Quiz

KİMYA
KİMYA BİLİMİ VE DOĞA 01
1. Arda, Han ve Betül aşağıda çalışma alanları verilen kimya disiplinlerinde uzmanlaşmak istemektedir.

Çalışma Alanı

Arda
Soya fasülyesi özlerine dayanan birkaç ilaç ham maddesi geliştirme

Han
Poliester, PET, PVC, PE gibi ürünler

Betül Maddeyi daha küçük birimlere ayırma ve maddenin bu birimlerini tanıma, miktarını
ölçme ve özelliklerini tespit etme

Buna göre Arda, Han ve Betül’ün uzmanlaşmak istedikleri kimya disiplinleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

Arda Han Betül

A) Organik kimya Polimer kimyası Anorganik kimya
B) Biyokimya Fizikokimya Anorganik kimya
C) Biyokimya Polimer kimyası Analitik kimya
D) Anorganik kimya Organik kimya Biyokimya
E) Polimer kimyası Organik kimya Analitik kimya

2. 3. Bir gazetenin haberine göre, Sakarya’da Kızılcık Barajı

S8 SO2 N2O5 KBr Cs
inşaatında çalışan bir işçi, boru kaynaklarında sızdırmazlık
O2 O3 LiF CH4 Fe testi yapan (röntgen çeken) cihazdan düşen tesbih tanesi
şeklindeki bir maddeyi alıp eve götürmüştür. Ardından işçi-
Onur yukarıda verilen saf maddeleri panodaki bilgilere göre nin ellerinde yaralar oluşmuş ve tüm sağlığı olumsuz etki-
sınıflandırmak istemektedir. lenmiştir.

Buna göre, boru kaynaklarında sızdırmazlık testi yapan

I. Molekül fakat bileşik olmayanlar cihazda aşağıdaki uyarı işaretlerinden hangisinin bulun-
II. Bileşik fakat molekül olmayanlar ması beklenir?
III. Hem bileşik hem de molekül olanlar

A) B) C)

Buna göre, Onur aşağıdakilerin hangisinde doğru sınıf-

landırma yapmıştır?

I II III
D) E)
A) S8-O2-O3 LiF-KBr SO2-N2O5-CH4
B) Fe-Cs SO2-N2O5-CH4 LiF-KBr
C) Fe-Cs LiF-KBr SO2-N2O5-CH4
D) S8-O2-O3 SO2-N2O5-CH4 LiF-KBr
E) LiF-KBr S8-O2-O3 SO2-N2O5-CH4

1
KİMYA BİLİMİ VE DOĞA KİMYA / QUIZ - 01
4. Kimya öğretmeni Oğuz’a laboratuvarda kullanılan cam malzemelerden beşinin adını sormuş ve doğru cevapladığı her bir cam malze-
me için artı (+) işareti vermiştir.
Öğretmenin sorduğu cam malzemeler ve Oğuz’un verdiği cevaplar aşağıdadır.

200

150

100

50

(Erlenmayer) (Beherglas) (Mezür) (Balon joje) (Ayırma hunisi)

Buna göre, öğretmeni bu değerlendirmede Oğuz’a kaç artı (+) vermiştir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

5. Aşağıda bazı kimyasal maddelerin insan sağlığı ve çevre 6. Açıklama: Yanıcı maddelerle temas hâlindeyken yüksek
üzerindeki etkileri belirtilmiştir. oranda ısı veren (ekzotermik) tepkime gösteren madde ve
karışımları sembolize eder.

Fe Yetersizliğinde anemi (kansızlık) gözlenir. Açıklaması verilen uyarı işareti ile ilgili,

Kas ve sinirlerdeki elektriksel uyarıların iletilmesinde I. şeklinde gösterilir.

K+
görev alır.

Organizmada oksijen, karbondioksit, artıklar vb. için II. Yakıt tankerlerinin üzerinde bulunabilir.
H2O
bir taşıyıcıdır. III. Yanlış kullanımdan dolayı patlamaya sebep olan kimya-
sal maddeleri gösterir.
CI2 Gaz hâli gözü ve ciğerleri tahriş eder.
yargılarından hangileri doğrudur?

CO Sera gazı olup yağmur suyunun asitliğini artırır.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III

Buna göre, hangi maddenin etkisi yanlış belirtilmiştir?

A) Fe B) K+ C) H2O D) CI2 E) CO

: 136

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
ATOM VE PERİYODİK SİSTEM - I 02
1. 1. Elektron ilgisi 3. Periyodik tabloda bazı elementlerle ilgili bilgiler şöyledir:

2. Atom yarıçapı • Li, Na ve K sırasıyla 2., 3. ve 4. periyotta birer alkali me-

5. İyonlaşma enerjisi

talidir.
eri
akt • X elementi bir elektron aldığında oluşan iyon Ne ile

6. Atom yarıçapı
l kar 10
eta izoelektronik olmaktadır.
3. Am teri
rak
l ka • Y elementinin ilk üç katmanı tam dolu, 4. katmanında üç
eta
4. M
elektron vardır.
• Z elementi 3. periyotta değerlik elektronları sayısı sekiz
olan bir elementtir.
Yukarıdaki periyodik çizelgede periyodik özelliklerdeki genel Bu bilgileri kullanarak öğretmenleri Ali, Efe ve Ece’nin her
değişim eğilimleri oklarla gösterilmiştir. birinden aşağıdaki çalışmayı yapmalarını istiyor.

Bu değişim eğilimlerinden hangileri belirtilen oklar yö-

nünde artmaz?

• Li ile X arasındaki element sayısı: I

A) Yalnız 5 B) 1 ve 2 C) 5 ve 6
• Na ile Z arasındaki element sayısı: II
D) 3, 4 ve 5 E) 1, 3 ve 4 • K ile Y arasındaki element sayısı: III

Öğrenciler element sayılarını tablodaki gibi buluyor:

2. I II III
Atom / İyon Na+ P3– Mg Ca2+
Ali 6 7 12
Atom numarası 11 12
Efe 5 6 11
Elektron sayısı 18 18
Ece 7 8 12
Kütle numarası 23 30 24 40

Tablodaki bilgileri kullanarak öğretmeni Aslı’dan aşağıdaki Element sayılarıyla ilgili hangi öğrencilerin bulduğu so-
soruları cevaplamasını istiyor. nuçlar doğru değildir?

I. Hangi tanecikler birbirinin izotonudur?

A) Yalnız Ece B) Yalnız Ali
II. Hangi tanecikler birbirinin izoelektroniğidir?
C) Ali ve Efe D) Efe ve Ece
III. Hangi taneciklerin katman elektron dizilimi 2, 8 şeklinde-
E) Ali ve Ece
dir?
IV. Hangi taneciklerin elektron sayısı proton sayısından az-
dır?
V. Hangi taneciklerin kütlelerinin % 50 den fazlası nötronla-
rından ileri gelir?

Aslı’nın bu sorulardan hangisine verdiği doğru cevapla-

rın içinde Na+ iyonu bulunmaz?

A) I B) II C) III D) IV E) V

1
ATOM VE PERİYODİK SİSTEM - I KİMYA / QUIZ - 02
4. Şekildeki periyodik cetvelde bazı elementlerin yerleri göste- 6.
rilmiştir. II

I III
n=3
n=2
n=1
Li N O F Ne
Na Mg P S CI Ar
K Ca Sc As Br
Rb Sr Bohr modeline göre hidrojen atomunun bir kısmı şekildeki
Ba gibi çizilmiştir.

Bu modele göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Buna göre, aşağıdaki sorulardan hangisinin karşısında A) Çekirdek merkezde, elektron ise bağımsız yörüngelerin
verilen cevabı yanlıştır? n=1, 2 ... birinde bulunur.
B) Atom uyarıldığında elektron, I ve II oklarıyla gösterilen
Soru Cevap daha yüksek sayılı yörüngelere çıkar.

A) 3. periyottaki halojenin adı nedir? Klor C) Elektron III okuyla gösterilen daha düşük sayılı bir yörün-
geye dönerken ışık yayınlar.
B) 4. periyottaki en aktif metalin Potasyum
adı nedir? D) Elektron geçişi III okuyla gösterildiği gibi n=2 yörüngesi-
C) Atom numarası 20 den küçük Magnezyum ne olursa meydana gelen çizgiler Balmer serisinde olur.
olan, fiziksel ve kimyasal özel- E) Elektronlar bir bulut gibi belirli bir bölgeye dağılmış hâl-
likleri stronsiyuma benzeyen de bulunurlar.
elementin adı nedir?
D) Kimyasal özellikleri fosfora Arsenik
benzeyen elementin adı nedir?
E) İki elektron aldığında argon Kükürt
ile izoelektronik olan elementin
adı nedir?

5. X ve Y elementleriyle ilgili bilgiler şöyledir:

• X, kütle numarası 38 olup nötron sayısı proton sayısın-

dan iki fazla olan elementtir.
• Y, 3. periyot IVA grubunda bulunan bir elementtir.

Bu elementlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yan-

lıştır?

A) Y yarı metal olarak sınıflandırılır.

B) X oda koşullarında gaz hâlinde bulunur.
C) X in atom numarası 18 dir.
D) Y elementinin atom yarıçapı X elementininkinden büyüktür.
E) X elementinin birinci iyonlaşma enerjisi Y elementinin-
kinden küçüktür.

: 137

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
ATOM VE PERİYODİK SİSTEM - II 03
1. F
– 3. I. atomik yarıçap,
–
+e II. bir elementin izotop sayısı,

F III. elementlerin molar kütleleri,

IV. birinci iyonlaşma enerjisi
F
+e – Yukarıdaki özelliklerden hangileri belirgin bir periyodik
F – değişim gösterir?

A) Yalnız I B) II ve III C) I ve IV
F2 molekülü içindeki F atomları şekildeki gibi birer elektron
–
alarak iki tane F iyonunu oluşturmuştur. D) I, II ve IV E) I, III ve IV

Bu değişimle ilgili,

I. Kimyasal bir değişimi gösterir.

II. Atomik büyüklük azalır.
III. F nin çekirdek yükü değişmez.
IV. Elektronlar arası itme kuvveti artar.
4.
yargılarından hangileri yanlıştır?

A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II
D) II ve III E) II ve IV

Bir kimya öğretmeni, şekildeki gibi merdivenin üst basa-

2. maklarının birinden bir tenis topu bırakıyor. Bu topun, aşağı
doğru hareketi sırasında, basamakların herhangi birinde du-
rabildiğini ancak aralarında duramayacağını gösteriyor.

Enerji değişimine mekaniksel benzetişim yapan öğret-

men bu deneyle Bohr atom modelindeki,

I. Bir atomda elektron, yalnız belli küresel yörüngelerde

(enerji düzeylerinde) bulunabilir.

Hakan periyodik tablo puzzle çalışması yaparken elinde şe-
kildeki boşluğu tamamlayacak bir parça kalmıştır.
Bu parçayı oluşturan elementlerle ilgili aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
II. Yüksek enerji düzeyinde bulunan bir elektron düşük
enerji düzeyine inerken seviyeleri arasındaki enerji farkı-
na eşit enerji yayınlar.
III. Birden fazla elektron içeren iyonların emisyon spektrum-
ları açıklanamaz.

A) İçinde halojenler grubu elementleri vardır. varsayımlarından hangilerini anlatmak istemiştir?

B) Ametal olarak sınıflandırılırlar.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) Soy gazların elektron dağılımına ulaşmak için elektron
alma eğilimindedirler. D) I ve II E) I, II ve III

D) Parlak görünümlü olup oda sıcaklığında ısı ve elektriği

çok iyi iletirler.
E) İçinde değerlik elektronları sayısı 5, 6, 7 olan elementler
vardır.

1
ATOM VE PERİYODİK SİSTEM - II KİMYA / QUIZ - 03
5. Bir öğrenciye X, Y, Z elementleriyle ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.

X: Yoğunluğu 0,97 g/cm3, erime noktası 97,8 °C, parlak görünümlü, oda sıcaklığında ısı ve elektriği iyi iletir.
Y: Normal koşullarda gaz hâlinde, katı hâlinin erime noktası –101 °C, oda sıcaklığında ısı ve elektriği iletmez.
Z: Yoğunluğu 19,3 g/cm3, erime noktası 1064 °C, parlak görünümlü, oda sıcaklığında ısı ve elektriği iyi iletir.

Öğrenciden bu bilgilere göre elementleri periyodik tabloda yerleştirmesi isteniyor.

Öğrenci aşağıdakilerin hangisinde elementleri doğru yerleştirmiştir?

A) B) C)
Z Z X
Y Y

X
X Z
Y

D) E)
X
X
Y
Y Z
Z

6. X, Y ve Z elementlerinin bazı özellikleri karşılaştırılıyor.

Bu karşılaştırma sonunda X elementinin,

• Y elementi ile grup numarasının,

• 10
Z elementi ile periyot numarasının

aynı olduğu saptanıyor.

X toprak alkali metali olduğuna göre,

I. Y nin değerlik elektronları sayısı 2 dir.

II. X 2. periyot IIA grubundadır.
III. Y nin atom numarası Z ninkinden büyüktür.
IV. X in atom yarıçapı Z ninkinden büyük, Y ninkinden kü-
çüktür.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

: 138

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
ATOM VE PERİYODİK SİSTEM - III 04
1. Rutherford’un atom yapısı modeli önemli bir problemi çö- 3. X elementi
zümsüz bırakmıştır. En basit atom olan hidrojenin bir, hel-
yumun iki proton içerdiği biliniyordu. Bu nedenle, helyum
atomunun kütlesinin hidrojeninkine oranı 2:1 olmalıydı (Çün-
kü elektronlar protonlardan çok daha hafiftirler ve atom küt-
lelerine katkısı ihmal edilir). Buna karşın gerçekte bu oran X X X
4:1 dir. Rutherford ve diğer bilim insanları atom çekirdeğinde
1 2 3
başka tipte bir atom altı parçacığın olması gerektiğini ileri
sürdü.
Şekilde X elementinden türeyen atom ve iyonlar 1, 2, 3 ile
1932 yılında J. Chadwick tarafından ispatı yapılan bu atom
gösterilmiştir.
altı parçacık ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Bu atom ve iyonlardan,

A) Yüksüz bir parçacıktır. 1. si 6:7:6 oranında proton:nötron:elektron,

1 4
B) 1
H atomunda bulunmazken, 2 He atomunda 2 tane bulu- 2. si 3:4:5 oranında proton:nötron:elektron,
nur. 3. sü 3:3:2 oranında proton:nötron:elektron
C) Aynı elementin izotop atomlarında farklı sayıda bulunur.
taşımaktadır.
D) Normal koşullarda kimyasal değişimlerde yer alır.
E) Kütleleri elektronunkinden büyük, protonunkine yaklaşık Buna göre, 1, 2, 3 atom ve iyonlarıyla ilgili aşağıdakiler-
eşittir. den hangisi doğrudur?

A) Birbirinin izotonudurlar.
B) Birbirinin izobarıdırlar.
C) 1. si katyon, 2. si nötrdür.
D) 3. sünün yarıçapı 1. sinin yarıçapından küçüktür.
E) Her üçünün de kimyasal özellikleri birbirinin aynıdır.

2. Hande’ye X, Y, Z elementleriyle ilgili bilgilerin yazılı olduğu

aşağıdaki kartlar veriliyor.

X: Temel hâldeki Y: +1 yüklü iyonu- Z: Kütle numarası

elektron dizilimin- nun elektron dizi- 38, nötron sayısı
de 3. katmanda 6 liminde 3. katman- 20 dir.
elektronu vardır. da 8 elektron var- 4. Aşağıdakilerden hangisi Mendeleyev’in periyodik sistem­
dır. le ilgili yaptığı çalışmalardan değildir?

A) Elementleri atom ağırlıklarına göre sıralaması

Buna göre, Hande’nin elementlerle ilgili yaptığı aşağıda-
ki açıklamalardan hangisi doğrudur?
A) Her üç element de aynı periyotta bulunur.
B) X metal, Y ametal olarak sınıflandırılır.
C) X ve Y bileşik oluşturmaz.
D) Y ve Z nin değerlik elektronları sayısı eşittir.
E) X in atom numarası 16, Y ninki 19, Z ninki 18 dir.
B) Özellikleri birbirine benzeyen elementleri alt alta koyması
C) Oluşturduğu gruplarda özellik bakımından benzeyen
element yoksa yerini boş bırakması
D) Elementleri artan atom numaralarına göre sıralaması
E) Sistemde boş kalan yerlere yeni element önermesi

1
ATOM VE PERİYODİK SİSTEM - III KİMYA / QUIZ - 04
1
5. X ve Y periyodik çizelgede aynı düşey sütunda bulunmak­ 7. • Hidrojen elementinin izotoplarından 1H doğada % 98,90,
2
tadır. 1
D ise % 1,10 bolluk oranına sahiptir.
1 16
Bu elementlerden X in atom numarası Y ninkinden büyük • 1
H ile 8O birleştiğinde H2O formülüyle bilinen normal su,
2 16
olduğuna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle 1
D ile 8O birleştiğinde D2O formülüyle bilinen ağır su olu-
yanlıştır? şur.
Bir öğrenci 25 °C deki 100 er gram H2O ve D2O sıvılarından
A) Atom numaraları arasındaki fark 1 dir. alarak dereceli boş iki silindire koyduğunda şekildeki gibi
B) X in elektronegatifliği Y ninkinden düşüktür. ağır suyun hacminin normal suyun hacminden % 11 daha
C) X in atom yarıçapı Y ninkinden büyüktür. küçük olduğunu gözlemliyor.

D) X in iyonlaşma enerjisi Y ninkinden küçüktür.

E) Değerlik elektronları sayısı eşittir.

H2O D2O

6. Bir araştırmacıya üç farklı elementin örnekleri olan X, Y, Z Silindir 1 Silindir 2

verilmiştir. Aynı periyottaki ve katı hâldeki bu elementlerle
araştırmacı aşağıdaki gözlemleri yapmıştır.
Öğrenci hacimdeki bu farklılıkla ilgili,
X: Elektriği iletmez, dövülmez ve haddelenemez (Tel hâline
getirilemez, tel olarak çekilemez). I. 25 °C de D2O nun yoğunluğunun H2O nunkinden büyük
olması,
Y: Elektriği iyi iletir, parlak görünümlü, dövülebilir ve tel hâ-
2 1
line getirilebilir. II. 1
D izotopunun 1 H atomundan daha ağır olması,
Z: Görünüş ve bazı özellikleri açısından Y ye benzerse de III.
1 2
1
H izotopunun doğada 1D izotopuna göre daha bol
kimyasal olarak X gibi davranır.
bulunması
Bu gözlemlerden yola çıkan araştırmacının elementlerle
açıklamalarında bulunuyor.
ilgili,

I. Atom numaralarına göre sıralanışı X>Z>Y dir. Bu açıklamalardan hangileri doğrudur?

II. Elektron alma eğilimleri Y>X>Z dir.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
III. Z bir yarı metal, X bir ametaldir.
D) I ve II E) I, II ve III
IV. Periyodik tablodaki konumları

X
Y Z

şeklinde olabilir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV
D) III ve IV E) I, III ve IV

: 139

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER - I 05
1. Öğretmeni Emel’e aşağıdaki kutuların her birine K, Na, Mg, 2. Ali yapısında iki atom bulunan bir X molekülünün bir kon-
Ca, CI, P, O, S ve Br elementlerini birer kez yazmasını ve dansatörün (elektriksel alan) levhaları arasında şekildeki gibi
adları verilen bileşikleri elde etmesini istiyor. yönlendiğini gözlemliyor.

Element Bileşik Metal levha Metal levha

• + → Sodyum bromür – + – +
+ – + –
– + – +
• + → Potasyum klorür
– +
– +
– +
• + → Kalsiyum sülfür

Ali’nin X molekülü ile ilgili,

• + → Difosfor pentaoksit
I. Yapısındaki bağ dipolar (iki kutuplu) dır.
II. Geometrik şekli doğrusaldır.
Emel bu çalışması sonucunda,
III. Atomlarının elektronegatiflikleri birbirinden farklıdır.
I. Mg elementinin açıkta kaldığını, IV. CO2 molekülü olabilir.
II. Difosfor pentaoksit bileşiğinin formülünün P2O5 olduğunu,
ulaştığı sonuçlardan hangileri doğrudur?
III. Sodyum bromürde Na ve Br elementlerini kullandığını,
IV. Potasyum klorürde K ve CI elementlerini kullandığını,
A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III
V. Yalnızca kalsiyum sülfürde halojen elementini kullanma-
D) I, II ve III E) II, III ve IV
dığını
rapor ediyor.

Bu raporu değerlendiren öğretmen doğru olan yargı-

ya 20 puan, yanlış olan yargıya 0 puan verdiğine göre,
Emel’in puanı kaçtır? 3.

A) 20 B) 40 C) 60 D) 80 E) 100 Al
Fe Cu

Periyodik cetvelde yerleri gösterilen Al, Fe ve Cu ele-

mentlerinin oluşturdukları bileşiklerle ilgili aşağıdaki ifa-
delerden hangisi yanlıştır?

2–
A) Al ile SO4 iyonunun oluşturduğu bileşiğin adı alümin-
yum sülfattır.
B) Fe ile karbonat iyonunun oluşturduğu demir (II) karbo-
nat bileşiğinde katyon ve anyon sayısı birbirine eşittir.
C) Cu ile hidroksit iyonu CuOH ve Cu(OH)2 bileşiklerini
oluşturabilir.
D) Demir (III) fosfat bileşiğinin formülü FePO4 tür.
E) Al ile nitrat iyonunun oluşturduğu bileşiğin formülü
AlNO3 tür.

1
KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER - I KİMYA / QUIZ - 05
4. 6. 17. grup elementlerinin bazı hidrürlerinin kaynama noktaları-
Z nın molekül kütleleriyle değişimini gösteren grafik şöyledir.
X
(Normal kaynama noktası, K)
400
Y
300
HF
H
200
HCI HBr
Periyodik tabloda yerleri gösterilen elementlerden, 100
I. X in siyanür,
Molekül
II. Y nin sülfat, 25 50 75 100 125 kütlesi (akb)
III. Z nin asetat
Bu grafiğe göre,
iyonlarıyla oluşturdukları I, II, III bileşiklerinin yapıların-
daki toplam atom sayısı en çok olandan en az olana doğ- I. HF nin kaynama noktasının diğerlerinden büyük olması-
ru sıralaması aşağıdakilerden hangisidir? nın nedeni HF de moleküller arası hidrojen bağlarıdır.
II. HΙ nın kaynama noktasının HCI ve HBr ninkinden yüksek
A) I - II - III B) II - I - III C) III - II - I oluşunun nedeni HΙ e göre HCI ve HBr nin daha polar
D) III - I - II E) II - III - I olmalarıdır.
III. HBr nin kaynama noktasının HCI ninkinden yüksek olu-
şunun nedeni, London kuvvetlerinin HBr de HCI ye oran-
la daha etkin olmasıdır.

yargılarından hangileri doğrudur?

5. Aşağıdaki şekilde metalik bağı açıklayan elektron denizi mo-
deli gösterilmiştir. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
e– e– e–
+ + +

e– e–
e–
+ + +

e– e–
e– e–
+ + +

Bu modele göre,

I. Metal atomunun değerlik elektronları elektron denizini

oluşturur.
II. Pozitif yüklü iyonlar, elektron denizindeki elektronları çe-
ker.
III. Metal atomları değerlik elektronlarını elektron denizine
vermiş ve (+) yüklü iyon hâline geçmiştir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) I, II ve III B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) Yalnız I

: 140

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER - II 06
1. Bir kimya öğretmeni sınıf ortamında elindeki 6C, 1H, 7N ve 8O 2. I. F2O
toplarıyla iki farklı molekülün top-çubuk modelini oluşturu- II. CO2
yor.
Aşağıdaki özelliklerden hangisi formülleri verilen mole-
küllerden I. si için doğru, II. si için yanlıştır?
Toplar
(6C, 8O, 9F)
N:

H:
Özellik I. molekül II. molekül

C: A) Bağ sayısı 2 4

O: B) Ortaklanmamış toplam 8 16
elektron sayısı
C) Bağ elektronlarını diğerine Flor Karbon
göre daha fazla çeken
Moleküller
atom
D) Polarlık Polar Apolar
E) Geometrik şekil Doğrusal Kırık doğru

I. molekül II. molekül

Bu modellerle ilgili, öğretmen aşağıdaki öğrencilerden

hangisinin yorumunu yanlış değerlendirmiştir?

Öğrenci Yorumu
3. Aşağıda hidrojen bağı kesikli çizgi ile gösterilmiştir.

A) Ece I. molekül polardır.

A H B
N
B) Efe I. nin Lewis yapısı, dir. Bu gösterimde A H bir molekül ve B diğer molekülün
H H
H
parçasıdır.
H
C) Can II. nin Lewis yapısı, C O dir. Buna göre, hidrojen bağı ile ilgili aşağıdakilerden hangi-
H si söylenemez?

D) Naz II. si polar kovalent bağ içerir.

A) A ve B; oksijen, azot ya da flor olabilir.
E) Onur Her iki molekülde de tüm atomlar B) A ve B atomlarında hidrojen bağındaki hidrojen atomu
oktetini tamamlamıştır. ile etkileşen bir ya da daha fazla elektron çifti bulunur.
C) H B bağı, moleküldeki büyük yük ayrımından kay-
naklanır.
D) H B bağı, kovalent A H bağından daha zayıftır.
E) H B bağı, kovalent A H bağından daha kısadır.

1
KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER - II KİMYA / QUIZ - 06
4. Aşağıda suyun çeşitli özelliklerini yansıtıcı şekiller verilmiştir.

–
O – H H H H

H H H + H O O
+ +
H H
Şekil-1 Şekil-2
O
H H H H
O O

Şekil-3

Bu şekillerle ilgili,

I. 1. si moleküldeki yük dağılımını gösterir.

II. 3. sü molekülün polarlığını gösterir.
III. 2. si H2O nun erime ve kaynama sıcaklığının yüksek oluşunu gösterir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

5. X ve Y atomları arasındaki kovalent bağ aşağıdaki diyagram-

da gösterilmiştir.

Elektron X

–
+ +
–

Y
çekirdeği
X
çekirdeği Elektron Y

Bağ elektronlarını Y atomu X atomuna göre daha fazla

çektiğine göre,

I. Y atomu X atomundan daha elektronegatiftir.

II. X ve Y atomları arasındaki bağ güçlü etkileşimdir.
III. X ve Y atomlarının çekirdekleri arasındaki itme kuvveti,
bu çekirdeklerin bağ elektronlarını çekme kuvvetinden
daha büyüktür.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
: 141

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER - III 07
1. I. H H N O H 2. Aşağıdaki şekilde HF ve NH3 molekülleri arasındaki bağlar
gösterilmiştir.
II. H O F
H
III. H C C H a
H F H N b
Yukarıdaki Lewis yapılarının hatalı olduğunu söyleyen öğret-
H
men, öğrencisinden herbirindeki hatayı açıklamasını istemiş-
c
tir.
Öğrenci her birindeki hatayı şöyle açıklamıştır.
Bu gösterimde,

I. c bağlayıcı elektron çiftini,

• H H N O H Bileşiklerinde hidrojen 1, azot
α II. a hidrojen bağlarını,
3 bağ yapar. Bu ya-
(I. yapı) pıda ise α hidroje- III. b ortaklanmamış elektron çiftini,
ni ve azot ikişer bağ IV. a zayıf, c güçlü etkileşimi
yapmıştır.
temsil eder.

Bu açıklamalardan hangileri doğrudur?

• H O F Bileşiklerinde oksijen 2, flor 1
bağ yapar. Bu yapı- A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II
(II. yapı)
da ise oksijen 3, flor D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
iki bağ yapmıştır.

• H C C H Bileşiklerinde karbon 4, hidro-

jen 1 bağ yapar. Bu yapıda ise
(III. yapı) her bir hidrojen atomu ikişer
bağ yapmıştır. Ayrıca C2H2 de
10 değerlik elektronu olma-
lıyken bu yapıda 12 değerlik 3. Madde Bilgi
elektronu vardır.
a. NO 1. Saf kovalent bağ içerir.

b. Glisin 2. Polar kovalent bağ içeren apolar bir

Öğrencinin bu yapılardan hangileri için yaptığı açıklama-
moleküldür.
lar doğrudur?
c. O2 3. Molekülleri arasında hidrojen bağı
(1H, 6C, 7N, 8O, 9F) vardır.

d. BF3 4. Molekülde tek sayılı elektron vardır.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III Ayşe yukarıda verilen madde ve bilgileri hangi seçenekte
doğru eşleştirmiştir?

(5B, 7N, 8O, 9F)

A) a.1 B) a.2 C) a.4 D) a.3 E) a.4

b.2 b.3 b.3 b.4 b.1
c.3 c.1 c.1 c.1 c.3
d.4 d.4 d.2 d.2 d.2

1
KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER - III KİMYA / QUIZ - 07
4. Hidrojen bağı, N H, O H veya F H gibi polar bir bağ- 6. Tabloda bazı karbon bileşiklerinin erime noktaları verilmiştir.
daki hidrojen atomu ile elektronegatif O, N veya F atomu
arasındaki dipol-dipol etkileşiminin özel bir türüdür.
Bileşik Erime Noktası (°C)
Buna göre,
CH4 –182
H CF4 –150
I. Na+ O
H CCI4 – 23

– CBr4 90
II. F H O

H
Bu tabloda ok yönünde erime noktasının artması,
III. H3C O H O
I. moleküldeki elektron sayısının artması,
H3 C H
II. molar kütlenin artması,
III. molekülün temas yüzeyinin azalması
türleri arasındaki kesikli çizgilerle gösterilen bağlardan
nedenlerinden hangileriyle açıklanabilir?
hangileri hidrojen bağına örnek verilebilir?
1 12 19 35 80
( 1H, 6
C, 9 F, 17 CI, 35Br)
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

5. Polarlıkla ilgili bir grup öğrenci arasında şu konuşma geçi-

yor.

Öykü: İçinde polar bağ bulunan her molekül polardır.

Orkun: Polar moleküllerde pozitif (+) ve negatif (–) yüklerin

ağırlık merkezi bir noktada toplanmaz.

Akın: HF molekülünün polaritesi HCI ninkinden daha yük­

sektir.

Ezgi: İki atomlu tüm bileşik molekülleri polardır.

İrem: Polar moleküllerde moleküller arası dipol-dipol etki-

leşiminin yanında London kuvvetleri de bulunur.

Bu öğrencilerden hangisinin açıklaması yanlıştır?

(1H, 9F, 17CI)

A) Öykü B) Orkun C) Akın

D) Ezgi E) İrem

: 142

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER - IV 08
1. Büret 2. Yaygın adı kezzap olan bileşikle ilgili aşağıdaki ifadeler-
den hangisi yanlıştır?

(1H, 7N, 8O)

A) Polar kovalent bağ içeren polar moleküllerden oluşur.

Saf su B) Sistematik adı hidrojen nitrattır.

C) Lewis formülü,
Ebonit çubuk
O N O H dir.

O
Beher
D) Su ile hidrojen bağı oluşturamaz.
E) Yapıda üç oksijen atomu merkezi N atomuna bağlı, bir
Saf su
hidrojen ise oksijen atomlarından birine bağlıdır.

Emel şekildeki düzenekte büretten behere su akışına izin

vererek iki farklı deney gerçekleştiriyor.

1. deney: Kürk parçasına sürterek negatif yüklediği bir

ebonit çubuğu akan suyun yakınında tuttuğunda
suyun çubuğa doğru saptığını gözlemliyor.
3. • X X X X
2. deney: Ebonit çubuğu, ipekle ovarak pozitif yüklediği 1 2
bir cam çubukla değiştirdiğinde, suyun tekrar
çubuğa doğru saptığını gözlemliyor. • X O X O X
3 4
Emel yaptığı bu deneylerde, X

I. iyon-dipol etkileşimini,
Yukarıdaki gösterimlerde,
II. ebonit çubuk durumunda, su moleküllerinin pozitif
uçlarının çubuğa yakın olacak şekilde yönlendiğini ve 1 numaralı etkileşimi kırmak için 0,5 kJ/mol
çubuğun negatif ucuna doğru çekildiğini, 2 numaralı etkileşimi kırmak için 435 kJ/mol
III. cam çubuk durumunda su moleküllerinin negatif 3 numaralı etkileşimi kırmak için 41 kJ/mol
uçlarının çubuğa doğru yönlendiğini ve çubuğun pozitif 4 numaralı etkileşimi kırmak için 930 kJ/mol
ucuna doğru çekildiğini
enerji gerekmektedir.
göstermiştir.
Buna göre, bu etkileşimlerle ilgili aşağıdakilerden han-
Bu açıklamalardan hangileri doğrudur? gisi doğru olamaz?

(X, oksijenden farklı bir ametaldir.)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
A) 1 ve 3 zayıf, 2 ve 4 güçlü etkileşimlerdir.
B) 1 ile gösterilen etkileşim London kuvvetleridir.
C) 3 ile gösterilen etkileşim türü dipol-dipol etkileşimidir.
D) X O bağı, X X bağından daha polardır.
E) X X bağı, X O bağından daha sağlamdır.

1
KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER - IV KİMYA / QUIZ - 08
4. I. Flor (F) atomları bir araya gelerek flor molekülünü oluş- 5. CuNO3 bileşiği ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
turuyor.
II. Sodyum (Na) ve flor (F) atomları biraraya gelerek sod- A) Katyonunun adı bakır(I) iyonudur.
yum florür oluşturuyor. B) Anyonunun adı nitrat iyonudur.
C) Sistematik adı bakır(I) nitrattır.
Yukarıdaki değişimlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi
doğrudur? (9F, 11Na) D) Yapısındaki katyon sayısının anyon sayısına oranı 1 dir.
E) Yalnızca polar kovalent bağ içerir.
A) I. olayda flor atomlarından biri diğerine bir elektron verir.
B) I. olayda polar kovalent bağ oluşur.
C) II. olayda sodyum flora bir elektron verir.
D) II. olayda bir molekül oluşur.
E) Her iki olayda da flor atomlarının enerjisi artmıştır.

: 143

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
MADDENİN HÂLLERİ - I 09
1. Rıdvan, Enes ve Esra’dan oluşan bir öğrenci grubu sıvıların 2. Bir beherde ısıtılan saf bir X katısı, buharlaştırılıp soğutulan
kaynama noktalarıyla ilgili şu deneyleri yapıyor: cam balonun dış tabanında şekildeki gibi yeniden katılaş-
mıştır.
Rıdvan: Karbon tetraklorür (CCI4) arı sıvısının 1 atm basınçta
76,9 °C de kaynadığını gözlemliyor.
Su Su
Enes: 25 °C deki bir miktar hidrazin (N2H4) arı sıvısını 1 atm
basınçta ısıttığında şekildeki grafiği elde ediyor.
Cam balon

Su
S
Sıcaklık (°C)
atısı
tısı
X katısı
114 Beher
X katısı
25

Zaman

Esra: Arı suyun; deniz seviyesinde 100 °C de, basıncın

0,695 atm olduğu bir dağın tepesinde 90,1 °C de Şekilde gösterilen bu sistemle ilgili,
kaynadığını gözlemliyor.
I. X katısı, hâl değişimi sırasında, sıvılaşmadan gaz hâline
Deneylerin sonuçlarını birlikte değerlendiren bu öğrenci geçmiştir.
grubu, II. Sistemde önce süblimleşme ardından kırağılaşma ol-
I. Farklı sıvıların kaynama noktaları farklıdır. muştur.

II. Bir sıvının üzerindeki atmosfer basıncı azalırsa kaynama III. Fiziksel bir değişme gerçekleşmiştir.
noktası düşer. IV. X taneciklerinin toplam enerjisi önce azalmış sonra art-
III. Molekülleri arasındaki çekim kuvveti büyük olan sıvıların mıştır.
kaynama noktası küçüktür.
yargılarından hangileri doğrudur?
IV. Sıcaklığı artan sıvıların molekülleri arasındaki çekim kuv-
veti azalır.
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III
yargılarından hangilerine ulaşamaz? D) III ve IV E) I, II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve IV E) II ve III

1
MADDENİN HÂLLERİ - I KİMYA / QUIZ - 09
3. Aşağıdaki tabloda bazı sıvıların 35 °C deki denge-buhar ba- 5. H2O nun belirli bir miktarının ısıtılmasına ilişkin sıcaklık -
sınçları verilmiştir. zaman grafiği aşağıdaki gibidir.

Zaman
Sıvı Arı su Etil alkol Benzen

Buhar basıncı
42 104 149
(mmHg) c
b

Buna göre, aynı koşullardaki bu sıvıların buhar fazına

a
geçme eğilimi en az olandan en çok olana doğru sırala-
Sıcaklık (°C)
ması aşağıdakilerden hangisidir? –20 0 4 100

A) Arı su - etil alkol - benzen Bir öğrenci grafikte belirlenen a, b, c noktalarında H2O nun
B) Etil alkol - benzen - arı su bazı özelliklerini karşılaştırıyor.
C) Arı su - benzen - etil alkol
Özellik Karşılaştırma
D) Benzen - etil alkol - arı su
I. Moleküller arası çekim kuvvetleri a>b
E) Benzen - arı su - etil alkol
II. Viskozitesi c>b
III. Yoğunluğu b>c
IV. Buhar basıncı c>b
V. Toplam enerjisi c>a

Öğrenci hangi özelliği yanlış karşılaştırmıştır?

4. Tabloda bazı sıvıların 20 °C deki viskoziteleri verilmiştir.

A) I B) II C) III D) IV E) V

Sıvı Viskozite (Ns/m2)

Cıva 1,55.10–3

Su 1,01.10–3

Zeytinyağı 81.10–3

Buna göre, 20 °C deki bu sıvılarla ilgili,

I. Cıva atomları arasındaki çekim kuvveti, su molekülleri

arasındakinden büyüktür.
II. Su moleküllerinin akmaya karşı gösterdiği direnç, zey-
tinyağı moleküllerinkine oranla daha büyüktür.
III. Suyun akıcılığı cıvanınkinden büyük, zeytinyağınınkin-
den küçüktür.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

: 144

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
MADDENİN HÂLLERİ - II 10
1. Bir kristal zorlandığında kristaldeki biçimsel bozulma şekilde 3.
Gaz
gösterilmiştir.

+ – + + – +
Sıvı
– + – – + –

Bu kristal türü,
Katı
I. metalik kristal,
II. iyonik kristal, Şekilde moleküler yapıdaki arı bir maddenin faz değişimleri
III. moleküler kristal, oklarla gösterilmiştir.

IV. kovalent kristal Sabit basınçtaki bu hâl değişimlerinin tamamında mad-

deye ilişkin,
verilenlerden hangileri olamaz?
I. ısısı,
( + : pozitif iyon, – : negatif iyon)
II. molekül yapısı,
III. molekülleri arası çekim kuvveti,
A) Yalnız II B) I ve III C) I ve IV
IV. sıcaklığı
D) II ve III E) I, III ve IV
özelliklerinden hangileri değişmez?

A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve III

D) II ve IV E) I, II ve IV

2. Bir gözlemci bir CO2 yangın tüpünü ABD de Boston şehrin-

deki bir binanın dışına yerleştiriyor. Tüpü kış ayları boyunca
salladığında çalkalanma sesini duyan gözlemci yaz mevsi-
4. Deniz seviyesinde atmosfere açık kaplarda bulunan C6H6
minde böyle bir sesi duymuyor.
sıvısının 80 °C deki, HF sıvısının 20 °C deki buhar basıncı
Kış aylarında, tüpteki maddenin dönüştüğü faz ile bu dö- 1 atm dir.
nüşümün adı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiş- Buna göre aynı koşullarda,
tir?
I. kaynama noktası,
II. viskozite,
Maddenin dönüştüğü faz Dönüşümün adı
III. uçuculuk,
A) Sıvı Donma
IV. molekülleri arasındaki çekim kuvveti
B) Katı Süblimleşme
C) Katı Kırağılaşma özelliklerinden hangilerinin C6H6 sıvısında HF sıvısına
oranla daha küçük olması beklenir?
D) Gaz Kırağılaşma
E) Sıvı Kaynama
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) III ve IV

1
MADDENİN HÂLLERİ - II KİMYA / QUIZ - 10
5. Aşağıda, Br2 arı maddesinin 1 atm basınçtaki ısınma eğrisi 7. Bir kimya öğretmeni öğrencilerinin laboratuvara gelmesin-
verilmiştir. den hemen önce bir erlenmayer içindeki bir miktar suyu
Şekil-1 deki gibi kaynayıncaya kadar ısıtılıyor.
Zaman
e
Phava
d
c
Saf su Kauçuk tıpa
b
a

Sıcaklık (°C) Ocak Saf su

–20 –7 0 59 98

Şekil-1 Şekil-2
Buna göre Br2 ile ilgili,

I. a-b zaman aralığında erimekte, c-d zaman aralığında

Daha sonra kabı ateşin üzerinden alarak Şekil-2 deki gibi
kaynamaktadır.
kauçuk tıpa ile kapatıyor. Ders başladıktan sonra kabı öğ-
II. d-e zaman aralığın plazma hâlinde bulunur.
rencilerin önüne getiriyor ve çeperlerini bir buz parçasıyla
III. 59 °C de buhar basıncı 1 atm den küçüktür. ovarak suyun kaynadığını gösteriyor.
IV. 0 °C ve 1 atm de gaz hâlinde bulunur. Bu olayın gerçekleşme prosesini soran öğretmen öğrencile-
rinden farklı cevaplar alıyor:
yargılarından hangileri doğrudur?
Ali: Kaynama noktası sıvının cinsine bağlıdır.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
Oğuz: Kaynama noktası sıvının üzerindeki atmosferik ba-
D) I ve IV E) II, III ve IV
sınçla doğru orantılıdır.

Ece: Sıvının içerdiği safsızlık arttıkça kaynama noktası

artar.

Buna göre, hangi öğrencilerin yaptığı genellemeler bu

olayla ilgili değildir?

6. I. Kış aylarında gerçek sıcaklığın sıfırın altına düştüğü du-

A) Yalnız Ali B) Yalnız Ece C) Ali ve Oğuz
rumlarda kuvvetli rüzgârla birlikte hissedilen sıcaklık
D) Ali ve Ece E) Oğuz ve Ece
II. Gerçek sıcaklığın 50 °C ve bağıl nemin % 50 olduğu bir
ortamda hissedilen sıcaklık
III. Gerçek sıcaklığın 50 °C ve bağıl nemin % 5 olduğu bir
ortamda hissedilen sıcaklık

Yukarıdaki durumların hangilerinde hissedilen sıcaklığın

gerçek sıcaklıktan daha düşük olması beklenir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III

: 145

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
MADDENİN HÂLLERİ - III 11
1. Bir öğrenciye içlerinde X, Y, Z, T ve R arı sıvıları bulunan beş ayrı kap verilir.

X Y Z T R
sıvısı sıvısı sıvısı sıvısı sıvısı

Öğrenci aynı koşullarda bu sıvılarla yaptığı deneylerde şu gözlemlere ulaşır:

• X çok yüksek akıcılığa sahiptir.

• Y çok düşük elektriksel iletkenliğe sahiptir.
• Z çok düşük kaynama noktasına sahiptir.
• T çok düşük buhar basıncına sahiptir.
• R çok düşük viskoziteye sahiptir.

Buna göre öğrenci hangi sıvının molekülleri arasındaki çekim kuvvetinin en büyük olduğunu söyleyebilir?

A) X B) Y C) Z D) T E) R

2.
Tel

Ağırlık

Bir öğrenci şekildeki gibi bir buz bloğunun tepesine uzun bir tel yerleştirir. Telin uçlarını da buzun karşılıklı kenarlarından sarkıtır ve her
bir ucuna bir ağırlık asar.

Tel buzun içine doğru hareket ettikçe altındaki buzun yavaş yavaş eridiğini ve aynı anda telin üzerindeki suyun donduğunu gözlemle-
yen öğrenci bu olayla ilgili,

I. ilk başta basınçtaki artış yüzünden buzun eridiği,

II. buz-su ve su-buz hâl değişimlerinin olduğu,
III. telin buzun içinde buzu yarıya keserek hareket ettiği

açıklamalarında bulunur.

Bu açıklamalardan hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

1
MADDENİN HÂLLERİ - III KİMYA / QUIZ - 11
3. Aşağıda, bakır (Cu) ve yemek tuzu (NaCI) katılarının ısıtılma- 5. Bir öğrenciye A, B, C, D işaretli dört katı örneği veriliyor. Öğ-
sıyla ilgili sıcaklık-zaman grafikleri verilmiştir. renciye verilen katıların birinin altın, birinin iyot, birinin kurşun
sülfür, birinin de mika (kuartz veya SiO2) olduğu söyleniyor.
Sıcaklık (° C) Öğrenci bu katılarla aşağıdaki deneyleri yapıyor.
Cu
2600

NaCI
Deney Sonuç
1465
Elektrik akımı
1083 Yalnızca A iyi bir iletken
g­e­­çirme
801
A da yassılaşma, B de birçok parçaya
0 Zaman Çekiçle vurma ayrılma, C de toz hâlinde ezilme, D de
a b c d e f g
etkilenmeme

Bunsen beki ile C de bir miktar süblime olarak erime,

Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
ısıtma diğerlerinde erime olmama

A) Cu nun erime noktası NaCI ninkinden yüksektir.

B) Cu kaynamaya başladığı anda NaCI nin katı ve sıvı hâli
birlikte bulunur. Bu deney sonuçlarına göre, öğrenci katıları aşağıdakile-
rin hangisinde doğru eşleştirmiştir?
C) 0-a zaman aralığında her iki madde de elektrik akımını
iletir.
D) NaCI de iyonların serbest hareketi, e-f zaman aralığında A B C D
0-c zaman aralığındakine oranla daha çoktur.
A) Altın İyot Mika Kurşun
E) Sıvı hâlde; Cu da türler arasındaki etkileşim, NaCI de tür-
sülfür
ler arasındaki etkileşimden daha büyüktür.
B) Altın Kurşun İyot Mika
sülfür
C) Mika Kurşun İyot Altın
sülfür
D) Kurşun İyot Altın Mika
sülfür
E) Kurşun Altın Mika İyot
sülfür

4. Metalik bir kristalde en dış elektronlar, örgünün her tarafında

serbestçe hareket ederler.

Bu durum metale,

I. elektrik ve ısının çok iyi iletilmesi,

II. kristalde atomların bir arada tutulması,
III. parlak bir görünüme sahip olması

özelliklerinden hangilerini kazandırır?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

: 146

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
MADDENİN HÂLLERİ - IV 12
1. Havada bulunan nem miktarı sabit kalmak şartıyla bağıl nem 2. I. Zn(k) + Ι2(g) → ZnΙ2(k)
oranının gün içindeki değişimini gösteren grafik aşağıda ve- (a) (b)
rilmiştir.
II. Ι2(g) → Ι2(k)
(c)

Yüksek nem I, II dönüşümleri ve dönüşümlerde yer alan a, b, c katı

kapasitesi türleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) b deki katıda tüm iyonlar aynı boyuttadır ve aynı yükü

Düşük
nem taşır.
kapasitesi
Bağıl B) a metalik, c moleküler birer kristaldir.
nem oranı
% 100 C) I. kimyasal, II. fiziksel değişmelerdir.
Bağıl Bağıl
nem oranı nem oranı D) b nin erime noktası, c nin süblimleşme noktasından bü-
% 50 % 20 yüktür.
5 °C 16 °C 32 °C
Saat: 4 Saat: 10 Saat: 15
E) a katısı elektrik akımını iletir, b ve c katıları iletmez.

Bu grafiğe göre,

I. Sıcaklık arttıkça bağıl nem oranı azalır.

3. Viskoziteyi ölçme yöntemlerinden biri, çelik bir bilyenin sıvı
II. Sıcaklık arttıkça havanın nem alma kapasitesi artar.
içinde belli bir yükseklikten düşme süresini ölçmeye dayanır.
III. Saat 4 te 5 °C de hava doymuştur ve ilave su buharı Sıvının viskozitesi arttıkça bilyenin düşme süresi uzar.
tutamaz.
IV. Saat 15 te 32 °C de hava oldukça kurudur.

yargılarından hangileri doğrudur?

h h
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve IV X sıvısı Y sıvısı

D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

20 °C 20 °C

Şekilde özdeş çelik bilyeler, X ve Y arı sıvılarının olduğu öz-

deş kaplara h yüksekliğinden bırakılıyor. Bilyeler X sıvısında
1614 s de, Y sıvısında 761 s de düşüyor.

Buna göre,

I. X sıvısı Y sıvısından daha viskozdur.

II. X sıvısı Y sıvısından daha akıcıdır.
III. X sıvısının molekülleri arası çekim kuvveti Y sıvısınınkin-
den büyüktür.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

1
MADDENİN HÂLLERİ - IV KİMYA / QUIZ - 12
4. Herhangi bir sıvı ağzı açık bir kaba konulduğunda kaptaki 6. Aşağıdaki tabloda, bazı özelliklerin maddenin katı, sıvı ve
sıvı düzeyi zamanla azalır. gaz hâllerinde bulunanları (), bulunmayanları (0) ile gös-
terilmiştir.
Hande böyle bir deneyi, aşağıdaki özdeş kaplarda aynı or-
tamda bulunan etil alkol, di etil eter ve zeytinyağı sıvılarıyla
yapmak istiyor. Maddenin hâlleri

X Y Z
P=1 atm P=1 atm P=1 atm
Taneciklerinin yalnız titreşim
 0 0
hare­keti yapması

Özellik
Akıcılık 0  
Etil alkol Dietil eter Zeytinyağı
1L 1L 1L
Konuldukları kabın her nok­
0  0
tasına aynı basıncı yapma
20 °C 20 °C 20 °C

Belirli bir süre bekleyen Hande, bu sıvıların hangileriyle

X, Y, Z maddenin katı, sıvı ve gaz hâllerini temsil ettiğine
sıvı düzeyindeki alçalmayı kolaylıkla izleyebilir?
göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Yalnız zeytinyağı B) Yalnız etil alkol

A) X → Y dönüşümü ısı verir.
C) Etil alkol ve dietil eter D) Zeytinyağı ve etil alkol
B) Y → Z dönüşümü ısı alır.
E) Dietil eter ve zeytinyağı
C) X → Z dönüşümü buharlaşmadır.
D) Y → Z dönüşümü yoğunlaşmadır.
E) X → Y dönüşümü kırağılaşmadır.

5. Aşağıda beş soruluk bir sınavın cevap anaharı verilmiştir.

• Buharlaşma

• London kuvvetleri

• Kovalent bağlar

• Elektrostatik çekim

• Kaynama noktası

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu sınavın soruların-

dan biri olmaz?

A) İyot molekülünde kristali birarada tutan moleküller arası

kuvvetler nedir?
B) Elmas kristalinde tanecikleri birarada tutan kuvvetler ne-
dir?
C) Yemek tuzu kristalinde tanecikleri birarada tutan kuvvet-
ler nedir?
D) Moleküllerin sıvı yüzeyinden gaz ya da buhar hâline geç-
mesine ne ad verilir?
E) Sıvı ile buharın ayırt edilemez olduğu noktaya ne ad ve-
rilir?

: 147

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR - I 13
1. X ve Y elementleri, 2. Azot ve hidrojen gazlarından oluşan karışım aşağıdaki reak-
siyona göre amonyak verir.
X + Y → XY

tepkimesine göre XY bileşiğini oluşturmaktadır. Tepkime sü- N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)

resince X ve Y elementlerinin kütlelerindeki değişim aşağıda-
Aşağıdaki reaksiyon kabı içinde, belirtilen sayıda moleküller-
ki grafikte gösterilmiştir.
le reaksiyonun başladığını ve sonlandığını varsayalım.

Kütle (g)

4
Y
3

2
X
1
Reaksiyon öncesi Reaksiyon sonrası
0 Zaman
t
Reaksiyon tamamlandığında oluşan NH3 ve artan mole-
küllerin kaptaki durumu aşağıdakilerin hangisinde doğru
Bu grafiğe göre,
gösterilmiştir?
I. 0-t zaman aralığında 7 gram XY oluşur.
( = H2, = N2, reaksiyonun % 100 verimle gerçekleş-
X 3
II. XY bileşiğindeki sabit kütle oranı = tür. tiğini kabul ediniz.)
Y 4
III. X in mol kütlesi Y ninkinden küçüktür.
IV. Başlangıçta, Y nin mol sayısı X inkinden küçüktür. A) B)

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
D) I, II ve III E) I, II ve IV

C) D)

E)

1
KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR - I KİMYA / QUIZ - 13
3. Kabartma sodası ısıtıldığında kurabiyelerin ve ekmeğin ka- 4. xMg3N2 + yH2O → zNH3 + tMg(OH)2
barmasının nedeni olan karbondioksit gazı oluşur. Bileşiğin
diğer bozunma ürünleri sodyum karbonat ve sudur. En küçük tam sayılarla denkleştirilmiş olan yukarıdaki tepki-
me 10 g Mg3N2 ve 0,8 mol H2O alınarak başlatılıyor.
Kabartma sodasının ısıtılma tepkimesiyle ilgili,

I. Analiz tepkimesidir. Tam verimle gerçekleşen bu tepkime ile ilgili aşağıdaki-

lerden hangisi doğrudur?
II. Kabartma sodasının formülü Na2CO3 tür.
III. Normal koşullarda 5,6 L karbondioksit gazı elde etmek (N=14 g/mol, Mg=24 g/mol)
için 21 gram kabartma sodası gereklidir.

yargılarından hangileri doğrudur? A) 0,4 mol NH3 oluşur.

B) 0,6 mol H2O artar.

(H=1 g/mol, C=12 g/mol, O=16 g/mol, Na=23 g/mol)
C) 0,1 mol Mg3N2 harcanır.

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) 0,2 mol H2O harcanır.

D) I ve III E) I, II ve III E) 0,4 mol Mg(OH)2 oluşur.

: 148

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR - II 14
1. 2. Kapalı bir kapta X ve Y2 elementleri arasında oluşan

2X + Y2 → 2XY

tepkimesi için aşağıdaki bilgiler veriliyor.

• Başlangıçta X ve Y2 den 20 şer gram alınmıştır.

• Tepkimede; 0,5 mol X tüketilmiş, 12 gram Y2 artmıştır.

Sülfürik asit
çözeltisi Buna göre, tepkimedeki maddelerin kütle-zaman değişi-
mini gösteren grafik aşağıdakilerden hangisidir?
40
(1 tane X atomu = g dir.)
6, 02.10 23
Şekildeki düzeneği kullanarak, bir öğrenci sülfürik asit çözel-
tisinin bir ampülü parlak şekilde yakabildiğini bulmuştur. An-
A) B)
cak bu çözeltiye belirli miktar baryum hidroksit ilave ettikten Kütle (g) Kütle (g)
sonra ampulun parlaklığının azaldığını gözlemlemiştir. 32 XY

20 XY
Öğrencinin bu olayın nedeniyle ilgili, 20
12
12
I. baryum sülfatın çökelmesiyle birlikte iyonların çözelti or- 10 Y2
10 X
tamından uzaklaşması, Y2 X
0 0
II. nötralleşmeyle birlikte iyonların sayısının azalması, Zaman Zaman
III. baryum hidroksitin çözelti ortamında elektriği iletmemesi

yaptığı açıklamalardan hangileri doğrudur? C) D)

Kütle (g) Kütle (g)
(Baryum sülfatın sudaki çözünürlüğü ihmal edilecektir.) 28 XY
20
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 18 XY
20
D) II ve III E) I, II ve III 10 10 Y2
8 X 8
Y2 X
0 0
Zaman Zaman

E)
Kütle (g)

28 XY

20

12 Y2
10
X
0
Zaman

1
KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR - II KİMYA / QUIZ - 14
3. Gaz hâlindeki X ve Y bileşikleriyle ilgili aşağıdaki bilgiler veri- 4. Bir sınavda öğrencilere, potasyum klorür ve oksijen gazı
liyor. vermek üzere potasyum kloratın parçalanması tepkimesinin
denkleşmiş hâli ile bu tepkimenin türü sorulmuştur.
• 0,1 mol O2 gazının olduğu kapalı bir kaba bir mikar X
gazı gönderildiğinde, karışımın toplam kütlesi iki katına, Öğrencilerin verdiği cevaplar aşağıdadır.
toplam mol sayısı da üç katına çıkmaktadır.
Tepkime denklemi Tepkime türü
• 0,3 mol X bileşiğindeki atomların mol sayıları toplamı ile
0,75 mol Y bileşiğindeki atomların mol sayıları toplamı • Nil: KCIO2(k) → KCI(k)+2O(g) Sentez
birbirine eşittir.
• Arzu: KCIO3(k) → KCI(k)+O2(g)+O(g) Analiz
Buna göre,
• Aydan: KCIO3(k) → KCIO(k)+O2(g) Yanma
I. X in mol kütlesi 16 g/mol dür.
3
II. X CH4 ise Y NO olabilir. • Ayşe: KCIO3(k) → KCI(k)+ O2(g) Analiz
2
III. Normal koşullarda 5,6 L X gazının kütlesi 4 gramdır.
• Meriç: KCIO2(k) → KCI(k)+O2(g) Analiz

yargılarından hangileri doğrudur? (O=16 g/mol)

Bu öğrencilerden hangisinin her iki soru için de verdiği
cevaplar doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
A) Nil B) Arzu C) Aydan
D) Ayşe E) Meriç

5. Modern kimyanın babası olarak kabul edilen A. Lavoisier’in yaptığı bir deney şöyledir:

Cam bir fanus içindeki elması, büyük bir dış bükey mercek yardımıyla tutuşturur.

Bu deney sonucunda,

• geriye hiç kül bırakmadan yalnızca karbondioksit oluştuğunu,

• ortamdan uzaklaşan oksijen kütlesinin karbondioksitte saptanan kadar olduğunu

kanıtlar.

A. Lavoisier bu deneyle,

I. elmasın özel bir karbon türü olduğu,

II. tepkimeye giren maddelerin yanmadan önceki ve sonraki kütlelerinin eşit olduğu,
III. eskilerin elmas gibi değerli taşların sihirli gücüne inanmaları ve bunların parçalanmazlığına ilişkin düşüncelerini yıktığı

sonuçlarından hangilerine ulaşmıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

: 149

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
KARIŞIMLAR - I 15
1. X ve Y arı katılarından oluşan bir karışımdan X katısı elde et- 2. Bir öğrenci, farklı maddelerin suda çözünme süreciyle ilgili
mek isteyen bir öğrenci sırasıyla aşağıdaki işlemleri yapıyor. izlediği bir videoda şunlar anlatılıyor.

• KCI tuzu su ile çözelti oluşturuyor. Oluşan çözeltide tür-

ler arasında iyon-dipol etkileşimi gözleniyor.
1. karışıma su ekleme
–
+ +
–
+ –
Su X(k) –
+
ekleme +
–
Y nin
sulu çözeltisi
• CH3OH sıvısı su ile çözelti oluşturuyor. Oluşan çözeltide
X+Y türler arasında hidrojen bağları gözleniyor.

H O H O

H CH3

2. Elde edilen karışımı süzme

• CCI4 sıvısı su ile emülsiyon oluşturuyor.

Su
Süzgeç kağıdı

X(k) CCI4

Y nin
sulu çözeltisi
• KCI tuzu CCI4 sıvısı ile süspansiyon oluşturuyor.

Bu işlemler dizisinde öğrenci X ve Y katılarının hangi

özelliğinin farklı olmasından yararlanmıştır?

CCI4
A) Tane boyutu
KCI
B) Kaynama noktası
C) Yoğunluk
D) Çözünürlük Bu gözlemlerden hareket eden öğrenci,
E) Erime noktası I. Polar maddeler polar çözücülerde iyi çözünür.
II. İyonik bileşikler polar çözücülerde iyi çözünür.
III. Apolar maddeler polar çözücülerde iyi çözünür.

genellemelerinden hangilerine ulaşamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III

1
KARIŞIMLAR - I KİMYA / QUIZ - 15
3. Bir kimya öğretmeni heterojen karışımları sınıflandırırken 4. Bir öğrenci bir beherglasda bulunan 60 °C deki 100 mL arı
aerosolü şöyle tanımlıyor. su içine, 10 g NaCI ve 90 g KNO3 tuzlarını ekleyerek cam
bir çubukla karıştırıyor. Tuzların tamamını çözdükten sonra
Bir sıvının ya da katının gaz içinde heterojen olarak dağılma-
karışımı 0 °C ye yavaşça soğutuyor. Bu sıcaklıkta NaCI nin
sıyla oluşan karışımlardır.
hemen hepsinin çözünmüş olduğunu ve 78 g KNO3 ün de
çözeltiden kristalize olup ayrıldığını belirliyor. Daha sonra
Bu tanımla ilgili aşağıdaki öğrencilerden hangisinin ver-
KNO3 kristallerini süzme yoluyla çözeltiden ayırıyor.
diği örnek ya da yorum yanlıştır?
Öğrencinin yaptığı bu deneyle ilgili,
A) Eda: Sis örnek verilebilir.
I. Ayrımsal kristallendirme yöntemi kullanılmıştır.
B) Fatih: Hava kirliliği örnek verilebilir.
II. Tuzların sudaki çözünürlüklerinin sıcaklıkla farklı şekilde
C) Burcu: Dağılan madde katı dağılma ortamı gaz olabilir. değişmesi ilkesinden yararlanılmıştır.
D) Efe: Dağılan madde sıvı dağılma ortamı gaz olabilir. III. Deney, çözünürlükleri birbirine yakın tuzlar kullanılarak
E) Naz: Dağılan madde ve dağılma ortamı gaz olabilir. yapıldığında daha iyi sonuç verir.
IV. Sıcak suda soğuk suya oranla NaCI daha çok, KNO3
daha az çözünmüştür.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) III ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

: 150

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
KARIŞIMLAR - II 16
1. X ve Y arı sıvılarından oluşan homojen bir karışım şekildeki gibi ayrımsal damıtma düzeneği ile ayrıştırılıyor. Bu işlemde elde edilen
sıcaklık-zaman grafiği aşağıda verilmiştir.

Termometre

Soğutucu
Ayırma
kolonu

Su çıkışı
Damıtma Su girişi
balonu

Isıtıcı Sıvı
toplama
kabı

Sıcaklık

M N

K L

Zaman

X in kaynama noktası Y ninkinden büyük olduğuna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) K - L aralığında Y nin damıtma balonundaki kütlesi azalır.

B) M - N aralığında X in damıtma balonundaki kütlesi azalır.

C) M - N aralığında damıtma balonunda Y yoktur.

D) K - L aralığında sıvı toplama kabında yalnız X vardır.

E) K - L aralığında Y, M - N aralığında X sıvısı kaynar.

1
KARIŞIMLAR - II KİMYA / QUIZ - 16
2. Aşağıdakilerin hangisinde iki bileşenli karışımları ayrış- 4. 25 °C de iki bileşenli X, Y, Z karışımlarıyla ilgili aşağıdaki bil-
tırmak için kullanılan yöntem ile bileşenlerin fiziksel hâli giler veriliyor.
doğru eşleştirilmiş olamaz?
X karışımı: Karışımı ayrıştırmak için bileşenlerin tane boyutu
özelliklerinin farklı olmasından yararlanılır.
Yöntem Fiziksel hâli
Y karışımı: Bileşenleri aynı fiziksel hâlde olup iki fazlıdır.
A) Ayrımsal damıtma Sıvı - sıvı
B) Flotasyon Katı - katı Z karışımı: Karışımı ayrıştırmak için bileşenlerden birini çö-
zen diğerini çözmeyen bir çözücü kullanılır ve
C) Filtrasyon Katı - gaz
sıvı faz süzülerek diğerinden ayrılır. Daha sonra
D) Dekantasyon Katı - sıvı
sıvı buharlaştırılır ve geriye çözücüde çözünen
E) Diyaliz Sıvı - gaz diğer bileşen kalır.

Buna göre, aynı sıcaklıktaki X, Y, Z karışımlarıyla ilgili

aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) X in bileşenleri katı ve gaz hâlinde olabilir.

B) X in bileşenleri katı ve sıvı hâlde olabilir.
C) Y ayırma hunisiyle ayrıştırılabilir.
D) Z katı-katı heterojen karışımı olabilir.
3. E) Y homojen bir karışımdır.

125 g arı su 120 g arı su

100 g arı su 5. Efe Öğretmeninin verdiği saf maddelerden oluşan bir karı-
20 °C 20 °C
20 °C şımı bileşenlerine ayırmak için aşağıdaki işlemleri sırasıyla
uyguluyor.
I II III
1. Mıknatıslama
2. Suyla karıştırma
İçlerinde farklı miktarlarda 20 °C de arı su bulunan şekildeki
kapların, 3. Süzme
4. Buharlaştırma
I. sinde 25 g sakkaroz
Bu karışımın bileşenleri aşağıdakilerden hangisi olabilir?
II. sinde 25 g yemek tuzu
III. sünde 15 g yemek tuzu ve 15 g sakkaroz A) Demir tozu + cam tozu + toz şeker
B) Kobalt tuzu + kükürt tozu + glikoz tozu
çözünüyor.
C) Demir tozu + talaş + deniz kumu
Hazırlanan bu doymamış çözeltilerle ilgili aşağıdaki ifa- D) Kükürt tozu + yemek tuzu + toz şeker
delerden hangisi yanlıştır? E) Kalay tozu + kükürt tozu + glikoz tozu

A) Çözünenin kütlece yüzde derişimi I>II dir.

B) Sakkarozun kütlece yüzde derişimi I>III tür.
C) Yemek tuzunun kütlece yüzde derişimi II>III tür.
D) Elektriksel iletkenlik I>II dir.
E) Aynı ortamda kaynamaları süresince buhar basınçları
I=II=III tür.

: 151

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
KARIŞIMLAR - III 17
1. Süspansiyon Kolloit 3. Arı sudan farklı X, Y, Z arı sıvılarının eşit hacimli örnekleri bir
ayırma hunisine konulup çalkalanıyor. Yeterli süre beklendi-
II
I III ğinde sıvıların konumu aşağıdaki gibi oluyor.
IV

Z(s)
Şekilde süspansiyon ve kolloitlerin bazı özellikleri I, II, III ve
IV ile gösterilmiştir. Y(s)
X(s)
Bu özelliklerden,
M
• II ve IV ortak,
• I yalnızca süspansiyonların,
• III yalnızca kolloitlerin Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle yan-
lıştır?
özelliklerini temsil ettiğine göre numaralandırılmış yerle-
re aşağıdakilerden hangisi yazılamaz?
A) Arı su ile X, Y, Z sıvılarından en az biri çözelti oluşturur.
B) X, Y, Z sıvılarından oluşan karışım emülsiyondur.
A) I: Tane boyutu 10–6 m den büyüktür.
C) X in molekülleri polar yapıda ise Y nin molekülleri apolar
B) II: Heterojendir.
yapıdadır.
C) III: Tane boyutu 10–6 m ile 10–9 m arasındadır.
D) Y sıvısının yoğunluğu X sıvısınınkinden büyük Z sıvısının-
D) IV: Işığı saçmaz. kinden küçüktür.
E) IV: Dağılan maddenin fiziksel hâli katı olabilir. E) M musluğu açıldığında öncelikle X sıvısı karışımdan ayrılır.

2. 4. Aşağıda bir öğrenci grubunun bazı kavramlar ve maddelerle

ilgili tanımlamaları veriliyor.
1L 1L
% 10 luk % 10 luk Aydın: Bir karışım lazer ışığı ile aydınlatılıp bir ultra mikros-
KNO3 çözeltisi KNO3 çözeltisi kopla bakıldığında, bir takım parıldamalar ve ışıklı
20 °C 20 °C hareketler gözleniyor.

I II Banu: Bir maddeyi bir çözücü vasıtasıyla bir ortamdan bir

başka ortama alma işlemidir.
Şekildeki kaplarda hacmi, sıcaklığı ve kütlece yüzde derişim-
leri eşit olan KNO3 çözeltileri vardır. Engin: Karışımı oluşturan katı maddelerin sudaki çözünür-
lüklerinin sıcaklıkla farklı şekillerde değişmesi ilkesi
Aynı koşullarda bu kapların I. sine 1 L arı su ekleniyor, II. sin­
yardımıyla yapılan ayırma işlemidir.
de ise bir miktar daha KNO3 katısı çözünüyor.

Buna göre, bu çözeltilerde aşağıdaki değişmelerden Ali: Oluşum sürecinde çözücü ve çözünen arasındaki
hangisi gözlenmez? etkileşim türü hidrojen bağları olan bir çözeltiye ör-
nektir.

A) I. kaptaki çözelti seyrelir.

Bu öğrencilerin verdiği tanımlar arasında aşağıdakiler-
B) II. kaptaki çözeltinin kütlece % derişimi artar. den hangisi bulunmaz?
C) I. kaptaki çözeltinin hacmi ve kütlesi artar.
D) II. kaptaki çözeltinin donma noktası artar. A) Ekstraksiyon (özütleme) B) Kolloidal sistem
E) II. kaptaki çözeltinin kaynama noktası artar. C) Alkollü su D) Derişik çözelti
E) Ayrımsal kristallendirme

1
KARIŞIMLAR - III KİMYA / QUIZ - 17
5. 6. Aykut, öğretmeninin verdiği karışımı ayrıştırmak için aşağı-
Eter daki işlemleri sırasıyla uyguluyor.

1. Çözünmüş X ve Y bileşenlerini içeren sulu çözeltiyi ayır-

M1
ma hunisine aktarıyor.
2. Bu çözeltinin üzerine, su ile karışmayan ve X i çözen fa-
kat Y yi çözmeyen organik bir çözücü ekliyor.
Havuç suyu
3. Ayırma hunisindeki bu yeni karışımı çalkalıyor ve yeterin-
ce bekliyor. Su ve organik çözücü birbiriyle karışmadığı
M2 için bir müddet sonra fazların ayrıldığını gözlemliyor.
4. Ayırma hunisinin musluğunu kısık bir şekilde açarak her
iki fazı ayrı ayrı beherlere alıyor.
Şekildeki sistemde ayırma hunisinde bulunan havuç suyuna
5. Bu ayrılan kısımların çözücülerini buharlaştırıyor ve geri-
M1 musluğu açılarak eter sıvısı ekleniyor. Bir süre sonra ayır-
ye herbirinde çözünmüş maddelerin kaldığını gözlemli-
ma hunisinin alt kısmında oluşan β-karotenli eter, M2 mus-
yor.
luğu açılarak başka bir kaba alınıyor. Bu sıvı damıtıldığında
β-karoten kristalleri elde ediliyor. Aykut bu karışımı ayrıştırmak için aşağıdaki yöntemler-
Bu ayrıştırma süreci ile ilgili, den hangisini kullanmıştır?

I. β-karoten havuç suyu ortamından eter ortamına çekilir-

A) Ayrımsal damıtma
ken maddelerin çözünürlük farkından yararlanılmıştır.
B) Ayrımsal kristallendirme
II. β-karotenli eterin yoğunluğu havuç suyunun yoğunlu- C) Özütleme
ğundan küçüktür.
D) Dekantasyon
III. β-karotenli eterin damıtılması işleminde maddelerin kay- E) Kristallendirme
nama noktası farkından yararlanılmıştır.

yargılarından hangileri doğrudur?

(β-karoten havuç suyunda bulunan ve suda çözünmeyen

fakat apolar çözücülerde çözünen bir maddedir.)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) I, II ve III

: 152

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
ASİTLER, BAZLAR VE TUZLAR - I 18
1. 3. Elektron verme eğilimi H ninkinden az olan bir X metalinin
I NaOH + H2SO4
derişik sülfürik asit çözeltisine atıldığı bir deneyde aşağıdaki
değişmeler gözlenmiştir.

• Mavi renkli bir çözelti oluşuyor.

Na2SO4 tuzu
• Keskin kokulu boğazı yakan bir gaz açığa çıkıyor ve bu
gazın sulu çözeltisi turnusol kağıdının mavi rengini kırmı-
zıya döndürüyor.
Na + CuSO4 II III Na + H2SO4
Buna göre, deneyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
Şemada gösterilen Na2SO4 tuzu I, II, III madde çiftlerin-
den hangilerinin tepkimesinden elde edilebilir? A) X metali Au olabilir.
B) Kimyasal bir değişme olmuştur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) Açığa çıkan gaz asit yağmuruna neden olur.
D) I ve II E) I, II ve III
D) X metali yarı soy metaldir.
E) Açığa çıkan gaz asit anhidriti olarak adlandırılır.

4. 1 2

pH=1 pH=5
2. X, Y, Z metalleriyle H nin elektron verme eğilimi (aktifliği) şe-
kildeki gibi karşılaştırılıyor.
HCI HCI

Aktiflik artar. 3 4

Z Y H X pH=14 pH=10

X ve Z bileşiklerinde yalnız +1, Y +2 değerlik aldığına NaOH NaOH

göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır?

Ayşe HCI nin pH si 1 ve 5, Ali NaOH nin pH si 14 ve 10 olan

A) Y metali HCI nin sulu çözeltisiyle H2 gazı oluşturur. 25 °C deki çözeltilerini hazırlamıştır.
B) X metali hem HNO3 hem de NaOH nin sulu çözeltileriyle
ayrı ayrı H2 gazı oluşturur. Bu çözeltilerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
C) X metali yarı soy metal olabilir.
D) Z metali Y(NO3)2 çözeltisinden Y metalini açığa çıkarır. A) 1. çözelti 2. çözeltiden daha asidiktir.

E) Z metali HCI nin sulu çözeltisiyle B) 3. çözelti 4. çözeltiden daha baziktir.

1 C) Hem 1. hem de 2. çözeltiler Na metaliyle H2 gazı oluştu-
Z(k) + HCI(suda) → ZCI(suda) + H (g)
2 2 rur.
tepkimesini oluşturabilir.
D) Hem 3. hem de 4. çözeltiler kırmızı turnusolu maviye çe-
virirler.
E) 1. çözelti 3. çözeltiyle NaCI oluştururken 2. çözelti 4. çö-
zeltiyle NaCI oluşturamaz.

1
ASİTLER, BAZLAR VE TUZLAR - I KİMYA / QUIZ - 18
5. 6. Özellik Metal

Al • Hem HCI hem de NaOH nin sulu • X

K çözeltisiyle H2 gazı oluşturan bir
Ag metaldir.

• Mücevher yapımında kullanılan • Y

parlak bir metaldir.
Periyodik tabloda yerleri gösterilen K, Al ve Ag element
atomlarından birer mol alınarak içlerinde yeterli miktarda
• HCI nin sulu çözeltisiyle tepkime • Z
HCI nin sulu çözeltisi bulunan şekildeki 1, 2 ve 3 kaplarına
vermez; ancak HNO3 ün sulu çö-
ayrı ayrı atılmıştır.
zeltisiyle NO2 gazı oluşturur.

1 2
Bir öğrenci yukarıdaki özelliklerle elementleri şekildeki gibi
eşleştiriyor.

HCI
çözeltisi

3
K metali Al metali

Bu eşleştirmede X, Y, Z yerine aşağıdakilerden hangisi

yazılabilir?
Ag metali
X Y Z
Buna göre kaplarda, A) Au Al Ag
B) Al Ca Ag
I. 1. kapta,
1 C) Cu Al Au
K(k) + HCI(suda) → KCI(suda) + H (g)
2 2 D) Cu Fe Mg
tepkimesi gerçekleşir.
E) Ca Cu Au
II. 2. kapta,
3
Al(k) + 3HCI(suda) → AICI3(suda) + H (g)
2 2
tepkimesi gerçekleşir.

III. 3. kapta asit hidrojeniyle Ag yer değiştirir.

IV. Normal koşullardaki 1. kapta 11,2 L, 2. kapta 33,6 L H2

gazı açığa çıkar.

değişmelerinden hangilerinin olması beklenir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) Yalnız IV

D) I ve II E) I, II ve IV

: 153

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
ASİTLER, BAZLAR VE TUZLAR - II 19
1. Geometrik şekli, 3.

N Na Al
H H Fe
H
Au
olarak verilen NH3 sıvısı suda çok iyi çözünür.

Buna göre NH3 ile ilgili,

I. Oda sıcaklığındaki sulu çözeltisinde pH<7 dir. Periyodik cetvelde yerleri gösterilen elementlerle ilgili
II. Polar yapıda olup su ile hidrojen bağları oluşturarak çö- aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
zünür.
III. Suda % 100 iyonlaşarak çözünür. A) Na elementi HCI nin sulu çözeltisiyle yer değiştirme
reaksiyonu vererek H2 gazı üretir.
IV. Sulu çözeltisi HCI nin sulu çözeltisiyle NH4CI tuzunu
oluşturur. B) Al metali Fe den aktif, Na dan pasiftir.
C) Al metali 25 °C deki amonyağın seyreltik sulu çözeltisiyle
yargılarından hangileri doğrudur?
tepkimeye girer, tuz ve H2 gazı oluşturur.
D) Fe metali 25 °C de pH=1 olan bir çözeltiyle tuz ve H2
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve IV
gazı oluşturabilir.
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
E) Au metali 25 °C de pH=7 olan çözeltiyle etkileşmez.

4. Bir öğrenci kimya laboratuvarında yere derişik sülfürik asit

çözeltisi dökmüştür. Bu asidi nötralize etmek için öğrenciler
farklı maddeler seçer.
Aylin: Üzerine derişik sodyum hidroksit dökelim. Her ikisi
de kuvvetli olduğundan tamamen nötrleşme sağla-
2. Her antiasit, mide asidinin (HCI) fazlası ile tepkimeye girebi-
nır.
len bir ya da daha çok sayıda bileşen içerir. Oluşan tepkime-
de nötrleşme ürünü olarak CO2 ve/veya H2O meydana gelir. Ayşe: Sodyum hidroksit aşındırıcı bir madde olduğundan
Aşağıda bazı antiasitler verilmiştir. bu şekilde kullanılması güvenli değildir. Bunun ye-
rine üzerine katı sodyum bikarbonat spreyi püskür-
I. Alka-Seltzer (Sodyum bikarbonat)
telim. Çünkü aralarındaki tepkime sonucu CO2 ve
II. Tums (kalsiyum karbonat) H2O oluşur.
III. Magnezya sütü (magnezyum hidroksit) –
HCO3 + H+ → H2O + CO2

Bu antiasitlerden hangilerinin mide asidi ile nötrleşme

Ali: Üzerine az miktarda su dökelim. Asit çözeltisi sey-
ürünü olarak CO2 ve H2O birlikte çıkar?
relir ve etkisi azalır.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III Bu öğrencilerden hangilerinin seçimi doğrudur?

D) I ve II E) I, II ve III
A) Yalnız Aylin B) Yalnız Ayşe
C) Aylin ve Ayşe D) Ayşe ve Ali
E) Ali, Ayşe ve Aylin

1
ASİTLER, BAZLAR VE TUZLAR - II
5. Bir araştırmacıya üç farklı elementin örnekleri olan X, Y ve Z
verilmiştir. Toprak alkali metali, IVA grubu üyesi ve VA grubu
üyesi olan bu elementlerle araştırmacı aşağıdaki gözlemleri
yapmıştır.
• X; metalik görünümlü, elektriği ileten, HCI nin sulu çö-
zeltisiyle yavaş reaksiyon veren ve H2 gazı açığa çıkaran
bir elementtir.
• Y, açık sarı renkli ve elektrik iletkenliği olmayan katı hâl-
deki bir elementtir.
KİMYA / QUIZ - 19
7. Mg ile yapılan deneyler aşağıda verilmiştir.
I. Mg oksijenle yandığında beyaz bir katı (A) oluşur.
II. A, HCI nin sulu çözeltisinde renksiz bir çözelti (B) vere-
rek çözünür.
III. B üzerinde Na2CO3 ilavesi ile beyaz bir çökelti (C) oluşur.
IV. Isıtıldığında C bozunarak D ye dönüşür ve renksiz bir
gaz (E) oluşur.
V. E kireç suyunun süspansiyon hâlindeki sulu çözeltisi
içinden geçirildiğinde beyaz bir çökelti (F) oluşur.

• Z; metalik görünümlü, elektriği ileten, havayla temas et- Bu tepkimeler ve tepkimelerde oluşan maddelerle ilgili
tiğinde yavaşça beyaz bir toz oluşturan ve bu tozun sulu aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
çözeltisi bazik olan bir elementtir.

A) I. tepkimede oluşan A su ile etkileşerek baz oluşturur.

Bu gözlemlerden yola çıkan araştırmacı elementleri aşa- B) II. tepkimede oluşan B MgCI2 çözeltisidir.
ğıdakilerin hangisinde doğru sınıflandırmıştır? C) III. tepkimede oluşan C nin adı kireç taşıdır.
D) IV. tepkimede oluşan E gazı suda çözündüğünde asit
çözeltisi oluşur.
X Y Z
E) V. tepkimede oluşan F bir tuzdur.
A) IVA VA Toprak alkali

B) VA Toprak alkali IVA

8. • X tuzu, HCI + NH3
C) Toprak alkali IVA VA
• Y tuzu, H2SO4 + KOH
D) Toprak alkali VA IVA
• Z tuzu, HF + NaOH
E) IVA Toprak alkali VA
madde çiftlerinin tepkimesi sonucu oluşmaktadır.

Bu tuzların 25 °C deki sulu çözeltilerinin pH değerleri ile

ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
X Y Z
A) pH>7 pH<7 pH>7
B) pH<7 pH=7 pH>7
6. X metali H2SO4 ün derişik sulu çözeltisiyle,
C) pH<7 pH<7 pH>7
X(k) + 2H2SO4(suda) → XSO4(suda) + SO2(g) + 2H2O(s) D) pH>7 pH=7 pH<7
tepkimesine göre etkileşir. E) pH<7 pH=7 pH<7

Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) X aktif bir metaldir.

B) XSO4 nötral bir tuzdur.
C) Tepkime yer değiştirme tepkimesidir.
D) X yerine Fe metali kullanılsaydı tepkime H2 gazı üretirdi.
E) Tepkimede oluşan SO2 bazik oksittir.

: 154

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
ASİTLER, BAZLAR VE TUZLAR - III 20
1. Bir öğrenciye X, Y, Z, T çözeltileri verilmiştir. 25 °C deki bu çözeltilerin her birinden eşit hacimlerde iki ayrı örnek alan öğrenci, bu ör-
nekleri şekildeki cam beherlere koymuştur.

Örnek 1

X Y Z T
çözeltisi çözeltisi çözeltisi çözeltisi

Örnek 2

X Y Z T
çözeltisi çözeltisi çözeltisi çözeltisi

Öğrenci örnek 1 deki çözeltilere birkaç damla fenolftalein, örnek 2 deki çözeltilere ise birkaç damla bromtimol mavisi damlatıyor.
Bu işlem sonucu,

• örnek 1 deki çözeltilerden yalnızca X ve T de rengin kırmızımsı pembe,

• örnek 2 deki çözeltilerden ise yalnızca Y de rengin sarı

olduğunu gözlemliyor.

Buna göre,

I. Y asit, X ve T baz çözeltisidir.

II. Z çözeltisinde pH=7 dir.
III. X ve Y nötralleşme tepkimesi verebilir.
IV. Z çözeltisi elektrolittir.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

(Fenolftalein baz ortamında kırmızımsı pembe, asit ve nötral ortamda renksiz, bromtimol mavisi asit ortamında sarı, baz ortamında
mavi, nötr ortamda yeşil renklidir.)

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) II ve IV E) I, II ve III

1
ASİTLER, BAZLAR VE TUZLAR - III KİMYA / QUIZ - 20
2. X, Y, Z bileşikleriyle ilgili aşağıdaki tepkimeler veriliyor. 3. Fenolftalein indikatörü bazik ortamda kırmızımsı pembe, asit
ve nötral ortamlarda ise renksizdir.
• X + 2Y → (NH2)2CO + H2O
Bir kapta içine fenolftalein damlatılmış 25 °C NaOH çözeltisi
• X + Z → CaCO3
vardır. 0,1 mol NaOH içeren bu çözeltiye n mol H2SO4 eklen-
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? diğinde renksiz yeni bir çözelti elde ediliyor.

Buna göre,
A) X in adı amonyaktır.
I. Oluşan tuzun mol sayısı 0,05 moldür.
B) Y nin formülü CO2 dir.
II. Yeni çözeltide pH=7 ise n=0,1 dir.
C) Z su ile etkileştiğinde asit çözeltisi oluşur.
III. Yeni çözeltide pH<7 ise n>0,05 tir.
D) Y nin sulu çözeltisine H2SO4 ün sulu çözeltisi eklendiğin-
–
de asit-baz tepkimesi oluşur. IV. Yeni çözeltide OH iyonları sayısı H+ iyonları sayısından
fazladır.
E) 25 °C de X in sulu çözeltisinin pH si 7 den büyük, Y ninki
7 den küçüktür. yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III

D) III ve IV E) I, II ve III

: 155

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.

2
 Quiz
KİMYA
KİMYA HER YERDE 21
1. Monomer Polimer 3. Aşağıda sabunun yapısı verilmiştir.

1. CH2 CH2 a. CH2 CH –

CH3 CH2 CH2 CH2 CH2 COO Na+
CH3 n
1 2
CN
Sabun su ile çalkalandığında kolloidal bir dağılma oluşur. Bu
2. CH2 CH b. CH2 CH2 karışım bir takım kümeler içerir. Polar uç (2) kümenin yüze-
n
yini oluştururken, apolar uç (1) kümenin merkezine doğru
CH3 CN yönlenmiştir.
Bu durum aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
3. CH2 C H c. CH2 CH
n

+ +
Yukarıda verilen monomer ve polimerler aşağıdakilerin + –
– – – – – + Sabun
hangisinde doğru eşleştirilmiştir? + – – + –
– –
– molekülü
+ – –
A) 1.a B) 1.a C) 1.b D) 1.b E) 1.c – +
– –
+ – –
2.b 2.c 2.a 2.c 2.b – Sodyum
– + +
+ – – iyonları
– –
3.c 3.b 3.c 3.a 3.a –– – +
– – –
+ +
+ +

Böyle bir sabunlu su yağlı (kirli) bir yüzeyle etkileştirildi-

ğinde,
2. • nCH2 CH → ( CH2 CH )
n
I. Sabun molekülleri yağ damlacıklarını sarar ve suda
CI CI
emülsiyon hâline getirir.
(PVC)
II. Sabun molekülünün apolar kısmı suda çözünür.
III. Sabun molekülünün polar kısmı yağda çözünür.
• nCF2 CF2 → ( CF2 CF2 )
n
değişmelerinden hangilerinin gerçekleşmesi beklenmez?
Politetrafloroeten
(Teflon)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
Yukarıda verilen tepkimelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?

A) CH2 CH ve CF2 CF2 birer monomerdir.

CI 4. Bazı gıda katkı maddeleri gıdaların mikroorganizmalar tara-

fından bozulmasını önlemek ve raf ömürlerinin uzatılmasını
B) Her iki tepkime de polimerleşmedir.
sağlamak amacıyla kullanılır. Örneğin E 211 kodlu sodyum
C) Her iki tepkime de reaktiflerin yapısında bulunan C C benzoat böyle bir maddedir.
çift bağlarının açılmasıyla gerçekleşir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu amaçla kullanılan
D) CH2 CH ve CF2 CF2 birer merdir. gıda katkı maddesidir?
CI
A) Asitliği düzenleyiciler B) Emülsiyonlaştırıcılar
E) CH2 CH ve ( CH2 CH ) maddelerinin kimyasal
n C) Tatlandırıcılar D) Renklendiriciler
CI CI
E) Koruyucular
özellikleri birbirinin aynıdır.

1
KİMYA HER YERDE KİMYA / QUIZ - 21
5. Aşağıdaki tabloda sabun ve deterjanda bazı özelliklerin bu- 7. Aşağıda X, Y, Z polimerlerinin özellikleri ve kullanım alanlarıy-
lunma durumları (), bulunmama durumları (0) ile işaretlen- la ilgili bilgiler verilmiştir.
miştir.
• X, elastik özellikte olup otomobil lastiklerinde kullanılır.

• Y, erime noktası yüksek ve kimyasal etkilere karşı daya-

nıklı olup tencere, tava gibi pişirme kaplarının iç yüzeyle-
Sabun Deterjan
rinin kaplanmasında kullanılır.

Sert sularda bulunan • Z, mukavemetli, hafif ve dayanıklı olduğu için pencere

Ca2+ ve Mg2+ iyonla- profili, borular, çatı malzemeleri yapımında kullanılır.
I  0
rıyla suda çözünme-
Buna göre X, Y, Z polimerleri aşağıdakilerin hangisinde
yen tuzlar oluşturma
Özellik

doğru verilmiştir?
Yağda ve suda çözü-
II  
nen gruplar içerme
X Y Z
Suda oldukça bazik A Kauçuk Polietilen(PE) Polistiren(PS)
III 0 
çözelti oluşturma
B) Kauçuk Politetrafloroeten Polivinil klorür
(PTFE) (PVC)

Bu işaretlemelerden hangileri doğrudur? C) Polietilen(PE) Kauçuk Polistiren(PS)

D) Polivinil klorür(PE) Polietilen(PE) Kauçuk

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Polietilen(PE) Politetrafloroeten Kauçuk
D) I ve II E) I, II ve III (PTFE)

6. Isıyı iletmeyen, düşük tutuşabilirlik ve çok dayanıklı olma

özelliği vardır. Naylondan daha sert bir yapıya sahiptir. Aynı
kütledeki çelik liflerden beş kat daha kuvvetlidir. Kurşun ge-
çirmez yelekler ve bıçak darbesine karşı zırhlar yapımında
kullanılır.

Bu paragrafta sözü edilen polimer aşağıdakilerden han-

gisidir?

A) Kevlar B) Kauçuk C) Polietilen

D) Teflon E) Polivinil klorür

: 156

TEST BİTTİ, KODLAMANIZI YAPINIZ.