‪ٝ ١َٜ‬طٌؼ‪ َ٤‬ػيى‪ٝ ، ٙ‬طـ‪ ِٙ٤ٜ‬رخألِٓلش‬
‫ٗخ‪ٛ‬ي‪ ٖٓ ْٛ‬حَُؿخٍ هزِ٘خ ‪ٝ ،‬هَ ُٔ‪ٞ‬الى ‪ :‬اٗ٘خ‬ ‫ػزي حُٔالّ ؛ ألٗ‪ً ٚ‬خٕ ػِ‪ ٚ٤‬إٔ ‪٣‬وظخٍ ر‪ ٖ٤‬حُ‪ٞ‬كخء‬ ‫‪ٝ‬حُؼيى ‪ٝ ،‬آالص حُوظخٍ ‪ٝ‬ؿٔغ حٌُهخثَ ‪ٝ‬حأله‪ٞ‬حص‬
‫حٓظزو‪٘٤‬خ ‪ٌٛ‬ح حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬ػ٘يٗخ ٌُِ٘ٔ‪ ٚ‬ػِ‪ ٌْ٤‬ك‪ ٢‬رالىًْ‬ ‫‪ٝ‬حألٍُحم حٌُخك‪٤‬ش إلػخٗظ‪ٝ ٚ‬طٔ‪ ٚ٘٣ٞ‬؛ اً ُ‪ ْ٤‬رز‪٤‬ض ألٓظخً‪ ٙ‬حٌُح‪ٛ‬ذ ‪ٝ ،‬حُ‪ٞ‬كخء ُٔ‪ َٜ‬حُزخه‪٤‬ش ‪ٝ ،‬ك‪٢‬‬
‫ػ٘يٓخ ًٌَْٗٔ ‪ِٔٗٝ‬هٌْ ًَ ِٓٔم ‪." ..‬‬ ‫حأل‪ ٍٝ‬طؼَ‪ٓ ٞ٣‬الٓش ٓ‪ٓٝ َٜ‬الٓش ِٓطخٗ‪ٜ‬خ‬ ‫حُٔخٍ ٓخ ‪ٌ٣‬ل‪ُِ ٢‬و‪٤‬خّ ر‪ٌٜ‬ح حألَٓ ‪ٝ‬طو‪ٞ‬ف حُِٔي‬
‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ‬ ‫ٓخثَ‬ ‫حُٔظلَ ٖٓ كظ‪ ٟٞ‬حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ؛ ألٗ‪ ٚ‬إ ٗلٔ‪ُ ٚ‬وطَ حُظظخٍ ‪ٝ ،‬ك‪ ٢‬حَُؿخء ُلٔخ‪٣‬ظ‪ٜ‬خ‬
‫َٓحىف " حُِؼ‪٠ٓٝ ، " ٖ٤‬خى "‬ ‫رالى حُِٔٔٔ‪ٌٛ ٖٓ ٖ٤‬ح حُوطَ حُيح‪ . ْٛ‬ك‪ٜ‬ق ػِٓ‪ٟ ٚ‬غ ‪:‬‬ ‫ٓ‪ َٜ‬ػِ‪ ٚ٤‬حألهٌ ٖٓ أٓ‪ٞ‬حٍ حُؼخٓش كِ‪ٖٓ ْ٤‬‬
‫ِٗٔهٌْ " ك‪ ٢‬ؿِٔظ‪ٓ ٖ٤‬ل‪٤‬يط‪. ٖ٤‬‬ ‫ػِ‪ ٠‬هِغ حُِٔي حُٔ٘‪ُِٜٔ ٍٜٞ‬لش حإلٓالّ‬ ‫حُ‪ َ٤ٔ٤‬ػِ‪ ٚ٤‬إٔ ‪٣‬ؤهٌ ٖٓ أٓ‪ٞ‬حٍ حألَٓحء ى‪ ٕٝ‬إٔ‬
‫(د) ‪ -‬ر َْ ‪ٛٝ‬ق هطِ ٍؿخٍ ٓ‪ َٜ‬؟ ‪ُٔٝ‬خًح‬ ‫‪ٝ‬حُِٔٔٔ‪. ٖ٤‬‬ ‫‪٣‬ليع ًُي ٗـزخ ً ك‪ ْٜ٤‬هي ‪ٞ٣‬هي ك‪ ٢‬حُزالى كظ٘ش‬
‫حٓظزو‪ ٠‬حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪ ١‬ػ٘ي‪ ٙ‬؟ (ٖٓ حُل‪َٜ‬‬ ‫اُ‪٠‬‬ ‫رخُؼ‪ٞ‬ىس‬ ‫ُ‪ٚ‬‬ ‫‪ٔٓٝ‬ق‬ ‫ر‪٤‬زَّ‬ ‫حػظٌحٍ‬ ‫‪ - 2‬هزَ هطِ‬ ‫‪ٜ٣‬ؼذ ا‪١‬لخء ٗخٍ‪ٛ‬خ ‪.‬‬
‫حُؼخُغ ػَ٘)‬ ‫ٓ‪ َٜ‬؛ ألٗ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬كخؿش اُ‪ ٠‬كخٍّ ٗـخع ‪ٓٝ‬وخطَ‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬حٓظ٘خٍ حُِٔي حُٔظلَ حألٓ‪ َ٤‬ر‪٤‬زَّ ك‪٢‬‬
‫(ؿـ) ‪ٓ -‬خًح كؼَ هطِ رٖٔ حٗ‪ ْ٠‬اُ‪ ٖٓ ٚ٤‬أَٓحء‬ ‫أهٌ حألٓ‪ٞ‬حٍ ٖٓ حألَٓحء ‪ ٌٖ٣ ُْٝ ،‬ر‪٤‬زَّ هخُ‪ ٚ‬ػ٘‪٤‬ي ً‪ ١‬رؤّ ‪ٝ .‬ك‪ً ٖ٤‬ظذ ر‪٤‬زَّ ٖٓ ؿِس اُ‪٠‬‬
‫حُ٘خّ ؟ ‪ٓٝ‬خًح كؼَ ‪ٞٛ‬الً‪ ٞ‬رٖٔ حٗ‪ ْ٠‬اُ‪ٖٓ ٚ٤‬‬ ‫هطِ ‪٣‬ؼظٌٍ ‪٣ٝ‬طِذ حإلًٕ رخَُؿ‪ٞ‬ع اُ‪ َٜٓ ٠‬؛‬ ‫حُ٘‪٤‬ش ُِِٔي حُٔظلَ كٌخٕ ٍأ‪ ١‬ر‪٤‬زَّ أال ‪٣‬ؤهٌ‬
‫حألَٓحء ؟ (ٖٓ حُل‪ َٜ‬حُوخْٓ ػَ٘)‬ ‫هزَ‬ ‫ُ‪٘٤‬ي أٍُ حُِٔطخٕ ك‪ ٢‬ػِٓ‪ ٚ‬ػِ‪ ٠‬هظخٍ حُظظخٍ‬ ‫حُِٔي حُٔظلَ ٖٓ أٓ‪ٞ‬حٍ حألَٓحء ؛ ألٗ‪ْٜ‬‬
‫حػظٌحٍ‪ٔٓٝ ٙ‬ق ُ‪ ٚ‬رخُؼ‪ٞ‬ىس كظ‪ ٠‬ال ‪٣‬لَّ حُِٔٔٔ‪ * ٖ٤‬حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫ٓ‪٘٤‬و‪ ٕٞ٠‬ػِ‪ٝ ٚ٤‬ال ‪٣‬ط‪٤‬ؼ‪ًٝ ٚٗٞ‬خٕ ؿَ‪ ٟٚ‬رٌُي‬
‫(أ) ‪َٓ -‬حىف " حُِؼ‪ : " ٖ٤‬حُوخطَ أ‪ ٝ‬حُٔـَّ ‪.‬‬ ‫ك‪ َ٠‬رؤٓ‪ٗٝ ٚ‬ـخػظ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬كَد حُظظخٍ ‪.‬‬ ‫إٔ ‪٣‬لَٔ حُِٔي حُٔظلَ ػِ‪ٗ ٠‬و‪ٓ( ٞ‬وخُلش) ٓخ‬
‫‪٠ٓ -‬خى " ِٗٔهٌْ " ‪ٗ :‬و‪ ٌْ٣ٞ‬أ‪ٞٗ ٝ‬كيًْ‬ ‫حُل‪ 13 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 2007 ٍٝ‬‬ ‫أكظ‪ ٠‬ر‪ ٚ‬حرٖ ػزي حُٔالّ ؛ ُ‪٤‬ـ‪٠‬ذ ‪ٌٛ‬ح حُؼخُْ ُي‪ٚ٘٣‬‬
‫" حٗليٍ ٓ٘‪( ْٜ‬حُظظخٍ) ؿ‪ً ٖ٤‬ز‪ َ٤‬رو‪٤‬خىس ‪١‬خؿ‪٤‬ظ‪( ْٜ‬د) ‪ٛٝ -‬ق هطِ ٍؿخٍ ٓ‪ َٜ‬رؤٗ‪ٞٔ٤ُ ْٜ‬ح ًٖٔ‬ ‫ك‪٤‬ؼ‪ َ٤‬حُ٘خّ ػِ‪ ٠‬حُٔظلَ ‪ُٔ ٌُٚ٘ٝ .‬خ رِـ‪ ٚ‬إٔ‬
‫ٗخ‪ٛ‬ي‪ ٖٓ ْٛ‬حَُؿخٍ هزِ‪ ٖٓ ْٜ‬ك‪٤‬غ حُو‪ٞ‬س‬ ‫حُـي‪٣‬ي ‪ٞٛ‬الً‪ ٞ‬كؼ‪ٜ‬ل‪ٞ‬ح رخُي‪ُٝ‬ش حإلٓٔخػ‪٤ِ٤‬ش ك‪٢‬‬ ‫حُٔظلَ ٍ‪ ٠ٟ‬ػٖ طٔٔي حُ٘‪٤‬ن رلظ‪٤‬خ‪ٍ ٙ‬ؿغ‬
‫كخٍّ ‪ ،‬ػْ ُكل‪ٞ‬ح ػِ‪ ٠‬رـيحى كوظِ‪ٞ‬ح حُوِ‪٤‬لش أٗ٘غ ‪ٝ‬حُ٘ـخػش ‪ٝ‬حُظ‪٠‬ل‪٤‬ش‪.‬‬ ‫ر‪٤‬زَّ اُ‪ ٠‬حُٔظلَ ‪ٝ‬هخٍ ُ‪ " : ٚ‬هي ٍؿؼض ػٖ‬
‫‪ٝ -‬حٓظزو‪ ٠‬حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪ ١‬ػ٘ي‪ ٙ‬؛ ُ‪ ٌِٚٔ٤‬ػِ‪ْٜ٤‬‬ ‫ٍأ‪ ٢٣‬حأل‪ٝ ٍٝ‬أٍ‪ ٟ‬إٔ طٔ‪ٓ ٠٠‬خ أكظ‪ ٠‬ر‪ ٚ‬حُ٘‪٤‬ن حرٖ هظِش ‪ ،‬ػْ ٓ‪ٞ٠‬ح ‪ٔ٣‬لٌ‪ ٕٞ‬حُيٓخء ‪٘٣ٝ ،‬ظ‪ٌٕٜٞ‬‬
‫ك‪ ٢‬رالى‪ ْٛ‬رؼي إٔ ‪ِٔ٣ٝ ٌَْٛٔ٣‬ه‪ِٔٓ َٗ ْٜ‬م ‪.‬‬ ‫حألػَح‪ٜ٘٣ٝ ٝ‬ز‪ ٕٞ‬حُي‪٣ٝ ٍٝ‬وَر‪ ٕٞ‬حُـ‪ٞ‬حٓغ‬ ‫ػزي حُٔالّ ‪ٓٝ‬ؤً‪ ٕٞ‬أ‪ ٍِ٘٣ ٖٓ ٍٝ‬ػٖ أٓالً‪ٚ‬‬
‫(ىٍؿش)‬ ‫حٌُظذ‬ ‫‪ٝ‬حُٔٔخؿي ‪ٝ‬ػٔي‪ٝ‬ح اُ‪ٓ ٠‬خ ك‪ٜ٤‬خ ٖٓ هِحثٖ‬ ‫ُز‪٤‬ض حُٔخٍ ‪ًٝ . "..‬خٕ ؿَ‪ ٟٚ‬ر‪ٌٜ‬ح إٔ ‪٣‬ؼ‪ٍٞ‬‬
‫(ؿـ) ‪ -‬حٌُ‪ ١‬كؼِ‪ ٚ‬هطِ رٖٔ حٗ‪ ْ٠‬اُ‪ ٖٓ ٚ٤‬أَٓحء‬ ‫ٓ٘‪ٜ‬خ‬ ‫ؿؼِ‪ٞ‬ح‬ ‫كظ‪٠‬‬ ‫ىؿِش‬ ‫ٗ‪َٜ‬‬ ‫ك‪٢‬‬ ‫كؤُو‪ٛٞ‬خ‬ ‫حُؼظ‪ٔ٤‬ش‬ ‫حألَٓحء ػِ‪ ٠‬حُِٔي حُٔظلَ ‪٣ٝ‬وِؼ‪ُٞٞ٣ٝ ٙٞ‬ح‬
‫حُ٘خّ ‪ :‬أًَّ ‪ٝ‬كخىس ٖٓ حٗ‪ ْ٠‬اُ‪ ٖٓ ٚ٤‬أَٓحء حُ٘خّ‬ ‫ؿَٔح َٓص ػِ‪ ٚ٤‬ه‪ٝ ُْٜٞ٤‬حٓظَٔ‪ٝ‬ح ػِ‪ًُ ٠‬ي‬ ‫ر‪٤‬زَّ ٌٓخٗ‪. ٚ‬‬
‫‪ٝ‬ؿؼِ‪ ْٜ‬ك‪ ٢‬رطخٗظ‪ٔ٣ ٚ‬ظ٘‪ َْٛ٤‬ك‪ً ٢‬زخٍ حألٓ‪، ٍٞ‬‬ ‫أٍرؼ‪ٓٞ٣ ٖ٤‬خ " ‪.‬‬ ‫حُل‪ 13 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 2004 ٍٝ‬‬
‫‪ٓ ًَْٜ٘٣ٝ‬ؼ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬طزؼخص حُـ‪ٜ‬خى ‪ ،‬ك‪ٓ ٢‬ز‪َ٤‬‬ ‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ‬ ‫"‪ ٖٓٝ‬أ‪ِٛ‬ق ُـ‪ٜ‬خى حُظظخٍ ٖٓ ُ‪ٝ‬ؽ ؿِ٘خٍ حٌُ‪١‬‬
‫حإلٓالّ ‪ٝ ،‬أ َّٓ ًال ٓ٘‪ ْٜ‬ػِ‪ ٖٓ ٠‬هيّ ٓؼ‪ٖٓ ٚ‬‬ ‫ك‪٢‬‬ ‫ًخٕ ًَ ‪ ٚٔٛ‬ك‪ ٢‬حُل‪٤‬خس إٔ ‪٣‬ؼ‪ ٖ٤‬كظ‪٘٣ ٠‬ظوْ ٓ٘‪ٟ ْٜ‬غ ‪َٓ :‬حىف " ػٔي" ‪٠ٓٝ ،‬خى "ػ‪ٜ‬ق"‬
‫ٓٔخُ‪ٝ ٌٚ٤‬ؿ٘‪ٞ‬ى‪ ٙ‬اُ‪ ْٟٝ ، َٜٓ ٠‬اُ‪ ٚ٤‬ػيىح ً ٖٓ‬ ‫ألَٓط‪ ٚ‬حُٔـ‪٤‬يس ‪ٌٛٝ ،‬ح كع ٗلٔ‪ٝ ، ٚ‬كظ‪٘٣ ٠‬ظ‪ٜ‬ق ؿِٔظ‪ٓ ٖ٤‬ل‪٤‬يط‪. ٖ٤‬‬
‫حُـ٘‪ٞ‬ى حُٔ‪ ، ٖ٤٣َٜ‬كٌخٗ‪ٞ‬ح طلض ه‪٤‬خىط‪ٚ‬‬ ‫(د) ‪ -‬ر َْ ‪ٛٝ‬ق حٌُخطذ حُظظخٍ ك‪ ٢‬حُلوَس ؟‬ ‫ٓ٘‪ُ ْٜ‬إلٓالّ ‪ٌٛٝ ،‬ح كع ى‪ِٓٝ ٚ٘٣‬ظ‪ ، ٚ‬كِْ ‪ٌ٣‬ي‬
‫‪ -‬أٓخ حٌُ‪ُ ٖ٣‬لو‪ٞ‬ح ر‪ٜٞ‬الً‪ ٞ‬كوي ًظذ هللا ػِ‪ْٜ٤‬‬ ‫أ‪٣‬ي‪١‬‬ ‫ك‪٢‬‬ ‫(ؿـ) ‪ٟٝ -‬ق ً‪٤‬ق ًخٕ ‪ٝ‬هغ ٓو‪ ١ٞ‬رـيحى‬ ‫ٗخثذ حُِٔط٘ش حُٔ‪٣َٜ‬ش ‪ٔٔ٣‬غ رٔخ كَ رزـيحى ٖٓ‬
‫حُوِ‪ ١‬ك‪ ٢‬ح‪٥‬هَس ‪ٝ ،‬ك‪ٔ٘٤‬ؤ حٗ‪ٞٛ ِّٜ‬الً‪ ٞ‬هظَ‬ ‫حُظظخٍ ػِ‪ ٠‬حألٓش حإلٓالٓ‪٤‬ش ؛ ٗؼ‪ٞ‬ر‪ٜ‬خ ‪ٝ‬أَٓحث‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫ٌٗزش حُظظخٍ ‪ٝ ،‬رظللِ ‪ٞٛ‬الً‪ُ ٞ‬الٗو‪٠‬خ‪ ٝ‬ػِ‪٢‬‬
‫* حإلؿخرش ‪:‬‬
‫حألَٓحء حٌُ‪ُ ٖ٣‬لو‪ٞ‬ح ر‪( . ٚ‬ىٍؿش ‪ٝ‬حكيس) ‪.‬‬ ‫(أ) ‪َٓ - 1 -‬حىف " ػٔي " ‪ :‬ه‪ٜ‬ي‬ ‫ٓخثَ رالى حإلٓالّ ‪ ،‬كظ‪ ٠‬ػخٍص ٗـ‪."ٚٗٞ‬‬
‫حُل‪ 13 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2009 ٢‬‬ ‫‪٠ٓ - 2‬خى " ػ‪ٜ‬ق " ‪ :‬أك‪٤‬خ أ‪ ٝ‬أػخى ‪ٓٝ‬خ ك‪٢‬‬ ‫ٓ‪٤‬خه‪ٜ‬خ‬ ‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٢‬‬
‫" ‪ًٝ ..‬خٕ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ك‪ ٖٔ٤‬ك‪ًُ َ٠‬ي‬ ‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ ‪ ،‬حُـِٔش حُٔل‪٤‬يس ٓظَ‪ًٝ‬ش ُِطخُذ ‪.‬‬ ‫أؿذ‪:‬‬
‫حُٔـِْ ٖٓ حُؼِٔخء ‪ ،‬كـ‪ َٜ‬ر‪ٌٜ‬ح حَُأ‪ ١‬ك‪ ٢‬ؿ‪َ٤‬‬ ‫‪َٓ -‬حىف " كـع" ‪٤ٜٗ( :‬ذ ‪ -‬هَ‪٣‬ذ ‪ -‬ػظ‪( )ْ٤‬د) ‪ٛٝ -‬ق رـ ‪ - 1 :‬رخُؤ‪ٞ‬س ‪ٝ‬حُ‪ٞ‬ك٘‪٤‬ش كوي‬
‫طؼَ‪ٝ ، ٞ٣‬حهظَف إٔ ‪ ٢ِ٣‬حُلٌْ حألٓ‪٤ٓ َ٤‬ق‬ ‫‪ٓ -‬وخرَ "ٗـ‪( :"ٕٞ‬أكٌخٍ ‪ -‬آٓخٍ ‪ -‬أكَحف) ‪ .‬ػ‪ٜ‬ل‪ٞ‬ح رخُي‪ُٝ‬ش حإلٓٔخػ‪٤ِ٤‬ش ك‪ ٢‬كخٍّ ‪ٝ ،‬هظِ‪ٞ‬ح‬
‫حُي‪ ٖ٣‬هطِ ‪. "....‬‬ ‫حُوِ‪٤‬لش أٗ٘غ هظِش ‪.‬‬ ‫(د) ‪ٓ -‬خ ىحكغ هطِ ُـ‪ٜ‬خى حُظظخٍ؟ ‪ ُْٝ‬ػخٍص‬
‫(أ) ‪ ، -‬طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪:ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫ٗـ‪ٚٗٞ‬؟‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(17‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫* حٗظ‪ٜ‬ض حُٔؼًَش رخُ٘‪ َٜ‬حُٔز‪ٓٝ ٖ٤‬ـي حُٔظلَ‬ ‫‪٠ٓ - 2‬خى " ط٘ـغ " ‪ :‬ؿزٖ ‪.‬‬ ‫طؼَ‪: ٞٛ " ٞ٣‬‬ ‫‪َٓ - 1‬حىف ًِٔش "‬
‫هطِ ٌَٗح ً هلل ‪ٝ‬هطذ ك‪ ٢‬ؿ٘‪ٞ‬ى‪ٓ ٙ‬ويٍح ً ٗـخػش‬ ‫‪ - 3‬حَُٔحى رـ " حٌَٗٔ " ‪ :‬حٗ‪( . ِّٜ‬‬ ‫[حػظَح‪ - ٝ‬ه‪ٞ‬ف ‪ -‬ط‪٤ٟٞ‬ق ‪ -‬طِٔ‪٤‬ق] ‪.‬‬
‫حألرطخٍ حُِٔٔٔ‪ٓ ٖ٤‬لٌٍح ً ٖٓ حُـَ‪ٓ ٍٝ‬ظَكٔخ ً‬ ‫‪٠ٓ - 2‬خى ًِٔش " ؿ‪[ : ٞٛ " َٜ‬ؿلخ ‪ -‬أ‪( - َٔٛ‬د) ‪ -‬حطـ‪ ٚ‬ر‪٤‬زَّ ٓغ ؿٔخػظ‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬ىٓ٘ن ػ٘ي‬
‫ػِ‪ ٠‬حُ٘‪ٜ‬يحء ‪.‬‬ ‫حُِٔي حُ٘خ‪َٛ‬‬ ‫أهل‪ - ٠‬ؿ‪]َٜ‬‬
‫ّ ‪٤ً :1‬ق حٓظؼي هطِ ُِٔؼًَش حُلخ‪ِٛ‬ش ٓغ‬ ‫‪ -‬حطـ‪ ٚ‬اُ‪ ٚ٤‬؛ ُؼِ‪٣ ٚ‬ـي ػ٘ي‪ ٖٓ ٙ‬حُؼِّ ػِ‪ ٢‬ؿِ‪ٝ‬‬ ‫‪ - 3‬حهظَحف حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ رظ‪٢ُٞ‬‬
‫حُظظخٍ ؟‬ ‫ٓ‪ٝ َٜ‬حٗظِحػ‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫حألٓ‪ َ٤‬هطِ حُلٌْ ‪٣‬يٍ ػِ‪ٓ[ : ٠‬ـخِٓظ‪ُ ٚ‬وطِ ‪-‬‬
‫ؿـ ‪ :‬ه‪ ٠٠‬حُِٔي حُٔظلَ ػَ٘س أٗ‪ُْ ٌِٚٓ ٖٓ َٜ‬‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬حَُ٘‪ ١‬حٌُ‪ ١‬حطلن ػِ‪ ٚ٤‬أال ‪٣‬ؤ‪ ١ٝ‬حُِٔي‬ ‫طوَر‪ُِِٔ ٚ‬ي حُٔ٘ظظَ ‪ -‬ؿَأط‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُلن ‪ٝ -‬كخث‪ٚ‬‬
‫‪٣‬ؼَف َُِحكش ‪١‬ؼٔخ ً كوي ًخٕ ػِ‪ ٚ٤‬إٔ ‪١ٞ٣‬ي أًٍخٕ‬ ‫حُ٘خ‪ َٛ‬أكيح ً ٖٓ حُٔٔخُ‪٤‬ي حُزلَ‪٣‬ش ٌُح كوي ؿخىٍ‪ٝ‬ح‬ ‫ُ‪ٞ‬حُي هطِ] ‪.‬‬
‫ٌِٓ‪ ٚ‬ر‪: ٖ٤‬‬ ‫ىٓ٘ن ‪ُٝ‬لو‪ٞ‬ح رخُِٔي حُٔـ‪٤‬غ ك‪ ٢‬حٌَُى ‪.‬‬ ‫(د) ‪٤ً -‬ق حٓظوزَ أ‪ َٛ‬حُٔـِْ ‪ٌٛ‬ح حالهظَحف ؟‬
‫‪ - 1‬ػ‪ٞ‬ح‪ٛ‬ق حُلظٖ ‪ُٝ‬ػخُع‬ ‫‪ٝ -‬طَى ر‪٤‬زَّ حُٔـ‪٤‬غ رؼي إٔ حٗ‪٤ٓ ٖٓ ِّٜ‬ق‬ ‫‪ٓٝ‬خًح كؼَ هطِ ك‪ٌٛ ٢‬ح حُٔ‪ٞ‬هق ؟‬
‫حُٔئحَٓحص ‪.‬‬ ‫(ؿـ) ‪ُٔ -‬خًح حهظَف حُ٘‪٤‬ن ط‪ ٢ُٞ‬حألٓ‪ َ٤‬هطِ ُِلٌْ حُي‪ ٖ٣‬هطِ رخُ‪ٜ‬خُل‪٤‬ش ؛ ألٗ‪ٝ ٚ‬ؿي ؿل‪ٞ‬س ‪ٝٝ‬ك٘ش‬
‫‪٣ - 2‬و‪ ٠٠‬ػِ‪ ٠‬ػ٘خ‪ َٛ‬حُل‪٠ٟٞ‬‬ ‫؟ ‪ٓٝ‬خًح ًخٕ ‪٣‬ليع ُ‪٣ ُْ ٞ‬ظ‪ ٍَّ ٞ‬هطِ حُلٌْ ك‪ٌٛ ٢‬ح ٖٓ حُِٔي حُٔـ‪٤‬غ حٌُ‪ ١‬حػظوي إٔ ر‪٤‬زَّ ؿيٍ ر‪ٚ‬‬
‫‪ٝ‬حال‪ٟ‬طَحد ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬رؼٌَٔ‪ ٙ‬ػ٘يٓخ كَ‪ ٟٚ‬ػِ‪ ٢‬ؿِ‪ َٜٓ ٝ‬كَؿغ‬ ‫حُ‪ٞ‬هض ؟‬
‫‪٣ - 3‬وز‪ ٞ‬ر‪٤‬ي هخ‪َٛ‬س ػِ‪ ٠‬أُٓش‬ ‫ٖٓ ‪ٔ٣ِٛ‬ظ‪ ٚ‬اُ‪ ٢‬حُِٔي حُ٘خ‪ُ َٛ‬ؼِ‪٣ ٚ‬ـي ػ٘ي‪ٙ‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬
‫حُٔ‪٤‬خٓش حُـخٓلش (حُلٌْ ‪ٝ‬حُِٔطش) ‪.‬‬ ‫حَُؿزش ك‪ ٢‬ؿِ‪ َٜٓ ٝ‬رؼي هظَ ٌِٓ‪ٜ‬خ (حُٔؼِ) ‪.‬‬ ‫(أ) ‪-‬‬
‫‪٣ - 4‬ؼخُؾ أَٓ حألَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي ‪.‬‬ ‫(‪ ) 14‬عٌن جامىت وهسًمة امتتار‬ ‫‪َٓ - 1‬حىف ًِٔش " طؼَ‪ : ٞٛ " ٞ٣‬طِٔ‪٤‬ق ‪.‬‬
‫‪ - 5‬طو‪٣ٞ‬ش حُـ‪٠ٓٝ ٖ٤‬خػلش ػيى‪ٙ‬‬ ‫* هخّ هطِ رٔ‪ٜ‬خّ ًز‪َ٤‬س حٓظؼيحىح ً ُِٔؼًَش ‪ًُٝ‬ي‬ ‫‪٠ٓ - 2‬خى ًِٔش " ؿ‪ : ٞٛ " َٜ‬أهل‪٠‬‬
‫‪ٝ‬ؿٔغ حُٔئٕ ‪ٝ‬حٌُهخثَ ‪ٝ‬حأله‪ٞ‬حص ‪.‬‬ ‫رظ‪٤١ٞ‬ي أًٍخٕ ػَٗ‪ٝ ٚ‬حُو‪٠‬خء ػِ‪ ٠‬حُل‪٠ٟٞ‬‬ ‫حألٓ‪َ٤‬‬ ‫رظ‪٢ُٞ‬‬ ‫‪ - 3‬حهظَحف حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ‬
‫‪٣ - 6‬ـٔغ ٌُُي ًِ‪ ٚ‬حألٓ‪ٞ‬حٍ حٌُخك‪٤‬ش ‪.‬‬ ‫‪ٓٝ‬ؼخُـش حألَٓحء حُٔظوخًُ‪ٝ ٖ٤‬طو‪٣ٞ‬ش حُـ‪ٖ٤‬‬ ‫‪.‬‬ ‫حُلن‬ ‫هطِ حُلٌْ ‪٣‬يٍ ػِ‪ : ٠‬ؿَأط‪ ٚ‬ك‪٢‬‬
‫‪ًٝ - 7‬خٕ ػِ‪ ٚ٤‬إٔ ‪ٜ٣‬ية حُوِ‪ٞ‬د‬ ‫(د) ‪ -‬حٓظوزَ أ‪ َٛ‬حُٔـِْ ‪ٌٛ‬ح حالهظَحف رخُي‪٘ٛ‬ش ‪ٝ‬ؿٔغ حُٔئٕ ‪ٝ‬حٌُهخثَ ‪ٝ‬طؼز‪٤‬ض هِ‪ٞ‬د حُ٘خّ‬
‫حُوخثلش ٖٓ هي‪ ّٝ‬حُظظخٍ ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬طلٔ‪ٝ ْٜٔ٤‬هي ٗـق ك‪ًُ ٢‬ي رل‪ َ٠‬ا‪ٔ٣‬خٗ‪ٚ‬‬ ‫ٖٓ ٗـخػش حُ٘‪٤‬ن ‪َٛٝ‬حكظ‪ٝ ٚ‬أٗلن ػِ‪ٚ٤‬‬
‫ّ‪ٓ : 2‬خ حٌُ‪ٓ ١‬خػي‪ ٙ‬ػِ‪ ٠‬طلو‪٤‬ن ًَ ‪ ٌٙٛ‬حُٔ‪ٜ‬خّ‬ ‫أ‪ٛ‬لخر‪ٓٝ ٚ‬لز‪ ٙٞ‬إٔ ‪٤ٜ٣‬ز‪ٞٓ ٚ‬ء ٖٓ هزَ حُِٔطخٕ ‪ٝ‬ػِ‪ٔ٣‬ظ‪ٔٓٝ ٚ‬خٗيس ُ‪ٝ‬ؿظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ‪.‬‬
‫؟‬ ‫* ػْ طلَى حُـ‪ ٖ٤‬ك‪٠ٍٓ ٢‬خٕ ُٔخ ػِْ حُٔظلَ‬ ‫‪ٝ‬حألَٓحء حٌُ‪٣ ٖ٣‬ؼِ ػِ‪ ْٜ٤‬إٔ ‪٣‬و‪٠‬ؼ‪ٞ‬ح ُوطِ ‪،‬‬
‫ؿـ ‪ٛٝ :‬ز‪ ٚ‬هللا ٖٓ حُز٘‪٤‬ش ‪ٓٝ‬ظخٗش حألػ‪ٜ‬خد ‪ٝ‬روخء‬ ‫رخهظَحر‪ َٜٓ ٖٓ ْٜ‬رؼيٓخ ٗـق ك‪ ٢‬اػخٍس ‪١‬زوخص‬ ‫‪ٝ‬ؿ‪ َٜ‬حألَٓحء ‪ٝ‬حُٔٔخُ‪٤‬ي رَك‪ ٞ‬حالهظَحف ‪.‬‬
‫حُؼِ‪ٔ٣‬ش ‪َٛٝ‬حٓش حإلٍحىس ‪ٛٝ‬يم حإل‪ٔ٣‬خٕ ‪ٝ‬حُؼو‪٤‬يس‬ ‫حألٓش حٌُ‪ ٖ٣‬ط‪ٞ‬حكي‪ٝ‬ح ُِـ‪ٜ‬خى ‪ٝ ،‬ط‪ٞ‬ؿ‪ ٚ‬رخُـ‪ٖ٤‬‬ ‫رل‪ٞ‬‬ ‫هخّ‬ ‫‪ٝ -‬حٌُ‪ ١‬كؼِ‪ ٚ‬هطِ ك‪ٌٛ ٢‬ح حُٔ‪ٞ‬هق ‪:‬‬
‫رؤٕ هللا هي ‪٤ٛ‬ؤ‪ُ ٙ‬و‪ َٜ‬حُظظخٍ ‪ٓٝ‬خػي‪ ٙ‬ػِ‪ًُ ٠‬ي‬ ‫ك‪٤‬غ ػٌَٔ ك‪ ٢‬حُ‪ٜ‬خُل‪٤‬ش ‪ٝ‬أَٗف ر٘لٔ‪ ٚ‬ػِ‪٠‬‬ ‫حُٔـِْ ‪ٝ ،‬هخف ػِ‪ ٠‬حُ٘‪٤‬ن كؤهخّ كَحٓش ػِ‪٠‬‬
‫كز‪٤‬زظ‪ُٝٝ ٚ‬ؿظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ حُظ‪ً ٢‬خٗض ط٘ي ٖٓ أٍُ‪ٙ‬‬ ‫طَط‪٤‬ذ حُ‪ٜ‬ل‪ٞ‬ف ‪ٝ‬أَٓ ر‪٤‬زَّ ُ‪ ٌٕٞ٤‬ك‪ ٢‬حُطِ‪٤‬ؼش‬ ‫حُ٘‪٤‬ن كظ‪ ٠‬أرِـ‪ٓ ٙٞ‬ؤٓ٘‪ٝ ٚ‬ظِ‪ٞ‬ح ‪٣‬لَٓ‪ ٚٗٞ‬أ‪ٔ٘٣‬خ‬
‫‪ٝ‬ط٘ـؼ‪ ٚ‬ػِ‪ ٠‬حُٔ‪ ٢٠‬ك‪ٌٛ ٢‬ح حُٔز‪ َ٤‬حُ‪ٞ‬ػَ‬ ‫* ‪ َٛٝ‬ر‪٤‬زَّ اُ‪ ٠‬ؿِس ‪١ ِّٛٝ‬الثغ حُظظخٍ ػْ‬ ‫ً‪ٛ‬ذ ‪.‬‬
‫(حُ‪ٜ‬ؼذ) كٌخٗض طٔ‪ٓ َٜ‬ؼ‪ ٚ‬حُِ‪ًٝ َ٤‬خٗض طٔأل هِز‪ٚ‬‬ ‫ُلن ر‪ ٚ‬حُِٔطخٕ ‪ ٖٓٝ‬رؼي‪ ٙ‬ؿِ٘خٍ ‪ٗٝ‬ظَ حُٔظلَ‬ ‫؛‬ ‫ُِلٌْ‬ ‫هطِ‬ ‫حألٓ‪َ٤‬‬ ‫ط‪٢ُٞ‬‬ ‫حُ٘‪٤‬ن‬ ‫حهظَف‬ ‫(ؿـ) ‪-‬‬
‫ػوش رخُل‪ًٝ ُٞ‬خٗض طؼي‪ ٙ‬رخُوَ‪ٝ‬ؽ ٓؼ‪ُ ٚ‬ظَ‪ٟ‬‬ ‫ك‪ ٢‬أَٓ حُلَٗؾ ك‪ ٢‬ػٌخ ‪ِ١ٝ‬ذ ٓ٘‪ ْٜ‬حُظِحّ‬ ‫‪.‬‬ ‫‪ٝ‬طو‪ٞ‬ح‪ٙ‬‬ ‫ُ‪ٜ‬الك‪ٚ‬‬
‫ٓ‪ٜ‬خٍع حألػيحء ‪.‬‬ ‫حُل‪٤‬خى كخٓظـخر‪ٞ‬ح ػِ‪.ٞ٠ٓ ٠‬‬ ‫‪ٝ‬ألٗ‪ ٚ‬أهيٍ ػِ‪ ٠‬ؿٔغ حٌُِٔش ‪ٝ‬ط‪ٞ‬ك‪٤‬ي حألٓش ‪،‬‬
‫ّ‪ : 3‬ػـَ هطِ رٔالهخس حُظظخٍ ػٖ حُ‪ٞ‬هض حٌُ‪١‬‬ ‫* ًخٕ حُـ‪ٞ١ ٖ٤‬حٍ ٓٔ‪َ٤‬ط‪ ٚ‬كظ‪ ٠‬ػ‪ ٖ٤‬ؿخُ‪ٞ‬ص‬ ‫‪ُٞٝ‬ؿ‪ٞ‬ى حُظظخٍ ػِ‪ ٠‬كي‪ٝ‬ى حُزالى ‪.‬‬
‫كيى‪ ٙ‬كٔخ حٌُ‪ ١‬ىػخ‪ ٙ‬اُ‪ًُ ٠‬ي ؟‬ ‫‪َ٣‬ىى أٗخٗ‪٤‬ي حٌُلخف ‪ٝ‬طٔض حُٔ‪ٞ‬حؿ‪ٜ‬ش ر‪ٖ٤‬‬ ‫‪٣ ُْ ُٞٝ -‬ظ‪ ٍَّ ٞ‬هطِ حُلٌْ ك‪ٌٛ ٢‬ح حُ‪ٞ‬هض رخٌُحص‬
‫ؿــ ‪ :‬أٍحى هطِ ٓالهخس حُظظخٍ ك‪٠ٍٓ َٜٗ ٢‬خٕ‬ ‫‪ٞٛ‬الً‪ ٞ‬حٌُ‪١‬‬ ‫حُـ‪ٝ ٖ٤٘٤‬حُظ‪ ٢‬ؿخد ػ٘‪ٜ‬خ‬ ‫ُليع ٓخ ال ‪٣‬لٔي ػوزخ‪ٝ ٙ‬الٗظَ٘ص حُلظ٘ش ر‪ٖ٤‬‬
‫كظ‪ ٠‬اًح حٗو‪ ٠٠‬طلَى رـ‪ُ ٚ٘٤‬وظخُ‪ٌُٖٝ ْٜ‬‬ ‫رؼغ ًَظ ُ ْزـَخ ُٔخ ػِْ ر‪ٞ‬كخس أه‪ِٓ ٚ٤‬ي حُظظخٍ‬ ‫حُ٘خّ ‪ُٔٝ‬خى حُ‪٠‬ؼق ك‪ ٢‬حألٓش ‪ٝ ،‬حٗ‪ِّٜ‬‬
‫كًَخص حُظظخٍ ‪ٞٛ‬د حُي‪٣‬خٍ حُٔ‪٣َٜ‬ش ًخٗض أَٓع‬ ‫*‪ٝ‬حٗظؼِض حُٔؼًَش ‪ٝ‬طل‪ٞ‬م حُِٔٔٔ‪ٝ ٕٞ‬هي‬ ‫حُٔ‪ ٕٞ٣َٜ‬أٓخّ حُظظخٍ ‪.‬‬
‫ٖٓ إٔ طظَى ُ‪ ٚ‬حٗظظخٍح ً كظ‪٘٣ ٠‬و‪٠ٍٓ َٜٗ ٢٠‬خٕ‬ ‫كخ‪ ٍٝ‬حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪ ١‬هيحع حُِٔطخٕ ر٘ن‬ ‫ّ‬ ‫‪2010‬‬ ‫حأل‪ٍٝ‬‬ ‫حُل‪ 13 َٜ‬حُي‪ٍٝ‬‬
‫‪ٝ‬هي ‪ٍٝ‬ىص حألٗزخء رؤٕ ‪١‬الثؼ‪ ْٜ‬هي رِـض ؿِس‬ ‫‪ٛ‬ل‪ٞ‬ف حُظظخٍ ‪ٝ‬هظَ ٍؿخُ‪ ، ْٜ‬ػْ حُؼ‪ٞ‬ىس اُ‪٠‬‬ ‫حُِٔي‬ ‫ٓ‪ٞ‬ص‬ ‫رِـ‪ٚ‬‬ ‫ك‪ٖ٤‬‬ ‫رَ‪ٛ‬ش‬ ‫حُٔـ‪٤‬غ‬ ‫" كظَىى حُِٔي‬
‫كوظِ‪ٞ‬ح حَُؿخٍ ‪ٝ‬أَٓ‪ٝ‬ح حُ٘ٔخء ‪ٝ‬حُ‪ٜ‬ز‪٤‬خٕ ‪ٜٗٝ‬ز‪ٞ‬ح‬ ‫ٓ‪ٟٞ‬ؼ‪ ٚ‬رـ‪ٞ‬حٍ حُِٔطخٕ ر‪ٔ٘٤‬خ ًخٕ ‪ُ ْٜٔ٣‬و‪ٚٓٞ‬‬ ‫حُٔؼِ ‪ ،‬كظ٘ـغ ‪ َ٤ٓٝ‬ػٌَٔ‪ٓ ٙ‬غ ر‪٤‬زَّ ك‪٢‬‬
‫حألٓ‪ٞ‬حم ‪ِٓٝ‬ز‪ٞ‬ح حألٓ‪ٞ‬حٍ كِْ ‪ٔ٣‬غ حُِٔطخٕ اال‬ ‫رٔ‪ٞ‬هغ حُِٔطخٕ ‪ٝ ،‬هي ٌٗض‬ ‫ٓظٔخثش كخٍّ ‪ ،‬كـ‪ ِٜ‬حألٓ‪٤ٓ( َ٤‬ق حُي‪ ٖ٣‬هطِ)‬
‫حُؼِّ ػِ‪ ٠‬حإلَٓحع ُٔالهخط‪. ْٜ‬‬ ‫(ؿِ٘خٍ) ك‪ٛٝ ٚ٤‬يم ظ٘‪ٜ‬خ‬ ‫ػٌَٔح ً ُوظخُ‪ ، ْٜ‬كخُظو‪ ٠‬حُـٔؼخٕ رخُ‪ٜ‬خُل‪٤‬ش‬
‫ّ‪ٓ : 4‬خ أػَ حُيػ‪ٞ‬س اُ‪ ٠‬حُـ‪ٜ‬خى ك‪ٗ ٢‬ل‪ّٞ‬‬ ‫*كبًح حُ‪ٜ‬ز‪َ٣ ٢‬طي ك‪ ٢‬ػ‪ٞ‬ىط‪ٝ ٚ‬هِل‪ ٚ‬هٔٔش ٖٓ‬ ‫ػخى‬ ‫حٌُ‪١‬‬ ‫كخٌَٗٔ ػٌَٔ حُٔـ‪٤‬غ ‪ٝ‬حٗ‪( ِّٜ‬ر‪٤‬زَّ)‬
‫حُ٘ؼذ ؟‬ ‫حُظظخٍ ك‪ٞ‬ؿت ر‪ ْٜ‬حُٔظلَ حٌُ‪١‬‬ ‫اُ‪ ٠‬حُ ٌَ ََى ‪. " ...‬‬
‫ؿــ ‪ :‬هخُ‪ ٢‬حُ٘خّ ٗؼ‪ ٍٞ‬حُل‪ ُٞ‬ربكي‪ ٟ‬حُلٔ٘‪- ٖ٤٤‬‬ ‫ؿ٘يٍ( ‪َٛ‬ع ) ػالػش ٓ٘‪ًٝ ْٜ‬خى آهَ إٔ ‪٣‬وظِ‪، ٚ‬‬ ‫ٓ‪٤‬خه‪ٜ‬خ‬ ‫ك‪٢‬‬ ‫حٌُِٔخص‬ ‫ٓؼخٗ‪٢‬‬ ‫ك‪ٜٔ‬ي‬ ‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء‬
‫آخ حُ٘‪ٝ َٜ‬آخ حُ٘‪ٜ‬خىس ‪ -‬ػِ‪ ٠‬ؿٔ‪٤‬غ ‪١‬زوخص حألٓش‬ ‫ُ‪ٞ‬ال إٔ ‪َٟ‬ر‪ ٚ‬كخٍّ ِٓؼْ ٓ‪٠‬ل‪٤‬خ ً رل‪٤‬خط‪ ٚ‬كيحء‬ ‫طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ ٖ٤ٓٞ‬ك‪ٔ٤‬خ‬
‫كظ‪ ٠‬حُلٔوش ًل‪ٞ‬ح ػٖ حٍطٌخد ٓؼخ‪ٝ ْٜ٤ٛ‬حٓظألص‬ ‫ُِِٔطخٕ ‪ًٝ ،‬خٕ ‪ٌٛ‬ح حُلخٍّ حُِٔطخٗش ٗلٔ‪ٜ‬خ‬ ‫‪٣‬ؤط‪: ٢‬‬
‫حُٔٔخؿي رخُٔ‪ٝ ٖ٤ِٜ‬هَؽ حُ٘خّ هلخكخ ً ‪ٝ‬ػوخال ً‬ ‫‪ٝ‬حُظ‪ ٢‬كخ‪ ٍٝ‬حُِٔطخٕ آؼخك‪ٜ‬خ ‪ٌُٜ٘ٝ‬خ ًخٗض‬ ‫‪ - 1‬ؿٔغ " رَ‪ٛ‬ش " ‪( :‬رَ‪ - ٙ‬رَُح‪ - ٙ‬أرَْح‪- ٙ‬‬
‫‪٣‬ـخ‪ٛ‬ي‪ ٕٝ‬ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬هللا كظ‪٣ ٠‬ـؼِ‪ٞ‬ح ًِٔش حٌُ‪ٖ٣‬‬ ‫طـ‪ٞ‬ى رَ‪ٝ‬ك‪ٜ‬خ ‪َ٣ ٞٛٝ‬ىى ‪ٝ :‬حكز‪٤‬زظخ‪ ٙ‬كظو‪ُٚ ٍٞ‬‬ ‫رَُ‪ٛ‬خء)‬
‫ًلَ‪ٝ‬ح حُٔلِ‪ًِٔٝ ٠‬ش هللا ‪ ٢ٛ‬حُؼِ‪٤‬خ ‪ٓٝ‬خٍ حُـ‪ٖ٤‬‬ ‫‪ :‬رَ هَ ‪ٝ‬حآالٓخ‪!!ٙ‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪ٟ‬ؼق‬ ‫‪-‬‬ ‫طو‪ٜ‬وَ‬ ‫(‬ ‫‪:‬‬ ‫"‬ ‫ط٘ـغ‬ ‫"‬ ‫ٓ‪٠‬خى‬ ‫‪-2‬‬
‫اُ‪ ٠‬حُ‪ٜ‬خُل‪٤‬ش ‪.‬‬ ‫* كِٔخ ٗخع هزَ ٓ‪َٜ‬ع حُِٔطخٗش طلْٔ‬ ‫)‬ ‫ؿزٖ‬ ‫‪-‬‬ ‫طَحؿغ‬
‫ّ‪ ٕٞٛ ": 5‬ػِ‪٤‬ي ‪٣‬خ ٓ‪ٞ‬ال‪ ١‬كبٕ ك‪٠ٓ ٢‬خء (ه‪ٞ‬س)‬ ‫حُـ٘‪ٞ‬ى ‪ٝ‬هِغ حُٔظلَ ه‪ًٞ‬ط‪ٝ ٚ‬هخطَ رؼ٘ق ‪ٞٛٝ‬‬ ‫‪ - 3‬حَُٔحى رـ " حٌَٗٔ " ‪( :‬طلطْ ‪ -‬حٗ‪- ِّٜ‬‬
‫ػِٓي ٓخ ‪٣‬ؤهٌ حُٔٔخُي (أ‪ٔ٣ ١‬ي حُطَم)ػِ‪٠‬‬ ‫‪َ٣‬ىى ‪ٝ :‬حآالٓخ‪ !! ٙ‬كظ‪ٗ ٠‬ن حُ‪ٜ‬ل‪ٞ‬ف ‪َٛٝٝ‬‬ ‫طل َّم ‪ -‬طٔ ِّم)‬
‫طوخًُ‪ٝ ْٜ‬هي كؼِ‪ٞ‬ح ًُي َٓحٍح ً كٔخ ُزؼ‪ٞ‬ح إٔ‬ ‫اُى ٌَظ ُ ْزـَخ ‪َ٣‬ؿذ ك‪ ٢‬هظِ‪ُٞ ٚ‬ال إٔ ٓزو‪ٚ‬‬ ‫(د) ‪ٓ -‬خًح كؼَ " ر‪٤‬زَّ " رؼي ‪ٔ٣ِٛ‬ظ‪ ٚ‬أٓخّ‬
‫حٗ‪ٜ‬خػ‪ٞ‬ح (ه‪٠‬ؼ‪ٞ‬ح)ألَٓى ‪ُِٞٗٝ‬ح ػِ‪ ٠‬كٌٔي‬ ‫ؿ‪ " ٖ٤‬هطِ " ؟ ‪ُٔٝ‬خًح حطـ‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬حُِٔي حُ٘خ‪ َٛ‬؟ حألٓ‪ َ٤‬ؿٔخٍ حُي‪ ٖ٣‬أه‪١ٝ ٕٞ‬ؼٖ ًَظُزْـَخ كظٌخُذ‬
‫كخكظَٔ ًُي ٓ٘‪ ْٜ‬كؤٗض أ‪ُ َٛ‬الكظٔخٍ " ‪.‬‬ ‫ػِ‪ ٚ٤‬حُظظخٍ ‪ٝ‬هظِ‪ٙٞ‬‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬ر‪ٓ ٖ٤‬خ حطلن ػِ‪ ٚ٤‬حُِٔي " حُٔؼِ "‬
‫ٖٓ هخثَ ‪ ٌٙٛ‬حُؼزخٍس ؟ ‪ٝ‬ك‪ ٢‬أ‪٘ٓ ١‬خٓزش‬ ‫*‪ٝ‬هظجٌ طِٔي حَُػذ ٗل‪ ّٞ‬حُظظخٍ حٌُ‪ ٖ٣‬طو‪ٜ‬وَ‪ٝ‬ح‬ ‫ْ‬
‫‪ٝ‬حُِٔي " حُ٘خ‪ُ " َٛ‬ظـيى حُ‪ِٜ‬ق ر‪ٜٔ٘٤‬خ ‪َ ِ .‬‬
‫ُ‬‫‪ٝ‬‬
‫هخُ‪ٜ‬خ ؟‬ ‫طَى " ر‪٤‬زَّ " حُِٔي حُٔـ‪٤‬غ ‪ٝ‬ػخى اُ‪ ٠‬حُِٔي " ‪ٝ‬ال ٗي إٔ ٗـخػش ر‪٤‬زَّ ك‪ ٢‬كٔخ‪٣‬ش ٓٔ‪َ٤‬س‬
‫ؿــ ‪ :‬هخثِ‪ٜ‬خ ‪ ٞٛ :‬حألطخري (هخثي حُـ‪ )ٖ٤‬أهطخ‪١‬‬ ‫حُـ‪ٝ ٖ٤‬طط‪٣ٞ‬ن حُظظخٍ ٓٔخ أؿزَ‪ ْٛ‬ػِ‪ ٠‬ىه‪ٍٞ‬‬ ‫حُ٘خ‪َٓ " َٛ‬س أهَ‪ ٟ‬؟‬
‫حُٔٔظؼَد ‪.‬‬ ‫حُزَُم حٌُ‪ ١‬أػي‪ ٙ‬حُٔظلَ ُ‪٤‬ظْ ٓلن حُظظخٍ‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬
‫‪ٔ٣ِٛٝ‬ظ‪ ْٜ‬ػْ كَحٍ‪.ْٛ‬‬ ‫‪.‬‬ ‫رَ‪ٙ‬‬ ‫‪:‬‬ ‫"‬ ‫رَ‪ٛ‬ش‬ ‫"‬ ‫ؿٔغ‬ ‫‪-‬‬ ‫‪1‬‬ ‫(أ) ‪-‬‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(18‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬ؿ‪ ٕٞ٤‬حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬أٓخٓ‪ ، ٚ‬ػْ حٗيكغ ك‪٢‬‬ ‫‪٘ٓٝ‬خٓزظ‪ٜ‬خ ‪ :‬ك‪ٔ٘٤‬خ ٌٗخ اُ‪ ٚ٤‬حُِٔطخٕ هطِ طوخًٍ‬
‫‪ٛ‬ل‪ٞ‬ف حُظظخٍ ‪َ٠٣‬د رٔ‪٤‬ل‪٘٤ٔ٣ ٚ‬خ ً ‪ٔٗٝ‬خال ً ك‪٤‬وظَ‬ ‫ّ‪٤ً : 13‬ق هظَ ًظزـخ هخثي حُظظخٍ ؟‬ ‫حألَٓحء ك‪ٓ ٢‬ؼَ ‪ٌٛ‬ح حُ‪ٞ‬هض حُلَؽ ‪ٗٝ‬ؼ‪ ٠‬ػِ‪ْٜ٤‬‬
‫أٍرؼش ٓ٘‪ ْٜ‬أ‪ ٝ‬هٔٔش ‪ ،‬ػْ ‪٣‬وِ‪ ْٜ٘ٓ ٚ‬ػخثيح ً اُ‪٠‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬طويّ حألٓ‪ َ٤‬ؿٔخٍ حُي‪ ٖ٣‬آه‪ ٕٞ‬اُ‪ ٠‬هخثي حُظظخٍ‬ ‫ؿَحٓ‪ ْٜ‬رخُوالف ‪ٝ‬حٌُٔخرَس ‪ٝ‬هِش ٗؼ‪ ٍْٛٞ‬رخُظزؼش‬
‫‪ٛ‬ل‪ٞ‬ف حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬كظ‪٣ ٠‬وق ك‪ٟٞٓ ٢‬ؼ‪ ٚ‬حأل‪."ٍٝ‬‬ ‫‪ٝ‬أ‪ ٟٞٛ‬رٔ‪٤‬ل‪ ٚ‬ػِ‪ًٍ ٠‬حع حُطخؿ‪٤‬ش كؤرخٗ‪ٜ‬خ (هطؼ‪ٜ‬خ‬ ‫(حُٔٔج‪٤ُٞ‬ش) حُِٔوخس ػِ‪ ٠‬ػ‪ٞ‬حطو‪ ْٜ‬ك‪ ٢‬ىكغ حألػيحء‬
‫(أ) ‪ -‬طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حأله‪ٞ‬حّ‬ ‫‪ٝ‬ك‪ِٜٜ‬خ ػٖ ؿٔٔ‪َٟٝ )ٚ‬ر‪ً ٚ‬ظزـخ ر‪٤‬ي‪ ٙ‬حألهَ‪ٟ‬‬ ‫حُٔظ‪ٞ‬ك٘‪ ٖ٤‬ػٖ حُ‪ٝ ٖ١ٞ‬اٗوخً رالى حإلٓالّ ٓ٘‪. ْٜ‬‬
‫ُٔخ ‪٤ِ٣‬ي‬ ‫ك‪َٜ‬ػ‪ ٖٓ ٚ‬ػِ‪ ٠‬كَٓ‪ ٌُٖٝ ٚ‬حألٓ‪ َ٤‬آه‪ً ٕٞ‬خٕ‬ ‫ّ‪ٓ : 6‬خًح ‪ِ١‬ذ هطِ ٖٓ حُلَٗؾ ؟‬
‫‪٠ٓ -‬خى " حرظْٔ " ‪( :‬ط٘خءّ ‪ - ًَٙ -‬ػزْ ‪-‬‬ ‫هي ىكغ رَٓل‪ ٚ‬ك‪ ٢‬ػ٘ن حُطخؿ‪٤‬ش كِٔخ ‪ ٟٞٛ‬ػٖ‬ ‫ؿــ ‪ِ١ :‬ذ ٓ٘‪ ْٜ‬إٔ ‪ٌٞٗٞ٣‬ح ػِ‪ ٠‬حُل‪٤‬خى ‪ٝ‬أال‬
‫كِٕ) ‪ - .‬ؿٔغ " ٓ‪ٟٞ‬غ " ‪( :‬أ‪ٟٝ‬خع ‪-‬‬ ‫كَٓ‪ ٟٞٛ ٚ‬حُطخؿ‪٤‬ش ٓؼ‪ٍٓٝ ٚ‬ق آه‪ٗ ٕٞ‬خٗذ‬ ‫‪٣‬ظؼخ‪ٞٗٝ‬ح ٓغ حُظظخٍ ‪ٟ‬ي‪ٓ ٙ‬لٌٍح ً ا‪٣‬خ‪ٜٓٝ ْٛ‬يى‪ْٛ‬‬
‫‪ٟٝ‬خثغ ‪ٞٓ -‬ح‪ٟ‬غ ‪ٟٞٞٓ -‬ػخص)‪.‬‬ ‫(ػخُن) ك‪ ٢‬كِو‪ٝ ٚ‬آه‪ ٕٞ‬هخر‪ ٞ‬ػِ‪ ٠‬حَُٓق ر‪٤‬ي‪ٚ٣‬‬ ‫رخُ‪ٜ‬الى ‪ٝ‬حُو‪٠‬خء ػِ‪ٝ ، ْٜ٤‬حٗظَ‪ ١‬ػِ‪ ْٜ٤‬روخء‬
‫‪ " -‬حٓظجٌحٕ حُ‪ٜ‬ز‪ُِ ٢‬وظخٍ " ‪٣‬يٍ ػِ‪: ٠‬‬ ‫‪.‬‬ ‫كخٓ‪٤‬خص ٖٓ ػٌَٔ‪ ٙ‬ػِ‪ ٠‬ػٌخ ك‪ٞ‬حكو‪ٞ‬ح ٌَٓ‪. ٖ٤ٛ‬‬
‫(ًًخث‪ٗ - ٚ‬ـخػظ‪ٌٓ - ٚ‬حؿظ‪ - ٚ‬هيحػ‪.)ٚ‬‬ ‫ّ‪ً : 14‬خٕ ُٔوظَ ًظزـخ أػَ ًز‪ َ٤‬ك‪ ٢‬هِ‪ٞ‬د حُظظخٍ‬ ‫ّ‪ َْ ِ ُ : 7‬ك‪ َ٠‬حُِٔطخٕ هطِ إٔ ‪ ٌٕٞ٣‬حُ‪ٜ‬ـ‪ّٞ‬‬
‫(د) ‪ -‬ىكؼض حُِٔطخٗش ؿِ٘خٍ ك‪٤‬خط‪ٜ‬خ كيحء‬ ‫‪ٟٝ .‬ق ًُي ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬هض ‪ٛ‬الس حُـٔؼش ؟‬
‫حُِٔطخٕ ‪ٝ‬حُ‪ٟٝ ، ٖ١ٞ‬ق ًُي‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ً :‬زَ حألٓ‪ًٝ َ٤‬زَ حُِٔطخٕ ‪ ٖٓٝ‬ك‪ ُٚٞ‬كؼَف‬ ‫ؿــ ‪٤ُ :‬زخَٗ‪ٝ‬ح هظخٍ أػيحث‪ٝ ْٜ‬هطزخء حُِٔٔٔ‪ٖ٤‬‬
‫(ؿـ) ‪٤ً -‬ق ػـَ هظَ ًظزـخ هخثي حُظظخٍ ر‪ٟٞ‬غ‬ ‫حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬إٔ ًظزـخ هي ‪ِٛ‬ي ٓٔخ أُو‪ ٠‬حَُػذ ك‪٢‬‬ ‫ػِ‪ ٠‬حُٔ٘خرَ ‪٣‬يػ‪ ُْٜ ٕٞ‬رخُظؤ‪٤٣‬ي ‪ٝ‬حُ٘‪. َٜ‬‬
‫ٗ‪ٜ‬خ‪٣‬ش ‪ ٌٙٛ‬حُٔؼًَش ؟‬ ‫هِ‪ٞ‬د حُظظخٍ ‪ٝ‬حهظِض ‪ٛ‬ل‪ٞ‬ك‪ ْٜ‬كظ‪ ٠‬أك٘خ‪ْٛ‬‬ ‫ّ‪٤ً : 8‬ق ًخٗض ٓ‪٤‬خٓش هطِ حُوخ‪ٛ‬ش رخُ‪ٜ‬ز‪٢‬‬
‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫حُِٔٔٔ‪ ْٜ٘ٓ ِْٔ٣ ُْٝ ٕٞ‬اال حُوِ‪. َ٤‬‬ ‫حُظظَ‪ ١‬هطؤ ًز‪َ٤‬ح ً ؟‬
‫(أ) ‪٠ٓ -‬خى" حرظْٔ " ‪ :‬ػزْ ‪.‬‬ ‫ّ‪ٓ :15‬خ ٗظ‪٤‬ـش ٓؼًَش ػ‪ ٖ٤‬ؿخُ‪ٞ‬ص (‬ ‫ؿـ ‪ :‬كوي ‪ٝ‬ػن هطِ رخُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪ ٠ٔٗٝ ١‬أٗ‪ٖٓ ٚ‬‬
‫‪ -‬ؿٔغ " ٓ‪ٟٞ‬غ" ‪ٞٓ :‬ح‪ٟ‬غ ‪- .‬‬ ‫‪٠ٍٓ25‬خٕ ‪ٛ 658‬ـ ‪ٓ 6 -‬زظٔزَ ‪)ّ1260‬؟‬ ‫حُظظخٍ ‪ٝ‬الري إٔ ‪٣‬لٖ اُ‪٘٣ٝ ْٜ٤‬ظظَ حُلَ‪ٛ‬ش‬
‫"حٓظجٌحٕ حُ‪ٜ‬ز‪٣ "٢‬يٍ ػِ‪ : ٠‬هيحػ‪.ٚ‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬حٗظ‪ٜ‬ض حُٔؼًَش رخُ٘‪ َٜ‬حُؼظ‪ٖ٤ُِِٔٔٔ ْ٤‬‬ ‫حُٔخٗلش ُ‪٤‬طؼٖ حُِٔطخٕ ‪ٝ‬هي طؤًي ًُي ػ٘يٓخ‬
‫(د) ‪ً -‬خٗض حُِٔطخٗش ؿِ٘خٍ هي ؿؼِض ‪ٜٔٛ‬خ‬ ‫‪ٝ‬ك‪ِٜٞ‬ح ػِ‪ ٠‬ؿ٘خثْ ًؼ‪َ٤‬س ٖٓ حُظظخٍ ‪ٝ‬هي ط‪ِِٜ‬ض‬ ‫طالكْ حُـ‪٘٤‬خٕ ك‪٤‬غ حٗيكغ حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪ ١‬اُ‪٠‬‬
‫كٔخ‪٣‬ش ُ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ٖٓ حُل‪ِ٤‬ش ‪ ،‬كالكظض حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪١‬‬ ‫‪ٝ‬ؿ‪ ٙٞ‬حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬كَكخ ً ‪ٝ‬حٓظز٘خٍح ً رٔخ أٗؼْ هللا‬ ‫‪ٛ‬ل‪ٞ‬ف حُظظخٍ ‪َ٠٣‬د رٔ‪٤‬ل‪٣ٝ ٚ‬ؼ‪ٞ‬ى اُ‪ٛ ٠‬ل‪ٞ‬ف‬
‫‪ُٜ ّٞٓٝٝ ،‬خ هخ‪َٛ١‬خ ٖٓ ؿ‪ٜ‬ظ‪ٝ ، ٚ‬ػـزض ً‪٤‬ق‬ ‫ػِ‪ ٖٓ ْٜ٤‬حُ٘‪ َٜ‬حٌُز‪. َ٤‬‬ ‫حُِٔٔٔ‪ًٝ ٖ٤‬خٗض ؿخ‪٣‬ظ‪ ٚ‬إٔ ‪٣‬ؼَف حُؼي‪ ٝ‬رٔ‪ٞ‬هغ‬
‫‪٣‬و‪ٛ ٝٞ‬ل‪ٞ‬ف حُظظخٍ ػْ ‪٣‬وِ‪ٜ٘ٓ ٚ‬خ ٓخُٔخ ً ‪ ،‬ػْ‬ ‫ّ‪ٛ :16‬ق ٗؼ‪ ٍٞ‬هطِ رؼي حالٗظ‪ٜ‬خٍ ػِ‪ ٠‬حُظظخٍ‬ ‫حُِٔطخٕ ُ‪٤‬ظزؼ‪ ٚ‬كَٓخٕ ٓ٘‪٣ٝ ْٜ‬ظ‪ ُْٜ َٔ٤‬هظِ‪. ٚ‬‬
‫ٍأط‪٣ ٚ‬ظ‪ٞ‬ؿ‪ً ٚ‬خُٔ‪ ْٜ‬اُ‪ ٠‬ؿ‪ٜ‬ش حُِٔطخٕ ‪ٚ٤َٓ٣ٝ‬‬ ‫ك‪ ٢‬ػ‪ ٖ٤‬ؿخُ‪ٞ‬ص ‪.‬‬ ‫ٌُُي ًخٕ ‪٣‬ـذ ػِ‪ ٠‬حُِٔطخٕ إٔ ‪٣‬ظ‪ٞ‬هغ ًُي‬
‫رٔ‪ ٖٓ ْٜ‬هِل‪ ٚ‬كؤهطؤ‪ٝ ٙ‬أ‪ٛ‬خد حُلَّ ‪ٜ٣ ُْٝ‬ذ‬ ‫ؿـ ‪ :‬هَ حُِٔي حُٔظلَ ٗخًَح ً ٗؼٔ‪ٍ ٚ‬ر‪ٝ ٚ‬هطذ ك‪٢‬‬ ‫‪٣ٝ‬لظخ‪ٌٛ ٖٓ ١‬ح حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪. ١‬‬
‫حُِٔطخٕ ‪ًٝ ،‬خى حُلخٍّ حُظظَ‪ ١‬ح‪٥‬هَ ‪٣‬ؼِ‪ٞ‬‬ ‫ؿ‪ٓ ٚ٘٤‬ويٍح ً حُي‪ ٍٝ‬حٌُز‪ٝ َ٤‬حُ٘‪ َٜ‬حُؼظ‪ ْ٤‬حٌُ‪١‬‬ ‫ّ‪٤ً :9‬ق هيع حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪ ١‬هطِ أػ٘خء‬
‫حُِٔطخٕ رٔ‪٤‬ل‪ ُْ ُٞ ٚ‬طزَُ ُ‪ٜٔ‬خ ؿِ٘خٍ ػِ‪٤ٛ ٠‬جش‬ ‫كوو‪ ٙٞ‬ىحػ‪٤‬خ ً ُ‪ ْٜ‬رخُـِحء حأل‪ٝ‬ك‪ ٖٓ ٠‬هللا ‪ -‬ػِ‬ ‫حُٔؼًَش ؟‬
‫كخٍّ ِٓؼْ ‪ ،‬كظط‪ َ٤‬ػ٘ن حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪ٗٝ ١‬ـِض‬ ‫‪ٝ‬ؿَ ‪ٗ -‬خ‪ٛ‬لخ ً ُ‪ ْٜ‬رؼيّ حُِ‪ٓٝ ٞٛ‬لٌٍح ً ٖٓ حُـَ‪ٍٝ‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬ػ٘يٓخ ػخى حُ‪ٜ‬ز‪ٛ ٖٓ ٢‬ل‪ٞ‬ف حُظظخٍ ‪ٓٝ‬ؼ‪ٚ‬‬
‫حُلخٍّ حٌُ‪ً ١‬خى ‪٣‬ؼِ‪ ٞ‬حُِٔطخٕ ‪ ،‬كظ‪٠‬خٍرخ ‪ ،‬ػْ‬ ‫‪ٝ‬كؼ‪ ْٜ‬ػِ‪ ٠‬حُو‪٠‬خء حُظخّ ػِ‪ ٠‬أػيحء هللا ‪.‬‬ ‫هٔٔش ٖٓ كَٓخٕ حُظظخٍ حٗيكؼ‪ٞ‬ح ًخُٔ‪ٜ‬خّ ؿ‪ٜ‬ش‬
‫ٓوطض ٖٓ ػِ‪ ٠‬كَٓ‪ٜ‬خ ؿَ‪٣‬لش ‪ ٢ٛٝ‬ط‪٤ٜ‬ق ‪":‬‬ ‫حُِٔطخٕ كبًح رخُِٔطخٕ ‪٘٣‬ي‪ٜ٣ ُْٝ ٖٛ‬يم‬
‫‪ٗ ٖٛ‬لٔي ‪٣‬خ ِٓطخٕ حُِٔٔٔ‪ٝ " ٖ٤‬رؼي كظَس طًٌَ‬ ‫حُل‪ 14 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 1997 ٢‬‬ ‫كظِوخ‪ ْٛ‬رٔ‪٤‬ل‪ٝ ٚ‬ه‪ ٠٠‬ػِ‪ ٠‬ػالػش ٓ٘‪ٝ ْٜ‬اًح‬
‫حُِٔطخٕ ‪ٞٛ‬ص حُلخٍّ حُِٔؼْ كخٍطخد ك‪ ٢‬أَٓ‪ٙ‬‬ ‫" ه‪ ٠٠‬حُِٔي ػَ٘س أٗ‪٣ ُْٝ ، ٌِٚٓ ٖٓ َٜ‬ؼَف‬ ‫رخُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪ ٢َٓ٣ ١‬حُِٔطخٕ رٔ‪ ٖٓ ْٜ‬حُوِق‬
‫كو‪ٜ‬ي اُ‪ً٘ٝ ، ٚ٤‬ق ػٖ ‪ٝ‬ؿ‪ ٜٚ‬كبًح حُٔطخٗش‬ ‫َُِحكش ‪١‬ؼٔخ ً ‪ ْ٘٣ ُْٝ ،‬اال ؿَ‪ٍٝ‬ح ً ‪ ،‬رَ ٓخػخط‪ٜ‬خ‬ ‫كؤهطؤ‪ٝ ٙ‬أ‪ٛ‬خد حُلَّ كظَؿَ حُِٔطخٕ ‪ٝ‬ه‪ٜ‬ي‪ٙ‬‬
‫ؿِ٘خٍ ‪ ٢ٛٝ‬طـ‪ٞ‬ى ر٘لٔ‪ٜ‬خ‪.‬‬ ‫ًِ‪ٜ‬خ رـ‪ٜٞ‬ى ط٘‪ٞ‬ء ر‪ٜ‬خ حُؼ‪ٜ‬زش أ‪ ُٞٝ‬حُو‪ٞ‬س ‪ ،‬كوي‬ ‫حُلخٍٓخٕ حُظظَ‪٣‬خٕ كـؼَ ‪٣‬ل‪ ٚ٤‬ػ٘‪ٜٔ‬خ ػْ ‪َٟ‬د‬
‫(ؿـ) ‪ -‬ػـَ هظَ ر‪ٟٞ‬غ ٗ‪ٜ‬خ‪٣‬ش حُٔؼًَش ر‪ٖ٤‬‬ ‫ًخٕ ػِ‪ ٚ٤‬إٔ ‪١ٞ٣‬ي أًٍخٕ ػَٗ‪ ، ٚ‬ر‪ ٖ٤‬ػ‪ٞ‬ح‪ٛ‬ق‬ ‫ه‪ٞ‬حثْ كَّ أكي‪ٔٛ‬خ ك‪ٞ‬هؼض ر‪ًٝ ٚ‬خى حُلخٍّ‬
‫حُِٔٔٔ‪ٝ ٖ٤‬حُظظخٍ كوي ًزَ حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬ر‪ٜٞ‬ص ‪ٝ‬حكي‬ ‫حُلظٖ ‪ُٝ ،‬ػخُع حُٔئحَٓحص"‪.‬‬ ‫حُظظَ‪ ١‬ح‪٥‬هَ ‪٣‬ؼِ‪ ٞ‬حُِٔطخٕ رٔ‪٤‬ل‪ ٚ‬كزَُ ُ‪ ٚ‬كخٍّ‬
‫أُو‪ ٠‬حَُػذ ك‪ ٢‬هِ‪ٞ‬د حُظظخٍ ‪ ،‬كخُىحى ‪ِٛ‬ؼ‪ْٜ‬‬ ‫(أ) ‪ -‬طو‪ َ٤‬أىم اؿخرش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حأله‪ٞ‬حّ ُٔخ ‪: ٢ِ٣‬‬ ‫ِٓؼْ ٗـِ‪ ٚ‬ػٖ حُِٔطخٕ ػْ ط‪ٜ‬خٍػخ ٓؼخ ً ‪ٝ‬حهظِلخ‬
‫‪ٝ‬حهظِض ‪ٛ‬ل‪ٞ‬ك‪ٝ ْٜ‬أهٌ‪ٝ‬ح ‪٣‬ظو‪ٜ‬وَ‪ ، ٕٝ‬كؤ‪ٝ‬هغ ر‪ْٜ‬‬ ‫‪َٓ -‬حىف " ط٘‪ٞ‬ء" ‪( :‬طؼوَ – ط‪ٜ‬ؼذ – ط٘ظي)‪.‬‬ ‫(طزخىال) ‪َٟ‬رظ‪ ٖ٤‬رخُٔ‪٤‬ق كوَح ‪٣َٛ‬ؼ‪ًٝ ، ٖ٤‬خٕ‬
‫حُِٔٔٔ‪ٝ ٕٞ‬أك٘‪َٟ ْٛٞ‬رخ ً رخُٔ‪ٞ٤‬ف ‪١ٝ‬ؼ٘خ ً‬ ‫‪٠ٓ -‬خى " ‪١ٞ٣‬ي" ‪٣( :‬وَِ – ‪٣‬ولق – ‪٠٣‬ؼق)‪.‬‬ ‫حُلخٍّ حُِٔؼْ هزَ ًُي هي أ‪١‬خٍ ٍأّ حُ‪ٜ‬ز‪٢‬‬
‫رخَُٓخف كظ‪ ٠‬حٓظأل حُـ‪ ٍٞ‬رـ‪ْٜ٘ٓ ِْٔ٣ ُْٝ ْٜ٘٤‬‬ ‫(د) ‪ ْ٘٣ ُْ( -‬اال ؿَحٍح ً) رْ ط‪ٞ‬ك‪ ٌٙٛ ٢‬حُؼزخٍس ؟‬ ‫حُظظَ‪. ١‬‬
‫اال حُوِ‪ٝ َ٤‬حٗظ‪ٜ‬ض حُٔؼًَش ‪ٝ‬كَف حُِٔٔٔ‪ ٕٞ‬رٔخ‬ ‫(ؿـ) ‪ٓ -‬خ حإلؿَحءحص حُظ‪ ٢‬هخّ ر‪ٜ‬خ حُِٔي حُٔظلَ‬ ‫ّ‪ ِٖ َٓ : 10‬حُلخٍّ حُِٔؼْ ؟ ‪٤ًٝ‬ق ػَك‪ ٚ‬هطِ ؟‬
‫أٗؼْ هللا ػِ‪ٌٛ ٖٓ ْٜ٤‬ح حُ٘‪ َٜ‬حٌُز‪.َ٤‬‬ ‫ك‪ٞٓ ٢‬حؿ‪ٜ‬ش حُظلي‪٣‬خص ؟‬ ‫ؿــ ‪ :‬حُلخٍّ حُِٔؼْ ‪ ٞٛ :‬حُِٔطخٗش ؿِ٘خٍ ‪.‬‬
‫حُل‪ 14 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 2000 ٍٝ‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫‪ٝ -‬ػَك‪ ٚ‬هطِ ٖٓ هالٍ حُ‪ٜٞ‬ص حٌُ‪٘٣ ١‬خى‪" : ١‬‬
‫" ه‪ ٠٠‬حُِٔي حُٔظلَس ػَ٘س أٗ‪ُْ ٌِٚٓ ٖٓ َٜ‬‬ ‫َٓحىف " ط٘‪ٞ‬ء" ‪ :‬طؼوَ ‪.‬‬ ‫(أ) ‪-‬‬ ‫‪ٗ ٖٛ‬لٔي ‪٣‬خ ِٓطخٕ حُِٔٔٔ‪ٛ ٖ٤‬خ هي ٓزوظي اُ‪٠‬‬
‫‪٣‬ؼَف َُِحكش ‪١‬ؼٔخ ً ‪ ْ٘٣ ُْٝ ،‬اال ؿَحٍح ً رَ ٓأل‬ ‫‪٠ٓ -‬خى " ‪١ٞ٣‬ي" ‪٠٣ :‬ؼق ‪.‬‬ ‫حُـ٘ش "‬
‫ٓخػخط‪ٜ‬خ ًِ‪ٜ‬خ رـ‪ٜٞ‬ى ط٘‪ٞ‬ء ر‪ٜ‬خ حُؼ‪ٜ‬زش أ‪ ُٞٝ‬حُو‪ٞ‬س‬ ‫(د) ‪ -‬ط‪ٞ‬ك‪ ٢‬حُؼزخٍس ( ُْ ‪ ْ٘٣‬اال ؿَحٍح ً ) رخإلؿ‪ٜ‬خى‬ ‫ّ‪ٝ" : 11‬ح ُ‪ٝ‬ؿظخ‪ٝ - ٙ‬ح كز‪٤‬زظخ‪ ٖٓ . "ٙ‬هخثَ ًُي‬
‫؟ ‪ٝ ُٖٔٝ‬ؿ‪ ٚ‬كي‪٣‬ؼ‪ ٚ‬؟ ‪ٝ‬رٔخًح ًخٕ حَُى ؟‬
‫‪ ،‬كوي ًخٕ ػِ‪ ٚ٤‬إٔ ‪١ٞ٣‬ي أًٍخٕ ػَٗ‪ ٚ‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫أ‪ ٝ‬حُوِن أ‪ ٝ‬حُظ‪ٞ‬طَ ‪ ،‬أ‪ٓ ٝ‬خ ‪٣‬ل‪٤‬ي ‪ٌٛ‬ح حُٔؼ٘‪. ٠‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬حُوخثَ ‪ :‬حُِٔطخٕ هطِ ‪ٝٝ .‬ؿ‪ ٚ‬كي‪٣‬ؼ‪: ٚ‬‬
‫ػ‪ٞ‬ح‪ٛ‬ق حُلظٖ ‪ُٝ ،‬ػخُع حُٔئحَٓحص ‪٣ٝ‬ي‪ٌِٚٓ َ٣‬‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬حُـ‪ٜٞ‬ى حُظ‪ ٢‬رٌُ‪ٜ‬خ حُِٔي حُٔظلَ ُٔ‪ٞ‬حؿ‪ٜ‬ش‬ ‫ُِِٔطخٗش ؿِ٘خٍ ‪.‬‬
‫‪٣ٝ ،‬و‪ ٢٠‬ػِ‪ ٠‬ػ٘خ‪ َٛ‬حُل‪ٝ ٠ٟٞ‬حال‪ٟ‬طَحد"‪.‬‬ ‫حُظلي‪٣‬خص ‪:‬‬ ‫‪ٍٝ‬ىص ػِ‪ - ٢ٛٝ : ٚ٤‬طـ‪ٞ‬ى رَ‪ٝ‬ك‪ٜ‬خ ‪ -‬ر‪ٜٞ‬ص‬
‫(أ) ‪ -‬طو‪ َ٤‬حُ‪ٜٞ‬حد ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ ٖ٤ٓٞ‬ك‪ٔ٤‬خ ‪: ٢ِ٣‬‬ ‫‪ - 1‬حُو‪٠‬خء ػِ‪ ٠‬ػ٘خ‪ َٛ‬حُل‪ٝ ٠ٟٞ‬حال‪ٟ‬طَحد‬ ‫‪ٟ‬ؼ‪٤‬ق ٓظوطغ "ال طوَ ‪ٝ‬ح كز‪٤‬زظخ‪ "ٙ‬رَ هَ ‪ٝ‬ح‬
‫‪ " -‬ؿَحٍح" طؼ٘‪ٛ( : ٢‬ـ‪َ٤‬ح ً ‪ -‬هِ‪٤‬ال ً ‪ٗ -‬خىٍح ً ‪ -‬هِوخ ً)‬ ‫‪ٝ‬حُ‪َ٠‬د ػِ‪ ٠‬أ‪٣‬ي‪ ١‬حُٔلٔي‪ٝ ٖ٣‬حُيٓخٓ‪.ٖ٤‬‬ ‫آالٓخ‪ٓٝ ٙ‬خ ُزؼض إٔ ُلظض حَُ‪ٝ‬ف ر‪٣ ٖ٤‬ي‪. ٚ٣‬‬
‫‪ " -‬ؿ‪ٜٞ‬ى ط٘‪ٞ‬ء ر‪ٜ‬خ حُؼ‪ٜ‬زش أ‪ ُٞٝ‬حُو‪ٞ‬س " طؼز‪َ٤‬‬ ‫‪ٓ - 2‬ؼخُـش حألَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي ‪ٝ‬حٓظؼٔخٍ‬ ‫ّ‪ٓ : 12‬خ أػَ حٓظ٘‪ٜ‬خى حُِٔطخٗش ك‪ٗ ٢‬ل‪ّٞ‬‬
‫‪َ٣‬حى ر‪ً( : ٚ‬ؼَس حُ‪ - ّٜٞٔ‬ػوِ‪ٜ‬خ ‪ -‬ط٘‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪-‬‬ ‫حُِ‪ٓ ٖ٤‬غ رؼ‪ٝ ْٜ٠‬حُ٘يس ٓغ آهَ‪.ٖ٣‬‬ ‫حُٔوخطِ‪ ٖ٤‬حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬؟‬
‫كظخػظ‪ٜ‬خ) ‪.‬‬ ‫‪ - 3‬طو‪٣ٞ‬ش حُـ‪٠ٓٝ ٖ٤‬خػلش ػيى‪ٝ ٙ‬أِٓلظ‪ٚ‬‬ ‫ؿـ ‪ٗ :‬ؼَ‪ٝ‬ح ر‪ٜٞ‬حٕ أٗلٔ‪ ْٜ‬ػِ‪ٝ ْٜ٤‬حٓظزِٔ‪ٞ‬ح ك‪٢‬‬
‫‪١ٞ٣ " -‬ي" ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪٣ - ِّٜ٣( :‬ؼيّ ‪٠ُ٣ -‬ؼق ‪-‬‬ ‫‪ٝ‬ػيى‪ٝ ٙ‬ؿٔغ حُٔئٕ ‪ٝ‬حٌُهخثَ‪.‬‬ ‫حُوظخٍ ػْ هِغ حُِٔطخٕ ه‪ًٞ‬ط‪ٝ ٚ‬أُو‪ ٠‬ر‪ٜ‬خ اُ‪٠‬‬
‫‪ُ٣‬يَٓ)‬ ‫‪ - 4‬طٌٔ‪ ٖ٤‬حُوِ‪ٞ‬د حُ‪ٞ‬ؿِش ٖٓ هي‪ّٝ‬‬ ‫حألٍ‪َٛٝ ٝ‬م رؤػِ‪ٞٛ ٠‬ط‪ ٚ‬ػالػخ ً ‪ٝ" :‬ح‬
‫(د) ‪ٓ -‬خ حُٔ‪ٜ‬خّ حُؼظ‪ٔ٤‬ش اُ‪ ٠‬هخّ ر‪ٜ‬خ حُِٔطخٕ "‬ ‫حُظظخٍ ‪ٗٝ‬لن ٍ‪ٝ‬ف حُؼِّ ك‪ٜ٤‬خ ػِ‪ٓ ٠‬وخ‪ٓٝ‬ظ‪.ْٜ‬‬ ‫آالٓخ‪ٝ "ٙ‬كَٔ ر٘لٔ‪ٝ ٚ‬رٖٔ ٓؼ‪ ٚ‬كِٔ‪ٛ ٚ‬خىهش‬
‫هطِ" حٓظؼيحىح ً ُِٔؼًَش حُلخ‪ِٛ‬ش ر‪ٝ ٚ٘٤‬ر‪ ٖ٤‬حُظظخٍ‬ ‫حُل‪ 14 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 1999 ٢‬‬ ‫رؼي إٔ ظٖ حُظظخٍ أٗ‪ ٚ‬هظَ ك‪ ٢‬حُٔؼًَش ‪ٝ‬طَىى‬
‫(ؿـ) ‪ٍٝ " -‬حء ًَ ػظ‪ ْ٤‬حَٓأس " ‪ٟٝ‬ق ًُي ٖٓ‬ ‫" كخٓظؤًٕ حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬إٔ ‪٣‬ظويّ ُِوظخٍ كخرظْٔ ُ‪ٚ‬‬ ‫‪ٞٛ‬ص حُِٔطخٕ ك‪ ٢‬أٍؿخء حُـ‪ ٍٞ‬كٔٔؼ‪ٓ ٚ‬ؼظْ‬
‫هالٍ ٓخ هيٓظ‪" ٚ‬ؿِ٘خٍ" ُِ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ هطِ ؟‬ ‫حُِٔطخٕ ‪ٝ ،‬هخٍ ُ‪ (ٚ‬طويّ ‪٣‬خ ِٓي حُظظخٍ!) ك٘ن‬ ‫حُؼٌَٔ ‪ٍٝ‬ىى‪ٓ ٙٝ‬ؼ‪ٝ ٚ‬كِٔ‪ٞ‬ح كِٔش ػ٘‪٤‬لش حٗظؼ٘ض‬
‫ر‪ٜ‬خ حُٔ‪٘ٔ٤‬ش ‪.‬‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(19‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫‪ -‬رو‪ ٢‬حُِٔطخٕ رؼي ًُي ‪٣‬وخطَ ٍحؿال ً كظ‪ ٠‬ؿ‪٢‬ء ُ‪ٚ‬‬ ‫‪ - 4‬ه ّ‪ ٟٞ‬حُـ‪ٟٝ ٖ٤‬خػق ػيى‪ٙ‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬
‫رلَّ ٖٓ حُـ٘خثذ كخٓظطخ‪ٛ‬خ ‪ٝ ،‬ط‪ٞ‬ؿَ ر٘طَ ًز‪َ٤‬‬ ‫‪ ٌٖٓ - 5‬حُوِ‪ٞ‬د حُ‪ٞ‬ؿِش ٖٓ هي‪ ّٝ‬حُظظخٍ ‪.‬‬ ‫" ؿَحٍح" طؼ٘‪ : ٢‬هِ‪٤‬ال ‪ً.‬‬ ‫(أ) ‪-‬‬
‫ٖٓ ؿ‪ ٚ٘٤‬ك‪ٔ٤‬خ ر‪ ٖ٤‬هِذ حُؼي‪َٔ٤ٓٝ ٝ‬ط‪.. ٚ‬‬ ‫‪ٍ - 6‬كغ حَُ‪ٝ‬ف حُٔؼ٘‪٣ٞ‬ش ُِٔؼ‪ٞ‬ه‪ٝ ٖ٤‬حُٔٔظِٔٔ‪ٖ٤‬‬ ‫‪ " -‬ؿ‪ٜٞ‬ى ط٘‪ٞ‬ء ر‪ٜ‬خ حُؼ‪ٜ‬زش أ‪ ُٞٝ‬حُو‪ٞ‬س " طؼز‪َ٤‬‬
‫‪ - 7‬اػخٍس حُلٔ‪٤‬ش ُي‪ ٟ‬حُـ‪ٝ ٖ٤‬حُ٘ؼذ ‪.‬‬ ‫‪َ٣‬حى ر‪ً : ٚ‬ؼَس حُ‪ّٜٞٔ‬‬
‫(‪ ) 15‬قطس ًحاكم امخىنة وًتىجه إمى‬ ‫‪ -‬أٓخ ؿِ٘خٍ كٌخٗض ط٘ي أٍُ‪ٝ ، ٙ‬ط٘ـؼ‪ ٚ‬ػِ‪٠‬‬ ‫‪١ٞ٣ " -‬ي " ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪٠٣ :‬ؼق ‪.‬‬
‫دمشق‬ ‫حُٔ‪ ٢٠‬ك‪ٌٛ ٢‬ح حُٔز‪ َ٤‬حُ‪ٞ‬ػَ كٌخٗض طٔ‪ٓ َٜ‬ؼ‪ٚ‬‬ ‫(د) ‪ -‬حُٔ‪ٜ‬خّ حُؼظ‪ٔ٤‬ش حُظ‪ ٢‬هخّ ر‪ٜ‬خ حُِٔطخٕ هطِ‬
‫* رؼي ٓؼًَش ػ‪ ٖ٤‬ؿخُ‪ٞ‬ص ػوي هطِ ٓلخًٔش‬ ‫حُِ‪ َ٤‬ط٘خ‪ َٙ١‬آالٓ‪ٝ ، ٚٓٞٔٛٝ ٚ‬طٔٔق ر‪٤‬ي‪ٛ‬خ‬ ‫حٓظؼيحىح ً ُِٔؼًَش حُلخ‪ِٛ‬ش ر‪ٝ ٚ٘٤‬ر‪ ٖ٤‬حُظظخٍ ‪: ٢ٛ‬‬
‫ُألَٓ‪ ٟ‬حٌُ‪ ٖ٣‬حٗ‪ٞٔ٠‬ح اُ‪ ٠‬حُظظخٍ كبًح طز‪ ُٚ ٖ٤‬ػٌٍ‬ ‫ٌٗ‪ٞ‬ح‪ًِٔ ٙ‬خ ‪ٟ‬خم ‪ٛ‬يٍ‪ ٙ‬رظوخًٍ حألَٓحء ػٖ‬ ‫‪ - 1‬ط‪٤١ٞ‬ي أًٍخٕ ػَٗ‪ ٚ‬حُـي‪٣‬ي ‪ٟ‬ي ػ‪ٞ‬ح‪ٛ‬ق‬
‫أٓ‪ َ٤‬ػلخ ػ٘‪ُٔ ٚ‬خ ‪٣‬ظ‪ ْٓٞ‬ك‪ ٖٓ ٚ٤‬رو‪٤‬ش ه‪ٝ ، َ٤‬اًح‬ ‫‪١‬خػظ‪ٝ ، ٚ‬اُوخء حُؼ‪ٞ‬حػ‪( َ٤‬حُؼوزخص) ك‪٣َ١ ٢‬و‪ٚ‬‬ ‫حُلظٖ ‪ٝ‬حُٔئحَٓحص ‪.‬‬
‫طز‪ ُٚ ٖ٤‬إٔ ‪ٌٛ‬ح حألٓ‪ َ٤‬ال ػٌٍ ُ‪ ٚ‬أَٓ ر‪ ٚ‬ك‪َ٠‬رض‬ ‫‪ٍٝ‬رٔخ ٗٔ‪ٗ ٠‬لٔ‪ ٖٓ ٚ‬حُطؼخّ كظويٓ‪ ٚ‬اُ‪ ٚ٤‬ر٘لٔ‪ٜ‬خ ‪،‬‬ ‫‪ - 2‬حُو‪٠‬خء ػِ‪ ٠‬ػ٘خ‪ َٛ‬حُل‪ٝ ٠ٟٞ‬حال‪ٟ‬طَحد‬
‫ػ٘و‪.ٚ‬‬ ‫‪ًٝ‬خٗض ال طلظؤ طٔأل هِز‪ ٚ‬ػوش رخُل‪ ُٞ‬ك‪ٔ٤‬خ ٗيد ٗلٔ‪ٚ‬‬ ‫‪ٜٓ - 3‬خُلش حألَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي رخٓظؼٔخٍ حُ٘يس‬
‫* طلَى هطِ ‪ٝ‬ػٔخًَ‪ ٙ‬اُ‪١ ٠‬زَ‪٣‬ش ك‪٤‬غ أٍَٓ‬ ‫ُِو‪٤‬خّ ر‪ ٚ‬ك‪ِ٤‬ىحى ‪٣‬و‪٣ٝ ٚ٘٤‬ظ‪٠‬خػق ا‪ٔ٣‬خٗ‪. ٚ‬‬ ‫‪ٝ‬حُِ‪. ٖ٤‬‬
‫ًظخرخ ً اُ‪ ٠‬أ‪ َٛ‬ىٓ٘ن ‪٣‬وزَ‪ ْٛ‬رخُلظق ‪ٝ‬حُ٘‪َٜ‬‬ ‫(ؿـ) ‪-‬‬ ‫‪ - 4‬طو‪٣ٞ‬ش حُـ‪٠ٓٝ ٖ٤‬خػلش ػيى‪ٝ ٙ‬أِٓلظ‪ٚ‬‬
‫‪ٝ‬أَٓ ٍؿخُ‪ ٚ‬ريٓ٘ن رخُوز‪ ٞ‬ػِ‪ ٠‬أػ‪ٞ‬حٕ حُظظخٍ‬ ‫‪ - 1‬طؼـذ حُِٔٔٔ‪ٗ ٖٓ ٕٞ‬ـخػش حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪١‬‬ ‫‪ - 5‬ؿٔغ حألٓ‪ٞ‬حٍ حٌُخك‪٤‬ش ُـِذ حُٔئٕ ‪ٝ‬حٌُهخثَ‬
‫‪.‬‬ ‫‪ٝ‬كَ‪٤ٓٝ‬ظ‪ ٚ‬أػ٘خء ٓؼًَش " ػ‪ ٖ٤‬ؿخُ‪ٞ‬ص " ‪ًُٝ ،‬ي‬ ‫‪ٝ‬حأله‪ٞ‬حص ‪.‬‬
‫* ‪ َٛٝ‬هطِ رؼٔخًَ‪ ٙ‬اُ‪ ٠‬ظخ‪ َٛ‬ىٓ٘ن ‪ٝ‬حُظو‪٠‬‬ ‫ػ٘يٓخ ٍأ‪ٝ‬ح ‪ٌٛ‬ح حُ‪ٜ‬ز‪َٔ٣ ٢‬م ك‪ٛ ٢‬ل‪ٞ‬ف حُظظخٍ‬ ‫‪ - 6‬ط٘ـ‪٤‬غ حُوِ‪ٞ‬د حُوخثلش ػِ‪ ٠‬حالٓظٔخطش ك‪٢‬‬
‫رخرٖ حُِػ‪ٝ ْ٤‬ؿخء ‪ ّٞ٣‬حُؼ‪٤‬ي ‪ٝ‬أٗخٍ حُِٔطخٕ‬ ‫ك‪َ٠٤‬د رٔ‪٤‬ل‪٘٤ٔ٣ ٚ‬خ ‪ٔٗٝ‬خال ك‪٤‬وظَ أٍرؼش ٓ٘‪ ْٜ‬أ‪ٝ‬‬ ‫حُوظخٍ ‪.‬‬
‫ػِ‪ ٠‬حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬ك‪ ٠ِٜ‬ر‪ٝ ٚ‬رؼٔخًَ‪ٛ ٙ‬الس ػ‪٤‬ي‬ ‫هٔٔش ‪ ،‬ػْ ‪٣‬وِ‪ ْٜ٘ٓ ٚ‬ػخثيح اُ‪ٛ ٠‬ل‪ٞ‬ف‬ ‫(كـ) ‪ٝ -‬هلض ؿِ٘خٍ ٓغ ُ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ هطِ ط٘ي ٖٓ‬
‫حُلطَ ‪ٝ‬طٔ٘‪ً ٠‬ال‪ٔٛ‬خ ُ‪ ٞ‬إٔ حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي‬ ‫حُِٔٔٔ‪ ، ٖ٤‬كظ‪٣ ٠‬وق ك‪ٟٞٓ ٢‬ؼ‪ ٚ‬حأل‪ ٍٝ‬ػٖ ‪ٔ٣‬خٍ‬ ‫أٍُ‪ٝ ، ٙ‬ط٘ـؼ‪ ٚ‬ػِ‪ ٠‬حُٔ‪ًٝ ٢٠‬خٗض طٔ‪ َٜ‬حُِ‪َ٤‬‬
‫حُٔالّ ًخٕ كخ‪َٟ‬ح ً ُ‪٤‬ئّ حُ٘خّ‪.‬‬ ‫حُِٔٔطخٕ ‪.‬‬ ‫ٓؼ‪ٝ ، ٚ‬ط٘خ‪ٝ ٚٓٞٔٛ َٙ١‬آالٓ‪ًِٔ ٚ‬خ ‪ٟ‬خم ‪ٛ‬يٍ‪ٙ‬‬
‫* ىهَ هطِ ٓي‪٘٣‬ش ىٓ٘ن كلَف أ‪ِٜٛ‬خ ر‪ ٚ‬كَكخ ً‬ ‫‪ - 2‬أػ٘خء ٓ‪ َ٤‬حُِٔطخٕ ك‪٣َ١ ٢‬و‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬ػ‪ٖ٤‬‬ ‫رظوخًٍ حألَٓحء ػٖ ‪١‬خػظ‪ًٝ ، ٚ‬خٕ ٍرٔخ أٗٔخ‪ٙ‬‬
‫ػظ‪ٔ٤‬خ ً ‪ٝ ،‬أٍَٓ ر‪٤‬زَّ رـ‪ً ٖ٤‬ز‪١ َ٤‬خٍى كِ‪ٍٞ‬‬ ‫ؿخُ‪ٞ‬ص ‪ٝ ،‬ؿي إٔ ػٌخ ر‪٤‬ي حُلَٗؾ ‪ٝ ،‬أٗ‪ ْٜ‬هي‬ ‫حٗ‪ٜٔ‬خً‪ ٚ‬ك‪ ٢‬ػِٔ‪ ٚ‬حُيحثذ ‪١‬ؼخٓ‪َٗٝ ٚ‬حر‪ ٚ‬كظويّ‬
‫حُظظخٍ ‪ٗٝ‬خٍُ كخٓ‪٤‬ظ‪ ْٜ‬حٌُز‪ َ٤‬رلٔ‪ٝ ٚ‬كَم‬ ‫‪٣‬ـيٍ‪ ٕٝ‬رخُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬ػ٘يٓخ ‪ِ٣‬و‪ ٕٞ‬حُظظخٍ ك‪٤‬طؼ٘‪ْٜٗٞ‬‬ ‫اُ‪ ٚ٤‬ر٘لٔ‪ٜ‬خ ‪ٝ ،‬اًح أٗ‪ ٌٜٚ‬حُٔ‪ َٜ‬هخٓض اُ‪ ٚ٤‬كؤهٌص‬
‫ِٗٔ‪ٝ ْٜ‬حٓظ‪ ٠ُٞ‬ػِ‪ ٠‬كٔ‪ًٝ ٚ‬خٗض ‪ ٌٙٛ‬آهَ‬ ‫ٖٓ حُوِق ‪ ،‬كَأ‪ ٟ‬إٔ ‪٣‬وطغ ػِ‪ ْٜ٤‬حُٔز‪ َ٤‬كظ‪ٞ‬ؿ‪ٚ‬‬ ‫ر‪٤‬ي‪ٝ ٙ‬هخىط‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬كَحٗ‪ ٚ‬؛ ُ‪٤‬ؤهٌ ٗ‪٤ٜ‬ز‪ ٖٓ ٚ‬حَُحكش‬
‫ٓ‪ٞ‬هؼش ُِظظخٍ رزالى حُ٘خّ‪.‬‬ ‫اُ‪ ٠‬ػٌخ كوَؽ أ‪ِٜٛ‬خ رخُ‪ٜ‬يح‪٣‬خ ‪ٝ‬أػَر‪ٞ‬ح ُ‪ ٚ‬ػٖ‬ ‫‪ًٝ ،‬خٗض طٔأل ‪ٛ‬يٍ‪ ٙ‬ػوش رخُل‪ … ُٞ‬ػْ هَؿض‬
‫* ُٔخ رِؾ ‪ٞٛ‬الً‪ ٞٛٝ ٞ‬رزالى كخٍّ ٓخ كَ‬ ‫اهال‪ُٔٝ ْٜٛ‬خ ‪ٝ‬ؿي ‪ٛ‬ئالء حُلَٗؾ حٗ‪ِٜ‬حّ ‪١‬الثغ‬ ‫ٓؼ‪ ٚ‬اُ‪٤ٓ ٠‬يحٕ حُوظخٍ ‪ٝ‬أٗوٌط‪ ٖٓ ٚ‬هي‪٣‬ؼش حُ‪ٜ‬ز‪٢‬‬
‫رـ‪ ٚ٘٤‬ك‪ ٢‬حَُٔ٘م ‪ٓٝ‬وظَ هخثي‪ً ٙ‬ظزـخ أَٓ روظَ‬ ‫حُظظخٍ ك‪ ٢‬ؿِس حطزؼ‪ٞ‬ح ٓز‪ َ٤‬حُ‪ٞ‬كخم ٓغ حُِٔٔٔ‪، ٖ٤‬‬ ‫حُظظَ‪ٟٝ ، ١‬لض ر٘لٔ‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫ؿٔ‪٤‬غ ٖٓ ُـؤ ‪ُٝ‬لن ر‪ِٞٓ ٖٓ ٚ‬ى حُِٔٔٔ‪ٖ٤‬‬ ‫‪ٌ٣ ُْٝ‬ظق حُِٔطخٕ ر‪ٞ‬ػي‪ ْٛ‬حُل‪٤‬خى رَ حٗظَ‪١‬‬ ‫حُل‪ 14 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2003 ٢‬‬
‫‪ٝ‬أَٓحث‪ٝ ْٜ‬أ‪ٝ‬الى‪ٝ ْٛ‬ؿٔ‪٤‬غ ٖٓ ٓؼ‪ ْٜ‬كِو‪ٞ‬ح‬ ‫ػِ‪ ْٜ٤‬اروخء كخٓ‪٤‬خص ٖٓ ػٌَٔ‪ٌٛ ٖٔ٠٤ُ ٙ‬ح‬ ‫" ‪ًٝ‬خٕ حألٓ‪ َ٤‬ر‪٤‬زَّ اً ًحى ‪٣‬ل‪ ٞ‬رؼ‪ٞ‬‬
‫ؿِحء ه‪٤‬خٗظ‪ْٜ‬‬ ‫حُل‪٤‬خى ‪.‬‬ ‫أ‪ٛ‬لخر‪ ٚ‬ػِ‪ ٠‬حُوظخٍ ‪ٝ ،‬ال ‪٣‬يع ُ‪ٓ ْٜ‬ـخال ُِظو‪ٜ‬وَ‬
‫ّ‪٤ً :1‬ق كخًْ هطِ أَٓح‪ ٖٓ ٙ‬حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬رؼي‬ ‫حُل‪ 14 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حأل‪ّ 2009 ٍٝ‬‬ ‫ٓ‪ٜٔ‬خ حٗظي ر‪ ْٜ‬حُ‪٠‬ـ‪ ، ٢‬كٌؤٗٔخ ًخٗ‪ٞ‬ح ٓو‪٤‬ي‪ٖ٣‬‬
‫ٓؼًَش ػ‪ ٖ٤‬ؿخُ‪ٞ‬ص؟‬ ‫" ‪ٝ‬ر‪ َٜ‬حُِٔطخٕ رٔ‪ٜٞ٣ ْٜ‬د ٗل‪ ٙٞ‬؛ ك٘ي‬ ‫رِِٔٔش ‪َ١‬كخ‪ٛ‬خ ك‪٣ ٢‬ي‪ ، ٙ‬كؼزظ‪ٞ‬ح ػزخص حَُ‪ٝ‬حٓ‪، ٢‬‬
‫ؿـ ‪ُ :‬ؿ ِٔ َغ ُ‪ ٚ‬حألَٓ‪ٝ ٟ‬ىهِ‪ٞ‬ح ػِ‪ ٚ٤‬كَحى‪ ٟ‬كٌخٕ‬ ‫ػ٘خٕ ؿ‪ٞ‬حى‪ ، ٙ‬ك‪ٞ‬ػذ حُـ‪ٞ‬حى هخثٔخ ً ػِ‪ٍ ٠‬ؿِ‪، ٚ٤‬‬ ‫‪ًٝ‬ؼَ حُوظَ ك‪ٝ ْٜ٤‬ك‪ ٠‬أػيحث‪ ْٜ‬كظ‪ ٠‬أٗ‪٤ُ ْٜ‬طج‪ٕٞ‬‬
‫‪ٔ٣‬ؤٍ ًَ ‪ٝ‬حكي ػٖ حٓٔ‪ٝ ٚ‬حْٓ أر‪ٝ ٚ٤‬رِي‪ٝ ٙ‬ػِٔ‪ٚ‬‬ ‫ك٘٘ذ حُٔ‪ ْٜ‬ك‪ٛ ٢‬يٍ حُـ‪ٞ‬حى ‪ ،‬كظيحػ‪ٓ( ٠‬و‪)٢‬‬ ‫رل‪ٞ‬حكَ ه‪ ُْٜٞ٤‬ػِ‪ ٠‬ؿؼغ هظال‪َٛٝ ْٛ‬ػخ‪. " ْٛ‬‬
‫‪ٝ‬كخُ‪ ٚ‬ػْ ‪ٔ٣‬ؤُ‪ ٚ‬ػٖ حُظظخٍ ‪ٓٝ‬خًح ‪٣‬ؼظوي ك‪ٓٝ ْٜ٤‬خ‬ ‫‪ ٍِٗٝ‬ػ٘‪ ٚ‬حُِٔطخٕ ‪ٔٓٝ ،‬ق ػَه‪٣ ٞٛٝ ٚ‬و‪" : ٍٞ‬‬ ‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ُٔؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خم‬
‫‪ٛ‬يك‪ُِ ٚ‬وظخٍ ك‪ٛ ٢‬ل‪ٞ‬ك‪ ْٜ‬كبًح طز‪ ُٚ ٖ٤‬أٗ‪ ٚ‬ال ػٌٍ‬ ‫ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬هللا أ‪ٜ٣‬خ حَُك‪٤‬ن حُؼِ‪ٝ " ! ِ٣‬حٓظَٔ‬ ‫حُلوَس طو‪ َ٤‬حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬
‫ُ‪ ٚ‬أَٓ روظِ‪ٝ ٚ‬اال ػلخ ػ٘‪ ٚ‬رؼي ٓخ ًًَ‪ ٙ‬رلؼِظ‪ٚ‬‬ ‫حُِٔطخٕ ‪٣‬وخطَ ٍحؿال ً ‪٤ٜ٣ ٞٛٝ‬ق ‪ " :‬اُ َّ‪ ٢‬رـ‪ٞ‬حى‬ ‫ُٔخ ‪: ٢ِ٣‬‬
‫‪ٝ‬حٓظظخر‪ ٚ‬ػْ ‪ ٚٔ٠٣‬اُ‪ ٠‬ؿ‪ ٚ٘٤‬رؼيٓخ ‪٣‬وزَ‪ ٙ‬إٔ‬ ‫" ‪ ،‬كؤٍحى رؼ‪ ٞ‬أ‪ٛ‬لخر‪ ٚ‬إٔ ‪ ٍِ٘٣‬ػٖ كَٓ‪، ٚ‬‬ ‫‪٠ٓ -‬خى " ‪٣‬ل‪٣( : " ٞ‬ؼز‪ٌ٣ - ٢‬يٍ ‪٣ -‬ؼُِ) ‪.‬‬
‫ؿِحء‪ً ٙ‬خٕ حُوظَ ‪ ٠ٍٟ ٌُٚ٘ٝ‬روخء‪ُٔ ٙ‬خ ط‪ْٓٞ‬‬ ‫كؤرَ‪ ٠‬حُِٔطخٕ ػِ‪ًُ ٚ٤‬ي ‪. " ..‬‬ ‫‪َٓ -‬حىف " ‪٣‬طج‪٣( : " ٕٞ‬ول‪- ًَِٕٞ٣ - ٕٞ‬‬
‫(‪ٝ‬ؿي) ك‪ ٖٓ ٚ٤‬رو‪٤‬ش ه‪.َ٤‬‬ ‫(أ) ‪ -‬ك‪ٟٞ ٢‬ء ك‪ٜٔ‬ي ٓؼخٗ‪ ٢‬حٌُِٔخص ك‪٤ٓ ٢‬خه‪ٜ‬خ‬ ‫‪٣‬ي‪. )ٕٞٓٝ‬‬
‫ّ‪ًٝ ( : 2‬خٕ ٖٓ ‪ٛ‬ئالء حألَٓ‪ِٓ ٟ‬ي ٖٓ ِٓ‪ٞ‬ى‬ ‫‪ٟ‬غ ‪َٓ :‬حىف ًِٔش " ٗ٘ذ "‪٠ٓٝ ،‬خى ًِٔش "‬ ‫(د) ‪ٟٝ -‬ق ى‪ ٖٓ ًَ ٍٝ‬حُِٔي حُٔظلَ‬
‫آٍ أ‪ٞ٣‬د حٗ‪ ْ٠‬اُ‪ ٠‬حُظظخٍ ‪ٝ‬هخطَ ٓؼ‪ ْٜ‬حُِٔٔٔ‪ٖ٤‬‬ ‫ٍحؿَ " ‪ٓٝ‬لَى ًِٔش " أ‪ٛ‬لخر‪ " ٚ‬ك‪ ٢‬ؿَٔ ٓل‪٤‬يس‬ ‫‪ٝ‬حُِٔطخٗش ؿِ٘خٍ ك‪ ٢‬حإلػيحى ُِوخء حُظظخٍ ك‪" ٢‬‬
‫‪ ّٞ٣‬حُـ‪ ٍٞ‬هظخال ً ٗي‪٣‬يح ً كؤَٓ ر‪ ٚ‬حُِٔطخٕ كـت ر‪ٚ‬‬ ‫(د) ‪ -‬ك‪ ٢‬أ‪٣‬ش ٓ٘خٓزش ر‪ َٜ‬حُِٔطخٕ رخُٔ‪ْٜ‬‬ ‫ػ‪ ٖ٤‬ؿخُ‪ٞ‬ص " ‪.‬‬
‫اُ‪َٓ٣ ٚ٤‬ق ك‪ ٢‬ه‪ٞ٤‬ى‪. ).. ٙ‬‬ ‫‪ٜٞ٣‬د ٗل‪ ٙٞ‬؟ ‪ٝ‬ػال َّ ‪٣‬يٍ ٓ‪ٞ‬هل‪ ٖٓ ٚ‬ؿ‪ٞ‬حى‪ ٙ‬؟‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬ػَِ ُٔخ ‪٣‬ؤط‪: ٢‬‬
‫(أ) ‪ٓ -‬خ حُٔو‪ٜٞ‬ى رـ (‪ ّٞ٣‬حُـ‪ٝ )ٍٞ‬ر ِ َْ‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬ر َْ ٍى حُِٔطخٕ ػِ‪ٛ ٠‬خكز‪ ٚ‬حٌُ‪ ١‬أٍحى إٔ‬ ‫‪ -‬طؼـذ حُِٔٔٔ‪ٗ ٖٓ ٖ٤‬ـخػش ‪ٝ‬كَ‪٤ٓٝ‬ش‬
‫ط‪ٞ‬ك‪ ٢‬ػزخٍس (‪َٓ٣‬ق ك‪ ٢‬ه‪ٞ٤‬ى‪)ٙ‬؟‬ ‫‪ ٍِ٘٣‬ػٖ كَٓ‪ ٚ‬؟ ‪٤ًٝ‬ق ط‪َٜ‬ف حُِٔطخٕ رؼي ًُي‬ ‫حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬حُظظَ‪ ١‬ك‪ ٢‬أػ٘خء ٓؼًَش ػ‪ ٖ٤‬ؿخُ‪ٞ‬ص ‪.‬‬
‫(د) ‪ٓ -‬خًح كؼَ حُِٔطخٕ ر‪ٌٜ‬ح حُِٔي ؟‬
‫‪َْ ِ ُٝ‬؟‬ ‫حُٔ‪ٞ‬هق ؟‬ ‫‪ -‬حٗظَح‪ ١‬حُِٔي حُٔظلَ طَى كخٓ‪٤‬خص ٖٓ‬
‫ؿـ ‪( :‬أ) ‪ -‬حُٔو‪ٜٞ‬ى رـ (‪ ّٞ٣‬حُـ‪ ّٞ٣ : )ٍٞ‬ػ‪ٖ٤‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬ ‫ػٌَٔ‪ ٙ‬ػِ‪٘ٓ ٠‬خكٌ ػٌخ ‪.‬‬
‫ؿخُ‪ٞ‬ص ‪.‬‬ ‫(أ) ‪َٓ -‬حىف " ٗ٘ذ " ‪ :‬ػِن ر‪ٚ‬‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬
‫‪ٝ -‬ط‪ٞ‬ك‪ ٢‬حُؼزخٍس رؤٗ‪ ٢٘ٔ٣ ٚ‬رز‪٢‬ء ‪٢ٛٝ ًٍٝ‬‬ ‫‪٠ٓ -‬خى " ٍحؿَ " ‪ٍ :‬حًذ‬ ‫ٓ‪٠‬خى " ‪٣‬ل‪٣ : " ٞ‬ؼز‪َٓ - . ٢‬حىف "‬ ‫(أ) ‪-‬‬
‫ط‪ٓ ٍٜٞ‬ي‪ ٟ‬حٌٍُ ‪ٝ‬حُٔ‪ٜ‬خٗش حُظ‪ٔ٣ ٢‬ظلو‪ٜ‬خ ‪ٌٛ‬ح‬ ‫‪ٓ -‬لَى ًِٔش " أ‪ٛ‬لخر‪ٛ : " ٚ‬خكذ‬ ‫‪٣‬طج‪٣ : " ٕٞ‬ي‪. ٕٞٓٝ‬‬
‫حُوخثٖ ‪.‬‬ ‫‪( .‬د) ‪ -‬ر‪ َٜ‬حُِٔطخٕ رخُٔ‪ٜٞ٣ ْٜ‬د ٗل‪: ٙٞ‬‬ ‫(د) ‪ً -‬خٕ ٌَُ ٖٓ حُِٔطخٕ حُٔظلَ ‪ٝ‬حُِٔطخٗش‬
‫(د) ‪ُٝ -‬وي هظِ‪ ٚ‬حُِٔطخٕ ر‪٤‬ي‪ ٙ‬ؿِحء ُ‪ ٚ‬ػِ‪٠‬‬ ‫ك‪ً ٖ٤‬خٕ ‪٣‬وخطَ هظخٍ حُٔٔظٔ‪٤‬ض ‪ ،‬كخَٓ حَُأّ ‪،‬‬ ‫ؿِ٘خٍ ى‪ ٍٝ‬ك‪ ٢‬حإلػيحى ُِوخء حُظظخٍ ك‪ ٢‬ػ‪ ٖ٤‬ؿخُ‪ٞ‬ص‬
‫ه‪٤‬خٗظ‪ٝ ٚ‬كٔو‪ ٚ‬؛ ُ‪ ٌٕٞ٤‬ػزَس ُـ‪ ٖٓ َٙ٤‬حُِٔ‪ٞ‬ى‬ ‫‪ٝ‬حُوطَ ٓل‪ ٢٤‬ر‪ ّٞ٣ - ٚ‬ػ‪ ٖ٤‬ؿخُ‪ٞ‬ص ‪.‬‬ ‫‪ -‬ه‪ ٠٠‬حُِٔي حُٔظلَ ػَ٘س أٗ‪٣ ُْ َٜ‬ؼَف‬
‫حٌُ‪ٔ٣ ٖ٣‬خػي‪ ٕٝ‬أػيحء حإلٓالّ ػِ‪ ٠‬أٓش حإلٓالّ‬ ‫‪٣ -‬يٍ ٓ‪ٞ‬هل‪ ٖٓ ٚ‬ؿ‪ٞ‬حى‪ ٙ‬ػِ‪ٓ ٠‬ي‪ ٟ‬حٍطزخ‪ ٚ١‬ر‪، ٚ‬‬ ‫َُِحكش ‪١‬ؼٔخ ‪ ،‬رَ ٓأل ٓخػخط‪ٜ‬خ رـ‪ٜٞ‬ى ٓ‪٤٘٠‬ش كوي‬
‫‪ٝ‬ى‪ٜ٘٣‬خ ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬كير‪( ٚ‬ػطل‪ )ٚ‬ػِ‪ٍٝ ، ٚ٤‬كٔظ‪ ٚ‬رخُل‪ٞ٤‬حٕ ‪،‬‬ ‫أهٌ ‪١ٞ٣‬ي أًٍخٕ ػَٗ‪ ٚ‬ك‪٤‬غ ‪:‬‬
‫ّ‪ٓ : 3‬خ ٓ‪ ٕٞٔ٠‬حَُٓخُظ‪ ٖ٤‬حُِظ‪ ٖ٤‬أٍِٓ‪ٜٔ‬خ هطِ‬ ‫‪ٝ‬طـِـَ ‪ٛ‬لخص حُلخٍّ حأل‪ِ٤ٛ‬ش ك‪ ٢‬أػٔخه‪. ٚ‬‬ ‫‪ - 1‬ه‪ ٠٠‬ػِ‪ ٠‬ػ٘خ‪ َٛ‬حُل‪ٝ ٠ٟٞ‬حال‪ٟ‬طَحد‬
‫أل‪ َٛ‬ىٓ٘ن ‪٤ُٔٝ ،‬ي‪ ٙ‬حُوي‪( ْ٣‬حرٖ حُِػ‪ )ْ٤‬؟‬ ‫(ؿـ) ‪ٍ -‬ى حُِٔطخٕ ػِ‪ٛ ٠‬خكز‪ ٚ‬حٌُ‪ ١‬أٍحى إٔ‬ ‫‪َٟ - 2‬د ػِ‪ ٠‬أ‪٣‬ي‪ ١‬حُٔلٔي‪ٝ ٖ٣‬حُيٓخٓ‪. ٖ٤‬‬
‫ؿـ ‪ :‬أٍَٓ اُ‪ ٠‬أ‪ َٛ‬ىٓ٘ن ٍٓخُش ‪٣‬زَ٘‪ ْٛ‬رخُلظق‬ ‫‪ ٍِ٘٣‬ػٖ كَٓ‪ ٚ‬رو‪ " : ُٚٞ‬حػزض ٌٓخٗي ‪ٓ ،‬خ ً٘ض‬ ‫‪ - 3‬ػخُؾ حألَٓحء ‪ٝ‬حُٔٔخُ‪٤‬ي طخٍس رخُ٘يس ‪ٝ‬أهَ‪ٟ‬‬
‫‪ٝ ،‬أٗ‪ ٠ُٞ٤ٓ ٚ‬ػِ‪ٝ ْٜ٤‬حكيح ً ٓ٘‪ َ٘٘٣ ْٜ‬ك‪ ْٜ٤‬حُؼيٍ‬ ‫ألٓ٘غ حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬حالٗظلخع ري ك‪ٌٛ ٢‬ح حُ‪ٞ‬هض ‪.‬‬ ‫رخُِ‪ٖ٤‬‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(20‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫ّ‪ٓٝ : 3‬خ َٓ ه‪ٞ‬ك‪ٛ ٖٓ ٚ‬ئالء حألَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي‬ ‫* ًخٕ ر‪٤‬زَّ ‪٣‬طٔغ ك‪ ٢‬آخٍس كِذ حُظ‪ٝ ٢‬ػي‪ٙ‬‬ ‫‪ًٔ ،‬خ أَٓ‪ ْٛ‬رخُوز‪ ٞ‬ػِ‪ ٠‬أػ‪ٞ‬حٕ حُظظخٍ ٖٓ أ‪ٛ‬خُ‪٢‬‬
‫؟‬ ‫ر‪ٜ‬خ ‪ُٔ ٌُٚ٘ٝ‬خ ػِّ ػِ‪ ٠‬حُِ٘‪ ُٚ ٍٝ‬ػٖ حُلٌْ ُْ‬ ‫ىٓ٘ن كظ‪ َٜ٣ ٠‬اُ‪ٜ٤‬خ ك‪ٍ َٟ٤‬أ‪ ٚ٣‬ك‪. ْٜ٤‬‬
‫ؿـ ‪ َٓٝ :‬ه‪ٞ‬ك‪ٛ ٖٓ ٚ‬ئالء حألَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي إٔ‬ ‫‪٣‬ؼي ‪٘ٛ‬خى ٓ‪ٟٞ‬غ ُِ‪ٞ‬كخء رٌُي ٌُ‪٣ ٢‬ؼط‪ ٚ٤‬آخٍس‬ ‫‪ٍٓٝ-‬خُش أهَ‪٤ُٔ ٟ‬ي‪ ٙ‬حُوي‪( ْ٣‬حرٖ حُِػ‪ )ْ٤‬حٌُ‪١‬‬
‫‪٣‬ؼ‪ٞ‬ى‪ٝ‬ح اُ‪ٜٗ ٠‬ذ أٓ‪ٞ‬حٍ حألٓش ‪ٝ‬ه‪َ٤‬حط‪ٜ‬خ ‪ ،‬ؿخكِ‪ٖ٤‬‬ ‫كِذ كؤػطخ‪ٛ‬خ ألكي ِٓ‪ٞ‬ى حُ٘خّ ٓٔخ أؿ‪٠‬ذ‬ ‫ًخٕ ‪َ٣‬حِٓ‪ ٚ‬أػ٘خء هظخٍ حُظظخٍ ‪ٜ٣ٝ ،‬ق ُ‪ ٚ‬أك‪ٞ‬حٍ‬
‫ػٖ ٓ‪ٜ‬خُق حُزالى كظلَ رخُزالى ًخٍػش أكظغ ٖٓ‬ ‫ر‪٤‬زَّ ‪ٝ‬حػظوي أٗ‪٣ ٚ‬لٔي‪ ٙ‬ػِ‪ ٠‬رط‪ٞ‬الط‪ ٚ‬كو٘‪٢‬‬ ‫ىٓ٘ن ‪ٝ‬ؿ‪َٛ٤‬خ ٖٓ رالى حُ٘خّ ‪.‬‬
‫ًخٍػش حُظظخٍ ‪.‬‬ ‫إٔ ‪٘٣‬خكٔ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُلٌْ ‪ٝ‬هخ‪ٛ‬ش إٔ ‪ً ٌٙٛ‬خٗض ٗ‪٤‬ظ‪ٚ‬‬ ‫ّ‪ : 4‬ر َْ أٗخٍ حُِٔطخٕ ػِ‪ ٠‬حرٖ حُِػ‪ّٞ٣ ْ٤‬‬
‫ّ‪ : 4‬كِٕ حُِٔي حُٔظلَ كِٗخ ً ٗي‪٣‬يح ً ػِ‪٠‬‬ ‫كؼال ً ‪ُٝ‬حى حألَٓحء حُلخهي‪ٝ ٌٚٗ ٕٝ‬أػخٍ‪ٝ‬ح أكوخى‪ٙ‬‬ ‫حُؼ‪٤‬ي ؟ ‪ٓٝ‬خًح طٔ٘‪ٜٔ٘ٓ ًَ ٠‬خ ؟‬
‫كز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ ‪ .‬حَٗف حُؼزخٍس ٓز‪٘٤‬خ ً أػَ ‪ٌٛ‬ح حُلِٕ‬ ‫حُوي‪ٔ٣‬ش طـخ‪ ٙ‬هطِ‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬أٗخٍ حُِٔطخٕ ػِ‪ ٠‬حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬ك‪ ٠ِٜ‬ر‪ٚ‬‬
‫ػِ‪. ٚ٤‬‬ ‫* طليع ٓ٘خه٘ش كخٓ‪٤‬ش ر‪ ٖ٤‬هطِ ‪ٝ‬ر‪٤‬زَّ ‪٣‬لظي‬ ‫‪ٝ‬رؼٔخًَ‪ٛ ٙ‬الس ػ‪٤‬ي حُلطَ ‪ٝ ،‬طٔ٘‪ً ٠‬ال‪ٔٛ‬خ ُ‪ ٞ‬إٔ‬
‫ؿـ ‪ :‬كِٕ كِٗخ ً ٗي‪٣‬يح ً ػِ‪ ٠‬كز‪٤‬زظ‪ ٚ‬ؿِ٘خٍ ك‪٤‬غ‬ ‫ك‪ٜ٤‬خ ر‪٤‬زَّ هخ‪ٛ‬ش ػ٘يٓخ ًخٗل‪ ٚ‬رٔخ ك‪١ ٢‬زؼ‪ٚ‬‬ ‫حُ٘‪٤‬ن حرٖ ػزي حُٔالّ ًخٕ كخ‪َٟ‬ح ً ًُي حُ‪٤ُ ّٞ٤‬ئّ‬
‫‪ٟ‬خهض حُيٗ‪٤‬خ ك‪ٝ ٢‬ؿ‪ٜ‬ش ‪ٝ‬أظِٔض ك‪ ٢‬ػ‪. ٚ٤٘٤‬‬ ‫ٖٓ ٓطخٓغ ‪ٝ‬أهزَ‪ ٙ‬أٗ‪ ٚ‬ال ‪ٔ٣‬ظـ٘‪ ٢‬ػ٘‪ٝ ٚ‬أٗ‪ ٚ‬ال‬ ‫حُ٘خّ‪.‬‬
‫أػَ ‪ٌٛ‬ح حُلِٕ ‪ :‬حٗلـَ ٓخ ًخٕ كز‪ٔ٤‬خ ك‪ٗ ٢‬لٔ‪ٚ‬‬ ‫‪٣َ٣‬ي ُ‪ ٚ‬اال حُو‪ٌ٣ٝ َ٤‬خى ‪٣‬وزَ‪ ٙ‬روَحٍ ِٗ‪ُٚ ُٚٝ‬‬ ‫ّ‪٤ً : 5‬ق حٓظوزَ أ‪ َٛ‬ىٓ٘ن حُِٔي حُٔظلَ رؼي‬
‫ٖٓ حألُْ ‪ٝ‬حُ‪٤٠‬ن اً ‪ٟ‬ؼق ػٖ ٓوخ‪ٓٝ‬ظ‪ٝ ٚ‬كؼخُ‪٤‬ظ‪ٚ‬‬ ‫ػٖ حُؼَٕ‪.‬‬ ‫إٔ كون حٗظ‪ٜ‬خٍحط‪ ٚ‬حُؼظ‪ٔ٤‬ش ؟‬
‫كٔخُض ىٓ‪ٞ‬ػ‪ ٚ‬كظ‪ ٠‬طوَكض ؿل‪ًٔ ، ٚٗٞ‬خ ‪ٟ‬ؼلض‬ ‫* طِىحى ٌٗ‪ٞ‬ى ر‪٤‬زَّ ‪٘٣ٝ‬ؼِ‪ٜ‬خ أطزخػ‪ ٚ‬كظ‪٠‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬حٓظوزَ أ‪ َٛ‬ىٓ٘ن حُِٔي حُٔظلَ حٓظوزخال ً‬
‫ٗلٔ‪ٝ ٚ‬هخٍص (‪ٟ‬ؼلض) ػِ‪ٔ٣‬ظ‪ٝ ٚ‬ىحٍص ك‪ٗ ٢‬لٔ‪ٚ‬‬ ‫‪٣‬ظلن حُـٔ‪٤‬غ ػِ‪ ٠‬هظَ حُٔظلَ ‪ ٞٛٝ‬ك‪٣َ١ ٢‬ن‬ ‫ػظ‪ٔ٤‬خ ً ‪ٝ‬كَك‪ٞ‬ح ر‪ ٚ‬كَكخ ً ػظ‪ٔ٤‬خ ً كؤهخٓ‪ٞ‬ح ُ‪ ٚ‬حُِ‪٘٣‬خص‬
‫ه‪ٞ‬ح‪ً َ١‬ؼ‪َ٤‬س كٌ‪٤‬ق ‪٣‬طِذ حُٔـي ‪ٝ‬هي ٗخٓض حُؼ‪ٖ٤‬‬ ‫ػ‪ٞ‬ىط‪ ٚ‬اُ‪.َٜٓ ٠‬‬ ‫‪ٝ‬حٓظوزِ‪ ٙٞ‬رخُطز‪ٝ ٍٞ‬حألػالّ ‪ٗٝ‬ؼَ‪ٝ‬ح ػِ‪٣َ١ ٠‬و‪ٚ‬‬
‫حُظ‪ ٢‬طزخًٍ‪ٝ ٚ‬طٔ‪ َٜ‬ػِ‪١ٝ ٚ٤‬ـ‪ ٠‬حُلِٕ حُـزخٍ‬ ‫* ‪ٝ‬ك‪ ٢‬حُطَ‪٣‬ن أر‪ َٜ‬حُِٔطخٕ أٍٗزخ ً كخٗيكغ‬ ‫حألُ‪ٛ‬خٍ ‪ٝ‬حَُ‪٣‬خك‪ ٖ٤‬كظ‪ ٍِٗ ٠‬روِؼظ‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫ػِ‪ ٚ٤‬ك‪ٟٝ ٖٛٞ‬ؼق ‪ٝ‬أ‪ٛ‬زق ‪٣‬خثٔخ ً ك‪ ٢‬حُل‪٤‬خس‬ ‫‪ٍٝ‬حء‪ٝ ٙ‬اًح رٔزؼش ٖٓ حُٔٔخُ‪٤‬ي ‪٣‬ظويٓ‪ ْٜ‬ر‪٤‬زَّ‬ ‫ّ‪ٓ : 6‬خ أ‪٢ٗ ٍٝ‬ء كؼِ‪ ٚ‬حُِٔطخٕ ػوذ ىه‪ُٚٞ‬‬
‫‪ٔ٣‬ظؼوَ ظِ‪ٜ‬خ ‪ٔ٣ٝ‬ظط‪ َ٤‬أٓي‪ٛ‬خ ‪ٝ‬طٔ٘‪ ٠‬إٔ ‪ٞٔ٣‬ص‬ ‫‪ِ٣‬ػٔ‪ ٕٞ‬أٗ‪ ٚ‬هي رؼي ػ٘‪٣ ْٛٝ ْٜ‬و٘‪ ٕٞ‬ػِ‪، ٚ٤‬‬ ‫ىٓ٘ن ؟‬
‫ك‪ِ٤‬و‪ ٢‬كز‪٤‬زظ‪ ٚ‬حُ٘‪٤ٜ‬يس ك‪ٓ ٢‬وؼي ‪ٛ‬يم ػ٘ي ِٓ‪٤‬ي‬ ‫‪ٝ‬طزيأ حُٔئحَٓس ػ٘يٓخ ‪ٔٔ٣‬ي ر‪٤‬زَّ ر‪٤‬ي حُٔظلَ‬ ‫ؿـ ‪ :‬أ‪٢ٗ ٍٝ‬ء كؼِ‪ ٚ‬حُِٔطخٕ ػوذ ىه‪ ُٚٞ‬ىٓ٘ن‬
‫ٓوظيٍ ‪.‬‬ ‫ُ‪٤‬وزِ‪ٜ‬خ ك‪َ٠٤‬د أكي‪ ْٛ‬ػخطو‪ ٚ‬رخُٔ‪٤‬ق ‪٣ٝ‬ظؼِن‬ ‫ٓ‪ َّ٤‬ؿ‪٘٤‬خ ً ُٔطخٍىس كِ‪ ٍٞ‬حُظظخٍ رو‪٤‬خىس ر‪٤‬زَّ‬
‫ّ‪ : 5‬ػال َّ ػِّ هطِ ؟ ‪ُٔٝ‬خًح ُْ ‪َٜ٣‬ف ر‪ ٚ‬؟‬ ‫آهَ ػِ‪ ٠‬كَٓ‪ ٚ٤َٓ٣ٝ ٚ‬ػخُغ رٔ‪ ْٜ‬ك‪ٛ ٢‬يٍ‪ٙ‬‬ ‫كظ‪٣ ٠‬و‪ ٢٠‬ػِ‪ ٠‬حُظظخٍ اُ‪ ٠‬حألري ‪ًٝ ،‬خٗض آهَ‬
‫ؿـ ‪ :‬ػِّ هطِ ػِ‪ ٠‬إٔ ‪٣‬ظ٘خٍُ ػٖ حُؼَٕ ُ‪ٜ‬ي‪٣‬و‪ٚ‬‬ ‫‪:‬‬ ‫‪ ٞٛٝ‬ال ‪٣‬لَى ٓخً٘خ ً رَ ‪٣‬و‪ٍٞ‬‬ ‫ٓ‪ٞ‬هؼش ‪ٟ‬ي حُظظخٍ ‪ٝ ٢ٛ‬هؼش (كٔ‪.)ٚ‬‬
‫ر‪٤‬زَّ حٌُ‪٣ ١‬ؼظوي أٗ‪ ٚ‬حألهيٍ ػِ‪ ٠‬طلَٔ ‪ٌٙٛ‬‬ ‫( كٔز‪ ٢‬هللا ‪ٗٝ‬ؼْ حُ‪ ، َ٤ًٞ‬أطوظِ٘‪٣ ٢‬خ ‪ٛ‬ي‪٣‬و‪٢‬‬ ‫ّ‪ٓ : 7‬خًح كؼَ ‪ٞٛ‬الً‪ ٞ‬ػ٘يٓخ ػِْ ر‪ٔ٣ِٜ‬ش‬
‫حألػزخء حُ‪٠‬ؤش ػِ‪ٓ ٠‬خ ك‪ ٖٓ ٚ٤‬حُوي‪٣‬ؼش ‪ٝ‬حٌَُٔ ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬أٗخ أٍ‪٣‬ي إٔ أ‪٤ُٝ‬ي ِٓطخٗخ ً ٌٓخٗ‪ ٢‬؟‪) .‬‬ ‫ؿ‪ ٚٗٞ٤‬حُٔخكوش ؟‬
‫‪َٜ٣ ُْ ٌُٚ٘ٝ -‬ف ُ‪ ٚ‬ر‪ٌٜ‬ح حُظلٌ‪ َ٤‬ه‪ٞ‬كخ ً ٖٓ حُلظ٘ش‬ ‫* ‪٣ٝ‬لْ ر‪٤‬زَّ رخُ٘يّ ‪ِ٣ٝ‬و‪ ٢‬رٔ‪٤‬ل‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُ‪ٞ‬هض‬ ‫ؿـ ‪ :‬ػ٘يٓخ ػِْ ‪ٞٛ‬الً‪ ٞ‬ر‪ٔ٣ِٜ‬ش ؿ‪ ٚٗٞ٤‬حُٔخكوش‬
‫ر‪ ٖ٤‬حألَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي ‪ٝ‬هخ‪ٛ‬ش أٗ‪٣ ٚ‬ؼَف إٔ‬ ‫حٌُ‪ ١‬ك‪ َ٠‬ك‪ ٚ٤‬هخ‪ٛ‬ش حُِٔي ُٔخ هِو‪ٞ‬ح ػِ‪ٚ٤‬‬ ‫حٗظي ؿ‪٠‬ز‪ٝ ٚ‬هظَ ًَ ِٓي ًخٕ هي ُـؤ اُ‪ٖٓ ٚ٤‬‬
‫ر‪٤‬زَّ ُٖ ‪٣‬ويٍ ػِ‪ً ٠‬ظٔخٕ ‪ٌٛ‬ح حُوزَ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬حٍطخر‪ٞ‬ح ك‪ ٢‬طَِٔ حألَٓحء حُٔزؼش ‪ٍٝ‬حء‪ٙ‬‬ ‫ِٓ‪ٞ‬ى حُ٘خّ اال ٌِٓخ ٗـخ ر٘لخػش حَٓأط‪ !! ٚ‬ػْ‬
‫ّ‪ُٔ : 6‬خًح حٗظي ؿ‪٠‬ذ ر‪٤‬زَّ ػِ‪ ٠‬هطِ ؟‬ ‫‪٣ٝ‬لخ‪ ُٕٞٝ‬حُو‪٠‬خء ػِ‪ ٠‬حُو‪ٗٞ‬ش حُٔظآَٓ‪ُٞ ٖ٣‬ال‬ ‫ٍكَ ٖٓ رالى حُ٘خّ اُ‪ ٠‬ؿ‪ٍ َ٤‬ؿؼش ‪ٝ‬ػِ‪ُ ٚ٤‬ؼ٘ش هللا‬
‫ؿـ ‪ًُٝ :‬ي ألٕ ر‪٤‬زَّ ‪ِ١‬ذ ٖٓ حُِٔطخٕ ‪ٝ‬ال‪٣‬ش‬ ‫ٓٔخع ‪ٞٛ‬ص حُٔظلَ ‪٣‬و‪ : " ٍٞ‬ىػ‪ٞ‬ح (ر‪٤‬زَّ)‬ ‫‪ٝ‬حُ٘خّ أؿٔؼ‪. ٖ٤‬‬
‫كِذ ك‪ٞ‬ػي‪ ٙ‬ر‪ٜ‬خ ‪ُٔ ٌُٚ٘ٝ ،‬خ ػِّ ػِ‪ ٠‬حُِ٘‪ُٚ ٍٝ‬‬ ‫ال طوظِ‪ ٙٞ‬اٗ‪ِٓ ٚ‬طخٌْٗ ‪ٝ‬هي ٓخٓلظ‪ٚ‬‬
‫ػٖ حُلٌْ ُْ ‪٣‬ؼي ‪٘ٛ‬خى ٓ‪ٟٞٞ‬ع ُِ‪ٞ‬كخء ر‪ٌٜ‬ح حُ‪ٞ‬ػي‬ ‫كؤ‪٤١‬ؼ‪ " ٙٞ‬ػْ ‪ ٢ٛٞ٣‬ر‪٤‬زَّ رخٓظٌٔخٍ‬ ‫حُل‪ 15 َٜ‬حُي‪ ٍٝ‬حُؼخٗ‪ّ 2008 ٢‬‬
‫‪ ،‬كؤػط‪ ٠‬كِذ ألكي ِٓ‪ٞ‬ى حُ٘خّ ‪ٔٓ ،‬خ أؿ‪٠‬ذ‬ ‫حُٔٔ‪َ٤‬س ‪ٓٝ‬وخطِش أػيحء حإلٓالّ ‪ٝ‬طـلع ػ‪٘٤‬خ‪ٙ‬‬ ‫" ‪ ..‬أهزَ ٓ‪ٞ‬الى حُِؼ‪ ٖ٤‬رٔخ ٗ‪ٜ‬يط‪ ٖٓ ٚ‬رؼ‪ٞ‬‬
‫ر‪٤‬زَّ ‪ٝ ،‬ظٖ حُظ٘‪ ٕٞ‬رخُِٔطخٕ ‪ٝ ،‬حػظوي أٗ‪ٚ‬‬ ‫َٓىىح ً حُ٘‪ٜ‬خىس ػْ ‪ ِْٔ٣‬حَُ‪ٝ‬ف‪.‬‬ ‫ه‪ٞ‬ط٘خ ‪ ٝ ،‬هَ ُ‪ : ٚ‬إ ٍؿخٍ ٓ‪ٞٔ٤ُ َٜ‬ح ًٖٔ‬
‫‪٣‬لٔي‪ُٔ ٙ‬خ هخّ ر‪ ٖٓ ٚ‬رط‪ٞ‬الص ك‪ٛ ٢‬ي حُظظخٍ‬ ‫* ؿِْ ر‪٤‬زَّ ػِ‪ ٠‬حُؼَٕ ‪ُٝ‬وذ رخُِٔي‬ ‫ٗخ‪ٛ‬ي‪ ٖٓ ْٛ‬حَُؿخٍ هزِ٘خ ‪ٝ ،‬هَ ُٔ‪ٞ‬الى ‪ :‬اٗ٘خ‬
‫كو٘‪ ٠‬إٔ ‪٘٣‬خكٔ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُلٌْ ‪ٝ ،‬هخ‪ٛ‬ش أٗ‪ً ٚ‬خٕ‬ ‫حُظخ‪ َٛ‬رؼيٓخ ه‪ٞ‬ك‪ُ ٖٓ ٙٞ‬وذ حُوخ‪ َٛ‬كؤُـ‪٠‬‬ ‫حٓظزو‪٘٤‬خ ‪ٌٛ‬ح حُ‪ٜ‬ز‪ ٢‬ػ٘يٗخ ٌُِ٘ٔ‪ ٚ‬ػِ‪ ٌْ٤‬ك‪ ٢‬رالىًْ‬
‫‪ ٌٙٛ ٟٞ٘٣‬حُٔ٘خكٔش كوخ ك‪ِ١ ٖ٤‬ذ كِذ ك‪ ٢‬أه‪٠ٜ‬‬ ‫حُ‪َ٠‬حثذ ‪ ٜٞٗٝ‬رٔ‪ َٜ‬كظ‪ ٠‬ؿؼِ‪ٜ‬خ‬ ‫ػ٘يٓخ ًٌَْٗٔ ‪ِٔٗٝ‬هٌْ ًَ ِٓٔم ‪." ..‬‬
‫حُ٘خّ ؛ ُ‪ ٌٕٞ٤‬رؼ‪٤‬يح ً ػٖ ٓ‪٤‬طَس حُِٔطخٕ ‪ٌٖٔ٣ٝ‬‬ ‫آزَح‪٣ٍٞ١‬ش ػظ‪ٔ٤‬ش ك‪ ٢‬ػ‪ٜ‬ي‪ٙ‬‬ ‫(ؿـ) ‪ٓ -‬خًح كؼَ هطِ رٖٔ حٗ‪ ْ٠‬اُ‪ ٖٓ ٚ٤‬أَٓحء‬
‫إٔ ‪ٔ٣‬ظوَ ر‪ٜ‬خ ‪٣ٝ‬ظوٌ‪ٛ‬خ ٗ‪ٞ‬حس ُالٓظ‪٤‬الء ػِ‪ ٠‬رخه‪٢‬‬ ‫‪ًٝ‬حص ‪ً ّٞ٣‬خٕ ‪٣‬وِذ ٍٓخثَ حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬اُ‪٠‬‬ ‫حُ٘خّ ؟ ‪ٓٝ‬خًح كؼَ ‪ٞٛ‬الً‪ ٞ‬رٖٔ حٗ‪ ْ٠‬اُ‪ٖٓ ٚ٤‬‬
‫حُ٘خّ‪.‬‬ ‫حُِٔطخٕ كؼَف كو‪٤‬وظ‪ٝ ٚ‬طَكْ ػِ‪ ٚ٤‬هخثال ً ‪:‬‬ ‫حألَٓحء ؟ (ٖٓ حُل‪ َٜ‬حُوخْٓ ػَ٘)‬
‫ّ‪٣ ُْ : 7‬وِ‪ ٚ‬ر‪٤‬زَّ ُِِٔطخٕ رَ ًخٕ ‪٣‬ظٖ ر‪ٚ‬‬ ‫( ُ٘ي ٓخ أطؼز٘‪ ٢‬حهظلخء أػَى!! ‪ٓٝ‬خ أٍحٗ‪ ٢‬أرِؾ‬ ‫* حإلؿخرش ‪:‬‬
‫حُظ٘‪ٓٝ ٕٞ‬خػي‪ ٙ‬ػِ‪ًُ ٠‬ي ٗ‪٤‬جخٕ‪ .‬كٔخ ‪ٔٛ‬خ؟‬ ‫رؼ‪ٓ ٞ‬خ رِـض‪!!) .‬‬ ‫(ؿـ) ‪ -‬حٌُ‪ ١‬كؼِ‪ ٚ‬هطِ رٖٔ حٗ‪ ْ٠‬اُ‪ ٖٓ ٚ٤‬أَٓحء‬
‫ؿـ ‪ :‬حُ٘‪٤‬جخٕ ‪ٔٛ‬خ ‪:‬‬ ‫حُ٘خّ ‪ :‬أًَّ ‪ٝ‬كخىس ٖٓ حٗ‪ ْ٠‬اُ‪ ٖٓ ٚ٤‬أَٓحء حُ٘خّ‬
‫‪ -1‬أٗ‪ً ٚ‬خٕ ‪٘ٓ ١ٞ٘٣‬خكٔش حُِٔطخٕ ك‪ِ١ ٖ٤‬ذ‬ ‫ّ‪٤ً : 1‬ق كخٍ هطِ رؼيٓخ حٗظ‪ ٖٓ ٠ٜ‬حُو‪٠‬خء‬ ‫‪ٝ‬ؿؼِ‪ ْٜ‬ك‪ ٢‬رطخٗظ‪ٔ٣ ٚ‬ظ٘‪ َْٛ٤‬ك‪ً ٢‬زخٍ حألٓ‪، ٍٞ‬‬
‫ٗ‪٤‬خرش كِذ ٓ٘‪ٔ٤ُ ٚ‬ظوَ ر‪ٜ‬خ ‪٣ٝ‬ظوٌ‪ٛ‬خ ٗ‪ٞ‬حس إلٗزخع‬ ‫ػِ‪ ٠‬حُظظخٍ ‪ٝ‬طير‪ َ٤‬أٓ‪ ٍٞ‬حُ٘خّ ؟‬ ‫‪ٓ ًَْٜ٘٣ٝ‬ؼ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬طزؼخص حُـ‪ٜ‬خى ‪ ،‬ك‪ٓ ٢‬ز‪َ٤‬‬
‫ٓطخٓؼ‪ ٚ‬رخالٓظ‪٤‬الء ػِ‪ٓ ٠‬خ ى‪ٜٗٝ‬خ ٖٓ حُزالى كظ‪٠‬‬ ‫ؿـ ‪ٍ :‬ؿغ حُِٔطخٕ اُ‪ٗ ٠‬لٔ‪ ٚ‬رؼي إٔ كون حُ٘‪َٜ‬‬ ‫حإلٓالّ ‪ٝ ،‬أ َّٓ ًال ٓ٘‪ ْٜ‬ػِ‪ ٖٓ ٠‬هيّ ٓؼ‪ٖٓ ٚ‬‬
‫‪ ْ٠٣‬رالى حُ٘خّ ًِ‪ٜ‬خ ‪ٝ ،‬رؼي ًُي ‪٘٣‬خُع حُِٔطخٕ‬ ‫حُؼظ‪ ْ٤‬ػِ‪ ٠‬حُظظخٍ كخٗلـَ ٓخ ًخٕ كز‪ٔ٤‬خ ً ٖٓ‬ ‫ٓٔخُ‪ٝ ٌٚ٤‬ؿ٘‪ٞ‬ى‪ ٙ‬اُ‪ ْٟٝ ، َٜٓ ٠‬اُ‪ ٚ٤‬ػيىح ً ٖٓ‬
‫ػِ‪ ٠‬ػَٕ ٓ‪.َٜ‬‬ ‫حُلِٕ ػِ‪ُٝ ٠‬ؿظ‪ ٚ‬حُ٘‪٤ٜ‬يس ‪ٝ ،‬ؿؼِض حًٌَُ‪٣‬خص‬ ‫حُـ٘‪ٞ‬ى حُٔ‪ ، ٖ٤٣َٜ‬كٌخٗ‪ٞ‬ح طلض ه‪٤‬خىط‪ . ٚ‬أٓخ‬
‫‪ٓ ْ٘٣‬خ ًخٕ ٓ٘‪ ٚ‬ك‪ ٖٓ َٜٓ ٢‬طلَ‪ٞ٣‬‬ ‫َ‬ ‫‪ -2‬أٗ‪ُْ ٚ‬‬ ‫حألُ‪ٔ٤‬ش طَح‪ٝ‬ى‪( ٙ‬طط‪ٞ‬ف روخ‪ ٌ٘ٓ )َٙ١‬حهظطق ‪،‬‬ ‫حٌُ‪ُ ٖ٣‬لو‪ٞ‬ح ر‪ٜٞ‬الً‪ ٞ‬كوي ًظذ هللا ػِ‪ ْٜ٤‬حُوِ‪١‬‬
‫حألَٓحء ػِ‪ ٠‬حُِٔطخٕ‪ ..‬كظٖ إٔ حُِٔطخٕ حؿظلَ‬ ‫‪ٝ‬ر‪٤‬غ ك‪ٞٓ ٢‬م حَُه‪٤‬ن كظ‪ ٠‬أ‪ٛ‬زق ِٓطخٗخ ً ‪،‬‬ ‫ك‪ ٢‬ح‪٥‬هَس ‪ٝ ،‬ك‪ٔ٘٤‬ؤ حٗ‪ٞٛ ِّٜ‬الً‪ ٞ‬هظَ حألَٓحء‬
‫ُ‪ًُ ٚ‬ي ُلخؿظ‪ ٚ‬اُ‪ ، ٚ٤‬كظ‪ ٠‬اًح حٓظـ٘‪ ٠‬ػ٘‪ٝ ٚ‬طٌٖٔ‬ ‫ك‪٠‬خم رخُل‪٤‬خس ًٍػخ ً ‪ ،‬رؼي إٔ كوي ٖٓ ًخٗض‬ ‫حٌُ‪ُ ٖ٣‬لو‪ٞ‬ح ر‪. ٚ‬‬
‫ٓ٘‪ ٚ‬ػخهز‪. ٚ‬‬ ‫ط٘خ‪ َٙ١‬أػزخء‪. ٙ‬‬ ‫(‪ ) 16‬نهاًة قطس‬
‫ّ‪ُٔ : 8‬خًح ُْ ‪٣‬وزَ حُِٔطخٕ حُٔظلَ ر‪٤‬زَّ‬ ‫ّ‪ : 2‬ر ِ َْ ‪ٛٝ‬ق حُٔظلَ حألَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي ؟‬ ‫* ٍؿغ حُٔظلَ هطِ اُ‪ٗ ٠‬لٔ‪ ٚ‬رؼي حُ٘‪َٜ‬‬
‫رخهظ‪٤‬خٍ‪ُِِٔ ٙ‬ط٘ش؟‬ ‫ؿـ ‪ :‬أ‪ ْٛ‬حُ‪ٜ‬لخص حُظ‪ٛٝ ٢‬ق ر‪ٜ‬خ حُٔظلَ حألَٓحء‪:‬‬ ‫كخٗلـَ ٓخ ًخٕ كز‪ٔ٤‬خ ً ٖٓ حُلِٕ ػِ‪ ٠‬ؿِ٘خٍ ‪،‬‬
‫ؿـ ‪٣ ُْ :‬وزَ حُِٔطخٕ حُٔظلَ ر‪٤‬زَّ رخهظ‪٤‬خٍ‪ٙ‬‬ ‫‪ - 1‬ؿَحٓ‪ ْٜ‬رخُوالف ‪.‬‬ ‫‪ٍٝٝ‬حىط‪٣ًًَ ٚ‬خط‪ٜٔ‬خ ‪ٟٝ‬خم رخُل‪٤‬خس ‪ٝ‬أكْ رؼيّ‬
‫ُِِٔط٘ش الػظوخى‪ ٙ‬إٔ ر‪٤‬زَّ ُٖ ‪٣‬ويٍ ػِ‪ً ٠‬ظٔخٗ‪ٚ‬‬ ‫‪ - 2‬طٌخُز‪( ْٜ‬كَ‪ )ْٜٛ‬ػِ‪ ٠‬حُِٔطش‬ ‫( حُٔ‪٤‬طَس‬ ‫هيٍط‪ ٚ‬ػِ‪ً ٠‬زق ؿٔخع حألَٓحء‬
‫‪ٝ‬الري إٔ ‪٣‬ز‪ٞ‬ف ر‪ٌٜ‬ح حَُٔ أل‪ٛ‬لخر‪ ٚ‬ك‪٘٤‬ظَ٘ حُوزَ‬ ‫‪ٝ‬حُـخ‪. ٙ‬‬ ‫ػِ‪ ) ْٜ٤‬كلٌَ ك‪ ٢‬حُظ٘خٍُ ػٖ حُؼَٕ ُز‪٤‬زَّ‬
‫‪٣ٝ‬وغ حالهظالف حُٔلٌ‪ ٍٝ‬ر‪ ٖ٤‬حألَٓحء ‪.‬‬ ‫‪ - 3‬حرظِحُ أٓ‪ٞ‬حٍ حُؼخٓش ‪ٝ‬أهٌ‪ٛ‬خ رخُزخ‪َ١‬‬ ‫الػظوخى‪ ٙ‬أٗ‪ ٚ‬حألهيٍ ػِ‪ ٠‬طلَٔ حُٔٔج‪٤ُٞ‬ش ‪ٌُٚ٘ٝ‬‬
‫ّ‪٤ً : 9‬ق أ‪ٝ‬ؿَ ُٓالء ر‪٤‬زَّ هِز‪ ٚ‬طـخ‪ ٙ‬هطِ ؟‬ ‫‪.‬‬ ‫ُْ ‪٘٣‬ؤ إٔ ‪َٜ٣‬ف ُ‪ ٚ‬رٌُي ه‪ٞ‬كخ ً ٖٓ حُلظ٘ش‪.‬‬
‫ٓخًح ًخٕ أػَ ًُي ػِ‪ ٚ٤‬؟‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(21‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫ٖٓ حإلٌٓ٘يٍ حألًزَ؟ ‪ٓٝ‬خ ٓطخٓؼ‪ٚ‬؟ ‪ٝ‬اال َّ هخىط‪ٚ‬‬ ‫حُـي‪٣‬ي ‪ٝ‬هي ‪ٝ‬ال‪ ٙ‬ػِ‪ ُْٜ ٌَٗٝ ْٜ٤‬هخثال ً ‪ :‬كوي‬ ‫ؿـ ‪ :‬أػخٍ‪ٝ‬ح أكوخى‪ ٙ‬حُوي‪ٔ٣‬ش ‪ٟ‬ي حُِٔطخٕ ‪ٝ‬هخُ‪ٞ‬ح ُ‪ٚ‬‬
‫طِي حُٔطخٓغ؟‪ ‬حإلٌٓ٘يٍ حألًزَ ِٓي (ٓوي‪٤ٗٝ‬خ)‬ ‫هَرظٔ‪ُٝ ٖٓ ٢ٗٞ‬ؿظ‪ ، ٢‬ػْ هخٍ ُز‪٤‬زَّ ‪ :‬هخطَ‬ ‫إٔ حُِٔطخٕ ‪ُٞ٣‬ع حُ‪ٞ‬ال‪٣‬خص ػِ‪ِٞٓ ٠‬ى ‪ٝ‬أَٓحء ُْ‬
‫اكي‪ٔٓ ٟ‬خُي حُ‪ٗٞ٤‬خٕ حُوي‪ٔ٣‬ش‪ ،‬رؼي إٔ كظق أػ‪٘٤‬خ‬ ‫أػيحء حإلٓالّ ‪٣‬خ ر‪٤‬زَّ ‪٤ٛٝ ٌٙٛ‬ظ‪ُ ٢‬ي ‪٣ٝ ،‬ـلَ‬ ‫‪٣‬زِ‪ٞ‬ح رالءى (ؿ‪ٜ‬خىى) ك‪ ٢‬حُٔؼًَش ‪٣ٝ‬زوَ ػِ‪٤‬ي‬
‫ػخ‪ٔٛ‬ش حُ‪ٗٞ٤‬خٕ ‪ٝ‬أًزَ ٓيٗ‪ٜ‬خ ًخٕ ‪٣‬طٔغ ك‪٢‬‬ ‫هللا ُي هط‪٤‬جظي "‪ ..‬ك‪٘٤‬ج ٌٍ رٌ‪ ٠‬ر‪٤‬زَّ ألٗ‪ ٚ‬هظَ‬ ‫ر٘‪٤‬خرش كِذ ‪٘ٛ ٖٓٝ‬خ ك‪ٔ٣ ٜٞ‬ظوق ري ‪ٝ‬ر٘خ ‪.‬‬
‫ؿِ‪ ٝ‬كخٍّ ػْ ٓ‪ ٖٓٝ ،َٜ‬رؼي‪ٔٛ‬خ حُؼخُْ أؿٔغ‪،‬‬ ‫ِٓطخٕ حُِٔٔٔ‪ٛٝ ٖ٤‬خُّ حُظظخٍ ‪ ،‬ػْ ٓخص حُِٔطخٕ‬ ‫‪ً ٝ -‬خٕ أػَ ًُي ػِ‪ : ٚ٤‬إٔ ً‪ٛ‬ذ ر‪٤‬زَّ اُ‪ ٠‬هطِ‬
‫ػْ ‪ٔ٣‬ظَ‪٣‬ق؛ ُ‪ٔ٤‬ظٔظغ‪.‬‬ ‫‪ ٝ‬أِْٓ ٍ‪ٝ‬ك‪ُ ٚ‬زخٍث‪ٜ‬خ‬ ‫‪ٝ‬كيػض ٓ٘خه٘ش كخٓ‪٤‬ش ر‪ٜٔ٘٤‬خ ‪ٝ‬حكظي ك‪ٜ٤‬خ ر‪٤‬زَّ‬
‫رْ ٓؤٍ أكي حُلالٓلش حإلٌٓ٘يٍ حألًزَ رؼي كظق‬ ‫‪ٓ ‬ؼِ‪ٓٞ‬ش ‪ :‬أَٓحء حُٔٔخُ‪٤‬ي حُٔظش حٌُ‪ٖ٣‬‬ ‫ػِ‪ ٠‬هطِ ػ٘يٓخ ًخٗل‪ ٚ‬رٔخ ك‪١ ٢‬زؼ‪ٓ ٖٓ ٚ‬طخٓغ‬
‫أػ‪٘٤‬خ؟ ‪ٝ‬رْ أؿخر‪ ٚ‬حإلٌٓ٘يٍ؟ ‪ٓ ‬ؤُ‪ٓ :ٚ‬خًح ط٘‪١ٞ‬‬ ‫حٗظًَ‪ٞ‬ح ك‪ ٢‬هظَ هطِ ‪ " : ْٛ‬حألٓ‪٤ٓ َ٤‬ق حُي‪ٖ٣‬‬ ‫‪َٛٝ‬ف ُ‪ ٚ‬هطِ أٗ‪ ٚ‬ال ‪ٔ٣‬ظـ٘‪ ٢‬ػٖ ٓ٘‪ٍٞ‬ط‪ٚ‬‬
‫إٔ طلؼَ؟ كؤؿخر‪ ٚ‬حإلٌٓ٘يٍ رـِ‪ ٝ‬كخٍّ ػْ‬ ‫رِزخٕ حَُٗ‪٤‬ي‪ٝ ، ١‬حألٓ‪٤ٓ َ٤‬ق حُي‪ ٖ٣‬ر‪ٜ‬خىٍ‬ ‫‪٣َ٣ٝ‬ي‪ ٙ‬رـ‪ٞ‬حٍ‪ٗٝ ، ٙ‬ي ر‪٤‬زَّ ‪ٝ‬حػظوي إٔ‬
‫ٓ‪ ٖٓٝ ،َٜ‬رؼي‪ٔٛ‬خ حُؼخُْ أؿٔغ‪ ،‬ػْ ‪ٔ٣‬ظَ‪٣‬ق؛‬ ‫حُٔؼِ‪ٝ ، ١‬حألٓ‪ َ٤‬ريٍ حُي‪ ٖ٣‬رٌظ‪ٞ‬ص حُـ‪ً٘ٞ‬يحٍ‬ ‫حُِٔطخٕ ‪ٔ٣‬وَ ٓ٘‪. ٚ‬‬
‫ُ‪ٔ٤‬ظٔظغ‪.‬‬ ‫حُٔؼِ‪ٝ ، ١‬حألٓ‪ َ٤‬ر‪٤‬يؿخٕ حًَُ٘‪ٝ ، ٢‬حألٓ‪ َ٤‬رِزخٕ‬ ‫ّ‪ٓ :10‬ظ‪ ٠‬هٍَ ر‪٤‬زَّ هظَ هطِ؟‬
‫‪ َٛ‬حٓظَحف حإلٌٓ٘يٍ ‪ٝ‬حٓظٔظغ؟ ُٔخًح؟‬ ‫حُ‪ٜ‬خٍ‪ٝ ، ٢ٗٝ‬حألٓ‪ َ٤‬ريٍ حُي‪ ٖ٣‬أْٗ حأل‪ٛ‬ز‪ٜ‬خٗ‪٢‬‬ ‫ؿـ‪ًُ :‬ي ػ٘يٓخ ػخى اُ‪ ٠‬أ‪ٛ‬لخر‪ ُْٜ ًًَٝ ٚ‬حُل‪ٞ‬حٍ‬
‫ً‪٤‬ق ًخٗض ٗ‪ٜ‬خ‪٣‬ظ‪ٚ‬؟‪ٔ٣ ُْ ‬ظَف ‪ٔ٣ ُْٝ‬ظٔظغ‪ ،‬ال‬ ‫‪"..‬‬ ‫حٌُ‪ ١‬ىحٍ ر‪ٝ ٚ٘٤‬ر‪ ٖ٤‬هطِ كظ‪ ٠‬حُلي‪٣‬غ ػٖ هِؼش‬
‫ك‪ ٢‬حُ‪ٞ‬هض حُلخ‪ٝ ، َٟ‬ال ك‪ ٢‬أ‪ٝ ١‬هض ٖٓ‬ ‫‪ٓ ‬ؼِ‪ٓٞ‬ش ‪ :‬طْ هظَ هطِ رؼيٓخ هزَ ر‪٤‬زَّ ‪٣‬ي‬ ‫حُـزَ ‪ ،‬كوخُ‪ٞ‬ح ُ‪ ٚ‬إ هطِ ‪ ١ٞ٘٣‬هظِ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُوِؼش‬
‫حأل‪ٝ‬هخص كوي ى‪ٔٛ‬ظ‪ ٚ‬حُلٔ‪ٓ ٞٛٝ ٠‬لٔ‪ ّٞ‬رٔطخٓؼ‪ٚ‬‬ ‫حُِٔطخٕ ‪ًٝ ،‬خٗض ‪ ٌٙٛ‬اٗخٍس ر‪ٝ ٚ٘٤‬ر‪ ٖ٤‬حألَٓحء‬ ‫ٓؼِٔخ كؼَ ٓغ ٓ‪٤‬ي‪ ٙ‬أهطخ‪ ، ١‬ك‪٘٤‬جٌ أهْٔ ر‪٤‬زَّ‬
‫ك‪ ٢‬ؿِ‪ ٝ‬حُؼخُْ‪ ،‬كٔخص ك‪( ٢‬رخرَ) رخُؼَحم ى‪ٕٝ‬‬ ‫ك‪٤‬غ ‪ٛ‬خؿٔ‪ ٚ‬حألٓ‪ َ٤‬ريٍ حُي‪ ٖ٣‬رٌظ‪ٞ‬ص رخُٔ‪٤‬ق‬ ‫ػِ‪ ٠‬هظِ‪ ٚ‬هزَ إٔ طَ‪ ٟ‬ػ‪ ٚ٘٤‬هِؼش حُـزَ ‪.‬‬
‫إٔ ‪٣‬لون ٗ‪٤‬جخ ُ٘لٔ‪ٝ ٚ‬ال ألٓظ‪.ٚ‬‬ ‫‪َٟٝ‬د ر‪ ٚ‬ػخطو‪ٝ ، ٚ‬حهظطل‪ ٚ‬حألٓ‪ َ٤‬أْٗ ‪ٝ‬أُوخ‪ٙ‬‬ ‫ّ‪: 11‬حهظِلض آٍحء ر‪٤‬زَّ ‪ٍٝ‬ؿخُ‪ ٚ‬ر٘ؤٕ‬
‫ٓخ ؿِحء حُطٔغ ‪ٝ‬حُـَ‪ٍٝ‬؟ ‪ ‬أال ‪ٔ٣‬ؼي حإلٗٔخٕ‬ ‫ػٖ كَٓ‪ٍٓٝ ، ٚ‬خ‪ ٙ‬حألٓ‪ َ٤‬ر‪ٜ‬خىٍ حُٔؼِ‪ ١‬رٔ‪ْٜ‬‬ ‫حالٓظؼخٗش رٔٔخُ‪٤‬ي حُٔؼِ‪٣‬ش ك‪ ٢‬هظَ هطِ ‪ٟٝ .‬ق ‪.‬‬
‫ك‪ ٢‬ك‪٤‬خط‪ٝ ٚ‬أال ‪ٔ٣‬ظٔظغ ‪ٝ‬ال ‪َ٣‬طخف‪.‬‬ ‫أط‪ ٠‬ػِ‪ٍٝ ٠‬ك‪ًُٝ ، ٚ‬ي ‪ ّٞ٣‬حُٔزض هخْٓ ػَ٘‬ ‫ؿـ ‪ :‬هخٍ ُ‪ٍ ٚ‬ؿخُ‪ ٚ‬إٔ هللا هي ًلخ‪ َْٛٗ ٙ‬؛ ألٗ‪ْٜ‬‬
‫‪ َٛ‬حٌُخطذ ٖٓ ىػخس حالٓظٔالّ ‪ٝ‬حُظ‪ٜ‬يثش‬ ‫ً‪ ١‬حُوؼيس ػخّ ‪ٛ 658‬ـ ‪ٝ ، ّ 1260 -‬ىكٖ رخُو‪َ٤ٜ‬‬ ‫ؿخ‪ٟ‬ز‪ ٖٓ ٕٞ‬هطِ حٌُ‪ٓ ١‬خ‪ ٟٝ‬ر‪ٝ ْٜ٘٤‬ر‪ٔٓ ٖ٤‬خُ‪٤‬ي‬
‫‪ٝ‬حُ‪ٔ٣ِٜ‬ش؟ ‪ٟٝ‬ق ‪ ‬ال‪ٝ ...‬اٗٔخ ‪ ٞٛ‬ال ‪٣‬ئٖٓ‬ ‫كٌخٗض ٓيس ٌِٓ‪ ٚ‬أكي ػَ٘ ٗ‪َٜ‬ح ً ‪ٓٝ‬زؼش ػَ٘‬ ‫حُ‪ٜ‬خُل‪٤‬ش ‪ٝ ،‬أٗ‪ ْٜ‬اًح أٍحى‪ٝ‬ح حُو‪٠‬خء ػِ‪ ْٜ٤‬ك‪ٌٜ‬ح‬
‫رخُلَد ُٔخ ُ‪ٜ‬خ ٖٓ أ‪َٟ‬حٍ‪.‬‬ ‫‪ٓٞ٣‬خ ً‪.‬‬ ‫أَٓ ‪١ َ٤ٔ٣‬خُٔخ هي ه‪ٞ٠‬ح ػِ‪ٍ ٠‬ث‪ٝ ْٜٔ٤‬ػَ‪ٝ‬‬
‫ٓخ أ‪َٟ‬حٍ حُلَد ‪ٓٝ‬آٓ‪ٜ٤‬خ؟ ‪ٓٝ‬خ ى‪ٝ‬حكؼ‪ٜ‬خ؟‬ ‫ّ ‪ٓ :14‬خ ٓ‪ٞ‬هق حألطخري ( أهطخ‪ ١‬حُٔٔظؼَد )‬ ‫ػِ‪ ْٜ٤‬ر‪٤‬زَّ حالٓظؼخٗش رؤهطخ‪ ١‬حُٔٔظؼَد‬
‫‪ ‬حُيٓخٍ ‪ٓٝ‬لي حُيٓخء ‪ٝ‬ا‪ٛ‬يحٍ حُٔ‪ٞ‬حٍى‬ ‫ك‪ ٖ٤‬ػِْ رٔ‪ٞ‬ص هطِ ؟ ‪ ٝ‬ػال َّ ‪٣‬يٍ ًُي ؟‬ ‫كخهظِل‪ٞ‬ح ك‪ ٢‬أَٓ‪ ٙ‬كٔ٘‪ ٖٓ ْٜ‬هخٍ ٗٔظؼ‪ ٖ٤‬ر‪ ٚ‬ك‪ٜٞ‬‬
‫‪ٝ‬حٌَُحٓش حإلٗٔخٗ‪٤‬ش؛ اٗزخػخ ً ُ‪ٜٞ‬ح‪٣‬خص ٓـ٘‪ٗٞ‬ش‬ ‫ؿـ ‪ :‬كِٕ ُٔ‪ٞ‬ص هطِ ًؼ‪َ٤‬ح ً ‪ً ٝ‬خٕ ٖٓ حٌُٖٔٔ إٔ‬ ‫‪ٛ‬خُل‪ٓ ٢‬ؼِ٘خ ‪ٍ ٖٓ ْٜ٘ٓٝ‬ك‪ ٞ‬ألٗ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حُ٘‪ٜ‬خ‪٣‬ش‬
‫ػ٘ي رؼ‪ ٞ‬حُلٌخّ ‪ٝ‬حُِػٔخء‪.‬‬ ‫‪ٜ٘٣‬غ ٗ‪٤‬جخ ً كوي ػخٍ حُٔؼِ‪٣‬ش ؿٔ‪٤‬ؼخ ً ُٔ‪ٞ‬ص هطِ ‪،‬‬ ‫هِز‪ٓ ٚ‬غ هطِ ‪ ..‬ػْ حٓظوَ ٍأ‪ ْٜ٣‬ػِ‪ ٠‬هظَ هطِ‬
‫ٌُِخطذ ٓ‪ٞ‬هلخٕ ٖٓ حُلَ‪ٝ‬د ‪ٟٝ‬لخ‪٣‬خ‪ٛ‬خ‪ٓ .‬خ‬ ‫‪ ُٞٝ‬أَٓ‪ ْٛ‬رخُوز‪ ٞ‬ػِ‪ ٠‬ر‪٤‬زَّ ‪ٍ ٝ‬ؿخُ‪ ٚ‬أل‪١‬خػ‪ٙٞ‬‬ ‫‪ ٞٛٝ‬ك‪٣َ١ ٢‬ن ػ‪ٞ‬ىط‪ ٚ‬اُ‪. َٜٓ ٠‬‬
‫‪ٞٛ‬؟‪٣ ‬ي‪ ٖ٣‬ىػخس حُلَد ‪ٓٝ‬لخً‪ ٢‬حُيٓخء ٖٓ‬ ‫‪ُ ٝ ،‬ظ‪ٌٓ ٞٛ ٠ُٞ‬خٗ‪ ٌُٚ٘ٝ ٚ‬كخكع ػِ‪٤ٛٝ ٠‬ش‬ ‫ّ‪ٓ : 12‬خًح كؼَ هطِ ر٘ؤٕ رالى حُ٘خّ ؟‬
‫حُلٌخّ ‪ٝ‬حُِػٔخء‪ُ٣ٝ ،‬ـَ ‪ٌ٣ٝ‬زَ ٓ‪ٞ‬ص حإلٗٔخٕ‬ ‫حُِٔطخٕ حَُحكَ ‪ٌٛ ٝ‬ح ىُ‪ َ٤‬ػِ‪ ٠‬كز‪ ٚ‬حُؼظ‪ُ ْ٤‬وطِ‬ ‫ؿـ ‪ :‬حٌُ‪ ١‬كؼِ‪ ٚ‬هطِ هزَ ػ‪ٞ‬ىط‪ ٖٓ ٚ‬رالى حُ٘خّ ‪:‬‬
‫ىكخػخ ػٔخ ‪٣‬ئٖٓ ر‪ ٖٓ ٚ‬ه‪ٓٝ ْ٤‬زخىة‪.‬‬ ‫‪ٗ ٝ‬زَ أهاله‪. ٚ‬‬ ‫‪ٍ - 1‬طذ أك‪ٞ‬حٍ حُ٘‪ٞ‬حد ‪ٝ‬حُ‪ٞ‬الس رزالى‬
‫ٓخ حُ٘ٔخًؽ حُظ‪ٍٝ ٢‬ح‪ٛ‬خ حُظخٍ‪٣‬ن ُٖٔ ٓخط‪ٞ‬ح ىكخػخ ً‬ ‫ّ‪ : 15‬كخ‪ ٍٝ‬ر‪٤‬زَّ إٔ ‪٘٣‬لٌ ‪٤ٛٝ‬ش هطِ ‪ٟٝ .‬ق‬ ‫حُ٘خّ ‪.‬‬
‫ػٖ ه‪ٓٝ ْٜٔ٤‬زخىث‪ْٜ‬؟ حًًَ أٓؼِش ٖٓ ػ٘يى‪ .‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪ٍٝ - 2‬ى حُٔظخُْ اُ‪ ٠‬أ‪ٛ‬لخر‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫(‪ )1‬حُل‪ِٞٔ٤‬ف ‪ٝ‬حُلٌ‪ ْ٤‬حُ‪ٗٞ٤‬خٗ‪ٓ( ٢‬وَح‪ )١‬حٌُ‪١‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬رخُلؼَ كِوي حؿظ‪ٜ‬ي ُ‪٘٤‬خٍ ٍ‪ٟ‬خ حُ٘خّ كؤُـ‪٠‬‬ ‫‪ - 3‬أػخى اُ‪ ٠‬حرٖ حُِػ‪ٓ ْ٤‬خ ‪ٛ‬خىٍ‪ٙ‬‬
‫طـَع ًؤّ حُْٔ‪ ،‬ػو‪ٞ‬رش ُ‪ ٚ‬الط‪ٜ‬خٓ‪ ٚ‬رَ٘٘ أكٌخٍ‬ ‫حُ‪َ٠‬حثذ ػ٘‪ْٜ‬‬ ‫حُ‪ٜ‬خُق آٔخػ‪ٝ َ٤‬حُظظخٍ ٖٓ أٓالً‪. ٚ‬‬
‫طوخُق حُي‪ٝ ٖ٣‬طلٔي حُ٘زخد‪ )2 ( .‬حُٔ٘خ‪ِٟ‬ش‬ ‫‪ ٝ -‬هخطَ أػيحء‪ ٙ‬حُ‪٤ِٜ‬ز‪ٝ ٖ٤٤‬حُظظخٍ‬ ‫‪ٝ - 4‬أًَّ ‪ٛ‬ي‪٣‬و‪ ٚ‬حُوي‪ ْ٣‬حُلخؽ ػِ‪٢‬‬
‫حُلَٗٔ‪٤‬ش (ؿخٕ ىحٍى) حُظ‪ ٢‬هزِض إٔ ط ُلَم كيح ًء‬ ‫‪ ٜٞٗٝ -‬رٔ‪ َٜ‬كٌخٗض ك‪ ٢‬ػ‪ٜ‬ي‪ ٙ‬آزَح‪٣ٍٞ١‬ش‬ ‫حُلَحٕ ‪.‬‬
‫ُ‪ٜ٘١ٞ‬خ‪ٓ)3 ( .‬ال‪ ٖ٤٣‬حُزَ٘ حٌُ‪ ٖ٣‬أهيٓ‪ٞ‬ح ػِ‪٠‬‬ ‫ػظٔ‪.٠‬‬ ‫‪ٝ - 5‬أؿَ‪( ٟ‬أ‪ ١‬ه‪ ٠ُٓٞٔ )ٜٚ‬رٖ‬
‫حُٔ‪ٞ‬ص ك‪ ٢‬حُلَ‪ٝ‬د ك‪ ٢‬كَ‪٤ٓٝ‬ش ‪ٝ‬رٔخُش‪ٖٓٝ .‬‬ ‫ّ‪ُ٘" : 16‬ي ٓخ أطؼز٘‪ ٢‬حهظلخء أػَى‪ٓٝ ،‬خ أٍحٗ‪٢‬‬ ‫حُ٘‪٤‬ن ؿخْٗ ٍحطزخ ً ٗ‪٣َٜ‬خ ً ؛ ألٗ‪ ٚ‬ػِْ أٗ‪ٚ‬‬
‫حألٓؼِش حإل‪ٟ‬خك‪٤‬ش‪ٗ :‬زخد أ‪ ١‬ػ‪ٍٞ‬س ‪ -‬حٌُ‪ٖ٣‬‬ ‫رؼي حُـ‪ٜ‬ي حُط‪ َ٣ٞ‬أرِؾ رؼ‪ٓ ٞ‬خ رِـض!! "‪ٖٓ .‬‬ ‫ريى ػَ‪ٝ‬ط‪. ٚ‬‬
‫‪٠٣‬ل‪ ٕٞ‬رؤٍ‪ٝ‬حك‪ ٖٓ ْٜ‬أؿَ حُلَ‪٣‬ش ‪ٓ -‬خٍطٖ‬ ‫حُوخثَ ؟ ‪ ُٖٔٝ‬هخُ‪ٜ‬خ ؟ ‪ٓٝ‬خ ٓ٘خٓزظ‪ٜ‬خ ؟‬ ‫‪ُ - 6‬حٍ هزَ ٓ‪ٞ‬الط‪ ٚ‬أّ ٓ‪ ، ٠ٓٞ‬ػْ ‪ٝ‬ىع‬
‫ُ‪ٞ‬ػَ ً‪٘٤‬ؾ حألَٓ‪ ٢ٌ٣‬حٌُ‪ ١‬كخٍد حُؼ٘‪٣َٜ‬ش‪.‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬هخُ‪ٜ‬خ ر‪٤‬زَّ ُ٘لٔ‪ . ٚ‬ػ٘يٓخ ًخٕ ‪٣‬وِذ ك‪٢‬‬ ‫حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬ػخثيح ً اُ‪. َٜٓ ٠‬‬
‫ٓخ ٍأ‪ ١‬حٌُخطذ ك‪ٛ ٢‬ئالء؟ ‪ ‬أٗ‪ ٖٓ ْٜ‬أٗزَ‬ ‫ٍٓخثَ حرٖ حُِػ‪ ْ٤‬اُ‪ ٠‬حُِٔطخٕ هطِ كؼَف‬ ‫ّ‪٤ً : 13‬ق طْ هظَ هطِ ؟‬
‫حُزَ٘‪.‬‬ ‫كو‪٤‬وظ‪ٝ ، ٚ‬كو‪٤‬وش (ؿِ٘خٍ) كزٌ‪ٝ ، ٠‬ىػخ ُ‪ٜ‬ي‪٣‬و‪. ٚ‬‬ ‫ؿـ ‪ :‬ك‪٣َ١ ٢‬ن ػ‪ٞ‬ىط‪ ٚ‬اُ‪ٍ َٜٓ ٠‬أ‪ ٟ‬أٍٗزخ ً رَ‪٣‬خ ً‬
‫‪‬طٔؼَ‬ ‫ُِلَ‪ٝ‬د ٓؼ٘‪٤‬خٕ ٓظ٘خه‪٠‬خٕ‪ٟٝ .‬ق‪.‬‬ ‫كؤهٌ ‪٣‬طخٍى‪ٓ ٙ‬ظو‪٤‬ال ً ؿِ٘خٍ ٓؼ‪ٝ ٚ‬ك‪ ٖ٤‬رؼي ػٖ‬
‫حُلَ‪ٝ‬د اهزخٍ حإلٗٔخٕ ػِ‪ ٠‬حالٗظلخٍ ‪ٌُٜ٘ٝ ،‬خ‬ ‫حُـ‪ٍ ٖ٤‬حػ‪ ٚ‬إٔ ٍأ‪ ٟ‬ر‪٤‬زَّ ‪ٓٝ‬ؼ‪ٓ ٚ‬ظش ٖٓ‬
‫ط٘ط‪ ١ٞ‬ػِ‪٢ٗ ٠‬ء ٖٓ حُزط‪ُٞ‬ش ‪ٝ‬حُ٘زَ حٌُ‪١‬‬ ‫حألَٓحء هِل‪ ٚ‬ػْ ‪ِ١‬ذ ٓ٘‪ ٚ‬ر‪٤‬زَّ إٔ ‪٘ٔ٣‬ل‪ٚ‬‬
‫‪َ٣‬كغ حَُؿَ حُؼخى‪ ١‬ألٍكغ حُيٍؿخص‪.‬‬ ‫أٓ‪َ٤‬س طظَ‪٣‬ش ًخٕ هي ‪ِ١‬ز‪ٜ‬خ ٓ٘‪ ٚ‬كٔ٘ل‪ٜ‬خ ُ‪ ٚ‬هطِ‬
‫ٓخ أػظْ كذ ‪٘٣‬ط‪ ١ٞ‬ػِ‪ ٚ٤‬هِذ حإلٗٔخٕ؟‬ ‫كٌَ٘‪ ٙ‬ر‪٤‬زَّ ‪ٝ ،‬أٓٔي ‪٣‬ي‪٤ُ ٙ‬وزِ‪ٜ‬خ ‪ًٝ‬خٗض طِي‬
‫‪ ‬إٔ ‪٠٣‬ل‪ ٢‬حإلٗٔخٕ رَ‪ٝ‬ك‪ ٖٓ ٚ‬أؿَ ‪ٛ‬لز‪ٚ‬‬ ‫اٗخٍس ٓظلن ػِ‪ٜ٤‬خ ٓغ ؿٔخػظ‪ ، ٚ‬ك‪َ٠‬ر‪ ٚ‬أكي‪ْٛ‬‬
‫‪.ٚ٘١ٝٝ‬‬ ‫رٔ‪٤‬ل‪ٝ ٚ‬أُوخ‪ ٙ‬حُؼخٗ‪ ٢‬أٍ‪ٟ‬خ ً ‪ٍٓٝ‬خ‪ ٙ‬حُؼخُغ رٔ‪ْٜ‬‬
‫ٓخ حٌُ‪ ١‬طزؼؼ‪ ٚ‬ك‪٘٤‬خ ه‪ٜ‬ش حإلٗٔخٕ ٓغ حُلَ‪ٝ‬د؟‬ ‫‪ٝ‬حُِٔطخٕ ال ‪٣‬زي‪ٓ ١‬وخ‪ٓٝ‬ش ‪٣ ٞٛٝ‬و‪ " : ٍٞ‬كٔز‪٢‬‬
‫‪ ‬طزؼغ ك‪٘٤‬خ حُٔ‪ٜ‬خرش ‪ٝ‬حُظ‪ٞ‬ه‪ٝ ،َ٤‬حُؼـذ ‪ٝ‬حَُػخء‬ ‫هللا ٗؼْ حُ‪ َ٤ًٞ‬أطوظِ٘‪٣ ٢‬خ ر‪٤‬زَّ ‪ٝ‬أٗخ أٗ‪ ١ٞ‬ط‪٤ُٞ‬ظي‬
‫ك‪ ٢‬إٓ ‪ٝ‬حكي‪.‬‬ ‫ٌٓخٗ‪ ٢‬؟ " كِٔخ ٓٔغ ر‪٤‬زَّ ًُي ٓ٘غ ٍؿخُ‪ٖٓ ٚ‬‬
‫ً‪٤‬ق ٓظ٘ظَ حألؿ‪٤‬خٍ حُظخُ‪٤‬ش ُِ٘‪ٜ‬ذ حُظًٌخٍ‪٣‬ش‬ ‫حإلؿ‪ٜ‬خُ (حُو‪٠‬خء) ػِ‪٣ٍ ٚ٤‬ؼٔخ ‪٣‬ظؤًي ٓٔخ هخُ‪، ٚ‬‬
‫ُوظِ‪ ٠‬حُلَ‪ٝ‬د؟ ‪ٓٝ‬ظ‪ ٠‬طظلون طِي حُ٘ظَس؟ ‪‬‬ ‫‪ ٌُٖٝ‬حُِٔطخٕ ًخٕ هي أؿٔ‪ ٢‬ػِ‪ٝ ، ٚ٤‬ك‪ٌٛ ٢‬ح‬
‫ٓظ٘ظَ ر٘ؼ‪٣ ٍٞ‬وظِ‪ ٢‬ك‪ ٚ٤‬حٌُزَ‪٣‬خء رخُلِٕ‪،‬‬ ‫ٓظ‪ ٠‬ريأص ه‪ٜ‬ش حُلَد؟ ‪ ‬ريأص ه‪ٜ‬ش حُلَد‬ ‫حُ‪ٞ‬هض ك‪َ٠‬ص ٓـٔ‪ٞ‬ػش ٖٓ ه‪ٞ‬ح‪ ٙ‬حُِٔطخٕ‬
‫‪ٝ‬حإلػـخد رخَُػخء‪ ،‬اًح حؿظ٘ز٘خ هطَ حُلَ‪ٝ‬د‬ ‫ٌٓ٘ ٗ٘ؤس حُوِ‪٤‬وش؛ ػ٘يٓخ ٌُٗذ حُؼخُْ رِػٔخء‬ ‫ًخٗض هي حٍطخرض ك‪ ٢‬حألَٓ ك‪ٍ ٖ٤‬أص ر‪٤‬زَّ‬
‫حُظ‪ ٢‬ط‪ٜ‬يى حُزَ٘‪.‬‬ ‫ٓظـطَٓ‪ ،ٖ٤‬أ‪ٓ ٝ‬ـخٗ‪٣َ٣ ٖ٤‬ي‪ ٕٝ‬إٔ ‪٘٣‬زؼ‪ٞ‬ح‬ ‫‪ٍٝ‬ؿخُ‪٣ ٚ‬ظزؼ‪ ٕٞ‬حُِٔطخٕ ‪ِ١ٝ‬ز‪ٞ‬ح ٖٓ ر‪٤‬زَّ‬
‫ً‪٤‬ق ‪ ٌٖٔ٣‬طـ٘ذ حُلَد ‪ٝ‬طلو‪٤‬ن حُٔالّ؟ ‪‬‬ ‫ؿَ‪ًٝ ٍْٛٝ‬زَ‪٣‬خء‪ٞٔ١ٝ ْٛ‬ك‪ ْٜ‬حإلؿَحٓ‪ ٢‬ػِ‪٠‬‬ ‫‪ٍٝ‬ؿخُ‪ ٚ‬إٔ ‪ِ٣‬و‪ٞ‬ح ٓالك‪ٝ ، ْٜ‬ك‪٘٤‬جٌ ط٘ز‪ ٚ‬حُِٔطخٕ‬
‫ػ٘يٓخ ٗٔ‪ ْٜ‬رٌَ ؿ‪ٜٞ‬ىٗخ ك‪ ٢‬حٓظويحّ حُطخهخص‬ ‫كٔخد ىٓخء حُ٘خّ ‪ٝ‬أٍ‪ٝ‬حك‪.ْٜ‬‬ ‫‪ٝ‬أَٓ ٍؿخُ‪ ٚ‬رؼيّ ا‪ٌ٣‬حء ر‪٤‬زَّ ك‪ِٓ ٜٞ‬طخٗ‪ْٜ‬‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(22‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫‪ٝ‬حُِػٔخء ‪ٝ .‬اٗ٘خ اً ٗي‪ٌٛ ٖ٣‬ح حُلَ‪٣‬ن ٖٓ حُلٌخّ‬ ‫حُؼِٔ‪٤‬ش حٌَُ ك‪ٜ٤‬خ هخَٓ‪ ،‬اً أٗ‪ٜ‬خ ُٖ طيع أكيح ً‬
‫أ‪ ٝ‬حُِػٔخء ٗ٘ؼَ رخإلًزخٍ حُلن ُٔ‪ٞ‬ص حإلٗٔخٕ‬ ‫ٖٓ اٗٔخٕ أ‪ ٝ‬ك‪ٞ٤‬حٕ ػِ‪ ٠‬ه‪٤‬ي حُل‪٤‬خس‪.‬‬ ‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِْ‬ ‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬
‫س‬
‫ىكخػخ ً ػٔخ ‪٣‬ئٖٓ ر‪ ٖٓ ٚ‬ه‪ٓٝ ْ٤‬زخىة ‪ .‬كٔخ أٗزَ‬ ‫ً‪٤‬ق ‪ ٌٕٞ٣‬حُِْٔ حهظ‪٤‬خٍح ً اؿزخٍ‪٣‬خً؟ ‪٣ ُْ‬ز َ‬
‫ن‬
‫أَٗف‬ ‫أٗزَ‬ ‫× ريح‪٣‬ش‬ ‫ٗ٘ؤس‬
‫‪ٛ‬ئالء حُزَ٘ !) ‪.‬‬ ‫أٓخّ حُ٘‪ٞ‬ع حُزَ٘‪ ١‬اال إٔ ‪٣‬وظخٍ حهظ‪٤‬خٍح ً‬ ‫أهْ × ٗزَْ (ؽ)‬ ‫ٗ‪ٜ‬خ‪٣‬ش‬
‫اؿزخٍ‪٣‬خ ً ر‪ ٖ٤‬أَٓ‪ ،ٖ٣‬آخ حُِْٔ رخالطلخم‪ ،‬أ‪ٝ‬‬ ‫َٗر‪ ٚ‬رز‪٢‬ء ‪- : ،‬‬ ‫طـَع‬ ‫حُوِ‪٤‬وش (ؽ) حُوِن‬
‫أ ‪ -‬حهظَ حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪: ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫حُِْٔ رخُٔ‪ٞ‬ص حُ٘خَٓ‪.‬‬ ‫ٍٗق ‪،‬‬ ‫حُوالثن‬
‫‪َٓ - 1‬حىف « حإلًزخٍ » ‪ ( :‬حُظؼظ‪ - ْ٤‬حإلؿالٍ ‪-‬‬ ‫ك‪٣ ْ٤‬ظٔخ‪ ٟٝ‬حُِْٔٔ ‪ٝ‬حُٔٔ‪٤‬ل‪ٝ ٢‬حُ‪ٜٞ٤‬ى‪١‬؟‬ ‫أكـْ ×أهزَ‬ ‫أهيّ‬ ‫×ٓظٌزَ‬ ‫ٓظـطَ‬
‫حالٌٗٔخٍ – حأل‪ٝ ٠ُٝ‬حُؼخٗ‪٤‬ش )‬ ‫‪ٝ‬ػالّ ‪٣‬يٍ ًُي؟‪ ‬أٗ‪٣ ْٜ‬ئػَ‪ ٕٝ‬حُل‪٤‬خس ػِ‪٠‬‬ ‫ٓظ‪ٞ‬ح‪ٟ‬غ‬ ‫ّ‬
‫حُٔ‪ٞ‬ص‪ٌٛٝ .‬ح ‪٣‬يٍ ػِ‪ ٠‬إٔ كذ حُل‪٤‬خس كطَس‬ ‫ٗـخػش ‪ ،‬رط‪ُٞ‬ش ×‬ ‫كَ‪٤ٓٝ‬ش‬ ‫‪٘٣‬زغ ‪× ٢َٟ٣‬‬
‫‪َٓ - 2‬حىف « ا‪ٛ‬يحٍ » ‪٣ُ ( :‬خىس ‪ -‬ط‪٤٤٠‬غ ‪-‬‬
‫اٗٔخٗ‪٤‬ش‪.‬‬ ‫ؿزٖ‬ ‫‪٣‬لَّ‬
‫ا‪ٟ‬ؼخف – هَٔحٕ )‬
‫االّ ‪٣‬يػ‪ ٞ‬حٌُخطذ؟ ‪ُٞ ‬هق ِٗ‪٣‬ق حُيٓخء‬ ‫ؿزٖ× ٗـخػش‬ ‫رٔخُش‬ ‫ؿَ‪× ُٙٞٛ ٍٙٝ‬‬
‫‪ - 3‬ؿٔغ « حُلَ‪٣‬ن » ( حألكَحم – حُل‪ٞ‬حٍم –‬ ‫ط‪ٞ‬ح‪ٟ‬ؼ‪ٚ‬‬
‫حُلَهخء )‬ ‫‪ٝ‬حؿظ٘خد هطَ حُلَ‪ٝ‬د؛ ُ‪٘٤‬ؼْ أر٘خإٗخ‬
‫رخُٔالّ‪.‬‬ ‫× حُٔخٓ‪٤‬ش‬ ‫حَُك‪٤‬ؼش‬ ‫ًزَ‪٣‬خء‪ ٙ‬ػِس ٗلٔ‪ٚ‬‬
‫‪٠ٓ - 4‬خى « ٗي‪ٗ( : » ٖ٣‬ظ‪ٗ - ْٜ‬زَأ ‪ٗ -‬وِ‪– ٚ‬‬ ‫حُ‪٤ٟٞ‬ؼش‬ ‫× ط‪ٞ‬ح‪ٟ‬ؼ‪ٚ‬‬
‫ِٗ٘‪) ٙ‬‬ ‫طوِ‪ × ٞ‬طظ‪ٖٔ٠‬‬ ‫ط٘ط‪١ٞ‬‬ ‫حُطٔ‪ٞ‬ف حُظطِغ‬
‫‪َٓ - 5‬حىف « أٗزَ » ( أَٗف – أؿَٔ – أػظْ‬ ‫(ه‪ٜ‬ش حُلَ‪ٝ‬د ٌٓ٘ ٗ٘ؤس حُوِ‪٤‬وش اٗٔخ ‪ ٢ٛ‬ه‪ٜ‬ش‬ ‫× حَُ٘ف‬ ‫حُ٘زَ‬ ‫(ؽ) ٗ‪ٜ‬خ‪٣‬ش‬ ‫كي‬
‫– أ‪) ْٛ‬‬ ‫ِٓطخٕ ٓظـطَّ ‪ ،‬أ‪ٓ ٝ‬ـ٘‪٣َ٣ ٕٞ‬ي إٔ ‪٘٣‬زغ‬ ‫حُ‪ٟٞ‬خػش‬ ‫كي‪ٝ‬ى‬
‫‪٠ٓ - 6‬خى « ٓلي » ( كلع – اٍحهش – كوٖ –‬ ‫ؿَ‪ًٝ ٍٙٝ‬زَ‪٣‬خء‪ ٙ‬ػِ‪ ٠‬كٔخد ىٓخء حُ٘خّ‬ ‫حالكظَحّ ‪،‬‬ ‫حُٔ‪ٜ‬خرش‬ ‫أؿِ‪ ٝ‬أكخٍد‬
‫طـٔ‪٤‬ي )‬ ‫‪ٝ‬أٍ‪ٝ‬حك‪ ٌُٚ٘ٝ ، ْٜ‬حُطٔ‪ٞ‬ف حإلؿَحٓ‪ ٢‬حٌُ‪ ١‬ال‬ ‫× حإلؿالٍ‬ ‫×حٓخُْ ‪/‬‬
‫‪َٓ - 7‬حىف « ٓلي » ( ا‪ٛ‬يحٍ – اٍحهش –‬ ‫‪٣‬وق ػ٘ي كي ‪ٓ .‬ؤٍ أكي حُلالٓلش حإلٌٓ٘يٍ‬ ‫حالكظوخٍ‬ ‫أ‪ٛ‬خىٕ‬
‫حٓظلالٍ )‬ ‫حألًزَ ِٓي ٓوي‪٤ٗٝ‬ش ‪ :‬رؼي كظق أػ‪٘٤‬خ ٓخًح ط٘‪١ٞ‬‬ ‫× حالكظَحّ‬ ‫حُظ‪ٞ‬ه‪َ٤‬‬ ‫أٓظَ‪٣‬ق أ‪ٛ‬يأ ‪،‬‬
‫‪٠ٓ - 8‬خى « ا‪ٛ‬يحٍ » ( كلع – ط٘ٔ‪٤‬ش – ُ‪٣‬خىس –‬ ‫إٔ طلؼَ ؟) ‪.‬‬ ‫حالكظوخٍ‬ ‫× أٌٖٓ‬
‫أطؼذ‬
‫حٓظـالٍ )‬
‫أ ‪ -‬حهظَ حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪: ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫حُظلخٗ‪× ٢‬‬ ‫حالؿظ٘خ‬ ‫أٓظٔظغ أطًٌِ ‪ ,‬أط٘ؼْ‬
‫د ‪ٓ -‬خ حُلَد حُظ‪ٌَٜٛ٣ ٢‬خ حٌُخطذ ؟‬
‫َٓحىف « حُطٔ‪ٞ‬ف » ‪( :‬حُلذ ‪-‬‬ ‫‪-1‬‬ ‫حالٍطٌخد‬ ‫د‬ ‫× أطؤُْ‬
‫ؽ ‪ٔ٣ -‬ـي حٌُخطذ ٗ‪ٞ‬ػ‪٤‬ش ٖٓ حُزَ٘ ‪ٟٝ .‬ق ٓغ‬ ‫حُؼ٘ن ‪ -‬حُظطِغ ‪ -‬حُؼَٔ)‬ ‫حُٔؤٓخ‪ , ١ٝ‬حُٔئُْ‬ ‫حُٔلـغ‬ ‫كخؿؤَطْ‪ُ ٚ‬‬
‫َ‬ ‫ى‪ٔٛ‬ظ‪ٚ‬‬
‫ًًَ أٓؼِش ‪.‬‬ ‫ٓ‪٠‬خى « ؿَ‪( : » ٍٝ‬ط‪ٞ‬ح‪ٟ‬غ ‪-‬‬ ‫‪-2‬‬ ‫ٓخرن ‪ × /‬هخىّ‬ ‫هخرَ‬ ‫ٓطخٓغ آٓخٍ (ّ)‬
‫ى ‪ٓ -‬خ أػظْ كذ ‪٘٣‬ط‪ ١ٞ‬ػِ‪ ٚ٤‬هِذ حإلٗٔخٕ ٖٓ‬ ‫طَ‪٣‬غ ‪ -‬طٌَُ – ٓلزش )‬ ‫ٓخ‪٢ٟ‬‬ ‫ٓطٔغ ×‬
‫‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬ش ٗظَ حٌُخطذ ؟‬ ‫ٓ‪٠‬خى « ‪٘٣‬زغ » ( ‪٘ٔ٣‬غ – ‪٣‬لَّ –‬ ‫‪-3‬‬ ‫ه٘خػش‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫‪٤٠٣‬ن )‬ ‫طٔخػ‪ َ٤‬أ‪ُٞ ٝ‬كخص‬ ‫ٗ‪ٜ‬ذ‬ ‫ٓلٔ‪ ّٞ‬أ‪٘ٓ ١‬ـ‪ٍٞ‬‬
‫أ ‪ ( -‬حأل‪ٝ ٠ُٝ‬حُؼخٗ‪٤‬ش ‪ -‬ط‪٤٤٠‬غ – حُلَهخء – ٗزَأ‬ ‫طًٌخٍ‪٣‬ش‬ ‫طًٌخٍ‪٣‬ش‬ ‫× ٓ٘‪َٜ‬ف‬
‫« ؿَ‪« ٝ » ٍٙٝ‬‬ ‫حُؼالهش ر‪ٖ٤‬‬ ‫‪-4‬‬
‫– أَٗف – كوٖ – اٍحهش – كلع )‬ ‫‪٘٣‬ل‪ٔ٣ ×َٜ‬ظِؽ‬ ‫‪٣‬وظِ‪٢‬‬ ‫× أٍىأ‬ ‫أٓ‪ٞ‬أ‬
‫ًزَ‪٣‬خث‪ ( » ٚ‬طـخْٗ – ط‪٠‬خى – طَحىف )‬ ‫أكٖٔ‬
‫د ‪ -‬حُلَد حُظ‪ٌَٜٛ٣ ٢‬خ حٌُخطذ ‪ ٢ٛ‬حُظ‪ ٢‬ال طلون‬ ‫ؿٔغ « حُوِ‪٤‬وش » ‪( :‬حألهالم ‪-‬‬ ‫‪-5‬‬ ‫حُٔو‪ٜٞ‬ى حُزٌخء‬ ‫حَُػخء‬ ‫×أر‪ٜ‬ع ‪،‬‬ ‫أكيف‬
‫ؿ‪ َ٤‬حُيٓخٍ‪ٓٝ ،‬لي حُيٓخء ‪ٝ ،‬ا‪ٛ‬يحٍ حُٔ‪ٞ‬حٍى‬ ‫حُوالثن ‪ -‬حُوال‪٣‬ن ‪ -‬حُٔوِ‪ٞ‬هخص)‬ ‫أ‪ٕٞٛ‬‬
‫‪ٝ‬حٌَُحٓش حإلٗٔخٗ‪٤‬ش ؛ اٗزخػخ ً ُ‪ٜٞ‬ح‪٣‬خص ٓـ٘‪ٗٞ‬ش ػ٘ي‬ ‫َٓحىف « ٓظـطَّ » ( ٓظٌزَ –‬ ‫‪-6‬‬ ‫(ؽ) ٗ‪ , َٜ‬أٗ‪× َٜ‬‬ ‫حُ٘‪ٜ‬خٍ‬ ‫ٓؼَ (ؽ)‬ ‫ػٖٔ‬
‫رؼ‪ ٞ‬حُلٌخّ ‪ٝ‬حُِػٔخء ‪.‬‬ ‫ه‪ٗ – ١ٞ‬ي‪٣‬ي – ٓظ‪) ٍٜٞ‬‬ ‫ُ‪َ٤‬‬ ‫أػٔخٕ‬
‫ؽ – ‪ٔ٣‬ـي حٌُخطذ ًَ اٗٔخٕ ‪ٞٔ٣‬ص ىكخػخ ً ػٔخ‬ ‫د ‪ٓ -‬خ أٓزخد حُلَد ًٔخ ‪َ٣‬ح‪ٛ‬خ حٌُخطذ ؟‬ ‫‪ٟٝ‬ؼ‪ٜ‬خ × ِٗػ‪ٜ‬خ‬ ‫أ‪ٝ‬ىػ‪ٜ‬خ‬ ‫طؤىرخ ً × ط‪ٌٜ‬رخ ً‬
‫‪٣‬ئٖٓ ر‪ ٖٓ ٚ‬ه‪ٓٝ ْ٤‬زخىة ‪ .‬ك‪ٜ‬ئالء أٗزَ حُزَ٘ ‪.‬‬ ‫ؽ ‪ -‬رْ ٍى حإلٌٓ٘يٍ ػِ‪ ٠‬حُل‪ِٞٔ٤‬ف ؟ ‪ٝ‬ػال َّ‬ ‫طزـق‬
‫ٓؼَ ٓوَح‪ ١‬حٌُ‪ ١‬طـَع ًؤّ حُْٔ ‪ٝ ،‬ؿخٕ ىحٍى‬ ‫‪٣‬يٍ ٍى‪ ٙ‬؟‬ ‫هظخٍ ‪َٛ ،‬حع ×‬ ‫ِٗحع‬ ‫× اٍحهش‬ ‫ٓلي‬
‫حُظ‪ ٢‬هزِض إٔ طلَم ‪ٝ ،‬ؿ‪َٔٛ٤‬خ ٖٓ ٓال‪ ٖ٤٣‬حُزَ٘‬ ‫ى ‪ -‬ػَِ ‪ٔ٣ ُْ :‬ظٔظغ حإلٌٓ٘يٍ رخٗظ‪ٜ‬خٍحط‪. ٚ‬‬ ‫‪ٝ‬ثخّ‬ ‫كوٖ‬
‫حٌُ‪ ٖ٣‬أهيٓ‪ٞ‬ح ػِ‪ ٠‬حُٔ‪ٞ‬ص ك‪ ٢‬كَ‪٤ٓٝ‬ش ‪ٝ‬رٔخُش‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫ٓ‪َ٤‬‬ ‫حُْ ِؼَ٘خٕ‬ ‫ا‪ٛ‬يحٍ ط‪٤٤٠‬غ ×‬
‫هالٍ حُلَ‪ٝ‬د حُظ‪ ٢‬حٓظَٔص ػيّس هَ‪ٕٝ‬‬ ‫أَ ِػَّ٘ش ‪( ،‬ؽ) حُِـخّ‬ ‫كلع‬
‫أ ‪ ( -‬حُظطِغ ‪ -‬ط‪ٞ‬ح‪ٟ‬غ – ‪٣‬لَّ – طَحىف –‬ ‫ػُٖ٘‬
‫ى ‪ -‬إ أػظْ كذ ‪٘٣‬ط‪ ١ٞ‬ػِ‪ ٚ٤‬هِذ حإلٗٔخٕ ‪ٞٛ‬‬ ‫ُ‬
‫حُوالثن – ٓظٌزَ )‬ ‫أػَس ‪ × ،‬طل‪َ٤٠‬‬ ‫ا‪٣‬ؼخٍ‬ ‫ٓأل ×‬ ‫اٗزخػخ ً‬
‫‪ْ ٛ‬لز ِ ِش ‪ٚ٘١ٝٝ‬‬
‫إٔ ‪٠٣‬ل‪ ٢‬رخَُ‪ٝ‬ف ٖٓ أؿَ َ‬ ‫د‪٘ٗ -‬خص حُلَد رٔزذ ِٓطخٕ ٓظـطَّ ‪،‬‬ ‫أٗخٗ‪٤‬ش‬ ‫كَٓخٕ‬
‫أ‪ٓ ٝ‬ـ٘‪٣َ٣ ٕٞ‬ي إٔ ‪٘٣‬زغ ؿَ‪ًٝ ٍٙٝ‬زَ‪٣‬خء‪ٙ‬‬ ‫روخء ×‪ٛ‬الى‬ ‫ٍؿزخص (ّ) ك٘خء‬ ‫‪ٞٛ‬ح‪٣‬خص‬
‫( ‪٘ٛٝ‬خى أَٓ ‪٣‬ـذ إٔ ٗؤهٌ‪ٓ ٙ‬ؤهٌ حُ‪٤‬و‪ ٞٛ ٖ٤‬حٗ‪ٚ‬‬ ‫ػِ‪ ٠‬كٔخد ىٓخء حُ٘خّ ‪ٝ‬أٍ‪ٝ‬حك‪. ْٜ‬‬ ‫‪ٞٛ‬ح‪٣‬ش‬
‫اًح هخّ ِٗحع ك‪ ٢‬حُؼخُْ كِٖ ‪ ٌٕٞ٣‬أٓخّ أ‪ ١‬ؿخٗذ‬ ‫ؽ ‪ -‬هخٍ حإلٌٓ٘يٍ ‪ :‬اٗ‪٣َ٣ ٚ‬ي ؿِ‪ ٝ‬حُؼخُْ ى‪ُٝ‬ش‬ ‫حُ٘‪ٞ‬ع (ؽ)‬ ‫حُـْ٘‬ ‫ٗـَّ ّ ×‬ ‫ٗي‪ٖ٣‬‬
‫ٖٓ حُـخٗز‪ ٖ٤‬حُٔظ٘خُػ‪ ٖ٤‬كَ‪ٛ‬ش ُِ٘‪ . َٜ‬رخُٔؼ٘‪٠‬‬ ‫رؼي أهَ‪ٔ٤ُ ٟ‬ظَ‪٣‬ق ‪ٔ٣ٝ‬ظٔظغ ‪ٌٛٝ .‬ح ‪٣‬يٍ ػِ‪٠‬‬ ‫حألؿ٘خّ‬ ‫ٗئ‪٣‬ي‬
‫حٌُ‪٣ ١‬ل‪ ٌٙٛ ٖٓ ْٜ‬حٌُِٔش ؛ كخُلَد حُؼِٔ‪٤‬ش اًح‬ ‫كٔو‪ٝ ٚ‬ػيّ ك‪ُِٔ ٜٚٔ‬ؼ٘‪ ٠‬حُلو‪٤‬و‪ُِٔ ٢‬ؼخىس ‪.‬‬ ‫طظـ٘ذ ×ط‪ٞ‬حؿ‪ٚ‬‬ ‫× حُظؼظ‪ ْ٤‬طظ‪ٜ‬ي‪ٟ‬‬ ‫حإلًزخٍ‬
‫أ‪ِ١‬ن ُ‪ٜ‬خ حُْ ِؼَ٘خٕ كؤؿِذ حُظٖ أٗ‪ٜ‬خ ُٖ طيع أكيح ً‬ ‫ى – ُْ ‪ٔ٣‬ظٔظغ حإلٌٓ٘يٍ رخٗظ‪ٜ‬خٍحط‪ ٚ‬ك‪٤‬غ‬ ‫حالكظوخٍ‬
‫ػِ‪ ٠‬ه‪٤‬ي حُل‪٤‬خس ؛ كِ‪ ْ٤‬أٓخّ حُ٘‪ٞ‬ع حُزَ٘‪ ١‬اال إٔ‬ ‫ى‪ٔٛ‬ظ‪ ٚ‬حُلٔ‪ٓ ٞٛٝ ٠‬لٔ‪ ّٞ‬رٔطخٓؼ‪ ٚ‬ك‪ ٢‬ؿِ‪ٝ‬‬ ‫حُظ‪ ٢‬أ‪ٝ‬ىػ‪ٜ‬خ هللا حٌُخث٘خص حٓظويحٓخ ً ‪٣‬ؼ‪ٞ‬ى ػِ‪٠‬‬
‫‪٣‬وظخٍ ‪ٝ‬حكيح ٖٓ حػ٘‪ : ٖ٤‬آخ حُِْٔ ػٖ ‪٣َ١‬ن‬ ‫حُؼخُْ كٔخص ك‪ ٢‬رخرَ ى‪ ٕٝ‬إٔ ‪٣‬لون ٗ‪٤‬جخ ُ٘لٔ‪ ٚ‬أ‪ٝ‬‬ ‫حإلٗٔخٗ‪٤‬ش رخُو‪ َ٤‬ال حُيٓخٍ‪.‬‬
‫حالطلخم ‪ ،‬أ‪ ٝ‬حُِْٔ ػٖ ‪٣َ١‬ن حُٔ‪ٞ‬ص حُ٘خَٓ) ‪.‬‬ ‫ألٓظ‪. ٚ‬‬ ‫ٓخ حُٔو‪ٜٞ‬ى رخُلَد حُؼِٔ‪٤‬ش؟‪ ٢ٛ ‬كَد طو‪ّٞ‬‬
‫أ ‪ -‬حهظَ حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪: ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫ػِ‪ ٠‬حُظو٘‪٤‬ش ‪ٝ‬حُظٌ٘‪ُٞٞ‬ؿ‪٤‬خ حُلي‪٣‬ؼش كظلَ أؿ‪ِٜ‬س‬
‫‪َٓ - 1‬حىف « حُٔظ٘خُػ‪ ( : » ٖ٤‬حُٔظلخٍر‪- ٖ٤‬‬ ‫( ‪ٓ ْ٤ُٝ‬ؼ٘‪ٌٛ ٠‬ح أٗ٘خ ىػخس حٓظٔالّ ‪ ،‬أ‪ ٝ‬ىػخس‬ ‫حُظ‪ٞ‬ؿ‪ ٚ٤‬حالٌُظَ‪ٝ ٢ٗٝ‬حُوظخٍ ػٖ رؼي ٓلَ‬
‫حُٔظ‪ٜ‬خٍػ‪ – ٖ٤‬حالػ٘خٕ ٓؼخ )‬ ‫ط‪ٜ‬يثش ًٔخ ‪٣‬و‪ ُٕٞٞ‬ك‪ - َٕٝ٤٘٣ ٖ٤‬طؤىرخ ً ‪ -‬اُ‪٠‬‬ ‫حُـ‪ ٕٞ٤‬حُزَ٘‪٣‬ش حُ‪٠‬ؤش ك‪ ٢‬اىحٍس حُ‪َٜ‬حع‬
‫‪َٓ - 2‬حىف « طيع » ‪ ( :‬ططِذ ‪ -‬طظَى ‪ -‬طل‪٢٤‬‬ ‫ىػخس حُ‪ٔ٣ِٜ‬ش ‪ :‬كخٗخ ُ٘خ ًُي ‪ٝ ،‬اٗٔخ ٗلٖ ال‬ ‫حُِٔٔق‪.‬‬
‫‪ - 3‬ؿٔغ كَ‪ٛ‬ش » ( كَحث‪ - ٚ‬ك‪ٞ‬حٍ‪ - ٙ‬كَ‪ٙ‬‬ ‫ٗئٖٓ رخُلَد حُظ‪ ٢‬ال طلون ؿ‪ َ٤‬حُيٓخٍ‪ٓٝ ،‬لي‬ ‫ُٔخًح ‪٣‬ظو‪ٞ‬ف حٌُخطذ ٖٓ حُلَد حُؼِٔ‪٤‬ش ؟‪ ‬ألٗ‪ٚ‬‬
‫‪ - 4‬ؿٔغ « حُؼ٘خٕ » ‪ ( :‬ػ‪ٞ‬حٕ ‪ -‬أػ٘ش ‪ -‬أػ٘خٕ )‬ ‫حُيٓخء ‪ٝ ،‬ا‪ٛ‬يحٍ حُٔ‪ٞ‬حٍى ‪ٝ‬حٌَُحٓش حإلٗٔخٗ‪٤‬ش ؛‬ ‫ُٖ ‪ ٌٕٞ٣‬أٓخّ حُٔظ٘خُػ‪ ٖ٤‬كَ‪ٛ‬ش ُِ٘‪ٌٛٝ ،َٜ‬ح‬
‫‪٠ٓ - 5‬خى « أ‪ِ١‬ن » ‪ٍ ( :‬ر‪ - ٢‬كزْ ‪ -‬ه‪٤‬ي )‬ ‫اٗزخػخ ً ُ‪ٜٞ‬ح‪٣‬خص ٓـ٘‪ٗٞ‬ش ػ٘ي رؼ‪ ٞ‬حُلٌخّ‬ ‫أَٓ ‪٣‬ـذ إٔ ٗؤهٌ‪ٓ ٙ‬ؤهٌ حُ‪٤‬و‪ ،ٖ٤‬كخُلَد‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(23‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫(ؽ) رَح‪ٖ٤ٛ‬‬ ‫حُِـش أه‪ٔٗ ٟٞ‬ذ ‪ٝ‬حٍطزخ‪ُ ١‬ؼ‪ٞ‬ح‪١‬ق ‪ٝ‬أكٌخٍ‬ ‫د‪ -‬حُلَد حُؼِٔ‪٤‬ش أ‪ٓ َ١‬خ ‪ٞ٣‬حؿ‪ ٚ‬حُزَ٘‪٣‬ش ‪ .‬ػَِ‬
‫حُظلظض‬ ‫حُظ٘ظ‪٠‬‬ ‫ٓ‪ٝ َ٤‬طؤ‪َٛ‬‬ ‫ِٗػش‬ ‫حُ٘خّ‪ٓ .‬خ حُٔؼخٍ‬ ‫‪ٟٞٓ .‬لخ ً‪٤‬ل‪٤‬ش حُ٘ـخس ٓ٘‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫‪ٝ‬حُظل‪ٍٞ‬‬ ‫حٌُ‪ ١‬ىَُ ر‪ ٚ‬حٌُخطذ ػِ‪ًُ ٠‬ي؟‬ ‫ؽ ‪ٓ -‬خ حُٔو‪ٜٞ‬ى رـ " أ‪ِ١‬ن ُ‪ٜ‬خ حُْ ِؼَ٘خٕ " ؟‬
‫ُ٘ظخ‪٣‬خ‬ ‫‪ ‬إٔ أر٘خء حألد حُ‪ٞ‬حكي ُ‪ ٞ‬حهظِلض أُٔ٘ظ‪،ْٜ‬‬ ‫ى – ‪ٔ٣‬ظـَ حإلٗٔخٕ ‪١‬خهخط‪ ٚ‬ك‪ ٢‬ؿ‪ٓ َ٤‬خ ‪ٛٝ‬زض ُ‪. ٚ‬‬
‫حٌُ‪ٝ‬رخٕ ×‬ ‫حُظٔخ‪٠ٛ‬‬ ‫ػخىط‪ٚ‬‬ ‫ىأر‪ٚ‬‬ ‫ك٘٘ؤ ٓ٘‪ٗ ْٜ‬خٗت ػِ‪ُ ٠‬ـظ‪٘ٗٝ ،ٚ‬ؤ حُؼخٗ‪ ٢‬ػِ‪٠‬‬ ‫‪ٟٝ‬ق ‪.‬‬
‫حالٓظوالٍ‬ ‫أهَ‪ٝ ،ٟ‬حُؼخُغ ػِ‪ُ ٠‬ـش ػخُؼش‪ٌُ ،‬خٗ‪ٞ‬ح ك‪٢‬‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫‪٤ٛ‬جش ‪ ,‬ر٘‪٤‬ش‬ ‫ً‪٤‬خٗخص‬ ‫َٓطو‪٤‬ش‬ ‫ٗخ‪٠ٛ‬ش‬ ‫حُؼخ‪١‬لش ًؤر٘خء ػالػش آرخء‪.‬‬ ‫أ ‪ ( -‬حالػ٘خٕ ٓؼخ ‪ -‬طظَى ‪ -‬كَ‪ - ٙ‬أػ٘ش – ه‪٤‬ي )‬
‫(ّ) ً‪٤‬خٕ‬ ‫ٓخ حُوطَ حٌُ‪ ١‬حٓظ٘ؼَط‪ً ٚ‬ؼ‪ ٖٓ َ٤‬حُي‪ ٍٝ‬طـخ‪ٙ‬‬ ‫د حُلَد حُؼِٔ‪٤‬ش أهطَ ٓخ ‪ٞ٣‬حؿ‪ ٚ‬حُزَ٘‪٣‬ش ألٗ‪ٜ‬خ‬
‫حُٔظيٗ‪٤‬ش ×‬ ‫حُ‪ٜ‬خرطش‬ ‫حُظَحه‪ ٠‬حٌَُٔ ×‬ ‫ً‪٤‬خٗ‪ٜ‬خ حُِـ‪١ٞ‬؟ ‪ ‬حٓظ٘ؼَص هطَ حُظ٘ظ‪٢‬‬
‫حَُحه‪٤‬ش‬ ‫حُ٘٘خ‪١‬‬
‫اًح أ‪ِ١‬ن ُ‪ٜ‬خ حُْ ِؼَ٘خٕ كِٖ طيع أكيح ً ػِ‪ ٠‬ه‪٤‬ي حُل‪٤‬خس‬
‫‪ٝ‬حٌُ‪ٝ‬رخٕ ‪ٝ‬حُظٔخ‪ ٢ٛ‬ك‪٤ً ٢‬خٗخص أهَ‪ ٟ‬اًح ُْ طلخكع‬ ‫؛ ‪ ٖٓ ْ٤ُٝ‬كَ أٓخّ حُ٘‪ٞ‬ع حُزَ٘‪ ١‬اال إٔ ‪٣‬وظخٍ‬
‫ه‪ٜ‬ي‬ ‫ط‪ٞ‬ه‪٠‬‬ ‫حُؼخٓ‪٤‬ش‬ ‫حُٔ‪ٞ‬ه‪٤‬ش‬
‫رو‪ٞ‬س ػِ‪ُ ٠‬ـظ‪ٜ‬خ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬حكيح ٖٓ حػ٘‪ : ٖ٤‬آخ حُِْٔ ػٖ ‪٣َ١‬ن حالطلخم ‪،‬‬
‫حُل‪٤‬طش ×‬ ‫حُلٌٍ‬ ‫طلو‪× َ٤‬‬ ‫ح‪ٛ‬ـخٍ‬
‫‪ٛ‬خٍٓش‬ ‫ٓخ حٌُ‪ ١‬كَ‪ٟ‬ظ‪ ٚ‬طِي حُي‪ٍٝ‬؟ كَ‪ٟ‬ض ه‪ٞ٤‬ىح ً‬ ‫أ‪ ٝ‬حُِْٔ ػٖ ‪٣َ١‬ن حُٔ‪ٞ‬ص حُ٘خَٓ ‪.‬‬
‫حُظ‪ٍٜٞ‬‬ ‫اًزخٍ ‪,‬‬
‫طؼظ‪ْ٤‬‬ ‫ٖٓ أؿَ حُللخظ ػِ‪٤ً ٠‬خٗ‪ٜ‬خ حُِـ‪ٝ .١ٞ‬حطوٌص‬ ‫ؽ – حُٔو‪ٜٞ‬ى رخُظؼز‪ َ٤‬إٔ ط٘ظَ٘ ى‪ ٕٝ‬حُظلٌْ ك‪ٜ٤‬خ‬
‫‪ٛ‬ز‪× ٢‬‬ ‫حٗل‪٢‬‬ ‫طلو‪× َ٤‬‬ ‫ط‪ٖ٣ٜٞ‬‬ ‫هط‪ٞ‬حص ا‪٣‬ـخر‪٤‬ش ُِٔلخكظش ػِ‪ُ ٠‬ـظ‪ٜ‬خ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬ا‪٣‬وخك‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫حٍطو‪٠‬‬ ‫ط‪َ٣ٜٞ‬‬ ‫ٓخ حُوط‪ٞ‬حص حإل‪٣‬ـخر‪٤‬ش حُظ‪ ٢‬حطوٌط‪ٜ‬خ حُي‪ُِ ٍٝ‬للخظ‬ ‫ى‪ -‬أػط‪ ٠‬هللا حإلٗٔخٕ حُطخهخص ‪ٝ‬حُويٍحص‬
‫ً‪ٛ‬خد ×‬ ‫اىرخٍ‬ ‫هطَ‪ٛ‬خ ٌٓخٗظ‪ٜ‬خ (ؽ)‬ ‫ػِ‪ُ ٠‬ـظ‪ٜ‬خ؟ ؿؼِ‪ٜ‬خ ُـش ُِظوخ‪١‬ذ ‪ٝ‬حُلي‪٣‬غ ك‪ًَ ٢‬‬ ‫ُ‪ٔ٤‬ظويٓ‪ٜ‬خ حٓظويحٓخ ‪٣‬ؼـ‪ٞ‬ى رخُو‪ َ٤‬ػِ‪ ٠‬حإلٗٔخٗ‪٤‬ش‬
‫اهزخٍ‬ ‫أهطخٍ‬ ‫ٗج‪ ٕٞ‬حُل‪٤‬خس ‪- .‬طٌ٘‪ٓ َ٤‬ئٓٔخص ػِٔ‪٤‬ش َُػخ‪٣‬ش‬ ‫‪ ،‬ال رخُيٓخٍ ًٔخ ‪٣‬لؼَ ح‪. ٕ٥‬‬
‫طو‪٤٤‬ي ×‬ ‫كزْ‬ ‫ا‪٣‬ؼخٍ طل‪× َ٤٠‬‬ ‫حُِـش ‪ٓٝ‬ظخرؼش حُٔظٌِٔ‪ ٖ٤‬ر‪ٜ‬خ ‪ٝ‬رلغ ٓخ ‪٣‬ؼظَ‪ْٜٟ‬‬
‫ا‪١‬الم‬ ‫أػَس‬ ‫ٖٓ ٌٓ٘الص ‪- .‬ط‪ٞ‬ؿ‪ٓٝ ٚ٤‬خثَ حإلػالّ ُِٔلخكظش‬
‫حُٔٔظَٔ ×‬ ‫حُٔئري‬ ‫طخرغ هخ‪ٟ‬غ (ؽ )‬ ‫ػِ‪ ٠‬حُِـش ‪ٝ‬ػيّ حٓظويحّ حُٔٔظ‪٣ٞ‬خص حُ‪ٜ‬خرطش‬
‫حُٔ٘وطغ‬ ‫ط‪ٞ‬حرغ ×‬ ‫ٓ٘‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫ٓٔظوَ‬ ‫ٓخ حٌُ‪ ١‬طؼزَ ػ٘‪ ٚ‬حُِـش؟ ‪ ‬حُِـش ‪ٍٞٛ ٢ٛ‬س‬
‫ٓخ حٌُ‪٣ ١‬لٌٍ حٌُخطذ أر٘خء حُؼَ‪ٝ‬رش ٓ٘‪ٚ‬؟‬ ‫‪ٛ‬خىهش طؼزَ ػٖ ‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬ى حألٓش رؤكٌخٍ‪ٛ‬خ ‪ٓٝ‬ؼخٗ‪ٜ٤‬خ‬
‫حُو‪ٞ٤‬ى ٓلَ‪ٛ‬خ‬ ‫حألؿالٍ‬ ‫طٌخُ‪٤‬ق أػزخء (ّ)‬ ‫‪ُٔٝ‬خًح؟‪ ٖٓ ‬حُٔلخ‪ٝ‬الص حُٔٔظَٔس إل‪ٟ‬ؼخف ُـظ٘خ‬
‫ؿَ‬ ‫طٌِلش‬ ‫‪ٝ‬كوخثن ٗل‪ٜٓٞ‬خ‪ٝ ،‬ؿ‪ٞ‬ىح ً ٓظٔ‪ِ٤‬ح ً هخثٔخ ً‬
‫حُؼَر‪٤‬ش‪ ،‬ألٗ‪ٓ ٚ‬خ ًُض ُـش ٗؼذ كظ‪ٓٝ ،ًٍ ٠‬خ‬ ‫رو‪ٜ‬خث‪.ٜٚ‬‬
‫هخ‪ٟ‬غ (ؽ)‬ ‫طزغ‬ ‫‪٣‬ويٍ ×‬ ‫‪٣‬ط‪٤‬ن‬
‫أطزخع‬ ‫‪٣‬ؼـِ‬
‫حٗلطض اال ًخٕ أَٓ‪ ٙ‬ك‪ًٛ ٢‬خد ‪ٝ‬اىرخٍ‪.‬‬ ‫ً‪٤‬ق طٌ‪ ٕٞ‬حُِـش ‪ِ٤ٓٝ‬ش الطلخى حألٓش؟‬
‫ٓخ حٌُ‪٣ ١‬لَ‪ ٟٚ‬حُٔٔظؼَٔ ػِ‪ ٠‬حُٔٔظؼَٔ‪ٖ٣‬؟‬ ‫‪ ‬طظَّلي ر‪ٜ‬خ حألٓش ك‪ ٍٞٛ ٢‬حُظلٌ‪ٝ َ٤‬أٓخُ‪٤‬ذ‬
‫‪٤ًٝ‬ق ‪٣‬لون ًُي؟ ‪٣ ‬لَ‪ُ ٝ‬ـظ‪ ٚ‬كَ‪ٟ‬خً‪،‬‬ ‫أهٌ حُٔؼ٘‪ ٖٓ ٠‬حُٔخىس‪.‬‬
‫‪٘٣ٝ‬ؼَ‪ ْٛ‬رؼظٔظ‪ ٚ‬ك‪ٜ٤‬خ‪٣ٝ ،‬لون ًُي ٖٓ هالٍ‬ ‫ػال َّ ‪٣‬يٍ حُيهش ك‪ ٢‬طًَ‪٤‬ذ حُِـش؟‬
‫ػالػش أكٌخّ‪ :‬كزْ ُـظ‪ ْٜ‬ك‪ُ ٢‬ـظ‪ٓ ٚ‬ـ٘خ ً ٓئريح ً ‪-‬‬ ‫ىُ‪ َ٤‬ػِ‪ ٠‬ىهش حٌُِٔخص (حُٔ‪ٞ‬ح‪ٛ‬ذ) ك‪ ٢‬أ‪ِٜٛ‬خ‪.‬‬
‫‪- .‬طو‪٤٤‬ي ٓخ حٌُ‪ٜ٘٣ ١‬ي رؤٗ٘خ ٓ‪ٕٞ٣َٜ‬؟‬ ‫‪ .‬حُلٌْ ػِ‪ٓ ٠‬خ‪ٓ ْٜ٤ٟ‬ل‪ٞ‬ح ً ‪٤ٔٗٝ‬خٗخ ً‬
‫ػال َّ ‪٣‬يٍ ػٔن حُِـش؟‪ ‬ىُ‪ َ٤‬ػٔن حَُ‪ٝ‬ف‪ٝ ،‬‬
‫‪ ًَ - 1 ‬هطَس ٖٓ ىٓخث٘خ ‪ٖٓ َٟٔٓ ًَ - 2‬‬ ‫ٓٔظوزِ‪ ْٜ‬ك‪ ٢‬حألؿالٍ حُظ‪ٜ٘٣ ٢‬ؼ‪ٜ‬خ ؛ كؤَٓ‪ٖٓ ْٛ‬‬ ‫ٓ‪ َ٤‬حألٓش اُ‪ ٠‬حُظلٌ‪ٝ َ٤‬حُزلغ ك‪ ٢‬حألٓزخد‬
‫ٓـَ‪ ٟ‬ىٓخث٘خ‪ - 3 .‬أػَحه٘خ حُظ‪ٍٝ ٢‬ػ٘خ‪ٛ‬خ ػٖ‬ ‫رؼي‪ ٙ‬ألَٓ‪ ٙ‬طزغ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬حُؼَِ‪.‬‬
‫‪ - 4‬أػَحه٘خ‬ ‫آرخءٗخ‪.‬‬ ‫ٓخ أَٗف ُـش؟ ‪ ٖٓٝ‬كَحٓ‪ٜ‬خ؟ ‪ٓٝ‬خ ى‪ٍْٛٝ‬؟‬ ‫ػال َّ ‪٣‬يٍ ًؼَس ٓ٘ظوخص حُِـش؟‬
‫حُظ‪ ٢‬طوظِؾ ر‪ٜ‬خ هِ‪ٞ‬د أر٘خث٘خ‪.‬‬ ‫‪ ‬أَٗف ُـش‪ :‬حُِـش حُؼَر‪٤‬ش ُـش حُوَإٓ ‪ُٝ‬ـش‬ ‫‪ ‬ىُ‪ َ٤‬ػِ‪ِٗ ٠‬ػش حُلَ‪٣‬ش ‪ٞٔ١ٝ‬ك‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫رْ طط‪ٞ‬ف آٓخُ٘خ؟ ‪ ‬رؤٍ‪ٔٓٝ َٜٓ ٝ‬خث‪ٜ‬خ‬ ‫أ‪ َٛ‬حُـ٘ش‪.‬‬ ‫ٓخ حُيُ‪ َ٤‬ػِ‪ٞ٤ٗ ٠‬ع ٍ‪ٝ‬ف حالٓظؼزخى ك‪٢‬‬
‫‪ ‬كَحٓ‪ٜ‬خ‪ٗ :‬زخد حُؼَد ‪ .‬ى‪ :ٍْٛٝ‬حُللخظ ‪ٔٓٝ‬خُي حُ‪ٜٞ‬حء ك‪ ٢‬أؿ‪ٞ‬حث‪ٜ‬خ‪ٓٝ ،‬ـَ‪ ٟ‬حُـيح‪ٍٝ‬‬
‫حألٓش؟‪ ُِّٝ ‬حٌُِٔش ‪ٝ‬حٌُِٔخص حُوِ‪ِ٤‬ش‪ٗٝ ،‬يٍس‬
‫ٖٓ ٗ‪ِٜ٤‬خ‪ٝ ،‬أٓ‪ٞ‬حؽ حُزلَ‪ ٖ٣‬ػِ‪ٟ ٠‬لخك‪ٜ‬خ‪.‬‬ ‫ػِ‪ٜ٤‬خ ٖٓ هالٍ‪ :‬حٓظويحٓ‪ٜ‬خ ك‪ً ٢‬خكش ٓ٘خك‪٢‬‬ ‫ٓ٘ظوخط‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫حُل‪٤‬خس‪-‬حالػظِحُ رخُظليع ر‪ٜ‬خ‪-.‬ػيّ اىهخٍ حألُلخظ ٓخ ؿخ‪٣‬ظ٘خ ُٔ‪ َٜ‬؟‬
‫ػالّ ‪٣‬يٍ كَ‪ ٙ‬حألٓش ػِ‪ُ ٠‬ـظ‪ٜ‬خ؟ ‪٣ ‬يٍ ػِ‪٠‬‬
‫‪ ‬إٔ ‪ ٌٕٞ٣‬حَُؿي ‪ٝ‬حَُهخء ‪ٝ‬حألٖٓ ‪ٝ‬حُ٘ٔخء‬ ‫حُـَ‪٣‬زش ػِ‪ٜ٤‬خ‪-.‬ػيّ حُظليع رخُؼخٓ‪٤‬ش‪.‬‬ ‫إٔ ٗؼز‪ٜ‬خ ٓ‪٤‬ي أَٓ‪ٓٝ ،ٙ‬لون ‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬ى‪ٔٓٝ ،ٙ‬ظؼَٔ‬
‫أك‪٠‬خٕ ٓ‪َٜ‬‬
‫ه‪ٞ‬ط‪ٝ ،ٚ‬آهٌ رلو‪.ٚ‬‬
‫‪ٝ‬ك‪٤‬خط‪ٜ‬خ ‪ٝ‬طَحر‪ٜ‬خ ‪ٗٝ‬زظ‪ٜ‬خ ٖٓ حُ٘ـَس حُِلّخء‬ ‫َٓحىك‪ٜ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫َٓحىك‪ٜ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫ٓظ‪ ٠‬طٌ‪ ٕٞ‬حُِـش ًحص ُِٓ٘ش ػخُ‪٤‬ش ػ٘ي أ‪ِٜٛ‬خ؟‬
‫ػَ‪٣‬وش حُـٌ‪ ٍٝ‬اُ‪ ٠‬أػ‪ٞ‬حى حٍُِ‪ٝ‬ع كي‪٣‬ؼش‬ ‫ٌٓظق رلو‪ٚ‬‬ ‫ٓـظِة‬ ‫ً‪× ٕٞ‬ػيّ‬ ‫‪ٝ‬ؿ‪ٞ‬ى‬ ‫‪٤ًٝ‬ق ‪٣‬ظؤط‪ًُ ٠‬ي؟‪ ‬ػ٘يٓخ طٌ‪ ٕٞ‬أٓظ‪ٜ‬خ كَ‪ٜ٣‬ش‬
‫حاله‪َ٠‬حٍ‪.‬‬ ‫حُٔ٘و‪ٙٞ‬‬ ‫ػِ‪ ٠‬حٓظويحٓ‪ٜ‬خ‪ٗ ،‬خ‪٠ٛ‬ش ر‪ٜ‬خ‪ٓ ،‬ظٔؼش ك‪ٜ٤‬خ‪،‬‬
‫ٖٓ حٌُ‪ٛ ١‬ظق؟ ‪ٝ‬رٔخًح ‪ٛ‬ظق؟ ‪ُٔٝ‬خًح طـَأ‬ ‫ٓيُ‪ٞ‬الص (ّ) حُلَٓخٕ حُٔ٘غ × حُٔ٘ق‬ ‫ٓؼخٕ‬ ‫ٌُٓزَس ٗؤٗ‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫‪ٛٝ‬ظق ‪ٌٛ‬ح حُ‪ٜ‬ظخف؟ ‪ٝ‬ػال َّ ‪٣‬يٍ ‪ٛ‬ظخك‪ٚ‬؟ ‪- ‬‬ ‫‪ٝ‬حُؼطخء‬ ‫ٓؼ٘‪٠‬‬ ‫ٓظ‪ٜ٣ ٠‬زق حُ٘ؼذ هخىٓخ ً ال ٓوي‪ٓٝ‬خً‪ ،‬طخرؼخ ً ال‬
‫حٌُ‪ٛ ١‬ظق‪ :‬هخثَ ٓلٔ‪ ٖٓ ّٞ‬أر٘خء ٓ‪-.َٜ‬‬ ‫ال ٓلخُش ‪ ,‬ال‬ ‫ال ؿَّ‬ ‫ه‪ٜ‬خث‪ِٓ ٚ‬ح‪٣‬خ (ّ)‬
‫ٓظز‪ٞ‬ػخً؟‪ ‬اًح ًخٕ ٓ٘‪ ٚ‬حُظَحه‪ٝ ٢‬حإل‪ٔٛ‬خٍ‪،‬‬
‫‪ٛٝ‬ظق‪ " :‬ال ‪ٌ٣‬ل‪ ٢‬إٔ ٗو‪ " َٜٓ" ٍٞ‬كظ‪٠‬‬ ‫كوخ‬ ‫‪,‬‬ ‫ري‬ ‫ه‪ٜ٤ٜ‬ش‬
‫‪٣‬ظـ‪٣ × َ٤‬ؼزض‬ ‫‪٣‬ظل‪ٍٞ‬‬ ‫طظـٔغ ×‬ ‫طظلي‬
‫‪ٝ‬طَى حُِـش ُِطز‪٤‬ؼش حُٔ‪ٞ‬ه‪٤‬ش‪ٝ ،‬ا‪ٛ‬ـخٍ أَٓ‪ٛ‬خ‪،‬‬
‫ط٘ل٘‪ ٢‬حَُإ‪ٝ -"ّٝ‬هي ‪ٛ‬ظق ‪ٌٛ‬ح حُ‪ٜ‬ظخف‪ ،‬ألٗ‪ٚ‬‬
‫طظلَم‬ ‫‪ٝ‬ط‪ ٖ٣ٜٞ‬هطَ‪ٛ‬خ‪ٝ ،‬ا‪٣‬ؼخٍ ؿ‪َٛ٤‬خ ٖٓ حُِـخص‬
‫ًخٕ ًح ٓ٘‪ٜ‬ذ ‪ٝ‬حطوٌ ٖٓ ٓ٘‪ٜ‬ز‪ُ ٚ‬ؿ٘ش ‪ٔ٣‬ظـٖ‬
‫حٗل‪× َٜ‬‬ ‫حٗوطغ‬ ‫حٌُِٔخص ٓ‪ٜ‬خٍحص‬ ‫حألهَ‪ ٟ‬رخُلذ ‪ٝ‬حإلًزخٍ‪.‬‬
‫ر‪ٜ‬خ ُ‪ٜ٤‬خؿْ ٓ‪٣ٝ -.َٜ‬يٍ ‪ٛ‬ظخك‪ ٚ‬ػِ‪ ٠‬أٗ‪ ٚ‬اٗٔخٕ‬
‫حط‪َٜ‬‬ ‫)‬‫ػوِ‪٤‬ش (ّ‬ ‫ٓخ ح‪٥‬ػخٍ حُ‪٠‬خٍس ٌُُي؟ ‪ ٌٕٞ٣ ‬حُ٘ؼذ ‪ٟ‬ؼ‪٤‬لخ ً‬
‫ًخٍ‪ٝ َُٜٔ ٙ‬كخهي ‪ٝ‬كخٓي ُ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ال ‪٘٣‬ظٔ‪ُٜ ٢‬خ ؛‬
‫حُٔـَـٌِش‬ ‫ػٖ طٌخُ‪٤‬ق حُٔ‪٤‬خىس‪ ،‬ال ‪٣‬ط‪٤‬ن إٔ ‪٣‬لَٔ ػظٔش‬
‫ك‪ ٜٞ‬ال ‪٣َ٣‬ي إٔ ‪٘٣‬ل٘‪ ٢‬حكظَحٓخ ً ‪ٝ‬طوي‪َ٣‬ح ً ُ‪ٜ‬خ‪.‬‬
‫‪ِٛ‬ش (ؽ)‬ ‫ٗٔذ‬ ‫ػٔو‪ٜ‬خ أ‪ ١‬ه‪ٞ‬ط‪ٜ‬خ ×‬ ‫ٓ‪َ٤‬حػ‪ٓ ،ٚ‬ـظِثخ ً رزؼ‪ ٞ‬كو‪ٌٓ ،ٚ‬ظل‪٤‬خ ً ر‪ٍَٝ٠‬حص‬
‫ٓخ ٍأ‪ ١‬حٌُخطذ ك‪ٌٛ ٢‬ح حألكٔن؟‪ - ‬أٗ‪ٔ٣ ٚ‬ظلن‬
‫أٗٔخد‬ ‫‪ٟ‬لخُظ‪ٜ‬خ ‪,‬‬ ‫حُؼ‪ٟٞ٣ ،ٖ٤‬غ ُلٌٔ‪ ٚ‬حُوخٗ‪ ٕٞ‬حٌُ‪ ١‬أًؼَ‪ٙ‬‬
‫حُ‪ٜ‬الى ‪ٗ ّٞ٣‬خى‪ٌٛ ٟ‬ح حُ٘يحء ؛ ُ‪٤‬ل‪ ٖٓ ٢‬هيٍ‬ ‫ٓطل‪٤‬ظ‪ٜ‬خ‬ ‫ُِلَٓخٕ ‪ٝ‬أهِ‪ُِ ٚ‬لخثيس حُظ‪ً ٢ٛ ٢‬خُلَٓخٕ‪.‬‬
‫ٓ‪ٓ .. َٜ‬خ أػظْ ٓخ طزـق! ‪ٓٝ‬خ أرـ‪ٓ ٞ‬خ كـَ‬ ‫‪ٝ‬حهؼش‬ ‫ٓلووش‬ ‫حُ٘ؼ‪ٍٞ‬‬ ‫حُلْ‬ ‫ٓخ حُ‪ٜ‬يف حأل‪ُِٔٔ ٍٝ‬ظؼَٔ؟ ‪ُٔٝ‬خًح؟ ‪ ‬طل‪َ٣ٞ‬‬
‫ر‪. !ٚ‬‬ ‫ط٘‪ٞ‬ػض ×‬ ‫هَد × حرظؼخى حهظِلض‬ ‫ٓ‪َ٤‬‬ ‫حُ٘ؼذ ػٖ ُـظ‪ ،ٚ‬كظ‪ٔ٣ ٠‬ظط‪٤‬غ حُٔٔظؼَٔ‬
‫ٓخ ٓيى طِي حُ‪٤ٜ‬لش حَُػ٘خء حُظ‪ ٢‬أ‪ِ١‬و‪ٜ‬خ‬ ‫ط٘خر‪ٜ‬ض‬ ‫طل‪ َ٣ٞ‬أكٌخٍ‪ٝ ٙ‬ػ‪ٞ‬ح‪١‬ل‪ٝ ٚ‬آٓخُ‪ٝ ،ٚ‬هطغ حُ‪ِٜ‬ش‬
‫حألكٔن ًٔخ ‪٣‬ئًي حٌُخطذ ؟ ‪ - ‬ال ‪٘٣‬ي حٌُخطذ‬ ‫أكْ‬ ‫حألٓزخد (ّ) حٓظ٘ؼـَ‬ ‫حُؼٍَ‬
‫ـ‬
‫ر‪ٝ ٚ٘٤‬ر‪ٓ ٖ٤‬خ‪ٝ ،ٚ٤ٟ‬ؿؼَ ه‪٤ٓٞ‬ظ‪ٍٞٛ ٚ‬س‬
‫إٔ ٓيى‪ٛ‬خ ًخٕ ٓخال ً َىِٗٔخ ً طَٔد اُ‪ ٚ٤‬ك‪ٖٓ َ٤ُ ٢‬‬ ‫ػِش‬
‫ٓلل‪ٞ‬ظش ك‪ ٢‬حُظخٍ‪٣‬ن ؿ‪ٓ َ٤‬لووش ك‪ ٢‬حُ‪ٞ‬حهغ‪.‬‬
‫حُلخهي‪ ٖ٣‬ػِ‪ٝ َٜٓ ٠‬حُ٘خٗج‪ ٖٓ ٖ٤‬أهِحّ حُي‪.ٍٝ‬‬ ‫‪ٛ‬خٍٓش كخُٓش ٗي‪٣‬يس‬ ‫رَ‪ٛ‬خٕ ىُ‪ , َ٤‬كـش‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(24‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫حُؼخهَ ‪ « -2‬طوظِؾ » حُٔو‪ٜٞ‬ى ر‪ٜ‬خ ‪ [ :‬ط‪٠‬طَد ـ‬ ‫ٓخ حٌُ‪ ١‬ظ٘‪ًُ ٚ‬ي حألكٔن ك‪ٛ ٖ٤‬خف ‪٤ٛ‬لظ‪ٚ‬؟‪‬‬
‫أهِحّ ه‪ٜ‬خٍ حُوخٓش (ّ) طلظَم ـ ط٘ز‪] ٞ‬‬ ‫حُـيح‪ ٍٝ‬حألٗ‪ٜ‬خٍ حُ‪ٜ‬ـ‪َ٤‬س‬ ‫‪ -‬ظٖ إٔ ‪٤ٛ‬لظ‪ٓ ٚ‬ظزظِؼ‪ٜ‬خ أك٘خء ٓ‪ ٝ ،َٜ‬ال‬
‫هـِِّ × ػٔخُوش ‪ « -3‬أػَحم » ٓلَى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬ػَهش ـ ػخٍهش ـ‬ ‫(ّ) ؿي‪ٍٝ‬‬ ‫طِظلض اُ‪ٜ٤‬خ ‪ ٞٛ ٌٕٞ٣ٝ‬هي ُحى هِحٗظ‪ٓ ٚ‬خالً‪ُٝ ،‬حى‬
‫‪٤ٛ‬لش ٗيحء (ؽ) ‪٤ٛ‬لخص ػَم ]‬ ‫‪ٟ‬لخفٗ‪ٞ‬ح‪١‬ت (ّ) ‪ٟ‬لش‬ ‫ًٓظ‪ ٚ‬حُٔخُ‪٤‬ش حُٔظـَىس ٖٓ حألٓخٗش ػَحء رخُ٘و‪ٞ‬ى‪.‬‬
‫‪ » َٟٔٓ « -4‬ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ٔٓ [ :‬خٍ ـ أٓٔخٍ ـ‬ ‫أٍؿخء ‪ٓ /‬خكخص‬ ‫أك٘خء‬ ‫ؿخ‪٣‬ش ‪ٛ‬يف (ؽ) ؿخ‪٣‬خص‬ ‫ٓخ حٌُ‪٣ ١‬لظوَ اُ‪ًُ ٚ٤‬ي حألكٔن؟‬
‫حالػ٘خٕ ٓؼخ ]‬ ‫(ّ) ك٘خء‬ ‫‪ ,‬ؿخ‪١‬‬ ‫‪ - ‬حألٓخٗش ‪ٝ‬حَُ٘ف ‪ٝ‬حٌَُحٓش ‪ٝ‬حُ‪٤٘١ٞ‬ش‬
‫‪ -5‬ر‪ٓ « ٝ » َٟٔٓ « ٖ٤‬ـَ‪ [ :» ٟ‬طَحىف ـ‬ ‫‪ٜٚٔ٣‬‬ ‫‪٣‬ؼ٘‪ٚ٤‬‬ ‫حَُؿي ٓؼش حُؼ‪× ٖ٤‬‬ ‫‪ٝ‬حالٗظٔخء ُٔ‪.َٜ‬‬
‫ؿ٘خّ ـ ًال‪ٔٛ‬خ ‪ٞٛ‬حد ]‬ ‫آالم‬ ‫ٓخ ٗؼ‪ ٍٞ‬أر٘خء ٓ‪ َٜ‬ك‪ٔٔ٣ ٖ٤‬ؼ‪ًِٔ ٕٞ‬ش‬
‫د – ٓخ حُٔيى حٌُ‪٣ ١‬يكغ رؼ‪ ٞ‬حُٔلٔ‪ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫حَُ٘ف حَُكؼش × حُ‪٠‬ؼش‬ ‫حَُهخء حَُكخ‪٤ٛ‬ش ×‬ ‫"ٓ‪"َٜ‬؟‪ - ‬اٗ٘خ ٗلٖ ‪ -‬أر٘خء ٓ‪ - َٜ‬اًح‬
‫ُِ‪ٜ‬ـ‪ ّٞ‬ػِ‪ َٜٓ ْٜ٘١ٝ ٠‬؟‬ ‫حُ٘يس‬ ‫ٓٔؼ٘خ ًِٔش " ٓ‪ " َٜ‬ه٘ؼض ٓ٘خ حُوِ‪ٞ‬د ‪،‬‬
‫حٌَُحٓش حُؼِس × حُٔ‪ٜ‬خٗش ؽ ‪ٓ -‬خ حٌُ‪٘٣ ١‬ؼَ ر‪ ٚ‬حُٔ‪ ٕٞ٣َٜ‬اًح ٓٔؼ‪ٞ‬ح ًِٔش‬ ‫حُ٘ٔخء حُو‪ٝ َ٤‬حُِ‪٣‬خىس ×‬ ‫‪ٝٝ‬ؿلض ٓ٘خ كزخص حألكجيس ‪ٝ ،‬ه‪٠‬ؼض ٓ٘خ‬
‫ٓ‪ َٜ‬؟‬ ‫حُـيد‬ ‫حُـزخ‪ ،ٙ‬كال ٓلزخ ً ُ‪٘ٓ ٚ٘١ٞ‬ـ‪ ٍٞ‬رـ‪.َٙ٤‬‬
‫ًِٔش طوخٍ‬ ‫‪٣ٝ‬ل‪ٚ‬‬ ‫حُ٘زض حُ٘زخص (ّ) ٗزظش‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫ُِي‪٘ٛ‬ش ‪ٝ‬حُظؼـذ‬ ‫ٓخ حٌُ‪٣ ١‬يػ‪ ٞ‬اُ‪ ٚ٤‬حٌُخطذ حأل‪٤١‬خف حُٔ‪٤‬خٓ‪٤‬ش ك‪٢‬‬
‫أ – ( ‪ٟ‬لش ‪ -‬ط٘ز‪ - ٞ‬ػَم ‪ٔٓ -‬خٍ ‪ً -‬ال‪ٔٛ‬خ‬ ‫أٍحى ‪ٛٝ‬يف‬ ‫طـ‪٤‬خ‬ ‫حُِلـَّخء حُِٔظلش حألؿ‪ٜ‬خٕ‬ ‫ٓ‪َٜ‬؟‪ - ‬إ طِ‪٣‬خ حُ‪ٔ٤‬خٍ حُٔ‪١َٜ‬‬
‫‪ٞٛ‬حد )‬ ‫‪ٝ‬ؿلض هلوض × ٌٓ٘ض ‪/‬‬ ‫ػَ‪٣‬وش هي‪ٔ٣‬ش × أ‪ِ٤ٛ‬ش‬ ‫رخالٗظَحً‪٤‬ش‪ ،‬أ‪ ٝ‬طَٔرَ حُ‪ ٖ٤ٔ٤‬رخُظطَف حُي‪،٢٘٣‬‬
‫د ‪ٛ -‬ئالء ‪ٔ٣‬ي‪ٓ ْٛ‬خٍ ىْٗ طَٔد اُ‪ ْٜ٤‬ك‪َ٤ُ ٢‬‬ ‫‪ٛ‬يأص‬ ‫كال ري ُِوِ‪ٞ‬د إٔ طزو‪٣َٜٓ ٠‬ش أ‪ِ٤ٛ‬ش ػٔ‪٤‬وش‬
‫ه‪٠‬ؼض ًُض × ػخٗيص‬ ‫‪ٛ‬ظق ٗخى‪ٛ / ٟ‬خف‬ ‫حإل‪ٔ٣‬خٕ‪ ،‬طلَ‪ ٙ‬ػِ‪ِٜٓ ٠‬لش ٓ‪ . َٜ‬كبٕ ‪ٌٖ٣‬‬
‫ٖٓ حُلخهي‪ ٖ٣‬ػِ‪ٝ َٜٓ ٠‬حُ٘خٗ‪ ٖٓ ٖ٤‬أهِحّ حُي‪ٍٝ‬‬
‫‪.‬‬ ‫حُٔظلٍَ ‪٣ٝ‬ئٖٓ‬ ‫‪ٔ٣‬خٍ‬ ‫ٓلٔ‪ٜٓ ّٞ‬خد رخُلٔ‪٠‬‬ ‫‪٘ٛ‬خى ‪ٔ٣‬خ ٌرٍ أ‪ٌٖ٤ٔ٣ ٝ‬ر كِ‪٣َٜٓ ٌٖ٤‬خ ً‪.‬‬
‫رخُظـي‪٣‬ي‬ ‫‪ٝ‬حُٔو‪ٜٞ‬ى ٍؿَ‬
‫ؽ ‪ -‬اًح ٓٔغ حُٔ‪ًِٔ ٕٞ٣َٜ‬ش ٓ‪ َٜ‬ه٘ؼـض ٓ٘‪ْٜ‬‬ ‫ٓظ‪ ٠‬ال ‪ٔ٣‬ظلن حُٔ‪ ١َٜ‬إٔ ٗطِن ػِ‪٣َٜٓ ٚ٤‬خ ً‬
‫حُٔلخكع حُـخٓي‬ ‫‪ٖ٤ٔ٣‬‬ ‫‪ٓ × ١ٌٜ٣‬ؼخك‪٠‬‬
‫حُوِ‪ٞ‬د ‪ٝٝ ،‬ؿلض ٓ٘‪ ْٜ‬كزخص حألكجيس ‪ٝ ،‬ه‪٠‬ؼض‬ ‫؟‪ - ‬ػ٘يٓخ ‪ٔ٣‬ي ‪٣‬ي‪ ٚ٣‬هخٍؽ ٓ‪َٜ‬؛ ُ‪٤ٜ٤‬ق ‪:‬‬
‫ُزْ ‪ٝ‬حُٔو‪ٜٞ‬ى‬ ‫طِ‪٣‬خ‬
‫ٓ٘‪ ْٜ‬حُـزخ‪ٙ‬‬ ‫طٔؼَ‬ ‫إ حُؼخُْ ًِ‪َٝ ٚ‬كيس‪ٝ ،‬إ حُ‪٤٘١ٞ‬ش ٗؼ‪ٞ‬ر‪٤‬ش‪ٝ ،‬إ‬
‫ُزْ × هِغ‬ ‫طَٔرَ‬ ‫طٔ‪ × َ٤‬ط٘ٔن‬ ‫ط٘ل٘‪٢‬‬ ‫حُ‪ٞ‬كخء ُِي‪ُٝ‬ش طلَ‪٣‬ن ر‪ ٖ٤‬أر٘خء‬
‫حُـِ‪ / ٞ‬حُظؼ‪ٜ‬ذ‬ ‫حُظطَف‬ ‫‪ٛ‬الى ‪ٞٓ /‬ص‬ ‫‪َ٣ٝ‬‬ ‫حإلٗٔخٗ‪٤‬ش‪.‬‬
‫‪ٗ ّٞ٣ ِٚ٣ٝ‬خى‪ٌٛ ٟ‬ح حُ٘يحء ‪ٓ ..‬خ أػظْ ٓخ طزـق !‬ ‫× حُ‪ٓٞ‬ط‪٤‬ش ‪/‬‬ ‫طزخ‪ ٠ٛ‬رٌزَ ×‬ ‫طزـق‬ ‫‪ َٛ‬حُ‪٤٘١ٞ‬ش ٗؼ‪ٞ‬ر‪٤‬ش؟ ‪ٟٝ‬ق ٓخ طو‪ٍٞ‬‬
‫حُ‪ً ّٞ٤‬ح‬ ‫‪ٓٝ‬خ أرـ‪ٓ ٞ‬خ كـَ ر‪ً ! ٚ‬خٕ ك‪ًُ ٢‬ي‬ ‫حالػظيحٍ‬ ‫ط‪ٞ‬ح‪ٟ‬غ‬ ‫حُ‪٤٘١ٞ‬ش ُ‪ٔ٤‬ض ٗؼ‪ٞ‬ر‪٤‬ش؛ ألٕ حُ‪ٞ‬كخء ُِي‪ُٝ‬ش ُ‪ْ٤‬‬
‫ٓ٘‪ٜ‬ذ ‪ٝ‬حطوٌ ٖٓ ٓ٘‪ٜ‬ز‪ُ ٚ‬ؿَّ٘ش ‪ٔ٣‬ظـٖ ر‪ٜ‬خ ؛‬ ‫ػ٘‪٣َٜ‬ش ×‬ ‫ٗؼ‪ٞ‬ر‪٤‬ش‬ ‫أػْ‬ ‫كـَ‬ ‫طلَ‪٣‬وخ ً ر‪ ٖ٤‬أر٘خء حإلٗٔخٗ‪٤‬ش‪ ،‬كٖٔ أك‪٠‬خٕ حُ‪ٖ١ٞ‬‬
‫ك٘خ‪٣‬خ‬ ‫ُ‪ٜ٤‬خؿْ ٓ‪ ٖٓ ١َٜٓ ٞٛٝ ، َٜ‬أُلخف‬ ‫‪ٝ‬كيس‬ ‫ط٘زض حإلٗٔخٗ‪٤‬ش ك‪ ٢‬حُؼخُْ‪٣ ُْ ٖٓٝ ،‬ؼَف ً‪٤‬ق‬
‫ٓ‪ .. َٜ‬ؿؼَ ٓ٘‪ٜ‬ز‪ ٚ‬ىٍػخ ُ‪٤‬طِن ‪٤ٛ‬لظ‪ ٚ‬حَُػ٘خء‬ ‫ػطَ‬ ‫ػز‪َ٤‬‬ ‫كٔخ‪٣‬ش ‪ٝٝ‬هخ‪٣‬ش‬ ‫ُؿَّ٘ش‬ ‫‪٣‬لذ ‪ ٚ٘١ٝ‬ؿ‪٤ً َٜ‬ق ‪٣‬لذ حإلٗٔخٕ ك‪ًَ ٢‬‬
‫حُلٔوخء حُظ‪ ٢‬ال أٗي إٔ ٓيى‪ٛ‬خ ًخٕ ٓخال ىٗٔخ‬ ‫‪٣‬ؤهٌ‬ ‫‪٣‬ظوخ‪٠ٟ‬‬ ‫‪٣‬لظٔ‪٢‬‬ ‫‪ٔ٣‬ظـٖ‬ ‫ٌٓخٕ‪.‬‬
‫طَٔد اُ‪ ٚ٤‬ك‪ ٖٓ َ٤ُ ٢‬حُلخهي‪ ٖ٣‬ػِ‪َٜٓ ٠‬‬ ‫ؿخكي × ٓؼظَف‬ ‫حألٗـخٍ حٌُؼ‪َ٤‬س ٌَٓ٘‬ ‫أُلخف‬
‫ٖٓ أ‪ ٖ٣‬ط٘زض حإلٗٔخٗ‪٤‬ش حُلو‪٤‬و‪٤‬ش ك‪ ٢‬حُؼخُْ؟‪- ‬‬
‫‪ٝ‬حُ٘خٗ‪ ٖٓ ٖ٤‬أهِحّ حُي‪ٍٝ‬‬ ‫(ّ) ُق‬
‫ط٘زض حإلٗٔخٗ‪٤‬ش ك‪ ٢‬حُؼخُْ ٖٓ أك‪٠‬خٕ حُ‪ ٖ١ٞ‬حألّ‬
‫حٌٍُ × حٌَُحٓش‬ ‫حُ‪ٜٞ‬حٕ‬ ‫ؿ‪ٞ‬حٗذ ‪ /‬أػٔخم‬ ‫ك٘خ‪٣‬خ‬
‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫(ّ) كِ٘‪َّ ٤‬ش‬ ‫‪ ٖٓٝ ،‬ػز‪ َ٤‬طَحد حُ‪٘ٗ ٖ١ٞ‬ؼَ رخُ‪ٞ‬ؿ‪ٞ‬ى‬
‫‪:‬‬ ‫‪ٜ٤ٛ‬خص حْٓ كؼَ ٓخ‪ٝ‬‬ ‫هٔ‪ ٚ٤‬كي‪٣‬ي‪١‬‬ ‫ىٍع‬ ‫حُزَ٘‪٣ ُْ ٖٓٝ ١‬ؼَف ً‪٤‬ق ‪٣‬لذ أٓ‪ ٚ‬ؿ‪َٜ‬‬
‫‪ « -1‬طزـق » َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ [ :‬طٌزَ – ٓخء هِو‪- ٚ‬‬ ‫رٔؼ٘‪ ٠‬رؼي‬ ‫‪٣ٝ‬و‪ٜ‬ي ك‪ٖٜ‬‬ ‫ً‪٤‬ق ‪٣‬لذ ‪٣ ُْ ٖٓٝ ، ٚ٘١ٝ‬ؼَف ً‪٤‬ق ‪٣‬لذ‬
‫حىػخ‪] ٙ‬‬ ‫حُوَحد حُيٓخٍ × حُؼٔخٍ‬ ‫(ؽ) ىٍ‪ٝ‬ع ‪/‬‬ ‫‪ ٚ٘١ٝ‬ؿ‪٤ً َٜ‬ق ‪٣‬لذ حإلٗٔخٕ ك‪ٌٓ ًَ ٢‬خٕ ‪.‬‬
‫‪ « -2‬ؿ٘ش » َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ [ :‬رٔظخٕ ـ ؿ‪ ٖ٤‬ـ ‪ٝ‬هخ‪٣‬ش‬ ‫أىٍع ‪ /‬أىٍحع‬ ‫ٓخ ٍأ‪ ١‬حٌُخطذ ك‪٣ ٖٔ٤‬يػ‪ ٞ‬اُ‪ ٠‬ه‪ َ٤‬حُزَ٘‪٣‬ش هزَ‬
‫]‬ ‫ٗٔٔش ‪ٞٛ‬حء ٍه‪٤‬ن (ؽ)‬ ‫‪ٞٛ‬ؿخء (ؽ)‬ ‫حَُػ٘خء‬ ‫إٔ ‪٣‬يػ‪ ٞ‬اُ‪ ٠‬ه‪ٚ٘١ٝ َ٤‬؟ ‪ َٟ٣ - ‬أٗ‪ً ٚ‬خًد‪،‬‬
‫ْٗٔ ‪ٔٔٗ /‬خص ×‬ ‫ٍػـْٖ ‪ٍ /‬ػ٘خ‪ٝ‬حص‬ ‫‪٣‬ظوخ‪ًُ ٍ ٠ٟ‬ي أٓ‪ٞ‬حال ً هخٍؿ‪٤‬ش ٓـَ‪ٟ‬ش ‪ٝ‬كو‪َ٤‬س‪.‬‬
‫‪ « -3‬أهِحّ » ٓلَى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬هــَـِّ ـ هــِــِّ ـ هــُــِّ‬ ‫ػخ‪ٛ‬لش‬ ‫ػ‪ / ٕٞ‬ؿ‪ٞ‬ع‬ ‫ٓيى‬ ‫ٓخ حُ٘ؼخٍ حٌُ‪َ٣ ١‬كؼ‪ ٚ‬حُٔ‪ٕٞ٣َٜ‬؟ ُٔخًح؟‬
‫]‬
‫(ؽ) أٓيحى‬ ‫‪ ،"َٜٓ" - ‬ألٗ‪ ْٜ‬ال ‪٣‬ؼَك‪ٗ ٕٞ‬يحء أؿَٔ ك‪٢‬‬
‫‪ « -4‬ىٗٔخ » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪١ [ :‬خ‪َٛ‬ح ـ هِ‪٤‬ال ـ كالال ]‬ ‫ك‪٠‬خء (ّ) ؿ‪ٞ‬‬ ‫أؿ‪ٞ‬حء‬ ‫ٗـٔخ × ‪١‬خ‪َٛ‬ح‬ ‫ىٗٔخ‬
‫‪ « -5‬أهِحّ » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ً [ :‬زخٍ ـ َٗكخء ـ‬ ‫حُوِ‪ٞ‬د ‪ٝ‬أػٌد ك‪ ٢‬ح‪ً٥‬حٕ ‪ٝ‬أٓؼي ُِ٘ل‪.ٚ٘ٓ ّٞ‬‬
‫(ؽ) أىٗخّ‬ ‫ٓخ حُٔئحٍ حٌُ‪ٝ ١‬ؿ‪ ٜٚ‬حٌُخطذ ألر٘خء ٓ‪َٜ‬‬
‫ػٔخُوش ]‬ ‫ػَر‪٤‬ي ٓ‪٤‬ت حُوِن (ؽ)‬ ‫حٗٔخد ‪ٓ /‬خٍ ×‬ ‫طَٔد‬
‫‪ « -6‬حُ٘خٗج‪َٓ » ٖ٤‬حىك‪ٜ‬خ ‪ [ :‬حُلخهي‪ ٖ٣‬ـ‬ ‫ػَحر‪٤‬ي ‪ٝ‬ػَحريس‬ ‫حَُ٘كخء؟‪ - ‬أطؼَك‪ٗ ٕٞ‬يحء أؿَٔ ك‪ ٢‬حُوِ‪ٞ‬د‬
‫طـٔي‬
‫حُلخٓي‪ ٖ٣‬ـ حُزخؿ‪] ٖ٤٠‬‬ ‫حٌُخٍ‪/ ٖ٤ٛ‬‬ ‫حُ٘خٗج‪ٖ٤‬‬ ‫أ‪ ٝ‬أػٌد ك‪ ٢‬ح‪ً٥‬حٕ أ‪ ٝ‬أٓؼي ُِ٘ل‪ٌٛ ٖٓ ّٞ‬ح‬
‫‪ٍ « -7‬ػ٘خء » َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ٓ [ :‬خؿ٘ش ـ ؿز‪٤‬ش ـ‬ ‫حُٔلز‪ٖ٤‬‬ ‫حُ٘يحء؟‬
‫‪ٞٛ‬ؿخء ]‬ ‫ؿؼزش حُٔ‪ٜ‬خّ‬ ‫ً٘خٗش‬ ‫‪ٌ٣‬ل‪٢‬‬ ‫كٔذ‬ ‫أٗ‪ٜ‬ض حٌُخطذ اُ‪ ٠‬اؿخرخط‪ .ْٜ‬كزْ أؿخر‪ٞ‬ح؟‬
‫‪ٍ « -8‬ػ٘خء » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ٍُ [ :‬ػــُٖ ـ ٍػ٘خ‪ٝ‬حص ـ‬ ‫حُـٔغ ً٘خثٖ‬ ‫‪ - ‬ال ٓ‪ ١َٜ‬حُٔ‪ُٞ‬ي أ‪ ٝ‬حٌُٖٔ ٌَٓ٘ َُ‪ٝ‬ػش‬
‫ًال‪ٔٛ‬خ ‪ٞٛ‬حد ]‬ ‫‪ٌٛ‬ح حُ٘يحء ‪.‬‬
‫د ‪ -‬حُ‪٤٘١ٞ‬ش ىػ‪ٞ‬س اُ‪ ٠‬حُ٘ؼ‪ٞ‬ر‪٤‬ش ‪ٓ .‬خ ٍأ‪ ١‬حٌُخطذ ك‪٢‬‬ ‫رْ ط‪ٜ‬ق حُلجخص حُظ‪ ٢‬حٗظٔض ُٔ‪ٜ‬خُل‪ٜ‬خ ال‬
‫ٓ‪ٗ ٕٞ٣َٜٓ .. ٕٞ٣َٜ‬لٖ رٌَ هطَس ٖٓ ىٓخث٘خ‬ ‫ٓ‪ٜ‬خُق ٓ‪َٜ‬؟ ‪ُٔٝ‬خًح؟ ‪ - ‬رؤٗ‪ ْٜ‬ه‪ٗٞ‬ش‪ ،‬ألٕ‬
‫ًُي ؟‬
‫‪..‬رٌَ َٓٔ‪ٓ ٖٓ ٟ‬ـَ‪ ٟ‬ىٓخث٘خ ‪ٕٞ٣َٜٓ ،‬‬ ‫ٓ‪ٜ‬خُل‪ ْٜ‬حٍطزطض حٍطزخ‪١‬خ ً ‪ٝ‬ػ‪٤‬وخ ً رٔخ ‪٣‬ـ َّ ػِ‪٠‬‬
‫ؽ ‪ -‬كذ حألّ ‪ٝ‬حُ‪ ٞٛ ٖ١ٞ‬حُٔ٘طِن ُلذ حإلٗٔخٗ‪٤‬ش ‪.‬‬
‫‪ٕٞ٣َٜٓٝ‬‬ ‫رؤػَحه٘خ حُظ‪ٍٝ ٢‬ػ٘خ‪ٛ‬خ ػٖ آرخث٘خ‬ ‫ٓ‪ َٜ‬حُوَحد ‪ٝ‬حُ‪ٜٞ‬حٕ‪.‬‬
‫‪ٟٝ‬ق ‪.‬‬
‫رؤػَحه٘خ حُظ‪ ٢‬طوظِؾ ر‪ٜ‬خ هِ‪ٞ‬د أر٘خث٘خ ‪ .‬آٓخُ٘خ ًِ‪ٜ‬خ‬ ‫‪ٔ٣ َٛ‬ظط‪٤‬غ حُٔـَ‪ ٕٟٞ‬طوَ‪٣‬ذ ٓ‪َٜ‬؟‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫طط‪ٞ‬ف رؤٍ‪ٔٓٝ َٜٓ ٝ‬خث‪ٜ‬خ ‪ٔٓٝ‬خُي حُ‪ٜٞ‬حء ك‪٢‬‬ ‫‪ُٔٝ‬خًح؟‪ َٜ٣ ُٖ - ‬حُوَحد ‪ٝ‬حُ‪ٜٞ‬حٕ اُ‪٠‬‬
‫أ – ( طٌزَ ‪ٝ -‬هخ‪٣‬ش ‪ -‬هــَـِّ ‪١ -‬خ‪َٛ‬ح ‪ -‬ػٔخُوش ‪-‬‬ ‫أؿ‪ٞ‬حث‪ٜ‬خ ‪ٓٝ ،‬ـَ‪ ٟ‬حُـيح‪ِٜ٤ٗ ٖٓ ٍٝ‬خ ‪ٝ‬أٓ‪ٞ‬حؽ‬ ‫ٓ‪ٜٔٓ َٜ‬خ ‪٣‬ـ ّي رخُٔـَ‪ ٖ٤ٟ‬حُٔؼ‪ ، ٢‬ألٗ‪ٜ‬خ ً٘خٗش‬
‫حُزخؿ‪ٞٛ - ٖ٤٠‬ؿخء ‪ً -‬ال‪ٔٛ‬خ ‪ٞٛ‬حد )‬ ‫حُزلَ‪ ٖ٣‬ػِ‪ٟ ٠‬لخك‪ٜ‬خ‬ ‫هللا ك‪ ٢‬أٍ‪ٝ ،ٟٚ‬ىٓخء أر٘خث‪ٜ‬خ ك‪ُٜ ٖٜ‬خ ى‪ ٕٝ‬أ‪١‬‬
‫د ‪ ٖٓ ْ٤ُ -‬حُ‪٤٘١ٞ‬ش حُٔ٘خىحس رؤٕ حُؼخُْ ًِ‪ٚ‬‬
‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫ػَر‪٤‬ي‪.‬‬
‫َ‪ْ ٝ‬ك َيس ٌر ‪ٝ‬حكيس ‪ٝ ،‬إٔ حُ‪٤٘١ٞ‬ش ٗؼـ‪ٞ‬ر‪٤‬ش ‪ٝ ،‬إ حُ‪ٞ‬كخء‬
‫ُِي‪ُٝ‬ش طلَ‪٣‬ن ر‪ ٖ٤‬أر٘خء حإلٗٔخٗ‪٤‬ش ‪ٌٛ ًَ ,‬ح هطؤ ؛‬ ‫‪:‬‬ ‫َٓحىك‪ٜ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫َٓحىك‪ٜ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬
‫كٖٔ أك‪٠‬خٕ حألّ ط٘زض حإلٗٔخٗ‪٤‬ش ك‪ ٢‬حُؼخُْ ‪ٖٓٝ ,‬‬ ‫‪ٟ « -1‬لخف » ٓلَى‪ٛ‬خ ‪ٟ [ :‬ل‪٤‬لش ‪ٟ -‬لش ‪-‬‬ ‫حألكٔن ٗخه‪ ٚ‬حُؼوَ (ؽ)‬ ‫أػَحمأؿ٘خّ (ّ) ػَم‬
‫‪٤ٟ‬لش ]‬ ‫حُلٔن ‪ /‬حُلٔو‪× ٠‬‬ ‫طظلَى‬ ‫طوظِؾ‬
‫ػز‪ َ٤‬طَحد حُ‪٘ٗ ٖ١ٞ‬ؼـَ رخُ‪ٞ‬ؿ‪ٞ‬ى حُزَ٘‪. ١‬‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(25‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫حػظٔي حألٗئُ‪ ٕٞ٤‬ػِ‪ٓ ٠‬خ ‪٣‬ؤط‪ ٖٓ ْٜ٤‬ػِ‪ّٞ‬‬ ‫ؽ ‪ٓ -‬خ حٌُ‪ٗ ١‬ـغ رؼ‪ ٞ‬حُؼٔالء ػِ‪ٜٓ ٠‬خؿٔش‬ ‫ؽ ‪ -‬كذ حألّ ‪ٝ‬حُ‪ ٞٛ ٖ١ٞ‬حُٔ٘طِن ُلذ حإلٗٔخٗ‪٤‬ش‬
‫‪ٓٝ‬ؼخٍف َٓ٘ه‪٤‬ش‪ً -.‬خٗض حٌُؼَس ٖٓ أ‪َٛ‬‬ ‫ٓ‪ َٜ‬؟‬ ‫‪ ,‬كٖٔ ُْ ‪٣‬ؼَف ً‪٤‬ق ‪٣‬لذ أ َّٓ‪ ٚ‬ؿ‪٤ً َٜ‬ق ‪٣‬لذ‬
‫حألٗيُْ ك‪ ٢‬حُوَ‪ ٕٝ‬حأل‪ُِ ٠ُٝ‬لظق حُؼَر‪ ٢‬طظٌِْ‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫‪٣ ُْ ٖٓٝ ، ٚ٘١ٝ‬ؼَف ً‪٤‬ق ‪٣‬لذ ‪ ٚ٘١ٝ‬ؿ‪٤ً َٜ‬ق‬
‫حُالط‪٤٘٤‬ش‪ٓ- .‬غ ٓويّ حُوَٕ حَُحرغ حُ‪ٜ‬ـَ‪١‬‬ ‫أ – ( رؼي ‪ --‬ؿؼزش حُٔ‪ٜ‬خّ ‪ًَ -‬حٓش )‬ ‫‪٣‬لذ حإلٗٔخٕ ك‪ٌٓ ًَ ٢‬خٕ ‪ًٝ .‬خًد ًُي حٌُ‪١‬‬
‫‪ٛ‬ـَ‪ٝ‬ح حُالط‪٤٘٤‬ش ‪ٝ‬حطوٌ‪ٝ‬ح حُؼَر‪٤‬ش ٌٓخٗخ ً ُ‪ ْٜ‬ك‪٢‬‬ ‫د ‪ -‬حُٔ‪ ١َٜ‬الري إٔ ‪٣َٜٓ ٌٕٞ٣‬خ أ‪٣‬خ ًخٕ‬ ‫‪٣‬يػ‪ ٞ‬اُ‪ ٠‬ه‪ َ٤‬حُزَ٘‪٣‬ش هزَ إٔ ‪٣‬يػـ‪ ٞ‬اُ‪ ٠‬ه‪َ٤‬‬
‫‪١‬و‪ ْٜٓٞ‬حُي‪٤٘٣‬ش‪.‬‬ ‫حطـخ‪ . ٚٛ‬كبٕ ‪٘ٛ ٌٖ٣‬خى ‪ٔ٣‬خٍ كِ‪ٔ٣ ٌٖ٤‬خٍح ٓ‪٣َٜ‬خ‬ ‫‪ٚ٘١ٝ‬‬
‫‪٘ٛ‬خى ٓالكظظخٕ ػِ‪ ٠‬حُ٘ؼَ حألٗئُ‪ٓ .٢‬خ‬ ‫أ‪ ٖ٤ٔ٣ ٝ‬كِ‪٣َٜٓ ٌٖ٤‬خ ‪ٝ .‬إ طِ‪٣‬خ حُ‪ٔ٤‬خٍ‬
‫‪ٔٛ‬خ؟‪٣ ُْ. 1‬ظ‪ً َٜ‬خطذ ك‪ ٢‬حألٗيُْ هزَ حُوَٕ‬ ‫رخإلٗظَحً‪٤‬ش أ‪ ٝ‬طَٔرَ حُ‪ ٖ٤ٔ٤‬رخُظطَف حُي‪ ٢٘٣‬كال‬
‫حَُحرغ‪ ،‬ألٕ ٗو‪٤ٜ‬ش حألٗيُْ ُْ طٌظَٔ اال ك‪٢‬‬ ‫ري ُِوِ‪ٞ‬د إٔ طزو‪٣َٜٓ ٢‬ش أ‪ِ٤ٛ‬ش ػٔ‪٤‬وش حإل‪ٔ٣‬خٕ ‪.‬‬ ‫‪٣ٝ‬ل‪ٓ ٚ‬خًح هخٍ ؟ ‪ٝ‬أ‪ ١‬ؿخ‪٣‬ش طـ‪ّ٤‬خ ؟ ‪ٝ‬أ‪ٛ ١‬يف‬
‫ًُي حُوَٕ‪ٔ٣ ُْٝ ،‬ظطغ حٌُُظخد هزَ ًُي إٔ‬ ‫ؽ ‪ٗ -‬ـؼ‪ ٚ‬ػِ‪ًُ ٠‬ي أٗ‪ً ٚ‬خٕ ٓخػظ‪ٜ‬خ ًح ٓ٘‪ٜ‬ذ‬ ‫طو‪ٜ‬ي ؟ اٗ٘خ ٗلٖ – أر٘خء ٓ‪ – َٜ‬اًح ٓٔؼ٘خ ًِٔش‬
‫‪َ٣‬طلؼ‪ٞ‬ح ر٘ؼَ‪ ْٛ‬اُ‪ ٠‬ىٍؿش طـؼِ‪ ْٜ‬ك‪ٛ ٢‬ل‪ٞ‬ف‬ ‫‪ٝ‬حطوٌ ٖٓ ٓ٘‪ٜ‬ز‪ُ ٚ‬ؿَّ٘ش ‪٣‬لظٔ‪ ٢‬ر‪ٜ‬خ ؛ ُ‪ٜ٤‬خؿْ ٓ‪َٜ‬‬ ‫ٓ‪ َٜ‬ه٘ؼض ٓ٘خ حُوِ‪ٞ‬د ‪ٝٝ ،‬ؿلض ٓ٘خ كزخص‬
‫حٌُُظخد حُؼزخٓ‪ٖ٤٤‬‬ ‫‪ٍ ،‬ؿْ أٗ‪ ٖٓ ١َٜٓ ٚ‬أُلخف ك٘خ‪٣‬خ ٓ‪. َٜ‬‬ ‫حألكجيس ‪ٝ ،‬ه‪٠‬ؼض ٓ٘خ حُـزخ‪ . ٙ‬كال ٓلزخ ُ‪ٚ٘١ٞ‬‬
‫‪. 2.‬ط‪ٞ‬هق حألٗئُ‪ ٕٞ٤‬ػ٘ي حُٔلخًخس‪ُْ ،‬‬ ‫رخإل‪ٟ‬خكش اُ‪ ٠‬حُٔخٍ حٌُ‪ ١‬طَٔد اُ‪ ٖٓ ٚ٤‬حُلخهي‪ٖ٣‬‬ ‫ٓ٘ـ‪ ٍٞ‬رـ‪ . َٙ٤‬كبٕ ‪٘ٛ ٌٖ٣‬خى ‪ٔ٣‬خٍ كِ‪ٔ٣ ٌٖ٤‬خٍح‬
‫‪ٔ٣‬ظليػ‪ٞ‬ح ألٗلٔ‪ٌٛٓ ْٜ‬زخ ً ؿي‪٣‬يح ً ك‪ ٢‬حُ٘ؼَ ‪ٌٖٔ٣‬‬ ‫ػِ‪ٛ ٖٓ َٜٓ ٠‬ـخٍ حُي‪. ٍٝ‬‬ ‫‪ٝ‬إ طِ‪٣‬خ‬ ‫ٓ‪٣َٜ‬خ أ‪ ٖ٤ٔ٣ ٝ‬كِ‪٣َٜٓ ٌٖ٤‬خ‬
‫ا‪ٟ‬خكظ‪ ٚ‬اُ‪ٌٓ ٠‬ح‪ٛ‬ذ حُ٘ؼَ حألهَ‪.ٟ‬‬ ‫حُ‪ٔ٤‬خٍرخإلٗظَحً‪٤‬ش أ‪ ٝ‬طَٔرَ حُ‪ ٖ٤ٔ٤‬رخُظطَف‬
‫أ‪ِ٤ٛ‬ش‬ ‫حُي‪ ٢٘٣‬كال ري ُِوِ‪ٞ‬د إٔ طزو‪٣َٜٓ ٢‬ش‬
‫ػٔ‪٤‬وش حإل‪ٔ٣‬خٕ ‪.‬‬
‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬
‫ٓخ ٓٔخص حُٔيٍٓش حٌُالٓ‪٤ٌ٤‬ش؟‬ ‫‪:‬‬
‫‪ٝ‬كيس حُ‪ٝ ُٕٞ‬حُوخك‪٤‬ش‪-‬حُلَ‪ ٙ‬ػِ‪ ٠‬حُظ‪٣َٜ‬غ‬ ‫‪ « -1‬طــ‪٤‬خ » َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ [ :‬ػَٔ – ‪ٛ‬يف ‪ٟٞٗ -‬‬
‫ك‪ٓ ٢‬طِغ حُو‪٤ٜ‬يس‪ -‬حٓظؼخٍس حُ‪ ٖٓ ٍٜٞ‬حُويٓخء‬ ‫]‬
‫‪ٞ٤ٗ -‬ع حُلٌٔش‪.‬‬ ‫‪ « -2‬ؿخ‪٣‬ش » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ [ :‬ؿخ‪٣‬ش ـ ؿخ‪٣‬خص ـ حالػ٘خٕ‬
‫حُظؤػَ رؤُلخظ حُوَإٓ‪ -‬حألُلخظ ُي‪ ْٜ٣‬طظ‪ٜ‬ق‬ ‫ٓؼخ ]‬
‫رخُـِحُش (رخُو‪ٞ‬س ‪ٝ‬حُزالؿش) ‪ٝ‬حُل‪ٜ‬خكش ‪ٟٞٝٝ‬ف‬ ‫‪ « -3‬ؿخ‪٣‬ش » ٌَٗس طل‪٤‬ي ‪ [ :‬حُؼٔ‪ ّٞ‬ـ حُظؼظ‪ ْ٤‬ـ‬
‫حُلٌَ‪.‬‬ ‫ٓخ كخٍ حألىد ك‪ ٢‬حُؼ‪ َٜ‬حُؼزخٓ‪٢‬؟‬ ‫حُظلو‪] َ٤‬‬
‫ٓخ ٓآهٌ حَُ‪ٓٝ‬خٗٔ‪ ٖ٤٤‬ػِ‪ ٠‬حٌُالٓ‪ٖ٤٤ٌ٤‬؟‬ ‫حُى‪ َٛ‬حألىد ٗؼَح ً ‪ٗٝ‬ؼَحً‪ًٔ ،‬خ حُى‪ ًَ َٛ‬ػِْ‬ ‫‪ « -4‬كِ‪ » ٌٖ٤‬أِٓ‪ٞ‬د ‪ ٢ٜٗ [ :‬ـ أَٓ ـ طٔ٘‪] ٢‬‬
‫ػخر‪ٞ‬ح ػِ‪ ْٜ٤‬حال‪ٛ‬ظٔخّ رخُ‪٤ٜ‬خؿش ػِ‪ ٠‬كٔخد‬ ‫ػَك‪ ٚ‬حُؼَد ك‪ًُ ٢‬ي حُؼ‪.َٜ‬‬ ‫‪ « -5‬طِ‪٣‬خ » َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ُ [ :‬زْ ـ طِ‪ ٖ٣‬ـ طلِ‪] ٠‬‬
‫حُٔؼ٘‪ ٠‬أ‪ ٝ‬حُ‪ٞ‬ؿيحٕ‪ ،‬كخٗ‪َٜ‬ك‪ٞ‬ح ػ٘‪ٝ ْٜ‬حطـ‪ٜٞ‬ح‬ ‫طليع ػٖ حُـٍِ ك‪ ٢‬حُؼ‪ َٜ‬حُؼزخٓ‪ً .٢‬ؼَ ًؼَس‬ ‫‪ « -7‬ػٔ‪٤‬وش » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ٟ [ :‬لِش ـ ٓطل‪٤‬ش ـ‬
‫ٗل‪ ٞ‬حُ‪ٞ‬كيس حُؼ‪٣ٞ٠‬ش‪ًٝ .‬خٕ ػِ‪ٍ ٠‬أٓ‪ْٜ‬‬ ‫ٓلَ‪١‬ش‪ ،‬كوي طـ٘‪ ٠‬ر‪ً ٚ‬ؼ‪ ٖٓ َ٤‬حُ٘ؼَحء‪ ،‬كخُى‪َٛ‬‬ ‫حالػ٘خٕ ٓؼخ ]‬
‫ٓطَحٕ هِ‪ٓ َ٤‬طَحٕ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬حٗظَ٘‪٣ ٠٠ٓ -.‬ـَ‪ ١‬ك‪ٗ ٢‬لْ حُظ‪٤‬خٍ‪ ٖ٣‬حٌُِ‪ٖ٣‬‬ ‫د‪ُٔ -‬خًح ‪٣‬ـذ إٔ َٗكغ ٓ‪ٗ َٜ‬ؼخٍح ُ٘خ ؟‬
‫ٓخ ػ‪ٞ‬حَٓ حطـخ‪ٓ ٙ‬طَحٕ اُ‪ ٠‬حَُ‪ٓٝ‬خٗٔ‪٤‬ش؟‬ ‫حٗيكغ ك‪ٜٔ٤‬خ ٌٓ٘ ػ‪ َٜ‬ر٘‪ ٢‬أٓ‪٤‬ش‪.‬‬ ‫ؽ‪ٓ -‬خ أكوَ ٓخٍ ‪ ٌٖٔ٣‬إٔ ‪٣‬ـٔؼ‪ ٚ‬اٗٔخٕ ؟‬
‫‪٘ٗ. 1‬ؤط‪ ٚ‬ك‪ٍ ٢‬ر‪ٞ‬ع ُز٘خٕ ك‪٤‬غ حُطز‪٤‬ؼش حُوالرش‬ ‫ٓخ أٗ‪ٞ‬حع حُـٍِ؟ ‪٣َٛ‬ق ‪ -‬ػل‪٤‬ق‬
‫حُظ‪ ٢‬أىص اُ‪ ٞٔٗ :٠‬ه‪٤‬خُ‪ٗٝ ٚ‬وخء اكٔخٓ‪ٝ ٚ‬ؿٔخٍ‬ ‫ٓخ أٓزخد حٗظ٘خٍ حُـٍِ حُ‪٣َٜ‬ق؟ ‪ٓٝ‬خ أٗ‪َٜ‬‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫ط‪َٙ٣ٜٞ‬‬ ‫ٗؼَحث‪ٚ‬؟ ‪ٓٝ‬خ ٓٔخص ٗؼَ‪ٔٛ‬خ؟‬ ‫أ – (‪ٛ‬يف ‪ -‬حالػ٘خٕ ٓؼخ ‪ -‬حُظلو‪ - َ٤‬أَٓ ‪ُ -‬زْ ‪-‬‬
‫‪. 2.‬طؤػَ‪ ٙ‬رخَُ‪ٓٝ‬خٗٔ‪٤‬ش حُلَٗٔ‪٤‬ش ك‪ٔ٘٤‬خ ًخٕ ك‪٢‬‬ ‫حهظال‪ ١‬حُؼَد رخألْٓ حألهَ‪ٞ٤ٗ - .ٟ‬ع حُظلَِ‬ ‫حالػ٘خٕ ٓؼخ )‬
‫‪ٛٞٓ. 3‬زظ‪.ٚ‬‬ ‫كَٗٔخ‪.‬‬ ‫حألهاله‪.٢‬‬ ‫د‪٣ -‬ـذ إٔ َٗكغ ٓ‪ٗ َٜ‬ؼخٍح ُ٘خ ك‪ٗ ٜٞ‬ؼخٍ‬
‫ٓخ ٓٔخص ٗؼَ ٓطَحٕ حَُ‪ٓٝ‬خٗٔ‪٢‬؟‬ ‫أر‪ُٞٗ ٞ‬حّ‪ٓ .‬ط‪٤‬غ رُٖ ا‪٣‬خّ‪.‬‬ ‫أػٌد ك‪ ٢‬ح‪ً٥‬حٕ ‪ٝ‬أٓؼي ُِ٘ل‪ٝ ّٞ‬ألٗ٘خ ٗؼَف إٔ‬
‫‪ . 1‬حالطـخ‪ ٙ‬حُ‪ٞ‬ؿيحٗ‪ ٢‬ػ٘ي ٓطَحٕ ك‪ ٢‬أٗ‪َٟ٣ ٚ‬‬ ‫‪ً-‬خٕ ٗؼَ‪ٔٛ‬خ ٓلًَخ ً ُِـَحثِ‪.‬‬ ‫‪٘ٛ‬خى كجخص ٖٓ حُ٘خّ حٗظٔض ٓ‪ٜ‬خُل‪ٜ‬خ اُ‪ ٠‬ؿ‪َ٤‬‬
‫حٌُ‪ ٖٓ ٕٞ‬هالٍ أكخٓ‪ ٚٔ٤‬حٌُحط‪٤‬ش ‪ ٞٛٝ ،‬رٌُي‬ ‫‪-‬ال طؼلُّقَ ك‪ٝ ٚ٤‬ال ك‪٤‬خء‪.‬‬ ‫ٓ‪ٜ‬خُق ٓ‪ . َٜ‬كجخص حٍطزطض ٓ‪ٜ‬خُل‪ٜ‬خ حٍطزخ‪١‬خ‬
‫‪٣‬لخً‪ ٢‬حالطـخ‪ ٙ‬حَُ‪ٓٝ‬خٗظ‪ ٢ٌ٤‬ك‪ ٢‬حألىد حُـَر‪٢‬‬ ‫ًخٕ ‪٣‬ـَ‪١‬‬ ‫ٓخًح طؼَف ػٖ حُـٍِ حُؼل‪٤‬ق؟‬ ‫‪ٝ‬ػ‪٤‬وخ رٔخ ‪٣‬ـَ ػِ‪ َٜٓ ٠‬حُوَحد ‪ٝ‬حُ‪ٜٞ‬حٕ ‪.‬‬
‫‪ . 2‬ح‪ٛ‬ظْ رظلِ‪ َ٤‬حُؼ‪ٞ‬ح‪١‬ق حإلٗٔخٗ‪٤‬ش‪ٝ ،‬طوي‪َ٣‬‬ ‫رـخٗذ حُـٍِ حُ‪٣َٜ‬ق‪ً- .‬خٕ ال ‪٣‬زخٍ‪ ١‬حُ‪٣َٜ‬ق‪-‬‬ ‫ؽ ‪ -‬أكوَ ٓخ ‪٤ٜ٣‬ذ حإلٗٔخٕ ٖٓ ٓخٍ ػِ‪ٝ ٠‬ؿ‪ٚ‬‬
‫حُلذ ‪ٝ‬حُو‪ ٝ َ٤‬حُـٔخٍ ًٔؼَ ػِ‪٤‬خ ‪٣‬ظـٌ‪ ٟ‬ػِ‪ٜ٤‬خ‬ ‫ًخٕ ‪ٟ‬ؼ‪٤‬لخ ً‪.‬‬ ‫حألٍ‪ ٞٛ ٝ‬حٌُ‪٤ٜ٣ ١‬ز‪ ٚ‬حإلٗٔخٕ ُ‪ٜ٤‬خؿْ رِي‪. ٙ‬‬
‫حألٗو‪٤‬خء ٖٓ حُزَ٘‪.‬‬ ‫‪ٓٝ‬خ ٓٔخط‪ٚ‬؟ ‪ٗ ٖٓٝ‬ؼَحإ‪ٙ‬؟‬
‫ٓخ ٓظخ‪ َٛ‬طط‪ ٍٞ‬حُو‪٤ٜ‬يس ػِ‪٣ ٠‬ي ٓطَحٕ؟‬ ‫ٗؼَ ػٌد‪ -.‬ال ‪٣‬ويٕ ك‪٤‬خ ًء‪.‬‬
‫‪. 1‬أ‪ٛ‬زلض حُو‪٤ٜ‬يس طؼزَ ػٖ طـَرش ٗؼ‪٣ٍٞ‬ش‬ ‫حُؼزخّ رٖ حألك٘ق‪ .‬أر‪ ٞ‬طٔخّ‪ .‬أر‪ ٞ‬كَحّ‬ ‫‪ٜ٤ٛٝ‬خص أُق ‪ٜ٤ٛ‬خص كِٖ ‪٣‬ط‪ ٍٞ‬حُ‪ٜٞ‬حٕ ٗٔٔش ٖٓ‬
‫‪ٛ‬خىهش طـٔغ ر‪٘ٓ ٖ٤‬خػَ هخثِ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬حُٔظِو‪. ٢‬‬ ‫حُلٔيحٗ‪.٢‬‬ ‫أؿ‪ٞ‬حء ٓ‪ َٜ‬؛ اٗ‪ٜ‬خ ً٘خٗش هللا ك‪ ٢‬أٍ‪ٗٝ ، ٟٚ‬لٖ‬
‫‪ . 2‬حُ‪ٞ‬كيس حُؼ‪٣ٞ٠‬ش حُٔظٔؼِش ك‪ٝ ٢‬كيس‬ ‫أر٘خإ‪ٛ‬خ ‪ٝ ،‬ىٓخإٗخ ك‪ٜٜ٘‬خ ى‪ ٕٝ‬أ‪ ١‬ػَر‪٤‬ي ‪٣‬لخ‪ٍٝ‬‬
‫حُٔ‪ٟٞٞ‬ع ‪ٝٝ‬كيس حُـ‪ ٞ‬حُ٘لٔ‪ٝ ٢‬طَحر‪ ٢‬حألكٌخٍ‬ ‫حٕ ‪ًٍ ْٔ٣‬س ٖٓ طَحر‪ٜ‬خ ر‪ٜٞ‬حٕ ‪ٌٛ ،‬ح ٗؼخٍٗخ‬
‫‪ٝ‬طِِٔٔ‪ٜ‬خ‪.‬‬ ‫َٗكؼ‪ٞٔٗٝ ٚ‬ص ى‪َ٣ ٚٗٝ‬كؼ‪ٓ ٚ‬ؼ٘خ أر٘خء ٓ‪ َٜ‬هخ‪١‬زش‬
‫‪. 3‬ؿٔ‪ِ٤‬ش حُظ‪.َ٣ٜٞ‬‬ ‫ك‪ ْ٤‬حهظِلض ٗو‪٤ٜ‬ش حألٗيُْ حالؿظٔخػ‪٤‬ش ػٖ‬ ‫‪.‬‬
‫‪. 4‬حُزؼي ك‪ ٢‬ػٖ حألُلخظ حُـَ‪٣‬زش‬ ‫حُ٘و‪٤ٜ‬ش حَُٔ٘ه‪٤‬ش؟‬ ‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬
‫‪ . 5.‬حالٍطزخ‪ ١‬ر‪ٞ‬كيس حُوخك‪٤‬ش ‪ٝ‬حأل‪ُٝ‬حٕ حُظوِ‪٤‬ي‪٣‬ش‬ ‫ك‪ ٢‬ؿخٗز‪ً. 1 :ٖ٤‬ؼَس حُـ٘خء ‪ٝ‬حُطز‪٤‬ؼش حُـٔ‪ِ٤‬ش‪،‬‬ ‫‪:‬‬
‫ٓغ حُظـي‪٣‬ي ك‪ ٢‬رؼ‪ٜ٠‬خ‪.‬‬ ‫كظ‪َٜ‬ص (حُٔ‪ٗٞ‬لخص) حُظ‪ِ٤ٓ ٢‬ص أىد حألٗيُْ‬ ‫‪ٜ٤ٛ « -1‬خص » حْٓ كؼَ رٔؼ٘‪ [ : ٠‬رؼي – ‪ٛ‬ؼذ‬
‫‪ٔٓ. 2‬خ‪ٔٛ‬ش حَُٔأس‬ ‫ػٖ حألىد ك‪ ٢‬حَُ٘م‪.‬‬ ‫‪ٗ -‬ن ]‬
‫حألٗئُ‪٤‬ش ك‪ ٢‬حُل‪٤‬خس حألىر‪٤‬ش‪ٝ ،‬ك‪ ٢‬حُٔويٓش‬ ‫‪ً٘ « -3‬خٗش » َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ [ :‬ك‪ ٖٜ‬ـ ؿؼزش حُٔ‪ٜ‬خّ ـ‬
‫(‪ٝ‬الىس ر٘ض حُٔٔظٌل‪ )٢‬حُظ‪ ٢‬ػَُكض رٔٔخؿالط‪ٜ‬خ‬ ‫ٓ‪٤‬ق ]‬
‫ٓخ ى‪ ٍٝ‬حُ٘ؼَ ك‪ ٢‬ك‪٤‬خس حُ٘ؼ‪ٞ‬د؟‬ ‫حألىر‪٤‬ش ٓغ (حرٖ ُ‪٣‬ي‪ٌٛٝ .)ٕٝ‬ح ال ‪٣‬ؼ٘‪٢‬‬ ‫‪ٞٛ « -4‬حٕ » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ًَ [ :‬حٓش ـ ػِس ـ ُِٓ٘ش‬
‫‪ِ٣. 1‬ؼذ ى‪ٍٝ‬ح ً ك‪٣ٞ٤‬خ ً ك‪ ٢‬طٌ٘‪ٝ َ٤‬ؿيحٕ حُ٘ؼ‪ٞ‬د‬ ‫حالٗل‪ٜ‬خٍ حُظخّ ر‪ ٖ٤‬حألٗيُْ ‪ٝ‬حَُٔ٘م ك‪ ٢‬حُل‪٤‬خس‬ ‫د ‪ -‬حُٔ‪ ١َٜ‬الري إٔ ‪٣َٜٓ ٌٕٞ٣‬خ أ‪٣‬خ ًخٕ‬
‫كخُ٘خػَ رلٔ‪ٝ ٚ‬ر‪َ٤ٜ‬ط‪ٔ٣ ٚ‬زن حألكيحع‬ ‫حالؿظٔخػ‪٤‬ش‪.‬‬ ‫حطـخ‪٤ً . ٚٛ‬ق ًُي ؟‬
‫حُـٔخّ‪ ٞٛ . 2.‬حألهيٍ ػِ‪ ٠‬حإلكٔخّ رآالّ حألٓش‬ ‫ٓخًح طؼَف ػٖ ُل‪٤‬خس حُؼِٔ‪٤‬ش؟‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(26‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫ىهش حُظؼز‪ َ٤‬ك‪ ٢‬ػزخٍس ِٓ‪ٔ٤‬ش ‪ٟٞٝ -‬ف حُلٌَس)‪.‬‬ ‫‪ٝ‬ػٌحرخط‪ٜ‬خ ‪ٝ‬آٓخُ‪ٜ‬خ‪ ٞٛ . 3 .‬حٌُ‪ ٌَ٘٣ ١‬حُٔ‪ٞ‬هق‬
‫‪ٛ ٖٓٝ‬ئالء حٌُُظخد‪ :‬أكٔي ُطل‪ ٢‬حُٔ‪٤‬ي ‪ٚ١ -‬‬ ‫حأل‪١ٝ‬خٕ‬
‫‪.‬‬ ‫حُ٘ؼ‪ ١ٍٞ‬طـخ‪ ٙ‬حألكيحع حُظ‪ ٢‬ط٘‪ٜ‬ي‪ٛ‬خ‬
‫كٔ‪ٓ - ٖ٤‬لٔي كٔ‪ - ٌَ٤ٛ ٖ٤‬حُؼوخى ‪ -‬حُٔخُٗ‪- ٢‬‬ ‫ٓخ أ‪٤ٔٛ‬ش حُ٘ؼَ حُ‪٢٘١ٞ‬؟‬
‫ٓ‪ٜ‬طل‪ٛ ٠‬خىم حَُحكؼ‪.٢‬‬ ‫ًخٕ ُِ٘ؼَ حُ‪ ٢٘١ٞ‬ى‪ً ٍٝ‬ز‪ َ٤‬ك‪ ٢‬اًًخء ُؼ‪ٍٞ‬حص‬
‫ٓخ أٗ‪ٞ‬حع حُٔوخٍ ٖٓ ك‪٤‬غ حٌَُ٘ (حُلـْ)(حُز٘خء‬ ‫‪ٝ‬اُ‪ٜ‬خد كٔخّ حُـٔخ‪ُِٔ َ٤ٛ‬طخُزش رخُلَ‪٣‬ش‬
‫حُل٘‪)٢‬؟‬ ‫‪ٝ‬حُل‪٤‬خس حٌَُ‪ٔ٣‬ش ُأل‪١ٝ‬خٕ‬
‫‪ - 1‬حٓظويحّ حُـِٔش حالٓٔ‪٤‬ش ‪٣‬يٍ ىحثٔخ ً ػِ‪ ٠‬حُي‪ٝ‬حّ‬ ‫(‪ٓ )1‬وخٍ ه‪٣ :َ٤ٜ‬ظ٘خ‪ ٍٝ‬كٌَس ‪ٝ‬حكيس رطَ‪٣‬وش‬ ‫ٓخ ٓـخالص حُ٘ؼَ حُ‪٢٘١ٞ‬؟‬
‫‪ٝ‬حُؼزخص ‪ٓ .‬ؼَ ‪ :‬حُلن ه‪ٞ‬س ‪.‬‬ ‫ًَِٓس ‪ٗٝ‬خثوش ‪ٝ‬رؤِٓ‪ٞ‬د ‪ٝ‬ح‪ٟ‬ق ‪ٝ‬ػزخٍس ٓ‪ِٜ‬ش‪.‬‬ ‫‪ . 1‬ح‪ٛ‬ظْ حُ٘ؼَ حُ‪ ٢٘١ٞ‬ريػ‪ٞ‬س حُ٘ؼ‪ٞ‬د اُ‪٠‬‬
‫‪ -2‬حٓظويحّ حُـَٔ حالػظَح‪٤ٟ‬ش ‪٣‬ل‪٤‬ي حُظ‪٤ًٞ‬ي‬ ‫‪٣ٝ‬طِن ػِ‪( ٚ٤‬حُؼٔ‪ٞ‬ى حُ‪ٜ‬لل‪ )٢‬أ‪ٝ‬‬ ‫حُظلٍَ ٖٓ حالٓظؼٔخٍ ‪ٝ‬حُيكخع ػٖ حأل‪١ٝ‬خٕ‬
‫‪ " ٠ُٔٔ٣ٝ‬ا‪٘١‬خرخ ً رخالػظَح‪ٓ ." ٝ‬ؼَ ‪ " :‬هَؽ‬ ‫(حُوخ‪َ١‬س)‪.‬أك‪٤‬خٗخ ‪٣‬وظخٍ ُ‪ً ٚ‬خطز‪ ٚ‬ػ٘‪ٞ‬حٗخ ً ػخرظخ ً‪.‬‬ ‫‪ٝ‬رٌٍ ُ٘لْ ٖٓ أؿِ‪ٜ‬خ ‪ٝ ،‬ك‪٠‬ق ؿَحثْ حُٔٔظؼَٔ‬
‫أه‪ ٖٓ ٢‬حُٔ٘ل‪ٝ - ٠‬حُلٔي هلل ‪ٓ -‬ؼخك‪٠‬‬ ‫ٖٓ أٓؼِش ‪ٌٛ‬ح حُٔوخٍ‪( :‬كٌَس) ُٔ‪ٜ‬طل‪ ٠‬أٓ‪ٝ ،ٖ٤‬‬ ‫‪ٝ‬ط‪ٜ‬ي‪٣‬ي‪ً٘ ٙ‬ؼَ أر‪ ٢‬حُوخْٓ حُ٘خر‪٢‬‬
‫‪ - 3‬حٓظويحّ حْٓ حإلٗخٍس ( طِي ‪ًُ -‬ي ) ‪٣‬ل‪٤‬ي ‪:‬‬ ‫(‪٘ٛ‬ي‪ٝ‬م حُيٗ‪٤‬خ) ألكٔي ر‪ٜ‬ـض‪ٞٓ( ٝ ،‬حهق)‬ ‫‪. 2‬ح‪ٛ‬ظْ رظٔـ‪٤‬ي حُزط‪ٞ‬الص ٓ‪ٟٞ‬لخ ً ه‪ٔ٤‬ش حُلَ‪٣‬ش‬
‫حُظؼظ‪ ٞٔٓٝ ْ٤‬حٌُٔخٗش ‪ٓ .‬ؼَ ‪ًُ " :‬ي حٌُظخد ال‬ ‫ألٗ‪ٓ( ٝ ،ٍٜٞ٘ٓ ْ٤‬ـَى ٍأ‪ُٜ )١‬الف ٓ٘ظ‪َٜ‬‬ ‫‪ٝ‬حُؼيٍ ‪ٝ‬حُٔٔخ‪ٝ‬حس ‪ٝ‬حُؼَٔ ‪ٝ‬حُز٘خء ٖٓ أؿَ‬
‫ٍ‪٣‬ذ ك‪ٝ ، " ٚ٤‬أك‪٤‬خٗخ ‪٣‬ل‪٤‬ي حُظلو‪ُ٣ٝ َ٤‬ل‪ًُ ْٜ‬ي ٖٓ‬ ‫‪.‬‬ ‫حُ‪.ٖ١ٞ‬‬
‫حُٔ‪٤‬خم ‪ٓ .‬ؼَ ‪ " :‬طِي أكؼخٌُْ حُيٗ‪٤‬جش كخٗظظَ‪ٝ‬ح‬ ‫(‪ٓ )2‬وخٍ ‪٣ :َ٣ٞ١‬ظَح‪ٝ‬ف ر‪ٛ ٖ٤‬للظ‪ٝ ٖ٤‬ػَ٘‬ ‫ٖٓ ٍ‪ٝ‬حى حُ٘ؼَ حُ‪ ٢٘١ٞ‬حُلي‪٣‬غ؟‬
‫ػوخد هللا " ‪.‬‬ ‫‪ٛ‬للخص‪٣ ،‬ؼَ‪ٟٞٞٓ ٝ‬ػخ ً ػَ‪ٟ‬خ ً ٗخثوخً‪ ،‬رِـش‬ ‫أكٔي ٗ‪ٞ‬ه‪ٝ ٢‬كخكع حرَح‪ٓٝ ْ٤ٛ‬لٔي ػزي حُٔطِذ‬
‫‪ - 4‬حٓظويحّ(إ حَُ٘‪٤١‬ش) ‪٣‬يٍ ػِ‪ ٠‬حُ٘ي‬ ‫ٓ‪ِٜ‬ش ‪ٝ‬ح‪ٟ‬لش ٓؼظٔيح ً ػ٘‪ :١َٜ‬حإله٘خع‬ ‫‪ٝ‬حُ٘خر‪.٢‬‬
‫‪ٝ‬حُظوِ‪ٓ . َ٤‬ؼَ ‪ " :‬أكِق إْ ‪ٛ‬يم " ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬حإلٓظخع ‪ًُ ٖٓ.‬ظَّخر‪ ٚ١ : ٚ‬كٔ‪ٝ ٖ٤‬حُٔخُٗ‪٢‬‬ ‫ٖٓ ٍ‪ٝ‬حى حُ٘ؼَ حُ‪ ٢٘١ٞ‬حُٔؼخ‪َٛ‬؟‬
‫‪ٝ‬حٓظويحّ (اًح حَُ٘‪٤١‬ش) ‪٣‬يٍ ػِ‪ ٠‬حُ‪٤‬و‪ٖ٤‬‬ ‫‪ٝ‬أكٔي أٓ‪.. ٖ٤‬‬ ‫ٗخُى حُٔالثٌش ‪ٝ‬ريٍ ٗخًَ حُٔ‪٤‬خد ‪ٛٝ‬الف ػزي‬
‫‪ٝ‬حُظ‪٤ًٞ‬ي ٓؼَ ‪ " :‬اًح حُز‪ٞ‬حهَ ٍٗض " ‪..‬‬ ‫ٓخ أٗ‪ٞ‬حع حُٔوخٍ ٖٓ ك‪٤‬غ حُٔ‪ٕٞٔ٠‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ز‪ٝ ٍٞ‬أَٓ ىٗوَ ‪ِٗٝ‬حٍ هزخٗ‪ٓٝ ٢‬لٔ‪ٞ‬ى‬
‫‪ - 5‬حٓظويحّ حُلؼَ حُٔخ‪٣ ٢ٟ‬يٍ ػِ‪ ٠‬حُظلون‬ ‫(حُٔ‪ٟٞٞ‬ع)؟‬ ‫ىٍ‪ٝ ٖ٣ٝ‬كخٍ‪ٝ‬م ٗ‪ٗٞ‬ش ‪ٓٝ‬لٔي ارَح‪ ْ٤ٛ‬أر‪ٞ‬‬
‫‪ٝ‬حُؼز‪ٞ‬ص ‪ٓ .‬ؼَ ‪ " :‬هي أكِق حُٔئٓ٘‪. " ٕٞ‬‬ ‫(‪ٓ )1‬وخٍ ط‪ َْٓ٣ :١َ٣ٜٞ‬حٌُخطذ رؤِ‪ٍٞٛ ٚ‬س‬ ‫ٓ٘ش ‪ٝ‬كخٍ‪ٝ‬م ؿ‪٣ٞ‬يس ‪ٝ‬ؿ‪.َْٛ٤‬‬
‫‪ - 6‬حٓظويحّ حُٔ‪٠‬خٍع ‪ٝ‬حْٓ حُلخػَ ‪٣‬يالٕ ػِ‪٠‬‬ ‫ُ٘و‪٤ٜ‬ش ٓخ‪٣ ،‬زَُ ٓخ ك‪ٜ٤‬خ ٖٓ ٓلخٖٓ أ‪ٝ‬‬
‫حُظـيى ‪ٝ‬حالٓظَٔحٍ ‪ٝ‬حٓظل‪٠‬خٍ حُ‪ٍٜٞ‬س ‪ٓ .‬ؼَ ‪:‬‬ ‫ػ‪ٞ٤‬د‪ً ٖٓ .‬ظخد ‪ٌٛ‬ح حُ٘‪ٞ‬ع ٖٓ حُٔوخالص حُ٘‪٤‬ن‬
‫" اٗٔخ ‪٣‬و٘‪ ٠‬هللا ٖٓ ػزخى‪ ٙ‬حُؼِٔخء"‬ ‫ػزي حُؼِ‪ ِ٣‬حُزَ٘‪ ١‬ك‪ٓ " ٢‬ـِش حُٔ‪٤‬خٓش‬
‫‪٤ٛ - 7‬ؾ حُٔزخُـش طل‪٤‬ي حٌُؼَس ‪ٝ‬حُِ‪٣‬خىس ك‪٢‬‬ ‫حألٓز‪ٞ‬ػ‪٤‬ش " ك‪٤‬غ طليع ػٖ ػيى ٖٓ ًزخٍ‬ ‫ٓخ حُظؼَ‪٣‬ق حألىر‪ ٢‬حُٔوخٍ؟‬
‫حُ‪ٜ‬لش ‪ٓ .‬ؼَ ‪ " :‬حُٔئٖٓ ‪ٛ‬ز‪ ٍٞ‬ؿٔ‪. " ٍٞ‬‬ ‫‪ٝ‬ؿٔؼض‬ ‫حُ٘و‪٤ٜ‬خص حُٔ‪٣َٜ‬ش حُظ‪ ٢‬ػخ‪َٛٛ‬خ‪ُ .‬‬ ‫هخُذ ٖٓ حُ٘ؼَ حُل٘‪٣ ٢‬ؼَ‪ ٝ‬ك‪ٟٞٞٓ ٚ٤‬ع ٓخ‬
‫‪ - 8‬حُظوي‪( ْ٣‬طوي‪ٓ ْ٣‬لؼ‪ ٍٞ‬ػِ‪ ٠‬كخػَ أ‪ ٝ‬هزَ ػِ‪٠‬‬ ‫ٓوخالط‪ ٚ‬ك‪ً ٢‬ظخد رؼ٘‪ٞ‬حٕ "ك‪ ٢‬حَُٔآس"‬ ‫ػَ‪ٟ‬خ ً ٓ٘طو‪٤‬خ ً‬
‫ٓزظيأ أ‪ ٝ‬ؿخٍ ‪ٓٝ‬ـَ‪٣ )ٍٝ‬ل‪٤‬ي ىحثٔخ حال‪ٛ‬ظٔخّ‬ ‫(‪ٓ )2‬وخٍ ِٗحُ‪ ٍٜٞ٣ :٢‬حُٔؼخٍى حألىر‪٤‬ش‬ ‫ٓظَحرطخ ً ‪٣‬زَُ كٌَس حٌُخطذ ‪٘٣ٝ‬وِ‪ٜ‬خ اُ‪ ٠‬حُوخٍة‬
‫رخُٔظويّ ‪ٝ‬حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪ٝ‬حُظو‪. ٚ٤ٜ‬‬ ‫‪ٝ‬حُلٌَ‪٣‬ش حُظ‪ ٢‬ىحٍص ر‪ ٖ٤‬حُؼوخى ‪ٝ‬حَُحكؼ‪ًٔ ، ٢‬خ‬ ‫‪ٝ‬حُٔخٓغ ٗوال ً ٓٔظؼخ ً ٓئػَح ً‪.‬‬
‫ٓؼَ ‪ " :‬اٗٔخ ‪٣‬و٘‪ ٠‬هللا َ ٖٓ ػزخى‪ ٙ‬حُؼِٔخ ُء ‪ ،‬أ‪ٝ‬‬ ‫َٗ٘ ‪ ٚ١‬كٔ‪ٓ ٖ٤‬وخالص ‪ٛ‬خؿْ ك‪ٜ٤‬خ أٗ‪ٜ‬خٍ حُوي‪ْ٣‬‬ ‫ٓخ أػَ حُ‪ٜ‬لخكش ك‪ ٢‬طط‪ ٍٞ‬حُٔوخٍ؟‬
‫ك‪ ٢‬حُظؤٗ‪ ٢‬حُٔالٓش " ‪.‬‬ ‫أ‪ٍٝٝ‬رخ‬
‫‪.‬‬ ‫حُٔظـٔي‪ٝ ٖ٣‬ىػخ اُ‪ ٠‬حُظـي‪٣‬ي حُوخىّ ٖٓ‬ ‫‪ِٛٝ‬ض ر‪ ٚ‬اُ‪ ٠‬ىٍؿش ػخُ‪٤‬ش ٖٓ حُيهش ‪ٝ‬حُظًَ‪ِ٤‬‬
‫‪ٝ‬حُظَط‪٤‬ذ‬ ‫‪ - 9‬حُؼطق رخُلخء ‪٣‬ل‪٤‬ي حَُٔػش‬ ‫(‪ٓ )3‬وخٍ كِٔل‪:٢‬ظ‪ٌٛ َٜ‬ح حُ٘‪ٞ‬ع ًلٖ هخثْ رٌحط‪ٚ‬‬ ‫‪ٝ‬كٖٔ حُؼَ‪ٓٝ ٝ‬الٓش حُِـش ‪ٓٝ‬الٓش‬
‫ح‪ٟ‬طَحد‬ ‫‪ٝ‬حُظؼو‪٤‬ذ ‪ٓ .‬ؼَ ‪ٗ :‬خ ٍى اُ‪ ٠‬حُزلَ‬ ‫ال ًـِء ٖٓ حُظلَ‪ َ٣‬حُ‪ٜ‬لل‪ً ٢‬زؼ‪ٓ ٞ‬وخالص‬ ‫حُ‪٤ٜ‬خؿش‪ -‬طؼيىص ٓـخالط‪ٝ ٚ‬ط٘‪ٞ‬ػض ٓ‪ٟٞٞ‬ػخط‪ٚ‬‬
‫ه‪ٞ‬ح‪ ١َ١‬ك‪٤‬ـ‪٤‬ز٘‪ ٢‬رَ‪٣‬خك‪ ٚ‬حُ‪ٜٞ‬ؿخء‪.‬‬ ‫حُيًظ‪ٗ ٢ًُ ٍٞ‬ـ‪٤‬ذ ٓلٔ‪ٞ‬ى حُلِٔل‪٤‬ش حُٔ‪ٟٞٞ‬ع‬ ‫ٓخ ر‪ٓ ٖ٤‬وخالص ى‪٤٘٣‬ش ‪ٝ‬حؿظٔخػ‪٤‬ش ‪ٝ‬ػوخك‪٤‬ش‬
‫‪ - 10‬طؼيى حُؼطق ‪٣‬ل‪٤‬ي حُظ٘‪٣ٞ‬غ ‪ٝ‬حُظؼيى ‪ٓ .‬ؼَ ‪:‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪٤ٓٝ‬خٓ‪٤‬ش ‪ٝ‬حهظ‪ٜ‬خى‪٣‬ش‪ -‬طؼيىص ‪ٓٝ‬خثَ َٗ٘‪ ٙ‬ك‪٢‬‬
‫(حُٔئٖٓ ال ‪ٝ ُِ ٜٔ٣‬ال ‪٣‬ـٔ ُِ ‪ٝ‬ال ‪. )ُِ ِٔ٣‬‬ ‫ٓخ أٗ‪ٞ‬حع حُٔوخٍ ٖٓ ك‪٤‬غ حألِٓ‪ٞ‬د؟‬ ‫حُٔـالص ‪ٝ‬حُ‪ٜ‬لق ‪ -‬ط٘‪ٞ‬ع أِٓ‪ٞ‬ر‪ ٚ‬ر‪ ٖ٤‬حُؼِٔ‪٢‬‬
‫‪( -11‬هي ‪ +‬كؼَ ٓخ‪ )ٝ‬طل‪٤‬ي حُظلو‪٤‬ن ‪ٝ‬حُظؤً‪٤‬ي‪.‬‬ ‫(‪ )1‬أىر‪٣ :٢‬و‪ ّٞ‬ػِ‪ ٠‬حٗظوخء حألُلخظ ‪ٝ‬حُؼزخٍحص‬ ‫‪ٝ‬حألىر‪ٝ ٢‬حُؼِٔ‪ ٢‬حُٔظؤىد‪ -‬حٓظـخد ُظَ‪ٝ‬ف‬
‫ٓؼَ ‪ " :‬هي أكِق حُٔئٓ٘‪. " ٕٞ‬‬ ‫‪ٝ‬كٖٔ ط٘ٔ‪٤‬و‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ؿٔخٍ حألِٓ‪ٞ‬د ‪ِٓٝ‬ؽ حُلٌَس‬ ‫حُؼ‪ َٜ‬حُٔخثيس ك‪ ٢‬حُٔـظٔغ‪ً -‬ؼَص حُٔوخالص‬
‫‪( -12‬هي ‪ +‬كؼَ ٓ‪٠‬خٍع) صك‪٤‬ي حُ٘ي ‪ٓ .‬ؼَ ‪ " :‬هي‬ ‫رخإلكٔخّ ‪ٝ ،‬حٓظويحّ حُو‪٤‬خٍ ‪ ٖٓٝ ،‬أرَُ ًظخر‪ٚ‬‬ ‫حُٔ‪٤‬خٓ‪٤‬ش ٓغ حُ‪َٜ‬حع حُٔ‪٤‬خٓ‪.٢‬‬
‫‪٘٣‬ـق أكٔي " ‪.‬‬ ‫" أكٔي كٖٔ حُِ‪٣‬خص "‬ ‫‪ً -‬ؼَص حُٔوخالص حالؿظٔخػ‪٤‬ش ٓغ حُلخؿش اُ‪٠‬‬
‫ٔ َِ‬‫‪ - 13‬حُظٌَحٍ ‪٣‬ل‪٤‬ي حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪ٓ .‬ؼَ ‪ ( :‬كَبَِّٕ َٓ َغ حُْؼُ ْ‬ ‫(‪ )2‬ػِٔ‪ٓ ٢‬ظؤىد‪٣ :‬ؼظٔي ك‪ ٚ٤‬حٌُخطذ ػِ‪٠‬‬ ‫حإل‪ٛ‬الف‬
‫َٔح ً )‪.‬‬ ‫َٔح ً * إَِّ َٓ َغ حُْ ُؼ ْ‬
‫ٔ َِ ‪ْ ُ ٣‬‬ ‫‪ْ ُ٣‬‬ ‫ارَحُ حُلوخثن ك‪ٍٞٛ ٢‬س ؿٌحرش ‪٣ٝ ،‬ظٔ‪ ِ٤‬رخُيهش‬ ‫حالؿظٔخػ‪ -٢‬حُى‪ َٛ‬ك‪ ٚ٤‬حُٔوخٍ كال طوِ‪ٞ‬‬
‫‪ - 14‬أ‪ٗ ١‬يحء هلل طؼخُ‪ ٌٕٞ٣ ٠‬ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪: ٢‬‬ ‫حُٔ‪ٟٞٞ‬ػ‪٤‬ش ك‪٤ٛ ٢‬خؿش حُـَٔ ‪ًٔ ،‬خ ك‪ٓ ٢‬وخالص‬ ‫حُ‪ٜ‬لق ٖٓ ٓوخالص طؼَ‪ٌُ٘ٔ ٝ‬الص حُٔـظٔغ‬
‫حُظؼظ‪ٓ . ْ٤‬ؼَ ‪ " :‬اُ‪ ٠ٜ‬أٗض ؿخ‪ – ٢ٛ‬حُِ‪ ْٜ‬حؿلَ‬ ‫ى ‪ .‬أكٔي ًُ‪.٢‬‬ ‫طويّ ػالؿخ ً ُ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬طؼزَ ػٖ آٓخٍ حُٔـظٔغ ‪ٝ‬آالٓ‪.ٚ‬‬
‫ُ٘خ " ‪.‬‬ ‫حًًَ أرَُ ٓٔخص حُٔوخٍ‬ ‫ٓخ أػَ حُ‪ٜ‬لخكش ك‪٠ٜٗ ٢‬ش حُٔوخٍ؟‬
‫‪ - 15‬كٌف حُٔزظيأ ‪ ٠ٔٔ٣‬ا‪٣‬ـخُح ً رخُلٌف ‪٣ٝ ،‬يٍ‬ ‫‪. 1‬حُظٌ‪ ٖ٣ٞ‬حُل٘‪ :٢‬ػٖ ‪٣َ١‬ن طَحر‪ ٢‬حألكٌخٍ‬ ‫أ‪ٛ‬زلض حُ‪ٜ‬لق ٓـخال ً ٌُظخرش حُٔوخالص حألىر‪٤‬ش‬
‫ىحثٔخ ػِ‪ ٠‬حال‪ٛ‬ظٔخّ رخُوزَ ‪ٝ‬اػخٍس حٌُ‪ٓ . ٖٛ‬ؼَ ‪:‬‬ ‫‪ٝ‬حُ‪ٞ‬كيس حٌُٔظِٔش‪. 2 .‬حإله٘خع‪ :‬ػٖ ‪٣َ١‬ن ٓالٓش‬ ‫‪ٝ‬حالؿظٔخػ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُلِٔل‪٤‬ش‪ٝ ،‬حٍطزطض رخُل‪٤‬خس‪،‬‬
‫ٗخ ٍى اُ‪ ٠‬حُزلَ ‪ٙ - .‬ؿ‪َ٤‬حٕ ‪ٟ‬ال ػٖ أ‪ِٜٔٛ‬خ ‪.‬‬ ‫حألكٌخٍ ‪ٝ‬ىهظ‪ٜ‬خ ‪ٟٞٝٝ‬كخ ‪ .3.‬حإلٓظخع‪ :‬ػٖ ‪٣َ١‬ن‬ ‫كزَع ك‪ٜ٤‬خ ًؼ‪ ٖٓ َ٤‬حٌُُظخد‪ٓ ،‬ؼَ‪ :‬حُؼوخى ك‪٢‬‬
‫‪ - 16‬كٌف كَف حُ٘يحء ‪٣‬يٍ ػِ‪ ٠‬هَد حُٔ٘خى‪ٟ‬‬ ‫حُؼَ‪ ٝ‬حُ٘خثن حٌُ‪٣ ١‬ـٌد حُوخٍة ‪٣ٝ‬ئػَ‬ ‫ًظخر‪ " ٚ‬حُل‪ٝ ،" ٍٜٞ‬حُٔخُٗ‪ ٢‬ك‪ " ٢‬ك‪ٜ‬خى‬
‫ٖٓ حُ٘لْ ‪ٝ‬اظ‪ٜ‬خٍ حُلذ ؿخُزخ ً ‪ٓ .‬ؼَ ‪ " :‬ر٘‪، ٢‬‬ ‫ك‪. 4.ٚ٤‬حُو‪ :َٜ‬كال ‪٣‬ظـخ‪ ُٝ‬ر‪٠‬غ ‪ٛ‬للخص‪ ،‬كبًح‬ ‫حُ‪ ٚ١ٝ ،" ْ٤ٜ٘‬كٔ‪ ٖ٤‬ك‪ً ٢‬ظخر‪ " ٚ‬كي‪٣‬غ‬
‫طٔٔي رخُل‪٠‬خثَ ‪ٝ‬حؿظ٘ذ حًَُحثَ " ‪.‬‬ ‫‪١‬خُض أًؼَ ٖٓ ًُي ‪ٛ‬خٍ رلؼخ ً أ‪ٝ‬‬ ‫حألٍرؼخء " ‪ٜٓٝ ،‬طل‪ٛ ٠‬خىم حَُحكؼ‪ ٢‬ك‪ً ٢‬ظخر‪ٚ‬‬
‫‪ - 17‬حالٓظؼخٍس حُظ‪٣َٜ‬ل‪٤‬ش ال طٌ‪ ٕٞ‬اال ك‪٢‬‬ ‫ًظخرخ ً‪. 5.‬حُ٘ؼَ‪٣‬ش‪ :‬كخُٔوخٍ كٖ ٗؼَ‪ٗ ْ٤ُٝ ١‬ؼَح ً ‪،‬‬ ‫" ‪ٝ‬ك‪ ٢‬حُوِْ "‪ٝ ،‬أكٔي أٓ‪ ٖ٤‬ك‪ً ٢‬ظخر‪ " ٚ‬ك‪ٞ٤‬‬
‫حألٓٔخء ‪ٝ‬ال طؤط‪ ٢‬ك‪ ٢‬حألكؼخٍ ‪.‬‬ ‫‪٣‬ـِذ ػِ‪ ٚ٤‬حُظلٌ‪ٝ ،َ٤‬إ ًخٕ ك‪ ٚ٤‬ه‪٤‬خٍ ك‪ٜٞ‬‬ ‫حُوخ‪ٓٝ ،"َ١‬لٔي ٓ٘ي‪ ٍٝ‬ك‪ً ٢‬ظخر‪ٔٗ " ٚ‬خًؽ‬
‫ٓؼَ ‪ " :‬أكَحّ ػِ‪ ٠‬رالرِ‪( ٚ‬أر٘خء حُ‪ )ٖ١ٞ‬حُي‪ٝ‬ف‬ ‫ُويٓش حُلٌَس‪. 6 .‬حٌُحط‪٤‬ش‪ :‬طظ‪ َٜ‬ك‪ ٢‬حُٔوخٍ ًحط‪٤‬ش‬ ‫رَ٘‪٣‬ش " ‪ٝ‬ؿ‪ - َْٛ٤‬أػَص حُ‪ٜ‬لخكش ػٖ ‪٣َ١‬ن‬
‫(حُ‪ ** )ٖ١ٞ‬كالٍ ُِط‪ ًَ ٖٓ َ٤‬ؿْ٘ (حألؿخٗذ‬ ‫حٌُخطذ ‪ٝ‬ػخ‪١‬لظ‪ٗٝ ،ٚ‬و‪٤ٜ‬ظ‪. 7 .ٚ‬ط٘‪ٞ‬ع أِٓ‪ٞ‬د‬ ‫حُٔوخٍ ك‪ ٢‬حُِـش حُؼَر‪٤‬ش‪ ،‬كيكؼض ر‪ٜ‬خ اُ‪٠‬‬
‫‪ٝ‬حُـَرخء)‬ ‫حُٔوخٍ‪ :‬طزؼخ ُطز‪٤‬ؼش ٓ‪ٟٞٞ‬ػ‪ٗٝ ،ٚ‬و‪٤ٜ‬ش ًخطز‪ٚ‬‬ ‫حُ‪ٟٞٞ‬ف ‪ٝ‬حُظًَ‪.ِ٤‬‬
‫‪ - 18‬أ‪ ١‬أِٓ‪ٞ‬د ‪٘٣‬ظَٔ ػِ‪( ٠‬أَٓ ‪- ٢ٜٗ -‬‬ ‫‪ٝ‬ػوخكظ‪.ٚ‬‬ ‫‪ٝ‬هي ٓخػي ػِ‪ًُ ٠‬ي‪ :‬إٔ ًُظخد حُٔوخٍ ًخٗ‪ٞ‬ح أىرخء‬
‫حٓظل‪ٜ‬خّ ‪ٗ -‬يحء ‪ -‬طٔ٘‪ ٠ُٔٔ٣ )٢‬أِٓ‪ٞ‬رخ ً اٗ٘خث‪٤‬خ ً ‪,‬‬ ‫‪ٓٝ‬لٌَ‪ ٖ٣‬ؿٔؼ‪ٞ‬ح ر‪ ٖ٤‬حُؼوخكظ‪ ٖ٤‬حُؼَر‪٤‬ش ‪ٝ‬حألؿ٘ز‪٤‬ش‬
‫‪ٝ‬ؿ‪ًُ َ٤‬ي ‪ ٠ُٔٔ٣‬حألِٓ‪ٞ‬د هزَ‪٣‬خ ً ‪.‬‬ ‫كخٍطلؼ‪ٞ‬ح رخُٔوخٍ اُ‪( :٠‬ىهش حُظلِ‪ٝ َ٤‬حُظؼِ‪- َ٤‬‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(27‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫☻ حُيػخء ‪ :‬اًح ًخٕ حألَٓ أ‪ ٝ‬حُ٘‪ٞٓ ٢ٜ‬ؿ‪ٜ‬خ اُ‪ ٠‬هللا‬ ‫ّ‪ٓ : 3‬خ حُلٌَس حُؼخٓش حُظ‪٘٣ ٢‬خه٘‪ٜ‬خ حُ٘خػَ ك‪٢‬‬ ‫‪ - 19‬أ‪ ١‬أِٓ‪ٞ‬د هزَ‪٣ ١‬زيأ رـ ( أٗخ ‪ٗ -‬لٖ ) ‪ٌٕٞ٣‬‬
‫طؼخُ‪( ٠‬حٓو٘‪ - ٢‬ال طؤطَ )‬ ‫حألر‪٤‬خص ؟‬ ‫ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪ : ٢‬حُلوَ ‪ٓ .‬ؼَ ‪ " :‬أٗخ حُٔ‪١َٜ‬‬
‫☻ حالُظٔخّ ‪ :‬اًح ًخٕ حألَٓ أ‪ ٝ‬حُ٘‪ ٢ٜ‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫ؿـ ‪ُ :‬إلؿخرش ػٖ ‪ٌٛ‬ح حُٔئحٍ ‪ٟ‬غ ػ٘‪ٞ‬حٗخ ً ُألر‪٤‬خص‬ ‫ٓ‪َ٤‬حػ‪ ٢‬ػَ‪٣‬ن ‪. "..‬‬
‫ٓظٔخ‪ ٖ٤٣ٝ‬ك‪ ٢‬حٌُٔخٗش ( طو‪٤ٜ‬خ ٗظَ‪ٌٔ٣‬خ )‬ ‫ٖٓ هالٍ ك‪ٜٔ‬ي ُٔخ طظليع ػ٘‪. ٚ‬‬ ‫‪ - 20‬أ‪ ١‬حٓظل‪ٜ‬خّ رخُ‪ِٜٔ‬س ‪ٗ +‬ل‪ ( ٢‬أُْ ‪ -‬أُ‪) ْ٤‬‬
‫☻ حُظؼـ‪ٝ ِ٤‬حُظلي‪ ١‬اًح ًخٕ حُطِذ ال ‪ٔ٣‬ظط‪٤‬ؼ‪ٚ‬‬ ‫ّ‪ُٔ : 4‬خًح آػَ حُ٘خػَ حألِٓ‪ٞ‬د حُوزَ‪ ١‬ك‪٢‬‬ ‫ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪ : ٢‬حُظوَ‪ٓ . َ٣‬ؼَ ‪ " :‬أُْ َٗ٘ف‬
‫حُٔوخ‪١‬ذ ‪ٝ‬حُـَ‪ ٝ‬طؼـ‪ ِٙ٤‬أ‪ ٝ‬اظ‪ٜ‬خٍ ػيّ حُو‪ٞ‬ف‬ ‫حألر‪٤‬خص ؟‬ ‫ُي ‪ٛ‬يٍى ‪ -‬أُ‪ ْ٤‬هللا رؤكٌْ حُلخًٔ‪. " ٖ٤‬‬
‫ٓ٘‪ٝ ٚ‬حُـَ‪ ٝ‬حُظلي‪ ( ١‬هَ ‪ٛ‬خط‪ٞ‬ح رَ‪ٛ‬خٌْٗ –‬ ‫ؿـ ‪ُ :‬إلؿخرش ٗو‪ : ٍٞ‬آػَ حُ٘خػَ حألِٓ‪ٞ‬د حُوزَ‪١‬‬ ‫‪ - 21‬حالٓظل‪ٜ‬خّ حٌُ‪ ١‬طٌ‪ ٕٞ‬اؿخرظ‪ ( ٚ‬ال) ؿخُزخ ً‬
‫حَٗ٘‪ٝ‬ح حُ‪ٛٝ ٍٜٞ‬ز‪ٞ‬ح ٗخًٍْ )‬ ‫حُظوَ‪ ٝ َ٣‬حُظ‪٤ٟٞ‬ق ‪ٝ‬‬ ‫ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ألٗ‪٣ ٚ‬ل‪٤‬ي‬ ‫ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪ : ٢‬حُ٘ل‪ٓ . ٢‬ؼَ ‪ ٖٓ َٛ " :‬هخُن‬
‫☻ حُ٘‪ٜ‬ق ‪ٝ‬حإلٍٗخى ‪ :‬اًح ًخٕ حُطِذ ال اُِحّ ك‪ٚ٤‬‬ ‫حُ٘خػَ ‪٣‬ظليع ػٖ كوخثن ‪ٝ‬حهؼش ال ٓـخٍ ُِ٘ي‬ ‫ؿ‪ َ٤‬هللا " ‪.‬‬
‫‪ٝ‬ك‪ ٚ٤‬كخثيس ُِٔوخ‪١‬ذ ( طو‪٤ٜ‬خ ٗظَ‪ٌٔ٣‬خ ‪ -‬كِ‪ٌٖ٤‬‬ ‫ك‪ٜ٤‬خ ‪٣‬ل‪٤‬ي ٓؼ‪ٜ‬خ حٓظويحّ حألِٓ‪ٞ‬د حُوزَ‪. ١‬‬ ‫‪ - 22‬أ‪ ١‬أَٓ أ‪ ٢ٜٗ ٝ‬هلل طؼخُ‪ ٌٕٞ٣ ٠‬ؿَ‪ٟٚ‬‬
‫كَح – حؿؼَ ؿخ‪٣‬ش ‪)..‬‬ ‫ّ‪ُٔ : 5‬خًح ُـؤ حُ٘خػَ اُ‪ ٠‬حألِٓ‪ٞ‬د حإلٗ٘خث‪ ٢‬؟‬ ‫حُزالؿ‪ : ٢‬حُيػخء ‪ٓ .‬ؼَ ‪ٍ " :‬ر٘خ حؿلَ ُ٘خ ‪ ٝ ،‬ال‬
‫☻ حُظوَ‪ : َ٣‬اًح ًخٕ حالٓظل‪ٜ‬خّ ٓ٘ل‪٤‬خ ‪ٝ‬حُـ‪ٞ‬حد ػِ‪ٚ٤‬‬ ‫‪ٝ‬‬ ‫ؿـ ‪ُ :‬ـٌد حٗظزخ‪ ٙ‬حُٔخٓغ ‪ٝ ،‬اػخٍس ً‪ٚ٘ٛ‬‬ ‫طئحهٌٗخ إ ٗٔ‪٘٤‬خ أ‪ ٝ‬أهطؤٗخ " ‪.‬‬
‫رخإلػزخص (أ‪ٝ‬ال طَ‪ ٟ‬حألٗ‪٤‬خء اً ‪ ٢ٛ‬ؿ‪َ٤‬ص)‬ ‫ط٘‪٣ٞ‬و‪. ٚ‬‬ ‫‪ - 23‬أ‪ ١‬أَٓ أ‪ُ ٢ٜٗ ٝ‬ـ‪ َ٤‬حُؼخهَ ‪ ٌٕٞ٣‬ؿَ‪ٟٚ‬‬
‫☻ حُ٘ل‪ : ٢‬اًح ًخٕ حالٓظل‪ٜ‬خّ ‪٣‬ـخد ػــ٘‪ ٚ‬رخُ٘ل‪٢‬‬ ‫ّ‪ٓ : 6‬خ حُؼخ‪١‬لش حُٔٔ‪٤‬طَس ػِ‪ ٠‬حُ٘خػَ ك‪٢‬‬ ‫حُزالؿ‪ ٢‬ؿخُزخ ً ‪ :‬حُظٔ٘‪. ٢‬‬
‫( ‪٣ ٖٓٝ‬ـلَ حٌُٗ‪ٞ‬د اال هللا ‪ -‬كؤ‪ٌٓ ١‬خٕ رؼي‪ٛ‬خ ُ‪٢‬‬ ‫حألر‪٤‬خص ؟‬ ‫‪ - 24‬أ‪ ١‬أَٓ أ‪ً ٖٓ ٢ٜٗ ٝ‬ز‪ُٜ َ٤‬ـ‪ٌٕٞ٣ َ٤‬‬
‫ٗخثن )‬ ‫ؿـ ‪ُ :‬إلؿخرش ػٖ ‪ٌٛ‬ح حُٔئحٍ طًٌَ إٔ حُؼخ‪١‬لش ‪٢ٛ‬‬ ‫ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪ : ٢‬حُ٘‪ٜ‬ق ‪ٝ‬حإلٍٗخى ‪ٝ‬حُلغ ‪ٓ .‬ؼَ‬
‫☻ حُظؼظ‪ : ْ٤‬اًح ًخٕ حُ٘يحء ر‪ٜ‬لش كٔ٘ش أ‪ ٝ‬ػظ‪ٔ٤‬ش‬ ‫حُٔ٘خػَ ‪ ٝ‬حألكخٓ‪ ْ٤‬حُظ‪٤ٓ ٢‬طَص ػِ‪ ٠‬حُ٘خػَ‬ ‫‪ " :‬حكلع هللا ‪٣‬للظي " ‪.‬‬
‫(‪٣‬خ أ‪ٜ٣‬خ حُ٘ز‪٣ - ٢‬خ أػيٍ حُ٘خّ )‬ ‫طـخ‪ ٙ‬حُلٌَس ‪ ٝ‬طظ‪٠‬ق ٖٓ هالٍ أُلخظ‪ٍٙٞٛٝ ٚ‬‬ ‫‪ - 25‬أ‪ ١‬أَٓ أ‪ٛ ٖٓ ٢ٜٗ ٝ‬ـ‪ٌُ َ٤‬ز‪ٌٕٞ٣ َ٤‬‬
‫☻ حُظؼـذ ‪ٝ‬حالٓظٌ٘خٍ ‪ :‬اًح ًخٕ حالٓظل‪ٜ‬خّ ػٖ‬ ‫حُٔؼزَس ‪ ٢ٛ ،‬آخ كَكش ‪ -‬كِٕ ‪ -‬كوَ ‪ -‬كذ ‪-‬‬ ‫ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪ : ٢‬حَُؿخء ‪.‬‬
‫ٗ‪٢‬ء ‪٣‬ـذ طًَ‪ٝ ٚ‬ػيّ كؼـِ‪(ٚ‬ك‪ َٜ‬ىكخػ‪ ٢‬ػٖ‬ ‫ىػ‪ٞ‬س اُ‪ ٠‬حٌُلخف ‪ ...‬اُن ‪.‬‬ ‫‪ - 26‬أ‪ ١‬أَٓ أ‪ُٔٔ ٢ٜٗ ٝ‬خ‪ُ ٍ ٝ‬ي ك‪ ٢‬حُُِٔ٘ش‬
‫ى‪ٝ ٢٘٣‬ػٖ ‪ًٗ ٢٘١ٝ‬ذ‪)...‬‬ ‫ّ‪ُِ : 7‬ؼخ‪١‬لش حُٔٔ‪٤‬طَس ػِ‪ ٠‬حُ٘خػَ أػَ‪ٛ‬خ ك‪٢‬‬ ‫‪ ٌٕٞ٣‬ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪ : ٢‬حالُظٔخّ اًح ً٘ض أٗض‬
‫☻ حإلٌٗخٍ ‪ :‬اًح ًخٕ حالٓظل‪ٜ‬خّ ػٖ ٗ‪٢‬ء هز‪٤‬ق ‪ٝ‬هغ‬ ‫حهظ‪٤‬خٍ حألُلخظ ؟‬ ‫حُٔٔظل‪٤‬ي ‪ٓ .‬ؼَ ‪٣ :‬خ ‪ٛ‬خكز ّ‪ ٢‬طو‪٤ٜ‬خ ٗظَ‪ٌٔ٣‬خ " ‪.‬‬
‫‪ًٝ‬خٕ ٖٓ حُٔلَ‪ ٝٝ‬ػيّ كي‪ٝ‬ػ‪ ( ٚ‬أؿ‪ َ٤‬هللا‬ ‫ؿـ ‪ُ :‬إلؿخرش ػٖ ‪ٌٛ‬ح حُٔئحٍ ٗو‪ : ٍٞ‬إٔ حُ٘خػَ‬ ‫‪ - 27‬أ‪ ١‬أِٓ‪ٞ‬د ‪٘٣‬ظَٔ ػِ‪ ٠‬ىػخء رخُو‪ َ٤‬أ‪ٝ‬‬
‫طيػ‪) ٕٞ‬‬ ‫ٓ‪٤‬طَص ػِ‪ ٚ٤‬ػخ‪١‬لش ه‪٣ٞ‬ش ‪ٝ ------ ٢ٛ‬هي ظ‪َٜ‬‬ ‫حَُ٘ ‪ : ٠ُٔٔ٣‬أِٓ‪ٞ‬د هزَ‪ُ ١‬لظخ اٗ٘خث‪ٓ ٢‬ؼ٘‪٠‬‬
‫☻ حُظلَٔ ‪ :‬اًح ًخٕ حالٓظل‪ٜ‬خّ أ‪ ٝ‬حُ٘يحء ػِ‪٢ٗ ٠‬ء‬ ‫أػَ ‪ ٌٙٛ‬حُؼخ‪١‬لش ك‪ ٢‬حهظ‪٤‬خٍ‪ ٙ‬أل ُلخظ‪ ٚ‬حُٔ‪ٞ‬ك‪٤‬ش‬ ‫ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪ : ٢‬حُيػخء ‪.‬‬
‫‪ٟ‬خع ٖٓ حإلٗٔخٕ ‪ٜ٣ٝ‬ؼذ ػِ‪ ٚ٤‬حٓظؼخىط‪ ( ٚ‬رْ‬ ‫‪ٜ٘ٓٝ‬خ ‪-----،------:‬‬ ‫ٓؼَ ‪ " :‬ؿِحى ٍري ه‪َ٤‬ح ً ‪ -‬أػِى هللا ‪ -‬كَكٔش‬
‫حُظؼَِ ال أ‪ٝ َٛ‬ال ‪) ..‬‬ ‫ّ‪ ٖٓ : 8‬أ‪ ٖ٣‬ط٘زغ حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪ ٠‬؟ أ‪ ٝ‬حػظٔي‬ ‫هللا ػِ‪ٗ ٠‬خػَ ٓخص هظ‪٤‬ال ً ‪. "..‬‬
‫☻ حُظٔ٘ـ‪ :٢‬اًح ًخٕ حالٓظل‪ٜ‬خّ ػٖ ٗ‪٢‬ء‬ ‫حُ٘خػَ ػِ‪ ٠‬حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪ ٠‬إلظ‪ٜ‬خٍ كٌَط‪ٟٝ . ٚ‬ق‬
‫‪ٜ٣‬ؼذ‬ ‫ٓ‪ٜ‬يٍ حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪. ٠‬‬ ‫أٓجِش حالٓظلخٗخص حُ‪ٜ‬خٓش‬
‫طلو‪٤‬و‪ٚ‬‬ ‫ؿـ ‪ُ :‬إلؿخرش ػٖ ‪ٌٛ‬ح حُٔئحٍ طًٌَ إٔ حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪٠‬‬
‫ّ‪ٓ : 1‬خ ٗ‪ٞ‬ع حألِٓ‪ٞ‬د ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ؟ ‪ٓ ٝ‬خ ؿَ‪ٟٚ‬‬
‫‪٣ٝ‬ظٔ٘خ‪ ٙ‬حُ٘خػَ ( ‪ َٛ‬طًٌَ‪ ٕٝ‬ؿَ‪٣‬زخ – ‪َٛ‬‬ ‫ٗ‪ٞ‬ػخٕ ‪ :‬ظخ‪َٛ‬س ‪ٝ‬هل‪٤‬ش ‪.‬‬
‫حُزالؿ‪ ٢‬؟‬
‫أؿخُْ أه‪ٞ‬حٓخ ) ‪ٝ‬حألَٓ اًح ًخٕ ر٘‪٢‬ء ‪٣‬ظٔ٘خ‪ٙ‬‬ ‫حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪ ٠‬حُظخ‪َٛ‬س ط٘ؤْ اُ‪: ٠‬‬ ‫ؿـ ‪ُ :‬إلؿخرش ػٖ ‪ٌٛ‬ح حُٔئحٍ طًٌَ إٔ حألٓخُ‪٤‬ذ‬
‫حُ٘خػَ ( كـ‪ٞ‬ىح كوي أ‪ٝ‬ى‪ٗ ٟ‬ظ‪ًَٔ٤‬خ ػ٘ي‪ – ١‬أال‬ ‫‪ -‬ىحهِ‪٤‬ش ‪ ٝ‬طؤط‪ ٖٓ ٢‬حُٔلٔ٘خص حُزي‪٣‬ؼ‪٤‬ش ‪- .‬‬ ‫ػالػش أٗ‪ٞ‬حع ‪:‬‬
‫أ‪ٜ٣‬خ حُِ‪ َ٤‬حُط‪ َ٣ٞ‬أال حٗـِ‪) ٢‬‬ ‫هخٍؿ‪٤‬ش ‪ٝ‬طؤط‪ ٖٓ ٢‬حُ‪ٝ ُٕٞ‬حُوخك‪٤‬ش‬ ‫‪ - 1‬حألِٓ‪ٞ‬د حُوزَ‪ٝ ، ١‬ؿَ‪ : ٟٚ‬طوَ‪ َ٣‬حُٔؼ٘‪٠‬‬
‫‪ -‬حألِٓ‪ٞ‬د حُوزَ‪ ١‬ؿَ‪ ٟٚ‬كٔذ ٓؼ٘‪ ٠‬حُظؼز‪َ٤‬‬ ‫أٓخ حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪ ٠‬حُول‪٤‬ش ‪ :‬كظ٘زغ ٖٓ طَحر‪٢‬‬ ‫‪ٝ‬ط‪٤ٟٞ‬ل‪ ٚ‬؛ ألٗ‪٣ ٚ‬ؼَ‪ ٝ‬كوخثن‪ٌٛٝ ،‬ح ُ‪ ٚ‬طؤػ‪َٙ٤‬‬
‫‪ٝ‬ؿخُزخ حُظوَ‪ٝ َ٣‬حُ‪ٛٞ‬ق ‪ٝ‬إٔ ٓخ ‪٣‬و‪ ُٚٞ‬كوخثن‬
‫حألكٌخٍ ‪ٝ‬طِِٔٔ‪ٜ‬خ ‪ -‬ؿٔخٍ حألُلخظ ‪ٝ‬ه‪ٞ‬س‬ ‫ك‪ ٢‬حُؼوَ ٓغ ٓخ طل‪ٓ ٖٓ ٜٚٔ‬ؼ٘‪ ٠‬حألر‪٤‬خص‬
‫ػخرظش ال طوزَ حُ٘ي‪.‬‬
‫ا‪٣‬لخث‪ٜ‬خ ؿٔخٍ حُو‪٤‬خٍ ‪ٍٝ ٝ‬ػظ‪. ٚ‬‬ ‫‪ - 2‬حألِٓ‪ٞ‬د حإلٗ٘خث‪ٝ ، ٢‬ؿَ‪ : ٟٚ‬حإله٘خع ‪ٝ‬‬
‫‪ -‬اًح ًخٗض حألر‪٤‬خص ًِ‪ٜ‬خ أٓخُ‪٤‬ذ اٗ٘خث‪٤‬ش ُإلػخٍس‬
‫اػخٍس ً‪ ٖٛ‬حُٔوخ‪١‬ذ ‪.‬‬
‫‪ٝ‬حُظ٘‪٣ٞ‬ن ‪ٝ‬ؿٌد حالٗظزخ‪. ٙ‬‬
‫طًٌَ حألٓخُ‪٤‬ذ حإلٗ٘خث‪٤‬ش ٗ‪ٞ‬ػخٕ ‪:‬‬
‫‪ -‬حُظ٘‪٣ٞ‬غ ر‪ ٖ٤‬حألِٓ‪ٞ‬ر‪ُ ٖ٤‬إلػخٍس ‪ٝ‬حُظ٘‪٣ٞ‬ن‬
‫حُٔلٔ٘خص حُزي‪٣‬ؼ‪٤‬ش اًح ‪ِ١‬ذ ٓ٘ي ( ٓلٔ٘خ‬ ‫‪ِ١‬ز‪٤‬ش ‪ ٢ٛ ٝ :‬حألَٓ ‪ٝ‬حُ٘‪ٝ ٠ٜ‬حالٓظل‪ٜ‬خّ ‪ٝ‬حُ٘يحء‬
‫‪ٝ‬حالٗظزخ‪ٝ ٙ‬حُٔ٘خًٍش حُ‪ٞ‬ؿيحٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُلٌَ‪٣‬ش‬
‫ري‪٣‬ؼ‪٤‬خ – ُ‪ٗٞ‬خ ري‪٣‬ؼ‪٤‬خ – ُ‪٘٣‬ش ُلظ‪٤‬ش – ٓلٔ٘خ‬ ‫‪ٝ‬حُظٔ٘‪. ٢‬‬
‫‪ ٖٓ -‬حألٓخُ‪٤‬ذ ‪ :‬حُوزَ‪ُ ١‬لظخ اٗ٘خث‪ٓ ٢‬ؼ٘ـ‪٠‬‬
‫ُلظ‪٤‬خ ) كخُٔطِ‪ٞ‬د ‪١ ( ٞٛ‬زخم – ٓوخرِش –‬ ‫ؿ‪ِ١ َ٤‬ز‪٤‬ش ‪ ٢ٛ ٝ :‬حُظؼـذ ‪ٝ‬حُؤْ ‪ٝ‬حُٔيف‬
‫ٓؼَ (ؿِحى ٍري ػٖ ٓلز‪ٜ٤‬خ – كال ٍِٗ حُوطَ –‬
‫ؿ٘خّ – ط‪٣َٜ‬غ – كٖٔ طؤ‪ٝ ) ْ٤‬ؿخُزخ‬ ‫‪ٝ‬حٌُّ‪.‬‬
‫ٍكٔ‪ ٚ‬هللا – ؿِحى حُ‪ ٚ‬ه‪َ٤‬ح) حُـَ‪ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫ٓ‪١ ٌٕٞ٤‬زخم أ‪ٓ ٝ‬وخرِش ٓغ ٓالكظش إٔ (حُٔـغ‬ ‫ؿ‪ًُ َ٤‬ي كخألِٓ‪ٞ‬د هزَ‪٣ ٝ . . ١‬ـٔغ حٌُخطذ ر‪ٖ٤‬‬
‫حُيػخء‬
‫حُ٘ؼَ ‪ٝ‬رخُظخُ‪٢‬‬ ‫‪ٝ‬حالُى‪ٝ‬حؽ) ‪٣‬ؤط‪٤‬خٕ كو‪ ٢‬ك‪٢‬‬ ‫حألِٓ‪ٞ‬د حُوزَ‪ ٝ ١‬حألِٓ‪ٞ‬د حإلٗ٘خث‪ ٢‬؛ ُ‪٤‬ـؼَ‬
‫أٓخُ‪٤‬ذ حُظ‪٤ًٞ‬ي‬
‫حٓظزؼي‪ٔٛ‬خ ك‪ ٢‬حُزالؿش ألٗ‪ٜ‬خ ىحثٔخ طؤط‪ٗ ٢‬ؼَح ً ‪.‬‬ ‫حُوخٍة ‪٘٣‬خًٍ‪ ٚ‬أكٌخٍ‪٘ٓٝ ٙ‬خػَ‪٤ُٝ ، ٙ‬ؼ‪ٝ ًٚ٘ٛ َ٤‬‬
‫اًح ‪ِ١‬ذ ٓ٘ي أِٓ‪ٞ‬د ط‪٤ًٞ‬ي كخرلغ ػٖ‬
‫اًح ‪ِ١‬ذ ٓ٘ي طلي‪٣‬ي ٓ‪ٜ‬يٍ حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪ ٠‬ك‪٢‬‬ ‫حٗظزخ‪٤ُٝ ٚٛ‬زؼي ػ٘‪ ٚ‬حَُِٔ ‪.‬‬
‫‪ -1‬هي‪ +‬كؼَ ٓخ‪ " ٢ٟ‬هي هخُ‪ٜ‬خ حٌُ‪ ٖٓ ٖ٣‬هزٌِْ‬
‫حألر‪٤‬خص كخرلغ ػٖ ( ؿ٘خّ – ط‪٣َٜ‬غ ‪ -‬كٖٔ‬ ‫‪ - 3‬أِٓ‪ٞ‬د هزَ‪ُ ١‬لظخ ً اٗ٘خث‪ٓ ٢‬ؼ٘‪، ٠‬‬
‫"‬
‫طؤ‪) ْ٤‬‬ ‫‪ٝ‬ؿَ‪ : ٟٚ‬حُيػخء ‪ٓ .‬ؼَ ‪( :‬ؿِحى هللا ه‪َ٤‬ح ً)‬
‫‪ -2‬إ ‪ +‬ؿِٔش حٓٔ‪٤‬ش "إٔ هللا ؿل‪ٍ ٍٞ‬ك‪" ْ٤‬‬
‫َٓ ؿٔخٍ حُٔلٔ٘خص حُزي‪٣‬ؼ‪٤‬ش‬ ‫ّ‪ٛ : 2‬خص ٖٓ حألر‪٤‬خص ُ‪ٗٞ‬خ ر‪٤‬خٗ‪٤‬خ ‪ٓٝ‬لٔ٘خ ري‪٣‬ؼ‪٤‬خ‬
‫‪ -3‬إ ‪ٝ" ٍ +‬اٗ‪ ٢‬ألهل‪٘ٓ ٢‬ي أ‪ٟ‬ؼخف ٓخ‬
‫‪ ( -‬حُطزخم ‪ٝ‬حُٔوخرِش )‪٣ :‬ل‪٤‬يحٕ ط‪٤ٟٞ‬ق حُٔؼ٘‪٠‬‬ ‫‪ٝ‬ك‪ِٜٜٔ‬خ‬
‫أري‪"١‬‬
‫‪ٝ‬ط‪٤ًٞ‬ي‪ٙ‬‬ ‫ؿـ ‪ُ :‬إلؿخرش ػٖ ‪ٌٛ‬ح حُٔئحٍ طًٌَ إٔ حُِ‪ٕٞ‬‬
‫‪ -4‬الّ حالرظيحء " ُٔلٔي ‪ٛ‬خىم "‬
‫‪( -‬حُـ٘خّ – كٖٔ حُظؤ‪ – ْ٤‬حُظ‪٣َٜ‬غ –‬ ‫حُز‪٤‬خٗ‪ : ٞٛ ٢‬حُظ٘ز‪ - ٚ٤‬حالٓظؼخٍس ‪ -‬حٌُ٘خ‪٣‬ش ‪-‬‬
‫‪-5‬حُٔلؼ‪ ٍٞ‬حُٔطِن"‪َٜ٘٣ٝ‬ى هللا ٗ‪َٜ‬ح ػِ‪ِ٣‬ح"‬
‫حُٔـغ حالُى‪ٝ‬حؽ) ‪٣‬ؼط‪ ٢‬ؿَٓخ ٓ‪٤ٓٞ‬و‪٤‬خ ططَد‬ ‫حُٔـخُ‪.‬‬
‫‪ -6‬أكَف حُـَ حُِحثيس " ُ‪ ْ٤‬رـخ‪"َٛ‬‬
‫ُ‪ ٚ‬حألًٕ ‪ٝ‬طَطخف ُ‪ ٚ‬حُ٘لْ ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬طل‪ َ٤ٜ‬حُ‪ٍٜٞ‬س ‪ ٌٕٞ٣‬رًٌَ ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪َٓٝ ،‬‬
‫‪ -7‬حُظ‪٤ًٞ‬ي حُلظ‪ ٢‬رظٌَحٍ حٌُِٔش أ‪ ٝ‬حُـِٔش " إٔ‬
‫حألٓخُ‪٤‬ذ‬ ‫ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬حإل‪٣‬لخء ك‪ٜ٤‬خ إ ‪ٝ‬ؿي ‪.‬‬
‫ٓغ حُؼَٔ ‪َٔ٣‬ح * إ ٓغ حُؼَٔ ‪َٔ٣‬ح" ‪.‬‬
‫اًح ‪ِ١‬ذ ٓ٘ي أِٓ‪ٞ‬د اٗ٘خث‪ ٢‬كخرلغ ػٖ ( أَٓ –‬ ‫حُٔلٖٔ حُزي‪٣‬ؼ‪ٝ ٢‬طزلغ ػٖ ‪( :‬حُطزخم ‪ -‬حُٔوخرِش‬
‫‪ -8‬حُظ‪٤ًٞ‬ي حُٔؼ٘‪ٝ ١ٞ‬أى‪ٝ‬حط‪ٗ ( ٚ‬لْ – ػ‪– ٖ٤‬‬
‫ٗ‪ – ٢ٜ‬حٓظل‪ٜ‬خّ – ٗيحء – طٔ٘‪) ٢‬‬ ‫‪ -‬حُـ٘خّ ‪ -‬حُظ‪٣ٍٞ‬ش ‪-‬حُظ‪٣َٜ‬غ " ك‪ ٢‬حُز‪٤‬ض حأل‪ٍٝ‬‬
‫ًَ – ؿٔ‪٤‬غ – ًال – ًِظخ – أؿٔؼ‪ , ٕٞ‬ؿٔؼخء )‬
‫‪ُٝ‬ظلي‪٣‬ي حُـَ‪ ٝ‬حُزالؿ‪ ٌُٜٙ ٢‬حألٓخُ‪٤‬ذ ‪- :‬‬ ‫كو‪ - " ٢‬كٖٔ طؤ‪. )... ْ٤‬‬
‫‪.‬‬

‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(28‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬


‫هخُـــ‪ٞ‬ح حُي‪٣‬خٗش ؟ هِض ؿ‪ُ َ٤‬حثَ‬ ‫‪ٗٝ‬طِغ حُ‪ٜ‬ـزق ٓـٖ طـِــوخء ح‪٣‬ي‪٣‬ـ٘خ‬ ‫‪ -9‬حُؤْ‪ٝ" :‬أهْٔ ٓخ كخٍهض ك‪ ٢‬حألٍ‪ٝ‬‬
‫‪ٝ‬طِ‪ٓ ٍٝ‬ؼ‪ ٚ‬كِحٍس ‪ ٝ‬ه‪ٜ‬ــخّ‬ ‫إ حُٔ‪ٞ‬حػي إ ًيص ‪ٝ‬إ ًيكض‬ ‫ِٓ٘ال"‬
‫‪ٛ‬خٍص ٗـٔ‪ٓٞ‬ــخ ٓــــ٘‪َ٤‬حص ُ‪٤‬خُ‪٤‬ــ٘خ‬ ‫‪ -10‬رؼ‪ ٞ‬حٌُِٔخص حُظ‪ ٢‬طل‪٤‬ي حُظ‪٤ًٞ‬ي ٓؼَ (‬
‫أ ‪ -‬ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص كٌَس ٍحثؼش ُِظٔخٓق حُي‪٢٘٣‬‬
‫حٓظِؿض رؼخ‪١‬لظ‪ٟٝ ... ٚ‬ق ًُي ‪.‬‬ ‫أ ‪ -‬حهظَ حإلؿخرش حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ُٔخ ‪٣‬ؤط‪ٔٓ ٠‬خ ر‪ٖ٤‬‬ ‫كوخ ‪ ,‬ال ٍ‪٣‬ذ ‪ ,‬ال ٗي ‪ ,‬رخُطزغ ‪)....‬‬
‫د‪ -‬ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ‪ٍٞٛ‬س ؿٔخُ‪٤‬ش ‪ٟ ٝ‬ل‪ٜ‬خ‬ ‫حُو‪: ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫‪ – 11‬أِٓ‪ٞ‬د ه‪َٜ‬‬
‫ؽ ‪ٓ -‬خًح أكخى حٓظويحّ ُوي – إ ك‪ ٢‬حُز‪٤‬ض حُؼخٗ‪ ٢‬؟‬ ‫‪ٗ" -1‬ز٘‪ ٠‬حُٔـي" ه‪٤‬خٍ ٗ‪ٞ‬ػ‪ً٘ ( ٚ‬خ‪٣‬ش ‪ -‬حٓظؼخٍس‬ ‫أِٓ‪ٞ‬د حُو‪َٜ‬‬
‫ط‪٣َٜ‬ل‪٤‬ش ‪ -‬حٓظؼخٍس ٌٓ٘‪٤‬ش – ط٘ز‪٤‬ش)‬ ‫‪ 1‬ـ حُ٘ل‪ٝ + ٢‬حالٓظؼ٘خء ( ُْ ‪ِ٣‬ى‪ٛ‬خ حُؼ٘ق اال‬
‫هــْ ‪ٝ‬ىع ػ٘ـي حُظَحهـــ‪ٝ ٠‬حٌَُٔ‬ ‫ػ٘ل‪ٞ‬حٗخ )‬
‫‪ٝ -2‬حكش حُلذ ( ط٘ز‪ - ٚ٤‬حٓظؼخٍس ‪ً٘ -‬خ‪٣‬ش ‪ٓ -‬ـخُ‬
‫‪ٝ‬حؿظ٘ــْ ‪ٛ‬زلخ ِٓ‪٤‬جــــخ رخألٓــــــَ‬ ‫‪ 2‬ـ اٗٔخ ( اٗٔخ ‪ ٞٛ‬ػَ‪ٟ‬ي ‪َٝٓٝ‬ءطي )‬
‫ُ‪ٔ٤‬ض حُــــــيٗ‪٤‬خ ٗؼ‪ٔ٤‬ــــخ ىحثٔـــــخ‬ ‫ََٓٓ )‬
‫‪ 3‬ـ حُؼطق ـ( رَ‪ ,‬ال‪ ( )ٌُٖ ,‬رَ أٗض ال حُي‪) َٛ‬‬
‫ال ‪ٔ٤ُٝ‬ـــــض ٗ‪ٜ‬ــــــَح ٓــــــٖ ػَٔ‬ ‫‪ِٛ -3‬ش حُز‪٤‬ض حأله‪ َ٤‬رٔخ هزِ‪ ( : ٚ‬طؼِ‪ - َ٤‬طلٔ‪َ٤‬‬
‫‪ -‬اؿٔخٍ – ٗظ‪٤‬ـش )‬ ‫‪ -4‬حُظوي‪ٝ ْ٣‬حُظؤه‪ ( : َ٤‬اُ‪٤‬ي حُٔ٘ظٌ‪) ٠‬‬
‫اٗٔخ حُــــــــيٗ‪٤‬خ ًزلـَ ٓخثـــــــؾ ّ‬ ‫‪ -5‬طؼَ‪٣‬ق حُٔزظيأ ‪ٝ‬حُوزَ‪ :‬هللا ٍر٘خ‬
‫د‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حألر‪٤‬خص ‪ :‬آِ‪ٞ‬ر‪ ٖ٤‬اٗ٘خث‪ٖ٤٤‬‬
‫ّــــــــٖ طلــي‪ٞٓ ٟ‬ؿ‪ ٚ‬حُؼخُ‪ٍٙٝ ٠‬‬ ‫حُـَ‪ ٝ‬حُزالؿ‪ُِ ٢‬و‪ ٞٛ َٜ‬حُظو‪ٝ ٚ٤ٜ‬حُظ‪٤ًٞ‬ي‬
‫ٓوظِل‪ٝ ٖ٤‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ع ‪ٝ‬ؿَ‪ٜٔ٘ٓ ًَ ٝ‬خ حُزالؿ‪٢‬‬
‫أ ـ االّ ‪٣‬يػ‪ ٞ‬حُ٘خػَ ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ؟‬ ‫‪ ,‬أِٓ‪ٞ‬د ه‪ٝ َٜ‬ر‪ِ٤ٓٝ ٖ٤‬ظ‪ٝ ٚ‬ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪. ٢‬‬ ‫حُظؼَ‪٣‬ق ‪ٝ‬حُظٌ٘‪َ٤‬‬
‫د‪ٟٝ -‬ق حُو‪٤‬خٍ ك‪ ٢‬ه‪ " ُٚٞ‬حُيٗ‪٤‬خ ًزلـَ ٓخثؾ "‬ ‫ؽ ‪ٓ -‬خٗ‪ٞ‬ع حألِٓ‪ٞ‬د ك‪ ٠‬حُز‪٤‬ض حَُحرغ ؟ ‪ٓٝ‬خ‬ ‫‪ -1‬أ‪ٌَٗ ١‬س هزِ‪ٜ‬خ (ال) طل‪٤‬ي حُؼٔ‪ٝ ّٞ‬حُ٘ٔ‪:ٍٞ‬‬
‫‪ٝ .‬ر‪ ٖ٤‬ه‪ٔ٤‬ظ‪ ٚ‬حُل٘‪٤‬ش ‪.‬‬ ‫"ال ٓز‪ َ٤‬اُ‪ ٠‬هط‪٤‬ؼش أه‪٤‬ي – ال كخؿش ُي ك‪٢‬‬
‫ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪ ٢‬؟‬
‫ؽ‪ -‬ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ٓ‪٤ٓٞ‬و‪ ٠‬ظخ‪َٛ‬س ‪ٟٝ .‬ق ٓ‪ٜ‬يٍ‪ٛ‬خ‬ ‫‪ٛ‬يحهش طـِذ حُؼيح‪ٝ‬س "‬
‫ى‪ٓ -‬خ ه‪ٔ٤‬ش ‪ٛٝ‬ق " ٓ‪ٞ‬ؿ‪ " ٚ‬رخُؼخُ‪٠‬؟ ‪ٓٝ‬خ‬ ‫‪٣‬خ ٗ‪ َ٤‬ك‪٤‬ي ٖٓ حُل‪٤‬خس هِ‪ٞ‬ى‪ٛ‬خ‬ ‫‪ًِٔ ًَ -2‬ش ‪ٟٝ ٌٖٔ٣‬غ ( أ‪ )١‬هزِ‪ٜ‬خ طل‪٤‬ي‬
‫حُـَ‪ ٝ‬حُزالؿ‪ ٖٓ ٠‬حإلٗ٘خء ك‪ ٢‬حُز‪٤‬ض حأل‪ ٍٝ‬؟‬ ‫ك‪ ٠‬ظَ ػـَى ًْ طزْٔ ػَٔٗخ‬ ‫حُؼٔ‪ٝ ّٞ‬حُ٘ٔ‪ٓ ":ٍٞ‬خ ًخٗض حأل‪٣‬خّ طِٔذ‬
‫‪ٝ‬ػِ‪ ٠‬ؿز‪٘٤‬ي ىحػزظ٘خ أٗـــــْ‬ ‫ر‪ٜ‬ـش"‬
‫ًَ حُ‪٣ ٍٟٞ‬ل٘‪ٝ ٠‬أٗض حُزـــخه‪٠‬‬ ‫‪ٌَٗ ًَ -3‬س ‪ٛٝ ٌٖٔ٣‬ل‪ٜ‬خ ر‪ٜ‬لش ػظ‪ٔ٤‬ش طل‪٤‬ي‬
‫‪ٝ‬رو‪٤‬ض ى‪ٓٝ‬خ ً ‪ٝ‬حكــــش حُؼ٘ـخم‬ ‫حُظؼظ‪ْ٤‬‬
‫كظ‪ ٠‬أكــخم حُؼـــَٔ رخإلٗـــَحم‬ ‫( ٖٓ حُٔئٓ٘‪ٍ ٖ٤‬ؿخٍ – أ‪ٟ‬لض ٖٓ حُلٖٔ ؿ٘ش‬
‫‪ٓ -1‬خ حُؼخ‪١‬لش حُٔٔ‪٤‬طَس ػِ‪ ٠‬حُ٘خػَ ك‪ ٠‬حألر‪٤‬خص‬ ‫‪ -3‬أ‪ٌَٗ ١‬س ‪ٛٝ ٌٖٔ٣‬ل‪ٜ‬خ ر‪ٛٞ‬ق هز‪٤‬ق ؿَ‪ٜٟ‬خ‬
‫‪ -2‬حٓظوَؽ ٖٓ حألر‪٤‬خص ‪ٍٞٛ‬س ؿٔخُ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫حُظلو‪٘ٛ( َ٤‬خثٔخ ال طؼَٔ )‬
‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ٓٝ‬لٔ٘خ ً ري‪٣‬ؼ‪٤‬خ ً ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ٝ ٚ‬حػَ‪. ٙ‬‬ ‫‪ -4‬أ‪ٌَٗ ١‬س ‪ٛٝ ٌٖٔ٣‬ل‪ٜ‬خ رٌِٔش ‪ٛ‬خثَ ‪ٛ /‬خثِش‬
‫‪ٓ -3‬خ ؿَ‪ ٝ‬حُ٘يحء ك‪ ٠‬ه‪٣ ( ُٚٞ‬خ ٗ‪ ) َ٤‬؟ ‪ٝ‬رٔخًح‬ ‫‪ ٢ٛٝ‬أَٓ هز‪٤‬ق ؿَ‪ٜٟ‬خ حُظ‪ٞٓ( َ٣ٜٞ‬ف ٗ‪ْٜ٤ِٜ‬‬
‫ط‪ٞ‬ك‪ًِٔ ٠‬ش ( ‪ٝ‬حكش ) ؟‬ ‫ٗخٍح‪ َٛ -‬طًٌَ‪ ٕٝ‬ؿَ‪٣‬زخ)‬
‫‪ -5‬أ‪ٓ ١‬ؼَكش رـ ( حُـ ) ‪ ٌٖٔ٣‬ط‪٤ًٞ‬ي‪ٛ‬خ رٌَ طل‪٤‬ي‬
‫ػخٍ ػِ‪ ٠‬حُظخٍ‪٣‬ن ً‪٤‬ق طو‪ٚٗٞ‬‬ ‫حُؼٔ‪ٝ ّٞ‬حُ٘ٔ‪ " " ٍٞ‬أ‪ٝ‬ال طَ‪ ٟ‬حألٗ‪٤‬خء اً ‪٢ٛ‬‬
‫* العصر األدبي‪ :‬حُؼ‪ َٜ‬حُؼزخٓ‪.٢‬‬ ‫َِٓذ‬‫َ‬ ‫ُٔــــٖ‬ ‫‪ٔ٣ٝ‬ظزـخف‬ ‫‪ ّ ْٛ‬حَُؿَ‬ ‫ؿ‪َ٤‬ص ٓٔـض ‪ ًَ ...‬حألٗ‪٤‬خء‬
‫* غرض النص‪ :‬حُـٍِ حُؼل‪٤‬ق حٌُ‪٣ ١‬ؼظٔي ػِ‪٠‬‬ ‫ٖٓ هخٍ إ حُؼخٍ ‪ٔ٣‬ل‪ ٙٞ‬حُـ‪٠‬ذ‬ ‫‪ -6‬أ‪ٓ ١‬ؼَكش رـ ( حُـ ) ‪٣‬و‪ٜ‬ي ر‪ٜ‬خ ٗ‪٢‬ء رؼ‪ٚ٘٤‬‬
‫طيكن حُؼخ‪١‬لش ‪ٛٝ‬يه‪ٜ‬خ‪ٝ ،‬حُى‪ َٛ‬حُـٍِ ر٘‪ٞ‬ػ‪ٚ٤‬‬ ‫‪ٝ‬أٓخٓ٘خ ػَ‪ ٝ‬حُ‪ٜ‬زخ‪٣‬خ ‪٣‬ـظ‪ٜ‬ذ‬ ‫طل‪٤‬ي حُظو‪ٚ٤ٜ‬‬
‫ك‪ ٢‬حُؼ‪ َٜ‬حُؼزخٓ‪ُ ٢‬الٗلظخ ف حُؼوخك‪ ٢‬ػِ‪ ٠‬حألْٓ‬ ‫‪ٛ‬ـٌح ‪ٛ‬ــ‪ ٞ‬حُظـــخٍ‪٣‬ن ؿـالى أط‪٠‬‬ ‫‪ -7‬ا‪ٟ‬خكش حٌُِٔش اُ‪٣ ٠‬خء حُٔظٌِْ طل‪٤‬ي‬
‫حألهَ‪.ٟ‬‬ ‫‪٣‬ظِْٔ حُٔلظــخف ٖٓ ‪ٝ‬ؿـــي ً‪ٛ‬ذ‬ ‫حُظو‪ ٚ٤ٜ‬أ‪ ٝ‬حالػظِحُ " ‪)٢٘١ٝ‬‬
‫* عاطفة الشاعر‪ :‬حُلذ ‪ٝ‬حألٓ‪ٝ ٠‬حُِ‪ٞ‬ػش‬ ‫ٓخ ر‪ ٖ٤‬هِ٘‪٠٣ َ٣‬خؿغ هيٓـ٘خ‬
‫‪ٝ‬حُ‪ٞ‬كخء ُِٔلز‪ٞ‬رش‪.‬‬ ‫‪ٓٝ‬ـخَٓ ‪٣‬ل‪ ٢ٜ‬ؿــ٘خثْ ٓــخ ِٓذ‬ ‫ًـــٌح ‪ٛ‬خؿي هللا ‪٣‬خرــٖ حُ‪ٞ‬ؿــ‪ٞ‬ى‬
‫* الموسيقا‪ - :‬ظاهرة (خارجية)‪ :‬طٔؼِض ك‪(٢‬‬ ‫‪ٝ‬حُوظــي ك‪ ٢‬حٌُ‪ٛ ٕٞ‬ــٌ‪ ١‬حُلــ‪٤‬خس‬
‫‪ -‬خفية‬ ‫‪ٝ‬كيس حُ‪ٝ ُٕٞ‬حُوخك‪٤‬ش‪ -‬حُظ‪٣َٜ‬غ)‬ ‫أ – حٓظوَؽ ٖٓ حألر‪٤‬خص ٓخ ‪٢ِ٣‬‬ ‫كٔـــخُي طَ‪ٟ‬ـــ‪ ٠‬رــٌٍ حُوـــ‪٤‬ـ‪ٞ‬ى‬
‫(داخلية)‪ :‬طٔؼِض ك‪( ٢‬كٖٔ حهظ‪٤‬خٍ حألُلخظ‪ -‬ؿ‪ٞ‬ىس‬ ‫‪ -1‬ا‪٣‬ـخُح ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ٝ ٚ‬ؿَ‪ٟٚ‬‬ ‫‪ٝ‬طلــ٘‪ُٔ ٢‬ــٖ ًزـــــِ‪ٞ‬ى حُـــزـــخ‪ٙ‬‬
‫حُ‪٤ٜ‬خؿش‪ٍٝ -‬ػش حُظ‪ -َ٣ٜٞ‬طَحر‪ ٢‬حألكٌخٍ)‬ ‫‪ -2‬أِٓ‪ٞ‬رخ اٗ٘خث‪٤‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ٝ ٚ‬ؿَ‪ٟٚ‬‬ ‫أال حٗ‪ َٓٝ ٜٞ‬ك‪ٓ ٢‬ز‪ َ٤‬حُلــــــ‪٤‬خس‬
‫* سمات أسلوب الشاعر‪ٛ . 1 :‬يم حُؼخ‪١‬لش ‪.‬‬ ‫‪ٓ -3‬لٔ٘خ ُلظ‪٤‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ٝ ٚ‬أػَ‪ٙ‬‬ ‫كٔــٖ ٗـــخّ ُـْ ط٘ظــظــَ‪ ٙ‬حُل‪٤‬ــــخس‬
‫‪ُٜٞٓ. 2‬ش حُِلع ‪ٝ‬ػٌ‪ٝ‬رظ‪. 3. ٚ‬ػٔن حُٔؼخٗ‪٢‬‬ ‫د‪ٓ -‬خ حُؼخ‪١‬لش حُٔٔ‪٤‬طَس ػِ‪ ٠‬حُ٘خػَ ؟ ٓؼَ ُ‪ٜ‬خ‬ ‫‪ٝ‬ال طوـــــٖ ٗ‪٤‬ــجخ ‪ٍٝ‬حء حُظــــالع‬
‫‪ُٝ‬طل‪ٜ‬خ‪. 4.‬حالػظٔخى ػِ‪ ٠‬حُزي‪٣‬غ أك‪٤‬خٗخ ‪ . 5 .‬ط٘‪ٞ‬ع‬ ‫رؤٍرؼش أُلخظ كو‪٢‬‬ ‫كٔـــخ ػْ اال حُ‪٠‬ـــل‪ ٠‬كـ‪ٔٓ ٢‬ـــــخ‪ٙ‬‬
‫حألٓخُ‪٤‬ذ‪.‬‬ ‫ك‪٤‬ـْ حُظ٘خكَ ‪ ٝ‬حُوالثن اهــ‪ٞ‬س‬ ‫( أ )‪ -‬ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ُ‪ ّٞ‬طؼـذ ‪ٝ‬حٓظ٘‪ٜ‬خ‪ٟٝ . ٝ‬ق‬
‫‪ً . 6‬ؼَس حُظ‪٤ًٞ‬ي‪.‬‬ ‫‪ٝ‬حُؼــ‪ ٖ٤‬كـن ُِـٔ‪٤‬غ ٓزـخف‬ ‫( د )‪ -‬ك‪ ٢‬ه‪ " ُٚٞ‬طل٘‪ً ُٖٔ ٢‬زِ‪ٞ‬ى حُـزخ‪" ٙ‬‬
‫‪ٍ . 1‬ه‪٤‬ن‬ ‫* مالمح شخصية الشاعر‪:‬‬ ‫‪ٝ‬حُي‪ٔٓ َٛ‬ق ‪ٝ‬حُل‪٤‬خس ه‪٤ٜ‬زش‬ ‫ه‪٤‬خٍ ٗ‪ٞ‬ػ‪ً٘ ( ٚ‬خ‪٣‬ش ػٖ ‪ٛ‬لش – ً٘خ‪٣‬ش ػٖ‬
‫حُٔ٘خػَ‪ٝ . 2‬ك‪ٓ ٢‬وِ‪ِٗ ًٝ . 3 ٚ‬ػش اٗٔخٗ‪٤‬ش‬ ‫‪ٝ‬حُــَُم ؿـ ٌّْ ‪ٝ‬حُزـالى كِٔــخف‬ ‫ٓ‪ٞٛٞ‬ف ‪ً٘ -‬خ‪٣‬ش ػٖ ٗٔزش )‬
‫‪ . 4‬ػل‪٤‬ق حُِٔخٕ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬ى‪٤٘٣‬ش‪.‬‬ ‫أٗظـ َُّ كــ‪ ٢‬حُيٗ‪٤‬ــخ ‪٣‬لـَم ر‪٘٘٤‬خ‬ ‫( ؽ )‪ٓ -‬خ حُؼالهش ر‪ ٖ٤‬حُ٘طَ حأله‪ ٖٓ َ٤‬حُز‪٤‬ض‬
‫* أثر البيئة‪ . 1 :‬حٗظ٘خٍ حُـٍِ حُؼل‪٤‬ق‪.‬‬ ‫رـ‪٣ٝ ٢‬ـٔؼــ٘خ ‪ٝ‬ؿـ‪ٓٝ ٠‬الف‬ ‫حُؼخُغ رخُ٘طَ حأل‪ٚ٘ٓ ٍٝ‬‬
‫‪. 2‬حٗظ٘خٍ حُ‪ٗٞ‬خس‪ً . 3‬ؼَس حُٔلز‪ٌٞٗٝ ٖ٤‬ح‪.ْٛ‬‬ ‫( ى )‪ٓ -‬خ ؿَ‪ ٖٓ ًَ ٝ‬حالٓظل‪ٜ‬خّ ك‪ ٢‬حُز‪٤‬ض‬
‫‪ٟ‬ق‬‫أ ] ٓخ حُلٌَس حُظ‪٣ ٢‬يػ‪ ٞ‬اُ‪ٜ٤‬خ حُ٘خػَ ؟ ‪ِّ ٝ ..‬‬
‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫ٓخ طو‪ٓ ٍٞ‬زَُح ً ػخ‪١‬لش حُ٘خػَ‪.‬‬ ‫حُؼخٗ‪ٝ ٢‬حألَٓ ك‪ ٢‬حُز‪٤‬ض حُؼخُغ ؟‬
‫كظ‪( ٢‬ؽ)‬ ‫َٗ‪٤ٜ‬ز‪٢‬‬ ‫أؿَٔ (ؽ)‬ ‫د] حٓظوَؽ ٖٓ حألر‪٤‬خص ‪ -1 :‬أِٓ‪ٞ‬رخ ً اٗ٘خث‪٤‬خ ً‬
‫‪ٜ‬ذ‪/‬أٗ‪ٜ‬زش ‪/‬‬ ‫ُٗ ُ‬ ‫أُ‪٣‬خٕ×‬ ‫ُ‪ٖ٣‬‬
‫أٗ‪ٜ‬زخء‬ ‫ٗ‪ٖ٤‬‬ ‫‪ٝ‬ر‪ ٖ٤‬حُـَ‪.ٚ٘ٓ ٝ‬‬ ‫‪٣‬خ ٓ‪٣ َٜ‬خ ‪ٝ‬حكــــــش ُِلــذ طئ‪٘٣ٝ‬خ‬
‫حُ٘ؼ‪ )ّ( ْ٤‬حُـ٘ش‬ ‫٘خٕ‬ ‫‪ُٗٞ -2‬خ ر‪٤‬خٗ‪٤‬خ ً ٖٓ حُز‪٤‬ض حُؼخُغ ‪.‬‬ ‫ٓـِي‪ٍُ ٟ‬حػــي ‪٣‬خ أٓـــخ‪ٟ ٙ‬ـــــٔ‪٘٤‬خ‬
‫حُـ ِ‬
‫ِ‬ ‫(ّ) حَٓأس‬
‫ٔخء‬
‫ِٗ ِ‬
‫× ٍؿخٍ‬ ‫‪ٓ -3‬لٔ٘‪ ٖ٤‬ري‪٣‬ؼ‪ٓ ٖ٤٤‬وظِل‪ ٢‬حألػَ ‪ٝ‬ر‪ ٖ٤‬أػَ‪ٔٛ‬خ‪.‬‬ ‫ىهخص هِزــي ك‪ٝ ٠‬ى ط‪ٜ‬ــــي‪ٛ‬ــــيٗـــخ‬
‫أ‪ / ٕٞٛ‬أكٔ‪٢‬‬ ‫أَكلَع ُ‬ ‫ٍى‪× ١‬‬ ‫هخُ‪ٞ‬ح ‪ :‬طلذ حُؼـَد هِض أكز‪ٜ‬ــْ‬ ‫‪ًٝ‬ـق رَى رخُوــ‪َ٤‬حص طؼـط‪٘٤‬ـــخ‬
‫أؿ‪٤‬ز‪٢‬‬
‫× أ‪ّ٤ٟ‬غ‬ ‫حٓؤُ‪٢‬‬ ‫‪٣‬و‪ ٠٠‬حُـ‪ٞ‬حٍ ػِ‪ ٝ ٢‬حألٍكخّ‬ ‫هللا أًزَ كــ‪ ٠‬حألٓـٔخٍ ط٘ـؼ٘ــــ٘خ‬
‫أ‪/ ٌْٗٞٛ‬‬ ‫أٍَػخ ًُ ُْ‬ ‫ٗيحء (ؽ)‬ ‫ىػخء‬ ‫هخُـ‪ٞ‬ح ُوي روِــ‪ٞ‬ح ػِ‪٤‬ي أؿزظ‪ْٜ‬‬ ‫‪ٝ‬حُلــٔي هلل كـ‪ ٠‬حُيٗـــ‪٤‬خ ط‪ٞ‬حٓـ‪٘٤‬ـخ‬
‫أكلظٌْ ×‬ ‫أىػ‪٤‬ش‬ ‫ُ٘زيأ حُ‪٤‬ــ‪ٗ ّٞ‬ز٘‪ ٠‬حُٔــي كـــ‪ ٠‬ػوــش‬
‫أ‪ٝ ٢ِٛ‬إ روِـ‪ٞ‬ح ػِ ّ‪ً ٢‬ـَحّ‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(29‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫‪ -5‬ر‪ « ٖ٤‬أه‪ « ٝ » ٢‬أٓل‪ [ :» ٞ‬طَحىف ـ ‪١‬زخم‬ ‫أ‪ٌِْٔٛ‬‬
‫‪:‬‬ ‫ـ طوخرَ ]‬ ‫ك‪١ٍٞ٠‬‬ ‫َٓ٘ َ‪ٜ‬ي‪١‬‬ ‫ٓ٘ظخم ‪/‬‬
‫‪ٗ « -1‬ـ‪٠ٓ » ٢ٗٞ‬خى‪ٛ‬خ ‪ٓ [ :‬ؼخىط‪ - ٢‬أٗٔ‪- ٢‬‬ ‫‪ « -6‬ؿَ‪٣‬ذ » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ [ :‬ؿ‪ٞ‬حٍد ـ ؿَرخء ـ‬ ‫× َ َٓـ‪٤‬ز‪٢‬‬ ‫ٓظِ‪ٜ‬ق ×‬ ‫٘‪ٞ‬م‬
‫ٍ‬ ‫َٓ‬
‫ٌُط‪] ٢‬‬ ‫حالػ٘خٕ ٓؼخ ]‬ ‫ٓظـخف‬
‫ٍ‬
‫‪ٗ « -2‬ل‪ٞ‬ر‪َٓ » ٢‬حىك‪ٜ‬خ ‪ [ :‬طـ‪ َ٤‬كخُ‪ ٢‬ـ طـ‪َ٤‬‬ ‫د – ػخ‪١‬لش حُ٘خػَ ‪ٛ‬خىهش ‪ٟٝ .‬ق ًُي ٖٓ هالٍ‬ ‫ؿ‪٤‬خر‪× ٢‬‬ ‫ٓـ‪٤‬ز‪٢‬‬ ‫ٍٓخُظ‪( ٢‬ؽ)‬ ‫ًِظخر‪٢‬‬
‫ٓ٘خػَ‪ ١‬ـ طـ‪] ٢ُٗٞ َ٤‬‬ ‫حألر‪٤‬خص ‪.‬‬ ‫ٓ٘‪ٜ‬ي‪١‬‬ ‫ًظذ‬
‫‪ٗ « -3‬ل‪ٞ‬ر‪٠ٓ » ٢‬خى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬ه‪ٞ‬ط‪ ٢‬ـ ط‪ٍٞ‬ى‪ ١‬ـ‬ ‫ؽ ‪ٓ -‬خ حُـَ‪ ٝ‬حٌُ‪ٔ٣ ١‬ؼِ‪ ٚ‬حُ٘‪ ٚ‬؟‬ ‫ٓ٘غ ‪ /‬ك‪× َٜ‬‬ ‫كخٍ‬
‫أٗ٘ت‬ ‫أه‪ْ٤‬‬
‫ك‪٣ٞ٤‬ظ‪] ٢‬‬ ‫ى‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫‪َٛٝ‬‬
‫‪٤ٜٗ « -4‬ذ » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ٜٗ [ :‬ذ ـ أٗ‪ٜ‬زش ـ‬ ‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫حُلذ ×‬ ‫حُ ِ‪َّ ٞ‬ى‬ ‫‪٣‬و‪ٜ‬ي‬
‫حالػ٘خٕ ٓؼخ ]‬ ‫‪ٓ -2‬لٔ٘خ ٓؼ٘‪٣ٞ‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪. ٚ‬‬ ‫حُزـ‪٠‬خء ‪/‬‬ ‫ًِٔخط‪ٚ‬‬
‫حٌَُح‪٤ٛ‬ش‬ ‫كَ‪ٝ‬ك‪ٚ‬‬
‫‪ -5‬ر‪ٜ٘ٓ « ٖ٤‬ي‪ٓ « ٝ » ١‬ـ‪٤‬ز‪ [ :» ٢‬طَحىف ـ‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د ه‪ٝ َٜ‬ر‪ِ٤ٓٝ ٖ٤‬ظ‪ٝ ٚ‬ه‪ٔ٤‬ظ‪ ٚ‬حُل٘‪٤‬ش ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬ػزخٍحط‪)ّ(ٚ‬‬
‫حُلذ (ؽ)‬ ‫كَف‬
‫‪١‬زخم ـ طوخرَ ]‬ ‫‪ -4‬ا‪٘١‬خرخ ‪ٝ .‬ر‪ِ٤ٓٝ ٖ٤‬ظ‪ٝ . ٚ‬ه‪ٔ٤‬ظ‪ ٚ‬حُل٘‪٤‬ش ‪.‬‬ ‫حأل‪ٞٛ‬حء × حٌَُ‪ٙ‬‬ ‫حُ َ‪ٟٜٞ‬‬
‫‪ « -6‬حُيٗ‪٤‬خ » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ [ :‬حُيٗخ ـ حُيٗ‪٤٤‬خص ـ‬ ‫‪ -5‬أِٓ‪ٞ‬رخ ً اٗ٘خث‪٤‬خ ً ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ٝ ٚ‬ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪. ٢‬‬ ‫اػ‪ٞ‬حُ‪ ٢‬رٌخث‪٢‬‬
‫‪ /‬حُزـ‪ٞ‬‬ ‫رلَهش‬
‫حالػ٘خٕ ٓؼخ ]‬ ‫‪ٜٓ -6‬يٍح ٖٓ ٓ‪ٜ‬خىٍ حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪ٝ ٠‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪. ٚ‬‬
‫ٓؼٌَ × ٗو‪، ٢‬‬ ‫د‬
‫َٓ٘‪ِ ٞ‬‬ ‫رٌخث‪٢‬‬ ‫ٗل‪٤‬ذ‬
‫‪ « -7‬كخٍ » َٓحىك‪ٜ‬خ [ ك‪٘ٓ – ٍٞ‬غ – ‪] ٠ٗٝ‬‬ ‫‪ٛ‬ـ) ‪ -‬أ‪ٜٔ٣‬خ أىم ؟ ‪ُٔٝ‬خًح ؟‪« -1 :‬أ َ َُ‪ِٔٗ َٖ٣‬خ ِء‬ ‫‪ٛ‬خف‬
‫ٍ‬ ‫ر‪ٜٞ‬ص ػخٍ‬
‫‪٠ٓ -8‬خى « ٓ٘‪ٞ‬د » [ ‪ٛ‬خف – ‪١‬خ‪ – َٛ‬ه‪] ١ٞ‬‬ ‫حُؼخَُٔ‪ » َٖ٤‬أّ « أ َ َُ‪ِٔٗ َٖ٣‬خ ِء حُؼَد»‬ ‫حُ٘ٔخٓ‪ٕٞ‬‬ ‫حُ‪ٞ‬حٗ‪ٞ‬‬ ‫‪٤ٛ ،‬خك‪× ٢‬‬
‫د – ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ٓخ ‪٣‬يٍ ػِ‪ ٠‬حألَٓ ‪ٝ‬حُ‪ٞ‬كخء ُي‪ٟ‬‬ ‫‪ٓ « -2‬خ أه‪ ْ٤‬كَ‪ٝ‬ك‪ » ٚ‬أّ « ٓخ أه‪ٓ ْ٤‬ط‪» ٍٙٞ‬‬ ‫(ّ)حُ‪ٞ‬حٗ‪٢‬‬ ‫ٕ‬ ‫‪ٟ‬لٌ‪٢‬‬
‫حُ٘خػَ ‪ٟٝ .‬ق ‪.‬‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫ط‪ٞ‬هق ىٓؼ‪ٜ‬خ ×‬ ‫َؿ َٔيَص‬ ‫أًظذ ×‬ ‫أَ ُه‪ُّ٢‬‬
‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫أ ‪ٓ ( -‬و‪ - ْ٤‬رٌخث‪ٗ - ٢‬يحء ‪ -‬ػزَحص ‪١ -‬زخم ‪-‬‬ ‫ٓخُض‬ ‫أٓل‪ٞ‬‬
‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫ؿَرخء )‬ ‫حٗ‪ٜ‬زخد حُيٓغ‬ ‫ٌٓ‪ٞ‬د‬ ‫أُ‪ × َ٣‬أػزض‬ ‫أَٓل‪ٞ‬‬
‫‪ٓ -2‬لٔ٘خ ٓؼ٘‪٣ٞ‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪. ٚ‬‬ ‫د – ػخ‪١‬لش حُ٘خػَ ‪ٛ‬خىهش ك‪٤‬غ ‪٣‬ظٔ٘‪ ٠‬حُ٘خػَ‬ ‫× ؿٔ‪ٞ‬ى‬ ‫‪ /‬أه‪/ ٢‬‬
‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د ه‪ٝ َٜ‬ر‪ِ٤ٓٝ ٖ٤‬ظ‪ٝ ٚ‬ه‪ٔ٤‬ظ‪ ٚ‬حُل٘‪٤‬ش ‪.‬‬ ‫إٔ طٔظـ‪٤‬ذ ٓلز‪ٞ‬رظ‪ُ ٚ‬يػخث‪ٛٝ . ٚ‬خ ‪ٌ٣ ٞٛ‬ظذ‬ ‫أًظذ‬
‫‪ -4‬أِٓ‪ٞ‬د َٗ‪ٝ . ١‬ر‪ ٖ٤‬أؿِحء‪. ٙ‬‬ ‫أ‪ِ١‬ذ كَٔ‬ ‫أٓظ‪ٜ‬ي‬ ‫ىٓؼش (ؽ)‬ ‫ػزَس‬
‫ٍٓخُظ‪ ٚ‬ال ‪ٔ٣‬ظط‪٤‬غ إٔ ‪ ٌَٔ٣‬كَ‪ٝ‬ك‪ٜ‬خ ٖٓ ٗيس‬
‫‪ -5‬أِٓ‪ٞ‬رخ ً اٗ٘خث‪٤‬خ ً ‪ٝ .‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ٝ . ٚ‬ؿَ‪ٟٚ‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ي‪٣‬ش‬ ‫‪١‬‬ ‫ػزَحص‬
‫رٌخث‪ ٚ‬كٌِٔخ ه‪ ٢‬ك‪ٜ٤‬خ كَكخ ُِٗض ىٓ‪ٞ‬ػ‪ ٚ‬رـِحٍس‬
‫حُزالؿ‪. ٢‬‬ ‫أطض × أىرَص‬ ‫أهزِض‬ ‫طٔ‪َ٤‬‬ ‫طُٔقٌّ‬
‫كٔلض ٓخ ًظز‪ٔٓ ٚ‬خ ‪٣‬يٍ ػِ‪ٗ ٠‬يس رٌخث‪ٝ ٚ‬أُٔ‪. ٚ‬‬ ‫‪ٝ‬ط٘‪× َٜٔ‬‬
‫‪ٜٓ -6‬يٍح ٖٓ ٓ‪ٜ‬خىٍ حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪ٝ . ٠‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪. ٚ‬‬ ‫ؽ – حُـَ‪ ٝ‬حٌُ‪ٔ٣ ١‬ؼِ‪ ٚ‬حُ٘‪ ٞٛ ٚ‬حُـٍِ حُؼل‪٤‬ق‬ ‫طـٔي‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫حٌُ‪ ١‬ظَ ٓٔظيح ك‪ ٢‬حُؼ‪ َٜ‬حُؼزخٓ‪. ٢‬‬ ‫طـخ‪( ٌْٛ‬ؽ)‬ ‫ٗل‪ًْٞ‬‬ ‫حُوَ‪١‬خّ حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ‪/‬‬
‫أ ‪ٓ ( -‬ؼخىط‪ - ٢‬طـ‪ - ٢ُٗٞ َ٤‬ط‪ٍٞ‬ى‪ - ١‬حالػ٘خٕ‬ ‫ى ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬ ‫أٗلخء‬ ‫حُ‪ٍٞ‬م حٌُ‪١‬‬
‫ٓؼخ ‪١ -‬زخم ‪ -‬حالػ٘خٕ ٓؼخ‪٘ٓ -‬غ ‪ٛ -‬خف )‬ ‫ٔ ُّق ػَِ‪٠‬‬‫‪ « ● :‬طَ ِ‬ ‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش‬ ‫حٗيكخع ‪ /‬ػ‪ٍٞ‬س‬ ‫د‬
‫ًِ ‪ُٛ‬ز‪ِ ٞ‬‬ ‫‪ٌ٣‬ظذ ػِ‪ٚ٤‬‬
‫د – طز‪ ٖ٤‬حُ٘خػَ أَٓ حُ٘خػَ ك‪ُ ٢‬وخء ٓلز‪ٞ‬رظ‪ٚ‬‬ ‫ٓ َّق ُؿـ َُ‪ٝ‬دِ » ط٘ز‪ ٚ٤‬رِ‪٤‬ؾ ك‪٤‬غ ٗز‪ٚ‬‬ ‫حُو ِ َْ‪١‬خِّ َ‬ ‫× ٌٓ‪ٕٞ‬‬ ‫(ؽ)‬
‫كبٕ ػِ حُِوخء ك‪ ٢‬حُيٗ‪٤‬خ كِ‪٤‬ظ‪ٜ‬خ طٌ‪٤ٜٗ ٕٞ‬ز‪ٖٓ ٚ‬‬ ‫ىٓ‪ٞ‬ع ػ‪ ٚ٤٘٤‬رخٌٗٔخد ٓخء حُـَ‪ٝ‬د ( حُيُ‪ٔٓ ) ٞ‬خ‬ ‫هَح‪ْ٤١‬‬
‫ك‪ ٍٞ‬حُـ٘‪ًٔ , ٚ‬خ إٔ حألر‪٤‬خص طظ‪ٓ ٖٔ٠‬ؼ٘‪ ٠‬حُ‪ٞ‬كخء‬ ‫‪٣‬يٍ ػِ‪ً ٠‬ؼَس ىٓ‪ٞ‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪ ٚ‬حُظ‪٤ٟٞ‬ق ‪.‬‬ ‫‪ِ ّٛٝ‬ض‬ ‫رَِ َّ َـض‬ ‫د حُيُ‪ٞ‬‬
‫ؿَ‪ِ ٝ‬‬ ‫ُ‬
‫كبٗ‪٤ٓ ٚ‬ظَ كخكظخ ُؼ‪ٜٞ‬ى‪ٛ‬خ ك‪ ٢‬حُل‪ٝ ٍٞ٠‬حُـ‪٤‬خد ‪.‬‬ ‫‪ -2‬حُٔلٖٔ حُٔؼ٘‪ « ● : ١ٞ‬أه‪ – ٢‬أٓل‪» ٞ‬‬ ‫حُؼظ‪ٔ٤‬ش (ّ)‬
‫ؽ ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬ ‫‪١‬زخم ‪ٟٞ٣‬ق حُٔؼ٘‪٣ٝ ٠‬ئًي‪. ٙ‬‬ ‫َؿَْ د‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫حُلَحم ×‬ ‫حُز‪ٖ٤‬‬ ‫حْٓ كز‪٤‬زظ‪ٚ‬‬ ‫كَ‪ُُ ٞ‬‬
‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ « ● :‬كِ‪٤‬ظ َ ِي ِٖٓ ك‪ٍِ ٞ‬‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د حُو‪ « ●: َٜ‬طٔق ػِ‪ ٠‬حُوَ‪١‬خّ‬
‫حُ‪ٛٞ‬خٍ‬
‫حُ ِـ٘خ ِٕ َٗ‪٤ٜ‬ز‪ » ٢‬ط٘ز‪ ٚ٤‬رِ‪٤‬ؾ ك‪٤‬غ ٗز‪ٓ ٚ‬لز‪ٞ‬رظ‪ٚ‬‬ ‫ٓق ؿَ‪ٝ‬د » ‪ِ٤ٓٝ‬ظ‪ ٚ‬طوي‪ ْ٣‬حُـخٍ ‪ٝ‬حُٔـَ‪ ٍٝ‬ػِ‪٠‬‬ ‫‪٣‬ظ‪ٞ‬ؿغ ٓ٘‪ٚ‬‬ ‫‪ُ ٌَٙٞ٘٣‬‬ ‫أَ َ‬
‫ر‪َٜ‬طِ٘‪ٍ ٢‬أ‪٣‬ظ٘‪/ ٢‬‬
‫رل‪ ٍٞ‬حُـ٘ش ‪.‬‬ ‫حُٔلؼ‪ ٍٞ‬حُٔطِن ‪٣ ,‬ل‪٤‬ي حُظو‪ٝ ٚ٤ٜ‬حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪.‬‬ ‫ٗخ‪ٛ‬يط٘‪٢‬‬
‫‪ -2‬حُٔلٖٔ حُٔؼ٘‪ٜ٘ٓ « ● : ١ٞ‬ي‪ٓٝ – ١‬ـ‪٤‬ز‪٢‬‬ ‫‪ -4‬حإل‪٘١‬خد ‪ُ٘ « ●:‬يس اػ‪ٞ‬حُ‪ٗ ٍٞ١ٝ ٢‬ل‪٤‬ز‪٢‬‬ ‫أىٕ × أرؼي‬ ‫هََِّ د‬ ‫ُٗـ‪ ٢ٗٞ‬أكِحٗ‪)ّ( ٢‬‬
‫» ‪١‬زخم ‪ٟٞ٣‬ق حُٔؼ٘‪٣ٝ ٠‬ئًي‪. ٙ‬‬ ‫» ‪ِ٤ٓٝ‬ظ‪ ٚ‬حُظَحىف ُظ‪٤ًٞ‬ي حُٔؼ٘‪. ٠‬‬ ‫ٗـٖ ×‬
‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د حُو‪ « ●: َٜ‬أٗض ٖٓ حُيٗ‪٤‬خ ٗ‪٤ٜ‬ز‪٢‬‬ ‫‪ -5‬حألِٓ‪ٞ‬د حإلٗ٘خث‪ « ●: ٢‬أُ‪ٔٗ ٖ٣‬خء حُؼخُٔ‪ٖ٤‬‬ ‫أكَحك‪٢‬‬
‫» ‪ِ٤ٓٝ‬ظ‪ ٚ‬طوي‪ ْ٣‬حُـخٍ ‪ٝ‬حُٔـَ‪ ٍٝ‬ػِ‪ ٠‬حُوزَ ‪,‬‬ ‫» ٗيحء ُِظؼظ‪ْ٤‬‬ ‫ٍِٓ٘ (ؽ) ى‪٣‬خٍ‬ ‫ىحٍ‬
‫َ‬ ‫ُٗل‪ٞ‬ر‪ ٢‬طـ‪٢ُٗٞ َّ٤‬‬
‫‪٣‬ل‪٤‬ي حُظو‪ٝ ٚ٤ٜ‬حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪.‬‬ ‫‪ ●:‬حُظ‪٣َٜ‬غ ر‪ٖ٤‬‬ ‫‪ٜٓ ٖٓ -6‬خىٍ حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪٠‬‬ ‫‪ /‬ى‪ٍٝ‬‬ ‫× ٗ‪٠‬خٍط‪٢‬‬
‫‪ -4‬أِٓ‪ٞ‬د حَُ٘‪ « ●: ١‬إ أٓض كِ‪٤‬ظي ٖٓ‬ ‫ٗطَ‪ ١‬حُز‪٤‬ض حأل‪ٝ ٍٝ‬كٖٔ حُظؤ‪ ْ٤‬ك‪ ٢‬حُز‪٤‬ض‬ ‫(ؽ) أكزش ‪/‬‬ ‫كز‪٤‬ذ‬ ‫‪ /‬ط‪ٍٞ‬ى‪١‬‬
‫ك‪ ٍٞ‬حُـ٘خٕ ٗ‪٤ٜ‬ز‪ » ٢‬أؿِحء‪ : ٙ‬حألىحس (إ) كؼَ‬ ‫حُؼخٗ‪. ٢‬‬ ‫أكزخد ‪ /‬أكزخء‬ ‫حَُٔأس‬ ‫ك‪ٍٞ‬‬
‫حَُ٘‪ ( ١‬أٓض ) ؿ‪ٞ‬حد حَُ٘‪ ( ١‬كِ‪٤‬ظي ‪. ) ..‬‬ ‫‪ٛ‬ـ ‪ -‬حألك‪: َ٠‬‬ ‫× ػي‪ٝ‬‬ ‫حُز‪٠٤‬خء (ّ)‬
‫ك‪ٍٞ‬حء‬
‫‪ -5‬حألِٓ‪ٞ‬د حإلٗ٘خث‪ « ●: ٢‬أ‪٣‬خ ك‪ٗ » ُٞ‬يحء‬ ‫» ك‪٢ٜ‬‬ ‫« أُ‪ٔٗ ٖ٣‬خء حُؼخُٔ‪ٖ٤‬‬ ‫‪-1‬‬
‫»‬ ‫ُِظؼظ‪ « / ْ٤‬كََِ‪٤‬ظ َ ِي ِٖٓ ك‪ ٍِ ٞ‬حُ ِـ٘خ ِٕ َٗ‪٤ٜ‬ز‪٢‬‬ ‫أَٗٔ كظيٍ ػِ‪ٗ ٠‬يس ؿٔخُ‪ ٚ‬ك‪ ُْ ٢ٜ‬طظل‪ٞ‬م ػِ‪٠‬‬ ‫أ َ َُ‪ِٔٗ َٖ٣‬ـخ ِء حُؼخَُٔ‪ َٖ٤‬أَؿ‪٤‬ــــــز‪٢‬‬
‫أِٓ‪ٞ‬د طٖٔ ‪٣‬ل‪٤‬ي حألُْ ‪ٝ‬حُلَٔس ‪.‬‬ ‫ٗٔخء حُؼَد كو‪ ٢‬رَ ػِ‪ٔٗ ٠‬خء حُؼخُٔ‪ ٖ٤‬أؿٔؼ‪. ٖ٤‬‬ ‫ىُػخ َء َٓ٘ـــــ‪ٞ‬مٍ رِخُ ِؼــــَحمِ َؿَ‪٣‬ذِ‬
‫‪ٜٓ ٖٓ -6‬خىٍ حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪ ●: ٠‬حُـ٘خّ حُ٘خه‪ٚ‬‬ ‫« ٓخ أه‪ ْ٤‬كَ‪ٝ‬ك‪ » ٚ‬ك‪ ٢ٜ‬أهَ ٖٓ‬ ‫‪-2‬‬ ‫ًَظَـزضُ ًِظخر‪ٓ ٢‬خ أُه‪ُ ُْ ٤‬كـــَ‪ٝ‬كَ‪ُ ٚ‬‬
‫حُٔط‪ ٍٞ‬كظيٍ ػِ‪ً ٠‬ؼَس رٌخث‪ ٚ‬كظ‪ ٠‬اٗ‪ٌَٔ٣ ُْ ٚ‬‬ ‫٘ َّيسِ اِػ‪ٞ‬حُ‪َٗ ٍِ ٞ١ َٝ ٢‬لــ‪٤‬ـــــز‪٢‬‬ ‫ُِ ِ‬
‫ر‪ٗ « ٖ٤‬ـ‪ٗ « ٝ » ٢ٗٞ‬ل‪ٞ‬ر‪» ٢‬‬ ‫أ َ ُه ُّ‪َٝ ٢‬أَٓل‪ٓ ٞ‬خ َه َ‬
‫ططضُ ر ِ َؼــــز ََ ٍس‬
‫كَكخ ‪ٝ‬حكيح ٖٓ ًؼَس حُيٓ‪ٞ‬ع ‪ٝ‬حُ٘ل‪٤‬ذ ‪.‬‬ ‫ٓ َّق ُؿـ َُ‪ٝ‬دِ‬
‫ٔ ُّق ػَِ‪ ٠‬حُو ِ َْ‪١‬خِّ َ‬ ‫طَ ِ‬
‫‪ِ ٟ‬ل َي حُ‪ٞ‬حٗ‪٣ َٕٞ‬خ كَـــ‪ ُُ ٞ‬رَؼـــــ َيًُـْ‬ ‫كَال َ‬ ‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬
‫د‬ ‫ٌ‪ٞ‬‬
‫ِ ُ ِ‬‫ٔ‬ ‫ر‬ ‫ص‬ ‫َ‬
‫َ َ‬‫ـــ‬ ‫ؿ‬ ‫َ‪٤‬ـٌٖر‬
‫ػ‬ ‫َص‬‫ي‬ ‫ـ‬‫ٔ‬ ‫ؿ‬ ‫ال‬
‫َ َ َ‬ ‫‪ٝ‬‬ ‫‪َٜ‬طِ٘‪ٓ ٢‬ــخ َػ ََكـظــــِ٘‪٢‬‬ ‫أَ‪٣‬خ كَ‪ َُٞ ُُ ٞ‬أَر َ‬ ‫‪:‬‬
‫ٓــال ٌَُٓـــــْ‬ ‫‪٣‬ــخف َ‬ ‫َ‪ٝ‬اِّٗــ‪َ ٢‬ألَٓـظ َ‪ٜ‬ــي‪ ١‬حُ َِ َ‬ ‫ُِط‪ُٗ ٍِ ٞ‬ـ‪ ٢ٗٞ‬رَؼ َيًُْ‬
‫اًِح أَهزََِض ِٓــــــــــــٖ َٗل ِ‪ ًُْٞ‬ر ِ ُ‪ٜ‬ز‪ِ ٞ‬‬
‫د‬ ‫‪ « -1‬ؿَ‪٣‬ذ » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬أُ‪٤‬ق ‪ٓ -‬و‪- ْ٤‬‬
‫َ‪ُٗٝ‬لـــــــ‪ٞ‬ر‪٢‬‬
‫ٔــــال ِّ اَُِ‪٤‬ــــٌُــْ‬ ‫َ‪ ٝ‬أَٓـؤَُُ‪ٜ‬خ َكـٔـ ََ حُ َ‬ ‫َ‪ ٝ‬أَٗضِ َِٖٓ حُيُٗ‪٤‬خ َٗ‪٤ٜ‬ــز‪ ٢‬كَــــبِٕ أ َ ُٓض‬ ‫ٓؼَ‪ٝ‬ف ]‬
‫َ‬
‫كَبِٕ ‪ِٛ‬ــــــــــــ َ‪َٓٞ٣ ٢‬ــخ رَِــض كؤؿ‪٤‬زــ‪٢‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َّ‬ ‫ً‬ ‫كََِ‪٤‬ظ َ ِي ِٖٓ كـــ‪ ٍِ ٞ‬حُ ِـ٘خ ِٕ َٗ‪٤ٜ‬ـــز‪٢‬‬ ‫‪ « -2‬اػ‪ٞ‬حُ‪َٓ » ٢‬حىك‪ٜ‬خ ‪ [ :‬رٌخث‪ ٢‬ـ ‪٤ٛ‬خك‪ ٢‬ـ‬
‫أٍَ‪ ٟ‬حُزَ‪ ُ ٌَٙٞ٘٣ َٖ٤‬حُ ُٔ ِلــز‪ُِّ ًُ َٕٞ‬ـــــ‪ٜ‬ــــُْ‬ ‫ٓـؤَكلَعُ ٓخ هَــي ًـخَٕ رَ‪ َٝ ٢٘٤‬رَ‪٤‬ـٌَُْ٘‬ ‫َ‬ ‫أُٔ‪] ٢‬‬
‫كَ‪٤‬خ ٍَ ُّد َ ٍِّد ىح ٍَ ًُــــــــــــ َِّ َكزــــ‪٤‬ذِ‬ ‫َ‪ٝ‬أٍَػخ ًُ ُْ كـــ‪ََٜ٘ٓ ٢‬ـــي‪َٓ َٝ ١‬ـ‪٤‬ـــز‪٢‬‬ ‫‪ « -3‬ىػخء » َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ [ :‬حرظ‪ٜ‬خٍ ـ ط‪ َٓٞ‬ـ ٗيحء‬
‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫حُ٘خّ رَ‪٘٤‬ـــ‪َٝ ٢‬رَ‪ٌَُ٘٤‬ــــْ‬
‫ُ‬ ‫كَبِٕ ‪ُ َ ٣‬ي كخ ٍَ‬
‫د‬
‫ِ‬ ‫٘‪ٞ‬‬ ‫ٓ‬ ‫َ‬ ‫‪٤‬ـ‬‫ؿ‬‫َ‬ ‫ى‬
‫َّ‬ ‫حُ‪ٞ‬‬ ‫‪ٝ‬‬ ‫ــ‪ٟٞ‬‬‫‪ٜ‬‬ ‫حُ‬ ‫َّٕ‬ ‫ب‬‫َ‬ ‫ك‬ ‫‪ « -4‬ػزَس » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ [ :‬ػزَ ـ ػزَحص ـ حالػ٘خٕ‬
‫‪:‬‬ ‫ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫ٓؼخ ]‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(30‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫‪ٓ « -6‬خ‪٤ٛ‬ظ‪َٓ » ٚ‬حىك‪ٜ‬خ ‪ٌٓ [ :‬خٗظ‪ – ٚ‬طؼَ‪٣‬ل‪– ٚ‬‬ ‫* أػَ حُز‪٤‬جش ك‪ ٢‬حُ٘‪ً :ٚ‬خٕ ُطز‪٤‬ؼش حألٗيُْ‬ ‫‪ « -1‬ؿٔيص » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ٓ [ :‬خُض ‪ -‬ىٓؼض ‪-‬‬
‫طلي‪٣‬ي‪] ٙ‬‬ ‫حُـٔ‪ِ٤‬ش حُٔخكَس ‪َُِٝ ،‬هخء حٌُ‪٣ ١‬ؼ‪ ٖ٤‬ك‪ٚ٤‬‬ ‫‪ٟ‬ؼلض ]‬
‫‪٠ٓ -7‬خى « حَُك‪٤‬غ » [ حُؼٔ‪ – ٖ٤‬حُٔٔ‪– ٖ٤‬‬ ‫حألىرخء ‪ٝ‬حُٔلٌَ‪ ٕٝ‬أًزَ حألػَ ك‪ ٢‬كي‪٣‬ؼ‪ ْٜ‬ػٖ‬ ‫‪ « -2‬حٓظ‪ٜ‬ي‪َٓ » ١‬حىك‪ٜ‬خ ‪ [ :‬أ‪ِ١‬ذ حُ‪ٜ‬ي‪ٝ‬ء ـ‬
‫حُ‪٤ٟٞ‬غ ]‬ ‫حُلذ‪.‬‬ ‫أ‪ِ١‬ذ كَٔ حُ‪ٜ‬ي‪٣‬ش ـ أ‪ِ١‬ذ حُ‪ٜ‬ي‪] ٟ‬‬
‫د – ٌُِخطذ طؼَ‪٣‬ق ُِلذ هخُق ك‪ ًَ ٚ٤‬حُ٘خّ ‪.‬‬ ‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫‪ « -3‬أٓؤُ‪ٜ‬خ » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬أؿ‪٤‬ز‪ٜ‬خ ـ أُز‪ٜ٤‬خ ـ‬
‫‪ٟٝ‬ق ‪.‬‬ ‫أ‪ِٜٛ‬خ (ؽ)‬ ‫ػ٘‪َٜٛ‬خ‬ ‫أًَٓي ×‬ ‫أػِى‬ ‫أهخ‪ٜٔٛ‬خ ]‬
‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫ػ٘خ‪َٛ‬‬ ‫أًُي‬ ‫هللا‬ ‫‪ٗ « -4‬ل‪ » ٞ‬ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ٞٗ [ :‬حك‪ ٢‬ـ ٓ٘خف ـ أٗلخء ]‬
‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫حَُ٘‪٣‬ق‪× /‬‬ ‫حَُك‪٤‬غ‬ ‫حُ‪ٞ‬ىحى ×‬ ‫حُلذ‬ ‫‪ « -5‬حُز‪َٓ » ٖ٤‬حىك‪ٜ‬خ‪ [ :‬حُلَحم ـ حُظ‪ ٍٜٞ‬ـ‬
‫‪ٓ -2‬لٔ٘خ ٓؼ٘‪٣ٞ‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪. ٚ‬‬ ‫حُ‪٤ٟٞ‬غ ‪،‬‬ ‫حُزـ‪، ٞ‬‬ ‫ًال‪ٔٛ‬خ ٓؼخ ]‬
‫‪ٓ -3‬لٔ٘خ ُلظ‪٤‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ٝ ٚ‬ه‪ٔ٤‬ظ‪ ٚ‬حُل٘‪٤‬ش ‪.‬‬ ‫حُلو‪َ٤‬‬ ‫حٌَُُ‪ٙ‬‬ ‫‪ « -6‬كز‪٤‬ذ » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ [ :‬أكزش – أكزخد – ًال‪ٔٛ‬خ‬
‫‪ -4‬أِٓ‪ٞ‬د ط‪٤ًٞ‬ي ‪ٝ .‬ر‪ ٖ٤‬أىحط‪. ٚ‬‬ ‫حُ٘ظ‪، َ٤‬‬ ‫حُٔؼَ‬ ‫ؿٔ‪٠‬ض ‪/‬‬ ‫ىهض‬ ‫‪ٞٛ‬حد ]‬
‫‪ -5‬ا‪٘١‬خرخ ‪ٝ‬ر‪ِ٤ٓٝ ٖ٤‬ظ‪. ٚ‬‬ ‫حُ٘ز‪( ٚ٤‬ؽ)‬ ‫هل‪٤‬ض ×‬ ‫ٓؼخٗ‪ٚ٤‬‬ ‫‪ -7‬ؿٔغ « ىحٍ » [ ى‪ – ٍٝ‬أى‪َ٣‬س – أى‪ٝ‬حٍ ]‬
‫ى ‪ « -‬أػِى هللا » ٓخ ٗ‪ٞ‬ع حألِٓ‪ٞ‬د ؟ ‪ٓٝ‬خ‬ ‫أٓؼخٍ‬ ‫‪ٟٝ‬ق ‪/‬‬ ‫د – حُ٘خػَ ُ‪ٝ ْ٤‬ك‪٤‬يح ك‪ ٌٟٞٗ ٢‬حُلَحم‬
‫ظ‪َٜ‬‬
‫ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪ ٢‬؟‬ ‫‪ٝ‬حُزؼي ‪ٟٝ .‬ق ٖٓ هالٍ ك‪ٜٔ‬ي ُألر‪٤‬خص ‪.‬‬
‫ٓطٔجٖ ×‬ ‫ٓخًٖ‬ ‫ػظٔظ‪ٜ‬خ ×‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫ٓ‪٠‬طَد‬ ‫كوخٍط‪ٜ‬خ‬
‫ؿالُظ‪ٜ‬خ‬ ‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬
‫أ ‪ٓ( -‬زخف ‪ -‬ػظٔظ‪ٜ‬خ ‪ -‬حٗل‪ٜ‬خٍ ‪ -‬حَُ٘حثغ ‪ -‬أٓ‪َ٤‬‬ ‫ٓٔخػِش ‪/‬‬ ‫ٓـخٗٔش‬ ‫طل‪ ْٜ‬طؼَف‬ ‫طيٍى‬ ‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫اُ‪ - ٚ٤‬طؼَ‪٣‬ل‪- ٚ‬حُ‪٤ٟٞ‬غ )‬ ‫ٓ٘خر‪ٜ‬ش ×‬ ‫× طـ‪َٜ‬‬ ‫‪ٓ -2‬لٔ٘خ ٓؼ٘‪٣ٞ‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪. ٚ‬‬
‫د – ٌُِخطذ ٍأ‪ ١‬ك‪ٓ ٢‬ؼ٘‪ ٠‬حُلذ هخُق ك‪ ٚ٤‬ؿٔ‪٤‬غ‬ ‫ٓوخُلش‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د ط‪٤ًٞ‬ي ‪ٝ .‬ر‪ ٖ٤‬أىحط‪. ٚ‬‬
‫حألىرخء كوي ػَك‪ ٚ‬رؤٗ‪ ٚ‬حط‪ٜ‬خٍ ر‪ ٖ٤‬أؿِحء حُ٘ل‪ّٞ‬‬ ‫ٓيٍى ‪ٝ‬حَُٔحى‬ ‫ٓلٔ‪ّٞ‬‬ ‫ؿ‪َٛٛٞ‬خ ‪/‬‬ ‫كو‪٤‬وظ‪ٜ‬خ‬ ‫‪ -4‬أِٓ‪ٞ‬رخ ً اٗ٘خث‪٤‬خ ً ‪ٝ .‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ٝ . ٚ‬ؿَ‪ٟٚ‬‬
‫حُٔؤ‪ٓٞ‬ش ك‪ ٌٙٛ ٢‬حُوِ‪٤‬وش ك‪ ٢‬أ‪ َٛ‬ػ٘‪َٜٛ‬خ‬ ‫ٓؼِ‪ّٞ‬‬ ‫ً٘‪ٜٜ‬خ (ؽ)‬ ‫حُزالؿ‪. ٢‬‬
‫حَُك‪٤‬غ‬ ‫كوخثن‬ ‫ى ‪ « -‬كال ‪ٟ‬لي حُ‪ٞ‬حٗ‪ٓ » ٕٞ‬خ ٗ‪ٞ‬ع حألِٓ‪ٞ‬د ؟‬
‫ؽ ‪ --‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ « ● :‬أؿِحء حُ٘ل‪ّٞ‬‬ ‫َٓأ‪ × ١‬هل‪٢‬‬ ‫ٓ٘خ‪ٛ‬ي‬ ‫حُٔ٘وش ‪/‬‬ ‫حُٔؼخٗخس‬ ‫‪ٓٝ‬خ ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪ ٢‬؟‬
‫حُٔؤ‪ٓٞ‬ش » حٓظؼخٍس ٌٓ٘‪٤‬ش ك‪٤‬غ ٗز‪ ٚ‬حُ٘لْ‬ ‫حُظؼذ ×‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫حَُحكش‬
‫ر٘‪٢‬ء ٓخى‪٣ ١‬ؤْ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ حُظـٔ‪. ْ٤‬‬ ‫أ ‪ٓ ( -‬خُض ‪ -‬أ‪ِ١‬ذ كَٔ حُ‪ٜ‬ي‪٣‬ش ‪ -‬أؿ‪٤‬ز‪ٜ‬خ ‪-‬‬
‫حالهظالف ×‬ ‫حُظ٘خكَ‬ ‫‪٣‬و‪ٜ‬ي ٓلَّ‬ ‫ٌَٓ٘‬
‫‪ -2‬حُٔلــٖٔ حُٔؼ٘ـــ‪ « ● : ١ٞ‬حط‪ٜ‬خٍ – حُٔؤ‪ٓٞ‬ش‬ ‫حُظـخًد ‪/‬‬ ‫× ٓؼَ‪ٝ‬ف‬
‫أٗلخء ‪ -‬حُلَحم ‪ً -‬ال‪ٔٛ‬خ ‪ٞٛ‬حد – ى‪) ٍٝ‬‬
‫» ‪١‬زخم ‪ٟٞ٣‬ق حُٔؼ٘‪٣ٝ ٠‬ئًي‪. ٙ‬‬ ‫حالٗٔـخّ‬ ‫د – حُ٘خػَ ُ‪ٝ ْ٤‬ك‪٤‬يح ك‪ ٌٟٞٗ ٢‬حُلَحم‬
‫‪ -3‬حُٔلٖٔ حُِلظ‪ ْ٤ُ « ●: ٢‬رٌَٔ٘ ك‪ ٢‬حُي‪٣‬خٗش‬ ‫حُٔظ٘خه‪٠‬خص‬ ‫حأل‪ٟ‬يحى‬ ‫ٓٔ٘‪ٞ‬ع ‪/‬‬ ‫ٓلظ‪ٍٞ‬‬ ‫‪ٝ‬حُزؼي كخُٔلز‪ ٌٕٞ٘٣ ًِْٜ ٕٞ‬حُلَحم ‪ًُٝ ,‬ي‬
‫‪ٝ‬ال رٔلظ‪ ٍٞ‬ك‪ ٢‬حَُ٘‪٣‬ؼش » حُى‪ٝ‬حؽ ‪٣‬ؼط‪ ٢‬ؿَٓخ‬ ‫(ّ) ‪ٟ‬ي ×‬ ‫ٓلَّ ّ ×‬ ‫ٌُؼَس حُ‪ٞ‬حٗ‪. ٖ٤‬‬
‫ٓ‪٤ٓٞ‬و‪٤‬خ ططَد ُ‪ ٚ‬حألًٕ ‪ٝ‬طَطخف ُ‪ ٚ‬حُ٘لْ ‪.‬‬ ‫حألٗيحى‬ ‫ٓزخف‬ ‫ؽ ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬
‫‪ -4‬أِٓ‪ٞ‬د حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪ ْ٤ُ « ●:‬رٌَٔ٘ ك‪ ٢‬حُي‪٣‬خٗش »‬ ‫حُٔالءٓش ×‬ ‫حُٔ‪ٞ‬حكوش‬ ‫حُي‪( ٖ٣‬ؽ)‬ ‫حَُ٘‪٣‬ؼش‬ ‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪َ « ● :‬كٔ ََ حُٔال ِّ »‬
‫حُٔوخُلش‬ ‫َٗحثغ‬ ‫حٓظؼخٍس ٌٓ٘‪٤‬ش ك‪٤‬غ ٗز‪ ٚ‬حُٔالّ ر٘‪٢‬ء ٓخى‪١‬‬
‫أىحط‪ ٚ‬كَف حُـَ حُِحثي (حُزخء) ‪.‬‬
‫حألٓؼخٍ (ّ)‬ ‫حألٗيحى‬ ‫كو‪٤‬وظ‪/ ٚ‬‬ ‫ٓخ‪٤ٛ‬ظ‪ٚ‬‬ ‫‪٣‬لَٔ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ حُظـٔ‪. ْ٤‬‬
‫‪ -5‬حإل‪١‬ــ٘ـخد ‪ ْ٤ُ « ●: :‬رٌَٔ٘ ك‪ ٢‬حُي‪٣‬خٗش ‪ٝ‬ال‬ ‫حُ٘ي ×‬ ‫ؿ‪( َٙٛٞ‬ؽ)‬
‫رٔلظ‪ ٍٞ‬ك‪ ٢‬حَُ٘‪٣‬ؼش » ‪ِ٤ٓٝ‬ظ‪ ٚ‬حُظَحىف‬ ‫‪ -2‬حُٔلــٖٔ حُٔؼ٘ــ‪ « ● : ١ٞ‬أٓؤُ‪ٜ‬خ – أؿ‪٤‬ز‪٢‬‬
‫حأل‪ٟ‬يحى‬ ‫ٓخ‪٤ٛ‬خص‬ ‫» ‪١‬زخم ‪ٟٞ٣‬ق حُٔؼ٘‪٣ٝ ٠‬ئًي‪. ٙ‬‬
‫ى – أِٓ‪ٞ‬د هزَ‪ُ ١‬لظخ اٗ٘خث‪ٓ ٢‬ؼ٘‪ ٠‬ؿَ‪ ٟٚ‬حُيػخء ‪.‬‬ ‫ٍ‪ٝ‬ف (ؽ)‬ ‫ٗلْ‬ ‫أٓ‪ٜ‬ز‪ٞ‬ح ‪/‬‬ ‫أ‪١‬خُ‪ٞ‬ح‬ ‫‪ٝ « ●:‬اٗ‪ ٢‬ألٓظ‪ٜ‬ي‪١‬‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د حُظ‪٤ًٞ‬ي‬
‫ٗل‪/ ّٞ‬‬ ‫أ‪٘١‬ز‪ٞ‬ح ×‬
‫حَُ‪٣‬خف ٓالٌْٓ » ‪ٝ‬أىح‪ ( ٙ‬إ ) ‪ ( ٝ‬حُالّ ) ‪.‬‬
‫أٗلْ‬ ‫أ‪ٝ‬ؿِ‪ٝ‬ح‬
‫" كخُٔؼَ اُ‪ٓ ٠‬ؼِ‪ٓ ٚ‬خًٖ ‪ُِٔٝ ،‬ـخٗٔش ػَٔ‬ ‫هِن‬ ‫ؿؼَ‬ ‫أٍح‪ٙ‬‬ ‫أً‪ٛ‬ذ‬
‫‪ -4‬حألِٓ‪ٞ‬د حإلٗ٘خث‪ « ●: ٢‬هَد ىحٍ ًَ كز‪٤‬ذ‬
‫ٓلٔ‪ٝ ّٞ‬طؤػ‪٘ٓ َ٤‬خ‪ٛ‬ي ‪ٝ ،‬حُظ٘خكَ ك‪ ٢‬حأل‪ٟ‬يحى‬ ‫حُ‪ٚ٤‬‬ ‫» أِٓ‪ٞ‬د أَٓ ؿَ‪ ٟٚ‬حُيػخء ‪.‬‬
‫‪ٝ‬حُٔ‪ٞ‬حكوش ك‪ ٢‬حألٗيحى ‪ٝ ،‬هللا ػِ ‪ٝ‬ؿَ ‪٣‬و‪" : ٍٞ‬‬ ‫‪ٔ٣‬ظَ‪٣‬ق ×‬ ‫‪ٌٖٔ٣‬‬ ‫حُ٘خّ (ؽ)‬ ‫حُوِ‪٤‬وش‬ ‫ى – أِٓ‪ٞ‬د هزَ‪ُ ١‬لظخ اٗ٘خث‪ٓ ٢‬ؼ٘‪ ٠‬ؿَ‪ٟٚ‬‬
‫‪ ٞٛ‬حٌُ‪ ١‬هِوٌْ ٖٓ ٗلْ ‪ٝ‬حكيس ‪ٝ‬هِن ٓ٘‪ٜ‬خ‬ ‫‪٣‬ظؼذ ‪٠٣ /‬طَ‬ ‫حُوالثن‬ ‫حُيػخء ‪.‬‬
‫ُ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬خ ُ‪ ٌٖٔ٤‬اُ‪ٜ٤‬خ " ‪ً ُٞٝ ،‬خٕ ػِش حُلذ‬
‫كٖٔ حُ‪ٍٜٞ‬س حُـٔي‪٣‬ش ُ‪ٞ‬ؿذ أال ‪ٔ٣‬ظلٖٔ‬ ‫" حُلذ ‪ -‬أػِى هللا ‪ -‬ىهض ٓؼخٗ‪ُ ٚ٤‬ـالُظ‪ٜ‬خ ػٖ‬
‫حألٗو‪ ٖٓ ٚ‬حُ‪ٍٜٞ‬س "‬ ‫إٔ ط‪ٛٞ‬ق ‪ ،‬كال طيٍى كو‪٤‬وظ‪ٜ‬خ اال رخُٔؼخٗخس‪.‬‬
‫‪ ْ٤ُٝ‬رٌَٔ٘ ك‪ ٢‬حُي‪٣‬خٗش ‪ٝ‬ال رٔلظ‪ ٍٞ‬ك‪ ٢‬حَُ٘‪٣‬ؼش‬ ‫* حُؼ‪ َٜ‬حألىر‪ :٢‬حُؼ‪ َٜ‬حألٗئُ‪.٢‬‬
‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬
‫‪ٝ ،‬هي حهظِق حُ٘خّ ك‪ٓ ٢‬خ‪٤ٛ‬ظ‪ٝ ٚ‬هخُ‪ٞ‬ح ‪ٝ‬أ‪١‬خُ‪ٞ‬ح ‪،‬‬ ‫* حُِ‪ ٕٞ‬حألىر‪ :٢‬أىد حؿظٔخػ‪٢‬؛ ألٗ‪٣ ٚ‬ظليع ػٖ‬
‫‪:‬‬
‫‪ٝ‬حٌُ‪ ١‬أً‪ٛ‬ذ اُ‪ ٚ٤‬أٗ‪ ٚ‬حط‪ٜ‬خٍ ر‪ ٖ٤‬أؿِحء حُ٘ل‪ّٞ‬‬ ‫ه‪٤٠‬ش حؿظٔخػ‪٤‬ش ‪ ٢ٛ‬حُلذ ‪ٝ‬حُؼالهش ر‪ ٖ٤‬حُٔلذ‬
‫[ حُظ٘خه‪- ٞ‬‬ ‫‪ « -1‬حُٔـخٗٔش » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪:‬‬
‫حُٔؤ‪ٓٞ‬ش ك‪ ٌٙٛ ٢‬حُوِ‪٤‬وش ك‪ ٢‬أ‪ َٛ‬ػ٘‪َٜٛ‬خ‬ ‫‪ٝ‬حُٔلز‪ٞ‬د ‪ٓٝ‬خ‪٤ٛ‬ش حُلذ‪.‬‬
‫حُظ‪ٜ‬خٍع ‪ -‬حُظؼخى‪] ١‬‬
‫حَُك‪٤‬غ " ‪.‬‬ ‫* حُ‪ :ٍٜٞ‬هِ‪ِ٤‬ش ألٗ‪٣ ٚ‬وخ‪١‬ذ حُؼوَ ال حُ‪ٞ‬ؿيحٕ‪.‬‬
‫‪ « -2‬حألٗيحى » َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ [ :‬حألٗزخ‪ ٙ‬ـ حُ٘ظخثَ ـ‬
‫ًال‪ٔٛ‬خ ‪ٞٛ‬حد ]‬ ‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫كوي ػَف حُلذ‪ ًًَٝ ،‬أٓزخر‪ٝ ،ٚ‬هظْ رؤٗ‪ٞ‬حػ‪.ٚ‬‬
‫‪٠ٓ -3‬خى « حألٗيحى » [ حأل‪ٟ‬يحى – حألػيحء –‬ ‫‪:‬‬ ‫* حألٓخُ‪٤‬ذ ‪ :‬هزَ‪٣‬ش‪ٝ ،‬هي آػَ‪ٛ‬خ حرٖ كِّ ؛ ألٗ‪ٚ‬‬
‫حألهالء ]‬ ‫‪ٓ « -1‬لظ‪٠ٓ » ٍٞ‬خى‪ٛ‬خ ‪ٓ [ :‬ويّ ‪ٓ -‬زخف ‪-‬‬ ‫‪٣‬ؼَ‪ ٝ‬كوخثن ال ٓـخٍ ُِ٘ي ك‪ٜ٤‬خ‪.‬‬
‫‪ « -4‬ػِش » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ [ :‬ػالص ـ ػَِ ـ ًال‪ٔٛ‬خ‬ ‫ٓلَِ ]‬ ‫* ٓٔخص أِٓ‪ٞ‬د حٌُخطذ‪ُٜٞٓ. 1 :‬ش حألُلخظ‬
‫‪ٞٛ‬حد ]‬ ‫‪ « -2‬ؿالُظ‪ٜ‬خ » َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ً [ :‬ؼَط‪ٜ‬خ ـ ‪ٛ‬ؼ‪ٞ‬رظ‪ٜ‬خ ـ‬ ‫‪ٝ‬ىهظ‪ٜ‬خ ‪ٟٞٝ . 2‬ف حُٔؼخٗ‪ٝ ٢‬ىهظ‪ٜ‬خ ‪ٟٞٝ . 3‬ف‬
‫‪ « -5‬حألٗيحى » ٓلَى‪ٛ‬خ‪ [ :‬حُِ٘ي ـ حُ٘ـَي ـ حُ٘ـُي ]‬ ‫ػظٔظ‪ٜ‬خ ]‬ ‫حُِ٘ػش حُلِٔل‪٤‬ش‪.‬‬
‫د – ًًَ حٌُخطذ رؼ‪ ٞ‬ػ‪ٞ‬حَٓ هِن حُلذ ر‪ٖ٤‬‬ ‫‪٠ٓ -3‬خى « حط‪ٜ‬خٍ » [ حٗل‪ٜ‬خٍ – حٗؤخّ –‬ ‫‪ . 4‬حالٓظ٘‪ٜ‬خى رخُوَإٓ حٌَُ‪ . 5 ْ٣‬هِش حُٔلٔ٘خص‬
‫حُ٘خّ ‪ٟٝ .‬ق ‪.‬‬ ‫حرظؼخى ]‬ ‫‪ . 6‬ؿِزش حألِٓ‪ٞ‬د حُوزَ‪.١‬‬ ‫‪ٝ‬حُ‪ٍٜٞ‬‬
‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫‪ « -4‬حَُ٘‪٣‬ؼش » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ [ :‬حَُ٘حثغ ـ حألَٗػش ـ‬ ‫* ٓالٓق ٗو‪٤ٜ‬ش حُ٘خػَ‪ٝ . 1 :‬حٓغ حُؼوخكش‪.‬‬
‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫حُٔ٘خٍ‪٣‬غ ]‬ ‫‪. 2‬ػٔ‪٤‬ن حُلٌَ ‪. 3‬ؿَ‪١‬ء ك‪ ٢‬ط٘خ‪ٌٛ ٍٝ‬ح‬
‫‪ٓ -2‬لٔ٘خ ٓؼ٘‪٣ٞ‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪. ٚ‬‬ ‫‪ « -5‬أً‪ٛ‬ذ اُ‪َٓ » ٚ٤‬حىك‪ٜ‬خ‪ [ :‬أٓ‪ ٢٠‬اُ‪ ٚ٤‬ـ أٓ‪َ٤‬‬ ‫حُٔ‪ٟٞٞ‬ع حالؿظٔخػ‪.٢‬‬
‫‪ٓ -3‬لٔ٘خ ُلظ‪٤‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ٝ ٚ‬ه‪ٔ٤‬ظ‪ ٚ‬حُل٘‪٤‬ش ‪.‬‬ ‫اُ‪ ٚ٤‬ـ أػَك‪] ٚ‬‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(31‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫د – ٖٓ حُؼ‪ٞ‬حَٓ حُظ‪ ٢‬طـؼَ حُٔلزش ه‪َ٤ٜ‬س‬ ‫‪ -4‬أِٓ‪ٞ‬د ه‪ٝ . َٜ‬ر‪ِ٤ٓٝ ٖ٤‬ظ‪. ٚ‬‬
‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫ى ‪ -‬ػالّ حٓظ٘‪ٜ‬ي حٌُخطذ رخال‪٣‬ش حٌَُ‪ٔ٣‬ش ؟‬
‫حألؿَ ‪ ٢ٛ‬إٔ طو‪ ّٞ‬حُٔلزش ػِ‪ ٠‬أٓخّ ٓ‪ِٜ‬لش‬
‫هيحٓش ‪)ّ( ،‬‬ ‫كَٓخص‬ ‫ُ‪ / ّٞ‬ػظخد‬ ‫ػظْ ٍ‬
‫ذ‬
‫ٓخى‪٣‬ش ك‪ ٌٜٙ‬حُٔلزش طل٘‪ ٠‬رل٘خء ٓزز‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫كَٓش‬ ‫× اػٌحٍ‬ ‫ؽ ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬
‫ػَحهظ‪٢‬‬ ‫أَ‪٢ِ ْٛ‬‬ ‫ٓظألُت ‪/‬‬ ‫ٍهْ ََح ُ‬
‫م‬
‫أ ‪ ( -‬حُظ٘خه‪ً - ٞ‬ال‪ٔٛ‬خ ‪ٞٛ‬حد ‪ -‬حأل‪ٟ‬يحى ‪-‬‬
‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ « ● :‬طِي طل٘‪ ٠‬رل٘خء‬ ‫ًال‪ٔٛ‬خ ‪ٞٛ‬حد – حُِ٘ي )‬
‫هخد‬
‫ٓزز‪ٜ‬خ » حٓظؼخٍس ٌٓ٘‪٤‬ش ك‪٤‬غ ٗز‪ ٚ‬حُٔلزش‬ ‫د – ًًَ حٌُخطذ رؼ‪ ٞ‬ػ‪ٞ‬حَٓ هِن حُلذ ر‪ٖ٤‬‬
‫ظ‪َٜ‬ص ×‬ ‫طـِض‬ ‫‪ٝ‬ح‪ٟ‬ق ×‬ ‫ٔظَ َ‪َٜ‬‬
‫ُٓ ْ‬
‫هل‪٤‬ض‬ ‫هخف ‪/‬‬ ‫ر٘‪٢‬ء ٓخى‪٣ ١‬ل٘‪ َٓٝ ٠‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ حُظـٔ‪. ْ٤‬‬ ‫حُ٘خّ ‪ ٢ٛٝ‬حُظ٘خر‪ٝ ٚ‬حُظـخْٗ ك‪ ٢‬حُ٘لْ‬
‫ؿخٓ‪ٞ‬‬ ‫‪ -2‬حُٔلــٖٔ حُٔؼ٘ـــ‪ٝ « ● : ١ٞ‬ىى ‪» ٠ُٝ ,‬‬ ‫‪ٝ‬حُٔ‪ٞ‬حكوش ك‪ ٢‬حألٗيحى ‪ٝ‬حُٔوخُلش ك‪ ٢‬حأل‪ٟ‬يحى‬
‫ّ) )ُ‪٘٣‬ظ‪٢‬‬ ‫كال‪١‬‬ ‫آٍ (ؽ)‬ ‫أَ‪َْٛ‬‬ ‫‪١‬زخم ‪ٟٞ٣‬ق حُٔؼ٘‪ٝ ٠‬طئًي‪. ٙ‬‬ ‫كخُٔؼَ اُ‪ٓ ٠‬ؼِ‪ٓ ٚ‬خًٖ ‪.‬‬
‫كِ‪٤‬ش‬ ‫أ‪ٛ‬خُ‪٢‬‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪ « ●:‬كؼِٔ٘خ أٗ‪٢ٗ ٚ‬ء ك‪٢‬‬ ‫ؽ ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬
‫أًؼَ ٗ‪ٍٞ‬ح ‪/‬‬ ‫أٓ٘‪٠‬‬ ‫حُِـش‬ ‫حُلُ‪َ ْٜ‬ل‪٠‬‬ ‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ « ● :‬طؤػ‪٘ٓ َ٤‬خ‪ٛ‬ي » ًحص حُ٘لْ » أىحط‪ ( ٚ‬إٔ ) ‪.‬‬
‫أؿَٔ × أًؼَ‬ ‫حُ‪ٜ‬ل‪٤‬لش ×‬
‫حٓظؼخٍس ٌٓ٘‪٤‬ش ك‪٤‬غ ٗز‪ ٚ‬حُظؤػ‪ َ٤‬ر٘‪٢‬ء ٓخى‪ -4 ١‬أِٓ‪ٞ‬د حُ٘ــَ‪ . « ●: ١‬كٖٔ ‪ٝ‬ىّى ألَٓ ‪٠ُّٝ‬‬
‫ظِٔش‬ ‫حُؼخٓ‪٤‬ش‬ ‫‪٘٣‬خ‪ٛ‬ي ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ حُظـٔ‪. ْ٤‬‬
‫ٓغ حٗو‪٠‬خث‪ » ٚ‬أىحط‪ ) ٖٓ ( ٚ‬كؼَ ( ‪ٝ‬ىى ) ؿ‪ٞ‬حر‪ٚ‬‬
‫‪ٟٞٝٝ‬ف ×‬ ‫طـَ‬ ‫اٗ‪ٜ‬خف ×‬ ‫ػيٍ‬ ‫ك‪٢‬‬ ‫حُظ٘خكَ‬ ‫«‬ ‫●‬ ‫‪ -2‬حُٔلــٖٔ حُٔؼ٘ـــ‪: ١ٞ‬‬
‫هلخء‬ ‫ظِْ ‪ ،‬ؿ‪ٍٞ‬‬ ‫(‪. ) ٠ُٝ‬‬
‫ى – حٓظيٍ حٌُخطذ ك‪ ٢‬حُلوَس ػِ‪ ٠‬إٔ ٓزذ حُلذ‬ ‫ط‪ٟٞ‬ق‬ ‫ٓوخرِش‬ ‫»‬ ‫حألٗيحى‬ ‫حأل‪ٟ‬يحى ‪ٝ ,‬حُٔ‪ٞ‬حكوش ك‪٢‬‬
‫رؼيص ×‬ ‫ٗؤص‬ ‫ؿَرظ‪، ٢‬‬ ‫حؿظَحر‪٢‬‬
‫هَرض ‪ /‬ىٗض‬ ‫‪٣ٝ‬و‪ٜ‬ي‬ ‫ُ‪ ْ٤‬ؿٔخٍ حُ‪ٍٜٞ‬س ًٔخ ‪٣‬يػ‪ ٢‬حُزؼ‪ْ٤ُٝ , ٞ‬‬ ‫حُٔؼ٘‪ٝ ٠‬طئًي‪. ٙ‬‬
‫‪ٛ‬ـَ‪١‬‬ ‫‪ -3‬حُٔلٖٔ حُِلظ‪ « ●: ٢‬حُظ٘خكَ ك‪ ٢‬حأل‪ٟ‬يحى ‪ُِٞٔ ,‬حكو‪ ٚ‬ك‪ ٢‬حألهالم ‪.‬‬
‫أ‪ٛ‬يحك‪/ ٚ‬‬ ‫ؿخ‪٣‬خط‪ٚ‬‬ ‫حُٔؼِ‪ّٞ‬‬ ‫حُٔ٘‪ٜٞ‬ى‬ ‫‪ٝ‬حُٔ‪ٞ‬حكوش ك‪ ٢‬حألٗيحى » ٓـغ ‪ٝ‬حُى‪ٝ‬حؽ ‪٣‬ؼط‪ٛ ٢‬ـ ‪ ٖٓ -‬أ‪ ْٛ‬ه‪ٜ‬خث‪ ٚ‬أِٓ‪ٞ‬د حٌُخطذ ٓخ ‪- : ٢ِ٣‬‬
‫ٓوخ‪ٛ‬ي‪)ّ( ٙ‬‬ ‫‪ٝ‬حُٔؼَ‪ٝ‬ف‬ ‫ؿَٓخ ٓ‪٤ٓٞ‬و‪٤‬خ ططَد ُ‪ ٚ‬حألًٕ ‪ٝ‬طَطخف ُ‪ ٚ‬حُ٘لْ ‪ُٜٞٓ -1‬ش حألُلخظ ‪ٝ‬ىهظ‪ٜ‬خ‬
‫ؿخ‪٣‬ظ‪ٚ‬‬ ‫‪ٟٞٝ -2‬ف حألكٌخٍ ‪ٝ‬ػٔو‪ٜ‬خ‬ ‫‪ُِٔ « ●:‬ـخٗٔش ػَٔ‬ ‫‪ -4‬أِٓ‪ٞ‬د حُو‪َٜ‬‬
‫‪َٔ٣‬ص ‪/‬‬ ‫ٓ‪ٜ‬يص‬ ‫ٓؼَ‪ٝ‬ك‪٢‬‬ ‫كَ‪٢ِِ ْ٠‬‬ ‫‪ٟٞٝ -3‬ف حُِ٘ػش حُلِٔل‪٤‬ش‬ ‫)‬‫حُـِٔش‬ ‫ٗز‪ٚ‬‬ ‫(‬ ‫حُوزَ‬ ‫طوي‪ْ٣‬‬ ‫‪ِ٤ٓٝ‬ظ‪ٚ‬‬ ‫ٓلٔ‪» ّٞ‬‬
‫ػزيص ×‬ ‫(ؽ) أك‪٠‬خٍ‬ ‫‪ -4‬حالٓظ٘‪ٜ‬خى رخُوَإٓ حٌَُ‪ْ٣‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ػِ‪ ٠‬حُٔزظيح‬
‫أ‪ٝ‬ػـَص‬ ‫ى – حٓظ٘‪ٜ‬ي حٌُخطذ رخ‪٣٥‬ش ػِ‪ ٠‬إٔ حُ٘لْ طٌٖٔ ‪ -5‬هِش حُٔلٔ٘خص ‪ٝ‬حُ‪ٝ ٍٜٞ‬حألٓخُ‪٤‬ذ حإلٗ٘خث‪٤‬ش‬
‫‪َ١‬ه‪)ّ( ٢‬‬ ‫ٓزِ‪٢‬‬ ‫أ‪ٛ‬زق ×‬ ‫أؿي‪ٝ‬‬ ‫اُ‪ ٠‬اُل‪ٜ‬خ ‪ٗٝ‬ز‪ٜٜ٤‬خ ‪.‬‬
‫ٓز‪َ٤‬‬ ‫أٍ‪ٝ‬ف‬
‫طـخ‪ُٝ‬ى ‪/‬‬ ‫ػيحى‬ ‫حُٔٔظ‪× ٍٞ‬‬ ‫حُ َٔ ْـ ُٔ‪ٍٞ‬‬ ‫" ‪ٗٝ‬لٖ ٗـي ًؼ‪َ٤‬ح ٖٓٔ ‪٣‬ئػَ حألىٗ‪٣ٝ ٠‬ؼِْ‬
‫طوطخى ×‬
‫ِ‬ ‫حُٔ٘‪ٍٜٞ‬‬ ‫ك‪ َ٠‬ؿ‪ٝ َٙ٤‬ال ‪٣‬ـي ٓل‪٤‬يح ً ُوِز‪ ٚ‬ػ٘‪ً ُٞٝ . ٚ‬خٕ‬
‫ُِٓي‬ ‫ُِٔ‪ٞ‬حكوش ك‪ ٢‬حألهالم ُٔخ أكذ حَُٔء ٖٓ ال‬
‫آخءس ‪/‬‬ ‫ػو‪ٞ‬م‬ ‫حٓظ‪ٜ‬خٗ‪ٞ‬ح ×‬ ‫ٓظ ََولُّ‪ٞ‬ح‬
‫ح ْ‬ ‫* حالطـخ‪ ٙ‬حألىر‪ :٢‬حُٔيٍٓش حَُ‪ٓٝ‬خٗٔ‪٤‬ش‪.‬‬ ‫‪ٔ٣‬خػي‪ٝ ٙ‬ال ‪ٞ٣‬حكو‪ . ٚ‬كؼِٔ٘خ أٗ‪٢ٗ ٚ‬ء ك‪ً ٢‬حص‬
‫ؿل‪ٞ‬ى × رَ‬ ‫ػظٔ‪ٞ‬ح ‪/‬‬ ‫* حُـَ‪ ٝ‬حُ٘ؼَ‪ : ١‬حُؼظخد‪ ٞٛٝ ،‬هي‪ٓ ْ٣‬ظط‪.ٍٞ‬‬ ‫حُ٘لْ ‪ٍٝ‬رٔخ ًخٗض حُٔلزش ُٔزذ ٖٓ حألٓزخد ‪،‬‬
‫حكظَٓ‪ٞ‬ح‬ ‫كوي ؿؼَ ٓطَحٕ (حُٔؼخطِذ) ‪ ٞٛ‬حُِـش حُؼَر‪٤‬ش‪،‬‬ ‫‪ٝ‬طِي طل٘‪ ٠‬رل٘خء ٓزز‪ٜ‬خ ‪ .‬كٖٔ ‪ٝ‬ىّى ألَٓ ‪ٓ ٠ُّٝ‬غ‬
‫آخءس(ؽ)‬ ‫ٓٔخءس‬ ‫كويص ×‬ ‫‪ٟ‬خػض‬ ‫‪(ٝ‬حُٔؼخط َذ) أ‪ِٜٛ‬خ‪.‬‬ ‫حٗو‪٠‬خث‪. " ٚ‬‬
‫ٓٔخ‪ٝ‬ة ×‬ ‫كلظض‬ ‫*حػظٔي ٓطَحٕ ػِ‪. 1 :٠‬حُل‪ٞ‬حٍ حألىر‪ ٢‬حَُه‪٤‬ن‪:‬‬
‫َٓٔس‬ ‫‪.2‬‬ ‫‪ٌٛٝ‬ح حُل‪ٞ‬حٍ أًٔذ حُ٘‪ ٚ‬ك‪٣ٞ٤‬ش ‪ٝ‬اػخٍس‪.‬‬ ‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬
‫ٓل‪ / ٚ‬ؿلخء‬ ‫ؿ‪َٜ‬‬ ‫ٗ‪ٜ‬خ‪٣‬ش (ؽ)‬ ‫‪َُ ٤ٜ‬‬
‫َٓ ِ‬ ‫‪:‬‬
‫حُوخك‪٤‬ش حٌُٔٔ‪ٍٞ‬س‪ ٢ٛٝ :‬ط٘خٓذ حٌٗٔخٍ ٗلْ‬
‫× ػِْ‬ ‫ٓ‪ٜ‬خثَ ×‬ ‫‪ « -1‬حألىٗ‪٠ٓ » ٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬حألػِ‪ - ٠‬حألٍكغ ‪-‬‬
‫ريح‪٣‬ش‬ ‫حُِـش حُؼَر‪٤‬ش رٔزذ ٓخ أ‪ٛ‬خر‪ٜ‬خ ٖٓ ا‪ٔٛ‬خٍ‪.‬‬
‫‪ . 3‬حألٓخُ‪٤‬ذ حُٔظ٘‪ٞ‬ػش‪ :‬إلػخٍس حٌُ‪ٝ ٖٛ‬ؿٌد‬ ‫حأله‪] ٠ٜ‬‬
‫حَُؿ‪ٞ‬ع ×‬ ‫حُؼ‪ٞ‬ى‬ ‫× ‪ٜ٣‬خىٗ٘‪/ ٢‬‬ ‫‪٣‬لخٍر٘‪٢‬‬ ‫‪ٓ « -2‬ل‪٤‬يح » َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ٓ [ :‬لَح ـ ٓ‪َٜ‬رخ ـ‬
‫حٌُ‪ٛ‬خد‬ ‫‪ٔ٣‬خُٔ٘‪٢‬‬ ‫حالٗظزخ‪ٝ ٙ‬حالرظؼخى ػٖ حَُطخرش ‪ٝ‬حَُِٔ‪.‬‬
‫* حُؼخ‪١‬لش حُٔٔ‪٤‬طَس ػِ‪ ٠‬حُ٘خػَ ‪ :‬كذ حُِـش‬ ‫ًال‪ٔٛ‬خ ‪ٞٛ‬حد ]‬
‫حُٔلٔ‪ٞ‬ى ‪/‬‬ ‫حُلٔ‪٤‬ي‬ ‫حٌُ‪ٖ٣‬‬ ‫حألَُُ‪٠‬‬
‫حٌُٔ٘‪× ٍٞ‬‬ ‫حُؼَر‪٤‬ش ‪ٝ‬حالػظِحُ ر‪ٜ‬خ ‪ٝ‬حالػظَحف رل‪ِٜ٠‬خ‪.‬‬ ‫‪٠ٓ -3‬خى « ‪ٞ٣‬حكو‪٣ [ » ٚ‬ؼخى‪– ٌَٚٛ٣ – ٚ٣‬‬
‫حٌُٓ‪ْ٤‬‬ ‫* ٓٔخص أِٓ‪ٞ‬د حُ٘خػَ‪ُٜٞٓ . 1 :‬ش حألُلخظ‬ ‫‪٣‬وخُل‪] ٚ‬‬
‫‪٘ٔ٣‬غ ‪٣ /‬لـِ‬ ‫‪٣‬لـذ‬ ‫أٌَٗ‪ٝ‬ح ×‬ ‫َؿ َليُ‪ٝ‬ح‬ ‫‪ٝ‬ك‪ٜ‬خكظ‪ٜ‬خ ‪ . 2‬ػٔن حُٔؼخٗ‪ٝ ٢‬حُلٌَ ‪ . 3‬اكٌخّ‬ ‫‪ « -4‬أَٓ » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ [ :‬أ‪ٝ‬حَٓ ـ أٓ‪ ٍٞ‬ـ ًال‪ٔٛ‬خ‬
‫× ‪٣‬ظ‪َٜ‬‬ ‫ػَك‪ٞ‬ح ‪/‬‬ ‫حُ‪٤ٜ‬خؿش‪.‬‬ ‫‪ٞٛ‬حد ]‬
‫أهَ‪ٝ‬ح‬ ‫‪ . 4‬حٓظويحّ ُـش حُل‪ٞ‬حٍ ‪ . 5‬هِش حُٔلٔ٘خص ‪.‬‬ ‫‪ « -5‬طل٘‪٠ٓ » ٠‬خى‪ٛ‬خ‪ [ :‬طظَ ـ طزو‪ ٠‬ـ طؼزض ]‬
‫‪ٟٞ‬إى (ؽ)‬ ‫ٗؼخػي‬ ‫ك‪/ ٢ِ٠‬‬ ‫ؿٔ‪٢ِ٤‬‬ ‫‪ٍٝ . 6‬ػش حُظ‪ٝ َ٣ٜٞ‬حرظٌخٍ‪.ٙ‬‬ ‫‪ « -6‬أَٓ » ٌَٗس طل‪٤‬ي ‪ [ :‬حُظؼظ‪ ْ٤‬ـ حُظ‪ َ٣ٜٞ‬ـ‬
‫أٗؼش ‪ٗ /‬ـُؼـُغ‬ ‫اكٔخٗ‪٢‬‬ ‫* ٓالٓق ٗو‪٤ٜ‬ش حُ٘خػَ‪ٝ . 1 :‬حٓغ حُؼوخكش‪.‬‬ ‫حُ٘ٔ‪] ٍٞ‬‬
‫ٓخطَ (ؽ)‬ ‫ِظ َِّ‬ ‫طِؿَ‪/ ْٛ‬‬ ‫طَىػ‪ْٜ‬‬ ‫‪ . 2‬ػٔ‪٤‬ن حُلٌَ‪ٍ . 3 .‬حثغ حُظ‪ٝ َ٣ٜٞ‬حُظؼز‪.َ٤‬‬ ‫‪ « ًٌَٓ -7‬حألىٗ‪ [ : » ٠‬حُيحٗ‪٤‬ش ـ حُيٗ‪٤‬خ ـ‬
‫ظالٍ ‪ ،‬أظَِ‬ ‫طل‪ْٜ٠‬‬ ‫حُيٗ‪ّ٣ٞ٤‬ش ]‬
‫‪ٍ . 4‬ه‪٤‬ن حُٔ٘خػَ‪ٓ . 5 .‬ـيى ك‪ ٢‬حُ٘ؼَ‪. 6 .‬‬
‫‪ٜٓ -َٜ‬خثَ‪ -‬أٓ‪َٜ‬س] ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ؿٔغ« ٓ‪ٓ[ » َ٤ٜ‬ـ ُ ُ‬ ‫ػَر‪ٓ ٢‬وِ‪ُ ٚ‬ؼَر‪٤‬ظ‪ٝ ٚ‬كَ‪ ٚ٣‬ػِ‪ ٠‬حُى‪ٛ‬خٍ‪ٛ‬خ‪.‬‬ ‫د – ٖٓ ػ‪ٞ‬حَٓ حُٔلزش ٓخ ‪٣‬ـؼِ‪ٜ‬خ ه‪َ٤ٜ‬س حألؿَ ‪.‬‬
‫‪َٓ -3‬حىف« حٓظول‪ٞ‬ح » [ حٓظ‪ٜ‬خٗ‪ٞ‬ح‪ -‬حٓظ‪ٜ‬ـَ‪ٝ‬ح‪-‬‬ ‫‪ٟٝ‬ق ‪.‬‬
‫حٓظلوَ‪ٝ‬ح] ‪.‬‬ ‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬
‫‪ « -4‬ػيٍ » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ [ :‬أػيحٍ ـ ػ‪ٞ‬حىٍ ـ ًال‪ٔٛ‬خ‬ ‫ـــــ‪ٞ‬صَ ػظْذٍ‬ ‫‪ْ ٛ‬‬ ‫ٓ ِٔؼْضُ رِؤ ُ ًْ ِٕ هَِْزــِ‪َ ٢‬‬ ‫َ‬ ‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫َ‬ ‫‪ٜ‬‬
‫َ‬ ‫ــــ‬‫َ‬ ‫ــظـــ‬‫ٔ‬‫ْ‬ ‫ٓ‬
‫ُ‬ ‫ــــــغ‬
‫ٍ‬ ‫ٓ‬ ‫ْ‬ ‫ى‬
‫َ‬ ‫م‬‫ُ‬ ‫ح‬ ‫َ‬‫َ‬ ‫ـــ‬‫ْ‬ ‫ه‬‫ٍ‬ ‫ُ‬ ‫‪ٚ‬‬ ‫ـــ‬‫َ‬ ‫ُ‬ ‫‪ٓ -2‬لٔ٘خ ٓؼ٘‪٣ٞ‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪. ٚ‬‬
‫‪ٞٛ‬حد ]‬
‫‪ « -5‬حؿظَحر‪٠ٓ » ٢‬خى‪ٛ‬خ‪ [ :‬أٗٔ‪ ٢‬ـ اهخٓظ‪ ٢‬ـ‬ ‫ــلـ‪ : ٠‬أَػَــ ْي ٌرٍ‬ ‫‪َ ٜ‬‬ ‫طَوُ‪ ٍُ ٞ‬أل َ ْ‪َِِٜٛ‬خ حُل ُ ْ‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د ط‪٤ًٞ‬ي ‪ٝ .‬ر‪ ٖ٤‬أىحط‪. ٚ‬‬
‫ٓ‪ٞ‬ط‪] ٢‬‬ ‫ر ِ ََر ِّ ٌُ ُْ ح ْؿـظـــ ِ ََحرِ‪ ٢‬رَ‪٤‬ـ ْـَٖ أَ‪ْٛ‬ـــِ‪ ٢‬؟‬ ‫‪ -4‬أِٓ‪ٞ‬د َٗ‪ٝ . ١‬ر‪ ٖ٤‬أؿِحء‪. ٙ‬‬
‫ُ‪ٝ‬‬
‫ي‬ ‫أَأ َ ْ‬
‫ؿ‬ ‫٘ ُ‪ٜ‬ـــ‪ُ ٞ‬ى كَ‪٠‬ـــــ ْــــِِ‪٢‬‬ ‫أََٗخ حُْ َؼــ ََرِ‪َّ٤‬ش ُ حُٔ ْ‬ ‫ى ‪ -‬ػالّ حٓظيٍ حٌُخطذ ك‪ ٢‬حُلوَس ؟‬
‫‪ « -6‬ػظذ » ٌَٗس طل‪٤‬ي ‪ [ :‬حُظؼظ‪ ْ٤‬ـ حُظ‪ َ٣ٜٞ‬ـ‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫‪َٝ َّ ٞ٤‬حُ َٔـ ُٔـ‪ ٍُ ٞ‬ك‪٠‬ــــــِِْ‪ ٢‬؟ حُ٘ٔ‪] ٍٞ‬‬ ‫حُ ْ‬ ‫‪ٛ‬ـ ‪ٓ -‬خ ٓٔخص أِٓ‪ٞ‬د حٌُخطذ ؟‬
‫د – ػالّ طؼخطذ حُؼَر‪٤‬ش أ‪ِٜٛ‬خ ‪.‬‬ ‫ـــــ‪ٞ‬ح‬ ‫ٓـظ ََوـــلُّ‬ ‫ا ِ ًَح َٓخ حُو َ ْ‪ ُّ ٞ‬رِخُُِّـَـــشِ ح ْ‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫ُ‬
‫‪ َُ ٤ٜ‬حُْو َ ْ‪ ِّ ٞ‬هـــَ ُِ‪ ٢‬؟‬ ‫‪٠‬خػَضْ َٓخ َٓ ِ‬ ‫كَ َ‬
‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬
‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٞٗ ٖ٤ٓٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫أ ‪( -‬حأله‪ً - ٠ٜ‬ال‪ٔٛ‬خ ‪ٞٛ‬حد ‪٣ -‬وخُل‪ - ٚ‬أٓ‪- ٍٞ‬‬
‫‪َٓ -1‬حىف« ػظذ » [ ُ‪ -ّٞ‬ػظخد‪ -‬حالػ٘خٕ ٓؼخ ] ‪ٓ -2 .‬لٔ٘خ ٓؼ٘‪٣ٞ‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪. ٚ‬‬ ‫طزو‪ - ٠‬حُ٘ٔ‪ - ٍٞ‬حُيٗ‪٤‬خ )‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(32‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫ى – ‪ُ « -1‬ي حُؼ‪ٞ‬ى » كخُو‪ َٜ‬رظوي‪ ْ٣‬حُـَ‬ ‫د – حُؼَر‪٤‬ش ‪ٛ‬خُلش ٌَُ ُٓخٕ ‪ٌٓٝ‬خٕ كوي‪ٔ٣‬خ ٍِٗ‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د ه‪ٝ . َٜ‬ر‪ِ٤ٓٝ ٖ٤‬ظ‪. ٚ‬‬
‫‪ٝ‬حُٔـَ‪ُ ( ٍٝ‬ي ) ‪٣‬ل‪٤‬ي حُظو‪ٝ ٚ٤ٜ‬حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪.‬‬ ‫ر‪ٜ‬خ حُوَإٓ حٌَُ‪ٝ ْ٣‬ك‪ ٢‬حُؼ‪ َٜ‬حُلي‪٣‬غ ٗٔض‬ ‫‪ -4‬أِٓ‪ٞ‬د اٗ٘خث‪٤‬خ ‪ٝ .‬ر‪ ٖ٤‬ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪. ٢‬‬
‫‪ « -2‬أٗض ْٗٔ » ك٘‪ٍٛٞ‬خ أه‪٢ٛٝ ٟٞ‬‬ ‫‪ٝ‬طط‪ٍٞ‬ص ُِظؼز‪ َ٤‬ػٖ حُـي‪٣‬ي ك‪ ٢‬حُؼِْ ‪ٝ‬حألىد ‪.‬‬ ‫٘‪ُٜ‬ـ‪ُ ٞ‬ى كَ‪ٓ » ٢ِِ٠‬خ ٗ‪ٞ‬ع‬ ‫ى ‪ « -‬أََٗخ حُْؼـ ََرِ‪َّ٤‬ش ُ حُٔ ْ‬
‫ٓ‪٤٠‬جش رٌحط‪ٜ‬خ ًٔخ ط٘خٓذ ه‪ٗ ( ُٚٞ‬ؼخػي ) ‪.‬‬ ‫ؽ ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬ ‫حألِٓ‪ٞ‬د ؟ ‪ٓٝ‬خ ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪ ٢‬؟‬
‫ٓزِِْ‪» ٢‬‬ ‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ََّٜٓ « ● :‬يْصُ ُ‬ ‫‪ٛ‬ـ ‪ -‬رْ طؼَِ‪ :‬طٌَحٍ ًِٔش « ك‪ » ٠ِ٠‬؟‬
‫حٓظؼخٍس ٌٓ٘‪٤‬ش ك‪٤‬غ ٗز‪ ٚ‬حُؼَر‪٤‬ش ربٗٔخٕ ‪ٜٔ٣‬ي‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫حُٔز‪ َٓٝ َ٤‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ حُظ٘و‪. ٚ٤‬‬
‫‪ -2‬حُٔلــٖٔ حُٔؼ٘ـــ‪ « ● : ١ٞ‬ؿلي‪ٝ‬ح ‪ ,‬ؿٔ‪٢ِ٤‬‬ ‫أ ‪ ( -‬حالػ٘خٕ ٓؼخ – ٓ‪ٜ‬خثَ – حٓظ‪ٜ‬خٗ‪ٞ‬ح ‪ -‬أػيحٍ ‪-‬‬
‫* حُلٖ حُ٘ؼَ‪ :١‬حُٔوخٍ كٖ ٗؼَ‪ ١‬كي‪٣‬غ‪ٞٛٝ .‬‬ ‫» ‪١‬زخم ‪ٟٞ٣‬ق حُٔؼ٘‪ٝ ٠‬طئًي‪. ٙ‬‬ ‫اهخٓظ‪ - ٢‬حُظ‪) َ٣ٜٞ‬‬
‫ٓوخٍ أىر‪٢‬؛ ك‪٤‬غ ‪٣‬ظ٘خ‪ٟٞٞٓ ٍٝ‬ػخ ً أىر‪٤‬خ ً ػٖ‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د حُو‪ُِ « ●: َٜ‬ؼِٔخ ‪ٝ‬أىحرخء ‪...‬‬
‫ٓ‪ٜ‬يص » ‪ِ٤ٓٝ‬ظ‪ ٚ‬طوي‪ٗ ْ٣‬ز‪ ٚ‬حُـِٔش ( ُِؼِٔخء )‬ ‫د – طؼخطذ حُؼَر‪٤‬ش أ‪ِٜٛ‬خ ػِ‪ ٠‬حٓظ‪ٜ‬خٗظ‪ ْٜ‬ر‪ٜ‬خ‬
‫حُِـش حُؼَر‪٤‬ش طخٍ‪٣‬و‪ٜ‬خ ‪ٝ‬ى‪ٍٛٝ‬خ ك‪ ٢‬هيٓش حُؼِْ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬طل‪ ِْٜ٤٠‬رؼ‪ ٞ‬حُِـخص ػِ‪ٜ٤‬خ كِ‪ ٖٓ ْ٤‬حُؼيٍ إٔ‬
‫* حُو‪ٜ‬خث‪ ٚ‬حألِٓ‪ٞ‬ر‪٤‬ش ٌُِخطذ‪ . 1 :‬ىهش حألُلخظ‬ ‫ػِ‪ ٠‬حُلؼَ ( ٓ‪ٜ‬يص ) ‪٣‬ل‪٤‬ي حُظو‪ٝ ٚ٤ٜ‬حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪.‬‬
‫طٌ‪ ٕٞ‬ؿَ‪٣‬زش ر‪ ٖ٤‬أر٘خث‪ٜ‬خ ‪ ٢ٛٝ‬حُظ‪ٜ٘٣ ٢‬ي حُـٔ‪٤‬غ‬
‫‪ُٜٞٓٝ‬ظ‪ٜ‬خ‪ . 2‬ػٔن حُٔؼخٗ‪ٟٞٝ . 3 .٢‬ف حُلٌَ‬ ‫ى – أِٓ‪ٞ‬د هزَ‪ُِ . ١‬ظوَ‪ٝ َ٣‬حُ‪ٛٞ‬ق ‪.‬‬
‫رل‪ِٜ٠‬خ كٌ‪٤‬ق ‪ ٌَ٘٣‬حُؼَد ك‪ِٜ٠‬خ ح‪! ٕ٥‬؟ ‪.‬‬
‫‪ٝ‬طَحرط‪ٜ‬خ‪.‬‬ ‫ؽ ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬
‫‪ . 4‬حٓظويحّ ُـش حُل‪ٞ‬حٍ‪ . 5‬حُٔ‪ َ٤‬إلَٗحى حُوخٍة‬ ‫كـــ‪َ٤‬خ أ ُ َّّ حُُِّـــخصِ ػَـــــيَح ِى ِٓــــ٘خ‬ ‫‪ « ● :‬طو‪ ٍٞ‬أل‪ِٜٛ‬خ‬ ‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش‬
‫‪ . 6‬حٓظويحّ حُ‪ٍٜٞ‬‬ ‫ٓؼ‪.ٚ‬‬ ‫م َؿ‪ٜ‬ـْ َِ‬ ‫ٔــخ َءسٍ َ‪ٝ‬ػُوــــ‪ُ ٞ‬‬ ‫م َٓ َ‬ ‫ُػوُـــ‪ُ ٞ‬‬ ‫حُل‪ٜ‬ل‪ » ٠‬حٓظؼخٍس ٌٓ٘‪٤‬ش ك‪٤‬غ ٗز‪ ٚ‬حُل‪ٜ‬ل‪٠‬‬
‫‪ٝ‬حُٔلٔ٘خص ى‪ ٕٝ‬طٌِق‪.‬‬
‫ْ‬ ‫حُل ِٔ‪ُ ٤‬ي كؤَٗضِ ٗٔـــ ْـ ٌر‬
‫ُ َ ِي حُؼَ ْ‪ُ ٞ‬ى َ‬ ‫ربٗٔخٕ ‪٣‬ظٌِْ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ حُظ٘و‪. ٚ٤‬‬
‫* ٓالٓق ٗو‪٤ٜ‬ش حٌُخطذ‪ٍ . 1:‬ؿخكش حُؼوَ ‪ٝ‬ىهش‬ ‫‪ -2‬حُٔلــٖٔ حُٔؼ٘ـــ‪ « ● : ١ٞ‬حؿظَحر‪ , ٢‬أ‪٢ِٛ‬‬
‫ـذ ُٗؼــخػَي ؿــ‪ َُ ْ٤‬ظــ ِ َِّ‬ ‫َ‪ْ َ ٣ ُْٝ‬ل ْ‬
‫حُظلٌ‪. 2َ٤‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬حإله٘خع رخُيُ‪ٝ َ٤‬حُزَ‪ٛ‬خٕ‪.‬‬ ‫» ‪١‬زخم ‪ٟٞ٣‬ق حُٔؼ٘‪ٝ ٠‬طئًي‪. ٙ‬‬
‫‪ . 3‬طوي‪ َ٣‬حُِـش حُؼَر‪٤‬ش ‪ٝ‬حُـ‪َ٤‬س ػِ‪ٜ٤‬خ‪.‬‬ ‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬
‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د حُو‪ٍ ُٚ « ●: َٜ‬هَحم ىٓغ »‬
‫‪ٓ . 4‬ؼش حُؼوخكش‪.‬‬ ‫‪:‬‬
‫‪ِ٤ٓٝ‬ظ‪ ٚ‬طوي‪ ْ٣‬حُوزَ ٗز‪ ٚ‬حُـِٔش ( ُ‪ ) ٚ‬ػِ‪٠‬‬
‫‪َٓ -1‬حىف « حُؼ‪ٞ‬ى » ‪ [ :‬حَُؿؼش‪ -‬حُِ‪٣‬خٍس‪-‬‬
‫حُٔزظيأ ( ٍهَحم ىٓغ ) ‪٣‬ل‪٤‬ي حُظو‪ٝ ٚ٤ٜ‬حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪.‬‬
‫حٌُٔخٗش ] ‪.‬‬
‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫‪ « ●:‬أػيٍ رَرٌْ‬ ‫‪ -4‬حألِٓ‪ٞ‬د حإلٗ٘خث‪٢‬‬
‫‪٠ٓ -2‬خى « ػو‪ٞ‬م » ‪ [ :‬اكٔخٕ‪ -‬رَ ‪ -‬كذ ] ‪.‬‬
‫حؿظَحر‪ ٢‬ر‪ ٖ٤‬أ‪! ٢ِٛ‬؟ » حٓظل‪ٜ‬خّ ؿَ‪ ٟٚ‬حُظؼـذ‬
‫‪ٟ‬ؼلخ ً ×‬ ‫ػـِح ً‬ ‫‪ٍٞٛ‬س (ؽ)‬ ‫ظَ‬ ‫‪َٓ -3‬حىف « ‪٣‬لـذ » ‪٣ [ :‬طلت‪٣ -‬ول‪– ٢‬‬
‫‪ٝ‬حالٓظٌ٘خٍ ‪.‬‬
‫هيٍس ‪/‬‬ ‫ظالٍ ‪/‬‬ ‫‪٠٣‬ؼق ] ‪.‬‬
‫ى – أِٓ‪ٞ‬د هزَ‪ ١‬ؿَ‪ ٟٚ‬اظ‪ٜ‬خٍ حُظلَٔ ‪.‬‬
‫حٓظطخػش‬ ‫أظَِ‬ ‫‪ « -4‬حُلٔ‪٤‬ي » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬حٌَُ‪ ٚ٣‬ـ حٌُٓ‪ ْ٤‬ـ‬
‫‪ٛ‬ـ ‪ُِ -‬ظ‪٤ًٞ‬ي ػِ‪ ٠‬ك‪ َ٠‬حُِـش ‪ٝ‬حُظلَٔ ػِ‪ ٠‬اٌٗخٍ‬
‫‪ٛ‬خكزش‬ ‫ًحص‬ ‫طط‪ٍٝٞ‬ح ‪،‬‬ ‫طويٓ‪ٞ‬ح‬ ‫حُٔؼخد ]‬
‫‪ « -5‬ظَ » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ [ :‬ظالٍ ـ ظَِ ـ ٓظخٍ ]‬ ‫‪ٌٛ‬ح حُل‪. َ٠‬‬
‫(ؽ)‬ ‫حٍطو‪ٞ‬ح ×‬
‫ً‪ٝ‬حص‬ ‫طؤهَ‪ٝ‬ح‬ ‫‪ٔٓ « -6‬خءس » ٌَٗس طل‪٤‬ي ‪ [ :‬حُظؼظ‪ ْ٤‬ـ حُظ‪ َ٣ٜٞ‬ـ‬
‫‪٣‬و‪ٜ‬ي‬ ‫ٓخ‪ٝ‬‬ ‫طوِل‪ٞ‬ح ×‬ ‫طؤهَ‪ٝ‬ح‬ ‫حُ٘ٔ‪] ٍٞ‬‬ ‫ــــلــيُ‪ٝ‬ح َؿ ِٔـــــ‪٢ِِ٤‬‬ ‫‪َ ُ ٣‬لخ ٍِرُِ٘‪ ٢‬حألَُُ‪َ ٠‬ؿ َ‬
‫طخٍ‪٣‬ن‬ ‫طويٓ‪ٞ‬ح ‪/‬‬ ‫‪ٔٓ « -7‬خءس » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬كذ ـ اكٔخٕ ـ‬ ‫َ‪ ْْ َ ُٝ‬ط ََْ َىػْـ‪ُ ُْ ُٜ‬كـ َُ َٓـــــخصُ أَ‪ٛ‬ـــــــ ْـِ‪٢‬‬
‫طط‪ٍٝٞ‬ح‬ ‫طؼظ‪] ْ٤‬‬ ‫ــــَآ ِٕ اِػْـــَـــــــخ ٌرُ ط ََـــــــَِّضْ‬
‫َ‪ٝ‬كِــ‪ ٢‬حُْو ُ ْ‬
‫أ‪، َ٤ٛ‬‬ ‫‪ٟ‬ؼ‪٤‬لش (ؽ) ػَ‪٣‬ن‬ ‫د – ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص حػظٌحٍ ‪ٝ‬حػظَحف ‪ٝٝ‬ػي ‪ٟٝ .‬ق‬ ‫ٓــــ٘ـــــَ‪ ٠‬ط ََـــــــــ َِّ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫‪ ١‬رِ٘ـــ‪ ٍِٙ ٞ‬أ ْ‬ ‫َ‬
‫ِكـــال َ‬
‫هي‪ْ٣‬‬ ‫ػ‪ٞ‬ح ِؿِ ×‬ ‫ػخؿِس‬ ‫‪.‬‬ ‫َ‪ُِِْٝ‬ؼُـــِـ َ َٔــــــخ ِء َ‪ٝ‬حأل ُ َىرَــــخ ِء كِــ‪٤‬ــــــــــ َٔخ‬
‫هخىٍس‬ ‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫َٗؤَص َؿــــــخ‪َ٣‬خطُ‪ََّٜٓ ُ ٚ‬ــيْصُ ُ‬
‫ٓــــزْــــــِِ‪٢‬‬
‫ُـخص‬ ‫حٓظ‪٤‬ؼخد ُـخص ك‪٤‬ش‬ ‫حكظ‪ٞ‬حء‬ ‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫‪ٓ -2‬لٔ٘خ ري‪٣‬ؼ‪٤‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪. ٚ‬‬ ‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬
‫ٓٔظؼِٔش‬ ‫اكخ‪١‬ش ×‬ ‫‪:‬‬
‫× ُـخص‬ ‫‪٤ٟ‬ن‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬رخ اٗ٘خث‪٤‬خ ‪ٝ .‬ر‪ ٖ٤‬ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪. ٢‬‬
‫ى ‪ -‬أ‪ٜٔ٣‬خ أؿَٔ ؟ ‪ُٔٝ‬خًح ؟‬ ‫‪َٓ -1‬حىف« ؿلي‪ٝ‬ح » [ أهل‪ٞ‬ح‪ -‬أٌَٗ‪ٝ‬ح‪ -‬أ‪ٟ‬خػ‪ٞ‬ح‬
‫حُٔ‪٤‬ظش‬ ‫‪ٓ -2‬لَى « كال‪[ » ١‬كِ‪ -٢‬كِ‪٤‬ش‪ -‬كِش ] ‪.‬‬
‫ؿٔ‪٤‬ؼخ ً‬ ‫هخ‪١‬زش‬ ‫‪٣‬ـي ‪٣ٝ‬ـظ‪ٜ‬ي‬ ‫‪٢٘٘٣‬‬ ‫« ُي حُؼ‪ٞ‬ى » أّ« حُؼ‪ٞ‬ى ُي » ؟‪ُٔٝ‬خًح؟‬ ‫‪-1‬‬
‫« أٗض ْٗٔ » أّ « أٗض هَٔ »‬ ‫‪-2‬‬ ‫‪َٓ -3‬حىف« طَىػ‪ [ » ْٜ‬طؼـز‪ -ْٜ‬طِؿَ‪– ْٛ‬‬
‫× ‪٣‬ؤَ‬ ‫طو‪٤‬ل‪. ] ْٜ‬‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫‪ « -4‬طـِض » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬ظ‪َٜ‬ص ـ هل‪٤‬ض ـ‬
‫ٍكؼض ×‬ ‫كِٔض‬ ‫ػظٔض ]‬
‫‪٣ِ٣‬ي ‪ٌ٣ٝ‬ؼَ‬ ‫أ ‪( -‬حَُؿؼش ‪ -‬رَ ‪٣ -‬ول‪ - ٢‬حٌُٓ‪ - ْ٤‬ظالٍ ‪-‬‬
‫‪ٟٝ‬ؼض‬ ‫‪ٞٔ٘٣‬‬ ‫‪ « -5‬كَٓخص » ٓلَى‪ٛ‬خ‪ [ :‬كَٓش ـ كَ‪ ْ٣‬ـ كَحّ‬
‫× ‪٣‬وَ‬ ‫حُظ‪ - َ٣ٜٞ‬اكٔخٕ )‬ ‫‪ « -6‬اػـخُ » ٌَٗس طل‪٤‬ي ‪ [ :‬حُظؼظ‪ ْ٤‬ـ حُظ‪ َ٣ٜٞ‬ـ‬
‫ٍح‪٣‬ش (ؽ)‬ ‫ُ‪ٞ‬حء‬ ‫‪٣‬زظٌَ‪ٙ‬‬ ‫‪ٔ٣‬ظليػ‪ٚ‬‬ ‫د – ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص حػظٌحٍ ك‪٤‬غ ‪٣‬ؼظٌٍ حُ٘خػَ ػِ‪٠‬‬ ‫حُ٘ٔ‪] ٍٞ‬‬
‫أُ‪٣ٞ‬ش‬ ‫‪٣ٝ‬وظَػ‪× ٚ‬‬ ‫ٓخ ًخٕ ٖٓ حُؼَد ٖٓ ػو‪ٞ‬م ُِـظ‪ٝ ْٜ‬حػظَحف‬ ‫د – حُؼَر‪٤‬ش ‪ٛ‬خُلش ٌَُ ُٓخٕ ‪ٌٓٝ‬خٕ ‪ٟٝ .‬ق ٖٓ‬
‫‪٣‬وِي‪ٙ‬‬ ‫ر‪ٌٜ‬ح حُؼو‪ٞ‬م ٓ‪ٞ‬حء ًخٕ ػو‪ٞ‬م ٓٔخءس أ‪ ٝ‬ؿ‪, َٜ‬‬ ‫هالٍ حألر‪٤‬خص ‪. .‬‬
‫حُٔيٗ‪٤‬ش‬ ‫حُل‪٠‬خٍس‬ ‫ُ‪٣‬خىس ‪،‬‬ ‫ٗٔ‪ٞ‬‬ ‫ًٔخ إٔ ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ‪ٝ‬ػي ‪ٝ‬أَٓ رؼ‪ٞ‬ىس حُؼَر‪٤‬ش اُ‪٠‬‬ ‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬
‫×‬ ‫‪ٝ‬حُٔو‪ٜٞ‬ى‬ ‫ه‪ٞ‬ط‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫حُظوِق ‪/‬‬ ‫طط ّ‪ٍٞ‬‬ ‫ؽ ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬ ‫‪ٓ -2‬لٔ٘خ ٓؼ٘‪٣ٞ‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪. ٚ‬‬
‫حُزيح‪ٝ‬س‬ ‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪٣ « ● :‬لـذ ٗؼخػي »‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د ه‪ٝ . َٜ‬ر‪ِ٤ٓٝ ٖ٤‬ظ‪. ٚ‬‬
‫ط‪٠‬ؼق‬ ‫ط‪ٖٜ‬‬ ‫‪ٌٖٔ٣‬‬ ‫‪٣‬وق‬ ‫حٓظؼخٍس ٌٓ٘‪٤‬ش ك‪٤‬غ ٗز‪ ٚ‬حُؼَر‪٤‬ش رْ٘ٔ ٓ٘ؼش‬ ‫ى ‪ٓ -‬خ ٗ‪ٞ‬ع حألِٓ‪ٞ‬د حُٔخثي ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ؟ ‪ ُْٝ‬آػَ‪ٙ‬‬
‫× طو‪ٟٞ‬‬ ‫‪٣ٝ‬ظ‪ٞ‬هق‬ ‫‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ حُظـٔ‪. ْ٤‬‬ ‫حُ٘خػَ ؟‬
‫‪ -2‬حُٔلــٖٔ حُزي‪٣‬ؼ‪ « ● : ٢‬ػو‪ٞ‬م ٓٔخءس‬
‫‪ٝ‬ػو‪ٞ‬م ؿ‪ » َٜ‬كٖٔ طؤ‪٣ ْ٤‬ؼط‪ ٢‬ؿَٓخ‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫أ‪ٛ‬زلض‬ ‫ؿيص‬ ‫ه‪ٞ‬ح‪)ّ( َ١‬‬ ‫أكٌخٍ‬ ‫أ ‪( -‬أٌَٗ‪ٝ‬ح – كِ‪٤‬ش ‪ -‬طِؿَ‪ - ْٛ‬هل‪٤‬ض ‪ -‬كَٓش ‪-‬‬
‫× ٍحكض‬ ‫كٌَ‬ ‫ٓ‪٤ٓٞ‬و‪٤‬خ ططَد ُ‪ ٚ‬حُ٘لْ ‪ٝ‬طَطخف ُ‪ ٚ‬حألًٕ ‪.‬‬
‫‪ -3‬حألِٓ‪ٞ‬د حإلٗ٘خث‪٣ « ●: ٢‬خ أّ حُِـخص »‬ ‫حُظؼظ‪) ْ٤‬‬
‫ٗيحء ُِظؼظ‪. ْ٤‬‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(33‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫* ٓٔخص حُ٘ؼَ حُ‪ُٜٞٓ )1 :٢٘١ٞ‬ش حألُلخظ‪.‬‬ ‫‪ -2‬حُٔلــٖٔ حُزي‪٣‬ؼ‪ « ● : ٢‬إ طويٓ‪ٞ‬ح طويٓض ‪،‬‬ ‫ٗٔ‪ًٞ‬ؽ‬ ‫‪× ٌَٔ٣‬‬ ‫‪٣‬ؤَ‬
‫‪ٍٝ )3‬ػش حُو‪٤‬خٍ‪.‬‬ ‫‪ )2‬ؿٔخٍ حألِٓ‪ٞ‬د‪.‬‬ ‫‪ٝ‬إ طؤهَ‪ٝ‬ح طؤهَص » ٓوخرِش ط‪ٟٞ‬ق حُٔؼ٘‪٠‬‬ ‫ٓؼخُ‪٢‬‬ ‫ٓ‪َ٠‬د‬ ‫‪٢٘٘٣‬‬
‫* حُلٌََِ‪ٓ :‬ظَحرطش‪ ،‬طي‪ ٍٝ‬ك‪ ٍٞ‬كغ حُٔ‪ٖ٤٣َٜ‬‬ ‫‪ٝ‬طئًي‪ / ٙ‬حُى‪ٝ‬حؽ ‪٣‬ؼط‪ ٢‬ؿَٓخ ٓ‪٤ٓٞ‬و‪٤‬خ ططَد ُ‪ٚ‬‬ ‫(ؽ)‬ ‫ٓؼَ‬
‫حُٔـظَر‪ُِ ٖ٤‬ؼ‪ٞ‬ىس اُ‪ ،ْٜ٘١ٝ ٠‬ك‪ ٜٞ‬أ‪ ٠ُٝ‬ر‪،ْٜ‬‬ ‫حألًٕ ‪ٝ‬طَطخف ُ‪ ٚ‬حُ٘لْ‬ ‫ٓ‪٠‬خٍد‬
‫‪ ْٛٝ‬أ‪ ٠ُٝ‬رو‪.َٙ٤‬‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د حَُ٘‪ « ●: ١‬إ طويٓ‪ٞ‬ح طويٓض »‬ ‫ػخ‪٘٣‬ظ‪ٜ‬خ‬ ‫ػخ‪َٛ‬ط‪ٜ‬خ‬ ‫ٌٓ‪، ٕٞ‬‬ ‫ٓزخص‬
‫* حُ‪ :ٍٜٞ‬ؿِث‪٤‬ش ٓظ٘‪ٞ‬ػش‪ُ ،‬ز‪٤‬خٕ حُلٌَس‬ ‫أىط‪ ( ٚ‬إ ) كؼِ‪ ( ٚ‬طويٓ‪ٞ‬ح ) ؿ‪ٞ‬حر‪( ٚ‬طويٓض) ‪.‬‬ ‫أ‪ٝ‬حثَ حُ٘‪ّٞ‬‬
‫‪ٝ‬ط‪٤ٟٞ‬ل‪ٜ‬خ‪.‬‬ ‫ى – ‪ٔ٣‬ؼَ حُ٘‪ًٞٔٗ ٚ‬ؿخ ً ُِٔوخٍ حألىر‪ ٢‬؛ ك‪٤‬غ‬ ‫× ‪٣‬وظش‬
‫* حُٔلٔ٘خص‪ :‬هِ‪ِ٤‬ش ؿ‪ٓ َ٤‬ظٌِلش‪.‬‬ ‫‪٣‬ظ٘خ‪ٟٞٞٓ ٍٝ‬ػخ ً أىر‪٤‬خ ً ػٖ حُِـش حُؼَر‪٤‬ش ‪ ،‬حٗطالهخ ً‬
‫‪ٟ‬ؼل‪ْٜ‬‬ ‫‪ْٜ٘ٛٝ‬‬ ‫ٍُع ‪( ،‬ؽ)‬ ‫حُ٘زظش‬
‫* حألٓخُ‪٤‬ذ‪ٓ :‬ظ٘‪ٞ‬ػش طي‪ ٍٝ‬ك‪ ٍٞ‬حُ٘‪ٜ‬ق ‪ٝ‬حُلغ‬ ‫ٖٓ ا‪ٔ٣‬خٕ حٌُخطذ رؤٕ حُللخظ ػِ‪ ٠‬حُِـش كلخظ ػِ‪٠‬‬
‫× ه‪ٞ‬ط‪ْٜ‬‬ ‫حُ٘زض‬
‫‪ٝ‬حُظؼـذ ‪ٝ‬حالٓظٌ٘خٍ‪.‬‬ ‫حُ‪٣ٜٞ‬ش ‪.‬‬
‫* حُٔ‪٤ٓٞ‬وخ ‪ :‬هل‪٤‬ش (ىحهِ‪٤‬ش) – ظخ‪َٛ‬س‬ ‫ٓ٘ؼخ ‪,‬‬ ‫ػخهخ‬ ‫ط‪٤‬زْ ×‬ ‫طـق‬
‫(هخٍؿ‪٤‬ش)‬
‫أٓخ حُؼَر‪٤‬ش كٌحص ٓخ‪ ٝ‬ػَ‪٣‬ن ك‪ ٢‬حُؼِْ ‪ ،‬رَ ‪٢ٛ‬‬ ‫ػَهال ×‬ ‫ط٘‪َ٠‬‬
‫* ٓٔخص أِٓ‪ٞ‬د حُ٘خػَ‪:‬‬
‫أػَم حُِـخص حُل‪٤‬ش هخ‪١‬زش ‪ ،‬كٖٔ هزَ إٔ ط‪ٜ‬زق‬ ‫أػخٗخ ‪/‬‬
‫‪ )1‬ىهش حألُلخظ ‪ُٜٞٓٝ‬ظ‪ٜ‬خ ‪ٟٞٝٝ‬ك‪ٜ‬خ‬
‫ُـخص حُ‪ُ ّٞ٤‬ـخص ػِْ ‪ٝ‬أىد ‪ ،‬كِٔض حُؼَر‪٤‬ش ُ‪ٞ‬حء‬ ‫ٓخػيح‬
‫‪ )2‬ؿٔخٍ حألِٓ‪ٞ‬د ‪ ) 3‬طَحر‪ ٢‬حُلٌَ‪.‬‬
‫حُؼِْ ‪ٝ‬حُل‪٠‬خٍس ‪ ُْ ،‬طؼـِ ‪ ُْٝ‬ط‪ ، ٖٜ‬كظ‪ ٠‬ؿيص‬ ‫طويٓ‪ٜ‬خ ×‬ ‫طط‪ٍٛٞ‬خ‬ ‫‪ٝ‬ؿيٗخ ×‬ ‫ُو‪٘٤‬خ‬
‫‪ٍٝ )4‬ػش حُو‪٤‬خٍ‪)5 .‬ط٘‪ٞ‬ع حألٓخُ‪٤‬ذ ‪.‬‬
‫د ٓؼَ حُِـخص حُٔؼخ‪َٛ‬س ‪ٟ ٌُٖٝ ،‬ؼق‬ ‫‪َ َِ ٠‬‬
‫َٓ ْ‬ ‫ؿٔ‪ٞ‬ى‪ٛ‬خ‬ ‫حكظويٗخ‬
‫* ٓالٓق ٗو‪٤ٜ‬ش حُ٘خػَ ‪:‬‬
‫حُؼَد ‪ ْٜ٘ٛٝٝ‬ػخهخ ٗٔ‪ ٞ‬حُِـش ‪ٝ‬طط‪ٍٛٞ‬خ‬ ‫‪ /‬طوِل‪ٜ‬خ‬
‫‪ٓ ٢٘١ٝ )1‬ئٖٓ رؼظٔش ٓ‪ٝ َٜ‬أ‪٤ٔٛ‬ش ٗ‪ َٜ‬حُ٘‪َ٤‬‬
‫‪ٓ )2‬ظٔ‪ ِ٤‬ك‪ ٢‬حُظؼز‪ َ٤‬ػٖ حُٔؼخٗ‪ ٢‬حُ‪٤٘١ٞ‬ش‪.‬‬ ‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬
‫‪ٛ )3‬خكذ ٍأ‪ ١‬ك‪ ٢‬حألكيحع حُظ‪ َٔ٣ ٢‬ر‪ٜ‬خ حُ‪.ٖ١ٞ‬‬ ‫‪:‬‬ ‫حُِـش ظَ أ‪ٛ‬لخر‪ٜ‬خ ‪ ،‬إ طويٓ‪ٞ‬ح طويٓض ‪ٝ ،‬إ‬
‫* ىٍ‪ٔٓ ّٝ‬ظلخىس ٖٓ حُ٘‪:ٚ‬‬ ‫‪َٓ -1‬حىف« ػَ‪٣‬ن » [ هي‪ - ْ٣‬ه‪ٓ –١ٞ‬ؼَ‪ٝ‬ف ] ‪.‬‬ ‫طؤهَ‪ٝ‬ح طؤهَص ‪٘ٛ ْ٤ُٝ .‬خى ُـش ‪ ٢ٛ‬رطز‪٤‬ؼظ‪ٜ‬خ‬
‫‪ )1‬حُٔلخكظش ػِ‪ ٠‬حُ٘‪َ٤‬‬ ‫‪َٓ -3‬حىف « ط‪ [ » ٖٜ‬ط‪٠‬ؼق ‪ -‬طظؤهَ – طظَحؿغ‬ ‫ُـش ػِْ ‪ٝ ،‬أهَ‪ ٢ٛ ٟ‬رطز‪٤‬ؼظ‪ٜ‬خ ػخؿِس ػٖ‬
‫‪ )2‬كذ حُ‪ ٖٓ ٖ١ٞ‬حإل‪ٔ٣‬خٕ‪.‬‬ ‫‪ « -4‬ػخهخ » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬أػخٗخ ـ ه‪٣ٞ‬خ ـ ىػٔخ ]‬ ‫حكظ‪ٞ‬حء حُؼِْ ‪ ،‬أ‪ ٝ‬أىحء ٓؼخٗ‪ ٌُٖٝ ، ٚ٤‬حُٔـظٔغ هي‬
‫‪ )3‬ال ػِس ُ٘خ اال ر‪٘٘١ٞ‬خ‬ ‫‪ « -5‬هخ‪١‬زش » َٓحىك‪ٜ‬خ ‪ [ :‬هخ‪ٛ‬ش ـ ػخٓش ـ‬ ‫‪ ٢٘٘٣‬ك‪ ٞٔ٘٤‬ك‪ ٚ٤‬حُؼِْ ‪ٝ ،‬ط٘ٔ‪ُ ٞ‬ـظ‪ُِ ٚ‬ظؼز‪ َ٤‬ػٔخ‬
‫‪ )4‬حُ‪ ٖ١ٞ‬أ‪ ٠ُٝ‬رطخهظ٘خ ‪ٝ‬ؿ‪ٜ‬يٗخ‪.‬‬ ‫ؿٔ‪٤‬ؼخ ]‬ ‫‪ٔ٣‬ظليػ‪ ٞٔٗ ٚ‬حُؼِْ ٖٓ أكٌخٍ ‪ ،‬أ‪ ٝ‬هي ‪٣‬ؤَ‬
‫‪ « -6‬كظ‪ » ٠‬كَف ‪٣‬ل‪٤‬ي [ حُـخ‪٣‬ش – حُظؼِ‪– َ٤‬‬ ‫حُٔـظٔغ ك‪٤‬وق ك‪ ٞٔٗ ٚ٤‬حُؼِْ ‪ٝ ،‬طيهَ ك‪ ٚ٤‬حُِـش‬
‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫حالٓظيٍحى ]‬ ‫َٓكِش ٓزخص ًٔزخص حُ٘زظش ك‪ ٢‬ك‪ َٜ‬حُوَ‪٣‬ق ‪،‬‬
‫د – حهظِق ٓخ‪ ٢ٟ‬حُِـش حُؼَر‪٤‬ش ػٖ كخ‪َٟٛ‬خ ‪.‬‬
‫ٓلذ (ؽ)‬ ‫ػخٗن‬ ‫حٍؿؼ‪ٞ‬ح ×‬ ‫ػ‪ٞ‬ى‪ٝ‬ح‬ ‫‪ٟٝ‬ق ٖٓ هالٍ ك‪ٜٔ‬ي ُِلوَس ‪.‬‬ ‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬
‫ػ٘خم ×‬ ‫حً‪ٛ‬ز‪ٞ‬ح‬ ‫‪:‬‬
‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪.‬‬
‫ًخٍ‪ٙ‬‬ ‫‪َٓ -1‬حىف « ٓزخص » [ حُ٘‪ ّٞ‬حُؼٔ‪٤‬ن‪ -‬أ‪ٝ‬حثَ‬
‫طـخىٍ‪× ٙ‬‬ ‫ط‪ٜ‬ـَ‪ٙ‬‬ ‫(ؽ) ٓ‪٤‬خ‪، ٙ‬‬ ‫ٓخ ُء‬ ‫‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ .‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ا‪٘١‬خرخ ‪ٝ .‬ر‪ِ٤ٓٝ ٖ٤‬ظ‪. ٚ‬‬ ‫حُ٘‪ – ّٞ‬ػيّ حُ٘‪. ] ّٞ‬‬
‫طِِٓ‪ٚ‬‬ ‫أٓ‪ٞ‬ح‪ٙ‬‬ ‫‪٠ٓ -2‬خى « ٓزخص » [ حٗظزخ‪٣ - ٙ‬وظش ‪ -‬ه‪ٞ‬س ] ‪.‬‬
‫‪ٌ٣‬ل‪٘٤‬خ ×‬ ‫‪٣‬ـ٘‪٘٤‬خ‬ ‫‪ٔ٣‬و‪٘٤‬خ ×‬ ‫‪٘٣َٝ٣‬خ‬ ‫‪ٜٓ -3‬يٍح ٖٓ ٓ‪ٜ‬خىٍ حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪ٝ ٠‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪. ٚ‬‬
‫ى – ٓخ ٓالٓق ٗو‪٤ٜ‬ش حٌُخطذ ؟‬ ‫‪َٓ -3‬حىف « ‪ٔ٣‬ظليع » [ ‪٘٘٣‬ت‪ٔ٣ -‬ظـي –‬
‫‪٣‬لوَٗخ ‪/‬‬ ‫‪٣‬ظٔج٘خ‬
‫‪٣‬ؼ‪ُٗٞ‬خ‬ ‫‪٣‬ظ‪. ] َٜ‬‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫حؿطٔ‪ٞ‬ح‬ ‫‪ٞٛ‬ح‬
‫ؿ‪ُ ٞ‬‬ ‫‪ٛ‬خؿَطْ ×‬ ‫حٍطلِظ ْْ‬ ‫‪ « -4‬أكٌخٍ » ٓلَى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬كٌَس ـ كٌَ ـ حالػ٘خٕ‬
‫أ ‪ ( -‬هي‪ - - ْ٣‬ط‪٠‬ؼق ‪ -‬أػخٗخ ‪ -‬ؿٔ‪٤‬ؼخ ‪ -‬حُـخ‪٣‬ش )‬
‫‪٣‬و‪ٜ‬ي‬ ‫أهٔظْ‬ ‫ٓؼخ ]‬
‫د – حهظِق ٓخ‪ ٢ٟ‬حُؼَر‪٤‬ش ػٖ كخ‪َٟٛ‬خ كوي‬
‫حرلؼ‪ٞ‬ح‬ ‫‪١ « -5‬ز‪٤‬ؼش » ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪١ [ :‬زخع ـ ‪١‬زخثغ ـ ‪ٞ١‬حرغ‬
‫ٓزوض ًَ حُِـخص حُل‪٤‬ش ك‪ًٜٗٞ ٢‬خ ُـش ػِْ ‪ٝ‬أىد‬ ‫]‬
‫ٕٓ٘ل‪/ ٚ‬‬ ‫ٕػط‪ٚ٤‬‬ ‫‪٣‬ـَك٘خ‬ ‫‪١‬ىْٓ‪٘٤‬خ‬
‫ٌُ٘‪ٜ‬خ ك‪ ٢‬حُ‪ٞ‬هض حُلخ‪ َٟ‬طَحؿؼض رٔزذ ‪ٟ‬ؼق‬
‫ٗ‪ٜ‬ز‪× ٚ‬‬ ‫‪ٝ‬حُٔو‪ٜٞ‬ى‬ ‫‪ُ « -6‬ـش » ٌَٗس طل‪٤‬ي ‪ [ :‬حُظؼظ‪ ْ٤‬ـ حُظ‪ َ٣ٜٞ‬ـ‬
‫حُؼَد ‪٠ُ ْ٤ُٝ ْٜ٘ٛٝٝ‬ؼق ك‪ ٢‬حُِـش ًحط‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫ٗلَٓ‪ٚ‬‬ ‫‪٣‬ئُٔ٘خ‬ ‫حُ٘ٔ‪] ٍٞ‬‬
‫هطؼش (ؽ)‬ ‫ًَْٔس‬ ‫أ‪ ١‬كَكش‬ ‫أؿ٘‪٤‬ش‬ ‫ؽ ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬
‫‪٣ « -7‬ؤَ » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪٘٣ [ :‬ظي ـ ‪٣‬و‪ ٟٞ‬ـ ‪٢٘٘٣‬‬
‫ًَٔ‬ ‫‪ٓٝ‬ؼخىس (ؽ)‬ ‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ُٞ « ● :‬حء حُؼِْ »‬
‫]‬
‫أؿخٕ‬
‫ٍ‬ ‫ط٘ز‪ ٚ٤‬رِ‪٤‬ؾ ك‪٤‬غ ٗز‪ ٚ‬حُؼِْ رِ‪ٞ‬حء ‪َ٣‬كغ ‪َٓٝ‬‬
‫د – طويّ حُِـش َٓ‪ ٕٞٛ‬رلخٍ حُٔـظٔغ ‪ٟٝ .‬ق ‪.‬‬
‫حُظلخٗ‪ ٢‬ك‪٢‬‬ ‫حإلهال‬ ‫حُ‪ٞ‬هض (ؽ)‬ ‫حُِٓخُٕ‬ ‫ؿٔخُ‪ ٚ‬حُظـٔ‪. ْ٤‬‬
‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬
‫حُؼَٔ‬ ‫‪ٙ‬‬ ‫أُٓ٘ش‬ ‫‪ -2‬حإل‪٘١‬خد ‪ٟ « ● :‬ؼق حُؼَد ‪» ْٜ٘ٛٝٝ‬‬
‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫ٗوطش (ؽ)‬ ‫هطـَْس‬ ‫حكظ‪ٖ٠‬‬ ‫ن‬
‫ػخٗ َ‬ ‫‪ِ٤ٓٝ‬ظ‪ ٚ‬حُظَىف ‪ٝ‬ه‪ٔ٤‬ظ‪ ٚ‬حُل٘‪٤‬ش ط‪٤ًٞ‬ي حُٔؼ٘‪. ٠‬‬ ‫‪ٓ -2‬لٔ٘خ ري‪٣‬ؼ‪٤‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪. ٚ‬‬
‫هَطَ ََحص‬ ‫‪ٝ‬حَُٔحى‬ ‫‪ٜٓ ٖٓ -3‬خىٍ حُٔ‪٤ٓٞ‬و‪ ُْ « ●: ٠‬طؼـِ ‪ُْٝ‬‬
‫حٓظـخد‬
‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د َٗ‪ٝ .١‬ر‪ ٖ٤‬أؿِحء‪ٙ‬‬
‫ط‪ ٖٜ‬حُى‪ٝ‬حؽ ‪٣‬ؼط‪ ٢‬ؿَٓخ ٓ‪٤ٓٞ‬و‪٤‬خ ططَد ُ‪ٚ‬‬
‫ٗ٘و‪× ٚ٤‬‬ ‫طط‪َٜٙ‬‬ ‫حُِٓخٕ (ؽ)‬ ‫حُي‪َٛ‬‬ ‫ى ‪ ٖٓ -‬أ‪ ١‬أٗ‪ٞ‬حع حُٔوخٍ ‪ٌٛ‬ح حُ٘‪ ٚ‬؟‬
‫حألًٕ ‪ٝ‬طَطخف ُ‪ ٚ‬حُ٘لْ ‪.‬‬
‫ٗيٗٔ‪ٚ‬‬ ‫ى‪ /ٍٞٛ‬أى‪ٛ‬خٍ ‪/‬‬ ‫ى – ٓــٖ ٓـــالٓق ٗو‪٤ٜ‬ش حٌُـــخطذ‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫أى‪َٛ‬‬ ‫‪ - 1‬حُيهش ك‪ ٢‬حُظلٌ‪َ٤‬‬ ‫أ ‪( -‬أ‪ٝ‬حثَ حُ٘‪٣ – ّٞ‬وظش ‪ٔ٣ -‬ظـي ‪ -‬كٌَ ‪١ -‬زخثغ ‪-‬‬
‫ٗ‪ُٞ‬ع ‪/‬‬ ‫ٗوظْٔ‬ ‫كذ × ًَ‪/ ٙ‬‬ ‫‪ٍّ ٝ‬دى‬ ‫‪ -2‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬حإله٘خع رخُيُ‪ٝ َ٤‬حُزَ‪ٛ‬خٕ‬ ‫حُ٘ٔ‪) ٢٘٘٣ - ٍٞ‬‬
‫ٗظ٘خٍى‬ ‫رـ‪ٞ‬‬ ‫د – طويّ حُِـش َٓ‪ ٕٞٛ‬رلخٍ حُٔـظٔغ كخُِـش ظَ‬
‫حُؼ‪ٖ٤‬‬ ‫هزِ‪ٙ‬‬ ‫أٓخُ٘خ ‪ٝ‬أٓ٘‪٤‬خط٘خ‬ ‫أٓخٗ‪٘٤‬خ‬ ‫‪ -3‬طوي‪ َ٣‬حُِـش حُؼَر‪٤‬ش ‪ٝ‬حُـ‪َ٤‬س ػِ‪ٜ٤‬خ ‪.‬‬
‫أ‪ٛ‬لخر‪ٜ‬خ إ طويّ حُٔـظٔغ طويّ ٓؼ‪ ٚ‬حُؼِْ ‪ٝ‬طويٓض‬
‫‪٣ٝ‬و‪ٜ‬ي‬ ‫(ّ) أٓ٘‪٤‬ش‬ ‫ٓؼ‪ ٚ‬حُِـش ‪ٝ .‬إ طوِق حُٔـظٔغ طوِق حُؼِْ‬
‫ه‪)ّ( َٙ٤‬‬ ‫‪ٝ‬طوِلض ٓؼ‪ ٚ‬حُِـش ‪.‬‬
‫هزِس‬
‫ؽ ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬
‫حإلٗ‪ٜ‬خف ×‬ ‫حُؼيٍ‬ ‫ًُض × ػِص ‪/‬‬ ‫ض‬
‫‪ٛ‬خٗ ِ‬
‫حُظِْ‬ ‫ه‪٣ٞ‬ض‬ ‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ « ● :‬حُِـش ظَ أ‪ٛ‬لخر‪ٜ‬خ‬
‫ٓٔ‪٢‬‬
‫* حُـَ‪ ٝ‬حُ٘ؼَ‪ :١‬حُ٘ؼَ حُ‪ُ ٝ ،٢٘١ٞ‬‬
‫× ػـِ‬ ‫‪ٛ‬يٍ‬ ‫اٍحىط٘خ (ّ)‬ ‫ػِحثٔ٘ـَخ‬ ‫» ط٘ز‪ ٚ٤‬رِ‪٤‬ؾ ‪٣‬ل‪٤‬ي ٗيس حالٍطزخ‪ ١‬ر‪ ٖ٤‬طويّ حُِؾ‬
‫ر‪ٌٜ‬ح حالْٓ ألٕ ٓ‪ٟٞٞ‬ػخط‪ ٚ‬طؼزَ ػٖ حُ‪ٖ١ٞ‬‬
‫ػِ‪ٔ٣‬ش‬ ‫‪ٝ‬طويّ أ‪ِٜٛ‬خ ‪ َٓٝ .‬ؿٔخُ‪ ٚ‬حُظ‪٤ٟٞ‬ق ‪.‬‬
‫‪ٝ‬آٓخُ‪ٝ ٚ‬آالٓ‪.ٚ‬‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(34‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫كخٍه٘خ‪× ٙ‬‬ ‫‪ٛ‬ـَٗخ‪ٙ‬‬ ‫حألَٓ (ؽ)‬ ‫حُلِْ‬
‫‪:‬‬ ‫ُِٓ٘خ‪ٙ‬‬ ‫أكالّ‬
‫‪َٓ -1‬حىف « ٍٓخُش » [ ًظخد ‪ -‬ى‪ٛ – ٍٝ‬يف ] ‪.‬‬ ‫ك٘‪( ٖ٤‬ؽ)‬ ‫م‬
‫ٗ‪ٍ ٞ‬‬
‫ْ‬ ‫ػ‪ٞ‬د ‪ِ٣‬ق ك‪ٜ٤‬خ‬ ‫أًلخٗـًخ‬
‫‪٠ٓ -2‬خى « حُلَ‪ [ » ٝ‬حإلؿزخٍ ‪ -‬حُظو‪- َ٤٤‬‬ ‫أٗ‪ٞ‬حم ×‬ ‫حُٔ‪٤‬ض (ّ) ًَلَٖ‬
‫حُٔٔخ‪ٝ‬حس ] ‪.‬‬ ‫* حُلٖ حُ٘ؼَ‪ :١‬كٖ حُٔوخٍ‪.‬‬ ‫ًَ‪ٙ‬‬
‫‪٠ٓ -3‬خى « أٓٔ‪ [ : » ٠‬أروَ‪ -‬أىٗ‪ -٠‬أك‪– ٢‬‬ ‫* ٓ‪ٟٞٞ‬ع حُٔوخٍ‪ :‬حؿظٔخػ‪ ،٢‬ألٗ‪٣ ٚ‬ظ٘خ‪ ٍٝ‬ه‪٤٠‬ش‬ ‫‪٣‬وخرِ٘خ ‪/‬‬ ‫‪٣‬اله‪٘٤‬ـخ‬ ‫طٔظَٗخ ×‬ ‫طـطـِّ‪٘٤‬ـَخ‬
‫أ‪ٟ‬ؼق ]‬ ‫حؿظٔخػ‪٤‬ش‪ ٢ٛٝ ،‬ى‪ ٍٝ‬حألى‪٣‬ذ ‪ٝ‬حُٔلٌَ ك‪٘ٛ ٢‬خػش‬ ‫‪ٔ٣‬ظوزِ٘خ ×‬ ‫طٌ٘ل٘خ‬
‫‪ « -5‬حُؼخّ » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬حُ‪ٜ‬ل‪ٞ‬س ـ حُ٘وزش ‪-‬‬ ‫آٍحء حُ٘خّ‪.‬‬ ‫‪ٞ٣‬ىػ٘خ‬
‫حُوخ‪] ٙ‬‬ ‫* ٗ‪ٞ‬ع حُٔوخٍ ٖٓ ك‪٤‬غ حٌَُ٘‪ :‬ه‪ ،َ٤ٜ‬ألٗ‪ٚ‬‬
‫‪ -6‬ؿٔغ « حُؼ‪ٜ‬خ » ‪ [ :‬حألػ‪ٜ‬خء‪ -‬حُؼ‪ٜٞ‬حص‪-‬‬ ‫‪٣‬ؼَ‪ ٝ‬كٌَس ‪ٝ‬حكيس رظ٘‪٣ٞ‬ن ‪ٟٞٝٝ‬ف‪.‬‬
‫‪ٓ ََ ٜ‬ـــخ ُء حُ٘ـــ‪٘٣َٝ٣ َ٤‬خ‬ ‫ػـ‪ٞ‬ىُ‪ٝ‬ح اُ‪ْ ِٓ ٠‬‬
‫حُؼ‪ -٠ٜ‬حُٔؼخ‪] ٠ٛ‬‬ ‫* أِٓ‪ٞ‬د حُٔوخٍ‪ :‬أىر‪ ،٢‬كوي حٓظؼخٕ رخُ‪ٍٜٞ‬‬
‫ٌٓ٘ حٍطلــِظ ْْ ‪ٝ‬كُِٕ حُ٘ ْ‪ٜ‬ـَ ‪ُ٣‬يْٓــ‪٤‬ـ٘خ‬
‫‪َٓ -7‬حىف « حُٔ‪٤‬طَس » ‪ [:‬حُ‪٘ٔ٤ٜ‬ش‪ -‬حُ‪ٜ‬ـٔش‪-‬‬ ‫حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬حُٔلٔ٘خص ؿ‪ َ٤‬حُٔظٌِلش ‪ٝ‬حألٓخُ‪٤‬ذ‬
‫أ‪٣‬ـــٖ حُِٓخُٕ حٌُ‪ ١‬ػْ٘ـ٘ــــخ‪ ٙ‬أؿــ٘‪٤‬ـــش‬
‫حُـزَ‪ٝ‬ص‪ -‬حُظلٌْ ]‬ ‫‪ٝ‬حُٔئًيحص‪.‬‬
‫ن حُ َّي‪ْٛ‬ـــ َُ كـــ‪ٍّ ٝ ٢‬دى أٓخٗـ‪٤‬ـــــ٘خ ؟‬
‫كـؼَـخٗ َ‬
‫د – ٓخ ٗ‪ٞ‬ع حألِٓ‪ٞ‬د حُٔخثي ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ؟ ‪ُْٝ‬‬ ‫* حُٔٔخص حُؼخٓش ُِٔوخٍ‪:‬‬
‫حألٍ‪ ٝ‬أّ ‪ٛ‬ـــخٗضْ ػِحثٔـــَ٘خ‬ ‫ُ‬ ‫‪ٛ َْ ٛ‬خٗضِ‬
‫آػَ‪ ٙ‬حُ٘خػَ ‪.‬‬ ‫‪ . 1‬حُ٘ؼَ‪٣‬ش‪.‬‬
‫حُلـِ ُْ أًـــلخٗخ ً طــطـّــِ‪٘٤‬ـَخ ؟‬
‫َ ُ‬ ‫أ‪ٛ‬زق‬ ‫أّ‬
‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫‪. 2‬حُظٌ‪ ٖ٣ٞ‬حُل٘‪ ٢‬رخًظٔخٍ حُ‪ٞ‬كيس ‪ٝ‬حالٗٔـخّ‬
‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫‪ٓ. 3‬الٓش حألكٌخٍ ‪ٝ‬ىهظ‪ٜ‬خ ‪. 4 .‬حُو‪. 5َٜ‬حٌُحط‪٤‬ش ‪،‬‬ ‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬
‫‪ٓ -2‬لٔ٘خ ري‪٣‬ؼ‪٤‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪. ٚ‬‬ ‫ك٘و‪٤ٜ‬ش حٌُخطذ ‪ٝ‬ح‪ٟ‬لش ك‪.ٚ٤‬‬ ‫‪:‬‬
‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د ه‪ٝ َٜ‬ر‪ِ٤ٓٝ ٖ٤‬ظ‪.ٚ‬‬ ‫‪ . 6‬حُؼَ‪ ٝ‬حُ٘خثن حُـٌحد‪.‬‬ ‫‪َٓ -1‬حىف « ‪ٛ‬خٗض » [ ‪ٟ‬ؼلض‪ًُ -‬ض – ًال‪ٔٛ‬خ‬
‫‪ -4‬أِٓ‪ٞ‬د اٗ٘خث‪٤‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ٝ ٚ‬ؿَ‪ ٟٚ‬حُزالؿ‪. ٢‬‬ ‫* ٓٔخص أِٓ‪ٞ‬د حٌُخطذ‪ - 1:‬ىهش حُلٌَ ‪ٝ‬طِِٔٔ‪ٜ‬خ‬ ‫ٓؼخ ] ‪.‬‬
‫ى – أ‪ٜٔ٣‬خ أؿَٔ ؟ ‪ُٔٝ‬خًح ؟ ‪ٍٓ « -1‬خُش حألى‪٣‬ذ‬ ‫‪ٟٞٝٝ‬ك‪ٜ‬خ ‪ٝ‬حُظٌؼ‪٤‬ق حُ٘ي‪٣‬ي ‪ٞٓ - 2‬م حألىُش‬ ‫‪٠ٓ -2‬خى « حٍطلِظْ » [ أهٔظْ ‪ -‬حٍطلظْ ‪ -‬ؿِٔظْ‬
‫‪ٝ‬حُل٘خٕ » أّ « ػَٔ حألى‪٣‬ذ ‪ٝ‬حُل٘خٕ »‬ ‫ُإله٘خع ‪.‬‬ ‫‪ٓ -3‬لَى « أٓخٗ‪٘٤‬خ » [ ٓ٘‪٤‬ش‪ -‬أٓ٘‪٤‬ش – ٓ٘‪. ] ٠‬‬
‫حإلؿـــــــــــــخرش‬ ‫‪ُٜٞٓ - 3‬ش حُؼزخٍحص ‪ٓٝ‬الٓظ‪ٜ‬خ كال طؼو‪٤‬ي ‪ٝ‬ال‬ ‫‪ « -4‬ػِحثٔ٘خ » ٓلَى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬ػِٓش ـ ػِّ ـ‬
‫أىٗ‪ –٠‬حُوخ‪ – ٙ‬حُؼ‪- ٠ٜ‬‬ ‫حُزالؿ‪٤‬ش ‪.‬‬
‫حُ‪ٍٜٞ‬حُظو‪– َ٤٤‬‬
‫هِشى‪- ٍٝ‬‬
‫‪4‬أ ‪( --‬‬ ‫طٌِّق‬ ‫ػِ‪ٔ٣‬ش ]‬
‫حُظلٌْ )‬ ‫‪ - 5‬حُويٍس ػِ‪ ٠‬حرظٌخٍ حُ٘و‪٤ٜ‬خص ‪ٗ - 6‬يٍس‬ ‫‪ « -5‬ى‪ » َٛ‬ؿٔؼ‪ٜ‬خ ‪ [ :‬ى‪ ٍٞٛ‬ـ أى‪ َٛ‬ـ ًال‪ٔٛ‬خ‬
‫د – حألِٓ‪ٞ‬د حُٔخثي ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ‪ ٞٛ‬حألِٓ‪ٞ‬د‬ ‫حُٔلٔ٘خص حُزي‪٣‬ؼ‪٤‬ش ‪ - 7 .‬حالػظٔخى ػِ‪ ٠‬حألِٓ‪ٞ‬د‬ ‫‪ٞٛ‬حد ]‬
‫‪ٝ‬حَُِٓ‪٣‬ش ‪.‬‬
‫‪ٝ‬حُ‪ٛٞ‬ق ‪.‬‬‫ُِظوَ‪َ٣‬حُ‪ٞ‬حهؼ‪٤‬ش‬
‫حُـٔغ ر‪ٖ٤‬‬
‫حُوزَ‪١‬‬‫‪-8‬‬ ‫حُوزَ‪ ١‬ى‪ ٕٝ‬حإلٗ٘خث‪٢‬‬ ‫‪ « -6‬أًلخٗخ » ٌَٗس طل‪٤‬ي ‪ [ :‬حُظؼظ‪ ْ٤‬ـ حُظ‪ َ٣ٜٞ‬ـ‬
‫ؽ ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬ ‫* ٓالٓق ٗو‪٤ٜ‬ش حٌُخطذ‪ٝ -1:‬حٓغ حُؼوخكش‬ ‫حُ٘ٔ‪] ٍٞ‬‬
‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ « ● :‬هِن حَُأ‪ ١‬حُؼخّ‬ ‫‪ -2‬ػٔ‪٤‬ن حُلٌَ‬ ‫‪ « -7‬طـط‪٘٤‬خ » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪ [ :‬طظ‪َٜٗ‬خ ـ طٔظَٗخ ـ‬
‫» حٓظؼخٍس ٌٓ٘‪٤‬ش ك‪٤‬غ ٗز‪ ٚ‬حَُأ‪ ١‬حُؼخّ ر٘‪٢‬ء‬ ‫حُٔـظٔغ‪.‬‬ ‫‪- 3‬ه‪ٞ‬س حُٔالكظش ُٔخ ك‪ ُٚٞ‬ك‪٢‬‬ ‫طٌ٘ل٘خ ]‬
‫ٓخى ‪٣‬وِن ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ حُظـٔ‪. ْ٤‬‬ ‫‪٣ -4‬ؼَ‪ ٝ‬حٌُٔ٘الص ‪ٝ‬ح‪ٟ‬لش ‪٣ٝ ،‬ؼَ‪ِ٤ٓٝ ٝ‬ش‬ ‫‪ -8‬حالٓظل‪ٜ‬خّ ك‪ ٢‬حُز‪٤‬ض حأله‪٣ َ٤‬ل‪٤‬ي [ حُل‪َ٤‬س ـ‬
‫‪ -2‬حُٔلــٖٔ حُزي‪٣‬ؼ‪ٔ٤ُ « ● : ٢‬ض ك‪ ٢‬ط‪ٞ‬ؿ‪ٚ٤‬‬ ‫ػالؿ‪ٜ‬خ‪.‬‬ ‫حُظوَ‪ َ٣‬ـ حُ٘ل‪] ٢‬‬
‫حَُأ‪ ١‬حُؼخّ ‪ ،‬رَ ك‪ ٢‬هِْن حَُأ‪ ١‬حُؼخّ » ٓوخرِش‬ ‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫ٓؼ٘خ‪ٛ‬خ‬ ‫حٌُِٔش‬ ‫د – ٓخ ٗ‪ٞ‬ع حألِٓ‪ٞ‬د حُٔخثي ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ؟ ‪ُْٝ‬‬
‫ط‪ٟٞ‬ق حُٔؼ٘‪ٝ ٠‬طئًي‪. ٙ‬‬ ‫آػَ‪ ٙ‬حُ٘خػَ ‪.‬‬
‫‪َ٣‬ر‪ٝ ٢‬‬ ‫‪٣‬و ِْن‬ ‫ٓو‪ٜ‬ي ‪،‬‬ ‫َٓٓ‪٠‬‬ ‫ىكغ ×‬ ‫ط‪ٞ‬ؿ‪ٚ٤‬‬ ‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬
‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د حُوـــ‪ٔ٤ُ « ●: َٜ‬ض ك‪ ٢‬ط‪ٞ‬ؿ‪ٚ٤‬‬ ‫‪ّٕٞ ٌ٣‬‬ ‫ؿَ‪ ٝ‬ؽ‪ .‬ك‪٤‬ي‬ ‫طَى‬
‫حَُأ‪ ١‬حُؼخّ ‪ ،‬رَ ك‪ ٢‬هِْن حَُأ‪ ١‬حُؼخّ » ‪ِ٤ٓٝ‬ظ‪ٚ‬‬ ‫َٓحّ‬ ‫‪ٝ‬ا‪ٔٛ‬خٍ‬
‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫ٍ‬
‫حُؼطذ رـ « رَ » ‪ٝ‬ه‪ٔ٤‬ظ‪ ٚ‬حُل٘‪٤‬ش حُظو‪ٚ٤ٜ‬‬ ‫‪٣‬ظوزِ‪ٛٞ‬خ‬ ‫‪َ٣‬طي‪ٝ‬ح‬ ‫ٗلْ‬ ‫ًحص‬ ‫×‬ ‫حُؼخّ‬ ‫‪ٓ -2‬لٔ٘خ ري‪٣‬ؼ‪٤‬خ ‪ٝ‬ر‪ٞٗ ٖ٤‬ػ‪ َٓٝ ٚ‬ؿٔخُ‪. ٚ‬‬
‫‪ٝ‬حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪.‬‬ ‫‪٣ٝ‬ؼِٔ‪ٞ‬ح‬ ‫ح‪ٍ٥‬حء‬ ‫حُوخ‪ٙ‬‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د ه‪ٝ َٜ‬ر‪ِ٤ٓٝ ٖ٤‬ظ‪.ٚ‬‬
‫‪ -4‬أألِٓ‪ٞ‬د حإلٗ٘خث‪ « ●: ٢‬أُ‪ٔ٤‬ض ك‪ ٢‬ط‪ٞ‬ؿ‪ٚ٤‬‬ ‫ر‪ٜ‬خ‬ ‫ى – أ‪ٜٔ٣‬خ أؿَٔ ؟ ‪ُٔٝ‬خًح ؟‬
‫حَُأ‪ ١‬حُؼخّ ؟ » أٓظل‪ٜ‬خّ ؿَ‪ ٟٚ‬حُظوَ‪. َ٣‬‬ ‫طظِح‪٣‬ي ×‬ ‫طظلخهْ‬ ‫هٌالٕ طوِ ّ‪×٢‬‬ ‫‪ « -1‬كِٕ حُ٘‪٣ َٜ‬يٓ‪٘٤‬خ » أّ « كِٕ حُ٘‪٣ َٜ‬ـَك٘خ‬
‫طظالٗ‪٠‬‬ ‫ٗ‪َٜ‬س ‪،‬‬ ‫أػظوي أىٍى‬ ‫‪ ٌ٘ٓ « -2‬حٍطلِظْ » أّ « ٌٓ٘ ٍكِ‪ٞ‬ح »‬
‫ى – ‪ٍٓ « -1‬خُش حألى‪٣‬ذ ‪ٝ‬حُل٘خٕ » كخُلٖ ‪ٝ‬حألىد‬ ‫طؤ‪٤٣‬ي‬
‫ُ‪ٓ ْ٤‬ـَى ػَٔ أ‪ٝ ٝ‬ظ‪٤‬لش ‪ٝ‬اٗٔخ ‪ٍٓ ٢ٛ‬خُش‬ ‫ٓـخٍ ؽ‪.‬‬ ‫ٗطخم‬ ‫حَُٔحى‬ ‫أٓٔ‪ ٠‬أػِ‪ × ٠‬ك٘خء‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫‪٣‬ظلخٗ‪ ٠‬حألى‪٣‬ذ ‪ٝ‬حُل٘خٕ ك‪ ٢‬أىحث‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫ُٗطُن‬ ‫اٗ‪ٜ‬خء‬ ‫أكوَ‬ ‫أ ‪ً ( -‬ال‪ٔٛ‬خ ٓؼخ ‪ -‬أهٔظْ ‪ -‬أٓ٘‪٤‬ش ‪ -‬ػِ‪ٔ٣‬ش ‪-‬‬
‫‪ٝ‬اهلخء ×‬ ‫ًال‪ٔٛ‬خ ‪ٞٛ‬حد ‪ -‬حُظ‪ - َ٣ٜٞ‬طٌ٘ل٘خ ‪ -‬حُل‪َ٤‬س )‬
‫اروخء‬
‫د – حألِٓ‪ٞ‬د حُٔخثي ك‪ ٢‬حألر‪٤‬خص ‪ ٞٛ‬حألِٓ‪ٞ‬د‬
‫هِض ‪ٗ :‬ؼْ ‪٘ٛ ..‬خ حٌُِٔ٘ش ‪ٝ ...‬اٗ‪ٜ‬خ ُظظلخهْ ‪ ...‬ألٗ‪ٚ‬‬ ‫ػ‪٤‬خد ّ‪.‬‬ ‫أٍى‪٣‬ش‬
‫ؿٔخػخص‬
‫ا‪٣‬ـخى‬ ‫هِن‬
‫حإلٗ٘خث‪ ٢‬إلػخٍس حٌُ‪ُٝ ٖٛ‬لض حالٗظزخ‪. ٙ‬‬
‫رخطٔخع ٗطخم حُل‪٠‬خٍس أ‪ٛ‬زق ٖٓ حُ‪١ٍَٝ٠‬‬ ‫ٍىحء‬ ‫‪ٝ‬طٌ‪ٞ١ ٖ٣ٞ‬حثق‬
‫ّ‪١ .‬خثلش‬ ‫ؽ ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬
‫× ػيّ‬
‫ُِ٘خّ إٔ ‪٣‬ظوٌ‪ٝ‬ح ُ‪ ْٜ‬آٍحء ًٔخ ‪٣‬ظوٌ‪ٝ‬ح ُ‪ْٜ‬‬ ‫‪ٖ٣ِ٣‬‬ ‫حَُٔحى كخٍ ‪٣‬لٖٔ‬ ‫حُلَ‪ ٝ‬حإلُِحّ ٓؼَ‬ ‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ « ● :‬كِٕ حُ٘‪» َٜ‬‬
‫ٓ‪٤‬خٍحص ‪ٝ‬أٍى‪٣‬ش ‪ٝ‬أؿ‪ِٜ‬س ُإلًحػش ‪ٝ ...‬إ حٌَُٔ‬ ‫‪٣ٝ‬ـَٔ ×‬ ‫‪ٗٝ‬ؤٕ ؽ‪.‬‬ ‫×‬ ‫حٓظؼخٍس ٌٓ٘‪٤‬ش ك‪٤‬غ ٗز‪ ٚ‬حُ٘‪ َ٤‬ربٗٔخٕ كِ‪ٖ٣‬‬
‫‪ٝ‬حَُٔػش ‪ٝ‬حُٔ‪ُٜٞ‬ش طيػ‪ ْٛٞ‬اُ‪ِ١ ٠‬ذ ‪ ٌٙٛ‬ح‪ٍ٥‬حء‬ ‫‪٣‬وزق‬ ‫أٓؼخٍ‬ ‫حُظو‪َ٤٤‬‬ ‫‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ حُظ٘و‪. ٚ٤‬‬
‫اُ‪ ْٜ٤‬ك‪٢‬‬ ‫ٓ‪ٜٞ٘‬ػش ػ٘ي ٖٓ ‪٣‬لٖٔ طوي‪ٜٔ٣‬خ‬ ‫ػَ‪ٜٟ‬خ‬ ‫طوي‪ٜٔ٣‬خ‬ ‫حُٔ‪٤‬طَس حُظلٌْ طٌ‪ ٖ٣ٞ‬ا‪٣‬ـخى‬
‫‪ -2‬حُٔلــٖٔ حُزي‪٣‬ؼ‪ « ● : ٢‬ػ‪ٞ‬ى‪ٝ‬ح ‪ ,‬حٍطلِظْ »‬
‫‪٘ٛ‬خى‪٣‬ن ٓـ‪ِٜ‬س ٓزٔطش ‪.‬‬ ‫‪ٝ‬اكيحع‬ ‫‪ ،‬حُ٘ل‪ًٞ‬‬
‫حُؤ‪ٍٞ‬‬ ‫حإلٍٓخٍ ‪ِ٣‬زٔي ‪ِِٓ٣‬ي ر‪ × ٚ‬حٌَُٔ‬ ‫حُيكغ‬ ‫‪١‬زخم ‪ٟٞ٣‬ق حُٔؼ٘‪٣ٝ ٠‬ئًي‪. ٙ‬‬
‫أ ـ حهظَ حإلؿخرش حُيه‪٤‬وش ُٔخ ‪ٔٓ ٠ِ٣‬خ ر‪ ٖ٤‬حُو‪ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫حُظَحه‪× ٢‬‬ ‫‪٣‬و‪َ٤‬ى‬ ‫ٍأ‪ٚ٣‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د حُوـــ‪ « ●: َٜ‬كؼخٗن حُي‪َٛ‬ك‪ٝ ٢‬ى‬
‫‪:‬‬ ‫حُ٘٘خ‪١‬‬ ‫حُظلَ‪٣‬ي‬ ‫أٓخٗ‪٘٤‬خ » ‪ِ٤ٓٝ‬ظ‪ ٚ‬حُظوي‪ٝ ْ٣‬حُظؤه‪ َ٤‬ك‪٤‬غ هيّ ٗز‪ٚ‬‬
‫‪َٓ -1‬حىف « طظلخهْ » [ ط٘ظَ٘ ‪ -‬ط٘ظي – طظٔغ ]‬ ‫هخُض حُؼ‪ٜ‬خ ‪ٓ :‬خ ٍٓخُش حألى‪٣‬ذ ك‪ٗ ٢‬ظَى ؟ ‪...‬‬ ‫حُـِٔش ( ك‪ٝ ٢‬ى ) ػِ‪ ٠‬حُٔلؼ‪ ٍٞ‬ر‪ ( ٚ‬أٓخٗ‪٘٤‬خ )‬
‫‪.‬‬ ‫‪ٝ‬ه‪ٔ٤‬ظ‪ ٚ‬حُل٘‪٤‬ش حُظو‪ٝ ٚ٤ٜ‬حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪.‬‬
‫أُ‪ٔ٤‬ض ‪ ٢ٛ‬ك‪ ٢‬ط‪ٞ‬ؿ‪ ٚ٤‬حَُأ‪ ١‬حُؼخّ ؟هِض ‪ :‬أػظوي‬
‫‪٠ٓ -2‬خى « ٓ‪ٜٞ٘‬ػش » [ ٓوِ‪ٞ‬هش ‪ٓ -‬ـ‪ِٜ‬س ‪-‬‬ ‫ى – ‪ « -1‬كِٕ حُ٘‪٣ َٜ‬يٓ‪٘٤‬خ » ك‪ ٢ٜ‬أه‪ٖٓ ٟٞ‬‬
‫إٔ أٓٔ‪ٍٓ ٠‬خُش ُألى‪٣‬ذ ‪ٝ‬حُٔلٌَ ‪ٝ‬حُل٘خٕ ُ‪ٔ٤‬ض‬
‫ٓطز‪ٞ‬ػش ] ‪.‬‬ ‫ك‪ ٢‬ط‪ٞ‬ؿ‪ ٚ٤‬حَُأ‪ ١‬حُؼخّ ‪ ،‬رَ ك‪ ٢‬هِْن حَُأ‪ ١‬حُؼخّ‬ ‫حُـَحف ‪ ,‬كٖٔ حُـَحف ٓخ ُ‪ ْ٤‬ىحٓ‪٤‬خ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ؿٔغ « ٗطخم » ‪٘ٓ [ :‬خ‪١‬ن‪ٗ -‬طن‪ -‬أٗطخم ]‬ ‫‪ ٌ٘ٓ « -2‬حٍطلِظْ » ك‪ َ٤ٔ٠‬حُوطخد‬
‫‪ ...‬كبٕ حُظ‪ٞ‬ؿ‪ٓ ٚ٤‬ؼ٘خ‪ ٙ‬حُيكغ ‪ٝ‬حُلَ‪ٝ ٝ‬حُٔ‪٤‬طَس‬
‫‪ « -4‬أٍى‪٣‬ش » ٓلَى‪ٛ‬خ ‪ٍ [ :‬ىحء ـ ٍىء ـ ٍى‪٣‬جش ]‬ ‫‪٣‬ل‪٤‬ي هَر‪ ٖٓ ْٜ‬هِز‪ً ٚ‬ؤٗ‪٣ ٚ‬وخ‪١‬ز‪. ْٜ‬‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(35‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫ال حُ٘خك‪٤‬ش ُِـْ٘‬ ‫أ‪ ٝ‬حُ‪٣َٜ‬ق ٖٓ حُلؼَ حُلخهي َُِ٘‪١‬‬ ‫‪٣ « -5‬لٖٔ » ٓ‪٠‬خى‪ٛ‬خ ‪٣ [ :‬وزق ـ ‪٤ٔ٣‬ت –‬
‫كَف ٗخٓن ‪ٜ٘٣‬ذ حٓٔ‪َ٣ٝ ٚ‬كغ هزَ‪٘٣ ،ٙ‬ل‪٢‬‬ ‫طؼـذ ٖٓ حٍطلغ – ًخٕ – ٍُم‬ ‫‪ٔ٣‬ظل‪] َ٤‬‬
‫هزَ‪ ٙ‬ػٖ ؿْ٘ حٓٔ‪ٚ‬‬ ‫ٓخ أػظْ إٔ ‪َ٣‬طلغ حُ‪ٓ -َّٜ‬خ أػظْ حٍطلخع حُ‪َّٜ‬‬ ‫‪َٓ -6‬حىف « ‪٣‬لٖٔ » ‪٣ -ٖ٣ِ٣ [ :‬ـ‪٤‬ي‪ٔ٣ -‬ظط‪٤‬غ‬
‫ال ‪١‬خُذ ػِْ ًٔ‪ - ٍٞ‬ال ٓلخرخس ك‪ ٢‬حُي‪ٖ٣‬‬ ‫‪ٓ . 4‬ؼزض ‪ٓ . 5‬ز٘‪ُِٔ ٢‬ؼِ‪ّٞ‬‬ ‫]‬
‫ًٔ‪ :ٍٞ‬هزَ ال َٓك‪ٞ‬ع‬ ‫‪١‬خُذ‪ :‬حْٓ ال حُ٘خك‪٤‬ش‬ ‫اًح كوي َٗ‪١‬خ ً ٓ٘‪ٜ‬خ ٗظؼـذ ًخُظخُ‪:٢‬‬ ‫‪٠ٓ -7‬خى « ٓزٔطش » ‪ٛ [ :‬ؼزش ‪ -‬هل‪٤‬ش ‪ٓ -‬ؼويس‬
‫رخُ‪ٔ٠‬ش‬ ‫ُِـْ٘ ٓ٘‪ٜٞ‬د‬ ‫‪ٗ .1‬ؤط‪ ٢‬رلؼَ طؼـذ ط‪ٞ‬حكَص ك‪ ٚ٤‬حَُ٘‪١ٝ‬‬ ‫]‬
‫رخُلظلش‬ ‫‪ٗ .2‬ؤط‪ ٢‬رخُٔ‪ٜ‬يٍ حُٔئ‪( ٍٝ‬إٔ ‪ +‬حُٔ‪٠‬خٍع) كو‪٢‬‬ ‫د – ك‪ ٢‬حُلوَ‪ٝ ٌَ٘ٓ ٝ‬كِ‪ٜ‬خ ‪ٟٝ .‬ق ًُي ‪.‬‬
‫َٗ‪ ١ٝ‬ػَٔ ال حُ٘خك‪٤‬ش ُِـْ٘‬ ‫ٖٓ حُلؼَ حُلخهي َُِ٘‪١‬‬ ‫ؽ‪ -‬حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪ٍٞٛ -1 -:‬س ر‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ٝ‬ر‪ٖ٤‬‬
‫‪ -1‬إٔ ‪ ٌٕٞ٣‬حٓٔ‪ٜ‬خ ‪ٝ‬هزَ‪ٛ‬خ ٌَٗط‪ٓ( ٖ٤‬ـَى ٖٓ‬ ‫طؼـذ ٖٓ ال ‪ُ٣ َٜٔ٣‬ؼخد‬ ‫ٗ‪ٞ‬ػ‪ٜ‬خ ‪ َٓٝ‬ؿٔخُ‪ٜ‬خ ‪.‬‬
‫أٍ) ‪ ،‬كبٕ ُْ ‪ٌٗٞ٣‬خ ٌَٗط‪ ،ٖ٤‬أ‪ َٔٛ‬ػِٔ‪ٜ‬خ‪ًٍَٝ ،‬ص‬ ‫ٓخ أٍ‪ٝ‬ع أال ط‪ٓ -َٜٔ‬خ أؿَٔ إٔ ‪ُ٣‬ؼَخد حُٔظل‪ٞ‬م‬ ‫‪ -2‬أِٓ‪ٞ‬د ط‪٤ًٞ‬ي ‪ٝ .‬ر‪ ٖ٤‬أىحط‪. ٚ‬‬
‫‪ٝ‬رطَ‪ٓٝ ،‬خ رؼي‪ٛ‬خ ٓزظيأ ‪ٝ‬هزَح‬ ‫‪ٓ . 6‬ظ‪َٜ‬ف ‪ . 7‬هخرَ ُِظلخ‪ٝ‬ص‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د ه‪ٝ َٜ‬ر‪ِ٤ٓٝ ٖ٤‬ظ‪.ٚ‬‬
‫"ال حُْ٘ٔ ‪٘٣‬زـ‪ُٜ ٢‬خ إٔ طيٍى حُؤَ ‪ٝ‬ال حُِ‪َ٤‬‬ ‫ال ‪٣‬ظؼـذ ٓٔخ كوي أكي ‪ ٖ٣ٌٛ‬حَُ٘‪ٖ٤١‬‬ ‫حإلؿـــــــــــــخرش‬
‫ٓخرن حُ٘‪ٜ‬خٍ"‬ ‫* ػ‪٤ٛ ٖ٤‬ـش حُظؼـذ ‪ٝ‬كيى أؿِحء‪ٛ‬خ‪:‬‬ ‫أ ‪ ( -‬ط٘ظي ‪ٓ -‬طز‪ٞ‬ػش – ٗطن ‪ٍ -‬ىحء ‪٤ٔ٣ -‬ت –‬
‫أٗخ ػخري ٓخ‬ ‫"‪ٝ‬ال أٗظْ ػخري‪ٓ ٕٝ‬خ أػزي ‪ٝ‬ال‬ ‫ع طخٍ‪٣‬و‪ٜ‬خ ! ‪ٓٝ‬خ أػظ َْ‬ ‫(حألٓش حإلٓالٓ‪٤‬ش ٓخ أٍ‪َ ٝ‬‬ ‫‪٣‬ـ‪٤‬ي ‪ٓ -‬ؼويس )‬
‫ػزيطْ"‬ ‫ٍؿخُ‪ٜ‬خ حأل‪ٝ‬حثَ ‪ٝ‬أً َِ ّْ رؤهاله‪ٝ ! ْٜ‬أ ِؿٔ َْ‬ ‫د – حٌُِٔ٘ش ‪ ٞٛ‬إٔ حُ٘خّ ؿٔ‪٤‬ؼخ ُ‪ٞٔ٤‬ح هخرِ‪ٖ٤‬‬
‫ال حُو‪ ّٞ‬ه‪ٝ ٢ٓٞ‬ال حألػ‪ٞ‬حٕ أػ‪ٞ‬حٗ‪ ٢‬اًح ‪ّٞ٣ ٠ٗٝ‬‬ ‫رظٌٔٔ‪ ْٜ‬رؼو‪٤‬يط‪ٝ ْٜ‬ططز‪٤‬و‪ُ ْٜ‬ظؼخُ‪ ْ٤‬ى‪ُ ! ْٜ٘٣‬وي‬ ‫إٔ ‪ٌٞٗٞ٣‬ح أكَحٍح ‪ٝ .‬أٗ‪ٔ٣ ْٜ‬ظٔ‪ ِٕٜٞ‬حٍطيحء‬
‫طل‪ َ٤ٜ‬حُؼال ‪ٝ‬ح ٍٕ‬ ‫ًظز‪ٞ‬ح أػظ َْ طخٍ‪٣‬ن ‪٤ٗ ٝ‬ي‪ٝ‬ح أػظْ ك‪٠‬خٍس‬ ‫ح‪ٍ٥‬حء حُـخ‪ِٛ‬س ‪ٓٝ ,‬غ طويّ حُل‪٠‬خٍس ك‪ ْٜ‬ك‪٢‬‬
‫‪ . 2‬أال ‪ُ٣‬ل‪ َٜ‬ر‪ٜ٘٤‬خ ‪ٝ‬ر‪ ٖ٤‬حٓٔ‪ٜ‬خ رلخ‪ ،َٛ‬كبٕ‬ ‫ػَكظ‪ٜ‬خ حُزَ٘‪٣‬ش ‪ ،‬كٔخى‪ٝ‬ح حُؼخُْ رؤهاله‪٤١ٝ ْٜ‬ذ‬ ‫أْٓ حُلخؿش اُ‪ ٠‬حطوخً ح‪ٍ٥‬حء ‪ٝ .‬حُلَ إٔ ‪٣‬ؼَٔ‬
‫ك‪ َٜ‬ر‪ٜٔ٘٤‬خ أ‪ َٔٛ‬ػِٔ‪ٜ‬خ ‪ٝٝ‬ؿذ طٌَحٍ‪ٛ‬خ = هزَ‬ ‫أ‪ٝ‬كَخ‪ْٛ‬‬ ‫‪ٛ‬يهَ‪ ْْ ُٜ‬إ ػخ‪ٛ‬ي‪ٝ‬ح ! ‪َٓ ٝ ،‬خ ْ‬ ‫طؼخِٓ‪ ، ْٜ‬كٔخ أ َ ْ‬ ‫حألى‪٣‬ذ ‪ٝ‬حُٔلٌَ ‪ٝ‬حُل٘خٕ ػِ‪ ٠‬هِن أ‪ُٝ‬جي حٌُ‪ٖ٣‬‬
‫ٓويّ ‪ٓ +‬زظيأ ٓئهَ‬ ‫إ ‪ٝ‬ػي‪ٝ‬ح ! ‪َٓ ٝ ،‬خ أػيُ‪ ْٜ‬إ كٌٔ‪ٞ‬ح ! ‪ٓٝ ،‬خ‬ ‫‪ٜ٘٣‬ؼ‪ ٕٞ‬ح‪ٍ٥‬حء ُِـٔخ‪. َ٤ٛ‬‬
‫"ال ك‪ٜ٤‬خ ؿ‪ٝ ٍٞ‬ال ‪ ْٛ‬ػ٘‪ٜ‬خ ‪ِ٘٣‬ك‪ -"ٕٞ‬ال ر‪٘٘٤‬خ‬ ‫أػلخ‪ ْٛ‬إ هيٍ‪ٝ‬ح ! ‪ٓٝ ،‬خ أٗلؼ‪ ْٜ‬أل‪ٛ‬يهخث‪، ! ْٜ‬‬ ‫ؽ ‪ -‬حالٓظوَحؽ ‪- :‬‬
‫هخثٖ ‪ٝ‬ال ؿزخٕ‬ ‫ن رؤٓخٗظ‪ْٜ‬‬ ‫‪ٓٝ‬خ أ‪ َْٟٛ‬ألػيحث‪ٝ ، ! ْٜ‬أَهِ ِ ْ‬ ‫‪ -1‬حُ‪ٜ‬ــ‪ٍٞ‬س حُز‪٤‬خٗ‪٤‬ش ‪ « ● :‬إٔ ‪٣‬ظوٌ‪ٝ‬ح ُ‪ْٜ‬‬
‫‪ . 3‬أال ط ُٔزن رلَف ؿَ‪ٝ ،‬اال رطَ ػِٔ‪ٜ‬خ ‪ُْ ٝ‬‬ ‫‪ٝ‬كَ‪ ْٜٛ‬ػِ‪ٜ٤‬خ ! ‪ ،‬كٔخ أ َ ْؿ َي ٍَ إٔ ط‪َ٠‬د ر‪ْٜ‬‬ ‫آٍحء ًٔخ ‪٣‬ظوٌ‪ٝ‬ح ُ‪٤ٓ ْٜ‬خٍحص ‪ٝ‬أٍى‪٣‬ش » ط٘ز‪ٚ٤‬‬
‫‪ ِِّ٣‬طٌَحٍ‪ٛ‬خ‬ ‫حألْٓ حألٓؼخٍ ك‪ ٢‬حألهالم حُؼخُ‪٤‬ش ‪ ٝ‬حُ‪ٜ‬لخص‬ ‫ٓـَٔ ك‪٤‬غ ٗز‪ ٚ‬حطوخً ح‪ٍ٥‬حء ٓؼَ حطوخً حُٔ‪٤‬خٍحص‬
‫حُطٔ‪ٞ‬ف رال ًلخف كَ٘‪ .‬حْٓ ٓـَ‪ٝ ٍٝ‬ػالٓش‬ ‫حُ٘ز‪ِ٤‬ش!)‬ ‫‪ٝ‬حألٍى‪٣‬ش ‪ٝ‬أؿ‪ِٜ‬س حإلًحػش ‪.‬‬
‫ؿَ‪ ٙ‬حٌَُٔس‬ ‫* أػَد ٓخ ‪٣‬ؤط‪ :٢‬أً َِ ّْ حُٔـي ‪ -‬أً َِ ّْ رخُٔـي –‬ ‫‪ -2‬أِٓ‪ٞ‬د حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪ « ● :‬اٗ‪ٜ‬خ ُظظلخهْ » ‪ِ٤ٓٝ‬ظ‪ٚ‬‬
‫أٗ‪ٞ‬حع حْٓ ال حُ٘خك‪٤‬ش ُِـْ٘‬ ‫ٓخ أًَّ حُٔـي – أًَّ حُٔـي ٓظل‪ٞ‬م‪ -‬حُٔـي أًَ َّ‬ ‫( إ ) ‪ ( ٝ‬حُالّ ) ‪.‬‬
‫(‪ٓ )1‬لَى‪ ْ٤ُ :‬ؿِٔش ‪ٝ‬ال ٗز‪ ٚ‬ؿِٔش‪ًِٔ ،‬ش‬ ‫حُٔظل‪ٞ‬م – حُٔظل‪ٞ‬م أًَّ ٓـي‬ ‫‪ -3‬أِٓ‪ٞ‬د حُوـــ‪٘ٛ « ●: َٜ‬خ حٌُِٔ٘ش »‬
‫‪ٝ‬حكيس كو‪ٓ ،٢‬لَى أ‪ٓ ٝ‬ؼ٘‪ ٠‬أ‪ ٝ‬ؿٔغ (‪ُ٣‬ز٘‪ ٠‬ػِ‪٠‬‬ ‫*طؼـذ ٖٓ‪ :‬ػ‪ٞ‬طذ‪ -‬حًظٔذ‪ -‬ػٔ‪ -٠‬ال ‪ٌٌ٣‬د‪-‬‬ ‫‪ِ٤ٓٝ‬ظ‪ ٚ‬حُظوي‪ٝ ْ٣‬حُظؤه‪ َ٤‬ك‪٤‬غ هيّ حُوزَ ػِ‪٠‬‬
‫ٓخ ‪ُٜ٘٣‬ذ ر‪)ٚ‬‬ ‫‪ٜ٣‬ل‪ٞ‬‬ ‫حُٔزظيأ ُ‪٤‬ل‪٤‬ي حُظو‪ٝ ٚ٤ٜ‬حُظ‪٤ًٞ‬ي ‪.‬‬
‫‪ -‬ال هخثَٖ ٓلز‪ٞ‬د‪ .‬حْٓ ال ٓز٘‪ ٠‬ػِ‪ ٠‬حُلظق ك‪٢‬‬
‫ٓلَ ٗ‪ٜ‬ذ‪.‬‬ ‫أِٓ‪ٞ‬د حالهظ‪ٜ‬خ‪ٙ‬‬
‫‪ -‬ال ٓ‪ٗ ٖ٤ِٜٔ‬خؿلخٕ‪ .‬ح ْٓ ال ٓز٘‪ ٠‬ػِ‪ ٠‬حُ‪٤‬خء ك‪٢‬‬ ‫‪ٓ َ٤ٟٔ‬ظٌِْ أ‪ٓ ٝ‬وخ‪١‬ذ ‪ +‬حْٓ ٓ٘‪ٜٞ‬د ‪٣‬لَٔ‪ٙ‬‬
‫ٓلَ ٗ‪ٜ‬ذ‪.‬‬ ‫‪٣ٝ‬ؤط‪ ٢‬حُٔوظ‪ ٚ‬ك‪ٍٞٛ 3 ٢‬‬
‫‪ -‬ال ٓو‪ ٖ٣َٜ‬كخثِ‪ .ٕٝ‬ح ْٓ ال ٓز٘‪ ٠‬ػِ‪ ٠‬حُ‪٤‬خء‬ ‫‪ٓ . 1‬ؼَف رؤٍ‪ٗ :‬لٖ – حُٔ‪ -ٖ٤٣َٜ‬أ‪ٝ‬ك‪٤‬خء‬
‫ك‪ٓ ٢‬لَ ٗ‪ٜ‬ذ‪.‬‬ ‫‪ٓ . 2‬ؼَف رخإل‪ٟ‬خكش‪ :‬أٗظْ –ر٘‪ٛ -َٜٓ ٢‬خ‪َٕٝ٣‬‬
‫‪ -‬ال هخث٘خص ٓلز‪ٞ‬رخص‪ .‬ح ْٓ ال ٓز٘‪ ٠‬ػِ‪ ٠‬حٌَُٔ‬ ‫ٓلؼ‪ ٍٞ‬ر‪ٜٞ٘ٓ ٚ‬د ُلؼَ ٓلٌ‪ٝ‬ف طوي‪ َٙ٣‬أه‪ٚ‬‬
‫ك‪ٓ ٢‬لَ ٗ‪ٜ‬ذ‪.‬‬ ‫‪ . 3‬أ‪ٜ٣‬خ ‪ /‬أ‪٣‬ظ‪ٜ‬خ‪ٓ +‬ؼَف رؤٍ‪ :‬رٌْ أ‪ٜ٣‬خ حُ٘زخد ‪...‬‬
‫(‪٠ٓ )2‬خف‪٣ :‬ؤط‪ ٢‬رؼي‪٠ٓ ٙ‬خف اُ‪ٜٞ٘ٓ( ٚ٤‬د)‬ ‫ٓلؼ‪ ٍٞ‬ر‪ٓ ٚ‬ز٘‪ ٢‬ػِ‪ ٠‬حُ‪ُ ْ٠‬لؼَ ٓلٌ‪ٝ‬ف طوي‪َٙ٣‬‬
‫‪ -‬ال ‪١‬خُذ ػِْ ٌٓٓ‪ .ّٞ‬حْٓ ال ٓ٘‪ٜٞ‬د رخُلظلش‬ ‫أه‪- ٚ‬حُ٘زخد‪ٗ :‬ؼض َٓك‪ٞ‬ع رخُ‪ٔ٠‬ش‬ ‫أِٓ‪ٞ‬د حُظؼـذ‬
‫ألٗ‪ٓ ٚ‬لَى‪.‬‬ ‫* حٓظوَؽ أِٓ‪ٞ‬د حالهظ‪ٜ‬خ‪ ٙ‬ػْ أػَد حالْٓ‬ ‫ُ‪٤ٛ ٚ‬ـظخٕ‬
‫‪ -‬ال ‪١‬خُز‪ ٢‬ػِْ ٌٓٓ‪ٓٞ‬خٕ‪ .‬حْٓ ال ٓ٘‪ٜٞ‬د‬ ‫حُٔوظ‪:ٚ‬‬ ‫(‪ٓ )1‬خ أَكْ َؼَِ‪ٚ‬‬
‫رخُ‪٤‬خء ألٗ‪ٓ ٚ‬ؼ٘‪.٠‬‬ ‫(ٗلٖ حُؼَد أٍٓ‪٘٤‬خ أْٓ حُل‪٠‬خٍس هي‪ٔ٣‬خ ً ‪،‬‬ ‫ٓخ أًَّ حُٔئٖٓ‬
‫‪ -‬ال ‪١‬خُز‪ ٢‬ػِْ ٌٓٓ‪ .ٕٞٓٞ‬حْٓ ال ٓ٘‪ٜٞ‬د‬ ‫‪َٗ٘ٗٝ‬خ ٓزخىة حُؼيٍ ‪ٝ‬حُٔٔخ‪ٝ‬حس ‪ٝ ،‬هض إٔ ًخٕ‬ ‫ٓخ‪ٌَٗ :‬س طؼـز‪٤‬ش ك‪ٓ ٢‬لَ ٍكغ ٓزظيأ‪.‬‬
‫رخُ‪٤‬خء ألٗ‪ ٚ‬ؿٔغ ًٌَٓ‪.‬‬ ‫حُـَد ‪٣‬ظوز‪ ٢‬ك‪ ٢‬ظِٔخص حُـ‪٣ٝ ، َٜ‬ؼخٗ‪ ٢‬أُ‪ٞ‬حٗخ ً‬ ‫‪ ٝ‬ؿخٓي ٓز٘‪ ٢‬ػِ‪ ٠‬حُلظق ُِظؼـذ‪،‬‬ ‫أًَّ‪ :‬كؼَ ٓخ ٍ‬
‫‪ -‬ال ‪١‬خُزخص ػِْ ٌٓٓ‪ٓٞ‬خص‪ .‬حْٓ ال ٓ٘‪ٜٞ‬د‬ ‫ٖٓ حُظؼٔق ‪ٝ‬حُظِْ ‪ٝ‬حالٓظزيحى ك‪ ٢‬حُوَ‪ٕٝ‬‬ ‫‪ٝ‬حُلخػَ ‪ٔٓ َ٤ٟٔ‬ظظَ طوي‪)ٞٛ( َٙ٣‬‬
‫رخُ‪٤‬خء ألٗ‪ ٚ‬ؿٔغ ٓئٗغ‬ ‫حُ‪ٓٞ‬ط‪ٝ . ٠‬اٗ٘خ أكلخى حُؼَد ٗيػ‪ُِٔ ٞ‬الّ‬ ‫‪ٝ‬حُـِٔش ك‪ٓ ٢‬لَ ٍكغ هزَ حُٔزظيأ (ٓخ)‬
‫‪ -‬ال ًح كِْ ٓظَٔع‪ .‬حْٓ ال ٓ٘‪ٜٞ‬د رخألُق ألٗ‪ٚ‬‬ ‫‪ٝ‬حُ‪ٞ‬ثخّ ك‪ ٢‬ظَ حإلهخء ‪ٝ‬حُظؼخ‪ ٕٝ‬ر‪ ٖ٤‬حُ٘ؼ‪ٞ‬د‬ ‫حُٔئٖٓ‪ٓ :‬لؼ‪ ٍٞ‬ر‪ٜٞ٘ٓ ٚ‬د رخُلظلش‬
‫ٖٓ حألٓٔخء ‪. 5‬‬ ‫ػِ‪َٛ ٠‬يْ‪ً ٖٓ ١‬ظخد هللا ‪٘ٓٝ‬ش ٍٓ‪ٌٕٞ٤ٓٝ ، ُٚٞ‬‬ ‫(‪ )2‬أَكْ ِؼ َْ ر‪ٚ‬‬
‫(‪ٗ )3‬ز‪ ٚ٤‬رخُٔ‪٠‬خف‪ ًَ :‬حْٓ طال‪ ٙ‬حْٓ آهَ ‪٣‬ظْٔ‬ ‫ٌُْ أ‪ٜ٣‬خ حُ٘زخد حُٔٔظوزَ حُٔؼ‪٤‬ي رؼي ‪ٌٛ‬ح‬ ‫أًَّ رخُٔئٖٓ‬
‫ٓؼ٘خ‪ٝ ، ٙ‬ال ‪٣‬ؼَد ٓ‪٠‬خف اُ‪ٜٞ٘ٓ( ٚ٤‬د)‬ ‫حُٔخ‪ ٢ٟ‬حُٔـ‪٤‬ي)‬ ‫أ ًْ َِ ّْ‪ :‬كؼَ ٓخ‪ ٝ‬ؿخٓي ٓز٘‪ ٢‬ػِ‪ ٠‬حٌُٔ‪ ، ٕٞ‬ؿخء‬
‫‪ -‬ال ًَ‪ٔ٣‬خ هِو‪ٓ ٚ‬و‪ .َٜ‬حْٓ ال ٓ٘‪ٜٞ‬د‬ ‫* أػَد ٓخ طلظ‪ ٚ‬ه‪:٢‬‬ ‫ػِ‪٤ٛ ٠‬ـش حألَٓ ُِظؼـذ‪.‬‬
‫رخُلظلش‬ ‫ٗلٖ أر٘خء ٓ‪ٗ -َٜ‬لٖ أر٘خء ٓ‪ َٜ‬أ‪ٝ‬ك‪٤‬خء‪ -‬أ‪ٜ٣‬خ‬ ‫حُزخء‪ :‬كَف ؿَ ُحثي ال ٓلَ ُ‪ ٖٓ ٚ‬حإلػَحد‪.‬‬
‫‪ -‬ال ‪١‬خُؼ‪ ٖ٤‬ؿزال ٓ‪ٞ‬ؿ‪ٞ‬ىحٕ‪ .‬حْٓ ال ٓ٘‪ٜٞ‬د‬ ‫أ‪ٜ٣‬خ‬ ‫حُٔ‪َ٣ ٕٞ٣َٜ‬طو‪ ٢‬رٌْ حُ‪ -ٖ١ٞ‬رٌْ‬ ‫حُٔئٖٓ‪ :‬كخػَ َٓك‪ٞ‬ع ٓلال ً ٓـَ‪ُ ٍٝ‬لظخ ً‬
‫رخُ‪٤‬خء‬ ‫حُٔ‪َ٣ ٕٞ٣َٜ‬طو‪ ٢‬حُ‪.ٖ١ٞ‬‬
‫َٗ‪ ١ٝ‬حُظؼـذ ٖٓ حُلؼَ ٓزخَٗس‬
‫‪ -‬ال ‪١‬خٓؼخص ك‪ ٢‬حُـ٘ش ًخكَحص‪ .‬حْٓ ال ٓ٘‪ٜٞ‬د‬
‫‪. 1‬ػالػ‪. 2 ٢‬طخّ ‪ ْ٤ُ . 3‬ػِ‪ ُٕٝ ٠‬أكؼَ كؼالء‬
‫رخٌَُٔس‬
‫اًح كوي َٗ‪١‬خ ً ٓ٘‪ٜ‬خ ٗظؼـذ ًخُظخُ‪:٢‬‬
‫الكع ح‪٥‬ط‪٢‬‬
‫ٗؤط‪ ٢‬رلؼَ طؼـذ ط‪ٞ‬حكَص ك‪ ٚ٤‬حَُ٘‪١ٝ‬‬ ‫‪.1‬‬
‫‪٣ -1‬ـ‪ ُٞ‬كٌف هزَ( ال ) اًح ك‪ ٖٓ ْٜ‬حٌُالّ‪.‬‬
‫ٗؤط‪ ٢‬رخُٔ‪ٜ‬يٍ حُٔئ‪( ٍٝ‬إٔ ‪ +‬حُٔ‪٠‬خٍع)‬ ‫‪.2‬‬
‫‪ ٌٕٞ٣ٝ‬طوي‪ ( َٙ٣‬ه‪ًُ ٠‬ي) ‪ -‬أٗض ٗخؿق الٗي‪ .‬أ‪:ٟ‬‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(36‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬
‫‪٣‬خ ‪ٛ‬خكذ حُلن ‪ٜٔٓ ٝ ،‬خ ‪ٞٓ ٌٖ٣‬هلي كبٕ حُلن‬ ‫‪ٞ١‬ع‬ ‫الٗي ك‪ً ٢‬ى‬
‫ال ري ٓ٘ظ‪ ٝ ، َٜ‬ال ظخُٔ‪ ٕٞ‬رخه‪ ٖ٤‬ر‪٘٘٤‬خ ‪ٌُٖ ،‬‬ ‫‪٤ٛ‬زش ‪٤ٛ‬ذ حُ‪ٞ‬رخء ‪ٝ‬رؤ حُز‪٤‬يحء ر‪٤‬ي حالٓظؼخًس ػ‪ًٞ‬‬ ‫‪٣ -2‬ـ‪ ُٞ‬إٔ طوظَٕ ال حُ٘خك‪٤‬ش ُِـْ٘ ر‪ِٜٔ‬س‬
‫ٌُ‪٣ ٢‬ظلون حُؼيٍ ‪ ِِٚٓ٣‬إٔ ٌٗ‪ٗ ٕٞ‬لٖ ٓخػ‪ٖ٤‬‬ ‫حُ٘خّ ٗ‪ ّٞ‬ىحء ى‪ٝ‬أ حَُؿخء ٍؿ‪ ٞ‬حُٔٔخء ٓٔ‪ٞ‬‬ ‫حالٓظل‪ٜ‬خّ‬
‫ر‪ ٚ‬ال ٓظؼي‪ ٖ٣‬ػِ‪ٓ ٝ ، ٚ٤‬خ أؿَٔ حُؼخىٍ ٓغ ٗلٔ‪ٚ‬‬ ‫ٓ‪٤‬يحٕ ٓ‪٤‬ي حًُِخس ًُ‪ ٞ‬ؿ‪ ّٞ٤‬ؿ‪ ْ٤‬حُ٘وخء ٗو‪٠‬‬ ‫‪ -‬أال ‪١‬خُذ ػِْ ر‪٘٘٤‬خ؟ حْٓ ال ٓ٘‪ٜٞ‬د رخُلظلش‬
‫ٖٔ رؤال ط‪ ْ٠ٜ‬حُلو‪ٞ‬م ! كبٗ٘خ‬ ‫ٍؿال ! ‪ ٝ‬أك ِ‬ ‫‪ -3‬هي ‪٣‬لٌف حْٓ " ال " ‪ .‬ك‪٤‬وخٍ ‪ :‬ال ػِ‪٤‬ي ‪ ،‬أ‪١‬‬
‫ؿ‪َ٤‬‬ ‫حُٔؼ َّٔ َِ‪ ٖ٣‬ػِ‪ ٠‬حألٍ‪ ٝ‬ال ٗٔؼي ر٘‪٢‬ء‬ ‫‪ :‬ال رخّ ػِ‪٤‬ي‬
‫حُؼيٍ)‬ ‫ح" ٓخ أك‪ٞ‬ؿ٘خ ٗلٖ ‪ -‬أر٘خء حُؼ‪ َٜ‬حُلي‪٣‬غ ‪-‬‬ ‫‪ -4‬الٗي ‪ ،‬ال ؿيحٍ ‪ ،‬ال ٍ‪٣‬ذ ‪ ،‬ال ِٗحع ‪ ،‬ال ؿَ‪ٝ‬‬
‫أ‪ .‬أػَد ٓخ طلظ‪ ٚ‬ه‪ .٢‬د‪ .‬حٓظوَؽ‪:‬‬ ‫اُ‪ ٠‬حإلكخىس ٖٓ ٓ‪ َ٤‬حألٗز‪٤‬خء ك‪٤‬غ ًخٕ ًَ‬ ‫‪ ،‬الري ‪ ،‬ال ك‪٤‬خس ‪ ،‬ال ‪٣‬ؤّ ‪ ،‬ال ك‪ ، ٍٞ‬ال ‪١‬خهش ‪ ،‬ال‬
‫‪ ‬أِٓ‪ٞ‬د طؼـذ ٓٔخػ‪ ٝ ، ٢‬أػَر‪ ٝ ، ٚ‬ر‪ٖ٤‬‬ ‫ٓ٘‪ٛ ْٜ‬خى‪٣‬خ ً ه‪ ٚٓٞ‬اُ‪ ًَ ٠‬ه‪ٓٝ َ٤‬خ ًخٕ ُ‪ٌ٤‬ظْ‬ ‫ٓؼخىس ال أٓخٕ ‪ ....‬طؼَد‪:‬‬
‫حُٔظؼـذ ٓ٘‪. ٚ‬‬ ‫ٗ‪٤‬جخ ً ٖٓ حُ‪ٜ‬يح‪٣‬ش ػٖ أٓظ‪ ٚ‬كظ‪ِٜٞ٘٣ ٠‬ح ٖٓ‬ ‫حْٓ ال حُ٘خك‪٤‬ش ُِـْ٘ ٓز٘‪ ٠‬ػِ‪ ٠‬حُلظق ك‪ٓ ٠‬لَ‬
‫‪ ‬أِٓ‪ٞ‬د طؼـذ ٖٓ كؼَ حٓظ‪ٞ‬ك‪ ٠‬حَُ٘‪، ١ٝ‬‬ ‫ٗ‪ٜ‬ذ ألٗ‪ٜ‬خ ٓلَى‬
‫‪ٓ .5‬خ أػظْ ‪ {! ..........‬حُِٔٔٔ‪ - ٖ٤‬حُِٔٔٔ‪ٕٞ‬‬
‫‪ ٝ‬ر‪ ٖ٤‬حُٔلَ حإلػَحر‪ُ ٢‬لؼِ‪. ٚ‬‬ ‫* حٓظوَؽ حْٓ ال حُ٘خك‪٤‬ش ُِـْ٘ ‪ٝ‬أػَر‪:ٚ‬‬
‫‪٣ -‬ـ‪ ُٞ‬حُ‪ٞ‬ؿ‪ٜ‬خٕ }‬
‫‪ ‬أِٓ‪ٞ‬د طؼـذ ٖٓ كؼَ ُْ ‪ٔ٣‬ظ‪ٞ‬ف حَُ٘‪، ١ٝ‬‬ ‫كخُؼظٔخء ال ٗي ‪ ْٛ‬حُٔ‪ٜ‬خر‪٤‬ق ػِ‪٣َ١ ٠‬ن‬
‫‪ٓ ( .6‬خ ًخٕ أٍ‪ٝ‬ع حُللَ ! ) ‪ٓ -‬خ حُٔلَ‬
‫‪ ٝ‬ر‪ ٖ٤‬ك‪ ْ٤‬هخُق حُلؼَ حَُ٘‪. ١ٝ‬‬ ‫حُظويّ‪ -‬ال ٓؼخىس ُِزَ٘‪٣‬ش اال ك‪ ٢‬ظَ ٓالّ ػخىٍ‬
‫حإلػَحر‪ً [ ٖٓ ٌَُ ٢‬خٕ ‪ -‬أٍ‪ٝ‬ع ] ؟‬
‫‪ ‬ال ٗخك‪٤‬ش ُِـْ٘ ػخِٓش ‪ ٝ ،‬أػَد حٓٔ‪ٜ‬خ ‪.‬‬ ‫‪ٗٝ‬خَٓ‪ -‬كال ٗي حٕ ٓ‪ َٜ‬ػَ‪٣‬ش رؤىرخث‪ٜ‬خ‪-‬حُؼَد‬
‫‪ٟ .7‬غ ك‪ ٢‬أٓخُ‪٤‬ذ طؼـذ حألكؼخٍ { هخ‪- ّٝ‬‬
‫‪ ‬أِٓ‪ٞ‬د حهظ‪ٜ‬خ‪ ٝ ، ٙ‬ر‪ٍٞٛ ٖ٤‬ط‪ٝ ، ٚ‬‬ ‫ٓئ‪ ٌَُ ِٕٞٛ‬ػظ‪ٔ٤‬ش‪ ,‬ال ٍ‪٣‬ذ ك‪ًُ ٢‬ي‪-‬ال ٗ‪٢‬ء‬
‫ه‪ - َ٠‬ال ‪ ] ِٜٞ٣‬ر‪٤ٜ‬ـظ‪ ٢‬حُظؼـذ‬
‫حُٔوظ‪ ٝ ، ٚ‬أػَر‪. ٚ‬‬ ‫أًؼَ ‪ٍَٟ‬ح ػِ‪ ٠‬حإلٗٔخٕ ٖٓ ك‪٤‬خس حُزطخُش‪ٔٗ -‬ؼ‪٠‬‬
‫حُو‪٤‬خٓ‪٤‬ظ‪. ٖ٤‬‬
‫ؿـ‪ -‬حهظَ حُ‪ٜٞ‬حد ٓٔخ ر‪ ٖ٤‬حُو‪:ٖ٤ٓٞ‬‬ ‫اُ‪ ٠‬حُٔالّ ٓيًٍ‪ ٖ٤‬أٗ‪ ٚ‬ال ٓؼخىس ُِزَ٘‪٣‬ش ري‪-ٚٗٝ‬‬
‫‪ٓ ٌٙٛ ( .8‬خ أر‪ٜ٠٤‬خ ! ) ‪ -‬اًح ًخٕ حُظؼـذ‬
‫كبٕ حُلن ال ري ٓ٘ظ‪ { َٜ‬هزَ إ ‪ -‬هزَ ال }‬ ‫كال ‪ٝ‬ح‪ ٖ٤ِٛ‬اُ‪ ٠‬طويّ رال طؼِ‪ٓ ْ٤‬ظط‪ٓ ٍٞ‬يٍ‪ٓٝ‬ش‬
‫‪ٛ‬ل‪٤‬لخ ‪ ،‬كٔخ حُؼِش ك‪ٛ ٢‬لظ‪ ٚ‬؟‬
‫ى‪ -‬أؿذ ػٔخ ‪٣‬ؤط‪:٢‬‬ ‫رَحٓـ‪ -ٚ‬ال أٓخٕ ُ٘خ ك‪ ٢‬أٍ‪ٞٓ ٝ‬حى ‪ -‬أؿَٔ‬
‫‪ ( .9‬أٗظْ حُِٔٔٔ‪ ٖ٤‬طخٍ‪٣‬وٌْ َٓ٘م ‪ -‬أٗظْ‬
‫‪ ( .1‬ال ػخِٓ‪ ٖ٤‬رٔ‪ٜ٘‬ؼ٘خ ٓ‪ٟ - ) . ِٕٜٞٔ‬غ‬ ‫روخٍة ‪٣‬ظوٌ حٌُظخد هِ‪٤‬ال ‪٣ٝ‬ؼِْ أٗ‪ ٚ‬ال ؿخ‪َٛ‬‬
‫ِٓٔٔ‪ ٕٞ‬طخٍ‪٣‬وٌْ َٓ٘م )‬
‫كؼال ٗخٓوخ ٓ٘خٓزخ ريال ٖٓ “ ال “ ‪ ٝ ،‬ؿ‪َ٤‬‬ ‫ٓويٍ‪ -‬أٓخ حإلٗٔخٕ كال اريحع ُ‪ٝ ٚ‬ال طؼِ‪ ٞ‬حُزٔٔش‬
‫‪ -‬أػَد حُـِٔظ‪ ٝ ، ٖ٤‬ر‪ ٖ٤‬حُٔلَ حإلػَحر‪ُ ٢‬ـِٔش‬
‫ٓخ ‪. ِِّ٣‬‬ ‫‪ٝ‬ؿ‪ ٜٚ‬اال رخُلَ‪٣‬ش‪ -‬حُٔظٌزَ ‪١‬ل‪ ٢ِ٤‬ك‪ ٢‬حُٔـظٔغ‬
‫( طخٍ‪٣‬وٌْ َٓ٘م ) ك‪ ًَ ٢‬ؿِٔش ‪.‬‬
‫‪ .2‬ػَِ ‪ :‬ال ‪٣‬ظؼـذ ٖٓ حألكؼخٍ { ‪ِٛ‬ي ‪ -‬ػ ِ‪- ٍَ ٞ‬‬ ‫حإلٗٔخٗ‪ٝ ٢‬ال ٌٓخٕ ُ‪ ٚ‬ك‪-ٚ٤‬كال ك‪٤‬خس ري‪ ٕٝ‬هِذ‪,‬‬
‫‪ ( .10‬ال ر‪٘٘٤‬خ ؿخ‪ ٝ َٛ‬ال كخهي ‪ - ) .‬حؿؼَ “ ال‬
‫‪١‬لن } ‪.‬‬ ‫‪ٓٝ‬خ أػـز‪ ٖٓ ٚ‬هِذ ك‪ ٢‬كز‪ٝ ٚ‬رـ‪ٚ٠‬‬
‫“ ٗخك‪٤‬ش ُِـْ٘ ػخِٓش ‪ٓ ،‬ـ‪َ٤‬ح ٓخ ‪. ِِّ٣‬‬
‫‪ ( .3‬أال ‪١‬خُذ ػِْ ر‪ َ٤ٜ‬ر‪ ّٜٞٔ‬أٓظ‪ ٚ‬؟ ) ‪-‬‬ ‫* ٓ‪ ِ٤‬ال حُؼخِٓش ‪ٝ‬ؿ‪ َ٤‬حُؼخِٓش ٓغ ر‪٤‬خٕ حُٔزذ‪:‬‬
‫‪١ ْ٤ُ ( .11‬خُز‪ ٞ‬ػِْ َٓطخك‪ٟ - ) . ٖ٤‬غ “ ال‬
‫‪ “ َٛ‬ال “ ‪٘ٛ‬خ ػخِٓش ؟ ٓغ ر‪٤‬خٕ حُٔزذ ‪.‬‬ ‫‪ً -‬حًَ حُطخُذ ىٍ‪ ٚٓٝ‬رال طو‪" -َ٤ٜ‬ال حُ‪ َ ٚ‬اال‬
‫“ ٓ‪ٟٞ‬غ “ ُ‪ٝ “ ْ٤‬ؿ‪ٓ َ٤‬خ ‪ِِّ٣‬‬
‫‪ً ( .4‬خٕ حُٔ‪ ٕٞ٣َٜ‬ؿ‪ٓ َ٤‬ظلَه‪ٟ - ) . ٖ٤‬غ‬ ‫هللا"‪ -‬ال ك‪ ٢‬حُل‪ٝ ِٕٜٞٔٓ َٜ‬ال ؿخكِ‪ -ٕٞ‬ال ك‪٢‬‬
‫‪ٗ ( .12‬لٖ ‪ -‬حُطالد ‪ -‬ال ٗ‪ٜ‬ظْ اال ربٍ‪ٟ‬خء هللا ‪.‬‬
‫“ ال “ حُ٘خك‪٤‬ش ُِـْ٘ ٓ‪ٟٞ‬غ “ ًخٕ “ ‪ٝ ،‬‬ ‫حُٔيٍٓش ‪١‬الد ‪ٝ‬ال ٓيٍٓ‪ -ٕٞ‬ال هخ‪ٛ‬ي ٓ‪ٞ‬ء‬
‫) ‪ -‬ػالّ ٗ‪ٜ‬زض “ حُطالد “ ؟ ‪ٓ ٝ‬خ حُؼخَٓ‬
‫ؿ‪ٓ َ٤‬خ ‪ ، ِِّ٣‬ػِ‪ ٠‬إٔ طٌ‪ ٕٞ‬ػخِٓش َٓس ‪ٝ ،‬‬ ‫ٓلز‪ٞ‬د‪ -‬ال أٗض ٓ‪ٝ َٜٔ‬ال أه‪ٞ‬ى‬
‫ك‪ٜٗ ٢‬ز‪ٜ‬خ ؟ ‪ٓ ٝ‬خ كٌٔ‪ ٚ‬؟‬
‫ؿ‪ َ٤‬ػخِٓش َٓس أهَ‪. ٟ‬‬
‫‪ ( .13‬أٗض أك‪ َ٠‬حَُؿخٍ ‪ٓ -‬خ أك‪ َ٠‬حَُؿخٍ ) ‪-‬‬
‫أػَد حُـِٔظ‪. ٖ٤‬‬ ‫‪٘٣‬خر‪٤‬ؼ‪ٜ‬خ حألهالم حُلخ‪ِٟ‬ش حُظ‪َٟ ٢‬د ر‪ٜ‬خ‬
‫أٍ‪ٝ‬ع حألٓؼخٍ ٍحؿ‪ ٖٓ ٖ٤‬هللا إٔ ‪٣‬يهِ‪ٞ‬ح ٓيهَ‬ ‫أٗ‪ًِٔ َٜ‬خص حٌُ٘ق ك‪ ٢‬حُٔؼـْ‬
‫ٓ٘ظي‪ ٟ‬حالٓظلخٕ حُظؼِ‪٠ٔ٤‬‬ ‫حإلٗٔخٕ أْٗ حألػ‪٠‬خء ػ‪ ٞ٠‬حُلز‪٤‬ذ كزذ حُز‪٤‬جش‬
‫‪https://www.exam-eg.com‬‬ ‫‪ٛ‬يم كِ٘ظٔٔي رٔخ ؿخء‪ٝ‬ح ر‪ ٖٓ ٚ‬ه‪ٓٝ ْ٤‬زخىة‬
‫ر‪ٞ‬أ‬
‫‪ُ٘ٝ‬ؼِْ رؤٗ‪ ٚ‬ال ه‪ َ٤‬ك‪ٓ ٢‬ـظٔغ ‪٣َ١ َٟ‬و‪ ٚ‬ػٖ‬ ‫حُ٘ظخء ٗظ‪ ٞ‬حَُهخء ٍه‪ ٞ‬حُٔ‪َ٤‬حع ‪ٍٝ‬ع ػَ‪ٝ‬حص‬
‫حُوي‪ٝ‬س حُ‪ٜ‬خُلش ك‪٤‬خ ٗزخد حألٓش حُؼَٔ حُ‪ٜ‬خُق‬ ‫ػَ‪ٟ‬‬
‫كٖٔ ‪٣‬ظٔٔي ر‪ ٚ‬كِ‪ ٚ‬حُٔؼخىس ك‪ ٢‬حُيٗ‪٤‬خ ‪ٝ‬ح‪٥‬هَس‬ ‫حُؼخٍ ػ‪ َ٤‬ح‪٣‬يحع ‪ٝ‬ىع ٍ‪٣‬خ‪ٟ‬ش ٍ‪ٔٗ ٝٝ‬ظَى ٍىى‬
‫‪ٝ‬ال ‪٘٣‬ؤ‪ ٟ‬ػ٘‪ ٚ‬اال حُوخَٓ‪" ٕٝ‬‬ ‫ٓ‪ِ٤‬حٕ ‪ ُٕٝ‬حُظو‪ٝ ٟٞ‬ه‪ٓ ٠‬ؼش ‪ٓٝ‬غ ػخىس ػ‪ٞ‬ى‬
‫( أ ) أػَد ٓخ طلظ‪ ٚ‬ه‪. ٢‬‬ ‫ٓٔخص ‪ ْٓٝ‬حالهظزخٍ هزَ حُظخٍ‪٣‬ن أٍم حُي‪ٞ٣‬حٕ‬
‫( د ) حٓظوَؽ ٖٓ حُلوَس ‪:‬‬ ‫ى‪ٕٝ‬‬
‫( ‪ ) 1‬أِٓ‪ٞ‬د طؼـذ ‪ٝ ،‬أػَد حُٔظؼـذ ٓ٘‪. ٚ‬‬ ‫حُيٗ‪٤‬خ ىٗ‪ٓ ٞ‬خء ٓ‪ ٙٞ‬ح‪ٟ‬طَ ‪ ٍَٟ‬ح‪ٟ‬طَحد ‪َٟ‬د‬
‫( ‪ ) 2‬أِٓ‪ٞ‬د حهظ‪ٜ‬خ‪ٝ ، ٙ‬أػَد حُٔوظ‪. ٚ‬‬ ‫ه‪٤‬خٍ ه‪ٍ َ٤‬حثلش ٍ‪ٝ‬ف ؿلخء ؿل‪ ٞ‬حُٔ‪٤‬خٓش ٓ‪ّٞ‬‬
‫ٓـخٍ ؿ‪٤ٓ ٍٞ‬ؼخى ‪ٝ‬ػي ؿخثِس ؿ‪ ُٞ‬حُو‪٤‬خٓش ه‪ّٞ‬‬
‫( ‪ ) 3‬حٓٔخ ُـ " ال " حُ٘خك‪٤‬ش ُِـْ٘ ‪ٝ ،‬أػَر‪ٚ‬‬
‫حطٌخء ‪ًٝ‬ؤ حَُهخء ٍه‪ ٞ‬حُٔ‪٤‬ؼخم ‪ٝ‬ػن حُيّ ىٓ‪٠‬‬
‫‪.‬‬ ‫حُزئّ رؤّ أد أر‪ٔٗ ٞ‬ظؼ‪٤‬ي ػ‪ٞ‬ى حُ٘ٔخء ٗٔ‪ٞ‬‬
‫( ؽ ) أػَد ًِٔش " أٖٓ " ك‪ٔ٤‬خ ‪: ٢ِ٣‬‬ ‫حُلخثو‪ ٕٞ‬ك‪ٞ‬م حُـ‪َ٤‬س ؿ‪ َ٤‬حُـخٍ ؿ‪ ٍٞ‬ػ‪٤‬خد ػ‪ٞ‬د‬
‫‪ٓ – 1‬خ أػظْ أٖٓ ٓ‪. ! َٜ‬‬ ‫ح‪٥‬رخٍ رؤٍ أٍ‪ٍ ٟ‬أ‪ ٟ‬حُـي ؿي‪ ٝ‬حُظؼخ‪ ٕٝ‬ػ‪ٕٞ‬‬
‫‪ – 2‬أػظْ رؤٖٓ ٓ‪. ! َٜ‬‬ ‫ؿخ‪٣‬ش ؿ‪ٗ ٢٤‬لخء ٗل‪ ٠‬حطٔن ‪ٓٝ‬ن ٓزيأ ريأ‬
‫‪ – 4‬ال أٖٓ اال ك‪. َٜٓ ٢‬‬ ‫حُلخؿش ك‪ٞ‬ؽ حأل‪١ٝ‬خٕ ‪ ٖ١ٝ‬ط٘ٔ‪٤‬ش ٗٔ‪ٛ ٞ‬زش ‪ٛٝ‬ذ‬
‫‪ – 3‬رال أٖٓ ُٖ طظويّ ٓ‪َٜ‬‬ ‫حُٔؤ‪ ٟٝ‬أ‪٣ ٟٝ‬ل‪ ٢٤‬ك‪ ١ٞ‬حالطلخى ‪ٝ‬كي حألر‪ٞ‬حد ر‪ٞ‬د‬
‫( ى ) ٗلٖ ‪ٗ .........‬وطت ‪٤ٜٗٝ‬ذ ‪ٟ ( .‬غ‬ ‫‪ٛ‬لش ‪ٛٝ‬ق ػوش ‪ٝ‬ػن ٓٔش ‪ ْٓٝ‬ط٘ظٌ‪ٌٞٗ ٠‬‬
‫ٌٓخٕ حُ٘و‪ٓ ٢‬وظ‪ٜ‬خ ‪ٝ ،‬أػَر‪) ٚ‬‬ ‫حُو‪٤‬خىس ه‪ٞ‬ى حػظيحء ػي‪ ٝ‬ه‪ٞ‬حٗ‪ ٖ٤‬هٖ٘ ‪ٓٝ‬خثَ ‪َٓٝ‬‬
‫(‪ٛ‬ـ ) حً٘ق ك‪ٓ ٢‬ؼـٔي ػٖ ًِٔش ( حألٗز‪٤‬خء‬ ‫حُلَ‪٣‬ش كٍَ حٗظيحى ٗيى ػ٘‪ٞ‬حٕ ػ٘‪ ٕٞ‬حُظ‪٠‬خٖٓ‬
‫‪ٖٟٔ‬‬
‫حُٔ‪٤‬جش ٓ‪ٞ‬ء حإلٍحىس ٍ‪ٝ‬ى حؿظ‪٤‬خُ ؿ‪ ُٞ‬حٗظ‪٤‬خم‬
‫ٗ‪ٞ‬م‬
‫ٍ‪٣‬ذ ٗخَٓ‬ ‫ٓ‪٘٤‬خء ‪٣ ٠ٗٝ‬و‪٣ ٖ٤‬وٖ ح‪ٛ‬ظِ ‪ ُِٛ‬حٌُخث٘خص‬
‫( ٓزلخٕ هللا! ُ‪ ْ٤‬ك‪ ٢‬حُيٗ‪٤‬خ اال حُلن ‪٣‬زو‪، ٠‬‬ ‫ً‪ٕٞ‬‬
‫ٓ‪ٜٔ‬خ طؼخُض أ‪ٞٛ‬حص حُزخ‪ ، َ١‬كال طٔظيع حُو‪ٞ‬ف‬ ‫حُل‪٤‬خء ك‪ ٢٤‬حُ٘‪٤‬ش ٗ‪ ٟٞ‬حالٓظـالٍ ؿَِ حُطخػش‬
‫حُزِٔٔش ك‪ِ٤ُ ٢‬ش حالٓظلخٕ‬ ‫)‪(37‬‬ ‫حُ‪ٜ‬ق حُؼخٗ‪ ٢‬حُؼخٗ‪١ٞ‬‬

You might also like