Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 31
Imię i nazwisko ................................

1 Zaznacz funkcje krwi w organizmie. ( ... / 1 p.)

A. Transport tlenu.

B. Trawienie pokarmów.

C. Przenoszenie szkodliwych produktów przemiany materii.

D. Termoregulacja.

E. Reagowanie na bodźce.

2 Przyporządkuj wymienionym składnikom krwi (A–C) odpowiednie opisy (1–3). ( ... / 3 p.)

A. Płytki krwi.

B. Erytrocyty.

C. Leukocyty.

1. Są to bezjądrowe elementy morfotyczne krwi zawierające hemoglobinę.

2. Są to krwinki o różnej wielkości i budowie, uczestniczące w reakcjach obronnych

organizmu.

3. Są to najmniejsze elementy morfotyczne krwi uczestniczące w jej krzepnięciu.

A. ………………… B. ………………… C. …………………

3 Zaznacz nazwę składnika krwi, który odpowiada za transport związków ( ... / 1 p.)
regulujących pracę organizmu.

A. Fibrynogen.

B. Erytrocyty.

C. Przeciwciała.

D. Osocze.

4 Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie rubryki brakujące informacje. ( ... / 3 p.)

Antygen w błonie
erytrocytu

Grupa krwi A
Przeciwciała
anty-A
w osoczu krwi

Grupa A | strona 1 z 5
5 Uszereguj chronologicznie podane etapy procesu krzepnięcia krwi (A–E). ( ... / 1 p.)

A. Płytki krwi wydzielają substancję przekształcającą fibrynogen w fibrynę.

B. Naczynie krwionośne ulega uszkodzeniu.

C. Fibryna tworzy sieć, która zatrzymuje komórki krwi.

D. Płytki krwi przyklejają się do brzegów rany.

E. Sieć twardnieje, tworząc skrzep w ścianie naczynia.

………………………………………………………………………………………………

6 Przyporządkuj naczyniom krwionośnym (A i B) odpowiednie cechy (1–8). ( ... / 2 p.)

A. Naczynia włosowate.

B. Żyły.

1. Brak zastawek.

2. Niskie ciśnienie krwi przepływającej przez naczynia.

3. Gruba warstwa mięśniowa w ścianach naczyń.

4. Obecność zastawek.

5. Cienkie ściany naczyń zbudowane tylko z nabłonka.

6. Ściany naczyń zbudowane z trzech warstw.

7. Cienka warstwa mięśniowa w ścianach naczyń.

8. Wysokie ciśnienie krwi przepływającej przez naczynia.

A – ......................................... B – ...................................................

Grupa A | strona 2 z 5
7 Przeanalizuj poniższy schemat i uzupełnij tabelę. Wpisz w puste rubryki oznaczenia ( ... / 3 p.)
literowe wymienionych elementów układu krwionośnego (A–E), a następnie zaznacz
literą X rodzaj krwi przepływającej przez te elementy.

Element układu krwionośnego Rodzaj krwi

Nazwa Oznaczenie literowe Utlenowana Odtlenowana
Lewy przedsionek serca
Prawa komora serca
Żyła główna
Żyła płucna
Tętnica płucna

8 Przyporządkuj elementom budowy serca (A–C) pełnione przez nie funkcje (1–4). ( ... / 3 p.)

A. Naczynia wieńcowe. 1. Zaopatrują serce w tlen i substancje

odżywcze.
B. Komórki wytwarzające impulsy
elektryczne. 2. Zapobiegają mieszaniu się krwi
natlenionej z krwią pozbawioną
C. Zastawki. tlenu.

3. Powodują automatyczne skurcze

serca.

4. Wymuszają jednokierunkowy
przepływ krwi.

A. ………… B. …………. C. ………….

Grupa A | strona 3 z 5
9 W tabeli przedstawiono wyniki badań dwóch pacjentów (I i II). ( ... / 1 p.)

Zaznacz poprawną interpretację wyników badań obu pacjentów.

A. Pacjent I cierpi na anemię, a pacjent II – na zaburzenia krzepliwości krwi.

B. Pacjent I cierpi na zaburzenia krzepliwości krwi, a pacjent II – na hemofilię.
C. Pacjent I cierpi na zaburzenia krzepliwości krwi, a pacjent II – na nadciśnienie
tętnicze.
D. Pacjent I cierpi na nadciśnienie tętnicze, a pacjent II – na zaburzenia krzepliwości
krwi.

10 Oceń, które z poniższych informacji dotyczą układu krwionośnego (K), a które – ( ... / 3 p.)
układu limfatycznego (L). Zaznacz w tabeli odpowiednie litery.

W naczyniach tego układu płyn przemieszcza się

1. wyłącznie dzięki skurczom mięśni sąsiadujących z K L
naczyniami.
Przez naczynia tego układu przepływa płyn bogaty w
2. K L
tłuszcze.
3. Ten układ składa się z zamkniętego systemu naczyń. K L

11 Uzupełnij tabelę dotyczącą odporności nabytej. Wpisz w odpowiednie rubryki ( ... / 3 p.)
brakujące informacje.

Odporność …………………………
Odporność ………………………… Odporność …………………………
Wytworzenie przeciwciał w reakcji na
Wytworzenie przeciwciał w reakcji na
samoistne wniknięcie do organizmu
podanie szczepionki.
czynników chorobotwórczych.

12 Oceń, czy poniższe informacje dotyczące układu limfatycznego są zgodne z prawdą. ( ... / 3 p.)
Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F – jeśli jest fałszywe.

Układem limfatycznym są transportowane hormony

1. P F
wytwarzane w gruczołach dokrewnych.
Limfa powstaje z płynu tkankowego, a jej skład jest podobny
2. P F
do składu osocza krwi.
3. Układ limfatyczny rozprowadza cukry po całym organizmie. P F

13 Uszereguj rodzaje przeszczepów zgodnie z malejącym ryzykiem ich odrzucenia. ( ... / 1 p.)

1. Przeszczep w obrębie tego samego organizmu.

2. Przeszczep od spokrewnionego osobnika tego samego gatunku.

3. Przeszczep od niespokrewnionego osobnika tego samego gatunku.

4. Przeszczep od osobnika innego gatunku.

…………………………………………………

Grupa A | strona 4 z 5
14 Alergie należą do chorób cywilizacyjnych powodowanych między innymi ( ... / 3 p.)
zanieczyszczeniem środowiska.

a) Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.

Alergia to

A. osadzanie się w płucach cząsteczek pyłów.

B. łączenie się hemoglobiny z tlenkiem węgla.

C. nadwrażliwość organizmu na substancje nieszkodliwe.

D. nadwrażliwość organizmu na czynniki chorobotwórcze.

b) Uzupełnij zdania tak, aby poprawnie opisywały objawy i skutki alergii.

Wykorzystaj wyrazy wybrane spośród podanych – wpisz je w odpowiedniej formie
gramatycznej.

astma, katar sienny, pokarmowy, gruźlica, oddechowy, zapalenie płuc

Najwięcej osób cierpiących na alergię ma objawy związane z układem

……………………………….. – kichanie, katar, kaszel czy duszności. Zapalenie błony
śluzowej nosa o podłożu alergicznym nazywa się ……………………………….. .

Grupa A | strona 5 z 5
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 31
Imię i nazwisko ................................

1 Zaznacz funkcje krwi w organizmie. ( ... / 1 p.)

A. Transport dwutlenku węgla.

B. Utrzymywanie stanu równowagi wewnętrznej.

C. Transport substancji odżywczych.

D. Wydzielanie hormonów.

E. Odbieranie bodźców.

2 Przyporządkuj wymienionym składnikom krwi (A–C) odpowiednie opisy (1–3). ( ... / 3 p.)

A. Leukocyty.

B. Płytki krwi.

C. Erytrocyty.

1. Są to bezjądrowe elementy morfotyczne krwi zawierające hemoglobinę.

2. Są to krwinki o różnej wielkości i budowie uczestniczące w reakcjach obronnych

organizmu.

3. Są to najmniejsze elementy morfotyczne krwi uczestniczące w jej krzepnięciu.

A. ………………… B. ………………… C. …………………

3 Zaznacz nazwę składnika krwi, który odpowiada za transport związków ( ... / 1 p.)
regulujących pracę organizmu.

A. Fibrynogen.

B. Erytrocyty.

C. Osocze.

D. Przeciwciała.

4 Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie rubryki brakujące informacje. ( ... / 3 p.)

Antygen w błonie
erytrocytu

Grupa krwi B
Przeciwciała
anty-B
w osoczu krwi

Grupa B | strona 1 z 5
5 Uszereguj chronologicznie podane etapy procesu krzepnięcia krwi (A–E). ( ... / 1 p.)

A. Płytki krwi wydzielają substancję przekształcającą fibrynogen w fibrynę.

B. Naczynie krwionośne ulega uszkodzeniu.

C. Fibryna tworzy sieć, która zatrzymuje komórki krwi.

D. Płytki krwi przyklejają się do brzegów rany.

E. Sieć twardnieje, tworząc skrzep w ścianie naczynia.

………………………………………………………………………………………………

6 Przyporządkuj naczyniom krwionośnym (A i B) odpowiednie cechy (1–8). ( ... / 2 p.)

A. Naczynia włosowate.

B. Tętnice.

1. Ściany naczyń zbudowane z trzech warstw.

2. Niskie ciśnienie krwi przepływającej przez naczynia.

3. Wysokie ciśnienie krwi przepływającej przez naczynia.

4. Gruba warstwa mięśniowa w ścianach naczyń.

5. Cienkie ściany naczyń zbudowane tylko z nabłonka.

6. Cienka warstwa mięśniowa w ścianach naczyń.

7. Ściany naczyń zbudowane z jednej warstwy.

8. Brak zastawek.

A – ......................................... B – ...................................................

Grupa B | strona 2 z 5
7 Przeanalizuj poniższy schemat i uzupełnij tabelę. Wpisz w puste rubryki oznaczenia ( ... / 3 p.)
literowe wymienionych elementów układu krwionośnego (A–E), a następnie zaznacz
literą X rodzaj krwi przepływającej przez te elementy.

Element układu krwionośnego Rodzaj krwi

Nazwa Oznaczenie literowe Utlenowana Odtlenowana
Lewy przedsionek serca
Prawa komora serca
Żyła główna
Żyła płucna
Tętnica płucna

8 Przyporządkuj elementom budowy serca (A–C) pełnione przez nie funkcje (1–4). ( ... / 3 p.)

A. Komórki wytwarzające impulsy 1. Powodują automatyczne skurcze

elektryczne. serca.

B. Zastawki. 2. Zaopatrują serce w tlen i substancje

odżywcze.
C. Naczynia wieńcowe.
3. Wymuszają jednokierunkowy
przepływ krwi.

4. Zapobiegają mieszaniu się krwi

natlenionej z krwią pozbawioną tlenu.

A. ………… B. …………. C. ………….

Grupa B | strona 3 z 5
9 W tabeli przedstawiono wyniki badań dwóch pacjentów (I i II). ( ... / 1 p.)

Zaznacz poprawną interpretację wyników badań obu pacjentów.

A. Pacjent I cierpi na nadciśnienie tętnicze, a pacjent II jest zdrowy.

B. Pacjent I cierpi na anemię, a pacjent II – na zaburzenia krzepliwości krwi.
C. Pacjent I cierpi na nadciśnienie tętnicze, a pacjent II – na zaburzenia krzepliwości
krwi.
D. Pacjent I cierpi na zaburzenia krzepliwości krwi, a pacjent II – na nadciśnienie
tętnicze.

10 Oceń, które z poniższych informacji dotyczą układu krwionośnego (K), a które – ( ... / 3 p.)
układu limfatycznego (L). Zaznacz w tabeli odpowiednie litery.

W naczyniach tego układu płyn przemieszcza się dzięki

1. K L
skurczom mięśnia sercowego.
2. Ten układ składa się z otwartego systemu naczyń. K L
Przez naczynia tego układu przepływa płyn bogaty w
3. K L
tłuszcze.

11 Uzupełnij tabelę dotyczącą odporności nabytej. Wpisz w odpowiednie rubryki ( ... / 3 p.)
brakujące informacje.

Odporność …………………………
Odporność ………………………… Odporność …………………………
Otrzymywanie przeciwciał
wytworzonych przez organizm matki za Otrzymywanie przeciwciał zawartych w
pośrednictwem łożyska lub z mlekiem w surowicy odpornościowej.
czasie karmienia.

12 Oceń, czy poniższe informacje dotyczące układu limfatycznego są zgodne z prawdą. ( ... / 3 p.)
Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F – jeśli jest fałszywe.

Układ limfatyczny dostarcza tlen do wszystkich komórek

1. P F
ciała.
W węzłach limfatycznych są unieszkodliwiane substancje
2. P F
toksyczne.
W przeciwieństwie do układu krwionośnego układ
3. P F
limfatyczny jest otwarty.

13 Uszereguj rodzaje przeszczepów zgodnie ze wzrastającym ryzykiem ich odrzucenia. ( ... / 1 p.)

1. Przeszczep od osobnika innego gatunku.

2. Przeszczep od niespokrewnionego osobnika tego samego gatunku.

3. Przeszczep od osobnika identycznego genetycznie – bliźniaka jednojajowego.

4. Przeszczep w obrębie tego samego organizmu.

…………………………………………………

Grupa B | strona 4 z 5
14 Alergie należą do chorób cywilizacyjnych powodowanych między innymi ( ... / 3 p.)
zanieczyszczeniem środowiska.

a) Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.

Alergia to

A. nadwrażliwość organizmu na substancje nieszkodliwe.

B. nadwrażliwość organizmu na czynniki chorobotwórcze.

C. łączenie się hemoglobiny z tlenkiem węgla.

D. osadzanie się w płucach cząsteczek pyłów.

b) Uzupełnij zdania tak, aby poprawnie opisywały objawy i skutki alergii.

Wykorzystaj wyrazy wybrane spośród podanych – wpisz je w odpowiedniej formie
gramatycznej.

astma, katar sienny, angina, zapalenie płuc, gruźlica

Alergie wziewne mogą wywoływać na przykład ………………………………., którego

objawy są podobne do objawów przeziębienia. Wczesne zdiagnozowanie alergii jest
jednak ważne, ponieważ nieleczona może przyczynić się do powstania
……………………………….. . To choroba przewlekła, której leczenie jest trudne i
długotrwałe. Osoby cierpiące na to schorzenie mają znaczne trudności w oddychaniu,
silny kaszel i napady duszności.

Grupa B | strona 5 z 5