Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 38 p.

Imię ..................................................................................

Ruchy Ziemi.

1 Oceń na podstawie rysunku, czy podane informacje są ( ... / 2 p.)

zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja jest
prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
Na obszarze między kołem
1. podbiegunowym północnym a biegunem P F
północnym panuje noc polarna.
Promienie słoneczne padają prostopadle
2. P F
(pod kątem 90°) na zwrotnik Raka.
Dzień polarny występuje na obszarze
3. między zwrotnikiem Koziorożca a P F
biegunem północnym.
Rysunek przedstawia oświetlenie Ziemi
4. P F
22 grudnia.

2 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 3 p.)

1. Ruch obrotowy Ziemi odbywa się wokół Księżyca. P F

2. Pełny obrót Ziemi trwa 24 godziny. P F
3. Ruch obrotowy Ziemi odbywa się w kierunku z zachodu na wschód. P F
4. W ciągu 6 godzin Ziemia obróci się o 180°. P F

3 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 2 p.)

Tę samą godzinę czasu słonecznego mają punkty leżące na tym samym

1. P F
południku.
2. Czas słoneczny nazywany jest też czasem miejscowym. P F
3. Gdy około godziny 12.00 Słońce góruje, znajduje się najniżej nad horyzontem. P F

4 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 2 p.)

Występowanie stref klimatycznych jest następstwem zróżnicowania oświetlenia

1. P F
Ziemi.
2. Wyróżniono sześć stref oświetlenia Ziemi. P F
3. Strefy klimatyczne oraz strefy krajobrazowe rozciągają się wzdłuż południków. P F

5 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 2 p.)

1. Ruch obiegowy Ziemi odbywa się wokół Księżyca. P F

2. Pełny obieg Ziemi trwa około 365 dni. P F
3. Ruch obiegowy Ziemi odbywa się po drodze nazywanej orbitą. P F
4. Dzięki ruchowi obiegowemu na Ziemi występują dzień i noc. P F

KOHMLHPDIMOLMLLN strona 1 z 6
6 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 3 p.)

1. Ruch obrotowy Ziemi odbywa się wokół Księżyca. P F

2. Pełny obrót Ziemi trwa 24 godziny. P F
3. Ruch obrotowy Ziemi odbywa się w kierunku z zachodu na wschód. P F
4. Dzięki ruchowi obiegowemu Ziemi występują dzień i noc. P F
Kiedy na oświetlonej przez Słońce części kuli ziemskiej panuje lato, na
5. P F
zacienionej – trwa zima.

7 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 2 p.)

1. Ziemia jest najmniejszą planetą Układu Słonecznego. P F

Jedno okrążenie Uranu wokół Słońca trwa dłużej niż jedno okrążenie Ziemi
2. P F
wokół Słońca.
3. Pas planetoid przebiega między orbitą Ziemi a orbitą Marsa. P F

8 Rozpoznaj rodzaje ciał niebieskich na podstawie opisów. Podaj ich nazwy. ( ... / 2 p.)

A. Okruch skały, który nie spalił się w atmosferze i spadł na powierzchnię Ziemi. ____________
B. Ciało niebieskie, które świeci światłem odbitym i krąży wokół planety. ____________
9 Ustal na podstawie wartości szerokości geograficznej, czy w wymienionych miastach występują ( ... / 2 p.)
zjawiska dnia polarnego i nocy polarnej. Wpisz TAK lub NIE.
A. Sztokholm (59°20'N): _______ C. Dikson (73°30'N): _______
B. Murmańsk (67°N): _______ D. Tegucigalpa (14°05'N): _______
10 Określ, w których strefach oświetlenia Ziemi leżą wymienione miasta. Skorzystaj z podanych ( ... / 3 p.)
współrzędnych geograficznych.
A. Toronto (43°N, 79°30'W): ___________
B. Fortaleza (3°43'S, 38°32'W): ___________
C. Barrow (71°N, 156°47'W): ___________
11 Podaj daty występowania wymienionych zjawisk. ( ... / 2 p.)
A. Przesilenie zimowe na półkuli N: _______
B. Równonoc wiosenna na półkuli S: _______
12 Podaj daty występowania wymienionych zjawisk. ( ... / 2 p.)
A. Przesilenie zimowe: _______
B. Równonoc wiosenna: _______
13 Zaznacz podpunkty, które opisują następstwa ruchu obrotowego Ziemi. ( ... / 2 p.)
A. Różnice czasu na Ziemi. C. Różnice w oświetleniu biegunów.
B. Występowanie pór roku. D. Pozorny ruch gwiazd po niebie.
14 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Gdy w Polsce o 7.30 uczniowie idą do szkoły, w Kanadzie uczniowie
A. jeszcze śpią. B. również idą do szkoły. C. już wracają ze szkoły.
15 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Tuż po wschodzie Słońca Kolumna Zygmunta w Warszawie rzuca
A. najkrótszy cień. B. najdłuższy cień.
16 Zaznacz podpunkt, który nie opisuje następstwa ruchu obrotowego Ziemi. ( ... / 1 p.)
A. Występowanie dnia i nocy. B. Występowanie pór roku. C. Różnice czasu na Ziemi.
17 Podaj nazwę planety, którą opisano poniżej. ( ... / 1 p.)
Jest to planeta skalista o rozmiarach podobnych do Ziemi. Nie ma księżyców, a głównym składnikiem jej
atmosfery jest dwutlenek węgla. Obiega Słońce w krótszym czasie niż Ziemia.

KOHMLHPDIMOLMLLN strona 2 z 6
18 Rozpoznaj strefy oświetlenia Ziemi na podstawie opisów. Podaj ich nazwy. ( ... / 4 p.)
A. Granicami tej strefy są zwrotnik Raka i koło podbiegunowe północne. ____________
B. Rozciąga się między biegunem południowym a kołem podbiegunowym południowym. ____________
C. W tej strefie dzień i noc mają przez cały rok podobną długość, a promienie słoneczne padają w południe
prostopadle przynajmniej jednego dnia w roku. ____________
D. W tych strefach występują pory roku. _____________
19 Rozpoznaj strefę oświetlenia Ziemi na podstawie opisu. Podaj jej nazwę. ( ... / 1 p.)
Ta strefa rozciąga się między zwrotnikiem Raka a zwrotnikiem Koziorożca. Obszar ten otrzymuje największą
ilość energii słonecznej na Ziemi. Tylko w tej strefie promienie słoneczne padają w południe pod kątem
prostym, czyli Słońce świeci w zenicie.

KOHMLHPDIMOLMLLN strona 3 z 6
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 38 p.
Imię ..................................................................................

Ruchy Ziemi.

1 Oceń na podstawie rysunku, czy podane informacje są ( ... / 2 p.)

zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja jest
prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
Na obszarze między kołem
1. podbiegunowym północnym a biegunem P F
północnym panuje dzień polarny.
W dniu przedstawionym na rysunku
2. promienie słoneczne padają prostopadle P F
(pod kątem 90°) na zwrotnik Koziorożca.
Noc polarna występuje na obszarze
3. między zwrotnikiem Koziorożca a P F
biegunem południowym.
Rysunek przedstawia oświetlenie Ziemi
4. P F
22 czerwca.

2 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 3 p.)

1. Ruch obrotowy Ziemi odbywa się w kierunku ze wschodu na zachód. P F

2. W ciągu 6 godzin Ziemia obróci się o 90°. P F
3. Pełny obrót Ziemi trwa niecałe 22 godziny. P F
4. Ruch obrotowy Ziemi odbywa się wokół jej osi. P F

3 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 2 p.)

Około godziny 12.00 Słońce góruje, a więc znajduje się najwyżej nad
1. P F
horyzontem.
Tę samą godzinę czasu słonecznego mają punkty leżące na tym samym
2. P F
równoleżniku.
3. Na lądach przebieg stref czasowych jest nieregularny. P F

4 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 2 p.)

Występowanie stref krajobrazowych jest następstwem zróżnicowania

1. P F
oświetlenia Ziemi.
2. Wyróżniono cztery strefy oświetlenia Ziemi. P F
3. Strefy klimatyczne oraz strefy krajobrazowe rozciągają się równoleżnikowo. P F

5 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 2 p.)

1. Ruch obiegowy Ziemi odbywa się wokół Słońca. P F

2. Pełny obieg Ziemi trwa około 24 godzin. P F
3. Ruch obiegowy Ziemi odbywa się po drodze nazywanej satelitą. P F
4. Dzięki ruchowi obiegowemu na Ziemi występują pory roku. P F

KOHMLHPDIMOLMLLN strona 4 z 6
6 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 3 p.)

1. Ruch obrotowy Ziemi odbywa się wokół jej osi. P F

2. Pełny obrót Ziemi trwa niecałe 22 godziny. P F
3. Ruch obrotowy Ziemi odbywa się w kierunku ze wschodu na zachód. P F
Gdy na oświetlonej przez Słońce części kuli ziemskiej panuje dzień, na
4. P F
zacienionej – trwa noc.
Pozorna wędrówka gwiazdozbioru Wielkiego Wozu po niebie jest skutkiem
5. P F
ruchu obrotowego.

7 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 2 p.)

1. Merkury jest najmniejszą planetą Układu Słonecznego. P F

Jedno okrążenie Saturna wokół Słońca trwa dłużej niż jedno okrążenie Ziemi
2. P F
wokół Słońca.
3. Pas planetoid przebiega między orbitą Ziemi a orbitą Wenus. P F

8 Rozpoznaj rodzaje ciał niebieskich na podstawie opisów. Podaj ich nazwy. ( ... / 2 p.)

A. Okruch skały, który spala się w atmosferze i nie dociera do powierzchni Ziemi. ____________
B. Składa się ze skalno-lodowego jądra oraz z chmury gazu i pyłu tworzącej warkocz. ____________
9 Ustal na podstawie wartości szerokości geograficznej, czy w wymienionych miastach występują ( ... / 2 p.)
zjawiska dnia polarnego i nocy polarnej. Wpisz TAK lub NIE.
A. Oslo (59°55'N): _______ C. Norylsk (69°21'N): _______
B. Berbera (10°26'N): _______ D. Kiruna (67°13'N): _______
10 Określ, w których strefach oświetlenia Ziemi leżą wymienione miasta. Skorzystaj z podanych ( ... / 3 p.)
współrzędnych geograficznych.
A. Hobart (42°52'S, 147°20'E): ___________
B. Darwin (12°30'S, 131°E): ___________
C. Anadyr (64°44'N, 177°30'E): ___________
11 Podaj daty występowania wymienionych zjawisk. ( ... / 2 p.)
A. Przesilenie zimowe na półkuli S: _______
B. Równonoc wiosenna na półkuli N: _______
12 Podaj daty występowania wymienionych zjawisk. ( ... / 2 p.)
A. Przesilenie letnie: _______
B. Równonoc jesienna: _______
13 Zaznacz podpunkty, które opisują następstwa ruchu obrotowego Ziemi. ( ... / 2 p.)
A. Występowanie pór roku. C. Występowanie zjawiska dnia i nocy.
B. Pozorny ruch Słońca po niebie. D. Różnice wysokości górowania Słońca.
14 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Gdy w Polsce o 14.00 uczniowie wracają ze szkoły do domu, w Chinach uczniowie
A. dopiero idą do szkoły. B. również wracają ze szkoły do domu. C. kładą się spać.
15 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
W południe słoneczne Kolumna Zygmunta w Warszawie rzuca
A. najkrótszy cień. B. najdłuższy cień.
16 Zaznacz podpunkt, który nie opisuje następstwa ruchu obrotowego Ziemi. ( ... / 1 p.)
A. Występowanie pór roku. B. Różnice czasu na Ziemi. C. Pozorny ruch Słońca po niebie.
17 Podaj nazwę planety, którą opisano poniżej. ( ... / 1 p.)
Należy do planet skalistych. Jej bardzo rozrzedzona atmosfera zawiera niewiele tlenu. Tę planetę okrążają
dwa księżyce, a czas jej obiegu wokół Słońca jest dłuższy niż czas obiegu Ziemi.

KOHMLHPDIMOLMLLN strona 5 z 6
18 Rozpoznaj strefy oświetlenia Ziemi na podstawie opisów. Podaj ich nazwy. ( ... / 4 p.)
A. Granicami tej strefy są zwrotnik Koziorożca i koło podbiegunowe południowe. ____________
B. Rozciąga się między biegunem północnym a kołem podbiegunowym północnym. ____________
C. W tej strefie promienie słoneczne padają prostopadle przynajmniej jednego dnia w roku. Dlatego panują
tam wysokie temperatury – średnio powyżej 20°C. ____________
D. W tych strefach występują pory roku, ale nie można zaobserwować zjawisk dnia polarnego i nocy
polarnej. _____________
19 Rozpoznaj strefę oświetlenia Ziemi na podstawie opisu. Podaj jej nazwę. ( ... / 1 p.)
Ta strefa rozciąga się od koła podbiegunowego do bieguna. Na ten obszar dociera najmniejsza ilość energii
słonecznej na Ziemi, ponieważ kąt padania promieni słonecznych w południe jest tam bardzo mały. W tej
strefie występują zjawiska dnia polarnego i nocy polarnej.

KOHMLHPDIMOLMLLN strona 6 z 6