Ο επικήδειος του Maurice Brinton για τον Κορνήλιο Καστοριάδη

Θυμόμαστε τον Κορνήλιο Καστοριάδη μέσα από τα λόγια ενός από τους στενούς του φίλους και
πρώιμου μεταφραστή του στην αγγλική γλώσσα, του Maurice Brinton.

Σημείωση της σύνταξης: Ο Κορνήλιος Καστοριάδης πέθανε στις 26 Δεκεμβρίου 1997 (σε ηλικία 75
ετών) στο Παρίσι της Γαλλίας. Ο επικήδειος που ακολουθεί, που εκφωνήθηκε στην κηδεία του, είναι
από τον Chris Pallis, γνωστό και ως Maurice Brinton, τον διακεκριμένο Βρετανό νευρολόγο, συνιδρυτή
της ομάδας London Solidarity και πρώιμο μεταφραστή του Καστοριάδη στα αγγλικά. Ο Pallis πέθανε
στις 10 Μαρτίου 2005. Η ομάδα AorB και ο Chris Spannos, συγγραφέας και ερευνητής, κληρονόμησαν
αυτό το κείμενο από το προσωπικό του αρχείο.

Του Maurice Brinton

Θυμόμαστε την πρώτη σου "πολιτική" επίσκεψη στην Αγγλία. Ήταν το φθινόπωρο του 1960. Μίλησες σε
μια ομάδα συντρόφων που, για διάφορους λόγους, είχαν μόλις αποχωρήσει ή διαγραφεί από την SLL
(Socialist Labour League), μια τροτσκιστική οργάνωση. Αυτό που μας εντυπωσίασε περισσότερο ήταν η
δέσμευσή σου στην κοινωνική αλλαγή, η αυστηρότητα των επιχειρημάτων σου, το εύρος των γνώσεών
σου στην ιστορία, τη φιλοσοφία και τα οικονομικά, το πνεύμα σου και η ικανότητά σου να συνδέεις τα
διάφορα μερη των δικών μας ανησυχιών. Αναδυθήκαμε πεπεισμένοι ότι, από όποια οπτική γωνία κι αν
βλέπαμε το SLL, το πρόβλημά του δεν ήταν ότι δεν ήταν μια ορθόδοξη τροτσκιστική οργάνωση, αλλά
ότι ήταν!

Οι συνέπειες οδήγησαν, σταδιακά αλλά αμείλικτα, σε μια κριτική του λενινισμού και αργότερα σε μια
κριτική του ίδιου του μαρξισμού. Οι ορίζοντές μας διευρύνθηκαν, και με τη δημιουργία της ομάδας
Αλληλεγγύη δραστηριοποιηθήκαμε σε διάφορους βιομηχανικούς αγώνες της βάσης, στους αγώνες των
ενοικιαστών και των φοιτητών και στο κίνημα κατά των πυρηνικών. Η ανάλυσή σου για τη
γραφειοκρατικοποίηση που επηρεάζει τις οργανώσεις που παραδοσιακά είχαν αφοσιωθεί δτην
κοινωνική αλλαγή (συνδικάτα και πολιτικά κόμματα) προκάλεσε άμεσο απόηχο. Το ίδιο και η ανάλυσή
σου για το φαινόμενο της γραφειοκρατίας γενικά, είτε το συναντάμε στο κίνημα ειρήνης, είτε στην
εκπαίδευση, είτε στα νοσοκομεία, είτε σε άλλους τομείς της κοινωνίας των πολιτών.

Η αίσθηση της ευχαρίστησης και της ελευθερίας με την οποία ενεργήσαμε παραμένει μια από τις
μόνιμες αναμνήσεις μας από την επόμενη δεκαετία. Δεν χρησιμοποιούσαμε τότε τον όρο "αυτονομία"
για να περιγράψουμε αυτό που κάναμε: οι ενέργειές μας ήταν ωστόσο βαθιά διαποτισμένες από ένα
πνεύμα που είχατε συμβάλει στην ενστάλαξή του: το πνεύμα της αυτοδιαχειριζόμενης προσπάθειας.

Στη συνέχεια ήρθαν τα γαλλικά γεγονότα του 1968. Αισθανθήκαμε ότι ήταν μια εκτυφλωτική
επιβεβαίωση τόσων πολλών από όσα είχες γράψει. Κάποιοι από εμάς στην Αγγλία ζήσαμε αυτά τα
γεγονότα τόσο έντονα, πιστεύω, όσο και οι σύντροφοι στη Γαλλία. Καμία προκαθορισμένη θεωρία της
ιστορίας δεν θα μπορούσε να εξηγήσει αυτό που εκατομμύρια άνθρωποι ένιωθαν και δημιουργούσαν
καθημερινά.

Οι επακόλουθες επισκέψεις σου στην Αγγλία μνημονεύονται ως ισάριθμες ανάσες φρέσκου αέρα. Μαζί
συζητούσαμε την κρίση της σύγχρονης κοινωνίας, αλλά και τη δύναμή της να ανακτήσει τη διαφωνία.
Πάντα άκουγες προσεκτικά αυτά που είχαμε να πούμε, ενίοτε τοποθετώντας τα σε ένα πλαίσιο που δεν
είχαμε προβλέψει.
Ένας τροτσκιστής καθοδηγητής που είχε παρευρεθεί στην πρώτη μας συνάντηση στο Λονδίνο, είχε
φύγει μουρμουρίζοντας "αυτός είναι αναρχισμός μεταμφιεσμένος σε μαρξισμό". Οι σκέψεις σου,
ωστόσο, ήταν πολύ ευρύτερες και από τα δύο. Γνωρίζες ότι δεν βρισκόμασταν σε ένα κελάρι της
Πετρούπολης το 1917. Ή στη Βαρκελώνη το 1936. Ήσουν ένας επαναστάτης που σχετιζόταν με τον
κόσμο της εποχής του. Η ανάγκη να το κάνεις αυτό παραμένει μια από τις κύριες παρακαταθήκες που
μας άφησες.

Θα τελειώσω παραθέτοντας μερικά λόγια από ένα τραγούδι του Charles Trenet:

"Longtemps, longtemps, longtemps après que les poètes ont disparu

Leurs chansons trainent encore dans les rues...

[Αγγλική μετάφραση: "Για πολύ καιρό, πολύ καιρό, πολύ καιρό αφότου φύγουν οι ποιητές,

Τα τραγούδια τους κρέμονται ακόμα στους δρόμους..."].

Η λέξη ποιητής προέρχεται από το ελληνικό ποιείν (δημιουργώ). Με αυτή την έννοια, Κορνήλιε, ήσουν
ποιητής.

Αγαπητέ σύντροφε και φίλε, αποχωριζόμαστε σήμερα, αλλά το έργο σου θα συνεχίσει να εμπνέει εμάς
και πολλούς άλλους για πολύ καιρό.